The King Never Smiles (in Thai) สวรรค์ในอก นรกในใจ

คํานํา "กษัตริย์ไม่เคยยิ้ม" จาก นายสิน แซ่จว ้ิ (ห้ามนํางานเขียนนี้ ไปทําการดัดแปลงแก้ไขใหม่และไม่อ้างอิงแหล่งที่มา แล้วนําไปเผยแพร่ หรือ Plagiarism) เนือ ่ งจากหนังสือ The King Never Smiles เขียนโดย Paul M. Handley เป็นหนังสือต้อง ห้ามในประเทศไทย ดังนั้นผู้แปลจึงทําการแปล เพือ ่ เป็นการแลกเปลีย ่ นความรู้ และเป็นการ ศึกษาข้อมูลทางประวัติศาสตร์และการเมืองไทยในอีกแง่มุมหนึ่ง ซึง่ ผูแ ้ ปลหวังว่าจะเป็น ประโยชน์สําหรับชาวไทยทั่วไปที่ไม่มีโอกาสได้อ่าน ต้นฉบับภาคภาษาอังกฤษ หนังสือ เล่มนี้ เปรียบเหมือนกระจกทีใ่ สสะอาด สะท้อนให้เห็นระบบการเมืองที่มีกษัตริย์อยู่เบื้อง หลังการปกครองประเทศไทย หนังสือได้บง่ บอกถึงการสร้างภาพพจน์ให้กษัตริยเ์ ป็นเหมือน พระเจ้า ย้อนหลังไปถึงสมัยอาณาจักร์สุโขทัย ที่ใช้ลัทธิความเชื่อทางด้านวัฒนธรรมและศาสนา มามอมเมาประชาชนไทย เพือ ่ เป็นการง่ายต่อการสถาปนาราชวงศ์ และสร้างพืน ้ ฐานทางอํานาจ ให้กบ ั สถาบันกษัตริยม ์ าเป็นเวลาหลายร้อยปีจนถึง ปัจจุบน ั นี้ อีกทั้งหนังสือเล่มนี้เขียนโดยชาว ต่างชาติทม ่ี ป ี ระสพการณ์ใน ประเทศไทยหลายปี จึงถือได้ว่าเป็นงานเขียนที่มีมุมมองเป็นกลาง และปราศจากการครอบงําทางความคิด ซึ่งโดยส่วนมากแล้ว การเขียนหรือการกล่าวถึงสถาบัน กษัตริย์ในประเทศไทย เป็นการเขียนในทางบวกหรือโฆษณาชวนเชือ ่ แต่เพียงฝ่ายเดียว หากมี การเขียนที่ผิดแผกแตกต่างไปแล้วรวมทั้งในทางลบ หรือมีการวิพากษ์วจ ิ ารณ์ตามเหตุผลและ ความเป็นจริง จะถูกตอบรับด้วยกฎหมายหมิ่นฯ ซึ่งมีผลลงโทษที่น่ากลัว และสร้างความเสีย หายต่อครอบครัวของผู้ที่เกี่ยวข้องด้วย การแปลเนื้อหาของหนังสือเล่มนี้ ต้องการทีจ ่ ะหลีกเลีย ่ งการใช้คา ํ ราชาศัพท์ทไ่ี ม่ จําเป็น และอยู่บนพื้นฐานภาษาไทยอย่างสามัญชนทั่วไป เพือ ่ เป็นการคงรูปภาษาอังกฤษ ต้นฉบับ ซึ่งไม่มีการใช้คําศัพท์ที่ยกย่องศักดินา การทีใ่ ช้ชอ ่ื เรือ ่ งเป็นภาษาไทยว่า กษัตริย์ไม่เคยยิ้ม ก็เพราะสาเหตุดงั ต่อไปนีค ้ อ ื 1.เป็นการแปลภาษาไทยอย่างตรงตัว และสมเหตุสมผล ง่ายต่อความเข้าใจ 2.กษัตริย์ไม่เคยยิ้ม เป็นคําอุปมาหรือ Metaphor โดยที่ผู้แต่งคือ Paul M. Handley ได้ให้ เหตุผลเอาไว้วา่ การที่หนังสือมีชื่อเรื่องว่า The King Never Smiles หรือ กษัตริย์ไม่เคยยิ้ม ก็ เพือ ่ ทีจ ่ ะแสดงให้เห็นว่า กษัตริย์ไทยพยายามหลีกเลี่ยงการยิ้ม ดังทีเ่ ห็นจากภาพถ่ายครึง่ ตัวอย่างเป็นทางการส่วนมาก (portrait) เพือ ่ ทีส ่ ร้างภาพพจน์ตนเองให้ดส ู ข ุ ม ุ นิง่ คล้ายเช่น พระ โพธิสต ั ว์ หรือพระพุทธเจ้าทีช ่ าวไทยต่างเชือ ่ ถือเคารพและบูชาตามวิถท ี างศาสนาพุทธ (ดูอ้างอิ ง) หนังสือเล่มนี้ มีประเด็นในการเขียน(Thesis Statements)หลักอยู่ 2 ประเด็นคือ (ดูอ้างอิง) 1.เป็นเวลากว่าหกสิบปีท่ี สถาบันกษัตริย์สนับสนุนให้ทหารทําการปฏิวัติล้มล้าง รัฐบาลทีม ่ าจาก การเลือกตัง้ ของประชาชน 2.กษัตริย์ ภูมพ ิ ล ได้ใช้กุศโลบายทางวัฒนธรรม ประเพณีไทย สร้างความนิยมแก่ประชาชนไทย เพือ ่ กอบกูอ ้ า ํ นาจของสถาบันกษัตริยข ์ องตนเองคืนมา (หรือที่เรียกกันอย่างไทยๆว่า ระบบ

2.กษัตริย์ ภูมพ ิ ล ได้ใช้กุศโลบายทางวัฒนธรรม ประเพณีไทย สร้างความนิยมแก่ประชาชนไทย เพือ ่ กอบกูอ ้ า ํ นาจของสถาบันกษัตริยข ์ องตนเองคืนมา (หรือที่เรียกกันอย่างไทยๆว่า ระบบ ประชาธิปไตยที่มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข) ดัง นั้น จึงเป็นหน้าที่ของผู้อ่านที่จะไตร่ตรองจากเนื้อหาของหนังสือทั้งหมด รวมทั้งควรอ่าน NOTES/INDEX หน้าหลังๆของหนังสือที่มีข้อมูลอ้างอิงต่างๆ เพือ ่ พิจารณากันว่าเหตุผลและ เนื้อหาที่ผู้เขียนคือ Paul Handley เขียนพิสูนจ์ประเด็นทั้งสองได้อย่างชัดเจนแค่ไหน ด้วยความจริงใจ นายสิน แซ่จว ้ิ C.A., U.S.A. อ้างอิง จาก Paul Handley ได้ชี้แจงในจดหมายตอบงานเขียนวิจารณ์หนังสือนี้ถึง Grant Evans ด้วยหัวข้อว่า "Nuanced Views of the King" ซึ่งตีพิมพ์ในหนังสือ Far Eastern Economic Review ฉบับเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 2006 ผูแ ้ ปล นายสิน แซ่จว ้ิ เป็นนามปากกาของชาวอเมริกันที่เคยอาศัยอยู่ในประเทศไทย และได้เห็น เหตุการณ์การฆ่าหมูน ่ ก ั ศึกษาประชาชนอย่างป่าเถือ ่ นในวันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 หลังจาก นั้นก็ได้ทํางานหลายอย่างในประเทศไทย รวมทั้งเคยเป็นครูสอนหนังสือ(องค์การConsortium) ที่ศูนย์ผู้อพยพพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี

กษัตริย์ไม่เคยยิ้ม/The King Never Smiles: A Biography of Thailand's Bhumibol Adulyadej เขียนโดย Paul M. Handley (ภาษาไทยโดย นายสิน แซ่จว ้ิ ) Thailandʼs Bhumibol Adulyadej, the only king ever born in the United States, came to the throne of his country in 1946 and is now the worldʼs longest-serving monarch. The King Never Smiles, the first independent biography of Thailand's monarch, tells the unexpected story of Bhumibol's life and sixty-year rule—how a Western-raised boy came to be seen by his people as a living Buddha, and how a king widely seen as beneficent and apolitical could in fact be so deeply political and autocratic. กษัตริย์ไทยชื่อว่า ภูมพ ิ ล อดุลยเดช เป็นกษัตริยค ์ นแรกทีเ่ กิดในประเทศอเมริกา ขึ้นครองราชย์ เมือ ่ ปี ค.ศ.1946 หรือ พ.ศ. 2489 และเป็นกษัตริย์ที่ครองราชย์ยาวนานที่สุดในปัจจุบัน หนังสือ The King Never Smiles(กษัตริย์ไม่เคยยิ้ม) เป็นเรื่องราวชีวประวัติของราชวงศ์ไทยที่ไม่คาด หมายได้ ในระยะเวลาหกสิบปีของการครองราชย์ของภูมิพล จากเด็กทีเ่ ติบโตขึน ้ ในโลกตะวันตก กลายเป็นดังพระพุทธเจ้าในสายตาของชาวบ้านทัว ่ ไป ดูเหมือนเป็นกษัตริยท ์ ม ่ี ค ี วามใจดีเกือ ้ กูล ไม่เกีย ่ วข้องกับการเมือง แต่ในความเป็นจริงนั้นมีความเกี่ยวเนื่องกับการเมืองอย่างลึกซึ้งและมี อํานาจ ในการปกครองประเทศเหนือสิ่งใดทั้งมวล Paul Handley provides an extensively researched, factual account of the kingʼs youth and personal development, ascent to the throne, skillful political maneuverings, and attempt to shape Thailand as a Buddhist kingdom. Handley takes full note of Bhumibol's achievements in art, in sports and jazz, and he credits the king's lifelong dedication to rural development and the livelihoods of his poorest subjects. But, looking beyond the widely accepted image of the king as egalitarian and virtuous, Handley portrays an anti-democratic monarch who, together with allies in big business and the corrupt Thai military, has protected a centuries-old, barely modified feudal dynasty. พอล แฮนดลีย์ ได้นา ํ เอาผลการวิจย ั ค้นคว้าทีต ่ อ ่ เนือ ่ ง รากฐานความเป็นจริงของกษัตริย์ ตั้งแต่ เยาว์วัย ลักษณะวิสย ั ทีเ่ ติบโต จนขึ้นครองราชย์ ความสามารถในการดําเนินการด้านการเมือง และความพยายามที่เปลี่ยนรูปโฉมประเทศไทยให้เป็นเมืองพุทธศาสนา แฮนดลีย์ได้เขียนถึง ความสําเร็จของกษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลในด้านศิลป การกีฬา และดนตรีแจส และเขายังให้เครดิตกษัตริย์ ไทยที่อุทิศชีวิตให้กับการพัฒนาด้านชนบทและความ ยากจน แต่หากมองให้นอกเหนือลักษณะ อันเป็นที่ยอมรับกันทั่วไปว่ากษัตริย์เป็นผู้มี ความศักดิ์สิทธิ์และชอบธรรมแล้ว แฮนดลีย์ได้เขียน พรรณาไว้วา ่ กลับกลายเป็นกษัตริยท ์ ท ่ี า ํ การต่อต้าน ประชาธิปไตย ผู้ซึ่งทําการรวมหัวกับนายทุน นักธุรกิจระดับใหญ่ๆ และบรรดาขุนพลทหารที่โกงกินชาติบ้านเมือง เพือ ่ ช่วยกันปกป้องสถาบัน กษัตริย์โบราณที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงมานานหลายร้อย ปี When at nineteen Bhumibol assumed the throne, the Thai monarchy had been stripped of power and prestige. Over the ensuing decades, Bhumibol became the paramount political actor in the kingdom, silencing critics while winning the hearts and minds of his people. The book details this process and depicts Thailandʼs unique constitutional monarch—his life, his thinking, and his ruling philosophy. เมือ ่ กษัตริย์ภูมิพลขึ้นครองราชย์ตอนอายุสิบเก้าปี เป็นช่วงระหว่างทีร่ าชวงศ์ถก ู ลดอํานาจและ

เมือ ่ กษัตริย์ภูมิพลขึ้นครองราชย์ตอนอายุสิบเก้าปี เป็นช่วงระหว่างทีร่ าชวงศ์ถก ู ลดอํานาจและ ลดบารมีศักดิ์ศรีไปแล้ว ภายในช่วงทศวรรษที่ผ่านมากษัตริย์ภูมิพลกลายเป็นตัวละครเอกใน ด้านการเมืองใน ประเทศ โดยไม่ให้มผ ี ใู้ ดมีปากเสียงวิพากษ์วจ ิ ารณ์ตา ่ งๆได้เลย ในขณะเดียวกัน นัน ้ ก็สร้างความเชือ ่ ถือต่างๆ เพือ ่ ชนะในจิตใจของมวลชน ชาวไทย หนังสือ เล่มนี้บ่งบอกราย ละเอียดและแสดงให้เห็นถึงประเทศไทยที่มีการปกครองโดยมีพระ มหากษัตริย์เป็นประมุขที่ไม่ เหมือนใคร และเชียนถึงชีวต ิ ความนึกคิด และปรัชญาในการปกครองประเทศของกษัตริย์ไทย Paul M. Handley is a freelance journalist who lived and worked as a foreign correspondent in Asia for more than twenty years, including thirteen in Thailand. พอล แฮนดลีย์ เป็นนักหนังสือพิมพ์อส ิ ระ อาศัยและทํางานเป็นผู้สื่อข่าวต่างประเทศในเอเขียมา นานกว่ายีส ่ บ ิ ปี รวมทั้งสิบสามปีในประเทศไทย สั่งซื้อหรืออ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ The King Never Smiles

กษัตริย์ไม่เคยยิ้ม/The King Never Smiles บทนํา (Introduction: หน้าที่1-11) เขียนโดย Paul M Handley จัดพิมพ์จําหน่ายโดย Yale University Press ถอดความภาษาไทยโดย นายสิน แซ่จว ้ิ (Copyright © 2007) (ห้ามนํางานเขียนนี้ ไปทําการดัดแปลงแก้ไขใหม่และไม่อ้างอิงแหล่งที่มา แล้วนําไปเผยแพร่ หรือ Plagiarism) ภาพ ทีด ่ ฝ ู า ้ มัว เสียงทีฟ ่ งั ไม่ชด ั เจน ดูแล้วทําให้นึกถึงโทรทัศน์เมื่อสี่สิบปีก่อน เป็นภาพชายสอง คนหมอบกราบบนพื้นพรมหนา คนหนึง่ ใส่เสือ ้ ผ้าหยาบๆไม่สวยหรูส ่ ค ี รามแบบชุดชาวนา อีกคน หนึง่ ใส่ชด ุ สูทเสือ ้ นอกอย่างนักธุรกิจ ทั้งสองคนนั่งพับเพียบเหมือนอย่างกับคนว่านอนสอนง่าย ทั้งสองคนหงายหน้าจ้องมองดูบุคคลที่นั่งตระหง่านอยู่บนเก้าอี้นวมปิดทอง ด้วย บริพารหมอบราบขนาบข้าง บุคคลที่นั่งอยู่กล่าวกับชายทั้งสองด้วยน้ําเสียงที่ อยู่ในลําคอ เสียงนั้นดังฟังชัด สุขม ุ เหมือนดังผูท ้ เ่ี ป็นพ่อ เป็นน้ําเสียงที่หนักแน่นดังคําบัญชา ตํา หนิลก ู ๆที่ เอาแต่ทะเลาะกัน จนต้องออกมาว่ากล่าวตักเตือนกันต่อหน้าสาธารณชน ชาย ทั้งสองนั้น หาใช่พี่น้องหรือลูกหลานไม่ ความผิดนั้นก็คงจะไม่น้อยนัก คนทีใ่ ส่สท ู ชุดเสือ ้ นอกนั้นคือนายกรัฐมนตรีคนใหม่ของประเทศไทย นายพลสีด ่ าวจอมโกงกินทุจริตทีช ่ อ ่ื ว่า พลเอก สุจน ิ ดา คราประยูร อีกคนหนึง่ เป็นนักการเมืองทีท ่ า ํ ตัวเป็นฤษีสมถะชือ ่ ว่า นายจําลอง ศรีเมือง ผู้นําฝูงชนเดินขบวนประท้วงสุจินดา มาหลายอาทิตย์แล้ว เมือ ่ สองวันทีผ ่ า ่ นมา คือวันที่ 18 พฤษภาคม 2535 สุจินดาได้สั่งการให้ทหารระดมยิงปืนกราดใส่ผู้เดินขบวน จนมีผค ู้ นบาดเจ็บ และล้มตายไปเป็นจํานวนมากหลายร้อยคน ในขณะเดียวกันนั้น กองกําลังทหารของสุจินดาได้ เคลือ ่ นกําลังเข้าไปล้อมมหาวิทยาลัย ที่มีนักศึกษาจํานวนหลายพันคนรวมตัวกันลุกขึ้นประจัน หน้า ทัง้ สองฝ่ายดูเหมือนจะไม่มส ี ญ ั ญาณทีจ ่ ะยอมลดลาวาศอกกัน ชาย สองคนนั้นนั่งพับเพียบเคียงข้างกัน ก้มลงกราบผูท ้ ม ่ี ล ี ก ั ษณะคล้ายกับผูเ้ ป็นพ่อทีน ่ ง่ั อยูต ่ รง กลาง ผู้ซึ่งไม่มีตําแหน่งหน้าที่ในด้านการเมือง และไม่มอ ี า ํ นาจบัญชาการทหาร บุคคลผู้นั้นคือ ภูมพ ิ ล อดุลยเดช กษัตริย์องค์ที่เก้าของราชวงศ์จักรี บุคคลที่ไม่มีใครรู้จักนักนอกประเทศไทย ผู้ นั่งฉลองราชบัลลังก์มาแล้วถึง 46 ปี และในไม่ช้านี้ก็จะได้รับตําแหน่งเป็นกษัตริย์ที่ครองราชย์ ได้ยาวนานที่สุดใน โลก ขณะ ที่โทรทัศน์บันทึกภาพเหตุการณ์เหล่านี้ กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ล กล่าวตักเตือนสุจน ิ ดา และจําลอง ที่ ปล่อยให้โทสะและความเห็นแก่ตว ั ออกมาแก้แค้นกัน มันเป็นหน้าที่ความรับผิดชอบและความรัก ชาติทจ ่ี ะต้องยุตเิ ลิกรากันไป ก่อนทีป ่ ระเทศชาติจะถูกทําลายให้ลม ้ จม เสียง ที่ตะกุกตะกักฟังไม่เหมือนคําสั่งหรือเรียกร้องอะไร แต่ว่าภายในไม่กี่ชั่วโมงความรุนแรงก็ สงบลง บรรดาทหารและผู้เดินขบวนต่างเดินทางกลับบ้าน อีกทัง้ สุจน ิ ดา และจําลอง ต่างถอนตัว ออกจากวงการเมือง หนังสือพิมพ์ Washington Post ได้พาดหัวข่าวในวันรุ่งขึ้นอย่างน่าชื่นชม ว่า "ใครจะลืมภาพพจน์นไ้ี ปได้ เมื่อทรราชกับนักการเมืองฝ่ายตรงข้ามนั่งสยบเข่าต่อหน้านาย หลวงของ ประเทศไทย" หาก เป็นสิบกว่าปีกอ ่ นหน้านี้ กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลอาจถูกปัดปฏิเสธอย่างน่าอัปยศอดสูจากนายพลอ ย่างสุจินดา จริงๆแล้วเมือ ่ เกือบถึงเวลาเดินทางกลับมารับราชบัลลังก์ในเดือนธันวาคม 2494 เหล่านายพลทีท ่ จ ุ ริตพากันยึดอํานาจจากรัฐบาล ตัดทอนอํานาจสิทธิพิเศษของกษัตริย์ และข่มขู่

ย่างสุจินดา จริงๆแล้วเมือ ่ เกือบถึงเวลาเดินทางกลับมารับราชบัลลังก์ในเดือนธันวาคม 2494 เหล่านายพลทีท ่ จ ุ ริตพากันยึดอํานาจจากรัฐบาล ตัดทอนอํานาจสิทธิพิเศษของกษัตริย์ และข่มขู่ ว่าจะล้มล้างราชบัลลังก์หากไม่รว ่ มมือด้วย เหตุการณ์รัฐประหารในครั้งนั้น เหมือนดังเมฆดํา ครอบงํากษัตริย์หนุ่มมานานหลายปี สี่ สิบปีตอ ่ มา แม้นว่าจะมีอํานาจเพียงน้อยนิดในพระราชบัญญัติ กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลได้เพิม ่ พูนบารมี จนผู้ที่มีอํานาจที่สุดในประเทศยังต้องสยบอยู่ใต้เบื้องพระบาท ด้วยวาจาทีส ่ ข ุ ม ุ เพียงไม่กค ่ี า ํ ท่านก็สามารถบอกให้คนหายไปจากวงการเมือง และยุติการนองเลือดกันบนท้องถนนบนราช อาณาจักรของท่าน ท่ามกลางสถาบันกฎหมาย รัฐสภา ศาลสถิตยุติธรรม ศาสนา สังคม ผูน ้ า ํ ธุรกิจ มีเพียงกษัตริย์ภูมิพลเท่านั้นที่มีบารมีที่สูงส่ง ลอยเหนือความปั่นป่วนวุ่นวายทั้งปวง และ ทําให้ประเทศชาติมีความสงบลมเย็นมีความเป็นน้ําหนึ่งใจเดียวกัน เย็น วันนั้น เดือนพฤษภาคม ปี 2535 คือผลงานที่โดดเด่นสูงสุดในชีวิตของกษัตริย์ภูมิพล เมือ ่ ท่านเข้ารับตําแหน่งกษัตริย์ในปี 2489 หลังจากเหตุการณ์ลอบปลงพระชนม์ของกษัตริย์อานันท มหิดล ผูเ้ ป็นพีช ่ าย สถาบันกษัตริยไ์ ทยอยูบ ่ นเงือ ้ มผาเกือบถึงขัน ้ อวสานไปแล้ว เพราะการ ปกครองที่อ่อนแอของสองกษัตริย์ที่ผ่านมา และสิบสีป ่ ท ี ต ่ี า ํ แหน่งกษัตริยว ์ า ่ งเปล่า ราชวงศ์จักรี ควรทีจ ่ ะถูกลบให้สญ ู หายไปอย่างง่ายๆจากแวดวงการเมืองภายหลัง สงครามโลกครั้งที่สอง เพียงอายุได้สิบแปดปี กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลต้องแบกภาระรับผิดชอบ ไม่เพียงแค่กอบกูส ้ ถาบันกษัตริย์ คืนมา แต่ยังต้องพัฒนาปรับปรุงให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วของโลกอีกด้วย เหตุการณ์ การเดินขบวนประท้วงในปี 2535 นั้น ท่านได้ก้าวเข้าไปยุ่งเกี่ยวมากยิ่งขึ้น ในช่วงที่ ห้าสิบปีของการขึ้นครองราชย์ กษัตริย์ภูมิพลของชาวไทยได้กลายเป็นกษัตริย์ที่มีความศักดิ์ สิทธ์ และมีไหวพริบปฏิภาณปราดเปรือ ่ งจนหาทีเ่ ปรียบไม่ได้ ท่านได้เจือจางปัญหาต่างๆทีย ่ าก ต่อการแก้ไข ในต่างประเทศ ท่านคือตัวแทนของกษัตริย์ที่ครองราชย์มาได้อย่างคงทนและ ยาวนาน ท่ามกลางความไม่แน่นอนของลัทธิก้าวหน้าระบอบประชาธิปไตย และทุนนิยม สําหรับ ประชาชนไทยแล้ว กษัตริย์ภูมิพลเป็นเหมือนดัง พระโพธิสต ั ว์ พระพุทธเจ้ากลับชาติมาเกิด หรือ เป็นดังเช่นเทวดา เรื่อง ราวการสร้างอํานาจ บารมี และปฏิสงั ขรณ์ระบอบราชาธิปไตยของกษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลเป็นเรือ ่ ง ที่ยิ่งใหญ่ไม่เคย มีใครเล่ามาก่อนในศตวรรษที่ยี่สิบ ภูมพ ิ ลไม่คด ิ มาก่อนว่าตนจะได้เป็นผูส ้ บ ื ราชวงศ์เป็นกษัตริย์แห่งประเทศไทย ท่านเกิดในประเทศอเมริกา บิดาถึงแก่กรรมเมื่อท่านอายุ ได้หนึ่งขวบ ท่านเติบโตในประเทศสวิสเซอร์แลนด์ ด้วยการเลี้ยงดูของมารดาที่เป็นคนสามัญ ที่ อึกอักไม่มน ่ั ใจเตรียมตัวให้อานันทผูเ้ ป็นพีช ่ ายเพิง่ อายุได้สองขวบ สวมมงกุฎกษัตริย์ที่ไม่มี โอกาสจะได้สวม หลัง จากรัชกาลที่ 5 ผูเ้ ป็นปูไ่ ด้ถงึ แก่กรรมในปี 2453 สถาบันกษัตริย์จึงเริ่มมีการสึกกร่อนลงทัน เนือ ่ งจากความละโมบ ความไม่เหมาะสม และไร้ความสามารถ ทั้งด้านสุขภาพร่างกาย และด้าน การเมือง ในช่วงทีภ ่ ม ู พ ิ ลเกิดทีเ่ มือง Boston รัฐ Massachusett นั้น บรรดาราชวงศ์กษัตริย์ ไทยก็เกือบจะสูญพันธ์กน ั ไปแล้ว เช่นเดียวกับประเทศเพือ ่ นบ้านอย่าง พม่า เวียดนาม และ อินเดีย และสยามประเทศได้เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงอย่างฉับพลันทั้งด้านประเพณี การเมืองและ เศรษฐกิจ จนเกินกว่าเจ้าชายหนุม ่ ทัง้ สองจะรับได้ ใน ปี 2475 กลุม ่ ข้าราชการผูม ้ ก ี ารศึกษาจากประเทศฝรัง่ เศส ได้ทําการโค้นล้มระบบสมบูรณ าญาสิทธิราชของประเทศไทยในรัชกาลที่ 7อันเป็นลุงของกษัตริย์ภูมิพล และได้ร่างรัฐธรรมนูญ ขึ้นมาใช้อย่างหละหลวมตามรูปแบบการปกครองประเทศของ อังกฤษ โดยมีกษัตริย์อยู่ใต้ รัฐธรรมนูญหรือเป็นหุ่นเชิด อยู่นอกวัง พวกราชวงศ์ทั้งหลายต่างหมดอํานาจและฐานันดร หลัง

ขึ้นมาใช้อย่างหละหลวมตามรูปแบบการปกครองประเทศของ อังกฤษ โดยมีกษัตริย์อยู่ใต้ รัฐธรรมนูญหรือเป็นหุ่นเชิด อยู่นอกวัง พวกราชวงศ์ทั้งหลายต่างหมดอํานาจและฐานันดร หลัง จากความล้มเหลวในการกูอ ้ า ํ นาจของราชวงศ์คน ื มา บรรดาราชวงศ์ทั้งหลาย จึงต้องหนีภัยไป อยู่ที่ประเทศอังกฤษ ตําแหน่งกษัตริย์จึงตกอยู่ในตําแหน่งที่ว่างเปล่าและมีเพียงชื่อที่หลงเหลือ อยูก ่ บ ั บัลลังก์เท่านัน ้ เพือ ่ เป็นสัญญาณของการเปลีย ่ นแปลงประเทศ คณะปฎิวต ั จ ิ งึ ได้เปลีย ่ นชือ ่ ประเทศตามที่ทางราชวงศ์ชื่นชอบจากสยาม มาเป็นประเทศไทย เพื่อให้ทันสมัยยิ่งขึ้น ใน ปี 2478 สมเด็จประชาธิปกคือรัชการที่ 7 ผูส ้ ญ ู เสียอํานาจ ได้สละตําแหน่งในราชวงศ์จักรีให้ กับอานันท ผู้ซึ่งอายุได้เพียง 10 ปี และทําให้ภูมิพลอยู่ในตําแหน่งถัดต่อมา แต่ดูเหมือนว่าอา นันทไม่มีวาสนาที่จะขึ้นครองราชย์บัลลังก์ทองแปดด้านใน กรุงเทพ อํานาจได้หลุดไปอยู่ในมือ ของ จอมพล ป พิบล ู สงคราม ผูน ้ บ ั ถือ นโปเลียน และมีรูปถ่ายลายเซ็นของมูซโซลินี่แขวนอยู่ เหนือโต๊ะที่ทํางาน จอมพล ป ไม่ชอบระบบกษัตริย์และเจ้าขุนมูลนายทั้งหลาย จึงหันไปใช้ แนวทางที่ทันสมัยอย่างประเทศเยอร์มัน และญีป ่ น ุ่ ซึง่ สะสมกองกําลังทหารทีม ่ เี ลือดรักชาติ เด็ก ทั้งสองไม่เหมาะที่จะเป็นกษัตริย์ อานันทเกิดในประเทศเยอรมันนี เมือ ่ เจ้าฟ้ามหิดลผูเ้ ป็นพ่อ ตายตอนเป็นหนุ่ม เด็กทั้งสองเติบโตที่เมืองลูซาน ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ จากแม่ซง่ึ เป็นสามัญ ชนคนธรรมดาชื่อว่าสังวาล โดยกฎหมายขอบประเทศสยาม สังวาลซึง่ เป็นคนสามัญเชือ ้ สายจีน จึงทําให้เกิดข้อกังขาว่าเด็กทัง้ สองคน มีคณ ุ สมบัตเิ พียงพอทีจ ่ ะเป็นผูส ้ บ ื สันตติวงศ์หรือไม่ ใน เมืองลูซาน อานันท และภูมพ ิ ลเล่าเรียนภาษาฝรัง่ เศส ลาติน และเยอร์มัน ไม่ได้ใช้ภาษาใน เชิงพุทธศาสนาอย่างไทย หรือบาลี ทัง้ สองชอบเดินป่า ขึ้นเขาที่มีหิมะปกคลุมบนยอด ขณะที่ เด็กไทยส่วนมากวิ่งเล่นกันกับควายในทุ่งนา เมื่อตอนเป็นเด็กวัยรุ่น ต่างมีจต ิ ใจฝักใฝ่กบ ั สงครามโลกครั้งที่สอง รถยนต์ และเพลงจากอเมริกา เมื่อสงครามยุติลง เด็กทั้งสองย่อมมีความ เหมาะสมกับสังคมชั้นสูงในยุโรป ไม่ใช่สงั คมทีเ่ ป็นพุทธศาสนาใส่ผา ้ เหลือง ที่มีบ้านเรือนที่ ยากจน และชื่อภูมิพลคงไม่มีโอกาสบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์ประเทศไทยเลยก็ได้ หลัง จาก จอมพล ป ล้มเลิกการปกครองประเทศจากระบบเจ้าขุนมูลนาย และหมดอํานาจลงไป ในปี 2487 บรรดาผู้ที่มีเชื้อสายราชวงศ์ที่จะสืบทอดกันต่อไปเหลือน้อยนิด อํานาจและทรัพย์ สมบัติของกษัตริย์ถูกยึดไปจนหมดแล้ว ตําแหน่งผู้ที่จะสืบสันตติวงศ์นั้นร่อยหรอ อย่างไรก็ตาม บรรยากาศหลังสงครามโลกต้องการความสมานฉันท์ อานันทได้ถก ู รับเชิญให้กลับมารับ ตําแหน่งกษัตริย์ไทย ครอบครัวตระกูล มหิดล จึงเดินทางกลับมาอย่างชั่วคราวในปลายปี 2488 เด็กทั้งสองคนหวังที่จะกลับไปเรียนหนังสือต่อให้จบในระดับมหาวิทยาลัยในประ เทศสิวสเซอร์ แลนด์ ก่อนที่จะรับหน้าที่สืบสันตติวงศ์ ก่อน การเดินทางกลับยุโรปในวันที่ 9 มิถุนายน 2489 อานันทถูกลอบปลงพระชนน์ที่เตียงนอน ด้วยกระสุนปืนนัดเดียวเจาะเข้าที่ศีรษะ เมืองหลวงเต็มไปด้วยข่าวลือว่าใครเป็นผูฆ ้ า ่ มันเป็นการ ฆ่าตัวตาย หรือพวกหัวก้าวหน้าฆ่า หรือแม้นกระทั่งน้องชายตัวเองเป็นผู้ฆ่า คดีนี้ยังเป็นคดีที่มี ลับลมคมนัยมาจนถึงปัจจุบันนี้ แต่ผลลัพธ์เป็นสิง่ ทีแ ่ น่นอนว่า เพียงแค่ข้ามคืน ผู้ที่โชคดีที่สุดคือ ผู้ที่ใส่แว่นตาหนานั้นคือ ภูมพ ิ ล ผู้มีอายุได้ 18ปี กลายเป็นกษัตริยร์ ช ั กาลที่ 9 ผู้มีความศักดิ์สิทธิ์ บนแผ่นดินที่ท่านเองพูดภาษาไทยได้ไม่ชัด มีวัฒนธรรมที่แตกต่างผิดเพี้ยนไปจากประเทศ สวิสเซอร์แลนด์ อีกทัง้ ยังป่าเถือ ่ นและล้าหลัง หลัง จากวันทีพ ่ ช ่ี ายเสียชีวต ิ เรื่องราวของภูมิพลขึ้นครองราชย์เหมือนกับตํานานจากเทพนิยาย 4 ปีที่ไปศึกษาต่อในยุโรป แล้วเดินทางกลับมาในปี 2493 ได้ทา ํ พิธรี าชาภิเษก และอภิเษกสมรส กับเจ้าหญิงสิรก ิ ต ิ ์ ผูท ้ ม ่ี เี สน่หค ์ วามงามเป็นทีช ่ น ่ื ชมของชาวโลก มีลูกด้วยกันสี่คน เป็นชายรูป หล่อหนึ่งคนซึ่งหวังว่าจะเป็นผู้สืบราชวงศ์ และหญิงสาม

กับเจ้าหญิงสิรก ิ ต ิ ์ ผูท ้ ม ่ี เี สน่หค ์ วามงามเป็นทีช ่ น ่ื ชมของชาวโลก มีลูกด้วยกันสี่คน เป็นชายรูป หล่อหนึ่งคนซึ่งหวังว่าจะเป็นผู้สืบราชวงศ์ และหญิงสาม รูป แบบสังคมสมัยใหม่ในแบบเจ้าขุนมูลนายหวนกลับมาอีกครั้ง เมื่อกษัตริย์หนุ่มชอบแล่นเรือ ใบ เล่นดนตรีแจ็ซ มีสถานีวิทยุของตัวเอง เขียนรูปภาพสีน้ํามัน และชอบออกงานสังคมชัน ้ สูง เมือ ่ มีวาระโอกาสก็สวมใส่ชด ุ ลายทอง สวมมงกุฎปลายแหลม อย่างเช่นในฉากละครเรื่อง The King and I ซึ่งเรียนแบบปู่ทวด เพือ ่ ให้เหมาะสมกับวิถท ี างประเพณีทางศาสนาพุทธ กษัตริย์ หนุม ่ ลาออกบวช บําเพ็ญเจ ศึกษาภาษาโบราณ โดยการโกนหัว ใส่ชด ุ ผ้าเหลือง ใส่แว่นกันแดด ดูแล้วเด่นยิ่งกว่าตัวละครในหนังสือของแจ็ค ครัวแวค เสียอีก (นักเขียนอเมริกัน ค.ศ. 1922-1969) ตํานาน เรื่องราวของกษัตริย์มีเพิ่มเติมมากขึ้นเรื่อยๆ ในปี 2503 กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลกับราชินส ี ริ ก ิ ต ิ ์ เดินทางออกเยีย ่ มประเทศต่างๆอย่างประสพผลสําเร็จ เป็นอาคันตุกะของผู้นําประเทศในยุโรป และได้รับการต้อนรับด้วยขบวนพาเรดในนิว ยอรค์ ส่วนในประเทศไทย ผูท ้ เ่ี ลือ ่ มใสในระบบของ ราชวงศ์ตา ่ งพากันฟืน ้ ฟูประเพณีของกษัตริยก ์ น ั อีก ครั้งหนึ่ง คนไทยดูเหมือนจะนิยมยึดถือติด อยูก ่ บ ั ค่านิยมเก่าๆจากอดีต ในขณะที่ค่านิยมของตะวันตกและลัทธิคอมมิวนิสต์ได้แผ่กระจาย เข้ามาในเขตอินโด จีนแล้ว ภูมพ ิ ล ละทิ้งค่านิยมในยุโรป หันมาปกครองประเทศในระบบโบราณพันล้านปีอย่างธรรมราชา กษัตริย์ที่ปกครองประเทศด้วยความเป็นธรรม ตามหลักศีลธรรมทางพุทธศาสนา ท่านได้ ทําการพัฒนาสังคม เศรษฐกิจ ขจัดรัฐบาลโกงกิน และนักการเมืองให้เดินถูกทาง ในกรณีท่ี ฉุกเฉิน อย่างในปี 2535 ท่านได้ตัดสินใจอย่างเด็ดขาดเข้าไปช่วยให้สถานการณ์ของประเทศ ให้พน ้ จากความสับสนอลหม่าน ใน ทุกหัวเลีย ้ วหัวต่อ ยิ่งเพิ่มอํานาจบารมีให้กับท่านมากขึ้น ซึง่ มีรากฐานมาจากคุณลักษณะทีน ่ ง่ิ สงบและมีสง่าราศี ชาวไทยทีเ่ ชือ ่ ถือในโชคลาภและกฎแห่งกรรม ต่างพากันคิดว่าเป็นบุญหล่น ทับที่มีกษัตริย์ที่มีศุภนิมิตรเช่นนี้ ท่านทํางานอย่างไม่เห็นแก่เหน็ดหน่อยเพื่อประชาชนโดยไม่ หวังผลตอบแทนใดๆ การเสียสละของท่านเป็นทีเ่ ห็นกันดี ขณะที่คนไทยเป็นคนช่างยิ้มและชอบ เรือ ่ งตลกโปกฮา และปล่อยชีวต ิ ให้เป็นเรือ ่ งของโชคชะตา แต่ตว ั กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลเองต้องเอาจริง เอาจัง ทนทรมานแบกภาระต่างๆของชาติเพิ่มมากขึ้น นับตั้งแต่วันที่พี่ชายตายไปอย่างน่าสงสัย ดูเหมือนท่านไม่เคยยิ้มอีกต่อไป ลักษณะของท่านเหมือนติดอยูใ่ นกับดักภารกิจการกอบกูร้ าช บัลลังก์ สําหรับ ชาวไทยทั่วไป นีค ่ อ ื สัญลักษณ์ของจิตวิญญาณทีส ่ งู ส่ง ในประเพณีทางพุทธศาสนา ไม่ว่า จะเป็นการยิม ้ และการแสดงออกทางสีหน้าต่างๆคือการแสดงออกของความโลภและกิเลส กษัตริย์ภูมิพลจึงตีสีหน้าได้อย่างแน่นิงสนิท เพือ ่ สร้างความเชือ ่ ถือยึดมัน ่ ออกสูส ่ ายตาประชาชน ดังเช่นกษัตริย์องค์ก่อนๆที่แสดงกันมา อย่างเช่นในสมัยธรรมราชาในศตวรรษที่สิบสามของ อาณาจักรสุโขทัย ที่ชาวบ้านต่างเรียกกษัตริย์ว่า เจ้าแผ่นดิน หรือ เจ้าชีวต ิ จนแม้นกระทั่งชาว ไทยที่ส่วนมากเปรียบเทียบกษัตริย์ของเขาเหมือนดังเช่น พระพุทธเจ้า กลับชาติมาเกิด นี่ คือวิสัยทัศน์หนึ่งของรัชกาลที่ 9 แต่ก็ยังมีอีกเรื่องหนึ่งที่ไม่เคยมีใครพูดถึงมาก่อน ในการที่ กษัตริย์ภูมิพลสร้างอํานาจและบารมีของราชวงศ์ขึ้นมาได้นั้น มันไม่ใช่เรื่องง่ายและบังเอิญ มัน เป็นการหว่านพืชเพือ ่ หวังผล และความตั้งใจแน่วแน่มานมนาน จนในบางครั้งก็มีความอํามหิต ปะปนรวมอยู่ด้วย ทีต ่ อ ้ งต่อสูเ้ พือ ่ เอาสิทธิของสายเลือดโดยกําเนิดของราชวงศ์กลับคืนมา อัน เป็นการแก้เผ็ดต่อการปฏิวต ั ริ ฐ ั ประหารในปี 2475 นีค ่ อ ื ผลพวงทีก ่ ษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลสร้างสะสมเอาไว้

เป็นการแก้เผ็ดต่อการปฏิวต ั ริ ฐ ั ประหารในปี 2475 นีค ่ อ ื ผลพวงทีก ่ ษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลสร้างสะสมเอาไว้ เริ่ม ต้นจากการสิ้นสุดของสงครามโลกครั้งที่สอง บรรดาเจ้าฟ้าที่หลงเหลืออยู่น้อยนิด ต่างพา กันหว่านโรยรากฐานวัฒนธรรมของระบบราชาธิปไตยทิ้งไว้ โดยใช้ภูมิพลเป็นเครื่องมือในการ สืบทอดและสถาปนาราชวงศ์ให้มั่นคงกลับขึ้นมา ใหม่ โดยได้กา ํ จัดพวกหัวก้าวหน้า ประชาธิปไตย และบรรดาพวกนิยมลัทธิคอมมิวนิสต์ ร่วมมือเป็นพันธมิตรกับใครก็ตามที่จะช่วย ให้ภายในวังมีอํานาจมากขึ้น ดังเช่น พวกบรรดานายพลที่โหดเหี้ยมเห็นแก่ได้ พวกพ่อค้ายาเสพ ติด นายธนาคาร นายทุนหน้าเลือด ทีม ่ ส ี ายใยใกล้ชด ิ กับรัฐบาลอเมริกน ั และ C.I.A. เพือ ่ เป็นรือ ้ ฟืน ้ และสถาปนาระบบกษัตริยใ์ ห้เข้มแข็ง จึงมีระเบียบการบริหารที่ทําการควบคุม การศึกษา ศาสนา การตีความและการบันทึกประวัติศาสตร์ และปลูกฝังค่านิยมด้วยคําว่า ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ให้ชาวบ้านท่องจํากันทุกๆวัน กษัตริย์คือสิ่งสําคัญที่สุดขององค์ ประกอบทัง้ สาม อย่างไรก็ตามในโรงเรียน ไม่ว่าจะเป็นบทเรียนในประวัติศาสตร์ หนังสือ รวม ทัง้ สือ ่ มวลชนต่างถูกคุกคามและควบคุม ไม่มีนักการเมือง นายกรัฐมนตรี ผู้นําสังคม คนใดที่จะ ได้รบ ั การจารึกเอาไว้ในความสําเร็จต่างๆ นอกจากกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีและบรรดาราชวงศ์ ทั้งหลาย เพือ ่ เป็นการปกป้องราชวงศ์ วันหยุดต่างๆคือวันหยุดที่ให้เกียรติ์ต่อราชวงศ์ ชือ ่ สถาบันต่างๆ โรงเรียน โรงพยาบาล ต่างพากันตัง้ ชือ ่ เพือ ่ ให้เป็นเกียรติคณ ุ ต่อราชวงศ์จก ั รี เท่านั้น สิง่ ที่ยอมรับกันดีในสังคมไทยก็คือ ในช่วงที่ภูมิพลขึ้นครองราชย์นั้น ประเทศไทยได้หันเหไปสู่ เส้นทางประชาธิปไตยแล้ว แต่คนจํานวนสีส ่ ว ่ นห้าของพลเมือง 18 ล้านคนยังอยู่ในชนบทและ ป่าเขา มีวัดเป็นศูนย์กลางของหมู่บ้าน การทําไร่ไถ่นาตามฤดูกาลต่างขึ้นอยู่กับความเชื่อทาง พุทธศาสนา เมือ ่ ชาวบ้านมีการศึกษาน้อยและมีความเชือ ่ ถืออยูก ่ บ ั วัดวาอารามและศาสนา ดัง นั้นคุณงามความดีต่างๆที่เกิดขึ้นได้นั้นก็เพราะกษัตริย์ เริม ่ จากฤดูฝน ไปจนถึงการช่วยเหลือผู้ ประสพภัยต่างๆ การค้นคว้าทางด้านวิทยาศาสตร์ ชาวบ้านต่างคิดว่ามาจากนายหลวง หาใช่มา จากภาครัฐบาล หรือตัวแทนของประชาชน หรือกฎหมายรัฐธรรมนูญ ซึ่งอันเป็นเรื่องที่น่าเศร้าใจ อย่างยิ่ง ด้วย ความตั้งใจมั่น ฝึกฝน ในเชิงประเพณีและวัฒนธรรมไทย ทําให้ผู้คนในประเทศมองเห็น กษัตริย์ภูมิพลว่ามีความชอบธรรม ฉลาด และเมตตาปราณี อย่างที่ชาวบ้านเห็นกันกับตากันอยู่ เรือ ่ ยๆว่า แม้นแต่นายพลผู้มีอํานาจ บรรดานายธนาคาร ข้าราชการ รวมทั้งพระก็ยังต้องก้มลง กราบเบื้องพระบาทของพระองค์ท่าน ซึ่งตามกฎหมายได้ยกเลิกกันไปนานหลายร้อยปีแล้ว แม้น กระทั่งได้เปรียบเทียบกษัตริย์ที่มีรูปลักษณะที่สงบนิ่งคล้ายกับได้ บรรลุโสดาบันถึงขั้น อุเบกขา บรรดาพวกข้าทาสในวังต่างปกป้องไม่ยอมอนุญาตให้ตพ ี ม ิ พ์รป ู ภาพ รูปเขียน ของกษัตริย์ที่มี รอยยิ้ม เพือ ่ เป็นการโฆษณาชวนเชือ ่ ต่อชาวบ้านให้เคารพบูชากษัตริยแ ์ ละราชวงศ์ให้ สูงส่งอยู่ เหนืออํานาจใดๆทัง้ มวล รวมทั้ง ประชาธิปไตย รัฐสภา รัฐธรรมนูญ และกฎหมายต่างๆของ ประเทศ เป็น เรื่องที่น่าทึ่งว่าตามเส้นทางชีวิตที่ผ่านมา กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ล เกิดในอเมริกา ได้รับการศึกษาที่มี เหตุมผ ี ลจากสวิสเซอร์แลนด์ ได้กลับกลายเป็นผูม ้ ค ี วามเลือ ่ มใสเชือ ่ ถือในการปรกครองระบอบ ธรรมราชา โดยได้ทา ํ การศึกษาจากความสําเร็จของบรรพบุรษ ุ เช่นกษัตริยอ ์ งค์กอ ่ นๆ เรียนรู้พิธี ราชกรณียกิจ ศึกษาค้นคว้าพุทธปรัชญา และบําเพ็ญวิปส ั สนากรรมฐาน ภายใต้การแนะนําของผู้ เชีย ่ วชาญ เรียนรู้วิธีการทําธุรกิจที่เฉียบขาด โดยได้เรียนรู้ทุกอย่างครอบจักรวาล เพือ ่ เป็นผูค ้ ง แก่เรียนและตัดความเห็นแก่ตว ั ออกไป ผลลัพธ์คอ ื เป็นกษัตริยผ ์ เู้ พียบพร้อมแข็งแกร่งสามารถนํา ประเทศชาติและประชาชน ให้พ้นภัยไดด้วยความเชื่อมั่นในตัวเอง กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลได้กา ้ วเดินไป ไกล เกินกว่าทีป ่ รึกษาองคมนตรีและบรรพบุรษ ุ ได้ตง้ั ใจเอาไว้มาก

ประเทศชาติและประชาชน ให้พ้นภัยไดด้วยความเชื่อมั่นในตัวเอง กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลได้กา ้ วเดินไป ไกล เกินกว่าทีป ่ รึกษาองคมนตรีและบรรพบุรษ ุ ได้ตง้ั ใจเอาไว้มาก ใน ปี 2503 อันเป็นช่วงวิกฤตการสูงสุดของสงครามอินโดจีน ท่านได้เอาตัวเอง ข้าไปพัวพันกับ การเมือง การพัฒนาประเทศ การยุททศาสตร์ โดยทําตัวอยู่ในหลังม่าน กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลวางแผน ชาติ แนวทางประชาชน จนแม้นกระทัง่ ทําการเลือกตัวผูน ้ า ํ ประเทศ ท่านได้ร่วมเป็นผู้นําการ วางแผนการยุทธศาสตร์ในการต่อต้านการแทรกแซง ซึ่งได้นําไปใช้แทนกลยุทธ์อเมริกันใน สงครามเวียดนาม จนช่วงสามสิบปีของการครองราชย์ ในปี 2519 ท่านเป็นผูท ้ ม ่ี อ ี า ํ นาจ การเมืองอย่างสูงสุดในประเทศไทย ท่ามกลางระบบประชาธิปไตยที่มีพระกษัตริย์เป็นประมุขที่มี อยู่ในโลก กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลอาจเป็นกษัตริยผ ์ เู้ ดียวทีเ่ อาตัวเองเข้าไปยุง่ เกีย ่ วกับ การเมืองมากทีส ่ ด ุ กษัตริย์ ภูมพ ิ ลได้รบ ั ความนับถือ ถึงขัน ้ เอาขึน ้ แท่นบูชาจากประชาชนไทย ทุกคนต่าง ทราบกันดีว่า ท่านมีความปรีชาสามารถ และช่วยเหลือประชาชน แต่ก็คงไม่มีใครกล้าพูดถึงท่าน ในทางไม่ดีเป็นแน่ เพราะมีกฎหมายหมิ่นประมาทพระบรมเดชานุภาพที่ปกป้องทุกคนใน ราชวงศ์ ทั้งในอดีตและปัจจุบัน หากมีความผิดมีสิทธิ์ติดคุกถึง 10 ปี อันเป็นสาเหตุที่ไม่ให้มีใคร กล้าพูดถึงกษัตริย์ไทยและครอบครัว รวมทั้งบรรดาราชวงศ์ทั้งหลาย หลังจากที่ได้เสวยราชย์มา ได้ร่วมหสิบปี ประวัติและเรื่องราวของกษัตริย์ภูมิพลที่มีส่วนผลักดันประเทศชาติ ยังไม่มีใครกล้า ที่จะแตะต้อง ใน เรื่องราวต่างๆที่บันทึกไว้อย่างเป็นทางการ กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลได้สร้างกรณียกิจเอาไว้มาก เมือ ่ มี เหตุการณ์ไม่สงบหรือขัดแย้งกันเกิดขึ้น อย่างในเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ ท่านได้แสดงตัวออกมา เพื่อสร้างความสมานฉันท์เป็นน้ําหนึ่งเดียวกันให้กับ ประเทศไทยอีกครั้ง แต่ ผลลัพธ์ของกษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลทีน ่ า ํ เอาระบบธรรมราชากลับมาใช้อาจจะไม่แจ่มแจ้ง เท่าตัวท่าน เอง หลังจากรัฐธรรมนูญปี 2475 กษัตริย์มีหน้าที่เพียงเป็นหุ่นเชิดเท่านั้น อย่างไรก็ตามการที่ ท่านเอาตัวเข้าไปพัวพันมีบทบาทการเมืองย่อมมีผลทีแ ่ ตก ร้าวระหว่างผู้คนในภายหลัง แทนทีจะ สนับสนุนความก้าวหน้าทางด้านประชาธิปไตยต่างๆ ในวังกลับจํากัดขอบเขต วิถท ี างการเมือง เศรษฐกิจ จะเป็นอย่างไรก็ได้แต่ต้องไม่ละเมิดขอบค่ายและผลประโยชน์ของราชวงศ์ ซึ่งกษัตริย์ ได้ปลูกฝังความคิดไว้วา ่ ให้ชาวบ้าน เคารพ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ กษัตริย์ ภูมิพลได้รับการอบรมสั่งสอนจากบรรดาที่ปรึกษาองคมนตรีผู้อาวุโสต่างๆใน ราชวงศ์ ให้มีหน้าที่ปกป้องรักษาสถาบันกษัตริย์อย่างสุดความสามารถ และจากพืน ้ ฐานนี้ ท่านจึงสรุปเอา ไว้ว่าบรรดาสมาชิกสภาต่างทําเพื่อผลประโยชน์ของตัวเองไม่ได้ทํา เพือ ่ ประชาชน ท่านตัดสินใจ เอาเองว่ากฎหมายรัฐธรรมนูญมีไว้เพื่อผู้ที่ไม่ประสงค์ดีต่อ ราชวงศ์ และไม่ปกป้องในเนือ ้ หาจุด ประสงค์ของท่าน ยิ่งกว่านั้นท่านยังมีความเชื่อว่าระบบประชาธิปไตยแบบยุโรป รัฐธรรมนูญ และทุนนิยม ต่างแบ่งแยกประชาชน ซึ่งขัดต่อการปกครองแบบระบอบธรรมราชา หรืออีกทัศน หนึ่งก็คือประเทศไทยสมัยใหม่ควรที่จะอยู่ใต้คําบ่งการของกษัตริย์ และกฎทางศีลธรรม มีความ จงรักษ์ภก ั ดี ดังเช่นบรรดาข้าราชบริพาร ขุนพล ขุนนาง ผูส ้ บ ื เชือ ้ สายตระกูลของราชวงศ์ ดังที่ เราเห็นกันอยู่ทุกวันนี้ จนถึง ที่สุด กษัตริย์ภูมิพลได้รวบรวมขุนพลนายทหารหน้าข้าวตังไว้ในวังมากมาย และพวกมัน ได้ทําการปฎิวัติเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญครั้งแล้วครั้งเล่า ความโหดเหี้ยมและการโกงกินนั้นเป็น ปัญหาใหญ่เกินกว่าทีส ่ งั คมจะแก้ไขได้ อย่างเช่นในปี 2513 ทีพ ่ วกลัทธิคอมมิวนิสต์เข้ามามี อิทธิพลในประเทศ เพียงแต่การผงกหัวส่งสัญญาณจากในวัง ภายใต้ความเชือ ่ ถือใน ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ตราบใดที่บรรดาทรราชขุนพลแสดงความจงรักษ์ภักดีต่อราชวงศ์มากกว่าการ ยึดถือใน กฎหมายรัฐธรรมนูญ และตราบใดที่ราชอาณาจักรไทยมีความสงบเรียบร้อย กษัตริย์

พระมหากษัตริย์ ตราบใดที่บรรดาทรราชขุนพลแสดงความจงรักษ์ภักดีต่อราชวงศ์มากกว่าการ ยึดถือใน กฎหมายรัฐธรรมนูญ และตราบใดที่ราชอาณาจักรไทยมีความสงบเรียบร้อย กษัตริย์ ภูมพ ิ ลก็คงจะปล่อยให้ขน ุ พลเหล่านัน ้ กุมอํานาจกันต่อไปในมือ ใน จํานวนเก้าครั้งที่มีทหารทําการปฏิวัติได้สําเร็จ และหลายครั้งที่ล้มเหลว ย่อมมีผลให้เกิดการ สูญเสียชีวต ิ และเลือดเนือ ้ รวมทั้งเหตุการณ์ที่โหดเหี้ยมที่สุดในประวัติศาสตร์ชาติไทยคือ การฆ่า หมู่นักศึกษาที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ในปี 2519 ทีท ่ หารอ้างว่ากระทําไปเพือ ่ เป็นการปกป้อง สถาบันกษัตริย์ของชาติ อีก ตัวอย่างหนึ่งคือ พฤษภาทมิฬ ปี 2535 พลเอกสุจน ิ ดา ผู้โกงกินประเทศได้รับการแต่งตั้งเป็น ผู้นําทหารสูงสุด พลเอกสุจน ิ ดา ได้ทําการปฏิวัติในปี 2534 และได้รับการแต่งตั้งจากกษัตริย์ ภูมพ ิ ล และต่อมาได้รับตําแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรีแห่งประเทศไทย ได้ประจันหน้ากันกับกลุ่ม ชุมนุมผู้ประท้วงที่สงบเสงี่ยม สุจินดาสั่งการให้ทหารยิงปืนกราดไปยังเหล่าผู้เดินขบวน โดยอ้าง ว่าพวกผูเ้ ดินขบวนมีความเป็นภัยต่อ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ สามวันต่อมากษัตริย์ได้ เข้าไปยุติเรื่องราวเหล่านี้ และอย่างที่เห็นกันว่า สุจน ิ ดาได้รบ ั การปกป้องจาก กษัตริย์ โดยที่ กษัตริย์ได้ทําการตําหนิว่าคู่ปรปักษ์ ด้วยน้ําเสียงที่แหบแห้ง และโยนความผิดไปที่นายจําลอง มากกว่าสุจน ิ ดา การ ทีก ่ ษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลเข้าไปไกล่เกลีย ่ กรณีขด ั แย้งนีเ้ ป็นเวลาราวสิบเอ็ดชัว ่ โมง ในพฤษภาทมิฬ เป็นการกระทําทีป ่ ราศจากประหม่า และสร้างผลงานให้กับตนเองอีกครั้ง หลายปีผา ่ นไปภาพ ของเหตุการณ์นั้นที่กษัตริย์ออกมาตักเตือนคู่ปรปักษ์ทั้งสอง คือ สุจน ิ ดา และ จําลอง ได้นําออก มาเปิดเผยทางโทรทัศน์และโรงภาพยนตร์ซ้ําแล้วซ้ําเหล่า รวมทั้งทําเป็นหนังสือเพื่อเตือนความ ทรงจําของคนไทย 60 ล้านกว่าคนว่า สาเหตุที่ทําให้ประเทศไทยที่ดํารงคงอยู่รอดมาได้นั้น ก็ เพราะบารมีของราชวงศ์จักรีที่คุ้มครองชาติไทย กษัตริย์ ภูมิพลเป็นกษัตริย์ที่ไม่เหมือนใครในศตวรรษที่ยี่สิบ ที่ต้องการแข่งขันมีอํานาจกับ รัฐบาลทีม ่ าจากการเลือกตัง้ ในสมัยใหม่ แทนที่จะยอมรับตําแหน่งของตนเองอย่างในประเทศ อังกฤษหรือญีป ่ น ุ่ กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลทําตัวเป็นตัวเอกในด้านการเมือง การสร้างความสําเร็จเหล่านี้ เป็นการเสี่ยงตนเองอย่างยิ่ง ระบบราชาธิปไตยนั้นเหมือนดาบสองคม ถ้าทําสําเร็จก็คอ ื ยกย่อง สถาบันกษัตริย์ ถ้าล้มเหลวก็คอ ื ทําลายทัง้ ระบบและบารมี เพราะบารมีคืออํานาจที่แท้จริงใน ระบบราชาธิปไตย และยากต่อการสร้างสม บรรดากษัตริย์และราชินีในปัจจุบันส่วนมากต่าง หลีกเลีย ่ งการเข้าไปยุง่ เกีย ่ ว กับการเมือง โดยเฉพาะหลีกเลีย ่ งกับการเมืองชัน ้ ต่า ํ สวะ กษัตริย์ ภูมพ ิ ลไม่ไยดีตอ ่ กฎเกณฑ์เหล่านี้ ครั้งแล้วครั้งเหล่าที่นําตัวเข้าไปมีบทบาททางด้าน การเมือง แต่ดเู หมือนจะเป็นการเพิม ่ ชัยชนะและสร้างภาพพจน์ให้ดแ ี ละยิง่ ใหญ่มากขึน ้ เท่านั้น จะเห็นได้จากอย่างในกรณีวก ิ ฤตกาลต่างๆ ยกเว้นเหตุการณ์ฆา ่ หมูใ่ นปี 2519 ที่มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์ ทีก ่ ษัตริยท ์ า ํ การพลิกแพลงวิกฤตกาลต่างๆจนกลายเป็นวีรบุรษ ุ โดยการกําจัดคน ชัว ่ ปกป้องรัฐธรรมนูญ และประชาธิปไตย นี่คือการแสดงที่แนบเนียมน่าเชื่อถือของกษัตริย์ ภูมพ ิ ล สําหรับ พวกผูด ้ ช ี น ้ั สูงทีส ่ นับสนุนและหาผลประโยชน์กบ ั ราชบัลลังก์ มันเหมือนกับการเยาะเย้ย ถากถาง ทําไปเพือ ่ ปกป้องพวกเจ้าขุนมูลนาย ชนชั้นสูง นายทหาร และนักธุรกิจใหญ่ๆ แต่ กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลเห็นว่าเป็นการอวดดีและเห็นแก่ได้ เพราะกษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลเป็นผูเ้ ชือ ่ ถือในการ ปกครองด้วยระบบธรรมราชา ที่มีนโยบายในการปกครองประเทศตามหลักธรรมในพุทธ ศาสนา ท่านคิดว่าพวกที่ทําตัวเป็นบริวารล้อมรอบท่านนั้นไม่มีความจริงใจในการใช้ หลักแห่ง ธรรม ท่านรู้ว่ามีแต่ชาวบ้านหรือชนชั้นชาวนาเท่านั้นที่มีความเชื่อถือในตัวท่าน

ศาสนา ท่านคิดว่าพวกที่ทําตัวเป็นบริวารล้อมรอบท่านนั้นไม่มีความจริงใจในการใช้ หลักแห่ง ธรรม ท่านรู้ว่ามีแต่ชาวบ้านหรือชนชั้นชาวนาเท่านั้นที่มีความเชื่อถือในตัวท่าน เป็น เวลาร่วมห้าสิบปีทก ่ี ษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลได้ทม ุ่ เทสร้างสมความดี ท่านพยายามที่จะเข้าถึงคนยาก คนจนผู้ต่ําต้อย ท่านเข้าไปไกล่เกลีย ่ อย่างเงียบๆในกรณีทช ่ี าวบ้านถูกรังแกจากเจ้าหน้าที่ ท่าน ตักเตือนให้หลีกเลีย ่ งความโลบและการลุม ่ หลง และตลอดเวลาท่านไม่เคยหลงใหลไปกับความ สุขสบายอย่างกษัตริย์ ยกเว้นสมาชิกในครอบครัว แต่สง่ิ เหล่านีไ้ ม่เจือจางความสําเร็จในการ ครองราชย์ครบรอบห้าสิบปี ในปี 2543 ประชาชนชาวไทยต่างได้รับการสนับสนุนให้ยกย่อง เฉลิมฉลองเชิดชูกษัตริย์ของตน จนเท่าเทียมกับเทวดา ไม่ต่างจากศตวรรษที่ผ่านมาที่ภายในวัง เคยพยายามสร้างความประทับใจเช่นนี้เอา ไว้แล้ว การ เปลี่ยนแปลงของประเทศไทยหลังจากช่วงสงครามโลกครั้งที่สองนั้น คือเรื่องราวของ กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ลกับราชวงศ์ทป ่ี ระสพความสําเร็จ เป็นผู้นําที่คงทนหลังจากสงครามโลกและผ่าน ภาระช่วงสงครามเย็นที่ผ่านมา ซึ่งเรื่องราวต่างๆไม่เคยบันทึกเอาไว้ นักคิดนักเขียนต่างไร้ข้อมูล และหลีกเลีย ่ งการเขียนถึง ตั้งแต่ปี 2475 ประเทศไทยได้เน้นถึงความก้าวหน้า และเลิกให้ ภายในวังมีส่วนเกี่ยวข้องในด้านการเมือง บางคนก็ยังหน้ามืดตามัวหลงอยู่กับระบบกษัตริย์ บางคนก็เกรงกลัวกับขอห้าหมิ่นประมาทราชวงศ์ ผลลัพธ์ทแ ่ี น่ชด ั ก็คอ ื การสร้างความเชือ ่ ถือทีว ่ า ่ กษัตริย์คือผู้ที่อุทิศตนเพื่อมวลชน มีความยุติธรรม และไม่มีการยุ่งเกี่ยวกับการขัดแย้งทางการ เมือง หนังสือ เล่มนี้ต้องการบรรยายให้เห็นว่า กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ล ทําอย่างไรที่จะสร้างสถาปนาราช บัลลังก์จักรีให้กับคืนมาอีกครั้งหนึ่ง กุญแจแห่งความสําเร็จเหล่านีค ้ อ ื รากฐานวัฒนธรรม ประเพณี การสร้างสงครามเย็น การพัฒนาการด้านความคิดของ โลกทัศน์ส่วนตัวของกษัตริย์ และลัทธิทุนนิยมจากในวังที่น้อยคนจะรู้นัก และเนือ ้ หาสาระทีส ่ า ํ คัญอีกอย่างหนึง่ ก็คอ ื เรือ ่ ง ภายในครอบครัวและราชินีสิ ริกิต์ รวมทั้งลูกหลานและเหลน เพราะบรรดาบุคคลในราชวงศ์ เหล่านี้ มีสว ่ นสําคัญต่อความสําเร็จหรือล้มเหลวในการเสริมสร้าง และสถาปนาราชวงศ์จก ั รีของ กษัตริยภ ์ ม ู พ ิ ล ให้อยู่รอดได้อีกครั้งหนึ่ง สถาบัน กษัตริย์ในความหมายแล้วคือสถาบันที่มีการสืบสันตติวงศ์ อํานาจทีส ่ ง่ ผ่านให้ ต่อไปนั้น ไม่ได้สง่ ต่อไปให้ผท ู้ ม ่ี ค ี วามสามารถหรือมาจากการเลือกผูท ้ ม ่ี ี ความสามารถมาจากสาธารณะชน แต่เป็นการส่งมอบอํานาจให้แก่เจ้าฟ้าคนต่อไป โดยส่วนมากแล้วก็คือบุตรคนแรกของกษัตริย์ การสืบสันตติวงศ์ด้วยวิธีนี้เอา ความแน่นอนอะไรไม่ได้นัก ไม่มก ี ารรับประกันว่าความสามารถ ต่างๆจะส่งผ่านไปถึงผูส ้ บ ื อํานาจคนต่อไป และไม่มก ี ารป้องกันได้วา ่ ผูส ้ บ ื อํานาจคนต่อไปอาจจะ กลายเป็นผูท ้ ไ่ี ร้ความ สามารถ หรือเป็นกษัตริย์ที่มีความชั่วร้ายได้ เมือ ่ ภูมพ ิ ลได้มงกุฎกษัตริยม ์ าสวมใส เป็นการพิสจ ู น์ให้เห็นถึงการสืบต่อของระบบราชาธิปไตย นั้นน่าทึ่ง แต่ผู้ที่หวังจะขึ้นครองราชย์คนต่อไปคือโอรสของกษัตริย์ภูมิพลกับราชินีสิ ริกิต์ คือเจ้า ฟ้าวชิราลงกรณนัน ้ ไม่มค ี วามสามารถเทียบเท่ากับผูเ้ ป็นพ่อ เช่นเดียวกับเจ้าชายชาร์ลแห่ง อังกฤษที่รอแล้วรอเล่าที่จะรับตําแหน่งกษัตริย์ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณก็เช่นเดียวกันทีเ่ ฝ้ารอรับ ตําแหน่งอย่างน่าระเหี่ยใจ แม้นเรือ ่ งราวทีม ่ ม ี ลทินต่างๆจะถูกเก็บปกปิดเอาไว้กต ็ าม แต่ตามท้อง ถนนในกรุงไปจนถึงทุ่งนาป่าเขาจะได้ยินเสียซุบซิบนินทาด่าว่า เกีย ่ วกับเจ้าฟ้าคนนี้ ยิ่งกว่านั้น ประเทศไทยที่เจ้าฟ้าวชิราลงกรณหวังรอที่จะขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์นั้น ได้เปลี่ยนแปลงไปมาก ต่างจากสมัยที่กษัตริย์ผู้พ่อเข้ารับตําแหน่ง ปัจจุบันน้อยกว่าครึ่งของคน ไทยที่เป็นชาวนาตาสีตาสา และคนส่วนมากต่างมีการศึกษาขัน ้ พืน ้ ฐาน และบางคนอาจมีชว ี ต ิ อาศัยทํางานอยู่ในต่างประเทศที่เจริญแล้วเช่นเอเชียหรือใน โลกตะวันตก ปัญหาของประเทศนั้น

ไทยที่เป็นชาวนาตาสีตาสา และคนส่วนมากต่างมีการศึกษาขัน ้ พืน ้ ฐาน และบางคนอาจมีชว ี ต ิ อาศัยทํางานอยู่ในต่างประเทศที่เจริญแล้วเช่นเอเชียหรือใน โลกตะวันตก ปัญหาของประเทศนั้น ยุ่งยากซับซ้อนมากยิ่งขึ้นกว่าเดิม ซึง่ ต้องอาศัยผูเ้ ชียวชาญช่วยในการแก้ไข ขณะเดียวกัน ภายในวังก็ไม่สามารถจํากัดการเผยแพร่ทางด้านสือ ่ มวลชนต่างๆ รวมทั้งภาพพจน์ที่ไม่ดีของ ตนเองได้ โอกาส ทีเ่ จ้าฟ้าวชิราลงกรณจะเข้ามาทําหน้าทีก ่ ษัตริยไ์ ด้สมกับผูเ้ ป็นพ่อค่อนข้าง จะยากมาก และคนไทยส่วนมากต่างก็หวาดระแวงกลัวว่ามันจะเกิดขึน ้ จริง เมือ ่ ถึงจุดทีส ่ งู สุดของการ ปกครองในระบบราชาธิปไตยนี้ สถาบันกษัตริย์ไทย ต้องเผชิญกับอนาคตทีน ่ า ่ เขย่าขวัญกันต่อ ไป คือการสืบสันตติวงศ์อันเป็นสิ่งที่กลืนไม่เข้าคายไม่ออกระหว่างราชวงศ์กับ รัฐบาล ซึ่งต่างยัง หาทางออกกันไม่ได้ นอกจากช่วยกันสนับสนุนและสร้างค่านิยมให้กบ ั ราชวงศ์จก ั รีกน ั ต่อไป ด้วย ประเด็นนีจ ้ งึ ทําให้เกิดปัญหาอย่างกว้างๆเกีย ่ วกับรัชกาลทีเ่ ก้าทีท ่ า ํ การ ฟืน ้ ฟูสถาบันของตนเอง จริงหรือที่กษัตริย์ภูมิพลได้สร้างรูปแบบการปกครองในระบบราชาธิปไตยให้คง อยู่ได้อีกครั้ง ในยุคสมัยของระบอบประชาธิปไตยที่มีรัฐธรรมนูญเป็นกฎหมายสูงสุดของประเทศ หรือว่า เป็นการกระทําทีผ ่ ด ิ พลาดทีน ่ า ํ เอาระบบกษัตริยก ์ ลับมาใช้อย่างไม่ถก ู ต้องกับกาลสมัยนี้ มัน เป็นการรื้อฟื้นระบบที่ตายไปแล้วกลับมาใช้อีกครั้งหนึ่ง ซึง่ อาจจะเป็นสิง่ ทีไ่ ม่สมควรจะกระทําเลย ก็ได้

1.  ก  ก
ก  
 
 ก[ก!ก"#$% %] %()
* ( + %ก ก,#ก+- (/ก"
!#ก%/ ,ก %) ()
* 
#1 ก +ก%  + 2#
#กก +ก34 ก+2!ก # 5"#+ "2#/2#5+6734,ก8#!+ $ก +ก%ก9ก9:  ,!ก 5" ก95$ +ก,ก8#2#
#5,ก5# ก82! $#%!5+#$%+ก% % +กก+
# "2! ,ก  !/ 55+;/+ก%#กก++ก,ก8# 5+#%! +
34 ก!%/(<(ก +ก,ก8#2#52! ก 5+ 5,#2+ก9 "2! +5+     
,! ก(<2(# +ก 34ก+( ก ,  ก 6,   2460 (The Chakri Dynasty and Thai Politics, 1782-1982: The Monarchy Through Two Centuries of Change and Challenge (Bangkok: %&'()*+ก, 2526 , -.%/)*(&0/%122345  *.78%8 9 :1;, 8<=), 69

@0 1ก1 ( ก5กA * B:)* 5 9*3 2470 :03D (%5&0/  5Eก1': 45:57; ' 7F07B;7 F (Dกก5กA 45/5'E/5EG -E:5)ก8=  45 *%57  -E91-ก 8%5%ก+12;(570/ก:กE'7 3* 7 453* 50(5%57 :0HI7191 -E91-ก174:5:ก D/D ( ก 15 -K-. E)7 %5 *1*89&0/-. /5E3*(-( 'E3* D (5)38ก8(;(5ก&0ก%5+%5 *A กB'&(F() 0(กELM ก+ก1%2 -E91-ก  ;853*) /;/5 *กก8กN45 5( 7(&) /5+%57:ก;1 )8G-0ก15 '/* 'E%2+) /:ก 0ก %55กD-G7121)7F'E กE2กB *%HE -E91-ก;/5  3* 31;*5D-ก):57;5 (Dก ';(ก;1 'E H -ก(27 45ก45) /ก:425E*A 270ก1  D/ 7- ) /  4520ก7(D-G% @0 1 58 45 '&(1 5+D/   @0 1-.ก;1  *ก1)79HO5 1ก (5%5@0 1345 1 &0/-./5;( %5-E91-ก 1ก1)-K 2435 -. 0ก3 69 %58<กH ก / ก:7*(*Q  7375กD/:7-2 

7 3 1-.2/RS F 38H7 :;1E74::ก D/ ';(%250(+: ก%5&0/  7191)%HE2 F+) /% G5ก7/5 กED/-.ก;1  4558D/ 12 -K 10ก7(D5กT 45%/'N G* ก275-K%กB0ก/D-%/G 5  )-K 2457 8<กH ;D-D/7-K ก35 * 42 -K 1กB:กAก'E ก:-EAD-:;+' (70)ก545ก+;1:G;%57 )-K 2460 %;71)D-' N *1  %HE50( %;ก 8 กก:7* กAก: 95-.7 I 425 ก1 )35:3*ก 45-K 2443 5กUVW %5 ' (2+/E  45ก+/D/D (ก-K ก2 95กB0ก*%/* 4558D/B%*: 45D-: )/' (%5 1 &0/F;(5 D/7( I17* *32D-F1

57 35:57; ก:ก: /%HE230(50():57;2D (/*17 ';(กE';(2-.5ก45  E* 33/ก';(5(-.กก:35ก*A ';(45ก7* -.G--%5 7*( 'E 15กB3D ( G5ก7%2-.ก;1 )78275D/';(ก5(-.ก 95D/:O' /E3(5%/;+';(กB-.:5: ก*( (5 7* ก';( )-K 2463 2751D-*2)7 O= 8G- ;E*55กก 'E5 245กAก (5* 'E45-X1:;1@ก1-.:32 0ก3'ก%5230(ก155 4545T@3 2466 -. 0ก7*45*( กH1*Q

1 ก-Y*55Z '5Z  45/5%5%7(*) I( :3:5ก*(-.Eก ';(ก5)*A  7-.ก27 3%58<กH /*-./57*;(  %5%5 'E0ก 3%5*ก%;(กB7*1;;2';(-.ก )-K 2468 35:3* 1 /D-50(DN:1 ก -EA5  45) / 1%/:กก;* * 20 ก F -.*ก1%58<กH 7* 350ก 45*( 5 1  ;8กH 2 3* 7+3I ก%2)5ก7545;(5   45*1*89712 G-Aก  )(* /-Kก(5 /2 ;( %5 150()2/RS;กBD-7 3 G 50()*7 71: 'E45กก;1 53 ) (345 -E91-ก กBD ( 0ก 1%: 50(+: 75%5ก74:7 :;1 *(%ก:D (D/) /3* 7);(5452 กก 1)/*ก*(3 %5 33 -K' ( *1;%5%50(5ก7 (55กก3* -.D-)7+ก *(ก*( 15กB 3*  B *1ก *1H -.ก7(*;*;(57:ก;1 &0ก ; '::'&-EH 'E5)'* %5-E91-D;'::5 1ก กก*( 45ก*(%;B )Eก7191%5%) /ก:/5;(

&0/5+'E3(3 345 :1; 0ก%578ก8   737 %58<กH

ก19@1ก%5-E91-ก)-K 2469 1กBก:D-N *1 45Aก;(5)*1' %;/5กE+ก' 7 ) (70(-EA%5%1

1'E7* ก7 O5 1ก *ก% :/ ) I()(2 70:03D 1 0 F 0 'E2350'0กZ'E:/ 7* AกA1-Eก20ก'Eก0'35:3* '::7 ) ( 35:3* 1%:;E**:%51*51' 'E:32กBD/:ก0' G RF17 'F F-.-ก*5 1ก%57+ก'E-.0ก%%5-E991:*0 G* *17 @0 1-.0ก37 'E-.378/5%535:3* ' /*(7* E-.7 I Bก275กBD/:OE707((/ --K 2470 -E91-ก-EกA*(0ก8ก3 %5/52/RS /5;(  8'E5 (50()2 7 B/RS) %5% D (*(Eก1ก ' ( 7E) ED/:ก% -. E53 / F 5 ก2/RS 'E G5ก7ก 7E70%2D-5ก/* F-.71D (345-X1:;1ก ก(5 *(-.ก8AG:5':)ก -745D (:17891\) /:17891\453* 50(5%5*A /52 ก%5 1 0ก '3(753 2D ()(45ก/*5ก;( ก ก 7*1;D-'/* 0ก 3 345 8 ก F ' (-.*7F 'E8]987D-'/*กB 0ก 3 * 9* F ' (-. ก+ 45) /*A 7:4 ;(5D-D/5( 3 กก7E%5-E91-กก(5) /ก1;*45ก E:E53 / 11 3 F* Bก275ก35:3* 1/* กE2 1กBกEE (กก+'5-ก-^'( %57+ก %D ( ;/5ก) /0กZ %5%;/5&0ก;150(ก:19ก 'ED/:ก-X1:;1  45/ -Y*5( ก)-K 2471 %%5/5) /'F (*-S5กD () /0ก%5%;/5%2-.ก;1 ก%;2

1 *1;50(:กN *1  'Eก:ก8= F:/53ก3กD-/*ก 7%)OE&0/7:4 :ก 3 5*(%_ ';(5'(55D (D/ 'E5(51 ก 45ก*(-E91-กD ( 3* B% 7(*354ZกB*1H ก+4%5@% % กE -Y*50(:(5Z 2กB '*G/ E+) /7:ก;1; /5&1I3* 75ก 'E7+ :)'* *425E*A 'Eกก0;'/* ก(*ก*(% )55D-/79HO G4 ก  719155ก7G/* /%5*5 1ก กE2 %กB &0/7:78+* ก 7(* /* 3* ก*;(55ก45ก 345 :1; 3*:38 ก57

1

-E*;135:3* 1):27(* ก5/51ก 9ก- ,+ก8 %5กH1*Q () (: 781*A :83FB;5 , 2539) 'E # 67 %5กH1*Q () (: 781*A :83FB;5 , 2538) 2 Francis Bowes Sayre, Glad Adventure (New York: Macmillan, 1957), 99

1 *E+-.' ';(7E3* -./กB'ก'FD-8ก%2;5 ก ;*D%/กB;/5)/A /535ก7+กE%/) )OE*(/ 45 * 1E7 &7 D/กB';(7(*7078%53D%/(2 345 AE )45  2472 1D-) (450/ UnกUก' G:+1กG*5 1ก 24 * ก2 %กB/ -Y*'E ก: ก8= 'E7*;1 )45ก %HE58 37 -K กL H]:-K 2467 2 D ( 3* *(ก74::ก ED-)) E-. :1; F-./RS 4550(%58<กH 455 1ก+/ 2 ;*45ก5Z D-5ก 'E78/กBD ( ก;71))Z);52 *(0(Z5 F587%*:กBD/:ก -X1:;1*(ก;1 'E@0 1 5875%*:กBD/(531*%2:ก /* 7* &0/-. / D/:O) (*( (5 7* 1 H 589 G&0/-ก-S57E1ก0) /ก:95กB345 E/7*(*Q '(*'()กE) /425D%%595-.&0/74:*A 35:3* 1ก50(*7E-8 5ก*/%*%57*( )3T 7 D /7ก1 35 )ก/ A0 ก 45:ก5ก *1;'*/5 D-/*: 3:)/ 75EG5O 'E30U /* 51913* 3145ก200ก'::5 1ก7 ) ( 7* ก200กZ %595 /*;5 5 'E@0 1D/:58I;) /*1()7*7E-8 D/;B  D/(%5(ก 8G-'E5 1ก D/(2+ )7E%Bก 'Eก45ก1G3)7*D/ *ก% ' * 'E1 -.7;* 2 )*E*ก1 ก2) I(G;)7*7+ :BกZ 'E(5' ( 2 D'EU /5 กE(;(Z ก%  / 'Eก';(ก'RF 35:3* 1D/:3* 7E*ก7:7 78'Eก15 ;E*;ก5Z ก:ก1 5 D 3/ก 'F *1 'E 3455 -E+ 425/'E 'กo*;p*'E%/*-. 5  ก%5*7 (*ก:2 707 7(*) I( *ก%7* 7425&/'::;E*;ก'E E';(; -EHDกB;(5 45 19'E2(2 35:3* 11(5*DE 7*7;* 'E7(5*;(Z 50(-.-E+ G / /350'-1:;1 BกZ 45-.*(ก;1 )T0/5 *ก%กBED-;ก5กA * 1 4527054Z BกZD/ 745:/ก:ก8( Bก)**ก2D'EU G 302D 5กT'E 5 1ก 7* ;2)'(*'() /*ก%Aก@5กT 32-K 2473 5 กB%/ G39513%5270345 '; 5 'E75-K;(5  @0 1กB; D-*ก 5 55ก73 )OE*(9  /5 /*@0 150(%/ก 35:3* 1%/ (* )E19-.:32 'E7* กB75) /0ก0/ก42OA789%57 *ก% D-*'E(45*)A789) /RV )*ก1 *ก%+:8I/*ก)7(:; -(5ก-(5 - )-K 2475 5 1 AกA789กE0- &0/F;(5 @ กBD/-.7q :: ; กH1*Q7*%5%+กD/กB345 กq(' /กE8กB-.:-

5 0 45ED (D/;E ก7E1A%5;*5กE* )-K 2474  45ก:กG % ' (*( r+D 8ก3ก& *( 53 '-?t  45' (591:*(% 5ED/-.ก;1 53 ;(5D-%57 กH:5ก*(5 ก:/ -Y* 51 0 45*( %E74:53* 5(5'5ก(5'E/5%5(5  % กED (7:50(:(5Z 'ERก2+( *( +) /;/5% 5%5%ก@*E2*( 45 *1;)*7E-8 1

3* ก+:ก)-K 2474-2475 7* D (7 5กA/5 %5:ก5กD/ ก 45*3* ;3 AOก1;ก;+%57 O= 7(&7E45) /O:1 -E7:-VI ก1 425E*A 270ก+ @) (Z 5ก:2ก ';(-ก-S5 &-EG %5;*5  45-E91-กD (7 : 45ก:3* F:F/5%5@*EAOก1Gก E7+E7D/ %/ก45'E ก8( กB+ก5+'E;2O:@);/ O9 0I )79HE -E91-ก25 :E:5:O9 0I ';(425E*A 5:;*%D (5 '/ %HE*ก%*'&ERvwE:5:7 :0HI7191 ก:34 2 )45  2476 35:3* 1กBกB:%/*%5'E/D-50( 45GF -EA7*1;F5 ' 453* -5@ *ก%50(-K 2488 ก*( A* ก-E91-ก7E7 :;1 'E 5 D/74::ก G@0 1  7191)+:  ก-'-ก-ก35-K 2475 D (D/-.';(-X1ก11;(5*1กT;1AOก1'Eก :1 &15( B'ก(;*%5425E*A (2 -E91-ก%2 -.ก;1 )(** 5กE'77 ) (-. ;8&1 D/&1I /ก:%:-EH'E 3;1-.O5+ %5*A ก ก;1 3ก(5 /%345 *1*89 D/5  7:ก;1 ) /-.D)1A;11  '::8G- 45I-8Y *('*2กB 5;/5:D-45ก3* D (-. %5*1*895 5ก2D/:ก'%B%4ก:452 E*A 270 *ก%   *'( ก:3* 45*(ก;1 &0/9 ; -EH' (7 2-. *)%5'&(1 *Q9 'E *1; -E91-กก:425E*A 270 (27/7 %5%7(*) I(:O-EH' (ก * A0 5+'Eก103* Aก 7191\%57:ก;1 )-K 2475 *1กT;1ก1%5 2GกD/+) /:ก ก;/5-EEก:Gก7 ) ( 'E/78กB;/55 '/ ';(-EH-.71กE+) /:70I'E'/*O7 ) (D/ *:/):กB  3* 45D (;(D-ก (425E*A *(7กGก5ก('ก('EAก1\7191\%5*ก%E7 8

3D/กB;(5 45 ก;1 &0/5+ E- 'E9 -.&0/-ก35(2 3* 45 (2 'Eก:1 ก3* 4525(':5 ก-.O) /@0 1+กRvwR0)5ก 757 A*;(5  ///////////////////////

E:5:7 :0HI7191 '::1  ก5250(::(%5-E91-ก)-K 2475 2  กO ก'*31757Qกก**1%551;1 ;B Fก'EกE *( N10- H 'E89 '(%/ @0 1@35;E*55ก_);/;2';(317; A;*7 275'*312;(กB5150(:3* -.ก:ก 345ก;1 45ก;1 F5+ B%5/7191\D/  ก15+ '/*2 กB5:9 /*745'E*; -X1:;1 ' /*(275'*31ED (3D/'ก%กก)-EAD *(';(E'*312กB  กHE_E 3* 7+3I;(5*19ก7:ก;1 7 ) (1 'E+75;5 -EAD:5A7891ก* FO) /ก58- @ ;2';(8378G% E:5: ก-ก352; '*31)58 3;1%59  ก;1 7 15+กก-.ก: D/ ';(457/3* 5:9 'EG5+ %;/545-X1:;1;; 9 E 5-.กL' ( ก* กL' (9 ;1 F-.71*)ก*-.1 54)/*D ( 9 E -ก35Gก D ()( 8 8 ';(-X1:;1; กL2 45; G* '::89 r 8ก/5' ( 9 Et 45ก9 E34571*ก:7E ก%/9 (ก:ก%/38H3* :17891\ *19ก%/345ก45-X1:;15(E89/+ ก-X1:;1-Eก5:/*กE* ก5 : 51 453* D ('/  3*  ;; == ....................................................... ( ก ก   !"ก #$  $   %  !  & '& (ก& ! ก!&ก !   ) !* ! +, - -  http://thaitkns.googlepages.com/ '# . ก/-  ) yyyyyyyyyyyyyyy.. ก ,_
! 5$ก() %/ก%*#  ก() #( 5$ก
ก# ก
ก#! ก9(<`! %/ก*#   ก() 5$ก$a   ก$ a  $  ;a  (<a  "!  $%, *a
  
" b+
$ a
ก/ $ 2#1
b  a (!
"
#$, 
ก, 
ก %+!%+$  *#(<(" 
" cก8,
b 55!+ก9$ 227 a  ! ก! + 5
bก9%/:ก 5+# ก!/_
! 
ก52 `: () $a 55!##

5+##
# ก"`:$  
"5;5$ก`*#!+ก aก(d (e (<+ ! !+ก()   " `:
 ,;ก,a%/
*#2! #ก%/ 

a
, *ก+ ( a
#5$ ก " ,;
5,*#5+#! (<ก
` ,; #  + !

 ก#  + !

  5(<`ก#  "5+#! กก
" ก8*#5$ก
: 9/` ,; 

##กก  ! ก8#

5+#(d() : a *#  (<*#%ก(ก5 # $f5+#:
 *# (<`* #
# %`:(<ก82! `: # " ก5 ก ก8 a
, *ก+ 5$
b$ 
b+,_
  "*,!5%;+(7

 _! +2((     ก _*
+$ , * `:# 55!()  (ก(g a *# 5# +,_
#กก+ 5 + 
b #

5+#55! กa *# ,ก-+ $ก8*#()  a %55!

+  _!กก+ก9#$+
b# +,_
#กก+   ก ก+ (<  %ก8  "ก(ก(g5,#5
 
b ก (<ก8 # 5,
#  , *a
 
#ก (<*#2!  () #กe a**# +ก8# c  ก "  :
# 
b52#2! a**#5$ ;;
(ก
" ก8 (<+10 (ก  ก ก/+*#10 (ก !+  a  5 5+#$ 5+# _ 5+#  5+#2#_ก* 5+#2# !  5+#!  5+#,*# a**# $*#
  (  5ก # 10 $ a   , *2!() 2!
# : ก  ,_
! 
+ # 5$ก# 5+#
# :   # 5+## ก  ! a
, *i!: (7,  "# ก
 ก8 # 5"(

;+  # (<ก
!/5+#
:aก!j%ก8    , * /2##

5
#%!

"  aก!
*j%ก82!$ก+
b a**# 10 $*#10 5$5,*#%ก8 (<กกk กก8กก
b ก

(5+#(<ก8 aก
$ +a!+
_   !+ ($$ก $+ ก8# 5+#
#(ก (<ก  กก
# !,!  
$
_! +ก#
: ก:   a
, * ก  :%/*#5$ก()  a  2# ก
$ 5+#:!+ 
$!! +ก ! ,55 #(<"ก9
# ,*# ก(<`:5ก $(<ก82! !+ก : ก() 5 a 
" *# 

#5,#5+#! ก92#"(<  ก2(/:ก2! 5,#5+#!  5
$ !ก2#2!ก`: ก!ก

 5+#$_! +2( a8%#2! 5+# 
, *jกก
*#  !+5+# ก! ก
#
  ก !5+#: กa8
$
 #

ก  ! +ก ,%ก8 2! ก !5+#:(<(;$ก2( ก  !$ก (<ก !  :()   ก !ก 
_$

 DNA ก ! 
_! +ก " ก!5+#aก!j
*j%/#2! ,% ก8# _ก
(<`:
$  ก !+(ก1  / " ก!ก

 $ก
 +a #52!$$

 +m*#%#i!: , *5$# ก #ก!(<5  ก ก8  i!:# กf ก%#_  # กm2(# # _5
ก(ก5 #ก + /  , *a
2##  +!   #  *# 5$5+# ก :/*#5$5+#
:
,!%ก#  +: 5+#5!%i!: 5$ก#  +:%9 ก# +(< $ #  + 5$ก5 5+# %+,(
5 /ก(</! +ก ก%  +5$ก%/ ,ก-
$ %i!:

 a
i!: #,8+ +ก! + /(<

+)  %  +%/ กก! + 
:(<ก
$ !
_  ; 5+#$  +!% +i!:/
$ 2(
: :ก ก!%/#  5$5+#$ + +!ก #ก!$
$ !
_ก2( :!ก2(#+ ก8 5+#$$%a
i!: # 5+#%9ก $#
ก+  a
, * /# 5+## (<`:" #,+*# ก (  +! a
i!:5$`:ก

(กeกk5+#(<:%
5#  +! 5$`:(ก(g ,ก
 ,ก5 ก+ a+ 5+ 5,#!6gกa "3_((

# " !,!#
# :  " ;5c   John Girling ก
5#a
2! % 2++ o* ก ก(ก55$ก "* ก#- _ก!+"กก+ 5$ก
ก (<#$%%!9ก 
+ (<!%#, aก!j
*j #$% +! _!  !f# 
(! #,# 
#,#%ก+ "#$+ !,!(<,!a:ก% ( a # ;ก+
5#ก#$,!+#%+m*# (<,!aก!j
*j(< a:ก%ก+ #!" ก8  a
i!: # #/$+(<+
:(<f(ก " #
กก : + 2#,ก +ก ก(ก5 " (< 5 (/ก8 ก ก "* ก-$ ก8!: ;$#
 ก8%# 
ก(<:(a+ /5#(! $
!/  /
! 9
;ก8a+ก8 _ก 
ก :(a+/5# 2+#  ,ก#,##$ +!  !% ( 
:ก"# (ก * -((ก2(ก a
, *ก#  $ ก%# +2 #; %# ( a
# a+8 

# ก ก%#
$# /+# ก
,_%  c5ก!  ก
(+aก

2!# ก
$ ก  ,,8ก2(/ ก85 
#%
,_% 5$ #5" (<$ #ก "#ก j (ก5 +(q 1820 / (q 1860 ก8#5"5$ก 
$  9ก- ก(<#$ ; #5 ก
,_% 
%/ก$f5+#$ i!:  a
, *ก#  +-%
,_%  ก85ก-2!  *%a
 , *ก#  _!
bกa ก2!"%#` (<ก# $f %+m*#2  (7,  ก8#5" ก(ก5  กก ก#_! a
, *#(< +m*# ก(ก5( a (<(sก` 
+!+ ก 5
b  (<`:"*

ก " ,;  กf * + %2(++!ก #!8 ก กf%กa/ก2!  /ก2+/+ o#$+%,#5" #$
,_%  ! "# ( # %+ #$ ก  2: $:++2(5 % # 2(% 5ก 55 5 5ก 55# 5 5ก 55$5 5 26g
:ก:ก%,`: ! #ก+$$
$5"# %:ก#   %+ 26g%2 (4#ก:$# 2+ก:ก#
 26g:ก:ก%, ``!`ก
ก+ ก
+!:  /5+#ก%!+$ %`:ก#ก`: 9%+   5  9
  

5!$! 5 !% # #$#
:$6tuก: # #  # # #( 7v+ #  # $ #

 ก# #+(< (<#$ 2!%
$ก %
$ +,+ ก9! b  (ก(: # ก!/%+2+ 26g(กก ก#$# # 5+# 9 % # ก+//%, 2 2(ก! %+2+ %,#5"#$2! ก#$#
+ 5+#ก#_!$ 2 #$
,_%  /#”

5+##(7,  (<ก(ก5  ก+(w*(2$ก(ก5 ! (ก5 , /(<+m*# , *a
%+2 ก8$2!+(< ,ก (<%+m*#a8fก%( a!+
"ก+%ก8c:#/ ก%, #5"+(<ก8 (ก5 (*(25ก 2!"2( (<+m*#ก (ก5( a2 $ก#!+aก

#ก ก a
, *ก$+ (Theravadism)#  "   ก
,_%  2#2( กก a
i!: +ก8# 5+#    ก (<  +a
,_%  กก#a
, *5$ *#(<กก
(+a /# 5+##  /ก2+ 2c:#+ /$ก+% 2+_!ก82  (#*#  1) 
$  กก%,#5" 2!2c:#+%/ #



"5; 5$ % /$กก! ก %
+ + ก+ +ก!:

c:# 
#5$(ก#c:# :(c:# :(c:#) !+"% ,; ( 2!ก "+ 
"5;5$(<$++%+(<กf
"5;%ก
$ 5+#(<ก8

2c:#+2# $+ #  , *a
 ก(<$+ "5+#5!  " , *a
 i!:#(  ( + % ก (<$+ `:`:67" ก กก " ( , ก!5+#(w!

ก " ,; "ก,a ;#,# กก " 5,#5+#!

_ก  กe ก
5,#5+#! %ก8ก95$ a**#10   ก82 2!% 2++(<!! , *2!$ก2+ $, *5$ก85 ก !ก8 
$ !+a-#5$
$!%, *$
$! +;; 
$ !ก#!+`ก
 ,; ก (aก+%, * ก9% (<! 5#

ก8  ;5$ก+ (Cakkavati King) 5#,+*# (*#ก) 2c:# +2!ก+2++ o:ก ,;ก,a*# 
5$ :/*#  , *2!ก!# $
*#..........2## ก8 #
+ %#

: !`:#,ก*#ก ++# ก+"5+#! %*#ก”  (<กก  2!` ก(ก5_! ก8 # "
:
,!%`! _! ก 5+#   +ก(<ก8, * $ก$  ก  +! 
$2c:# + 5+#aก!j
*j%ก8:$`! _!ก5+#:5!$` ,;`ก## (    +กf! % 5$
:## ,;#กก+"(< 2c:# +  ก/ก
 ,;ก,aกก "(<`% + !

((<2(2!+ _!ก"` ,;#  " `:(ก5# _ก
2! `(_-%/   + :กก "%+
"2(+ " ,; ก+!+# +#   5 กก8*#) `:(ก5ก
,_% 2#2! ( 5+#$  +!#a
i!:2( 
#!  "ก(e #(


,ก
((%/!ก8 (<`  ! ก:# 5+#$#
%/2( ก /#+  
,!
,_% 
$#,*%/#  (< +ก+
(q ,* _%9ก   (<:(f c:#a
ก#$ ก( a 2  (7,  /(<#$
 $#%a
 +m*# - 
#,*  a
, *( i!:2!#
++# ก
#
" ก
 ก8 ก9 ก+
#
,_% 


#: ก85ก%,* 2!;##ก( a!  5 ก "* c8ก (q .a.1894 /(<ก(  +! +ก  +! 2! $+ #* ! (<$ "#ก%$%# +5! #ก j ก8:  () ;#"*# ก82  
#
,_%  ก8: 2! "ก,(#c !
b
+!+#%/ ##ก# "* ก a
, *# () !+

กa+8 
5$
# #2_ก !ก(+a
$+(< + ,*;/ 
,! (<,!a:ก # ก!! 
5# /(<2(  i!:#กก+ a
, * ! +ก ก82  2_กก9
!+ (<, *ก _!ก !ก   
$#5"+%/ # (<$ +%, * ก (< _*
 ก  "ก
:2! $ ก( (, # 2( $%2c:#++ +

!(Vessantara) 2!ก #ก!(< #2_ก5$+ก82_ก  ก82_กก92#2!a
, *#(<กf%5+#(<ก8 ก (+a
55!+ +(q 2143 ก8(
 2!"5+#$ i!:# 

ก
( 
:
%/ _!2#2!!5+#$5 ก+ , *a
ก2( กกf   /ก (+a
2! 9+ ( a
i!:  , *2! `
#ก (<f"

,
 ก8$ก# " ก8#

" # 5+#aก!j
*j 5+#
#!,+
a
 ก9%/:ก 5+#5!!!(

5%+ก8 5+#$ a
, *ก +ก !+!+5 ก+-(<` _5a (<กf%ก8*# (d() #กe a**# ก8 " ,; " +
b5 "* กf ! +ก ก82_ก ก + 
 _! +2(+ ก # 5+#$ก+ ก "* () #a
 , *(<ก
!5+#$

 ก8 
``%+2+ #ก%/ * ก- $ f a
i!: 2!+# +!%2((<ก
#c% ก8 " 
 ก8!:ก+ก%#%/ (!8f(!ก"  ก8(<`!   + `:(<%#+

 !  (  +
c#6gกa 5+#,!#
# : 5+##5 %##5+#$%#2!:ก"# 5  ##!:% !ก: ก%!%$# _ 8/2! c8  ก + ก "* -ก9(<c8%# ((ก+

กdก c8%# $"#  $ก/
_ # 5+#
:aก!j f!%ก: # 5+#
"5; ก(ก5_!  +a!+ ก(+
 ก`
#((ก * ก-%
a
(<ก
$
*,%ก8  David Wyatt ก(+a
2!* 2++ oกก

%a
, *(<(7
"5; !+a

 # #,# ก8# 5+#(d: a *#/ 
,!5$  ก#ก$กก 5"
*# , *a
 5+#$%#i!: $ +! (    ก8(< (<ก( (,
# ก8(<
+/ 
"5;%*

ก- % 5+#aก!j
*j a
, * ก +ก8(<
+/%`:(d #ก a *#"

ก+ ก,;" 
#,*5$ก5+ 5,#5+##5%`!  ,*:  ,#c5ก(<!ก ;:ก#" 5+#
"9% ,*5$(<_ก!$% 
"5; " % +ก "5ก#$  ; (,4 !  (  ก+ก,_( a+8 
ก #$,*# 5+#
"9 ก5#ก "  !ก8!  ก%5+ 5,#ก5 "ก!`:ก%!% $5+ 5,# $ !5 " 5 5+5 5+ +# +
5+##5_!ก "ก

#ก ก:%, /ก(<5:%ก
  ก5,#5+##5" $+ +
#,*(<$ _ก9#2(!+$! ก
$  กก9 9#2(!+$+%ก (#(<$ ก!%/ - 6g $ก b6g_!ก8ก  $กbก+6gก 6g!+ก (< (<+ กก+
a+8 ,*# ก8 #! 35 5 _!1  11 (q/
#  ก%# (q .a.2310 กก, # `:(ก5+
5 1  24 (q/
# ก
:"ก ,*(<ก
:$
$ 
_%+a # 5 #

กก )ก3q#$5cก $ 2!"%ก8#5
# : /# ก +c 
+ :ก
+ %ก85ก 5+#!%ก
$
+a/2# # (ก)ก#2!!  
,! ก,*2(กก$ 2!# "5+# #5 ก/(q :ก(w!# !$#8 .a.2310 กก" #ก9 `%ก" #$ %# "(
 +#$,*2!
"9 # "+ !  +!+# :((7u - +#$,*ก ก!กก2(
: ก,*ก92!/ +ก

,!_!1

*********************************************

2. ก          ก ก    !" ก #"$% & $%  ' (    ก)  & * +!" !", ก+ , -!"    $ ) '  ./&!"$0! 0   1,2ก3 '/&   ". ก /&$กก !"  &"" 2 ก,"!"0ก$' ' .ก   .  /    $.   ." 452 ! ก   *- ก ! (ก     ก  (ก ก  6 !"ก  $%  /&ก (2ก$ก2  ก $2'  #"ก)$%$ ." ก$0 0ก$' ก) กก (   *- ก !   $!" ก ,   $%ก+ , - ,*  $- ! (2 $0."(20ก$' $%/& . $. ,,55 1 ก  7' ( , ก   ' 7' (  !"  $. 0ก$'   $ ."$ !"  7' $%8  !" , $% 6' , !"!/&  0 ,"#" !"0ก'  ,$/) ก 9,& ( $' ( !" .ก"  $ ! ก , :; ! 2 , $ ! $% ก!" '    $* ( < +  (2 ( ,*  -=!  7   , '   2 7' !  $2.0ก' $." * +!" 19  7'  ก   $% 1 ก (257 (  '<&,0 ก) ก $ ! ก'  $% 2 ก+ , - !"ก+ , - ก) . :  ;1 (  ก'    &ก= < 0 $% .'   ,*  -= ก ( @ 2533    ,0ก &ก' 7'  :&52 2  (   !"   $.",,0'ก !กก+ , -ก)ก $%/&!" &&  $. 0$.(  !7ก $2);2 ก  *- ก !ก) กก2  ก  (!2 .7 ,$, ก "  '<&,0 0ก$'  ก+  ก+ , -9,&2   $." ก  $%$  !  5  'ก+ , - ก .$. ก  (   $. ,,55 1 ! 2ก & 7 $=0 กก+ , -ก !"$ก ! ก  '  < ( @2ก  '   ก, $  $.$. !   ก 0 '0 ก $.2(2!" !  '$%ก+ , -$."@ 2311  ก,    0-กก / ก  <-ก  $ก!"  . ก '0  !

1 2

1ก ก $กก+1-2 ,,
    80 (ก $0F:  ก ก 6 !, 2522), 21. 1ก ก $กก+1-2 ,,
   90 (ก $0F:  ก ก 6 !, 2538), 53.

ก '  !" $2.  ก  $' " 55 ,ก      2 2 $  1        ก $%- <ก'*  2 ก!" ก,KLMK& 1 ก $%Nก/0   $ก '   ก)2  $'  7  ก&   #"$%ก  '  -0 $. $ -$#! !"  ,,0 #" 0,  !' ก, $%<  ก / 7 -'0ก   ก ก  ก,! ก K4P $KL 2(   &'$ ก กก'   ,0 (ก, (@ 2325 *ก,ก-  ก   ก)$ก,'$."'  $ก (2ก  ก' 02 (ก 7 2  ก, $  0  ก ! #" ก  ก&'     $%0'&Q'&Q'<&,0 ก)ก $%ก+ , - *ก 2  ก, ก ,  2กก ' $%ก+ , - 0   ก, &ก < 0(2$%  ,$<!"' *0,      ,   $' &กก 2  '$20 R-!" $."(    ก ก(*   1 ก $  0  ก !$.ก   ,! $2.&'  #"(< 2ก)ก $% 'ก '  ก+ , -( *- ก ! 0  !"2" $'   ก  &S4P ก' $  0    0     7 (*,ก !"( $!   ก '   $2) ก0 $ 0 (70,T) !"." !"0 0 $  $   $0."กU <,,2 $'  0 ก ก!" $  ก$!  - (  2(2 &$ 0!"$%0 0 $  0 , -'9,&! &ก (2$%*& -ก 'ก &  2  1 ก $' ." $.22(2  . ก $0 7ก, - 2 . :$.2 $0 ก20 , -;  ก! 0 ก ก $% && &  $%5ก+1-2 * ก !     7 7, ก !    ก  ก ' (2       กV2 7   ($,-$* +6ก, !"$ ! ก *ก,

ก$' ก)ก  0 R-!" &SQ  ก, 7   $%ก   ก R-!"$." $'   กก *  $0."KLMK& *  (ก R- '1$! กก)$0."(22  ก<ก! $' $0."!" ,,0 '9,&-' < +  !#"$%< + '0  &ก $'  !"< + 'กU!"( &(< + '  กกV2 $0'9,&&ก (2 $% &$ 0'0 2 .ก)$%5ก+1-' 6 ก !"2" 5 (2!ก   0  WVก $ก! ,T  <&,0   ( $ก! ,T  0  &ก$ ! ก$%0  ก !  *  -' <&,0   ก)&ก ,(2'กV2 2  1 ก ก  ก) ก ก+ , -!"   ก)!6  $ .ก"$0 &  $0."$! < 0'

 1 ก   & 1-'  /., 6  *ก,T  *0- 0,!ก  0 21-   2 !" $ ,5 &'ก+ , - 0,!  <,$+ก0,! 0   $0,*0   $'  & $' 0  $ $%!", -'$2  $0 ก !"2" $/,5ก    ก $. ก2 SQ &ก2 ' ก,  '$' $ .$  0   !2- (ก !"  ก+   $'  ก   0 -,  22 !"   $* +6ก,  3  &ก  ก ก&&'     &ก ' ก, (9 $ ) ก !"2"/,&กก 42 $0."!"  กก . *- $."$'  (@ 2352   72 @ ,ก)$!" .   ."&*,   &ก  7(  '$2! , ก !Zกก  ,ก- ก  1&ก . , !" !R #"$' $%/&$$%   กก)$%$.0  *-0 R-!"  ก<ก! $ ก ก-  &(.'(   ,*   2 . ก !" 2    -  !  ."$ ก@ 2352 @ 2367 $0."  < $'  2&3 ก5 ,3 SQ $2! ก'$' .  ,$  (&ก0!"&ก7)  &ก3 2 (   73 '$' $' (2ก  <-0 R-  0,!ก  3 $0." &    $."$'  2 กQ  &  &ก   ก$%/& ,2 & . $ +V , - ก) $%ก+ , --!" 

2 * +(22 $ +V , - &ก. $%  0   =  ( $. ก ! ! $'     (

ก0  5($ก  $." ก $' $ก, ก !"$% 5 $' $%$  KZ  2    $% ก  $%'ก V!"$ก,(@ 2347 #"$%&ก' ก !" 2 !"$ก,ก$2! ,$   $ !  2  ก\ก ก !" 2   $%$0 ก &ก ก $ !, ก V#"!   20 @ก)$%0 ("  $0! ก!"$.ก0 ก- ก$%'$ +V , - (< 2  'ก V. ^ 1!0 $. SQ $' &ก,,7  $.3  ก !" 3 \,, 0,!  6  ก  $0." 55 ,ก $' '  (2 (2ก ก -ก2  5 !"กก ก , $ก,'0 0 $  ". ก !" 1 $ ! ก 0 0  KZ ก !" 2 . 0 0 $,*2 ก ก! 20 0  &."  ก+ , - $0."  !"$! ก0 ก ก4 ก !" 3 ก  &  " 27 @ 7 $/,5ก   ก ก  ,กU+ !"!(2 '  ก '&(ก   ก&  ( 3

B. J. Terwiel, A History of Modern Thailand, 1767-1942 (St. Lucia: University of Queensland Press, 1983), 121. 4 Gray, The Soteriological State, 223

6 /& 2ก' ก !" 3  2 !" ก $, ก 2 ก  ,2 ก /,  (20ก$' $%/&ก   !" ,$.2ก-  $ +V , - $! &&ก  '(2. ,ก)  ก) '  $)    $.0 ก V#"$%&,ก-ก) " $ *ก+ $0! 0 *  $   < +  8 $,$2 /,  7 !ก $'   $ .' /& !"')ก  $ $.0  *-  0 !"$   , !  , ก $%0 ก ก6 ก  !"$'')(2กก V  $  '$'  (2 $' ก '& 2&(R1^ $' ก)ก,ก \, &'$' $' #" & 2"  $  ก 0,!ก  ก $%0  , ,Tก ,ก (2!$ ! ก   ,  ก "(0   /& ',ก !$  2 2 ,ก !"!/&*   กก  $%,ก !" "   !".ก    &(! $%/&  R-'ก+ , - ก V/&! $. , ,T  , ก+ , -( 1  ,$1'*  ก /ก)$%"( (@ 2393 $." ก !" 3 Q $ .  $' ก)กก  $ ."ก . ,  ก $/,5กก    $ .L กก $* +6ก, ก) 0ก กU+0 $! 2 /& 2 $, 2 .ก)2 $2    $0." ก.2 / 7 -  ก   1 ,  ก&  ก)( ก $0," ""  '0ก   ก $. " 3 $ก,'$."&ก3 ' ก !" 3    กก V ^ 1! ก ก  ก !" 3 $ก)ก' (   !" ก '&ก3 ก) ^ 1!    /,ก V$% 7 *  $." ก !" 3  (!"  $.$+  2394 ,*     2 $ !ก)ก-(2กก V #" กก) $ $! 2  ก $ 2  ' ก !"  $% #"2"(.$2!$0*, , ($  ก ก!$'  &ก2 ' ก !"  (ก,."3 $'  (9 $ ) (257'$'  ก ก  "!ก    'ก V(22ก ,"'!ก ก)   !"0 ". '1!"ก V!$. ก ! , ,T <&, &  ก&    ก 2 ก $,' $* ก Vก$%2! 5 1 ก&!"($   2 ก ก$ ." $ก!" ก ก !" 3   ก4

.  '$'  $%  2  ก !"( ก ! $' $ &กก '   , , (  กก)  $' $    - 2 .!$2!  $% ก 2 .$ &ก$%$  KZ ,+6   $% $." กก $ 0($. ก !!" ,5  ก! ก !" 3 &ก $(6 "ก"$  2 ก V$  ////////////////////////////////////////////// 5

& (  )  ก 0+-, Lords of Life (London: Alvin Redman, 1960), 145-47

ก V2 . ก !" 4 $%!" & กก(  ก ก $0 The King and I !"  7 &  ,$ - $' $%ก+ , -!"2   &! ##   5('2  $%ก+ , -  ก ก <&,0$ก)$! $(ก$! ก&Q! #"ก) , $0 ! ,กก+1 ,* !"$ก)     ก  !"$% ก  ก !" 4 .$%ก+ , -!" <&,  $% 5-!" (20   !  , ,T  ,   2 7' $%/&! ,ก 2 !"   (2 & ก, *  -ก *ก+ ก  !$, ก &!" 0  $*(22  ก<  ก 'ก   1 , ก)!!ก 2" ก$ก    ,*  - .$% ก+-, !"$!" $!"   , 7     ก '     !"   ก+ , -(2   $% &   !   & ก< ก ก V$2)   $%(ก     ก+ , - (   ก)(  /,2 ) $0."$%2 (ก กZ<  ก  กก $% 1 ,' 7  $' $W  & กก &  ,$,'2   $01! ก .ก $' $  & S " &ก3   $  $! 7$-!"7 /&$'! 2.!"ก  $% The King and I $' ( '$ ,!"      7' . 0 +7  ' *-!"ก $0F (  '$' !ก 0*, ก'0'   2 (2 .!"ก, ก 2  ก $%ก  ' ) $' ก$! ,!\,, !"&$2. $%'  2(ก  $ ."  ก'- ก    ก $'     $!" & 2-2"  ! $0."!" $ ( 0ก 7 !" $01!9,&,. /!'    2 $' ก) $  1(2$2)0  ก 1! ก, 0  7  0 0,!ก $  $  ก $' ก)  ก+  &ก $, &0,!  <,$+ก!"     ก V= (5ก+1-0,!ก 9,&0 !" (2$' &$%$0   $'   $ 2ก$.2(2(2กก $0F !"ก  $. /&ก) $# & $'   ," *ก,T,,T-(2 .0  $ ,  (2$%$0 ก+-!"กZ    1 ก ( ' /,, '   $'    5' ." ." '$ $' SL $01! ก 0 *ก0 R-/&(25 $ 5 (2   0 0  & !"!(2 'ก+ , --ก3  $! กก & ก+ , -$%$0'$' !ก  (2$ก,'ก+ , -'   -$%0,$*+2ก $=,=    7  ก $%*ก,T,,T'  2!$%ก ก ก+ , -$ ก,"*ก,T,,T #"ก "  (  ก$ก)  &ก0,0ก0,06 6

Gray, The Soteriological State, 267.

0ก 7  ,"2 2, กก !"ก V  ก  ' '0ก$' ! \,ก, ,  ก   7   $,,'ก+ , - 2.0,0-< + กU+( ก $0F,7 -7 !ก !"$' ก$%$0 $ ."/3 /,*! (9 $ )!"(257 '$' !กก /&ก' ก 

,(2&$.0 *- 0ก$' ก .'0,& -  

 $% 1 ,

    !ก   (2 ก0ก *  กก  (2! ? ก  R กS " '2 2,"0  $  < 0ก)  7$ .2กก   2(2ก)$!  *ก,T,,T    0   $ก    $0,ก$= $! ก)$!" !"ก+ , - &ก     ก  . ก 1-!    < 0 $% , #"  ก5!" Q

!  (2 ,2   00 &ก$ ."ก  $%ก $,2 ก!" ก+ ก-   ."(2กก V ก)( S@.'ก V$!  $# - 2-   , /&'กU+ #" $%/& 'ก ก  = ก' กก(@ 2398  ก V 2(2( 0,! !ก  ก &   ' ก $' ,   !" ,.$ !    ($  0  * ! , *-) &ก ',*       ,."3 $ ! ก $% ก+ ,  , ก  ก  ! 'ก Vก)/ ก $Wก    #" ""  (2$ก, ก   '   #.$ .!"  ก 7 2 ก$!" ''5 ก  ก+ , -( 7   ,!,$ !  (2ก V ก  0  1(6  ก+ , - ก $'  ,,!" !( $! (ก . $. ก !  ก !&ก 82 

ก 35  $2!$0*, , 2  ' ก !" $%/&(2ก $,ก+ , -- ".

ƒ ก 1- &Q'<&,0 $@ P   7 2"(2ก $,&ก   #"< 2ก  $%$2!' ƒ ก 1- 2"( $%  '<&0,     $ ) $2 !ก)452 < ('  ก ก * +!" 2403-2413  ก+ , -ก) < !"  ก V 2ก!    ""'$'  & (ก .''   7 $=0     $ ."   'ก V$/ (2$2) $' ก &(  1,' ก $%$0'$' $ ก$0! ( (* + 2373-2383 $' *ก+  *  -ก, ! ( ก  $' ก)ก  ก ก   ก $ก, ,   #"  $."9,&2  2&!""  $'. , - $)! 0  !    'ก+ , --(2(ก $2) 2 !"ก "0 21-    กก)   ($.,2  2411 $'    ,   !ก   !$' $,5  ,2   $,  ก\ก 1-!"$0  !  $." ,   $ก,   7  &      

ก+ , -   $0."  , ,T  2&ก)$'. , - $%!ก  ก !" 4 ก)  $ก ($ ." ก  '   < (ก!" 2 ก 0 ก $$ ! ก V&ก 7!"$% $  KZ . ƒ ก 1- $."$.ก  ก)!  (!" 1    2411 #" $%$ก,'$' $ ก Vก)$! !, ก).< ก, '   $'     $! ก0 0 $   &$!  ก ,  $' ก)$!!"0 0 $   ก ,,00 (  &,$ก7

ƒ ก 1- !, ก $$ ! ก  $' ก). ,7 7,   $0!  15 @ $'  $)ก$ก,!"  2 !"ก+ , -$) !&ก0!"&ก!"กก 2"

6  ก ก)!,,'   -    ก)!  !" /ก$' ' & ก-   ,2   ก   !"' "  $.ก!"    &$.2ก- $ ƒ ก 1-'$% ก !" 5 (6 /&  $ ) ก /, '   '  $ ก   53  ก   3 ƒ ก 1$%ก+ , -2 $, $2. ก 0 ,$ ,!"   $! ก/&. ก-5!" Q$0!  10 $.ก2 <&,02 '$' ก)

!  5 ก $.$2.ก

ก 0 ,-4

!"7$ก!  2 กกก $% ก !" 5 $%ก+ , -!"')ก !" ' *-$%$ ก !"* + $' KLM  $)$ ) . ก0ก  (  ก0ก   1 ,  ก&  "  ก   "   (@ 2414 ก !" 5 ก .$, 8    ก 2  (  (  ก 6 8  $  0, ' ก&   ( 6   $! !,  $ก) (@ 2426 ƒ ก 1-  !"0ก$'  $.0 *-!" ก *ก+ กก#"ก) ก  &ก3 82 'ก V !"  ก<ก! $' ƒ ก 1-1!" ก+ ก  3 $2   กU+ . <  ! < 6 !    ก+ ก!" ก+   7  $'  & 6   (2 !ก ก7 $ !  , !0 2   ก 7 $ ! 2 ก2 $ .   1ก   ก   2 ก  ก 2  0 -, 0 - ก 2 ก ' 6$0," ก' $."!ก $Wก   ก'$ ." 3 ก = +V -2  ,,0'0ก  ก)  7 8

$ ."!ก $%  (  ก $.@$ก, ,3 'ก Vก) !ก 7 ก & /  ก 0+-0 ,  , $$ -, Thailand: Economy and Politics (Kuala Lumpur: Oxford, 1995), 217.

ƒ ก 1- ก    0 -,  0ก!",$! (2(2ก( ก& ก ! ( $! ก $0."(2(    $* +6ก,

  &(.' *- $' ก) '!$ 2  0 -,' 6   ก ก2 , 0 -  2 * (2ก5 ,0!" $0."(2&$  ก (2$.$ !"$0." & * (2  $ !"  ก)ก $% 2 2ก' *('1$! ก ก !" 5 ก)  < 00 -!" (ก0., ก' $'  ก\ก (!"   1 ก'  5 (2!ก $. $' ก$,กกV!"0  2ก $ $' $SZ  0ก$'   ก $ &ก)  ƒ ก 1-0  $%ก   , $' $ ! ก1!" ก+ '$'  < ,,55, $ ! ก$$% : ก 6 !!" $ก. $%$2. ก 6 !'กU+;9 ก  ก \, & '$' ก ,"$%ก  *& -   !"ก+ , - ' ก 2  22!"$'  ก(    $.0 *- $)กก)' 0$ !7   /  ก SNก  ( *  ƒ ก 1- ก ',ก   ,'ก V(2&ก 2 ,ก !"(25 ก  ก $' ก), 5 17  &ก0!"&ก$%22 '  , (@ 2442 , 5 1ก) $%R !"ก ,ก ( R1^ ก $  $% ก , 5 1 (2ก  7  ก   $,  $%   0  55,\, &R- 2445 #"    /,' 6 (ก, ก R- (ก  2 * *   (2ก+ , -$%   '*  ก 7 0U, !ก  (2ก   3 7 2 &&  ก+ , -$%/&&ก  *  (ก $0F 2 $10 !ก 08 7   2   *  (2  $%'$%  2&   (2ก R-$%$ .". 5(ก $,&ก   ' ก !

ƒ ก 1-  $S4 กก(2ก$ ."$ 2 *- ก ! ก'!ก *,

ก0'   2!"  6 7' $ !< (   !"$!"     ก $,&7 22   8  5' ƒ ก 1- .     < 0 $0."     ก ก ! .  7' ('1$! ก ƒ ก 1-ก)< 0ก+1-!" $ .'$  -   / 0,!ก ก (5ก+1- ก)$2.ก0'$' !"$!"ก  *0,  '   /  0,!ก ก     1-  9

 ก 0+-, Lords of Life, 262. Gray, The Soteriological State, 289.

10

$."$!" * + ( ,-* + 2 . 2443) ƒ ก 1-ก)ก   &  ! /&  (3 $' 2 . !" ก   $% ก (ก $, $ . 7    @ 2440  2450 #" ก  '&$%  ! ก *- 3( 7  $'  .  ' ก+ , - !"$ $! ก' $*."3"7ก $' $%ก+ , -   ก!"$' (   ก+ , -(6  ก ก  (ก+1$! ก!" 7  ก  $  2 & 1 5 ,,  -ก)(ก ก (2ก *ก+  (2ก$. 0 *- (2 ก' ก  5($   $W && , ก $. (23 0@ 2428  !" ก *ก+ กก 11  #"!   '

ƒ ก 1-  & 3  ก) ."$(2$'     ,  6<  $-,$ (< กU+) ' 7 (2$2 / & 1 5 ,,  -!"' &ก $! (ก  ,2  $* (2 ! 

ƒ ก 1- .กก   ! ก  (2ก\, &$2 ! ก *ก+  ก ก  7 $0."     ก-(ก  #"ก) (2 ,$ ."  6 &5!  2ก   ก)$ ," ก\(2$2) &$ ." 3 ก ก+ , -!" 452   (5!" Q !  7  ก$! !,(@ 2453 ƒ ก 1-ก) < 0 กก  :$."&ก2 ' ' ก !  & ก' $ $ ก ก 1-  $! กก!"$ $ก,'(  ก3 ".  ก+ , -$.0 *-  ," $2.$ $ ." 3;11    $' ก)$ ! ก . *- ก !  ก !&ก 77 ก  36  ก 2 92  !&กก$2!!"$% ก 18  #" 0'<&,0 $2!$2 !$%     '$' 2 2!&$2.   ก  $. ก !  , ,T

   ก $% *-ก 452 $ก.',กU, ก .7 &ก 7 !" ƒ ก 1-((ก $.ก  $% !"$   '1!"  ก) &  ,"(25!"    ก $!" /  กก V/&7$ &

ƒ ก 1-/& $ ."   0ก!"$ก,/ ก'   $2) กก !" & 1 5 ,,  -!"KLMK&7 ก !" 5  !$." ( ก  ,    ' ƒ ก 1- $ก,$."@ 2424 $' $%ก+ , -  ก!"/ ก *ก+

กก $' $ ! !")ก#-K -(กU+ กก)$' 7 $ ! 2 #-$9, -- $." $ '   -(@ 2453 $' ก)/ก 6ก,  3   "  ก!"$' . 11

Thak Chaloemtiarana, :The Evolution of the Monarchy and Government: Institutional Conflicts and Change,; Asia Bulletin Supplement 2, 1976, 43.

. 6 !"  ก<ก!!  ก !"$2   $. ก !!"$@P   55 ,ก !"  7 ก+ , -!" ,"(25   & 1- !"2  '$' $'! (< 2 :! ก+ , -2 -(!"$ . ,!"&2 . "  ! ก;12  ( (ก 08   2ก  ,,  ก '5!" Q กU+ $   ,   2 ,* (2 $' 0 &กS4    ก ,!"!, $%$ก< 0  ก(2 !"'( ,    $*$2     '$' $%ก ก (2     ก<ก!ก+ , -$ ( 6($,<&,ก $.2 .8  $'      (2' !"ก $% ก 1- 5' * +!" !", ".  , *  0 2 ก+ , -   ก ก (  ! 2 ก' 2"(  1 ก    &2   2ก. ก+ , - ,  $%  'ก '  ก+ , -( * ก ! $%  !" 1  !" 2 FF !$0!  (2$."7 ก0 $ก( $ก! ,T$   2 0'   2' 7'   ,!'   $' ก 2ก'Uก+' (2!ก .  ก !$%ก *-$ก,'0'$' ƒ ก 1,  $ ,ก *ก+   ก '  $0."' ก   ก /& &2.!" $%ก  $)ก &ก $' $/ 0  ,  6' ."*,' 3  $0."!"  ก , , ,  ก !" 6 ก)กก กก ก"2 ' " $* $ ! ก $.Q #"'   ก (0,!  <,$+ก $'  ก *  2 'กก $.Q . :ก &กS4 , ก'  $/ 0 -'$ (2!  ก  ก<ก!  $.!"   ก+  $%,  ก $.' ,   ,  $ $!  (2  ,*W <&,  ,*  *ก,T,,T'$ (2 ก+   !' , ก  

 , < 0 2 ก;13 กก ก ! ,ก 4,000 0< (@ ก ก $%  (2!"  *! ก    $ ) ,     ก0ก0$ .(2  7ก 1-(23 $' ก    ก  ( 0 1, -) (  !    ,   7 )   ,+&#!$- #" 90 @ $%ก  ก,  '  & #"! ก  0 -, 0 2 ก+ , -$%/&.2 (25 $'   ." (  2  $* ก  2 2 0$' SQ 0, ( 7ก !"2"

12 13

 ก 0+-, Lords of Life, 268. David Wyatt, A Short History, 225.

, ,, ',  กก  ( 7 -  ก)!2 ,"!"$%       ก.  (257' ก&!"0&Q'$'  ก   ก V!2    1 500   &( 28  ก !".$. ก  &ก '$' ก ก&ก 77 '

ƒ ก 1- $  KZ !ก2"( $! กก)!&ก 73  2 ก)!ก 40-50    &ก2 $2 !$%< 2ก 2 0  ƒ ก 1-  $ <  !   ก ก(2&ก    ก'$'      ก)  $% ก  ( ก !" 6 $.0 *-   ก       ก( 7ก  .$, 7 ก  $, กก $*$0."$ ! $/." $ก,ก \,,  ( !2 . $#! ,   ก 452 ! ก  ก$.0 *- $ ,"ก ( ก ก$0."  ก(2 ( $%(  $'  ก *7  2 ,   ก !/$! $! $!  ก  < ก) (! !ก452 2"., $ก) ,  ก $0* !"ก 2 ก' ก !" 6 $ ,  ($  ,ก$.0 *-&!"$%/& ก-(2$'  ก' ก &ก0 0ก 2 !"ก $   (25$% 5 $' 2!ก$!" ก   $.    7 $0,$0, &ก 1! ก 22 2  ก  $ ."!!  5    ,"  0U,ก '$'  $2.ก(  ก   $.0 *- 3 !"0'$' $ (2 $.$."( $." ก,  !$2!$. $,2 .  $'    !"  (2!ก . ก-7  ,"ก  ก ก$.Q ก)ก 2 $,กก0 @ 2455 2 2 2 ,  ก) /    0ก$'  ก !"$'')$Z 2 ก)$  ก .   ก) -   ก+ , -7 ,$, ."3 ก ก+ , --(2< ( 6 &5 /ก !&ก$W7$! ก!" .   $%08 ก !" 5 $." ก$%2 ก!"ก   ก-  5 ก< ก  ก2&'   ก ก!  ( ',  ( 6 (2ก)2$2ก+1-'ก+ , -ก ก  $%70,-!"*ก,T,,T& $% ก 0 ,0 14  ก &ก   *ก,T,,T&' ก+ , -! $!"    ,"6  ก 5' $%   ก)! , 5 1 $  KZ !"ก $%R $%/&   ก-  ก 7R+1 $."  ก 1- , * - ก+ , -/ "  1 ก  (2 6!"ก   *  0   ก+ , -  & ก2,

14

(!ก2" $'  ก$,ก0  0,!*0Œ ก, !"$,*2 &ก '  ก!"$) !9,& ก ,"ก  ก ,"'(* + 1920 $." ก$.0 *-$  KZ  2 

0@ 2463 ก  ,2 !"/,0 <  '$* +6ก, 7ก (2'     1 452 2ก $%ก (  'ก+ , -( ก 2 '  ,0 !"

,  $.Q   $.0 *-  $!" 2 .$! " $'    7 !  ก   $W$/  2 2.0,0- <,,,T'$  $ ,"$." $0! < ( ($  2 ก 2 (2&ก $0F  ก   กก) ก4ก ก+  $,,$   $2! 

@ 2468   $.0 *-   2ก' ,"' ( ก 1-!"ก ก  ,"3 0  .  1$ !!ก   = ก$=,$.0U+<  $.0 *-  7 ,( $ ! ก (2!ก  (     ก 7 $=0  (  (  ก ก $ ! ก   !.$%ก   ก+ , -#"32    ,"$! $.0 *- (25 ก2"#"  $2) ก) ก ." ก !" 6 .ก 2 5ก '0ก$' $2   ก 7  ก ,( (7  (3 ' 6$%0    '$' $0! /&$!   /!" 

กก ,(   (252ก ก)!( ก &ก !!ก,"2"!"$%452  0 3 ก452 ก  (* + 1920 ,   $0,"." &(2 !" 5!" . *- ก ! $' ก 0 2  (ก /,  $!" $  25,2 .&ก'  $ ก)$%/  //,!"$2.$KL'

ƒ ก 1- ก . *-ก) !  $ (ก ƒ ก 1-,&ก$  KZ  7 #" ,   7 !" 5 (  !  ก$2!$ก$ < !ก 1  ก$2!  !ก 1 

ก$2! '    ( $."'  "ก) 0 2 ก .7  $.!"$''  ก  ก (  $  KZ !"!"$% ',   (&ก'$ < ) !( $ !"!  !"! $. , ,T !ก0ก$' ก)!&กก$0! ก!" (2 ก)!&ก !"!  1,$' ' .( ก 1-ก, $0 2"$%&ก!"$ก, ก<   , !ก $ก, ก  ( ก ก! &ก '$ <  ก)$ )Q 3 3  2  2463  2468   (  2 ก)  @ 2468 $2.$  KZ  &$0!   !"$ก, ก$2!  '  ก2 ก   ,ก    ',   2, &ก'    ,0 &ก' '   "ก)& $0! 0 2 ก$."&( $!    ,ก$% 7   , $' ก)!&ก 2 ก  2 @  @ 2468 2,&ก ก) ,  '&ก$% 5 $2.$0!    .  0,  !"!&ก $. , ,T  ,  $ก!  ,0

 กก  2"',  . $' 0 !" ก452 ก . ,(2   $%  กV1$^!  !"ก (@ 2467 '$' (2กก &ก 2@ 2     ก. &ก 7'ก+ , --ก (( 'ก+ , $%)   . &ก  $ ." 3 ,  $." & $' !&ก    กV ก)  (2 $ <  &   ก       '     ,ก!"ก 2,  ,0 $%   !" 5ก). กV1$^!  (2  ก+ , (- ก $.ก   ,,/&25,(ก '    1 ก   (  2 2,) (!",  , $." @ @ 2468  2"'$'  $."(กก 2 ,  ก)Q 0! !" 24 0U* ,ก   &ก  :ก)!;  ก $' ก   '1Q  & $'   2 ก !"ก)! 0       3 ,  ก)   ก (257'0$! ,     < 0$'! (@ 2469  :  'ก+ , -ก"     ก( $ 0 $."" 0 (ก $2 $ !ก)==;15  '5 : , * - ก+ , ;-    , ก(2ก ,   (2 +V !ก+1-!" ( 6  ,ก' 6!"$% &   $% ,ก&ก, $2.."( ก  ก<ก! ก+ , - ก+ , -$%ก  ,$%  ,"!$% ก6 (2!"$!"  ก$, ก 2    ก 'ก+ , - !" *ก,T,,T&& , , 2 !".   $. ,(2!

2 ก/& !"$'')ก#  ก-./   &(.ก+ , -!"   &ก   $.0 *-2$ก !" ,ก< 0 '  '$.2!   ,ก$%&ก $  KZ $)ก ' ƒ ก 1- $ก,@ 2436 $' $ ! !"! ,  2 ก&, ก (@ 2457 $0." /,$2 2 L(25 (@ 2460 $' $%$  $.< ( 4Œ -'R , 5 1 /&#"'(2$' $0."  $%R  (2$2) , 5 1$."( & , ,T!" &( $.     $%'ก    R-'  ก   ,ก\,$ (@ 2461 $' ก)  ก&ก0!"&ก .  00 1! 2 ก0!"   (* +!" 1920 $' ก) ก $%   ก  $' ก) !&ก  ' $% ก !"7 $' ก)$  ก < ก,    $  2,  ,  $' < & 2 6 #" $%<,$ !!" ก $.0 *-&ก ก 1$ < 1 +!  ,*     < 0 #"2$%&ก'ก V  ,0 ก,, ก &ก' 15

Benjamin Batson, The End of Absolute Monarchy in Siam (Singapore: Oxford University Press, 1984), 26.

ƒ ก 1- < ($ 2 $. 0ก$' ก) ก !"$ !' ก 'ก+ , --ก $ก.2 '0ก$' $ #"(25$%$.0 *-&ก2 '   0ก$' 2"  (  '  ก ' ก ก   ก $,(  'ก+ , -$  "2"  ' 6 ก)0,กKLM' < (@$!  (    (2!' ก 2 $.0 *-0 ก$, " $*$0."  ก $ก+ /(2$0."&ก  ก  ก !"7$' ก   , ก  ก   ' 0$ . 3 $0."(2$' ก VŽ0!($.!"ก $,7 $'   ,55  ก/& ก *ก+ 2 ,   2 /&ก01^,$2 $' ก ก$$! ก $' $%  (0,!$W$ ! 'ก$ ! 2 ก !"ก/& ก *ก+ $0." ก   -\,5 1     1 40 $ -$#)-'' ก 0$ .  (2 ก0$%ก 5  5ก  & '$' $' $'   1 2 #"ก) (22 0( 0 -$   $!"&ก   ก)$. $! , !"2   ก 

,(ก0 $%  ก-16   - KLMK&   !(2    !"2 ก !" 7 KLM0,!ก 2   #"$%2!" ' !\,, $, !",  '  $ 0,! / 0.  ก6,2!" 1!"!0,!$2$ .(257 !"   (2!"ก    ก+ , ก32   ,กก ก & 1$ก  5ก+1-2  ก+ , -!". ก   ."3 ก) ก '$ $."!ก 0&ก $/.ก!"$! (2(@ 2470 ก).ก $%  ,"(25 2   ! !" .ก7 1  $/.ก.$%5ก+1-2  $ . $% 0 -,'ก+ , -$0! /&$!    !#"$% $/.ก$! !"0(  2 ,@ &ก  ก $0F 7 !ก 0,! *   $=,=  .  !'ก+ , -&'!ก  !"  ,ก27  * ก ! &  2.0,0-, $  0 ก $ ,5ก+ , - =!",0 ก+-, 1-&ก''& !",   1 6&ก W  0,ก ก 1- ก)    ,กก)  2ก$%  !<  !" $/,5 & $' &  ก $0F   ก0( <,, ,ก /&ก'  2&3 '$.0  *- $' ก) &$ ."!"ก*ก+  ( 7 ก$! ก  $W$/  $.ก 3      , 6< ,  ,,- ( 2 !"$' $'! $."$.ก กV  2469 K #, # -  $ ,ก/&$%!" ก+ (2ก ก !" 6  7 $' ก$ 452 2กก ' ก+ , -(  (2:

16

 , 65.

!"  ! & ก+ , -!  & 1-( ก," 2กก !! ก$2     ก 2  $*!  (!"$ !ก+ , -!"! 2 กก+ , -$%ก+ , -!" ก $.ก  ,3 ก)$%!"$'  $%ก+ , -!"!0 17 ...ก+ , -2 .7  $. !"! $.ก  ก ,"  $2   !2ก ก(3 $  $ ก+ , -!"!$   & 1 5 ,, ก $%  (252 $* ก ก!...7 1 ก+ , -   ก)$  ก   ... ก+ , -  ก $ 0   , 0& ก)$%กV2 ... (  !"$0,"/ 0 ," 3 "   ก... ' ก  ก    ก ก$,22 .ก)$0ก0ก  กก) 7 !   $.0 *- $%!"$ 0 $%/&!"! #." -

, ," !" $! ( ,"ก).  ก&ก $ก!  ก (@23 !ก) &ก&2,"$2 !  2  ก !."$ ! ,"# $,2ก''!ก ก+ , - ก &(6   ก  (252 ก  ,$2)< ( $*!ก) 55 1!"$  $ 'ก ก 7 $ก $2. $)!  'ก+ , -   ก  (2" กก ! 2 ก *-!  .  $ 2 2ก ก$0." (2$ก,!ก+ , -!"= 18 $ $' , ก !" 7 ก) ก \, & $' .   6<  7  $2 ก$$!    0  2  6 !" ก   $' ก # - ก !<, 6 ! < !!"  $0 $.0 *-!"! ,( &$2 !7ก  !"  

,(  ( !"   ,ก$(2!ก  2 ก 6 !$0."&  '$ ! < &    2ก     < 0  $!" ก !" +V  ก ก+ , -ก  $*!!ก  ก !" 7 -ก SNก2 ,,55,' $ ! ก < ก ก  ! -ก !!  !2 !"<, ก$! $ ."7    1$0." &   , $%     ,ก2 ก 7 ก+ , - (25$% ,ก& $2 $. 0 *-  (25ก) !ก  !, $ !!"& ก *ก+   (,"  $% $." ก   ,   (ก7ก ."3 ก <  !  (2 ก+ ,  $.$0  !ก $ , ก+ , - !" $0!   " 17

  ,กก   ก  ก2 !" ก+ , - : ก $.ก ก  ; $ !"< 0, 1 ก . ,ก$! $.ก/&. ก18 Benjamin Batson, The End of Absolute Monarchy in Siam (Singapore: Oxford University Press, 1984), 28497.

    ,กก)  ก$,ก2 กก 1!$/ (2$2) 1,,55,$! !   ,( ก "($ ." ' , ('1$! ก ก !" 7 ก)  " &ก $%   $. $ ! !" ก+ !"$'   ก( ก& $' ก$.0 *- $ - 0ก$' ! 2 !"*ก+   $* $0."ก  ก  $.  @ 2470 (ก !" $,  $''(2ก $.!"    ,ก$."$.0 *-ก  $ -ก 2"(2'  &(!"  ก$  KZ (ก !! - &ก'2,  &  <&,0!"  $ก, (!ก  2,!" !$%   !"2"$." ก ก !" 7 !&ก &ก$ ! ก ก $* ก  @ 2473 ,กU, ก $,'2 6F /7ก   2  2ก' 6.< +!, ก $'  9 $%$ ก 18 $.!" ก !" 7  <, 6 !< &  .ก   7 $W$/    ก   ก !" 7 $(2 $ก)< +! "< +! 0 -, 0ก$. 0 *-$2 \,$  $)'  $0 0ก$' $! 2  ก!"  0ก$'   !"$2.ก ก+ , - ก (2!ก  $,$.  ' ก   กก)  1 2  ก  $!$2) ก   7ก $.กก ก $0F ก ก กก\0  72$.$, KL ก 7 +    7 1!" ก !  ก !"2"  *- ก !  &  150 @ ".  2475 $2 $.0 *-$ก)$0,"$2)   กก !"SQ   1 67 ก+ , -K7#'$(@ 2474  ก !" 7 ก &< ( ก  2ก 2 ก   14 @ $' ก) !&ก 2,0!"    '$' ก (@ 2472 ก) (!กก!"$. $2.&ก ก  5  $.', !"&$2. !$2.$KL ก9 $ )' ƒ ก 1- ก)  $2.2 $2.."(   $.0 *-!". 0$* +6ก, 7ก (2$' 0 0  @ 2474   ,ก  ( $!  2 " ก$2 $.0 *- $' 2455 ก ก$* +6ก, (2!"##! :=$%$0! 2 = $' ( $ ."    6      ?; $'  019 (!ก 2" ก !" 7 #"$0,"KLMK&0,!0.ก.  $% $ !" +V  .$' (2$%/& /,ก ",KZ  ก *!"! $' ก 2 ก  2  :  ก $,$%$ ."!" 2 ,3 ...... =$  $ ."  ก  ก' ! ก$  =  /,0  =ก)   ก ก7+

ก$  2 !" +V  ; $%ก  < 0!"   ," !"  ,ก'  & 19

 ก 0+-, Lords of Life, 307.

  0  !   !"&  2-  ก' /  ,*  -8     !"/&( $,,    $ ก+ , -$%/&,$*+20 $.   2474      ,ก"ก (21ก ก  $)ก 2"

  '$ 2  6   ,  ก+ , -!"! 6 &5 1ก ก  ! ก $ !!"&ก   $* .$*-7  /& !" $ ."'$' . 0  * !,  !" ก +  $ ,ก $ -- !$- 0ก$' !( $." '1 $% 2$ !"$2  ก)$' (  ก 2$2(   6 &5$% (  !" ก) $%$ ."!"2!ก$!"  0ก$' ก 6 !"! ก 6 !$%/&$.ก 6 ! $ /,< ,, 55, !" "2"7 ก+ , -!ก "2"$.ก  ก+ , -.,,(ก $.ก ก 6 ! !    กV2 7  < & '$. 0 *-  (2  ก+ กก+ , - &1 6  !   ,ก !"$%2 !" "(   1 6 !     $' ' กก ก 6 !   $%ก .  ก ก+ , - ก$2 $.0 *- $.!  2475   ,ก   6 &5(2ก  $.0 *- #"  ก ก ." 2ก $' ก  ก *( 6 &5(!" 6 $+  $%   150 @' *- <, 6 !< \,$$! ') $% 6 &52 .,\, & ก $.."( '$ก \, &$* +6ก, ' ก !" 7 &ก0ก$' !ก!ก 2" '1$! ก0ก$' ก)Zก$ ก< +!(2 3 7 / < (2ก  2.0,0- 0 ก7 ! $% !     < 2  ,ก$'!  !, 7  , = /& $/) ก  $*."!"    ก  ก 6 21 & 1 5 ,,  -' 0 0กก \,,$."!" 24 ,   2475 ก    !ก  7 ก VŽ0! ' ก !"!ก *ก+ &  2 !ก  ก9. ' ! ก $'  ก \,,$ก,' '1!"SQ  ก0ก/2     @!"22, !"#"ก2 ก!"@  ,ก   , 2 ." กก $2 $. 0 *-&ก ก 7  * ก    ก \,ก, ) $ ) $ ) ,< (  $  24 "7 ก !" 7 ก $ก-Kก  00 1! 2     กU+$  $." ' '1 &2 !" $' 20&ก ,!  :$2)2 = ;

************************************** 20

Benjamin Batson, The End of Absolute Monarchy in Siam (Singapore: Oxford University Press, 1984), 205.  ,ก, -, Transformation and Persistence of Kinship in Thailand (, ,0- ,55 7: Institute of Social Studies, The Hague, 1982), 122.

21

3. 2475:  ก

ก 
   ก  "#"ก"$
$ก"$ก%" "&'($" )%""#*+),-  *+ $.%/$" ก0%1*ก"2342&ก5 " / *+ก  *+1+$6 2489 ก"  #'ก"#ก"%ก# ; กก"" #'0 %# ,-  24  & 2475 $.ก"'0 )ก ก
 ก "#*$6ก*> 
 ? "$. ">ก" "# %@ "5A"ก'
 ก># " B/" +
&
 #$ C ?
ก $" >? $ก ก กก
%"$.กB'ก5, "B*>$6; ">ก+ก
ก0%0%1 %# $D11>,-E $" %/
  "+ %" ก$.ก% ก"@/
ก ก $ ก กก"'0 ก&ก5 " /
  "F* "F?""1
 ก
% $. +' "F
 ก ก"$." ก$*+$.$ $C ก " ,-  ก" $
$ก"$ก%""   %0$" กB%@ "5A" E'$" $.G) * $# #ก" % กG*    ก5 " / $ %0$" กB$.ก"#%0 ,-  +ก ก  ก#ก+' %#ก"$.?"@"F1 "...ก          !    " #$ ก $ ก  !#%&ก   " !# ' (ก )#&*&$#$ +  ก   + ,%- #ก"#  + ( . $/(00 1)$ -!#,  ,(#+, .2 + 34  " &0!#5 ก !,%#+!++1%  ก   !ก ก  65!! ก #ก, !ก &0   70. +5& +/ ก$ก%58!# +9  / กก$  " &ก :5#0 ก$  &0!#&*& ;ก   +%#'!$ก,!/ ก % (0$<=!ก +,#ก  68  "  - ก -+ $&(0$ 05ก  #ก"#  ;(ก5!#3=>58 ก +(ก5ก'   05ก   &ก & +/  " +  02 ก +,ก  05 ก  ;  " &*+ (68 ก$ 5) &* $ %A 8ก$&*1   A (++%$  " ก0 ก +,#0   " %#'$B ก + %ก  "   ก  # ก$!$ $ &C#8&*%,$#00 $  "  ก$%#( 0(+ก ' ;8 $B  ก # B $ $ ;  0ก'8+ # ! :9 ($ก%ก0 ก ก &*15& +/!!:0ก%!# %ก ก%ก  %6 (0 %ก6    68  :  00 ก(0$ 05ก  &ก #0ก0$6   " &*$%, 1ก +, #ก : (  2 ก'#0$& #+,% %   #,6,ก0$# & + 1

Gก 5/ "
 %"  %"/, ก., Pridi by Pridi (Bangkok: Silkworm, 2000), 70-72.

 " 7-1.1)B ก !#$ก%ก  $  " +ก     "  : %ก': &* $ก  +  " -+;8% ! : &* 5ก /8ก + $ก%&ก&D$!# '+  ก $  " ก /8ก ก'% - $ $ ++,$ (0 %!#+,#0   " + #08 -; $ & +/ &*5  " !5ก  + 5#0ก0$  1 1 5  " &*7-ก-!#& +/  B%ก5/8ก $ก%(1&D(0ก$+    5$ #0 0  #0 %ก# ก'%ก  "  $ 9+,#0    ก,0   <= $(0(+# +  +,70 0 , 1 00กก0ก0  ก + , '%(0$ (0+# +& 0ก#1 +,%ก&;ก  #0&*705 05ก  #ก"#  5 ก 7- (0 !#ก%ก(0$!#,. $% $  + ก$ $ $$% !#  " +, %8%$ + 1)  " 68B ก !#$ก% , $ ($ก%ก'#+,! -0ก  &  #0+ ก' <ก& +/ #+ 1:+  &0!#  " ก ก #0 $  #1A   " 5 ก +# (00 + - +;8ก ก +,  $ 5 0  ก0$(0$ %8 $ก,0  &*)  " 58(08 ,%5 05ก  $(0$ )  " #'$ก +%(ก$ $ ก':+%% ก &ก :B %$ก  & 8ก #  #02 $ ก$$ $ $7-&*& 155& +/  )  "  & +,ก     A %85 .!#ก  , ,(#ก  & (%- !ก"#9 -.ก &ก (7  %+, :0,  ก%ก$#'5B 7-(+  " )  " (%$#'!#ก  + (0$ $0 -!$  ; ก  &E 9# B!ก,#:#'(ก$ $%;-ก0,%0ก'%$ + / (0ก'&*ก %,&*+& +/%ก &ก & 9 & ก0$ & 15 5& +/%&*10 . 68B7-(+  "  58 -! ,(#ก,#$0 $ 9  " 8#$ ; $  " % $, 1+1 +1ก2 %+, & +/5  &*& +/+1-(0$B  8 +$ก% $ $$%กก +,#0   #0 0, 1& +/58 (0$ & +/%3=F3-58 &*(  ก &ก 68 )  " %8ก +,ก' %,% $: ก / #0 ก$  +,&# 0+ก   #ก"#+,(0$ &*#0 ก!#.2 + )  " $$-$ G. % ก $&*ก + #0  ก !+ก  ก /0 !+/ ก % H0H 5& +/$!#   I. % ก $&0B B!& +/ !#ก & +1 ก 00!#ก

J. , 1$- )5  " !+/ ก % : 0!#%% #!#  " +1ก+, %$: ก / ก %(# &0!#  " ก K. %!#  " + 9 ก  (!$ก% +9  ก$  " +&*-) L. %!#  "  B $&*    B5 #0 ก L & ก  ก0$ 5 M. %!#ก /8ก '+( ก  "  " + #0% !%$)  " !#+,ก % %- $3N !#, '% )  " 5!#+1ก+  $58,%%ก 0ก  #ก"#8 -!$ (0 ##ก  +,ก !2  &*ก 5 5$)  "  +ก   " $& +/ (0$ $  " 1 #0 #05 & +/%$&*ก  -0  " %  $&0B  +1ก%+, +1ก% +9 ก (0 B%กก &*  &*5+ $ก%# + %%+,#0   "  ++ 1ก8&  ; $15$ % .&   68 ก&*/ +$ "/  "  ก'%8 ก 58(ก  " ;$# [ก0   - ( $ $). %##1 & $  ก )&0(&0 9 -.ก &ก & +/!#.   : :   ก  , IKQL, # L-GJ.] ก"#%0 
 0*+">0ก # ' %*%@ "5A"ก '$# ก "&  ก"&'"&ก5 " /   "  5*>* +  กG 0 %@ "5A"&'$" >? $ก++ 
ก  ก%0$" กB$"ก ก"""" 1 ก5 " / 
$"  @
 %0 "% ก">ก *+
กก"$C  '   “> * , - 2  ? " $กก$กก" +” 
&'%>#B"5 $."ก
  0 G  +(  'ก+ก"
 )B"5  0ก,-  ก ก5 " / 5ก*>#กกก5 " / ก%0+ 
%B )"" %/ ก"  > ก%@ "5A"กก *>5+  0 > + ก )+"
 ก" : “%" %"

 " " ก"@)$"ก)$"ก" +” &'ก"  +(กก&#$.ก"#%0 )"F?""1(>%"
$ *%# +$&' ">ก $"'ก5ก">" " ก+"# +"# +กก$" B
 +># " B/>&ก ก  '+##กก ก  

%$. " 2

%0
$5กJ5 ก "B/, “To Address the Dust of the Dust Under the Soles of the Royal Feet: A Reflection on the Political Dimension of Thai Court Language,” Asian Review 6 (1992): 146.

* @
 #& %$.ก5 " /ก"$C ?%0*+กก" K "#ก "# $" >? $ก"&2 "  ก$
  26  & ">ก  กG0%@ "5A"  " )" *ก" K  # %"#"F?""1
 ก" ")5ก""
ก%@ Gกก" ก"> % &'ก+ก" >0*+$" >? $ก#&  ก""ก"*+%@ Gกก" %#"&&ก$ ก" @%"
 #ก"*+$C    %%" 

G$"  @ "$
"F*+ " "FกJ5$. 

#&%0+ก+1%0$" กB
 # กก"*>B /
 )%"""F*""F?""1>*+'ก&'> /"E )(  ก"   “%@ ก""ก""5A"” %"0)%@ "5A" $" >? $ก '&#)ก
% *  $C ?  *"F?""1) )ก$.%@ "5A"%)$? %   /  ก $" กB " 
 %" % "# "F?""1
 $.ก"# ?""ก " "> &#
  กGกก" G &
  *+ "" %*%@ "5A"&'ก)ก"?%#$" E'$.G %0$" กB
 ""F?""1
 E ก*""Gกก" & ,- กก
ก0%@ "5A"*>">B /ก)50+"ก"'0
 ก"   ">ก/ #">ก  '*"F?""1
 ก" ")5ก""  %0 “>%"” $*"F?""1 *+Gกก"  ""F?""1(*+)ก"$"'ก5+"#ก"> 0ก ก5 " /E'%$.1ก5@/"0+' *  กก0  ก%#+' &'ก  $" >? $กก&ก *+%0 0"F$" +"E
 "ก" 0ก0
   ? M#
)"@ ก >ก""F?""1กJ5 "/ ก"/ "  ก5 " /* "F?""1 $. 
*   "  
 " ก5 " / $." ก" $ก%"ก5 " /&#0 "@/3 * "F?""1 &ก5 " /% 
#  #

0 *; *+1$. "*+ก "F
 %@ "F " ก5 " /*  "F?""1%"">/
$ก%" ก"/ “++ ก&ก5 " /*"  $" >? $ ก%#ก"%%>?"""F”4 &'
  ? ก5 " / * "F?""1' ก *>$" )>/ ก" 
 0 & " ก"ก0+ #Fก"0"
 "" " ">0 *"F?""1 ' $. 0%1
%% $."กF"F?""1ก 
ก $ก$N%    ก5 " /
 "" $ก"@%0ก"#"> )# E'ก
&(
 )> $"  @)$.ก"G%##Q?""
 "F &ก5 " /ก>ก5
 B

3 4

Vernon Bogdanor, The Monarchy and the Constitution (Oxford: Clarendon, 1995). Bogdanor, The Monarchy, 302.

&ก&#$.+' ก5@/%
 กAก@R/?""> %ก*"F?""1"# &ก5 " / ' $. " ก ก ก "F?""1ก & )$"  @ก5 " /*F $.% ?"" $. 
 $.G 0B
 0   " ;  &+ก  ก5 " /ก " ? *ก"$C ?*กA+
 ก"
  ;
 0%1* กJ >"  "F+> ก+"# %"  0 ก+'&กก0+&%0*"F?""1 ก*$"  @

&#$C  ก  %#+"F
 %
 ก5 * ก"*> " ">0  ก5 " / ก5 %0%1  # กก"ก
"ก
E
 %""&" 1"ก5 " /
 %>#&#$" >>*+ก ' 
 %"ก)ก  #
  ?  *% >ก *$" BกJ5 "  Q&'$D "F$.G*>0 ก#+ก5 " / * ก5 " / Fก5 " / "ก"$"'ก5+"#ก
 "F$.G"G > Gก"ก" 0
 G  ก5 " / "*+%+"ก  0*+ก5 " / #$.$"  0 " 
 %+&ก0$$C  *@  #$34กก"#$C    $.ก"$ก$Nก5 "  / ก G*;  ก ' กก"*> " ">0 0*+ G  
ก5 " /ก *+
*  "F 0 "+"
"
ก"F+"#">ก/ *#+ก"&0     %ก"F 
  #+ก) ก"
  +"#
Gก"*ก+"# Walter Bagehot G>>1"F?""1กJ5> *B ""5 19 "$ B $ ก5 " /%

*+%#ก"0 "F
 %$;  0
ก"*>0 ก*++  "$&ก0$*>ก#)ก: “* " ก5 " /" F?""1>กJ5 ก5 " / ? $" ก" %#  ?  " ก"$"'ก5  ? *ก"*+ก0*  ?   #
 ก5 " / $D11
 $C @ 0$. #ก  ก"# 0*+"&*> ?  5 $" ก""  *%"+#” $" >? $ก %0 “>%"” *"F?""1 27  & 2475  "
" G0%1*ก" "ก5">ก/ (E'กก""%>?"""F*+ "ก$)
กก " "" 0
 "ก5 " /กJ5 "F?""1( " ก"& ก5 " / )$" กB  “0 *$" B$.$" >>” G*>0
$" >>$" ก ก5 " /  G
"5A" %@ ก""ก""5A"
 B)ก ก5 " /ก*ก"%#ก"F %@ "5A"$.G
 G
"5A"
 %@ ก""ก" "5A"ก*%"
"ก + ก  กก"#ก  %@ ก""ก""5A"$.G
 
 ก0กก"0 5

Walter Bagehot, The English Constitution (1867; reprint, Glasgow: Fontana/Collins, 1963), 111.

ก"F "
 %@ "F " ก5 " /"&ก"*; +กก" ก %@ ก""ก"+' %
 0 *; * *$" BกJ5  กก"#ก &ก % 
 )ก5 " / E'ก 0+$ก$Nก5 " / ก ก* "F?""1( $" >? $กก 0 *; ก "&"กA+ ก$ # "@
ก"& *+Gก $" 0%1 %# "F?""1(*+ก5 " /&   "G 
 *%""&2N"ก5 " /* B
"& 
 &&ก5 " /
 $.G* +%+> ก"#">
 กA@R" 2467 ก  "F*+  "" ก$) >  
># " B/"*+1&กกก$  " &ก"B %# "  "  G1  >ก"ก
 G ? '%"">/ ">ก" "กก 0ก%0ก"F *@ *+1*%@ ก""ก""5A"$.Gกก"
 * +% $.">ก"> ก0  ก"   * "ก%@ "5A"
ก%,Dก*,-ก"> 0ก+

 0" 0
+% " )$ก"@/ ?G ก5)" 0
+ ก"F " $.> ก% "$" >? $ก
 ""ก0"*>"0

""@ ก%+' %# " B" "  G  
 $.+'*G""F?""1$" >? $ก*$6 2474 " 0
+"F "ก"ก" " $" B $" >? $ก*@ กกก "+0 > ก0  %$.$  30  & 2475 + ก$V$" > กก"F "*+    ก0

 ก0%   "> "  "&ก"B  '>#">$.ก>%) +  %#/*   6  /%>  %# $" >? $ก+$-ก" #'* 0
+
 +ก"Fก กก $ ก 0 ก$ "ก%>?"""F / &ก$. + >  6 $.+#"F $$" )$" >? $ก ก+"&'"#"
 ) 0%1; #"F กก? ก" " %/ +">0ก
 $ก5@">" ") +% ">ก "ก"$"'ก5+"#
 +# + +>ก" 5*+ก"    "*+1ก )(   
 Bก ก *ก+' "Fก $"    " "  %## ")5ก""
กก)5 6,000 "  " "# $. ก5 " /*ก"
 " %@)  "" >ก
+(ก ก"$N$"$. %   /

 " +ก" กกJ5
 " ก "F?""1(&"ก$. $  *5@/   /*#" ก##ก 2475  " %+'ก"# "> ก

6

'ก"0

""@* Thak Chaloemtiarana, ed., Thai Politics, 1932-1957 (Bangkok: Social Science Association of Thailand, 1978), 25.

%" &+ก"F?""1$.  *   # ก %" )+0 > "7 %%@ "5A""
"  ก"
"ก
E ก > %0">ก   กก$" B+"#  ">/ก G "F?""1(&" "  *#?%ก % ก"*+1  %0$""""" 1ก5 " / 
%$.">
 ?""">)*>)+" 
?: King Prajadhipok, the great power of the world…a great in the sun’s dynasty who is god’s beloved; a pure descendant of the kings who are warriors; the great man of the royal family; the king of the world…strict in monarchical morality code with incomparable power of merit…full of merit from the former life, and incarnation of god…clever in war strategy and with quick and errorless decision…the protector, the observer of the Buddhist precepts and respecter of the three gems.

8

*+
"ก ก5 " /&กก*& 
ก&'กก 2475  “0 ? $  ก$ >>”  “ " +ก5 " / G$.$" 
+"F "*>0  %*11
+ "F?""1(” ก5 " / ก5@/)$"  @+$" ก" %# “"$. ?ก
 $.G 0 0"B” $.   %“Bก M ? M
 G*    ” @ ># " B/ 
> + '$&กก+#ก"# ก"# B/*+$.$ กA@R"$6 2467 $.$" ก ก"#">B/ ก" )(   Wก"@/ "F?""1ก0+0 ก5 " / 
กJ5 ก5 " / “"*>0  11 G
  %0
 0
 %+>G
"5A"” “"*>0 " +"G%@ "F "”
 “0 ก"GB” %/ก" ; +ก$.#+' 
ก5 " / ก5 " /0 *$C  %# ก"
 "F "
 ">ก""  $V
 $V$" >
 
 *+ %+> "กA+G   *กJ5 0 +*+1 ก" ก $" ? "F$.G" G >+ก ก"ก" 0 ; ก5 " / ก ก ก5 " /%0 *ก" $" กB (ก(  $" กB%"
 "$ก"0? 11
&'ก"  ก5 " /ก"*%/$" ก"F %@ ก""ก""5A"&ก$>#*+$.
  E'% " )$ก"@/$.$" ? ก%(>%" E'$.G># ก"F "
 "F "
 ก5 " /$.G* +%+>ก"
 
"&#ก*,-

7

Scott Barme, Luang Wichit Wathakan and the Creation of a Thai Identity (Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, 1993), 72.

8

Thak, ed., Thai Politics, 96.

" +"+"#  11 9 ก ก 0 *ก "& ก"กก * ,-   *
 7 ?% "F?""1ก"ก"( (*+1) $" +'$.ก"2342 0 ก5 " /ก%# 
' %"">/ $.%"
"ก$ " >? $กกA
 "%"#  B G0 %@ "5A"&ก ?$  +#& "
 กก"%">B / " "> )50+"&%0%"*%0$" กB(
"ก   "  ก" “" +ก5 " /* ">B/ ก"
 " "BB/ 0ก0%ก+*> " %/” $" >? $ก '*
 %@ ก “ " ">)5 ก(
 ">B/ ก"” ก “  +'0*+(EE'* %#*%0 " ">)5 ก ก&' " +ก5 " /
 " "BB/
+">B/ ก" 0ก"% " 1ก+
ก $."# " ..... ก ก" 0ก $.ก"
ก   " ก
*++ ก?"" *+* ...ก" 10 " %G   (># >*+?"@>>#*  ก”   "กก$" >? $ +"#" "F?""1 
0&'%GG
 % &ก5 " / + ก 10 ?% 2475 "F?""1(&"(
"กก"ก" $" กB*> *"ก& %@ Gก ก"  " ก" ก5 " / “ " %/")$"*+$" กB ">ก" "# +"
"5A"ก" " ">"F?""1  #">@ ก"  "F$.+#$" BB  #;....  " ">$" %/ "F?""1
+">@ ก" '"ก"

" ">
ก ก ก" " %/” #+B""5*++*">ก  &%&ก&#$.   /" $" >? $ / กก"$C  +ก"ก" " "> ก">ก  %0" %@ "5A" &ก+$
 20 %*G
"5A" % ก" ก&'ก%ก  ,-  ก ) ก#; @  ># " B/ก0E
G'0 %# $" >? $กก กK)$ก"@/*+ ก"
ก%@ "5A" *ก"# #ก"% 2476 @ "Fก0 ""  ""%ก"#*+$."$$." ">ก ก
 0*+)$ก"@/$C ?%0  ""%ก"#*++
 %@ "5A"11 $.$
+'#*++ ">ก ก "
ก ก $" +,Dก,-* %@ "5A" *@ B"5Fก && # $""%)%"B"5Fก ' *+"F $.G %%$D ก"G  
  *+1$" B ">ก  %"# ก)$ก"@/
 9

 #*  G"" *"F?""1ก 20 $6 ก5 " / "&#ก> ก%"'+'

10

Thak, ed., Thai Politics, 11-13; Thawatt Mokarapong, History of the Thai Revolution (Bangkok: Thawatt Mokarapong, 1972), 110.

11

Barme, Luang Wichit, 73.

B" " $" @)$VG$"$.%   / %0 ก5/ "@/# "&
ก $"ก ก  +"#  ก ก$"ก
12 )$ก"@/   / "@/$.ก"G
" E'#0$ %"'ก)%" $" >? $ก  ">/ก%"   ' )
GB"5Fก $" $.+  ก ก * + )$ก"@/ ก"$""Gก ก"ก ก"F)B " ">กJ5Aก13 )$ก"@/กก" 0  "ก"+*+">ก"$.> ก ""%ก"# +%*%@ "5A"
 %$"ก# +$.">ก" + ก +ก$VG ">ก  ก*  %+ +&'ก"1 0 " +# + *ก% '%"ก"# %"%"+ &ก $)E/ $" B E"/
/  #%$ >#+ก$" >? $ก ">/' " ; +"#&ก%*+ %@ "5A"ก $" %0ก*ก"+%>?"" ก$" B # ก "> $" B %@ "5A" ) ก"$V $"* ก"F " #+)$ก"@/
)+ ">ก   '$V$" >* 1 5 2476
 )$ก"@/ก" +" $)B " "> กJ5Aก14 ,-  " # 0
+">ก" )$" >? $ก*ก  กA+   %   /" ก"$" กB*>
 $.ก"%ก% *+$"  กก$" B  20  & %@ "5A"ก%#ก"0"F$" +")$ก"@/ก$ 0) %"
ก0 %@ "5A"*ก ">ก  0ก++  "+#*+$V$" >

  G
"5A">*+ +#(+ กก"  ก5 " / ก"#&  " * "F?""1% ก"" %%## " % # ก%G  $&ก)*+ )$ก"@/$.G" $
 G  $" >? $ก  %0" & ก#ก ก " 

+  + G0ก"$C  2475 '$.ก"F " +> 1$"ก$" B
 " G
"5A" )#$"  B% )  $ ก" 0  $ก+# #ก""F$" +"
" %"
%"  กG*>
" %#+)$."" ,- " + กก%ก " ?"" $. " ,- 
 %% ก"Y/ *@ ก ก5 " /ก 
+ก" ก >   /
กE/ 12 13 14

Thak, ed., Thai Politics, 193. Thawatt, History, 188.

ก$"  B "/%
ก"$V$" >$.ก"  * )$ก"@/%ก% ก",-%* %@ "5A" )$" >? $ก+
ก"$V$" >$.0 (  ก5 " /
 ก) $"กCก" %%  Judith Stowe, Siam Becomes Thailand (Honolulu: University of Hawaii Press, 1991).

 "/ $"'ก5ก" >กJ5*+กก$"'ก5> > %#; กก  #ก "F15 ">ก 0ก
กE/ "/?" ก%# “ก"  ">/ E'*> G
+%".... กGกก"
 '(ก5 " /) # %%#+,-  ....+ก ก5 " /+#$
 $. "  0ก"  ก " " ก” > ก ) ก" #1 &&ก5 " / E'$."# %$"กCก
 G 0
"%+'#2N$" >? $ก+ + $" $" ( http://somsakwork.blogspot.com/2006/10/blog-post.html
 http://somsakwork.blogspot.com/2006/10/blog-post_26.html)
ก"%#++ &ก ก)"F
ก%#ก" &    ก5 " /$VG ?"@ ก"ก$" 0*+&ก"@/ กJ  12 % "> G 1>ก"+">#  ก 2475 0+",-  0ก""F$" +"* %"1>ก"B'ก
 กก  %"ก# %"#  "  &ก" K
 ก""&*+#  ,-  >> ก""" กก5 " / %# ,-* ก5 " /$)ก> กก $" >? $ก++ )" ก"
G 
 %$" +'$.ก %"+">0  0  "">" "ก &$ "
 กJ5%% + ก"ก#$.$+/ $" กB>> G0กC&กY$ 0ก
 " >ก+กก$" B ก"กC%" 0*+%@ "5A"+% *   "ก $+/ *++ก"กC $" >? $ก$" กB
Gก" $ $" B ) #$"ก5/   12 ก"% 2477  $กJ5 "">" " 0ก )+*+" B ก> 70 $6 ">ก 4 $.G0" ">ก" ก $" >? $ก#%0  #
กกก"ก$" B  ก"0 "F?""1 ก' >  ? *ก"#ก> ก%"'+' ก"%%$" @ก5 " /
 0 ก"   $.Gก ## 75%  ก""F
G 0" )5G"*กC" > ">ก ก# ? $"  @ *ก"  %$" +">
 *ก"@  ก"*+ $ก)5 $" >? $กก +ก ก    ">/
 " /  0 ก$ E'"&'  +"
 "
ก"ก "16 "Fก" Kก"กก"1ก""" กก5 " /ก $
 '$C ?$ก#ก  * #% 2478 ">ก  ">/ “ #0ก%ก$&*/  -”   0ก *)"$ > +#

15 16

Barme, Luang Wichit, 82. New York Times, 22 ก"% 2478. "" / ">ก ""กก 500,000 $/ "/  $6

@  ">/ $" >? $ก ""%#%ก$.%" > "
 ก""+ก$.$" )%+ก *">  +> “
   ก กก !"#$ก%%"กก
&' % (  ก ")(%"%" "
 )*#+


!"&"#-) )".$ * *

กก ) /  "

%!!*
" "%"-&0  1

)$%*"ก234*)- ! %
!") )")ก 0 -/)

ก.$* *4*)5+0  / 4*)&-
* 4*)!"67&) -
23” * +$" >? $กก&'ก"$
$ก"') " ">?"" )
  B ?">?"" ก%@?""%$.G0
% *+$" >? $ 
 "

 $" >? $ก +กก")>
 # "@ก" #
 %0
ก 0+ก "F ) กก"   /#%* +)  ก ก %0
&*ก" ">/  %# " ก"
ก&ก5 " /+ก'$ก ////////////////////////////////// @ #ก$ก%+   E"/
/ ก"#ก/ ก "/$.$" +*
 *17 / ก
#+#ก+
 ก>? " 0
+ &'ก" # &' " ; $" >? $ก$C ? >#">$.ก" &'กK +  $ *+"F$.G “#ก ” ก5 " / E'$.% $ก$N# ก" 
$ก$" + %@ "F "" ก"" # ก%กก " ?$C  +"#+กA@R" 
    "  ">ก"*ก" K  * 0>B ;
 ก ก
 0
$"   * กA+กก18 "#$.$$D1+# ก >ก% +'ก">0ก$ 0กกJ5 %# "/?>  12  "/?>$.ก> R?>> $
 E'$.ก> Wก"@/*0ก+ 
ก>$. 1>%

"/$. "*>
ก R?>$.ก" ก"
 " +/
 + " ก"+> ก + ก$" >ก+ *  7 % %@ "F "ก"$$./ + ก ก$" >? $กก#$6 %@ Gกก"ก $" ก ก/19 ( http://somsakwork.blogspot.com/2006/06/byproduct-royalists.html ) 17

#+*+10 กก@ Q, %,
 (

18

%+$"*Gก
 %"/, ก., Pridi, 212-14.

19

ก"'%"">//&ก0*+G+$&' 3 % 2478  #*+ กก" ">/$" >? $ก



/ก 5"#ก
ก /*ก"%%
ก; ? )ก

ก* E"/
/ "?+%" %"?%$B"
ก"F
 ">0ก ก"?># 1> ก"%%">
+">B/ ก"% '0*+ ">" "+%*  ?ก"ก
" ก*+?ก
ก  ก  ก> "ก" K *+1+ *">0ก ก"ก?ก$+#ก""  G $.
 กก5 " */ ">ก; 
ก"ก)>#0 * $" ก/
     ) )' ก& ก"
0%1 /"ก"++ ก%)*+  %# Q "> +++ G$.
? 0+"&ก>ก"#ก"# B/ ก+ก$.+  Wก"@/ ก>
 ก@ Q%###>#? #">B/ ?* *+ ก *$.G 
+? %"%"+ *)E/ # &'*$6 2476 ก)""ก  Champ Soleil )
 ก กก%"%">  #+5,"B +#+ ก ก * "/ /*ก* ก# )+1 "*>%+'%
 G+ 1  ก+'% ก # %"*>
 G+1  กก+%B*ก; "$& ก>
*++ก> ก; "" 
 ก" #"#"% ก  ก #E ++ "  
/$1 D + * +&' /ก 20  $-ก; ; 
 
%$- / %%1/*%"* * ก"" “/** ก"" ก  ” ?*#ก 2476 @   % “* &'%0%1ก"B'ก5”
  0B /ก  / '*$6 2477
 %"%"+  $>"#)E/ *#5 ก ก$" >? $ก
 "0

""@$" *>J" ก+"$""/  ก"#ก"0ก"&'%"%"+ *++$6 #ก ""ก)"$ ก  / '%"">/*ก /$" กB+ก
  $ก$N/ ก"> 0ก
 ?"@ &ก$.ก5 " /' " ; " +"%ก"&'"F "*# ก ?/ 2478  # %"#ก" ">/ ก ' ?&' “( ก (*>G  *  "+"# 'ก [$" >? $ก]
( ?  ก/ 

"
 + ก กB"  '%"  $”

20

ก@ Q, %

*ก",N$.ก"%"
"ก">" "+ ก/' %"">/ /&กกก ก + E'%#*
ก?ก
ก" ก ก""ก"? )E/ $"ก"
 ?$C ?  *+/
  "ก"B'ก5 $"  @ 
 

ก Ecole Nouvelle de la Suisse Romande E'>#*
%$.)"$ก+  ก"5," B กJ5
   กก" )
0+"5  $" กก+' %#B *F ก5 " / /$.G ก5/B ?
 $. " ) ?  /"?""  0 "ก"B'ก5กกB ? &'ก"  > %"%"+ ก 
)%$.%"  /
 ก" E ก" E /ก$.%"  $
 "#% "  /+#ก> 0ก"ก"B'ก5*)""%"  / '+ %
ก *+1+" +%"  /
 ?  ?+  " >%"%"
 ?ก; *++ " +  ?$
  / #F *ก ก;
 )ก# ?*+ก?01 ก"*+
ก%ก 
  ?+"# " Y/*)E/ /" ?%"  /%" %ก ?*$" + %' %* + ? # J5% 2478 ?&' &% "@/?"#%$.1> กก$.ก" "@/ก; ? E'$.ก5 " / #%"' +' ">ก
$ ก? “& กก (+ $.
ก5 " /....ก*+$+ ก5 " /%/*+
$. ” "$
 &'#+ ก/$.ก5 " / ?กกก" ">/$. %0 *>"F +ก
$. ก"> ก ? ก%";   ก*$$60+" ?"> 5ก +ก$"B กก"$" ก ? "+@/-\ 
E" ก5 " /%/*+ก  
 ">ก/ก %*%"%" +/
G  $" >>> 0$. 
+ก5 " /  ก # +% +> /ก
ก $0+"ก" 
 ก%" /&ก %*ก" K ก+%%/ #
+0 ?ก %"%"?"& $.)$"B ก + “ ก
ก " ($.
” ?%*>ก"  ">//$.%0% @ G0" ">ก"  &'$6 2479 ?$" กBก>? $.+ > *+*%"21 #+*%"  ก*+ "F
 &ก
ก? ก"@/
 " ก> Wก"@/?+#ก$
%"%"+  ก$.$ "'ก5*ก>  %"%"

21

ก@ Q, %, 242.

" + "Fก ""%*> *+%"%"+ F $6 100,000  # +% 2478 %"%"+  '$  Pully ก#)E/ *%J+/> 13 +
 ก ) >#*+   Q >#
 ก$.%"%"+ $. 16 $6 ก "*>   0ก
 E#"& E+" #*+
กF %"/"ก""&# > %"%"?ก  ก",N$.ก" ก5 " /%/ +ก+ กก" 0(  "/ ก
"  ?ก" " %"*> 0$. + ก" ก;  $+# #; ">"%#; ก$ & ; $V% % $+/ $ กG
 กW*+"
 ++ ก; E'E%$.)"$ 5 ,"B*+ กก
 ก

 "*> //////////////////////////////////////// " + $" >? $ก$Dก+กก# ก%"% 
Gก,-   ก # +%# )$.ก"  #$" >? $ 22 ก" K "F&" *ก"#
 B"5Fก ) $" ก,-E$"
 % ก" "@1 ? M+%+ "" "F?""1 %@ "F "
 +">ก"0)G%"& ก%@ "5A"
 0"ก 
 + ก+ ก"   E'"&'">0ก
">ก+ก
    " B"?""? B"/


" %/ ""@ก" )%+
ก" $" B ,-  &กกก$>ก' ก ก"  กก" ">/ "F"   
+
+ 0
 1" $"  @ ?ก""&ก ก( #; กก $. ?ก"" "F "F$.G% %
Y@R
 "  )11? ก"$.ก $23 $" >>01กก" "$%" $.1ก5@/ก5 " / " ? 
 "F?""1  E'%"ก$"  5F ก"$%" #; 10 ?% E'$.$" กB*>"F?""1(&" (
"ก#$6 2475 ก$.>
 "ก"( (  *+1กก ก5 " / %&> -B/ก5 " /> "?"F?""1 $ก+' +ก" ">/ "F
 % 5ก"#%$.%@ G0" ">ก"
G  #
 &ก5 " / $" ก  "  " G/ >" +"#"กก ก"/ ( " %/ ]B%"/ B ก" +# "  " )/ G$.+$-">ก 4  / (  
   ) 31 $6 +$- Wก"@/
   " ">  %$."0 *">ก+ ก
 กก" $^*">ก   ">
  /" 0
+ " %@ "5A"

22

  New York Times, 4 % 1935.

23

ก$6 2477 ก ก"ก'ก*%" $.G%%ก"ก"*+ 122
+  Gray, The Soteriological

State, 357.

"F ก")ก ">0ก
 *" ">ก" )B%@ G0" K + ก" " % &ก)$กก" "ก"% )
" / $. " +ก5 " / "F
 

" %/ ""># " B/,ก" / กก" " %ก?%" @ >/กก&ก"F' $ '" ก&%#$ &
&$" >? $ก@  ">/ก"" ? +#" / *; &#%"ก $. ก5 " /*$6 2468 "F$C ?%0
 ก+กก" / "F$)"$ $" >? $ก 0" / $ 0ก  
 1@ ก+">ก > >1@) $" ก >"
 "ก # %$. ก" ""    
+)$ E' Wก"@/E# 
$6 2440 #$" >? $ก$C ?"ก"  *+%#" / + "F ''" / *+1 %"%"+#*ก" K กG # +% 2478 $" ?%@ G0" ">ก"K  "Y   + 
" ก ก ,-"F
 ,-   0
+  ' ก$ก  / E'0*+0 ",-    "+ก$ก ////////////////////////////////////////////

%" G1>ก"+"ก 
" กG$"กC"> ก$.ก0+0%1 +   ก Fontainebleau Academy ," B*B""5 2463 %   >#>* ? >  +"+ก$DกF*"  
 1$-
 $""&ก ก"%" > G02E  /+" ,-   $.%ก%"
"ก$" ก" ก$" >? $ก  ">/ *#ก ?/ 2478 &ก+"*2 
"  ก +ก #   
 $"&ก)  
0" +>,-   #+
Y0" ,-  ก$" %0" ก'*ก"(ก+ *$6 2480 # ก$V)$ก" "F%@ "5A"0+" " / '
$Dก*+ กก "##(0*+%@ G0" ">ก"K กK +
 %@ "F "&'กก   0"F$" +" "# 'ก $
 ก0 +ก$.กK +# 

" /  &ก%#ก
ก  ,- Gกก"ก1%>#&#$*>
 ,-  %# ก#ก"%% 
G ;  &ก"@/%ก"+ *# JB ก 2480
GY$"
 ,- &ก$V)$ *$6 2481 % > ก$.,6#,-

 &'%"24 0 ก'
ก$.>#>%$+ ก"  *+Gก ก" " 
"กก  B "
""#" 
G ' ก/
)$ *> "F#ก"*+/ก ก E"/
/ ก$.ก">%"  #0 ? "> 5ก
 ก0+ก&'% 0$.ก"""%>?"" กก5 " /  " 0+"%  0ก
 &ก5 " /%+&'"F )E/ /ก) ) *+ ก>? ">/ก%"ก"ก + G+ก?%#/ 

" 0+"ก"  
Gก" 0+"># JB ก-ก"%$.++*
 $6
' %"">/ &กก ก$ก%"%0
 0
/  "  / $*+ก> G> 1ก%ก%ก"$.ก5 " / ?   *+ > ก $ก
 ก"B'ก5*)"$
 &ก"@/ ก %"
"ก # ?ก + %"*+ กก" K $0+"ก>?
 
 %#; >#,- ก0 %%   + ก%>?""ก"# ,- ก"Gก"  กก"/ >ก  ก5 " /+" ">ก/ก  %0%1 "> ?0%1;  #>%
 ก"01กF "@ E'
ก"$.$&กก5 " / B >$ * $6 2481 /ก* 
 ก>ก ก"## 17 % /
  *>ก#+'#"# "5
 "* ก"" %  $"
กก% #"# ก
0  "  ก# 15 JB ก ก ก"> 
 ก%%0
 )+"ก &
 ,D_
0 # " ก #  "+"> กก"ก" " กG0"F
 ">0ก 0)/ ">  + ++ก"
 G0 %"%#  ก ก"  +"ก%"+' 25 ก"#%" $ ?ก""
 ก"$"กC 0+"/ ) %  ก $"+ * "
>#
ก " $ $.$" ?* ? "+@/">0ก>*
 "   *กก /"ก"$C  ?""">Bก M ? M"?"" / % 
ก>   ก"&"#
 $  &'ก    ก" *+1*0+"%*">0ก ) %" "%  *>$+/ $" +',- 
 "F(/ก
 /" ก""$.ก5 " /
+
 /ก"& *">0ก ก>?
 *+?$. “ " ">>”

24

% +" *>B""5 2473   $.ก"*ก % "  &*>""#'+ )    ก $.$*>$.
G,- + %
*ก
 %@ "5A" )(  " " ">

25

Stowe, Siam Becomes Thailand, 106.


 ?"> 5ก
  %ก ' กก/""5+"#  %0
 %0 /0+" ?ก""ก ก +' $+/
กก"0 ?""" "5 * ">B/ ก"* " ">
ก
 ?"> 5ก$ก>%" E'ก  
0+"> # %"%"+ "#$)"$ 13 ก"% 2482 ก"
EE,>ก
*++&ก5 " / "
 ////////////////////////////////////// *@ ก %"" + 
 ,- ก0# +' $+/ก%"%"+  &' " > กก" +"ก%"+' +%

 *+ +ก
'$. ก"F " + ก%"%"+  ก$ ก ก"ก ก  
 +" 50 %, -""> %
*%@ "5A" +
G)%  %&ก$" +"*
 +#&ก +"B %% )%"F*+/  # 0$" >? $กก$. ก5 " / G&ก $" ก># " B/>+% 0%1%# " E'$.ก$ก"   %
/
 %"%" ก"# " &ก)*%ก?"" &B>
 &ก

ก5$" +">
ก"ก">>  *+/ ">/26 $$6 2482 " "ก")5 &ก$ 0ก "  "ก%# ก 21 %  
$%E'*+1$.>G &ก$" +"27 % " #+ $." ก"$"%" ก$.>> ,-Gกก" 2475
 ,- "F?""1+#,-  *+ก"""/*+1)  #"F?""1 +"ก "/$" >? $  * ก&">0   ก""%++#0 ก5 " / ># " B/>&ก 0กก"*ก" 
 0ก ก"" ; 
 " / ก" K $" >? $ก&ก' 0ก+">ก"&ก+
 $" >? $ก *+

   *> / #ก"@/ ก > *$6 2482 "F$C ? %0 ?`$ก *+ #$" >? $ก> ก+* +$ " BกJ5*$6 2484 
ก" ก" "# # 0B ก $" ก ? & $" 0ก"*>%0  % E'& 0ก""% ก ก"&

26

Charivat Santaputra, Thai Foreign Policy, 1931-1946 (Bangkok: Thammasat University, 1985), 170-71.

27

+$" $.&ก&>
Gก"%#+$ * "ก"ก *
  +"#  
    %ก" %> 
 Stowe ก"
ก" +"">
 %#+  +ก "">+กก$" B+ก"ก B M %*ก> $" >? $ก  "*
Gก" ) 
 +" $.G" ? M @ 
ก" $"ก%"+$.* ; ก" 
 B M B/   Q/, Noeng Sotwarot Subhasvasti (Bangkok: Family of M.C. Subhasvasti Wongsanit Svastivat,

1999).

"   $. 
 " "  0ก+ \ 
 ก%""> 
 +" * / *> ก"F +'$6G$ +%ก" ก"*%0 /
 
> " +*+ / G0" ">ก"K +> ' ก/
 @ ก ก" (0
 1ก5@/$"  @ก5 " / $.  $%&> "?$. > B/ "F?""1
 ก5 " / '> "?$.
 $" กB*+$.ก5 " / *+1
+
 ""/*+ *$6 2482 $" กB*+ 24  & $.> )ก"( (*+1)  #
>> +# ก" ก $" กB" )"F  #$. " ">)ก" กก5 " /
"ก%#ก"$># $" B*+2D'%# 
/ ก%
ก+กก">B/  ก+'%#*+$" >>
%%"  >
 ?>
*>ก5 " /

 %$. #; ก ก ก""Bก M ; > + "    "  ก" >#)ก1>
 ">ก" ? 
 *+$"5*+' ก" ก*>

1> ก *>ก>#
 B /กก  B+"
  ก"*>5
%+#0 0 %28 ก ก $%0$ " >>"ก Wก"@/ *%""ก"> *$6 2486 % &ก*+ ก"ก " ? + กก""ก 0*+">ก+  *+1ก

" ?   ก"*+%29


ก5 " /*ก ก"Y/ ) ก"  0 ก?"" ,-  *$6 2480 " > " " Q/ Y">,- E'$.># " B/> " Q "/ (Phae Thissathewo) ,-+ ก"ก">#$.Y">   " Q "/ #  ก% E'$.
+ "   &ก5 " / $6 2484 " Q "/
กกA+Y/$6 2445 E'*+0
ก*ก"%%Y/ )%""*+ 
)%"""F Y">F 
0 +#ก5 " / ก"+$
$ก" $ก%" 0 ก
กYก E' 0
+ก"F " Yก" +")G%@ Y/
 Y/ 0 *ก"
B#>
ก " Y/&ก) กก" "B'ก5 ก5 " /"& #กY">
"F$.G#กYก
 %@ G " +"  " +ก"&'"กF%0 Bก M ? M0 ก5 " / " +0ก ก""
 "$C  ?""  #ก 2483 " ก"ก"
+*+ %# " B"+?  ) $"  @$C 
 ก"" $.$ #กก" ก5 " / "
  Bก M ? M
 " B"+? ก "0'กก"$C  2475 " % " ?"$*+ก*+
 ก"ก$* " ">0 ก"$" กB 28

 , “To Address”, 154.

29




*+$.+ ) & +"#%ก)*; &'&ก5 " / +ก
G ก 

 กก  " B"+?  *$. #+" ก ก ; +  กK
   +"ก>$. " "
"ก

 *   *+
+$.B/กY/+ กก"" กก
 
   " ?"" )$.Yก"$
"ก
 $. *+ "ก$  
G "   $6 #" ก #F$" >? $  E' 0*+?"" 


 $.ก>   G"> 

ก"
 % * +# 
 1$-  ก"  ก" +ก,-  $Dก* >#ก    @ $" $.+#> "? + "ก" ก)Y5@>>#$" 0 ก$"ก "%0
+ E'$. 
ก5 " /)

ก0)1ก5@/$" 0 " ก ก"$   *+ /G0" ">ก"K  %"#"> " "@/>
ก
 %"%"%> "?ก

)ก $" %0"
ก"%
$ก
ก
ก,-$" >? $ "*%@ "5A" "&'$" $. ? " + ก *+1$- '%"$" B*$6 2484 $$"ก ก%@ "F "

 *%@ G0" ">ก"K 0

 %G >>  $"*> 0
+0 "G0ก"" ก"*    1$ -
  *ก"  กก
 ก
" ก$6 2487 0 กก$.%

 $V(ก">B/ ก"
 " ">B/*+ #+$ >""@/ +ก กก" K
 ">
  ก"&"%$B/ " ?B "/
+>
+*+" "30  $"""ก0**#ก"กA%
 &ก*+ก % '
%# % B/ กก"#+" +' *Gกก" 2475  / G0" ">ก"K กก 
0ก %# $*+$"%$. > >0+"$" >? $ก ก$.G0" ">ก"K
 $"$ G&ก 0%ก ก%
GกC 2482 ก+ "&'"   #
*+,- +$"%$. $"$Dก5/ &K 
 )0*/#*%ก /
 Wก"@/ 20 ก 2487 # %")ก%" 
 " "&ก 
 > กก""'ก0 $"> 1 /ก$" B
 '%"">/#""  *#ก 2488 / "

   ก&'# 5 ?% %"" 18 $6   #" ">
$$.ก"

30

ก"*>%0?  #0  E' % " 
ก%*   + "  ก"' >""@/$.F # "ก"@/*+"ก,- ? " ก1$- ก ก $.ก"+กก"  "  &ก" K ),- ? "  , B M, Noeng Sotwarot Subhasvasti, 107;
 Reynolds,

Thailand, 169-71.

$"ก ก 0
+G0" K
 " " ">*+$."F"5 +# $.ก""   *+0+" ก#ก% /">/ )"ก" B 
 ก"""F?""1*+ /
G *# +$+/ ก ก E"/
/ #*+ก>  ก"B'ก5+  ++ก*ก"ก" K /%#ก" " $" ?*"F?""1( *+  ก"#$D_$-
 " %0*+ ก &'+ก# * # "F?""1(*+$" กB*>

 % ">ก/  % %"%"+ ก0+ 13  & $. ก$)E/
ก"@/ก   กG*ก ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

1

04  ก ก  ก      2488  $ %&' () ก)*+,ก ก   ก -.)'ก  /0110,-*&ก2 ) 0/ ' $1( ก& ก  +1  ก  *10 3*&) ก +(%&ก4(2(2*- 5ก ก *' *11 (06'78 ก9 ( *3 :-. +(ก(ก *7  2:3 )  *3 ก ก &ก; ) 1 00ก ')/ ก,02*'0' (+( +< ' *2 -  ,- &ก; 5ก9%9(+*   +,02  * )) &-%  + 

 $*+ &+) 6 ก  ก * -=กก )ก+,-(ก1+31 )  *3)4ก'* $) *71>ก ?3+ก@6&0-.-&A+ 1 ก1   * +   ,04ก'*ก ** * )0 ก1  *+(  -&กBC  +) 7'1  ก )*)+ก -D ((5)  %& /ก %*   “  ,0 , ) ก* '   (0*) )ก)/  *ก 0 /,

6.... (0* -  ,'0+ +(*), 0ก)/  *ก”2 ก (  3) 7ก)  *3  **( ( *1)/ ก -.ก9 ( *3 +(1ก4,)*  *1*)  &กก  ก; 10 1ก4ก*-. ก  + ?3, 1?* ก  %&ก    ก < ก < +  &0 4 

 **< 1+11+)*'  1-.&ก 2- 1  2*ก

1 ก/ ก 0+ก- / ) 4 * 0*ก ,- ก  $ +(ก(  4ก'* $)ก4, ก ก  ก1-. & &ก  +%&ก4*ก* 3  ก ก)*)&) (: 3+3-F 2482 &  )( 2- 1 $)+- 

BA**0*  &  +,  ก ,-ก*  ก1*&) (: 3+3 (' ) 2ก $)  00 *'$  53* % *,-*&   )  *30 &

*5)( 3ก Ecole Nouvelle ' Cleon Seraidaris &+4ก'* $) & $/ 0 $) )ก ) 0+/  4ก ก)31 * +(  -. 0* $+ $-. *   3+%&((   1) +   9 (;  ก1-. +G-.-1 ก + B 5)+ ก  +0  $ &,,0 *( *   +(ก4   ( *'$,0 )  ; ก   ' $+' ,* ; ,0  ก1*  2- - ก +1  2*,0,- 3'ก +11 1 536&0 -.:-. ก+1' $/ 1*2 0 * )) 7,-*  3 %& ก) ( ** ' * &- ( $+( -*5

9 1930 1-.(ก0- /  ก0* &-0* *& ), ,  ก1

1 2

10&ก* ก ' (  2:3$) 7/กก *? K,
, +,  Barbara Crossette, “King Bhumibol’s Reign,” New York Times Sunday Magazine, May 21, 1989.

2 ,-, *&0 1) /, ) ก*) 4 -.(0  %     //ก ,0  /*; ก  4(  

6&07  K -F 2487  3105ก9ก@* * *2:3+ กก0 0 *  &0)ก-.)  16&ก( ก )) ' ก+G  ก5ก9 กกก  5-

?ก

+ก  1   &0  -.) ' ) )' $ *ก@*-F+ ก ) %&*& *  0  ก4 BC  ( ก*-. ก( '  ,ก4-. ก+1  53 +(10 * *2:3-F 2488 1ก *,- 5 ก

5)( 3 4,0' ,0 +  ก )( : 5 ก

 '- ก*   ) )$)  3+%&-. ) ' *2 -8  ,-    ก ( +N: %1*

 +1 0 0ก4%&1 1  ,-- ) 0 ก4)ก ก1+3  ก1&ก 0 *%9B 5) (&,*()/*('(4ก0*)  ก1+,  ) K

+ก 10ก*  ก(0&' (2 ? /  ')/ ก ก (2( ) (: 3+3/0 ก1ก ' (*2 -86&0 ก กก ,*80   $ ก 10ก - 5,*-*-F 2488 -. (0 /ก,'0* 2*< )/  3 (0/ก*2 -,-2*)$'-.

 ' ' (1)0 (0ก -*,- +10,-*&ก Q( 0*  ก   BA*6&0กก 2475 +BA*0    5    2488 2*,0  ก (0 *' )  -  -.6&0)/ 4 'ก +  3 ก1+)ก (0  10 ( 1 *ก 8(   )*3 - 2' +*

 )& :) 7-.6&0  กก 2475 (ก 10

**)ก2( 2* ,G )10(4,-0 *- ''))*2 0++)     ) (  ก4ก (0 *-.ก ก-. $)  $/2* )(  0'$  53; 10 'ก

 )&  กก &( +-  6&0:  ' 7ก +ก 3 ก  /  ก3+ก1 *-.ก

ก $  3 %& +)  *3ก4  -=- ,-*    '   -.)/  ก ' ,* 1)Gก ))*,'2*)

) 7 +)04 ) ก9 ( *3BCก*

K

 +0 - 5*&2*) - 5กก9 ( *3,0 13 -F+0 ก4( ก,-ก - )ก ?3ก 1 3- 1+)กก +0 1 ++$*  *5)ก0 * ' ,*' () 7,00 **ก BS )4 )/ก$ ก?&1ก51?ก9 ( *3 

6 , GSBS' 77  6&0 ) +,07,-0 * * -ก)ก   1( 0ก ,ก  $ก4( ก +++::0ก4* ,,0+- -./2* (2 ( ) ก9 ( *3*& )% ) ก)*+,, ก,-ก *- '*0 3)  ก3 $ ')/ ก +ก  0ก -D (+ก *  $/  ก3 **1 ' (; &ก (ก,-กก10 '  ก+ก0*(*ก,- - '',,0*( +)    +ก)

) 7  2   + 12*ก4ก0 ก)1  '  ก  + &-&' 5) ก 5ก9+'' $/กกก4)/ก& -.0,ก ก

3 )/ 7ก ก4  ) (;  *-.8 $/* /1  ก3&ก( 1,- 

'ก +( , *,0  '0$ : $(,' ')/ ก)-.6&0 &+ 6' ก  ก

*(

 5 98ก K

 +5) ก*:-.) ก 1 )Q3) 7,0*ก/   )Q3ก

*(,0  ก  ก ')/ ก 1  1 (ก*&1 8+ก' ก  

ก +-C2%  *3+ก - %30'&  -. 1ก *  ก  ก% ก() ก9 ( *3 ก4 &ก *ก )ก ?3 ) -.0ก       - 5ก/ (0ก 5&*3

(

8 ) ,) ) (0ก $,0 &,0&ก+2*1 ก ) ,* +-.BCก-.BA*  $0 ก0 0*   8

&7+(,*0%) T&ก  +BA* - ' -,(*) +)  ** ) ก9 ( *3-.*) 7 ก9?3 6&0/ก+ ก )*3 - 2'  -.+ก/) ,*)*) 8 - /*&  '( ' )  6&0/ก) -  -  1? $/+,0 ก * กก  +(ก1)*3ก4-. &- )/ 7  ก1 ,0 ก **)) กก'$   53' $)&ก4ก; ก  ก( 53 ก ; ก ก*' ( &+-  ก$/1+0$ /2* , )(, +%  3 * 

5  5  1 ) * 'ก4 -.6&0+60 )/ ก GUVG&1%& 2* GUV   $(0'  5

9 2483 + 2493  ก9 ( *3/ '$  53ก4 2 ก GUV K

0  -S- ) 3+ ก ก )- 3-. ก9 ( *3(+

 '1)21 * )(+ ก 0*$/ *+141  (ก9 ( *3+0'*   ก

 ก)ก*()1 ก1 ก 

**  -.ก9 ( *3 +)*  2489 2*)  *3,  3, +%& GC*&+ 0 0 ก9* * Bronislaw Malinowski  “)  /01 ( 5 กT) T $/+ ) * - ,0 '+ก -D( *  5 กT) T+ก (” ? 'ก *& ”)/  *

 -.+ Kก 1 '+ก -D ( ก ... $$(0:$  + + (0  ก9, 0, (0*+, ก4(”3  3+%& (  $ ก- กD * & -.6&0' *+ $ก4  ( +ก9 ( *3)  *ก/ก (4,-0 *ก - กD(  ก

(;       '   5    2488 )0ก4&ก,-) กก  +ก0  ก(  &-- /( ก& 0 * ก ,0/ก  * 3 ก)5(

9ก + )*   ') 01$2* 'ก 4 ก $ ก4, )

 81ก9 ( *3 3ก; 0 2 ) , 0)/ '$  53' $)&) $

   3) ก@+1$   ก3ก ?3   ' $6&07 +'$  53 ;   '%9ก14ก + 0,-0 *) 7 ก9?3 )&)(; -.(0  ก ก  &  ( 5&  2ก    +)0/ก'06ก :0 -.) 7 ก9?3 *'W&+  ก

$<*+)042 ) 0/ ' $( 77?1? ก 

6&0 / $5)+ Q  )(ก  *  (

 '

3

Journal of the Siam Society 36, no. 2 (1947): 91-106.

4 ก $-. ก

2ก*3< *% 3-.6&0/1 8+   7    1 (0 *ก 8(  ? 8(  +6&07 'ก   : ก1*5+ + + - ก501-. ,* ' )    3+%&/7 :, 0

 9  *

+ก )Q3' $/ 2*/ก )( 0 *(8 -. 3- %ก1  5)

 10   -.  8

&7 :<<) -.( +1ก )&7)*/1)  ก9 ( *3  ก/ก *(2ก)$  /- 5 *ก *)*,-  - 5 1*2* '$  53' $)&  3,0 *ก 0 )  ()+  ก'( +(,ก *ก*(

8

&7  ก

)/ 7)0*, ก+(ก4)/ 7,+0ก     $*$/')/ '

  12    :-=2ก)0 ก1 $ ,0')   3ก ) 7 ก9?3+)%) T1 ก(  ก $ก4-.*ก/ก ก ( - / ก ')   3ก  9@  กก + 10 'ก

 )&,010  3+%&,-*  (;  ก ก(;  +)ก

 ) 0 $ ),0'  )3% ก1ก/ (

   ,ก4 *& 0 ก1    ก   2489  38- 11- 5 ,-  -.-  ก ) -) ) 77 ) (%ก ) '? ก +   (

กก/ 1 กX9* - 5,* )   0ก  3*)3 3+ 6&0+ ' กX9 ก )% ) ก +BCก+BA*ก )* 3(0-=- ')%) $ +(( $ *ก 8( ) $+- ก5 8

&7

* *ก  - ก5'0 8

&7  9 X9%   3) '+ก@'

   ก3 * 8

&70ก 6&0/ 8  3 ก9 ( *3,0  ก ?  ?2- ก0   ' 8

&7+ก- '' ,*  3 00 *%&*& *10,0,-- กD( *&ก  ? 15*&) $0 *ก  86&0 / , 0: *(

/ก9 ( *32:2 :-.%&ก/)+ก 9@  -. ก  ? <'   24 X9%  +&ก * ) % ,0 ก12* 2*0  *ก+  2*  -.ก ก /6 $ + ก +ก0 $5ก4,0ก9/ ก ก  3  0 ? 9@ BS6'0( +0 ก4ก  ,0)/ก6+0 +&ก (0&+ 1* * $ ก 29)* +) ( / ,ก ก+ก $*&ก&  )/  9@ +0  ก - '7? ((+ ก ?  0  BC *&4 1* ก * 20 6&0 $  3- 77+ก ก5ก9 * *) $ :-.1ก9 ( *3  2*- ' -ก '2*) ก9 ( *310ก 6&0-.)  1  'ก  ( *(* $ 3 +%&,-*   ก0 *+)  *(ก9( ก ก $  ก1(0,-*  0 +/ -*ก-*-*- ''*ก /ก   **()*,-* ก  &,0 )/ 7 ,0 ) ก -ก 6&0/ ),* กก '''  &ก $ 'ก 6 +&-  (  , ก'(+2 :-.% * (   1'( '  ( 1 ) )   0' ,0ก*-.-S2( ก0  ก , ก1$)/4  3 *  3+%&,-*)/4-.

5       ก1)/

 0 0+2ก ก* ' )/4ก0ก   *)1 +'& (&' 5):: 77 ก 1 *  ก4BA 6( 3+%&6 กก

 $$,0 ก 2- 2 6 )3+ * :'05 3+),,0'0+, -. 0  * *$/(ก  )&)5 กT) T1    3+%&* ,0  * &0ก -.- 11 ')/ ก  ก1 *%9 -  (5 )( 3  กก )) 1ก -.ก9 ( *3'  5 '

 + ก

 *2 ?*,( %&    )  *3'$'7'' $)&10  $ ก   +* ก -) )

3ก *& *; %*ก    '  2*<  ) - -./ ก1) 6&0-.*1)0  3  5&*3

1)  '

 1-.-  5ก ก5++(1&ก'* )(  -=* )( +(ก  %  ' )  +$- 2*'3*& ก ,0)   3ก ก9 ( *3 +(ก4* - ) 3ก*     ก  '0ก  3  /-.*** (0) 0 1010+* *0ก  )* ก    $  3(0+(+&ก'*2* 4 ) ' (%*ก '  0,-'ก +11 ก>+*  ก6 ** * *+  %* ' ก   ก1  ก  ; 0&+ ( **0 ) ,  Z1ก  ก +ก 3 :1ก %&'01 ,- ;   / ก41 (  ก 2* ,

&0 %&% 00*ก  ก4* &- +( +) 0/ กก

$ก4) ' * ก ) ) 0% ก9?31) ก9 ( *3 5ก ก5 $  )( 

G. ก:3 4(1%& ก - &%*11%)   + /11ก4- &

 ,0 30,000 4 $ -. $+ ก 3 %&,0(  ก )1 ก1) '0 ก  /

*ก ก5 ก ,0

 )/ 7)  ก *1 ก1   23    2488 -  ก1,* *) ,( $  4ก: 3 +4 2 3 '  ก ,0/ก ) , *   3

&0)ก((0 ,0' +)ก )&0  “1 *3(-.- ก*,04-U  3,3 -Uก -U ก + +6)* / *& ,0 1ก0$0  +(6ก1$*  ?3  ,-ก ก +)”  ก $ )0ก4,0*-U  ก ),-  0*  “1*,-)0,-0 *-U2 3( 2 (ก -Uก ก (2 ( +(ก4 *;    ก6,-* ” +4 2 3 /ก “1'0 *-U*&ก '  2 ก - $* ”5  *ก

 $ ) ,ก4  -U0+กก9 ( *3+0'* :-Uก2 3.45)/   3

*&0 * ก $ ก *-Uก4ก*-.กก

2-   -S*&ก *&)   3+%& ก4*ก *' $)1     ) 0*,-* 0*  +( ก4))   +)**; , 001 1  %&  3,3 -U)(4 +-Uก (2 ()ก ก6

4

ก *? K,  , 432

5

Alexander Macdonald, Bangkok Editor (New York: Macmillan, 1949), 52.

6

กก2)(3, 25 ก   2492

6 ,-. +'   3+%& *, ก ? ก 1 ก1 ก (2( )%+ 0-.(6*+''& )% ) (: 3+3 /0 ก1-    ก* ก - 01)กก ?    ก1 '-ก ?  ')*  ) T +77 ก ?  ก8- ก +)  3,,0'% 1ก/ &ก6 ก 0-.  $3 +++4 2 3(  /1 -. 1$*+, *+,-ก( +(0+ -.6&0( )  ก ก - กD( )  ?+ก4/  &0)ก 4,0'  1 ' ()  กก 2:3 +(ก  $ ก4& 1     ( )   ก  K- 5,0 กก

GC / *ก10 'ก +10 ' 

 )&) -3* $ 4ก $)ก4  0 *ก  -C7+   ก (;  ก1 )3 $1- 5+(- 5 :(4,0 **ก *  ) +ก  ก ก* 1) ก9 ( *3 ก ก    3)+

ก0 กก&ก1 ')/ ก  ก  1,0 +  ก1* 1 3  3 3 ' 3 +*ก *     *ก  ก30ก %&+)

ก( $ 0 *-S* -.*ก 8(  กX T - 2'ก %*   3,0 *: ก1ก* ก ก

)*ก( $7  3*&ก * $ -.ก +0 ก ()&0' '/'  )  $1  * ก *  +   ก1 ก ) ,ก   ( 1$/ ก4+(ก+*กก -.BA*) )- +BA* ((0-  BA* $,0  ก ) )ก ก*0 :*   กก -D (  2475 *&  ก 7'ก 1 ก ) ,' ) %*(0)$ 6&0)/ 4 'ก +6 - ก4 6&0) )+)59*3*& / ก% 'ก % ก 5ก9+ก   (1 *-. 8(    ก) +1* ,0ก '  )   3ก '$  53) 01 $ 0 *ก 0ก* (ก  3* (48ก9 ( *3+,0 ก &+'$  53*& ก  -.*' )  :

)  0 * - * ,0  ( )/ 7-.6&0/1 ก ) ,  5%) )T   *กก   '$ :-.0'*1 ' /,

?+-.( 0 ก931- ' -ก 1'-  กก -  *-*( )(+ ก*0  ; กก ก ก&ก/,--F 2487 - - ก5 0 ก1 3-. * 'ก +) 0ก  )( (-*)  - * ,0 ก* (*5(; +ก- ' -ก  ก& *ก,+( $- +5%) )T(ก4, *ก )*3 :-.ก

'&(,*- / '( '  ) +-.6&0/) ,) 8 )*3)'$)*ก 'ก 2 -. ก$/,- *  กX95

9 1920 (2463) :- ก0 * กX T6&0-.0'*, -  < ( , @93  ( ,   ก 93, -=\ ก + ')*  $-. ก0(0 (  2 3 ')/ ก+ก

 

'ก +6 ก,ก(ก ?3ก -*+-ก -ก  2475 1$ )*ก  ก10  ก*-  ' ) 1)*3  0* ก ,0     ) ,-Fก(; 7

กก2)(3, 2 X9%  2493

7 , * / * /,1/* $ +('  )*34 - +5%) )T-. &+1ก ' ' /*  )   ก) *(  % * 53ก4กก(/+*ก 8(  - -=0)*31$ -. *ก   17 ก ** 2488 ก*,0 1 +*0) * 2475 -1$ก +()*3+, 8) )*   1- *   /*& $)%+ ? 8(    $ %*,ก) -3 )*3* )%+ก/ก ก( $-.  6 ก   &6; -. ก 0 3,02ก)&+ก  ( $ “ 81ก9 ( *”3 ,0 ก ก( $(  - ' -,(* ++(( $*ก 8(   +/ก -=ก - ')% +()*3 /BA**0 ก 10)&ก -. ก( ก*)% $ 1,0)+ก0,1 8

&7)  0'$  53 10*ก* ก ก  :(05 * 4'กก9 ( *3  )3 * $%*   )*3 ) ),-*  '1 ก <* - ) +(<* :-. 1- (ก   1 X5ก* ( *)%)  6&0)/ 4 'ก - ,0) 4& '$  53+0 + ก140  100 $ (,ก ก( $ $$-.ก

+ ก ()&0*  ) *-.ก 

ก *

-.  ( -  ,,0ก( $ :+)ก ) )*ก 01 + 1* 10+14 $

8++    ก  % * 53ก( $

- ' -C(*31$)&0ก BA*-  2*,0  ก ) ) ก)'ก)% )'ก) ,)  +BA**0((0-  )*3+ กX T( $

ก0 0 :

  ก *&ก& 1 -F 2476 + 2482 +6&ก4  ก$ ) ,(*ก 0)*)3 ก4  ? 9@

+(0ก - ก 6&0กก  $10 ก0,0 5%) )T1*, 0-F 2490  “ ก)2(*    กก&0 )& ?7)  '*3 GUVG&%) T1(ก  ”8 6ก ก( $ BA*1- ,0)*10ก)% +- ' -(C *31 ก4-.) 

1 0- 2',0,ก  - - D) ก )'-.*ก 8(  0 *(/+ 8 9 11+(( $2* ก9 ( *3,00/1ก 0 /- ก9+ก ? 8( + ')/ ก *&)59 ,-  (/+ก 

 +(-  )' 1BA*( )%ก4 ,-  -* ก    3ก4+(( $ -.*ก 8(  -.' *' $)/ 71BA*0 +(( $  ก*0* (/+)/ 7;  $/* ( :ก -.ก (0-  ก +(( $ 0 7ก)  ก +(( $5  )

 10 ')/ กก+ก-. 8(    -F 2476 5 

)

 82-ก ?3  6&0/0- (0&ก 5กก- 50 *10  )(3  $) -.- -Cก93ก * +  +($5  )

ก4ก*-. ก1BA**0 8 % ก)/ 7 ก

 8

&7 ?*ก +-.)BA***ก    1 - +BA**0+(( $ 2*     )*3ก  กX T 5  )

 (:-. 6&0  8

&7-F 2474  -. ,-1 'ก 7)

?, *ก ,)2( + * ')  )'ก)% *-. ( ก ) * 'ก 7 - -.-   ?*ก   ก1 $, 1 +*0ก    ก $8  ก9 ( *3%*(0 8

&7 (constitutional monarchy)  ก15ก9

8

5%) )T, Noeng Sotwarot Subhasvasti, 48.

8

8

&71- 5(;  ก9 ( *3 '  กX9+7- A ) ก9 ( *3 /ก0* *  3+  ,0 ก ) 4- กก  ?0 * 6กก +,, -*+- 8

&7 2489  (0<  2475 2*, 6$* 2*ก ก9 ( *3 8- 11- 55 กT) T+ ,0 '0/ -,(* ก- ' ก9 ( *3'0/6 8)% 8+5 กก$ /ก9 ( *3*  10/ก *& ' 10 *ก 0+* ก 1- ' -ก-F 2477 ก) '*3  $,0 ก  ?+)  7&ก-D) 2* ?*ก  ก9 ( *3*  ,/* * $2*41 ก * * $; 1ก9 ( *3  (ก,-0 *)*10ก)%  *  (0 8*& ก +10 '  +10)1   ? - ก9 )/ ก9 ( *3 2*-.) ก 8 ก4,0  ก -D) ?*ก  &0)ก   0*ก  % 8( )% /* ก 2475 กก,- +'0- 2*'3กก9 ( *3++11 ก 

8กก ก( $,0   $ 3 , ?- ก9*-.ก

ก )*7)1BA**0 2 ) 0  8)% )%6&0+ 9@  $ &ก -*ก+(( $)  ก( $)  -.ก( $  $2*- '' )%)&ก) 01$  *ก  XK)%//ก ( 77 (+ก   +(+ 0ก9 ( *3 -. +(( $  )%11 กX9 )'กXK)%กก ก( $1)%2*  ก-F  ,) 

 ;  $ 10-  ก 11ก)%*& XK)%ก4*&ก  110 * ก   )%,0 $'  *-F100 ก -*+-*ก410    -.10 *ก 0+(1- ' -ก  ก 0 10 'ก + - /ก (/+)'ก)%  8(  - ' -ก**0 77 ( $-F 2476    ? 9@   $ - 0ก ) ) -. (0ก )ก 6&0) )& / ก  'ก 1?* ก  ก 0'$  53 7,0ก( $ก4&ก*กก,- 10$ -.))*3 ***6 ก +(, 06( ก0 $ ($ <  ก9 ( *3+ 6&0)/ 4 'ก   $ (

0 ) ก ,,0 +( ก4' -.- 2*'3( BA*0)*2*)$' ก *0'$  53/ (/+ ก ก4) 0 ))*+กก* (*510,0   +(ก(   ก  ) T )&)ก  กก +--UV4+ก- 2*'3 )0+    ,0ก   *( - ' -,(* ก : '

1%) T' 2ก/ 1  ,0ก4  (0)  *+ '$  53) ก )%ก10 0ก - X('1?/ (/+

' 53ก4(ก-.-S1ก

ก93  ?3 +(0 *)0- 2'  *& ?*ก 0 * 10ก   ก &ก*ก,-   

8

&7 2489 $  2ก)*&ก ,0  4'กกBA* ')/ ก, * (  ก61+((  8

&7< $ 0+1 *** )  3ก406   '0  9 X9%  2489

9 /,-)%   $-.ก 'ก  (  -=)% ก   ก 1  * ก4-.,-* ก11* 1  , ,,0 1- (

) 8*& (  ก1)*3ก4**) 0*-S*)-    )*3ก - *-=6* * ก*ก 500,000  *7) 8  )*30  ,0)0- )/ -D( ก ) ,' )  กก ))  - กD  - , *,0 ก,-ก  49,000  *7) 8 + ก8**  $ )*3ก4,0+( ก 129)/   /69 ก  ก*+0 ก@*< ,)/ 7ก -  /(0*  (/+*ก 8(  +BA**0ก4*2(1*ก*1$ -*1

-  -.6&0 * )  ? 8 -.  )(3 +<0< 9*  8( )*ก10ก '7ก )  (&,0  ก 7- A' )  BA**0ก4   ก1(0ก 0&,0 29 -  ' ( +0 BA**0/, ,,0ก)%  ก1ก4/* 1-  ')/ ก : ,* ก -  *-.6&0)/ 4 'ก  ,0 '0 ' 53*)+) 0)*)   3ก0'ก  3 +%& 11/ ก/  -.(0  '1 ก <* + ' ก93 )/ 7 ..

' ' * ' *)  ' )()& ')/ ก 0 * ' *ก)*3+ กX T ก4**  1-  ) 0 *ก *+*0   ((0-  & ,06 * 6,- )   3  - +)  *3ก4 “*/+*” ( /1 กก &( * 10

)(' ก& 3++0-* ( <* + ' ' *X9%  2489 )((6  ก+-<* *0*  ก  -*-F 2487 <* ,0 ก10,-  ก1  

,*'*3 ')/ ก-.01 :1/ก/ก &+*& 0 ' )       ก  ก   (  ; 1-  $) *(   ก  <* -.ก

ก  ก4  ก 1?   ,*'*3 +   ก  /  กก*ก  8 &-.8 0ก ก- 11  ก ' '/ ก $,,06(ก -D (% ก +6ก 1   ก ก )&2:3* )  *3*ก  ก+ 04ก'* $),0ก 5ก9 * *  ก ก -D (0 *   9

0+0 , 69

10

) ก9?3 5 ก93, Powers That Be: Pridi Bhanomyong Through the Rise and Fall of Thai Democracy (ก :  +ก0 , 2542), 18-19. 11

  ,*'*3ก( $2* 'ก 6 -.   1 ')/ ก &1$)&/5

9 1930 (2473) 1- '  -ก&ก0กก   +  Q *-.10 ')/ ก) * 'ก 6 ,0 +(( $-.6&0  (  Q-.&ก1*1  ** '  ? 9@ +(( $0-. ?6&0)/ 4 'ก  1 3-F 2478)  ก )(+'$  53 ; ,0 ก -*( -F 2487  Qก4กก   ,*'*3 10  ก <* ก ก( $   ก    ,* '*3&ก)ก  ,-*&BA*0 2* *3)+8&ก 0*,-ก 

1- +) ,* ก410   ก    ก  0 * '  

?ก 2ก *3 (6  กกก), ) )T )  , ()  7', GUV )%) , + ก  ก'$ )* ' 2)%?'*3  ก-  ,- +<* &ก ก   ก  ก4: : '*0*10,- ก  (/

 6 5 *3 +  กก ก*-.   7)%&% '*( ก<*(0

10 )0  ก 3- ก5'0 8

&7<  )'ก)%/ก ก( $XK)% : ,0 +( 1-   1 *  3-=)%2*%&*& *10 - กก(/+ *ก 8(  +ก 0   3ก4+(( $1ก 10,- ,0-  ( *-.ก ก

+(( $ 8 - ก5'0 8

&7 ++(( $*ก +0  3ก4ก ) (: 3+3,0 + ก  ก/, 0-.  13 *   7 *  3ก -  & *ก +(( $ ?6&0)/ 4   1,*& 0 * /+/ก+  3)' )(+  - *ก0-. ) 10ก ,0 0,'  ,0 + ก1)( ' /,

? ,0 ก ) )ก'$   53) 

5%) )T0 *12 ) 6&0)/ 4 ;  $  ก8*'$ก  - ) , ก@ 0 ,  ')  )'ก ?  8

&7, +  (0 *' *7() ()ก9( 1 'ก 7 +(ก4-.   ( 1-   *, ก4(  3+- 4, *ก  - 4)/ 7)  )( ) -.ก

2(0*  +    **(กก ,0 $*  -. / *-F0     1BA* ')/ ก* -.ก

  - - D) - ) 31 3*, 0   +ก,-0 *2) )ก1$ )  /0 $ -.- 4)/ 7)6(ก 1- 5' 5

9   3, 2ก)/ก +(( $  9 *  ก02'059  -.   3+%&-ก(( * -  '0 ก ) ก4,0 /* )    '  4ก %&+)  *3 ( ,-* 01 3 +0 ก4 1 3 **&(* '60,+)$/11  * 0*%*(060 (* 5 9 *&

 ก/   1)*' (+0 กก ) * ( 06ก * *61 -U2 3 .45 1ก  ) 8 *&(*10ก*1 ก11,ก$ 1? ')/ ก(ก*&% (( ก ' (ก4 ก -*+-*5)/ %&   %*,ก'  2 0'*6&0- -   ก*$+*0+ *&-.(*3 ) *2 -+ ( +N:1 ก กก ),* ก4,0ก*-.ก9 ( *3- 51,0'0 *&*,  5 -F(* 18 -F11 +, ,041*$)  ?ก* ก $ , *, %&+,ก ก ))*ก 'ก 1  'ก 5 +))   (0/(,- )( )  *3+'$  53  )& ; 0 (0ก 0%&*   กก - ')%  <ก< ก4ก    '%9ก*   00 * + ?3 )( ก@+ก%& *-F6,- %&ก *  *  “ -.*  +,0 '* ,0  ก - ก *) *, ก4( 6&0 10   '*3( + -.)77ก5 /(0,0  ก ((4”13

12 13

5%) )T, Noeng Sotwarot Subhasvasti, 497, 501. Elliot Kulick and Dick Wilson, Thailand’s Turn (London: Macmillan, 1992), xviii.

11  Q 3? -C   $  )6)(' (16& 0 / ก /(*  -.- 5 %& ก4*ก-*, 0* $ กก  ;  $ (*1 3,0ก *+*กก +' 0  กก Q'0 Q ** ) ** * +1? )60 ')/ ก*& กก  ) ก9 ( *3ก4ก 21$  +0*)  ก4GUV/ก  *ก / *-.,-,0)- ก   $ $*+10,0  3*(   $2* ( ( 1?-U 2*( $   %&Q 3*,,0( $  1?ก   $ )- ก 0   -.,-,0   3+%& ก4-U

ก ), 0ก0(* X9@)   3&ก)   6ก  & ( *ก ' ' /  ก+ (;  $ก4-.,-,0 +(*ก(ก ก 3*  , 0*) +, 0 ก ,* )(8)*   -  ก Q +) BA*'ก1&  -.BA**0  4ก )   3 <ก0+) 0*-  6)ก   กกก Qก9 ( *3 $)  / ?,0   $X9@$*ก-.,-,0 +(ก4' -.,-,,0 *+(,4- 2*'3'   X9@)&ก/) ก  ก  (The Revolutionary King) ' -  (1%& (3-F 2542   6&0 7'ก  17-A' )  ) :2 (Tsuji Masanobu) Q  3  17- A,*, 06& X9@ $ &ก((ก,-2**  0+(  6&01* * )( )  ,02ก)) %9?3%&-.ก ) ( *, * 2ก)ก  ก  $ 6&0'* '7   1)* -D) X9@$ 2*+*0 1,,0*&,*)*0 *:$/   $14 /+ $+ ก1 8  9 *) -   3*( 2*,,0( $ 1?-U*& - -. 1* /+$2*,0  4'ก )( )  *3 '$  53  )& ; + 00 8 : /+** ก9ก* (%&+ )&)1ก9 ( *3, 00 *ก  *   ((

0*+ $ก1$ก 3ก/ -C7ก* ก /,)0+)&7)$ * + ,-() -3ก 0 -.  )  ก -A *$,0/0 3(0ก ,-- กD( ) :1*0%&,+  +, ' 1 ก* ก -C7   /,-)&ก Q( (*    ก

 3,0-ก)*ก )  *3ก* ก  “ ,)&0*ก* ก  )   3   + 1ก ) ( 11”15 ก ก4ก 15 0:กก &ก  0-.ก9 ( *3 + )   3&ก1 1 ก 7' ) ) * * +(1 + )   3&กQ(ก

 2*-   1-  - &ก0กก 8  * , +-F0  ( 1, <* + ' ' *&ก 8*0'  -.6&0 ก

- + ' ' *,-(- 5 +BA**0ก4/ก ,()  $,--F 2497 :)5 ( )-  ' (<* ก 4กก)   $)&ก-  -F 2498 14

William Stevenson, The Revolutionary King (London: Constable, 1999). ก  )&ก-D) ก '

)/ ก%* ก (3ก  %& -D) X9@$

 ; 0 * 15

Macdonald, Bangkok Editor, 50.

12  ก8)&3,0'   ก1,,0-. Q 3 ก  $  ก8 '0 ก4ก *ก $ ก / - กD'  /0ก ( )15ก 1-.** ก-. 5( (ก) * /* $) ,&กก9 ก / 6  ,&ก/ )*0 *:$/ ( ก 10  ก8/ ก'$ 

'$  53+)0- 2',0) 0 ) 0* -  -.6&0 +6Q 3+*  (ก*$/  +($(ก*5

9 

&(+' ('() 7) -   3*(  ,ก4%&*2* (( 1* ) ')*ก) $  ก ก (The Devil’s Discus) 2*
 
ก (Rayne Kruger) (3-F 2507 :-=6*106(; *-. 1ก  ? +) -   32 5ก5 0   ก ( ก5ก9' ) ) Q( (* 5%) )T) )0 &ก 31*  )$ '  3+กก -A **( 2*,,0( $16 5

9 1990 (2533) ' )/ ก&*  610ก -  0 *ก  ก $ก) ก * -. - 5  ก  -. 

'( X9@ %&Q'*(  $, *,0 ก  ?*   กก ))  - 4$ ก4-.ก

 * ( )&), /, 61ก9 ( *3 /0) ก9 ( *3(0 ))*  0 ,- 1  %* (ก ?3,'$) 0   &0  -.ก Q( (* ก Q'*     0 ก1,010,-+ ก+:ก  ?  ก ก9  $%&++(0ก +*& ) *' *+ก0(0ก /*,02*,/-.(0' $ /( +'ก  %&ก4) % *290+ก ก29-   $),0 ก1 &0 -.6&0 ) 17 T ก+  -.,0 $ ++&ก,+ 0ก, 0*( / * -.ก Q( (* ก4 (0' ก

Q(ก

18 6&0  (  $ก)'  )  ,00ก   $  1)) *

-.ก Q(ก

 ก  (0 &0   ก ก9 ( *310,-+ ก+: -.ก ก*$ ก4 /ก ' (05

9 1950 (2493) %&*  +ก    $ BA**0+BA*1&( $ 0( $($/ -  * $ &,,0(4-ก(4 / %&,,0**+ ก+: ก ก  <*1  ) ก4/   ก 10,-+ ก+:' *6&0 ) Tก4/0 *   0  +ก0ก /  Q 3ก +? ก -Sก ,0 ) ,-)&( %& )  *3+ 3 /(0ก 16&(0 0)) * *1$  :, ก ))  $ ) 0 /ก,0*+ก ')/ ก+ 8

16

& “A Memorandum on a Certain Aspect of Siamese Politics,” *%&  20 * 2490 5% ) )T, Noeng Sotwarot Subhasvasti 17

)( ) ก %&,0 ( $% *29 +( ก (/

6 5 *3 ก -  ' (**'*+     /( ) +(  /ก95@กก ก -   $ก ) +'0 ก 4-F +( $)&ก/ 

18

(*) ,G^0 /&1%&%*  3)*' (  1  '*&ก)  “  ก ก Q(ก ” Life, July 15, 1946 +(01&* $  (, *ก+ ++01(*) ก4,-.-=6*) 1ก4, *+) +$ก*

13 , ,-, ก4*   ก8,*  ,0 ,010*( ก %&,* - กD **$04)  ?ก* +(ก )*' (1 3 ก, * , *  'ก ? , ก  ก   1 0(*11ก4+)   * , (6, )/ %& ,/   (01 &0) (( ,-0 *   )0* --------------------------------------------------

05 ก   2489 - 2492 ก   ก     !  "# $$ %  ! &!'%( ก !&)* !  +ก "#*!,ก ,  +ก"-  *,(. / .!ก ,  !    !* ก"#")"0  .ก%" "/ (%+"#"1% ก2& .ก 3 45 . ! 5ก 45  .ก"*! &6%ก%!   %ก &+*7) 5'%+  "#"189 !* &4   .! %+6 (ก .ก!,ก* ("  !$ & ก$ 6 %, )  +   $ $ 1 %+,* +ก6 .ก,(. /. .%  + / ( + กก+ก3+  .!")"01:. .  "1  )*$" ก  +   "  "#255*,( + 1 *$ !&  ! *  .ก !&+  &+ .ก ,  ($" ก  .;1 4  *ก" 5+7; "  "#25* ก<  ,(. / 1!,= ก6*กก! 5 ก>?  ก2 +กก 5$ ,,  ( + ก.  (   *ก),"#ก<ก ! ,"  "#! & (&+ก + +ก3.  $ ก  3   ก 25!%1 +  ก425 !+   ")"0 1ก “"  <%+ ”

  5ก<ก 1! "  .,   & *ก? = ก6 2ก (ก6 2 + +ก!*! + 5 1@ %   "- + 7*  กก,ก(   ! % ก(%ก*+" /1 $  ก?"กAก  *ก?ก6! "# .  'ก?3  B)    ก*ก"# 1/กAก !(  ( &%+!*! +  *ก?"กA ++ ,. .  ก ก   " 5% +  $กก6 *5  *ก? ! &!' &ก*1ก ก(%ก& ! 5  $   ,ก %!     *ก?ก*CDE!, . ! &!' กก  /.   %*!  5ก ก$"  ก+  *$  %!5 , กกก*/. ก?  $ก& !*,ก@6*   $" * ,+  7*    & ก6 + , ,ก +! ! :.ก* *5  &ก* ! (       ก?$ 4+ % ก(  ก6 *กกก*25&   ก%  ( )3"#ก<$ $16 ) $   <$ ก  !&<ก6+   "#ก$ * !กก? "   $ 

 ,ก,%กก   (&( "#* +4 1

/4F, Noeng Sotwarot Subhasvasti, 82.

2

ก?3, Powers That Be, 18-19.

3 4

Rayne Kruger, กก  (The Devil’s Discus) (London: Cassell, 1964), 103.

 , 98.

1

! &"#   2"ก* ก %+  . ก1 .*L; $*' %+%! ก?5"/. .+ 3"&&ก&/."ก*.) & (& ก.%/ . ) /. 5ก+2*  .+ ,  *%  %1ก/"*   45 . กM  */ ? .  + ก(1ก/ก6 5ก"N2ก &(  .,$"  5 3  .1  .    4%/:    $* กกก5"#+  @  2%ก" * *ก? 5%% "$  กก+ก,ก ก , !*! +  ก .) /.   ก  ! /กF  )F  *ก? * /? 1930 (2473) "#  ก6 $ !$

1ก &   (%+"# " ก?ก)3 ก"#+1  .  %  .1  ก6*/. ก6 45 .ก6    )"#+   1 ก"#ก 7&+*ก!./.  (    ก . &*' / ก/%+ก  3 ก +,(. /กก6   ! !./.!ก  + ก"+ก2$"  *&!'ก5 = ก62ก"# 4.% ก( ก  " $"ก6$*1ก$ ! ก $ ก ก**,( + 1ก/ ก? 3 .กก&  2  .1    ,+ 5 ก6$+6ก?!  %+   8U/. ก$ ! . ( . <(&& ก %+ก  ( +  (  %++6  ! 5   + " * $ ก ,* )F % , $  ".3 . .+ , /.*!!&!'กก25  @  !*! . . ".    25 +,  ,  !  &!'25 *  !& /    . )/ , ก= ,   "/ +,ก   "#  %1ก !**+*ก     45 .ก6ก+ , /..  @ 2%++64.  * ก? %+  ก%++6 "#,  $45 . "#ก  , 1 ก?  1 ก*.. ) "#ก% ,(. /%+'* ! @ (&,"  ก,*45 ) ก.. )-1 -ก ก($  45 .ก6$"ก*.) &!'+   $ !2.) 4?ก "#  ก %   !! $:6( CU    "#:  ก( +,+   11  +! 45 ."#")%.) 4?ก+ @ "#ก.ก. .) ก  ': 1 &ก *!, /ก?ก    ก(  ,$ "#ก?+  /ก   *53 + .) /.&$"%  ก3ก , "#2ก!  ก6 

ก.3* @ &%+กW"ก ก$"+ ,..$" 45 .ก& ก5% @  ก.,! ,   5ก* +%+1+   ($" ก +,(. /

 ก* ก "A) "#  ก$  ก!ก!  ก $ + &+ ก   +,.  ! +  1@%ก"N  ก6 45 . $ $5% , $ !* .กก$"@%  19  +! ,  %ก$" .ก ,"#   ."ก3 + ก  9 ก+("#  @

2

"ก"# % +"  &กกกก   "#1ก &+*45 .   (  &ก ( %"N$ %+" 45 .,%+" $ "ก ก  %    5% (   19 3 45 . ก & ก$"1 25& =  25+' !+ $     5 @  .ก 5, $*  ก45 . $ %* ก 45 .,  (%+, $  C0 %4+ "# +  &  6 @ *ก"#.5!$ $   ! &!*! + %!ก &) ก ก กกก , 25?

!*! +ก$" 1  ( $*,( + !, +,(. / ,:ก   ,* CDEC5  *; .ก   "#25. ก?ก,* B) ก ,   "#25" ก"U      .ก ,ก ก  1.)F $  .ก!, B&$..3  25&"#5ก"ก  !,   $*ก  ( %+"#25&6ก 45 .  ก%"- 2428 "#5ก L ก3  กก5  /   ).,*,( กก  2 + ก   ก6*$" ( 5  */ก /ก1" ก*+'    *ก"#+ " % ก  6  7 % /? 2473  %ก5 !*! + %3 ก*  5กก+!*! 21! .*5 25&!  !,)  + ก  4 ก"- กก*  "#255%,  "/.) ก &ก !"#255.) 4?ก ")"ก"#* ก  /ก?% ( + " " ก"ก! ! $  * *   ! "#/5ก +  !,&ก5ก6 ) /ก?!!  ก ก*"/ ก "#& ก1  ก 'ก? &%+ !3 * +   %ก"#25%+ก/ก?ก 45  .% /? 1940 (2483) $ *.*5  *"  % ! "",   $ % * 1ก ก6  "  "#4!ก! %  ก3 25. ก?* ก,= &!'$ก  กMF  25* '  ก + ก  7,  4M. ?*. 5ก *.  (45ก" /"#25  ),** ก ก!+ , 4.)! + ก  5, 3$ ก กก 5  ! ! ก1" * * @ "#!  !*! + , / / ก%ก  7, .  กกM+ "1   ก 4 .  ./ ) )*/ .ก"#+ !,ก5(5  ก6,*,ก +  !, ก,  ก, ก>ก ,*,(กก  4, กก ก5ก $ %CU L ก3,  "1 ก* ก ,* กก  2  ก!, .ก2$" &ก ก )ก %+' ***7) 5'ก6 1++  **ก?    &ก,(CDE / */กF .ก %,  **. 1   , /? 1930 (2473)  "#! .*5"  ( "#.5  !  + 7 $ก?

3

) "#25! %+!&)* กก!ก? !%+!&"ก?ก")"ก **")"$   7) 5'($ + ก*B)   )* / ( , 24 "-%++  ) ก!,กก?  1*3 ("# “")"$” 5 .( ก !  ) ) ก,* *$ ! 5กก&+1! "#5ก!+"-+,   ,11 5 +ก ก&+1!3*!!(& 25"#  " " *$ก*ก,ก( “ก?”  1 !) ! +, 1"[" 1+!  ก )  ก! "#5ก!1( "#!  ก ก  "0'+%ก,** ก   ก%) 1 "#**( $ก"0'+ () ก (  +,ก , ก$  % !5, "/ ก  ก6$  %!1 %, ! 2489 ) &ก*, ก?% %+!*! +C0 6 (ก ( 

5ก&  . . ก!( %+ , /. %"- 2517 $*ก  %ก& ก 7* %  (&ก?     ("ก!  +ก) / "#+ก)  )   !.+ 3 \5  $45 . /ก. !&+ 5 "#25  ก7%+ก* 45 .: !$  1*3 ".3 ก  ก*ก? .ก ก?("#25& "%ก/ก ! %  *ก6 "#. ! %+!& "ก?% ก,  ก!  *%!&:  ก ( "   $ $5 ก/ก *,( + %  1  < 5 .,%+"  .ก ก! +, ".3  (,*  ก +"-1 ก" " 6ก ก    ก" " ก"ก! 2475

 ก5"**. (ก!6 , “. 5) /”  !& ) “. 5) /* ( ก?3 % ! ก? !, !3) $*ก,ก( ก"....  % /.)) ,/ +5 "# / "%&!'  /”  ,$ %++6ก?+  $"ก!  “. 5) /”  ) *ก ก"A 2475 ( $  ! &"# **ก?  &ก17) 5' ** %+  ("# “!8 =” ก6 *"#"Aก  "#+"#2 “"0'+%+ ” @ ก(กก  .)ก*ก “5. . 5) /” )  *! "# %+ ก %+ก    !! ก&*กก**ก ก6* 2ก., 89   ( “+ก) / +  ” %ก* ,"0'+   =    ก/ก? " ก?ก6 + “%&*'  ' 6 ” + !  ก?"#25  กM+ ก&+1*  %+  +   !,!3!+ก **")"$  7) 5' ) %++2 5

) , “The Old Siamese Conception of the Monarchy,” %  ..) (+ , /. ) , ก  .;, 2517).

6

 

4

) + ก  "6+,)  ,ก? +ก  ก    / %+  ." '3 ก?( "# 6 $ &"# .5 *ก ก "*" ก*+ก2 "*! &6 ( +  ก  4, 5,  6 ( “"#! !   ก? ”  ,% กMก3]  )  + ." '3ก6.*  ก    $ก6 “ 25"5 /กM+ $ก$ +  ก?$ %กกกM+  "#ก ! ! "ก?กM+ /กF )”F ! /กF )F5    . ก?ก6"#"0'+%**  %+  ) ก6*กกก ./?    ("#.  * ก! ก :  $"(ก6+ , ( $ !$ , "# "# %! ! ก?  .ก ! , 1 ก* . \5  $    5%/. ).... ก? $ !"#/ (high priest) ( %  >?M +,"A*$  $+ +     "A* %,  (ก6!, "#25กก+,$ ก6"# “25 &*& /” . /. ) +ก+. ก?$   & ($ $  (ก6 5ก+ ( +  / ) !  .)+  *ก?ก*  * <$*ก)%4+ % !ก" + " / . )/ก @ $ก “7 ก?+     * < +,  /%ก6 %3ก( %7 25" ก"U (defender) +ก"# 25! ! (protector)  $*ก"5ก80   !./ (the Master’s 7 tolerance) , ก"ก"U (defense) $ !5%! ! .ก” ก  ก  1  ก& * < ,  ) *ก"#! *  )F ก1)  &%+ ก  1 !3 *. *. %ก"ก"U !& 

"A*  . )/: %*"0'+ก ก  1 ก!,ก ,"A* .! ,   / )  <"#2  1:.  25  ,4 )F%/&+ 4 ก  1 !,ก! !  * < $ &"# "#กกก4ก ก!   < ก &*& / ก?  " "#&!' %3 7"#25* */ %ก"A*+ %ก%+ก/ก?  (     5ก?%+5%4.   ก" /.,* ก54%ก"ก! $ %. ) @ $ &.ก*"0'+  *. ) / ก? )  "#25&  ''3 5  ก. <7* $ 52* " $% + , ก?"#25 1 

4.ก.B ! %+  “! ' , ก   150 "-ก 1ก "#2 ก."   :4.%ก*+ 7

) , “Monarchical Protection of the Buddhist Church in Siam,” %  

5

* ,  ก?  .  $  +6  )& 4 (,*$"$ $+ก 8 "/กก? ” ! (+&%++,(. /   "!   %+ก"#! $" * ., &/?  +,5  25กก 2475 4%$ ก  "  ก6 5%4. ก  , 1 %  + ,  ก     .,ก?ก 45   * ก?   ( !3ก ก*.,"! !3ก ก ก"ก*& 25 ..ก?(25%+'  4M, 4.), ) ก!,25..ก?+ '' ) /กF "   +%ก!*!  ก3 89   ก% .!")"0ก6&ก     $""#"6+  %ก,ก( , +!  ก&+17) 5':**%+  25  !*,ก( !  !5$"ก*! .  "1 % .!")"0ก!6 ,.)  &ก  "  ., / , / ) )*/, *ก? ก, /   * ก"  ( + $ก "# !   45 .%4+ + *!  .! *"   ! $   ก ."N4  ก*! ก6 ก+&7*,  "   ก (++ 45 .ก$") +*$" " / "#+"+., * 3 )& F@ "#+ %25กก 2475 & &+ "#ก7  (,! !3ก ก*  2"  $     1* + !3ก ก"A)   ("#ก<+,<ก $ &!' 2"  ! ,  "  ก&. .,ก*ก,! $ * .ก"ก"U  .) กก .*5%ก . ก6ก.,1+ ก"  ก @ "#2กก5' &+ 2"1ก $ +  ! %,  ! 2490 .*5+.ก%ก( .!%+  "97* 89 ก?ก6  ,ก*.ก "+% +,"#$" ก% ก3!+  ! % "- 2490 /?7กก& 4ก + ก. ก%+ก CU  , ,( :ก+&7*)& 89!ก6!1  !   !  !  ก  ,  ,.>?4! ก6กกก ! ก  , " กก ก+  89 ก   ก  8 $    " / %    8 .>/ก +ก6 &7"+1! )& "  !!กก 5ก ++ $"  " /! +,กกก 5 ก>?+7; $  %!"ก%ก*ก7"+ 2 3+ก*ก ก ! .)  .*5$ &ก +   $ .  % 25& + (    ! ,   &ก !37"+$* ก,  ! +6* &ก2  ก.).6'/ ,(. /25"#5ก ก!,=  .*5ก6ก&  2 ก* ! &ก6 +,(. /ก6%" ! ,/5 &!'ก ก7"+! (  ( %++6&ก$ก!,*  ก , ก.  $*    /ก .*5 (ก6+6 *ก? ! &!'! *)  .ก +7;   ก>? 1 !!ก7"+ (.*5 ! 5ก  "#'ก ! 5) +. 25ก1 8

2ก*!, Thailand, 267.

6

 ก* ., ! *) %ก& %3  ! กก " ก   7* ก..   $  ก!*! .กก6ก7"+( "#$".,"ก"U  *ก?"#*ก .กก7*"  -)& $ %+! !. /ก? ก )*ก  7*$"#ก*+57) 5'   1  .5ก6+6$กก "กA   +, + "#  " ก*.) W"ก   !"กA%)ก . .ก.   ( + &   ก@ .,ก?" / กกก"9  $"ก( + +ก6  +ก7"  ก   %ก     . .    2  <45 . ก.,ก& *ก?%++ ($"" " /"# !  .ก*ก +6ก ! */  )ก:  "  ก+ "#25 5 !ก*"   ก!+  5ก( ก+!,   !ก? + $" " /  ก*"  ก*7"+ &ก+6$กก   25&6ก; %+! +6* ! 6 %+ก * "#  ก%  ก?4%$   24 1  "ก/%7) 5':**%+  !37"+$   ก%  * ! %4+   & & ( , ก 5ก *(  !*"D10 ,(+ 7) 5'! :*$  % + *! !  89 $  (  %+"#"1ก&ก !& 4*  7) 5' &%+ก1! 7*C0 5+ ,"#ก + !37"+ ก*&ก $  ( “.,ก$ ก3 &%"0* " %+' +% 11 ก . $ %ก ก ก?%+กก7) 5':**"0* "ก/%:**%+ ” ก" " &!'ก!,กก&+%+ !347  ( ., &+ %+!&"ก? ก, กก? &ก 5ก"A),  (%7) 5' (  :**ก+  ก!3 47   &+!$*ก  ( 1ก? &+ "#!325&6ก; %  ก?$ 5 ก" "  &!'  !,ก B4 ก? "#!!,ก & 100 !  ก*425 ?M  (  &*(  ก?  ! $ ก ก$"ก"- 2489 4   ,  $   ก B4 "#ก4. ก&กก6   &*(  ก?$ ก" " , = ("#ก. &%+&ก!*! ก&   $ ก ( &% ก3:ก: ก? ก"ก/ ! +,กMก/ก ก " " .   % + ก6* ! &!' ก+ก ก% = 7) 5':**%+ * 1* =  7*+ $   " " $17*  +ก$ $*ก+6*ก ก? @ &%+ก?  "#+   

4.! , , ก &% 1*%"#"1&+*" /% 9

* กก1., 5  ? 2491.

10

ก*ก,( 3 , Thailand’s Durable Premiere (ก ": &ก. . + 6ก@C, 2538), 39.

11

ก?, Thai Politics, 524.

7

+ ก  %7) 5'  ก6 , ( !347   "ก*  % 7"), ) ,  กM,  ,  +  +6$.,ก$ %+.*5"# ") ก (  $  ! 1  ก , "# ก!3?M $* ก * * , * ! 5ก .*5 $ $ ! " !347   $  "#ก % +,! " ! &กก6 + + ก.)$" 1@.,7) 5'%+ ก45 . +ก45 . "0'+ %= ก*ก7"+ก6 ก6$ "กA %+ ,*      25 .>/ก “*25 ก  %"A* ก!(  ($ $ " !%&.,"1  +ก    !  6 ก7*%+    *+ก2.,! '  ,  .,! กก ( 12 " [ "]"*5% ”(

+ +ก6+ .ก"#25ก &   %7* &กก6 "#'ก?3 5    .ก&!'2 &ก.) :ก ! $" *ก!,*&$"  ก "กก (+6$ ก) ) !, %+! "#ก; ก,ก( 1613 3 +7;  ก>?    $ %+ก* 7*%+  ก !  "#")"$ +  +ก6&  ก(  ก6"A), กB4 !37"+  ( +  @  %+'"# +ก ,ก,  ("#ก% ก?= ก6ก ( B ก "#,(. /  .! "# ก* %+ ! .  "!  (  ก!37"+ 89 &ก$" "#("#  ก .$กกก+ ก  ก , ก6 ! ก6 %+ ก!37"+ "#7  $.   ! ( ก( !37   $%+&ก   ก(%กก*+ &ก @ ( &ก. &ก  .;  !ก? 1 ( +  ($ $5%ก!*!  89 (  2475  %   "*.ก,* 60 ! &ก * ! $  ก4ก  ( ! "   +!14 89 +  *& ก ($" ก  ก (ก .*5, 2, ก +, = %+ก  7) 5':**%+ +  ก,ก( + +$   ,กกก * 7*%+$ก *ก+7;  ก>? +$ ก6  ก*ก 5ก ก@  ! !+  2ก,ก(   29 ก! 2491 .!")"0$   ก ! ก* "#ก;  ( .)  &ก"#7  ก,* ( !3 + +.ก. 12

ก*ก,(, Thailand’s Durable Premiere, 39.

13

Frank C. Darling, “American Influence on the Evolution of Constitutional Government in Thailand” (Unpublished thesis, Washington: American University, 1960), 185.

14

* กก1., 18 ก! 2492

8

 "    + +,5 & ก (ก6$"ก?  ก&!, 89 .ก" *!3 47  $  ก47  4!ก" " ก"ก! " ก*,(. /  ,   / /กF ++&ก. ก '  ก ก ก?  5กก+  2  ก*$"ก 2475 + +.ก,  5ก= "N1" 45 .!,! <  (  4A  5ก  +ก( "#ก?  .!")"0,+5   ก 6  ? + +ก  = * * !*%+! ก * !*%+   ( .*5"#ก;     ! :ก .*5(! & ก!( *"#ก  89  $ %! ..1( ! +ก+.*5ก* 1 = % + ,  45 .ก1 "D + *, +  ก  15 .*5 ( .,%+ก?* ก6ก ก3ก"ก/"# “25 ก?% **7) 5'” .กก ! "#ก; ! ( + 16 “2 $ $* ** !*%+&ก ( 2 ("#ก;) &ก,ก2  ” "ก/17 .,"#ก.5  *$ " !37   !  $C %+  7  ก  ) &ก 7) 5':**%+  +ก"#+ "-ก+( .*5 ! $ .$* กก ก ก>? (  ก:  %ก6 5ก!* &ก , ! ! 6 4%"- 2491 ก . + ^  !  6 ก(%    +ก6*ก%  +7; ก& + $ %+"# !     &ก  +ก*ก .$ "#!( ก%"- 2491  + , ก .*5"# .) ก*' "9%  ! $"$  !,''3ก  %++6ก5ก*!   +7;   ).ก&+ก ,  " /$ $$+   กCDEC5 *ก? % 40 "-  ( +  ( (+ , ! !&"ก/ .*5  ). %ก , $ ) ! "# ./  &+*45 . $* ก7"+%,.>/ก 2490   ( .*&%ก  ( ก; !37   กก,ก( ($"ก$"%.*!    ก . !& ( %,  ก ! $  %($  % !*C0 $  7) 5'* $ก6 + +ก6 &  .%  ก( "+ .* 525"#/5 กก * ก ก6 !   +ก* กก?

"- 2491 ก .4%ก& .*5  & + ก*")"0 "#.)   &ก ก .  !  6 ก) 1)"ก3 *" 3 +7;  :  %+%ก !   +. !(&& .*5!, ก, 2, 2 /  , >?F )  15 16 17

ก?, Thai Politics, 592. New York Times, April 12, 1948.

ก*ก,(, Thailand’s Durable Premiere, 24.

9

.กก  !  !  7  ก , )ก  ")"0&ก   %+ก*ก 7) 5'%+  ""- 2491 .กก6ก!,กก" " ก"ก! 2475 1  *"#กCDEC5** *53' )( %+    ( !3ก กก %  12 กกM! ")ก !, ก6    ก ก  6 ก%+ ก89 %+กก**ก?  7) 5' "ก/** ก? ! ! กก)37    + ,. .:**+  “2 $ ***  *53' ) %7ก")"$ 2  กก? 2 !  ก4ก   ก?+ %+ *ก?! 5$"ก”  + ก"( ก 7) 5'ก6ก,,( ก ก

 %   1!   *ก?  &&ก5! ! 2.  & *ก?  8 / @   &%+ก.' "9  !3ก /ก?   ! Walter Bagehot 25 '7) 5' ก>?%/?  19 "A) 1   %+ก? ( ก7   +,%+ก? &*( 61$  ก    ก( 7) 5' $ก6 ! "#")"$.    ) ! )*! "#ก?    *ก? 5กก%+  5  +,ก ,  & +/%กก&ก*7* 47  4 5ก"*%+ %+ก"#!3 !  9 ! ก?"#25 ,ก ., &+ %+!&"ก? B ก 100 !ก6ก? "#!,ก ( +  ! ($ %ก7   &+    ก ( B ก "#") !  @ &%+B4ก"#  $"  ( +  ")B4ก6 "#")7411  425 ?M  กก,ก( & กกB46ก  &*(  ก?   $ก61/    %  74 ก? &"7  !%+, ( !3$  ก*ก +.,% *(5  กก (ก . 54%ก* !**'5  ก?1 1$ 27* %  * '' ก? &ก!& %, $" ก3 :ก:$1 7 กM+  ก 17*%, ก ก*4? ก   ก.3  "#! * & %ก (5  5ก  $&+*ก3   ก!  @ %+ก  4/?7ก8D!, % 2474-5  ก  7  $ก6 , ก, + (& /! 5! &':.  & (  ก $ก*ก7  "))*  ( กก ( &ก $&" "# %+  ก!, ก?  ก$ 7) 5'1 7*74$ก%+ ก "  1%.     ก 25ก    ( ( *ก*  %   %  74)  ( ก?  ก$7) 5'$  "1 1$  %7*  กก,ก( ก,** ก กM 3] * 2467 5ก&ก* %%+  ! (7) 5'*กM 3] *$   กก+,ก$$ !3 !  "#25 ,  $ %74 ก? กก,ก( ก6 5 ) *ก $ $ กก,ก(  !ก 7) 5':** (  ).&!'%"/ ก , $  ก? &ก   ก@(  $ "กA%**ก?4%7) 5',% ,(+1 * *ก74"#

10

"0'+1ก  7) 5' 2492  (. " & *53' )F   ( 4? %+  1 ( ก ก?%ก5ก ! :!   5% ,   !"#   $! & 1 “. 5) /” "#   , :** "กAก  ก6 ! $ .%%+ก*+ + 8925*"   )3& ก  5ก1  "#"A"0ก?  3 ก" " ก"ก! 2475 ) "ก6 5กก+ก&  2ก( .!ก ,  (  ) 1$  ! &"# ( .! .    “ ก.!ก , % (* *ก?” .ก ,= ก6 25.ก?3"#.ก **)37!  18 !+    % * กก1. ,7) 5':**%+  ("#$" ! ก  7 @ "#ก? $   &ก "ก"U **")"$19   65% ,&ก *$" ( ก 7*$ก&+กก$ ':74 +6*    ( :**+,$ ก6"A) ( :** 1$ '%+ กก$ 27 ก! 2492  7) 5'24$"  125  30 .*5+ +$  * .ก"*= กก,ก( .,( 7*%+ + ก"ก/%7) 5'+ ! .*5  ก ")"0 %$&ก*!, B4ก66 $"!  45 .ก6$*ก ,('%+ก*  * ก  2475 ก6+,5%!  & &ก"0ก+ก5  ก ,7"+!&5ก.*5 , ! 2492 7) 5' %+  5ก $"  45 . @ &ก.3   .  ก!3ก !+ ! $  ก$$ , ก ! "# ) @*@ก$"&+*6ก+  21 "- + ก &ก"ก/ก   ก?    1  23  ! 47  4ก6  "ก/% 7) 5' 47  4ก6ก4."#!3 !    ! "#25&6ก; ) $"# ") !  .ก! ก(!  1% *$ $+  

&ก !   & ก ก ก     "#"6.5!%ก  .; "    ).5 % + ก5, 7) 5'(  5  %",ก 4.) 2492 "  *ก* " / . &7"+ก*กก ., "*!  + ก6+6$  25$  * ( + 5 ก ก3 ก       + ,ก %,ก 2491  !  5ก* +< $* ก$ +   *+ก7ก   ($" "  .  5 %  +ก= ก6!, ก ก

 + "   %, !325&6ก; &  5ก+  ก ($ , , )* ก & 2 /   , 1 + ( 1+ %"- 2492 5ก 18

* กก1., 5 ก 4.) 2492.

19

* กก1., 25 ก 2491.

11

 2 + &$" !.& ก+! 1&. "#ก"*" !  !  ( &$"  "- 2493 . "#,(. /**  ( *5   ก1 ?"   +ก7 !&*ก "   (45%  $   ก $$ + ( &กก6  !, ).%" 3] = 1:. &!'!,  < 3] ก != " 25* +ก +ก  ( 1.*5 "#.% ก)  89ก6"*! &6 %กก!,ก"A5" .*5&  ''3ก*!, 5 *ก?$%  "#$" $ ก ) !,25* กก*ก ( @ $ ( ! . *5 5ก* *กก&$"%"- 2487  <ก +ก .*5"#! ( ก6* '   %"-( . '3 / "#,(. / "#*/"#/5ก  )  ก6$*&+ ,*20 !(&+  < ก  %"- 2489 . )1
20

., 4 / 4+ $*,7"#ก +

21

Peter A. Jackson, Buddhism, Legitimation, and Conflict (Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, 1989), 75.

22

$ &+  <ก ก "- ( . )1
23

* กก1., 22   2492

12

 .ก .) ก  = &%+" ! / )  ( ,( . /(5  &ก,(CDE.) ก  = +$" (  2475 1"ก*.) %  ก? &ก" .) ก   !,ก   6  ? %"- 2491  "กCDE : : ก%+&ก "  ก( :  25&6ก; &+,(. /%+'  &*'ก*%   ก6*7  ก? !ก= %* + ก( ( +  ก2$+ ** $ ก6$"*  5"ก  1   (&.  ก ก*  5 " "#".3 ,*   ! "# %+ ก6 5ก  ก !5ก$" ก  "# ก ก"&"-$". ก @ !*!ก? "#25*"  4 &%+ ก "# + "#  ! + "-&+*(5 5+ , ก"#+   *  ก! +,  ก.  ก  !    ก  ,(CDE.) ก 1*34%&กก* & ก . ( ก" .) 6  %725 ก?  &+  " ,(! .ก ก"- !( @ "#.) , 2ก ก?ก*5"*5 /กF  )F  " / ,.>/ก 2491  ก7+  +  = *2$ก.(25%+'%  ก?  45 .$ $5% , $ ก6 ก6 &*' */  %++6* )F ,.>?4! 2492  ,(CDE .) *  !   *53**.+ -\5( %+  * /?  2473 (1930) ก$ 1%/กF )F . +,    ( ก"A* 5* 1 + 7 .) *  !   *53  ! &4%&ก1$ ! %!$+6( $ $*ก"A* %"- 2492  &.) ., !ก* @*  + . "#ก , 1 /+  *ก?!   *53 .,.))''+%3ก24 .) ก , $*ก,(CDE!, ก ก  5 %,! ก ก?   ( "#  5 )! %ก ( +,(. / &*'ก*%% ก? (  ( % "#+ " , 3 กก6กก ก &*' ก?%1 @ 1ก%+41 ?กก1 ?+.!, %1ก ( "#ก ! ก3 ก? % 3 กก6 &%+ก1 ?+(!*!&ก%*'!3  7*"#25 &,( ก6 %("- 2491 * กก1.&.  กก? “ (" / ก25&   )   ก !( % 2 ” "/ก& 5ก %+ 1 .) : : !กกก6"#7) 5' 10 )! @ ก&+"#+  กก : : $ $5 7) 5'+,ก" " ก "ก! 2475 5 "  )"ก %7 "#25 *7) 5'%+ก" &  ก  24   : : ก" " ก"ก! 2475 ก6ก"#ก ! &ก")"ก $ % !3?M  45 .("#ก?ก6ก "#+ ก+   "ก*.)  = %  45  . %3 .* 5"#")% : :  7*  ก !  !  ก4ก *,( +5" ก? ก? 24

ก ,ก1 $".) ก  ($*ก,(CDE145 .% " /?  2493 (1950) 1$*ก*ก>?F )

13

 ) ก6ก,=  ก  &%+5 ,45 .$ $+ +$"$+   &กก*  "#4. /.,(. /*= !+*  '  "# ก? *"''ก ก/ก? +  +& %, .>?4! 2492  *ก* ก +*%+  176 !  ". @ "#ก(&,4ก .ก  *ก?   "+  ก6$" *"''  L; กก (ก6 .) : &+*กก* กก (4 ,(. /(5  = (    5 $" ,   2491 + &$..3  ")"กก* . 7   $*กก %+"#ก"A5"25 %+' *$*ก++ก(+ ,ก* %, .>?4! "- ก @ $ (4 $"( !ก*A*"- 2476 7 /*.$ก*  ก( .) /. 1"ก3 ก;  ' ก6$*ก5ก&ก

  ก+  %++6 )/. *.  89%กCDEC5 *ก? ก*!,5%ก B) $  %, +! 2491 กก ก! $!+ ก ก!.*  2,ก  2,ก"#'ก?3+ &*'* @ "# * ก?.  25      ก!.* 2,กก"#   1%"/  ก  6 $ , ,ก  8 !+(    ก  ( "#&!' ,** !+ * 2,ก$  *%+ก45 . *!($*  */กF "#+ &ก.)  /*  2,ก%ก  .; ก6$* */กFก &!' &+**'*   ก?!, ก 21   .กก12  ก !+ก%+  ก? "#25   %ก  $ ก* . *   .,$&  )    %ก (  2'!5  กก ,  + @ !*! *" 32     +   ก ก6$   *  ( ก+,"ก  *ก?ก5%  " * + 2475 7*$ . ก?$"& ก %+' "# + .+%*?  =  ก6 ก1 !*!ก?!"# " 3 + %  ก  .; (%% ก !  ( ! = "#  &ก 7*25  %+' 5ก.*51"# . 7$" * +,  $ก&ก$  กก% " ! 1ก!(  " /? 2483 (1940) "U+ +ก+  .กก6!,ก  .ก 2475 ก*!,   $%+ก* !*!ก?   $ก6 %%กก&ก!*!ก? "#+ %ก &%+ก?"# . &!'  " ก&  ก , !, $ % "- 2490-2491 "#ก&!' &$"5"U+  ( 7*! * *" 3%+&ก. ( ก %3 กก6*!, .& ก !"# ก?%+ก!*! + (! 7*%"#&ก %*3ก  .; (% ! "# 7)

25

2ก*!, Thailand, 282.

14

%"- 2490 .ก  &ก  &ก. .. ! &ก  .. +ก?  . !*!ก?ก5%! 5 .   / /กF   /ก%"- 2444 *ก/ก?ก! * !"# +6ก ก  6 ก(ก6!ก %  &ก 1   /ก   . ก?( %+  ก?%  ก %+7* * ก  )F &ก% . $ก$"5% , ก $ "#  ก(  2475 " *+ , !/5%*!%ก  , @  "# ก?   / &%+!+ (ก*  !ก&ก  .. +ก?  *! "#  &ก ; ก""2491 &ก ;  +  . $ก%+ + . . ! *$25 $ ! ก$" $  ก  74 74$!*! .    ! &ก$ !$%  ก  ก( &ก ;    /ก65   *$74ก$" +ก$ !%+&ก ;  "# !** . $" !,ก ก?"# ก $ "ก% * ก74. ก"A) 3 ก   /"*1!  ก ,! %+ 5 %+    ) !*! +% ก"#   . = $ก$"5% ก!*!  ' "U = $  ก %+ .+ (ก $"5%  , 5ก+ 5 ก % ก  $   +!, ก  !  ! . !%+ 5 ,(    /ก6กก"# "-ก . . +ก?&+* .+( % ก3+  ! 3(  "#  ก กก 5   / &ก % &ก!*! + ก ก*4!ก )! *?  "ก4 + $"1ก* ก?.= ก*    )!$ .3ก"# 7%กก   )!+  (*1! กก 1  "@*.,(  .; 1ก)ก+'   "N @ ( &ก  .; ก3B 5 )ก ( 4+ *"#!,1  ) @ "#ก  +  &ก  .; 4%$ ก "-   /ก6   $$ ก +/ &%+&ก   ( 5*. $ ( ( ก4ก ก( )  "&ก,(. /(5 "*! !!+  ! @   &$..3  5 ก  ( "#+ %+ %%กCDEC5.) ก กก   !  =  &ก ก &!'  ก  (%%ก 4.. ก?% 7+   ก/   45  .$ 5 %,   2491 ก6*!  100,000 * (5,000 + '+7) .,&$"@,( !, *  ก%+ก * " /.,$C0  (@  ก ก*ก?)  ก ( $*กก กก  ก?26  !ก %"- 2491 ก?*! “  ” 3,000 * %+ก* United Nations Appeal for Children 5%ก  .;  ,กกM! 2492 ก?ก*6 !  300,000 * %+ก*1! ก3 !: !@ 31!  4 @ 5% 26

* กก1., 8   2491

15

!,  *.( , + !ก L ก3 ก*! &  ("# ก %+' ก(,= *! ( ( $* ก" .)  , ก    /"# 25ก,  ( $ "# 45 .* *,  (+,$  $ &!' "%  ' = +( ก

,  ( +  (5% !5 1:..*5 %"#   & 'ก?3 ** ( ก *" 37*5% ,   ก *ก?  !  ! *"#  $  %3*3, 8 9ก& ก!,*5(   < 3].) ก  / ก5%4..  .(& $ %$ $. 7ก7  ก" .)2. 7 (   . .   &+ '  %  ( $  +,ก$ &กก?  * * ++ก%ก!   "#* *  %+   *ก? $  $ ก6$ "* ! &66  %"- 2491 .*5  (  "#")4B) +    ,(CDE( %+  .,%+  1ก$ ก  89ก65   * *%+ ( 4.), " *:, "N` ก "#ก ก .,"#+ก"ก *ก? "# B)  5,*$" *******************

16

06 ก  

  ก   ก
   ก  กก 
 ! #$!%   &' (' )*#$ $  +*,-* $ $ $ $' ,  ก'ก.-#+  
   - *ก$ $', +*,  ก/ 0-)  1 ++  $ $+*,##-   ก. %%-  +*,& %$#, ก%ก  +2*,)1 1
/, * %$ ก ก3ก--/, +*, 9 -#(  2489 % 8-# 2% --  - ,
+*, 1-%1 (/  )/,-&'ก#) +*, /  ก - -
) 2* ก!/2/,+ ก
$ ก+*,8-#2;*#-
0<ก/ $) +. $-%
ก- $&% 1 1 1%( 8-#2-ก กก. $#-กก  +% 1-*# 
ก+& -กก%)/,=>  ก
;-กก ?2 %-1 1 +*,#$!% 1
% + -
 ก1 - )*#$ -ก ก!', -(' %-#$ @ +*,-*-ก-
  1)   %$-ก -ก กก ก$ 
))*#$
) +*,ก +2A 1-+ก-ก ก   ' -ก ก กก. $# ) )*#$+*,ก %-+*,# B
 C 2489 – 2493 ' -/ก 8-#2
) * B0-+%)& ก 1#ก*-#+ 2/,-'ก. ก$#)ก-/ กก %กE-+*,
$ 1 ?21 1-*)*#$*, 2)% -ก ก1 ก1+ ก) %++*, %- + ! $ %ก%= $*  + กก%-กก 1& “2 ” %% +*,-(ก/$ $ 1 1 ก/,ก&)กA +*,ก +2A &(' ก$ #
$ @ +*,ก+&
-1 1 -*)10#ก% -*-*,-* / @ +&
1%%-  -+ ก -/ +*,ก +2A 1
2ก1+&ก%+ก%! !',
&*-***- -/,$C 2490 $ 8 #G +*,2-  ก+*,-HIก **  8 #G1* +'ก 120 ก*,ก ก-/   *,% กก
8-#2 !', ก(' ก+*,*  -)ก 2)0#>$
**
ก<*ก*)*#$1  +2/,) )# & 1 &0#  + # $   $# $ *ก2  8 #G1*(' *
* 8  “กก1HK2 %2))*
  * 3

-ก ก < %
+   2 -)/, < ก”  ก L2M#ก 2490 1 +ก 
  -#ก -+&2#0*Nก#  +%2#0*)8#.ก1 8-2#  + ก %$ 3#0  L0-;
- -- < % ! +*,2& ก*8 1 ) $ @ ก&$/(' 1 ( ก. $#   - +*,-*

1

) , 28 -. 2543

2

 8 #G, Noeng Sotwarot Subhasvasti, 554-56.

3

#)#$  < K-2),
   ก
    (ก +2A: ##, 2523), 270.

)/,* -ก+*, /ก. $#*  +*, 3 %  *- !', ก)1 1/) Baudoin +*, ก8-# 2-C ก2/,+*,8-#2
ก)#ก

- )   )$ก-1 *  %
(' -ก& ก1 ก. $#+-ก - %
  )0#$  *-&-ก-2
+*,1#-$2ก!* %%$ ก - ;) )#* /& # +*, ก*)*#$ - C  -+*, L  *---($ #
 (( ก. $#ก /-
-/- /ก&ก - 
*  ก. $#$/ 
ก) Baudoin * /, *(ก&18% 
)) -$# ( ก. $#$  -*, ก ก* -ก
ก
))$ #ก -$# กก    -#-*$  
$ ก ก%)$##-%--##$+*,ก# %
)*+ +  1 <#-%)) &ก2-ก  +*,-/ * 22 --##$1 -ก&  ) ) %)/,ก 
ก  1 ก--##$
$# *
8-#8)*$ ก?*
$ + H>S $ $ก1 + %-2-+*,&  !((ก $ $ก$*$ -0---##$) 1  กM.ก
/-ก- 2491 %ก3#0 +*,=TU =( ก. $#2-ก /- + H>S $ ก ->SI
%ก -2)ก8  ก-%ก ( ก. $# 1<+*,
*$- HI)$##-1 V#-#กก& $ก ก& ก2# WWก -1 H ,   กก 2$ 1 WW
/กกE- 2492 ก2  “-/,# * +ก ” #$!%ก 8-#2กก/, +  -* ก'ก.+*,
1 ?2  +&
1-* +*,#+ $*%2 -- 1- ก1 (* @ 2/,)X U %+ $*
 %Y! 1)ก-/
2*2   ก%1 (1 1
ก%1 ก *!+*, * %
/# - 2491
  ก$%1 (
8/1   12*2 1) +*, ',
 Zandvoort 8-# 2
)
;ก ก(%$* 'กH> ก$*%Y!)*2+*, #$ (' 1 “-* ก</, $*  -ก+*, 
 ” -*/, $*+ ก)#%  ก< +'ก%1* ก-ก $*1 14 1-* $*+*, ก +
; !', -*2 ก-  $ก  -*
-1 ก <# B- 2ก1%-ก $+  / )& กIก-&
ก2 02 1 1 88-#

/ก  2491 /,-) -12 =ก!+$ “ 
%- ก” +*,ก. $# %$ -(' ก +2A @ * -ก  ก2 0+*, 1*/ 2 ก* “H” (ก+&
+*,#-#+ %ก% #$$ @ +   2 -*+ +&  $-% ? ก#,  ก - -*  5 $# 82$-#ก % ', ก!/#1#+0#G2 “H” +#$ +*,)*(' $  ก+*,+&
  -#$   
  “+*, ! ก'ก.1 8-#2ก ก( $*%(%1    ก /กE-.... -

4

Life, 20 ก -82 0 2493

5

 กก 2$, 14 ก  2491

--%-+  ก#-#..... !*& ก$ 8-#2$ก+-ก ก--”6  +*,# +++*,/ ) -* -ก %ก
ก ก. $# & ;  %ก& )& ก%  -#  กก (' !-  #$ก $*-)/,;# +*,-* <- $# -8-#2$-ก$-
  +*, -
%ก1 1+*, ก / 2#)) <ก ก1 0* !', 12
C 2489 %*ก  $$C 2491 -/,0%2%*,- ! +  กM.  /2#-2+ /, * %$-/0*$ ก
 2)# ) -#+ *ก%ก 1 - -2 0*
   8-#22 ก1  ก1 $ ก#$#ก ก )+$+&*  ก1 $-* - ก   -#  )+$&-ก +*, ก *  1 1 2- ก $  1

ก / ก* 21  ก1 $/ก#$#ก ก+*,-
)) =K1  )ก+*, 5  ก#ก- ', 1<+*,)
 1 1
;-
ก/ $ก  ก* ก#$#ก-*    / -*ก 25 ก8 5  !', +&
  1 1-*-& ;$ )  ก@ %$  -* +0$ก ก /,@ +*-, *#+0#2
)& ก  ) # %#+  #+ !', +*,-*&-ก%,&-ก / )/-ก )ก+*, 2 ก-  - ,+*, 1-
ก ) )ก 
% /  ก1 $+*, ก#
C 2441 (/*,-+*, %
  *ก  %-1 18 1 ก#$#ก 0ก1 +   $ -1  )ก+*, 5 $$ก+ก   ก1 $%8-#2' ก2*,ก ก   ก1 $%$ ก  #+  +*,/ /ก+   )ก+*, 2 % )ก+*, 5 %  )  1 )#*&22<* ก@ 1 +   กกก/*-%2ก  ก) $ ก < ก#$ก#
C 2472 %$ ก ก #+  ก)+*,  ก#$%$ ก 2 0 *   ก1 8 2 0  +*,-*   
    ก1 $-*K-+*,  ก *ก& ก ##ก#$#G (ก# 2475) % .  (ก# 2477) 12ก +    2/,ก $*++*+, - %   %2/,
ก)#ก. $#
- !', -
)/, ก/, ก8-#2ก- ก+*, * @ ##ก#$
  15 +* ,  -%?ก# ก+*,$ $1 8-# 2
C 2490 (' ก  + ก-* -ก 1 -/, ก1 $(ก-/,ก C 2491 8-#2ก&  %+*, ก +$C 2492 2/,กNก#%)8#.ก !',  ก+*, 2 ;# /,@ %$% กก# $#$ 1'*ก +&
 ก1 $-* ก   *,+ -1  +*, 4 $ - 2491 8-#21 (=C$ + # $)+( + กก-/ !# ก# -$ 1ก& 1 (ก - -*1 ก <# B  #.L1  HI+ +.-#1 1 ( + ก 0-)2* 2- +&#2  (C( - ก <# Bก - -*$ -ก $# $   *) /,-)+  $#$ %+ 1 + !', ก# /, / ก*  + ก+* 8-#2  -ก -*ก  +*,
%$1 ' , - %+ -

6

Time, 3 -. 2493

  ก#$#ก+ -+ ##ก#$#G% .  -ก2/,) %8-#2 ##ก#$#G  $ -  1*( ก'ก.% ', +*, ! กก 
8 $8-#2=TU  $# $ 1(-%- %##ก#$#G ก ก.2  $1 1+&
ก#+ ก $ /,ก  L ) #-  -<2/,ก*('  *; LA !', -(' (- 
-& ก. $# %ก* $ /,ก*ก2/,
- -2 0 1%##ก#$#G ก - ก* %&#   +*, 19 กกE- 2492 +   - ก   @ +*,  %-#!
-/ ! -   ก  -*กก + ก
 *  ก# 17 C1 ##ก#$+#G *, 8-#2 C *,%I%!ก ! =-ก  $& 1- % ($-% $ $ก) %ก##ก#$#G !',  *ก +*,21 1
)- ก  -/,-# Cก 8 ##ก#$#G&'ก(' -
 * *!*=> + +* -* ?2$ % % 1+#   #,-ก2 ก   %ก+*,* - -ก*-/,%ก2 ... 21 ก-(' *, - 1-', + - 
? /    HZก+&+(  , [%$
( ] ก- ก... ? -1 ก?  2 $ ? 2#,  15 C % % กC #$ 1  ก+*,  2 ... 1  1 ? ก-กก[ ? -'ก1-*1 ?  %1 ก “$-0- ?   ก0” ? 'กก )+*,?  ก+  -
)/, +*, %81 ก[ก])#7* ก-  -$/,$
%ก++-ก $*ก&ก 1 ก. $#/$C 2493 -* กNก# + %$ 1 8-#2 %2#0*)8#.ก$-&  $/, -* L0-;? #-% - \('  /2/,?#-? ( ก. $#%) )+*,-*/กก 2475

+( ก. $#+*, /-
-ก- - /, +*,  ก L0-; 2492  ก ก
) 2# %1 +ก +*,)# ก -HI*
ก/ก$  0# *ก-$& * + ก %1-1ก ก-/ HI$ 1- -*ก!/$ -)#ก8+*,- ก 2 ก -1 2#  ' * 1 -ก
8 %$/, ก)0#>$%HI   & B#8 2# ' --(  &  #$3#0&1+*, -$*1 1*ก& ', ก + 2-*% +*,-1 &+*, ก/ก L0-;  L8%( ก. $#  ,/  L-#ก )# $ 1 +-* + +& ;
L2 0-#$%
 -
C 2491 1ก 1  LA #,-$# 0%HZกH$&$)% !', ก + 21  - -2 0*ก) %-/,--##$*'&
C 2492 22#ก$$ --##$1 $  ก
) ].<))/,1  LA %]=>+*,(กกHI! 7

Soul of a Nation: The Royal Family of Thailand, ก* ++   * *!*, 1980.

$ก C+*- !*-(' ก +2A +&กHZก$&$)%2/,
ก  กYก-#$ ^   @
กก --##$*$-%)%2--* C*ก    LA #,-
 0%HZก ก + 2+ %
-)/+ .Lก#%ก+ #, +*,*กก 8 --##$ก ก  ก LA #, +*, -) 0-
ก ก ก -&ก-/ 1 +
*ก*,+.$- %$ก )& กก -#2%2 -#ก- 8-#2 $ )#+*,-* )
ก$ก --##$    ก+ , ก2#0*)8#.ก 8-#2ก(ก+&
 ; ก.< + 2  ',
 - % LA กก- &  ก +  -*2# 1 +
; !',
))*#$$- ก#$-Mก%  3 2<* ก$) )# &$  %$ 2475 %+ -+&
)*#$2ก1*1' กก +1 0) -
%ก2ก1 8-#22
)) 
+ #+ -/, +*, 31 0 - 2492 1 ก -
@ * %- -*8ก*ก ก  +*, $ !', 8 #2/,%ก2ก #ก 1*ก
)) ก- *%+& 2/, -#;  %$$ 8-#2 ก- 
+
 ก  +*, 1#+ ก - /-/,$C 2493 1 22 %--*##ก#$#G %
 ก@ 1 1-% 2*,)*)*#$ 2*,>ก ก#$!%2- ก1 0 %%-ก-I--(#+ -  ก#+ 1 -ก =!# %! *$+*,'ก. L %-#$1   -# 1*-: 
$  +(*ก&
 ))+....(ก. $#% &1 2ก1 ก /- 2ก1  ก8 ก*%#
ก  <.... >;[+ .Lก#]+*, ก-$ +-ก&ก(' - 8 +*,% +*, 1 +-ก+#+ /, ก -/ก >; *.... <&#$-+ +*,21  </ก# + % --%ก$ $ +& 2/,+)$#%)) $  ก. -$#1 2 < 1--  /-* -%  <0-   --*กก*+*,)
))% -1-%1
ก %#1  < 8-#2$ ก : “2-+*,-+( %-    ก/ +$  %$+ *, #$!%..... %$$ )/,- ,
#, +*,## , +*,(ก$ % <ก- ,
 2 *+*, ” -/,%2 ก+*,* ก 1/ ก % % ',   2 . ', 1 1 1ก$-  0 %-$  2/, #821 )*#$+*,11 8

#  +*,8-#2
-/ +) ) #,
; 1 ก$ %%-ก ก. $#+*, +*,  ก%  - ก+*,8-#2ก -(' -/ + ก#$ ก<+ *,  (/ *  ,/ ก $ก
ก +2A   %ก %$ 2476 + ก@ % --
ก-/1 1(กก%
1  (' -#,
;1 ( ก. $# ก+*,1-('  L 
) 
ก) /ก 8

Joseph Wright, The Balancing Act (Oakland: Pacific Rim, 1991), 192.

 +*,1-('  กก
   %-*ก $*-H /, #$ก/ + ก/, #  LA +*,&
ก@
 #-/ก +2A 2/,
ก*$#%ก8-#29  -(' 8-#2 ก *,+ &   ; ก.<1 -- 1 + 2$ @ -    
%ก1 %  ก.#$*; 
-+*,1 1 -/,ก1'H>S /, #ก 1$ก ก-+ ,ก  ก ก$ ก L % 1ก2 --) 2/, +*%  กก2%ก-ก$%2-+0#) ก ก กก 2 . % ก+ &+* ,   1  + ) ( - 1%##ก#$#G+& ;ก 2 64 +*,$& ก#$ (+*,2& ก1 +   --*กก -+ &TU/+* , -2#-*ก 8-#2&)/2 %2#+ ก.#<$  2+*, , -#+  2#0*)& +% +1 ก. $# กก*1 0
2#0* $ ก1 -ก 2*%;  +#$ 26 -*-  2 ก
$ 8-#2%$ ก& 1 ( #< --)  2-$#$-2* ', /   <  ))+*, #<-  ก$2ก1 ก+&
8-#2$ ', (ก #$  $-#,-$2#0*ก? $ก) /- 1 2*), +*, - 1<  )' ,  กH )$ 1- (1 8-#2 1)@ ก 0+*, $ ก# 
ก. $#)//, +*, 1(ก ก +*, #',  /, *&$/8-#2('  +*,))-*$1
Lก. $#++*,  & ก 
 *ก  ก-*กก  ก$ @ 1 ก. $#+ *, ก 
)& ก*
-  #$ ก$&% &)กA 0 -$* -*0* 0 ก <# B+*, &$ L -/,Cก%$ ก - ;) (#-ก /- /, ก% ##ก#$#G% 2 ก*$#) 
 $@ - 0*% ก1 $ ก/,)  % ก1 $ 2*ก  $*/ ก* ก#--1-%1
$ -* --#%กก
2#0*Nก# +$+   +*, 30 -*- 8-#2% ])#&
$ก ก* +%+*, L   $2 2-< 2 ก  21  + - +-ก $1 )) 1 +  % + ก ก %*1 2#0*Nก#(กก% -2/,1 -0-)% +)1 ก. $# - (ก   ,) @ *% 1 -  +*,# (#$1 ++2V# ก/ กก. $# 1+   0-(' >   ก&
 +$ @ 1 2%+*,
 / 21  + 8-#22#-2)* $#1 ก. $#  % ('  #$ +   +  -ก -
$ 2/,+&2#0* =2 8-#2&)/2 %1) #2   +*
$ ก ก 
$'ก 8-#2ก -*ก2-
  
ก)#%22/, =2 # @ !',  1  +(ก&กก ก% 
  - +  ( -2ก1-ก  L# 2/,&   %+ 2  +*, ก  L#1 ก. $# ?2

9

New York Times, March 14, 1950.

ก&ก2#0*ก-%  -$ @ $-%$(' 2#0*%$ %)8#.ก -* 2*ก +*,- / #2 $ (*)*#$C 2487 1<(ก+) %#  +*, 6 -.  ก* ##ก#$#G  - --
1<+   X ก)+*ก, #-   ( - +   ก - 2#0*$ @ /,
 ก$ %$ 1 $ %#กก#กก  ก0-*-ก%$  10 +
$) +*, 28 -. 8-#2%##ก#$#Gก#+   + -  +& ก#G#+0#G+*, กก- $  %$ )ก+*, 1
$ ก 2#0*X 1'+*, --) -*-)#ก8%2# 1-  ก1*2
$+ 8-#2ก- /, )- ก*%ก##ก$# #G กL)#* /, )- ก*-* 2) 750 - + & !',   L  $-2<* $ 2& ก
 --) -/ %$8-#2  -*-+ &(' -$1  + 2ก1' 2* ', /  ก   1%##ก#$#Gก#+   กก +*, #*,  )8#.ก
 +*, 4-5 2M.8- 
;2#0*ก-V#8
)& ก $-0-*- +0# +) ก 2#0* &ก. $# &+*, &-ก(+*,& ;% $-ก#-  #$
 L$ %+) %  ]) ก 8-#2ก-) ก. $#%1' ,   ก%ก %$%++#$ @ 1 < ก1 1 1 ก&2ก%$ 2-< , &-$ ก( ก#G#+0#G 18 % ก  0 B#8
L$ %+))กก% -  ก8 ก* $-8-#2 *ก  ก', 8
$? $ก)  2-<(/, $ @ ) - ก E + &ก  %+ %+&ก1 ) /ก 2   +%$+ & %%  2-<  ก1 -$8. กM$  ;)#;++2V#
 -+   1 ก. $# 8-#2 , &-$ก  +ก@ %
+*, ก-- ก E 1ก3#;<+*, %# 0- 2-ก ก- # ก-+  2/  ; ก.<1 ก%-* -+ ,)< ก1 1 2#0*ก-/,@ )ก&2ก<%ก $* 1 ก. $# ) , - ก+&
1 +) - <  ก    8-#2กก3ก / 2ก#ก -* - *CS2+% T
;#  $  )ก+*, 9 ก1'- ,$)))- % %# 0- 2/,  ) 1% -))กก* 8-#2 - #;;%ก&ก'ก.ก  *%-#+ - 7 % 1- %/, )%ก$&%+  %$ $ 
  ก.ก#$$#- ก#G 1 0
2#0*& ;+  %8  +.%ก ก +. 2,000 /,
1'  ) กก /,@ +&+*,?82  -#% +*,-1 ก%2+- 
- 8-#2X >U21 1+*,  2 ##)
L #% ก%2+- 
- % # #% +
ก  *%2+ !', 8 -*)/,-#+ -# *ก 88,000 +-
  2 %
-1 ก + 2ก /  2 8-#2 %1  # !* < ”ก$ ”*ก 3 ก# ก -
ก ก+ 0< 1  !*-ก)# %$8-#2 ; 1<*ก  ##ก#$#Gกก ( -8-ก)%-#0#$  ก  -+ก. $#&# 1-1 2 1 8-#2(ก&   $1  L %-#+   ?#82
ก2 02 1 1 ก/  1+*,  

1 12 (ก&ก  /, Peep Show(!"#$ )  #!)/, Michael Todd 8-#2กก#1#+0#G
ก กก  2  , Peep Show Xก% -/,$/-#(  2493 +$ 
&$*1 ก. $#-2/,) -2 0ก% 10
$ 2 1 8-#2(กกก+  -ก Blue Night !',  & ?ก +*, %ก=K% +  ก#<+*,-*-
+ ก',
)&*ก-  “2 *ก* (haunting beguine)”  New York Times +*,$/,$ - ก Blue Night   “ ”  “2 +*,
)+*, 11 ก. $#% ++%$ ก+& ” & ))+% ('  ก -&  #,
;1 $ก ก** +(ก<ก-  * #)# กก-/  ก ก%  H>ก%  HI
8 (ก<+*,ก. $#*  $ )#;
 *-ก&$/8-2# *ก  ('  -2 1 )0#$
 /-*- 2493 *  )ก )-$#+*, ($ 11'-
- ?#?*  ก
) *ก-/-ก& ก
ก
8) ก ก(  กก 2$% -ก1 *, * !( ก. $#+*,   ', 1-%1 +*, 
 12 8-#2 +* ก
0<% -
/, +*,ก*,ก &ก. $#   - #*@ *, *ก/, ' , +*,  
-/  ก/ ก<* + ก$&#$ +*,8-#2
-/ + 1-%1/
-@  ก&/,-) %1 1   'กM+0#G 2#  % ])$
ก ก&** $/2M.8- $&+*, ก%$ $ 
  #) ก/ *  L-$*ก+  $#0- *  -) (/2##)* 2*,11 * )  #ก $ 2+*,  ก ก**
] + -# ก38 ก *ก2  2/,1 2##)* 8-#2
ก$  
#$ )*ก ก
ก  ก@ +  8 ก# $ %+*, ! 8-#2*ก*,  -  +*,ก-
+
+ ', ก  1ก
 1-2* 2& ก#** / **-* ก* ก  + (/#+0#
)($1 ก. $# %?* $ กก)& ก   --*+*,  ก$$ **

10

New York Times, May 1, 1950; New Yorker, May 27, 1950.

11

 กก 2$, 5 2.. 2493, 7 -#.. 2493 % 14 ก.. 2493

12

 กก 2$, 7 -.. 2493

กก* 8  ก-ก--##$+  +*, 1 # % 82ก$# $-ก1'/,@13 -/, --##$(# &
>กก#, HI!ก&#กก  $+ ก-/
#   -!* # *!*%*$-  LA ก L +*,ก +2A  + “ -# ” $ $ **+$*, * (ก$*$1 * ก-* ก&   -ก&
8$ ก?* / 82  , *+&
)& ก 2)0#>$ %1 +$ 1
ก)#ก -ก1' %)& กก$ -ก &  %กก + 2 ก2#0*)8#.ก 8-#2 -
  $$--##$1  L  ? ? %ก
&%ก L 
ก/,ก& 2
ก<*ก#ก กV/1 --##$ %? +*,
 &
กกกE ก'ก -$  -) กก. $#ก ก%  >&1 ก. $#+&
1ก-
'ก--##$  L +%-
)# $  - $#  ก1)/%ก+ + +*  #ก%ก 10 *; LA & ก + 2 2#0*ก- +1 8-#2ก#+ ก /กX8
 +*, 1 -#(  - 2#.   1' -2/,% 2 0%L $,& ก. $#%#$ # ;

; $# 8-#2%$ ก
) -2 1ก $/(' “-1 % +  -ก<” +*,-%%ก 
 ก%+2/,  %$1 ก +*ก-ก% -*+ %-
 %-- + + -+*, +
 ก %$ก%
1 ก. $#+$*, /,$ $ก ก%

 -) $
1' $ ก  -*- HI-( *1 2# % กก 2475 +*, /
#& *ก+*,8-#2  ก ( 
)& ก /ก +*, 6 -#(  #+ ก %ก('    #$ก ก%$ $  ก &)กA

8-#2
) 18 / +
$ +-/ -L*+*, 2#, %$ + ,  ก -(' !-  ##ก#$#Gก$  + !', 8ก#& ;
ก/ )    +   ก+ + ,  - $* )-#$%ก% $ @ 2ก182$/,   ก1)-#- (Gone with the Wind) 1 2ก1$$C 2494 (ก MGM & ].<) -2 0 8-#2#ก*-#+  1<+*, 8 ก)& ก-ก1'/,@ !', 8
$ก)*% 1  #$% -$*
 C
-1 2494 1 *  +2/,&กก+ #+ %ก % ? ?2$ 1 1
ก*ก -- *%-  1 %1 ก(' (ก<+ ก -/
)*+*1, -' $' -ก1'/,@  “ $#$ ก)$##-/,
)$#1- * %$ก%ก %ก % !', ก %ก  1
))+&'ก ; <1 2  .+*,-% -
 ก %2-*2/, )1 )$#” 13

%--*8 --##$
+ 1 %$8 --##$
++1< ก3-* กL-ก #$ -#ก * ! The Nation ?  +*, 25 0 - 2491  2#  8 --##$2* 2/,& ($ +  -/,  ก1 The Nation (-* 2# ก-   +*,# --*--##$
++ New Republic ?  +*, 31 $.. 2492 1*(' 8 +*,ก ก## *
ก +2A “0 % -*$-- %$0 1 1  L ” #$? * ก>; + ก-/ +*,& ;
+ก/ก&' +*,ก +1 8-#2
1<*ก  +ก (กH , ก
ก  *$ -#1 V#-#
ก$$ ก##- !',  L +*กก$2/,ก)  New York Times, April 8, 1950

5 -. 2494 ก  ก*',   ก%ก1 +   ก(/ก&# ;# )/,   $ & ++*,- 40 C2/,+++*,%+# กก. $#%   -# - %$ ก. $#*ก -*- -กก-ก1 +*,ก +2A 'ก HIก HI2# &#$ +   HI2- -1-%1 + ก #
ก $  +*   กก #1  #,-  ก2 B #-+ 2
-@ ',
 ก-   %--#$$#$  +*,# 1   
ก + - & ก + 2#A $  #.+

-/ +ก )*#$ก $ก,&!& %& ก + 2#A  1  L8กก2+*, ,  $ --*ก 1<*ก  #  %M.#G +*,++% - ก$ HI$ %1 ก ก-- ,  , %  #+0#2ก- -2 0+ + +- LA +*,1-1-ก1'/,@
/-#(  2493  L $ก +*, ++ 4,000 %1 40,000 $ )
 -ก*+*,2#,  $#1' <+*, 'ก.+ +ก LA ก#+ -2- #  0%+&กHZก
ก + 2+ ?2$& $)%1  -  #,-$1 กก3ก& + LA  X !', 2#,--ก1' /,@ $ 25 C$-  HI+ก /,  #/1 ก. $#%   %ก+*,+   3#0+*, ก - +*,-/ +  8-#2ก HI
8ก
/=TU2#0*ก  / 2#0*(/&2#2 B $& 1)ก+ ก %  ก#G   %22/,  %ก   2# ก#ก2<*+   *  -/,  ก L-$*
) +.+*, 2483 ก+&ก1 1 %$%ก /
/0 - 2493 2# $ #$
12 ก 8-#2 ',   % 11-ก) - -$*  11 2#  ก-$ -
 กM. )#*% ก L-$*2 ก & % L ก -2 0 $ ก < -$* %$ #$3#0+   /, --
2 # 1--*#+0#2
)& ก  +*,# 2# ->ก.$( ก. $# #)# *ก$% 13# $#$1 0-*-1 )& ก &ก% -2$ก. $#
 & ;@ $ @ -1 1ก
 ก#1 8-#2  - 
/0 -C 2493 %
  L0-; ก  -ก*, ก - กก-*-) /, )0#$
ก )0#ก 2# ก& % -$*ก  2ก&  #%M.#G ก+&ก#, 1'+ ก+* # @ % $+*,+/ ก $ 2# 
-2-กก L
/-#(  2494   1 ++#  # -$*/+*, 1(ก  $ ก  -&' (' -8 1 2#  1*ก  &%1H>S   # 2#  ) $$C 2494 -/, & ;/ #$*)*#$-/, +*, 6 -*- ก*)*#$ 1  #$ก;* 
;1   -# 1ก) +1  \ ก<+*, / ?%ก%1 +*, 
-  %%+ 21  +%8-#2  +*, &A % ก HI$ก1/ 0* +*,ก 1- (' %--)*,ก-/ + ก 0*ก2#$  1-ก/ + #$ ก C 1 +ก$ ก&2#,-1' 2/,  -/ก 8  ก--- , +*, $# $1'/,@ #+ #$!%   2/, -8-#2


ก%ก1 L0-;2/,2#,-&HI #
-? ก?# $ก -
%ก1)/,8-#2#$ก % %$8-#2ก-- &%&1 0*  /, *(ก-#ก #+    +*,
/$ - *  ก3#0$ @ +&
1 +ก* ก0 2ก1ก& - -+ก  -ก1'/,@ +*,#, !&$#- ก
ก +2A
,&% *ก/ *ก*)*#$1  ++*, ก- --  $ #  %ก
 +*, 27 ก  2494 ก=K ?* )10#ก%  -ก %$2#2ก.)#$ -ก-*-# &2#2ก.*+ก   1ก$** %-ก +.)#$2* *  0# -ก$- +   L %HI$ ก0%1 /  L '  ,
-*ก$
-  ,+&
(ก< ---+*,8-#2ก --/ + ก( !',  % & $/0 - $ ก<+*,ก#1' + , ก  ก1)#;ก ->SI%+*, -/ +
/กกE- 2494 ก. $#  % %(ก  
 ก=!# ก = ก 2-)#V ก)1 ก. $# = !+*,(ก+ 2/, -) 0-
ก $
;*, I ก#ก#1 + $$ก. $# +*,--*-ก1  ก'ก.HI! 3,000  +&
  ก2#V# V# $$ (กก ก
-#+ ) , $ ก<$ @ *%กก&*ก  +*, 29 2M#ก 2494 + +*+*,/1 8-#2%1 &+ # %M.#Gกก ก L - L 1 $  %# &+*, ก L0-; 2492 *

___________________________

07   2495 – 2500 ก   ก 2494      ก!"# $ ! $ก!ก% %& &  &'()*+,-. 2475 1ก2&3ก4 54&6 % 4ก6! 6'!ก73, % +8 , !! ก%4  ก698 -+!4 +:กก:% 34 5% 5% ;; 6 ก3! ' ! 1 % ก.-กก &ก' :6 "#  '! 4   "<   4698 -;ก= 68 3 ก 6 >' % 38 3!*4!4  ?%@, 698 ! -)! % 4ก8 4 ! 4&  6     ; %  , &6 ก 3!  ;ก 4กก 4,ก>' %!ก   ?  3  3- ก; A *43 &B'ก C    1*4+> 7ก84   ? 4กD-)!%;3&"EF !8: 3

*4ก 4 Bกก% !-&

+ ก8$ !กG 1 ก6 >' % @9 &  & 3!  * ')4 5% 5% ก4ก 73, “

&” +*$3  ก! >' % B9 6;%3& $&6 *4 4ก - 6;&> % ( 34 ก %ก* ') %ก38&%- !?ก &ก 6   *4 !!  9ก7>' % 4ก!  %!6;กG%  ก  ก %ก* ') 2492 %& :กก73, ก 6Hก8ก ก&  6 >' %  $ !-ก%&%:$;?1 &'% ก6 698$ 4ก ก 1C': G+กA *4 4  3! *( %!6;>ก>ก4  >' % ก3I % ;&%3,4  1ก698"EF  4 2 * ? 4; >2 %&'% 3 & 6( 4กก 6กG  ก   % $ % %"# 4  &:> %&%  1 %4 .

ก$ (:* ') 2475 ก%& -+ %&'% 3!38 +ก> !+3 123  @9  103  ก3: % 4 4 * &'% 1ก 34 C +;( 1 กA 7I *+3, % C! 4 , 1 34' %ก  %3:3 %:& ก73,$ ! 4! ! -  48 %!6;B ! 6 '!  ก 6( กก %C': G+กA - G+ & @9 กG &'%2 !6

-ก: กG > 4 5 5% %!   +3 C+)>ก

3, @9 &'% *&! 1 ก;ก +3   ก73,6 $  G:-A % ก73 4&-ก &&%- ! ก 6-+ 3;C%!$ ! 4ก %4  % ;66   >' %   !&'%3 ก7B&ก73,$ Bก 6$$    4 6 * ก>: 3! $ C

&& -ก& >' %

 1;  34 $ !! 4ก:&ก73,;!

; 24 . 84 B'ก %  !;  +:ก ก7 ก' 1ก3 >' % %ก3I! *43 & ! ก= %:ก+กGกก5%   กก73 , 1 %4  6( 4ก*4 %>;*,กG 34 ' : :ก 48 >' %  3 1 2

ก & ก8 , Thailand’s Durable Premiere, 98n.95. New York Times, December 4, 1951.

+ 6  6ก?33! %!6; 4 6 * 6$& * ') 2475   %  1* ')+  >' % 4ก - 4ก ก$6 3!4 ก @9 :- 43  '!-( 34 6 ( % 4&&:)-ก&ก ก$6* ') +! 4ก&-. 2490  6

 4 *% 3!  =  &; C%4 

ก  3!%ก&'% %6;  = 6$-4 6-7 * >' %กG % -* ')?$ ! 4ก ก$6 $ !+ ! ก $698 ก ! 3! '   !>'  %$&:6'!!%;ก&%%ก,ก$ !- !

 % G3 !ก+*ก-. 2475 6 ก-* ') 15&&+ 3 ก8 6  6;!   ! H Cก$ ! $ H* ')4 ;3 % ก %ก %48* ')4  1 > 4 10 * >' %:*4ก 4 8:  4 !+* ก* ')- ก!  >' %  2&3 4 ก% 1ก3:)3% +436  6%73!    ก& &;%:)= 1*-*43!= %

ก 6- C' :ก' ?ก 6& 6 % ก3I$!  %48 ก -)!?36 +4:$(4 4 26 * 6&

& 8 ; 3&(P3 $4 ก;3* -!. ก! 8  4>!  ++8'6 ก; A 4 ?  +3( (

 %8) ? 1C'

&%  ,&4  8 6'C!;ก 4 4ก - ++9  -4%*  3! 'ก& +  %9กB9 +3ก! 3  B  62&3 *4ก - %!  %48:& 4 +:ก % & &8 %!4  ก G   ก  -48 +:กก:%ก- *4& ก&กก'3!ก * ')$ ! 14  -6  >' %กGก%&$3 @ , %,  ก  (*4' 1) %+  &34 3!:6'6! *4$C% 4 3 ก (ก ก* ')4 :?C  !! ก$6$-  &$ ! %

$ % "# ก73,3 &?3ก3! ' ! H C&  ,  %+8- % 3! ! ก &; ก % $6  & % ! ! +*E3, ก :&3ก % ก384 ก:  4698 -   4 +:ก 54ก %!6; % ก&;(* 4  ก!  %!6; @8  !

 ก>' %ก  5 %&   !- !:&>' % %ก3I4 !;ก4 >' %กG& ก! S;# SD ?-+! 3; ก 6! 6& ก&%!-+& (:& : 1 !8 ?:&!ก !- ! 3 6&$%!++%& &4 $ ! 44 $ &ก ก?3,  , ! 2>( 3 &?36 >' %48 1 “& 4

*3,4   ก! %”5 %!6;$ !;    (ก ก6 C!!* ')4 ก6 ก! 

4ก % 2 *ก %4  %6  4 17 ก >' % %4 !4- !  -!* ')- !8   ก  15&& ก4 ก-+?3 6  48B'ก2 * +!  4 24 ก >4 ; ? 3

New York Times, December 8, 1951.

4

ก & ก8 , Thailand’s Durable Premiere, 76, 98n.96.

5

&ก ก?3,, 17 ก 2495.

ก - G+ &3! * ') 2475 5&& ก$6 ! 1 ก5,- ก 9   %ก8 * ')!;กGC!>?&%  * ')ก7B %!%  $6 ก73, '! +!  >7   %ก6    44 ก3 4 &'%  ก$6-+! ก% 2475  +3  ก73, %* ') ก73, 4

: 3G -  6+& %(  34 9   ก8 &$ ! 4 $3!ก* ')5&&4 :$'!ก%+,6 +*ก % :6 ก73,B'ก&; ?ก3  4C':ก  -   G %%   > 4 +ก  >  กก % ก38 % 3!38?ก 34

:&86 ก73,B'ก343ก$ ! 4!-)!-> >' %'$ !กก2&3 4 3! $3 ก3 %   ก 6& 10,000 &-?&%6 ก  3  ก; >*, 6 1*-: Gก9ก76 ? 4 *

6   %ก8 6 &$กC! 4  ก%& ก; A +!8=  ก3I  H :.4  &) &3 8 8 ! %4%กก;%  '%*3&  @9  '!-

;B >,6  ก3I 4ก& % %- !6 >' % % '%>B!ก3, %%'ก?".  6 >' % 6!%ก6   :8 ก3I38   4ก % 3 48 %!  4  && 4ก&+*ก-+!% 2475 ก6! 6'! ! H C! >' % ก%&3 @ , %, %%+, &'% % %!6;3 &?3 !& !ก 6 Bก73, - !$ ? !B9; >2 กก) ก698  &%B B9 %4 ก73,ก-+* ') >' % $ !3 & %6(4 6ก%&$ ( 34กGก:- 1 +4 8 4  B9 7 4 14 + !>' %$ !ก%&  *4กกGB'กก %ก ;6 ก 3! 4! ก73,'9ก!$ !4&  ก-+ &!8 C!: 4 ก%;! 9 $  C+)ก&>' % %+ ? %ก8 ก 6กG ก%&ก; A ?:ก73,ก%&  % 11 ?  +B  4 3  ! ก% 4 ?4.F, >' %กGก-+* ')4 & 15&& 4ก&4 +*ก %;6  6$%   &.ก!  &'%%  -ก 34

 1 3;ก(,4 $ !*  >' %  $% % ก:%ก   18 ก  1 : 4 6$&ก& ก %!&! 8! '!-&%%ก, % % 6  6 6% % ! 7 C!$6! 6'! 6

!$8 1 %& 3! + ก! B C!$ !$6! 6' ! +436 >' % 6กG6! 6'! 4  H?!>' % 1C'V! , %&4&- 6%;ก&%%ก, -*4ก8 >' %: C!$ !!C! C 4$ 8 3 &&5&& ก%!8= %ก$ ! G 6$ !ก%& ก; A -4 12 4 :&ก %4   3 ' 6  ก ก3 9  1C' :4 :)48  -ก % ก38%   4 & : G$ ! กก 3!ก8กG$ !-+!  :)  ก +ก> 3!38 16 ก 68  *4:)B$ ก H>  $ !-

!



4ก &'%กGก H>?$ ! 4ก73, %:ก38&% -4 ;4 25 4 >' %กG  & !  ? &ก  + &'% 1ก 34

 1ก3-4 5% +!8 4))(4 B9+3ก 6 B&ก73,-% 4  &ก&ก 6 3  4 28 กกW 2495 ก73,S;C'  % ! 4 3,B'ก?!% ?ก  %%48 >$ 3%4 %'ก+ ;ก  6  6B'ก +698 1ก73, .B ก  %ก   %ก %4  & & 1*( 4  , -   2495 %% ก73,- !B'ก6&$%! % 4 X; @ 4 '!- 17 . %+, 5 5% ! !B'ก&4&-%48> 1ก+ -+!ก%;กX 4 ก &?!%

6$: G ก73,4; !ก '+กG!  !-ก%. 2495 6%&% % 1ก 34 4  % 4ก  .-% 6กGB'ก&4&-%+, %- 4 ก &Y$Y;! +6 " กG-ก%! 3! *( %!6;$   6G ก!3! $ ,6 ก 1* 3ก&A -  G ก& ;*9 :  34? &%  $ 8- !  % @4 ก '+ 4 % %   ก 2495 4 , &B%! $@!!   3! 'ก&"   %-ก ก 1 7> 2495 ก%%  % 6 ก%;! 

3,4 ?3 ก4 -ก; A กG 4"#@ก%;! %Gก=  +36 $ ! 1 3

3, ? 4 %!% 1 @4$ !"Zก3: %-ก

%ก&; 

ก&;ก@4$ :- C! %3:3 + 6  6 : ก C!'>7 3! 3

3, && ก % 6 4 ?  16 &'% C!5? ก-+Bก(,-ก C'ก6*;กก %ก 4 :): ก  B9ก!

ก"HFก ! %  +! % ก A $ 1: % 3: %$B : %6 ก3กC!กW  กก: $ ! 1$ กW 3! 3

3,-  ก 2495 กW 5&&484  &; ? % 5 5%:& 4ก4 7B  B'ก 6GC!> - 4

ก  + + “กก: $ ! 1$” 48 !ก&

3, %ก;%;กEF  B9ก ก:-= กG3 4& ! :%+3  %ก73, 3'ก   BB'กก%!! 1

3, % 4?7:;ก&. Bก C!$ !กV!8$ 4ก!  &ก&- ! ก B&B กก3! ' ! H C %ก%&$ :  (4  ก%! ก73,-! ก %'ก '!-ก% 4?*3, 1C'' %;ก6,;6 % 1 ', [* % (46 +3  %C!$ ก%;*48:$C% !  4  $ !B'ก

!  :ก   B&ก73,',3 ! 1'! 6!4 !ก%:& %!6; >' %$ ! B C;*3,48$3  4   %6;4 4 &ก(, :   1C' ก?C!  6!4 4 '!ก6 3%ก= กG (  34 6+&-ก%+ %  ;? 4ก:9  8 % 4 + ?$B9+ 6 +*ก %%กG $ B9;\%ก(, 38 3!33$ *4 1*  34 @9  1ก43 4 5%45%  ก8กG 46; %

! 4* * & + 4 4 %  4ก+ %กW %กก3I 3! ก63C'! กG$ 1  34 +! 4ก&[+ $+3, %กW %ก63 4+43-. 2495 % 2496 3 %:& % + ,ก&%;(, 6  1  14 4 6G ก!! ก6 [+ 1กก'3 %C'  +4 +)ก +8:6   &ก9ก7ก  &, % 1%6 +ก%4 5 -+! ?%ก84   6 1C'!* !

 $   8; 6:4 *))4 ?ก& ก7 6'  ก  ;% 

!%9ก@98 % 4 *,ก&&;%:) ?%ก 1C': $- 6! ก&*?%ก %&3: !4 9ก76  %6*ก++3 +กG 1กก'3 %กก  +!ก 6 1)3ก& !6 ก3I & , 69B 1 3 "EF+4 3! 6กG-ก%+ ก&>' % &8กG! & %-34 %;(, C' 1+

ก7, 38 3!+! 2475 กG 14  & %$- % 13 + ก&ก   กก48 4ก ) ก;% %6;ก(  34 %>% 1 %6;ก!36 >'  % 4ก 4, B%กI ! ก 6  %-+!74 2503 1C'' %กก8 6  %>;*, 4 1ก*;ก4  *% % 1 6   , ++' 4 $&   !  6! 4 '!> กกG 4 343!  ($ก C'ก6- 6+ก ก*, ! ก ก73 + ก;% C'!ก$SS<&ก ก ;6 ก7 3, ก กC'กก&$ % 

4ก%4 16+ก&'  6!ก4 4 6G ก!-*;ก +! 4ก 4, %ก 1ก ก %C'B ; 4  *%-*% ! ($ก *4 %43!  1C'!  ?34ก; A @9  14  ก*;ก+8:8 $ %3!+3 ก 6&;    @9  ++' C!ก&;ก [* %33, %กก 3!= 4  43: !-  % ! 4, 1*  7, ก! ก7  1;?-:):&++8:$ %;3!+3  6!3!= 48+!8:;>' % 3!ก ++' 63! $$ !-+!  ! %ก! -   * ') 4  !>' %     -++$+ + ก&* + &'%2 *  48  3;C%! ก 1 3 %3& (6 % -6(43  6

ก +& 4  8+:ก9ก%& กก  %*4ก

!  ก   ก4 ;!-ก; A - G! 4 !48กG!C%$ ก % '! % ก ก!  !   * ') >' %2&3*4ก : ก4 ++'B6  6 '! ;';6 %:&+8 :6   &&6 ก73-, C'C ; ;3* $& ก B*4กก2ก-% 9 - 44 6ก7 144 +9 6?   ? ! < %Gก= 6>C %&?7:;ก   ก73C, '%9ก@98 % 33  - % ) ?ก%!!+ 8 :9กC % -44     %$S<   4ก! 4- ;&3 3;B3,ก +8  ,9  ก :6 ก73, 8  &C -6(4   กG  $ !%? &ก & ! 4- ก!?&%ก   6 >' % ;6 !C!*4ก  >' %-( 34+;- !6 &'% 6& & 343  ก & ';6  6ก

&ก& +! 4ก&ก 6 "<    ; 6 6+ก %!3!= %   4 6 6! ก  ก$ B  6$  ก $ -!*4 $SS<& %%ก86+ก&'%   %

ก?7:-ก73,6 62 * %

ก -ก

6

&ก ก?3,, 26 ก 2495.

-   7 %7> +:ก5% ก4 & & 3!6 >' % % 53 %(+> 7ก) @9 >' % 1*-*4 3!38  34 %

&  +, %  ก! +8  , 1ก&;!-&4 4  :)3! +&%%ก,  %ก8 6:*4+ %>- %G 64 6%;ก กB'ก:$-+-*4 ก6)  %ก?? %ก7(48 4 

ก698   &>' %ก%&ก-ก%   B; ! >' %  4   4, H? ก-+&$%* +;! %!  +4 ;*' 4&'+  ก 6 B9ก; A %+ ? -% &กG$ Gก3 &ก73, +4 % ;&%3,%'กก&'% %( 34 ก8>'  %  ก&ก& 4 &% กก '3 %6+ก3!4 ! 

-ก; A 6& ก)) ก!C': Gก9ก7

% 4 24 B;  1+3 %& &4 &.ก %4  %กก  >' % H  +; >  1C':$ !!8 4  ! !$กG3

.8C!$?>' %&SEก 34 %6+ก&' 1: 6&กก'3 3!+3  ก%; 3%  **&4A +, ก ก ;3ก +    % S ] +8 , &% 4 % ก7 %ก73,4; -= กG9ก!4;ก&>' %! 14 B'ก   ก8 '>7"   '!- %B-ก% 4ก ก 3!>' % G!4;!:) ! 9  1 -. 2497 4;  @Gก?@?S :$ %$ ! 7 6 >' %:-3 6$ G G %C%?+, @&@ 6 ก  >-  %&?%ก :- 6 4? ก$"Zก"ก  G4 4%4% 56 ก73, 6  4  ก7,(,&%3! 6ก  &ก%;!

! ก7!4 ก%!B9&'% % %!6; B :   % “ces gens la (ก8)” +:ก3*4->'  % !3!   3. 2495 6  &ก&V++)(, % ;? 1: B9  *,!3ก& ;6 :->' % + ?ก&&    1:3ก'%ก44 +)(, 1   @9 ;   4 !ก73, ;!

4

กI*I'! '! % -   B; 6  47:&! ก$3!=    %4 7 กกW ก &*4 674 % ! %  3;%  ก

ก7

4กกก 9 4 4 ก;@   ->' %3 :-$  กก;% 38 3!, ก= 4

B9  $ >' % %ก3I %>% &ก%([ก&%, &;ก9ก7 & - ?&% %? 4 '! 1: 3 !6 ก&-. 2496  36,000 & (1,800 4)A) :&? 4:9 ->  %3' G6-)! 3':&?&% ! 9 -ก; A  1 ก43 ก!ก634 4+43$ % ก>&3 !$S$  8:!  &

%กG& +! % %SD^S' &!-)!;!$4 *(;6  - &ก73, 1 %! :

4;6> % -+ (ก %. 2495 ก 6

&  +!-   %  1.5 %& ก! ?&%+4 %,89  "Zก ก 48  ก! 38? 4&%>-3 ;B >,6 ก73, ก' %;6>48 1 % ก45 %-ก &;)& 4  ก $ !-+!  ก   %&- 7

U. Alexis Johnson, The Right Hand of Power (New Jersey: Prentice-Hall, 1984), 280.

;ก $ !!&%;! $ ก !$!  & %กGB'ก

!: ก ก! ก&6 ก 6 !-)!:$-

% 4 $&กก- 1& !ก , - ! %!48 1 && C2&3 ก4 ก:ก&+434 % 6 >' % 3   ก*43!= 4 '!  ( 150 83! . 3!%8กG>&B9&;))*ก6 ก73, &'% % %!6;  E)) !&&48 3ก6 ก 6ก%&3   ก>ก4  -?ก %!8 >' % %ก3I !$กG3  14  ?$ !3  % >' %5% 34 4!4 ก3I 1'! 4   * 8  &ก& 43 ?* +3  8 ! % S+:- * ก% 1 && !:&C')$?4 8  : !6, B&A -$;! - !$'ก @9 ก 6$ ! $ 4+43>-3ก73, %+4= ก!  !-)! %$ !'! ก $698  . 2475 %  ก4&6; %กก  4 5 5% :&ก 6 % ก73, 4  %!9' %:- 4 :9ก6 [* $ %= +;?ก& &ก73, 4 S'#S# %: S+ ++8ก%$-  กG ? ก$& G &ก73,3 % 6! *43!= ก 63 % %  )& 4& %-?>3, &8 %กB!:กG ก??  !+)5%6 +:ก   , %3B'ก<  '> & %3 %4%4 1ก % %48-3!= -+ %;ก&%'ก= %48 5%  ก ก 634 ,>B!".  >' %4 1> &!

ก %กC!  >3, !36  6กGก2 '!-6!3 ? %. 2495   90 44 3 3! กS;3 36  >' % > &++8ก%!   !4 G-ก44 ก B'ก:

ก5    &4  & -กก  4 ! & -. 2497 9ก*I ? + H3  ,
 4 ;!3%

4ก9ก7 6! & -  ,%  ก6 Bก B4E))+ ก73, % ก7,(,'! 6!6 ก73, ? 5&'%8 %!!-)!6 >' %-374 2493  $ก&34 % -346  6$& ก??  1 7 6 3! %:&& %-  ,3 %กก;% !: != %!8$&ก

ก กB4 & ก -B4; B 6 A ? 1!9 6 ก?V7( + + ; G -. 2495 ?'!>' % 1 S; &%

&  !; '- 6  9 6  B4;6  6  ; .. (4    B)

ก ก  [* %33, +:ก %344 $&  >' % &C': ก %4  H % H6 3 ,% 9 8 $ !%ก8 638  .. % %!34

ก ก-;ก, ก 6 %! % 

$ %ก%  8 %6  6  3448ก% 1  ก4 4 ;6 >' % %  ! กG ก% 1  +ก;! ก= !-)! 1  %6+& ก 6 3! *( 18  @9  H? ก-กก$ "<+ 6 ก*4 กก 48$&  

ก !34 33กSE'%9ก:&$: กกG3 & 4 >'  %กG$&ก& & 4 ก73, '! 8

5&& ก 17 B; 2497 ก 1>>' % %%> &6  6 

! ; 3!= %!486  ;6;! 4 %! % 4, %; ! ก2 ! &'(,-4 28 กกW 2495  ก3I% %'ก+ + +%ก(,  1%ก :)6 +, 1กB ก:  S< ก& 3!+ 6 ;\%ก(, ;,6 ก > ก& % % )& 4 D-)!%;3 %++&4 "< 8ก! 4$+??!  ,3! =    , %334 ,>ก4 4 B!?! 4 ก:%%8   

3&-4 '%4ก!กก   3&8(กG-ก&;  ก6 ก73, %+4$& กก- 1; ก  +)>' % 1*-*43!=  8ก&ก9ก76 ก 4   %ก % 6 3:&' %. 2495 &% -+:ก&;

ก7,6  ?3 >' %$& +)$&4- ก!! %3:%3! %8 @9  1กก :)

9 4 C'ก?ก ก&+&%%ก,

4  %!6;$ !$3 ก 4> 12Eก7,ก&ก73,6)-++4 1! :)- 3! 3

3, %$&ก ++'?A !8 @4$ %!6!6 A ! ก-&% C!&>7$ ก!

3, 1>;ก 3! +3  %ก73, ก 6E^   กก: ก% >7$4 4 8 ? 34ก73,? ! 16 

3, %C! $ A กG:8>  %>3, -. 2499 USIS 4! % 4 8 +;3 5 % 34 4& 4&ก73, %+4  14 กก&.

3, 6(4 

3,' % %  B&ก73,ก%&' 1 ก698 3 & ก  3> 3! 4 ก! C! C %7I 8 48$ ! 4-   3!3 ก-+?+,กก6& 4 ก - '!ก 6 %ก< 3  C -9 +!+

:$: G ก 6$& +) 6! *4-+:ก %&8  ! ก& &ก73, -. 2496 ก 6$&  +, :-'9 ! 14 ?  *,& !กG 1  *;ก 4,: 6  ! %;ก& %!6; 4 C'ก6*;ก% ! 84 B'กกW  %CกW   C'ก 3ก& C! ก 1 7 -. 2496 >' % 1*-*4:)= 6 3:

&  7 %  +, ก! C!ก&%3:  =  8 % 3:&' >' %$ 1 *-*4 4 C!

&   ก!%'ก 3:6 3  @9 = %กG 1ก  S.4 ' %ก  3 % 4ก!;  - C!   3! ก  *,ก%&ก%  13:3 +  @9  $&ก;ก@4$  2&3ก3! 3

3, ?$&ก"Zก" %3 ;* ก!ก  @8: ',"Zก '!-ก%$ก%ก%4  >' %-+ &6 3+. %3+.กG:4 ก6!4 6 '!   *,9 ก 1 7 >' % ก$  !3+. '! 1: %!ก4\ %D ! ก&ก 6 -. 2497  3+.  38  < ก 120,000    >' %กGก% 1C'

;B >,

&*:!-

  *, 748$&ก&;ก8 C! %@4$ ก9ก7+89 &;! 3+. “  9 9B !3  4>ก 7-กก< +3$ %ก73”,  4 8 6   *,486

3 C! % B&3! $$?$ !3  4 C! ก C!กก  698  C! กG'  ก& !4- -6 >' % & กก&กก'3!?36(4 ก%4+&'%10 -. 2498 6  4 + & ก!  18:)4 ;   6H5ก4 , $ !!  , 3!กG&8 44 4 48 !%$ % 1  ก:&ก   %    ก& %$3!8 % 8 %!;! <$4 44 %++4 %48> '!3!  ก&+ 4 B'ก&38 3! 2490 8= 4 &$ ! 4 %ก $ % %+83$ ! ก7%?78  93ก 1>6  C!4 3  C%ก ก  -  3;% 2497 %W4กกG3!+3 &;, % 5%4 4 C %%?7+43 4 3!ก73, !84 4 :&ก 3!4  C!$ ก& 4&ก+:ก 6(4 &%' '! 3!  4 17 ก; >*, 2498 C!กGก8 

! 4&= ก < 4 7B  >' %'-: ! ก 1$ !;&E& ?4 6ก:%( %! C! ?7 '11 ! 3!4   ! 4& 548$ !$&;: 6  6 3&!+48 4ก 9 4  !ก$ !$ 1$?$ !$38 3กG %,  4E ก! ก * กก 3 '! 3!-; 1 %9    

ก กG 3!  & , E  * ;44 

*3; !8 ก4 ='! %,3 ก"Zก *48$&: *&->%! กกE)ก $ ! %& 3!' ก % %  1$! * 3 ก+:3- C!กH4 ก>' % 6  ก @ ++กG ก:B ! B$ !-+! 8 % -%!4 V! ,? 3 48>' %3 &:B 48 5ก&3  !8

B9 4  *, 4ก& %!6;กG3 %! กG$ ! ก- !

 ก&&'% @9 3 4 8 1 3' &9  44 -+!74 2493 &'%$&   %! % % 4!4  

-ก+36  6?--3! -% % 6กG+:)-ก ก!@8 -  4  3

'!  ก ก! !:%ก - '6! ;% 6:3 :-++9B 6 1C' : 3! 6กG ก ก&ก ก&>' % '! 1: &'%  1 44  G ;>6 )%ก7(,   3  (4 ?$ 95 -+?+,  3 -+!% 2475 3 48 63 6 6!ก& - 6   %ก กG$ ! 4 484 3 ! +! -. 2495 ก 2 *:6 6 &'%4  1  34 4ก89

9

Thomas Lobe and David Morell, “Thailand’s Border Patrol Police: Paramilitary Political Power,” in Supplementary Military Forces: Reserves, Militias, Auxiliaries, ed. Louis Surcher and Gwyn HarriesJenkins (Beverly Hills: Sage, 1978), 157.

10 11

ก & ก8 , Thailand’s Durable Premiere, 77, 98n.101. Stevenson, The Revolutionary King, 111-18.

ก%  1ก 6!6 &;) ? ก ก4 $&  3 B'ก :$ ?5 4 $ B-= ก4 >' %B'ก:ก '! 3! 5  % &'%กGก3  1! 6;6   6    ก! 3  %',*(;63!=  8& ;*'3  -4 1 34ก[*  6 ++'  4 !;?6 $ !$ 4ก73,= ก 3! 1 &&! ก %'ก @9  !ก&!$ !- :)ก& 1ก73,4 &   %    ! &'%กG 4* 1$ ก 6!6% $B9?&[ 7ก &'%6&:%กB  4  8 4

%- '!++8:  %$ @9  1 G:)4 3! 'ก% %4  %กก  %"# G!: 1 - ;\%ก(, ก  %6; C!6กB    ก$! ? 5-4 & >ก%4 ;  &'(, % 4&&+%6  3ก'% %3ก'% ? 5, 9 $ กก กG&! +! %ก+& ก4 ก 2 *$ ! ก>74ก$48 1 3;9 4 : - กก %4  %กก  2475  7B  +4 44  16 3  4 ก!9  +ก 80  , @G3,3  9 ก ก73 &'%  กW -. 2495  :กกB  4  %$ ! ก 50 $!:&: ก ก73 % 10 $!:& ;3ก 4 -)! 4 % G.4 C! B!4 ! ก

ก$ +4 :ก $&  +! % -ก

ก?5:&$!4 3 :ก 6  48:-3  'กB9 .ก& 4  -)! @9   !กกกB  4 8 $ ! 4  : 1 4  4 '! %   3!4 4 !8 !-)! 184 #6  %+$ ! BB   $3 กW  ?3  4ก!กW 48:-C'B  4 ! B'กC' 4 : ก $ -4 ; . 2497 กW 48กGC!>$  B'ก!$->' % 6กG2 *4 % ? %4ก %4 4  & :&8  !  6 3  >!!กW - 6 184   6กG $ ! %

4ก -  * 2497 >กG!- 6 4ก 184  & 46 ก73,:! %   กก 62 * 4ก > B% 3C! 1กW $ % 8>' %9 % -4 ; ก '4! G.4 กW &&8 :&ก  $ % 1 %4 12 ?3ก%& ก 6 -&%3! &;6  ->' %  4  +& -4 1!9 6 ก3! 'ก&

3, >' %%G &&4 ก +'3 ก73  @9 >%กG  - %  ก&%$-  “-+?+,ก ก>ก46 ++4 34 ! B& 13 ก73”, ? “ 14*44 4ก>:&ก&  ก&>

3,” $ ! 1C% 3!กG&+!   = -. 2496 43 ,4 ก:%3! 'ก&"   %  6$-% %$กG3 3 "<3 + %  ก$ 4   %!8$ !$ >' %9'C! ;ก 4$   & ก-++4 '&!  (+ $ !3 ก% % 6 $ 4  - G= 48  1ก8: 3 ! 6 C':';6   12

ก & ก8 , Thailand’s Durable Premiere, 79; &ก ก?3,, 30 ก 2497; Thailand Development

Research Institute, Policy on Agricultural Land Reform in Thailand (Bangkok: Thailand Development Research Institute Foundation, 1990).

13

ก & ก8 , Thailand’s Durable Premiere, 99n.108.

B9;!  3G 4 %กG3 &'%ก:%!  6&&:&ก;3 %ก3! '+!+

:ก >-(  6ก&;กก  % 6กG E^3  1C' ++' & &* ') %+*$3 @9 3 48:-ก73,B'กก

กกก   3. 2498 &'%-+ %    3  17  -ก%;! 3! 3

3, 6&ก&?4 ? %S?ก4   % ก&+4 %@ &* !:) '!4 ก  A 1 % , ? +3 ;- 6SE  &&+*$36  ก %%36  G 8ก%&  &'%ก B%6!, %&;- ก4 ก7,(,&% 6ก %ก ก ก   %ก! 4ก % ก38- 4ก$ ! 6( 4กกGก!ก !ก& 1ก:%&&ก73, 6 + ก&ก ->' % +& &'%3  4- ก  & 8= %9 -%  ก 2498 $ ->ก% - G!+&3  34-ก ก4 $ Gก73, -4 ; 4 11 ก ก    (ก6 >' %กG  698 ! ?3  4 1 % 20  4 1>4 484 %+ก ก4 ;6   %ก ก4 ;  ก6

;  &'(, %  % ก$ !' %>;?>+ก 1E) '!  $ %>7$กG 4 :) 1 &

 ก% % 6  $>ก%

> 4 1     6984 กก   %$[*

ก3 8 48 4&$ก& ก    6 ก73,- 43 (C'33

4: ก ก &%8 %3: 3% -&% ?B %B$S 3!% %4  B4 $  = *4- B4 6 ! %! %&8 กG $B4 :)3 3, %:) >3,4 &9ก$ - G++ 4 SกB6( B$S 6&B6 ก73, %!C!;!6 ก 6  $ !กG

ก !6-   %  B & ก!;*ก73, C'% $% ! 6698 B$S

กกก; A %3 B43!= 3 

!$กG3 ก &8 6 ก  $ก&*4ก 6  -;    3!%4  4 6+ก B  3 & >' %3  SEC'!A B33!= 6  ก+; %!48 1$ ? H C %++ B G$กก4   %!6 6+ก! >' % C' :  ก!ก  %% %SE: G >' %กG&6 6) %  4  ++ 4 ก

ก& 8 3'&'+6 ก 6 &8 6กG 3476 ++ B 1 %  1ก 4 %:&กก4  + !4 

:4 ';   5 5%ก646 &3: 6+ก %! 8%   %Gก=  = 4 ก698!ก  8 48+!3 ก8:&;))*ก6 ก73, -6 6  %Gก   9  ก %B'ก? 34:&ก% %$ !' %B-> 4-4 C'? 34ก%!!ก

%ก8:Bก! %!  $ !- ก";# %&BกG 43'4 :-B-6&  $% ก %3 &?3!ก73,& ก !B4 4 >4ก!B-ก; A 4 4ก % 6$ & ก-ก %$ !3 8: 8:$:&+4 : 13 ก-+ 3' %!8 1 ".  6 4 @; 3'3 &ก7314 ,

14

&ก ก?3,, 16 ก 2499.

 : G ! ?\6 ก  8 48 :-& '%3 3ก % 6& Cก  && 4ก48:&>-3 %>  3!-6( 4ก 8 "#กG  % ก!- 4 '!   ก!ก 48 ก73, 1"#$ 4& &'% 6-4B9 :6 >,* + % 2475 69ก;

 B  3!38 * 3 ก-3: !3!= %ก&'%B'ก?!%ก :-. 2483 กG&4 69ก; > 4ก 3!38* ;3 :3: !';8  V+ %Vก  !4$ ! 4  3: !Vก!% 4ก8-. 2494 4  ; 4- 16  ก 

;W4C':"#* ;3$3: !$  .-% 6 $& ก3!

; กC'ก66 $ !$ !%  48!9 1 C%6 HF %ก;% 6+กก9ก7*ก 4 ' %ก ก 6  1  %Gก6 +ก%4 6 % 1C'&;B&ก73,- +ก )3-ก%+6  6กG: '-!  48 :-ก V,B9ก&EF #;!  ก4 $&ก&;ก&'%กGก%!!:%+*$3 ก !; :-ก3!

;6 B'กก %ก %% ก33?>?(  ก$ 1Vก 3!:&&'% % 4 $ !-+!++ $ กก  กกก&; กV, % ก 3ก!ก ++'&;)& 4';6 ก73 , 1- :)6 ก  ::3))( ก:& 48กG *4ก ?%ก7(6 3B& % B&ก73, 1 6 *4ก '; @9 >->' % 1C'4 &4 ;))& 4 $ ! C4 '- 

   *4ก %!48 B& 3!-!C%ก  กG$ ! +! -. 2495 ก &*4ก%

! 3G ' &&3 % (@9  14 4 กI4';) @9  1 4 &'%$ ! B:$  6$ !-+!  >' %  & % +8 ,

&Cก ก!-%+89  %B 2&3 ;ก.%ก8 3! ก 6กG%   !$ !+    *3; ',ก% ก %4 *3;4 &'% 1  &'%3 &?3ก  3  1C' :;&:;;*ก  ?ก&'(   ?-+& (6  ก@! @   ก:$ !ก4   !-. 2493  1ก!9   ก 4 ; 1,239 !-. 249915 + 4 4'!ก& 48  &'% $ !-+!>' % 4  4 ;ก %!;4 :ก % ก:กก 

4ก9 8&'% 8 SD^   *,ก& !  '!&- ?&( % 4[*

;* B   ก  ก %ก %4  4 ' %?3&'% % ';C' : ! $ ! -  ก!-ก73 , 1C':-ก3>ก& 4 :% ;* ก!  -  * 2498  ! +)&'% %>' %$ 6! & & 2,500 .6 ;* 4  698 -. 2499 (  กก34 2 4 3ก3!ก 9 Gก!6 $9 .) &'%3 &3ก% 3!>' % 2 * *4@9   '! &8 %ก3- -+6

!>' %$ ! B &  $66  !$4  - 63 B   ก!  6 ! &'%9 $ 4 %%  %ก8 ';3 & 

15

ก7,, ก   , 716

ก   $ !ก   6%'ก3$ 4 4 *3; %& : ก  &'(-

;* 8 48+!  >%ก7(,6 &'%

& (&%4 $ !:ก %ก'3 '!-  &'%ก:%:ก;ก%8: 6$-84 6 >' % >' % 1* + 3!ก + & 4 6:3  & 44  ก!ก ก!  -ก6 กก! 34 ก,ก ;7ก%!B9E)48- !ก%! “ % &;*I % 3, 76 >' %:- 6:?!-ก 6!6& 4  6 4 B'ก “  6 ก73”, B'กB !กI*I ..... %8 4 ก73,3 ก 4 @8  6  %!8.......>' %  ก   16 & 4 3! 6$ ! B 1* + 3G 3$ก! 6ก” 3ก 146 ! ก 6  4, 4 กก&E)48 -37 2493 (ก ก 6 4 6698 - !$ 1 %!;--+&  กก;%3!= -&4 ! -  กก48  &>' %กG  4 9 ก++8:6 $3 %4% %กก;%3!=  ;  ก48 9 ก  +,-ก&C' 4 & ก -)!= -374 2493 ก*;ก$ +8 4 &+8: 26 $ ! 4 3!$& 4)3กก73, 1ก3 & :& & !8 3!$& B 1$4 ก>ก4?+ &*  ก& *;ก4 1?+,17   ; 4 %4   %&ก%& กก;%- 6 ก73, กGก%  1',ก% กก;%:&>&3* +3 % ;&3>3!= -+! กก&6 ?%?  37 2493 >' %38ก ;+! % -+ 3  % ; 540,000 &$ ! G 3!  %!48กG$ ! 4 >' %: 13  B& : %$ !    &;))*ก6  6$$ ! 4C'- 4&3 ก ก%$ก   4  698  9    ' ก$-ก73,-+$?4 ก73,$ !: 13    &ก  '&;) ?4 $;กB'ก 8 -&  ก!ก73,  4!! -&;)& 4 4 B $! 1E4 : )4 ;- กSD^S'B&A 6 >' % :- 6 1 !ก+! %  % 1;  !ก ;3 ก:&;) B: %$%*4 > 6 +&$-!&3 %BE ก! -44 1 B ! ก%  ก ;(8 1> 4+  4 ;6 ก:&;) $! ก + !&;)4 $&8 *,ก&866 ก& ก 4% %&;)& 46 C'&   44  ;?&B &;*'-$&&;) กก!+= 4 4 !6-!&3 ( &$ ! -4  38:B !C'& :698 $ !$ 9กก  3! 4! 1  6 &;)ก ) :  4ก ก BE ก!  4&ก&ก- ก!! $&;) กก!  '!-ก%*  - C'&กG$& C%&;)  3  ? ก-C'  $ 4% *4ก 48ก% 1ก %ก %4 @9 ก %ก  'C%&;) ก!8C'-  %C'&

16 17

Gray, The Soteriological State, 394.

 %, 399

9 1 8 :&>' %-ก%7 2493   6&  กก;% ก !$! %,  &3  กก ก !$! ก 6กG  6-! 6 :8   %C%&;)  1* +4  ++ + !ก&-ก73, % 4!! -กก;%6  6   '&;)ก;%- ก! 3  ก 6$ 4!! - '!ก&&;%4 '!4 ; -+ (ก -&4 '698$ C%&;) กG   ' ก698 $ 4ก >' %& 4 $& & 8  -+ 6  6 1 :4 $ ! 4-

  4E)) 8 &;))*ก9''! 698$ 4ก  1ก2ก(, && 4ก&ก  B%! 4  6 -)! ก698  =  9'- & ก698= ก +&กG3 ! &  %Gก=  = 4 ก 6 4 $ !   ก&ก! $B!&6 * % 4 ก;@  &8 %>' %$ !$C'ก3ก$B!B & 6ก&ก!  !&= &&8 3!ก 6กG&; - 48 %2 , !ก :&;)กG ก% ! G -9 %6 7 2493  &>' % B& +! %  $.%%%& >' %ก% 1ก73, 4 ' :ก 4 $ !9กB93  ! 7ก B'ก&; ?%? &  = '!กG3

 4 3 ก8:& >6 &;)& 4 $ 4 6 >' %กG  ก&+-  3;% 2499 ก&+ 1  %8= B 1ก %4 C!+!$'! 1C'-)!6 ;! $ 3  (4 %&+ก -+! 67  กกW – 3;% :&$;- ! ก&+-+ % , ก&+ 4  :) ! 3! >' % -C'4  1* + :)83! + (ก % !6  6 18 ก

ก&+3  4ก9ก7*  >4, %ก( :- % 

ก &(P&33  +  'ก  ,4 C !ก !ก6 >>' %?ก?% ;!4 ;

&3&B ก++4 :&;)+ 4? ก8 4-+43  !3: %4 >' %' %ก46&B4 &B ;*-;!&4 (6&B;! ;7 1950) ก %S , 4 4  % >' % -+ %ก&ก  * ก9ก7 %

ก&(P&3 4!  !8  ,8 3G $*4ก

*4 %ก& 6ก4 4 8  กก   % :  4ก&ก    4 กก 3!%  B'ก

ก &&   8:&;))*ก6 ก7319 , 3% +!ก&+B'ก C$?% 4;ก68 3 ?(ก ก4 :?*4  34 ก 4 -)!4 ; ก@! @ &  4 >' %:ก !@!

กก&6 :ก,A ก[* %%, >' % Hก@! @

! 1ก?-&&'6 &% % 6&  4 18 3;% 6ก “ก ” @9 & 4 3  3 6 1ก%

 &+ (ก6! ?B 4$ &-&

+  14 B36  *+

18

ก4 ,$ !$&+ก!  4+438B ! 1;! - 1ก73,6  6 %!ก! !6  6$ !&--  48

19

%!6 '%%ก:&% 4ก&+6 >' % ก 4  ,?ก กก , ก; A, 2500

+4 22 3;% >' % 3!38 ก3I 1C': G+กA กB * '698ก!ก 1 4 ! 6 %'ก6 ก73, ก8 กG 1*4?กC $ !-+!? (,4 ก3 1C'3C ก73, 3!?%, *4 &+  3- %  1ก7,  &! 4:23 4 43;  14 7 ก ก3 >' %  3,! ก%   % 30 'ก%&'3!= %8 6&C$3 %$&ก 6 ! >' ?%>ก6;20 ก8ก3I %%,กGB   &6 6 & ?6&4 :?9ก*I ? + -+! % ,B$ 48    !$C'  ? ก 1ก%; ! = 4 "< + ก73,?C%!

ก ก  * @9  1  4กก& 4 +)( V+- +ก%4 5 -+    ก 4 3!กก 3, %ก9ก7* %   + ($ ! 4ก&(P&33  :;!) >' %กGSE& %-3  : 6@ก43  @9 $& ก? %+ )( @9 6(8 ; 43 . :4 14 %48- 3!%21  1 ;  36 ก! &;)! +3ก 4 8+43 )(ก%  14 9ก73))( !3->' % :ก ++'B&ก736, (4 3  3&?3 % +8  1V+-. 2532 %  กC!$ ก:ก6 >' %กG 1ก$  % !  =  ก 

 % H? ก-C' 43* @9 ? ก 1++8:$ $:&;)! ก& 6 38 3! ก ก 6 6 B ? ก-!&3ก73, :?ก3I % &' >' % $% !;, && 4ก ->4 4+ 4>9  +%ก(,@9  4 ;$ 5 6&ก ก&! 6  6 B9 %  &;*I % *,!8 @9  1C'& +,ก 4 -,4   >' %! -*4&+'  = % $ก &*44 %-

- 4ก9  ก3Iก &*4ก%4 & ?กBC$3 ก!>' % +!8 >' % 

ก$&&(P&3 ก 18=    8 ก9 = 1ก5ก  ก$ ! 4- 6:ก -3  4  !8  14 6 '>4 B'ก-+ 1> 6 3% 8 ,8 ก&+8;% ก&ก4&? ก:&;)ก&ก73,6  %! 4 &' ก +'3 !-!&3 กA 6 3  +; ++  4-$

&6 6) -4 ; &'% % >กGก ก& ก>' ?%>ก6; -; >' %%'ก3$  14 %9ก>-& ( %ก8กG :*49ก ! 1ก &  %&'6 &% 6! -*44 6& ก;Wกก3I % ก%! “ก ” 6  6 6$& ก3 &ก ก  !>>' -ก ! %4  >4 ก 6B!! ก>9  1>4 $ !!  4- Gก   68 %  6 &$ !$! $$ก*4ก 3 ก3 % 3! 6กG$& ก2&3 9 ! 1 , !ก36ก ?%ก4= B93 6$&  '698 -ก%7 2493 -ก   % >' %กG '!-   “ %  Hก' $& ! ก 6กG& ก ‘ ,!$ !& $’  %;&ก 4” 6 20

*4& ก! >' %&+! ก&* ;3 !8 3!>' %6 -  ก 8“*4 confirmation ceremony” 9 4:&* ;3 !8 


 59, 5&&4 1 (2514): 279 21

+ ->% 6(8-+5 ?>((>(,  ) ;P[?

:%9ก->%22 692&3ก33! $  1ก& *43!= %-+ %!ก&  ก %  & @9 $ +ก 1%'ก 

 4ก9  * -   7 2498 B9 !8 B93. 2499 >' %กG$&++-9ก& 4ก&&'% %  , %>&&43   ก3ก?%กก   4 กกก%&ก% 16 $ 4& 6(4 ++ 

>'  % 13  ; 36 ก 6 4 ก;@ กG &%ก:%ก  6  6 8 ก -กก%!C!;-ก $ 25 ก 2499 >' %& ก$ !- %4 ก: 4 3 4 $&

&   %!ก   %-+ :-4 $ !+ &  4$   +3 % $ !$ 16 &;%ก%;! -ก%;! 9  ' C= & 4&$ ! 4 $ 3! B'ก 6-! 1ก3! ( ;  ;  +ก>& ;? %กกW  ก< &%C!;! >' %$%8:  ก&&4 >-3& &* ')+*$3 ก73,

ก G-   7ก ก    $ 3!?  C! 34-&% !8 ;ก%! -  ;'$ !C 3!"#  42ก?ก*    ,
ก ? 34; $ !-+!ก * ')$ 3! 1:&6  Bagehot B9 :6 ก73, ก7- “C' &% ;6 ก!++” ! “ ก&-กG3 -: :ก&-กG3 %3ก 3 -กG3 ก ก73, G!-C'8ก:%ก:C ? 5&%4 %..... 89$ !: 14 ก73,3 ก%!C! 23 &;%-” 9ก*I 64-
! 6$ ! B ก :'6 ;$   1ก  3! ก73,  8 & ก! - $ ก73,$ !: 13 9ก7-ก! '24 %กG  ? 34&% กB ! “ 4+*$34 $4 ;)3-ก 34 1:ก '!$? 4 +*$34 $46 +ก:ก%ก7,(,ก73, ?-+;6 &% 1    ?” %ก8$ !ก4   +ก> 9 S< ;-6   & +;> -3 8 &%?76 กW 4 $ !! $-+48 :;ก$ ! ก G. %&$ ! ก 5,000 & ($ !ก! 8 +&4 !6B4 :W4ก$-ก73,B'ก:;ก 43 ) 3! *&4ก 3: C!(!3! ;$ ! 4 C :&ก73, ก6& 6  (& (ก  8-+!!% ก 3 4 G$ก กก7,(,6 ; 3! 4 ก;@ 4 C%ก '! &8 %$ !$ก% % ก 6

 G? ก %! &'% % %!6; &%' '  ก 6%4ก %4 $ ! 'B9  48 6 ?V7(3 ))(+*$3 - !6  63! $:&ก % ก384  4698 -3. 2500 '    6 + ! $ ! 6  ก @ก&C' 4 กก % ก386 ++ 3!= % *46  ก4 ก&  48$ %4  %$ !:) 3 48ก 6; %! +*$3 &&33ก8 $ ! 4 :):& $ -. 2497  34 4$ C 48

ก -กกB!  ก73-,  - ก! 

ก-ก; A SE 4   22

New York Times, August 24, 1989.

23


ก, 11 ก; >*, 2499

24


, 12 ก; >*, 2499

ก& ก! - !ก &++4 1 ก> 4;,! ก 4 4 +  % ก +4  &'(, 6 $4 ก ก?& ก! ++ 1C' % ก %

& : ก!ก%;! &;%- 1 3 -"#3& ))3 !$กG3 6ก%!! “3 ++ %!48$&ก % ก38 1= $ ?++&ก%;! ก 69$ !$ 13 6 ++8 ”

4ก8 $ ! BB $!"#& 3;%ก 13 6  3 ก6 ++ ? $ “-& %!4$8 ! 4-4 ก%!$!Cก 4 ;ก !6  %8 $ ! 4-  BB'กB $! 13 6 $8 ” 8 6;! ก +*$34 43 กG : 13  4B&4 1', 6 +3 “  $ 4  & 4& >-  %33!  *, ก&3! $ -& &*( ;( 4**&4 -& &ก73, กG 4ก73,........ ' &&6  &%  3ก3!ก$ 3!8**&4 %ก73,:4 ! 4ก %B ! ( ! -3 6 กW ) 1C'4 4 4 ; -&4 '4 ; 6 ++4 ก 6 13 ”  3ก3!! &&**&4 %&&ก73,8 4 4 %Gก  4ก%! ! “B9;ก4”8 ก73,$ $&ก “ % ก?++” 3%  ก33,6 $ ก73,9 4  

กก! :& $25 4 1: *&6 *4 ก! 48 % 3!*4$ ! & ก!"#3&))3 4 กก % ก388 13 C%?+, &= 6 &ก%;! !8 46& 

 4กก 4&ก73,4 &  % ก&**&44 กก % ก38 %& ก?!ก 34$ !$ 1 $ ก$ก!  +ก>4 ก 63 % ก389  !8 43  + &* -ก& 1ก73, 4 “$& % ก” 6 3ก'%ก4 693  ก%&$    %  % (4 - 43   4ก73,4 $ !4 '! “ 3!:&+,ก4 -E;&....  Bก%!$!;ก+ % ! G ก!กก” 6 B9 ก;W! 1ก +*$34   4  - &4:ก3-  ก&&%%ก, 1ก3,4  ?+, ก!++ C' %!%9ก@98;?*3,6(ก:%8% “ *4 ก+), C' 4 ):9ก C'ก +34 3- 4 * ” ;\%ก(, 1ก&4

$6 C'2' &&+ก %ก9ก7 :&++ ก8 4 "#  &&- ! ก4 ก&ก&  “& 3!   B; 2475 $& ' &&& &ก73,>-3* ') * %4 6 ก73, 1$3 * ') 3!  (4& 6  1ก73, '! ก736,  9  -*+* %%ก ;3*

4 ก  1%ก96 กก &  .... ก(P,:&กก 4 4 83 '4 C%6 ก & $ !$ '! 4 ' &&6 &%”  ก!$ ! 14 6-+  6 :6  %Gก@  , ? C'  1ก4 ก7! “:&' &&6 &%8 %! -?!'ก$ / $4& ก44 ;  8%!44 ;” 6 Bก B46 4 B9 + %9ก= 6 ก ! * ') +! B  4 3!ก4 % 8:  !84  B  3 ก6 ++$$ !  :&ก 6 % 4 %!  +*$34 

25

4. “Kingship in Siam,” Journal of the Siam Society 42, no. 1 (1954): 1-10.

-. 2500 ก% 6 -ก?? >' %  GC% . 48  3&ก6 ก %4  % ก  4  4698 %ก % ก38 26 ก; >*, ก 4 3G $ก? 34&% ? 53&'% % C! ก"#  "# 4 ก %9 - %!6;   7I *+3,  :% ก! 3 487I $&ก&;ก26  กG:ก  +  >' %ก%!  -698.- !! &% ก %ก>4 กก 3!38 4 @9 >!48 1 :6 &'%27 &'%$&++-ก % ก38 1ก & 1ก: 3!7I ก3! ก9ก7!ก % ก388 48กก4 ; !4 6  G  ก! - กก6-)!3! &'% '!= 7IกG$&   ก8 ++ % Bก(, %%:&&% > 4 ก> %;  %&% &$ !: $:&C' 4  6   % & 6 &'% B9  ก 6 -  ก5% ก9 ;*ก% 2,500 .6   $  ? ก B9 กG$ ! +4&B%! &'% !ก &'% % C! 1C'ก:ก&' %ก &'% !?ก&'(@! @ 6 3 %8 SD^ Cก38 3!. 2487 4   ;*  ;* (P% !กก; A 50 ก .33ก กก

5% 5% ก &*4 !  %*4 H?ก;* (P%?ก73, ;;  ก    ;* 6 ก 34 ! ';  ! *4%! ;*' 2,500 , %! *4&+ 2,500 ' $ !$B'ก  8 3!3 C- :) ก!ก73, 1*4 4 1C' : !828 48B'ก

ก &&- 1 *46  “” $ !-+! “+*4” "# 

  4 8 1ก%&&6 ก73,- %B$ 34 “  1 ' 9ก 4 !ก ก$6 6  3!8?&( 1 : 56 ก73, $ !-+! )+ !&'% $ !-+! 3! 4 - ;6 !;- ! !8 ก-C'& +8 กก73, ;*” ก7, 5% 34( 64$ -3ก6 &'%

!  1-ก - G!3 6  ;6 !329 4 ก '   >' % 1C' 6!

! 3G - :*4  ?ก;* (P%3 C -48  ก! 4 %9กก&+6 >' % 20,000 %! 3!ก8 --)!  7> >' % กG& 34  ? ! 1 *4 !  *44 ;* (P% %*44 ;*: $?ก &

% *4$! 4 ;*  -ก !$ G 3!ก54ก8468  14 &'ก4   ,+48B9 S<4  9 8 %%  !C'4 ;*8! 1%& ก!&'%$%!% *

+ %ก8 ก ก5>8! & 1ก+!+&%%ก,6 &'% กก'3 ก7 !>' %& กก 6! &'% “  :” %B 1 “ก73, ,4  ”  ก  !

26

ก & ก8 , Thailand’s Durable Premiere, 30

27

&ก ก?3,, 2 ก 2500

28

ก7, 5% 34(, Thailand: The Politics of Despotic Paternalism (Bangkok: Social Science Association of Thailand, 1979), 98.

29

ก7,, Thailand, 99

&%%ก,$ก 6 4 %30 &'%ก< 3 กก!&% -B&ก73, ! 3G 4 % 62 *!$ ! 4 5! 6 %31 3!:&% 4 4 3! 1ก!  48 1  !8   ก &ก'Bก(,6 3  -   B;  &'%   : +ก>4 กก 3!38 >' % ก ! H C %กG38:B B9 + &* ')6 6  48 9  7ก! 48 $  &; ก 3!38 +ก>!48- 1 :6 3 32 !8 7IกGก:%6& ก  4 6-ก&;:ก&%->  :$'!ก >$ !$--ก%   @9 6 7Iก%!&%!&;ก ก7,(,B&ก73, !ก& 1ก  & +;>  48&4&-&'%3 -ก%+ก& C! ก 698 C'@9 :-Bก(,  %%$ 4ก   ,4 C!&;

'! :ก? 34  !3= ! 33 “ก '  ” % “ก 3 3?3!” @9   B9  5% ;* 8 6!ก%!! ?!% &% %'  ;* ก%!ก! C!ก%! 1ก!3!>' % -  700,000 & ก!+*E3,34 "# 3 &?3ก%! 6!% ! C!ก:% C&>' % ก33,4 ก:%  6  C! 7I 4ก -&'%% C! $ ! !8B'ก?!% ก ก3! '6& 4 ก& 3% +436 &'%B9 ก!ก%  4 16 ก 6$ - ก73,&;&%6  635 >' %& ก ก!&'% C'4 ก!ก! 6  ! % 4&ก(, กก! 6 % ! -%

ก 4  %4ก %4 ก , Gก %4 C! : 1$3

* ') &'%2 * %87IกG9 :  5&$4 6 %%'ก  B ก336 $&ก & ก8 - G!' G 1- 8 4& 6 % ! + ? %กก  >' %กGกกW ก9ก % 3!387I 1C' ก7 - :7I-ก&;

  %%  : 6 ก73, &'% % C!4

กก  $ B  7Iก! 6:$  ก< +3 , ก73, 3 &  !9กก “& G  '!$ %G G! 3B;,6 (234 ;  ++ ' % > %C%?+,6 +3 %&; );!  6  8 1 4 '!  ! 4 < '! !กG$&   -: ก3! $ ก>ก4 % B'ก3  ?9B

30

ก & ก8 , Thailand’s Durable Premiere, 100n.114.

31

 %, 99n.113.

32

&ก ก?3,, 20 B; 2500 



ก!&'%% ก &&*44 ก73, ก7-+ก< 3 -+!ก! 374 20 ก  : +ก>6;  &>%!4 กก % ก38 33

Gray, The Soteriological State, 414.

34

กก%!48$ ! 46 ', 3! 4 1$$  ก 4, %9ก*I-ก%+ก&

35

ก & ก8 , Thailand’s Durable Premiere, 30

C%?+, !+3 

 -.... !$&ก ก ก73,ก8  48: G%;%!” >'  %ก%!- B%ก(,36 กB'36  3!=  '!46 ! 1 !$ 

; ก(,6 7I 1

!$ ก 6กG$&:&  ! G *4 %  34  = ก6!$3 กก'3 ! 7I 1C' ก>ก4 %3! 3

3, %-ก&;ก ! 3G 437

____________________________

36 37

;%ก7,, Lords of Life, 337

ก & ก8 , Thailand’s Durable Premiere, 30. 7I? 34 C!   -ก%+ก&A 9ก*I % 4,กG? 34A !-ก&;"#  +3ก%! 7I 3! 3 ก %กก$ ! ก +'3A 6&>' % %7I 8'!;&;A %3! 3

3,

1

08   ก ก   ก ก  ก! 25 $ !% &'( ก ! กก  2475 ' +& !, ก-!

กก%./ /ก 0  +ก  1&ก%(/ ' ! 0/ก, 2  ก  1!ก, 2/!'!3+ก 4(! , !!(%ก0 !,  ก ! !0!กก, 2 +&% (! +   !50 +ก กก, 2 67! 6ก 4 6! ก ก% 1!%&, 8 ก- ,  +'  6 '! !ก0 6!5  &9: ก5!  !ก   7!ก 6; 3ก% 9 5! ก ก !!' /ก9=!14   &>; %?3 2 ก, / +กก, &ก% !7!  ! 5! ก  %.,  @&+ 0!5ก% 0กA-ก% B4 !5;A- 6!/ ก%@& +5ก  % 6;/+ก!'  !55! 3?/, ,!,ก ?!&;  @ 6;, 9: !ก !14$ 2500 ,, !!+( ก 0 %(  !(/ 6; ก%7! 0 ,

6!ก, 2 5ก ! !0! '   กก%(  !(   ?!3,27!@+%! +5!%.ก%  % -!5!@+ !,2   (  7! ;533! !ก',  + 9DE!  ' A& ; A-กA&( %  3;กFG=! .,&%ก' +'  ;! '!H %(!(/ ก 6; / 6+ก %+ก + 5'  A&B4/ / !' ! ก 41' ,/+GI A!!% 3' G= 6!4ก5!+ก0>?0>@ 5, +ก, 2% ก@ก กก!%6 !% 0 !!4  ' 5!+? ก.4ก  ' $ 2470 3?ก7!A& กก!  5  , 7!A&!65!ก>+ 0! 3! ก+&1 , >%+&+  ,,!  '

ก%!' กก, 2  กก, 2/!' ,  ! !0!63(!,6 &,+> 5! > ก!ก-A!ก,  ก ก, 2  5กก !!( 33&ก, 2 ก-/

6!,% , ก   5 63(!% 6!!(/5!1 6   !7!%  !   J5!+% -+ &K  Jก %+5!+% -+ &K2 ! %   ก-3!5!4ก14 !5!!,!ก  &>; %?3 2 ' !!  !  7!,3'  ! ก@+ 
  6- ก6!4 '
   6 %(  /%% 5ก1  1/!&!% 1!! ก%  @+!% กก  +ก ! %ก!!3!3(! & ' +ก!ก' !/ ! !6; -!/3 +ก/-!67!5H %,  /%กBก53 0,ก 0!  

1 2

%ก2, The Politics, xii-xiv.

03, 60 0 , United States Foreign Policy and Thai Military Rule, 1947-1977, (ก0%+8: ก, 2531), 80.

2

14ก!(! %(+ก , ก-/ 0%?. ,25H 6 0+&   5A& +ก2>2ก ก,(! ก!,  ,%+ก6!ก' ก,( % % !   5-!5! 3' ,,-! ก!,3 !5;7!3!3(! &%!   3! !,.? ?..  /!55!% % !  4' ก!% &กH % 0 ' +!2  ! , ก 3%&,/% 6  ก B4 ,6!ก-, ' / ก '! !-!3 ก ก%!!( ก' ก,(' !% 15 ?! 2500  5-! ' A&ก 0 6!%%5!!A& ;3ก% & 0 @,-/ !  ก6 ก+3?=, 2 +!?,  5! ก %+' +.%.1!  ก,, +.%.@ 0 1 %ก 7!! ก!,  ! ก!,,6 +ก กก! +&A - ,> 0? ,3.,6 B47!.&! 2 6! A ' 5   !%/  ก+' ก, - ก !!% @&+   ก/3 5;  +5  ก@ B4/ก 7!   /  %%,

!กก'  DA , ?>3!!(ก !  25 @&+ก3 +!?2 ก!' ! .! %9: ก 50 !    .+. .ก1!   ,  @&+ก6   +!?2ก! % 53 &,%.!!ก' ' !  ,ก7! 0!+  -!  ก! ,, ก+&,% / กก/ก3?/, ,!,ก   0%./% , กA&! 6% 6! - -,+> @&+ก--! ก! %  ! ! 0! / (!5! @   6  %+ก 4(!5!&33!7! , ก7!3,/% %   3' G= 5! ' !,0 2501 %  0 @+ 4(!ก- ก 5!%.%6 ก( @&+% 4ก/%% !5H3  20 ,07!ก%( 6!ก' ,ก'    กก9: !, ;;,ก.กS  ก.4ก A- 6!/,+ A&  ก  A!% @T,% !6 %   ก!ก>2 กก0=;;3! !ก! ' ++2!กก' !H /ก 100 ! !/53ก% (+'

3 ?    ' %%.? !7!A ก 0ก>2,!,ก B4 +&7!,%! 3?/,  @!(!//A + 33! ! +  6  ก,,  ! ,27!@ 0ก ,,

3, . ! ก, 2 ,  /%7! J/% K กก!( J5!กT,(!(  1!, ก  !K  !! J /ก-, 1!!4 % @T, /! 5 !' 1! ก, 2 !7!,%! !%( 3,K4

3

%ก2, The Politics, 150n.65: “7!//@&+%' ก%6  5-!3  !' ก/!!ก-ก

กกS !%กกA&ก ก 20 ,0 2501 %! @&+K 4

, 150.

3

1!  !,2  ก 3%&,!    6 3,!  ก@ก'  !?/,  @ 3,!(!+ &!2 3?/, ,!,ก7! ก /67! !% 33! /%  %  /  3;U & J ,0ก / 1 @+%ก'   5! ,ก-' ก% &H ก-  1!ก  /5!A'!!  //+> @+' !/ ?3,ก>!  !  ก>U+ 3,.... 1 &,. ,2 3,  -!/3 !%.!(;0 ' @ 5, 6! /53 6!A-ก ,7! 6!.&! 2 % 7! ก!ก5 2ก ,H 3,/' ก!K5 ก !A5ก 0ก>2,3,7! ,0 =; %.!!( 3!5!4ก14ก% 3.2กT ? 0? !%V!? W!&7!+  6 ? ?!. % 1!ก, 27!%(?!&;,%! 33! ก-/ ก1!3 5,0A5!ก  @

ก/ (!3 ก.53?!&;กก A!! 2502 5!' !ก0@+!?2 B45 6! !' ก! ก!, @   !/53ก%.%ก! %@&+/6 ! ก$5!B!!2 ,/  -! /  ก-  &@ 5,ก3(!6  !,+ก %/ =;กก%/ก  ?!&;5, ;;/ก' ก,( ,A&?!&;4ก %? 3  !!/% / , กก/ +  41' A 3!2 3,!'

'! 5 , ก /53 6;ก 0  '  A- 6!  6;ก 0'  -! !' ก,0ก>2,H %ก 4!( 5!%.   ! 4  %, 5!$ 2501 ก-1ก %ก  ก6กXก!,Y 4  &  ! ,23,! 5!%!6 JK 0@!0.2 %  - ก ! !0!กW! +!/% -%   3  ! ก!3'(  %กก 10 !!5! @,!

กU !' %65 , 3'( 3; 8  %กB 14 (!$ 2503 !ก ?! 8 250 ! , +  &5!@  ! 5!,!$ 2505 8 /% %6  ,ก%%%@  ,กU!(%  1!  !,2!  ก2!, ,%.  8 %65/%  1!7!!!5!ก' ก@  ! ,2 7!0,!  % ! กก 4 %./%  ก5!&5+' 6!! 5! !! % ก! 10,000 ! %ก ?!? 2!  G. !!14' /% @ 5!!4' ! +  ' !' %0ก' ! !7!กก/  ! 0?%4กก 8   5! 3 > ,กก6%  8 5!/% +% 4(!'  H  -!ก 7!! 6 6!  1!ก, 20! ! 0!%&ก2 @&+ % ก6,' !14@  ! ,2 ;;%%6ก 8 !!(  ก!!14@ 0ก%,

J !+> 1!(6 3,/% ,(,. !+0%?/!14ก, 2 @+ K A&, ,!   !,(,!ก.4ก !กก'  !  /!14+!กกก 1&ก 0ก   ! ,2  !%6 1!ก, 2 5

Wyatt, A Short History, 280.

4

.ก  ,@ 5,A!.ก%

ก 8 ?!ก%  ก  ! ก%0!@ ก3! @ 5,กก0 ! %!, +   !5;%0/กกก   +'(!! ก.4ก ?> 0 @&+5ก A!!(5!ก. !' 5!!$5 2504 B4+& ก,ก0ก,กก !7! กก>26,   J+  +V!%.  ,-ก6  1... A!+V!.ก!(6!!ก5!$!( 3' !7! 3!2, 3, /ก,  6; 4(! &กก6!!ก,H ,A! 5ก%0ก9: 3,4/  3!2 +ก%!5' ก5!' !(5! !,K6   -!+ก !B+& ก ! %ก 4%  5+'(!%ก!ก   5 5!' %& 7!0;ก0. 3!  2500 5@&+

ก!  3!% % 3/กก  ' !  !%   6-5!$ 2498 5!' !! 2501 @&+ ก,53  25! @!' %63!'  0 ,,H H 1!%3ก 1!%%3'    &!  33!  Gก1!! ก?, ! > !1!A! !!(ก%6B(6 ก( 5!$1%@5, !7!+'(!%  30  B46!!ก%& 4ก@ก, 0,!5!B กก ก !  (% !(7! !0+?ก ก, 25!ก   >ก ,! A!/ A !!ก 4(! ก $A!/   5ก0!+?! 6;,H ,(, 2475 ! 6;6!!ก1&ก ก ก 3! !3,5!!% 24 10! ! !7!!  !กก  5!$ 2503   !3,/7!!% 5 ?! B47!!ก @&+ 4ก %? 3  !5! 7!' % % 0 !' ก!ก ,(%. 7!%1ก1 ก!/ & 9:  ก6ก !กก  2475

กก%6 A&! +?ก  0 &>26$/ ก   +' 5ก, 2  &+?/1!(ก ! ;) 5!' !+ .ก ! 2502  ! !0!ก'( G[\!ก' ก!5!!(6+  %% ก, 52 !! %+ก-+ 4(!3!ก! %ก,ก-ก1 , 2T;>, ก, 2

& ,!(+?'!(6++V!2 , '( !ก, 2' @+1 5!%0ก$ 3ก & A&++ก A&/' 3 2+   +?!( 5!$ 2502 @&+ ?%0 !A  5ก% กก ,H !7!'   A&ก+!ก, 2%   %6  ก!!(ก ! 5!,!%. 2493 ,!(%6B(6   0!+ + กกF>A +/  ก  , ก (6 +!?2 1!ก, 2ก %+ 3! กกD&=!\ !. @& +5!!ก %+5!$ 2502 ก!(!!14$ 2513 7! ! @&+D&=\!' กก&=\!!. 5! %,H 5!!ก %+ %0ก$7  5 6!0 ก2 ,  ก 5!!ก @&+$ 2502 ก%% 21 1&ก  5T, !%5!  ก,ก 7!A& กก,,.ก 5!!!(  กก%%&! 5 &   4!( / ก:

6 7

%ก2, The Politics, 317. Journal of the Siam Society 61, no. 1 (1973): 251-52.

5

7!%3! 6%(A&% 5& !%.,%.+ 2/T, ,%.+?3?5! กก!' 7!A&!6%/ก%%&! & 0 3,.... + 2%7!ก, 2%% + 3 15 +% 5!!%.%, 53?กA!ก5H.... + 2/ %!!6,ก,' !ก A& '!5T, !%  B' , 2 +' +V!%.3, A 0ก S +36,H + 2!7! 3!2 !5ก !(, ... + 2%+0ก%!%%&! ก -/ ' !3!% + 2/ก0 ,5 + ก!ก + 25ก @ 5!3,... 3,3,,ก-  ;5!+ 3;> + 2.... 7!% ' /ก/%%( ก%./% 3%+ก, %2   กก%%&!&38  +> 5 กก'  28 !%5!$ 2501 + 4(!' ก!(! !0! !ก! 5!  4(!/ ก9  / ! !0!ก0 !, ก ก!(!5!' !ก 2502  กกกT& %! $ 2497 +& %653!3(! &/,   &;  ก 1'  % !/ ก7!$ก  !!!!( ก กกกS !(/ ก, ,! !ก ,, !!(/ 5ก ' 3  ก-ก   +?ก!,H !14$ 2500 กก%7!%ก  ก, 2 ,(,!  +3+? , !ก+กก0?0ก ,H / ก!$ 155 ( 5!$ 2501 +6!!7! 191 + 14$ 2505 ก-%6 /14 377 (10 6!!!+?,+> + 4(!4%, ,% +ก% 0' ก+ก!ก?0ก 0, ก 0 6;! !ก ,%. @&+ก6  '  ก,,   &   4กก!   ,!  !กก%&, ก! &. -กB  2! !  14@&+ !55 !&ก ก%/ ' ! 11 ก ก     2! !ก5! 11 3 (@&+!  ,'!  5!, !!(!)  6!!/7!> ' 3  ( / %  !ก%@&+/ก,' !14 ! , / ก, 0>2A&3  ก & @&+G= ,(5 1 61 /%>2 /!, 8  ! &  3!/% // 3!2กก +V!  ก!/%   ก ( 2! ! ก,) A& ! !0! 7! !, , %. J DA ,/, 7!,ก + %( !5%ก K 3! ก'  กก, 0 @+ . ! ก! ก!(6@+ !,2  2! ! ก 14ก!(! J +&!0 ,! , / ' 7!ก, 2K

8

%ก2, The Politics, 320-21.

9

ก ก+ ,2, 29 . . 2501

10 11

%ก2, The Politics, 331. Johnson, The Right Hand, 279-81.

6

ก,!@&@ - @&+%/ /

ก, ก   ก-!'( ก-, , ?> 7!!' ,!,ก% , &   /%!/( % 0145! ,   ก,!,%. , !' 5!3$ 2503-2506 !' ก //

ก/! ก%.  ,(,$ 2494 ก!%!(3  ก,,.+%23' !5!,    ก ก ' ! ,%.1&ก  8 +' !6+%./% 5 / &5!ก0, ,! ! ,24ก  / ก > ก!ก-กก' !U!A-ก    ก!(! ก/ ' ! 1!ก, 2 ก ก ก  ก-/ก   /5!&3!3!( &!!( !!'( , ,! ! ,21ก& !!5!ก!%( ก !!' ก/ ' ! ,!5,7!  !5!' !?! 2502 !7!ก!% ' !,U ก  ก,ก6+  ' !

!0 >2 1!% 6; 3, ;;0Tก,,.ก  ' ! 1!% 6;%. !,. ,2 , ! 1! '!H 3! ! 0, ก ' 1!% . ,2 Aก!(   ก !  ;ก%.@+ ก ' !6!!/!^ก/ ! @&+ ก, 5-!14 1%ก%&,  +ก  ' !,  %(  ' ! !!B 7!! @+' ?!?B&ก2! !ก3,!  A&   +ก !%/%3  0 !5 %&  V!?+> 3! กก!%  ' !%. 3 '!H !5; +ก  ก,%5กG3!9. ก-,30A//% >%@& +, &%,!,ก' /ก-'  % ,!' !! +ก / ' !+ B4 '! !7!ก'  กก!+&' /ก$ก  !!!!( % T ?%/!U  2,500 $ . !+0%?  , 1  %ก !  !(@&+1  % ,-5 ก ' ! (!(7!ก 0!'  6ก,!,!,ก 15 %.7!-' !  ก% +กA !   ก!%' !% 14 10! ! 2503  53!4' !,-5! 8 ก 3 ก!5 !5 A A !5!!!%  !H กก5  6;%ก' 3!%%6 5@&+ 3(!/กA&! 6%%  6!% 0 ,!,ก %  0ก' W !!&& ก/  3++?@>_2 +2W2 2 5!ก%!'( 6 7! %กกA&ก @&+:!-,กกB!2XB 21%G 2!   +ก5!  !2  Henry Kearns +' !5ก3 32 !ก !7!?!?! &  -กB2 + 2,- + 2, %G 2! !5;,!% /%  ! 2!2+ก %2  ! 2 %  3+%2 ,& 1 &ก  +  2 >1 %6!'  GI Blues /   ,ก-  W+ก&B  2 @&+ ก, &กH /%!  Kearns 0!/  3,! .B. ' /145!!% 27 10! ! ก/ ' ! +ก ก 7!ก ' %. @&+ก' 5ก 9&3!ก!1 &B!D%0!5! !%/,1!!+-!B! '!!(! ?!?/%2 . / B!W2 Legion of Merit ก@&+5!! %+/% !% 29 10! ! @&+ก 0!%+!2ก @ ก B4   ก  กก% ก'  ก!3'!3ก% 8 5 5!%.-กH J33! %!/  @+ %%  ,-%ก%.!45! 3 ,!

กU 5,K  ก J' %.,!

ก/ก

7 [ก5,]1&ก0  8 ก-   /+' 3 ' %.ก5,K   ก

!' ก B4,,!+0%? 5!V!?/% A&% ก3 ' / 

ก , ก-BB4( 5!0;0> 6A&5%/6 ก    ;' ก ,5H Jก53 ' ก-' 0>5!, !  &K    J5! 1!ก>2,4  ก=0!!(& 4ก/!! !กT &%/ & 4กก5  +ก-' 14 6ก' %5ก3ก  4(!/ก!( กK 1@&+@ !%/! 2  A&ก! ! - กกG 27!@+!(  5;, 63!3(! & ! 2% !  5!!% 4 กกS !%5!!!!( ' 0 !ก !-,XB !! ก&! B4/3;@&+ + !1 3! 2!'!

ก !++' 7!ก ,ก@&+ ก,  !!(!  กก&!5! +2%!,2   +   ! &, %-  !,  0 !ก!,XB! '!H +ก !+ ,!  “The Sheik of Araby”  “Honeysuckle Rose” 7! 3 ก&! B-กBG!,5 5ก ก ก!(!@&+ก-1&ก ก ! “the king of jazz” @&+/ก/ ' !64ก% ,! +ก + %3 %6   / ก, !% !+% 2W22%+    ! %' ! กก!(ก-7!ก/ ' !%!! B,  ! %!, % '!H ก !ก/G 2! @&+//3 !0  2 ! 6;,H %!  % %ก!% 0  ก  /  - 8 ! ( !ก% +, !  &A&!6,3, !( ! 5-! 8 5  6;ก/% ก @&+7! ;ก>2 ก, ,! ! ,2 / /%7!,0 ; ก%ก!,ก!! ก&! ก&!ก,,.+%2' ' 147! 9$' %/ %! 6!%/14 (!,!%!,   @&+//5ก  ก, XB!(5 ก@&+7!9$' %6!   ,!ก-3 5ก!% ' ! 8   6-

%%! ' 3! ก! ก  @&+ ก, % 5A&!  !2 5! ' /% ! !F>3!3'  8 A + ก ' ! %( 5!/% /3/ก% 0 %% ก/ ก ' ! 14 ' 5! 0%,ก-  6-/+ก! 3 0 %//    !55!%./% ,+ก  ! +!?2 ก, 2 !!( 4&+3!ก!  ' ก ! ก ' ! ก,' ' ! &กH +ก 1&ก%(/%' /% 5!3' !% !%/ ' H %(  @  ' !%.,H !5; ! ก  ก   ! ,0ก ,B 2!2 !2ก ! 2 2 ! , ,ก!    9. กB2ก !? 2!2  0% ! ก ' !%0ก( +?ก,A!  @ /ก, !ก0 %. ,1% @&+ ก/  !0 >2 ' 0 ! %( 9: Aก!(   ก !  ;'  ก!(!ก-7!ก/ ' ! 1!% 6;%(%V!? % . ,2' .ก ก,+ก ก%!'( % ' '( 6ก! ก%.!, ' !(!H %ก- /กก!!

9. ก G3!+. 6 ก,, !4ก7! ! 2,,!6%((  5

8

5!3ก ' !,( %( !ก/   !235! ,B 2!2 ' /ก-+  2% %  !, +ก +ก &% ! !7! !กT, !% - 

   -กB! &ก+&ก!  ! B? +' !ก7!!!6%  +ก !1 D 3'  /% 2 %! ก3'( +.2  ก  +ก ก ก  ก (+' 3- D &%! ก! 5!!( ( 0% % 1!%&,/% 5!!% 14 ?! @&++%0ก! &!14 03 ก:B-กBG!ก ก!%(!(ก-   6-  & 3.25! 0, ! 5!! 3ก,- (! 3 %( !&%!  @&+  &%3(!ก ! !' //,' %ก ก,ก- !30G3!.& 9. &,  ? !,4 % 0, !+ก 2!% 23 5! 30 '( 0   D 2 ก+3 ' 3! ! ! ก,, ?

+ H ก !' XB @&+  /!!? ก-/, %! ก3'

&5!  !A&;% ,,% 05!ก ก ' ! (! 0 ก+กA !! กก; -กB!5!!$5% Gstaad 0% ก' !ก 2504  ก-ก14' /%  ก, ! 5;, 33! !4!!  Gก1!!,(, !! + !,2 Fก ก  ก//G+0 5!3  $, ก!(! @&+  ก,!%/ ' !ก 1! B

,  !B!2(5!$ 2505) ;0:! /,!GDD! 2(2506)

, (2507) ! ก ( % (2509)  8 ก(ก!(2510) %(!( ' +!?, 6;%/53 ! ,212 %.+' !! 5ก 1&ก / 3! !  ,!!' ก+&3  ! 14 @+B , 5!' /% !/% & 4กก%(ก,5 6;กก, 2 +ก  4ก %? 33   !(  !%/ก@&+ ก, 5!!!ก3 +!?2ก4%ก    !ก ' ! 0 %( ก7!%+ก>    !  ก,  ' @&+/14  ! ! 9!%/  0 ,ก  ก ก- 0/T 2 ก%@&+ ก,+ &ก%, !!(  ! (0^@>2ก5!' !กกS 2500) ก-++ก 4!(  %! % !  4กB4(5! ! ' ++2 !, @+ !,2 @!0+!?2%.27!!ก @+ !,23(!!6  6!ก!%+ 2 ! !+ก, 2ก-7!  United Cinema %7!A&A,@+ !,2 @+ !,2 0!5/ ก3, . !2 ก, 21&ก %กA!!%%/ !  0  8 ก- ! 6;5!' !(3!ก! , !,!%. 2503 US Information Service % %  2!3 +!?2 / 5 ! !0!B'(

0ก>2I ! ก 6 %%.!2% %0 !'( , ,! ! ,233&ก, 2 ก!% ' !,%. @&+/ ก!%4ก!GD2 ,ก  ก!/% 1&ก!6

กU %%%.!2%/ก ! !0!ก 12

ก ' !/14ก'!/  %( %

, %( +กก%  H  ( ' 3!  ! ! 5!%/ก30 '( A ;>%G0IGI  ก, 0! ก กA!ก 

, %5 Australia National University  ;; กก,,.กก@&+ ANU T ?!' ก@&+/ /;; ,ก ! 5!% 0 ก- 1!% ก' University of Melbourne  ;; กก,,.ก!กS 5@&+!/ & Nation (Australia), August 11, 1962; Sydney Morning Herald, August 14, August 15, 1962.

9

8 %(5!@+ !,2 1!% '!H %%. US Agency for International Development ก USIS /++2 , 2T%!    !A!%& @&+ ก,5!,$ +' ก /%3!% !ก 7! 9A!  %3!!H  !,    !5!$ 2509  J!   ก5!ก0%+8 0,(!! ! ! !0!  USIS /%53

'!5%/กกก &@&+K +   ก-+4ก+! 3! &%ก /,3!% ' 53/ก-A 5-!7!3!( H  7 3(! ,3(!6 ;,H 5A& !(6ก5! T,,6 ! . !+0%? , ,!  ! ,2 J5!+% -+ &  1! 33!/% %0ก!K 7! !45!  !!( 13 ,ก!(! &ก- /+ + 6ก ! 5! 1!ก, 2 6,  ก0!U+% 0%. ,! ! !0! 1!8 ก3!3!( !6%/53 5! ,ก!( 0/ ก,!  +!?2%?0ก ก  .1.ก5ก ;3! ?ก  / +&ก-ก กก .1.ก/  3!ก! 5!%. 2503   ก0 3ก5ก 

ก/ กD ก 5 3!3(! & ,  A&!กก0. 5;   ,H % ' ก /5ก3กก, 2 3!  ก %?!(ก  ก/3;/!(   ' +ก!! ก  14ก+@  &ก  /7!! ! + 2 63!' &ก  ก,( !@ 5! !,ก-7! กD ก 5&กH 3!3!( !6!,3,/ ก  ก&กH     กก7!@+!.+!,! B45!%. 2503 ,, 4(!ก'  % !,! H > 200 !5!3$ 2507-251414 B46!!ก'

 !5;7! ;3!B4 1!6/F>/ !%!45!กก  ' !ก0 3ก ' ก, !5 ' $ 2505 % !0;,5,U+  %' ก  %!(!% 1,(3' + 2/ >%! %/6ก//ก! + 215 +' %%! .1.ก%1ก& ก/ ก-63(!,6 & ' 3   @>2 ! กก ' 33(! & 6A&% %0 .,!ก ก, 2 3(!  6,%ก  4(! A&@ / ;  + U&U -%  A&;%/ ' 33(! & 0/ 6!6!!
 '   ก5' 3 7!ก 3ก3(! & ! + ! %0!3(!!6A& 5;!(  4ก0!   !!!5!&! ! 6! 5!ก    +!?23!3(!!65!( กก   -,7!+? ,  ก 4(! ก H A ! &, !4., % 6 ;' ก'( G[\!3.+%2 !7!@5! %,-/ .+%2  6%0ก %ก   กก, 2 /7!ก' !/ กก%6 13 14 15

Eric Wakin, Anthropology Goes to War (Madison: University of Wisconsin, 1992), 124.

%ก2, The Politics, 325. Nation, November 11, 1995.

10

ก%  ,H 5!ก 16  กก ! ก , @U+5!!(7!,3( 14 5ก3ก ,ก 2475 !ก 7!,+! 0+!  / ,กH ก 3+กก %!(!% 6/ 5 6;%ก 5กA% >2, .ก %? 3.+%2' ก536   ก6ก & ,  !5& 4ก/+ ,ก ก.& ก%!(! ก  .ก %? ก J+K 7!6 กก, 6+ F2' !ก3 3! ก.ก  0!! ' !6!6 '!  / J K ,ก-  J.ก %?K  ' ก JK ก-ก 7!6 ก%(+A!! + J+K1&ก53ก.+%2+.%  ก   !,H กก%6ก' !/ ก, 2 %65 $E /   !  7!6 6;5!3'  ก%ก ก, 2 3!  ก!"  B4 / J3!กA& 5; /.ก %?K 6 ก ก !!4'  # J+% &!K 6!4ก5! &,6!(  !ก7!+. 5!ก +ก, 2 9: +& @5! 3,6! >% ;3!, +&ก+ก  3.+%2 ก/ก%3!3(!-!/3 !5! +! ' +&กก, 2 A&+&%!,  $  %#  กก, 2   &'# # J%

!  +(%!) &!' ( U!)K ' ก  ก ก ! ก 6!4ก  ,6, % 0 ,ก-7!ก , & %/    &% 0 5!ก A&+&//%  %,6 % 0 ก, 2 &  -! ก,6!  1ก! 7!ก @+ก 4(! 6 4(!,!% 5!กก, ก, 2 7!%กก7! $&()*+%+   กก+กก  J

6!

 9( 0:!5,9:% %!กI .ก   +K  !/+ ,ก .A&+& /5,9:% ก, 2%!!( , 4ก/ กก  A&+&//5,

 90:!%

&5,9:% ก, 2 ก% +4กก%1 6!(1&ก537!6 4!( ,! Uก% >S  !/14 3?ก !/กก7!@/% 6!  ก % U!U ก%0ก! !

ก2ก , .%, !@&+5!/ ' ! ก 5!$ 2504 ก533.+%2!(กA !! 6ก+ก, 2+ F2 + F2 /67!, +& ,6, 3!!(! ก ;3! ,ก!(!+ก- ,  >214 5; ก, 2 +%/+&กก, 2 F3 6 ก!'  # !ก. ,23' , !%.2  !/ 5!ก533.+%2!( Jก%ก, 2 ,%.' ++0%?B43' (  ก, 2 ก- //ก ก  %%&! &  %ก, 2/% /K17 ,ก,6 3.+%21&กB(6, +   +&5!ก V!? '

ก(%  (! 0 !/% %ก.4ก! !!ก%&,3.+%2+'(!H  ' ก-536 ก ก, 2%/7!%ก ,+ 5!%. 2503 3.+%2/กG[\!'!ก 7!ก 4

!!4 6กG[\!3+ 9:  ! ' ก ก+?,H  %33.+%27!?0ก% ,, B46!!กA, ก%.4ก%9:  6 & ,%%.!2% 0 กก / 16

& ,, “To Address,”  Gray, The Soteriological State

17

,, “To Address,” 149.

11

ก ! 3.+%2+'(!!%1&ก,  ก/ 153.+%2 6;H 6!!!4 /ก 7!' 3( /ก.4ก/ %G[\!3++ ก63(!,6 &%@!(ก-' ก,6!%ก @+ ก  ก ก, %2 ก/ 7!%ก5!  3ก% 5 !(! 1' T, , 3!'  !ก%+& 4(! 6! + !ก! !!4 %5 35!ก  3,  !!%2ก- '  3  ?กU ,1&กก/+!' ก/6!ก, 2 (!14%. 2503 ก กก!ก7!% ก! 1ก&กH !53 @&+,  !,  5!% ?> 1 ก!กก' 1, %6 ก! !!( %0ก!ก-%63! ก! A กG[\!V!?!( 7!ก'     ,  ! J@%  ก ,6, % 05! ! + ก!ก %4ก%ก ก & ++0%?5กA& ก !(%6!/A% 05! +0%?@ 5,ก, 2 &>; %?3 2K  /% ก-ก6' !1 ก/5!%.%!!( กG[\!3.+%2 +!?2 5ก3ก! % 4ก/ก!ก.4ก. ! ก'! B4 &@ 5,ก%.4ก%(& , %. 2493  2503 ' /ก ' DE! ก0 %  7!-ก5!  3ก% 6 3ก,6! &5!ก%ก !7!!, ,ก& D!E '  !//143ก% 2 !5!,ก&ก- 7! 53%! !! 5! 0  5 ;,5ก3  !47!!!+? 5!3%. 2493 DE!5!!!,ก%.4กก-%6!53

1    1% !,.  ,2V!?50!!,ก, 25!,ก&ก 3'  /14 0 % /  ' กT, 2475 %(  . !!ก7!กก%7! .&! 2ก !0! ' ?3%3 DE! 3 5ก0 F2 - -/ ก( B47!ก!ก%ก 6 6! ก, 23!%  ก%  0(!45! 0!(! %  9: ? 0,0กก'!/  5!3%. 2493 9: !ก %/ก ! !0!ก+&  4ก0,6! 6;H 5! >ก F2 & +! (  A!ก % กกกS F2 2484 % 7!3?/,  +&!6กS $ 2445 0^ก>2ก535 % 5 6!0ก F2 , A&!69: !ก ' ++?   ?,0 ก !ก  15!ก ก ก7!A&!6 ก! @&&%? ++?!(!/ 1T ?/   7!!45!> F2% &ก3 @&+5!$ 2499 5!3%. 2493  7!,,-%  4(!,6! F! ก  7! F3@ ก!(! ++?,'!,%ก' !7!+!ก กก,5!@  !  /, &ก9: ? 0,  !! 3! ก, &กกก 3!  '  ก/ 5 ! ,2 5& ! ++?, ,+% , , ! %0ก! 7! ! ,2' /ก-, '( !%ก'  ++?%65 7! @ 0ก %( 6 B4ก  0! 5!   5!$ 2501 F3%ก? 0,  3, % %ก-!7! F! ก'  ก,, @> B4 7!+!ก %%   ! 5' ,+ก ก,6! F! ก%!(! ,ก7! ++? % %ก-' !!( /3 +? ก F3  3, %DE!

12

?!7!,%!%6  ,ก%5 4!( &,6! กกก3 -+?18  ,ก%  กกกS F2$ 2484 !6U$ 2445 9: ก535 ก ก 4!( &,6!' !% 5 + @ 2503 ก-%6,  ,ก   ! 3' +? 0, ! 0Ta 7! F! ก   2,  ก> F!,305ก.!  ก6+  ! ,2 +?1&ก ,6,(  + ,กก+. ,ก / 9=ก59:  ! ,2  1&ก 5 4ก '   T ? 5!' !,0 DE!ก-1  

กก,6!  ?,0  2ก!(!  1&ก1  .

ก%( !7!+? '  '( U!( ! %' !%(ก F2 ?> +?/ก ,ก1&ก0  & 2 !' ก ก! , ก-ก/?,05!!+&ก? > ก!ก- กS F2U5 4(! กU$ 2445 %  6!ก5 ? 0, ,6! F! ก> F!,1&ก 0ก/ %!% - 
 %ก  + 3(! . 0 B4 !5;7!? 0, กS 5!( A 6; ก ,ก,%6 !  !ก !(! 6;! ก-, ก? 0,/! 07!ก 0!5ก F2  7!+!?,5ก3ก & /5ก-,7!A&0กก. !5!ก%.4ก + F2ก-   %6!%  ' !  ' ก!( 6- 5!!% 20 10! ! 2505 +?1&กก.7!@ 0ก!  3,!' ก5ก ! !0! ! ,21&กก0 ก( 6     1&ก 4ก5! 1!,6  &5!  ,  +? 0,ก1  & 1&ก60ก $   300   > &5!0ก7! ;ก>2 กT ? 6! +' !!' ก F2 กก+?7! ! - (!ก 4ก0V!? 3,5 &5!'  !( ,. ,2 ก&3+>, ! 11&กก/+' ก ! !0!,

V!? 6! ,ก&ก /ก,(615H ก%. 2503 %6ก ก 2475 3 ก, 2 +&-!!( %' ! / (!3 ' /ก-1&กA!5ก 7!3 / -!/กก>+? ' 0!+(6ก2 !,( ,$ 2503  53กS ! +3!0 @+ />+' , =; 6 &   1!ก, 19 2  ก+  ก 9=ก59: ! ,2 /   5!ก>!4 !ก  !%,(3'  0! @&+1&ก 0ก %ก2 U, > !ก,. ,2 ก  JA-ก+ 0!K U U  & /7!=;     6 @&+ 3' !5!, +!!(3!%&ก!5! ?>     ; ก  / ' !G2   ก.%.3,7!!( 0;0> ก+ 5 / 18 19

Jackson, Buddhism, 96.

&ก2!+3!0@+5!/%

David Streckfuss, “Kings in the Age of Nations: The Paradox of Lese-Majeste as Political Crime in Thailand,” Comparative Studies in Society and History 37, no.3 (July 1995), and David Streckfuss, The Poetics of Subversion: Civil Liberty and Lese Majeste in the Modern Thai State (Ph.D. thesis, University of Wisconsin, Madison, 1998).

13

!0;,5 !5!0;  กT,+?ก%!ก, 2 3! %6ก!5! !ก! 7!,! ,ก ? %ก2  +!?2!(7!ก=! 6!ก!6ก, 2 ; 3! @&+/  %  3 ?%( ,%, ก 5!!! ก!,ก/ก 3 ?กก, 27!ก, %! ก%. J5!!K ก, 2 ! 7!ก !  ( 6; ก?!&;ก7!0! !กก %+% ก@ก A 3!2  , /!(/67!, /กกI  +ก' 3!3!( & ก, / ,/ กกI  ! + ;3!%! ก 57! ;ก>2  +!?2%5ก3กก- 7!, !%.  A&!  ก&ก

กก !,5!$ 2505 +'  7!%4ก5ก 5!%0ก' ,( , !3, กก @3, /!14!+V!!V!? !  3,5!$ 2511 .   7! ?ก @!3, 7!,3'  ก.&! 2ก!   ก' ก  0!%! '!H  0  % %65@++!2 ก, 2 '  ,!ก-/ A+!@&+ ' ,  ,5!' !?! 2506 !!(ก-1&ก%65 % ! .? !  -ก %+-3ก %%.!2A +@+@&+ ' ,!Aก   ก !, !7! กก  ++0%? 6! + @+!(/กA +ก7!@+&3%. ! %+ &!2 5ก3'( + 0% ?3 @&+ก./%0ก 25!3 6!ก7! 21 ! ! / กTก ! .+   &@ 5,ก7!@+ 7! 100 ! 05!ก.% 6 @ 5,U,+3%!3(! @&+@ 7!?!5!+?b!ก5!!% 17 ! 2507 .  ก5!@ / ! ก!,!5% +!?25ก3กก, 2ก%  ?!3,2 ก ! 20 ,3/ก 2 ,  / ก-กDA    %+ 2 ,/14 140 ! ; 8 ก%! ก 20,000 /  ก กก!3 ' ก,%.  !6!!!( (  A&;/ ! กก 100 ! B4ก-, & 3%+ 2 ,ก!    (! ,  1!  ก,, 6, ก  !+  !ก !กb!ก ก!(! '  '( U!(ก-//[\ !@&+ ,!  ก & A!! ก!, 7 !ก%   6- 5 (5! 17 $ ก2 @&+, !!(%/0 + / A+!ก%ก,H A&% ! ?3/ 1!,! 7! ก% A0 1 @+, !'   3, 7!  กก 2%  & , ! 5! 1!ก, 2  ก4ก5!A& ! % 5ก, 2กI A 3!2 +ก,!!6+%./ &  ;0 '  %0ก ! กก!( 5 '!! กก!( !,1&ก /%( (! ----------------------------------

20

?%  !%.0, A Constitutional Legal Aspect of the King’s Prerogatives (M.A. thesis, Chulalongkorn University, 1986), 160.

1

09       ก
    ก  ก
   ก  !"# $%%&' ()*
+, %&- ก
 +    ) /  $0+
+12$+กก 
%'
3%'%&  ก &#& 
+,
'4%5 ก0 
#
& ก6    070 
 7 '$ ก 17 +:กก%5 ;< -
+,'66=% "$+/  / =5   ก  6 07+7<  $&% 
กก ก ก; ;

-; 6 #" * > < -ก$-%&7ก'
;& #  %3  2503 - ก
 ' # 6ก5 ก 0ก ก    7;  > < -ก 
ก070 # %&ก   )*$-+ กC
+,0';D 
 5 " # 6 -%& ' กก&E =
ก' 63 +F  # 0G) ก
3H3  -! 07 0;ก   " 0'
; &>$
-&0 7$ ก /IJ # 
#07 
+, 5   $;' ;  #& %&
;

->5
-ก ก; 7;กK < -$=
%&
%&0 
+,+7/#ก 7 %'5 ;ก ก   #5 ก&ก   )*&0 
- % &<   ก %& 6  6 6
; ก    
&D < -
+,=6 $6ก&E 07ก  ;  ก    >0  
 
 - 
07ก>5 ;ก
+,+75 #  %3  2493 07 2503 07 7#; 600   07
%  ก%>  # -  %; 076 D 0   *ก 6/+ '   

"
/
  '
+,%&
 $ %&
 ก&+N4; ก   

 $  &06$;
- 7
 $&% 0$ 
  60
 7; 
;#& ก ;$ 6%&ก
 #7
  ) ก 
+,
ก%&6 ; ก  
# <&3
# #&= / / %&$
-&0 
+,6; % ก&E
% > < ;
+,=  ก /6ก -! < -&ก    %&+ 3 
&>7%;
; กก&E %& < -/+ +  ก%&' 6ก 0

ก 
+,%> ก กก5 ก 07ก   

#
& ก
+, ;% ก ;&ก; (0
-&
ก0 ก &) ก  # - %&
;  
 )*6%*กก %5
 %'กD < - $# 
& กก 
# /  # 3'/+ < -#
 OK dinghy )*
+,
"  &
 5 ; 6
& J7 5 -%%7
 $กก %&; ;  (
 7 $ - *ก
ก%-
%&%5 ; %& ก $กD) < -  6 6'6
;;
;$+% 3%  ก$  # 0K 
K &$  
%&   กก06
+,6>6
 = - 5 ;6ก6%&$6$  >0;6
; ก ก 
 &6 ' ก%&'
 +  +;$+ ก70- -
-
- ก6 ';&07 ก   ก&>  6>
 ก0
 Enterprise #> & )*
+,
05 ;66%& #-7ก5   ก 6; < -ก;&$-' 07<&3
# 
6 %&  0+N; %&6  % 
ก
 $ / $+& N4; % - "&+C   0  +7ก 

2

6 6$6< -ก;
ก ก70
;ก 0
*> ;##>%&ก- ก0;$+; ; #  ;  66 ;  ก 0
  %>  %    
&>   '
; &  +75 กG  0
ก 
+,
ก< -  6 -%& 7
 #7
 ก 0 0  7 7   &> ก 0
ก
+,ก&E ##>+7
%3$%%&$-! 07 ก%&7+N2;
+,-7+&#   &ก;*$  0 ก-  & ;% ก 6>
  &ก ;$   0ก6  
ก< -ก  
*>   

 07<&3
#$ - -
&   กก
  /%5  *>    +: 2507
 
5 0ก

+,0 Enterprise +: 
  OK dinghy *> 5 ;* 07+: 2509-2510
   Moth  3.5
 *>  5 )*
+, dinghy %&$ 6  &ก+7
<%;* ก 5 ;/ก

ก0 %>; &>$$ 
+,6 5
 %*0 +7ก  ก 

+,  
ก-6% /ก  ก 
 OK, Enterprise 07 Moth  
*>  ก%>> *ก7> 07H ก%5 +7;*  
+,D + C ;  
%&
& %& Enterprise 5 0ก$  D ก % %&7   <

-$ ก   
+,ก  0 ;6 
-&  7076 5
  

'%$   
+ 07
+, 0; ก #
6$
607
%6//& )*6 6++'+7 %" < -
; & *> $  %5 
& ก
< -0
  "
& กก 
+,ก 0 *6 ''  ;7  %& 19
  2509
 0
 OK dinghy 
  =  $%
+,77%  60 $%7
 ก; ; $+ ;&   77
 14 # / &ก&>$ ก   
+,ก 0
%&  /
& 07 ก5  ก 0 ก$7 ก
% $; 
   ก07%7

&
 
6
& 0 &<&3
#07-&70#+R00
&ก5  D   ก
ก%-
07
ก# 6 5
>
+,%&0 0 ก;  ;4%& ;&กก
- 5 *ก/ก &>$  ; 0
#
& กก  
 66 5
 0 ก$#6 5
# %&
+,;*
& < ; ก ก 
% ; ; - ;&&>$   ก 0+75 +:$ 
 ก/; ;  ก
ก $+ ;% %& ก 
# #ก กก 0
;
+,-7+&#   ;$ ก6 ##7ก 0ก&E
)&+
ก
" 6 2510 %& %&$+
 >  -...% & '%- ;*กG 0
%&;  ;  07
+, # ก6J7กก / +F6$% "    S[
 ] ก ;; 
+,
;ก  
%&
+,
 3  ก&E %&$ 
;&4%/ +F6T1  &
-&- $% 

)&07 6/+
% >%& 0  &>$$  ก
6&/ +F6
00  < -ก' 5 %&$%
0ก$+$ 6*% ก 0%>; ;ก6> ' 5 
+, ;*   -
"
 >' ก 06>%&;
 ;4   'ก5 $ กก < -7$ 
;&4%ก 
 #7ก 06>' % 
% >07ก ก7 

+,%& ;0ก  > 
+, ก J%& 5 ; &ก   ก $ ##77
6 J0" # 

1


, 14   2537

3

' #7 ก7
*6 
+,กก&E 076 
+,-%&   0  =0 
 
+,%&;*  & ก  ก7
&;  =ก 0ก J0 < -#7ก 06>' % 07' 
+,%&  670%&
% ก -กก ก6
;&4% ก < -
ก-5 ;/ +F6$;? $&6
- 7
+,ก +F K ก ก 0
< -  %&5 646 %&
 ก' 
;&4% ก  ก  %& 16 " 6 2510 ก 
+, ก&E 0;# 5 ;6$%0 $ 
  < -
ก$0-ก  


6 -  < -
# 3 +7กก
K$K;ก 
+,K < -
ก  &ก
#ก  
ก%&
ก 0ก%&' 
 6ก  +  ;40
 7 < -66  ; 07V-ก ก%&ก7;  ก 

 0  =  ;* กก % 
%6 6; 07ก  ก
   * #07;;; %&
 ก& ก 
 ก 0))## ก    ก % 3 +70 < - 
; &>$$ &6 /
7$
 0 +7
%3 %&&6%& 7&ก +# ก%3  2503 = > 
+, 5   < -'3 +7 กก  >
 < -&>5     
+,
- 7  == ก-ก; 7
& กก  >0 + %3  2493

 
& < -ก ก#>5 +7
%3073 +F  #  6%&0 7
&
 + 

+,%&-+7ก3 +F % >65 ก ก%&
  /+ +  ; ก>ก7
+,ก 
ก #07 <
6 6 ';&
&07 ก&>* *ก 66  %&- ก
 ก+7#ก  < -ก/ & 
+,0 
+, 0K< -%&7 &ก 0ก-;+ ก;6
- 6 
+,- "&& 07ก +7- ก$+ < -;
 $+กก  < - ก# 7;  +: 2502 - 2510 / &= 
+,< - ก  100 # >  ;4
+,< -&>5  ; ก>
 ก5  
&== $+ = # 0ก
+,< -'6607% %30  07 
-#   )* ;46ก
กก $   075 ก0  %3ก 
 < -  ก $  5   ก  < - 
;     < -
+,< - %&$
6+ กC  " J7 0 
 70 ;
;  &%ก7  &076+7ก< - 0 ก6 0 07  7
& 07  J)*
+,%&
  $  
+,'6 ก 

 %3  2503
 % ก+%07&
ก  
ก)
-#  <  ก #&>07-  7 $ก ก  ก 7ก  # - 0; 3ก&07
+,ก3 ก  /66#ก (Oskar Kokoschka) < -  # >  ก# &>
+,< -'66
#  %  (psychological portraits) %&&+%07&- *ก-    J 5 07  # >D 0  J
0G) 0  ก/66#ก ก

 '#+ กC#   Raden Basoeki Abdullah 3 +F6/+ < - ก / &
)&

4

0  < -
; &>7 '! < 7ก  6%&$ #ก7*ก   ก *6 %'%'  5   ;    =   ก 6   0  ; ; 07 ก   ก;'  ก$Wก < - 0;    $+  &0 
- 07
; < -/%
&
   < -%& +7% ก%&' < -;* 6 Forest Fire +NX+Y   
& - 5 07
+ 6 6 &0  6  5  # ;&>7%*6 
+ ;6 %'%' 
>*ก %&6$% 66 6 ;$? 6 6'6 ก 
# +#4 7$#กJ7<

-
 )*
+,+C    077
& "&  0 $;0 $ * > < -
; &>ก7%/ก%& ; S3 +F %'ก6 &6 *กก  073 +F%'ก6ก ก + +T < -
6ก $  >2 < ;
 กก0ก  ;* 
 # < -
 *ก; ;;$  077 $  &
 ก*
ก3 0 ก + +%& &%&'  กก  S
กก T < -6  &
 #
 ก ก
&  ก กก 
 ก+: 2503  < -$ 5
+, &Z
 S
6 
+,6/+ 
 T  0  ก   [ก0   Les Brown 07 Count Basie < -
 0 
- >0 %& 
)0  -*+: 2503 = %&
+,% ก 
 &+7 J 60
- )*+7ก  
- #5 ; ก%-  D Dixieland rags 07

+:/ %>; &% %5  D ;  07 %&ก;
;  6 ->D
>
- ;4
&/ ก-",
& + /#07;4   6
 ก< - %ก7ก 
&
&  & 6 D  
&*
+,=
&
&  &5 ;

+, 07
6   ก /+/%
-
; &>ก 
+,
-+75    &%&
+,% ก   D &

  < --  ;ก  &6  6# '/+%&&#
&; 6%5 ก5 ;
-
  
-4 5 ;ก 

&
 +: 2507 H  3    # 
&=;*;
&
&
& +7 5 ;ก 0 6
  Zก'
& 7;  ก 
 < -ก 
+,#

#&60ก%&$  ก   
+, # กก 3ก  Vienna Academy of Music < -
-
- กก 
  &
& ก  ..%& >
 %3  2493 ;
 ก  &%; 07 ก  & #&- $%6ก'
กD 7
+ ;76 )*ก7 
& %  & %'< -%'ก  3'ก / &
- -Friday Night Rag/ < -
+,
-; ก  - ก
 &ก 0กก  &
# 4  %  07  6>ก % %  %' < -  ก# 
 &>0 ;
;< - 0  5 0)ก/)/W66
-
-   
;$ #  2

John Hoskin, “The King as Artist,” in Sawasdee,    The King of Thailand in World Focus (Bangkok:

Foreign Correspondents Club of Thailand, 1988), 141-42.

3

 ก  ก !"
! ก! # $%, 2537.

4

 กก !
'"()#! # $%, 2538.

5

%&;4*> 

&ก   6  &ก)*/  ก
+,;4   &>
6
  %  %'07 0   " J7 / 
K- 7 ; %  ;   07ก3*ก $$ 
+, [ก0 6ก* 6ก 
6 %
)& 0 

-+,+$%; D ก
-76
 กก  0G) ก7%
-< -
กก
+,$%0 %70D  6   6
    6 > 0%$  7$ ก-7 #- "&%D %&% 'ก กก0
-
% -7
ก& ก  0766  D5 ก # ก  '665 64070ก=&
ก& ก ; 
%&0%%& 7 ;= # ก 
%&ก7
+,< -ก  ก   %&ก&กD - ก
   
>;- ก
 *7
+,   &  ก 0    *&# / / < -%5 ก 075 0 7
-=ก
D    # 
 %& ก5 ; $ 5 ;ก 
- ก3*ก ก76 
  ก  6 # 0;0G) %
ก VY 7"'&-7 %
- $#ก 
  &0%&
&ก   /-
)#(  )07
+,%&*ก>5  5 ก7>ก%5 ; %& ; < -07-ก ก'
 
 $   ก   %&
&ก   &
< --ก  &%&&- 6 ก*> ก 0 .. ก&6>*>  %&&*+ ;7&6> ก  0
; &>
+,ก 
 WWR0G)(jazz riffing)07ก   ก  &
ก ก 3 %  ; 65  ก>

+,ก    $+* *ก  ก ก  ก7*'
#  - "&& %&& ก*  
&07 ก&> 076ก&> $ 6 
+,';&&;/+ < -   &

- ก)&0  07  H  6 ก< -
ก)
-#   ก 
%5  ก)&0  4>$  3ก V]กV076   % 
%6 6 กก %5 ;<

-   %  J6 *ก 
ก $  
%& < -%&/+ + ก  &  Johny Hodges ก Benny Carter ก$+ 7;  06
 ก0)ก/)/W H 7 S # 0;0G)T < -7$  65
# 4;


 $+  +7
%3

  
&>  % 07ก  &%&
$%ก;&$-%&7ก
&ก;$+0ก
   %&  
*ก %3  2493 6 ;ก'0G)< -& ก
&ก 
+,#% ;*ก 
  + +: 2499 H ;H^ %&
+, ='ก ก% % /กก  &
 ก ก5
& ก 007 
 
$%#  ก   H"4 ก ก7
- 
-< -
 $  ก 
 0 ก 0
ก<-   / &  ก   5 $+   กก % ก6 
;  S6$&%   &ก0 %&7=*ก-"ก< -$  &$+ก  ก ;
& %&& $+
DT6 ;  *ก %5 ;
-< -$ 6   +: 2501 H ;H^ 5 0G) Jack Teagarden  ก'
%-^ ;*+:; ก> %&ก 
ก%*ก
- ก)&0 0ก< -%&# -When/ 

5

+ กก !  ,-. . # /0ก !,!!# #"
!12 2508 )% )# .#4!!5 ! William L. Bradley, “The

Evolution of Education and Society,” Asia, Supplement No. 2, Spring 1976.

6

Saturday Review, January 1, 1957.

6

0  7 %3  2503 Les Brown %&ก%   ก ' กH ;H^
#ก ก
&
& -HM Blues/ (HM
+,$ %> His Majesty 07 Hungry Man)< -
+,ก 
% -7
ก&

< --   $=%&7%5 ;กD 
 &6 0G) %&

+,
 ; %>
6  &076 ; 075 - ก
 *>
%&ก  6     ก< - 0 ;
;  #  กJ 
กก5  >ก0)ก /)/W  ;4 'E <J
- ;&D
>; ก3*ก - 0 $&6&0
 &ก%>+7
%3$%ก$$  
 6 ก7  07 ก)&0  ก


;6 D % /ก%3  2503 6$%
 
-&ก&
 % กก  < -
;& ; &
 % / กก=< J+: 2510  S- ก
 ; >5  0 > - ก
  D 0
+, ;*ก กกT8    &6& 5 64#& 

&
;
ก  < -
ก  %&5 ก 
+,% ก ;
+ ? 6   % ก +7-"
 &5 ก  ก % %5 
- D 
  WN07 ;6    07
 ก  %5
-;WN  
+,$ 7$$ 
# W,ก)% ; %);0ก$% 0 ก $ 6   ก 
&
&
&+7  ; 0%ก; 77/6%&  %5 ;
-
 0   3 ก 
&
&กก7#$   %&06 %&ก 
0 ;
;
-%&# -When/ 0 %>; $&
-$;%&  5
+,-
3
0   $  ก 
   
+7
%3$% %>% /%%307 %' ; - 6 / < -  076
   D *%'ก &> -ก ก; Z;= + ก$  / $    )>5  60 66 ก +7
 %ก7ก 

6  &
 > %5 $  ก
 ก%*ก
&ก 

 > 0%$  
 *$ 
 0  - 3   ก  %&$  ก /+/% ก &> $&ก %*ก
&0 -7 K < -%   &
 ก ; " J#$ ##ก
 0  ก6 
;  %&
6$ WN

 07  กก 0 %&$ ก %*ก< - $ 6>;*%&$6&6$ 
;  W_*' ก 3*ก  &   5 ก 9 0  7
+Y 06
 ก0)ก/)/W$ $
 07
+,%
+, , ก& ,
+:/, 070ก < -ก$
6$ &ก V]กV   ;&+7ก Jก 
H 7ก  &6;*%&&  
&ก6    07 5 V]กV%
&)>5 0 )>5
 #5 #J0  ก 
+,ก  %&
;ก  - ก  J < --!
+,3 +F
& *ก< - 
 ก
$+ก  & ก0=%*ก
&
+,;ก  ก ก)&0 0G) 
-; ก  .. -When You$ 
+,  & 6%'ก6 
%5 ;ก$+-ก(in unison)ก  ก>*
+,ก /) /    $60ก)%%& 'ก6
%5 ก
& /6 
- &>$& 7$)) $ 7 8 9

Jack Teagarden at the Roundtable, recorded July 1, 1959 (Roulette, 1959). Look, June 27, 1967.

 ก/! . #ก!-
)6

7

ก ; &ก%>$$   36   % 
%6 6 ก  D 0  6%&
6
ก
  ก  < -0%$ 0G)%& "07% % ก  '6>
  
# # & - 6
ก, ; /6
% ; $

&+>  กC# ก 0 6>;* ..%&$ ก %*ก
+,< - +: 250710  # ก  ;ก6
+,ก  & #&- %&
;
+,6
V: &
-0ก -Autumn Leaves/ ก
=# 0  < -%&
+Y   /% 07/ 0)ก/)/W
+,=% &  %&'  

+Y # # 65 07$= / 0 ก /)/
 >
+,$+ 

+1X % $&; &;  $
+, & $&ก 
ก; 7 ก7#ก7#>% >%   ก  0%$$ WN%&  


  %" - Hodges ; Carter  $;ก; $
 &ก
-%&
;ก&;
& ก -Them There Eyes/ ก -Isle of Capri/ / ก6$%%&$$  ก
-0 &>

&
 < -
+&$+
06
 07ก 6
+,6%& %&'   
 0)ก0706
 &ก6;*  ก7% 
  0 ก  ก
;ก   
;$ #
; '=%&  J &>$#  7 ก ;>5 ;
#
K 0 06  ก ก*#  ; 3 7;  6 
+, ก< --< -%& /+/% ;ก;
+, 5  0G) * $ $  %ก7
 7
+, $ ก +C
"$$   < -';0G) ก   07$$  %0ก7%%'ก &>

+,ก70=
&   07  %3  2533 ..ก&ก    


 ก  $  7
 ; 65 $+*
#  
+, ก ;
&%& &%&' 
  กก     # -    07< 7;ก*>ก $%

& 
ก# 0กD &ก %&6 ก *  0ก6 6 
  %' )*
  > 0 %& 
)0 
ก'
%-^ ก ก & %'
# - J # 0 < -$ '+กJ6>076 %& %%&'
-WN % ' 5  07%;  076  +7
%3 %3  2503 ;%5     
 & %'0 &>
$+; ก 
+,
6ก %5  
+,;% ก  WN/ก07; 7%5 6 
  
ก 7$*> 66  $  
ก %&6ก  +1
 ) +1-กก$
WF
+,+75 %&6  V]ก # .%&;  ; 
&ก #   '"%  D + %3  2503 ก  +1
+,ก ก
& %&
    % $+ #  กJ$  / +76 5
 กก  0G) %>%&
; 
&
 &%ก7ก # '"+1
ก &-6  0   7$*ก
& %& %; ก%-;H^  ;*5 *ก$  / 
 ก   %3  2513 %&  

10

. 1+ ก #!-/ก1! ก7 !/)%
ก%# ก,0 . 89(9
#1! ก7
:;,,8.<(9
#
#1!<ก",/
/  1ก ก+<
1=/!+ ก>2'"?"ก/!"'% @0A
?#(/A 8.
8

+16 %; %&-'& < -%5 0 $ * 93  ก 100 ก  77
  
+, > 
 ก6%& # $+
&0

11

< -$$ #
 # &>; $+0 กก 
-
- ก 
ก
% >
 67ก
ก %5   #+ ## $%
H 7ก   07 > 0 + %3  2493
+, 
 ;6 ก 6 
6 7;07/6ก -! #%  D %&  5
 $+ 
 /6ก 
; &> 7 ;4
/ ก 
+, < --%&5 64%&' < -H 7ก  = ;4 ก #  ก  
ก ก'307ก 
% <-  %3  2493 07     
 0 ก  6 
ก

%&กก #+7 J

& ก&>H  #% < -07   ก 0ก  ;   07   D  '
-+_ก

&07= ;
% 6 ;

 +7# # 4
& %& 3 ก66&< %>  6 
6#5
+,07'ก   ; 0 ก /+/%  ;ก # %3  2503 กก %5   '4;3> #   
; &>  +7# #
; ก  
 # 
;6 ก
% $; - ก
 ก 
7  6;
  ก*>
% >
-7$ &  ='4  ;4
  ก ก'3 ;4/  ก*>

ก ; ;7 +: 2501-2502 < -  
 $  884,000  % 5 ;# 
;=$  =ก7%< 
 $ก&  
 ' 6 2505 ; ก
ก - '< 6 
 ก7 
    6$  10.8   %
 

-  ก*> ก  >;    D *>   ก  0ก 7 %'07ก 0ก  / 
K- 7
 %&
; กก 7 %'+: 2505 ก 
+,
  > 5 ; "  #+7# '
6 7;%%& 5 ; %&
% %'ก ก<-  < -$ ก >ก%'ก 3*ก #-&# 6  "  %; 
-ก
&$%%& +
+%&' $+
&
ก ก 7 %'07ก 0ก ;  
; &>
/  
   " J#ก7 %&7&   -7; ก'J " 6'Jก    "  #+7# '
6 7;%- *7 ;   % %'  %กก 
+,%'ก 3*ก %&  '  +7
%3
 ;$;
   ก%> '6607 % ;  %& %'ก 3*ก ; "  % 0 =%'7$ -ก< -  -"76 ก<ก & ก;; ก7%  +7
%3 0 < -ก ก 6'กกก -!  # J ก  6 -  0ก+N4; 6  ก07-! +7
%3 )*
&ก  /6ก ;  ก 
+,0กก 3-%
 07
+,< --%
&  ก  ก%&' 5 ;# 

 K% ก ก  < -ก7/$+WN ก6  ก#% 07/ 
K- 7ก -! 0;>5 / %%&%&
 *>ก+: 2494 +กJ$+$ก*กก  < -
ก  -  %ก7
>5
+, 11


"ก C. C. Jacobs, D0ก"A D$ Nation, commemorative supplement, n.d.

9

#7 %&  $ 0 %&7-! 0;>5  5 ;-ก ก
 $   ก
%  # Z  %&
+, ก5
 #& 076 ' J0= 12 %&  < -$$ %5 7$ กก# 0ก  %& 0ก%&

ก&   6ก 
&>+ %3  2493 6ก  ; 07ก 
ก ;+7# # (FAO) ก5 /+/%ก 
&>+ >5  % /ก / 
+  %&
&> 
< -ก  ก
)0 >
ก ก$%D  ก&ก 
&>+  ก0

13




-< 6 2496 FAO ก  #ก +7กก+ 2,800  0ก< -
-5 $+
&>7 %&;  ;   
; ก>  7 
ก 6;*+: #  กJ
 ; %&ก+7%5 ก 0ก +   65,000  0ก
ก ก; ; 07%&D ; +:;; < -*$ 
6 
+,= 5 +   ;# $% < -&6 ก %5 V
%&&ก  # %3  2493 / $  ก 67> 67 ก
-%& ก7% 
ก 6
%-%" 
% ก'  # ก
   ก7% 
ก 0+7 J5 ;ก  %5 V
%&  ;$ กก
%-%" $ '
- 
 ก< -

14 0 0%$+ กC=  ก
ก7%  %3  2503
;H^ 
 'ก % ;
+,5   ก H ;H^ &6 ก *+7/#%& 7 $  ก %5 ;
I  (cloud seeding)
+,3  ;07& 6 0- =-"$&6 0 0 
+,
- 76  ก7 < - (
 ; %&# 
 ก ;*ก < ;) H ;H^ *   ;
 '
 ก
+,/6ก %&
ก& กก -! < - *&+7/#ก  ก6   15 %3  2503 < -
&6 
 *6 
#/7;  6  ก07+N4; 6  6 < +7
%3
  % 0 6 6   0;'6
 >0 6 6 ก +C 
& %& 7
- ==  ;   ก ++' -"'-# 07 H   ก  /<6= <Ja# ;
ก
/ &'< -J
  ก
%-%" %5 0+ % < >    )> 5 )กก    #ก %& 5
  ;  +: 0 0 -7   ก< -;กก #&-;ก-ก ก 6*;*
 /6ก %&&' ก5
   กก 

 ; %&#
 ก+: 2503 07ก $+

 ก < -
< ;+:>
 กก5 0 ; ก  %' ;4กก7% 
ก '  ;ก=  )* %&' ก 
+,W /6$%-
 ก%&ก*=ก
 ก0 ; ก ' ก< -   

/

12

 '"8.<
"ก !?" 8.<)% , -E/# ก+<
.9 9 0 .ก," )",
.9ก9" !A > #8.<
?'%"8.<."  / )! #8.< . #-> 13

, ก"กE , 7 F  2496.

14

, ก"กE , 10
 # 2496.

15

 
5, 2537.

10

  ก   $
;6$% ;4  ก  >W /6
ก  / &0  ;  07-  ;*  )*ก 
+,/6ก    +_;ก
กก
&/
&   /6ก %& '60ก%&   < -+กก   1,250  0  ก+Y $$ %5 ก 0ก -"' &> ก0 /6ก &>ก%5 ;< -
+,= 'ก
 กก 'ก )*
+,6'JกJ70-'%"%&5 64 ;* < - &6 +N4;
>5 < ; /6ก 

ก+76 Z&6 100  
;&4 ;H^ %& ;  ก  + %3  2493 ก
+&#
+,
< - ก ก;# 0 < -0%$& 7$
ก& ก
0;&>
 ; ก> /6ก 
 ;4 ก ># 666 ; 16  %&
ก& ก+N4; >5  0ก D < -  กก $+
;    D D ; ; 
 $ -
;ก   >ก < -->%&07 W_  ก 3
ก ก ->%& ;4+7
%3 / 
K- 7< 6& ก< 6  )* ; ;    7&# 0 *6*;*+:  ->%& < 6& *ก V
+,+:D ก ก
J%& < 6 ก ' J0 < -  ;40;0 ก70; ->%&   &>ก
;$ %&;' ก7-  & ก /
  ก $กก  < - 
 07 06>5 #   -  +ก +ก=ก ก 6%&  &0 = < - 5 #   
ก+Y ;
&>#&+: 2506 < -; # .%5 
 $+;'ก7- 07  
ก>5 
ก $#0 6 ;ก >5 0    ก ' ก;+7# # H - 07 $   
ก>5 
กD 0;% +7
%3 0 6 -  
; >ก$+*06  ; -D 0;%&ก7$
6$  ก 
;& 0 ก H  ; ก$&< -;6 0 ;'ก7-ก 7$&7$
+&0+&ก & +:  0   >5 % %&& ก*> 6 # 
;% ก 
ก  ก< - 076 
  0 
 ก  #ก  #& # ;' ก7-ก&ก 
+&0+ 07< -ก
+&0+   กJ&;'ก7-0 ;
;   6 -  $ กก
   
+&0+#&  b$+% %& & *>$  &ก6 -  ;*# 0กD 66 %&< -ก0 & #
 )*& 200,000 6%>  , , ก7
;&, # , 07#
= D ก7 ก7 $+
%ก
 ก-0 % < 6
;07< 6 7  ก - ก
  ก & !"+7
-J&
K- 7 07
+,%&
ก&07 ก/ 6$% ;4 - ก

 $*ก 3*ก  " J'07  ก H 5   ก+กVFX
- ;6$%->  %3  2493 # . >H +C  ก  ;  #
  D
- 06 6
J# 0  07 %&ก /
&+7 # .+76%& 7 6 
+, >5 ;*
& 0 %&5 64ก  6
-ก ก>6   %
& #ก  '; %& 7#+7/# ก#ก'
; &> /6ก &>$  ก '
- *>  ก %3  2503
;H^ #&>$+%&#
 ;
+,0; 07' ก5 6 
 16


?'%"? / I9"'%J '%" ! ก  K, 5!! )!,  ! .ก!, "-,.!, ! 4!8.<+-L !

11

# > 66 ก  ก
 
% $+-ก%&
 #&;
 +,+75 / ก%-  *>  ;
&ก  < - 6  '
%- +: 2506 < -ก  ก 'ก ก /
&
ก; 0;  
   6 ก +7# # +: 2507  %&6#
  ;4%&/) 0 
  % &
#&; ; ;
 %5  ; 6 # 
;0ก#
 0>
"'ก  /
&07 & 0;; ; #
 / # ก5  # . 07+7 J กH 07
   6 %& '
"กก 
+,='+<%> # .07#
  H 7
6 -7; ก'J " 6J ' $-3 ก#  %&66 ; #$+ -! 07ก 
6 7;>6
ก

%&ก+7 J%&H #$+ 07
%&ก  ก 6 ก;H^ %&#$%   0 ก7>  ก +7/6/IJ %& &;ก ก   +7# #%&+76 %'ก ก*V ก6 ; $ %&ก  07 #+7# '
6 7;  %&
 6& J 4  %"  #
 H 
+,=ก
 ;ก  $ 
6 $+ =%&
 ก 66 =ก-*ก)*>7;  ก   07-ก ก # %&H 07กก 
 ก7
&0$ 

-! ก     ;*< -+ %3  2493 07 %3  2503 >
ก& /  ก< --
 H 7" # = 
+,ก 0 ; %  44 J 

 '/% 5  ก  >*> ก< --" # %&6& 
 *ก)*>*7076 &>0;ก  07 %&7 %> 5 *ก07  5 *ก #&>*ก 00> +H&>ก
+,6'JกJ75 64-7+&# 4 J6ก   ก -!  < < -$ ก #&>07 ก-7%&%5 ; %&
+,-&
&>ก  #
 +: 2499 6 4 J J  6 -"
&&> +: 2504 4 J Jกก 
+,
     
3 
+,  +75 7กก&   %&&$ กก %>-+7ก
+,+75 4 J J< -$ /)6  *6 ;  "07ก +C  #& 073&"
+,$+$   &7
+,0 5 ;< -;& ก+7
*ก)*>  65 %&6'
6
;
ก %&-  ;=WN$  7;ก*7/ $ 
+ก D
%6 6&>/    
ก
+,;กH 0 *ก '  7"70 < ;4 J J< -ก  +N กH  
+,;% ก 0%&$5
+, 7% >/ก 070ก 
+, &17 )*
; 7
;5 ;ก  % &%-7&)& ก < -  ' ; $+$ / %&+C   < ก  17

, " 9 
1=ก.
:/) ก !
'" !< .4!!)%
1=@0A   ก # .+ ก5$ก ก,!<9 ( ?,?"ก! # ก-7) ก. #
1=
ก+  /A  1C  )5 !! 2493 8.<(/A!,ก !,D'" 9
1=@0A ',)"/+ ก
ก+ 1C  '%"/ . # >O # 4!!#-?" (9ก  5)"#9 
'" .  ก 1C  "#9 I   !+$A"8?9?/A #ก !50# 1C  )% /, !
5 8.<
'%" 4ก,
ก+ /1O )%
1=)%
 !,D'",) )  A P> O #
+A ก-ก ! "#09(/A12ก)%/0
'" 9 ,! -)4 K 0 98.<
'"ก 9 /0 Stanley J. Tambiah, The Buddhist Saints of the Forest and the Cult of Amulets (Cambridge: Cambridge University Press, 1984), 155.

12

ก   ก ก 
 &6 ' ;  
 
+," 5 ;" #
&>$$ ก  +7# -" 
+F
= 0 ##>5 $%  %>4 J J07< -
 *" *ก)*> 07- ก

ก- ก$+;
     ^
-
& +N ก  
% % 3  ก
+,6'J  =0&ก+7ก ;*
#ก %&#
ก  &>6 < -=ก/ 

 ก+# -7I07 %&%&3ก  %" % &' % -'%"3   +7
%3
 $+
  %&$#  ; 0 &
ก 5 64 07 -7 '/%&/
ก 
%3 ";
+,%&ก  4ก  &-5  
3 +7# #*ก+7%%&< -*'66
; &> =% +& ก 7
+,%& กก 
Jก
6&  - ก
 ;;6 "7"/
% > 0 ;
;*6 ;
  J7
& กก  7
+,ก *6 -
3-7
; > $+    
+,ก # ;'
 '4 &)*ก 07ก 4 J J5 < -$+$กก 
 %$%ก70;ก *4 J " >&>  "
+,;% ก  - #   
 ก ก   6>5 ;=+ C  + 7< 7
;"# &0 
ก #>'
% > %&  
  07' " $   4 J J%3  2503 $  #&>07< -$ 
 *
#>
# 4-7 '3 %&&#
& %&'  +  
  ก'
%-^   
+,-7+Y < 6&  5  %&$ #  &< "*ก)*> 07
%6 6ก  " 07 +N *ก>5 18 ;J< -+: 2492
;  '3 ก;

+,-7;  < - %&-ก-
3<    5 ;-7%> + 07
 3*ก 07V]ก " ก- ก
 
+, +75 / 
K- 7ก-7+/+ 6   VN2 66 ; 
% $+
  %&  J< -%&ก6 07< -ก+C  - "&ก ก '3   
#+'ก
ก
6 ' -7 #%   +C  


; &>;'
  &< -H 7= 'ก
 กก 0 ; 6 %  44 J07ก +C 
60   #5 ก ##>5 % 607ก 
ก  % "   < - ก- ก0;$+3*ก ก  '3   D 19 ก ก  < -$+$ก ก  >&ก
$ 3*ก < "07&+7ก J-'%"0$% % 0 &    4 J J$ 
#>
# 4 7%
 =V]ก " 0   ก%&*ก>5  ก  +7ก J+7 &>-  /  >
# 5 ;6$%
ก%> ; >*0 *< 7%  44 J< -7 %& 7
+,-7/-"   6 
 07ก7) ก7) ก  < ->*ก
+,=% & ' >5 ; %  44 J ก%&' 0  # J ก
 ก  ก '%  44 J< ->$ +7ก 3$  /0  ก 
- 7 6 
- "&ก
-
+,#&>
&>
  5
 ก %%&; ก 
 5  +: 2500 ก 
+&0+%& 18

"A 8.A

19

/0 Gray, The Soteriological State, 314-17.

13


;# %&' 6ก W12- "&
;
5 ;กH ; +75 +:  'J%>+: 2502 07 2504
 ก- "&ก &>ก  
$+ * 25 +: &6$%6ก%&7
6$ 
; 
; ก&-J +7 %07 ก0      5   V:- 0 75
+
&
;ก -
 4" #  
&>0 *6 6 '
07'44 " ก  ก   ก +7ก 3; 
ก < -
+, ;' +75 # # 

& ก
> ก  ก #'' #
-
% % 
 
# 3   ก %5 '407'
%&  &>ก ;4/ *> ก 
ก 6 36 +:
 +: 2506 
+, 76  - "&- ;%&+7ก &>0%$
6; 7$
6$ -
; ก 07$
6& ก +C   >&ก
 >
    < -%5 '4 ;-7 07  ;ก 7ก   ก >5 %& " J7
-#5 7   / &ก #- ;07
 #>
   ; ก> < -0 6%
6
3  ; ก6 6 +7 4J& %& $$ 60  5 07ก; 
&0;$+%ก'
%-^ &ก "&;*ก 5
6 >5
 3< -6ก  +# 3ก  %" % &=ก/ก 

 $% -'%"ก7 5 *ก*6  &    ก 7+
6 -
;&4#  D %& ก ก
+,-
36-7
6 
ก )* ;4- -< --7-'%"
 ;-7I D 07
#/
 ก6'JกJ7
K- 7 
# /#6 < 6 06 6 ;6 ' J ก7ก ;6  %;$ก-ก  ก7
+c +#
; &>
+,%&
 70 ; ก7 &ก 
กก5 $6  # >0  % -707   D  -7
6 07+#
-
+,ก 7 %'  -7&#
& ก7   & ก $+
   D % +7
%3 < -7 +7ก- "&
%%;-7-'%"+07-7
6
+, +75 )*7ก 
+,' %& ก70 ;  $ 66 +: 2508

 = +# 

20 '0ก
+, +)-7-'%"
 % $ '/%(+ +7% -)  32
)
  / ก0  ก -7-'%"+<+.%&
 &ก #
 %& /  
% I  ;  ก 4'& 
+, 
4 J J &ก 0ก$0+7ก 6 %5  <+.
+,&%
;  &K--J&)*+ก 7+7 
;3&7 -7-'%"
 ; *+N44 076  '%"  %&6&ก  *ก65 <   &07$%  S6# $%7ก 6 
+,$%$   & 5 *ก6  66&T21 -7-'%"+&>ก 
+,-7-'%"++75 #< -
-;6$%$ &$ กก 7# 22

20

Supreme Artist (Bangkok: ก!<)!

21

5$ก , 2530), 90-97.

Q 
1=()R "ก+ ก+<  #D$ 
1=()#8.A #  #D$ก !
1=()
1=" !<"ก/A #
"ก !)%
1=) ก !ก+<A    #"#9  .  !,@0A"9  9  

22

Supreme Artist, 97.

14

+: 2509 < - -7-'%"+%"   ; +   #
&ก#'  -'%"  #-  ; S-7-'%"
 0;#ก %&
ก T ก  < -
+,-'%"ก  =+    0  -7-'%"+
; &>7ก
& $ / J 0 กก ก  < -$  6 6 % 3 +707 44 J


 $+   ก   0+ ++'
ก 
# -'%"3 +
&&>0 *-7+&#     H -7-'%"  #- >'-7
6%&< -0 V:ก007+N2 *>   
+: 2508
ก  #ก    < -# S=63ก  %"   D %> -7607  '63ก  %"  ก%'ก ;  %&-'%"3  ก#% -7 # J ก+C  # 
ก
+,
 #  T  %5 -7- -&>
# ก$ 0; ก-  %&< -## -70ก ก
=

%&  / - ;J ก$0; ก %&0 
3 K 07  -76#3&- "&K 6 &)*  ก= %&
 &< -

 #07&)*  ก
%&
  
 (    'ก-7 http://www.mac.in.th/~pra/sara_02_0040.html)  =
; &>ก=07- -*>
+,-7
6
ก 0 0ก   # -    #ก 07%; #> )*$ ก ก5 #;
 %
+ +F %&  ; -7
6
-+กVN;+7ก6'J 6  &/ $; 0ก <3
 4 %5 6 / J%&  "+F %; -7" -7
6< --'*> 6   
 &#
&ก  -7- -  ;-7
  ;; -  ;-7ก5 0= 

#& 66 (07< --66 )
+,ก ก5 64< -*ก %3  2508 $  7
+,ก -+7 0ก
; 
+,% ก   ก ก'307 6D
 07  ก + กC
6&6ก  0    ก 7
+,
+_  ;4ก 
"&#& #& 075  + กC; +ก  =;4 
ก%'กK +:7;*6>   ;*
"$  ก 5
H 7< 070   
+,03&
;';  ; 07 0 &07กD $  /   
60 ก "
# #' = $;+7'ก 
" J7
& ก
"
+,' 3ก 6 #> 0 & 
&>  
6 +7  6 0-07#' ; กV
3+F0 007Madame Carven  6 $+
+7
%3  D
" # /ก  ก 
+&#' 0 ก  
 -  ' ; ก 'ก  #'  &07 
 3;
"$ ก 
&ก  
+,06ก&>
6
 &0;

#& 07+: 2508
"6 5 0;'  =;4 %&0 ก  &%&' /ก %  ก$$ %5 ;< --%> 
; $;
 ก !"-'%"0$%>
#/ <3
 4076   
 ก'4  >ก &#
&ก7K$+ %>/ก*
+,
'44  &- ก
 %>/ 0% < -ก
+,-%&07;;กD %>&6 < -  0 ;
;< - ->ก'  07 #  กJJ7%>ก5 


 %5  ; '07ก - ก
 0 *ก7> 6$%+;ก 
&>

15

ก
+,; %& 0 +_  6#
ก%>; ; ก< -; 7;กD 
 $ 
/   +ก " 07&

 %&

/  0 7ก
 
;  0 $+  6
 ก
  - ก
 ก0%
& $-%&7$ ก  
6 

#  กJ5 *ก< ;  
  ' 12
 $  =ก
#ก
% $ 


- 7&6%5

;  0    %& " J#$  ก< - 07< - %&
=0-/ %   ก6" # =%&ก
;$+ ก -7+&#   
;
# D 
 %>; 0 
+,-%&077
&  66 %&   66 ; ก6'+ '+$0%6$%%>#

&+N4; +7ก ;*< -   &>  ก
# %b&
'E <J
ก +: 2500
"
+,ก6' %  < -07  ก    
-& 25   ก ก;' &ก/ $% 65 "   ก&65 ;66 +ก ก  -6 0 0 กJ&&>- ก
 &ก# 
-&6
&
% ก&%  %ก 7กก&
-&6
& )*
&  ก # ;ก%3 0 E' กJ$ = ก# 5 %& 32 3  0;ก
ก%'ก %&7ก  0 0 *%  0

 " # (ก'a "'#=
+,ก#>
 W_ 'E กJ) %&ก $+ก ก
+:

2467 07&ก6> +: 2478 $ 0  ก;4 # ก %5 ;ก6- ก
 ;  %" 
+,=ก   " #; 070  ;กก J ! -& < - )*
+,'%"3  % & &5 ; 7ก 0 %>6$&ก ก J

! &
-&ก 6
& %&
 ก ก &60ก)*
+, 4#   - =
+,ก'E กJก&ก# 6;* 6';6 ก$ ; ก5
+, 0 < ''  < %ก
+, 4#&ก
#ก %5 ;ก# - ก
 ''-"(
ก +: 2496)07 /(
ก +: 2502)
+,% 
ก %&; $ก5 ;ก ก < 7 06%  %; 6   ; ก #  กJ&
+,$+
&ก 7กก&ก 7+7 ก ก  ก  ;4 / 7& 3 %&
#>  ก#ก %& 4
 
ก&   
+,5   ก >*
+,
 +7;  ก%&< -07  ก   7;' = ก+: 2500 / &ก # 
-&6
&
+,$+$     ก 
-&0     
"-0 ก7>ก6 
+,ก    %&6 %>  - ก6 6  *7$ <-   ก  4 VY  
"ก6 ก 
"H 7%&
+,'66
& %& 7ก  7ก  ก 7ก$ $  65 "  %&
+,$+$  ;* ก6+N4; % ก < -%5 ;  ก $  &ก$ &ก ; ก
+, >  ก $&ก $; " J7$ 0 +7ก   %&ก 
+,$+$    < -
=
+,ก+C        ก&6 ก-
-&0 0 ก&ก0;7 < ก ก  7ก
+, %&$  7 - > $+$ /   $
6&ก ก
&ก

16


&>  %  " J7 0 
+,
5 64 +N4; ก %&ก  &ก# 
-&066
& 7+ กC #
0ก%'ก6
* %3  2513 +7
&> 5 $+65  &ก65  ;* 6  < -$ 
6&;4  $; -'' 
  0 &Z
 ;4/ 07 !"$%ก(/ 
K- 7;##>);# &< %&%& ; 
ก $  #  5   ก0 < -0%$5
+, +ก+F *ก &
ก&  -07+Y   ก 
  < ' -"  &#
&
=;4  6
+,
;&ก
&$-%&7;  ก 
0G)กก 0
 ก - 6' < -ก ; 7;
;$+
=;4  &ก0;* +7# " +ก=
+, < -&
&
& $&%  % 07 -< -ก6 ก ก ก&> < -0 
)0 %&< -
/  ก$ก &-" ก
; กก 0   !"$%;# =& 5  $ 7 6  ก % 
-3 
%& =; 4 
 
;ก
- 7 
  6>< =&5  %5 ; %&
ก;4  ; &   

-
"76&5   6 6' 
" $ 
  $ ; ก%&< -ก
$% 7&=;4  ก ก
;
 )*
+,  07&ก 3*ก / 66 - ก
";  - ก
"
 0 
 $%&
-6&> $  0   < -;'7&+C ก   $>
+,;*6  %&+ก+F  # ก%&'

6$ 
- $+ก6  ;;%&'  ;*ก 
+, # ;$?  6ก 
 &6 -"%&*ก)*>   ;* ก=;4 6;* 0   %3  2503  6ก  &;   0 ก$&ก 7'#
&
& &ก
#ก ก ก&> &65 5 
 %3  2513 07+ กC/IJ # 
#-66   0;+7
%3$%< ;
0กก ก    ก ' =
+, 
"
;ก< - ' ก    ก +: 0   
 07 +: 2500
"6$0    65 5 
+,  ก$
+,%& +7;  ก  5   ก %>'E กJ     ก& # &; 6%&
 +,-&ก < - %5 $+%>  6 07
-< ก 0; # 3  ก  ; ก ' ก5
 ก# 0ก< -  ก  กก&0 7+Nก;ก6 7กก& $+  + +: 2500 ;
; ก  ก 6 ก6' % ' >%/ $%   ก6
 >%$+ $ &

"กD 0  ก% &    %&+*ก  %&< ;ก 
+, #
 " ก  ก 0  %> 07ก %&' 6 ก 
ก  2501 %5 ;65 5 *6 
ก& -< -
+,%&ก
& %>007 ก  ก$&= D ก ก
 $
60 6  %0- 
ก 6> ' ก% & $&ก  ก&ก07;  &ก$ก+& : 
%&%&/IJ # 
#-6%.ก6
6 -"< -ก;4 $%%&6  ก'b   ก +: 2508  < ;ก' ก ก 
"ก
0ก< -/ -
"
 6 
ก
-  ;ก' ;$

17

ก/   ก  0 
 %&
+,% ก ก6  < 0  กก-&ก  ก 6
ก& 6'J ก  ก+: 2511 07+: 
"6 ก# # '6'J >0 >' 6'J$
6& -"%&#
ก 
 ก$+
&  +7
%3 07; กก
$%$ J7
+, '
 ก; 
   6%&
 #  < -&6 -"ก < > 
ก *6# ก
;ก'C+: 2367 %&&>< ก  -  *%&' 0 $&;กH -   < -
6&-" %ก ก  ก  $&ก 0= - < --ก 6 ก6%>

0  - ก
 7$$ W'_
W_ ก
+,-
3 0 ก ก  D < -0766 ก #
  ก  V:= ก   ; ก 
   % & 3  3ก  %3  2503 $
6&ก  06 6 #5 #07ก7%  6 "&ก ;D ก ;
  ก 7 %'5 ; ก ก'3 ก 
+, 5 64-7 #กJ&ก   ก 0=  !"
 ##>%&&5 *ก##>07ก"'ก 
&
  ;* ; 
+,+75  6 "'ก   D ก6  6
 ก;4;
D ก   
< -07  ก ก กก 
'/+
 ก 6 2504  6" 6 $%ก  6
  100,000  % " 6   # ก  6;&ก 50,000  %
-
+,0  % ;    D %&  6
 ก;47$ 4กJ0%  ก    6 6'a )*
+, 6* 66* ก%&
 +,- ;7-7 J' 5  Z   7;  +: 2497 e 2504 & %
-&0+ 0;
% >%& $ 6'a )* ;4ก& -"ก 0  ก+: 2506 * 2516 &&ก 22  % ( ;4$
ก& ก- ก
 ) $ 6'a +7 
;+7 07;  ; 
+,"'ก $%-& ;4
# " 6 ก'
%-^ %&  6'$   $ ก 076 $   ก" #   %% &
 7ก"'ก 5   ; 
+,
 < -ก 0  07
6 # 
   6 +: 2508
ก 8   %
- *>
+,
%  ก+: 2506 0 6
ก
 
%&ก=+7/#; 3 %&
    -07กก 
 6$  % & 3- $+*7 > ก %3  2503 ( 2508)  ก 5 %-  %&
6
+,ก  ก
ก 6 ก 66 ;  07  ก  66 ; 075 ก  %-  -7; ก   < 6ก 
 07'  ;กJ7%&
3Hก 
/  ก
  K& +  J; 3  ก 
 ก 07ก%-
 ก $ 
+,ก
+,ก5
 6  %-   ก %& ก
+,H ; 2475 ;   #ก %& W ก # 5
 6 &>   6
# ;ก  (0  7
ก-
+,- "&ก )
3Hก %&    %5 ;% & 3   
- 6
# 5 ;;  %- $  07%5 ;"'ก 
6 &
 +N=ก

- *> &ก   / 
K- 7
6)&
 $% " 6 $%- J # 07;'%&"'ก +7ก< "'ก ก 
ก 07ก 6  D

18

;  %- ก$ ก -! / /6ก  %'  D
# /0;; 0; $  7
+,  
 6
 
 J ; ' " &  
-&-%>
 -"07
  5 ก %-  -7; ก  ก 
+,;' 
> ;%&ก%'$  +7
%3;  #   ก7 %'   5 ก %- ^  %'ก$W/  $% " 6 07 % +7ก<  D 07
 - %$% 'ก& /-"  ก ( 7
+,=   ;4%&' +7
%3) *+ %3  2503 5 ก %- ^ &-ก  500 66 0ก %'07%-   D = % & 30 *ก 
;ก 
+& 5  % 
3Hก  ก- ก
 07' $+ %' $%%& ;4
& #> & 'ก&
  -" ;D  ก 0+N
ก 7ก5 07
 %' 
-0กก  0=ก5 $ 07$  -" 
+,=6  5   ก&ก   6 5 ก %- 
+,
  %& +ก  *ก0  6 -D  -6 # & 07
ก6
# 5 ก   6   %& 5
&=
 #
) ;  $+ 6   %5 ; 4
&ก5 $5  ; 3  0 ก%5 ;- ก

; > -*-  ก ก&> $ ' ;' 6% ก ##>0;6  #ก&a /(+ 6  &  ) 07 # J 6(   
 >)
+, %&กก5 ก 
กW 0 5 ;6  6& 5 0;076&5   ( # J5 ;%;  กก  ) %>0; > %&  5 ก %- ^ 07
& 6
# $ กก "'ก -0   & 
 ;'
& กก  ก 0% 
+,% ก  
%&ก$ )*
 ก7
+c =  ; 07 # ก%& 0 
+,- ก= &07%; 7 
%& 0;ก'
%-^ %&6'/ %; &ก
#ก ก
# %& %- ^  6 ก % & 36 0$;ก 
/ "'ก 
6 
+,$+ 
+,%&
ก =6  กก  ก %5 "'ก  ;4= 6ก%&$/K;  5 ก %- ^ , " 6 $%- J #, 07
6)&
 $%
 7 7 $;" # ก 
+, %'%&ก/ก %  ก  < - &% %&$/  >
#  &0  70ก ;0ก-ก ก
% > 66 ; $ 0 6 %7  ก0 %'<  #  % 
3Hก  ก
-  %5 "'ก  ก  0 +: 2508 ก ก7
กก7 >%&ก 
  * +:6; %
& 6 0-0ก- ก

ก& ก"'ก ; -7
6%& / < -0 ;
;  !" 3  07 
กก    ก#+7/# ก   7 
 $  ก
-& /6ก  6&ก;*
+,ก == - "&ก ก 
 ก I %' 07ก -!
 $   ก 
3
-0= &ก  ; $+% +7
%3  J7
& กก  $ ;    6ก  กH ; $+#%$% +7
-J&กH +75 +:0 $;0 $
+,- "&ก#'#ก  = $ 07+N0ก-7I%& 5  
Jก
6& 7ก ก-
+, ก  ก>5 6 -"%&
;&07;  #  07  - ก


19

กH ; 0 $;0 $ +C  / 66 ก  5 ;  ; #>;*
-& 18 0;
% > )*
ก %>; ก'
%-^ ก  7%5 - "&  %&5 64%&'  0;07; ; # ก66 $++C  - "& 0% 
   D ก    %5 ก ;กH      %&$#  ; $   %3  2503 < - %5 - "&กH  ก   -7'ก 5 64D ; 0;%& กก'
%-^
# 
 ' 6 2506 %& 
% I  
+,  0ก4 J J 
 ' 6 2509
 +7ก- "&กH  %&  '%"   ก'
%-^ 
+,  +75 6 & 3&" "
3 07&0 ก3 ก ; # &
+,;ก  กH ก 
 $ก& 
% > 66 ; *$  $++7ก- "&    D $  % *
  6ก7%5 ; %&+ 7ก- "&กH   ; #>#> 0% )*&;  0;  ;4; $ก ก
 ;  %&##>5 ก'
%-^ $6 ก7
% $+ - ก
 
ก&#  07; 6 + < 
 ->%&$ก+1
%& < 6&   ก  > ก +7ก- "&กH  #
  +7
&>%5 ;% & 3, H & ก7% 3*ก +FX   ก', 07"  &กก 3  +FX '%'ก %  &  %; 'ก 3-
ก  ; ก - ก
 6 0=ก ก7 กH ; $+  ; #>
; &>$+;6; &$%%&
 
 
-
  & / 0กกก & -"ก 07 0='4ก  23  ก 6
ก 7 7 /   #ก กก 3  07   =0%
; &>7%5 ; %&5 กH  ก  $+  %&; $ก - "&ก
; &> *;  07;    /6  0 *6  
%&ก6 $ &H  ก ก&>ก $+
6J7# ก'
+,ก  K&
 $+; 
+,ก # 6># 6 &ก  
 ก# ก'  $$; %& 7++' -  ;/
&%  07  6
 0ก  %>;
-
% -7
ก& ก   <  -    C 3ก %5 '4&> 6J7กH ก   7 $ ='4
% % &5 ;ก +C  ;  %&  ก      ก-  &+7/#5 ; '%"3  % "'ก - ก
 " 6 ก'
%-^ * ก'ก ก&>
+,; ก  "'ก < 6&  / K
ก%&7
+,='ก ก&>;   D < 6& %& ก5     / $  ='4% 6
+, =V ก
    D )*ก7
+,
 ก;4%&' #'# 07
+,%&+7%5 ;  %& ก6  " 6 &>
+,    &กH ; 
+,'  5 64 " 6 ก'
%-^ ก  66  < 6& $ < 
   ก  +: กH ; 
$$  ;
+,$+
# - J # 0   #ก กก 3    &#'#5   ก*>
D ก * 
   /-" < ก   / %&  $ 
&6 # 
 / 
K- 7< 6& %&ก ก7  ก7
6> #  6 ก<ก &;+ 7# # ก
3H3  -! #> 5  ;*'6>

23

/0
!'%"กS  . ก, 
ก%# ?A"?"4  !ก!-
)6  Gray, The Soteriological State.

20

'% ; < ;< J< ;  SกH -7 #% 
+, ;*0=
3Hก 
+, ;*ก  -! #%T24

*ก %3  2503  &< ->5 ก  ก  6  ก'E กJ
+, 
 กก;
+,= 5 %&
+:X  '4 &07+&# 4 J " # '6'/% / $ 0ก ก 
 7H"4 07+7# " +$ 
 กJ7>$&H"4;H< %&  กก 
ก > H 7  %&-7/-"   0W  &0;';'6; '665 64%&$ ก 7   # 3 +F07ก  & =# 
;-ก ก ;' ก'  ;ก07  J # 07='ก
 ก -!
  ;4ก  H  07+7# #ก 
+, H 6 #"%&0% 
 David Wyatt
6 %3  2503 $  
+,# ก ก 
+,ก7bf-& ก  $%25 6$%%& ก !"# 07 ; กก 65 
;  -07ก"'ก %&KK ก- ก*  ก  
+,%&-*% 07
+,=5 %&0%  +7# #5   ก*>
 D 0 ; 6 # 
; ก< -07  ก $  7
+,

 %;  ก ก /6<$
 < -&% %% 0%H  ก*>
D  6
6 7; %>    ก 076 
+,    )* # ' ;' < -  0+N'4 &07'กH  ;  
+,+ กCก J%& Christine Gray
&ก 
+, S3  -
T ; 6 Sก 

ก    ก ;ก # 
;'0ก/
&07/-  $ ก "   
+,ก #5 7  %  3  +0;* < -07-7 #กJ&ก $ ก 
 4 
+,0 3  &> +7# #% $+ $   ก && $ 0  ก6 '% 3%'
%/ $*ก* 
< - ก-  6
 ;0ก # 
; 6
 T26 5 *ก 
% %ก  $ ก ;'
   ก + + 07= %&$3%" $/+ 6ก %& $0 ก 
% %ก   กก; / 
ก%& 7-"ก %&7  
# #6 " #  $+$ 
# -707  #%  ;  ก %& -7- "ก $+ / 
K- 75 ;กH ; 
 
 #ก%& กH3  0763  ;
&' ;*ก&; ก ก  # ก ;$ก ก%5 ;+ ก65 H  >65  
 ก   %5 ;0 ก # ก   
+,-ก ก%&ก<ก & 07    07ก ก ก
& D
ก& ก% %% 607ก 
 ก   6 6
;%& 0 ก  ก ก   ก #; ; -7
# '< -07; D
-  ก*>
D %'ก %'ก %&
ก& ก
 24 25 26

"A 8.A , 611. David K. Wyatt, “The Student Prince Who Saved a Monarchy,” The Asia-Pacific Magazine, June 1996. Gray, The Soteriological State, 510.

21

 
+, %&0 7 $$ 
  
# ก7%;- -+ & France Soir กกก ;  ; -7
# '< - (0  $
6
6&ก  >;  
+,% ก )
ก *    ก   %&   #'  >5 +F0 0#' ;
" ก /+/%
# # ก  % >; 0;&>=   < -
 $$
+,%&#
 J ' ;* < - ก 
+,=% &
#  +กJ" # 0;ก&07
#  
6=% ก 
+&0+7 H  ก&> %5 ;
 *
 % ก'C
+,0  )*+7  3  %
& +,% ก > ก'C6ก  % &
-&-  6'J

" # 074 J%3; / 
+,=  กก  #
&& ก  +:
#ก < -%3  2503
 0 6 
#4 J%3'   $  7
+,
  # J ก -ก ก;/ก&>

 *5  07ก #+7/# ก 7 
  &%& 07 4กJ % -'%"
 $ 
&%&7=
 - -  -
6 7;   ก  %&7ก 6$  $% ;  # 07 ก>5 5 *ก  
>;
 0= 
 )ก =
 -กJ7%&0 ;
; 


> 0 07$-*+ก+F  D 

 ; - <  $%/ $&ก  * 
 $#- ''%&;*07$ 6#- '' %&07%&  %5 ;65 - 
 &6 6'
607$  J0ก*
%- (
 - <  ก
 7- $ 6 #
 กก  )
 ; %&  #  ;*;6 
;  
+,
%6 6%&
 
&  ก- ก
 '/+ %5 ;
 %>  *  07
ก  6  7;ก
 *6 6'
6%&%-&>
;$ #
ก ;< Jก   Look  
 ก +: 2510
 65  
ก& ก- "&ก/ J  D 
  ก "  0
; '= ;=ก ก ก
+,  -5  6 
#%- *' ;*
 "  ก "&ก 
&>5 %&
 #-70ก ก +75  27 ก ...    !"#$ก % &  '%$ ( ! )#)ก* ก "&  * ก " +,'$*  )กก  ก   *-ก!./ '%$  ( %#% ก!/ . & )ก0 ( %#% ก!./ !#ก !"(0ก1($ก *'%$  -ก ก " *'$% &) $) '%$ * $ 2-  $ #  *))3- " ")! ) ." ก   &))$& ! ) ."  '%$# !4   ! &! )2 +ก( . #)...

27

Look, June 27, 1967.

22

!./& -0* !$ 2% %?  -4# 0ก ก$# %  !"(0ก1 !6 ก0)&  ("$#!./) )'$#& ) $7(&$ -%8. 0)&-) !./ &)&... !6 ก0 ), $#  ก( &... !6 ก0 ),*( &-ก ")%*(

07
-0 ; 

 
#ก  7"  
&>;WN  &  <  ;;ก6 7  ก%&$
  $  $ < -
   S

+,ก  %&$ ก 
ก > ; ก+7# #$ ก 
 - ก
 ก

 ก$  #>?  >
 กก ก T

-------------------------------

1

10   
ก ก


ก
  ก  2509

!"#$% $กก&'  11  ) * $ก+$ก & *,-ก
.)+ 
,/ ,0 .
1 0,ก
/) $#$#2!34*/1 56 !"#$78ก'!$)0 
##,#90/19-:. ก
3*)!$ $ก+% 0- Frensham Pond Sailing Club 


: 98 7"0*กก
/
- OK dinghy !"#$ก.
*/
-  !"#$

/ก 0ก0กก

-+);ก
1 )#, ก$ก !"#$50!$#
#ก##<ก. )0 0)-ก
ก=  $ก+
,#
ก
3*>ก King’s Mead Preparatory School !"#$$+% Imperial War Museum /1$#$#2!34*#07
* 0/ 

 28 ก
ก=  ,%0 )%)
 ,#@ 

%
:0Aก#)

  14 +,#
ก
3* :,#
ก
3*.@ 
) ก/1 C)  ++@ $ก++
50.D
% >58)#D9*/1
6 / 
0
7ก Salzburg /1 0000
,7*00 ก
)#
::   E# #)0,ก  1 #   !"#$ C))%0 ) /1+/1#
#ก##< ก78ก'%0 ก&'+$0% ก
-,ก&'$ก 

 .:)/10 #
#ก##; ก; >ก 
 21ก)ก+0" ))0ก
 5ก0ก/F,0 /  
-ก0ก##ก#
*ก  G-G/1/
 ก
/F,1ก: 2 ;) ;)0 D)0กก
1D
:)"
ก
0
./ % 1
2 >ก: 2 !'3*ก5D
7*9+ 
#ก 
0ก
,.))0" @#0 +Dก 2 H)ก

002ก/>; ก  )D)0"!'3*006 +/1!$50+$ก+ -6 %)
ก

0   -$#$*%0058 !$ :/)!$

. )
58 !$ 8+!"#$)#>"-#
#ก## ก
 ก'3*+,#+ +J /1ก I!0 ##* 0ก> .ก+*0ก %
" - ก
ก)+/1  )ก,#>1 > 8ก ก .,00"  : 0กก;$0/ /)# $
1
D$2#!
+!"#$/1#
#ก##< 
0;  .+/1 J Time 

0058!
ก#>6 +!"#$ >ก
 )-'0  2509 

- +

5#"9
*9

)9* -   ก
1/ก"
;>ก
78ก'>กD

00
0 $#2 C).
0*
,ก 6 
#@@ /ก"
;>ก
78ก' 868 >ก #00 -: ก
A

ก
/$$/
ก+!"#$ 1

Louis Kraar, E. Hughes, and James Linen, “A Monarchy Fights for Freedom,” Time, May 27, 1966.

2

D)0ก)
%0 1,400 

$++): - + M/9;กD9DF
ก++>58 98:ก
กก7D)0#0...58 ) *1
: Time 02#0:6 )0 !"#$ก>1)#% > )


: 8 +)# 
101ก 15 ก.$-%

0- " /  8 98+/1#
#ก##< 
/10/ก,+   O 0+$ก ##* I" ,+ :  /ก
0@#;ก6 %)
 >กก'
#0* -- ): )J Time ก ก:ก; ก
ก58 )#
ก6 !"#$ ก
.  +
-/1/+%0 98#)D)0 I
-0*  ,
->; ก/ D)0!"#$J /10กกD
ก
H>>.+!"#$ - 
G# ; 
*) 0 DD) 0: (!"#$%%)
1)#'Q*
- 0*
->;
-G# ; 
*)  
- 2

) -%0 />+0  ก %)
ก
0/$
 
1),# "+0 
. )0ก
ก: ):,-- 
,3>ก
/>1. ก

 
13 +) @%)
ก
.) .D)0ก
:Q$
#ก 
17 /1,+ "กSCT 0"58 250,000   @ ,-ก,-ก/ 
,ก 9 $#5"ก $  ) *ก : 
-ก
- Time ก/  ,#: >


1,2# %0/1
Q2

"@ I,#ก!%)ก


Q2

"@ >;)  /1 >
% 
-06 D)0%ก ) %


  >
#ก; - %006 06 / %%)  >ก1%
กก ก:
-,,:/151ก;%%)  H@ 

ก0 />1")075

)7ก)#<0"ก0ก; J H@ ก; - 
 %0>%0 
-
ก
0-ก&'+

!"#$/1
0 #)$
1ก0
#+ Time :  1
-0ก5ก
3* >
# -%0 
 0 
58+ > !$
กE-/)  ;!"#$ก/ก'
#0* +31$ก+(ก,#@ก!0 .ก >ก ##*)ก
+
# ก
 % ,/  $0
1.+ )0 #$ก'*#>
3*
6 ,#)% 0
กEก !"#$+. -/1
ก
0 +))#
ก #ก)# /1
#" ".)+
17 + -ก#)  0/ )ก !0 ##* -%0:>#>0ก 
17-6  @ ,0 ก
ก)+ 

+
1&')# $-:, ก
1.ก
#D+$

##*/ 
17%0 :/
Dก
: 2 #:.) $-: @+
17+)ก
$V ,>ก, /1$-:
ก
$1 "กก;)0
-06 ->กก
#D+>
1,ก
+31)/
 -ก;0% -ก$#0
Q ก
.$W ก;0 E##  >05->0" ,)# > )0"  %ก5"ก E##-  3# %กD$ 
Q >/ก
A0
1D0,* ,  
%/1!' /1

"ก
1)ก
1)-  : /% /%
 $-:   H@ ก.) -!  ! /1
#3-ก+ ก$
/) !  -/1

3

! 1ก
1,, !"#!  :ก>1
Q
,ก
/1 
 "ก)+ +31,,:  ก
.$W ก; ,ก
1)ก
1)-% %0 /1ก $ก+  ##*ก+8:
-06 -&')#<08)>   2500 : 0%+ก
##*%0 /%ก)-ก : ก#,ก
. >#
!"#7ก)#< $#$*
1#7
* %0/
*ก9#*,#: @ -  ก  0V2

/1
1#7
*A+>D)0
2  -
) ก
E## 2475 >#
0D

>ก
-/1 7
'Qก#>0 % >58 >0. ก D)0
1,,:+%0:/%>กFC)#*+0.D
0 /1D)00ก'
#0*ก; $0>) #
0 @.): 
 06   - 2#058,  7
1  
0ก 0ก>  %0 &')#<>)ก
+>)
->กก
-SM0  ก -$#$*/1 H@@,
06  >#
#) .ก0"  / )  ก


0:ก.)ก
3*+>#
> @$ก ก
ก#)$

##*/ 
17%0 ($ .) )-#5.0 2504
 >)7* ,#ก!"/
'=
%)
 #0  8 " )
%/1 . 0ก >/1ก
ก
+ 5"ก>ก./1
1 
,#)0 0กW (
 17) +    ##* >ก: !

0/1"ก+
$
)0"ก7#'0*"ก  ก #0 ก"$-#2#, /1ก",##0> 8ก;$ก  + M
#3-ก+!"$ > )ก
$ก+#)ก +ก
1)/10# * ก0 /ก @  +$ . $ .+000,6   06 %)
ก
.$0;ก0>กG0/1 Hกก# >กQ -ก+ !  -/11กA0 - $ก+,ก,,+/1,$-:

"8ก58ก
ก)+>ก> 
Q /1$ 5# 0  2505 >
#ก
1>00#0.5 I0
1,,%0( .)J >ก340"   2507 >,#ก+$ .>10" 0
0 /%58 0$ /580: @@3-!0ก;)+8:ก
.$W /1,# )-ก
  - กก++ก
##* 1)D>/+ก-,0/)+  >ก!"$% $0 100 ก#D
ก
11ก
:/
ก>
#6
1 
Q/1$ .ก#)+8: 20 )- >ก: )-#   2508 
> #@$ ;ก

1,.;ก6 +$ .  "/  8!   ก#)ก
"ก+8: ,  85"ก0# 0,# 
>0 8%)
 )>; / ))- >#
!"#7ก )#< $#%)
 ก
0ก>ก .ก ก;5"ก>/1  
D)0>  
#3 ก!"$

2


 Craig J. Reynolds, Thai Radical Discourse: The Real Face of Thai Feudalism Today (Ithaca: Cornell University,

1987), and Pasuk and Baker, Thailand, 305-6.

4

%0>ก - กQ
17%),#@กก
.กG-;
" //  - ก#)+8:  /10 > 
Qก ##*>08)
17%0%) : !
-ก
>.2"3 ก#
1 *ก
-
1ก7
17%0>1 D)#D% ก
1: ) ก
17# 
*  8 ก% I$#8ก)ก
 ##*%$0/>1ก#)ก>1 ##*>
#6 / 0+00 @Dก ##* 

0J4 ก
.$W  E#ก
#0D)0>):ก0ก


 ##*(ก .) @,ก
D)0
0ก
Q

1! >
.50
$

8ก',
#ก -: $ก+ก; -ก$ 8
QW %)
+8: %0 ก.
17- ก
08)
 7

' 2503  

#ก/1%0 E##ก
กD>
 D>/1 0ก7>กQ$ %0 -58  2508  
/1 0++
QW 0" %058 14,000  5) >$#  34,000 /1ก70 400  ก$
#ก  + )+ก
.กG-!0 
17%0$
% กก
ก
.0  /1 :>. ,2

+ก
ก.>ก
-+ 
%0 
QW %%)$#กA0 0ก>/1ก
ก)++ ")
) ,-:"+ก
#D+$ . ,#. 
$0ก
$-,1 >
1,,)0ก
$V D)0 >1%9:
00 D
ก
6 !0 ก
กก+ 
QW -ก

5 +.):0  /1>)
#ก
   ", !0 %ก  
13
QW ,>0 %0/1 " ก#7
'Qก#>: )+! :! D)0 @ )% ก DZ'3,,- ##*/1,#),"5ก'
#0* ,
-% ,0 -/1ก
)
0"+
QW 0#  H@ 
0% ก 
13 0
0 
0@
QW >ก,# @ +ก
1 [+,,: >)# $ ,-:0> +
,ก
/1 

1)"+%0 ก
.$W ,
139-:.2 +
13
ก
78ก' 2
3.+0#0 ก: 7
'Qก#>#D$
)0
#FO" 
#3 กQ$  
>%$ก0  .+
,3>ก
2.
ก#>$7#D0กก
1D))
1 : !$  % ,
0 >ก .ก
3*)-#   2508 ก
11
1 $ .
-ก.-6 ก
Q$#+8: กก 150
:   2509  @ ! /1

3


 (  ) Foreign Relations of the United States, 1964-1968, vol. 27, Mainland Southeast Asia (Washington, D.C.: U.S. Department of State), Documents 303-14,  ก กก  ก!" #
$% ก &ก'( ) กกก$ ) Document 316, the National Intelligence Estimate of June 1, 1966 ก'*#+$ "',ก'* & ( -
*ก ./  0 ก +) 1  '( 4

E. Thadeus Flood, The United States and the Military Coup in Thailand (Washington, D.C.: Indochina Resource Center, 1976), 2.

5

1กA0 -  SM0
Q0,#% 47 /1SM0
+ 97 5   2510 H@ .ก% 0!  -  . 11$#>  >"0,#ก;$#+8:
13:  
Qก
8ก'
#ก- 
1 ก ##*ก.กG- /1ก


ก>1 C) 0.ก+ ก#>
#% 0 ก / -
1 ก:ก;0  )ก!0 ##*$#ก+8:
-06 ก

0ก7-
1 ก,: >-)0ก
+ก$AA/1%

1#2#!$ !"#$ก; ก0" ก
#$ก'*#>
3* /
ก H@@,.
ก'*#0ก.;ก6 @ก  ;!"#$%%)ก
1ก
  
1D0,* ) /%>ก$ก>-
+0.D
0 .ก'3* 7#
ก'* " 0 "ก7#'0*"ก +2  ;/!"#$/D)0 C)0 #ก ก'
#0*0/1 ,>+ ก
$
17 +#>
3*0 : % )0ก-
17
058!"#$  2070)/ก;%  0 D $0 )ก /1
17%0ก;%>
#>กก
Oก 
0; # -:  
->ก ก+ Time  2509 %)
 ก
ก580
% 
ก+8:  5)D)0ก+>ก :%0/1,#  -
Q 
+%0 AA ก
กก
QW 0 %0 /1ก

# 
 00กก
+)5 
1,2# %0 0#9:# H@  0ก>/1#,-: ก !0 ##* Louis Lomax ก+0SM090,
#ก%)
ก
0
+0  - ก0ก-%0 8 !"#

$:/%  @06 +ก )0 I

1,,J 
6 >1ก#) !"#$  - “Linus blanket” 1


#) ) ก
*",.) Peanuts (" \) 0).) !"#$%)/ >ก) I ก#

 -J +
Q: / +31)0ก Iก$%)0 7ก)#<#2#<++ /1 H@@,ก;%)0  ,-5-++J )0 /ก/0ก$#ก+8:
-06 Lomax ก I!"#$%
5 7"0*
># >+
17%)ก% J 8ก+% !0  %0#:: !"#$ 
"8ก5"ก)" #0>; ) +)"ก!
ก#>+- )-7

'ก0"/ " +%%).7#  ก#)0")+ $ก#ก
/ก/>]9 ก
/
- /1$#2ก

D
3 +/) +. -ก  ; ก
!'3*ก#0
Look   "/++ Time   2510 : 
#ก D)0A$1 ก+0 )">1,,/1%
 $#$*#0 : .30" 1ก%ก)" / ก
1 ) (exotic) $ก .3
0กก0: ,% ? $
1
, #D , /  ;/@3

 ) $ก+%%)
1 ก@30"   > % ,0"  ) :$ก+
0ก
ก'
#0* I  />]9J 
ก;) >
#ก; - 
%%)/9;กD9DF  /1% 0  >1 ก)" 5

David Morell ก'*' '  ! , Political Conflict in Thailand (Cambridge, Mass.: Oelgeschlager, Gunn &

Hain, 1981), 82.

6

Louis Lomax, Thailand: The War That Is. The War That Will Be (New York: Vintage, 1967), 138-40.

6

/1ก'
#0* I,+
5
; ,-, 
;J : 
ก; 
%Dก
2
-ก
>)  /: /: /
%,- ก



*
- 
1D0,*

17%0/1
Q
#ก7


+#>
3*+ .)>ก
1,, !"#$ก% / #)2


,@3 0
"D)02

,# +ก $
1+ ก'
#0* " >8ก/ก+ #>1%ก/ก - I
,-
 ก,#)ก
1,,/1
Q ก

# 
/)# 
ก

0
1!  ก
/1% ก
0 0+0
0% ก
ก0ก 0-6 
%)J / #>
3*ก;>.) @ /1!"$# ก;+ >
1);+ Lomax ก
F_\
5ก'
#0*+8:/ +>
..D:%
5

1D0,*/ก
1,,%);;); 0กก $#2ก

/1@ก'3*58Dก ):%%),0 ,#,)+8: 
+ )0$V/1ก

)
0,D)0
,ก
/1 0. $ .+00  . 8+!"#$0  /$#2ก

/1@ก'3*  @ก; - 

) 
8ก'.D>ก
1>ก
D
3%%)8ก>#ก
+1%
0-ก>กก

!$$>*/1

.  +,# ก>กD
ก
ก'
) " )#
ก++/ !"#$0%%)/)  #)
#
#1%
กก /+ ก>1 40 /  0 ,:"%00ก>1+$,#.+0/1

. 
;>1%
ก0 !"#$58: E##
1>+ก'
#0*%)0+8: >/ "ก6 ก;%)
ก
)"/ ,#
ก
3*0"D

0
1>  ก&' .
*ก>1+ #00 /1+ก;.)/ ,#ก`/17# 1 0#ก: 7

'ก* !"#$%)

" . 0ก!$ H@ /1ก
-+%0กก " - 6  @ + + >  H@   0)$ 
 8 $
17
#
>
8ก' ++ +2#ก
!  / ,# +$ 1 ก
0" 
1>ก",#6 % , ##* /1%)FH
0
. >กกก
" " ,0,@ก
+ " 
0. /1",0,@$V ก>ก

0
1>>ก
Q/ )>>) 0$ก#ก
+058+) +#)FH#0.: %0/1
17 
0+    I7"0*+
J ++:#0. D
$#$* D
7* /1"ก; / #$ก'*#>
3* )0 .>1%)
ก
0
5- Q1"/>
# !"#$))#
ก  00ก; 0+2
31 ก
/+
-   # ก
/>/>]9#0. /1:0)!$  /1ก
1D> +"
 ##* /
ก  058/ ก
ก#>ก

)# +++8: !"#$/1#
#ก##<ก$#2/1

7

Look, June 27, 1967.

7

$ 1" 0
:+8: >ก 341
:   2508   553
:   25128 
-
,5"ก/>ก>0ก+8: ก"
#> /ก ก
ก.7+!"#$ /:5- 
100 
/1+
,ก

1)">1%)
 กก-.ก  0%
ก; ก#)ก
 0/  @ 

0ก7+$#2ก

 : ก
ก+8: 58   +  ,#$-"ก!0 .ก (0
:%
1.,-),# 7/1ก'
#0* !"#$$)$#0
: +8: 58!0 .ก /1 H@ 6 
17$- /1$")58 $2*+ 0ก>ก5ก
3*+
17%0 $-
  +  ,#
ก'
#0* !"#$
#D
ก
/>ก>0$
1$.2
,$#
 $
1$.2
"
1>> )6 /1ก
ก 
 @ $-/+:
,3>ก


Frank Reynolds ก.'0#0


0
-:กก
,0
 7 0/$

"  
$+% 3>ก
+
9 /
ก.) ก> )  0 0"
+ก0>*- + 98กก >0
 H@  0.0กก#) !  )"  ก
- 58,,#/1 ##*:FกSHTD+ -3>ก
+!"#$ Charles Keyes ก.'0#0ก

 8 

0058$#2
$
1$.2
" > ) 8ก
+0

!"#$ :
1.+/1" ".)>##@@3+
1710 +ก I, 8ก58:0

+ #)0 7

'//,6 / 
ก$-/) >
ก!ก)$
1
,ก&':+8: ... ก'31ก
>)$#2/),)>58 *
1ก+
Q%0  - ก'
#0* 7$.2 +
,ก
/13
1,
'=
*J ก
ก
7$00:) $- /2


,
1ก">ก
 /1> ) /):6 >1 %%)
1#7
*,-D0ก5ก'
#0*ก0ก; )0 )  !"#$0/)  ,0,# 

ก+08)5- >
# >ก/  D+ >$%0 +
#/)ก
.0 C)0 E##ก
+ก$
QW /1%0 ก


 ##* !"#! 0>
#> )-ก.!$2* 2509 !"#$%)0 ก+
ก Hubert Humphrey

122#)
QW 0- 
QW  ,0 -ก+8: ก

-กก
.ก + ##*
1  $ก+5ก
005ก
3*+0/1%0 +
+
-%
--A$10
ก
" ก ##* /158 , ก
 ,0 ->ก,#11 &)"
 :
1 ก
0-$- $ก ก&' !"#$
1ก7 0 0
: >/10 !0 .ก 
0/

17%0 +กก"-+ >.)
1 * 8 +ก
0-ก&'++ -ก
9-:
-# 
ก$ก7%0 /1+% 00,D
#
-# 0/  ก&'/10
 /1+
/) 8

'ก2, The Politics, 331.

9


 Bardwell Smith, *ก., Religion and Legitimization of Power (Chambersburg, Pa.: Anima, 1978), 105.

10

Charles Keyes, Thailand: Buddhist Kingdom as Modern Nation State (Bangkok:
 ก, 1989), 1-5.

11

  5 6'7 . 8 8*
 ' , Foreign Relations of the United States, Doc. 309.

8


-#
 Farnborough  @D12 ก
9-: 
-#

ก$ก7%0:% , ก
+ +>
#6 0)0 /+ก;ก0+)0 !0   )0ก +;: 
QW 
5G0 ก
1#>
3* ,# 0.),1กก
D>0 -ก713 +ก,5 ก 
%

$ . ! ก+8: /1 
0ก
ก
.>ก
QW ก+8: ->ก%0%)ก0#0ก 
>ก% "
 0 ++,#14 !"#$71
0;0$-:6 %#)/ก% >ก/ )# .
ก'*#0 : /+>1
1 ก  .ก#)>ก!0  /+ก;FH2
ก+ H@  ##*>ก!0ก ก
!'3*ก Look   2510 +0713>ก
%0กก0" 
0  ก ก ก ! "#"ก$ก# %... '  ( )*ก%ก*'"ก$... (+%! "ก  !, -'-!#'ก. '...   % #'%"ก$ ) %+ก* / #' "ก   !,ก.0!... )%# 1+! + 2 +  %%# +3  " )*ก# ก# '% )"ก$ " #  ก)" %* -    !, ก  /" #4 !$# " #4ก5ก46, -   #7   - "#!0, ! 7 8 )*2 +  % ก +# 1! )*#(! 7 %)! . $ # '3"'-1!9# +#7 )* %    !,) % 9 #   !#/%)*##/  % 9   -ก.# # ++))*! %$  %9   !,!#/*#  %ก:#' ;!: !,!ก 2 +   )! %< .ก#

);>ก

-?  -# 0$+%0ก5"กก 0"/ 1 D)0ก -% 
 
QW !"#$ก Look ก78ก'
#กก
1 $ก+5"ก ##* HT 
17%0 >1
1)
1 *ก,:+ ##*/1
0$

 I
$#7'ก6 I : I+31 > ก)0ก
17>ก
1#)(# 0
*) :  #)0ก;0ก%)
1#)/:)0 -%0
>0 ก#% /%/   %0>>1>00 5 %0ก

1#) $ก+ก;>1%)J 12

5#. %$% & *  $ -
 9 ก'* & *   '
$

13 14

Beagle Aircraft Works 5 ' ก:2 & 

Far Eastern Economic Review, October 13, 1966. Foreign Relations of the United States, 1964-1968, Doc. 314.

 & * "'*"; 

9

!"#$$")>!' 00ก+8:.ก + ,ก+8:กก$ "ก$2* //FO0# +8: ก  
/1/)  " !178ก
 00ก'
#0*
1$3

 #)%)    >  / 
/1
>%)
)>;   :% 00$ก+D
$0 #,0 -/ก

 /1 >!$7$
:!"#$ ก00 0 
/1>.)
1>ก
$-:  ก+8: ,.)$
+ 
D)0ก>1 ; _$ก%+ 8 * ก* ก0"ก+ 8 -ก>1!$+!"#$0# _ 
*%* ;-16 /1 _ก+) 6 >กQ"
 #
#ก##<
กE0" 0++ /ก0 ,.) 
 -ก/150
" ก"  _ 
*%* ก.  
,:%

0ก0  I 
-$
1
,#J ,#
ก
3*
%,78ก% ก

)0,ก ก>15"ก% 
0ก&' )-ก
  2509 )00 13  +%)
 07,:
0
 :  $ -%
+ก-%0 +>1,.)/1#)$ ++% 0 0,)./1 0 
-6 -0. 15  ++
ก
Saก 
+: $-:Q/1 )0# _ %  >ก: +ก;+8:,:% 0 _ก ก/1
-0#
1#) 0/$
!$$"ก0# _0")0ก ,#
ก
3*0%)
0#2 5) 1)/1
1ก.2 0,#)

!"#$0 ก
.ก+8:D
ก
$V6 /)  ;+
1 ก58 .+ H@  % ก#) >ก!0  D
ก
 @++ -$-: . ก1$ ก  # /5ก;
/ / ก;:+);ก6 ก;+.) / ก
$1 "กก;0%  !"#$2#0 .ก; -,%.$>1,1 0ก> +%) ) ,>1
5

.,#ก'
ก
%) ก%)
 H>>0ก
# /,%
- +ก ก  
5/1#0 1)ก-6 
;> ก;+0 กกก;ก%
)#  E
ก ># >!"#$08ก98:),#++  - - ;#ก/กก)# ,ก; #/100+% 0" -


-
.ก)# +
Q /ก;ก> -)# $- ก
"กE>ก
:   2510 !"#$ก;
#
# ก
3*ก'
"+8: . ก1$/ #.9* +#
 5  +ก;ก
D
ก
:% 
17  0-)#%.)"
3*% "%
+0+> $
 
  /1  +,#% )0 +
#)0ก
>) )#  กก  .ก1$ ,#+ /1
Q9-:)#$##>ก 0")# />)

 / 6 
ก
ก'
 ก. ก'
ก
120


  >+) #
 10,000 %
 /%

5+0%) > >ก
Q/1ก$!0 ก
กก+!"# $  

.)# 
ก
,
1 
#$-,7
'Qก#>% ก%))กก
"ก+ /1 ,
">ก ก
ก'
#2 6 $ก+,0
1#,-+,., ก
)# ก
3* /1#):D

$-:Q 
%FFO/1
1  ก2.
ก#>%0ก
.@/1
Q#

#> 5.)#/1
-%
--  )0ก
.) .: ): >1%
1
;>ก;%%)/

10

D
ก
/
ก6 กD
ก
8+!"#$ - D
ก
D )
*ก ก;ก0  ก
3* D$ ก'31 )0ก />ก>0//กก'
ก
7"0*
: D
/

" /1> 05"ก
+8:)0#>ก/1ก

#> ก
>)ก

-#,- ก
)# ก
3* >)ก
/1.) .ก
/>ก>0#!34*% 0D

0 6 ก>ก:0%)
D D
ก
$V,++,). D)00*  /+!"#$
1  ก
$ก
1>  -%0 20   ,0 -2
3.+/ก ",+ /ก
% 0-$-:+2 ก;ก'31/ 
ก+8:
-06 /1.   @ก  !0 2


, 0*/ก0 ,.)$
 +,).  10 " ,+>กFกFO)0G# ; 
*+,). +)0 
#).2
- 25"ก  /FO  " /+> -   ก O .

1,, 
00ก
Q
-$ก ##*/%%)1%
$ก+0 /$0*#)2>1 ก

ก',+ /1ก;>1/>ก  0 /1# 2ก;>12#0 ก7$.2/1/>ก)ก
-
 /ก;#>ก%  ก

$
,+5- 0*%),- " . 5!*+$ก+ /1%)
 @ /FO  " 1 #>กFกFO/1 /+ก'
#0*" >FO D

0  ",+ )#ก
D)0,).5"ก:,-  

 #) 0*
1)/$0*ก+8: ก
#% 0- ",+ /1   2512 2ก;:"#2#/$0*
W +8:   2510 20 ,#
#> : ก. 8
 ,0 -,)./1

  00 ,:/)  ;!"#$%)+$$ก$0 )ก
-D007
'Qก#>/1  / ,#  :0"
1 ก
0-
#ก -  25  )-#5.0 2510 ก>กก
% 0-/ )0 ก
 / !"#$ , -0"  
QW ):%G") />]9
- $
)D
0
##: ก/ 
-  $2*)  
1 
QW /1%06  : 
QW %)+ %0ก 
20,000 0% 00  $-กก
 - ก$ 200,000 0+
QW  %0%#)-: /ก;0 0
1);>
> ,  0/
QW %0 !"#$)#% 
QW $->
>
1); ): 0 $#2ก

%%)+) 0% ก
0- !"#$
#> 7 %0 ก*-*9;
*GD"" /1%  
12ก
ก.7
);ก /># />.)
1 *

ก -ก
0: ก
+%0ก,
#ก %>1 
122#)#) . > *,  .
; ก F
* "ก

Q#0
* /1",#/ 
122#) /1 James Linen >+#0
Time #0
*

Linen >):0-:

/ก!"#$ Metropolitan Museum of Art >ก:!"#$
-#

>;+ Time % 0 Williamstown, Massachusetts $-

#@@ก##7ก)#<  Williams College   578ก' Linen > :%ก0กก
- /!"#$ก;ก+ #)1%
- 0"  ก

#@@ I

11

:+ก/ .) #6 
1D0,*6   H>>.;% )0DZ'3,,-/1DZ'3 กก%  ):% 
- ) 
 
># /> ก$>1
"... >
# ,%
J ก58#0
* 
1ก"
; กF 
*>):0
!"#$/1#
#ก##<$
)0/+ก
-  @
1)ก )D00/1  #) ; ก
 !'3*กก+ !"#$0:!0 .ก  ##*: Dก/1ก0: 
#ก 
0ก   0-+ก
15 0.)+%)$ก> * 0+  27 #5.0 /1 , @+5)ก
Q
กD D
#
* /; 
 /ก;ก> *ก ก : +%)+ 
QW 0-0

1ก   +%0/1#ก#,-:ก
.>
#/1ก
AA 
Q%0 8กก
$") .0+$ก+0 5"กก;   /ก; ;%)ก0กก
>)ก
ก % %0/1ก
 ++
QW > 1  
%0% 0 ก
6 ก0+/)!"#$>
>
- %+ ก
 
%0%
 
+
#ก D)0:+/ 
%0>1 
/1%)
ก
SaกS$## %).20.D2 ก
3*)+8: /1 / "+8: !"#$0ก)0 
%0%%)% 0ก;0%)
 //1+)ก
SaกS /1 
%)
 ,0 -$##>ก
QW16 ก>ก: +0%)+ 
#กก0: @@)  
17%0
1);:ก#)+8:>ก +
QW 0  /1%0ก;0ก)0ก
 
%0% 0>10 0. 0 -.ก %0 ก
1: 
#กก;0 > *0%
 ก /1!"#$%)
0
"ก
)
0"+
QW #D)>: +8:0"กก
-!0 +
#ก  @ > *ก+ )0%0>1 Oก%)ก; -   
%) 
1ก
3*ก
"
>
# 0 /1-%0>
0ก % %)ก.)-ก#)
 )#/)+17 
1 ก
0- !"#$0%)$ก Henry Kearns ก2.
ก#> >



+!"#$ />#   2503

Kearns ก/. 
17%0 D)0A$1D
0-ก
1)' /ก;
1

. 

>ก
1
,ก
ก
.
 
1 ก
$0*#W กD
0- ก
1)':/)   ;!"#$0-+/
ก/9$- D
ก
)#  ก>ก
QW ก0 8/)  ;!"#$"ก 0  
1) ก; -, +% $$ก ,). 98 ก7

' 2503 :  0 @ ก


 % /,).>10"!0 ก) ก

> (98 ก
 8 ก
1
 )%0) /ก;  ก7ก->1D)0#:,# G# ; 
*
 23 15

New York Times, June 14, 1967.

16

The Pentagon Papers: The Defense Department History of United States Decisionmaking on Vietnam (Boston: Beacon, 1971-72), 4:523-24.

17

Foreign Relations of the United States, 1964-1968, Doc. 362, Doc. 372.

12

%)>ก
QW 
 -00ก% >.)6 
#3-ก+,0/)!  - 
QW /)ก
D
)
,).)0ก
 _;-16 0    2509 +31ก $0 ,.2ก ก

> -ก;%)
13.>ก 0
QW ก/  8 - Office of Public Safety 8ก+ State Department

ก:)" -%). ก

>:ก#++8:

!0 ก
 @,D)0
+2#)ก

> D)0> 1 G# ; 
*  100 $
,-:$#/ -%+2#)ก

>>1
ก#+,).+% ก#
>  0)0 ก
0:ก;>1ก  ก
) ก,).   % ,!
1!"+ 0 0 7

' 249318 2#)ก

>ก /1
QW ก;
#0G# ; 
*+,.)/
ก 22  /ก
Dก#+,). %%)ก#)+8: !"#$ ก O,).)0ก
E#2>1 $
1
,ก&'=ก>10.
ก#+%)0ก 0#ก: )0ก
.>ก ,).0 0.D2 ก
3*  ).)% /1ก%ก ก;  .ก
# : )+
> !"#$%) ก O" .
++

----------------------------------------------

18

Thomas Lobe, United States Security Policy and Aid to the Thailand National Police (University of Denver, Colorado, 1977), 93-95.

1

11 ก  ก    ?
   ก"# ก ก %& & 'ก(() &*+ ()(
,

 (& # - ,
ก.// ((0(& (1%1,( ' ก'23'()% ( #1 1 (('- ก/%&,&4 ( , &4 10,000 'กก849"43  (0ก '%()ก 2510 ', 1 
   < 9ก (0&ก ก8( 9 (&)ก()4 &กก1 
#%<(, &8  %1 4 'ก* ก ()
# #%&,(4, &ก9"ก'  , 
( (1กก%(ก '<กก    ก &*+  4 )1(ก9"4(&ก &*+ 4,%&,
1 (&)(0(  .ก(&",(&> &*+) <,&(<8ก@,@'4,
 9 
( &) ก
,(  '   &ก(
"ก
ก'
ก1 A

William Fulbright B 1ก

 , 

 
>ก 4 4 (01 4 '4 
4,
1 (&) ,
ก   &/ ก8(1 ก ก 4 ,/  'ก,ก%&,9* >ก
) '%&,ก()ก # 9 1 4 2 4 9C(
ก.//4, * >@%& 4 (
(0(0 (' A 2501 (ก ก@,.D/&ก84ก&'& 1 %&,
.4,( - F9,
-ก4&1

1


  ก
กก!"#$%$   & Newsweek
 () #* +ก  2510 &&ก$!(ก"#$!!$(   "#0(0!กก)! %$ ก
ก&

  0
" ก 1 
!ก #2 0
 ()$ "#$&ก$$+ก 3$4 # ก0 5กก6!ก7 +&&( 8 9 &ก: Newsweek  5
ก% %$ +( ! $)ก+  %
 3 $4 
!; <(0%+ก+ ! $ก )
 ก

)! !: =$ < 6 > )8(  9  ก=!ก$00#  (9"# Newsweek ก$!87 + ? # %ก((+ก State Department !0=2 %&&(#( )  ?@A0
+   ) "#$&($+ก 3$4  %

ก9&  +9 !  Newsweek "#$ !
 3$4  #)&
00+ก% #) Bก ! Newsweek, November 6, 1967, %$ December 4, 1967. 2

!$ ก กก ++
0=2 #
" 0$
9   ((! William Stevenson ) The Revolutionary King 0 165 Stevenson (8( +ก"#$)ก0!0$ก
ก ++ก4) "#$! 3$4 0 $ $ #)
9
8ก#F9! ! %$ ก"#$ก)0(ก #) 9  Stevenson ก +0 ! % McNamara &  6

2

%&,& ก8
(&)
 4 ก
G (ก'ก ก"ก.&%A 2510 F((&H>> 4 , 'ก,4 4 G3
#กก1  #%&,9ก%1,* >'ก()ก # ก&ก%1, * >ก8
)(ก(( () ก#

 1 4 4กก. / 9(ก  (1)1, - &"ก8ก ก+  "4( ( %   20 9 2511 ก84, ก%1,* >@%&

', (01 4 -)#< %(',* >@#%&,
1 'ก *& 9 @A 2511 # #,I >1
A 2501  J.K ก&%&,   -  กก ()ก # 219
 '  '  #-ก. / 164
 (&811)B 1ก9ก&(0  %&> ()%&,9
%  4 กก 9

* 4,-  กก# 1ก <,' .D9ก&,4 %&, '& %
*   B (0 * - '&  'B  & (& กD&4,(0(9"&"A ก(&)4ก#ก. / * >%& กD&ก@ก-*1ก I %&,กD&(<8ก J.K%1,%ก <,4 (&8,
  
 4 (1  กD&  ,
 / 9   K% @ก(@4,ก ((&) J.K %ก()ก #()ก / 2512 ,
1 (&)ก(ก1 ' ก,
91ก()ก #% <,'.D %&,(ก #*4 *%& 4  4('4ก( ' ก* >กก()ก #ก8(', &1  ' (0<4 4, #% (ก' ก  1 4  ก()ก #'&ก   "# %&,
4กก,ก.//* OP
,% ก89 *%() '
  / %ก,1(ก(& ก &*+ '(ก,  ( 11ก"# กA ,
,(  ()()ก<, ,ก&ก 9' - ,,กก<,ก.//
 'Q& )/ ก#ก(ก8 ,' 4 ((/ ( &% &*+ ( # OP11 4 ก8,  ,ก( #(ก)4 (,
4 ก&  (111 4 ก   ก
 /'<,(&8  (@ ((,%9"
 
>ก  ' ก( -  3 4

Far Eastern Economic Review, December 28, 1967.

( Foreign Relations of the United States, 1964-1968, Doc. 381, 0ก#(  0 +00=2 ก +0 8& & 9) ก กก0=2 +   #)ก0(<$ก $)ก; %$ Doc. 304, กG 2508   ก #+
0 %กกก )%$ #ก )#
+

3


 /'(& ก/%((), ( 'ก'ก,H>&, ก'& 9"A 2510 
. 49"(()ก(
(&) -(@&(1'   ก('1,  ก %A 2511 
."(
,(0* <,  ,*("#%(
% , ก ',  กก8(ก
',& ก(&%Pก
4)# (& # %&> (0ก  ,กก )# ' 
.ก8(1) (0(
) &I  ก& <,  ,*ก '&((0 372
# %A 2511 (1%()(. ก& 18 9ก &#&-กก1(
.3"4 
 >( (5  () 
 /- * ก &*+   (,&,( 1 '(8&'(
) 4,
( & 9"  # %A 2511 (
) 
.ก8 ก  4 9" 4,000
 4 *
)#&)%()'
  / กก

 /)I ก( ก('
 '
ก)ก* '4 4,'     #, ' &ก ,A 2511 ()U- 43   @%1 (กA%& (  กก 
 /ก8,(กก(ก#ก 1,,กC'
1 (&) 4 % %(%(   )C  ก F
,&'G %1, ก, '( #ก1,9ก   %&,ก  
. ก' 1.(( >1,%1,ก9< , ,   (0
.ก(U
8 ( / '%
% ,ก8 ก-.(,4(<%9' 1.( -&ก"# ก1(,(1 ก
#ก & ,   H% %&,
 /-4 ( ( ,
  / *(
,& ,1()# ก %&,(กH>&() 'กก
)#("#ก %A 2511   &/ 4, .ก 
( ก 4  
 '&     # Hubert Humphrey ' Richard Nixon &&( ,ก9กกก(  ก 1ก()ก # '& '& %()ก
 2512 (ก%&,ก'Vก( % ,(0() 
( ( (“Vietnamization” of South Vietnam’s defense) ก () ก8ก'<ก &%4 50,000  & # B  &*+ &,4 %&,&(& # ก ,%4&) B 1ก Fulbright - 4ก
# (0( &*+ @,@'4 (01 4  11#4ก18
4 I ก (&) &*+ ก# 4(&) #(  ก9 &*+ %&,(.*ก99  กก ก8
) ,ก&4ก  10,000 %(  ก(+ ก
(0CHก./- &  ( &กกก
,
 &*+ 
& 4 '( (&)ก8(ก"#4, 5

 0 ( ก(<$, The Struggle for Thailand (Bangkok: S. Research Center, 1986), 86.

4

9( )
 /&ก,"# ( 
, (1%& (1')#) I ก &ก #(
)#( W%&> '(U
8( /- * 
.  '#(/( P'& , ,   (&)(กก(  ' ก8(&)ก%(   กOP*4
(0<กก ก
., )#  ( ก & ก 
 >( กกกก 
 / ก # ก ,ก8<ก%&,1, (0OP ,*ก"#() I (1 ก9 & ,'& &"(1%()ก / 2511 กก
. 4,(,4%& ,
)&"()-  & (8กI && " ()& , &ก# 1,) ก( 4 4,%&,ก1 (&)ก
 / -' ก /9"
กก 4 กAก &,# (4, (ก  %&,'ก P<,%&> , 'Aก # /ก(8 
-(%&,ก& , 9"ก# (
) กกก8#(9 & ,'&ก8(<-(',@6 %A 2512 
.ก 9ก'ก11'& (4 (0ก ',  ) &ก &
%ก(+ ' ก '
- ก/#4 ก(
)กกP(4,( 
ก
กก(%*ก
 /#(044 ก4ก %J.D

Jeffrey Race <,(11>

()ก  ,ก*%((1ก %1 # 

  
.(0
 /',#ก8' &I 
.('*4( # 4  #ก84, ก(ก8
)1(  ,กกก'
#(7 ก # 1
.ก8
กก (&'   ก &"%A 2515   F ก*1%()44,
,ก()ก1,
(
%ก. / ',ก.4  1
 (,'4 ก()G8 ,(& # ก #(   
."-4 -  &)ก X/ ' ก KC ก ก'กก 4    กก I (4 ก& YWZ (& () &ก*&"#ก
#%A 2510 ()ก
,1,(<)ก
% ,%A 2511 9ก(, %, %&> - %(ก
  ก %K () &
 ( /& )
  /  ( >ก. %/  กก(0   ' ก  ก,ก4(&4, (8 -'& ' -ก' 1& (  ก8ก  I '%&,
'(1ก

6 7 8

Far Eastern Economic Review, April 25, 1968. Jeffrey Race, “The War in Northern Thailand,” Modern Asian Studies 8, no. 1 (1974): 85-112. Far Eastern Economic Review, May 13, 1972.

5

%(ก ,ก%1,-
กB(((0'  , ก
 / * (-
ก I -(1 1
 &'  ()((0<, ก %&,
 %ก"# 
 (0 1(  %&> 
4 4,ก1 (&)ก* -
ก # &ก/%& ,1( -( 
,11 -
ก)1'()&(&1(กกกOQ[9 (,,
/ก& ()4,%&,* >1 4'ก 1(3"&9"  % ก I *, %( A 9"A 2516  ก 1( 200,000
4, >1  ',ก(0  4 %1 9()4-/ก8 10 ก,4ก#&" ก.//'กB'
(ก  ก
 /* (ก '%&-ก  ก
 กก#ก"#' *
%ก"#'-X.1(1)1)1 (11 &ก4(& ,,%
(&)9กก 9 1 A 2511 ก *ก< () 1(4 ก
(, ก
 / F ,
 'I 9,(< 1(#(< ก(0'' ,H>&%&,(4  #%&G %1 A 2512 ก.//&ก"# (กกก"ก.(กก& ,%
  / 1,  %( P 
       กก     ก  ! ก"#" $%&"'( )!((*!+ ก*ก *+! & !((*+ ก!$"#" $%&"กก... )ก- ก  "#ก. (ก ก (
&&  ( ก  )(*+!$/(. (ก ก (
&&/" $* * )   ก0'( (ก1 '(ก ก(*+"ก
  "# $  ( )$"# " $%&""#. (2ก 2ก"3)$.ก'ก

ก12

(กก ก ก กก 
4 #(0OA)กกH[
 1  ' ก8-()4'  ', %( F9,(ก
   9,', ก8(ก
   &
9ก<ก%&,(0<, ก 
4 , 9ก/
... ก&#( ,4, (((01 ก ' ก(1กก ก,

9

%+ ก"#$ ?< 8ก %ก4 ก$6กJ !0 0=2 %$ UNDP ก$  %$%$ ก!กก %( "##+ 0กก "#$&(ก ก
0 ?00!8ก0(

10

9 !&( 0 A"#$8( 0 $!$ก&(0$ 0 A
0> &&ก $ %ก4ก$ ? )!!$ 09 !+ก& #ก ! ก+ก(ก ( %$ $กJ  ก(
0&&(A9&

11

(  Race, “The War in Northern Thailand,” 105.

12

#(+K$ก;0 $ , 13  2512, 8( Gray, The Soteriological State, 686-88.

6

(กก#)((# กก ก... ,(,&,%)#1%&,C & , ,

   
 'ก(   @#',(
 ,','ก <,ก ก,G13 / 
,ก ก(ก)#&ก 'ก'ก1, (ก  
,
กก1,%&, ก,กก
3)#< < ( &ก(ก8ก4  ก, ()4& * ,9 &, ก8 ก4ก,3)#14,ก"ก.,(4 ก' ก8(,% ก  %, (ก89ก%1, &4 (8'

4,ก8 ,(1   ( &),4&,%() &)4 ก84&ก ,9P-<กD& &,&>ก # 1ก1%&,ก"ก.ก*%&,&,
(0 ก"#  -กDก
  กก. / F("กก (& #,G (กก"ก.  % A 2512 F ก (, YH11G14 ('  \+ %&,
, ( ' 9กก- ,1ก4,>> F()((4,(01 4 ', (04 ( /11G15 &ก"ก.''8
 /',
 #%&, , (กก( ,ก*&9

 ก"ก.(,%< ()กก &,4ก&"' ก 4- #(1 &ก .'&  ก(,' ก/ ( ก&( %& กB(.*ก   '  ก ก<"ก(01>กก
(0'(@ (( 3"ก %'
ก 1 >  K ,' <,>> ก  ( #4, ก(ก 
 ((กก  &-ก %&

&%(
)
/ %& ---1
) &,  11ก

)ก

4,3" 

1 % ,ก. / 
/ก I 
)
 &
(  '&, <1 

3"&9"#

I '

'& 1 ก. /'1( 0 '' (1 (ก 1 (,
 

'(0>>   ()
 

 ก
&,  ,C   F1  ก, 9 I  (ก กก"# ,  I 1 ( 4,()ก

13

#(9$   2512, %$, 692.

14

15  2512, 
 Morell and Chai-anan, Political Conflict, 69.

15

Gray, The Soteriological State, 688.

7

,%&> C &,4,ก  (1 ก 1 ก8 4,()ก 9 I (,'8'C & ,%    ( 8G16 %ก I (( (& %&,1 
 

 H>&&กก8
) (   ก 
.(ก8ก) (&8'ก  3" '' 'ก 
 4 4,%&, 'ก 'ก <, &กก &)<, C  &, ' %&,-1/'ก <,(((<,) กก  '(0ก 
 

 ก  
,'ก(ก8ก4((1 F OP(ก<,ก ก,G17 ' ()(/
<*%&,(
))&ก'ก (ก. ก(' ,ก
1 (&))# *ก # (ก  F4 %1 ก
9'8
( /4, ก(,4
 "9"1,4 ',G18 &1/ก3 /'& 
.', (0()(.* /ก() ' & (0()    
 

(ก"#4,ก8' ก'ก ,4 (&8'ก  ( # &). ก8
)
 #   K ( กB1
ก-%1, F
 9 H>>' H>> 



4ก
  -ก

&<-1/%I %
ก&(
ก4'4 กG19 ' ((   F'
@'
 
( # 9'ก'& <,  ,กBI ก<,  ,ก() <-1/
ก G20 4 (' ก ก( #  
(&8'ก '(0  # ก %&

ก1ก กก()',1ก, 3"กกก(0ก 
 


%1  4   -, &)4 ก8  (  ก"ก.',1ก%&,&ก-4
9"<-1/   '(1)1 ก'/ %1 (0 Fกกก,&, G Fก ,(<1>ก
 ก ก
(  H>&' 
I ก %&,(กกกก(0-1/ '/
'<,ก1 G21 ( ก ('

(0   (ก%&,ก"ก.( (()%1,(1  (&) /ก ( #%((
/YQ ก / Massachusetts Institute of Technology ()-1/%&,ก( 4 4,ก -.' (( # (ก 1ก'กD& %&  ก B'
 

1 4 ',ก ก
(%. 2503 9" ,. 2513 1(  16


 Kevin Hewison, ed., Political Change in Thailand (London: Routledge, 1997), 66.

17

"#$ ($ (9, Royal Addresses and Speeches (Bangkok: Office of the Prime Minister, 1976), 26.

18

Gray, The Soteriological State, 694.

19

%$, 696.

20

%$, 697.

21

%$, 690.

8

(-.,1ก()ก' 
>< 'ก"กD& (9   ก(  (0 (& 
>%&, กก ก,  ', (0ก-4 ' ("ก#(0
() (  ก&(' %& #4 ( กก
-ก 1'( ก(,ก(ก  4, ( ก&'< 4 %& (# 0 (,ก  ก '4 
,ก
4 %กD&(ก8(&)ก)ก'
 ' %C ก(0(
))ก((( %&,1  ' F(4,Cก&()#*&กก 1  -4
"9"91  11... กD&ก
(0' ก ก '1 -&  4 ,(G (ก
  /\+ %()
 251222 (กก  11 + "# ก
 ((  11( ก  >> 1 4 ' 9ก'ก-(,&, "กD&'(9  F((ก,%&,ก( ,,กD& ' กD&  #... 4 %1 กD&',... 4 %1 ()4-.1, 4 ,กD&... 9,(ก
'1 %&,(ก
  (,%,() (4 9"กD&  ก.4,... %' (0
<1 ( 4 %1

 &,    %ก  1ก1#<,
>1'<%, ,
>1G23 %ก &" (ก  FกD&4 9"
 %P ',... ()ก(QP 
%& (, (
  ก ก4 ก8
 ,-&, %&,<,ก ก,ก"#...
 ,
"9". 
()# 'กก() I ' ,  ,ก%1,กD&4  <,ก 'ก11G24 1ก (ก  ก9"
)
 >( 'ก''ก,H>&1 (& < %ก 1- ก(+ %A 2512 (1# & 1ก I %(1ก

( "4 4,1 (&)11I -
ก I (()(ก',  ก  4  ,ก ก 1 
ก &ก 4,P'ก
,(   กV1
(0 11 '%&, ก((0()  -
ก( #4,,ก&ก(ก1 I (# (' ก >( ก4ก
@ ,@ ก&" -
ก((ก ((4 4, '(ก *25 ()#ก(0(8&ก(8&" 1 (
#',
#( (((
,(& 1ก'กD& '
(&8'ก  ก
 (8-
ก( 3"(0<ก 22

%$, 685-88.

23

%$

24

%$, 695.

25

"#$ ($ (9,   8ก #2, 27 ก"#> 2512, # 9(!#  (4+# + 0 (ก #2 : ##, 2513)

9

C  ,I ' ก8(,% 
 

'
4 (&8'ก   #4 ( , 1 '8'ก '(0#&"%(ก4, ( 
4# 1 &)ก (3) I ก(ก4 (0 ,
4 ก '(0   
4 ()'ก,H>&#  ,'&ก 1#
4 (  '
ก&ก ( 0 กก &, ((,4%ก&ก  (9ก (0ก%-1
1  ()ก<ก -
(0(ก(,ก
 & 4 %1 '
ก'
 #%( # (0

'&ก' ( ก&ก&9"ก #(V&' (
()(V&# 
)
ก 
 (8'< 3"',ก&กก 
> (9 %ก 
 ก&ก(0-1/% ( ()() ก
 #%  K %&, <,C (,%ก,
  (,%ก,ก"# 4 (1(0H(ก

' %* &"1 4 '< > กV<,C  ก
1,'
ก/ ก<,ก ก,
 /'กก1ก (()ก&ก #' . 2503 ()1#'#
()ก"ก. (  -4',
(&8'ก  '1,( (# ก YH(0 Swiss Calvinist กก (0 1 '&   (ก11 ก((>ก,&,9,&ก 'ก( 9กV (4,9," (4,ก"# ก   %ก()9 2512 (กก<,(11>,กB ก%&, 9'8
( / %& 1 (ก. กก%ก&ก,9P# ' %&,ก((# ก'
' " (  (0 ก&>,%4 ก(ก84 ก ', ( ก8%1,4, '9,ก(, ( ก8  
 (8กก 26# '&ก  ,()
 #%  Kก,
 #%  K ก()กก &ก',ก8  ก84 ( &ก 
 

'กV(1 
 #%  K
 %&,ก1  &
<'
,(& (0
 4 (' %&,
 ' ( # '  %&,( ', (กก ,1ก%A 2512
<&)ก(กD(ก^/ &กก4-
 #%   K',ก84 9)-. ' (0() %&> 9,ก-
((H>> ()ก<,(-
ก(B)#  ,1>
 9' 4 9(4,...
< &กก-(   K 9,44, ' 9,4 %1 ก8

26

( Gray, The Soteriological State, 694-96.

10

9)(0ก... <,%&,(ก
,(& ,(0<,  YH'4 ' ( & < (... 1 -&

%I ( 0ก(Q-ก %&,<,ก ก,&)<,4 &4,@%1,#(0ก< (1 27  ,ก4 %1
(9 ' (0ก
%1,(& <'
, (ก'ก ก"ก. F()&,  ,C  &ก ...&9" # ,4,'(9กก%&,4 ก#%1,

&)%1, (& < ก  ,(& < ' (9กก%&, ,,(& <... ()   ก89()4,( ( 8
,( ก((0<(   ( 11' (1 G28  

กก'
()ก 4,
(  '
4   (0  -1/ 
 -'ก(((ก %&,(กก(  ก(ก8
) ก( 
&) กJ  ก,4,
&,%ก 
 (#' 9"
(1) (% *<, H>>1ก ((&8,ก %&ก
  >>('&,

1%ก'ก,4%&,"# 
YH4 4,(,% ก
#4# (0() ( ,%4, ก( 
# (0(&) (/4()I %1, 4 ( ก()'  ( (,%

(&8(9ก' ก 
(
) (ก ( )%&,
"%&,( @ ' 
 

'
(, '('4 (
%&,%
4  19,1
  %&,<,YH 
44, I  (&)
 ก/<,(,ก ( กก.//1%&,กก()(  ก"ก.''(,% (0ก- * I 3"
4 (04 
 &(( ( '
(& #-กก .ก8"ก (ก  ก(
)4&11 (4ก ก &()# ก(' "ก3"#4,(ก"# ' . 2493 1กก(+ ((0 (  (0 ,
 11#
( )#("#(ก) (  &)ก  200,000
 'ก"ก.&(ก 20,000
(0ก  100,000
 3" %&> % ก(+ 11#ก%()ก"ก. ก8

& ( ก(ก()
 / ' ,ก(
)4& 
. ' 1 ก("%&,
 
>กก&ก ก * '<( ก* (ก %( กก#ก(<,%1,'%() 'ก
ก(ก. 4("# 50 (/(38 /%&". %&> %)# &ก%ก(+
(& #4,
'   %  27

%$, 695-96.

28

%$, 697.

11

'(,4 9"ก   ''4 4, ก
,
กก((, ก,& '',4 กก' ก8("#%. 2503 ก ก'  ,* -(@ก"ก.' <,%1,'ก1'ก"ก.4กก-'(กก(4,3"3ก'  , 
' (111 4  ก' #4& (,4*  ก+ 9 ,(<1>กก

,ก%1, &ก . ,ก &ก 
 &
4ก 
%& (& # ก  ก* >'ก()ก # #กก.//*ก ก' ,&ก,"# ก"ก.#&% #4,( - ,กกOH%ก ก (,%  9ก. 
/ )<,1 4 '* >'ก (#' (<,( '    ',(ก,11
/' %&,ก((&8 ,(ก,ก( 
,ก()# 3" ,
1 %&,กก( #4, ก&( ()( /'
"กJ K -1 - *%A 2513
"กJ K(% 4  F(ก4"#ก,()(? 11'ก/(8> ก"#()I ... 1>ก'-<,,1ก1 -ก()ก8 ก&'&... <
กก ก. / ' () %H', <' , "ก ((4 9&ก(ก-3,4,G , 9
"กJ K(0กก( 'H>>1(   OP3,
(1) 
)
, "ก(29 ()# %&, %ก#ก" ()ก(
%&,ก  *& ก'*(0<,
,
&ก '(ก8-9(0ก   ', 4 %กก ,ก"ก. <,%1,' 'กก()U"ก(& ( ก"#ก  &ก%A 2513  (ก4"# ((9,
 ' ,(  ( )ก"ก.%&, ก
 , 4 %&,( ' ( ก"# % ( '%&,  &,ก( 
# )( ( '
(' 
%& 'ก(ก8
 (),() %&,(0&, <,<14 &  /%()
 2513 ( &ก"ก. ก1,ก   ()%ก  4 %1 &, ก(30 F()4& (ก
ก %&  <, &,'ก,44,  ก8
)<, %& # ก   9,(4<< ก8(0&,<,% กก   'ก,H>&#G &" A9 (  ก"ก.ก,%&   '/\+ ก  ,ก  <,(0 ก ก &%&,กก,%
9ก %ก   &>ก,(ก,%&,((,'()# (  ก(
  ,กก ' %ก#4
, '


()4&)กก+ '31 ()  &(ก.  / ก"ก.%ก,)& )(ก,%&, 29 30 31

Far Eastern Economic Review, January 2, 1971. Bangkok World, March 8, 1970. Bangkok Post, September 21, 1971.

12

 &%&,<, ก"ก.&" 9ก4 กก(,& (ก%&,ก"ก.(& <ก"# '
%&,
( ก 4 ' (ก4 *ก& ก()  ก  I ก8 ,
  /ก ก%กA 2514 ก %&,(ก
9 %

) 
) (4ก' ' &*+ 
(0  "4, ก &)4 (กก()()%ก(+ ก"ก.'<,%1,', "# '* ก8  3(3 - 1ก ก(&8
(044, ( 9' 4,(   17 Jก 2514 ()(&8(&ก) 9' ก-
,* ( (& ก/3#A 2501 * '
* 9ก กกกDก"ก 4 %)5 &
$ "6&& 9(<8%*ก+ <,>1ก&  '*  (  (0ก+ * &4  ก  <,>1ก&   <,>1ก&ก'<,กกก 
 / (0 &) * &ก'. (ก1กก #  ' 
กก ก. / 1 ' ,
(8 ' 9"
(0ก*&() Vก
ก
#%'ก( ( ( ' ก  1( ' 94,1)  (0
-
&"   '()( ก-/ (Q&ก ก8(0ก, 32 4 4,<ก%&,* >    (& ,%&,ก  9 ()ก
H[ P ( ก"# 9 >>
 (, ก
) 3"(0  
>   กก I 9'  4Y% YW%& 11 4 &ก# (

  ก 3"
 
'
(0  ก,9ก"ก.4,ก   ก     Aก &,#()ก<,ก.Dก >> กK(0
  ก8
 กก

&@ก 99ก%&,กก '&  1 / 1' David Morell (9"11
##  Fก"ก. 4,ก(0ก1ก(,'8 %(... -<,&'กก()4 4, (ก G33 *
 ,(8%&,ก"ก.- ()',()(  %&,ก(4, ก  ก  (ก"# ()I %A9 (.*ก99 ((YV' *  %&,ก"ก. %& 4 9&4,  I ก 4 << , ก  %A 2516 1ก(+ ,(,'93)#, (0
#'ก%
ก( 32

Benedict Anderson, “Withdrawal Symptoms: Social and Cultural Aspects of the October 6 Coup,” Bulletin of Concerned Asian Scholars, July-September 1990, 30.

33

Morell And Chai-anan, Political Conflict, 144-45.

13

ก#ก,<,%1,'ก8("# (8 ก 34
#%A 2515 ((0&,
#%A 2516 <,%1, '(ก)9" 180,000
 
ก
.ก8
(,,"# ,(1 ก ' 44,4 ก *C  กก
# %&>  ( (
%()
 2515 ก& 10,000 - &P
.&ก,%( 
(&)  '  (0& * >( &4  ,
 
. >( ((8ก, C  กก
# %() 
ก8 
,(&ก(1 ก
,(& 
# #  ก< 
)
 #4,ก<  ) <,/
(ก
,(& &*+ %(  - & (0
< 
/ ก  ก1 ' 9'ก( 
/ก(0 >ก./ก <* (1)ก@ %()4  (-&(&# '(ก(4 กก   ' #
 ,"(%ก

ก' ก2ก' กก "#ก ก4, ก(,&ก*' &*+ &- ,&  ,(ก'' 
' ก  ' &-1/#%ก() '&  ('
ก ก() 
/

ก  ก '@,@ก  ()ก"#  '& <, >1ก&ก ' &ก#ก8(0 '& ก+ (&
@,@((0( ก1%&  1 ก   %A 2515 ('& ก (  #"#%& 3"(%1,(0(
))%ก ก ( '

ก-1ก49
 '  9'  %&,(  ,ก (ก(ก84,-1/, &ก )%กก8&-ก -

/ 9"9' ,
 ' &"
)<. .กJ./  3"(0&1'

กก & %&> กJ./(ก8
(' <-1/ ก(4,4, (4,
4,()#(1)%กก &%&,(C & ,' <.. 3"ก(0ก>' 
>  ก-
 1ก %() &
 2515 ก"ก.ก&&ก  #/ก  ก"ก.'& (4(.) "#() กกก()%( -  >   \+ (0<,  . 9 1&)  ,94,%(4 ก1- 'ก4 %1 ก- * ' (0> P ก> P
 &ก4 ' ก 
,ก4 ' 3)# 
,ก4((8ก, .ก
  4 3)# 
,>P(0(  %&,4,
'4( A 2515 4 '  1( ก 'ก"ก.'<,%1,' ' 
(
)(ก8 %&,ก#4,%
(, ก, %&> (0กกI %
(0  
  ,ก
ก & &*+ '4 %ก@,.D/& ' 11 %&> 
กก 1   / ก. /   ก84 4, ,ก(1(ก (OP3,(,,&" %& ก( 'ก (<' (ก /ก 3 /'(& / 'กก ก#(0 
. %ก  / (0&  
/(0<,ก  # '4 4,( 9"
@,@*9( % (,4(8ก

14

ก & ก"ก.4,ก  กOP3, '(4,(<9"
, "ก(&& "ก3"#(  H>>134 "7!!2  ' 8 !$*9:/*+*2ก&+*+'(-"ก"7ก4")(!$( - ก*;2'<
'( &%ก 2)  8+ !$'(ก&'&+/ "#
;ก*+)'&"7)$

&' (
 . ( '(  ก 1ก:  *9:/ !ก" $* )$ &*%&*

&' ก...  
 *;ก 1ก:&! *9: "#& : 8+ ' ก *;&+ก8+ /(ก&'&+/!$;" .%*+'* ' 8 ... &+ก  ' !$ก" $ก&+/*+ก&'1 !$') ... !ก&! )( 0
 (
*+)*(! & !$ก&''('(&%ก &* ... "='< ก/(*2ก 
)$*2ก
'( /ก )ก(&+> '*9)ก,ก"ก.-กก %() 
 2515 ,ก ' 9'ก,กก%1, >กก
'& 1ก '%&,   >>  ' (&)A 2511 * >%& ( 'ก (  >> '& 1  1ก 299
กก '  ## & 3" 200 ก&'  (&)(4 9"&"% )(0() (1 ( OP&ก (8( 8 ก

,
(,,  ก(.*ก3(3'ก,4 &&   )  9  '
/ #%ก%&,4(0  *'ก-9 Aก &,# 9' 4,(กD&,ก4 (ก.กก '& & ก ก 
/
-   ((0  
 'ก(4 9)(0ก&ก. / %&,
"กJ K -1 ,(ก,%&,*ก #11 (ก9  '
/ (Q(<  F 1G    (#กก"ก. 
(& )' ก, ' %&,(),()(0 &, (,&, ' (ก8/*-,I %
&" (9"ก%1,./ก3 /%กก ก4, ก1,(0H>&(    (  ก;ก&'ก "+)"  (!$' " $ก;ก"#*/*+'& 5/(ก ก'+ *2 ... / $   )$
*'+ &)$*+   )* 'ก;- ก"+/("# $?='&*+ (  2< "ก *+ก ก'+"#;' "!-1 2'... " $
*;ก&.8'&  )- ก @8 "<'*2 @1+ก0 8+ !ก5&!$;
2/( )/
"#! &... 8+ &' กก0( ) "/ 
- ก )$*(*+2'ก0ก"#* *235

34 35

Gray, The Soteriological State, 708.

"#$, Royal Addresses, 72-74.

15

(ก ( & &"(01 4  ก('
#%&>  29 (. 2516 (U
8( / ก&" ก( ก. /  /P %&>
(
)(0& กก 
/ ก 4   /  <กD& 4   /ก(U
8( / ()ก"ก.
'&(ก,
9ก4 ก()ก /
(  () # .ก8
&)ก, * Q& 3"(0ก <  (' %&, ก"ก. ,ก"# ก"ก. <,''กก()OP
,ก9 * ก1,'ก)* ก(0ก' ,
กก  1   / ก. / *) ก"ก.'
 F4 (04G '(3, &

 ก((0
 / 4

9) '  , 9ก. / ก"ก.( 1' ก K &
#&4  (), ( ( > ก# ก84 '   ' ก"ก."กก (%&,ก  ก &ก( ก%&, ก%1,
'%& ก,()9 '  #( 8/''ก &'ก <, ,   ,
&(ก(กก*&ก%ก %()ก  '  #กJ./ (0 <.. ' ก8%&,
/

ก 
>#&%ก(+ ()ก4 %&,กJ./
" 6 
   ก<, ก"ก. 13
  %,&กC&กก('ก %(ก,* >  )'

 ก(9กX  ', ก"ก.'11ก&4&ก,9 1,  () &,*    /' & 1 
>ก'& 
) /1 4  (0 / ,"#&กกกOP(,%A 2482 #ก(0 >ก./* >% , 9 ก. / '  ,(<8ก *ก  <, ,' & 4,ก,19(   (ก.1ก . . .   ก   ก% #   F9,ก(ก,* >(0กกC ก8
กC  38 ,
 %(4(#G36 9ก. /ก(0/ก  , ก"ก.(ก,  &ก*ก. /4,ก %* >( # ',4& * >? 9,4 * > ก(ก  1ก8
<,&   *'&(1 ,ก,'#
&"ก - , ก"ก.(0  9 ก. / ' ก8%&,9ก
&%&, ,'   (4 (
( ก ,ก* >ก ( ,ก   %กJ./  13 
 O1 400,000
1ก /1 4  '*  4 4กก   <,11' ก K,('  / (& ก/(ก"#%  #4 ก 1%
ก( @ I %& -(@(,
% )() () ก(<1>&, ,
 (,&,  ก"ก. 13
กก
1()ก(+ %(1,# 36

Bangkok Post, October 9, 1973.

16

 # (ก9' (, '(&) ก(ก  * >@%& &ก ก(ก ก8(1> 'ก"ก.(,4% 13
9 ก  ก4 9"%() (0(ก &" 1- ก"ก.ก8กก 
& %&,* >  9' 4, ก * >% 12 ()37 YH4  
, ก &ก #%()# (&A 4 &กก( ก(C  
 ก (ก ก/
(1)  %&,9 กก
(() %&,ก"ก.(กก1
ก( %& .* (1ก>1 <,%ก,1'(0<, กก"ก.%#  ก  4 4,%%&,ก ,(ก,ก"ก.(  .*(  กก( *%ก, %&,กก ก( ', 'ก((8ก
(,ก ก/<,- 38 (ก )I ก    กก  #%ก  4ก"ก."4
, Fก@ ก8%1,(,(ก& ./@ก  ( (%1,)(ก&'%1,(,( #((> H & (
%1,> H >&ก'4
%1,(,G39 9"ก# ก"ก.ก8
,(ก'U"ก(&4กก4,(0ก   ก(กก   Pก11 'ก%&,<,1ก, '  4 %1 # &<, ก"ก.(,%<ก(, &)(&8
,  (011',  ()#(ก4 ' 1
%  ก( &
1('ก&  -<,1 50,000

,
)&,   'ก"ก. 
(, ()
1(ก '4,ก .*'<%, ก,1ก
&"
) ., %&> ก  4 %&,ก((,ก  .*ก,ก'#9", ก& ก9' &ก# (( ( %&) <,141--& , ,( ( > '(   &  ก1    (กก ()กกกก-4 4, #% &)
(, (ก4  &)(0ก % 
(1) 4  (0
<1%
ก8  <(ก
)  ก"ก.&
 (ก
1  '&( %&,<,1กก, 9 
/ ก&'99%&,% O1 ((ก<,1ก(U
8( / 
  , 70
 ', 4 (
ก) (',

37

7= (9กA9, <
ก$9("#$ 
ก#( " 0$$กก) 18 () Nation, April 28, 1982.

38

%$
ก  ก ก"#$ 7=ก ก(ก  )+กก ก7& 9)% !"#$
0  ! !=$+ %ก&!=>A
9G(& 5# 9
0<ก ก7=$&(ก$+
0กก!... #  0กก;ก%! 0=$%%ก ?
0Aกก ก7 ? (4ก # % 
0ก ก7 #  
9 8 9+ก ก;!<%กก... 04&(9( #ก4ก %$   4+: 39

Far Eastern Economic Review, October 18, 1974.

17

กJ./(OV (0(ก-< %  4 %1   ,'กก
*  9 ' กก '& %* ' 4 กก '& %ก ()ก( (
)ก(( () ก<,1 กJ./C( ', #  ก 
%&,# กกก '& 'ก4ก (  ก
/&44 ,& 94 &*+ ก-/ ก 
  %&,<,1 ก, ('  # >> กK 
 ' ก  /(0ก*  9 กJ./<, >1ก(& ก
กก 

14 
 2516 (0 ' # #% "ก
4'%(ก   ( &ก"ก.%  #' 9 (0กCก/กกU)11-
,1 4 (
กCก  F(0
#'ก %   /4
%& 1กU)"#  ,ก11#ก
 (ก,('<,G Joseph Wright ก   /ก 40 11
) กC  2475 4 'ก,%A 2516 ก %&,(ก1 กก  70  ' %  /@ก (0<,
#* >'1 4 ' (<(,  ' %&,(
 กกก"# ,11 & )'
 I %&,(11%ก  ,(<8ก กV(ก& 4  กCก/#4,ก  4 (& ก/ 14 ก8(0 %& '
%&>  9ก. / (0
#'ก%1 (  ((,4  กก(<1>&,  " (
 
#&" (, ((0 %&> , 46 ' ก/ 27 Aก/ 4 (,'ก I (# ก
1#'(ก 4', ( ก/
&กก %
(ก)#&#%'ก (8H>& ( ,
4 33,',(
) ก,'& , กก ((%

>& I (0 () ก*&A 2514 (<%&,ก
4,(&89"H>&ก4,ก 3"ก8 %A 2515 ' ,A 2516
@,@*9ก'%&,ก
(&8  ,
กก  9ก. / ก"ก.
ก&%1 4 ก( 'ก4,ก  ก  (&84,1( ก ก(ก8( 8ก)ก 1 1(กก8
) ,() 

(044, ก (กกก ' ก#  ก8ก-  *''4 ,(ก,ก"ก. 9ก 
 % 'ก ก * >@%& %ก #&" A #&# ก 4 4, 9ก (0H>&   '
(%ก ก"ก.,()4( ) 1 4 
' &ก 40

Wright, Balancing Act, 211.

18

กX <,14',& 
 (9"ก 1 1( (
&/1#&"%1 #  Fก'ก'3 (Q(<(%(& ก/  2516 () 
 #...

(,% (0
(0 &กก.
 (, 4 %1  กC  
-ก()% 
4  กC()ก 
G41 ก(0.1 4  กก  "&%11('ก"ก.) (%&,ก"ก.(,  ( กก%&,ก( % 9 
&4, ((Q%&,<,1(,&()(กก '( (&81กกJ./ 1ก4 ' ,ก, (0 '
 ,ก11%# 
1 ก(
)4& ก"ก.'ก()1 %&,(กกก  %กกก <,ก"ก.& (& ก/ 14  (  (ก4  ) ก(


 ( Fก   ()(-ก (%1, ก >( 4'4 4,%1,-1/ ()ก4 9กก,H>>&)
,11
 -ก "<>4 ((-ก  %( G42

-------------------------------------------

41

William Bradley, David Morell, David Szanton, Stephen Young, Thailand, Domino By Default? (Athens, Ohio: Ohio University, 1978), 21.

42

Gray, The Soteriological State, 717.

1

12    กก    ก 14  2516  ! 

"# #$ %&'()*#&'$  #+, $-&. $ +. " /0  1 !#.ก$+  2"." *3&' #&.+.4 ,$#+&' 6 5 2519 "# #$ %'7 .+ '.$85+9  $31+ก:+.ก' !#. ;2 <  .5$ +.!#.1&1&5$$5  ก:+.=2!,2.# 

> =2!8&'.0 + 11 4-. >"<30 % 2519  ก+1>$ ก+1<#ก #ก 1  &7 <#ก$. ก ก+1?*./!.    ,'  4  !#.ก>.ก +#7  +ก ก 14 8;2 <$2"$.>" + $ +.    @+ ก 27 %B +.+> David Morell  '.#" @;2 <ก. =2!& 8&'$ 11ก  -&.B1 $"# T.D. Allmann +ก+ $< <..ก  @>&1- "! $ $+..#";2 < $ 3&# 5(ก! ก)8$ 129$&4&'ก:+.-&.B! '#B >" $. 5. 'ก &+ 2475... >"+7 >"ก! ;2 < &8 >11F& + < B Allmann <2ก ." &'.

ก+ ก 07.G #" @>&1- " ' 2"1!&';2 <- "-!-FH '.

$3<.1 > '5-&.!.5+ก&'- "5.-!<1Iก:+. ." !.กI$+ก5+7 0  J1+!&'."  +  2>&1- " !ก+1 &,&'ก.2"ก+$1.G ." 'B7 2 +&' .+ ' 2"1!'ก+1<+G >" &'.+ - " 'H '.$3<.1 > 5-&.$"#9"- "5.I ก:+. >". '.." '7 ก+ 32ก  ! -."

"..!#.กH.4  &'>&! &ก5I$ &'

3+#;2 < +ก:. I =2!8ก"$2!ก1+ 5# - "$ 1 $+ 5 . >  -กI &'5ก 5 $3  $8+1+ก,0ก: ;2 <$+1$ 4-.> $+ 5 F @<  5$8+1กI ก+1+K4 29 $8+15 ก+ &'<0 $&!.  <#กก"$2!ก+1& B +ก,0ก:50  <23 $8+15"

   >$ 30 55"&' ! -!&&  $31+ก:+. '+กก  ก+1+ก# ก.1 0 &"+7&' !30 8&'< 07  $31+ก:+.  ก+ ! ก+1  4-.>11+#>& &.> +กก  " # 'ก;+.<2+7#" @=2!ก$'. 5 5 ก1&' $85+9&'$  $+ 5 <#ก !  !ก-ก> +7" G > $ 3<155&' $+#+#>&<#ก

1 2 3

Morell and Chai-anan, Political Conflict, 68. Far Eastern Economic Review, December 17, 1973.

! >!#

2

 -!... $ &'85! !<#ก  'Hก$> '# ก<&' ' $1ก&   !#. "$'..#" 42 %&'="    - "5. H' ก$+ ก"#B4 ก 14 85"'7 "# ก+ +1-"$ & + ก<#ก+7->!# กI- " ' -.0H. <#ก -#! !#.ก+ > !#" ;2 < =2!8ก2>ก" +K4 29 "> ++ 7 +K1 ก;<17 + +# 5 .2"<'.

- "ก'

$+99 4 ,+กL  5 '&';2 <+7 .กM =2!<<ก: N> 4+ 4+ H &' ก!  ก+1#+ +7 >"  2>  58!ก  ;2 <5'+&  - " "=2!8&' '1 ' >"K &'0ก:> " &  ;2 <  

" & >$ ก30 5# ก ! +# . 0  #+  กก5  11+K4 29> +ก4 $+99ก5&' > ;2 < ก$"#+# "# 5 +K '> 5 ก ก" +K4 29 /0

 ก1!#. ก1  $  +K '. 4 50กO&4L H > +ก# ก8# ก <#ก +&8" >ก$I #+&' 8 ก5 2517 ก<" +K4 29 ก 1#ก 4-.+7 $1(9 +K$; ก"&' กH.3 .+ 5 .2" ก".!<#ก+7<!5# I 1"+K4 29 ก&5# 14 

+K4 29 + +70 +$ก+!;2 <ก58# 2,347 5 @ก&ก$  ' ! ก >!# กก+ ! 299 5<&8!&'<"

+K4 29 !#.& '7 ;2 <. 2H"$2 78> " 4-. ;2 < ก,.  2,347 5#+&' 10 4+#5 2516 +#++K4 29 0 $+!+ <#ก    ก+$ !   7 H.;2 < 1 .!<#ก =2!J1+;ก+,+กL$&4L #+&' 19 4+#5 <#ก  >" 5$  100 5ก 2"<#ก   ก>&1- " '5 2!+ก530 100 5 <#ก 0 ก ! ก> 5+ ." 50กO&4L> T#. 0U ;ก '=2!#" ก45>"  &,-&.> 4ก1'4 ,$ 5 " =&'-! $;$ !0 ก  '!+ก:. $"#9"5ก &<M 50 0 ก ก > 12 /I+ก4ก> +กก45 " +K4 29&'<#ก -!+15!.50 ก+1+K4 29% 2489 - "-!< 8  ก:+. > >1" 8 ก?*.1 !+K$;&' '$ $; /0 $;=2!>&&' กกก+7  =2!ก'ก$;0 +K '# 30

.กM  ! $  ก$; 5 ก ก.ก" .+ -!ก8 ! ก'    I 1+K4 29ก" $" !

4

Morell and Chai-anan, Political Conflict, 99.

3

ก:+.   กก:+.> &1- "$ 3 J$4   &' + ." +7-!. &8!8     .2" 1'.#ก+18  ก:+.  '7<'.  '.#&"+7 & $4 #+ 2 <0 <ก+1" '7 ก +7 +กI-!+1ก + # กก" +ก:. ก" 9"$; &'8H.ก: ก# =2!#"กก-VVW?*.=>"  &,-&. > 5ก!   ;2 <  "# #ก! "  ก" ก+ :.  ก: N'ก" >  '. " 2=G "  ก" '7- ก >$ 4-. + ;1&  ก,#"+K4 29'7-!+1ก'.ก! ก  #+&' 13-14 5 2516 >  1#" ก:+.-!< "

> . +1>!# +K4 29'7 0 ก&+7   > #+ " กN1+1ก"G &'1ก#" กก:+.> "<'. =2!'.# &"+7 +K4 29'7.+ -!ก8$&4> !&'    -&.&'3#"ก!#!-#!#! . .> 9 " &"&'. =2! !>

 '$&4ก# +#   '.#ก+ 5-&.&ก5 ' !&'48

 ,$ ก:+.  11ก ก5 &' 4-. +K4 29> $31+ก:+.-!1+ $3 &"&'. ก+ ! ก>  5 '!

>$ $+.$15#  +ก;+ก'"&+7 $ $31+ >  - " 'กH&:ก >ก"=2!&'H5"! ก:+.+K4 29  ก+K &'="   ก:+.-!H&:ก >ก"5 +K &'N'ก+K4 29 กก I"'7 " '7&5#  4-."   -.." < 8>ก" ?*.1 > < 8ก:+. N1+1% 2492 8$3กNกN.!.ก?*.1 .2"&'ก:+. 8  ก:+.ก>" + 7 > 33 ! ก32ก ..!515 $"#1$&+ 7    ก &+<>  ก " N1+1+ก:. .+ !8 ก:+.ก>" + 7 #Y$;H. ' 4 5 '=2!  $ #Y$; ' 8> I >ก" ก#"$;=2!>&&' '8#$  ก กก#" > ก. "ก.+1.+ 7  ก:+.! ,+.$'.

$ $  &+7 $ $;  .5# #"#+ $ 3 + # " กZ .G กI-!H. #' Y$  ก&+7 $;ก+1 $  ก$;=2!>&'ก- ก" '5 . ก#"+7 #Y$  ก.+ $ 35#8" กZ .กI-!!#.ก " ก$;=2!>& #กH.- " ก' ก$'.

" $&!. 'ก! - "! !  ก 8ก(# 30 &)8 8>" $; /0 5#  $ 5 

;2 < &'2!$0ก#" ! ก5#! 8ก+.2"N< !&'ก   +# > .2"ก   "+#  &8

'.#ก+ +K4 299!.กM ก5 +K '50  0 ก5ก$; /0  $ &!30 5&' '"+กก 

('ก>!#) &'$ +K4 29 "- "! ก'     <'. >5"="$;$ ! &"+7  G >!#  " $&!. -!+1ก ก,5 2517 +==  $;$ ! - " "$ &'.กM $+99-!##+ -#! 30

0  30 ก+1ก>"กI32ก+7 -#!H.;2 <  ก+ ! #+ I#"" $&!.'7 4-.." <<'.

4

.ก#! '.#5 !% 2518 #+ +ก>ก!- +K4 29! 1#".กM =2!  $ ก>" +7 #Y$  ก 

ก:+. >&&'  4 5 ' #4' &8!ก:+.2=2!"& ก  &'F=. กก- ;2 <" I'I  -ก+1ก.0  +K4 29  ?*. #  ก$;<()*##"#."#ก$ .+ +K1$+99% 2517 ก 14 -!F&81$8+15# ก+++7&'$+ $ $ &,#: ก &<M I -!#.5# Hก &ก5"  1&! 3!#. ' &ก ! - "#"  5# .4 $+ 5 ก N!:Z1+ # ก !8&  1> กก '& ,:Kก + $< <+# " 177 N1+1-!+19 % 2517  &'-&.ก.2" &4<;# ,:Kก33.  &+7 Hก 4+#5 2516 <'. '.# ก'   &!# .   ก ก30 249 5+7

#> ก ก '+5#!! '.ก! 5"!  G 8  "# &,#:&'="  > 5">

+78$"#9"กI- "-! ก' 1+ 5+1 !."  +  + VW<  5 /I".% 2516 5 8# ก+1 - "-# ก &  515+#;2 < ! ก'. # ! !#.  "# % 2517 'ก &!# .  

<+ก H > $4'&'$8+ก &+<.$M "#  &.2"#! . !#.ก &!#  ก";<1>ก"= H. &

4ก  ก:+. H > 0 8! ..  &+ 7 % 2517 ก" #+ - ! ก &<M <! '. ก'.#ก+15< = 5" "&' ก.0&'   !'7 +ก,0ก:!5# "#.ก++7 <#ก  1 5+7 +  31+$  ! +1<+G 5 ก+.. 2517 ก:ก# 7,000 5>+ #+ 2"  ก,!&'  <#ก  @ ".B H.-!+1ก$+1$ก+ก,0ก:'ก "ก+ +ก,0ก:5-# I  +# ." -!= <#ก FH 1&1&  /'-ก +ก.+K1> ก&&' '$+KM ก'. # ! <#ก >Nก &+<-&.&'ก 5# H!.*3  =2!ก"ก!. H.&'ก &+< =2!&8$'. ."  "ก["+ก5-#& !#! .ก+1<#ก .+ !-=3+ 78 + ก'&'7N#ก'0  4'.&4 19 '=2!8+ก,0ก:=.#"ก3"  2"1!&.&';5'$1<$29+7- " "?%   <5&.." &' ก &+<! >"=   ก 8#.ก1 5 #$ +ก,0ก:FH #".&4ก"!=2!ก"ก!. +7กก5#15 $! 5# $'.. กก#"<5&.$'.'ก # ก$ [กI "ก+ < &'.  4-.กI+ ก &!# .% 2517 < $.J2ก" 0  !#  &!# $+ [ !F5'< < 4 &'$O:L +1$0ก 07 < " !#.กก+ก<#ก  < < 4 "กI- "-!+1 +7.,#H$ก+15 50กO&4L H  ก,#";2 <J$45 +7.,>ก" < 4 @ ก#"#

   - " ! ก+1#

  ก:+.B 5

5

Jackson, Buddhism, 104.

5

> ! 2/!.1 5+ 7 =2! &!# กI- "-!;+.5ก5 +K <#ก  1$+99&' 5' # <.. ."   ก>ก!(95# .ก> 5# - "4  1&  +7 5 ก ก 07 < !<<& #"

ก:ก> !&'> !'7 ก2!  5#15 5" "&'> ++ 7 H5 กก .&' &' 9! # $ 3515 <7&'* $ H& -! > !#" - "-!ก $&4กL I ;2 < กI  #" "'7(9$+ 5 &' $85+9 >"#  $+99กI$+7ก-> 5# 14 !.ก-&' ก !-(9G -! ก+ก  .2" 8>" -!#! .ก5! 5  ;2 <> กO: $'# =1.&1. #+9   &'ก+ 5&.- " !5.0 8!#.ก ก,#"ก! +K1$+99 &"ก+1ก&.,"$31+ก:+.

ก &!# =" ก"กก+7  ก5 2518 '<5ก   ! $; 22 <5 >"- " '<5. &'-!ก!5'. $'. ! ก $;1'7.+#>ก'7I -!#.<"5!+ก4ก> ก" #  '< .5$+ <+4ก+1ก" & > ! ก  4(.-!&'+ ก&'$ =2!++7 +K1=$ H.$'. H +#!<5.กM >"$'.. + - "&+-! &8  ;.- "ก'$+?*.+ก:. กIH5"+K1    >!#+7 +K1ก <5%ก #$ <5ก+1<5ก$+ 5  50กO&4L > 50กO&4L .กM +K1 "&''. #'72 &'" กก#"$8+1#+ > ;2 <กI #"50กO&4L 5' # .0 + 1! กก#"5#  ก   11$; 5# $ 3ก !H#  50กO&4L   +>$1G 5+G > 5#  ># ." ?( "ก &+<&8!  -!+15# . ก  # ก#! # &+ 7 +ก# ก> +ก,0ก:   H.1.& $+ 5 &'ก! #! 2  0  '.1ก+1  ;2 < ก"กก+7 50กO&4L-! ก,$+1$กก .5# + 5+  !#.ก>ก!-  11;:' +1 ก1   +K1> ก,0ก:6  1ก#"กJ2&'$ 8ก>ก!(9

1& $"# กก"ก!.  1ก#" @+K1&'>!#G - -" !&8 -!(91& .B ก<+Y '# 5# .2>"  .-!  5 1& @ &8!5กก* <#ก $"#9"- "-! ' กB + ก+18>" 50กO&4L ก,5"> +78 < 1 $8+1ก<+Y 1& กJ2&'> &'.2",+. >  กก .8  $! 8>" =2!#" กก &< 5 07 < ! ก' 12>!#.+#

 <.. J2&'  ;2 < !!&'15&' 1 $"# .!+K1532ก <>ก". ! #-!&' ! 2>" 0  1ก#" =2!15&' .>กกI5+#!H5 ก   ,;+&.  <"# 5 0  $+99ก &# .4   1&' ก#"$  -"!ก+1;2 <."  '.1G ก+7;2 <กI15"   +# <>11."

6

Far Eastern Economic Review, December 6, 1974.

6

#+ 5 - "$1 ก+  50กO&4Lก8$!.0 %$8+1ก3&$+KM 25,000 .<! 5 1 5I 350 8ก-ก &,-&. > &$+ <+4ก+1#'. > '   ก,5# +7 &'  .กกกZ ."!5 # $ /0 5 กก '  8#> & H.1.  50กO&4L-!+15# . >"กI  +-!=-!#.?%   ก &+< ?*.5!$;> <5 "# +K1 #+    H5 ก "#.ก:ก5!  .2"  11 ก > 5"> +78กI- " 'ก1+ 5+1 ! 50กO&4L = 95# $'.  ก32ก+K .2"# > <5"# +K1  กI#" ก+1ก &+<กกW

กZ ."!5 # $> + # 5#  & H.1."  &,  50กO&4L H5 กJ2&'! # H.$7  > #! ";2 <  ! ก'. # ! !#. >"- " '5 15&''ก ก &+ <#ก!&'8#.>##  ;2  < กI 1 5  #" "# +K1  50กO&4L>$ !I#" 11+K$;$ 3&8 -!ก-!+1Hก$ >" $8+15 5# -! $&4;<   11'755 <$2#" + !ก- "-!  ;2 <<.+ก!."  '.1G !50ก O&4Lก-!% 2519 2  #"  &+, ." + + กก10  %  ก&$1+K1&' กก ก+7

+&' ก"!$ .+ 50กO&4L ;2 <-!ก ! ?*.ก+ :.  "# +K1$+99 "$4  ;2 <2 .0 +#99  14  #+&' 14 5 2517  -"# <4'80ก=2!&' $'. '#ก&' $ # + ก+7 ก' >1" &'  $8+ก &+<.$M  3 8ก!$#'. 4-. <$!

$#'.80ก#'  >"ก &+ #+7 ;2 <กIก8 + $! $+ <+4&'> I >ก" ก+1ก" #+ก &+< ก  > 4ก &'ก8+ ++7 1#"!?*./!. 07  &'<#ก   #";+."  ,$ ก:+. +ก:. -&. #"+ก,0ก: ก ก> #&'&8ก &!# >#&'!  <5&.> #'.  <#ก Iก&'8H.+ก,0ก:ก8+ N'ก&07  &,'.2"กJ#+# +Y4 > +ก,0ก: ก+กI #" . +1 -"ก$+ ก8>" > ก &+<$+KM กก#'. ! +ก:. # #+ก1ก#"-&.5W . "-  . + &' ก+5 &2$+KM  8 &,-&.<2% 2517 #" +ก,0ก:-&.<#ก @'H- ก /$B &'+. !$." '7>&1- " '+กK -. >"#" <5&.-!1H "# % 2517-18 '+ก1.2"  8,000 5 .0ก <7&'&' '  ก#" 100,000 57 3!.>3  <#ก & #&. +ก <230 $ 5 J#+  >" <#ก กI.+ " -กกกก8+ &'> I >ก" > <#ก กIH! !# #1!!#. I5# .4 & $+ 5 H.'ก'. &' H '$31+ก:+.> ,$<&4 ก ..+#  <#ก " กกก &8  +K1&'ก 7

Pasuk and Baker, Thailand, 294.

7

' #1!$'. กก#" @;+.5ก5 5 #$I-! + #" &'<2ก+ก B +ก '..0 ก"# .% 2517 @+ ก !#ก#" 20 % 5 # $. + 5 -- <" !1# .>.2".B8 . ก#"+7  ก ก/$กI! #ก0 25-&.  '>#5'.>

30 กก8+

51.2" 2"ก+ ,0ก: #> ก ก #ก ?*./!.."
 ก     ;2 ,+กL ก+1 &' $ > $+ 5 . +# !ก<25.&'!> +ก,0ก:1 $"# ก,5# IกI 1#ก ". &," G H' ก +7 กก ?*./!.กI.+ '+ก,0ก: "# 8#!. % 2517 =2!8 +ก,0ก:$"#9". + 5 3;2 <>$ $" 85# .4 >  4-..2" 5$"#!.&'#<ก:# $31+ก:+.! กI1 85# I-#!ก+1ก" <#ก+#

+ "'7&+7 G &';2 <#<#ก+ก,0ก:5+ 7 >!#5+ 7 "  1 $\M !+7 '.> $ 1 '.1 <#ก&' &!# H#ก#ก+75= @&ก#+'7 1 5 !#"ก5." $  .30 5!" ก5 5#  ! ." '7- 5" ". 32ก ก5 ! " -&'ก 1530 $ " G < -! '5# 5 +#" - -... ก5 <'. < !>ก" ก5 กI&8-! >"$ $+.#" -! H.  -B  <25!.G ก+'7$8 +1 #&'ก   &!# @<#ก  #"3! ก &<M (9  <#ก กI -!+1ก>ก!- >"ก &!# 5' " !" .$2 I!#.#" 1 5+ 7 กI8 <ก+K1!I(9 >"- 5" #  &!# ก+1".G  ก=2! &!#   $'.&+7 #>  & B9 +ก,0ก:- "$+ กI#";2 <'. -ก! &&'$H" ก<'.  1&'0ก:> <''7. + 7    $"#9"$'. '#->!#+7 >"!&,#: 2513 - "ก>I ก"I &>!# <#ก 32ก>&&'." - " & ก !#..<&';2 <> $กLI#" +ก;+ก' ก&'<#ก.<- "-! '78 +7- "$85+9 $กL>#! 

!#.1;.  .& ก- " ".&<#ก+7$'. #  กกI " - '<& + ก1ก H '. +4. + กO:> H '.'. /'. $'. % 2515   ! Duntroon Royal Military Academy /0 H '.&&'$85+9  $'.

#ก+1   -&.   +ก !#$"#9"ก+1&<' '7.

5# $+ <+4&'ก!  #" #+ ก+1ก &+<+7&8!11!"ก&> 5# .".&' '.2"&+#-  +1$2  ก &+< >  &8!(9+ก 07'ก!#. ก &+<-&.+#H+#'1 '.< 600 5 ก &+<&''.# ' .<$'#.2"3 0 24 5 .5 !#-ก+1ก>$# 5# 8 #.> 8ก  . &8!ก &+<>1" ก]ก

8 9

Far Eastern Economic Review, August 23, 1974. Nation, May 14, 1974.

8

>1" "+ก 07-'ก  '.#ก+ ก?^ก?&'.8>."> 5# .".& #+. .5# #"& '5# $ 3 ก1&'8 ก+> #$+.&+,  .&4,$10 ก;2 < ! '7  กI- "-!<.. &8 -ก'. #ก+1 +. # <230 5+ +1! กI 5+

+  ! ก<> +กก  &"+7 > #! "1.<&' ก! !#. ก&'$  $ ก#"H. '.1&'.1  กI- " 5.>$ ก>.ก>.  #" & '<&'  $ ก+1<#ก&'& กO: $'# - "-!.2" #   #+ &+7 &'  '1&1&$85+9ก 14  > !ก$+1$50กO&4L &'0ก:&' ก!  &'$  ;2 <'75.<&'.2" ก 8#.ก+ก:5# +5 ;.(ก .) &' >&ก 8#.ก1 5 #$+ ก3 ก+1 ;$ก Iก- .55#+ #";2 < =+ก+!ก . '>#& &8   $+ 5 ก 07< 0

#1!ก<5&. >"J1+ก"!กก"ก!.ก+1 > ก 07  8.  #. &'H" >! !.ก#"5 ก .ก+1=2!8+ก:. G ++ 7 J1+ก" G <1"&8.?*. /!.ก &<M > " + #+!#.กH[: # > ก !5# >   ก<&+ก:+ก:  ,$ ก:+. ;2 <2!I> $+1$J1+ก&+7  '7 +>ก 5ก #  #1!=2!+ก 5 2ก$ #1!11  "# &,#: 2503 #1!32ก2ก?( ! <'. >" ก:+.>  >'  1#  &+ 7 $ <5! ;+.ก$  +#!.> 5# .4 <#ก -!+1ก1ก #"$+ก  (95# !5<#ก5 #$> .& H$H[: # +>11N1+1&'   2"1!  ';<$

" " &' '.#"5 #$ ';<=2! .5' (&+7 5 # $> .& +ก ';< 5') &8&"!. #1!&'.ก&ก  I9 'ก " 0   '.#"$+;< ;<;2 <<1 ก+1 <$กก&'.7 >.!  1 H$'725!.ก+1;<ก ?=+  #+&'>$ ;<'.1ก> $#5  กก"ก!. ..+# #+ 8! '$.$+ <+4&''.#>" 07ก+1 #1! 1& &'- "! =" $ก ." ! ก> &&'-!5# 5 $ 5 2514 !#.>11." ก$*  # #4 <..&. $ 5#  ก.8# .ก"+7 2ก$ #1! 07 <"!5 #$ >#55>" 515+#$" +#>& 0 5 !"# "#.2ก$ #1!  &! 3 <#ก ก.  +78 " 

 -+ ก="ก?^ก1 &'  ! !#$ #+H. . /0 +ก :.#&. Katherine Bowie 1..#"ก2ก?(  ก> $!

5# =2ก<+!#.ก !&55กก+& #&. กก &+7   #" ก?^ก1 32กก>11 <2ก?(

. 5# -&. >11! =2กH. 55"  5#  +ก;+ก' 5# $ 5+ 5' 5#  1'.1'.1!.> #.+  !

10 11

Thomas Marks, Making Revolution (Bangkok: White Lotus, 1994), 83. Katherine Bowie, Rituals of National Loyalty (New York: Columbia University Press, 1997).

9

ก+153  ,$ ก:+.  # #4 $! $..5# =2ก<+515+#H. ';2 <> $กL<"> > " 

5  =2!1+9 ก2ก$ #1!ก .!.78> #;<ก 30 ;.+.  5 #$" +ก <#ก 1ก2ก$ #1!#"#'.  (&'# "ก+#" ,+2 >"H1) ก8+  !<5&.5 &' .05  &,-&. #'. ! #> ก+ <2 <".>!# ก- " '  ,$ ก:+.& '#   5

  2ก$ #1!=.><"5# 5'7  2"1!  <#ก กI ..5 ". "#$!ก+1 .-!." ' $&4= 5 >11  <#ก 5=!<+52ก$ #1!&'-!+1กก$ก!#.+#;2 <  < ก$ก< 5

2ก$ #1!-!+1=!<+5'7<4' 1&' 0 + #<4'& ,$ 1 5+7 ;2 <กI=2! 1!#.+#

;2 < #+กก $ <+ <#ก - "-!++7 ;.! 11+K&' & ก กก  <#ก ก8ก @     H.  > <  B > <#ก  =2!8ก<+Y&! 3 &8 ก" <$ $! 5# $ +55' 2ก$ #1!>11."  5# #' +.> +4.+$ - " ! V* V_.-ก+1กก > - " !>" &กก  กก ก?^ก1 - "9! ' 5  >ก > =2!82ก$ #1!=2!$" $ $5!> -&. $&!. 2ก$ #1!=2!8ก V_`V2> <&+ก:+ก: @ 1 <'> #+Y4 +'  B  >"  2"1!  &ก5J1+!&'&'-!+1 1 . &8 !#.5# 780 '.#ก+ H.- "'.ก! - "1" - "# > ก" ก 11+K  .30

'ก" กก  &'N!N>  11 ก&'-! $&4;<

Bowie 1ก#" @ 1#2ก$ #1!'7...

" #+

5#  1'.1'.1!.> 5# $ 1 &'   ก+1กก5 >118. B13 515+#<+ >=" '$"#ก'.# ! ก+12ก$ #1!+7 >" ! $+ #.K =2!3+ ; .  4<4'K &,5+7 >กG  $กL 4<4' 1=!<+5 + ก +7 ;2 < 9 .&'ก "+7 2ก$ #1! !#+ > 1 $+1$! 100,000 1& 1#ก2ก$ #1!=2กH.  !ก+1# #+J++,.>" 19ก,  ;2 < 1    . '- " ก <&' "'7. ก8ก&+7  -! > #1!&'.กกI- "$ 3+1; <4'ก+1=!<+5-! ;2 <$+ -#! - "!2ก$ #1!;  +K1 >"ก '.'!    &+1.2"กI&8!2ก$ #1!$ 30 2  12

! >!#, 287.

13

! >!#, 199.

14

! >!#, 82.

10

15ก  +7ก >  +7 $2 &'ก8+  $&$'.-!- ".ก /0 5"'7-!&+7

"#.15 #$> >1" ( 191 '  ก:+.-!#.<! ก+ ก+1 15&8!2ก$ #1!.2"กก5#15  +K1> .2" ! $31+ก:+.H. =2ก + ก+1 #1! +18&' +ก;+ก' @- "! ก!2ก$ #1!ก ก8+ $"#+#  5B ;2 <,+.% 251615 >"ก &+<$"#+#   

30 % 2517 2ก$ #1!< 8#$  ก. 5 $"#9".2" <7&'$2!1ก+1<5&. %+7 ก  .ก+1<+4 ก &# -&..0ก 1#2ก$ #1! &8!ก. 5ก++7  +1 &,&' ' #  &+# 1&>   17 + ก>=" ..กI5<..&.$<  <  =2!1+9 ก8# # .> =2! ก! ;2 <> $+ #. .# 8#2ก$ #1!< 07&#'52  # <"5!> "5! ! ก +1" > ;.  ! ก & 8# > ก &+ !!&' #+ 5-&..>$5="ก?^ก1 $ #+ &' I -!#.ก  <5&. #'. > +ก,0ก:&'ก  &!# #"ก8+ &8.  ,$ ก:+.  &'< "5.&8..4. ;2 < ;.> 2กG &8<4' 1=!<+5ก+14 2ก$ #1!# G >!# กก#"99&' 1!ก1+ +ก,0ก: #&.+.$'.'ก =!<+5 5   + &'&8!2ก$ #1!>" 52!$0ก-! ก!$31+ก:+. + กก . &5H#- 2ก$ #1!กIก. # ++ 7 >11V$/$

Bowie  '.#"

'7 @ 1#2ก$ #1!&'515 -30   - "-! " !ก   #1! <7&'  .> >"... ก '.#3'& ก   +1 B16

'ก++ 7 # 'ก$ ก" &'- "H" >! &"2ก$ #1! $8+1J1+กก 11 

 ,$ ก:+. +5 ก & > ก+1#< ก & > $"#9"'& &+1! '+กH&:> +ก'. " ก ก"+ 7   !% 2517 H.!!&'ก .<..$$. +$ <#ก -!+1ก1ก"#"+ก,0ก:> +ก5-#G  5 # $&'5ก5 $31+ก:+. <#ก ก.ก ก8+ %ก #J1+  &! 3 5.ก"ก#ก    &!# > 5ก5 =2!8?*./!. <#ก กH 5+7 >ก ;2 <&8<4'80ก=2!$'. '# ก 14  #+&' 14 5 2517 &'$ # ก"<4' ก" +ก +#- !&'8 H.$$. 1#!#.&"& +=" #&.+.4 ,$  #"

<4' <#ก .! ;2 <> 515+#  ก,#";2 <ก8+ ก.2" 

15 16

Gray, The Soteriological State, 711. Bowie, Rituals, 109.

11

+.กก/" . H.+ก,0ก:&'/".2"4 ,$ ;2 <- "-!>$ 5# <..  ก" ก<#ก >" ." 17 #< '5# 0ก+1.ก.!ก#"+7 ก +J1+ก  ก .++ 7 07% 2517 H.'!ก "#& <..#+; H#$&4L #+Y  '.## =2! '$+ <+4ก1+ /'- $<=2!1+9 ก . <..$.. ก= $4กก . > '> "&<+ ;5$ <.&.$89 ><&.ก 58#"#<>#" @<+ ก!B  .30 + ก&' 9 #+;! 5# ก+ #  ;2 < 1ก#"#<32ก+7 07 < @$! ก8>< # 5 # $B &'5 ก5 ,$<&4> $31+ก:+.18   ! #"+ก,0ก:-!+1ก$+1$ก'' < . 5 5'1' <5$+ 5 .  #"  &, > <5&.  +11$ #< #"ก" +1N< 

 +78&'.0355"> 1  $+ 5 -&. <#ก    +7 +1$2 $#  ก ก &+< 4ก $ [> #+ <#ก ;5;2  ก+1ก&,   +# > ก - "-!$"#0  4กก  &'N!N 155$85+950  &'- "-!&5=2!<<ก:,Z'ก 4& ก+. # '. +ก. ก:+.> "!5 # $+#. > <  ;2 <  +1"   #< '$  ก <"5!&! 3> ! ก" + #+ <#ก +กก "!5 #$<$  ก>   &ก  +7 ก 1 532ก5+ก!#" "#.+1&'J1+ก1"&8. .+#.> $+ < ." #+9?*./!. 5$85+9&'&8!&'  "$  ก$  +1'7กI5 < ก#YH&=2!7N# ก#Y  H&1H$.<  "# &,#: 2503 $"#0 กกH '< < 4 % 2510  F;#+#&.+. /0 $8+ก?^ก1 $ [&'<0ก<+ 1'H.8กก$+ ก+3$ 5 < " G ;#+-!+1ก?^ก1 กก &

$+ 5 &'  2+K<" 3+ ;>11 @-&.GB - " " 11+K1>11 @ #+กB 8+1 +7& $+ 5 +K 5'7+>1"

 19#$&'-!ก ก8 > กJ1+4 &8!8+1 +7& $+ 5 '.> - "-! > ก<.. '.> +&"ก+1ก&8.+K 5# 5." '7-ก+-!<'ก+1#4'5  ;2 < >  ก+1$ก LกI5 F;#+% 2510 <#ก  ก+1 .1".5+ 7 ก &+  + กก#YH& I W-&'5 # $ +ก,0ก:> <#ก$'. #",+2 

+K @ 4 B   >!#  #<&1& ก#YH&> < 1-&+# &,<ก  "! 5 # $> +ก,0ก: ;#+ก.,2.?^ก1 J1+ ก+1  #< /0 # 30 ก1$+ !#. .% 2517 &,& 1&#   5ก++7 "'7กJ + $ # ?*. # W.=2! &!# #" 5 # $>  < 1  ;< +ก,0ก: + 50 =2!8 #> ก ก.5 # 30

17 18

Far Eastern Economic Review, July 18, 1975. Far Eastern Economic Review, July 25, 1975.

12

+ก+ $< < ก+.0 &' '. #ก'. #ก+1<#ก !#32ก[ก - " ก' $1$#5'."  +  4+#5 1 $"#  ก &+<> ก .8'.กM 3 ก+1 !  &,-&. $+99> กO:!

 !#.#+1'1! กก &,-'ก5+ 7 0

ก &+ ก"กก+7  ก5 2518 5 ".&'  ก . #+ > %ก #+กI+ก- " !+K150ก O&4L $15# $8I  &'5 0กO&4Lก8 + $ $! $+ <+4- 'ก+1(กก > . <#ก+ก:. &#'5# #ก+#&'$+KM 3+#กH' /0 8-$2"5# <".> > -/" ""#'.   :. J1+ก"!5 # $  ก .&#'5# H!. > !50กO&4L กก#" + .  &8! $3ก#!. -'กกI 1.ก,5#  ก<+<0 32ก() 07 H..  "#ก &'ก 07 

$+KM #".# >= .05  '. #+กN'. !&+7  19 ก" +4<& ก  " J1+ก  50กO&4L $กก+7  +18;>  2"1!  #<   =2!8 2"1!  500 5  &!# &'+K$;20 ก"!+#>&+K1ก. .ก &<M 5+ 7 >ก ก,H1.5# 0 5'.  50กO&4L   ก$ +K 'กH > #   ก . ก,#" #'. ก8+ # >=1ก.0 &,-&.21 <<5#<0 ก  !กก&'+ #+$ก5 &' '5 #'. <.<.2" 8# ก 'กJ1+ก0 &';.+  !#"  #<5 =2!8 #ก#" 20 532ก $+  . #ก!% 2518  #" +7 ก & > กIก"5# #"#. &! 3 <#ก ก"ก#.+#.ก    &!# 

+ก,0ก:> ก ก  &8!.+ก5-#> 1ก&1&8.$8+ก + $< <?*./!.  $4'&'#+ 3!.2"$"#0  &!# . 'ก5+ 7 0 =2!1H > '.กก & >  " 2"<+ก $.ก   > ก+7กI32ก! !?*.+ก:5# ;+.  H > <+ก &+ 7  32ก > H > Fกก ก+1 F "0  !+ !#.<+ก  " .ก  =2!8ก &!# ! 1/" +#> &'$กI! -"# ก+1<5&. กกZ5 2518  50กO&4L& -F$+ <+4- 'ก+1' ก & > " H ' .+# .5# > ก  &!# .".G  ก ก > 1ก.กก  <5ก  ?*./!.H.&'8 #.2.2" N.G  50กO&4Lก+1   ก"#8##".. $" $ กZ 2" 19 $ 5 8#+1!.(.5ก'. # ! ก+1ก & > )1H!!#.ก  1#-.+ 1!  50กO&4L> 1ก&8. !#  #+3+  ก & > 2ก$ #1!> #<  !"#

19 20 21

Far Eastern Economic Review, January 17, 1975. Morell and Chai-anan, Political Conflict, 130.

 !  .  =" ,'.& 41'ก 8#&'N!N> H'7. &,#: 2493

13

 &!# 50กO&4L H. !3> ก$$  8# - #" "50กO&4LกO:"  (99+ก!#.ก+# ก=ก ก+K  > !#"     $ 1 >"H.&"&'> 5# ก'. #<+>!# ;2 <>$ !I#" - "$+1$50กO&4L>".0 + ก+1?*. # 515+#    !"# กก  &> 2ก$ #1!1".5+ 7 07 > "# <4'&';#+> 5". ?^ก  ก & > ก#'. -%ก #+  ;2 <2-!กก>" + 7 &?*.5# +5  5 '5+7 >ก  '5 2518 +5<.&.$89 ><&.ก =2! "#.=1.&1.&'< ก:'. G <"  $895.+1 ! # #4 > ;2 <2!+ก +7 >"&,#: 2503 &'$892>&-&. >ก&'-1#'. >  .+ -!  '..  7$85+9&' 130 5# 8ก+ก(9=2!ก"ก!. 2" # !#.#4'ก  $+ 5 -ก 

ก8ก+1!#..&4ก& &&'N'.1  ก1+ 5+11+9   $8930 .&,#: 2503 +7ก"$2!ก+1=2!ก"ก!.1# .>  #+ก> ก+7;5 /0 <7&'&'515+#;2 <-.'. .'.1".5+7 ;.!ก+ก   ก &+< .&4#4'    ก1!#.ก<+Y$+ 5 5#152"-ก+1J1+ก @5!> &8.B 3" !#. 1> ก $_  "# 2516-2517 $89  4+K$;> .+ 5 &8 ก+1ก . "#.ก8ก+12>#<ก$85+9  K &'0ก:  $ 5# ! ก  ;2 <!#.ก& '<&'/ $+.&'.  5# +5 " ."

 -  &+,5  &+7 $  #1  ก+5 &+ 7 52" !30 ก !(9& $+ 5 > ,:Kก  กก" ก!. >"กII#" &,ก.2";+.5ก5 &'!.> > - " + &' +กก+1(9." N'.1 > &+# 30

!!&'ก ..0  '.ก'.#ก+1$89-#!#" @ก8!  !#4ก' &'> > I   กII'. #> - " .+7 B22

ก !5# > > ก["V(  ?*. #" 1#ก+ก,0ก: ก ก> #=+ก+!?*./!..  !- "# ก+1<5&. ก 07.G <7 &' 1& ก1 ก5 #$." +ก"# > . &8! #1!&' 1$&4L !"# ก+1<5&. ก 07 "ก+ . ;2 < # ก+1H5 ก<+Y   .H5 ก 1 <7&'

#1!  $31+ก:+. +0 +'.#ก+1กก '  +K <#ก&'&8 ก1ก3"  2"1! " G 32ก !#" 5!+  ;2 < $ก L> $+ #.   +ก,0ก:I5# $+ <+4 #" ก" +4<ก  "#. 5# +5 ก+1#+ <#ก   

ก 14 #"ก=.!Iก.0 +  $31+ก:+. - " "" 4-. >"8> $3

22

<..;9H9 #+ &,> 3 ก ,   (+ $ ,<, 2529), 295, 314.

E. Thadeus Flood, “The

Vietnamese Refugees in Thailand,” Bulletin of Concerned Asian Scholars 9, no. 3 (1977): 46n.78.

14

 <#ก  +ก5-# +1850  80ก;.+ #" ก 14 +7 5>##   "   ก+H.$&#";2 <.2 " ! <#ก  >"<30 !% 2519 5#  +7'.-H.$7 

  !" # $ !$!ก!% '()#%*$%ก!%!ก+%$ , -ก-%ก  -+%($%()# . $%'ก /ก!% # '-!  !%" #()* $ !%0ก(# .   %ก$ $ ก%  '0('!%ก-/ ก1  -2 ก
$0(3 2475 ก ,#89:ก /$!#!(
2'!%!% ก!%!$%, $!$ ! . #ก2ก; 2ก /! 2 -ก-%ก !%//8<  ก  !% ก1  2 $ () %ก%ก %,  ,... !%$ก1  2()!>($! ,%(. ( ! %  ()# % 
  $  $-#!%#ก, 0.?...  $0 ! /

$ #>ก $ % %ก /!%23 ,

$8+151 $"# .  ;2 <กJ +% 2518   &'&'#+ >1" -#!!<$! $$8+1 =2!$'. '# ก 14  2"G กIก + 07  + ก ก' # ,Oก:->!#H.$+ [ > .กM 50กO&4L $8+ก &+<.$M กI ก,#"&'=+7$+99.2"ก+1=2! +&' ;2 <=2!&'<4ก &'$85+9G 

$8+ก &+<.$M ก'. $$3'7! . +ก-'ก 25 %24 $8+1#+ V $!$&!.5กH5"! $31+ก:+.#H. 1#ก &# #+&' 2 4+#5 2518 $ #+ก"#+ก51 48 %  ;2 <  > 59" <+<0  ก-&.  $31+ก:+.# ! &' ' <'  #+,$> ก &+ $."# ก+ ก! 5  #'. +&+#" Jก.$&!.&'$"

-&.ก+15$2" 7 =Iก& % 2519 ก" +4<ก  H H '?*./!.+ก ! 07 1'1!+ก,0ก: ก ก #- !"# ก+1<5&. !#.ก$+1$ก+K 'กH   ก$> ก" &&'. +  +ก;+ก'"3 >  ;$ ก#Y H&8 1##< 15,000 5-'.ก! !5ก0 O&4L 18!+K1& 50กO&4.L 0.7H.-!+1ก$+1$&'- "  ! > I +กกกO:=2!&'  #<+."$+ 5 กก#"#'. 1ก$'.'ก >"+K150กO&4LกI&<+ G - "-# +# 5ก  '3 0 0  !5 <+ก +K#$ก 200,000 5 &!#  5"5

'<&'< $2  50กO&4L .  !'.ก! &8 !ก 5+7 >ก #" +K1ก+1$;<>

+K#$ก  กI3ก2 '.ก#"">> ก &+ '. /!. 23

$+ ;:<,:, 2538.

24

2 4

+. #ก2, “Thai Democracy in Public Memory: Monuments and Their Narratives,” Seventh International

Conference on Thai Studies, Amsterdam, July 1999.

15

" กO:กI. + ! H1ก  50กO&4กL 8$!.#+&' 20 '5 2519 !$+KM 3ก8+ 7,000 .กก &,-&.>  5ก5#15 K&+<&'$85+91 $"#!>ก"-&. $+KM ก+1%ก #-&.$!

@+กKB 07 #"#'. ก8+ # >= 1ก-&. > ก &+<กI5ก8+ " 2" &'$ #+&' 11 ก5 =2!8 ก &+<กI.58 !50กO&4Lก> .1$; - "." +7 &8+K  #+3+ 50กO&4LJ1+ > ;2 <(- " '#'>###"- " I!#.)I 1ก+1ก.1$; กก+ 7 ก8#+&' 14  :. $4 - "-!!#.ก+1 '7 . 5-&.8# ก1".ก+15# #"#.> <#ก #ก 1 > ' Hก$--! ก&' -!+K1=$ $'. กกก+ 7 H. ก1!#.ก$+ 5  50กO&4L  4( . 

$'. > <5$+ 5 .  ?*./!. ก$'. ก+ 7 <5"'7" !ก3&$+KM 5#  4 & ,:Kก ก "#.5 ก 07 ก5#15 ก8ก+1ก .&' ! # 07 > .กก4ก=2ก &'N!N  ก &+< ?*. #1H!#! .กก()5# #ก+# 1ก#"<5$'. "'7 Nก!  <5&.ก+1 #'. &' 1ก.0-&.> &8.,$<&4ก+1$31+ก:+.." &'ก 07# .ก#&..#+  $3' #&.&&'8 H.9  $กL5 <.&.& $&# ,!

;2 <ก+1$กL.2"#  .  "#&I > ก  $! 5# ก'. + >ก"?* ./!. ก &+  ก"#50กO&4Lก+1$'.#" >#"#  5 #$$'.!#./78  ก#"$3'#&.  & '$+99> &'$ &, 0 $3'&5' -&.$"#9"+1V(

ก3  #+ '7&'<2 5.ก+." F=.  515+#;2 <$+1$2ก$ #1!ก+1ก &

>  &'<2 30 ;.+.&'- " 1 ก8+ 5ก5 .2" $กLก"#  +ก,0ก:?*./!.." F=. > 1ก#"4H8#ก+1& กก#"+กก  +ก "#.0   '.#"$กL-!'.ก+ก,0ก:ก 14 #"<#ก$! (9 > <230 5#.#" :.  &'5- " :.  1ก#"$31+ก:+.- "-!.2" ก   32ก85ก$ % ! < 1  ;<25 กก !  ;2 <+7ก1 F=.<G ก+1  $กL +  2-!กก1'150กO&4Lกก8>"

;2 <-!+1 !$&8+K .5+7 ." !.0 5+ 7 ก<...$ + .2" =2!1+9 ก&$2 $ .  ;.+  1#" 1กก+1$ +#".+ - 3" 0 #&'   $ >"กI$#" 3!>   ก' +K  5#!4& ก+.# '.=2!<<ก:,Z'ก> $  ก +1$2  #<.กM 26 4&  +7 ' $'. กก+

25 26

Bangkok Post, February 4, 1976.

$ , United States Foreign Policy, 185, ! 1+&0ก% 2526  19  +3ก

16

.ก#&.&'  2$31+M >   5 # $." > > < -!'< <1&5# .#&'$+1$ ก:+.&' ! > I > 5# $85+9  +กกZ .ก+1ก 1#ก 4-.27 K .กM +ก:ก #" ก$'. ก+7 50กO&4L=+ก+!$+KM 3ก8+ ก-&+7   ;.$!. '5 ก+5 &2$+KM Charles Whitehouse & - '.  " <<25. 'ก7 +1;2  < + ก+7- " 50กO&4&L '$'.!> "5 กI$!.ก- 3. + ก+ 7 /0 5 !

  +K1 "->!# ;2 <+ก950กO&4L > ก$'.  5+7 '7กI8 -$2"ก<".>$ !I#";2 <+ก9ก+150กO&4L> กZ .< H.   ก &+< + ก &'1!   32ก1ก&8. !#  H.8#$ 5 2518 50กO&4L$+ +1ก 5&'=2! 8  :. 2519 ก"!&'  <5' =2!! .+7-!+19!1# < -!+1กกW กกZ . ก >!# ก  กZ  $ [ >"ก''7 < 9$+ # !#$#+1##,=2!<''7. & #99 

;2 <=2!ก กW $'. 9$+ #+$#"+กK5''7 (H.&'. + - "&+-! 'ก-"$#,) - " ' 78+ก &"ก+1#";2 < =2!>&ก>/  '7

ก$'. ก+ 7 $1$ $+ "# #ก ." #+9+กก  ?*.$'. !3 #<+7 <5"! ?*./!. 07  > $ +กIก() 5# #ก+#!#.ก ก,#"5 # $+กก"#,ก -! ! ก &<M >!#28  &' '$+ <+4H. ก+1ก & > > 2ก$ #1!  ก 5$'.  <5 -&.    !#.$H>ก @ #<[/!.B 15 ก ;<+4 ก & > <.. #  1$8+ก 9"  <5<+  /" 0 ?*./!. >" 1&8  ก"#> =2!#  1$'. '# .ก ;<+4  4ก<5$+ 5 . &' <5ก G .19$ 1 H.&.32ก$+ ก   ก &<M $ $ $+"  ก & > #!  1$"ก    &!#  +ก,0ก: &8! '=2! $'. '#$'5 30 #+ก+7 '532ก[".- กก#" 30 5&+# &, ก1&+7  ?*.ก!#! ?*./!. !#.;+.5ก5 " '# 'ก.5! 3+#กก +1ก+7

30 ." +7 $4 กIJ$4+4<& ก  > ก$"!.!#. !5 #$ > ก<5  4(.  $'. H <5++10  -! 114 &'+ ก&+7   279 <5ก$+ 5  50กO&4L-!  45

27 28

4& ก+.# '., #ก1  2 0/!/(. (  (ก &<M: ก &# ,0ก:, 2520) Far Eastern Economic Review, February 27, 1976.

17

&'+ >"+#50กO&4L &' $ +5 $&'<7&'& ! <".> +#!ก" #+<5 4(. < ก+1 .กM 'ก5+ 7 $'. '  !#.ก+ 7 +K1=$ ก+1<5 -&.    > <54 $+ 5 &' ก" &-4ก+ก:. >#H.1.  $'.- "-!>ก" ก  50กO&4L ก+ก >"  H# > &  '   ก5 ก8+ &  $+KM  3"# ก" " G ก &+<!#.ก !กO:+K 'กH > 5   +K ' "#. >"+ ก>" +7 --!- "ก'#+ กO:กI$'. '# !#.H5+#! # "#><"$ <+#" 32ก# . $'. ก&'+ 81ก'ก5+7 0  <  - " ก' O:&'ก G >!# กI- " ' - .+1.+7 &$..'.#$H" -!'ก"-  #" +7 2ก$ #1!กI1H<" <# '$  ก "ก#"0 !5<  ! % 2519 ($1&"  "&' % 2518) $"#9"5  =2!9"ก1 10 /I   &,$  ก ก?^ก1 >ก !.

ก.ก?^ก1 "!5 #$ ! ! 07.G > !.78>"  ,$ ก:+.  "# 50 %>ก  2519 ;2 <> ;. 4<4'ก    2ก$ #1!- "8ก#" 19 5+7 H. +ก '2ก$#5$4ก+1\ ;-!#. 1 5+ 7 2ก$ #1!+1     ก+< -!I;2 <> V(  ,+.$+7 G &' $&!2ก$

#1! 5ก;;<<,:&' ก1!#.54 >" ก"# > "#  #+. > ก&8 +ก + 54 $2 "  ;2 <29 ;2 <!.781&1&  2ก$ #1!ก+ก:-#!/0 5# +5 30 > !#" ;2 < - "5.-! 1ก  G #"55;+.5ก5 5# +5 ก11&    &ก5 !#"   .30 +ก,0ก: #> ก ก > G &'32ก#"5 #$ +55&'- "-!2ก$ #1!  ก"$ + [ &' ;<- ;2 <1ก>ก"2ก$ #1!#"W .  <#ก 5 ก "#.! &,.2"  1ก#"5# $ +55' @ &8!-&..2""- &'.2" .!.% - " ' 5 $ 3! ! -!ก- " ! ! +# B > กกZ5  1กก+12ก$ #1!&'$ 1'#" @8 "#  (ก155 ก.<+ >" 5# $ +55'&' H"ก8 1+ ก,+2!- "ก! &8. 5# 78 0 '.#ก+-!B32

29

;2 <, Royal Addresses and Speeches (1976).

30

,+."2ก$ #1!&' >ก", 19 ก ;<+4 2519,  ! >!#

31

,+."2ก$ #1!&';#+#&.+. 1', 23 !#

32

,+."2ก$ #1!&'$ 1', 29 กกZ5 2519,  ! >!#

18

- " '& --!.&'# +  - "&130 กก +4<  2ก$ #1! ก & > > #< < ' .  "#ก#! # &+ 7 + $< <-&.> "  &, 5# > ก$'. ก+7 % 2519 &'&1ก+ '#"?%   ก & > > #< . ก#"+7 ก#YH&.+ >$ 58 ก,+7N# ก %+7  ! $+ ;:ก+1.$N1+10 #"ก["5 # $- "1 +&' ก["5 # $3!&' 

#<&4 -! 19$'.!#./78 - .$N1+1+7. #":  1ก#"ก["5 # $- " "ก["5 @< 5กI &'&8.  ,$ ก:+. +N "+7- " " :. + +7 ! - "[" :. >"["%, '!&'  5-&.&ก5B  ก"#"#"... ก1ก#"ก[".+ - กI1 1+7Iก!. ก >"19 ก$8+1กกW

 ,$ ก:+. @ ก+1... #["< >ก $8+13#.< ก["+71>" >"-$"1 -!19 กก#"B33

58<2  ก#Y  H&ก"!กJก.- "<> ก ก' '.ก! ! H&:$0ก กก< 3$ 5 &'  #+ H!#" - " ' +กK =  <2.78  5#'7 ก,#"ก["5-&.&' 5 # $ 50,000 5 19$8+15-&.'ก 42 !5&' < G $.#+ กI<ก+ +1  " < ;##5&'$ &$5 &'1ก#"5#! ["+ก,0ก: 30,000 5<+ก:$31+ก:+.34  ;2 <> ;.- "-!<.. >.กก" >" ก <#ก .+ 5 <1 ก+1ก#YH&ก$"#+# >  !"# <4'  ก & > ก+15".?^ก1 &';2 <&$1. _  ก & > /0  -!+1ก. H. $ # ." F=. 2ก$ #1!1 "#. !+1ก?^ก1 J1+ก*#&'5 ".,#   .ก!# + -ก ก+ #&'#+  /0 ;2 <ก+12ก . 1-/! . _ก+&'+ ก!&! .."  '.1G '7ก. Ha 50 > ก!#50 +  % 2519 !#.ก#=# 5 # $&' 7- 2"5-&.8# ก +K1$'.  & #&.> H&&+, (&+7    +K > $"# 9"5#15 H.ก &+<) H ก 8H[: # "!?*./!.> H '$'.  &'ก &# -&.;.!  > $ +5กI +1ก +ก5-#?*./!. ;+.5 # $.+ 5 32กH  H5 ก .2" "5. <5&. .+ 5 8ก+.2">5"กH '8 #  .> "#.&<7&'" -ก&"+7 5 # $- "-! ..<7&' < 07. > .+ 5 - ". #<ก:#$31+ก:+..2" " =2! '. # 9 ;+.กก"ก!. +15# ;+."+K

33 34

Morell and Chai-anan, Political Conflict, 247.

 @A ’80 (ก &<M, 2523), 54.

19

 5 #$ > +ก+ $< <&'-!+15#  3.0  '.#"<5&.  $15# $8I! #+7 07.2"ก+1+K1&'ก &<M !#G  9ก > 5# > ก 07&ก+# > &+# &, 5+ + 1-&+#&+ 7  11 > !#" +K1 <2 30 ก " #" & .-! #" ก &<M ก+1" + #+ >  กJ2$+ 5 > ,:Kก&'8  ." ก กI.+ 5 ' !ก+ .2" ก#" ก" G +7 -!+1กJ1+." ' $&4;< ก!. <'.  + &'ก+ ก&2 #+ก.0 ก"##" @+K1-&.ก+1$ # 41..2"#30 (9 

 &,-&.H. '7-&'5 # $ก+1 &,<1! >",+2&'>&! +7.2" ก &<M ' & -  131/+1ก,B35 #+ - " $"ก+15# I "'7 > ++ !ก+15# <.. J2  $'.   8" กZ .% 2518  50กO&4L&' ..กก+ 7  +1&! 3ก+1 $ " 3. $; ="" !#.$'. 149 b 19 >";2 <J$4&'   > !>" $" ก+1 /0 ก !8.+1.+7 กZ .H.- "! 1กก"# &8

'.#ก+ $'.ก I- "-!+1ก$+1$ก<.. &8 !ก  ก8+ &$+KM H.ก 1+9 ก&$2 $ J$4+K1." - ".' $ 5 #+ ก &+<> +กก  #+!#9.  07 &+7 2!#" ก"5# #"#.9"H1&!

3 <#ก กI.+ .+1 ก!#.ก<3 ก+1 ;$ก+1 !  &,  ;$ก+1 #+&' 17 $ 5 !#.ก5! ก+กก &+< ! #"8! -!+1ก+ก:<.1 +ก,0ก:# 20,000 5    &!# &' 4 ,$#$'#+ กก & ก+1ก & > > #< &8! '5.$'5  ;$-! !<1;2 <> + ก+7- "กIก+1ก-ก &, 2 #";2 < -V '.#!ก+1 &'>ก >!#'.#".+ - "3 0 #&'   $ +  ;$- ;.  3 กIก+1 ก+1+K1<8$ ' 4ก+1  !#.ก ก 5# #"#. +ก ! 07 +K1 N. >"ก+7$ +5&'+K ' #" . -&.> 5ก!   $กL & -$ 5H> 1ก3 #"#+ $+1$! ก+11! #+&' 19 ก+.. 3 ก+1  ก!# ก5 1 5 >11&' 5- 3" 0 5 '#< ก$ 1     -.+ #+1##, /0 กZ$ [32ก  !#.ก1#  <4'$"#+# ก1# ก>!#! ก &8H.F!$4 '$"#"# -! >"+ กFHก$! '5 5+5!ก1# ก&'$3&' #+1##, ' +.$85+9." . .# #+1#M #+ 8 ก2+ก' + 7 >"$ +. กZ !#$ 2ก . +7!VW  ก:+. +7 >"\ ก 30 ;2 <!#1# &'# +1#M H '.4 .# กI '$8+ก 9"+7 .2"&'' 9$+ #!#$กI&'0ก:& #99  ;2 < $.ก  2กG &+7 $'5 

35

Norman Peagam in Far Eastern Economic Review, July 9, 1976.

20

;2 <กI-!+1ก ก1<4'?( .2"&'36 ' &ก$ &'$85+9&'ก 07&'# +'7!#ก'.#ก+1#+ &+7 $7 ก+13 1# &'#+'7- " '& ก 07-!ก;2 <- "$+ ก  3 ก+1  #+1#M กI32ก! &+7 #+&+7 5H.ก & > +K1$'.ก ก 1  !3 ก-ก"&' ก5# #"#. $ +5 ก,"5 +K '#";2 <ก+1;.-!I 1ก+1กก+1   3 >!#37 - 5 กก    &!# ." 9"H > - "-! '>"+ก,0ก: ก"  5ก" G  " $;&. '.ก! !8 #&8ก$1$#5# =  3 ก$+   ก 14  #+&' 22 ก+.. $  ก<5 4(.> ?*.5!"# ก+ ! +13 ก- &'3 ก+1  ;2 <ก+1;..2"&';5! +ก: . " ก$3ก&'-#-." #I#  กJ#"3  32ก&,ก-'ก5+7 <#ก '1ก+1 ก &<M > $ +#H + ก+1 30 กI-.'. 3 30 #+." F=. ;2 <>" ก. & 17 +  1##++7กI51=2!8  #< +ก J$4." +ก9" 0 "5 +K ' +K$;>   8# ก ก   ;2 < &'5.5 5   1+'7>1 ..2"1H] > <!  กH  $'.&' 0017 ก >"$;J$4  <.. +15 .!< &8 "--! $!+1 -&.กก+K1> 8ก$+ 5  50กO&4L ! >& ;2 <>&ก>/ 'ก5+7 !#.กJ$4- "!<5 -&.ก-38 &'$'. $ 3&8-!"ก+7กI 5$ 5+ ก+1+K ' #+'ก50 กก5 . /0   &8." +7#+&' 5 5 <5 -&.> $ +5 1H!!#.ก  2ก$ #1!     &!# 8# ก '.ก! !+K ' 4(.$ 5&'<#ก  1ก#"5 #$  &'$'.<..  5+1 5 +K1." I &' ก5-#  &+ 7 ?*./!.> #กI&#'5# 0 5'. 25 ก+.. &'5K +ก5-#$ 5&'กFH$"!3 32ก&1' $'. '# > 32ก> #-#!1ก8>< - "กI5# กIกJ#"8#5["5&+7 $

#+&' 30 ก+.. +ก,0ก:> ก ก 10,000 5    &!# &'$ # ก=" --!!#.'  "'.#ก+1ก &!# 9"5+ 7 3+-#+&' 3 5 +ก,0ก: ก,"# ก+1ก ก> ก" G ก- " ! '.> .  &!# ก#"3  ก-ก &, #+ $ 1!#.ก!#  ก= ก?^ก&&' $'.ก 5+  1ก+1 30 ก &<M  & >  -.+ #+1##,<.'. 3

36 37 38

Tambiah, Buddhist Saints, 158. Morell and Chai-anan, Political Conflict, 271.

! >!#, 273.

21

 "# $ #+3+  &+7 /!.> #+ก &!# .&' >"กก & - " ก #+&' 4 5 +ก,0ก:>$  5ก'.#ก+1ก> #5&'5K +7#4 ,$  !#.+7 H 5!.- &" 1 +ก,0ก:&' " =2!32ก> #550  '5#  !.5!.50 #  ก +ก. #$85+9$8+1&ก$ &'  #+3+   &' $'.ก8+ <.. +15 . + $< < #ก 1  '< <;<3".   5 !'.ก> #5 1!0 <! *# ก,." Hก4>5!#"+ก,0ก:> #5#  ก (;.+ 1

5! #";<3".+7-!+1กก>" !52 !.#  ก) $3'#&.  &&' '=2! ก,." & $&# , ก"#+ก,0ก:#" < 1  ;< > '.ก! !2ก$ #1!ก+1#<ก    > +ก<#ก +ก,0ก:39 <#ก ก"##"+ก,0ก:# >=&' 1ก#+ > #+1#M @[" +B #&. ก, @["<#ก5 # $B !#.2ก$ #1! ก & > ก+1#<&'ก  ก+ .2>" !#< &!# 5 +K '  "  $'. # 0 <! J1+ก 5#+&' 5 5

#  #+# 4,000 5     &'!

#&.+.4 ,$  ก1!#.2ก$ #1! ก & > 8#&! &'> 5 H   .ก5". ,#&'+#&'1 H.5I  ก"" $  #+&' 6 5 2519 <#ก?*. # FNก  .  !-1# #&.+. !#._ I -16 5-1 _<ก _.  1 > ก &+ _9"-!> $ &! +ก,0ก:&'3 2กF! - "!Iกก #&.+.ก &+  - "$ 3$" =2!-!+11I1-H <.1 # #!.. 1=2!>$  5> #5-! 1+#"$'.>!#&'&8 '.1  +ก,0ก:50 ก . 8  32ก. $'. '# + กก$+   .  

1H.=2!1+9 ก8#51 4 ,$กI 2<  K&' +  !,0ก H. ก'  ก8+  .  ;2  <ก !40 !#.& กก4 ,$3ก2 Fก+7 =&'ก5ก["V(&'" $.$. +ก,0ก:&'H > "78 !< .32ก. H.& 5&'. 8  11<7$ 32กก กก&1' .530 >ก"5# . 1 532ก> #51!  &'$ # > 32ก&1'/78 1 532ก=&+ 7  +ก,0ก:=2!9 32ก "  &+7 &'. + '

'#> $'. '#->!# H.8#> ก & >

5# H!.*38-#. +# H > ก-กI" ก<.?&'. &"+7 >" กI.+ - " 1' 2ก$ #1!+1  30 ก &<M >!# <#ก    ก+&'< 1 2& !ก+1$ !  7

H"! #" @["<#ก5 #$ ["+K '+#'. /!.$ 5 กW

 ,$ ก:+.B <#ก ก '.7 ก &' 39 40

William Shawcross, New York Review of Books, December 9, 1976, 59-62. McCargo '7#" ก# ก8+ ." '72   8#H.-

"ก'.#ก+1ก &+< >"#" .32ก5#15 H.ก 1+9 ก& $2 $ &'# &' "#ก ก+1&' *#1#&'ก-#!8# ก Duncan McCargo, !% !%ก /ก!%0$'!% 

(London: Hurst, 1997), 35-38.

22

 H ' -กI-! &'1ก #1 58 =2!1+9 ก .ก+1#  ก  15<#ก > 1ก!<#ก ก+1 1! 5 &&8ก.08 > !#.ก+1 ก#+ <#ก '.ก+# #"5 J2กก5 >=" $

$ #+!+ 4& ก+.# '.5H  #+ กIก..ก+K '

30 &ก#+'7 =2!"# ก 6 .+ 5 78 G 07 G ."  ก'.#ก+1. '.&' &'-  ก +# =2!$'. '# ." & ก '>5" 46 . -!+11I1 167 5 > 32ก+1- 3,000 5 =2! '# .5! #" '5 . กก#" 100 5 +K1 "&8 >ก!#.ก!5# 14 ก+1กH '#"กกW $31+ก:+. >  &, ก<#กก"5# #"#.&'-!+1ก+ ก#'. &'ก "ก;. #&.+.4 ,$ +K1>$ ;<3".,< .50 & H&&+, ! #""#.1  #'. ก &+<กI! #"!!&'32ก. ก" ก ! 4 ,$ &+7  '7 Hกก 5841.;.+  1.$'ก$+  2"#" =กก>."

 8 #" ก" &-+กก  $ ก" กH '4 ,$- "-!5# +7  ก' # >=ก+ ก" >"=ก5# #"#.&'ก() 07 H.$ ก" + ก"#<.08 #+ <'. >"H 5!.กก -<.H-&"+7 5' #  .2"1!  !!

++ '7 >"30 &'$>!# กI ก+1 !! +>ก +&"ก+1ก>" &41.ก&' 'ก# >=> 

." >" ก++7 # %ก #-&+#  &,%&=' " 5ก?W$ 5 '7  &'+#  . ?^ก1 2ก$ #1!กH '+ก,0ก: 2ก$ #1!&' 5K &'+ก5-#$ 532ก["> #5 กI-!&8 กก 8 ก&1'> > #5+ก,0ก:- "ก"!+7 41 ก$+ .  =2!1+9 ก8#51กI=.30 ก# >= T#. 0U ;ก 4ก1'4 ,$ '. ;.+ #" @ +41.- "-!.#"=2!1+9 ก8# . +1= 1$8+1ก["V(&'4 ,$ ก - "-!+1 ก+1 ก+#"ก+7 8-$2"ก.08B42 +2>11  +K .5+ 7 ก"!+7 # 30

14 !#. +5 ก"5# > ".!8 #>$ 5#  (99ก5#15 $3ก >!#กI!ก &+< 5ก8+ ก$+  2" 6 &8!ก &+< ' !! .08 >"+ ก+7- " 5. 'ก$1$#ก+ 7 ! G T#.'.ก +#" @ 5&'# >= ." 1'&'8 -$2"1&1&''. ก-#!>!#B =2!$ 2!"# 5 '8# ก >"#+ กI&7 .7# -#!I -  ".. .3!- " "ก8ก+1ก>$ $'.

+ กก  % ;2 <> ;.>&ก>/ 5# <..  +K1กJ1+ !&' H. 41

Bowie, Rituals, 329n.24; Benedict Anderson, “Withdrawal Symptoms,” Bulletin of Concerned Asian Scholars 9, no. 3 (1977): 30n.100.

42

T#. 0U ;ก, “Violence and the Military Coup in Thailand,” Bulletin of Concerned Asian Scholars 9, no.3

(1977): 30n.100.

23

&'"ก'.&'$5 !#.ก & > ก+1#<.2"5'. ! ;2 <5" Jก.!ก5# > !#.ก83 ก+1  &8!$'.- " '& 5#15 $3ก-!.  +ก,0ก: &!# 3 กI- " 5' # <.. G &' .+1.+7

กก  !ก5# > H.5." & ก ! ! < 1  ;<$8+1 5  +ก,0ก:< !! $8+1ก !5# > กI=. 5#  ก  "ก+ +.!#ก+1-30 0 ,#:5'   =2!# ก:+.32ก ." #1+ 1 5 ! #"-!I#  ก.2"$3ก&'4 ,$ "# #+&' 5 > 6 <! ก+18#> 2ก$ #1! + ก+7 + $< <กI 2  >" ก. &ก1<! <ก_&'# >#! !#.2ก$ #1! ก & > 8#> & $'#+3+  #  ก 4<4' 14 >  #+!ก+12ก$ #1!&'<1' > $ 1' +>" &'   &ก+1+4<ก  8# ก#++7 +ก!ก+1 ."

+ #ก+1ก..+ &+7   ".<&'.08 ก,#" ( >11N1+1ก+K &ก5+7 &' =" ) @ก.085+7 '7... -<ก(ก+ก:$31+ก:+. ;2 <> 515+#-!+1ก+ก H. ;+.>!#B43  #" >5"'7กI<'. <>!#$8+15-&.

-----------------------------------------

43

Marks, Making Revolution, 147.

1

13        ก 

6  2519 กกก !"#$%$ #$&ก&'& $%() 2476 ,-./(0!ก#&#(0ก2(%ก(0! ก.$)ก4!5"%% $50  ก /#ก.ก (0! 6%.70!ก ก89ก:";<5!5=9 10,000 !0 !<20/. 4(0!&#-! ก&A$ /.9B # "4" 8 !(ก!#ก 5- AC-7=-กDกกB "A&=-ก$!5E"A"0 A&(0ก&,-./2ก!($F B"%%" "%"0" 8"0$!5< = ก.$9B ก,-./2 (ก(0!ก #&#กA&$4$5C.G ก5. %5B "0กก(#40&6-!2$!  C % )H5$!5/"0กEC.E ("$&09 ก,-./(0!!5ก;<5B((A" B6-!4"  $กEG$)  !(2$! ,ก.#47#$ ก:.5GกกI"C4#=&  (0!5-$2 ..#G =.4(" 8! 5"&ก#-!(25กJ .& & 0.$กJ4 !ก&/"กI&กG 0($ กJ2(% 06&ก,-./ก&,5 22ก=9$!ก"$ ก5$%(0!#25! 6%.70!KLMก "2 0ก2! 5 #!&#40&#=&ก:.5G  C%22$! 8-5G.((%.25ก2! ก 5#47B 069ก9Bก2กก=-กกก,5..#G "22$!-F กJ&. 9B " 8252$! ก.$ก 5% ก 0ก# ก0/!ก !( $( ) 2475  !(6.$ก .&ก"#'.-  B&725 B ก"#ก 5 ก%. "ก0 ก!ก&ก " &5&" 5&#&

;I490 กA8#G Benedict Anderson C.&5'.ก.5 N2(%  /5ก$ก ก&;<5!5ก:G.5 B  ก76 %.OC-$กEG$5!Q1 ก.%กก 09 Roger Kershaw 5ก Nก%JOC59ก9BQ2

1 2

Anderson, “Withdrawal Symptoms,” 30.

Roger Kershaw, “A Little Question of Dynastic Survival: King Bhumibol Adulyadej of Thailand,” Contemporary Review 234, no. 5 (1979): 256.

2

0($,-./6-!2กก"0-ก!95(0!ก5-(!ก762$!B&! กB /"4 !('.ก.5  ! 5& 5&ก 5-!0ก#- ก& "#&กEG(!8: 2513 2 -!กก "#&กEG#6ก8G 59ก9B /F ก&ก .&&กกก!5(" 8 5 $5

(%#8:ก 9B&กG .$#52$!&กก5B4(0,-./ ก " 825"2#=5-$2$!0ก8กC%='.&.8/.C%C #ก:.5G( $."! ก! #&#5 $"..77EกC%กF $!5#.C.%.ก4 .$

%B กJ"6$.$5C "/#ก.กกJ" 5J ก8: 2503 ,-./ ."Mก( %ก&.$B5!. =-ก5B4  #  E#&./. 8:B  06.5&&"ก"..77E&&25 B#5ก"9ก9B ก&&25 !5ก&ก'6-! $  #=/-$5 ..77E"ก5G2$!5 $ 5ก&"" 8"6-!48#F  !(# 0กG5ก"%% (B( A"ก#.5"6-!กD(/CC) กกก กก. 0D!D /!กCก. "&  #5#"2!9 "$!5ก89ก:8#"'.&.,%B#- &7E"$&&" 05-!LI$. กก..77E %B4(0!,-./((ก/../. "0GC%.ก ก ก(A#5(0 ก&#8:!675-ก&,# #ก  ก"&ก #กก" "5%G$5 B! B2$9$-$$"24(0!2$!6-!4#= -&& "%C.25"ก&() 2475 Bก(0! ก.$ก 6%.70!"กก# " #ก /O" .7ก!0!"%%  ก&25 กก$,5(!ก:.5G%

6-! ก#EC#-#$&.0&!  "&& %B9 "%C.25!. C2$! /4#,-./ ,-./ก$4 .ก !/.#-G( B ($  ก# กก8ก& ## "0G 2$!& .&.08ก"%% "(%!52$5ก"5%Gก6กก A&4 #=%5 0#2$!5"$ " 0J65$ J $52! #5  ! =55B5$ก 05(#,""&&%ก

3

,-./5#$!5กS05&&"ก #กก" "5%G"%% 2$!

0JAC-7"กS05=-ก(%! /  5&"ก$$5กI6-!4"D!D 22$! ก(0! ก.$ C05.C $ 85() 2516 $!5 M70#.C.($. N;<5&& (%!กS05 ;<56.$กก;<5=-กกS05&&(%!" ;<56.$Q3 /-$=9กS05  NC%.Q  :
  ก 
      !ก!ก"ก  !#$ก %%
&ก' ก%"&&!
ก$ ก#! $ก %ก"(... $ก  *  $!ก$ +$" ,ก'  ก-ก'   ก+, ."ก' ก/&% #!ก' 0&, +$" ,ก*$ก  .""&&!
ก!,0,-(& !  1$" ,"&& 1!
&! "&&$" ,ก' #+!, ,-./##!4$&%B,5(!ก:.5G"ก:.5G ก(0!ก"#!ก "%%2$!$#$ ก(0! ก.$#& 5&!5 5.C"6#ก !#&&B5052=9 8:A8#G$!5 9,-./ ./../.E(!8: 2513 ก/O JกF "ก$(07 #$=9ก!5 &&(model).5 "ก 6.$0&!5ก&.$. .F 0B42#-ก() 2519 8: 2513 5ก"ก %5ก&&กก9B#-!4(0!,-./ ก.$2 %=( .5$&& .ก &ก($ # %2$!"5%G!5#$ก  (E" /!ก4!5กก&2$!6"5%Gก#$ %2!$.6-!กG5กก#$ !& 66.4ก(0!ก& !$.22$! 4 $5ก ( 2$!&25"/ ก. E" ! ก422B0$"(%!%.50-0 %ก&กก252(%"& ,-./-! #(07!/ก  /5!ก2$!& #B4# Bก&  /%.2  .$$2!(8.9ก/40,-. /2$! 5  5G5  ((4 4 ((! ! ,5(!ก:.5G6-!C &! กJ"6#ก 5J

3


, 

 27  2516,  Royal Addresses and Speeches, December 1972 – November 1973 (Bangkok:

Royal Secretariat, 1974), 199.

4

M70.5(8",-./ 0ก&"&&#," " &"!  ! 0Jก" 5ก4(0!6-!ก5ก ,-.//&#.558" (,G0&กก/O55 Small Is Beautiful  E. F. Schumacher /./G() 2516 Schumacher 8Gก/O2"=-ก.5$5 ก .7 .&"ก&.,  !ก/9 "/ /5 "&E,/%. "%%" Jก"!555 &กก#&#=&&.5"&.,.5B 05" 0ก"%%2$!& ก'.&.5 C"! /ก กJ"40ก" #ก& #.&=!5 "" 8%." .7ก!0!25 #40&,-./! 2(% 8:A8#G 0ก กA0%Eก/"8.5G ก 40ก"'.&.0!  /"5%G# $55&#.2 52$!( %. #( () 2518 ,-./&09 Schumacher  N 8:A8#G %./CQ  ,:25 2B  $5 D/"& !#47ก89ก: (ก 6%.70!ก&.5ก$ ,-./(%!/5ก ก./ /5ก .&. 2$!&" ก#4ก/5G#.U 4ก/O%& 9#(07#0กEG กก$52$!&&$( ก.# "..#G 0ก#4 Jก .(ก0&ก"/() 2510 ,-./%-#0กEG

$5(.$  C.&5 #0กEG(ก85,50 N2(5-(!4#(Q  N#%.กก"!.5 !$... 0กก#=.5 ! กJ" กS กEVGJก " " ก$ก"(0!&กQ4 ก09 5 0"#0$ Jก#=%5%2$!$52!(%! .4 ก #40&%2"2 5 ,-./BC59B  #40&%/5ก&! = 2=&&$!5 $#&(!$#. "กB(0!  G25 6." 5(=-ก (,-./ก2$!& $. 6-!"$.:AG=2=&&B 2$!&.55-!7<(

B) () 2514 B#!$ Jก9B#(2$!&&.กA&%.)(#. #)  #!4 %B /.=-กกก& $50B" !&&(0!#!ก" 8 / %5(0!%#!- /.ก66.! () 2512 $!50กก" 06&& $5กB ,-./#! 6.6(#. / /.-กก#0กEG0/ กB() 2505 4


, 

 11 
 2526, Royal Remarks on Various Occasions (Bangkok: Amarin Printing, 1997).

5

#0กEG 5" .(0F "ก(0!%5 02.$ 0B5-(ก  "(0!%  .ก-ก;WH .$ก$;WH$!5/% 8:Aก.5=$"กL  %$." ก/$4 .ก-"ก$$5(%! .$050ก /(0!(% "2$! .ก 6.,EVGF 0Bกก2$!ก;WH . .# ก/O0B4 9"ก5 ,//G#47.$$,-. / !"4ก!(!8: 2503 $!5ก 0&ก"/"ก.54; 5  /O0B4  .. JกJ 58:B  ก$4; 5"#&#4 J Bก() 2512 0กB,-./96ก$(0! ก2$!&&"E$D$ J () 2514 . ก/554; 5 "4 5กก.$$ ;0 9ก5B4,//G %,-./6-!#= &$LI;5$#&-EG(%Eก ( $ 2515 ,-./,-.(4 #ก#C.4 ; 5(0!กก-%.2$!% /%& (% (ก! 5กB กJ ./O0B46.$. 0&ก"/#$(0! 0J= กJ&B4"4 &" กJ&B4$ Jก"#&6$ ,-./#(0!  G256.B4=-ก /ก52 " 8 92$!&ก#&#ก6-!&.5- #  !2 ก5!$5ก&ก%"ก"

ก: 6ก$ก55ก#! กJ&B4$ Jก =กก กJ&B4"ก6B4F &B0ก =54กF 0B!85%47"6ก$B("ก" 8ก5 B0$ =-ก5ก  $.,-./ 0#-5.กB $กก&M70B4 ก.$9BB4ก(05/B" 8 A& 22$!4"2( Bกก ก$(07ก,-./4 ,& "0$C.# 9< /4ก"/B /"-ก!5 กกBB4ก !ก</ !25/B /"-ก 4(0!/%6

#505 M70 %. 8:Aก.B=-ก  %BM70 "%ก#(07 #."4 ก(0!ก#&#/.(/Bก&ก5กก25 /2ก&  5 ,-./.$(0!$"&5B4ก/2525 2 /5"IกM70B42$! B 5"2$!/B /.#40&ก /"-กก$!5 ,-./.$"ก4ก&ก$4 .กก%"(  B5(ก!%.$ 20ก$ #J"ก"&5B4 ( $ก 2517 ,(!"#&B4

6

&. Eก! 5ก !/B& " ,-./&กก&6-!#,:EG50905)(0!0  ##$ (%.C.&$ก%"ก"0$ก"0&5  N& ""#&#4 J!Q5 !กK:E"%#/CGF " 2ก509กJ กF ,-./22$! "#&#4 J5!0 &$#0กEGF 5!6ก!$$  /(0! $.22$! "5 ! 6%.7ก&/! ! 0G5- % $. ;0กJก"ก6.$5- "4 =9B09ก&. E4

ก%5;MH"  "& "05)กBก&ก'#6 #5$522$!$.$  ก$=-ก%"ก</ =-ก"&5B4ก#! #505ก66.5-(ก! 5 "</=-ก"&5B4ก2กJ2 0" #40&ก /"-ก 5.กB $.</ $B4กJ$"$#=(ก$-$&B4 ก(0! ก.$M70B4ก&(06 ก 0B#(07!85 .$0$D$(.Eก"2#.B#$ #0กEGF ! 85ก#&#ก .ก,5ก /(0!5-$ ก;0กJ/ก #/%$;WH =$=-กB2!#- ก.. /-(ก6. 66.=$=-ก#ก$5A"ก0 6-!&ก& ก$ #40&,-./ "5%G2$! %.#ก ก.! #ก&.$

8:A8#G##. .$ 0BกJ2 0"#ก&" 8255-! ก"B,-./กJ56.$0 6#" /55  8:Aก.$5B!5.$ ก 22$!ก(0! ก.$ก5&55$4 .50A&42$4 .ก5ก! ( 8: 2513 /ก 0ก5-ก&#!..#G (ก!#.B) 2518 ,-./"#( ก& B0$ก/O"0$ก&ก#-!ก&;<5!5 5 6

Denis Gray, “Thailand’s Working Royals,” Sawasdee, January 1987.

 United Nations Environment Program, Sustainable Development of Natural Resources (United Nations Environment Program, 1988),  !"#$ 96 & 97: '()*# [+,"-ก

/0122ก3ก 4 ])* 5/,51 63 ก

/01"1 ! ( 0/"#$ก3ก7ก/)!" /(peat)+ !-5" !+!- 78-$ 9):)!-* +ก632 9 ,+*  /01 9!9$1(*,- !+!-"1 !+ *5 ก2/ก1 (pyrite)"#$2*9!"#$ ;7ก/)!" /)!5 < 5ก /2ก +=$2ก >ก 262ก7( ก63ก ;:2 ?

57 :9( 8$-+ *2ก 7 : ก@!@!22ก... 78$-"1 ! #0,+01"#$) 22ก 3ก (*,- !Bก63#, ;ก  $-5*-<ก "/9*2"#$ ก 2/@!- ( 0"#$2 +* -"1 !ก01 "*,ก@80!, / ,Cก!#- 4  "1 ! ก@!,)*)! !B $-ก,* 0... 4 "#$+ !-ก69):)!-*@80 'ก

/013ก 4 3 - ,  D,538-+"/)* 5/,51 63, 9 5-?"#$301"*,/ ,Cก!#, 9 5-?@!2"#$52-ก6)* 5/,51 63(*ก  =2ก $=0"#$"1กE +9* -/ /#0ก6ก (? !
!,ก /2ก,* ก

/01=$2$=0"#$"1ก)*)!2*+<@2-@ +9*2*-) ก69 1+-(*,- $ -ก

/01 4 /3 0 /2ก,*ก $"#$"1ก ;, 9 5-?  ก,/*) ก /ก F2-ก 01"*,

7

6.$0&!5.ก#40&,-./กJ"#&กEG(ก$(07 8G =58ก$.X  $กก2$!$ก(0!ก5 6-! #47( 8:Aก.25 "กJ52$!)"05!

057#0AU ก %" .M6F 9/!#40&ก(0F /. . 8G #5%.() 2513 6-!&%ก  /- /. 2กYก:G C.ก#4ก/"% ,-./กJ 5 !( กก9B $!5-(2(% /56ก42 ="# /O" 825 $0"#C.ก4Cก.#!#G &&5/#ก.ก /=9ก 8: 2513 0$ ก&4(0! /&ก&ก58 D!ก" J&$(ก2  C"#=กEG 8:Aก.2#=452$! "!5#$=-กก0 5" , 

$5$DG  &#$4 .=9$#$5$() 2519 B  กE09$5! ก5ก&ก/O$. #4ก/5G#.U  !$.  0-&! /" 9 #5-(ก /U B8: 2493 2$! กJ& %ก6-!5-85/

/.C $52#77 % 09 !8: 2513 Cก./O#0./5G ก%509กJ=9" #(0!6-!5-855!5ก2 #4ก/5G#.U 2$!5 %$.6B /ก/O %./E.%5G ก#-! ก'ก#CE"ก(0! ก.$ก 5& 5&"0#4ก/5G#.U " !0!A&2%5ก กก< #A ก89ก: ! ก5!" 5& 8ก$. !$. 5B0!9 "&ก 2!##5 5" #.(0!,-./5.2%&&กก89ก:0ก!9B2ก &กกJ4(0!,//G2$ % $5ก 0ก) 2515 ก"!05$ กก#6ก"&#. C"# ก5!5- 4ก #(07! #=5กก0"ก:,//Gก!ก0 $  5&2$! กJM$2/!(กE "!$#.C ) 2517 $5'. #C"5&"##$.ก  5ก& F BM$2/! $!55-&$.#4ก/5G#. #4ก/5G#.U 5-( E"กก&.0 7./!,-./=0!5-$5 "กJ 8-5Gก# !

6-!"!07ก!%B=9 #!#5#/CG"0ก& A&กJ4! !$ก  /5 /ก 2(0!%,-./! ก5! (#$กJ5&!(0!5 #522$! 52กJ 2  %$ ก,-./ 52( B "5-;<56-!&.0 0/ก 0,//G   4&%$ 9B09) /ก$#.C"!05$กB09 " $J

5ก! && $. !"##$.ก(#=กEG . LI#- B6-!&.0 5กก".$-

8

/ก"05$ก"! W$$4 .ก0/ก2$!B0$  5B ก89ก: "/กกJ ./-$2ก9B=9#=&ก:.5G(A"5 $  5& ก#กE#47#$6"5%G,-./$ก&A& $ก&.8 8:Aก. $ก&- D!D "$ก&0!#   B#กE55ก /. 8: ก ก5/ก& ..E08 "#$/55,-./"&&(ก$(07%.$ก#!%. กEก .กกCก..C./ก.LG 5 Henry Kearns 6-!  !Y0#G &0.$2/ก/ก 2 5# .#() 2503 (!8: 2503 Kearns (%! "5%Gก#5#/CGB(ก05ก.ก(25$!5 American Capital Corporation   .$!5.#0กก&5=5G2LG#7 0!#0ก(B#ก.ก#4ก /5G#.U กB Kearns ก(07#$(" 825  5ก"$:- 30 ! 057#0AU ก กB 6%.7#กก6"5%G(25$M70$! #=5-$$!ก . !,-./กJ ก.$#( 2(%(6ก42ก ก&4K:E Kearns -( Siam Kraft Paper B" "5%G ก:ก"-ก!2! =$.0&4

5ก"$: "กJ"5 ก$ก4 !ก"$:LG#B4(%!4=0 "" 0 / #ก2$!ก$!5 Siam Kraft ก-! .ก US Export-Import Bank  6-!=0!5(076 #4ก/5G#.U C25/E.%5G"  G25  .ก6.() 2512 ,-./กJ & %B#-(0!ก Kearns ก"BกBกJ"#&M7055ก! "ก5  BD9B5$ J Kearns 4 ก&.:09 ! Parsons & Whittemore $5=0! 35 G JG" 6-!$4 .กก#! "&.0ก.ก /=9  .4ก6. ก' Parsons #== "LMก42 22$!!$!5ก5&(ก&.0$ก(0!ก& 5"กกEG$B $!5 ก45B Parsons ก$ . Siam Kraft 2 กB5!  .$4 .ก.ก Siam Kraft 92#=$กก%4"0B2$! Kearns กJ %ก %=22$!0$!ก&( ก(0!49ก: 9 00!#250กF กJ 6-!&ก& #5B0$

7

"# #ก Firestone Tyre and Rubber (Thailand)
  - #$ ; Siam Tyre and Rubber 78$- ;/  " =27#9? )"

9

B"ก. ,-./2ก 5 $5 Parsons =-กLI!0&.06.$/$" 5ก5ก "0#/./GกJ5 .ก/กBD!ก" 825ก&,-./ (#$ Kearns กJ5 ก22$!  2$!&กB(0! "C US Export-Import Bank "&ก40$ "5" ก(%!0B5กก.(0!ก& Siam Kraft ,5(!ก&.0$ก%$(0 Siam Kraft 4ก422$! Jก!5() 2515 # 00กA&0!ก4 !ก"$:LGก" 8 "5(0! &.:B#-F ก"=9$B!กJ Siam Kraft กJ5ก" #กก"#ก&ก%4"0B =9 B Kearns กJ!2!" "$&2//(กEBD(07ก $. #5ก  Cก.D!D "0 Northrop Corporation 9 ก5/ก/ก825 ก&&.:ก#!.25 (กก#!#&.0(0ก /U 0- 0 () 2518 Siam Kraft =-กก"04ก#$! ,"=$=5 8:Aก. ก&.0 6.$/$B4ก "ก !-ก";) 0ก 0!#%.&ก "กJ4ก LI! Kearns 0ก 50!B( Siam Kraft ก& Firestone (0!ก& Mitsui 7< ก" ZDก &# ,-./9(0!  G25  G Siam Kraft กJ 2$!5 5ก4&ก  G256-ก$ก6.- G(25 9 0ก"ก=96ก4205! 057 #0AU 2$!&(") () 2518 A&9กYC.X9- G "  G25$  05 2 .0!ก"26%4"0B#.05! 057#0AU  Siam Kraft (#$

$/Y8.ก5 Siam Kraft กJ"ก8!"5 52& (%)=$ ก&  G25ก&A&25"#0AU /&#!0B กB"L[\L-ก.ก Bก 2$!!5. !) 2520 8กก25$4 .$ก&&.:$!5!00&

5,:4 !=$.&%05)ก0!B ! Siam Kraft ":(0! 6.$ !0! 8กก. 8กJ#&  .ก!=9 3.3 ! 057#0AU 9ก/"4(0!&.:!"52 ก&09 5กU C.Gก&#=-#0AU !5 !!-ก &.:=9" &"&กก"ก $4 .&-2ก&  Siam Kraft กJ4 &.: Air Siam 9 #5ก &.&,-./ Air Siam .$4 .ก.ก() 2508 $5&0.$ ก0ก / ก&ก&.25A &$-$5 Scandinavian Air System ก&5/ก/ก8 25 00!กGC% #ก5E.O

10

Air Siam ก&"22$! W$ก.ก ก .2/ /5 ก&.25& #!ก&. "0" 8 ก&B0$ "$ก&.ก&%ก . (#$() 2513 Air Siam .ก.ก ##.!"0ก /U "]ก$!5 &. % () 2514 Air Siam กJ4""#&#4 J

 .&.กก /U 2# .##$0G"#B 9  #!0ก0#0AU "45 25 กJ % $5ก&ก&.25 Air Siam !!%./&.0$ก"&

&. กB() 2515 8:Aก.545 #0AU .$ก40(25 ".กYกEGB4Bก  4(0!B4=&#- ก&.25& 2$ " Air Siam 4!05$ก&.! 0#.LW " /"(0!5-$ &.:!0 /.กกEG ก.. ก5$% Air Siam $5 กJ,/$ [\2 #5! 2%$ 0ก$B2&,-./5=0!5-ก!5 /5($ () 2518 $5EGB ,55-" 8 A&9กYC.X=-ก&&(0!!(%! .A%5! Air Siam 9ก(0! ก.$ก$!5

W$ 65ก/กก&.25!$.Bก" #กก"#2/!ก /ก 2/(A&(0!ก %5 0ก-$52 Cก&.25 A&9!4!ก"$D$ .(0!ก&.25 

G Air Siam /&,"0B#.B0$ 6-!=0! Air Siam "2$!& . 05& ,-./"2$ 6-!&.0ก&.25ก&ก/ก82/( ( $#.0 2519 ก9

5$"0;<5ก&;<5!5 /กB0$ 5,300 ก&.25"!$!5ก05$   09 ( $ก,/CG 2520 Air Siam W$ก.ก ,"0B#."=-ก$ก52B2 %$ 

/.E#.F B0$$4 .2("0B M70 0B"! 5ก!#(ก,-. / ก.ก "(0!2$! ก ."#&! 0 กJ5-(A"!5&#-7 #5 02กJ!กI6"5%G 4(0! !M70ก&/ก ก&"&&%ก ก&0!#"A& %. ก&Cก.- ก&ก6"5%G(ก/ "ก&A&   $5!59ก9B( %. #49ก6.$%&$ ,-./!ก# #.ก/O(E"ก89ก:   N8ก$.(07Q &!5B! ##47(ก =50 !ก5 /ก'.ก.52

ก"B G"ก&#47#$5-%.&,-./",ก.0ก (ก#&"ก-(0!5$ =9!8: 2513 กJ ก'%$  $!566. -ก%5 /509ก&-ก##B ,-./",5522$!#! ก#40&ก#&"ก-2!5/ /5 กSE V5&) 2467 

11

2$!&ก&$5AC-7กD&&0 2475 5 /8%5^กEG ก.$ก,5  ก B9#.C.#&&กG กก&0.$!  0#5&./ B5#.C. ก.ก 52กJ 0%5&./ .#/CG &./ ก.$ก/ $ก #7%B 2=-ก=#.C. !%.402$!8 4(0!&กG$#4#40&%.กEG  0(0!!/9#EG5-ก ก./=9 ,"ก$5 Bก #5%.ก5&$-กF ^กEGก&ก6.-ก2$! !5(0-/ก  &. 0=5G ก&%.,-./() 2491 "8ก'กกEG /.กJ

,5กก509#40&&B !กJ5M705 $!5 ก&%.กEGB ! 6%.7ก&22(ก$4 &7&#=&ก:.5G(0!#&22$!555 =9!8: 2513 2$!ก5 0EG !522$!#&$B#.M77 #0G ( 5-! 0ก:"ก-ก/  5!!5 . /ก!/-$=9ก"/Y.'.&.(8(C '.&.-ก!52(0! ก5."=6-!07. = (%!4(0!/ก C0&ก&   ก2 09"#&กEG /8Bก =-ก$(0! $50ก:G"0  ! 5C5กY: 2(% "0$( #5 $5 -กF ,-./2( 5=-ก B5$-$!5.55 

.& %.กEG .&ก$! ก ( =9#..ก..X( ก5 ,-./ /5552!6"=5$ก"!($. กF $ 0ก^ #. $5 ก&/$-"

!ก$กJก5.[ กก49ก  (,50 ก .&(0!!ก กกก %.ก."/&"ก&6-!ก.9 5 13 ,-./# 2 ! 5"4กY: $!50 "2$!

5-!ก.5"#%.%. "&0 /;- 2"#&#4 J 20 ,50%.กEG&ก  -!#9ก 0ก"2 / 44(ก /U &ก M70%ก5"ก5

5 18 () 2513  !ก&(22$!"2LM(  ก# 0#6# 2 !  50(" 8 /-ก;M.5" 6-!4 ""%5$9 #.&77"

8

*@2-5@ D?"#$ ;#"#$52-@2-/  9 ก6 ;5 G(2#ก(*ก 

9


, 15 5-  2529, 227, + 15 9 2530, 255.

12

 !5-ก2$! =-ก#25 5 506-!$ King’s School .$5G / 5#40&  50%%B4#  5 Duntroon10 #M70ก#&&กG  ./.Eก!2กSE V5&) 2467 /7(0!6-!07.#&&กG 2$! 2(%ก 50^"2 ^กEGกJ2$! 5B,509 5  2 55 ",-./กJ 5B,5ก&#5G 6-!#4 J%กU (05ก# 5.กB 25กJ  0J%.&กG(กY:ก&  CG$GB22$! M70!5"2 ก"BกJ525 (0!" $JB =ก =5ก$5 W$ 65(#CE" ก5(0!6-!07.9BกJ"4(0!&G. &G -ก$,-./ 0!$ %& #$ก กBก 5"ก^ E#&.ก5%.กEG2 C22$!=-ก%.(4(0! 0.ก

 ! C"2$! ก$#-#$( 5$5.5-! "%5กJ2ก /U $.#ก C F ( C 5ก - ก! .ก6-!&07 Julie London) C#= !ก&6-! "2$ &กก () 2512 &G2 5 Massachusetts Institute of Technology (#0AU $50" ก. 5GLW#.ก#G11 /,,-.((-ก#5ก C &&5#40&ก89ก:25  () 2515 C4 (#5"#!M706กก4$$(ก#&&กG /& Cก4 ก $ก& /%B% .ก Peter Jensen !F F 05,-./กJก& %. ,-./ก&,5กJ/55$#/CG 0/ก  54(กE#/CGก0! B Cก&ก89ก:252(% %B ! &G/58"2/(ก&4ก$  ! C"ก8 B("ก& Jensen ( $กกS 2515 ,-./=$A$ C$!5กC 05-กF  C"22$!  ! 09 $ #0#กJก ",-./กJ&"$$  /-กก2 5 C2ก& 25  =9$)

B"652#/CG/-ก 5#.#ก"6ก#&"ก-,-./ ก20B2 5%$  =952 กJ5$4 .62 ( $C 2515 5)ก89ก:ก %.กEG Duntroon ,-./(0!-ก%5ก&&!#40&/.C#40&ก&..," 9 10

 9<"#$=2ก2259 # 6)!( ,* ; <ก  #  / ก-@2-@ " 0- West Point 5

JK ก / Sandhurst 2 -ก9!2-(!<ก  ## West Point !, "-!, ,ก

 "1 ! =2+9* Duntroon 11

5"!D23/ GG9 #"-(#,# L 2516

13

"ก&$!5/.Cก/0EG ก!,5(&0% #7ก:EG  %-C%6-8! ก$.X #.C.( 28 C %.กEG2$!&ก W$#CE" 5&กGก 0ก#%=-ก!()=$ กAC-7(04(0!,-./ก!2กSก.กก#& &กG2$!5#"$ก5C. .F ! 0กAC-7 2517 ก"&&ก"22$!&! #(0ก

&Bก,-./=!5#$ก !25 5&F  ก#&&กG"! 2กSE V5 & 2467  /. . 0ก8ก-ก%5ก:.5G! A#," ก-ก#ก:.5G ("2(% ,5) กSE V5& 2467 "&0!6-!07.2!5 D/" " "AC-7D&&!F "ก8 กSB 5ก!222$! $BAC-7 2517 9 /. ! กSE V5&#=ก!22$!$!5.C

$5ก&กก!2AC-7 #$,-./B("(0!A#,ก!2กSE V5& =9B % #5()%.กEGกJ55.ก $. ""%%กJ5.$ก&ก 5 #40&/ก 05#..C5-(5 19 )"2$!9B0ก%.กEG22$ "5-((,-. /$!5 %ก  060ก /$,5""ก- #..C  /5#4 62! ,-./! !($%.กEG M70 &ก& /;-(8: 2513 =9&!(  (ก&-ก%512 0$M77" !( 0($-ก%59 22$!=9$B Duntroon B$"2$#40&%.กEG  5B6.6-!4ก/#  5 0ก#-"ก;_ก ,# !$  40 G JG6-! ! 5#&ก02กJ .ก 52ก %.กEG B(ก Bก 5 $5 2220Bก5"#.M77 $ /05&ก

/09&55=9%.กEG N$$"B ก5Q  =9(ก "&ก 2 6)#22$!0ก2(%$!5 06ก-13 N 0J2$!%$  2/!Q /5B49ก N 4 !2$!&ก$$.#5 $ก= / .$=-ก!#  Duntroon  กJ5

05"05" ! "" ก.2 M70ก&ก;_ก!0กF 0J%$ 22$Q

 ! 5( $ก 2515 2L !58 !5ก 94(0!#)B % 5ก4&ก ก 6ก 5 "$&ก5ก "25 / /5 $.ก %.กEG /5550ก"4 ก$ 4ก5$!5B( :/55.(  /5D$B

12

5 
C? ก / ก,(ก 2 ก , 2537.

13

5 
C? ก /2#9"  2259 #"#$3/3ก Duntroon, 2541.

14

/F B052$!5 /=9)#$!5 2$!584#$  #.& (corporal) $- 0& ก89ก:  2 52$!&O.& ก #.:A  /" #&26 =95B "#&กEGBกJ#(0! -!ก.50""4(0! $0!(ก:"ก0 กก0#(07(ก/25 0ก4 Duntroon ( $C 2518 กJ !ก;_ก !..#GB#- Special Australia Air Service Regiment  /.GC 9;_ก;C 05&/. 8: ก45"ก5Cก4#ก-&& 5-=-ก 5กก&ก /U 2ก กก#00- 6  ก /U %.กEG% #5DD$5-! $5 D/" ก(%! & !0"&""$06-!07.(0! /(%!"5%Gก%  กกก/ "& 

!(40ก4 B #ก$05ก0

B4(0!,-./ก&,55.!.กก ก5ก&"ก- -ก%5/ก 22$!  -ก#09กJ/!!ก2 "-ก#ก#กJ2D5 6-!4 5 ,"Bก0ก(%) 2517-2519  0ก,-./9 ก5#&-E7#.C.%5G2$!%5#!%#5 ก!"M\,-. /9B"55!055ก2 0 055C" $% #.8G5() 2517 E25 ก"8CC. &85) 2519 0 ก`5- $5% #9=4ก2!$!55 86 "#47,-./$!5 06F ก2 "/ก  D$#ก 2 5ก2 B0 ก.5#&-E7#.C.X2=9#&#"%C.25AC-7"ก:.5G44ก$ 0ก/ก 52 ,-./!/9  ,5( -!กก(F ก5ก&$"M&  ! กF 0B$!5!%ก 9 #(07 #5G#.ก:G.5 /./G $5"0&ก& ก.

0 20 #-ก!0! /=$ 5-.5ก:.5G%.$&.ก.0$"(0-/ก  5 /ก #&#(0!,-./ก"#-0!B4)ก ,5ก ,-./กJ$- #58-5G2 $!5$#.A&#77ก&9กYC.X! 0  .ก#(  #.5/กB"(#475.ก).$"%C.25"ก %A&#77 Bก,-./ ! 6%.7$5ก&&!ก&.0" 8"ก&#!ก"%%  !ก"กก&ก &กaก& 0 "&&%ก9% " #50ก 0ก55&!=กก #77 #5ก =95A&9กYC.X ,-./22$!#&#'.-"%C.25ก2!

15

8.Bก'%$  &%.B09 Economist D&&%ก) 2518 % “No Need for Apocalypse(24 !ก5)”14 Economist =9,5# #5กก #5กก"#กY: ก5&5#.5A&/"ก$B / 0 22$!!59ก"2ก5ก"0#=กEG25ก&กY:( % B $-กก  ,-./$-"#ก กB"&&"%C.25" B(0!;<5 !52$!9B4"45" 8%.

0กEG#47ก 0กEG096ก$,-./ก&$52(0!!"0ก#77E&&ก =925-5ก"/,-./  ( $ก 2518 0"A& #5Gก4"&40 ,-. / ก.$!<50ก$!5 .$ก, 0 9,505 2!ก#$ (scrub typhus) E0,-. 9B#- ก. 40 8  5#  #.&.$ก "กJ.ก "515 L[\(

$ก,/CG กJก&$2ก( $ :5 !5ก .ก/.CF ก5 "05$ก05 #$0G0กB   "& 0"#.F 0BB0$b,5..#G #,/   -ก%5ก&ก#&"ก- 2#&EGก&.5"ก22$!$(ก&ก/O%& ก=-ก.B$5 " 8/C. "ก =.4..#G(" 8 /&! 96ก(0!,-./ก&,5!7 6 #5!=42#-ก:G.5%.$285 "42#-ก#00-C8#G( #$ ก#5#=&ก:.5G( $C 2518 L #!#$!5 กB ,-./'. #C$5 #.B %.8"6-! %5%7"5กF 4ก/.2#="&45 A&2$! 5 " 52"#G"&ก25 M5#$!54(0!,-./! .ก#((กก&& #"#-)กกJก %5 #.((กE0C%"%7E#-B4 0ก89ก:/C".M#05)  &=9%$/"/C.#G ก5ก&ก"   #กS05ก&4ก5GB4 5-B #.2 2!0กก"$.E7E =9#$!&(%! 6.$F 0D!D  % กS05ก&4/กBก& 8:Aก.ก$#5(0# #.2 C"&.$ &กC%. ก"ก!2!85กL[\L-,"C%. (natural state)B5-&/BAC8#G   14 15

Economist, May 17, 1975.

,5J (กG( , Nation, 28  2525.

16

=#40&%B"ก"/Y.'.&.5-&AEC.5C"#49ก# #.$!56 ก& ก.5"ก40$-C8#G กก$!5#!4$&%B4 (hierarchy) 5-&/BAC" 4!85ก:.5G4 /"$ "C

5&2$!ก&กก(0-#KG/C #40&,-./! ก/ /5"/55 #.#!#$!5ก !5B4ก"/Y. '.&.4Cก&กS0ก  #"#4"#5 ก4$ก&กก%.$"2/ /5 #5! 955.5ก"/Y.'.&.4C$5 /..5 #0"" #5#" !2  !ก40ก$5 I0506/CG6.$/$5$ก ก5-. D5B($ ,-./ก%$ (485F  EC8# 2(%0!/ 

 8G B(0!ก&E"#KG "#&#ก N/"ก/OQ " ##ก40ก ก2$!&7 .$ 0B5 /BA#/CG ก&ก..O .,.55 &/" (ก4ก ก: .8ก"Cก.(A" #09ก.8ก%. 8#G ก:.5G ,-./=9ก&4 ###GB(/.CกF (8: 2513 " ก=5"M5 &" /E(กA.0 & %2!ก/" ก&/" 0B" 6-!ก#!$ &!" 5 #5   ก$$0ก.5C/C5 ก ก2(%%"ก 6##กก40ก"ก #5#"ก#"" 8%. ก'.&.C&.#C.X22$! 5-&Aก50ก&ก/55& I05&5$!5ก40ก"#. E

0B 49ก0$/!B("$&#""$&# ก8C&&(0,-./2(%2(# ก /""K#&#5!#KG" $45-5#&(#C."ก'.&.&.#C.X ก4#- I05B&ก'.&.&.#C.X "ก 8##/"ก/O4B ก.ก5G2ก6&70ก ,-./#=

/.ก D54.EG2$! (A"C% #$5$กC" 8B #$5$ ก.0ก C" $!5ก#&#ก/""$&0= (  B ) !/-$กY:S0

%ก 0ก0ก%. 8#G ก:.5G25B /!;M2 .16 ก& กS กEVGA#5(0 ,-./(A""" 8ก& 5& D5 กกก #&#AC-7() 2517 ! 22$!/-$=94 "! %LMกS0500กก 0 16

(9 ,2*-)1 

9*2<!,* (ก 3 - , , "#$ 17  3ก 2519, Royal Addresses and Speeches (1976).

17

ก"4/  (civil authority) -กF  2(89ก:กS05 ก&.0" 8 0 %7 5 9 .%,-./89ก:(%)!5F G -ก%589ก:.%0 -ก# .58#G #..C  ก09(ก#&&กG4.5./CG^U 8/.C%C 05B,-./#$  %(4. 8:40 5. $.กY% 8: 2513 '.&./.Cก"4402 5$ $5& /(0!#$!ก&8"  2

5/"  ก.2#58#G"5'.&.ก40$ (%."4"4$50"4 !E" ก 0J( 0กก,-.8#Gก " 8:Aก.F &B กJC.&5ก (/.C./$$"ก (ก85ก ESCAP 05#0"%%."45(ก /U () 2518  =9 (2(%..#G0.5) ก9BF F B& Nก'.&. #0"%%.... กJ 0'.&.กF "!% " #$0 5ก2 ' ก "#,/กEG 52กQ17 !" %(7E8G ,-./กJ22$!$! /C.#G &!  6-!! $5 D/"7E# !#$&U &"5ก(0!,-./  /(4ก ("& 10,000  ,-./&กG( 20 ก55 252018 %0!ก&55กJ! N&#ก,#C.

/ .$/" ก5.UQ .$7E#2$! 65.#47&"ก,-./ $5ก! 7E#ก&,-./22$!!"ก&08#G0ก= J$   85G&5 ก5ก&"& 10,000 B กก& ก.$^กEG"G/$ 7E# ก Nก#B5.#47ก9B=! /.E/"G&7##ก$"กก. /"G45- .5G(M& "2$!$ 666&7$5ก.กก5 /#!6#ก"  ก/#ก.ก/"G... 2$!LM;<,55F 2$! ก&77C.ก/"G #,"C/"G2$!&ก6&7##Bก08!ก "ก:GกกQ

5" 5$,-./2$!&8/.C%C("!52&! #40& . ,-./ 4B$ 10,000 B "&4กกก  N2 55!(ก/55 %"%

17 18

Gray, The Soteriological State, 718.

GC5 -, , Ten Thousand Days on the Throne (ก -"K: )", Q(, 2520)

18

$!5$Q #40& 1!/ก0 &ก N=(กJ2$! 0 C 5 0J/"G/"กC&!20 กกJ"&2 5...  B B5-(0(/"GQ #40& -,0 7E #ก,-./#=46.$/$2$! N/"G6.$/$!5กB(ก. ."ก$4 .ก

/"/"G/.E(75" 5$&& #ก"4#.($Q (ก09  #. N$5 C$! &กE ก.$6.$/$0#,/กEG 524(0!ก$4 .ก!

52 /"GกJ"2 " 50ก!29ก"ก(0! ก.$6"#G(!5#$0ก" 4(0!$9BกB2!กQ 0ก22&#.&! 7E#กJ# N/"Gก:4/-$(ก59$='.&.... 0ก#.& "ก06-!ก#&-EG.../"G9#2$!&ก5ก5(0! ก:.5G$#$ กEVG /"/C !2$!&77.2!Q !4/"/C ! ก:.5G$#$ก:.5GC4C" /C" 85 C" 59$=C"2!#-#$"(%!C" /กI"%5 0/#ก.ก /"/C !  / 59$=" '.&.C" 7E#C.&5,-./#&-EG&&2! 5 ก &EC0!"ก#40& ก:.5G/"/C ! ",-./559$( ,-, 5 /0$/!ก$!5 กB 7E#กJก #,"%BF #-9B2#49ก&2$!$!5ก'.&.5 $ B0!.// 2ก!/-$ ,-./&=9BB! $!5ก"ก8,-./#&-EG/!$!58/.C%C EC0!"ก #40&ก:.5G ".. 5 (0$/!) !#" 5222$! 7E#W$!55ก$!5ก (0!6-!LM N&#C.(ก.8&7ก8/ก (0!ก/"G  6-!กI/C8# $ ,5/"G$!5 7Q &"ก& 85#$$7E#BกJก5B4=9/"%7E#$" .8B4B$!58/G #4#5".$$.กก $5C.&5 0ก%#5 "&"%C.กก&G! ,-. /2$!L[\L-#=&ก:.5G (0!05#5(0ก#=& N$!5#49ก05-!".ก ".8 ... ก 2"  (070 JกBก #5/"G2 5 &(ก0!"5B "#4 J /(...ก#$/"G..."2#.B#$Q $!5ก .&=-ก-ก;M( กกE ก02& #!C%&&/C(ก 5ก0507!B2ก( Christine Gray 5 0ก4#/C25B# N(% 55ก $$!B 6-!#"!9ก5G B"#=ก!2M70$!5ก. "0G=9

19

# 0กG"0 555#2$!5 0"#Q19 กMH<ก  #. 25$-"!ก Benedict Anderson &ก #40&/ก ! #=&ก:.5G N B " /9( ".8#G" !J#=&B  05GIก"#4"#5"ก #5... $Bก"! (2"$5!F /5($กJ) ( %&C#=&ก:.5G9=-ก=  ,5ก/9(Q20   06C.&542(ก)6-!9(ก&ก,-./ กC.G ก5. %5 5กU 0 0กEG 6  กA8#G25&=9ก& 5ก  NCC.25Q  0"&& กก&&#/C5(0 B2$!&ก#(=ก=$!5"%C.25(0# "ก&/.CกA.0) 2521 N"%%"!E#&-EG" /5&/!( ก"%C.25 "& ก.$... 8#/C && กก#$(ก#40&$กEG"%C.25... /5 %LMกS #KG... "%%กJ"5-(0ก"%C.255!.Q21 =9ก"B กJ!6.$/$#47( B0$B Charles Keyes 5( Thailand: Buddhist Kingdom as Modern Nation-State  ก7#47#-$0!( Eก/C0B N.#40&"&&Eกก... 2(%$กEG5-&A%..5/C0 /C&กก:.5G&&2!(00 0ก,-./06-!#&$"#&## #.$กEG50B!  B409( $5กJ!/55 52/! "5"/ก %ก0ก,-./06-!#&$(0! ก#&## #.0ก09ก($6554$!5.Cก"&&&&Q22 ".8,-./0!2() 2519 #&#ก"#%.#$"#! ก5ก(# $!5ก02 '.Mก:Gก89ก: %"กก ,-./&5กEก "4"ก-ก#-5 ก&"/F ก&%!8: 2473 $!5ก((#.M77 "ก กI&กG # 0ก 0!!.M70" 8 "8-!. =9 ก"B &G.. 0กEG 6  "4(0! E.C !J5.9B "(#$ กJ#ก&$ก ##4  Keyes  ก=00&กaก& 0

19 20 21 22

Gray, The Soteriological State, 685. Anderson, “Withdrawal Symptoms,” 23. Gray, The Soteriological State, 810-11. Keyes, Thailand: Buddhist Kingdom, 210.

20

-------------------------------------

1

14  (ก ?) ก  2519   ก  !" #"# $ก  %&'ก" #" () $' #*+  $ก ,-(#" )  ./++0 ก(-#%(+1 $+) +(ก2 ก$ก$3 " #" '4 ก(#*+ก'-  ก- $5+$ #6 ( , 1+ก7 0 "

+/0 ! #"(+-) 8 ) #1 + +'ก# . " 9!+ก: (0... #.1#*+กก+!! .ก! - - )+-($ 

-+ 0<1  "

+/0!ก-) - ,' 8(( ! -# #*+9!+1 +' !   ,< ++1 ก)#ก,=ก(1  +$ )/++0+#-$!> )94 +41 ? 341  94 ก!'  ก# . "  9ก=#/# @ A ,(#)+((ก A +ก/ ก' "%ก$/&%+1-> ก ) 1(4,+'+-+1 6  2519 ก!,-(+(1 )+" ก A 1#%.1 ( ก!กC:&0 -1 (>

 +41 " #.1 -1( , .,()/!(-)-ก#"% (4,+' ,+?ก "- , ) 1#%.1 ( ก!9+   & ,#ก$    +#-% &#(ก -# -) &= กก  $5)+,+ +,(5!D%ก  ,... , %() 5()#!.   , . ..#ก( 7ก,E % ++0 1 +$+-ก A $!!กC:&0 - #.11'>,! ก! 'ก- & '   +1 #.ก#*++(ก2 ก1  (.+(+#.ก#.+$, 94  - > )>-- ' ) &#%)+#,(-ก! - ก - )( " ) #71'  )! ) ++5ก:7Fก /++0#*+"%ก(+/ 01 ,+ ก1 , 3.1 (0 $ ) # > )$, ก#((+. ก ก #"#*+ก'+ )+1 (  )+- -#,(-ก!   '!กF ('ก กC: $ ) +ก!D %-#,+ 0ก $+( ก: (0%+,$!' กก-) -  # #(ก #"#*+1'กก+ ก1 ,'กก ) + 

-+ 0 #"#"(++ .() กก    ก   $)- ก!'(0 -((+' -(%.1 ,  7-& ',(ก7+01

+-#*++#30 .    '  

-+ 0 +ก74ก:$+กก# . ก-+ () , #,.,-)#*+( )%&'ก + .-),-(9!+ก: (0" /++0+? 2518 #" ก(#*+ # 0 )+ )%+ +$) ก'ก2 #"/!(ก: (0'ก#*+)" +1( - 5 ก$ก)-( 1 2

The Chakri Dynasty and Thai Politics, 2325-2525, 62, 64.


 ก   ,
ก    (ก : ก ก, 2520);    Roger

Kershaw, “Modernizing the Thai Monarchy? Theory and Practice of Two Intellectuals Turned Prime Minister,”

!กก" #$-&' Social Change in Contemporary Thailand, 28-30 *+# 2523, # , - #" .-/ #

2

:F0 !,1-ก#"( ' กก, #%.1HI $ !#(!( #" 94 ก= ) A " ' J ก&0 #*+"'+0 #"HI+/ -)%%+>(> ) 9(),>,ก7'ก9!+ก: (0##5)+/ 0>(> )>, ก+,,(ก:& +/ ก . 7 0ก# . $ ),( 8 - #*+>(< +#*+$+- ,1'> ),  ()ก$(ก",'กก: (0 ก7'กก: (0$- $5)+,+$%%+ก@' ก()+- #-'+> ก:&0$!!1-ก 

-+ 0'+  ก)++++ก5  , ก&0$) %ก1 9 . /+ก!7- -' >,# (#+-)/ %  - #*+%/> ( ,(,$-,(/ %  /++0ก-"4+>ก"++41 !ก-) 7-:!+! ก0"  #*+"'+0-) 9!+() ก!!! -$+'กก#.ก  $ก1 / +D-+> )  -  D ก )-+)- " -%++ก! +$5)+,+> )  - '#*+ #9!+ก: (0 + !  "-ก#">,,1 ,()$- +1+) .%/> (1$' /++ 0!ก /++0( !ก กK. 14  $ )#( #-)+ก74ก:+ -++ ()MN(ก: (0 )-+!# ก&0%ก#., 6  19 ++  ก!/++0=#/> )>(,1',+$+- $"@ ก- #($ $ )+( MN(3( ก94 10,000 +'4  +#"N#.1>)- ก! .   ก # . 1A ' ! "4+ ' A #7:ก',1  'กก9+ -" +ก  + $-% ++/  #ก)$ก) " >(ก@ , - %)-(#.  -'&0!-)> )#*+%/> ($# ,/ + :(%+ /++0 /!(+( () > )+4ก-) 8# .1 &',กก!#.1 ก# . &  - .+1  ก #+.1 'ก-)

+#*+!#-&1-ก 

-+ 0 .! +#"  ,( ()+ !-ก#+( <3 +1+ .1 1>,#ก,"4+  # ก&0 14  16 #"!ก ! )ก7%/ +DQ!! )"+,+1+'#ก.!#!@,#@'$ก)/++0 ,(  =กก  $5)+,+1 $ )"%ก$'กก$ )  1 " +(ก + 9.#*+กF ( $#" +'#,@,",+ก1  : $!!#,(-ก!#5,@'กC:,E +? 2501 #-+$ )-)/++0 .)  "   #' '+ " - 1'ก  #7,>,'กก1/ +Dก+,+'ก: (0+ )"4+  . ก: (0 9#+กF (#"= กก  $5)+,+>,,(  /++0,( ก$- ก> )#@+-#)+(+ & =#/((%.1 & +  " -ก#"$#+$ ) +" -# )'$ก-" #" . ,  7-&ก( #*+ + 1,$ + +(!(ก# .     +#-%1 +#ก(,$ )ก E,>,#*+ +  ,>(1 +'1 ก -' +ก'ก + ,+ก $ -

1+  1+1 #*+ +'ก &$-  + 1#.-+ 3

กก


, 19 *!ก 2519

3

#*+#.1+M " /++0ก!"%ก# +$   + ก>H#"(-'ก-  &  >  /++0>+ก',กMN(3(() > )+7( #"# ,D>>-( +'7 $ -'>,! +'+#.1''! กก" ก@>, !   ก +1+!+ +ก ก"4+" %%+ -)#*+ +(7$ 

-+ 0 $" -ก#">,94 ก#,.+,(> )  $' " (+ +9ก'!ก

+%)- ++ ,(9กก)--)#*+ 

-+ 01- $5+ )+ !$9!+ก: (0 กF ( 1+! #,%+ ก@9ก!,(1 "4+ ก)+  2519 : 1+2 .' ก   ,> )#ก+#'@,? 7 9(.,( )+>, ก $( +19ก#)+ +,-("+ก@,+$ )#( #!A  D.> )ก@ , ก> )ก1#,.+ 5ก:( +  - #"'-)" 1+2 >,9ก%#*+ # .1 . ก# . " MN("- 1!)(  #->># 5 $ )#(  ,01  +' /++0 ',ก$ก>" : 1 ,' ก ?$  ,> )#ก+ 15 ? ก'!ก

" 1+2 #1 '+-+"4+() -,#@- +? 2518  10 +9ก'!" 1+2 +? 2519  21 + $+? 2520 ( ! %+/++0 42 +4 %( ++41 9ก#)+ +" 1+2 #%5+ ก#.%-!+#%@, R # .+C:,E /++01 %- %Dก กQก'0>  +#.1") "-D> )  ก . $ ) ) ก+  1#"ก@#Q(!",ก!#.1  ' $กC  %!" "%ก#ก.!'A ก!1 ',ก-ก 

-+ 0 !ก-,"+ก!ก+#+")-" .1() #" -,$1  ก  , -'! ก +  !+#.+  #(+$9+1 + ) A #.1(4,+ . 8   < #(#9,> 94 "+,#5+ . ก#) 1 +ก$, ก, ( - , ก# . +9+74ก: > )-)'#*+ 0ก 3 0.%/> ( 9ก1  #(+9ก#"(+ )$ ก (+ 0#%,% & )$!!>(A (341 +( -) . - ' กก, )9!+ก: (0) #.1 ) + 

-+ 0 + ." /++0-),-(#.1 ก: (0>(>,!ก  0 ),(!$$'ก')(>   #(+ ) A 1-#7 +%+! ก! 

-+ 0- -  +$ '+#ก.!94 "+  # @ $!! $ ) ( + -)%-!+5! /E9กU) (> กก-)  .#(ก 1   #!,+0 ( )!+ #.ก-+>)+ +#*+ก+#7:ก' 91+ $ )+ก "  .$!> )ก#.+ ก' $!! ก ',#++ )>() ' -' + $ -#"กD#(" MN(ก,,#*+ 550 +(+ #,.+ $ก" ? 25205

4 5

 ก , 2493-2522. Far Eastern Economic Review, June 3, 1977.

4

)$"@ ก-" /++0( #5.1$5)>94 -  +/0-) #7,-( #"(+ก#1  +/> ก!'+$#-( + " 4กC/E$#+(0 > $ก7#*+7 ก!!  ก  )-+#7#.1+!+ >( ++ก(#*+-)#*+MN(ก)ก  ! +#*+ก#-1(  , ) >  "-1+ ( 341 +ก-%ก +กก ) % $.1 -%+ก@( +() ++ (+#-( ,0 /++0 - $ก$(ก$ก) >()-+D) #*+1%,#'+-)#"> )+   ++ก'ก- )-+ ก@!)(1+ #"ก7-)ก 6 ++ #*+ 8ก$, 94 1 1%%+  ก () %,#'+<6 + 7( +-+#ก,#,.+/+- #"!ก-) 8+%)- #-1#7" #!( ก  () )#+.1 'ก7  #$ก, ()++1#*+ +>('9ก(ก +>(> )  +4กก% $ - #*++ +41 '#,(-ก++ก ++7 ...  ++ ก >('4 +1 D1 , +กก6 #7+ ก#- # (  # +ก=! ก'#.16 ก+#7% <7 #( > )ก1 ,0 'ก++ #"ก)-  +!กก! "  ' #9(+-) กก +  +41 1 >,!ก( +5)+.1#*+() , ,-()$"@ ก- 9!+ก: (0 ) #1( 1'D#( 8 - #*+#'" < " & )$) %/> (  'ก1>,$() % $+) +   #*+#-(7-:'ก5ก)ก 2475 $ก) + >('+#%.1-)%/> (++ #*+1 1%/ก ,' !$ )$ก$- ! )" '

 0# 01 -% + +>(() $"@ ก-1 %/> ( $ .ก@#(ก!-)#*+#5,@'ก,(- !!/++0-- (.+(,,+,-(ก(( +( +# -)#*+%/> (  A 1>,Qก / +D> /++0!ก$ก)5-ก:0-'&0-)#"#%.1+ 8$!!+41 "  +( %/> (  $!! กC:$#,+ 0ก< > ) ) 'ก-ก#' )+#กX( ก)+ 2475 #"!ก-)!" #"'',ก #.ก  $# /" %%+ $ )-)%%+'  >,!ก74ก: กก-)+#(ก)+ 341  %#- 12 ? #"#(ก$5+ก((-+ก9+%/> (+-) $5+' J ก&0 "&#,(-ก+ #"ก@#1 กU:&%-+#%.11 ก(-)9!+ก: (0#*+5 9 0 %%/> (   $ ))" + $ !) -'ก/ +DQ!!+-ก!#*+!-, + 0-) %/> (#*+กก  $!!+41 1

 8ก: (0#*+ "< 7("  # ก@+ /!(-)%/> (#*+!!1 #!(!-+( #)ก!!ก#*++(-)%)- 2516-2519 ++> )#*+%/> (

6

Andrew Turton, Jonathan Fast, and Malcolm Caldwell, eds. Thailand: Roots of Conflict (Nottingham:

Spokesman, 1978), 91.

7

John L. S. Girling, Thailand: Society and Politics (Ithaca, N.Y.: Cornell University Press, 1981), 215.

5

#.1'(.+(+ ก)- , ก)-#*+/ %,#'+ /++0- $5+'$+ -(0 %/> (1 ,(!$#*+9+1(,+( !ก%

+

- " +ก74ก: ก(#*+ " #'8 +7-: 2513 ก  - 7 0,-(( $!! ) (historical revisionism) ก! ก$ - # .1+>- .1+ -" +ก74ก:>,#1(+ ก:&0" + -(0'ก1 , #, 1#ก1(-ก!ก  !! !&D/%(0ก( #*+%/> (1%/ก+   +  + ก# .1+>- ) +#5,@'ก9+ -  'ก1 %ก+ก#7> " +$ / +D9ก#1(+'ก, #*+#.  ก(#*+Dก:&0" %/> (#$!! -+ ก  'ก# ก&0 6  - #@ #@+-)'  (4,Q-( #% Dก:&0" + -(0%/> ( .> )ก@  (#( > )% /++0ก@#'(, ! &ก+D)! )"+,D)" %/ ก#.1'+>>-!+(,+ -(0$+1/ +D $ ) +!ID -7-ก !'4 ,+' +)>>-+$+ +  '4ก#*+-  1%/กก)-"&%(01#"(.+( #*+!,$) !!$/ +D “..."#'  - # @ '1'+'+#*+" "#'()$ ) #, $ก):F,(1-> $ )"#'> )(+( (ก+' (" "#'$ก)5, &,,(#Q #.1%+'++,(/E", $,(> )HI #( +$' " %:F...”9 !+ -(0%/> (++ !/++0 ,+'1'( > &ก ก% ,1 ',ก#.1 + ,+'() )(,(-) + -(+0 > ) - )$ก)กก:>-#+.1 'ก +> )>,#ก1(-, >ก! #'#(

-) ++    ($กA ก@ ก + กก-)#, ,(((  + -%+1#*+" -ก #"#  #.1ก6 /++0$ก6 +# ก/++0>> ), ! -#"-1 ก>1-#7 ((  5ก! +>( ก1 ,#)1' ก>, #.1 ก(-)#7ก ก()+(+ ( -ก#" >#(1( ก ก ) A "%ก$,(#Qก#.%-!+ 341 '+-+ กก-) + +$ #*++ -%+ก" -ก#" ! -+( >#(1( -,$ ) A '+-+ ก 341 $+)++  ก  - Z1' -+-((- (),-( $$-,'+-+ กก(#*+-,- 341 #*+  $ก+!'ก 8

45-#6,' .".7,ก 5'&ก #8-!ก-" '
'$.ก 9-" 4-'
'ก#!ก
  !

ก6,

“Thai Democracy in Public Memory: Monuments and Their Narratives,” : "-

Conference on Thai Studies, Amsterdam, July 1999.

9

Batson, The End, 252.

 Seventh International

6

7-: 2503 )-+D)$-#*+-,+ +1 ID 

-+ 0 +$ 1 , -ก#">#(1( 1 ()  $+-+!)("4+$#(1( 1>,!!,#'@!   (! ,(- % ,ก!$! ก@ ,[+ ,-( -% ก&01#1 #@'-%ก!$!!ก ' ก@>#(1( ,( กU:&% +/0#*+ () , - (( "((+ -%++( - 94 ก"(( -%++ ! - ,# ,-( "&1 #7( > )(3-+#3'ก# ก&0 6 !-กก!กก,"1" !/++0 +#,.+/+- 2519 + . 0 -+ +41 1> ) )#*+1'กก++ก .  - ก (ก ) +" -% ก&0 %+ + )>9ก#.ก$- / + #*+>() #) ! -% ก&0#1 >,%#-ก?)-+D)+# #( $ก1 >, ก

กก!ก-" +กก >(1'()1+1+ . .ก:&0  กC,ก $ )> )  'ก E1(.+ก+#*+ - 341 #*++-" #/#  -#*+ก" , ก E ก (ก 1%( " #/  -> )#( $ )#*+ -$+ - #((+" (ก (ก#)++ ( $!ก# - - " (+- 70+#*+( $ )" ก E$(( 1#1( ก!ก ก"!#-() )>-ก,-( $ )"  - .+/ 0- (  ก@ $ )#*++- 70 ,-((+/ 0  +  -'4 #ก.! !&0$!!+$ ) (#., $ )+#% +/ ก $- #/' (94 (+ + ก1$ ) +ก+# >"-ก+> () +  ก!ก E#*+D ก%, ก+1.! 'ก' J ก&0,(   -'4 #.,$!'"-,#,(-ก+ก! " -% ก&0 #+..1+, -% ก&0> )%! - #"%!5D -( Q,$#\,#5(  -+-( 19 , / , !.   $ก74ก:> ) . IDD> ),+ก #/)+ )ก $ >341 ก(1'' ,-% ก&0 , 94 ก++ #"ก@(  $ ) -+1 3 ก 2520   $ ) +ก+,-(/   "+!  + ,-(5#Z)5$ก)%--  &0$ U0  ->,! (71(ก#/#*+-)1%+$) #7>(  !)--#1 #,+(>1-#7,($!'++ #.1%%+ )+'ก! - #*+]ก$5)+$+ " ก

ก& 0" ! -  ก:&#.ก" () #\,#5($$"@ ก- -ก#"#*+# .++ก!  )  +  ,-(%.1(1$ก1 ) ก(" -ก#"#  'ก#1( ก-'&0-  ,(?#.1 > ) -%+$ก$(ก  .ก@ ! ,-()$!!#,(-ก+  'ก 6   .#1 ' - ()  A ,(#(ก-) 8' 7ก,+D)< $ก)-:- -)#*+ -ก+ก  )1/ 7 0$กก,""1  /++0 -+1 13 ก

+/0 2520  .' '( )"!-+9" -% ก&0+!#-&#.ก#"ก) ก

7

#%!&0 ! ( +! -) #*+#( ก( # .+ $-% ก&0ก@) >ก'ก+ (("

94 ก++ # ก&0+9ก +ก #2 #.1$, - 9)(> )#*+>(" -ก 

-+ 0  ก! -, - กD" -% ก&0> ก+  -+9,  1   --,   + ,  " ก E#(%- # .1#K @# 0" %,.1#/+1 9ก( ก --,#*+1-" 7#,%5#*+#ก"   #/$ ) +ก!ก%("   +$ ) + "   +? 2489 #*+ +#,(-1>,!+  "0'ก++0 #/ก%,$#*+1,+"  $ ( ก $ )ก!++  " #/++> )%)>$!!> )+)#+) 9+ก&01+1+#*+  # @ $!! ก ก! %,.' ,-(ก #!,9) 'ก# .1 !+ #K @# 0" #/#">4ก+   ก%($,+>(- ##3(#.1 !!,#'@! +( $ .ก@> )-) #/()!+# .1 ก #2 =ก(ก/#ก(- )ก (" #/ !ก!- 9.-)#/#*+#' , ++ '4 9+ #*+ก 1 $ ) - #. '  > ) (+ (,A กก(  .19ก+ -)#*+ 5ก)ก(1N#9.1+ ! ,-(ก#(ก ! - -)#*+5 ก+ -ก#"9)(, -( ก'(#( -) --,ก %)-(ก(#.,+ก! %%+ 8) ก 3ก7 ก1+ -#., $#( 1 " %%+1 ก#*+#(.1ก ) '=ก( --,+1 #K @# 0" %,.#.1 ) # ก '$ก)U ก#)++... $-%%+1ก ! ก"0#"@D1()!#-&++) 1D 1+ 9กU).>,!!,#'@!,-(+ ." -'$   !+>)+" -ก#"9ก( ก+ ( 1 - + -9ก") ".+$U) ( --,> )# (>,)'ก! +#)+#(<10 ,-(ก (" --, ! - > )'4ก )+'>,ก )>  .%(%+0'ก IDD%+1#1 #">)- 1#"'- 7 0>($Dก:&0+( " -ก#'>,,ก-) -ก#"'  -

1 1 " -ก#'  +- 7 0$I'' !+ ' %ก1 4 $ 5 -)+!+ + 8+- 1 $ K#@ "+,D) กA ก 60-70 + $)+/ 0-ก!ก )(<  .'  +/1+#. $,94 ก  +$(0+" - 8-ก#"กกF ( !ก-)9!++7ก,E/E$# , >, $ )-)... (1 ก: (0 +' %%+ก@(1 '+ $(1 ก: (0 (>,'ก )#%)1  ++!: ) A ก"4+ # +" #"ก@ก+ ก"4+#)++<  . ) #6>1ก Eก!ก%(()  +$ #*+#7: ก E9ก#(!#*+'ก,+' +1( #7,(' ''ก, -' >- )-+ก%(ก@%! -  +$ %+,+ก#+.ก -!

() 1#@++ 6  #.1 + 5 - ) +>(+# . 1 ก74ก: ก 70" ก Eก!ก%(#.1 9( > 10

:7;, 4--## ".7<' $ !ก Marks, Making Revolution, 176-78.

8

#.1(A ( +:ก E1#*+ -ก- +!+ ++/ก# . MN("- $#.ก/++0#*++(ก 2 $ )+1 ,  .>>ก#ก+>! +>()-+D) +กก'(#( -+1 1 # :(+ 2520 / ( / ! D  , 5++ก74ก:,94 9!+ก: (0-) 8+( $ก #.1 < $!ก-) 85 ,-)9 %%+'(9!++ ก@'> ) 5#(($ >< +#*+ - 5,, ( /7 0 +>( )-+D)( 9.9!+ก: (0  -  D )-Z+/ $ - #*+%  กก'(#( -+#*+" '+0!-ก#"-)  .  ''  9!+ก: (0 #)ก!(#7 >,-( ,-(ก++  & 0+- -((1(  - 4ก#*+=Iก:0$> )>-'- () $ ) $+1' +$5 #"ก!1 +-)+ก74ก:> ) +1( ) #ก1(-ก!ก# . -  '#(+() # (!A $)(!+# . #*+#.1 " 5+$"%ก -+1 17 9 +(+ #",+/ !DD$ก)+ก74ก:/ 7 0 +ก74ก:  9ก -' + ) ก(ก)+1#"' 94 ) ก +  ก+  > )>,,94 # ก&0  ),(  341 #1 #ก,+1  ++# .1$,#,.+ก)+ $ )#",()  A -) +ก74ก:# #*+MN(5,:  ! "#""ก$% " ก  &'(&"'$ )$*%!ก+," !'" +#"&ก %" "!  !.&"! ก& +ก"   )$ %/!0   ""1 !'" )$ก! ก2)$) " 3#ก4&%!)*5"&%! *&!&%!)$ 6!%  " *#. &ก! "+ก2+ก '$ ?

ก " "ก4ก! &!!+#" " ก +*%  ก4ก! )$&!? 8&ก3#ก49$!&3#ก4 ก! !' )$)$)ก:;&%!  :&&%  &!ก11 $ ) #("#@'' 1-)/++0> )#*+1+(

ก#('+94 ' ,1 # .194 #,.+# :(+ 2520 #"(),>,ก@,-(ก+ + 'ก- #)++ /++0ก!    +  ,>(' #ก, - -,ก- กก-) .#(ก + )+ก/ ก' - ,.,+" /++0")"-D+ก  +A ก! . ( +"+(0+ก>+ก#7 +ก  กRก#)1#!(,"!ก+()ก@  - > )'+,! ) A ก+> ) - $"@ ก-" /++0 ก> )$($ ) & $ก! %+" #" ก 11

Thomas Marks, “The Thai Monarchy Under Siege,” Asia Quarterly 2 (1978): 135.

9

 /++0ก@> ) ++!+ +'ก%-!+ "&1#"# 1 ! & ก$ก 9!+ ก: (0 #"ก!1+ !!กZ+%+! !  ก DA #".H[^+!!#ก&_0$ +"4+   ) 341  . -) .ก+" - #*+7ก,+ - > )'$, +"4++(#,.+ + # .1+( ++41 -!- ก  )+ /++0 $5+ก #-#+.1 'ก> )>,!ก+!+ +1#( $ )5+กก@>,U)+( (>( +41 $- /++01 -+ +++ 5 )- ,1+(>,!:' ก ,%- ! - >)- +7" +(19กU) $  !# .1 %$ก)#" #(%-  +#*+ ก$, ก+!+ +/++0() > )-ก$-ก $ )ก$ - > )' )!%+#1  "4+#.1 (A ! -" +ก74ก:$+ก # .1+>- 3,000 +19ก'!$ก'+-+ กก-)++1+#"N # ก&0 6 > )( !1/++0 ก!   ,6($ก)ก+-ก#"-)#*+5ก)ก( 

-+ 0 -ก(ก + &=กก  $5)+,+!!/++0)( -+ก74ก:(( +1( 9ก  " ! , )+ !$9!+ก: (0 $ )ก@#">ก ? 2520 $- - +' ) >1$ก+++ก74ก: 18 +19ก  " กI`+$ 1+ ! #,%+  #%.1ก+-)/++0  ก-ก#" ก> )-+#1 "4++#,.+ก+((+ $ )$+1'- -+" - #  '#(ก7-)-ก#"> ) ( !+'" /++0.7 ,(!ก-)!/++0# ,กF (,-(ก  ! 1 'กก#.ก  -ก#"=#/> )( !"ก)--)',$)- ก%

+

- 15,กF ( #กF (1 ก'ก #+#1 ก  6  ก $( " -ก#"#*+ก",".+( 1  ) /++0$  $ )   ,!%+ +'"  >(,(1-> -ก#" ) 'ก%-!+  1กF ( กF (Q!!#,(-ก!1 1/++0% $!#.1+'" #" +ก74ก: ก)-/++0-)> )# (!-+# ก&0  ) 6 .'!ก

5ก - 5,#( 5ก)ก >,! 8%+(:< 9 1$' 1#@+()  A ก@ .   1 /++0#*+)  ++  - #1( / $( /  ' .? #"( !กF (.> )? #"#*+%/> (' .? # .1ก> )-+,#++> ก$() % +'+ )%+%++ ก# . $ก@#,.,)+ + #,.+  ก ) +(+ ) 1#((+#(ก -# -) 8( # 0ก< #ก(ก) ..#ก( 7ก,E % ++0  -+ &=2 !#*+5+ก "&#ก( 7ก,E !ก@"("+'ก # ก&0+41 1$, #@+-)9+ก&0'##>>, ก#( ,# .1- #" ( ) #ก1(-+ก# . ( #,.+ก+((+ "&1 $(ก #,+(()1( #ก,#!,"+,() A "4+ 1 ,+$-ก

10

ก# ( ' ,1  () # .1-ก#"#\,+>+9 3+,(7'กก$5-+,A -'"#  +("1 # 0>3 0%+#"ก!"!-+9" -ก#" # ก&0+$, #@+94 ($(ก4ก+- ก# . +กก# . '   ,(+1> ) 9     (>,() #( # .1   -)  ! +- #!,#.1' 'Qก+#",(#Q #"ก@9กก)--) 1+! #,%+  +#*+-/ก#,(-ก!1#" ก%#)+ + +.1+ 94 $ ก%

+

- '9ก1  ก $, ก!+-ก -    +( ++41 ก7-)ก8 9ก>,ก#*+>#.1 - ' กก, )ก: (0< ++- ก 9ก,!94 ( +/01  )!1%> )+( 4กC/E  %#(((+ /++0-) 8#*+# .+#,@ก ,94  , ก&0 ก#($กZ+%+!< %-!+> )  #.ก +ก'ก#")- ก! 

-+ 0 #!/++0 8#ก#Q(,(+#% )ID D ( - + #*+ - #*+ - (" #ก: ก< 1   4กC/E!ก-) 8 1,+) (ก@'9ก-)#*+ 5ก)ก( 9ก'!ก

$( ->#(<12 4กC/E1>,ก,,+- () +1 A 9+ -'กก# . ,-( (,(!ก#*++(-)ก E1 -!

> )>, . -ID1$' ) ก #+ 9(ก!  $ ) > ) ( 9( #"( > )#@+-)ก! 

-+ 0$!!  ) " /++0'$()!#7%   >+ +1 , #ก( 7ก,E"(! #(  'ก1#">,!#.1+ $+) #*+5!D%ก  ,+ + #,.+  #"ก!( # 0ก!!/++0,  ก /++0 !-)!" #"#*+! %+ '().'>ก@   ก+ $ )ก#  - -+> )#@' -+1 20   ( +9ก@',ก#!ก>>, 94 ++ ก>,! ก( !+ )%+%++'+-+ ก ++#*+ก#1(+$  ก# . ,(/ %  ,(#Qก> ) ก#(#.,#+.  >,! ก# #-0+'() + (  (+$-+%)-  7-:!+! ก0" #" $ )(+- -+ ) ก> ก" #ก( 7ก,E> )>,!>H#"(-'ก- 341  ( - -) +#*+ก!) () D)- ) - #*++41 +  "   ,-(7ก,E79ก#'( >%1- )  (( ก: H0 ,-(ก - #+.ก-) ,+ &/  %-- $)ก'(")-() > )",#"+-)  > )$K?^ก!ก -+#-)#"!>,$ )ก! ก#1(+$ !1!.1+  

12

Far Eastern Economic Review, November 4, 1977.

11

%/> ($/ +D#)++ -ก#"!ก-) 4ก-)ก" #ก( 7ก,E>(, # .+#*+ “banana monarchy”13 ก(4,+'" #ก( 7ก,Eก@,# .+  .1+A &= กก  $5)+,+$ ก(#*++(!($) %  1#+%.1#"#*++(ก2 / +Dกก  2520 ก+, +  !DD  360 + 341 กก-) + #*+.> )ก@ -' $ )ก@  - $ ก ) $กA " #ก( 7ก,E .ก#%,% -  +Q+0" ++%  +#*+ !!5ก","   $ )>+$ )> +(ก2 + )DD1'#$ก).1 -%+ (ก#กกF (ก74ก $ก+ +/0ก!+,'+ '+$3#-( #"!ก-)$5+' J ก&0" /++01 ' .+%/> ((+ 12 ?++++#ก+> $  1+1' / +DQ!! )$',ก#.ก  (+? 2522 #"#+%.1+กก# . 1> ) , ) +ก()  1+  %#*+ %ก+ !DD  $ & + " #"ก@# @ >,-(# +$ @ #(  $+) 1 'ก+(!($) %  341 .. # &++0#*+ + %)-( ,>( 1+#-> )++'ก(#*+" + D+ก ! ก0   #ก( 7ก,Eก$ (( 1'',กก!ID1! +( +/+ ก? 2521 -) +>( 9 + +( $+$ +(ก'+ ,", $(>," +%+!ก! +%+) +# . , #.1(A #*+#-( ? $- +#*+ก! 7+ก: (0+( 1-)ก  %- - #*+()" ก+กก# . "4+#.1(A #ก( 7ก,E( ก7ก++ ก!-ก 

-+ 0ก,-( ,(กก+ - ,($ - ( /  $ก)+ก74ก:1ก!ก 'กN +> )94 ก!#*+ก+:ก #(#,(- $ $กก@> ) )( +ก74ก:( ก  $ )ก@#*+ก"(!+7 19ก  - #1 #)+>,! - #@+ () ก- "- ก++ ก@( ก,#ก( 7ก,E # .+-)> ) ( ! - %!/ " #"14    /++0#*+ + () #ก#กก #.1%,#%(ก)-  'ก+'%+,7> )-(  'ก,ก" $-ก!#ก( 7ก,E+/&$> )( $ ) # .1 $!! +- ) A $#"( +)- #+1(-ก+:ก 1#+ !+ก74ก: 18 +>ก+41 ? #"'-)#*+#> )! &0 $ ( +-)- 94 ก! ,$ )    #*+-++ก +(0+2 '+ก1 #ก,ก$ , +'ก()-+ '4  #ก - ,> 13 14

-57,5 Roger Kershaw, “Three Kings of Orient: The Changing Face of Monarchy in Southeast Asia,” Contemporary

Review, May 1979, 259-60.

12

 ?1  +'" #ก( 7ก,E ,+#( #@ก+(ก!  1+DD1>,>- - 4 # (,  $+%($,+ก %$กก!#" $, ) #*+ก #-( + 1"!>)#" $,  'ก+' #*+ก (ก1'5)+ (+'+.+1%+! 5('+-+($+ +1 >'กก %#" +>( #7:ก'ก@ ,+ก'กก"4+ + +" # + +? 2522 #+..1+, #ก( 7ก,E  +1 #*+ /+,-( - 4,,) ก MIกMN( ) A +ก  1-+ ( '$+1#" ,(ก ) .> )ก@ก ก++ ก# . (+ก@( !#(! กก-)1#*+ +(7-:15)+  #ก( 7ก,E ก ) +/ก# . ) A 1 กI`+ - - )+-(+? 2519 #"ก

! #(+ %,.$,( +/0" %,.ก!ก#.%-!+1ก@9ก,!! > ก +-(>$ก $, ก@9ก) >!!#-& %($,+341 (>( + !-ก 

-+ 0 #ก( 7ก,E,,!ก!#.1#1 ( /7 0 )1 #++ก#%+' ' +1, !ก@ก7+:ก $ก)+ก74ก: 18 ++#,.+ก+((+ 2521 341 # - +)#%.19.$ก)"#+ก)+++" #"1(.1+$ก)5$ก 0'ก . '-!# ก!1 . #1 $ กก+# กA $-#*+#+ก74ก:1 ) %/> ( กก-)#ก,$ กกก! 0ก3 0 )+#ก) $ ก ) '+ก@$ กก!ก ) #-( + # .1$+-!+( ,% ก> #ก( 7ก,Eก@  1+'กK+( Iกก1 $#-( '++01',ก%)-(#. )5ก)ก( 

-+ 0(5ก .) > )++ %ก,! "  . ! )-+ก@(+5"-$ก! ก #2 $ก+:ก ก@,4 +ก'กN >,- 400 ++? 2521 +#*+' ,#1 +ก#.1 ("  . #ก( 7ก,E> )>,#*+ + ) +ก: (0 #"#,+9!+2 $ก6 #ก( (7" #' + / +D 2521 +'ก: (09ก,+ #( #@ก+( / +D! -)%/> (#*+1 %+'ก%/ก $+( !!กก  " >(-)#*+ 8กก  !!%/> ( +  ก: (0#*+ "< $ -) '> )>,$ )  - Zก )>$- $ )ก@( +'- () ก 341  %#(  + "   +ก! ก- " ก: (0 #ก( 7ก,E+ #" -++ก'ก ก 1 DA ,-(#%)+ก+   +  ) #7" #-( + #"!+#,.+ ก 2521 $+(ก2 - + +? 2522 #  #1(-5 ก@>,#" ! #%)+ก++-) ก #(.++? 2521 $>,#")- +/!-%" -% ก&0,-( ' -ก#)+# '+0"  ++ "" #7$5!+,+  9!+ก: (0( >,! ก$)$+!+(, ,"    ,!%+" %  -( $7+0 ก .+  ( +")-+-  & 5-10 +#ก1(-ก!ก'ก " ! -+ #1 ,-( -  ( ก%($ก-  ,!>) 'ก++,(> )#-+%)- ก@#*+")-5+ก ก'ก >! +-+++ 'ก++ก@#*+")-" !

13

#!.  ก9)( IDD%+1ก +.ก! -

1+ $) % (( -)# , 9% 7+0-ก: (0$ , ก&0 8%/> (+ ก: (0#*+ "< '4  #-+ก5+4ก- '>( %  "  Dก+41 .-) $+- ,  > )>,%-!+ 9+.!ก-ก#"-)-ก#"'>, (%+0> $+- ,#ก1(-ก!-+ ) #++$ )-ก#'ก!-Z+/ + , " -ก#'  ก .ก +( % >( )#.1  , -) #'ก!%-!+ ++%- #( + )!+  ,-(9!+ ก: (0$7+ />,!ก"!#++#*++( " -Z+/ >( -Z+/ + ', #++1 - "(+" %-!++ก +#.1(%+0" %

%+ 341 > ) ) 'ก$+- " ก#.%-!+ $ )ก@#++#.1 + ( - ก-$ก41 %+%++,+( >  %. !+ ) - > )'" %-!+$ + # . ,-(ก - +'ก! - -   #7:ก' ก# . " %%+15 -ก#" ) - 1'  -$9/!( - ,#)+5)+ &ก ก#กก:&0$) %  1  "4+ +? 2523 #.1   !() #*+ ก! 9 1-) 8>( .>?< ก! 8%/> ($!!>(A #*+() >?< #ก( 7ก,E> ) IDก!ก%9!+ก: (0#.1ก5+4ก- %%+ $ )#"  ก- #*+ ก  ก# . #*+ก /ก " %  , ++# .1#*+#.1  ก# . 1 DA  '4 9กก+ ก>+ก- #ก( 7ก,E1>,!ก+!+ +() )- +$ )> )#)(ก'ก!,%+%+++ก$-," - #"'-)ID ) A " #7  - 3!3+#ก+ก-)1'I,#N>>,,- (#( "+!' $ก ก!>-ก: (0 ก #ก( 7ก,E( > )  ก-  9# .1+>- -%+,-( -# >, ก#ก+> +ก'กก'ก,ก'ก " ก#.%-!+$- #"( (!(   ก + -(0% ก1 7 1ก ,-( ,( - 'ก," ! & +1#*+ก#1(  () ก!  1%#- / ก# . ++( 7-: ,-(ก:&+(1> )( $> )(A #"-+ก!>ก ,!#(+$กA 1>,!# .1"4+ +1 ! ก0 +1+ . /ก $ก'ก /& .$) ก#+,! D! 1$' "&#) ก +/ ) A #"( )#  # ก # .")(+/  " - ,-(ก$'ก# .1 %$ก)"%ก$%+ 341 (" -ก#"ก@'>,! ++%.1#*+)+5D ก! &D ! +.1+A # .1 %5ก ,ก! '+-+# +1!'  +กก 7" ก: (0 1# ! "4+#.1(A 'กก1- #)+ก! - ก-(5ก .$ ID - (ก'+ -  9"  +ก,4 ,,# +!' #.1$ก#1(+ก!#ก@, -



15

Michael Connors 4, -/-9,#ก9!"5-/#ก=7<.

Thailand (London: Routledge, 2003)

 Democracy and National Identity in

14

#.  / " #"++#*+1'ก:0+กก +1-,$) +41 +#(-% 5!' 120 +! # .1 'ก#",-(++ #(D 20,000 !16  + + ),-( - " " +ก!  ก#%)+ ก&0 )!+ก!$) กก#ก@!+   ก ก.%,$+M\`+" #">,!ก"(( $#"#M6, กก.% ) A - 94 # +('-ก'-b $ ) $'X- (small is beautiful) +- -+'  ,-(!ก&0#ก1(-ก! ++( $ก&0 #"# ก +ก +(0+2 ,-(ก+# +$# +('ก#'),+ก %-#5!,! ++ Shoul Eisenberg #.1,#++  $+- ,ก&0#ก: +#% / ก'"+,D) # .+ !! 30 (kibbutz) " #15 5+ก#ก: ก!ก$#">-,-(ก+ $+- ,ก@ . Eisenberg Group '+!!%+$!!(,$ก:!',กก#ก: 'ก#  %+$ #ก: / $'  $,#++ก $55 1>,'ก$ / $#ก: ก>(1% # +( )+ #ก: กก@' -) +$!) 'ก5ก>1>,'ก5 51ก'ก + ,(#*+ก#1 (>,$+"&#,(-ก+ก@#*+กก#1( )  +ก 5#,##(!1  #ก('#*++ก+ (+)"1+( Eisenberg '>,! ก"+++ -)#*+ 8)  +ก 1(1 D)1 ," ก< !&'กก " #") Eisenberg > )>,#ก1(-" ก!ก5 .ก#ก: +1.1+,+ก , ++'4 ++:+>,-) #"  >1" ก .1+A +# . >( กก-) '#*+>>,-)#ก1(-ก!ก - /17 94 (? 2520   ก)- -) Eisenberg ก!+ก +(0+2 (ก'ก1 #+. +) $) +41 5 3 #".#7 ก$) +41 5 5ก$ ก'ก1 5 5ก$%)$"@ $ก'ก11 Thai Farming Corporation ก#ก: !+1,+#+.1 9,000 >) #ก: ก#")-   ก'+-+ ก ก"-, 91- ก$H #".#7$.1+A ,-(ก + !+$ ( -' , #-+ - /( /ก&0() , '+-+H0 #1 #*+ #),-(#*+# .1 (+ ) .+!#-&++ -) (1 ก@,#++>() 5,, ID$() % ก /E1,+-) #ก: ก$!: #ก: ก=#/1'$!ก! + ++#ก,'กID"  ก&0 $ ++ก#+ $ก)#ก: ก ก-)  +" Eisenberg $+1'3.'%-!+>, - ก!! ก-ก#"$ก$(ก %-!+

16 17

Gray, The Soteriological State, 525. Eisenberg #
ก!!: #ก

 - 7,#>-6<? @?$A5 , กB 7,5 'Cก5-'ก=ก ก.7,-'ก= ก & D

& " # -'ก=? ก? ก 9- 
.,-/!"59&+

15

!ก .>() -,#@- 94 ? 2522 ก'ก1#ก1(-" ก! Eisenberg )-+D)\,ก'ก.> )ก@+ >! ก1 ( =#/1'( ! - 5,,,A #@+>,%,+ก :&0" #"ก! ( ).1 -+ ก(  +%)- + #"> )(1ก! -ก:0-' &0 ,(!ก-) +> )#"'-)#"++ > )>,#.ก" MN(+41 M(, (#"- ) +>(1 ก74ก:'(4,9.( +  .1 -%+ ) #7#*+ ' #*+' ก-) 341 #"#)++ #*+51  9 ก!!!ก!$!! ก: (0 กก-) #.1+) ก  :&01 D1 ,()+(ก ,7+0 BBC +? 2523 %.1-) Soul of a Nation 1  #+.#ก1(-ก!  - (- %1- David Lomax 5 :&0-, -)#*+5+  ( )1#*+ -($ )9) + $(4,D+7+$!! / #*+ก: (01)'+ID" #7$() #+. - ก'ก ก )(" -ก+กก# .  ,,$ก,-(H # '"  ก!(+"&  +  %+!$+/ก ) A #+.' - - ()!++ 1-) ก ก6 %&'ก " #"'ก( ก  " 

-+ 0 Lomax  :&0 + +,4ก1+ก +%1- -"  + +ก+1#1  "4+  )+' -,ก+   +1 !+.+ - 9 #$#. #%0 $"++ > )++  $"ก.ก -ก+ก ",' -ก ++> )'!> )+" #" ,(,>,'ก$5+1 ) A 1$5)- ()  .+  R +41 ก!-( ( -1) #( ,#-!+5+ Qก+$, 7+(0=! ก  1' ' 1ก: (05 #(! )($ ++ก5+ ", $"@ '+94 ,4ก,.1+#.1 $กID" %%+  ,#(ก7+(0 =! ก+- ) 8# .")(")-ก < " #"  &094 ก(1  ก- >ก"   # .+ CIA $ MI5 $!!Q(#,1(-1-)  ก1 1#ก,"4++&'ก" + "&1 Lomax 6+ 9 +> )( $+#( $!# ."  !) !ก-)  + ,> ) #( $ )> )  #"'+1 1#">,#( $ )( #*+ก ",' -ก +" #"ก,-(   ! 9 " Lomax #ก1(-ก!( ก  'ก .() $!',-(ก( (+,-(ก$ก - #"' " 59 -) 8#> )>,ก )ก! + #ก )ก! - ,(ก-( 91 +$-ก#" %- 1 ,"4+ %%+1 &#(ก-)#*+5ก)ก( 

-+ 0ก@' %- 1,"4+,-(#%)+ก+ , ++ ก +'  -  "< #"/!(1 1#"-)#*+)-++41 " ' 1#*+ (-++ 1%%+>(( !18 8-, #*+ก: (0+ก%D0... %%++#7+...# #,+ ก = ก [, 1#@+++ The King 18

9" #+=;6ก ',?,:/ 9 #< 8?- E 8?- 8D- 7.<$#<$/5$#<:;997, ##/ D /# - ?! "/ 8?-

DกF 5 
ก799D <ก 

16

and I] #"#*+ +1+)7'(0 Q, #" $"@ ... #" ! ก$"@ $ก) ' A [$] +4ก$ ก ) +1#.1#7% < (1+9ก.!, ( ก . ' J ก&0 1+1 ! ก0( 15 + )'กก+1 ก =>,- >-  !ก 8#"ก@  # .+ก+#.1ก6 #7'กก ก+" #7.1+<  # ก@(4,! !  :" #"#*+$!!() ,-( - #*+ก: (0 ก'ก +" #"'4 #*+(%+0!%%+ 81 1 ,-)#*+(%+0 #)++$ > )- )ก: (0' +( -)() >... 9ก#(ก-)ก: (0 $ ) + " #... > )%)+1" ก: (0 + )+" ) (ก1'+( > ) $5+ # .+ก!... -++ ก > ก() ... > )-)ก() ++ + .> $ )ก >ก() 1#*+5,< #6 (ก . -

1+ " %%+ #"/!( $ )+'ก++>#*+#6 ( ' -DD& 341  ก@( #*+5กก!7  &" < *""... !"."$ก ก(! )$$"&ก.   3"!)$ " ก  )$    ก  )$กก"  $! ก "   "...  "  "   "& !1  3 " $.  &'( &ก. "  "" ( ""&& "(!   ก! % ... !".&#"" 3 ก4 ก5(8'"3ก  /!(ก'ก Z+%+!" #" ,( 94   ก%+ก-) 400 $) #*+5 + ก #",94 $ ) +" -# -ก!-)!> )  - + %%++%+!=!   $++" #" ##" ($> )%)!) #"' -  ก$ID" -ก#" 8-ก#"  -  " ก#-    $#.1 #ก1(-ก! )!+" -ก#"< #",94 กก #-+%+!" #" 8-ก#"4ก#*+ก+# ก! -ก# #*+# .+ ! -"+,D)< #"!ก 8-ก#"%!-ก# $-ก#ก@%!-ก#"<  /!(ก:& +" #"#*+# .+ +" %D05+,: 8> ),,#,1(-  +  < #"!ก 8-/ก + .   /$ -  !... +#*+-/# ( + 9>ก@>,  $ ) 9+ก&0'ก+, -!- " 'กกHI -!- " 'กก,$5+1 .)+ . , $# .194 #- ก@ - 9 ,!()+-$-< ' -DD&#*+1  D+ +" #" 8ก /...  -  D ก #() $ก    /  ก+,' ' #.1'  -  !1''> ) + $ )#*+ -  !1#@+(1 ก'  !  !1$' $ !$- ก@'#@+ () %,#'+<

17

 !" %*">>)$ $ ! 3 % !"%! ก*+#" %? / >#"%/ ก()"&"&5)ก  ก5&" 5)ก )ก$% %?. &"'%ก" 5)ก >#"%/&& "( "*!) "" "  $ "$"%ก"!(@  กก%3$ก5("#"ก$... ก)$ '"ก "   !1 "ก*#.&!% "%! +!+#"3 %  !"ก  !%!    &%!"%!   &%!'%! ) %? /...   %!? ."! +ก)!AB กC!,! " ก "!."! ( " ( "!"

+#*+%1-"&1>,(ก(1 1'>,#@+ $, / ก9" #"ก  +ก1'9)(, 0+" #">)ก+ก15)+  #" ก'%-/ก+1 #Q($/ก #*+)-+D) $ ) +++ 5  :&0'ก BBC (ก-) ++ กก, ก)-ก!!!' >(1U) +>, () >? #" !-) 1 D1 ,+%-  . -  ',$ก=!    +1 8#-9.[+ [+ ก!ก++ก@ -1'  '#.1( $( > ( 7  +1+#*+1 %- $ )9#"9.[+ ,-(#' +ก6   #7" #" ,-(#' ++ > )! $ก1 ก... #"  ( #"ก@  ( $> ? # #" #' +6 ก+#7" #" ก:#7" #" $   7+ $ )ก7   $#7> 9ก(> ก@> ) 7+ $> )  - ,< #"> )>" - ,A # .1 Lomax 9 '#ก1(-ก!# ก&0#Q! () 1( #*+19ก#9( > )  (%+01'' ()ก!, ,(#Qก (" ++0 1%(" #": ก!*5&&"* &ก!)8$ก%"8ก * & %% )$ กD   ... )ก!*#. (3 ก  $ก2&' ก+ก $ $  )$ "&ก ( "ก " %ก&#"$ก " ก"'&ก5

"ก "  !& ) +#" *ก5 )$ $ "ก *5&&"  E4   ก&" ก*+ก )$+ก ,! 8  $3.)$ก ""3 # .1 Lomax 9 #ก1(-ก!ก# . $# ก&0 6  19  "+ > )%)#-) +#*+ #.1 )+>- $ )#5 :&0( > )#+(ก()ก-)#"5#*+ /ก: (01 #' +! /E > )( ) #ก1(-ก!#.1 ก# .

18

!&("$ &+!กE ")ก " )+   !&)$%8$ **" !  $  )$ก"ก' F+!+ก/G   !$ กก + +!! ก5&! )$+! ก5&( $%!ก H.! ' "&กก$... ก(@ & !".$!ก " 'ก " [ &  " "]  !   $ก "...  ) 6 %$   ก"กก! +'ก"* *!$5ก  +  ก* ก. ... ก5+ก ก$$ก " *"( " !&ก4  ก4  ... )&)ก5*#.ก ก! ก'""1 (, 3   )$ก5   $ !1  "ก$" (ก$"...   ก%ก ""... &+ก!* &. ก.""JK

) $ ก*" #"&(,  ก $ ก*"  ก )ก$% ก ""1 3  )8$, *" )$8  '&$  !  + ก  "? ก*&'"   "*" )$+"ก'$ . $ กJ:กJK ก'$

" ก E,ก! Lomax 94 - ##7"   -  " -# () > ) #+( 8ก: (0$ %+" >(  - ก%,ก!%%+ ,( , ' A $%%+ก@ ก9.ก: (0#*+)" %  '4 #*+# -)> #94 > ) )(>, %- )-+ - ##9ก9.#*+)$$ )" %  #()ก! %%+ ,#-... ##*+#7,(Z+ , +++1#( $ )ก>#(.+%%+,-( - 1 + #*+ +'#*+/"  "$) ++> 9#> ) 9)- %)-(#.!# -  ก"0(ก " %%+>, #'9.-)#*+ -  #-< - #%.17/+7+ / .1 1' $%+ -ก#" ก E/!( 8"#'#%.1+ + "  /#' -)()' ()ก!, ()  +  ++,1 , $-ก@' 1+'-)5/0'ก ,< ("34$&&" ก5& #ก+#" 5!  กก...  ก  * & +  . [ + ]  /< ! 5"$' * &+ #ก&5! ก * &ก&&" ก5& &5!$ #ก) !'!%!)$    ก ("! &$%+#" %*

19

ก )   ก ก (%8$' *"* &)$* &  +'"! L)$L$ )$$  $ K )  +#"$    $ก$ "! !".&#"'&'! ", )ก" )$& !$&'ก! " $5ก '" -ก#"() +>,)-++41 #*+5'กก+1  / ก  E#5(# @,! +#.1 +  " #/>, ! 94 ,!1 กA #-) 8#" 9ก+, ('$ 9-!-  />,' A $ ) "#'( -!-  /> )>, "#'ก 74ก:()< Soul of a Nation   (>,/!( -# +#% # 5  ,#.1 +!' #+. () #( 94 / %57'(01(4,ก // !5% %->(1->>, (  + "&#,(-ก+ก@> ),+)"!"+!%- ) % $IDD%+>( +#( $ )#ก1(-ก!ก: (01(4, 1++ ก/ 1%)-(#.#7%  ,(> ) กก)-94 +" ! .!!" 9!+%/> (  ( ) . - %)-(#.'ก ) #7 . +>(# #(  ,'! ,-(: 8  - $"@ $ก) #7% ,-(ก# .++4ก94 / % " ' -DD&" % < +ก :&0(  'ก#ก( 7ก,Eก#,@+>$-   !!" +# ,-( !,+-+1-) 8-ก#"!ก-)#7ก@# .+\ , ก: (0()!+(,$%%+()#!. ) $ ) +#7+ \ , +ก!- ก@#(#*+# 5-)> ! 94 -,!#-&+ [%>1 ]<19

----------------------------------

19

National Geographic, October 1982.

1

15  -  ก   ก ก 2520   ! "ก#$%& &' (&) ก * ก ก"&' & +ก,!-"&'  % !  '.*'  ! !/ %& *% % #$%& +)0  1%&  0'  .!/! )+"&!1 !2 .'0 ก  #$%& **/3ก1 ก !%'*  042$&!- 0. 5/  ก ก .142 00ก

 6 &*"0 3ก2!/+1  52$0)"  ก7 !

ก กก8,$90!/299' 2521 ก)  2 2# *  3 '1;28ก 225 .+กก"0 0  ก7 (8ก=0-) ก 22.+กก &*ก0 310 . 8ก "&! +)ก2(.' 0)"  '1;28ก "&! ก7 "&0+) 0 +ก 28ก2# !)  ก ก2(0!/  !.3".60 A5/ 2' 9 .!/#$%&%5 %+ "&,$9   ก ก ก7 30 %.ก * ก' กก &*ก0

* = 2522  0'1;2#'B$2 21   ก* 200 .+ก! "&0)'+ A5/ % % 2)  ก. )+ "0ก6" 6 "ก กก "! $ก ! กCก &0 D !/ก)&   ก "& 2 21!/" 6 " +ก22. *ก2 21+ก' %.' &ก6 ก2 21 "กD 4!/AกEF. .5กG!, 38"  %.ก+2 .!/ &6 กก7 $ ก6!)ก3+0 ก ก 1 * ก ก!)!+% % $ "0ก60 #$%& .&  21! "!!/

'  1%&. +)0ก$&

 .0 ก 2463 ! 8%!/'0ก !/ 8*/(* B$  . 9  8!/  ' "0&$ก ก J9 ก . 4 28ก2#0 990"&'1;2##0 & &81 0 */ ก   . 98ก !%#.!/2 2ก& !'= 2513 +กก Bก..'ก B2B2 ' ก%;2 ."&1!,ก! ! !/ 6    + !/ 2$  ก. "& %*/ ก"ก!/21. 5/  .* 2102 2 ก6  ' ก! " 2102ก  3  , 3 ! "&กEKก % =2 7 'ก  .%$ ก"& .%&) 82$ 0/)! 2 .   ก 2+.2("L2ก' %   "& ก" "&'  0 0 "&)% 22%,0   ก ก688 ก+ 2%& +กB$0  . 98"&2 2! 8%" 0'   กก

2

2' 9"&' (' '"ก  +ก"& !!$#$%& .'2%,-% =  ! 2 กM  *2 . 2521 */ ก กก)& 0 28*/%&.. 2 4 .!/+'ก& D ! ก *   .' 0)"  B .2$ 21"&B .! . "&'.5กG!,ก6 
' NB.'.!/+ B .! .ก6.*  042$&!-O ก2 ก0ก4- &. ' 2994+ก' "& ก'0 ก กก6 28*/

 B .! . 20)"  !/)+ก'.* B .2$ 211 ก"0 0 .' .''   '! !/'132ก' &. 8' &0

3ก.  0'  $0)"  2).9D  ก !% "&2()+0 '1;2#!/ 06 '!  8' '& 'ก #'B$)  ก กก6 &' =ก+!/0ก0/) )"% "&2(ก4-.'/. !/&" &+กก 1กก%$8  '0 */)+2#  ก ก !1ก ก ' ก62 3ก2 0 *ก. 2523 +$D ก6ก &ก"B!/+002ก0"&&$ก8 2 7 2  /'+4- & */  8.)!/%1 2$ 5 8 */  9 &!/'!/ 24 ก. 2102 2(*3ก2ก!' .'20-  ก! " !)ก3+0 ก ก' .5กG!, '/ 3ก2!/+.'0)"  ก7 ก. "&0 *ก1#%,- */90# '' + ก ก "0"&' 0-ก ก&1! !/8'  ก ก 52$)+ ก6 ก   

ก7 (5 "' +$!/ 0' &*ก ! กก60 ' ก05 .!/8' 5ก(5 8' 2519 ' 0 กก &/"& !/ &*/"&" ก ก  "0+!) %,0  !0L! "0( ก ก1 2#"&ก &*ก0   ก6 2/ ก ก!/กก * !/8!  5)+ "& ก'+.5กG!, '!/ 28 ก1#%,- ก กก   8   %*/% #$%& '( ก ก&ก31 2# "& .5กG!,!/ก)& ' 2($ก#$%&    ก812# %*/2 21  ก7 ก &/"& $

*+ 0.& 8,0 "0+ D "&'.*ก 3' */ ก'  &B2    N &% !2 6+% +$ 'O %,2  0'!/ 3 . .)ก&' .'+ !/&5กA5 กก'. กD !/ . ก +. 0)"  ก7 N  06+O 0

 '&(5 " #0ก.1.  #$%& 1




ก    ก ก

 ก  ก!" # $ ""% &  

$# '  "ก ( ' )* + #,ก,ก
ก *ก
 1 . 2

ก$
$  ก/ 01 $2' # #2
 $  ก,(&+' 3$#4$#).


).,"/"
%2  $ /$#/ 
# ก",#!#  ! $/
#-ก !*

3

*/  #$%&!/21ก6B $)!/! )+!/ ! ' * ก&"&ก. '.14,!/  88 2G=+ ก#ก"0'LL&"& */ก (ก #2B$กก Rก62!,#%"&  1 8  2 7 299ก .5กG!,ก6) 50ก $" 8,0"&2 21+ก 88ก ก 2',!-" 6 0'"&J99.1!  "& ก กก6 0'  0'  ก

ก "0  " 6 ' "&"2 กก/)ก'"&.'ก20-)+  + '#$%&.'2+ก  8ก"B" '0' "00 ก.2ก..2 '&  ก.)2/ *"2 .'. 6 ! 2 .' 8*/'ก3. 2 &) 80,80  !"& .14.  .'    ! 2 .!/2("&'"&8) 'ก"2   6 "  ก!/+  . 'ก)& (8กS ) ก+)  8' !'= 2523  B$ Tก8   ก + !!$' !/ ' กUVWU$. !/2 3ก !%"&#. ก8 ก2 21 8' " !/. )+ )%. .' &B8' '& '9B'2$.' % ""  80 8' !'= 2523 #$%&!)ก"!ก"A   .  +)' ! !/8*/  2' ก6

!/+  & % ' N */ ก60!/ Uก8)) 'O B$2 ก0ก4-ก * ! 40   5/ ก&' N ก6+0 ' %*/L"&ก81ก8'ก& กO3 */ 3B&ก+ก2' +0 Jก=-  ก6+%ก  ' ' 6' / ก' .$ '9#$%&- %!/+& &กJก.'. */  &  ก=0- "& +1 ',$9  */ '3. 2 )+' -ก !%  8 1.0"&' 1%&  #$ %&+,)  !/ $' ก2 2! 8%!/+ ก#ก" 'ก  5 2$" B   ก !% "&%&B$! .14, &ก6+ก& 88 )1   "0' กB   / 0 8*UV"ก ก "  !/LL& %*/  !/3  ' "&ก"  กCก"  &ก .' ! ' ก !% "0+ %/ก 5 /!) ก * 1. .' 2(#%2$ ก &. JYF'  1" ก' ก6 (*'/.*2/ *.'8 , & +กก21!,-ก  ก&1กC' !  &0 &ก !  !  9 & .4 .0ก6ก'"2   6'"0ก=0 !!/2() ! N0 .!/ .'ก!/21 ,,    !+

3

 78(&!%8, ก
!1, 2540.

4

2()% !UJEF12.0 D 'กG0 *? 88!,0'  "0

4 'ก2(  ก=0-"&ก=0-  2(!)O4

0"ก ก 52$)+    62)  .!2' 9 A5/ #.1ก.+ก '0ก %.!.    2 .'8 , ก ก. )+  ! $ 'ก2 21+ก#$%& 8 38-+ก#'D ก2 )+!  ก& 2(  ก/ 5 "ก.*ก' ก &กก 2ก A5/ ก$  .)2/ 66/2523 A5/ .)2/ ก7 !/  &ก 2).9!/  ก & +กก1   & % +62 - */B'กก .)2/ 65/2525 !/ก2)! 0 # & ($ก(*' ก%&ก &/3 00.'20- \ !/ 1'.*ก 8%.!. 'ก+กJ9 !/"!+  8'  4 'ก ก6ก#3!="กB$"%ก0-+ก%.!. A5/  ก20+ก3   ก ก + D "&' %.!.ก6ก)& "0ก  2/ D   +5 $2 .'2) 6+ ' 6' "0!/2).9ก'.* '.)2/ & ก !%ก ! !. )! ก   !"& 2 . .)2/ &2 .'8 'กS "&.'8 ,0.'%D  ก !%ก ก  ก * N!/ 8,0 "!+ O ก !%+M 0ก N1ก! ก * O %*/2 .'10,! 2 ."& +ก ก!1+0"&ก      N#ก+ก2!,O  %'ก !/+0 B89 ก ! %& 8ก%& *"&!1B$ก !/!) 88%+ /.* ก    "!+  2523 .)2/ ! 2 L  กก2 21,$9"&  8,02#3ก=0- 1 "0#ก  ,$9ก 2#0   4!/ #$%&ก ก1  Bก !% ก !%)+0กS !/!) $ *! 2#"& ,$9  "0 % ' !

.'ก+ ก'+!)ก )+!/ ก+กก+8  ' ก ก !%"&'

"Bก  */ ' 8 '&2' 92/"กก กก\ ก  0'  A5/ 0  & % ' $0& '& 01ก4-"ก ก '& % ก/ * & +ก  (& )+ 2523

*/  , "&กS ($ก3!   ! %*/ %/)+0'  */ 0)"  ก7 .' ก! 0ก&3 "&B .! . ก $0)"  2$ 21  ก !%"&.' 0)"  ! ก * 

4


กก , 2 >' 2526

5

'  */ Bก0ก & +ก1. B6+ก(-#2"&' ก.' 0)"    2/ 0  8' M$ 2517-18 "0#$%&!/0  .' 68 0 */     "0ก  2  %5%) $2,48 "0ก6 'D ก' + ก=4+กก !%$"&' */1(5 60  * 01&. !'&2 . !  2$ !/)3%&.0.!0- ก)& ก '1 "& '9+  2ก0

ก  #$%&018ก  ก 5/  !0-B$' 0'  !!   0 ก2ก .$"  !/'132 *ก'.* B .! .%&..20- +0M ก ก ก018ก($ก '%ก=-'+4-'!)  2 8ก "&ก!/ 28ก &  ก6  6' B$ '%ก=-'+4- 0*'ก018ก" 'ก ก #22' )2$ก&1ก^* 2516 (5 ก '!/ 1 ก 3B&ก& ก+กก % #$%&"&ก'#$% &2 21ก0 1   */0 ก %2$+- %'ก ก6($ก ก % #$%& +%$'  ก  "0 &0ก6ก& ก"&2 21ก01  กก * !/ 1ก'  2'  8' &ก# 28ก%.8,J0- ก'ก0 1 ก2'! 8,0 "& 0-ก  2'ก6..' 8ก "+  %'%'ก  00!0- 2 01 &กก60 !/2).9"%ก.* 'ก5ก=UVW+กก &  &ก!)ก !' &6กD "0ก6 1 */ ก  $+ก ' ก! " 2102!/ก' NB0 ก .$' B  1..&0O5 ก+)' ก *,'. 2523 #$%&ก&'2 21 '(.'!/2*/ (5 ก'+4-!/8,0' NB$20J99  .%;!G=S!/ก+  *+ก0  ! 8 .)' N  *O %'8   ก'8ก* !.33&"&%!) 2 B&2) 6+  !! %*/+ ก8*/8' ก ก+!/2(8 !.33&"&!G=S!/8  !O6 %,0 -' +5 & &กJก'กL ก   ! 1  !/ก02$ก .'20- .)2/ 66/2523 /   %.!.% %

6' 5 "&%&%.%.!.ก6 &/  &ก+กF %. (5  2524 %.!.ก62%=2 . &*"0  D #.00& "& D .0&  #. * *ก. 2524 กก' 5 Far Eastern Economic Review, December 12, 1980. 6 7 !, The Royal Speeches and Addresses of His Majesty King Bhumibol of Thailand. The Royal Blue Book Part II, 1987, 62-63.

6

#$%&' "B3. ก%;")!/ . %&.!.%+0 ก1&&'48- &$ก   +ก TLกก  ! #.ก"&#.%*  '&  * %*/ก'& %'ก.'20-ก+ก  '4 '%.!.ก)& +% % $" &' +5 ก& !1& " !/ก ก+)  ก'+4-ก&' 2$9 2ก)& %& 1,300 "& !*ก ก63& &/ "( D  ' !/ก1 !%7 & +กB.  ก60 ก 2*กก2 0'! ก * ' =ก+   !$2#'(( %.ก * ' &  ก6 /"0ก"('3''+ก ก!/38-2)2 *ก ก ก2 21"ก  "& &  +6 +ก */ !1+0*L' &ก4ก' / ก' 2,4ก6Mก" & */0 2524 กM' + 018ก B .! .ก 5/ 0 &.&ก' ' '+838-+ก2(ก4- "&.5กG!,!/

&6 กก7 $ ก6%%.0'  (0'+กก' &

& "&+0  & 35 %.ก * ก '-!  '  28*/210 2ก %*/. 5/ %&..+' 21! ก$ 0 ก  ก.''0ก!/'' '0ก  " 8'  2519-2520 + 'ก&  #$%& 68 ก 8*/.403 B&+กก !/กM 0 '& .*'!/ 31 . 2524 ! .1ก)& +)'ก  ก !%%ก  !/ กก' ก M =^' ก&  ' '&.  0!/!) .'2%,- '

ก #$%&& &กJก 2 /. ก M =^')3 0-ก A5/ ก&1! 32!/+ 3  2503 *+.7 .'/ก/+"&ก กก&1ก '"  %'ก 2' 5/ B&+กก!/ &. 2 ก4-2$ &'"& '0 !) %'ก  *8%กก'! ก&1*/ก !% 3 L% .$ +.5 ก2 21   %'ก  2523 ก+ก#%%+-! 8%   "& .'2%,-2'0'!/" " ' ก B$) 0-ก.*$9 $ +"&+)&  * & +ก

 (& )+ 2523 +)& ก&  & ,กก0 ก 5/  0-ก !/3   ' กก & +)'ก ก/'ก ก M =^'($กก& ก&*/& &*3' "&B$2'' &กD %*/ก\ 0  "&2ก0 0"ก8ก 000'  "000 ก!/ 0 %5/ %!  L %*/!/+ 0' +กก0'2#  0-กก ! %,0 ก62 4-ก ก &*/0)"  ! ก * !/LL& '(5 .3  '  !0ก)& ก +ก $& &" & $9ก %&..20- +0M00 '!/ 31 .   1 2# ก ก &ก,$9"&ก1)+ 6 26+" 2G= 2501 $ *'!"ก 0ก& %.4

7

 กก)& ก.1ก1 !%7 ! 2ก0ก6 "!ก"A "& ก  % !/2'+0

$&  " &  1' .'2+ &ก  ,.*กก\ !0-  '2ก0%$.1! 3!%!$ก ' .4  ก %'ก %$.1ก!/' */%'ก M 2, ,. +8ก+$  ก 2  , (ก2 21+ก.4  .4   0"&ก5)+ 8'!/ 1 = 4 'ก ก6+ก %%3ก. .'#$%&!  5 ^&.6 0-' ก !%#.!/2 + '.82 !/ !0-  "!%$ 82  !/%ก2'0'   2ก0 !0-"&  TLก2 . 3`=48' 8*/  6 &ก.*EF ก"!/+ ก#ก"&' ! %3 0   '!/ 1

= "(& กก'% 8. .'$ก  "&.4  N2 .-0 "B"&2(  ก=0-O 0ก .4 '&"& /7 !/M 2,.)2/ ก  % ก=0-7 +ก2ก0(8#$%&) ก .'2.."&'+4-.4 '%3.& N &  #$%&O8 .)"(&  ,($ก(!กกA)A)0&8' '& 36 8/'3 0 &ก0!/"2 +1*  ' .* '!/ 2 =  ' ก  2, $  ,($ก0%%-  5/   2*%%-!1กL  3.) ' ,ก)& $ก !/ก !%#.!/2

4!/#$%& 2 2 ก .4 30ก& 'กก&'  '1&ก%0' . .' &'  %'ก ก'  & ก)  0 N#0L0  2( ก=0- !) ก=0-($ก &ก  ก/'%ก ก * '020-!0 +5ก'! ! 5/ 2'ก  !)&2( ก=0-O9 %'ก  %$ก' %'ก M 2,!/+ % ก=0- "0($ก กก 

% 0 ก N.4M'0 2 .-+2 .4B$"! % ก=0-"&8  ' ' +% B$ก .'+ ก#ก'"0 % + '... 0 , .'+ "กก=0-"&"ก88O10

7 Wright, Balancing Act, 264. 8 Supamit Pitipat, The Evolution of the Thai Monarchy in the Constitutional Period, 1932-Present (M.A. thesis, American University, Washington, D.C., 1990), 112.

9 Wright, Balancing Act, 265. 10 United Press International, April 2, 1981, reproduced in The King of Thailand in World Focus, 94.

8

"0 (*% *ก' Nก !% ก* ! $*B "&#$%&ก6$ก O ก11  !/+ 0 ก&6  ก  '&(5 2 'ก!/B$ 98ก#$#.0 D 2' 9+ $ EF  !/21 $9ก %.%'ก0 "%0!0- 8'!/ 3 = ก   %+ก ก($ก" 8 3ก21 &/""0 ' +1*!/.&1 .*  #$%&ก M =^'!) #%%+-  "!  % # & +กก ก &    ก, ' ก2 21ก &/"&  & 200 .& 8,0 "08 +'กก'กB กก3!=ก ก B$'กก

ก* !  ' 6'  ก ' ". */ +Bก $&$กD  #$%& ! ก */ !/ . .' &' กM0'!/2,48' &2 - & +ก ก.1กก6  ' "  % = 8' ( ! "&!0-".&'.&+กก& 2  '1 ' &. . '.& *+กก !%

'2/ !/ ก 5+!) #$%& 6'ก &ก * "&ก"  กCก"  &ก !%  #0 & & ก- "&J9 ก6 1a ) +กก!/'  18$1(#-!   . ก2'0' "0#$ %&'/"'''+.! !'  &ก&ก010)"  B .! .ก "02).9"&' %ก !/#$%& A62&ก & 86. 8'  "&กก'& ก&1 0-ก ก กAU 

ก  5/  !0- ก$ ) 6+ "!%#.!/ 5/ "&'ก6 B$8'B .! . "&ก'

5 B .! . 2525 !)   !!! ก *  !/กก 8' +60!/JYF' #$%&ก L0  !/ก)  & E+ก! ก !%"&2# ! 2 .% ก +) "&#$%&ก6ก" 0*2,4 ! (5 ก2 21  $ */D  .' 5/ !/3 'ก829&ก=4-" %1!,  *กกS. 2525 #$%&&F' ก+กก 0 8* mycoplasma "&'  ' ' 2'' +0 # &  ก'  N Lก  "2,O & &  2*/22 - ก6&1ก 5  2'' 2'+0 

. ' 3&$ก8 2 ,"&  0 & "' ก+"(' !)    * +

&*+ก1 9. 5/ #$% & ก  9 '  5/ ก6 ก '+ก2ก 5/ ,*/ก ' "ก  !/.1ก "& ก ' ก #$%&   "&+  +กก6.*ก&    Lก ก B"%03!!-"&   2*%%- 29&ก=4-ก6.'8 + ก ' (5 .' 21!,"&ก$"+ "&ก0+('"ก% %*/"2 ก .'&' %! +0'994 11 Times, April 13, 1981.

9

ก!/ 9 ' */ก '   ก  ก' .*B$!/.142 0 % %21!/+  "ก ,8 #$% &(*ก ' (!%& &4 "ก +กก6  "ก  ก*(5  .14,"กก&   #$%&UVW ก8 )+ ! !/J9  =ก+1 !/'!  ! B$)!  +ก 0b' % = ' */ +ก2ก08 "'&0  '%&0)'+"&!  #  %'ก ก6ก&  9  8  , " ก 89 +)2)   &  ' .*!  "& ! ก6+B& ก 0)ก 2ก0"& %& 3#$%& F"A6ก กก * ก ก,1ก+. !/+ 89

4 'ก  &ก6 . 00B$'+4-' 0$   !"&.'20- */(5 & 2525 ก5ก=!)ก!' D ก/'ก J9 ! =ก+ ! ก! " "&&$ก 2*8' ($ก ก) %'ก  &$ก 2*8' 2'%'%ก`0กก5ก=. 5/ !/+' . ,-!/)ก !' ก 5.( & &% ! 2()+ก !%  2( ! ก *  ('#0ก=0,$9 2521  ! L%ก&!/!) '1;2#!/ 06'! )+" 6 "ก "&190 !  +)ก.' 0)"  ! ก *  ! L%ก&+221 * = 2526 & +ก)+

 '1;2#+&& "& 8กก ! +($ก ) 0)"  ! ก *  '& 'ก %. ก * 0 D +($ก   0 '0'ก \ .* %*/221ก &B22/ %.!/"0ก"ก J9 ก0& '&"&!) . +' ก"0ก"ก  %.' &/& !/ 380  !/ 2 %.' & & ก  'ก2 21 0 ก+ก'  * ก. 2526   !/+!) 3. 2 0 ! L%ก&ก& 3. 2 (''ก"ก

,$9 */  B89ก00!/1"  ..2# "&ก!/ +ก%& 'ก'   2' .2!  .*%+0 ก1&&'48-ก6 ก '++ก N 6ก A-A2-O กก !% 2/ !/0 ก12 #$%&"2 ก2 21'กกก812#2'29 %*/"ก ,$9 '1;2# !/%5/ '! 2 .'1+'ก"ก +B'!/ 5/ "&2 " A5/ 0 ก % 2  ก

 ! 2 2# ! '!/2!/ก)  '!/ 16 . +)0  2 2 2 (5 0 2,4ก62 2 ..ก  "&ก"ก ,$9ก6&%  L' L

12 Far Eastern Economic Review, February 17, 1983.

10

"0 "B2) A5/ 0 ก + ' '&!/  6 !/+!) ก2 21  #$%&

!/+ก=-8  '&0 ! L%ก&+221'!/ 21 = 'ก &$ก+ก  #$%& 1 2#'!/ 19 . ก) ' &*ก0 '!/ 18 = .'' & ++0 5 #0ก0ก  3'!+/ $(5 2/ )+ก !%ก6+*'0ก &$กก&  6 ' ก4 .-  2 %.8,J0-ก ก+2 . .'  "กก &*ก0 . ' ก &*ก ' 8,0"& B6+ก!  3.*ก2 21  #$ %&!/0  */ ." 2 B$8.*%.80!!/ ." 2 +ก0 + 'A5/ ) 34  ก2ก 808 814 '4 .$  L"&! !!/ ก/'  30 ก ,%& ก * ก ' 2519 */4!8 0)"  ก7 !/& &*ก0 838-+ก.' ก&'4   %.*/2 210'  "& /80! EF. +ก ก6!)  กก * !/2 21  6'+ D "&' . ก %'ก0 "!!/+ &*ก%'ก  0 ก& &*ก.ก 0ก'2 . A5/ &'+ ก#ก0

 "& ก6).'8 ,  %,0' -ก !%ก. Nก !%+ ! !2).9ก\ ก  ! ก8  80"&  8,0#$% & 1 O13 #$%&"2 ก2 21 !1ก+ 'ก' T B %$ก.*ก' ก 

 *,'. 2526 'ก4c- !3A3&' 45 !!/ 06'ก  ก &*ก0 "&

8ก "02ก.)!/+' "&B$)ก !% 3!= 8ก"&กก * */ .'   ก+กJ9 )!'!/ !ก1 !%7 8  '& &2 - */2 *ก  

*ก &$ก*B$' = (sorcerer’s apprentice)   ก-0$ Fantasia  '&!- 2-  ก' "!!/+ )ก2$! & + !/ก&   !'%*!/0D ก 3 D กJ9  D

5$/) 14 #$%&%$8' $2 5ก'%'ก.'2(  *ก !%

0 "!'กก\ !!$2( #$%& 8 '&ก! 'ก กA1กA VW  . .' & A5/ ก 5!1ก!!/+T  +ก2,48 !!!/  ก7  2523 JE1F

13 Far Eastern Economic Review, June 2, 1983. 14
กก , 5 >' 2526.

11

3. กก2 12'-8,ก!/2# A5/  /3,!- ก' 8 2519 %*/"2 ก2!, 8,0  ' "& %*/0ก) 6 ก&' 12'-  ก T0''%," " F'

ก กก',$9 2523 ก!/   2  &/',$9 '8,ก ($ก

&/ "0/ ก62).9ก0"&' 8' '&  &ก6&12'- 8,0 '9+ก5ก= ก+กก.1. ก"  80 3.'. '+($ก!1 !  ! .*ก%& 24 (1 2475 ก+ก'020-L  ! ก"&.'! +)

 88 & +ก ก* 2  &*ก/.!/ +).' +   #ก+กก 2 .!/ &*$.*  % .-"&%%&, */  (& )+ $!/2 1 80  "& (+ก&  & +ก$ * กก'2!'= . .'"& %*/E$  1!,4-ก #$%& 190  ก&  3%ก010 00ก14"&3 2   !)  "0' ก&''  . #.1ก.! ก * $  . ' 11= $ก5ก=0 "0!'= 2513 A5/ &. 0 .$+-"& 8ก

ก1  *J9 !!"!#$%&  && '  ! ก' 2(ก&  "&' 0+' 0  B8 ก4ก0  !-15 "0+"&'+ก6  .ก190 ! ก !)'ก '0$0 Aก &*  2ก"   8ก"& + *. 0!/2'!/ 2 %G=#. 2526 "&2/ !/ ก# & +ก &*  6 .'% !  ' %  ($ก)ก& ! "0 &M 2,!/++%,%  ! ก "&' M 2,!/+  +#%+1U   A5/ !/B ก 0&2)  B$)!!1ก.ก '% &$ %%&,B$! %& "& 9!!' กM' J9  2/ ก' & +ก($ก2G=+ 25ก "&  .1ก' ก&'  !6+!'= 2503 %&,2(  2'ก& .*!'= 2513 & 2523 +'2' ,010 "&%&$ก'ก63 '0 %&,ก&  0)"   "0 

(2.!/($ก+$ 3' "& &0&$ก L 2  0 .  +'2'!/2) .9!/21"  5/   ! B ก * ก'%ก=-'+ 4-+ก2,4"&ก $+  .&*/ '!'  %ก6  .     (2.0  %&,(5 ก&   +'2   + 82$ 21  %.*   !/ 0B& "&1 "& % ก0 ! A5/ !  กก  (2. 2 `8ก6 &*ก+ก ก. 8 & .*    2 2

15 Wright, Balancing Act, 186.

12

0 #$%& B$' &! 'ก 2+ก2# (ก กก2 "& + B$ 8 &'0'  ' ก   %&, 5 8 2 6+!'= 2493 2G=(  "& %/ .* 2518  +5 .142 02 $4-!/+ &*/ 8 2 6+ "0' M 2, */2 6+ 5/  ก0 *กกS. 2526 ก6 กก"2 .&*/ ' ก  %&, 2 6+ .142 0กก'.*/ !/+ 

 2 6+ก%ก2 .!/ 2 `8  "&' 2#2 `-23 '02 21 

 กL! ก '  *'ก 1 ก&' !/'%%&, #.1ก.0.'/.  80 2- ก=0- 5  %'ก '0ก'%&,++!8 0)"  2 `8 A5/ ก 02 6+1   %&,+.''$"&' .* 942 ' %%/ &  #$%&/ 

  'ก ก4ก&    */ ($ก+ก .* & D !/3  ' ' 2#

(ก  & "&ก 'ก2กก3!) $ * 1 0 01 !"ก 2# ( % "0 L  2 *D '!/ 20 %G+ก ก' ก#$%&ก/' "!% #.2    (2.ก6 28*/%& , ! ก "'02 `8  กก2 +1 */  'ก81 "0

.กM # & .), '  2*  2 `8($ก)' 'B!/!)   + A5/ 

*/ +ก  ก ก 3 ก  ก=0- + "& */ ก6.' ก/'  ก 0'#$%&30 ' "&'ก6ก"0 0 2 6+. '!/ 5 ,'. ก&  2527 %82 6+4#%ก 5/ !)  &*' 2 0)"  ' ก#$%& ก6B3ก"0 0 ก 5/ */ +ก'ก"0 0 % ' ' )+% =!/2).90 16 ก2  .'ก2! ,  ก=0- 08 +"&''#$%&M 2,%&, %&,1 83 "&' ก6 % "0 E\  0 *  2528 B3+กก .&*/ 'D 2# ( % 17 $2# (#.2 $'+.*8"& .*/  !/  +กก=0- ก .&*/ ' "! + กก"ก0'+ก2 `4c& !/21 '!  0 '"&' *,'. #$%&+5 &*/8  %&, 2 6+ ก0 5/ 0ก   %1ก=- !/+ (5 0"&' %&,ก6"ก ก"&'!/+2 J9 D 0กก/0"&942 'ก6 5 2 `8 32'ก3,

16 $ Jackson, Buddhism, 109.

13

*/+กJก'+ก=-%00 '  "&' ก6 ก ก!1 !33!0'#$%& "&';, + /'ก  ก 3 !/ !)  6 "   5ก=#$%& 2 -& 5/ . '&&!/!)ก */ 5/ 0'=ก  /.*  ก "&+ก&''21

2 กA กA "B'  + * +0'ก60 */#$%& กก ! ก7 .ก 

"0 .*/ " !  *ก6812$!" 0'0ก "0   2* !.0 (Nehru-collared)

ก'   A5/ 1.(5 8ก&!/  "0.!  2'ก6 ก' E*กก"  #$ %& '   /   8ก กก * "&ก,1ก+0 ก6"2' 3ก2!/+  5ก=#$%&"&# "&%ก"0 81%8! 81!)  ^3A"&ก0ก! 2 .ก6/ "  ก +. ก ' %,0 D %'ก  %*/ + 2''2.8'' !/$"&18$ 3 "&$-ก& "  5/ $!/3 "120, 120,ก& 2(!/+)2)  + && กก1&    3  2ก0 "& !B$ 9 ก .14 9 ! & "&ก&  2(!/!/ก,1ก+ กก * %&ก #ก "&0ก& ,1ก+ก

+ก$"&. .'!1ก!/!) 2 .'0 ก!/ก 5 */D  %'ก  3 L%2ก0 ก &*/0)"  .3ก !%"&8ก 0&+ก .299  0  2/ 4 'ก 8 4  2 0) ก &"   ก .. .' 8 8 &0-   9  !/ 8 2)  2 '&- !/ก& $ * ! ก('8' &!'= 2523

+"+  '2 ก+ ก ! ก! !/'"   !!"&กUB.+ 4 %*/ก 3`=4 !!$2( ก=0- !1ก'2).9 ก!/ '!/  */  2ก&  กก + 3ก+ก0 D  . .' &($ก B"%ก /)03!!-"&'!1 ' ก  #$%&"&  2ก0($กก  '%"&'"  80 2( ก=0-($ก!)   '+  กL& 2   ก1 !%7  2525 4!/818"&

B%,1- !/$ก1 !%7 "!  .'2).9 +121  $!/กUVWU$%,  *

!+!) L% ก &' !/'14 ! "0.'!) %*/"2   2( ก=0-"& 3`=4ก! !/' กL& 2   ก1 !%7  2/ +-!/"2 (5 กG#   0ก$& +ก !  !  9&$ก*  #$%& B$8''.  2 .*'!/ 5 = */ '&

14

11 3 8 กกMก4-!0-! ก& !  ก' 0!/ ก+$ 5/ !)' "& กMก4-ก6 ก 5' 'ก  */2 ก

17

2*/0 80ก6%ก ก '" " ก ' Asiaweek '0ก$&+กB&0ก=0-!/ 3  0 */ #$%&'  NB$.$"&)% !B'กG0,$9. "&' 18

. &O 3ก 01ก4- 2516 ก 2524 (A5/  'กG0,$9 &! 2 . ) "0%$(5 6 01& National Geographic 0%%- */ +)L  !/ก&'(5 ก A)Aก "0 ก'#$ 19 %&"&2%1!,!)  ! 2(#% #$%& 2#=4-ก National Geographic ' ก %; !  !.* Nก 2/ !/0  %42* !ก"&ก &/"& /.* !  )   %4 1   %*/8J++1 "&.0O $%& 5ก!/ 4#$%& ) 0 National Geographic L  'กก6 */ +กก ก/'ก A&.8%!/2 B&M'08'0  B$. .'0"&.' +6 F' 3ก2.2)  ก33!2( ก=0- */ '3ก2 ก&F'  #$%& 2525   &ก ก !%+ก"2  ก+ ก#ก!/"2 )3&$ก 2* 8'  กก2+%,!) 19"&ก/ 2, $! /' ! %*/#$%&  )!3 20 2 `8 .)'%+กB$) !0 D ($ก0`  F'  &ก"2 '#$%&.*,8B$

!/ .%2ก&

*/)%%4#   8,ก 0 *%G=#. 2527   '&'&!/ ก0 100 ' 2 6 * !) !1ก .-ก"&ก&12 .!/' !3ก2  /8%  ,

2 ก %, B%)%3& ก * = 2528 !)  &0 8  && 9 2 7 !ก& #'((! =ก+ 4 "& ก3`=4  3ก! !/' "   !! 1 !  29&ก=4-  %21 1.'2$ 29 0 '" '2 ก3& 0+ก 8' ก '8(2" "&! )%!/ +13ก 94 %'!  *ก& ก"0 5/ %"0 ก81+ก1. 3!!-(!2. .' &) '"   900ก$&+ก  !ก& 2  V 9 *5 17 “Concensus”, ( ,' 
#
A), “Entering the Thai Heart,” Bangkok Post, August 22, 1983. 18 Asiaweek, April 23, 1982. 19 National Geographic, October 1982. 20 Bangkok World, July 31, 1982.

15

B& !/2).9!/21  .*ก ก+ก3. ก &'   930 .*#%%+-!/#$%&88 0  ก!/21 "&!'= 2523 '.'8' &*   3. ก &ก6ก&  #%&ก=4-!/.!2' 9 0'   2523 3. ก+)'2 23. ก 2' 98  +.!/ B$&,8%; 3. ก & 2'2).9#%%+-  $"&' #%("& ก3!!-!/3 3."2 #%#$%& &1FEF 8 ! ก& ". . *(*"B!/ ก 21+ 2 (8'  "& + !/ ก/'ก 4)0G$ก& 4E"&ก!) ก=0 B$00  ก+, '.'!5/ ' $"B!/"&'ก62( +2#%#$  !ก ก#% 21

" & )  '4 ' 6'

 *!/8ก&!/ 4 !)ก ก211. +L+ก3"!

ก #$%&ก6 . 2 4-!/ & B&.'2) 6+  !/' ! ก 2 2524 ''ก ก=0#. * '+4- 8ก"&B$ 8/'89ก%;!/2+ ',ก"กJ9   ก=0ก!/  "&"% !/  / 5 ',ก  8ก N 38-O $&8 +"&") 2' 5/  %%'ก  .UJ 8' !/L&กก'!/ .D .ก

22

 (5 .'   "&2$9 &   8ก383. ก  0'   ! 2,' 2)  3. ก) $   ก0"&'' +8 '&ก/' "& ก/% !

! "0(  & ก6+0 8 '&กก' 5/ "& 4 %/ 2 ! A5/ 2 .'  "ก#$%& ก !1ก' + + +ก8'   !1ก - */ .'ก+ ก($ก  

 ( ) ก+8' &*%'ก !  M 0ก  #$%&+0 ก)& .ก  กก'ก ก กก'!/ ก +.  !!/ $+ 

2 ! 2  ' 4"&ก)& .   & 3 L%ก)& ! ก 2 213. ก   '#$%&0 ก!)+ .'2).9 &) "ก * +)  "0& '  '  !/ / ,'0'  .* .4กก2 3. ก  #$%& !) !/  ก)    3. ก0 D  2524 .4กก7 0 .4กก %;3. ก#$%& 5#0.4กก%; =ก+"&2 ."  80 !) #$%&ก&  21 $#  > *ก Nation, July 25, 1993. 22 7 !, “Royal Address, February 26, 1981” (ก
!1:  
&!++, 2530).

16

'  %;.    8ก !%ก"&2%ก)& !    &' 8 3 

 "0 % B$ ' .4กก3. ก#$%&B$$"& ก =20-"&28ก2#.'/. "  808*/ 21 , 00 '8ก1& !/5ก=.2!  #$%& 21 ,!) !/2#%;-7 0 "0!'= 2503 2'!/

ก/'ก ก 0ก *#% 0! ,80"&2 .  .8 '& '05ก=.'

8*/3  ' .' 28 !ก ก&1ก 502$ก  "&ก& !) ก%; =ก+"& 23 2 . 21 , ก.4กก%;3. ก#$%&'  N  $4ก2)  #$%&"&. .'O # & , ',ก!)  'กก0' ก!/.4กก7 & *"!ก"A '& 8ก !)0' 12.0.'%  ' !/+ 8'  2(!)ก%*!/F 2*/3!  

8ก &2( !&1กS  +0+"& ก' 0, 5 21 , ก

*/.4กก%;3. ก#$%& 48+ 2)  3. ก & %/ 2 ! 2' 9 ก. +ก 4ก0  ก!' ! ' ก0 D 3. ก2' 9ก6  *!/ .

 .* ก'+%,1-%*8 3. ก" & )!  9"& &6ก กEKก "%!-"&22. ก 2,421 0 ก0 $-3. ก#$%& ก"  !/' ! "0&"   *!/ &% ก0$   '40) ก+)#.0 D  + !/!)ก!& ก ก=0"& & 20'- A5 /  !/"!  "0ก0 +ก '+!/!)ก0ก!' "& '!&0 D & #$%&.'. D ก 8 กB&0กCA8'#% )B& 6 +1กa ก!)1a"&

8* %& +กBก0 8' 2'21% ก&$ก ' 2)  3. กกก ก6 "&B)  &6ก #$% & !) 'ก กUB. !/.' .1 */B&0UU\"&8&!!/' ! "&ก ก8&! B$'7 กUB. ก , ก8&!กกM .  #$%&$ 2 ก !%ก& ก 2'0'  #$%& ก !%2 $-ก%;$&. &2 & !  *!/ 13,000 !/0) ก#$% "&ก &2 &2)  0) ก "&$-ก%;ก&  . !/ .กก'& %.!. 38ก &* 2524 .ก& 0'" 5/ 2)  .'. /

 #$%& B$ !/UVWU$2#% =ก+%* !/.* %+0 ก1&&'8- !/ 98กก !/2#$

.'0'  ก !%!)ก%;" & ) ")%,1-%*8 "&  1 1 ก=0ก  3. ก#$%& A5/ 2 .'2) 6+ก2 2%*8 =ก+ E/ "& 2'2\3 

23 Nation, July 25, 1993.

17

กa "&0&ก1 !%7 & +ก 4  ก !%2)  3. ก#$% &ก6 %/ 5 %+0($ก %*!/8"!-ก%$8 %*/B&0A).'2) 6+ ก&'

*/ '.'  3. ก#$%& + +ก& ' ก6 .) .'8' &*+ก8'   & & !   #$%&.00"0&ก4 "&'' ก6+& *&' &$ก30 ก4J9  21 #% * $ 0 ก2% 8*/2$3&ก#ก *ก62 */  ' 0 D !/ ก/'     +ก & ก !1ก - &($กกT .'& '!!& กT 8  !/ %/%$ &&   894"&82(  #$%&ก!)1 )1 21 '& 8=S- / 

 #$%& ก3`=43 "&    &ก !  88ก6+/   & ' %5/ ก=0-J F.'!1ก -ก  %'ก ก 5 ! 3. ก#$%& %/+)' 5 ' 6' .' 2/ ก6 %/ 5' */ +ก  3. ก+ B%&& &'"&!) #$ %& 2   +5 0 ก+ 83. ก %*/ก' +ก .  3. ก 82$ 21.*3. ก!/ /"&) ก3#$%&"&#30 0/)& ก2  8!/.*/'!  &"&ก&1. B$ B8 !) '  "08  % B$ ' .'& &'

 */  .*/ 2 3. ก!/ $4ก! .-'  #$%&! ';, =ก+"&ก%; ' 'ก "'. N'%;0' O ก6.* $-ก& 818"0 "0 '2(+0 '&8 ก' 8ก!/  ก %+!) !/2/ 2&, .'''* ก"  J "& !)  ก %*/ 8.'ก+ ""'! ก88' 0!/% % %5/ 0  8กB&0%*8 =ก+

%*/\0& #$%& 8*/'8' +.'21 (%'ก ก ก% % 2ก  5/ "0& 0" .*,1 .2(('0+ '.ก 3. ก#$%& 2528  *!/ 350  %*!/ &6กD 2' 5/ ($กก'2)  ก+ก! 2 !/ &*2  ก6 )ก 2'!/&$ก%*80 D

%*/ก!& % &6 B&0  \ ก 818 % B$+ ก"+ก+B&B&02' ก 3. ก0" "  !/2 818   *!/ 2,500   '8& 1 ! !/!/ +.  942 ' %%/ &  #$%& 2519 ($ก0 8*/''942 '' '  ก  *!/

%/ 0"&942 'ก6  ก #$%& ' &' */ #$%& * 2525 02+   2 ก4-0" "&$-ก%;!/ $ ,  ก2 5+ก$- &+ D ก/.!/$%*!/ก ก+ &/ 

818 ก=0B21ก 0 8  &2 & !ก2 " & )"& 1 'ก) 1a

18

ก 1a*/D ('( !1ก &% !/' 8 '& &5+ %*8%,1-,99  B& 0 D +5 "! ก ก  5 "&F 2*/3! D ก6UVWU$ 53,80 818%'3 % & "&3 ก61 0 5 #0ก$"&  % 3. ก 42' 9+ก  +. 3 L%+กก,1ก+ 8ก !  +กE*ก /  &'D กก2 .  9 +)'ก ก& 12'-+)0ก$&+กก #$%& J++1 ."&12'-0 D !/1!  ก 8,ก #$%& 2ก0  &"&2 '& ".33!' ! !) !/ B$.1กก' .' .1ก'%ก=-'+4-' ก &*ก8กS  /%  81#% 0,$9 "0ก=0- 8 8!!"&B$2) 6+ 8ก7 !!/+&' &  "02,!-+(5  กS ($ก8ก\ ! 2(  +ก! 0ก$& ก=0-!!  ก$ /ก=0-.กD  8 8ก&!/2 ก6+ ก /%  81#%24 2)  2*/'&8 "2 .'8 +' */  +(0   */ !/%'ก +3%!ก 

5กก60)8 */  %  2*%%-L  !/0%%-ก60!/++ 8 & 0' ('+ + + *ก60)+ ก 0*! 3!%!-+ก0)'+ * ' .'/. ก0' & 2524 2ก0 2#=4-ก 2*/ '&8 ก2 7 3ก'%ก=-'+ 4-'8& ก4-0 D '   "ก" กก dก ก  !2#=4-2*/  ก "0%  2*%%-! (/) 

!" & ก6($ก0)  1" ก!/ ($ก $'+3T 2'A) 2)  .!/($ก+ ' 0%% ก20'%ก=-'+4-'  !& 3!=.'1" ก' &.!/2' ก/'  ก ก23+02ก0 &81 2524 ($ก0&0'"&($ก  .1ก 81&"

 1 "0 %  ! !  & +ก/ กก7  &ก  Newsweek L  5/ !/ ก& $ $2$ ก'#$%&  *ก. 2525 Asian Wall Street Journal ก6($ก2/ 32 8 3!=& !.' “Can Thailand’s Monarchy Survive This Century?”25 B$  0 + !/2 880+) !! ก''  !/ก  !/$ *'+  "&ก"!ก"A ! ก *  ' ก621 2/ 000 

24 $ Streckfuss, “Kings in the Age of Nations.” 25 Asian Wall Street Journal, December 23, 1981.

19

"+ก33!!1!1  "&'ก60 #$%&ก #ก6&& %,+)  %'ก  !'= 2523 #$%&ก 20 + '&2/(5 ก * %'2ก0 *ก62,!/ 0!)   & 7 2'0' 2ก0!)3. ก  ,  ก2 2 9 8'  EKกB&0  0(ก  2 #$%&ก . .'M 0 %,ก0 D   0ก ก% (5 0 '!&$ ' 20 "  !/' ! ก/ "+ก 99!) " "& &  #$%&"! +%ก&%ก"&' * ก!/+!) . '+ก!/  %*/ ก"ก  ' '2 ก02,4'ก!)   0 #$%&"  2' 5/  ก &$กD "0ก6 B$ก ,20- +1R7 "&+. ก!/ & &

*/ ก6($ก,  .'2$ 2 /  9กก 5/ 29&ก=4-0  ก6($ก&!  *ก. 2527 #$%&ก& 2$ && ก-& %*/ T &"   !/ 8   / ก%+4. %*/ 0*B$. +)' .*B$ &.'10,  2526 ก.% 8 B*ก0'!/ 13 ( + ก 8*ก!/ 13) 1.  #$%& A5/ ก!/21'020- %,

L&L& ก  930 #%  ก!1 ! $+ก 6 */ ก0ก)+กก.)  '  #$%&  2525 '2= 8ก198 กก B$UJ '!1ก.*#$%&ก #+  ก ก2   "&ก+0 N8 '&! .* %*/!)ก02+O26 A5/  01B&'!)! 2 +5 3B&ก+ก   */ 

!/ "&'"0&' "0"&'('2= .')ก6+!) 00 % "& %,0  D !/"  "0%'ก ก6 102  + '&2)  กกก)& ก 2ก0   8% 2'2' 55 '/ +6กก 2 ก3& 0# '&(5 12 !2 -& ' 2 '!/'/ .*'1ก-ก '!0-  '  "+C2 '2=, ' N0 2!ก '  #$%& +  &  3  ก ก B!5/ 0 & 86. 0 E\$#$%&"+ 10 "02!1+A"+ &1ก+ก ก & 0 & ... B / + 0ก6 *ก 2/ */D !/ !) !)'.'1 /++ !/21 .'1 /++    B&+กก'  '00  ' !/ #$.1ก0' +ก4-.'$25ก!/+ กก'.'2 21 1ก02+!/($ก0  O !/2+ ก/'ก ก33!! &! '  '.* ( & 2$ก0.'2(  ก=0-L  !/ กeก5fก!/21 3"! )%ก 21  .4!) 2#.'/. "  80 &!/ %. '8,0L  +B%&(5 )2$ก2  $ 6 01& 19 Michael 26 Nation, April 28, 1982.

20

ก' ก'8กก B$ 8/'89.'/ . 8)ก&1 5/ '0'&!'= 2513

%*/' . -' 01+5 !)  กก"0ก"ก801" (5  ก&121' .( N80 2ก=0-O ก N8,0#$%& 1 O & &'ก &'.80 % 8*/3 ก 8'0  88 3 L%.8 ! A5/ !/! ';,"  80 ! ก +5 &" & 0ก0ก  */ก3`=48' 8*/  %.!.27 !212' 5/  ก'8กก&1 .* & +) 0 2)5กก2' ''ก %*!/'!กก * "&2 .  88 8' +0 ($ก!) $25ก'0 2'2).9';,  80 Connors

"0#0 **  ก B$ +1 6ก&  ก33!' ก&  +0  4  '4 */ 3  =ก+ก ก   ! T ก%$.1(ก ( กก 5 "0ก6 . +)ก$"'' 88)!/ก5ก="&$#ก +)ก  .(80-2--ก=0- */ +ก#$ %& B$&1ก 2ก  5 ก'+4- +5 $%'2

21  .4!) .'/.  */ ';,"&1ก4-"  80+ก"+ก+ B"% 3.4กก ก&ก=4-"  80!/ 4ก !' "'+"'! !/ก'  2/ !/ .4กก7 33!ก& 1ก4- ก ';,"  80 . 2/ !/+ก * "& (!2$88  . 1 ก,) ก=80080-2--ก=0- .4กก ก&ก=4"  800%%-  2* ก กก
  2527 A5/ ก1ก 0'#$%& Nก=08'O "& Nก=0-ก%;O 8*/3 ก ! % 1.)" ก ก B$)ก =202  "& +ก81'8ก0 D 8 .'2).9  0#$%' 1.2    %1!,+ก'&'!" 213 ! ก'020-. 5/ '' B$ '  '1ก=-  %%- '0 %ก N )(5 .'. ! *ก& '&  .)2! +,  .#- &!/ 2.& ก 8'0 ก * กก. '2 "& !O28 !  88 . B$ "& . B$' ';,!/2( ! ก %'ก 2%,- ก/'  ก 'ก'"&!) 2 2 .  .14,2   #$%& 2' 8,0ก6 . ($ก"&0ก '.'/. !/0.'3.+ก ' .'/. !/ * ก0&!'= 2523 ' .'20- ' *ก6++ 1ก5 !! %'ก  .  . ก 2( 0  8,0 ,$9 2#"& &กกS 3(*'   ) +ก 27 $#"#$ "$D+ Connors, Democracy and National Identity, 3$#E!" 129-90. 28  ก ")'&, Thailand, 316.

21

0'0ก .4กก ก&ก=4-"  80+5  .'2).9  &+5ก% 1.)" "! 4'  *2,29  98,0 2" 'ก ,$9 ' B$).*ก=0-ก 88 N888 & ก .'. 6  88 .*/ * 5/ กก)  3  ก6 !ก ' 88  & A5/ "'3!/+)2$'กG0! ก * O ก20%%-8 29

5/  .4กก7 81  1'

B$8'.'2%,-ก 0  !ก & 1ก .0  #$%&.* !  !  9ก6 3B&8' 0!'= 2523  ! !ก!G=S2   ' ! 2 .), *'2)    )+ก=0-3 $ '!20-ก 4-.'$25ก 'ก  !.' 

+*"+' 81&   กก3%20- 2526 8กก' “Concensus”30 (2ก' C "& consensus "&' 0 กL!-)

 ก' consensus (0 กL!-) /B$. "ก (*'  N! +0'!  80  8O A5/ .'+ 3 L% * !A5/  N ! '!/ &*3&ก!/88'002%1!,O .'

 กL!-+5 .14.! +0'994 ! '020-"&' !  ก' ก=0-!ก. 3.' กL!- 88 ) 5/ + '$ * & B$ก. !/ก\ .1. %'ก +ก# .1ก. +ก'0'0ก"&$"&!1ก -21  %'ก   !!2  กก * 3 ,80.' 6"ก "&  )+ กก'!/+ก\ 38-2'' 2*/'&8ก6%5/ %  ". N.'  ! ก"  5/ O "0ก=0- !!/#$$! '020-"&2 ก4- 2%%9g$"& .' 22&!/+. .' กL!-  ! 80 .! + */  !  ก */#$%&&F' !1ก.%ก0 ก0ก+ก ' "0

'& && .2+ % &ก6 ".2/  ! !2!',.  #$%& 8 +  ก2#=4- 2525 #$%& B0eก' ++.'%กก'!/+ B$ &*กก0

29 Connors, Democracy and National Identity, 145. 30 )
' +7#ก ! !& , Entering the Thai Heart (Bangkok: Bangkok Post, 1983). ก

 # 
#/$)ก# #  ))
' + ##
ก "! !&*  “The Role of the Monarch in Modern Thailand,”  Development, Modernization, and Tradition in Southeast Asia: Lessons from Thailand, ed. Pinit Ratanakul and U Kyaw Than (ก
!1 : 
## $, 2533)

22

N,$9 'ก=0-"0 0 ก7 /  !/2 ก4-  ก=0-+ 38-... 31

,2#+ .)5ก= "0ก=0-+)+กก' %88.'!,0'ก=0-

+ก"'. */ N0 กL!-O  ! ก6ก'ก3! #89 & ก' ,$9.'+)  % N0 กL!-O !/'$0'ก=0- !ก 8,0  ก'  กG=!/ 8,00" ก6 .,$9 / ก' 0 "0 2475 ,$9! 

.*/ * 888)!/"2' )+ '! ก !%' !   (5 0ก7 !2 .!/ "0ก0 ก ก!/$.4 .0 .* 299 ,กก ,!- ก' 8  8,0'  N',กก. !/2!,  %& * +0  ก.1. ก!/21 !!/+ O "0ก=0- !!/+!)  ก ! ก6 */ ,$9  '.! .8ก ก,$9 2"&' "0 ก+,$9 ก6+ ! 990!/+)  % 20 !: 1:  !! 80!/ ก8  5/ '"&+" 2:  !!  !!/ก. 

 "ก

 ก=0- 3ก=0-+ก0ก$&+ก

3:  !!.' 8,0 ก!/21 !!/+ก

! $+2'! ก #$%&%  */ ! ก * 3+0! ' %'กก  )+32!/+ B$ก กก. +A) 0J9 .'ก+ .'%;"&ก.-8 !/ !/' "01 J ก6ก& &  ก' N0 กL!-O "&';, ก  )+!  .! .!  2*  Nก0'0 5/ O  %'ก  %'ก 0 ก ! .1. 2(#% 2)  ก  .  !  &ก  #$%&'88+0 $! !/ +04- A5/ 

ก' 8,0 0  "0 2516 88"&! ก'  N%ก"&!! 'กO

 ก6 .'%! &! ' ก33!"&2)"   ' 8' 2 ก6 2(1กก'+4-+)'ก!/ 9ก&0 .)(ก !!   !/B$)+ก)& %1   . &! กก * !/.'!ก  0210' -   ก'8ก 'ก'  "& 0ก5ก=!/!)  .&*/ ' &.!)   2*%%-8' !'= 2523 A5/ 2*/!/ &ก

31 Leaders, April-June 1982.

23

ก !%.' .1 !3!!-"&'!1 02ก * +)' 5/ ก 5"&' . -ก *  &  %% .'2%,- -#$%& "  2'!/02 &"&J998!%$ ก/'ก ' "&8,02!.&- 5/ !/ 32

!)  Asian Wall Street Journal (5 ก ($ก" & 2524 Michael Schmicker B$  / 'ก0 .)(" '  */ '2( ก=0+- $ (5 20  *!ก& .'!! 0 D +ก &! ก+ก%.!."&'  ' N#.1ก.!/2 !/ ก ก'+กก5ก= "6.!'20-ก %/ & 2  %'ก !/$#  '!& %'ก ($ก   0 &*ก ' .'$B8 8/'  0ก ก=0-'E*  %'กก=0-!/2("ก" 2 ก %*/ ก &/"& 2 .!/"!+ ก+กก3+02( ก=0-... . .'#$%& 68'.' 1 / (  . ก ก1) ก กกJกก=2(  (status quo) Schmicker  8(5 #.1ก.!/2ก'.* ก"

 กCก"  %'กก !%  !/ B  6 ก M =^'!/+ " +6 0'ก0D ก N '* %ก .' 8*/(*  2(  ก=0-0'ก& !/     ! EF 5/ EF . .'#$%&0 2/ "2 0(*  ! กCก 5/ "&+0  .' 2/ +กก &*ก  O 2/ !!21!.*'8& ก4- N "0 &10#' */ กก '8& ก4-' 29 % %*/  0882)  ก 5 . 0)"  2* 0 $+ ".&20J99 "& N292)5ก(common touch)O +)  2)  ก,) .'#ก  .!!/00ก$&+ก "&'ก'ก !%ก6 ก #%%+-" ^'ก6!)  ก00%!-"&!) B$. 2( ก=0-& &  */ 21กO 0.  & *&ก !.'8"&00' !  *  8'0 80 "0 2525 21&ก=4- 'ก=- J998((&) +!/  '9+ก5ก="&J9980 80   2* " ก
  '2( #$%&ก)& 1 B!B! "&#$%&2).9B ก/'ก  ! !  & 2+.)'+4-+ก!/  2527 +5 + 21&ก=4-   /%  81#%  .-ก 3!=ก2ก& (Amnesty International) ก  .-ก2!,1=8 '  !*/D 0&+ ก'8ก! !"&0 80+)'ก 0 %ก4 1" */#$%&($ก&ก 2#$ 33

ก82%,-!/2$ก ' ก6*/* "!ก"A   D  21&ก=4- &1 32 Asial Wall Street Journal, December 23, 1981.

33 2#+ กD !ก*กD)ก*$,/ /$ 2ก #,"/#ก)ก,$กก) ก8(& # $&  #

2/
& # "ก"* 4$ก)ก*กกD## ##ก"+#ก"  ก8(&ก)!'!ก+ก,)!"

24

.'!!กก 5/ .*ก'%ก=-'+4-ก8 "!ก"A ก *  #$%&!/กM

 !.'#= กG= 69 !/& 8*/B$ ''ก *  0ก$&+ก "+ก+ B"% $ 34

ก'8ก 2526 !/ +ก' B&   '.21 1%,- %0 &$F  %0 "&

B$2!,/ && ก-! !G=S & +ก J9 ! ก *  ก=0-"."ก %=#"&'  !D 21 1%,-!/ +-220-!/+1R7 ก6%$0 D (5 0  ก!/#$%& &*ก  ! ก *  T B !'.'(5 ก    ' ' ก 8ก, 1ก=-!/" 6 0', "&กEV0ก M$ 8 2( )2$ก&2&  2 $492!,8- 2475  0*' N2( ก=0-A5/ . 5/ . .' ' 2)  &.1. B6+ก!  6 26+ ก)& 21 2/ 0ก($ก '"  EJก"  EF ( & .& "& Mก...  " 0'  ก6.*' ก"2' )+ก ก\   กก &/"&  JYF''1' !!/21"&' ' ++ 0'    กก

&/"&  ก&' 2  ... 2(  ก=0-ก)& %"2 ! ! ! 29&ก=4-  .'2..

 .80"&B$ก )+ 30 ก' ! !2  ++ " ก32 8 "&  0... 2G!,B&"&.'* 1%&ก"%& !/ .  .*/ ก.  0ก$&+ก2$9 "&'O

*/ +ก !.'& 8*/"&"+ก+ L%"'' J998 ก  2*%%-"&กก!$0  ก 02,4 ' +5  2(!)! 5/ ' ก 5 "0.) 0*  21 1%,-ก6กM

+ (  ---------------------------------

####$ ' G,  )
# ก H Kevin Hewison ก0% &2ก2'!$   + Kevin # 2ก('&*# ก8(& 34 The Chakri Dynasty and Thai Politics, 1782-1982.

1

16  


 ก  -! " ก
$%  "ก &%' ! 
& ()* ' * !+ 2527  2529 ก0กก 12 ก& ก&ก!3 ' 4$4!กก5 6 6 5ก7' 6  ก15&8กก9ก*6 ก :ก1 ก ; &()
ก%) กกก12 ก& !2:ก
<=%'%%
15& 5 :ก1ก! 55ก55>2 ?@ก2 *กก454%; 5 2 & 5
(
% 
(ก A:*2 ?@ 2513 (กD5; :   ก:ก % 
 
! 2=:ก( AEกF2 ก(&& กก'+ก
!+ 2519 (;
ก ก'
  5 Parade 2 3G "42 (! H &=ก (dragon lady)I  $4 ก1 :ก1 ก 55ก55>;    ก:ก
15& ก5:กก(2 !'  $ก %'  5(5!5?5& ! =5JKก&8ก   กก?' 6 (5 * 5   =3G !+; ก5 AE!" !  50 5: ก:   ก2  5(5G ( *!:;
 5กก5ก!'6 !ก% ก   ! 55ก55>กD:กF!'" &ก 5ก :5:2 0   &!& & & ก*
!ก 2 ?@ 2523 ( กกMD ก $&ก   % %EE"  (5! H(ก! (: 2 &ก 5ก
(58 (*!!2 ...  %%5
&ก
!5 %' 0O  =I2 2 !  (:&ก =5DกDก:DP! ก%  (กD::ก:! ก2 &ก
ก@    5 ' !&  กDก  ; (&กก

1

Parade, October 16, 2520.

2

Bangkok Post, December 2, 1983.

2

% ก :ก "
 5
(กD::ก:!

 ก 2 กก@& :!5 ก! 5ก? )?5&  J+'
&ก
 AE:8ก
ก*
!*ก !' "ก9
D::5!55ก55>ก 
!!5ก7!  ':ก$4ก !$ %*!2!2::ก(!!  กก % 5:)ก(
!กกก' " " (5"  :&552 *  ก5?52=!ก!5 2 ?@ 2513  ?@ 2523 3! ::  5ก5==!6 ; 2 ก(  %!':ก3G 3 (5"  ! ก%!$(5 % "  ก กก ก! ก ก!  ?ก; :  H
&: 5:Dกก5"  $% 8 J ก กD5
E"  *Eก" ก ...
&:  82 "  ก&5
E" *   !

&: ก!
*!2
&:   I (ก4 (  "  ก ก
 & "  &'
% !
!'!(*!2 + 2526  (5! ; &ก$!
(  2 (; $%  *! ก!:
! * กD $8กD'  5 1&&: )
( ! ก(2 ก    !5) ' &!ก *!(2 5 5:% ก!&ก! '" %'
"(5 ก5:)ก!$%ก
(; $ )!1&&: )
กก! $ )! ( :ก:!

!*!!5
 ก ก H55ก55> 2:%%) *!2!D <=%I ก5ก Eก!+2 6 55ก55>
!%2  
 !6 ! 2=!

3 ก    Ceres Medal  ก UN FAO  2522,  กกก  ก Tufts University’s Fletcher School of Law and Diplomacy  2523, Asia Society’s Humanitarian Awards  2523, Distinguished Service Award  ก Save the Children  2524.

4 Associated Press, May 22, 1979, !!"#$%  The King of Thailand in World Focus, 118-19. 5 Bangkok Post, December 2, 1983. 6

& '("!'ก) ก *+, 2539.

3

" & กก&5?@! 
(7  E(2ก; &5?@%' &..%)   $&(5 (8Eก2 
5 !2 5  ) H
; ' ก55ก55> *!% ก55ก)*!I  E Eก8  %  5@3 !"& ()&5?@EกAE"  ก;
"ก
  1&&: )
(55'ก2 5 &!กกก5 *3G
( + 2523 ก5ก)9  5@3 !&%.;  !' "ก % "กก5 %" "! H67  , 100   I 
2 8ก !   5 !'8' ก "ก!!ก
 ก5 %" "%'ก ?ก&5ก %'ก5 
&ก
!
($ กก?   %'ก$ก 5
*!?'%%(  ก ก? ก8E 
2=!
55ก55>%"2 '!6
3G * 5 * = 3G  กD2 กA'"  2 ! 155(5> 8%50) 2  ก6
( 8 %  6
ก  % 200,000 =3G  (  
 ก  ก&ก( % 5)%4&!!; ก3 !%%15&ก $ก &)5 *

!?
ก!! " "  ก  "  ก?Eก@
* $ *2 :' ' 6 กก55ก55>  ! ก2:ก!%'5ก) '8E ?@ 2523 5: %2!กก2 $ก "&ก กกD%'!
   ; 1!ก) <=!6 ;  ก 2 ?@ 2513 ก:กกJKก2  
กD  % 1: ก!
  ก 8E ก(ก5:5"4!6 %% =5:!5 2 กกS  :ก% 
  Eก

  T &ก D! 
* =! $  *! Eก "2:* 5ก)*!*2ก %ก&!

 !  5!*ก'55ก55>%2 
! ก$  % 2:'"
E" '(" 2 + 2521 %&ก55 7

ก   21 ก ก  ! 2524 $$ %$กก&&ก'(  !)

8

+,-'&., 2537.

9


 80 (ก%4: 2523).

4

1 % ก
15&ก2 ' ( % !2 !1" ! " 5ก)กD ก :ก2:ก'*!2! ' 5 6 ; ก  %ก!ก
 $  (5 ก

 !
กD*!% ก* !ก ! 2 ! "ก & & : &! ; : 
*3   2 
 :กกก%' !ก; %!
: 

 :5 5?) '(5 10

:5กD"  ! ก ก%*M$A&ก E"'(%กก2 ' 5% 2522 AE!ก !5ก)&*G &'% &ก"':ก=11 :U* %    '; !:  (*!2!" : 0O) !8E! " 
กD; &?% 
ก:ก2
 "  55ก55>  8E  Dก% "%ก%%:'ก2 
(  !! $:%กก 5ก)F55 &5( 2 ก&!() 2 + 2521 
G  ; ก  %=  !%; ( !<=':5ก'4ก
5ก) 8Eก*85 :ก ก(ก5:ก!ก ! 2 15& ' '

ก 15&2 :ก2 5 ก)*กJKก&553G 2  + 2523 

$ F55ก&5?@ )(%$*  :): :  3G  E ' "ก! 
; <=ก กF5(*!% 12 <=5 %%

  ก!  ก 3 & 
555ก55>*5  5)% : 55 &
 56  $
!!ก! !% * 8*5)ก %  % ! $58 )2ก Fort Bragg )(%$*  AE; 5:!  %=ก2 ก+!

10

- (../ +)01 )01 20+-3 456 *.ก78+-3 - . /20 - (. )" *.12 !3"

5/9 3ก ) ก(": 4+ ก;<$ 3  - / )  ก-;ก.+-2/920 /  ( +-3+ )019;320 #" )9 +/ +=9 3<>=ก.+ก9 /9 #" 11

0ก9 ) ก("9)9!9; 7ก) +2.$ ?9; ก7@ 9-A )+9  .+ก =ก) +

12

& '("!'

/

*.1/6B *.15% Fort Bragg )9$

5

8Eก " ก*3G กD% D:2 ! E ก! 5 5ก)' !: %5:
M5%D)* 2 '* !:56   
*!! ก@ก5
" &'" 3 2 3G 
 * กJKกJ !:5:ก
E" ก5%22 ก5 !ก 'ก'*
' " :กM 5%D); %'5 :
%'5 :D ก!2 5ก  *!2!'ก5 ก%  30 
*!2! ก5 & :JKก
%'5 :D !2:
2 ' % 2525 
กD5 JKก
0 5$A 
! 2=!ก!
 *  2  E+' ;  %ก5 
 ก'*5 2  & :ก " 0 2 
   ;  5ก& ? 2 !ก+! 
 $5 0 * 1,000 $ $2 %'5 ; ' & !  *$ !   $ก 5 *   %ก8ก 
:*!ก  5 !  %'5 " :8ก2 !2 1&& 5  $5ก):'ก
 2   E2   !<=&'" 3 กD*!*  ** 2 ' 58  2524 :5%ก%  ? *!%!2%* D 5ก)ก$ก!*  $2:5'"ก
) กก5 :   & AE5 2 5ก)* * 55ก55>  5ก!9!(
!!:*!2 
  ก) !ก*3G + 2524 &'ก  E* % 2!ก5:ก  ) (&ก' DกA!5%%
ก
( " H*!%!' I Hก

&:  ; '  M 5 ! 
; Dก "2: !6 
 
กD6 5ก!I  (กD 5! H8 % **!&75ก
ก

&:  
กD:  &75ก'*!กD ก :ก%%I )! (ก!A"   55 ! H2 3 
; $& 
   * %!
 !2 3 'ก) *!%! ก &
&: %5!
*!%! * 2 ก 

!&& [%%]*! )' ) 
 ก  กD ... 
!*! 
ก =5   ... [% *] !&ก
 ก*  ก  * 8 &ก
*!%  "  " &ก
กD:*!'กI ก
!(
55ก55>%!!ก  ':ก ; ก9!2 (* 8กก 2 '   8E  '&5&)*8ก' *!2 &5&)'&&5% &
55ก55> ก
!!5%  E ก&G กD
 !ก*
%2
55ก55>%" " H:!' !ก 
!8 ก@5)... ก (%*!)2 ก!( "
ก%กAD A)

6

' *8'F55... กกก)ก!ก8ก8'ก'ก ( :2  %6 กD) :ก!2 ก5%)ก
% 
E" ก  E2 %*I13 2 ! " ' % 2524 &<==  15ก
 %M'M2 ก? )%" Eก 8E: &5&5 ก '" กก!F55 
 14 :  "1 ! 2 % %' 2  '
 2  5 E:ก  & 85  E' : ! 
; '  * 
$%!  H :$%! ! :กก)I  '
!9 ? 2 % ? 
<==  15ก
*8E  ' 5  "$ 2:  !   :ก'กก!5ก) 2! ก :ก$ ก  2  กD  !
;   %4$4! "*!* !5ก) 
 ก*' ก:=5:2 $%    : AE8E! & 55ก55> 
2:5!$*!
E" 2 ' ก1& () 2526 (%ก% '! :ก 5ก) =$*!* %D :ก%%2  :52 '! !:5 5  ( 15&ก1%*!:5 % E !15&5 +
5ก)&' *!2 
<==":5 !5ก)กD!:  & !  ก

E" *ก '!
 ก ! '6 %

ก'กY!%  2 
$ก( % *:   ก* 5 '  !
ก T 52!55 (2  % % ก  E
(%)* 
5
! E* (ก5: $
*!   !?ก* 
; ก:ก   !
 ก กก!%; :5 ก; %!
!ก5 5 (กD5; D 2 % Eก
( 
55 (:    ก !*%%! *ก
15&ก1

5ก)*!กF*  *! ก 
 1&
%% " 55 (กD; <=ก! E (8ก:2 !2 !
!=ก&"!(ก! $ *! & 15&2  ก5

+ 2520 ก55 ( 22 +2 !2 " : 0OD? 5% !


13 Far Eastern Economic Review, December 18, 1981. 14 Los Angeles Times, February 5, 1982.

7

ก 
*2 '
( ; ก ก' ':กกก *
กZU2 + 2517 &'2 ! 2:!   8Eก " % *! 2=!8'ก'   !
(; ก'
15&!ก55?&)4$4!
ก 8'!(5(5!!ก!ก 2 1@ก7@ :ก(! “crown princess” *

!*!; ก !55 (กD*!2!'ก) ("*!* 4' 5 ก4ก42: 15& ก"*!* $44' 55ก55> (! 2A' !!%
(*!2!2:' '"  !  %' %855ก
(!2 &'" 6  !ก*ก
:% 2 ( % * 2  6
?กD '  )ก!   " 55 (:

5 กก :4ก "  2::5 ( '"*กก!!6  6 5"
( ( [ ( 5?)1@:\G 2 ?@ 2513 % 2:
( 2 ก5ก0T] 0 *5 :ก " (
?5ก ?Eก@$%  ก7 
5 5& ()
(%'ก5%)ก  ; ก3
?&5(( 1
 
!ก&58กA" 52  ก  ก(2ก 5ก&! ! 5ก)2ก 5ก! (ก %%!&!!6 2 
ก:$%ก&[ !6 2 + 2524 (* ;  %%% ก*' ?:  ; ก %=!& (1&5 ก   !"?  ;  E2 ก' !?!; ก5ก!%"(   &!2 ก2 ! กก!&  (ก &5(ก!6 กก!&ก ! "  
ก&5 2 + 2528  กก?2  ก5
55 ( 2 @ ;   ก@)ก 5 2 + 2530
 (; H 81)ก[ (*I 5ก! " (* ;   1%55?)
$  :. AE; กก" 
*2 85 
5ก)$ ก ?5@)
(ก; & (5 % %! 
( 8Eก " % 2 
ก!55 (กD 2 &!  2:(
ก ก ก 2 ! 30 '+ 2528 (%1&; Dก ก *! 5$ !5 !! ก5:ก
( ! 2=!; 16 ! ก   $+_&) ?5 !55 (กD& 1&ก 
 
!ก& &'2 &%ก ก!ก !(*  :*!! 2   ?@ 2523 'ก1&&: )8'%&:) !D "กD; 8ก8 % *ก กก ' ก!55 ( =5

8

! : =55ก  " กD %ก$ก2 ก!&!ก!*!& ก :ก8ก !5ก*2 + 2515 $@3 ! ก !5ก Peter Jensen  )กDกก! ก %' 8 5 (ก'*%"ก&  2 ' 5% 2523
  '  %(กก; ก  Eก5 '(ก :ก82  (ก 
&! 15&$ก(  * 5" !ก$@2 ' ก(!ก!=5 )  !?8; ก
(; !  =5 ก 2 (!?* ! 8 *!   "%!ก  %50) 2 :ก! *%! 2 + 2524 (%ก' &*&5 8E+ 2525 '(ก! !
:\1) กD ก5กก 2 (%' !8 5 ( ก 55ก55> ก  กD ก !15&% 4 F5(2 (! !2 ก5:ก26
%% 8Eก " (กกDก'* !%"
E" &ก
กก% &!55ก55  ' :\1) !5 ' 6 
"$%  (* :ก!กก! 2 2 0 %'%& ; % 5$8ก2:ก2 %% ก " ก 55ก55>กD&!:\1)*!* 2:  ':ก *!44    !*! ! (;  E2 "  ' &6
( ( %5ก@?)  :$5?)5 !ก !  5: 5ก
(; J+'
 ก5?):2 2 + 2528 (ก; :) &5?@ %5;  81)5?)!; ก
%% D ก%'ก%!2 ( !  20  6 *! !2'D2:4ก 2ก 2 + 2524 (  2:( ก.. 5@?5 &ก& 
 *! %=!
 *!2!'":  ก"*! %=!!ก !
! ก   &!

กก"ก!2 
5กก %% 2 ' ก% 2525 
! ก:\1) (%8 5 ก% (2 !กD!2 " 
ก:ก :\1): :5:ก  :ก55ก55> !*!* ก55! ก !)2:@Z):ก!  (ก :ก% 
*!; ก ก  5กก5   ก (2 5%&*' ก AA5ADA!!(2 5 :ก 5(5
( ; %!2 :!2 ก*A'"&&%&

9

  %ก'

" 
%% "%ก9*!2 &75ก4!6 * 8E' ' !*5ก)กD*!::ก:5** " :ก2 ก&'! ! ก2 ก5ก) ! ก  : :'  ก5 กD& &5 *ก7ก@)  :กก5
  ก& %'A )*%:2 $' ! ; &!:*!%% &ก
:กก  &'; !* : 2 ก5ก)ก  !ก !
$ )ก$2 1กD
.?( ก ; %'
!&ก& 
  A!A$5$ก (%  2 ก&G 2 ก?@ 2523 2 + 2527 3::2 5ก)5 2 ก&G &' %!2% ก% : $ก$Y@& ()! 3 $&กก! 20 ! 2   $"'!$&D:&&  ! :ก5
5ก) ! ก ':ก กกO1&&: )
5ก)ก%%

  *! % D:ก กก+ก2 3  ? <=2 ก5 *!กก *
A"  ::! ก!5ก 3   :

2 ก&กDกก ก

E" กSก!6 $ &: :!%5   ::ก &ก
 1%ก%%5 5) "*!' &' %(ก!  : ก'
 % ! 2 ก&ก 2 ! กก' $4&&ก     ':ก
 ก    ==$%ก!6 2 ! =ก%  !6 ก5
E" * $: &!2 &'" !6 ! 2ก 5กก&  :ก " "!2 !  ':ก 
ก * &ก$%  "   : ก@5); 
!  8; ก&

ก &!%  ก(ก5:  $%  "  ก5 31ก8 กZ !$% ก "<
<
2 ! +2   ! กG

 " ! ก :กก&ก กก' :ก (  กก'; (5*ก ก
E" 2 !ก 
:  &5! !<=ก& ก&%%ก: ก; <=!    :
 *  2 + 2527 ?@3ก5:88; :ก1
"151%''"4ก5 ' ( %! (ก5:
2=!:   ก5&& %'  ก* !ก 1! " 2 ' 5%  P! ก *! !:'*!
 " 5) "%"

10

... กD !:4E  : ก2 & (52 31<JP กก *
3( =&'กO   :
ก& AEกก *
2 D ก "%8กก*2 +ก!   " 5) ก2 ก ก *
3( =&'ก   :
 2  %  ':ก:ก@ก2 + 252815 ! !ก"5

%' 55ก55>กDก$กA&'กO (*8E
  

8E%"2 ก  $;
!&!5กก5ก 1&55ก55> %ก
!
ก8ก &5&)  '&5&)!:2:2   2 ก  :ก1& " 8ก8!:5   3 ก  ;  :ก15ก *
3( =2 1 กก$
55ก55> 2 5) 84ก:กกก *
3( = กกก!3กD* )! 2:%! 5

 ก'   ! %
5)(AE*!2!&!*! ก)2 ก$ก : +  !:ก5ก!J<ก! JP2 ก&2  ก

E" *ก AEกF2 *!  *!ก$:ก5 *3G 2   15 ก  &'*ก@ pulmonary embolism กD'''ก5
E"  :! :.5 :!6 กD: :.7 'ก!5)ก  = 
:ก=?ก5> $&(5>:5= 5ก&%.ก ก%' * ก'% กD8ก:ก  &ก
8กก!! 55ก55> 5)2 ' % 2525 2 ก
!
 0%5)%& 5 5? ก' "; ''+2 2 ! *!! 2 % ! *!!'JP% %
3:*! ' ก:ก " 5)ก  6 3 2 + 2524 ก:ก5ก&%. กD; กก:O %5 5)กก  8 G 2 ก"ก! 5&5Eกก
E" *ก  8  =ก=?ก5>8ก!:กกกA 
5 ก), 5), &5:5, %)  )(5ก :1' 1 AE; %  52 55ก55>
8ก ก5ก*!D' ก $! *!2% !2:* !  ":5'*! & ก2 ' ก  ' "กD*  !ก582 ก&กD  5 !* ก:ก?@3ก5:ก A A 2   2 &7?:5ก 
:  %!5 5 )AD )   %ก!(ก5: &  ก :   ก (ก5:) (chit fund) ก 0T_E5 :ก " ก " & กD 15

ก *

* +; *+"*.1 5?+9ก

.$ กC+.$ก > +?>;ก2 )*=/6B +9 >=ก/5! 

! .9 )5  =01.$+9 ก )

11

&ก     ); (ก5:15 !5 (pyramid schemes) 0T_0ก!   "  +$?:กกกA
3 !  E; &! EกAE"2 3 $4&) ! ก !%!8E 300   =3G && ก :   ก; % 2 ก& ก (*!  กD; กF)% 2  AE::*8E55ก55> 5ก)  ):\1)  '%  %=  "  !:=5 ?*กก %'
)!  5)กD
ก 

:! ก!3ก 3*!ก5กก%!5 ! ( %กก ! " % " 15&ก$!  $*!: ;  &* *&ก  ก1& ; ก  ก 'กD:&!1&!ก15& 55ก55>5ก) ==8ก!ก: %' กก&G & ก5ก)( 
:\1) '5)5 *  ก1& กD ก*ก &ก
&%ก15&ก !!**!; 9 !4ก ": ก!  ก " 5)กD*!8ก$@3 ก!กก ก' ก%!5 *!8กก5ก)!  94ก !กD:ก:กกDก*!6 D: * ! " ! 8ก:%% !6 ก&ก?: ก('ก !)%=
 % * ก ;    :ก " (8E8ก 
!ก กกZ8ก5 : %ก ก*!
 (* ก Eก ก 55$กD8ก9 EกกD*  5@3 !&'กO
ก %  & '::8Eก'  =5 *

  5&ก@)5:)ก ก! 12 ก&8E%4 4
 " ก': ก *
* กD ก; (5* EกกZ %$!22 ก5 ก
E" ! " 15 &!' " 8 %  4 ! 
::ก'ก&% ' *! ก

' !; 5? 8E H?A! !2 !&ก
I 2 ก?ก!ก&' ' ( % 
ก ก "?! ; &<=Dก 2 ก?  ก5: +2  8 H?
 !  ก!  ??55*A)' 6 2 !!8!!ก &'F55 
!% *

ก:8'* !%  %
 ก !กD!ก 2  "&'!&ก
; % *

12

1  F55&'$ )
! I 
8 ก  H ' I ก; ! ' 16 15&% 2:2 
&ก
!; !2 + 2528 ก: 5)* ก! %"  !*: 8E' ก  2529 15& ก*! '; : 5 ! :SA!%"
E" 
(5! H  2 %
! % *กก:ก'!6I17  ก&กD5
E" ก 2 ' ก  2528
5 *' 5 $ A!; ก 5)!$ %%15&กD!!: 5)ก&E  :ก%" % "&ก
  %:ก1ก 88ก8ก
&ก
ก2=!
15& 55ก55>5ก) 3% ' !* !:กก*! ก:ก :ก) :ก2 ::5$ 'กD:  * ก(5!; % 
5)ก  6 !'"*EกAE"ก! " ก %! กก! " ก 2%%' H* $!I *!%*  ก9 !ก" 5"**!!:; 5), &5:5  %* ก
E" 
5) :.5 % !5)กก; '2 & 
E"    !%5 40 % 
!ก*! 
กF !'!2 " ? D * !*!2% ก2 %:58ก9ก &  %=  E ' !กกAก8
  $&!
E" !:4'"8 
8ก%2 !* ก18  2:::!!ก%!5ก5
E" ' 15&:*! * กD !55ก55>* 5:ก ก<= ก:กก2 5
(ก1
ก
  5 
2=!  (5:กก5ก)5"$
(* 5ก)8EกF5($
 
2 ก2 1@)ก'*2 !ก+ 2527 2 ก(5! 2 3 ก@5)2  % 
!2 ก

16 Nation, 5 !Dก + 2527 17 Nation, 27 ก 2 2530 18 Wright, Balancing Act, 300.

13

ก; &5 

2 5? 2 ก&!

?5 
*!!8E 1

19 %%
$    &ก ' !"5ก)! &5
%'%!-5)ก)  AEAA5ก ADA!2 ก&G !55ก55>!  '4กกก 2 '%50) 
 )ก AE' :&& 8E% ' 2 %%   "* 5 ก ก  $ 5*!(8E 1.9   =3G :ก( %*&5)20 :ก " 2 ' &7@1% 2528 
!!& $%)
=2:55ก55>2:2 3G !
!'ก! 
8กYก %$?ก? % %=
(ก; '  2  ?&

2 ก& 3 
! (:  ' ?&8!
" :ก " กD%$? )ก!5 %) AEกD &8E%& ()&5?@!&ก
" ' ! :5%กก E%  "; **!*  : ; *! *!"! ; !
  ก@5)8E% AE*! ก "กD:* * ( กกก E% &!ก !& E*   !ก(กก5ก); &? % (:* ; 5  ' "8ก8'; :5; :2  ก)!6 ! "กก3"2 ' ก  2528 2 กDก2 55ก55>&
: ก  + (5ก%"2=!  
$&&'กก@ก! “diagnostic curettage”

( :ก(*; ก' ก!ก !15&; % ก(ก:ก

5     
1&
!'&!*!(P ก ก:*! 2  (กD %' 2 ' กกZ% 2529 2  &5(ก'
ก&G AE
5  (กD *ก) ก*!$!2   ก5
 :\1):E  ก$? )ก!ก!

19 Bangkok Post, 7 !D'& 2 2527 20   2526 " #  .;- " 9ก กก *.1?2H".+)01 Richard Silberman *- Yuba Natural Resources *.15>-*2%  ก/ ?9?9$% Yuba *.1?2H".+

3 2 *+! ()+"/ ก= ?ก9#*-

3-ก*.1.2 .1+ กI 4209 *2% ?5ก= ก7ก +8/.$.+& + /0   +*'$ ( + 1980s /0  2532) '*.$>=ก; +/ ก .ก '*/<1

= San Diego Reader, May 20, 1999; R. Behar, “Fear and

Loding on the Yuba River,” Forbes, October 7, 1985.

14

(!; =5 5? 21 H"!
ก!2 + 2528 !กDก
E" '6  "!ก ก ก; :  ก
&:  ก!!8E 25 + กD *!* !.... 8  :$ก(%' &ก! *:ก( &ก
&: [ก6]กD%* ก  5  ':ก&ก
&: ' ก 2 !* &ก! *! ก ... ก5ก6 %     !!*!%I 55ก55>'    10-11 $ ก :\1)ก   กก! 12 $! H8 !  *! กD:  *: 8E ... &!'' !กD*! *!' ก:ก ...
&: *!%* 5 !&!  'I :\1)2 $ก "ก!8E' 'ก   1&&: )%% JO 5 (F5(
!'!55ก55>%  H"  2 &!&%:ก1ก 2 %%*!2% ก% 5!  ก% !ก     ; ... !กD% &! %%
!; JP AE*!:5I ก!&'; ก&5: )   18 5% '55ก55>ก
E" &:
ก&* (% ก%')  "8ก 2 ; ก&5(?  ($@!% :DP
(; :ก% ' ก%%) ก!%!
  กก!%  1 2 (:* =ก Hก
&: * F55% 
&&(: 'กI (ก H
&: กD%:*!:DP*ก! "I22 % &! "8E% %=
'$กก)!6 !ก:DP ! !*กD 8E " % *กD 2:'2  *ก "% 8ก
E" 2 ?@ 2523 ก?ก@ ก 

E" %:5=?@3ก5:*   " ก
E" :   กE%%!กF55 ก!*:ก$ก? )
15&กก ก2 ':   ก'%E E
"? ก%  กก
2=!ก!กก@ $ก :กก!ก*$ก;  %= %  $ 2 '   6 % 5
&ก
!12 5(5&
&' 6 !  !5 ก
!
  5$1% 5 กก!&! 5

21 ก ก * )9 3 *.1 12 / 2 2529 ?9 *!=   ก .!!"ก9/

$?  Nation, 8 / 2 2529 22 Bangkok Post, 19 / 2 2529

15

2 !ก ก?Eก@ก)กD:ก2 %?@ 2503  2513 กD5$
E" ก; %   %'"
  (ก5:!  ; :) ' กก' ก  ก
 &ก 
!'"%)กก5:ก%)ก&[ ก ก :   ก
E" '6 AE  2 D % ก: ก?Eก@ 5   ; 53ก8'; &'" 3 
 5ก! " :ก%E?@! * % *:   ก Eก' !& 
  &ก
5:)!9!*!; (5* &
*!% 826 กกก 5? '%5!''"4ก%5& !6 &!ก15&%  &ก
%กกO:กกZกก!:ก%&!
 81)?ก5 3

 5 F5(กก  :
ก& 1%5 5) ==  E!ก8E% Eก "%'ก  'ก" !ก.5%2 + 2528
:  ?' 5)ก 
 ก กG
 " 2 กก'12 ก&ก; (($ 2 58 ก) *!ก5  '") *!   0ก ก!? 
ก%' 5$?ก 8'!กY)กก%4 4 ก 'ก"

; ==8Eก% 'F5(34 4*! 12 กก
 AE 2 'กก 85&5@ :  1&&: )%A')% กก AE !ก8E% 
$%   :95 15&!    ก&ก  2 + 2529 ก ? %5
( "กF': &&:ก?Eก2 1 
' `81)กก!"ก!ก'

 
2 &...5(5 ??5 Eก@   % %

%$)&%ก5:%:ก%Eก7(5> $ * ก&..  55 & () &' ก%  E"&%@Z
E" &'; 3 2 ก    ก %' ก
ก! "!ก; ก5%(
ก'31ก15&ก:; ก   2

ก;  !  E2 1! 6 9!2 $ก8ก 5&ก@)5:)*

12 ' 1กD!  ก :  ' &7@1%
 
2 15&1 ก?'ก"2! !ก! :8E 'ก" %กก; กSกกS 2 ก&กD 
E" ก 5)   กก &%
!8E:*!:กก " กG '5)
!:ก!3 กD %: ก!ก!  กD!กก!   !ก%' 5ก)*  !9  :; JP*(  )2  15&กD?&...ก

16

&...2 ก! AEก5 ก? :  : ! " 
!2 3 
 % กDก?% 15&AD *   5)ก:ก  !..  ; ::ก'
5) !  กD*!* ก %!
 ก%)
 กก'ก  $:*!%'ก" "ก&ก:5!ก 
 ; ก' *!ก   
E15&; !%' !
%; ก!  'ก' 8E !5! 

::ก&%ก'!กD !15&กDก !D *  2 กกAก% E ก!
!!15& ก2 ; กG *!  : ก!:!   ก5% 60 +

2 + 2530 *ก! :ก " กD:; ก45415& ก)  ก!2%&' 2 *2 + 2531 ก'ก" 27 กกZ%ก*!"
 &%*  ก 100 :ก 347 %'(5<) &%1&&: )$:& (5--ก& ก ! (5<):E5(5:" 312 ก 
 &% &5 ก ! &5กD?5$ก! AE%$ก(%'ก!% 2 &%ก ! 2%:;  *ก"ก!
!* " ; '%ก *!6   &%!3
ก (5<) 5* &%

%' ก5:%ก @Z  กD"(5<) ก"%

2 %. ก*8กก2   ก5 &..:  ก   ก?Eก@*!ก% ก  กD :&  ' *!!:ก%?@ 2513  ก% %ก' ; กก2  $ )กก;
!% 2!
&%5*  ?5 :S *!ก  5(5&2 &'" 1%ก กกก'* ก%" E$*! 2 ก  ! 3 :5( !ก
 '  ก* %  ก!ก'ก"%" " ; 58กก  *

  $กก&  = E2 ก
!!50<! H  ! กG *!2!; ก 5 2:$5ก1 !$ก& ก!$ )' 6I23 ' ?Eก** กก E 
กD!! ก2 ก5ก)  :ก**!! $ก*กD 5ก)' !*  
ก* ก&! %'8 
 8 :5ก :กก &'   * (:8ก2 ; !  E
 5ก) ก % ก 23 Far Eastern Economic Review, August 7, 1986.

17

% : %"  =2 !: :ก5==8 ก?Eก@!ก
E" 
  &&(! : &!

*:ก:!2 :!6  ; $%ก5"!?@ 2503 &' !

15&2 %%*":ก 
' %
&!2 ) ":ก กก &52!5 *' !?!; ก 2 ' ก1& () 2530 
;  15& *' : 2 กก ! " '"
ก ก:55 ! F55 !  ก+ 2529 5ก)2 1@)!'ก!  50 *0a*)"    "  " ก24 : 
 5%' +) ก :กก2 15&  : กD ; '    =ก& ()!*!; ก
 1@) 32  & "8!8! 2 ' )  '"8E5ก)!; : !   ก 5? &'&!?5 $*!%&5&5 2:%ก
1@)!ก8Eก% ก5ก: 5 $$8ก
Y!5"*  !:*!* ก'( 5ก)$!*!  ก"กก! ก %ก@5) *!8!!< ! !2 51ก5:

 : 8 ก@5)* 
ก!ก! %" " %'%5& ก5:กก!  " ( ; ! :E*!&  ก2 ก1& %& ()ก  
*!*
%2 D " 
&8E1&&: )

 
F5('4!6 
(5!% 'ก%     ก" ก' ก<=
กAA5 5 ก% '* $ ) %'% ก
)
 ก" ก' 2 ก2 &!

 'ก  ก&( H2 5 ก! :*!*  =ก& '2 %" * !  5 ... 8 ก%)%5! *! '*!; $ )!?52 ก  
 กD: 8 ! %5* ! " ! กD:2: ! *!* %5; * ก%)2 ! 1ก5:!! 5 กD 8 
*! ก2

  กD$%I  ! ! 2=!%*!* : EกD 2: !1@) " 2 JP$$ก(; : 
 ก2

1@)%" ";
"  ! ก%5%  &' *!กก:52 ! $ $' :

24


, 15 / 2 2529, 227. 2  9 ก *& '(" N  *.1.ก'(5ก

18

* *0
:ก15&55ก55>  :5 กก3 :5 "5 $ ; ** & 5 ก)2 1@) (  '

+ 2529 15& 52 * &ก2:!%! E ?Eกก'2 %%* &ก
!% 2:*% 60 +
15& AE:; 2:
 454  20 '  ก 9 15&- ก?!ก454* '15&*$%$0 2   ก5 : +   0<ก%3  
ก ' 6 0<*!0<: 15 &&! H " 2 ! " : &: *!*  " *: ก 8!I 
&!*   ก5 H2 !5
 F55 
 'ก@ กD:% '  ... *!2%:E!ก 1ก5:* *   EกD:ก!*I  2 " :ก ก!ก!กDก&'  15 &ก ก!ก (:ก*!  )
::กก)  !2: (; ! ) &% *! 2=! 2 ?@ 2523 " *!% :กก@5)% * '  &ก
8กก!ก!ก5!(;  ก<ก ก@! 5 " ! 2=!กD '%   $!ก:ก:ก@5)%!ก % ' Eก1&5ก) ก; ก 10   8E%<_ P $ก:ก5
E" กก2
15&; :  กD!
:กก):กก454 855ก ก)  2 ' กกZ% 2531 ! & * 2 !' ! $Y@ก    2=!ก *กD&!
!!กก)*!* %!:ก5ก %"2=!   ก!15&*!8ก)* :56 ก 
:&$%*!5"'
?5   '25 H2 :*!ก) 8 กกก)
%%!ก5"%5 [! ]*...

'! D !ก!  & :! "  ! กD

::
...  *!* %!! :; %!& 5 %=%'! :%! " !'"ก) !'กก <=!6I

25 Far Eastern Economic Review, December 10, 2530.

19

% &
 ; ก'  !ก):ก;
5ก) * !
 ก 8  8!ก
E" &' % 2:!
; (* 2 ' 58  2530 5ก)&ก % '
!!5: !2 ก&G26 
% 82 ก1@)!JKก  :E*!*
%*ก ก 
&!" !
; % (  2 &!

  
ก!!*  ? 2 ; Kก! 8E 40 + % D:
&!

; :กกE 2 ก?&5(( ' 8* 1@)ก5"  E2   20  &  8!5ก)"2  ก5 ก5:Dกก5"  ; 1&&: )
: 5 ก 27 
5&50<% &!
*ก 
 &8E%ก
)
D=
  ก: 1%2 
&5* *5  AE8ก:กก 
* & 8E$&D:&&355&! 2 '
 !&  
 %& () 5?@ ! ก !8E  :ก: ':DP&2 *!! !'[! กD   
 &  'ก
Jก' 6 ก5  " 2 
ก5% 2:2 % ; *
  ' Hกก*&ก ก :56  ก5 *2 "?*I  1@)8'1&&: )

!( %ก = 5ก)! 54 H %  % *!  ; 5(5

... * 6 กD'AA5 5  8 !! !ก'AA5 5  กD*!;    !2%AA5 5  8  ก %:5 8 ก8 :52:5(5>  8%:5 :%&I 
:5ก$%! ก

 !  กD* '15&! :ก)*   5ก)  " %!% '  8E%! *!:'" H*!%*

5 ' " *! ก ' " '*กD!กก&! ; '! ก! ; % 2


&! 4 " : ! 2  !Dก %8... ก@5)EF55?&5(( % Eก$%* ก5 ! 5 " %&2:* !2ก  
! I ! (3) : 4 ก5 60 +
15& $) O$Y@
E"  ? *!!2%:
 *2 +ก!  :ก "   ! H45&ก5I *ก'  ! ก5 ' %$? )'5%ก!ก 8 กE 2 ?&5(( 26 & '("O +2(5?*; Foreign Correspondents’ Club of Thailand, 10 >- + 2530,  ก *& '("*.19.

ก .!!" 27
, 15 - 2 2530, 255.

20


15& : %52=! * !
ก@5)ก% 2 ก:ก 5!6 :  15 ก5%)5ก15&ก"ก % 2 &%%กD! !ก ก5[ 
 ก&กD*&5&)ก;  '  400   ! 5)
  )ก15& D* '!ก8E%4 '
Dก"28 55 (
 5=%?:)2  &[ 
&! H*!!&!:! ** 2 +8กD:D ก&[  
1&
 
E" 5 
E" 1&?@3ก5:
E" I29 ก!!?*กก5 *!'ก :$$ Visit Thailand Year AE %
15&; :
 &ก
!ก: !'ก35 2 ' % ; ก2 D ! &(ก@5)&5(ก?ก5>5(5>; :
 %=2 ก!* %& ()155(5>
ก& กกD8ก
 2 '  % 2530 15&&5((45&ก!กก!6  ; (   
15& ก&%AAE"'"   กก 8P  5  )&' :)2 ก!15&ก55ก55>% %) + 2529 ก?!; ก2 15&; H%?59 I ; ก$$ก! : ก?= HI2 ' ( % 253030 $  E!  ! "; %D &   ก
% *" 41   %  :15&
*2   
% &5?@!&!
 %  ? :\ก)   *   ! HI * "5" (2 + 2526  
 * !15& H' ก F5(I กก! " &%!2 5?); 5 )31 5  5" "%'ก&&!15&8E
" $&(5) &Y)1 2


กก ก5? !ก&(? 

* ก$Y@! ก กก?  ก

28 ก+ (P ,   , 2539. 29 2(5กก 5  O2ก !5 ) % , His Majesty King Bhumibol Adulyadej and His Development Work (Bangkok: Bangkok Printing, 1987), 25.

30 9ก.1 09 3ก7  ก ;  8 2->&ก?/9 กP3*+ 31 * + (  กก “Concensus”), Entering the Thai Heart.

21

% &*9Zก '2  ก5

 ก% ;  2=!*!* ก5
E" !%" ก! ก8E:451&
15&* DD :กก *
%ก&!2 &%1) ?ก5>5(5> 2 ก ก! ก
!!5: 2 ก&G %Eก7(5>Pก?8E1
2ก &
15& 
!8E $%ก!6  5?@?:)
15& AEกก!2 '
3 ! b 
ก2 ;  :กก15&1& @)& ก  :
ก กD


 ก  ก  !ก!"  # $
 ก%&%'  ' ('ก 'กก)("'... 
%" &ก) ก(ก $
+' %'
ก 'ก$#ก, 
ก&%'
-ก .$ / .$$'ก"' 

  0 ('ก 
ก),$#ก'1&ก$
+'ก
,%&%'ก& ) '$$    /' ก 
,$ 
+
%'
-ก .$ / . ก
 
0 #  
$
!
+2(3 ' 4  ' ('ก ก),
+2(3
(
ก' $(,' ((
(( '& !#ก & %'
-ก .$ / . 
  1 -
$!(  %Eก7(5>   %   " ก!8E5
ก! HF55); :5I  %'ก&[  M! *% 2 :2! &:ก15&  " ก)
! " 5%; !
    กD
E"  D H8 %*   " %กD:& ! ... %'5ก5
E" 2 ก "I32 ก
!!5%5ก%กก'%; & !กD& 2:ก  !%%%; "  E2: ก กก&[ ?!ก5:ก15&! !?:)

New York Times


 ! H&
15&

; :ก@)2 $%ก&[ !6 
* 55"!+ก6 
E" ก) ก2 '

   ก26 ก ! :* กF55 *!
ก * :ก 4'' ; %I33

32 + +?ก9 Foreign Correspondents Club of Thailand, 22 >- + 2531, !!"#$%  Q)2 &'ก, N>1

ก" *.1- R, ;?> Nation, n.d. (กกS 2 2531) 33 Crossette, “King Bhumibol’s Reign.”

22

!ก5: กD*!* !กO 2 !+ 2530 
:กก ก$: ก

E" ! :ก%)ก&[ ก 'D :$ก 5"*
!AE 3 D % 5  D  E%'ก%)!  ก 
' " $:
ก0. 2 D !ก!! "% =ก &&2  "% * ก 
! !E %'"ก@ก &!% 2 '2ก % ก5?) <== ก ก5 ' 6 !%%  
' & : 2 ก5 " !
ก@& () )P&'" ก 
2 5 1% ก  :   ก * ! ก5 &ก
$: 5 2:5  $%ก$*!กEก@' ก0. !ก%' ก@ :5ก 5) (% $%  E
15&)5   2 ก 5 ก  *  ก 15&&* ! 6 &ก 
'
ก0.8กก2 ; 

2 ก:ก! "  ?Eก "''"
+ 2530 2  กก0.กDก5ก$%ก2  + 2531 !  ก !15&-ก  Eก5
E" 2 ก% &*9Zก &Y)*  D '" 2=! "%'%
15& ; '*!
!  ':กก   2 D:12 + " ; **!* &ก
':   " 8กก5ก* ?Eก%"2=!2 + 2530 กกก&8 -ก&2 % 8 ' ก1& () 15&
ก!ก! ก
!**? )$%ก&[ 

2! *  " ! %%555

 " %2 กก *
<=%ก: 2   
5! ก'กD %% ก%5ก%; *34 % ก! "92 ก%**  ! )! กDกก!%3 

!15&   2 ก&% ก'! ; ก % ก%'..% 2! 5 2:(  2 ก!%  66/2523 2 !  %-ก'
ก& 
* 2 ก  5 $ " 2 
  (ก6  %'ก2

ก&;  %%:) 
* !%&ก!3%"  5) กD *  5กD;  : 

34 Bangkok Post, 16 / 2 2542; Far Eastern Economic Review, March 26, 1987.

23

5" ! %'% ก
15& 
ก?!ก&%'&ก
?2 ก&[  ก%ก: 12 ก" 
15&35 H5 ! "   5 ก) %'* %''? ! 5(ก " * :ก ! ' 6I 5&2   36 &'ก " 
ก'ก&[ &':ก$%ก
15&:   ก %&2=!$ %'$%ก$ (' $!
5 :&5ก! 5   
 2 
!)
E" 2

* ก! 500   =3G 8ก:!  ! !6 12 กก ก
ก& :   กก* !กD "  8 "  
$%ก " !6 * กP%5&'O $ ' ก@$ !; ก&5&'" P  :* ก   ก&ก8ก$:!!ก 
3$2 15&;
  ก&8ก5:)!
'?*ก! E2  กก!(
ก?Eก@ก ก5:)กก&!; &ก&%ก' E2 ! " $2 3   :2

  &ก
"8Eก2 50P0P
 &?@3 5!; ก3 8Eก:5 ก !$\  ก5:)% กD8!ก 6 !
2  8E&'& ()(=='%! %'ก  ! !กDก $$ !(*!!:ก* $ ก!  +) กก'ก ก (ก5:4 4D ก!37 !!กD*!* 8'*&!?( 'ก!ก!*  2 ' @ JP %  2 1' =515*!* 2: :ก2 'JP%  =5 "กD !:5 !** !! !)กก 
ก
กA'"ก $ 6
กD 2 =5ก;  * 8Eก " กD (กD* D $? )!. ก3 
15& *

5 8 % $:!*!%* 5 ก! !! %Eก7(5>ก!
! ก; :  Hก  3*  !&8E%:ก1ก
 " ; %!ก* &' % 52 ก &'$ )ก'2  % '!ก5ก'ก" ก3 
E" ... กD 'ก


35 Far Eastern Economic Review, July 23, 1987. 36 Far Eastern Economic Review, February 19, 1987. 37 01.$><ก >=ก -80$/ ) ) ก 0O.+. ก*!4+?!9*5.$49 01 +O?ก+9  Q.?9

ก*!*9 $ *.192+* *$5) )?595) )R ก Q.?9ก*!*9 $*.182 // ก  5) ) R = Far Eastern Economic Review, November 28, 1985.

24

&  กD:ก1ก' ก ... [ Eก] !2 3 % * 2 % 6  E! ' ก'ก5&ก@)5:) % ก; ' ก@5)2 =5(5) !!&75 ก! % %=กก!ก@5):56 กI38 
& () 5&
 %$:! 2  ก $ก!*!% *  D::D+ก:58(5* H '"


กD%'ก8! ก! E2 %5กก! E&'ก@  !
 ก;  

%' :  :ก<=ก'" %:ก*!2 ก5&ก@)5:)
ก I 
& () ก!*!* ก26 2 ? กก)
15& H:E*! !ก2:ก%   & ก ก'
!'กก)... 2 55ก7%' 2 8 ก'
?ก ก กก)ก! :! !ก'*  ':ก15&; %%% %= 5(5&ก ! 5ก)(*!!:%5! !*กD)*!8:5D!! &!

5"* * $D ==ก?ก5
E" :; 5 กI39 + ก &5'%&
-5:ก *
3( =&' % (2 ก  :
ก& :
ก':5'"4กก2!6
5ก) " "!2 !ก45415&ก 
E" !: 5ก)& ก'"+ !2 + 2530 
:2:*!*!: 2 :5* ก!; ก  ' ก% (* %ก%   ;  =5* '! @ " &40 :ก " (กD5ก *? กF2
!  '&5&)
( 2
ก$ 2 ' &7?:5ก (5 !:5 D:ก?Eก@5==  % :ก 5  '&5&)ก
!&!1&25==2 ก1 ( !6 &'&!$JP$  ก'กก) 

38 Far Eastern Economic Review, August 13, 1987. 39 Far Eastern Economic Review, June 4, 1987. 40 & +/.1+8 (. / 

25

' !:5ก 8ก2 ; 5  !(*!* 8 ; ก AE *!ก)  <=กก=P 2 ) 
' ก  2530 5ก)5 *' =P !; ก;   ก! * 
' ก 2 $ก  
ก:5!; ก JP=P F5(  &5(ก %'!18ก กZ! " :8ก !ก
2 ก&!; กก กG ?)=P * 5ก)$ก(%'; !ก' *=P & & 
 F55 !5* ! 
กD5กก! ก   :ก(5 !=P  ก 5 
กก2 6 ก) ก'  ก! EกD*  8 =P 2 ก&G
! :ก!% ก*!ก
$@ :  "2 $กก&G กกก2: กDก  :*' =P 12 5
 ก!!=P  2 5ก)  " ; กก
E"  !*!8ก%:5*  % 5ก%'กกOก5?ก5>?
 :E*!'ก ก:ก ก !; ก  ! :ก*!2 'ก   5@3 !15&ก 2 5ก) กก2 5 ก$:=P $D ก!& (*2   6 % '*8E$ก 8 กG M5$ ก$A กD%2:AAE"5ก)ก *
8 ก)
'ก'! " กDก 5 :ก<=ก'
;   2 ' %  ; ( กก .กก'กก *
3( =&'&5  :ก!JP5 ก& $ก?!( 1@%  66/2523) กF5 H(5*I %" "% %=!5! %!
?5 $*!กก!; ก:56 ก:ก'ก  ก@5):ก5
E" ก
 '1%ก%:ก%5 5) 2
ก ! 
กD"  :กก4$&% 8Eก! 'ก กก:5 5?ก  ( 3  ; ก
 %  E; Dก$
ก 8กก!!:5 :58ก:  ก! กD*   !   ก  ก &)5 ! &ก@5) ก 3 % %  ?5 8กก!!$กก5 !$\A'" '"% ก!กD%''ก !!2 
' !  ':ก ?ก   ก':ก ก; 'ก:52 กA'" (
ก& ก& ก512 ก:A'"885)
5ก 88! "ก

26

กก$3G กDF5( ':ก%&%1&  !8Eก " "6 
ก&' ! *  *  กD กD!2   5 ก!*41 ''"4! " ก &: 2 3 &&*  2 กก *
3( = ;  *  2 ก454% 
15& ก?* $  กก!% * 81&ก';
&5: )!(5**!  5&E& ! ก  
2


ก!ก3&' ก5ก'*2 ! ' ( %ก!  ก5% 60 +
15&
&ก* *0=P :2 !   0O กD =ก!15&!; ก  A!A *:ก ก% $
5ก) :U AE:$ก* ; ก@5)2  % G 'ก4545 25$:%%15&กD8ก:ก:!!9ก!6 8ก * 2 ก!*@)2 31 8ก8!ก0;กA)*?  5:)15&ก55ก55>6 !  : ! 2=!!$:5ก)2 '&75ก!6 ก*=P กF55!$ ก?!
*!:
E" ; ก@5) H
; %'
  Eก5$5" 5I 25  Eก H8 'ก
 ?5กD:D* %! I42 $::5'5==กS 25!  Eก!25==8ก2 (!! !15&:ก8 (; : D2  ก5

 25! "*!ก&8E!; ก: ก 8 ( % :!6 กD8ก!; !  E
 %&  
&ก%5 5) ; ก3 8E H?ก! E
5; !  E2
 ก:   8 ก@5)I ก& :ก?43 :56   ' !:ก!*! ก
ก ;  525! " 'ก !ก! E2 " !2 JP$  :!:% &5&)

41  ก@9 *+85* .+*.1#0$>>+" #<1.2-(& !?+9+1ก9 *.1>=ก (" .+.ก 42 “Cracks in the Kingdom”, 9 ก@4= ;.+, 9*.1, 2531, 4. 43 Far Eastern Economic Review, December 24, 1987.

27

 E ก?Eก@ก! E& E &ก
8ก*! &5:%!D8ก5 : %ก  %55 & 1& 15&94ก+!%!  "  ก ?%=5!%% ก  $  ? &'454  %= 2 กก!? 
" !8 ก@5)%; (5* 
;  5ก4 )(consensus)
 H8 ก@5); 8 [ ]$ &'; &E&
 ก &'$ )
 I44 
& ()
 2 5!?4 E  %D ก!&'!8E%ก
 (!ก !:ก)

45 

 !25ก2 ' ( % "  2  5กก *!2!%!'5ก)! " !กกก
  :กก5 *
15&ก& 
& 8E<=! '(&&$!& ก2, (3 6 กก
"-25ก ( ,  ก - (3 '
 , %'

   4 ก('ก& %,ก2, (3กก %'
' ' ,ก( (
 7% ก %'
$$( 8 (
ก ก %+($' ,' ,, 9 
: 7(
ก#9 ก('ก& -ก( ' ก03'$
!$%'
ก ก ก ก+
ก
",4  1 "
(%$$('' ก03$
!(&9 ก& "
$1&&& (&( ก
"...


$&%'
$1)('
 $1&-$!& $"&
 ก
8 ( 
  ,9,' , '(ก1( 9  $
,5 $ก "9
'$1&7
&' , กก 18 ($!& ก2, (3((  '(,+ ,+ #  %, ก),ก 7$" ก
"(+  +1    'ก+
ก;กก
",4 ก)!ก1(... $<<ก-ก #9 9
,ก 9 $
!,
,)
  '(กก7ก 1 = %'
 >ก7 ก%'&%+
$"ก
"
' ก<',( (' $1&% (1 '
ก' %"$,+&"9#ก$+ $1&ก' ,กก'

44 Far Eastern Economic Review, January 21, 1988. 45 

? 

28

"15&!กD*!!26 :ก5%)

& () ก " '% 5:)

8ก&5&) :  กD5&!15&:*!ก)! !  ' !15&: 2:  5@3 !; &&75ก4$4!
5ก) <:: E:; &!ก 8ก ก %  E &%   ก5
15& ':5กD$!ก;  (5
ก2 ก?กกก&ก(%:;
! 5 A'):5)กD 8ก:* !&& กกก 
8  2ก
&ก
 !ก5%*!
 ก ก"&'กOกS%)ก

 8' 2 ก& 
*!* :กก:5 
&!
*
!!6    '&5&)! " ก; D 4$4!ก%" กก5 ==$%ก!6
3
 ก` '?@3ก5:!::กก5ก E ก1%(ก5:ก กDก$: 
 ก%'''"4ก& ก3 กS
ก &"  2=!8ก9$!
%'G ' ""%   ก%'G ; ก5:ก %= !  2 ก  "  [ (2 ก(ก5:  ; !ก*   กก?
   ' %)2 ก5:%%'G &5ก
E" :E!8!ก:ก2 ' "ก!3%Y)  %)กกก? ! ก!6 :    ก5:%' %* %'G ก!ก?Eก@(5ก AE:  : '!!*  ก ก3    ก กG 8&55'* =' :8ก !*ก5กD:* ก$?:ก% 826 $ก%'G *!* !
&5:  % ก!  ?@3ก5:  ! ?@ 2523 ก ก&5:' ":E%4 4 % 8A'"2 !2 ' *  ก 55  &
ก ก5:% ' "2 ' ( % 2530 '
ก$ E2   ก
(5ก กG
Y! 
 5
กAD
 กG 2 ! "!2 % * %'G ก' !&!กS%)%' G !! ก! AE&& :  2   ก
G
& E
&?55 )  ; !2 8 46  :ก!ก'%E E
' :* %'G 2 + "

46

ก 0 ?5ก ! ( 2 .*.1 %  >< 2537 (8/ก6 9 ก79 -915 % 2 .ก) % +9/9

! 4 01 ก; /ก6  ?9.% /<1*.1>=ก % 2-ก ><  01 ก

2 01.+?ก9> ก'+"

29

;
 $ 5 5:%กก! 55   =3G47  "2 D !ก%'G กFก = ?:)
 " ก '8&2 2 D ! ; กG & *!* ' '"  2:กก% 88*ก :ก  
' " $: 2 3  ก5ก$%ก;  D:
&5&'& ก%ก! กD5; ก  "* 2 5($(ก) *&! 5ก  53*D6 '!*8Eก&  ก! :5 2 1 51 ก   'ก"; 24 กกZ% ! กD 2 
* ; ( 2  454ก 855  ก)  
15&2   2 กกZ%  % 2:D+_2 ก   :กก& : : :; กG !* $*!'ก" !% " %& () !15&--ก&ก; D ก 2 ก 2 !ก%) กกก; กG

ก 454ก  ก) 
15&  :'ก" 
กEกก!ก454($ก
ก
); &&  !2 ' 58  ก5ก"  99 % '  *15& ก!!  2 ก&
!
!&'ก@  :!* &ก
2 1@! (5!กก 
 &ก
; *&'กOก5?
 &ก
ก!ก&ก  ก ก(5* ! O :5
&ก
!ก =2  ก   :ก15& &ก
=ก ก  2 15&กA(5*48 <&ก
ก*%!
 ก454855 ก)  42 +
15& AE  ก!2% "2  $ก5 ) ('$
 :ก&5( Eกก@5):ก% ก! 2   5% 15&*(&'กกก@5)(" 33 % ก'ก"ก!% *!&%2* 
 !2   ! &%!6 &' ก " กG ก%" !ก
F5(:'ก"กD กก(5** ก; D  %=!( %%5 กG  :กก'ก"กD:52 ! กก'

47 Far Eastern Economic Review, February 4, 1988. 48 Far Eastern Economic Review, June 16, 1988.

30

5(5ก    E& 5
 *     &%ก'% ' 6 กDก  !92 กG :ก.* ก'ก"
"?ก ::!!15&:D:  ก'*! 5 2:8   2 15&*! '2 ก'ก! ก ก& กG  ! * ก!5   &%5**  ก 
;   กก ก(ก5:' * ก
:&5   '"42 %?@ 2493

 * :E*!D %%!
3&
15&? '  ก* % D *

: !  *! *+ ก:กกOก "
 ก)
15& 3

&5: ) !*!* 5! ก!3&' 2 ':5 2   :2=! D  <=%: 5ก!5 A"  ก&G ก 5$ ก6   ':กก
!5 !2   %ก: กF!* 2 + 2531 %%*กก! 25 )AD )5!2  %ก: ; ก *!*ก'"
E" :ก?@ก!   % 
E" % : :  2 + 2531 % * 20 )AD )ก* 56 )AD )
* "
 20 )AD ): ! !* %! 5 )AD )

2 + 2519 %' 49 )AD )ก 6 )AD )49 <= * 5 %; <=2=! 2 + 2531 %%   %%*! ก5 %5 ; ! 5)AD )
%% " ก  %% ก5 *!8E 10 *! ! 2=! *!&& ก:ก " % *  % !?!5กZ2 
P'$
5  *ก& 5ก(
ก?Eก@กD*! ก5$
:   ก 2 $ 8 ( ก5ก ก?Eก@!5กD!!%;  % *กก! E2   :*!ก5 .  %!&2  ! %&$%  "   :: -ก! " 50 %'$5 5;   &'" %; P   *!8ก
  5(5&ก'
! " ก?กDก51!  =ก&5ก
E" ก%  49 N&! -ก (", Income Distribution and Long Term Development: A Summary (Bangkok: Thailand Development Research Institute, 1989).

50 Policy on Agricultural Land Reform in Thailand (Bangkok: Thailand Development Research Institute, 1990), 16-18.

31

&5 * กก! E&   =3G !+ "1&'
 %!
 
% %= 'ก!ก%
%   3 % $

*!* ; ! 2 ก%$)&%ก5:% 5(5 ??5'
  % %
กD ; &กก : &!" 
?% %' ก   bก  AE  !2 &%"%! $! %; กกก*!ก:52 ก&12 ก
   ก&:Dก; '&ก
E"  &ก 5& !! %82 ก2! กก
ก' (ก5:=ก
*!!: & "% กก%!  5 กD; 1%ก%!81&
3! $  %* *ก"!?@ 2493 ก "
ก  กก'& () ก!*!% % ก15&:' "*!ก " ; 
2:* Eก@

2  "! 2=!  ก!ก) ก!   &E&
2 ก5%) *!2%ก "% 8' 
 ! 2=!กA!A %%5
 52ก 5ก
!& 2! "กD; ' &%. ; 1%ก%!5 ? ) ก@5)  0< :5!ก 15&%2  ก&2 ก   : %  'ก'!*

----------------------------------------

1

17 .    

 ก ก ก ก 
  !"# ! #ก$%&'(#')($ก$'  *+$ ก,',  ก ก% +(# %$($%-(  ./(( *(0$ก 1)กก$% +'"( , $+-", $" 
/ 2 +-"3)'( $%%4 -/
$/

ก.++-"+ 5 .+%-$   $ +-"%ก7  ก.% ก +-"($ กก$ %8%9ก7#:;   +7 2513 !"ก$ก@()ก
  +-" -$'$A#ก$' +.( , ,'$A#$ก/2# % $(

*ก$%(-" C
,' 
+D %%4)+(-ก$+ -!# +$-  3)'(ก$$EA/
"0 $F0$'ก  $(+-"/กก(ก$-%4

) -ก$$

$#+7ก/+-"(  ,2ก%$  5(ก( .(+,/ก 
- $ก+-"%41()5 .ก
$ ,% ก/F5+7ก/ 5 'ก$+$'ก,

($ก/$ก+I 
ก'"ก  $ ( ก%)% (/ก$/J$5 กF5I +-"*)ก
 
ก, % 3 K)  "0 ก +/0ก( ก +$"1(,Fก
+5+$"%
   (" 0$( -" กก0 
A ก-ก /กก(ก$ 

ก.)3 -"($($/ก% ++-"+ + 
(/%.5 , / % )ก$ '7# ,3$ก-ก.ก0($ + 1+ก)

' % $)0/ก+0+,กI :;'/ก$/ก
+-"Fก "I %ก.  +0-ก$ 

 $) %-ก $ ( $(I  ก.$F  C,KK# .+D $ก0+,ก"+-"3)'('"0')("$กก5กก ( $ก.%)+%) ก$% -ก $"

ก7$#  $++
'A-ก ก7$# (  %4$กก +)+-"/-ก%4((%L  ก$3 +0+-")(  $-)%4% /0 +$  $- /0%4+-/" +0ก$3)'(ก(
+-"%+0 -ก+$ %4 ' $กA,ก/( $กก 'ก  ,ก$$'ก'(

2

2 +-"$ $5 ก( 'A-กI 3)'()

'+-"/ */$กก(+-" 3)'(ก$%
ก$% กก$   5% 'ก $(ก$
ก*)ก$%(-" 5กก%

$ก.+A ($-% + %%L +-",ก.-   ก% (3)'(ก.$+A%4 -
M.ก$( (" (  %-$+-") 0$ก1 $ ก+( A 
ก.*)ก5กก% #กK1.+-"- -$" )* ก.*)ก5( ก+$
, $(

"5 ก'$E0 $5-$ ก+$'ก-"  C5 ก- -D *)ก++-"5%(-"%4(ก  $กกก$$('(ก0($/ /ก'$E ก/ก-$-"%(-ก+-"   ก+ 3)'(
ก$ %L 2532

2 $-- .$-,($ %8Aก ("/ก$-ก+$'+-"/ +$'#ก *+-"*)ก%($,ก2# 14 ,( 2516 /ก$ 2 $-$,$% 2,2# * 14 ,(+-"*)ก"-ก ":;,$ก7#"'/ ,/ ,'( ก.-

$   )ก$I ($-%9F (-"ก$
A,ก/-ก $กA,ก/'ก' 


 %
$ (-"' $#/กก(,+-'-$,FJ
/ก !-#+ 0$ก+$'# ( $,กก$%P5 - %
$!"%41)1(%P5 -ก % + '/+-" !-#+  +0(ก1)ก   %ก-  ก(-ก($(

,F 1(%)!-# ( +0ก

()ก   !-#, (  $+A'7 !-#ก(+,+%P 5 -I -ก +0-ก$7$+"I ก.$5ก+-"-ก !-#ก(+, ,ก(.ก( 5+    $

ก.((1(% 5
# $ $(   $,5 ก (
+-"-ก 5Q%((# !"%4+*Kก $"1/(ก$*+-" 0 $FI 'ก/ $/ %4ก((0 $ก@+A@ $*%4ก(()(  
กก. 1

%8A+-"/  ก$5Q%((#

$(

$%8A++ 0
$ ก ก+$'-ก

'( 0/ ,E3+-"/กก$!"$ .%+ 0/( 
ก$,$ก7# /  *(/0,E 
ก( 

ก.ก% A$3/ก. 
/ก,E3+-"

1


 ก  

 ก ก  ก  ก  ก กกกก!" #$%


3

%4) "/ก% A$3%41)
"ก กก7$# ++0 $F-// %(-"/ก  0/ก$$กก+-"/กก(ก$ ($/กก5%5+$ก(  (%%L % 3''/#$ 3)' (- )  ก '$"+$- $)ก%4/," /,/ , " 3)'(( 3ก( %$ /01) *( 0./I +-"+$ก +0 "+-"'ก +0'"% 5
# , (%
7R# 3)'($(กกก@ 
 $(.ก!!%L 2531 %L 2533 +($Q##$
"/,$"
"  ( %L 2532 "/
K!#-5/!K+-" ( +#-
- 3)' (ก.ก(%4ก7$#+-"$"$(($ก#+-",+-"$-
-) 5(ก F2 $'-"(-+/FF2  ก.ก )0$S
%L 2532 $%4/,%(+ ++-"ก0$ " +0+-"%4+-"%ก7ก$3)'(%L 2498 ก-+,-3)'(+-"%4$*,ก.0%
ก$ $F2$+-"
(,--ก'$E $ )(( $(A2  F5ก,+' (.9 5 +ก5 ก 3)'( **ก) -ก' ก +-")2$+-" 0$ก+$'# ก.ก(%4' ก 3)'($"'$E+-"*$%4
,
I $( 5-+-"$
"$  ( ,ก F2$ก(%4/ $$ ,-#+0--ก" *%8$A F $(#+-"5ก+$' ,/$$
- ,ก(%4,2# /   $(+-"-
 ( 3'( ( ก'$Eก2#,  3)'( '+-"3) ( ,  92,500 *)ก1ก  %,-#- ' +-"$/ %4+-"+0ก 
  27 ))(ก. !"/0ก) $%4((
$"  - -ก+A1 (  -$F
+ 'ก %4 /0(ก$+0(%; +0กก7("( ( %()ก:PY $+-"//0ก(($ก%9ก *ก %()ก'
1$ก$
-'( ก$(ก( - % 2$(( $ ,*)ก%(-"%4(
,
ก2# F+-"0ก 5)(A $(# -%; 1(( '
7ก//0'ก1$ก( ก
 +-"%4()ก/'/ ก$5- กA2, ( +-"-  1(1( 'ก $ก+0(3-"5 ก ' 
0 'ก 
,Qก.ก-"1(1( ( $+0+-"%4ก#0 $ก++-"
, AF$(#ก$()ก
%ก%9ก$ก7'+-"ก$'ก +-") $*$/ก'ก  
((%L 5 ก F5  %4-"+  (, +ก ( , +$  $ก$ก %L 2533 ก+$')
$(#ก% ก

4

/ %()ก 90 (+$"% + กA%41)%ก%9ก$ก7"( % ++-"A+)( ก$

3)'(%$+-'"$ก$ก%(-"0/%)1)0+-"/กก(ก$  %+0+-" % A -+$FF A$ก@+-"ก
 'ก$$  ก.$%%4$,7, ,5 +-
$ %-+-"$ -3($ (%L 2488 $.8) +0%$ก-" ก$ก) ($/ก$ %L 3)'(ก.$+A (ก$'/ ก,(( 
# !"%4 %+$ )%4 - " ก$-$--ก " %  /, ก) 2 ,A 1)0ก0$ก+$'# (  --ก   $-# %5
()ก
 -# 'ก %4+-($ก+-" %ก%& 3)'( /กก RZ'-

 +--$+-" -()กI 3)'('0$ก%(-"1 'ก ก' -กก$ก%9[
(ก2#%4ก7$# % /$/ก%8$3ก/( ก% % +'"ก +(1)05(ก  %4$+% ++'/$ก'Q5Q5+-"5ก- ก,3'$A# 2532 "%4ก1(/กก $ก$ 17  % ++ 
(ก2#ก+'ก  
 2531-32  %41)' ',+A)% 3)'('"%% /0 /$$I 31 /$$ %9F  $  )/ 1( ,/2-$ก$-ก  %-ก/ก'$E$  ()กI A -+-"5-/(   %)
$ %P1  %4/ 'ก $กก0"$(5-% *$
"'ก   
(ก2#))-" ก(+-"/ % -+-" Royal College of Defence Studies +-"
"* $ก\7%L 2533 ($ก)-- $ *,%  #'" $ 5(ก+$#ก1)+-"/ %41)0+ก( ก+ 'ก / ก7ก 7ก/( % . $"  $5(ก /ก,1)
-"
F/0ก :;$ก\7'%4'7+-"/ +0 +$'"
$"I +-" %9FF-ก  ก." +0ก "I ((" 

F'"(  +
$,ก(%L    "'"I $ -ก 
"/ (+-"%8$5-) %8$  +-"ก7$# 'ก ก.ก$*ก$%(" /$1)F%4 "  $+ 
 "%L($5- $กก7ก(,+%ก7% +I 5$ก $/กก+$' ( % + ก(,"++( '
(ก2#$ 2# /กก

5

ก $ก -1ก+( +-"'$ก 'ก *)ก(
$(5-กกก(( + ก+ (-$+-"*+)$ก\7%4/3'*)ก "05+ $)  2

+ 
(ก2#$"'ก  *ก $ 
(ก2#ก.ก($%(%L 2533   1)0+-"/ -,E3 ( - )กก  $$(A- $ก     %L 2534 $%4$
 3)' (( 5(-/ก C' 
(royal consort)D %4 C' 
+$,D %( ( ก7$#    ก.$ก%$%,3''/#
ก$ A%4/+-"+0$ก %4 +)% +( ก(.กI I +' 5%$$- '-"
 A"" ( "QQ $ $ ) ก +$"( +-"A%"%L 2533 0$ก+% % +( $ A/ -''#$/$+ก( ($กI A)+,ก $% '"   +,ก$กก,( A( '"  /,]32#$ก($$  +-" +-$ก ' A%(,ก%9[A%4$ก+#% /0

 $( กA$ก$ $ก( %(+7 2523 'ก *ก$ก%ก ก7$# #( ก,K- ก'$ก1+%4ก$ /$ก/], 32# $$(5( 'ก %(ก/( 1$+-"$ 0ก7$#--0/+-"/ +0
$  %L 2532 /,]32#') *%9F#+-"ก0($' .% ++ +-"% %8A+-"/ $ก$ $+0A$ก$%4+)$* -  #ก$5(ก ก2 #)"5 # *$/$/,]32#%4/3'/$ก%
, % +"# +-"/ - +-"ก,+' %(%L 2533 A"+-"/ ก3''/#,7A $
0 $ $A(  $ +0-ก$/F +-"2 #"5 #
ก$ /,] 32#ก.% กA+0/ก$+ก1)%;# /ก$ #ก$5(กก.*ก 3 $,/กก%
,+-"ก,+' ' +%8A1)%;# % + +0/,]32# (ก/ก0+)  #ก$5(ก( *$/กA2 -ก $"

2

$ & '()*+',  #$  -.ก/', 2538.

3


Nation, December 15, 1990.

6

ก- $'"')ก/กI ()กI 3)'((( ก. ก $ก.$  .ก $ก5 7ก/ % +5*ก%#!.#%L ( (,+ก. ก $ก $$5(ก +$'#(  $ก.5กก 5 ($+$'#+-"K^YK)+0  !-#ก1($,ก.ก0($%4((%L ( )( $+$'#+-"0$ก+$'# ก$  $3)'(%4/ ก.*-$)  /,1)/$กก $5ก(+, +$(+,( %(
$+$'#ก$กA,ก/ +$'# 0$ก+$'#   (,$(.กI %/* 5-) '  5(  0$ก 5 ก+-"+ + +-",5 ก"   $3)'(

ก%(
+-" 35 /ก(ก,+' ก ก)(
')(# / A,ก/A 
/-$ กก +-"1/  '(.ก!#+-"-+$5 0$ก( ' )( ('$(-F $ +-"/ ก+,ก"
- $" #(#+!.# $0'ก$1(  ก)(
')(#+-"+0A (%"ก-"%Lก$ ( -ก(%L*$$ก.ก.ก-"1(% 5
#/ก ก+-"
')(#%  ((( /0%(+$'#$(,/ก $FF
+$'#I '" 0$ก+$'# ((-F$ %L  2 -ก$ก.A,ก//0กกA +'2
#+-")ก  , 0$ก+$'#  (/7$++,($ก+$'#I +-"

A,ก/I ก.+-"0$ก+$'# --") ก/ก- 7$+ !-#++$7$+()ก( +, 35 7$+ ก$7$+ 0$ก +$'# -กก-"7$++-"-$A,ก/กก7, % ก$3$, 5/*,%ก2# "
0$ก %91(ก$(  $(ก* 30-40 (-F%L 2533 5-37- J' 7$+ +-")(($ก+$'#   $(ก.-)( กก"'$(-F$ ( $
 "+-"ก' %ก$ก%Lก  7ก/ $ก(+,
 'ก$ *% ) /,'"ก+,+0A,ก/ /,(ก+-"/ %41)*,7$+ 
 Minebea 1)1(,%ก2#(ก5+ # F-"%,; Toshiba ก1((3'5++$# ( Michelin 1(*# /,ก0$ก+$'# ก*)ก  $ก$+,ก
 ( 5 ก0 $FI 
5 ' 0$ก+$'# *%4 C '
" 
$-  4

3 $ก$3 ก
D  $((+,%4ก$(,+/ก

$ก((

$)+/0ก ก +$" 3)'(ก.(, !"// %4'  )กกก1(ก0 4

67$ & '(), %, 11 ก  2535.

7

1)A,ก/ก
"5 F%4ก$" 3)'(!,7+$  % 500 ,  )ก$*ก$$'%  #+-"/ 7$+-+0% 5
#ก$  7ก/+0( )กก,(   $3)'(ก 
ก$ $ก(%4

%-"$(

 , +03)'(*J +-"$"+-(A( ก0  .  +-"$(+-"/กก(ก$$$ 5ก-*"ก3$'$+A
 (( $ 5 $กก'-ก-"($/ก

%4ก %('\/ก 2531 ',*(3 กก,+ก3$( 
-1) %$ 2 +-"$(( ก+$'' 
(.ก0($ )(A
%
,  # 3)'(ก.$ /( %กก '\/ก 2532 3 5:,;ก#!0 %-ก - %% 2 450 

)3$'$ $-$ )(*)ก ก+-" / +$ก($$ก($(0+$ 3)'(ก.-ก   $%0(  /  +$"%) $.3)'(:&)('กก $กก -ก $   $+-"-0(-,+,ก0($++,ก #( %ก+$ $(/ +,+ 'ก0($กกก. /,]32#%8$0 '" ก)(A/,]32#
+0ก K^[K)) ก(-$#( ก% )%ก2# 5-/0ก*)ก%(-"
"%45- 5

/,]32#

 $ก.
/ (",/ , $ก 3$'$ 5J' ,+ก3$ " ก/กก$+0(%;ก 2+ก +3  $ก"(2 #%P%; 'ก *"/ก /%41)$ 1(ก +/ก3$'$ก+-", 3)'(// .ก$'ก  * /0%4ก%ก%&"(  3)'(ก)*ก2#(0 ก !" $   ."%9Fก$+0(%;  $, . $ก "( ก. 0 F'"ก'$E !"$ก/กก(,'ก-ก$+-"ก$+0(%; 'ก 

$  "05/%41(0./"%Lก$ 3)'(
ก%$$ก% /0%L 2532  6 /,   $"   %&-$ก"(($1(% 5
#   A* )  /3'(  +-"ก I A%ก8ก2# ก /กก$%9F5(ก ( ก.
-5KK&*-+0ก%ก8ก2#ก /ก 2 +-" 5

6

Nation, July 4, 1992.

Bangkok Post, December 5, 1989; Nation, December 5, 1989.

8

 "$ ( +0+'"'
'(0 /ก% +  $ 0*5
"0 5/ก ก0 *
5KK&/ -ก"+-ก$ก-ก-"'"  "1(ก KK&!"*+0ก
(% +(--ก%4/0ก C++-"%4% 5
# +%8$ ก$ก7( %$%,"-I +-"-) 
%;( (0 ( ("-( +-", 
 %(%( ( (( (3 D 3)'(-$ก"( %4/( - )( -"ก$ก$+0(%;   +.//+-"0 $F% ก 
 $ก"($,ก5KK&*'" +0 *ก$ก ' -* $  +.//%40 $F   ก0($5/-$ก"(( $ก"(ก.//$ก$ 0')   1)0$ก"("ก( 3($'ก /0,%ก%%4I '"/ *)ก53)'(( *)ก "' 7


,3'

"$(

$ + (  *)()*)ก$ก$%"I
( /,+A 1.),( 1.+. ก$, /1.+.'
% 5
#/ก 2# $ !"+$ )$+-"/ 0%   2532 "+-"%ก7 

  , ,'$A#5'ก+5ก ก($%ก $ 
(( ,/ก. + 1,000 +
,, ก"% )K;%5 ก(ก,+'

$K(ก, ,'$A#(ก( $
(%4$-ก(5
(.%45ก+-"/ ก )ก-ก  (ก/กก+$'(  $0$( 1.),

  ,+ '7# '(+-"JJ(( 5%4%9ก( ,//ก 0/ก. %41.+. $%40+-"ก,0// ก+$' ($   /%.5 !"%4, +-"ก ก(,ก$- $กF:;)( JJ(ก+-",++-"5-- 1( ก 'ก  1ก1'+,+ก$( 5$ก/ )  %( ( ก@ 'ก %8$กก$' ก( ก(,A,ก/+-"-ก3') +$(+, (, J7R#$ (( "I +-"+0'ก ( "0
%(+7 2523 ,/  ) ,ก $($ก "ก
(--ก  -'"/%.5  4  5 0), ก+$'%4 ,'ก  +0ก+$'/ ก)ก  , 'ก %-ก 5 %L 7

$ & '()*+'

9

-  2533 ,/ ) / $กก +ก!ก/ก ก+$' (  $%8A+-"/ $/ -ก$% -ก " 
ก3ก(-ก+,/ ก+$' ,/5  )$
A,   'ก   $
(*)ก*(3+,/( 3  *)ก-ก%4 C)'
 ("+-"D ,/ก 5%#$('"'
((

  '%-  /% (( 3)' () *)ก -

(ก( ก-ก$  /ก+ก$ก$% +-"$
(%%L 2523

%8A( +%'3)'( $ "+-"') ,ก$$%4+-"%P1กA2  ก.ก($ก%4ก %
( (ก/ก$(    ( $*$+(I /$$ก$, $  
($ก $"ก/ กก$%  / (% - // - /, $- 2  ,%3)'() ($กก %
A%  ก.   3)'('+-"/ 

ก%'"$(+ +  8

 ก. ก$ +ก%(กI 
( %9F)+-"ก$%  )+-"$
( ก$ 5Kก$)+-"ก$,/ก3)'(( -    %

 0$$ ก$  %( $ %4$-  2533 $"  - '7# ก),  (  -1) !-#+, ก$7 
ก,F
 '(0/+-"$
3)'(ก +7
(+-"*)ก$%9- (ก+"0+$'"(-ก$' ก 5$/ (, */,%(+ก(ก$ $% ,/$   ) ,ก $(% "

+%% +'\/ก ,/ % ก0/  , $" '+-"ก,+' ( $"ก
,, /ก$ ก+$'ก.-ก

%($- "+-"'ก7#/2#ก+$' ' ก($

+-"$"ก/ *)ก$%  ก.%'3)'(/$$ ($ %I ,/ "'ก ก($ก5') 
$/ ก.*)ก- -ก $3)'($ $,$(+-"/กก (ก$( $%  "3)'(ก($ก,+' $+-" 2 A$  '"J($ก ก- $
$ก/ )     +-"+ก(1)%$+-"% ก1)0+ก 1)0+( ()ก 8

"  + ' 2523 -..ก ก#ก ก  9.!   .: 9
 ; $$% <ก =-


  > .ก?: 7  .  #  <$&  
 > ก < @  @
> $A   BC  $.A  D .

$ ) (-  # Dก' ?.
- 
A 7.* .) $ @ ( G - A
 ก: ก:  7.7 $   ก"ก ?.:  ก

10


 400   ก(ก+$'( $( $

-'"% 5
# ( ก%9F  $ก//') , 5 0*% +
( %

%4+-"$ $%4 0')+-"K9)11%4 ก( 5กก%ก0(++-"  )/ $%  ก'ก ก($ กก 0') 3)'(/+ก$%4ก+ก )KI '(($ $*$ 3)' (ก$  $%4% A'A- % /0%L ก+% /0$ 'ก   5-1)0+(

 $-ก(5'A- ก(5++$# *-+-")ก

 , +/$3'

 ก($3'  $(ก$('()ก$ 3) '()/ +'ก -ก $ Cก+$' ... 
 ) .ก0($ก'$E% +... ก+$' %8$+-"-(กA0-3'( ก
% +D 3)'('ก7#/2#$(

I
$ ( ก%$% /0$ ก$*$   0-+,- 

+-"F$ +-"%41)0'% +
ก 0 3)'(  ,2ก /ก$ก.%PJก C- *+0+,ก"+,ก$ -... ก7$#%9//,$-+-"ก% + - "+0+-"-D 0-( ++0  2#ก$

 $
 ก7$#

9

/ก$3)'(')+0$(+-"/กก(ก$$ $ก$-+ )%$ + %9F0 $F$/0$ ,'(ก'( 
ก$ C($กก+\7R-D !" * $ 
ก$ กก,(ก$5 ก(  $,  ' (
-(ก$ CA-ก+0$F
- $กD  0$(+-" "( ( +-"/ %&ก$0+/ก',,+-"'"ก(/$$3 ก( ($กก( กก%9F 0 $("%4ก!0 ก -$ก   3)'(ก 1)K9( " /ก$,+-"

/ก$$(Q(%+$+- $( I " ,AKK9
($(" (% $"  "  %  # , '

$  +A (+-"$+$%4 -ก.*' ก/$ ก/กก$( 
-ก$ ' %
A%9#

$ก' "I +$' (.ก +#+-"ก( %4ก  2 -ก$

ก.-$ก$% +7 2523 )F )% / (" %4'(-( +0ก +ก(5

9

, ก  " Nation, Bangkok Post,  Associated Press, 5 @  2532

11

ก_/%.5 ( ( %ก$3)'(ก. ก/
ก$ 0$,/( ก% $- '-'(0$กก$%  ก $ก.$,"
%4 )- ก  2534 ,F
) $ก+# '(0/,/%.5 +-"-% $%4S%^[( ( )("
# 
ก$%( $) /)I ก.K^[ -ก%L 2527 +-"ก($#กก$' +.1($ก@ %( +# $$/ " +ก!"-%(ก. ก.*)ก , -ก 5
$%4  "

5ก,F
) ,/ก$' 'กก.ก(ก %ก%&

+-" 'Sก@ 23 ก,3'$A# 2  " 

ก0($/ +   )ก'"%' 3)'(+-"
- 5+กก./$$  $*$,/   '3)' ( ($/ก$  % ก3)'($ ก$% ( 5ก0
$'- C+0%

1$D -+)3)'(.
ก$ก$% / ( 
-ก$( $ก$

 (, -$ก73''/#    +.//  ก+-" ก$%-++%4กก$

 +ก$

 3)'(%P+0$ก$% (ก$(   ก$%
$/ก$% %4+(ก+-"$ก+$ A2 ($/ก.

"ก 3)'(+,ก $+-"*)ก,/ )%L+-"1 ก.ก )ก

 ( 5+7$

"ก$%  +-", +$ 3)'(ก
$/( ($" ก($ 2 $- 

 C $ (comic)D

10

-ก+$3)'(ก.+ก!0/+-"-$A)F'" (-" (*ก2#ก,3 !"$"/ $ ) $A)Fก(ก$(' ก%ก%&$A)F( ก ก%
A%)/ )(0$ 0 $F $

2 $% (+ '+#ก0/+-"1I  -$
"$ 2 $ก7  -
 (
.) ,+ '7# 1.),%4% A
. 0/+-"+/) /%.5

 ,/, ก7 5/(, (  '7# ,3$ก- 'ก ,3 J-ก$A)F ( $3$FF$ 
  5
ก 292 .%+ 
ก $กA,ก/( $ก
ก+-"*'ก  % A3  ,ก\7  ( ก+-"$
0/5
ก5
$, *A+# /*% !"0$($- ก*%L0% A$3 3  ก(
ก$

10

Kulick and Wilson, Thailand’s Turn, xxii.

12

ก@( %4+1)F 2 Nation3
,- %4ก C )-+-"D ,ก\7ก.$ /ก
.$A)FJ$ 'ก
.+ *
  ก7$#  'ก '3'+%5++$# 03' " 1)1($ก@ !"3($*)ก%P5%%4ก$ $ ) .F( %4+./ 'ก ก(
 11
0% +%) C1./ก$3D 5ก$  +0$*(

ก$ ' 'ก-ก 24 *)ก +,/ 
.$+0กก0 +-"//   
 'ก' 
( +-"*)ก -"+%/กก0/ 'ก ,3'$ก/  ) " ( ,ก  $กก:;  $กก7 $ก
ก( $ก (" +-"*)ก
()  1)0 $ก/ + 5'A $%%4%  - '' ,($ก72# $ก7#+-"%$5/
.*)ก$ "' 
,3' 5
 ,/$ก$/ก3)'( ,($ก72#K& ก($ ก$%  
.%4ก   ก+ 3)'( ,($ก72#-ก/$ก,% ,5% ,/%4+-"5%% $ 5J' )
$ , (ก( -  
 % $$'"/  //ก3)'( ,//'(+-"$5%  $+# %9
, %4 ก $+#%4-$กก+)( %9//,$%4$กA,ก/1)-$( //$ % $'  %4+-"  '$*+$
ก( A,ก/,ก / , ก$$%4-  ก. %  ก$ก ( $(-ก(-"+5 /ก$ก+$'$+-"%Lก /$ก( %4 # +7 2513 $$ 2 +-" $ก-/$กกJJ(+-"-). 2 

  ก.$ก 'ก +
ก$ $+#%4กก
$-ก$
. ( 0ก% +ก($),  3)'(

2 $-  % ก+ 5 , %( +/ก
./0" 'ก /$กก %8)%$F
-- $กRก2`#+กA  37- %/*ก%ก +*" !"  
ก( $กก $ ( (( 
.ก(กกR$กก'-$%#($ /ก$ ,F""''#0'ก7#/2#'% 2 /I (+-"0 $Fก  
.  +,( 5++$# !"$ *)ก  ,  "7ก/5 ( +$$(

11

,: ! G  - ?6
,ก 
( G -  9#., ก7 ( A ก -
$",
! :6: $& ก7D %ก  -:

, ก <6
,ก G$& > ก  ?A #", -กก  9. # , กก 9.ก- H-
;* " :6 .

13

3กก.
"-" $(, 0$% ++ ก(  ก+$'-$( %4 - + 5  +0 -( 5-3)' ( )()%4%4 $*' $+#- 1)กก$ก$A)F( ก(ก$+-"ก0 ก7 2535 $ "+-" ก ( $/0%40$ก '/ A2 /0ก+-"-ก$%  '$ก')*$(
 2 
.'/) #$JJ(% ก$กก+-"'ก (ก%  ,5 กก'"1(% 5
# ก ก+,/ $(

 ""  +-"*)กก('1%"/ก ($ก *  (%
 $
กก %( // +,/กก +$ ($ก0$ +-" $  
.+$ 


ก$()ก )/ ก(%4$'
++

 ( 0 ' %3$ก@
.12 
.$+05 ก'$E
+ Fก(%4(1(% 5
#)'ก' ($$0$( 'ก % ก5 ก+-"/ ก%9Fก+-"+0ก( ก,ก,ก%; +$ !"%4%9F+-"3)'( /(+7 5 ก/$+-"+0ก( /ก.) 0ก5ก+$' 5  ก/ +0ก5ก
ก 1.2 ( 3 -%)+-"' +-"+0ก    'ก 1/ 5ก-ก 10 ( +$"% +13  --ก$5 ก - - 
( 
.% ก'ก ก0($+0 ก 3)'( C5 ก/$+-"+0 ก ก+$'%4%   3)'(+-"ก
( ก /%; ก * +กR( $" 
-  2 -ก$ 5 ก-$/ %4ก$ก7%;-กD 'ก ก14 $%ก8%4"($.  5 ก(+-"
ก/ก%;"5+(  +-"($%ก$A,ก/%()ก%; !"F%4) (%$'"%&5ก 7
+-"$ 0 $FF(%Lก$'ก *)$+-"$ ( ก +$"
+-")+0ก

12


$D#"ก $.$ก %, -.กก:67"ก $ & '()กI
: กG   
, A ก 
. 

: ก $.$ก 9.กJ  ? 9#.ก  9.K 13

14


Far Eastern Economic Review, October 31, 1991. Nation, September 17, 1991.

14

(%Lก.$*)ก$ $5กก% ก2-F ก+$'-+-"'ก  ( ( %9//$I $FF "' )%"0
 .  ก+$'ก. $A'( %+0'ก  ( ' )%$*)ก/$ก, 1%ก +F $ก
.ก.%4 ก_+ -JI -กก(," +$ ก $3)' (+-"*5กก
%L 2532-33 /2#$(

ก-"ก$ %4) 
( 5 กI $( ก($-%4%;กก-"ก$
. 2 -ก$
.ก.0ก $,$F5  % /0%LI $ 'ก /$กกก(  (-$ $ "A, 7 5-/%.$ก- 117 
 5 F2$%4/3' ก+$'ก "/.+ F-16A 
(ก2# ($* $+-"/ $ 
( ก2#ก.%+$"% +'ก$$ก-ก ") /ก$ %L 2535 
.("
(ก2#%4 '(-"  +$ก ( ก (  %41)$ $กก+(.ก $+0
(ก2# +++-")   / $ )3ก$ $$F
 1.),15 ก,3'$A# 2535 ,// +-" ก+$'กก$$+,- 
(ก2#16 "*ก(%L 2534 
.$// )0/%($ก(ก$%L 2535 ( ,/ก. (.ก-ก ก$ ,+ก7-2
ก( ,/ 1.), /%.5 1 ,ก+$' ../ ก7 1.+.$' $

-A  ( /$ก$'
++-"ก0 $' ก'(กก -J+-",-ก "  ,F  7# '\/ก ก7') %P1/ +%4ก !"*,/ก.$  "*)ก$ก /-* ,/  1(($"%กก(% / 

.%4%# )0ก

15

+D#9.: ก A .: , K ?!*9#.
..A  ,.ก +7. ก () "L 2521 7  ,%.:"ก




ก7.& * "L 2527 9#.?   ก "-A : 7 .:"- 7. : *&  "L 2531 -# $  ก  7.ก *9#." ก ()$ 9#.7D *
ก .:!
 A "  ก () .A  , ?.$ 7.-. D#6# ก   -:  - D#-7.$ก-: . ,?.-  9#. A DDก'($7. ก ()  9#. $.9#.+" ก ()"
9. ก  2535 ? Commanding General of the Royalty Security Command 7 ก.:& "-ก  
- 7.6.$$%
D#-.9.$%,
16

Bangkok Post, February 1, 1992.

15

ก$A)Fก(%43) 
.ก$%%9ก7# 
.ก$A)F+0%L 2521 +-"  3+A@ ก+$'+J' ก( +-"% '+0%4ก* (  -ก$J$%L 2521 0/(  ,E3/ '"ก '"  ,ก+0 $(5$ - ' ก('-' -31)+ +$ $(' $

-A  ก7/ %41)$ ++- 
.%41)(ก
ก,E3 ( ,E3/ -ก(กก +-" /0%4/กก(ก$ % A,E3/ %4% A$3 +0+-"
"ก 
ก % /0%4$- $$,//*)01.+. ((ก$ ( %4ก  -F31)+ (ก ก.   
./%.5 / +0/%-ก(%L/ก$ ก 

'/' '$"$A)F1 ก%-กJ$+#3$FF$+-".%   + $+-" 19 '\/ก ก
,,% ++-"( 50,000  !"%4 ก
,,+ก+-"F+-",($/ก%L 2519 $A)F$%($ก72#-/($/ก1  $+#$ 1$( $,%

) '\/ก "5/-
. Fก  ( $กก7"  (" 3)'()Jก($ .ก(+$%L  'ก$$+#( ,/) %4% /0 %8$'A -กก0%กก "  -"$A)F %4ก )  ก./$ ก**( $+-" 5 '\/ก  %$+( 0/+-"$("(  +0'A-$  +-")*%4/%.5 ก+$1 3)'(ก'ก / 0 /2#+-" ก+$' ( ( 5/-,(( C-"%4  D  ')  $

 - ก/ก)ก ( $ก7$3'( ก+$' ก( 0 1,ก ก2%
7R# -" 3ก/+-"0% 'ก  ( 'ก ก.%8$5 กก' 3)'(ก $/ก3)'(-% 1( "ก0'/2$A)F $+-" 7 A$ ก(  ก  $ '"    ก,+' +-  -ก$(/กก % + +* 3)'("
% 
.  ก(%$ 
"+ก   ก
$/+-",++-" - !"%ก8%(-"%(($\7@0/%L 2501  ก%$% /0%L 4 A$   *($กก%
A%%4'- , $)+-"/+0 $   ')
$  /$กก$$A)F ก',+A $%4"/-$ %(-"%((( ( - ,2 '+-"/ )'"$  $ก

.+-"%4:;$",

16

กก) ก%4:;  
.  '() -%"%^Y%4
$"5J$ 5/ก"%-ก"ก$' กI $"+#A# 3)'(:aก:(-(- ( +7 ( 0+ก 0+-"  02 .17  "กก / ') Cก$($ก
กD % . !"  ,  F/    "+-"%ก%& Cก0
-' %

+ ++-"/ +0'ก - , (

$"  - %(3$( )3 ก%ก +-"%4AD %9F % ++$

 +-" /ก% + C $($กก+-"0 
+- ก$3'  +,%$  +D % ++/0)$ก$

-'"/ )% ก2-- )$ก$

-*ก % -% % C$"+-"$D / )2#%#!.#ก.+- - +-" )2#'-'  ก ( $$ C/
"+-"-)(D '" J$+#( ) % +
 /I (% ++-"$"($กก+-")2# .$/'$+( C
 %L+-"1.
$(% +5(ก+-"ก$+\7R-, (((%(D  /$

0* C(% ++/ ((%?D 3)'(*(%*"+-"$// *A*-+$ก/ก,F +$($+-"/ก.

*-+ 3)'($"(),ก  -ก$%4 C*-+  ก /D !"ก-( ก 1(% 5
#I ( กRก2`#+
กก$($ก, I $,F%4,% $   /Fก 5 ก(   $0$ - !" -ก C- D $+-"/ ก+0% +"0 +0ก$$- C-''- ''-+-"/ ) ก%4 % ++-"/Fกก$ก *ก(%4% ++-"/F( ก.-/ *($ % +- +-" /F+,ก -*($... ก. *-  C /D $" ก$ +\7R-*กก% - $

-( *+-*$ ก./ )(%D %9F0 $F $A)F $+-".$
$//ก$ 3)'(ก #   $$ก/ +0 $$ /-ก ,+-"/ +0 $ %(% 5
#ก$  (  %4กR C$%4+A 'ก  $A)Fก$ +-"/ $$ก*+0D  ') C*กR- ก./ %(% 2D 17

Royal Speech Given to the Audience of Well-Wishers on the Occasion of the Royal Birthday Anniversary

Wednesday, 4 December 1991 (ก % *N: .  )* -, 2535)

17

ก$  5 ก(  ')/#*%-
F2ก(-ก(-"($กก+-" C$/ก
D   ($กก (+-+,+-")ก(   -+-"ก) 5 ก  
( %

-% +A1(กก$(ก(-ก(-" $( (
 
ก +0 %

% 5
#.  3"%L$+-" ก C'ก / - '%L ก.-  /0%4+-"/ $ก... ($ก7ก/+-"+/%4-D  ก "ก$ +-"/ ก$5 ก ( ". 0./ ก./ / ก %-ก $%4$8$/# ก+0,F +-" CกD ก(%4 CกD '"ก  /1 3)'(/)I ก.%(  (,  ก / ')"+-"%4 % .%9//,$5 ,   0$A)F ก ')%-% I ก.**)ก(ก')+%

 ( $0 $F$ก/ %41),5),
,
 +-"กก7), ก % A$3 ก +$"1.), $0 $F / %4$+  %

 % ++'-- +-"-ก %41)0 C$$ - ก %4  ') /-"/ -ก%4%
A%D 3)'(')18 / %4 ก.(%4ก- %

*$/(ก$+ % + (ก  C+-"%8$)%9//,$ $$D 3)'(ก C*ก%(-"%(%L ก.+0 '-ก$ $ก.%(-"%( / $$ ( $*ก  กRกก ก.*ก  $ * %(-"%(  )ก$ )/* $(กกD -" % .($ก 3)'(  .$A)FJ$(,ก.-( ( %9FI *ก 3($ $+-"/ 3)' (ก % +"$ก/ %(-"%(กRก2`#) (  / %4/   $ -ก $ ก +$" (ก$% AA-+,ก-"%L Cก.$ %ก8'ก   -ก$% ... % AA-( % AA-+-"/กก(ก$ก.*%4 % AA-( % AA- %4ก%(-"%(+-"%4%ก กD -"%4ก - +-"+"0$ก(ก ก$ก2-#ก $ก.$
% . 3)'( $"  ก +$"%
A% 1)0ก.1)ก$$ก$($กก( กRก2`# 
 3)'($ (-ก(-"ก
 0 C$A)FD (ก*% .$$ก  ก) ก$ $ก7  /กก %4A
+-"('/ก" (  +

18

 -
, กA  + ; ก 7.

18

5(ก#  ,% C$$/ก  $%4%5) *$ ก(กก ') -' (-ก0($%$ C/ ก ก-?D  C$$?D  C$( ก?D  Cก( $?D )/ ... *$
ก- ก.
% *
- (" ก.ก ... ( +กก ก.ก.D ก ก ( $+-"/($กก+-" C)ก0D ก%(-"%(%4"+-"(-ก(-"' ( - * +$ 3)'( $A)F($ก0 $F  +$// ',+A+-"
 '" (+-"+กA 2 -ก$ Cก$

-$- ก./ -$',-D / - %A/ก(-(ก')   +,ก  /3)'(ก0($ก$ $A)F 
. $*$$''#F'$+0-ก$ Bangkok Post C3)'(-ก % -% $$A)FD $3 :; +-"ก.'( $ $A)F1 - 262-7 ก +$"$ก ("%
A%3ก.$ก1 $%4'(,3'  0') 3)'( ก  /) ก
. $%4 '')%0$ ก%
A% 2 3)'(')/ก($กก+$"%
$/ '/2$A)F( -  $') ,*+-"ก-"ก$0/ ก7$# ( 
.+0กก %$%(-" ก  3)'( 
 '"/0 -%4 19 /ก 16  ('"/ -($
%(-"1 $(($ก#) ก $ +-" %
A%+ 3)'( 021'(5
ก-"ก$, "+-" 0 $F ก (")  ก$A)F/ ก 5 $A)F*)ก - ก+$'*$$กก I  กก / -+ก ก.%4( (%L

----------------------------

1

18)  35 : 6    ก  . กก .5 #$%&'( ()ก * ก+ก(  &),+&#- .( ((- /01&), 23)ก #  (1&'#( ((กก-1)1'ก-%ก14 2 5 2-ก)6--17&),+-%,-  * 2535 && ก-%,3%4.+##+-) '$' % #- .ก: -%#2%,1&( ก ) ก1(&.#;<ก-%ก14 22 )(# กก-กก-%&),)& +#==&),2 #-&;-(ก ) (>6 ;6> -&-%&),).'ก2ก- . )ก/?@<,- . 1ก -)-#11.-&4 %21  #  ?16&),'A )ก +#  ' ;)-% B ก&. &4-)ก-)ก #  (1+# '& -ก: #ก. , &'2ACก( &),&),(-%ก14 3<, ก+7  (1ก- .ก: กBก-%ก14# กD .+114Eก - .( 1 -17( &+#1' ก&4 270  ) 116 - .-% 3<,2 - .ก กกก&),) 6ก& 2ก #Eก&),กก. ก-%ก14<, 6 ,2ก--%ก- .-) -)ก 3<,#-)ก-

1

'Bก-%ก14 .# %4 &ก-กJ1-)ก )  1(& ก +# #ก(& -7ก5  &-&),1ก ( &), ก&ก;-%,14  Nation ก #1.1$&),4 K- .-%,( 'B '&ก-%2# #  (1 &'2&-2ก-$+&ก+3# 2  (ก7(L

1

2

Bangkok Post, April 4, 1992.


 Far Eastern Economic Review, April 2, 1992.

2

-4-%,>6 ) - . ก: 1 $& 1 : -B>6-$ ก D- )3-%,ก$ กก+ก6-MA) --#-#ก6 >6+#,'B ก1- 1)4)+ &), 3 -J .ก <- ),- . -%, +& -%,ก-%,>6- .+ ก#4 +#- .&),กก71 ก-%,ก7+&#- .ก #34' /0 4  A1)  ก;<กJ)6 #  (1B)'-%,%,$<1 #  (1 +1ก7 &'#(((ก( ก)4 &), 7 -J &ก&16 (16 # : 2-%, 2ก  &16-),ก%2 &- .B -%,-)-)2 # # .  -37%,+114- .ก: A(22-)-)ก # $ )1. #  ?16 = =1 #ก; #&&), ก# ก =&),- #&- 2กJ>#-)ก)4-%,  *ก ก11 ก-%,( %,5 - ก--B กกกก+#กก +ก#&+ B ก #&-,'ก<4&ก +#&), 16 -J -%,- O A&&;6+/0 '- .ก #& $ %,># 1)2+ 1-- .-  1( -กA 14 -%, .5 +#ก21'+' 5 --%ก-&A+1-  +#&6 +-;J ก ) 1) 11 &),- ..2 1&),.ก&1 +#) ก ;16&),%, & 6 #1# &),-- .&), <กJ&ก-%2- $<+  * )4 -%  % (#- . กก-%&),กก-%ก14%#กก7(&' #A61 #  ก ก-   -ก-(<12-%, กก+# )ก #  (1 2 ' ( &),>)1 # (2&PJQ) Kก&PJQ) #  (1#1$<กก&), 3 #- .; 6ก... B&'-%, #2  $กJ16ก7&'-%, #2 L 1)4)B  #&ก=กก 40  &), 20 -J /0 #& A)B $< 50,000  ก1-)ก+ก(  2ก: กก-%ก14 -,'B +&: +#E + ,%, &A&&;6 ก %6ก7-17-) 2&),=ก7&2&), 30 -J +#$ ก A - +#B  #&ก7-,#+

3

Far Eastern Economic Review, June 19, 1986; Bangkok Post, April 17, 1992.

3

ก #& 42 &),- .4&$ ก<4&),2&), 4 PJ <,ก= , ก6 %4B  60,000 C?กก-%/0+#ก -%,( #ก&ก  +#-)ก2)ก+ก(  B  #&+# &'2ก1 #ก-(  2-&) -%2-  +1+&กก7- ),( -%,'   K=&ก' ;)-%L 33<44'1+&-7 - #ก;-# #& +1(-%=1&),-#%,+14'-&4 (ก A% -%25 KB(>$+& +#12-)11-+-... กB1' กAก)4( 2-(ก), Bก7#(-)2 กL   <ก#-&%2  ก7 '  .7 &),2) 1-%ก1 $ ก&'1 #<ก >#&),$%-- .&),B ' &1

> ก #ก;#1 #- .ก%1 *กกJ6-) )+#กก#&' &),ก)1- .(&5

4

# ) ,ก62$  2ก# - +#-%,: +ก 120  15 2%,%ก.2 +# 3<,2/0 #  (1 - .-%-ก %4 2-)4&),&'-)  ก; /S-% กกก5 K(ก&),# ก# B## )4-ก7( ก-74#?L

5

 %ก'ก%, A&&;6+1-) 1)ก# >6P1ก'- .11 ; +#กJ16 *6 ก &), <กJ%,  2&.100 -$'กB  2&)A, &-ก+>6 ก7#$ ก1&4( $&), -%,-, +$AA+&A&&;6 /0 #&-ก ก # 1)4 #-7+ก11 (2+-7ก5 %4 B  #& 80,000 ->2ก5  >#&),'+#%,5  $<)4   (Q)ก2+&ก+3Aกกก&),'A #-; #) ก&  &), กก  6

14+1 &;J 2493 ก-ก &(&;1-%,$% #ก% 4

ก  


ก

ก

 ก  ! "ก  
ก# !.%
 
&

' "ก(ก ก#)! "*
  +,# "' - " . McCargo, Chamlong Srimuang, 250-53. 5

6

Nation, May 6, 1992.

! " / !0ก -1)
1 %2 ' ก ' "  ก3. 2 !0# (

4

7

&'+#&' #  (1 ก-ก$'1 #-กก-%  () '1- .&ก &), ก&(#ก&),' &),#(  & 4(-)+ 2&),/0 #&-กก # %&), 6 PJ #J6 B.&.2+#- . ),-) #ก1'+#&&), +,2ก-&: -%,ก'+B
 &1 ก $ ก-%,-22กก-&: +# 2-1) D1ก $2 /0>6ก+$A &)# #-7 ก4 <4 -&) AA&&;6ก'$& -ก #-B7- .-&) A1)'&' & ; 1- .16+## #  )  #ก;-)&), ก W 1 ;& +#$กJ16กก-)4 &4ก-&: 1#<( ก$'-B7ก: 11ก 2&&) +#11ก #( 2ก-##Aก )-  +#)ก'1  2% -ก'+ #- .(1( 8

+B();%+B ก16+#กกก2-% ()ก2ก'1' % ก>6 2 2%ก   )ก15 &),$<ก+ก' ' 5 ก&1)+#B  #& +#กก/  $ กA : +#2ก 1 -ก)21+#(&2&;J 2513 ((Bกก&),-) %-ก)211 กกM%-%, #  (1&),ก 2 * 2523 (<, *ก #&),-ก)21) 3<,-ก)$ ก ( ก 200  -%,+B();-,'-ก ก'&(+กก# S +#(ก$&B  - .1 #-&;+#$กJ16 &4 +#- 1 -%, D1ก)4 ก#J6 %,- . #'ก+#ก- &),)+1-2ก&)ก ()),+25 &),%

7

8

Bangkok Post, May 7, 1992.

. Bangkok Post ก# Nation 4## May 30-31, 2000, ' " June 26-July 1, 2000, % #  "
-  %)ก 5*

63
5"ก ก )22 ก) "2* ' ". Far Eastern Economic Review, various issues, April-June 1992.

5

1 -#(14'$1ก-%,ก'4)4 +ก;&$#2<ก$<- กก  14 1 16 +# 6 1 19 ก71 ก1A12ก#12ก 70,000 2&), 7 PJ A(2' #ก;-กJ1&),,กA-7 ก-+#2 %)ก1'&), ->4'(กก $ กก&ก 200 %,Q)ก 1 -)ก2%) 2ก B 'ก #&&11$ ก O( -ก%  +1'ก111$<- ( &'2,2((&&;#ก- &&กJ6&กJ6  -1ก& ;กก<,+#กก- -ก'1 กก& A1&ก-%+#; &+#A&&;6&), 2กก& ก#'ก1- .16  > 11;& +#&), ' (- .(& +# D- &),#ก#+ก11(+ก( 2 A1+ 2&),  ก7-)1 #+# >#&),- D- (2ก/011- --)กกB  ก-&-  ก(4(- .&),+ +1ก4 +$&A&&;6-#(ก +1ก7#(,ก +12--)ก ก& #ก;1 -1)' &) ;& &), #2&16&), 10 PJ +# 14 PJก7#) )% ), #- .Bกก ก 

9

,'%;ก6 )B &),ก 100,000  '&), กกB  2-(   ก--B$'- +#$ ก->#BCW+B4 10  ( 4- .+$&2+#1 O-&(  +#1 -$ '&),#A #ก;1,&),-ก- .1ก&),#2--ก  ( +$ #ก-%,- O$2-&6  1)4%- O-B Bก2ก-% #) #2ก+ก(  ก-1ก2 #-7&),#)ก+ก(3<,$<ก&),ก: 1ก. 2 # B +&: - .

9

10

. Bangkok Post, May 9, 1992. ก #  %)ก 5*-( กก  กก 5*7. -
 
ก' "7. % %)ก 5*
& ' " 

  
& ' "%  - ' "#12  "%*
% 
*ก

6

#   +#41%, 5 &),&'2B +&: )'ก<4 +1-%,ก (( B ก-#&'ก+ก(-%,2 B  #& 25,000  $2$3<,- . &16 4  &), #)ก'#-&B$'--%,&' )- O 6+ ก-& ;&),2-A-7 )4ก- . #-74',ก2กกก)  กB &),(1 ก'-&  +##-$: .100  *6 กB  #&&),'A 'ก'-&  1ก 21กก'ก' B ก-ก7ก$ '-+#1 +#+- $-7-),Aก- # $ '-A +-)ก&ก4&),)$)4,B +1+ ก7( $- - ),-&( &%, B  

(-%,2ก1%(? %ก.(2- ? B5 - ),- .Aก

+#/ ก71)ก4 ก#&,ก<ก%&164 2&),  ก7B ก1- กก+ก(  -7 (ก),,Aก&),&#-%,-2/  B ก71 ก #) #&), + (( %&6ก-กJ1ก'+# #ก; (-)ก1ก25 -&กก- D- '    #2ก'-=)กB  ก+ ก#4  64ก7- .  +#B 'กก7(12+&),# กก+#2$'<4 P) &), 14 PJ- .%  #  (1 ก'-%,  ก>6+# &' )&), -%,ก-( #+ก2 2-6-%,&' )-%,2  B  #&ก7)ก( '-ก +1-%, ก'2ก+ก(  B  #&ก7ก2&16&), 17 PJ  )4'A2%  6 #  (1 3<,- .>#กก&), #กB '-7)A B '+ B ' ก;<กJ +#ก-%% '+#1 ก-+กก-- .-%,( &),) ก+#((- .+-%,%ก2 2/0 '+#1-&4  ก---)ก1( 2 #-7+ก(  +#2ก ก72 1' .5 <,&),)ก11;&6A-)4กกB  #& +&&),#- . )ก1'&),ก ก ก&ก'& 40,000 -%ก+#1411: #1 ก7(ก ก+A&1 ก&ก'1ก-%,1กก กก&),#- .ก

7

-%,$<-&&), 17 PJ / &),-,'- . 150,000  &), ก)&4-ก,' ก+#-กก4ก +# *Z ก--%ก ก- B ' 6 #  (1(12(+&),#-%,( &'-)  ก-$ ก 1#BCW)ก4 3<,)1''<, ก#ก# -%44 -%41'%ก'&1  B 2  2ก +1) -,ก +#4' -,2-ก+ , Aก-%4 +#< $-&),=)4'2/  1'&),2 ;ก-%,%/  ก+1กM%) & )ก- - .  )ก&),2&42 * 2516 +# 2519 -%,  #ก;#=ก-= &14+$% $( 2$'-&A ก>6 +#$-ก# +1B ((ก( 1 2  ?กก->#BCW ก-7ก5 ก<, ก-B$( &4$)1'&),1'B#&4( ก)4- .กกก&),)ก14 3<,&4 /012 +1#A24(-)ก% $<1)4()ก2 ) B (-7-)-7ก 1) B 2),ก( + &),-% D11''ก, ->#   -+#)2$ก>6&),&- 1)), ก'&-%,-/  &4&), ()ก,+#()ก #ก;-1% -,กก#-2 / +1ก1%,) 1+# )ก(-7 &16<4 -%$ก7$ ก=)ก( B  #ก;A&&;6 B  #&(&),#ก-1 ก&B - ./0ก &4-%,)4Aกก () กก/?@B  ()ก S%ก#&,) ()2( 2ก1 +#()2142#( )ก&4 ()'- .25 &),#1/  &64 - . ()2#&'2$'- 2--&64  -  ก&&ก 1)%,5 ก7ก 1- +1/0-)ก #  (1ก15 ก2 +ก-$ ก D- (2 11

)  (ก   &4 ก( ก,&), #ก;&A&&;6 B  #& ') S+#ก 15 &6 ก'+#B ก, #& $'-)ก4 &-%,ก'-ก- 2 +ก# <4CW +111ก 3ก3&),()ก 'ก$ กก#

11

 35*2 /3ก#7.%,
 8*! "82!, 2538.

8

-74 / ก1ก&), )4) ก<4+#ก<4 B $ ก Oก4-%,ก)(2-$'- % &ก'A -> -7 Sก( &),ก-B+ 1)ก+ S #'&), &-,-%,B  (C-B$-6+#-,$( -%,ก) ก+ S&), B  #&&),  +$ &%4ก7-2/  ก+ก71  B  #&A ก# +#1(  -&),% 2&),&ก7ก->4 &4 กB ' 6 #  (1 ก[C?+ก#( &,ก-&: B -,$-)5   (? &'(-<(1 $ก>6? -  %-$ กAก'&+#$-ก#&),(2 -+&ก+3? '$-)4ก(&&,( &$ +#กก ก4'+#. %+ # $ ก&1 %(ก7)( )ก- +-%2 * 2524 -%, ก'& ก %&4&<ก&ก(ก ()&#$%( +12 >#-)ก ก&-1)1 ;<ก A-%,1ก'#-)กก'&/01  1&4&), 19 PJ4 ()ก )4% /02 ก>6 -&( -%,#( -ก)21$&),ก+3<, +A-กJ1  (-&( )- .&กกก>E14+1 6ก4+ -ก-)-)กก&,&ก &;-%,21++#2  ก+&ก+3 >'-$-)ก2&ก/0 12

 K[กL +()2/0 $ ก[-ก71&)  +#) -& &),&<ก&), ) - ก- (A&+111(( ),- .-%,  ก1 กA&;&6 ก1 #-&;ก-&: +- . ก1 + +#2-4 212ก7กA&-A&ก +1 B 1)- $ กก(211ก-  ก4 กA&&;6-%, D- &4-%  (()กกก-&: - #1+#' )21ก&'; & +#$กJ16 $ >#%+#กกก15 2ก&ก'#4','ก- ก7(), )4$<%  ก'(<ก-&: 42&4+#)ก1  #   +$45 &A&&;6)ก4<, ก5 -%,ก-$ก>6( 

12

Bangkok Post, May 20, 1992.

9

  ก-&4>6 +# %ก #4$&'(-#ก 13

4- .16

,'4 B  #&%,1ก&),&'+ &ก7-,-%,ก'( 2&;&4 ),&-;J A&&;6+&),  -) )4 - . , -ก)4 - ก

 ก- -%กJ6-/W #1  'ก,-)1+&#-%ก %4 -%4    K- .&),+ ก2 &'($<- 2&ก)4... +1&),#+ ก2ก7) &'(- -ก  #  +#1)' ;)-% -# )B &),+- .1#กก)4 +1&),- -# 14+1+ก&),)-1ก>6 &- .B &),-B ก +ก72&), - . ก1  %ก-B ก<4... ก&),#- .( )41 ( #- . -1B%11(ก7 -# -)\)4-1B- ),( $ก-B ก+)41( -%(&)+1( L

14

-ก (-&+ก ? ก-%ก142 +1-ก-% -ก%&4 D- +&)4 4-<&'(( )ก&<,%+ก(  3<,-ก,%,&), -(-+#ก)4+2ก ;-ก-%,&), 4  +   =)4# K)>2(L  + -กก7- .+&+ก( ? &),) K+ก7ก&),(  &),;  ก7 (-ก ก7 1-2C? -กก7-7 # #ก;2  )4 +# +ก(1( ( )4ก7- .,&),&'( +#1)4 -กก7(% +ก((ก75 +ก- #-)2- .&),-)ก #  (1... =#4ก7<ก $ก$&),# D11&),( 2&), ]

4ก7<ก - .กก(  ? - (2 ? )4 ( #A&&),2%(1 กJ(&1= http://kanchanapisek.or.th/speeches/1992/0520.th.html - B + )L ก #-&;# -ก K=#4ก72A-=#& %-ก +# 1)'ก %-ก (2-B ก -#- . #-&;- (2 #-&; <, - . #-&;&ก... +ก7#) #A6#(&),#&#1# - ก3ก กก?L - O&ก-ก)4ก2-ก+#ก+ก ?  K+#ก7-%,&4& ก7 -2 #- .B &),( #-&;ก3ก กก +ก7#(B21ก(&') +ก((ก7 ++1&),# <กJก ก7)-ก1)4L

13

 35*>7. -, 20 63 2535.

14

. 2 , Royal Remarks, 2540.

10

-%,ก-)กA&&;6+ก 'B + 6ก%&),(-7 ,%  -)ก'ก , + &-& A)- +#

+-=กM, K(2) $A1+กJ1(6 L Bagehot -)(-ก),ก'กJ16 )(กก&),-ก1 #-72'   -A&J 'ก-)ก #  (1- .1-1 -#ก-(C?'+#' 4  -&),25 +ก(  3<,-ก7ก$<'- .ก+ก( ,- ก- .B &), - O2'+#'- +#(%&), #ก+ก(    -%#$ + &'($<ก1 &$ก )ก? +&&),#ก#+-)ก #+#-7  - ./0 D- &),#+ก(  +#  ก+ก(  - .( ((--%,กก&' E 4  ก&'2-%,&4- .-)&1' $ &, &4 Aก1ก&<, ( กก%  ++#ก #& +ก' &#1< 1 &$ก71 '$ ก, (#A- 2 ) 22B  #&1ก -%,( $ ก,2ก +#ก-%ก7$ ก,2+ก(  >#'1( ก.(((    -กJ1+##J6%กก#&'ก1- .กก#&'&),$ ก11 กQ+#'- .-%, Wก1กB  #&&),กA1)  S #-%+##-- 3<,(- . - %ก 21'+ก: 1( ก #+ก(  -7 +#--)กก A&Jก-%,1-+#ก +-)ก #  (1#(2  ก7- #ก;A&J ก 2&), &16&), 24 PJ -2ก-&), ก- >- .ก1&), :  ก7ก A #ก;-(1 #6  &),1ก2-ก+#=&6 -)+ $ - O #A)%กQ.&),-2- () P 6)&' &),กJกก: กB+ก(  2#&),<,+#&),( -7 # ก'2)ก 6$( ก#4ก7(-)&)-)  - . 1)กA +#-กJ1, #J6ก%,5  2  1'+-2ก& ก-%&),  &4)E  &),.+114  )ก ก.()ก'<กB  ก W1-2-&)15   3<,$<4<,&),)B -- .กก& 1 11&),((2) 2 A #ก;ก-( ก W +# #-&;กก16&), ก ?@ -%,/0-)ก #  (1-)ก2ก-กกA&Jก ก-ก71A1 ก # # 1 ก-%  5 -%,... #J6 1(& - .ก: +1 # B +&: &16 (16-%, -( ก7-)-= #&),()#(- #-2 1ก2)ก+ก(  -)ก --7 # ?  -,<4)ก กก-%,  $ ก D- (- .&ก- .4&),21-%$ -  #ก; 1ก2ก: - .&), #&4 )%   1ก21)  ;ก - .ก: +1 &),  2 ก+#-กJ1%ก2- .

11

&ก5 222&), 10 $ - .&),ก+ก(  #B# กก +ก(B-7-) &16ก7--%,-%, )ก4 &), +- +-1)2 4'+7 B   A&;&6&), #%ก+114-- .ก: -%,-(A&;&6  5 )-ก73)-B%-%(-%, 1- >#- A&;&6  B-2 &ก5 ก7ก-2 +# 15

กก7ก-)A)2  +114&6 ?- .ก: )ก4

2-%1 &6),1<-)+# #-;J ก2)-$) - +#ก'2)ก-%ก142-%ก 3<,'-( %, Aก-%$ ก+- .ก -& -&%/0-- ./0#+#(14 'A #  ?16 +# )ก - .ก: $ ก- . -,12ก-%(& #&),&),#-))ก<,&6%ก#-1ก>6-%PJ 1  ก#6 A - +# (+#)ก(ก7(- .1)) &),&' ก O2##-ก 6 =)(4 (ก-B+ +1&6-Bกก&B&), -2A%4 2

1ก #& (ก) -#6กก4&'(ก&(&<B1กก&&)=, =+# &#-&#4&),&<ก&ก-ก1)& &),#' -ก7&6&), -ก),ก-1ก>6PJ( (21'+&),()' - . )1กก-14 ก- กAกA ;ก <ก'<ก -$)B  #&- .ก16&),1ก&'- ก% 1 ;+#กJ16

กกA &),-B+&A&&;6+#%6&,Aก ก- .B4-ก กJ16( -7 - . *-)กก *&),- .  -3- &),-2 A#1 %,&),(( +#&),' &), 2  # ก$ กJ16 กPJ 1ก1,' /*%ก;<ก - . ,%$<>&),,%$ กJ16-%,2ก4;1J&), 20 &), <ก)4(2)+1-)กA+1ก-&4  ?

B +ก-)ก7ก-;)&)   ก- .กJ1&6 'A3A&),ก>6( กก-%&)+, /?ก+/0+#B #A61-%, # David Steinberg + Georgetown University B -), -%,+#ก>6-B7

15

' 
1*"  
ก( ก '( ก@.ก
  
ก. 2  ! "ก/ A8 .B4##'ก +,% 


, -ก ! "ก/

12

16

ก& '<-)&), ก()กJ16 -%,&ก6ก#(-& ' (&'ก - .ก%)ก4<, $<,2 กJ16 ก- ก#&,&6&),(2 #-& #(-ก% # #+ ก7  K - .-)<,-)&), $ก2&ก/0 1  ก-B ก( (&) ),(2Aก&),ก-%-ก<4 +2ก2&ก 17

1 ก(L

+&(1-กกA 2&), 20 PJ4- .ก1,&),#- .ก -[&),-%,ก)4ก ก-%( กก- . กJ>6+)+ &&&),' &),กJ162#  2B )4%ก- .B (ก-ก),2$ก>6ก P1+#- .B '2 #&),(ก'  &'4)&กJ#(ก ก-1ก>6&4- .-) ก4',1#ก2 2/0 +ก7,1กก -)ก-),ก <ก+ ก +ก+ก/ - .กก&),กก)- +#)ก-),ก #ก&&),- .กJ - +#-)ก-), #-7ก5 -%,  )ก +1-%,$<4((- .)ก #-7<, กJ162A (- . 22ก &),#E$%,5 +#กกQ-%,)ก-),A;กDก)4+#-%,#(( 1ก+&ก+33<,-),1-%,-)1$- 1ก  ก&' Eก$%,5 A1 A- . + )11- +&&),#- .A6ก' 3<,, - .ก34'-1กก &),1;2-ก+&ก+3 -%,5 Bagehot  $<-%, )42 The English Constitution K12&),<ก- .&),กJ16&),1ก  ก7# (&'&), 1- ,'( L 12&),กJ16<ก&),)4 -ก7#, $'<ก( ก ก-% +#'-ก7#,-), PJ 2535 %,+$<B21  กJ16 ) 1-1กก-% +#(-&&1ก- ),+ &&),(-ก<42#ก' 1'+&),- &4&),กก-%'+#1(    ก7-) + ก- 3<,(2+ก#&,#- .&&),)&),34' &&),#Aก2 2/0  &16 1+#B<421 *ก-  >#&)( 1&

16

17

Far Eastern Economic Review, July 16, 1992.

Bangkok Post, May 24, 1992.

13

ก#4 กก7A  &)4=-)4กกก#&,กก-%%# -%,  +A  1&2-%  2533  ก7)-1&),#&'ก<' ก ก ()&-%ก%,กก1ก<'. >#-)กก7%- .ก #&), # &4 #ก(-)&)-) ก#+  >#)ก111 &),- .Bกก-#A&4ก&+#'   +1ก7 ((- .ก#+-)ก2)ก<' 2-4 ((+%ก - ),B1  &), #&'2 (ก<' ,ก4 - D- &),#2'2 ก+#ก'ก-%ก142 'กJ16ก(((ก' -)-#((2 ก)-%,-1=ก-=&ก-%- .ก-=#

18

 # กก-7-)-7ก&),-)-)' )5 กก  +# #  (1ก7#-)+&),#-1%ก. +1ก- . ก#A==ก .+ก- . * 2-%  2534  - .B '-%,- ( '- .1<1กก&&PJQ)%1'25 ก%2-%,  ก7-ก %&'ก-  -((2ก-)-7-)ก &),ก#--%2+2-7 ก+&ก+3 - .ก1 &'21<,ก12กJ16A1 &),2กก& ก+ก(  +#ก-%กก: 2$ กก2- .  /*% 2ก#ก$ก>6ก-% 18-20 PJ O 1 -&),-)1ก #&+#ก-%,( # +1,)4&4ก7 กD 14+1ก &),--)-=1ก-1)+B(); ก- ),-&$  1กA[J> -%,2%,&), 21ก, *6 ก +1''  &),Bก/`ก/ - .)2ก>) 14 1 2516  กJ##กก&ก&),#AB2 #กJ16  #( -%,-ก1'+#'A1 B  #&ก7-2(-((ก #B -%,ก  #( ก+ก(2&&), ก-ก7-%,(   ก- $<4 ก7) ?  กA-ก71-%,กB  #&$ ก[- .4+ก /0&), ก W&),1#ก$< #-7&),( )4% ( +1-%,ก( $-( <1กกก,&1--)ก +&#- . 'A1+ 18

% #ก @ก @- 

1-  

ก3 2*' "! "  ก-ก#
ก )#
ก3 2*, . Bogdanor, The

Monarchy.

14

- .&ก -%,+'ก1ก7 +)4 2ก<,  K-%, ก 19

A -1 #'-7 -1ก( ก7- . -1B&'(<-L -2 <, -)ก- .&(1 Kก#-[1 (silver bullet principle)L ก%  )-)Aก-)&), #กก#), +##1A1 -($ก#&,#-), #ก;( -%,กก 20 #--= )-ก7#$ ก 6(4' 2(- ก$ก>6%( B 3<, #  -&),( 4 ( ' )4&'26 a --)( +#ก7 #( 14+1+ก-2- 11$ก>6 +#- ก7%,ก.+#%,5  1- +#1  1)%,ก71( 1-%1- ()),+25  $ ก1 21 $ก'  Kก#-[1L ก7)4$<B <ก3<42ก&),-A ก&กก -#-7( -กก.((กก) )  %-%,C?ก( ก(&%,5 - +#กกก .5 - .ก- - .&)4= +ก)4(ก)4( (? ,ก4 +&'( <A&J'- .2 2&), 20 PJ? '$ ก1'&),( C?')4+#-%,  &),- 2-%  +1 ก('&),(1กก+ก(   $&'( 2กกA&J2กJ>#)4  #--&7&),  +#  $ กก+-%, O&ก+ก(25 &),ก&(1ก +#-#-ก&),1# 16-%,+ก(  2&'-)ก  )ก-), &),- .&),กก2 (&&),(ก $%1&6 กก& 111+#กก ก&(&) ? 2 -$ -7(กก&),ก.%4<--ก - .--%ก-1ก>6PJ 2 -)ก&),ก &ก'ก+-%, ก W)กกก  2-%กกQ -กJ1 ก #)Aก-ก<4( ก#&,ก&6Aกก- -ก( +ก71 ก&2-%- O-B1ก-%2ก

19

20

Far Eastern Economic Review, June 25, 1992.

 35*2 /31-! ,ก3
  )%B, 2535.

15

-)-%ก14 กก#&+  ก-%+#ก.<4 2 2กก 2 -%PJ %- . -%,กก161 1 ;+# 

21

5 +  - ก Wก&1##-%4 -%1 -2&&), (-%,; 256 - -(-$<-1ก>6PJ +1ก-B &),>6ก& Far Eastern Economic Review (4'>61ก&(&&),)-,+ % ก&( $2ก Wก+ #-&; +1ก#4 ก7A 0'&4; &), #) &),2Aก 1<,1& 300-350  3<,- .-&12 1#1ก ก 600 2ก&+#ก ก&  )-)<,<,&),$ก( &'#(

22

  D- 2-%,)4 A1B  >6 -กJ)>(  (3<,() '2 &), -%4-ก7- .ก A15  + +1-ก7% K กก-)ก-ก( $- .4 ก7('- . #1;2ก 200 2)4 '>6ก#-&%  <กก& +1A-&7-)ก1 #-&; 21#1ก%1#ก... '2-%(&(( 4 +#ก&-ก7((A1&), ก 5 + -7กL

23

2-%   A&J( &),' 1+#B  #&)ก4 --- )-%,-7ก <,&),ก'-B ?  #-&+ก ? &),) + ก( ,1<,Aก ก2-ก 24

Dก กA3+12&),ก7+ก ? 4-(-ก ?@ 0&),('- . K$ก>621)4ก7-%2-%,&),-  -%,2ก71 <, <, )ก+ 2 $'&),(  + #-&;#( (( #&'(( #&'#('-7(( $ &ก,(-ก?... 2&&), &),&<1'ก7#-$)# +1,() ($ ก1... -1( -%,(ก-ก( กก#&'25 #16+&ก#)L

21

22

23

24

Bangkok Post, August 31, 1992.

Far Eastern Economic Review, June 25, 1992.

Nation, October 30, 1992.

. 2 , Royal Speech, December 4, 1992 (Bangkok: Krungthep Printing, n.d.).

16

B C?-2' )4%,$<-)ก #  (1 &),  <ก-%,( +&&),  )5 -ก ? 2 A1 ก#&,ก/0PJ 35 ( +  ก7 D-  กก(& +#1 #-&; กก-%+#ก ก &),-ก<4- .Bก#ก-%&),(E 1<,$กJ16+#ก&ก-ก( ก$%)2-71%4<  กQ 2-1ก>6&<,1<,21 * 2536 >#&), #-&;(&ก'ก#-%กก#กก#ก #  (1+#&ก2 2/0   ก7&ก6-7 กกก),>#&1ก1+# A-)4&),-)ก Slorc (State Law and Order Restoration Council) ก-  กกM%  #2 * 2531 กกก-%/0 &4B '%33 ) 2-%1 2534 >#$ ก12 3 )(A-1+$<ก2ก1 ก- -%ก 6 2536 B -(A-1 8 -% #-&;(&2 # -%,2ก&),-%,+- .4'<,2-)ก Oscar Arias )1 #  )1ก Desmond Tutu กCก21 (#+&-1 +#)ก(ก-%4- กก-%,(& (& 3<,กกก1ก&(& ก-%B ++ ->+(&&-% ก-ก7(-   ก-1#<&),(  -7-62ก -C? 33 )#-ก1 +#ก( -)4 ก&),กPJ-) +# 2 Slorc ก #-&;(  &-#ก #-&;ก'E  % +#()'- .1( /0  3 )- .+1 ? 

25

(24-)&),  #()4 -7)4กก& 1-ก+#กก112 Slorc - .B -$)+ก - (1ก&ก4 3 )+1ก/,+#,' -)&),-%ก - ((- .1+&>4- 4- ก(  ก&),กPJ & ก41 (&2ก'2ก3 ) +#A&ก &),-,B ก-%ก14- )ก% 2กก-)ก #  (1- 

-------------------------------------

25

กก  35*2 /3% 

1

19 ก      

กก ก  2535   ! "#  $% %& '( )*' +,ก

++- ,.   /0 1 2$3%(4- 5 %0ก- 6),7 5 ,.  89 89

5 ก0     :4""$0 กก 5 ,. $0;- ,9 ก0  5)::  5 - %6  %&<,  25%  4"- 4(0;0 ก0  +3 0 25- 3) ก$  35 ,. %- ,) (2063)3%ก- (0$0 5)0!4"020 %ก-4"  )="%ก-2 0!4"$0> /3) ( <-/& 2 +3%( $ ก3)+-0 %$ ก  ,. =%กก(4" *))  ,. =&'- ก ," 3# ก 54"2$ / %( ,. ก,A , "-05' ! 5)%0-,B6ก3% 4"ก,"  &3)CB*ก " ," 3# 5)3 ก0 กก 4" 5)-0  ก0*' +, 0) 00ก 4$$ก ++-<3 (02$ = --D 3)+- ก -*' กE $ก  %$ก,A ,ก 5%"+;0)ก+--3)$0 02 ก)$ -$  65  ,G 2535 2 กE02 -;*=3)%" ก -*' 5)( % ;ก=; +,0ก&  " -$ก0 $0> /+3กE ก -ก ,) 4,*ก:*'2ก0 +, -$$" #!ก % 8HI83)

 ) ,G 2530 4"2$- 3 32< <4=+,30)$  & +3"0)+,-$ #! /ก %  2  <24" กD ," 3#ก"<% $0> /<ก 3)5)D <3#03 5;5 2  3$%ก30)$ <ก 4"2 &  5 +3 ,. ,  # (0$0 3 ,"&/ ,+4" <2 <ก $0 ,. #0+0$ 4","& & - 3)33 + 5   3#$ 2493 52 $   3#$ 2513 0 ,. 243) ก0$ ก$ก(0-2 /& 3)6%กก," ;5,A 0  /ก 0 2ก23)%" ) +, 3 =0ก+  220$4";0 ก0   ,.  )ก23,"$0 # 3) ,. 060ก 3$0> /3)=2 0ก2 3$+3( %ก+,4$ -$ $420 ก(0%"-+,  ก0กN ก 1 '-5'0' 0- ก E- -E-3ก  5)O% 66/ ก3)+-0&0$ 0'4ก ,. ก0   ,G 2489 2(,#0 $0

ก -,G 2534 $-$0!/ 6   ก ,. 4O0ก43ก4:ก 5 ,Q- = 5)  $" $ 0$  

2

ก 5ก0' -5 ก0  2535 3(2ก 5C7% -ก$*' ( % (<-,"&/ ,B &$ ก0 4"2$$0&$  %3/ กR 2 25&$ 0กก 5- 0กกN3)

% 5"-4" 0  ;0 ,"&/ ,+4"0กกN2$ 4E*' ++-  / 0! 4;*+ กE0+ ,. 3)+$$%$0- &$ +-0ก 5ก0'-$ 0 3)%"3(ก ," 3#"-" 4" ,. ,"&/ ,+ 0&$-4023)43%"%0-ก"+++-0%ก,Gก % 6  <3 #!ก % ;* 10 , :E  ,G 4"02  <+, 03)ก 2 25)4-$" 8HI83 #!ก % '25 ;  <3#03 5;5  ก กEก(+0 30 4"ก+, 3)$0ก= ," 3# ก"30) & 3+3กE02*ก20ก+,-$ก4$2$)( $4" 2 <2 2 2-0' -   ) -=0 <-=6 

ก,ก ก*'  024" $& 3)+-040 -%%ก E3$=กก0 %""-5 ,"&& กE ก%ก0!ก*' & ก0  ก 3R ,. 5)2 &$  $ก ก ,B6; -$ #0 "<+-0ก4ก+ ก# 3/ T 4"+,B6 '(3$  & 3 &$

กก4ก+,B63) ก4ก ,. & 5)ก,A ,3-) 4" ' กก $ก  กก ก"%( % ก 5ก0' "-03; ) 4"," (0%0$0- ( 4" ,"&& 0!&$ 3( 5)30'- ' 4"3(ก4ก+50!/ 6 ,. ,"&/ ,+ก*' ก" 5กก"  ก5,Gก02$0!3) กก" ก 4- E $ กก$+, %"ก"-5+,+- <-+#0ก305;0 ก0  ก ,) 4,3)6 3)-25ก&$3กก 53) ,Q- =ก*' ก 0ก 25) +$3024"&& E %< 33 ก*'  </ "D - <- O"-  )4$- <-+-0 2$&$ 5%ก5)$& 3) ก*' %กก3)&$ -( ก3ก=ก-ก30-&ก <330# 4"$ 3 $ ,Q-<, D 3)ก*' 5)D  ) = E   $ 3)ก$$4"*ก:*'ก3%  $&ก4" /ก %4"ก  3)+<, -% $"  5กN& &0' (+3 $3(  '43 3) $
3

5)+, 0)-   ก0$0 E $$ก %( ,. 3(220$  $3 - $ 5)0ก; " (  $0> /4"ก 5 & -      ก  T4"กD 3) '0กก 43 $ก  0) ,A 0  /ก4"  /302++-- E +-&0-$ 0) 0+  $04"0$  0 +,&$ /กกกก$ -  ก'( 5 ,"&& ;*60$  0%ก,ก2( +, &$0' D    )< 4 5) E $30# "4"4 $2 -0$ ;ก<% ,9

กE+ 0กก 5 42$ '$ 0ก )4$--$

& -$ก00!& & 0!&$ $3( = --4" E 4ก0$ 0%กก 4ก4(4 ก0  " 3" ก,02. 5)ก,G 2536 <-&$  ,. 0$<%ก6 , -5 ก0   ( 0! &$ 3)3" "$ $3ก0 -5 /0 $2  5) -  ก4ก (0! - Wก0-ก0 X W- 'กE2 %$;*"+ +&;* 5)"+X - 2*  "2 +,3)&$  W3 ;*0$ " 0$;*3 กE $ก ;ก0 D 2D 0 ' +- -Y$ '23(24$กE" '(ก ";-2ก; 0 กE+,++- +;ก O" 0' 0 'กE2

%+- 5-$ ก +, 4$ 2$02252$,- 0' กE $0 + 2$%"- 0 + +2$%"- -+,4$0$- 0' +;กกEก$ +;ก +0$& C$;กDD  30$ กE$+;กX 4 ;2(3) 4ก$ 'ก(0 E %< <ก/ 25%ก=ก"33)<2ก  +-0 0$ &  ,G 2535 ก,B6ก0<2ก$3)-( ก<- ก 25 #

-& 0&  <2ก3) $0-%0 3 ก & ,. <2ก3)%0-+ 5),9 <2ก0;ก 220$ ' ก ,93)43% 25ก0-+ ,7 -0' - 3) ,. $ 0%กกD ก ,"3$ <-5)   $0ก  ก<2ก+,

1

 - -ก3)-%กก3)$ ก )4$-+3 <2ก 5) 43)  ก  +-4$ ก  #03 ก ,. 0ก2$ก%  +$ก0ก%0-ก30ก '( & 4 & -$ก0 $ 5) D <ก  +3 3#$ 2533 5)  -6;ก<%$4& 3) 3(ก &$ %( $ #4"3( )4$-<-+223 #!ก % 2 ก 0ก D 3) +-%%ก&0& "20'4ก  5<2ก 5) '(<%  ,G 2531  3#$ 2533 กEก0<2กD  <--  &$0!& &4"0!&$ ,G4ก $ก -0'<2ก 5) = ก"4+8893)

1

Nation, November 11, 1992.

4

ก0ก8=.ก <ก '(ก $ ก  $ 3 6+-;*20'  $ ' ,. 4 #0(206&,74" '(ก3)&5) ," 3# 4"/ & %( $ กกE20-2 %ก 0' ก 0ก กE%0<2ก%0-ก '( -6ก4 ,ก 03) ,. ,ก '( $ ก$ 2 ,. <2ก$4$ 0C ก 0ก '(3$ $ ,ก '(4"3( $ $ 0'  ,G 2532  0)3(ก-ก 5) '(+3" +-"-$ก*' =3) ก -*' 25 '( 2E  ก +, กก$ -  &$ 4 :*)2$ 4ก+  2$ '  ก3( ก0 '( 2E <2ก3)4"3) ,. 5)  2ก 5) ,70ก%"3$3) -0' -  ,.  $ ก$ 5)2$2 ,B6 '(3$-ก ,9 '(4กก 3R 4"ก&,"3    4  3  ก5

60!R C7 5 0 $$ /ก3)-ก$ ก&," ก ' 5) ก -= -$ก0

5) 3- ,. 5) 3) 0ก )4$-+& "0 %"3(,742" $ 3 6 4 30'3) =0ก-0  0ก <2ก '+0+,+ 0กD 5)%ก0 +(206 0! ก0  )4$-$ 2 20)+2 5) 4"-$<2ก,ก 0 $ก $

3(= --:'(  2$= -- W  ,. 0$43 2$2 -$ #$กก"40ก 2 ; 2

& "/& +- 4"2$%"3(-$X 0ก )4$- *)ก$ $  $ก 0ก )4$-$ $-- 4"$ก0 $ &%ก0ก4= ก NGO $
  ก,#0 0กก3+3ก<330#  -5  2 2536  5 0 $ 5) ,"<& 3

43% ,"&& /-<2ก 5) $ ก3);ก00'+, ก$ ,"&& %"0 5)+-" 0ก;*2 20 &,7;;ก<ก+,03)(3)+ +")+-  -5  ก,#0 $0 ก -,"%(,G  & 3 63)0)8-;$ก 0ก 0ก

ก$ 0ก )4$-+-0-$<2ก,70ก ,ก 04"3-  ,. $ก,G4$ :*) ,. <2ก 4

3)  0  W/& ,.  ' 3กEก 3กE  4; 5) +3กEก 3กE  0' 5) 0' %" ,. 25)5(0 O) ,G+ '(กกE กE +$+& " '(3)&4$ กE

2

3

4


   ก
  , 2538. Bangkok Post, September 5, 1993.

 $%&  '&ก&( $)*+ก,
-.ก%ก กก&/0 &12
*. $('&ก&( $)(.( -34$

&2%ก ก *ก&3&12

5

5

กE +$ ,G+ 3) '( กE ก& 3(04 3 3ก0กE 3-$X - 4$  %" 5) - ก5+  $0 ก - กก,G ? ; ;* $ 0'  5 $2 ก 3R 2-ก& '(+,;* 90 , :E  0%ก< ,B62$ -5- %ก '(3$+,0ก ) 4$-  กE 30'<2ก+$ ,Gก0 $"  - +-  ,"ก#$,ก 0%" E%30 Oก 0)00ก 2 50 ,G ,G 2539 4",70กก03- 30 O2ก5 72 ,G ,G 2542 W; 3(3)+ ก20-2 กE+ ก =& 6ก20-2 0  5) ,DX -- $% 3/ T 

6

$% 3/ T '0% D $0 ;0- 05  -0$$ W 0) 5) X ,<3 +ก03),*ก 5) '(  กE =" -30'<2กก 30 3 ก30%"&$ &$ <2ก0-2 $*' 3-$ 4"0,- 2 "0!  0 <2ก,70ก (3- ก0,ก  00ก$4= " -  )  ) =( $ก<2ก   / 0  $&ก< 2$*ก -$ --& -+%2 ก$ ," 3#ก(0,7$+0 W  (  ก+-;*0 6$ก+3("+ 3 3"-3 ก 4 $$- 3ก3... 5) กE

5 ก0ก=0-" E0กก3) %E,7$X

7

$ ก )4$-5'%00  ++-กก %%-253(2$ %:*) ก0 4"ก0 ก30'+0"+$ก   $ก ;ก,9 5 ก02 $  5)3#$ก   0' 25 + = 0-$,"<& ,"&& 4"0%  '+$$ก %" ;+กE%   ) " -&   ก0,-  +,0 $ 3)%" 5) 3- )=& " :*) ก ,"&& $ W3) ก(0 กE '( 5)$ก3 X

8

 -5 = +, ,G 2537 20-2 5) <=25 "0-"$0  4"$ 6

 +,3)<43 32 23)ก$ %03$ &ก0  8B "$ก 'ก(00'2(; 0 5

Nation, December 5, 1993. 4 http://kanchanapisek.or.th/speeches/1993/1204.th.html

6

%ก * */
.3

 :, 2ก., Thailand’s Guiding Light (Bangkok: Post Publishing, 1996), 108.

7

8

Nation, December 9, 1993.

Nation, February 24, 1994.

6

,. 0%%"  4"   $0 ก - -5 /0 $2,G 0' ++,3"," -E 4"ก$= -43%"-$ก% ก$ 2$3)+- E 5) ,70ก25 

5) '4- E (206$ 02;กก 5+-%ก ก 4 0%( ,.  3(,"&& 2$4 $3  0' -ก$0!3)%กก 5ก0' 4" %(&0ก%!

3)กก$25 2 +3 53) +-" 3#$ "3) &$2 & 3 -0 0' %*0 +, $ % 0! 4 5)ก%0-ก,B6ก%%4" '(3$ ก 3R ก-( ก3) = --20'0! )   ," -E   ,G 2535 ก  <$- E$+-3(ก 3R 43%" ,. 53)#0++- ; -  )0'4

&5-+,% -*ก 4"=&; %( $ ก& $ ;  5;   &0)$<$0 <2ก  $& <2ก-&"0ก ;  D ก$%" E%กE& $,G 4"+ %ก;3) -0กE3(ก#ก 3R ,.   ก  <3)+ก2$2ก 3R กE:'(  ,B6 '( 3)-42 (0= <2 ,G3)44 4"3) ,. ,B6ก$25 '(3$ ,G 0' 0%ก2$$ $ -5     );ก E 3<330#  "2(4 " ( 4ก,B6%%4กก3.4"($% ก$ก %0-ก - ;3 -$5ก0; ,.  2$%   +-ก,"ก0&ก<-- 443+กก<330#  '  %"4ก, 2$D 3 0'  '<330# 0 4 E &ก %Y %'=ก#"02(  :*)=& ;+- &0-4"+- %"&'+, 4= 3)4"- ก)$ก0,B6 O" %"%3),"&& " 0ก- 4 " ( 4ก+ก%0-ก%% ' +8%% 0' =&30)$+,++-;*;,"<&  2$2 -  4" 2 ก"30)3)%" %$3 &ก3)3( 5) '4$ <-+-0ก&$ 5%ก= &)$&6"$," 3# 0 ,กA 5 $ 4  3 0' 3)ก(0 =& 6 ก0,B6 ' 2$*ก ';ก  -$$4%ก3)4-  ,. =4ก+,B6 $4%ก& '  *) -5 2 2536 ก$ 4%ก / -ก($% ,. ก$ - ,.  $ <2 -34ก 23 4  )ก 3 5 4 '( 5)-ก& ;3ก ก 3R %0-  +:2 ($%ก*' 0 ก- \ 2E,  ($% 4"3(ก($%=& 9 ; ก& '  *)$ 0)กก3.-( ก4= 43ก 3R 3)%0-3(<-

9

Nation, October 14, 1993.

7

 " -$ก0   ก  TกE-  $0 ก - / ,G 2536 %( $ ;   ก&;20 6 4"%0-;  ก*' Massachusetts Institute of Technology

  4-2$+ % D    ,B6ก%%43%%(0$ 4 $0 "$ ; %"3(; - 4" กE;ก$+ก,"  3) "$ $ D 4-$ก
5  ก,#0ก<330# -5  2 2536  ก0! 4ก,B6%%<- E$ + $%"3 0ก 3+ ก$ 3 +33)%" - 'กก%0-ก 5) 20 ,Gก   ก ,. 0$ +-3( +$4$

2  4 "4"$ ก $ % -,G 2537 :*)"$ 0' ,B630'- $ /0 $2 ,G 0'  5 $ ก5ก,G ,B6%"3$30," 3# W 4ก+ 3+,,3 2$$ %0- 3ก0,3 ""3)ก*' ;ก*' 4$ ก&; กE%"  ก& ; %( $ ; 52$$; 3);ก& 0' กE  กE 3ก0; ก*' 4"; X  8B-- 4++-2$ก 0ก 2(4 " (  ,. ,"<& 4$ 64$กE :'(: ก0 )3)ก(03(ก0 4$ 2$2 -0 กE= - ED & <2 -34ก4ก0ก3)  20-2 ก*' ;  + 2-;*,B60$%กก3)+ก2$2 2$%( ,. 3) " $& 5ก  )%( $ ;$- E$ :*)&$ *);ก3;  ก 3R กก$ 15,000 20  -5 4 ก (  / " 3(4 %$+25) 3)%"0   +,+-  ,G 2538  "$ก0ก %E,7$5- 5'44$;0-กE   $-$ -%"0$% $  0ก=0-- 5- 43 3)%"3( = 5-ก43ก4: - 5 $ ก0 *ก ) 5 &$0ก8H^  <#  & 3ก$0 %",กA <330#  % 4= 3) ก0 0ก$4= ก3. 5)%ก 0ก % 3) &$2)( 30 3)25 ,"&& %$ 

8

3( 4ก+,B630'$0 30'25 2 +3 3)%"$ 0ก%"   &4"3( O"&$4" ก25  <330#  '( - -4")(D %"-$ % 3 )  0' += ก"30) 5)0$

&$  $0 3) 18 กกN2 ,. $ -5  +, )#4 ก53ก$0 4 $3)2 5) $  กE%" E $ ก(0#*ก ก%%4","&2)( 2-ก0 % 3)ก3. 0$ &$  -3)0!43 0!&$ = (&-$ ,"$0 O$
11

ก2( *)3) +-4- E $ 0กก 5+2$;4"+%,"&& 2$

ก'$ก-3) (4-ก+& 5),ก 4"ก%"+ 4,"&& %$ ,B6 4

&$  4"0 3$+,0&$0 5) C9#43ก$0 ก" 0' กE3(ก,ก,90$   *กก 3) = E ;*2$ กEก-4"2$ 43) *ก ; "3) -( 4" 0$;0 ,"%("ก    3/ 0!/ 6 ! " 530)$+,3)%"( = (

10

11

12

4 Nation, Bangkok Post,
,   , 18-22
 2538. Nation, August 23, 1995.


, 27
 2538.

12

W3)- 'กE

9

+2- 0ก " ก5%" ,. ก- 5)ก 5 4"$ก กE%+%+-$ 3(+ก0  - 5) ก 5?  2$ ,. %  ก0  กE 3/  2$ ,. %  ก0  กE ,.  5+3 3) 3/ 4"  0!/ 6... 0!/ 6 3กD 2  3/ 4" 3)%"- กE &3 /  0!/ 63)%"- ' ;$ก ก%"2$= -3กN กE & 6 ก+- X &0)$4$ *)  +-ก00ก  "-0 -$ก006& ,5' ก"ก(0 #ก  $- $ +2$%( ,. 3) 3/  5 5)%"43ก4: 40 +-=&"0- 5) 

<+,ก20' -5 ก0  5)%0-ก4=3) ก -%กก=0- 2 กEก0 -$3( <20$% ก(   )0 0+%(0ก$ % &5- O5    -5 ก0  ก 3R ก - '(3$  0ก  3)0 "<%กก=0- ก0 %  3)ก3.4"ก&,"3 ,. $&0)$<:*) +-0ก =43<330# % ' '$+, 4= 3)3)ก ,. 0' ก$3(+2 3) & 5 ก 3R %*++-0ก,9ก0 %ก '(3$ ก20'3) -;ก "-0 *) 0!;3(+-กก$ ' 3)%"-=ก"3%ก '(3$ & -ก24"" '( $ก  %"-2กก$ '0'4  ,G3)4$  ก 4กEก 0) 4" 0 ,. ;2(<$กก$3)%" ,. 2(4 " (3) ,. ,"<& ,,G 2538 4 '( %" 3  "-03)+ 2,กAก  $%ก$" '( 3"   4" - 89ก#3(ก" '(3(+- &5)&= -,ก =3)"ก0  ,.  ,G%กกก3)+ก 2$2 ):'(  ,B6 & 5;ก '(3$กก$ 5)%ก0!,Q-," '( 5)0กก 3R &0'  0 ,. 3)0' $ 0!4"$0 2 +32 0'2(;% %0;*ก$ % ก$  $ก ก0$$ ++-

42-3 2$  &5);50! 3 0' ก0$+,;*"0!3)%กก 5ก0' ก-$ W ,. $$,"&& %"+,3)0! '4$ก$,"&/ ,+++-=X ก  3$# 13 / 0ก0!# ก$ +&0- % $ 0) +&," -E 3)43% 3) %  0%ก '(3$20',"$0 #  3 , -5 #% ก ,<3 +ก0- =&$ 5) '(  ,"ก#$ 5)3)%"4ก,B6 '(3$  2 2$%( ,.  )3)%" 5) ก 4 2  5 25 4ก 5  4"42$    ก$-0  5 <2ก,70ก4",ก 0 13

Far Eastern Economic Review, October 26, 1995.

10

4$ 3 ,ก 0%" ,+,;* 600  60!R กE 0!<-+2(; -D 0ก )4$-+33)20-2 4ก 5  4E0 "0 %"3$,70ก +, กE ;"+++- ก 0ก  *),G +ก)&0)$<ก 3)%"ก%ก(4  กR  $0-$ก ก 2.  0 <2ก4ก 5   =ก#*ก=ก"3- 02 #!ก %4" )4$-<2ก3) ก 4

5 3)43ก4:ก4ก+0!/ 6 0'  E +-+&0- 3 ,2%0-ก&,"0 3$กE +4ก0 ก& " 5ก0'&$  ,G 2535 3(  0 3)%"4ก+0!/ 6

,. ,"&/ ,+ก*' -$$> 3)0 E+,-$2 3)&.40' ก4ก+0!/ 6%* ,. +,++- กก30+ -$ 4"$ก 0%"0-$2$ ก4ก+กN ก 1 ก4ก+0!/ 6ก -$ -5  2 2537 &$  , 5) 0   ก4ก+0!/ 64"+-0ก 3)

5 ก0;ก ก /-4$$> & ก3%"+<=+,$,"&$>  4 $0 ;0-%ก3)&$ +, , $> & ก ก53ก2 ,"& 30'.C72 %ก0 <$60 4ก+0!/ 6&$ %ก 0' $ก 5) 60  0!/ 6 WO0X $ก  4" = $"4ก+,$- -$ <-"4$0 250!/ 6O0 2521 3)3( ,ก0ก30; $ ( %+-$ 

14

5)&$ -0 30 ,Gก$กEก 3)&$  *ก;*,G 2519 02 ก  4ก+0!/ 6 &$ 3ก0ก ) " -&  "0 %" ,) <2ก,ก23)ก4<- 15

%`ก 0ก$ &ก,Gก$ #0ก- T $  ก$ก ,) 4,-0ก$ 0$. ; ,. 0$43 ,"&& +--ก$  "3 %  -$กก$.3)%กก

5ก0' 0' ก,ก4"OO 4"ก0!,"2$&/ W   ก*- -0!/ 6 ก"- ก ก +, :*)+$%"  -42+ กE % 4$$ $ 2$(206ก0$0> /4"

14

= *(ก&'-&) $),> ก&

 * 3ก .?
* ก&%@  ก&/%%+
( 0A((3&(,&+*.


  $&ก
B  ก&C= *//%@,> ก=D+, 0 

) (30 $ ) + $ 30  $$ก&'-A-

ก3&1G&& 4A3* $ก&2  ก33&(,&+*.( & &$+4(%
)
.ก&,&+*. 15

Bangkok Post, February 3, 1994, + Nation, May 1, 1994.

11

16

,"$0 #  X  " -$ก0 กEก 25) +$กก 5&$ 4"ก 0ก %0ก3)2 $กก"3 4- = ($ก 0' ,"ก#$ W," 3#+3%"+"3 '"ก0  3)0!/ 6 (constitutional monarchy) "ก,ก2 + ,. 5 0!R C0) # 5," 3# 2 $  ... "ก%0ก+&+-<  X ก2( '-( +,-30',G 4"2$-D &$ 3)%"ก"3(= "0!$ 2$)(+ ,. 3 -5 /0 $2 5) 60 4ก+0!/ 6O03) ก4$ &$ 3) E$&$ %"  $ ; 2 ก%กก$0!-$$0$0!%"0 &$ 0$  ,. กR 2 +, ก 0  %กก30  ก ' ,- ก20' 42$ ':ก

, ก'ก- กR & &3) ' ,. 0$ 2& 0>  $0!&$ 5)  ก ,. กก0-&$  4$$> & ก3กE ,) 0 <$ 0  ก4ก+0!/ 6 &$ (:*)$ก0  5'= 4ก0> ,"&/ ,+4$ ,. ," -E ก"$ ก,ก) ก53)+ E ก 2$ '4- E ,"ก 25 $0(=  25 ,)023 3/  ก30 4"%"& 3/  0'  5) ,HI 4"ก25$0++$%&$   )ก$&$ 2$-3 0!&$ ก43ก4:$0-%(ก0- 2$ 3)%"ก(ก0 <," 3# ก)$ก04"ก0& ก3 #3 *);ก,A / 4"ก ,. $2$ ' 4ก$0$30'ก30  3#$ 2533  02 - $ /2 -22 E 4"ก"30) 6 3/ & -$:'( +,  &5)$% 4"<- O" $ 02 -*-2+3+ 2$ $ 332(

$  $4"ก0& 3) ;5$ ,.  ) 5  ,. 02ก2<-& %0ก+3 2$*ก  4-ก 5) ' ,. ,"%( 0กก34" 0ก$ &ก," 3# $30'= ( 3+3 ก  &$ ก30+3 ,. =ก( -3 #32$00 / ก0," 3# 5)  ก302 2$00 / $ 5ก0 -ก0 Slorc  4" ก0&กE3( ก& -ก0กก(0D  $ 4- $;*ก0 4-3) 2,"$0 # กU =0 / :*)$ก ก0\ : 3) +-0ก  0%ก\   & 3/# 2$00 /  '++- ,. 2 +3ก 0ก 4  +33)ก<ก 60!R %กก3(+ 06 4"/ก %5) D $ก0 Slorc ก0 4-

16

Nation, May 3, 1994.

12

5)&$ *' ( % <30'8ก4- กEก0,B 0! ," ก0  &  ก 0   ก 5),"&/ ,+: :% -$4ก--0 3)ก*' 5)D 3)%" ( ก"$ ก / 0!0)ก30+30-00 / ก0 4- ,"&& ก(0

ก 5ก0' ก0& 4" 4-+-%"3(ก 5ก0' ก30+3,A /ก ,) 4, 30'ก  /ก %3)3(ก02 "3-( +,+ -&$ ก ;*$0 5ก0' ก0& 4-3(กกก%ก! 3)0'CBI+3 0ก$%( $ ก 4"= ,"&& &'$ 4-%"3( '+-กE-$ก 0   %ก+3 3 0' 0!&$ '  5) -5  2 2536 กก(00ก0  ,"&& 3);ก 4-%0ก &$ *) E ,"%0ก 4ก$ก30+3,B 4"กก0 4- 3(  & ก0 ,"  +3  "3)2 &$ ,A /$0 +& <3) ,. 3ก  ,ก,9ก30 +0$ Slorc ,. 0!3) $ ก30'0-3$%"+ %,B6 4- 0,- 0%ก ก -ก 

4- ก$ก0 0กก3+3$," 3#+32$2$$5ก0 5)  4"+2$%ก0 17

W($%X <ก ;*0!  ก W[]ก(0;ก,A 0  5 ,.  ),A ก ก =ก ก02  ' ($%กE%0  -0 0' 5) &$ 5 -00 / ก0 ,"&2<กกE%",N 0  

5 2 $+,-$... ก *-4 $2 -"$0 ก4" \<+,ก0 -$ <-ก$ $ กE %" 5)   - \ :<ก$ X $ ก0& ก$ 4-2$$ 4 ( % 30' 5)

)2$0-43)$ก<,+-*' 3)    &ก$ W3) ก ก - 3)-25 ก3)ก(0,"&& &- 4- +3 5)43ก4:3ก3 X -$ก3  ก30+30$5ก0 Slorc 4"+,  -5  2 2537

ก02&30!R ,"%(ก 3R ก," -E '/ " ก30+3,A / 5) ' , -5 2 - ก02&30!R ,"%(," 3#+33) ก +,4$ Morton Abramovitz $ % 18

 -$;2( 4 Washington Post W 25)53)02 54ก<  $ &  #/4"ก3 3 0' 2'( 5 2 +3$$ก ก(0 3( 5)  4" 3),"&2<ก  3 3ก"3( ก 3R %"0-5 กก 5) '*'  4ก3( 0'  "-024%"3( 17

18

Nation, August 30, 1993, + Bangkok Post, September 5, 1993.

Washington Post, May 29, 1994.

13

 ก -4ก--0  )ก*' ก30 4"%ก 2 "-0+3 $;*ก0  3) ,. 3) 2  $$-$X ก ;*  '-+ ,.   ,. 0 4 E +-&0-$ 5)"ก -0$  2 +32 -5-- ก$ Abramovitz $ ) " -& 4" ก  ,. 22+*,"2  19 ," 3# ก06&ก3-,A /$ก30++-2$&$ 5 4-4+,3)," -E   <-ก$$ Wก3) Abramovitz ;*ก0  +3... ก&0- % $[ ]+ %"+  ก)$ก0 33  ! ","," 3# "0!/ 6  + ก)$ก0ก 5  +$ 20 %" ," 3#5 ก," 3#X 3$ก"3$," 3#+3ก0ก4;ก  5) ' D 4-2$ E -$ก0  ก0 4ก--0 -' %"0 ก -= -,G;0-+, +3;%ก 4- ,. $ 6 0-3 '( '(2063) 'กก(0 '3 '+, ก43ก4:ก,4 *) &$ 'กE  % 5)%ก0 &';*ก3) 2$-3  02+3  ก3#$ 2533  ,ก<3,"ก025 ก20'0%ก"0+,,G ," 3#+3<3,"<-- (02-กOก% & U($%52  -,  ก 0ก<3,"4" 3/ 0<3%ก  4"%";ก,"กE 5) ,A /2(  0' 4"25 0 ก0+,00! $ 64$ 0 3)%" E &  0)300 +$  $  )$ ก,"-5 ก+, ,ก 0%ก,G5 ,G %"-<3 ,. 3ก 20'ก3) %" ,ก,"-$ก25 2(ก0+,<-+ก2$ E 0'4ก3#$ 2523 ++-  6ก," <-3) 0ก<3," 0D 2 :*)3( % ก / 2 ;* 0' +3กE,B6&6ก3) 40 %( $ ก ก)$ก0($%4"3 :*) 21  -%"+ 24" 5) '  -%",B6  '43/ 0) 25 กก&6ก ,. 19

20

21

Bangkok Post, June 8, June 30, July 1, July 2, 1994, + Nation, July 1, 1994.

Bangkok Post, July 2, 1994.

4-( D
.ก  % -&ก2
 - & +&
&&, Corruption and Democracy in Thailand (ก&. H : %.Iก&

 , 2537), + D
.ก  % -&ก2
 - & +&
&&, Guns, Girls, Gambling, Ganja: Thailand’s Illegal Economy and Public Policy (Bangkok: Silkworm, 1999).

  34 B4กJ(

0 /  2539 
*
. &?  D.
.  ',&

14

ก#ก4"*' ก00$&6ก3)%"ก00$ก0% O" 0' 3 3ก ก0=ก 4 ก3#$ 22

2533 <-,#%ก2(,"ก#5;4;-D    )  6ก," 20' 4ก ,G 2538 2 ก$Nก 0ก<3 0' ;ก-+$<- %  3)&30 1 4" + 20 4+  ,. +, +-3)%"2ก"  5) ก)$ก0( %ก0   &$,G%ก 0' ก,"  )*' ก ก U2 4"2 E +-&0-$ ,A /Nก% %0 2 +32 ก$   )-2$-3 ก002 "$" ก ' -  "2 5) D 0 ! $ +-0- % -E--4$$<3," ,. $ /ก3) ,. ,"<&  ก0ก2$

 +$%"+ % ก / 2  กE ,) +, ,. 2$ -E-- &" -&4"& "2 0 30-! 4กก"$ ก /<-30)$+, 5)%ก0%ก 0' ก$ 06Uก= 0($% ก -*' 20' 0  ก0+,2- T4"/ 3 3)กN;ก ,. ,2 2$ 02

ก2(43ก4: 5) < 0' + (0ก/(66/ ก 4$-   %ก,"ก -$ก ,) 4,D  &$3#$ 2533 $04"33$  3)

&5)ก0& &0' (," 3# 5)2ก 0  %ก$ก +, $" #!ก % 8HI+-3($0 ;-;ก%ก%ก( %3 #!ก %กก$4ก 0 ' ,. 0$ *) 3 (3)%ก +)ก 0; ) ! 3 ก #! 3)+  00 / ก0& &0' ,ก2 ก4)  : 4 -$ก0 4":5'&4 -$ก0 /ก %3)  )ก0$+  $ก  5 ,"&0 ก0 03220$=-D 4"3กE3(   ก+,-$  ก ก0 5'O$ / 2ก 3 &ก3)$0 )$-$ 0 ,. ก,<&, 3$ก 4"ก5) D  25 %0ก 2  $0%( $ ก$30'220$ Cก  +$3) 0) 3) 2,A 0 ก0  ;0 ก0  =ก2$%0ก0ก-%ก220$)($3)-& %0ก +$-$ก4 +$4"ก3 $ก0  -42 30กก3)%"3( 0' +- -0 0' 3  %*O-0 / ก0 #! 3 &    3#$ 0' $02$00 /   ก0 #! &5'% 3))($3)-2 25 % 6  $ 0> 0ก- % '(  4"/ 3 %$ 3

22

4 Bangkok Post, April 14, 1994; Nation, September 24, 1995.

15

23

4:3)30'/ก %ก ก 2,ก4"<32 2 30'&( &( 6 ก ,Q-ก" ,a    ก0 0กก 5 34"&ก 4"2 2$)($+- ก 0ก *)0  60!R <-

,.  "%ก$0<- ' &  %"$+,4$  <ก024$ก  0) 25 กก3);ก 2ก2%ก" ก03/ 3 4""ก=-  0ก- %    =2-  3) ก(0;ก % 63&  ก=ก-43%"<- ' &     +-0,"3 %ก,"&/ ,ก 4" 220$ กE;5 -$

24

 3#$ 2533 % 6ก0/ 3  %0ก$- E$4"/ก % +, ก 3)(2065) D 30' & 6    +, ,. = ( ก3)$,"<& $ก0 ) 3)(206 3)-25 , , ,. กก:  "3) 3/ #$#  2 ก2  *)กE ,. กก  03 25:4 (4 30'-  -5 ก  $  % 6 2$00 /  )ก& -ก$ 0' 4$ %" O5 /ก %  0ก-+,กE 50 ก0 ,. 2 กE+4  0%ก % 6 32< $ ก <4  3)ก(0%" %b+, ,ก ,. ,"/ ก  #0ก- T 03 ' 4"ก)ก   ก  T - 2 ก  ก ,. ,"/  03  $ -$ก0 0' % 60')&  ก  T3) ,. 2  -ก  T ก  ก ,. ,"/  03  &3)0'*'  % 6ก0+-0 25)&R &0'  &$ 0'  3)(206 )ก$25ก$3 % 6 ,. =;5 6 First Bangkok City Bank 40! ;5 15 , :E   กก/ก %3),"<& ก 0 5'O$ ,G 2539 ( 0ก 30  $ "ก0  +-0 6:5'  2$ -$ 15 , :E  ก ,.  $  % 6 $0&$ /ก -$ก0 ' ก 00 / กD / 2ก 3R 3) ,. / 263)- ," 3#4" ,. "ก<  & ก(0=;กก0  +,2  +, :*) ,. 2  -Eก3)0 ++- &5) +, 00 / 0 $  "$ 4"& ก0& <  &  = ,.  ,74" (-0 5)," 2$4  489 , ,. ,"/ ก  #0ก- Tก  -5 / 2ก 3R -$%    , ,. ,"/ ก  #0ก- Tก- 2 0ก 4"0 0 ,. ,"/ ก PB Air 3)0'  0ก-ก-$ 2 5) D กE%0%3) 0)

23

C$ $(%ก%& A'K 0*-( /(0
2
ก2%& A
& ? ก$

24

%ก(3($(D-&
* ก&2&4 B/. &/&2,&+'* 0 2& 2.A&  0 &2& &ก$

&20*4 ก2
& ก - : +-( ก2A- L 3 )


16

 03D 30'-+-- 4$กE,"<& ก3 *) ก , 0)2'(3( %+-$ /ก % $ก 0' %"ก &5)8B "-0 *) 4"   %2กก# %" E   ก3 *) ( 0ก 30  R  #!%( $ ก ,.  $ 3/ก % -$  ,. ก"0'ก(0ก3 4"3-) # 5 $0$ $ <2ก0 30 %( $ ก :*)0 $/ 2+3 & ( 0ก 30  R  ก)$-$ <2กD  & 2 <-   2( 0ก <4-$  2 $ก0=& " 2 #!ก % President220$#$ ก , ,QI %0กก"ก4 Finance One, 4   E  ก, "ก)(:(ก0%"ก, 4" 0  0#$<2 44 - 4 - \ ก0 / Golden Land group

/ก %ก," 3 *) (:*)30'  4"2$3" 3" 3022 $  3#$ 2533 2  4$-$$03  ;0 ก#*ก ก& 4$ก0<  &0'  ," 3# & Harrow (3) -  2  ) ก0 Dulwich College 0ก 4" Geelong Grammar    0 0 '220$ - ,.  $ <- <  ก  (0ก 2 $3)- 0 ,.  %0ก0$  %0-ก<-  ก $ 0$ 25

0$ 25 - # 0-- - #ก <   '++-42066%" (   #!5$0 3 0' 0 ,. 0ก,"ก0 $ก $ก   0' %"+-0 ก0)  ก<ก30# $04"

 <*-0)  -2 "ก%0ก 2$3)(2063)- ก-(2$  ;0 R 2 2 5 25ก
25

G.&ก % Geelong Doi Tung &2ก& ก %& $

$,> $-)3'&&$ ,> $@ก

3*3 ,> $&2.


24&  ,> & ก&$ก 0  /$*2 
 &$@ก

17

ก<330# ,9 <- O"& 5 3) ,. 3 (:*)..4,9 ก &,G ,. =( $ก;  2538-2542) <-+-0ก 0   %ก3ก-CG54"  ;*%กก3 3)$ 4," 3#+34"ก +3 -% =+-,5' $0 D & % กN4" :  <330# 3),3)&5) /3 %0 3# 
ก0 0ก- D ,0   ,.  ," 4" 20ก-  "2ก,4;ก%0-4- 5)4-ก 3 -3 220$ ' /3%-,กก%  *'  5) *) 3) (+,4-<-ก30 5   ก :*)กก0  ก 3R 24กD ก= D ,"- '&  # ก%ก," 0!4$  036D <- O" $ก #!3)  )+-   +, 4$-$0'$$0+   ' E%3)%"% ก0$   +-

  0  %ก % 6   $0> 0ก- ก3  5)$& $0ก$$0ก0) %$ก< ,"<235)0 ก -=% D United Cinema 3) ,. ( 0ก 30  R :5'( 0ก    4"$/ก %5)6ก5) D  ,G 2537 United Cinema 32< $    05  3) 20 2*ก3/ T ,<& 4" &$ก 2ก0 0' กE3 ,Q- 05  ก  +3  ก! ก0  05  $0 0กO03) Business Day 3#3/ 3$ก  )$ก& -3)-2  *)  ,4" $ /ก %220$  กE $ก/ก % )  -$  32< $  05  
"3)ก(04 :*)-2 ก 3R 3)ก#*ก 5)
"02 E + *'  0)  ,G กกE0&$+, ก$3)
-5  2538 25ก3) (<-/ 2+3 & 4"( 0ก 30  R -$ Pacific Communications ,G 4" 25 &0

18

5)D 3)3 +, '++-4-2$  %<%4% 4"=.( 0ก 30  R % กE 26

5 0 $ ,. ก3 $0=ก(+$ D 4กE ก -2$0+,30)$$$0กE$5+$+ =5)%( ,.  )&'ก25ก40'2 "กก3.&-<- -5 2 2539 3)3( 3) -4; <330# 4ก025) $ 3%( $ ก 4" ,. ( 0ก$0! ,"/ 25..2 0  !  $)  ก4กก2  *) , 4"กกก2  *)25 /3  & ' กก
-5  $"  0)00ก   ;* 50 ,G ,G 2539  '%" )6ก$ 4: -  ,G 2530 +

4 42$<`ก %กD 3 0' 40 42$3) ;กก*' +,ก-$ กก  )40$$0 -$ ก %ก%( $ ก3)++-$+$ก 20'4ก 5)0$  <#  & -5 /0 $2 2537 ก$ก0 $ /,B60$%4"3+ W% c%bX 4 $0 94 + "+% c%b 22 ก30' ก& 4"0!%0-ก$-  4"3(6 / %ก 0'  $0 3) 6  2    ก53-+, "กก(0ก ;ก #  &-$ก  5- 4" ก 27

2$ก0$ 4$-$3)$ %+- <0,- 0ก=0- ก" '0 กE 0 E ก<330# 3ก$0 +, )44"0)ก % 3) 5)ก%% 0 4-;*2$$  "  5   /& 30' ก 4"&$  4"0 0 5 2 +3"*ก$220$ -0 ,. 0ก*-& 0' ++-2ก"0 ,"&& $ 2,000 2 $ // ! 3) $ 5)4-2$2 (0ก-$ก

  "0U& (" 999 ,$-    $ก ก2$-2$&(0ก8H^   ก0 3$/ &4"6   220$ -3(63),,B^  -3)#  & 0,- 0ก%ก<  ก<330# ก0220$ ก5  / 2$ %E,7$4"4-2$8Q  ก<330#  - +,D <;6<-343 $%$0-0$%  =&+-03&%ก02$-0 4"0$  - 2 %E- 3ก0 *)

26

-(0 L 'ก
$-(
( )
   กก  ก

27

D(- D&+$ก&%=2,M -(
G&+(&4(4 %$ 4(%$ ,%& &/( 3(/0 4(* *)

@0

ก&. H 2ก(

( -กก

ก($%+&2 -(0 $ก ก=($ก&D34(4 ก@ D4
@&=%&*ก&H &/ &/(ก( 3&2ก&D(- +Bก@  

) ,> 0&

19

ก <   11 3 48 $ 3 & -$ก0 $&$$03) " -;* 3ก %ก 0$ 3) +2$  ';ก;5 ,. ก - ,. 2 %ก 0'   0)4"/ $ ก -"+*' 0$ ก"- ,"ก ก$ก,7$

,. =%กก - &5' ,G 2525 %กก):*)   ก+, ,G 2530 4"%กก-5)4ก\ :*) '

-5)   ก '2 +3$ 6+ 2 *ก00 / ก00$  0ก$ ,. "$  3( ;*ก&0)$< 2$ -$<-+ก-0ก 43+กก(0ก 4"2$ 2- 2$$2$ %E,7$  ,. "0 ก#ก ,. ก0  ;* 0'  ก$

กE00,"ก0 ก0 $ %"0+,+-ก 25 ,G  3)%"3(<2กD  E% '  - ,. 0$+ 0' กE%"+ ก -2$-  $ 0$ ก03-% &$ +, $0 3) 18 กกN2 -$2$&$ 5%ก%0กก
2+-33<- &$ $ก ก 0ก /3)$  : 4 - %  ' 3#$ 2523 4" 0%กก0 5+3 ,. ก;$ /กE43%"+;ก E ก42$ - /  4  D 0ก%"4- /ก(0,ก+-ก4" E,Bก;0ก 4"  2$2 - / 5)3/  $"2$ / $0%0-4%ก&0' / 3 3&  5- '(  4"; "-%</ 0$ 0 3( 3)30' '   % +, 5),"&& +-ก+$& 30'  '($;*%"ก( -06& 5 /2$ 3/ T4" ,GI 6 Oก & -$ก0%0ก2 5) D 5) /  ก( -+$3ก 100 $0 &ก;ก4-( 15 $0 0U& (ก3(63) $  /+-0ก&(" 4  &$0  ก0 '(    / 4" $&"N #"  / <ก#,"-006 % /0' 3"< 5)ก 2# = 2# E <ก# $O0 %E-&0' 0 $ +$(0 %&0' - ก $ ก0  3) ก&0' กก<,"<2  0$  )*'  $  &กD %0- (*ก ; ($% ;ก0)%0- /3(6 $0 2 %E-$0 ,  $0 4"$0 ($%(4 ($% ก4ก / ($% " $ &4- $4=  $  / 2&-.3ก4

28

5)ก ,Q-,"&&  2#+- 4"$0 2  $ 6 ,. 6  $  4"&- ก03)  E ,"   2 4"ก2 D 3)ก& -ก00$ 4" 28

Nation, July 20, 1995; Bangkok Post, July 20, 1995.

20

220$%" ,. % 4"$0 ก %( $ %%"-%+, $0ก00!ก" ก5) D 

,. =0-ก0 ,. % 4""" $ก+$3ก ;กก+,<-+ก( -  $ &ก  03  4"ก2D =0-ก0 ,. % <-2  0ก0- 0)$ / 5' <ก# 0 ,Q<ก0 +-ก )(0,"&& 3)%"+- E ก0 ก 0& ก&-  ' 3)ก(0$-  

5 ก0 5+ กEก(02)( 2ก0ก4ก+,B6%%  '-( +,-30',G3) 5 <-$&$$0$ ,. '(%3) 0)ก %ก4- -  8ก890 =2 4 ,. % 5)%ก &5)$+-6  ก ,.  # ก#   <ก$ 0

5)0 ก --4" กE- 5)$D 4%" &$ C 4$กE Bangkok Post  $ $0 3) 19 กกN2 ก  /- '( # W3893)5-2*'กE0)C  $ก0%"ก$ 3-+-0 29 ก%ก+,0$ 4"$2$3ก <#กก0,"&& X

5)$  5/& ก)$ก0ก /+-0กก <-"&5)-0   // 3 4$0-30# 3)ก$ +- %ก,ก   ,Gก &$  0$ ก$*ก  5)4" %"%ก<ก '+, 2(- /3(  *ก;*"3/ %3)+-ก$ก2  *)$ %"  -5 $ก2 0' ;"3/ % <ก+,+- 4กE++- -0 0' "3/ %%*-0 0 / +, -0 0'  %*0$ &$ +, 5) E 4กกD  /4","&& +3 / ก ,. $,G  0กก$ 5) / ก0ก0 $0> %05 /+$ 25)$0-0$%++- 4-ก  0$%ก+,4$ 4 5)  *ก;* )3)0++-กก$4ก / 25) 0' กE4-ก  0$% /ก20',A   5)ก$ก0 $0>  4"%05 / &% 0$ กEก0  ก20' $ก  %$ /ก(0ก$2(( 3)-  ก8 25)$0- 0' ,. 30  % ;*,A    ก4ก  /

,. $ -5 $ 34"<330# ก -ก;,ก(*ก0$ ;) & -+

2,กAก ;* -2  4$-$&$$00$ % 2$ ก  ก ,Q- =   $0 ก -  -5 /0 $2,G 0'  ก$0 ,. "2 +3 E 2 2$- /3) & %0ก022$0  +-  "20 *' 3)23 WO" 0' 3)3  ' 4$ กE+-

E 2$0ก2$ 0;53)2 30'& 3 กE,5'% ,5' %$43)2 0ก3;) 5$3 ,.  -E% :*)กE

29

30

Bangkok Post, July 20, 1995.

Bangkok Post, March 11, 1996.

21

4,ก- 5 ก0 ;22 ก$ -E% 2 3) ก -E%กE ,.  D   ,.  "$ 3 ,. 4 4"3 ,. 2 30)$D +, 4" ,.  -E%กD 3) 0 ' O" 0' กE ,. 6 ก0

30'-4$ 4+กE 3ก2 กE*ก$ 2$0 4"3(,"&& 30'& +-<ก4- ,. ,"<& %"$20'-33 3)% +&20'-3 "3 0 ,. ,"<& +,&0)$ก 0 - 4$ ,. ,"<&

"$&$," 3# 3ก& 3ก 5) E $ 5+3 ก & 4'  ' 4"ก4-2$"22 3)2$2$" ," 3#4%"+& 5+3 กE& %"ก$ 5+3 )"+4,ก 4"กE 31

5+3 4) ,ก% D 3) 'X

 /d, ก %0$ ก( -*'  $0 3) 10  2 2539 ก 3) 0ก--$-$$0ก$-$ 32

Hyakutake %",กA E  -$# 0 ,. # ก -0$

กก# $$2 $&

/+- 34,604 2 0 3ก0%( $ $0 3) /&$  ก&2 Eก-$& ก กE$&-$ & ก0 (0 กd, ก % $0ก00!ก4= 05-$/ 2$ & %0ก$4""ก%0ก 25)4 ก ,"-0,"- ก%0-$(4 4"ก 25) +$D 5)$ 34"<330# $ก0 ;3--- <- /3 %0 3#2-$ 0 4=$  ก%ก&$0 4$ +5)-+-0 6  กก $ <330# BBC :*)+-0 6 #;3(2-3)$02-$0$%" & -&0$  ,. 3#) 03/ ::*'+,30)$<ก $0 ;0-%กกd, ก % /;ก 5) &0' ,. "-0&  5) % ; / "3) 0)%0ก &$04" $0-"4ก$3) "4ก$ก 0 ,. ก 3)$ +$(0 %&0' - 3 0'  # '0

,. <ก ก"-3 5) กก#$ก ก-$   %23)$$ &$4,- -5 ' $ 12  60!R 5)< &5) / 0!=  63), / :*) +-0ก
31

32

4 , 4 G  2538, http://kanchanapisek.or.th/speeches/1995/1204.th.html Nation, March 2, 1996.

22

ก,ก ก0$ %4"0 กO  0)00ก  50 ,G$- E$ 433ก3) ก -*'  &$ 24 -5 '$ 4$4 ,. ก W 3 -" ก 5) $" O Oก6%  กX $& ก -4<2ก ก0-"3/, -*  3&)    / ,. ,"/  ก,"&  & $-$ 5)64Cก 3)   ($00ก
 #;ก&+, %ก," 0!4"2/ก % +2$<,+, 30'- 0ก/ก % 2$0กก" ,a=;5 5)4-2$%0ก0ก-   & '  *)ก$$> & ก;ก0ก  -5 D " 500 33

3 $4$ 8.7  3(0ก O O4"33 <2ก  ก& '  *)04-$ ก R   ก"-  999  3(0<2ก2$2 '(3$  % D 4$5  ก 6%ก 34

/ 2ก+33) ,. 0!

2$%%ก$" #!ก %4"- 8HI  ,G 2539 3($064ก 5

  0ก206 &5)-0 *) +-20 '(  ก 0ก 6.3 ก <ก0 % 0 ,. 950 - (;* 0&ก3) 9 ,G3) 50) 4"  ก30+3&0!233)3(%ก32( 700 ก0ก0 & 518 E-   $063$) %   #0ก ก3)-%ก- 0ก/ก % &5'% 3))($3)- (<-& <  & 4/ 2ก 34"( $ก<- , $ก :5' &ก 63) - <ก<-+ก 2  0ก 546 ก"0%ก08 ก :*)2 +3 %$6ก$ Cullinan Star of Africa & 0ก;* 15.4 ก"0 5)ก02$#0ก- T 3/ T--   $$ก  ( &ก '+,= ก,ก ก<-

0U& %`& ( ) 4"<,e, % ,3)4ก< ก%0%5  กก3)  % 0!4"   %2$ 8  60!R ;ก &+,ก0ก%0-3( 5'23,"-006 &-4ก"4ก$ก 4"0 ,G 2539 0! " 232(,"-006  0ก 2.5 ก <ก04ก  6  ,.  -4ก%0-ก 30ก '(  05,7$2$( E%  5) '( 0 ;ก4%ก%+,<  D 30)$ 35

," 3#

33

34

35

Nation, March 16, 1996.

4 Bangkok Post, July 9, 1996; Nation, July 30, 1996. Nation, November 15 and November 22, 1996.

23

0,- 4ก O O0-4  +,-$ก %กD 5)  0&ก3) 9 <330# E+,-$ 2- 3 2<&$ 4"ก"30) ก<&$ ก)$ก0;0   $0 3) 7  ;  3ก; ;3- "-3 36

(0<2ก  <-ก0," -  %2ก 2 10  3  3)- &$0 3) 9  ;  &4 E# 25 &5ก4ก2 50 2 0$0-$4 *) 5)$&  $ 0$ 3( / $ 0$&ก0)&  =:*)2$  &$0 0' 5) 50 ,Gก  02 ,. , #   /3(6 ก -*' 30)$," 3# 4"2)($0 0' ก ก%--ก++8 3  *) 3),ก ก<- 0U&;ก%-ก0  ก  19:19 . ก O O0-( +, ,. $D  &$,G3) 5 4"30'--%"-( +,+-5) 4+&$%",#%กก-44E0 2 $0 % 3) (ก"30)ก0( 0ก$," 3#) 5)

5)$5;++- (  220$ $3)- 5) Nation 32$ ก)$ก0$ % 3);*$00 5) $ ,. W ก" $3ก3 3... <ก3)4ก-ก%ก3; 02020)ก 3RX $0(  / ก3)3( -," *)$4ก0$ 2$"-$กก 37

%กก ก3)3ก ก  3) ก0 ก$ 0'  ,G 2539 ก<330# ;ก;-ก

5)%ก+,4"0$ =-( กก$ , ,. 2 0);- 5)%"+-++,ก"3ก" 35 38 2 ( % 02ก(+%0ก  E-  5) ก( -ก3)4  '--$ กก# ก )& 3  ก4"ก - 33 3)$   ก  T++-ก$ <,<3 3)$ ' 0!%0-4%$$ ก # %( $ ก+$ /%ก;0 30'+34" 3#   $0 ก - -5  2 /4",G   4" ก4-2$0ก / )630)$," 3# -Eก 0ก  6  00 %";ก (3) ",R 5) 0)/  5) / 4ก$ 5 4&4";5 3 " 25)4""3/,;ก%0-3(*'  &5)

/4" 5)"-3 (0กก# (0 $0 ก -,G 2535 - #!,Gก / & / 22 )(:(, 3 ก,"3/ ก %#  , % 6   $0> 0ก-, / 3 %$ 3 4"30ก & $0  %2  

36

37

38

Bangkok Post, May 16, 1996; Nation, June 10, 1996.

Nation, April 28, 1996.

Hewison, ed., Political Change, 57.

24

,Gก*ก  ก  T3)<%`R 5)" 30- 3ก0,Gก*ก,.  <ก -$ก0 ' 2 "-   %2 1  60!R "3/3 -63(%ก32( 30 ก <ก0 5) ,. ก 4ก  ก  T <2ก ' ,Q- <-$& ก 4" ก00U&,ก ก -5  ;  2537 0'+$3) $0-"4ก$ ,%( - Eก *)& ' ;ก4%ก% "$#2 6 4"$0-$D 30)$ ," 3#   ก  T

39

4  ก  T3" 3" 3)%"+ ,. 42 )   Eก0 3 0' ก ,. 0$ 0  )6 / 

/ก ,. 3)%0ก$ /25 <30ก0&  ก - :*) ,. $O03ก2 4ก (   <30 ,. 4 $" %%0ก- ( ,G 2092) 3)4ก ,. &ก 0&#*กก0 3)ก / ก4+-&$&$ +$ 5) '43+,กA0ก! 3,"$0 #

 4(8H^ C<- 0ก,"$0 # $0 00&ก3) 5 4" 6) 5) <30กE+-ก ,. ,"$0 # ! ก$ก0 $  ก  T%  ก0$ / ,. $ <30 4" กE +,-$  ,G 2532

0'&5)<2ก กE '(4",9ก0 '(3$3)/$$ # <30  $"$0 ก - 60 ,G  ก  T  $ ' ,.  / ก30%0-  #  62$4"2$ก6 <30-$ "24 (0$0 )  ก  T3)/ 0!%0-"3/,0'&5)$ <30 4"2 343)0$ กE&&5) -$ก0 (   <30ก ;ก   &5'-$ก3)  ก  T+, 5  $ 3) &5)$ ,.  5)3(ก$$  2(,#0 $0 ก -,G 2538  ก2$( E%<2ก ,9ก0 '(3$3)/ ,. 2$- <30 ,G;0- ก0' $ * <30 0&  $ 4"  ก  T ,. 2  ,Q-

ก3#$ 2533 ก -ก2$D ก)$ก0;0   5)-&$"$0D 02 ก0"ก%0ก 4"20'%"ก254 $2 -$-$,&6 3)+%0)+-4"60 + 33    4"ก3) 25,"&/ ,++$,4-3)," 3# 'ก ก0 2$4ก ,. =&$-4<2ก 25  / 0  $&ก - <ก$ -$ก0> & 3  ;*ก3) *-0ก2$  ก "4"ก3 # 4 3/ ก%0-2$ก% 5) ' - &0-  05 6 Thailand’s Guiding Light 3)   $"

39

Nation, June 26, 1994, and Siam Society brochures, n.d.

25

2539 0  $ก(3(  0ก 5) & " W02$<3) ,. 2$$+$5ก0 "$ 3 0กก 54"&กX  33)ก$  ,. W 0ก )4$-X  // 2$

,. 0ก )4$- $ ,. 2$,&;-- ก-"$2$ก ,"&& 4" )4$-  ," 3/ กก$"&ก3)"+   -$4"ก +2$*ก "  W,B62 $... [4"]+ 2 5) 3 52$;ก3 $ &ก0-$2$4 $ 4  3)%"&$ 5&$ 3)ก% +2 -$&$ 4"2$=ก ,"&& ;52$%"$0- 4  50ก$ &กX

40

-$ก%(  =$  ก 5)  -6  /5 ก $ '(   ก$ 0ก )4$-ก <2ก 0ก%" ,.  - Eก 4" ,.  "$,"&& +-" 4 $ 3ก4ก,B6 (0044" '(3$  ,G ,B6%*0 ก -*'  0%ก '(3$ 6 ,G 2536  /ก    4 $34ก+ 3$ W+2 %X  ก,"ก *) 0ก 25) +$ )4$-4"02 &$3#$ 2533 25 <2ก 6D ก,"& % :*)&กก0 0กก 520-2  4  /<$ 3( 3) ' +, 4$ -0 0' ก,"& % (0<2ก3)4$D %*+%( ,.  ก+, 5 & 3  / 41 ก$ W +-3(,"& %  30 ,G4$... ก" ,"&& -3)$ก *ก% DX ก,*ก5+ ,. 3ก  '( / 2-ก   ') ,. =0 5) ,70ก4"3-  Thailand’s Guiding Light  // ก$ & $&0)$<4$&0)$< +,ก0ก-2ก0 &$ W0 ,. ก"$ ก,"& % 3) 3/ T +ก %0-0'4" ,. /& X (0 / ) "25 ,"&/ ,+ - ก 0 3 ,B & กE ,. 0ก2$+,ก3 *) :*)%( ,. "30# "$ 0$  +ก0   ก0  05  4" 2(,#03)   Thailand’s Guiding Light  0 3 ก'(ก! 0 $  800 ,G"  4 $3/& <30 40

41

42

42

ก0   0' %0ก+890$ -  0 3 ก 4"ก0  %0ก <- O"0&ก3) 9 0ก

*, 2ก., Thailand’s Guiding Light. Nation, December 14, 1993.


ก2 New Straits Times 3C$  C)@0 Bangkok Post, March 12, 1995. = 2
( B4ก&$

0(-(%ก@2 

26

," 3#4"2$ % 6- +,-$ก0 W+3 ' ,. "ก0  3)0!/ 6 (constitutional monarchy) 4" ,. ," 3#3)ก%" ,. 023)0> 4$ 40ก,"  4ก0  3/3)3/4"6022$(206-(00&ก,B%%0  +-4- 4"02%" 4-;*2$ %0 *ก:*';*2$ ,. ก0  3)0!/ 6 -% ก 4"060ก ,"   ก0  +3X ก"30) 0ก =  0 3 กE0%0ก,ก 0 ก$   W++- ก -

,. ก0  -0 0' %* $  Eก 3)%"+-0ก " ,. X    )$ $ 202<ก20'3)  - +,30)$," 3# 5)3(2$%0ก4= - 4"N  W กE%" %0ก4 '( (/ $ 2*    33ก4  ,. 0ก 4= 3)0$X  0 3 ก 2$ ,&; '3(+30>  W0%ก+, 5 ," 3# กE&0ก%0! " 0'  )%0-3( 43

4= 0>  #!ก %4"024& O04ก*' X

4%"+ก"55 ก 0ก,ก 00 ,. 43)0 '0 0#% 2$,&0 ก    0 3 กE0- 5 %"0$"ก4% E %   W  ,. 2 3)$ 0    $-  3) $& #*ก/*ก:*' 4" '  ,. 2 $ 0    %2$ % &$  $ )+; ,) 4,+- 4" + W0X +0$ ...

,$+*- -<- ' & ... ก3)%" ,. # ก& 3)-% D 2 ,$0$ %กก*-  '... 2 %"3( 5),"<& && 5),"<&  $ $ 3 0' 0) ,. $ ;3) ," ,A 0  &$ ,"%($0 X  -ก0  30' 3%4%0ก- 6),7 3 0' 3)+-0ก 3 -3 %ก,"&& กก$ '  0 3 - 4%ก%0ก- 6),7 3)4 $0  ก& -ก0,"&&   0 %* ,.

=$3(+ Wก"30)+ก
43

  BD ?  &1ก %+
(*- N22&ก,O 2504 $%& L &(0-ก&*$) @3G &'กก2$

,&ก%ก
&1H ก( $4 %+ ,/ -(,&+ (,> ก&&)&ก

27

 3/ 33)  <4"ก0!%*+;,"  )(ก$2$ ,. % +-X  0 3 ก  "3)+ 22ก = 5) ' E +-&0-$ 0 3 *ก$ก = 5) 'ก%"3(2 +- $ 0 ,. -4"&2$  ,. ,"<& ก43ก '4:! 03 0!/ 6  0 3 ก 4 ++-0!/ 6+3  Walter Bagehot W ! "ก0   0!/ 6    4ก  3/ 3)%"+-0ก,*ก -0 0' %* 3/ 3)%"+-0 ก,*ก%ก กR 50! 3)  3/ 3)%" 5 4$ กE 3/ 3)%"  ก(0%

*-0)   3/ ,"ก 'X  "3), Bagehot 0' ก O$&(0ก0  4"&  "0!/ 6  30)$<ก  0 3 0 :'(4$:'(ก% &$  *ก$0 %ก0!/ 6+3  0 3  $ +3( %;ก ,. ก0  -$ %%( ,"&&  +-0 ( %-0ก$  0 3 ก ก43ก4:  ,G 2516 4" 2535 (4" 2519 +,) :*) 0 3 ก$ W-$ก%ก,"&& X W $%0$" $ "4"," 3#& + ;3 ; ก & 0' +-ก+, 4$ กE%" WX... 4" &0$) $ 3 -$<-0< 0 $ กก 30'-กE+,X -ก%" 0$  0 3 กก$ +;&( %+-%& ก,A 0  0กก,"&020 W 0;;ก$%+-ก-$ (accountable)  )3) 3( / "กE

E <-30)$ก0 ++- ,. ก$% 4กN.. 4 ,. 2$<,X  0 3 ก(0,0 44

0ก ;0  ;ก ,B66& 0 4กE -$ก0 / -34$ กE ก03) ,"  ก0กก,,B^ ก %  Wก %ก  '++- $ 0,ก ก0   " 0!/ 6 4 5)%ก +-0) 3(ก %ก  ' 5),"<& 0)5 ,"&& +3... 2 +3 30)$+,%* E%2$ &5)0)  3)+ก0  2 - ,"$0 #   5%"$+,ก0  30'<ก 2+-0ก ... 3(0$ ,. 5 +8 (3 (0,"&& 3)20' "" 2$5-X ก0 2$3)250$   2(/ 0 20'3)4กก0 =;* (50- ก)43)ก0 (0ก=8B3)ก0 2$ (0,B66& 3)ก0

44

  2$ก=B  0 Nation, June 9, 1996,   2ก( P4 ,> ก-& $,Q 2-  $  $
. ,>

กก&/$,Q 2-  $  $
. &12ก=, D2.2.ก=,R ก&&$ก4 ,>

กก&/%@0
+. '  /%ก ก30*
*&.( 0 ก&,&+  กก&/(= ก(-+NN

28

,ก   4,&$,"$0   25 A Man Called Intrepid  William Stevenson 4" Tito (
)  Phyllis Auty  05 Stevenson ,. ,"$0  Sir William Stephenson : $ก&$42 -3) 45

+2 ,. 3)%0กC70 /  2<ก20'3) ;ก (   ! "$=+4- 3) ก )ก0(0$ก 5'0(206--3) 3(&$2  0'&5) 05 +3$ % &'()%*" ก= 2 3)3(  0ก<-+$0=43 5ก0 5 3) 0$  0) 4  05  '0 -$$ 30'0!R 4"0ก = (3)&6O-ก$25 Roosevelt  $& 0

& & ก0ก0  % %3)ก  - ;กก( 0กก 53)%กก 5ก0'0D 3)  กก*' ก0$ก : =  ก$ & & -( %%ก Wก 0   3) +-0 %กก0  :*)( %3)ก$ ';43ก4:+- $$ ก4$%%";ก33+-กE   & ' (3);0 ก0  ก0," 3)%0-(0 $0; (&+- 5),ก,9=3)ก"3(ก 46

<-0D 5),ก,9=,"<& & )... %" ,. 3) % $2$(206 20D 3)%";*X

3)+-0ก  '( & ก0 2533ก0   ! "060ก 3)#0ก ก-0 -

ก -2$ก6 -E- -)$ ( 5 ก0  -  2 &$2) 2$%( ,.  ก กE )D

,. 2$0%ก,"&& 4"2$%( ,. 3)%"= (3)ก$= (3)%กก 5ก0' 3)%%"+ ,. 2 3)3 # 5) ก -,B63ก 5 W2$0-4กE;ก4ก++--$ 3E%% 3)$ก40'-= กก%0-ก$ก0ก+-0ก5 0 %กก0  ... "3)+"0ก4 '... +- 47  % $ -22-ก 2,B%%0 X  ++--"+ O" %"%ก$"+3) ,. 40 -% 4, 05  ' 4 4   $ 2 -$0 ,. 5)$3)2$(206 5)  4, +-0ก   ,G 2536   25 100,000  3(0 ,.  053)-3)- ," 3#+3 $ 0' ,G;0-    45

ก,&+- 
-&  (*/B/,&+- 
-&3 Stevenson D43$ ( N2N, ก

%&  +/ ก

4-( 23 Hugh Trevor-Roger 0 Sunday Telegraph, February 19, 1989. 46

47

William Stevenson, A Man Called Intrepid (New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1976), 28.

, 43.

29

4, 
 ก :*) ,. &$,"$0 -,"/ / -< ก $3) &$ +,4$ 4ก$$06 $0&<30

/ ก$0/ $  E $ <3( +%0ก  E-  5) 5)2$ % 6 0  4"&$  48

2$ ,. 3)-*' ,"&& ก%ก ' ก ;*20' &$3#$ 2533 ก)$ก0กก  2<ก $4"0! D ก$ &5) & <(0ก0ก2$ ,. ,fก4= 4" ก&," 3# ,. $ 35 ,G ก" 0' กE0 ก -2(;$  %"2 -+ ก)$ก02$

,"2$( E% 0' :*)4กก ,. )D U8B ก0 0%ก < 2$   ก0 +,0ก=8B3)ก$ก$ก 25 2 +33/ 30)$+,0'4&$  &ก -% $ & &0' 3)*' +,3)+% 2 -ก 0ก 0 4ก ก0ก,#0 $0 ก - -5 /0 $2,G 2538 2$ '+ 4%กก=0-4$ 3(ก($% 2$ ,. = ( / " -&0)$<ก$& -+$  ก0$ 2$ ,. :   5)ก%0-ก '( ก0>  #!ก % 4" 5)5) D 0 ,. ก4-2$&/+ 4 (0ก$ %  0! 40(0 3/ -E--  ก,ก24" 0)00ก ก-$  ! " 0ก$ 3# 4"$ #$ก&0' : 0ก 3)3 # 4"," 3/  4"/&=,- ,5) 0%ก02(--3$3 "3/,32(%ก กR    )-$กก$2 49 2$%" E 2 2 '( +&ก $0 $ ก - '(3$ 4$$-C $ 4 ก<2ก < 303)/ ,. 0$3)- $%ก2$%(;*0$ D & ,  '( "-0 '( 0ก+ :*) 8B- &)$&6ก %ก 0' กE," -E 3)  24 " (ก 4$0' D  ,G 2537 0) 25 W3NX :*) ,. 3,$-%ก )3) +-  30'- ก)$ก0 #!# ก ก4"2$0)5 /  $3N<-4ก 4$25"ก%0-ก+ $ =*)  - Eก  -2 +  - 15 + *)220$%"= =  -$$ /ก3) ,.  " $# 3( กก;&$ 

,.  "%ก-3)%"5&=4":5',a E-0 / 4"U4 -$,"ก %ก4, ก/    2$2 -D $ -$ก0 0'4ก 3(  0ก ก*)  #!# ก ก 0ก '(4"$ ;&$ & 34& %0ก

48

49

Bangkok Post, June 9, 1996.

4 , 4 G  2538, http://kanchanapisek.or.th/speeches/1995/1204.th.html

30

/& " ก# ก52  *) ก$ 5'04 $2 - '25 ,"&& 2$0>  W$ / 2 -3);กX 2( "3/ % %=%กกก"3(  0 3)%   +-;, 3N ,. <4& +,4$ <-0 +, 50

4= 0>  #!ก %4"024&  ,G 2538  ก,#0 $0 ก -  05/ 3N ';ก 4%ก%4ก=8B  0) $ W0 ' +$+, %  5)+-032$3)  ' 0 ' ,.

5)3)2$%" - "$ก3(3N '  & ,. 3)D 4$43) 4$4<ก 4"4$4 ," "$ -Y$ ' ,"&& 3;*3N 'ก$$ 4"4"2 ก+-3&ก -"4"&$ 40 +& ) 3) 0ก 4-4$+ '( 4%"C '(กE++- "$0 0)$ 53กE ,. 3)3)0 '(++- 3N '%*3)3) "-$R 30'- 0' ,. 3 ก ) (0 5'0$%  5) % 4ก=8B ( % 3)3) 0) 5'   4"ก ก 3)ก(08B3$ 34"<330# ) $2$  ก0> 30ก '(+3 0'  44"+ 33 4" ,. 2 0 ( 0ก ,. &  4 *) (4- = 2$ :  3$ 3# 4";    )-$ กE-3) 3( 4 (;*+C7 ก *)3)/ -กR  3/ /<&ก$%" +344$กE++-  0 4- E $ 2$; ก3(  ก#  5$ 0ก $ 3+3 -% CNN 4" BBC 4$ 3(+-+? / - กR +-;   0 +, 3,ก 0 / $ +-,*ก W( 0ก   X W ,. ( 0ก  ! 3)0'3) " X ก$ WกE+-ก$   +, %% กE+-=-... 4;ก$+ )3)-D 3)&$,9ก0 ,7 '20% '(X 2 +ก 0ก3)$ +-0'&5) $ 3(C 3ก0ก%0-ก '(    2 3) 0) 5'  $ ก(0   ก 4(02 +3 0 3)ก(08B%ก$ 3"? (0$ก 4$ $00ก%"4-  &  3,ก 0 (0=3)%" &5)4$  + 4 ;3( - 89ก#+--ก$ CNN 3 0' 40;ก0 +-ก-$  ก0<ก  $<2ก6<4 กE '(D 30)$," 3# 5)-,B6 '( 3$4"04 4<2ก 3)/  ก0 $ ก' +-2$2 - ' 5)  $ %กก E   กEก$+$ ก"4กก %"ก +,

50

Business Day, March 4-5, 1995.

31

5) % $2$2 -30'- ก! $ 3# 3)4     ;  0$  5) '( ," 3#ก ,  '( 4 '( 0ก ก -C 4""-0 '(3$ &0$   ' 5) W % X $ 5) ,70ก2$%( ,. W %"&$; 32$ -5- "$ ghh  ก#ก 3) กE +$X /   ก=$&ก%0$0-%ก%0$0- 2  5

5) '(3$ 5' 3)0$  4= 3) 4= 4 ";  D %ก2$%( 4- E $  ; ก 3; ) +--ก$=$R 4"2 $ก0$=$ R  0' ,. %  3)   0)$ก

 ,B6 O" %"%ก0 กR 4$ ( ; %) 0!%"4 5),"  กE  '(  ; ก 4;& 5ก 3R & -" -  ,"30% 5)3)%" % 2 22$2 -4ก   ;*ก0  4 " W%*3( ,.  ' 3( ,. 2D ,. 43 ... O" 0' ;3( 'ก*'  ,. 3) ,. 43 4$กE 43 ' 3)(0,"&& 3) 4;$ '%0- ,.  %0- 4" 3)43 ' กE3(3N" '(4"กE  O" 0' $ก 3)3) ) $,0,- 2$4$ :*)3(+ก 0ก i ,G - '*' 4$กE3(4 E%4$ %%" - %ก3)5) ,+$ 2$ 2E- ,ก ++- <- O""$ 5& 5 ,ก=0ก ',#0$  3)3- " '( )กE ' ,+- $  3)3) ,. 3)- 3) ,. 4ก  ) '( ) ;3(  D +, '( 'กE%" ,. '("- ;%" '0$ '( $ '( กEก0ก +$3) ) 4$กE ก4$กE $ '(*' ,Q- ก<-&ก$ ' & 2$&0 5' 3)3) +-... 4$ ;3(%"+-ก(+ "$$ก '%"+ &$  + 2"  4"+3(  =,"<& %"3( +- ,. ,"<&  $ $+- 0$ กE%"  & $ $กE%"  % ;3(( E% ' 5+3%" % 6*' ; 0-

X  2$$ก$ 4" 0 ก 5) ก$ 5)D ' 0 25ก (  &0' : ;* 66/ ก4",&6   30'$ 3# 4"+# ก ก 0'4&$ +, % ;*2 5 $ก+,% ;* = ; 3)%" &5);5#03/ 0$ก0   +- 30' ' 0%ก 0' &กกEก"5-ก"  )<2ก3N 5+กE -,93Nก0 <2ก3)4$ + $ 44<2ก3)  )4" 0   <- $ 0> & 3)+ 2+- 2$2 - 'ก 

5)  &0- % 4%4%% D     05 3) 3) &/& ,ก 0 ก    , 3ก04= -     05  '25 *ก 0 ,. ก   *)3) 

  ,0 0 ;ก   ,4 3 (0 -Eก $-,"ก<-# ,Q % กC = 0&0' (," 3# & ก%ก&-ก  5)-3 ก$ %+ก 3)2 +3 ก$ " ,!'

32

- 5)$  '3)3&0- %  $0> / ! " 5)$ & -3"3/ % 4"& 4-/- *)3# /&/   5ก3)%",0&-ก 5)ก -3 :*) ,. 5)$ %&& ก 3)  <$ 00ก 4 ;  -;ก=&0)$ 4& +, & ก0'0 %"*-00ก 25 ก - 3 2 5)"-3 ก30 5) 5 0,, -&$ +--$"ก(04" ,B66 $ 2 5) - 0%ก2 %E-$0 กE+-0ก&$ 5%ก  4";ก+,0$ =+ 5 ;  & ก+,ก 4$ & ก%* ก$ ,. 4"*' ,. ก0  ,ก2O-3# /&/ ,. $ %E-0 ,G % ก4 % 3 5) $0  *)& ก  % "$   *)+=4 $ ก ก=$  4;กOก3*'4"<2 +,<-2 3)ก4& ="$ & ก E 4$กE *ก$ก0)30 #24%" (:*)2$3ก ก +ก0 (2$ %*"& %0ก4" <ก 0$ ก ,.   ก+,  O0 กE3(  ' 4$ 3)4กก+,ก"+ก ก)$ก00$   "& ก2 3"   3 /5-$ก0  (&5)3) 0' $  );*2$  ; 3 ,$ W22 5) ก"3(2$  4%"กE&5)$ + ,.  ' "$6 3$- 4"  --  *) 22 5)3(ก %ก=& + -5-  0X )250%/<,-  2$( E%<-,#%ก2$  0' $ , 2$ $ก  0'  )6 ก-2$  0'  ,"  2$ (3ก5% %) ,. 2 ,"ก *)ก," ,A 0/  5)& กก ,. ก0  WกE32( *;*2$ 3)"2 +-33( 3 3 ก -",G < 0

,3 $  = ,. 0 1 *$0 +$ +* 5)   E $ก3) +- ,. "& ,;  0' กE "2$  -$<-43... %ก 0'  กE+-3-("2  3# /&/2;$ 4"   ",B% %ก3/ %O0 0 ,. ,"%(X    5)$  "$-$ 43 3)%",A ก -$กก$& ,.  & ก& 2$; 32< <ก ก0ก"$ 0' +$+-  " -$ก0  ,) 4,  ก3(=2 -$กก#*ก 3ก2 W 04,& % ;*2 0ก&0ก 4" 04 2 0ก% ;*,& 4"<- O"  $ %*ก < 30' 0' $ก '-30'2$$ &ก 30'2$30)$+, 252$( *ก/-: $ก '+44,"<&  $  X ,"ก  '4- "$3)ก(0;ก3*'<-%0กก0 D 0' 252$&0)$02+30 2 0,&0 ก  0  ก 0 ," $ 4"ก-5)  <- -EกD + - C9

33

ก%ก ' & ก $ 30 5);3- ,B66   ,"ก & กก(0 (&$ 4"2$ $%ก025  30# + 2 ," 3#<  +30 43+*)%  ก-  ก *ก;*  33& ก   ,A /3)%" ก

5)%ก 0+ ,9 3) ก+$ 2( ( 05 3)"$" 0)00ก   50 ,G W& ก,A 0 2$ 3)-<-+,;  )43 :*) ,. = +- 0)00ก 4" (2$  54ก 5 ; ... [+กE =,"0 / *ก$]2$,; & ก3)%"="%ก 5 5) 4$2$<ก/0+<ก50+;* $0 2$ 5)%ก2$ 5 ; 0++- ;*%--3) "... & ก00> 2$2 -$%"8H^ "$ '25 +-+... & ก%" ;<ก/-ก$ก +-ก %3<ก  ก <- ก X , 4"ก ,Q-0$& ก4- E $$0;5 5) '% %0 -+ 0 +-0ก  30' +34"0ก 4"$0%0- ,Q-0$ 05(0 0ก$3)+2+- ก -*'  0ก 0ก$30' +34" 3#+-0 & 6 O0   4ก ,. O0 0ก",ก4E 6    33 กก#  2 2,000 4" 200 60!R 4; 632(4"  3),ก ก<- ก06 0$  -+$5$ 25) D $0 / 24& กE%'/ 20!4" ก& 15 43( -+- 15  351 / 2#0$ /4%กก0ก2&0' - :*)กE ,. ก2$0กก" ,a=;5 0)  ,G;0-  05กEกO0,ก )2 250 3 4";0-+,ก,GกE ,.  05ก  2  $ (0 -Eก ;* 0' ก
--------------------------------------

51


  % $G &  *& , 2539 G &(,> $,ST&/

(ก.($( ) -(,> -ก

ก%ก

1

20. ก    

กก ก ก  ก  ก 2535-2539 $ %&' ( )*' +),-.  2539 &/0/0 010- ก  



   ก0 2 &กก(  +ก+)32  'ก' 2535 /ก -'4 2  ,-.'%5ก 60 2  73*  ก( % /*.-89 +ก  *-  .ก5ก 0**ก'-  .ก  ก /'+:ก6+;ก'2 ก'ก $ ก -<: + 5-*ก2=0= &*3-*3 .-0. /0' +0&* -/ & .0  & >7*. %.-ก4กก 6-:+ 0'-+: /'+:ก'2% ' $;$+89 2533 .2 กก +-+ $ +( $ +-0+%':กก/8 60 ก4. 1*3- + ,9ก?945ก ก&*3- 1ก@A-'+-+4$ --ก-+-B 4- กก/82  460   $  0/ก-0--ก-+-B 2535 ก  -4-/'+:%0- 5 ' 50%0 20 ' 60 1'-& *32+.ก'ก * 8%  + --ก-+-B -4-0ก * ,..&:*/'+:&ก 4E 6 : ก*;  +1' /ก-4-2. %.- ; 0>2 6 $  2536 *&ก $

 $*ก' -4-ก@'  ก8'- 3 'ก6ก 0-&-( .

%.- /'+:   4 +: & . %.-ก 6 >20  0  ก    *$&ก 0'6ก ก .2 *ก /'+:)ก/0*; 60 ก ก *3.G-+>  4//&+$ก/.H ก 0-0 @:0   6ก.2 *ก%0 00 /'/&ก=' =-*ก-& กก/8' ก4/ก-&% ก0+ %

  >2 0'0 ก% %0'ก'/  $  . %.-ก@%%0ก  523+-%

*+/1'  0 24 20& /'+:.+ I +4E ก 60  0   40 ก@+  2534 45 ''ก +-ก-+ % * K'' /0<> 8 5 ++(  ก5 ''60 K. 02ก   2537 42 0 36 * ,. 0;$;  

2

4  /0'* Thierry Mugler  6-:  *; 4' 68.:กกก0 '*5;  2$6''0 0)  66&% .ก2,.'2$*ก5 ) 1 **@ -+ *''4 % *4 2/'+: &*3-+@$ 1 2&ก $&-++ );ก4E 4&*3-5ก<MNก' +4ก@  5ก-&E:2 + ก + ก ก 0  2539 /'+:ก''.   *ก &  .-4 *3$  ก ก@ก4& %05 0$0-2 +,-.ก@ 02$0A-4 &/O,E:89 2533 73* ก'' = ก- 8+:*'*-0  ก 4P0-8ก )1+ก /+( 5'-& &/O,E:4*ก '/ก-&  ก&0 / 60 -'-&&ก'-9 ' E= -&ก + 8 )*'% 42ก- 8+: 0'-+: ก $4%%0.-8 '' $  )- 2  .2  1&ก ก '52 + 4%%0  *2/'+: *ก * -  +&+  0  .4 0&.ก-ก 4ก' กก-'+-''
2 461029  /0 ,.4 %% )4-' +ก กก'  /4$ 0& 0&กก0* %ก$4 ;   2ก &  ก'.

3

46*02$$4% 8 . :*&*;  ก9.4 ; +  ก9E:   /4 กกก*' 1$)*4 - &

$*0 $ '%%0 ก'73*-กE: ++89 2533 0& )+0 ;$ =  ก9+- : 1 *ก0&)2 5; ก 2 6 ก'ก / &-E %0'ก ' %ก  2534 ก-0' 39  -กE:-3 2 %  2: /&-E +'ก ก , &+@$ 'ก Q- กE:+ก* $%กก /0 *ก %  %   2 2% 0    2  ( &. 2 % %0 6ก%0)&ก-กE: ก+ &;-0 & 6ก0 ) *'.ก/กR

1

ก) 5  5 8   $)*$%0+ ก&ก 4E 2 'ก ก'ก0= , -กE:2 6 &ก Q.  R  Q. 4-00+/ (*)R $*+/กE: $)*0&ก $ /&-E 2ก/+%+ ก &ก  2535 -กE:* )* ,-..-4 +( $= 8   0-%-0 .2 กก 5 )3( ./48 E 0 ก ก@ &' && 0 ก.4ก  * %:'*ก/.H *ก  6+( ' 0'H ก5;ก-04 ก'ก.+)*ก%ก**--  *4->7U$)&.   /4    4.-4 /กก ./4') ;$* ก0

2

02กกV 2535 -กE:.'2  ก$*; ก5;ก-0  $% กA/&-E *2ก( $ +ก@.05;.ก60 % 5;6 ก'ก .ก-+- , ก 32  -+ '/3ก5ก52ก)0*%0 ก - 5; 3E*4 ก)1/0*;$ Q%   -+ '2  +0 + )3+ ;ก%  ก-% &

1

2

Bangkok Post, July 27, 1991.

Bangkok Post, July 21, 1992; Nation, July 21, 1992.

4

)-  0 ( % ) ก-% & - )*2*'1-0'  ./4.&:% ก0 3

& )3%กกก )7&&/'R

'ก  % ')@& -+ 5ก%73*%0 *ก)0 $ Q -+ *2 .กก@&  * ) 6 :%0R ก)'ก  40 %%0*/20 ก +% +$& & )0 + %%007 Wก-++-8.:* %60 -$-  -$ 4 2535 -กE:&( ก@กก+*+ก.' ก%  ก'*;  *&ก % ก ก'ก-กE: ก *2.-.:*3 /0 8  & .4: ก-0ก'-กE: ก@5)5 *@%00+ X กก -กE: 4/ก-&+%*? Q )5 $...  % */0*-0ก)*'... . ' '.0กก-% 4/ก-&.ก1' ': 0-6ก4  %ก@++   6   6  6 6...  6&.'-9+: '-9%<: :...  .R 'ก +ก .%   %กก&กก' 8+- Q %  'กE:2 .: $ 5)&- 4/ก-&ก@&Z( &&Z*0 ... %

8;ก9ก'-*&0ก4/ก-&...  +& ) % & 0 ก+-'2  %) % & ก 1 ก 8+- *2 -0กV* *21-08 4... *2 % & 1 ก/E,. +  R * $* 5;2 %:' 5ก*& /3+*  P0ก-  กV* ก)*0 A-42  $  A-4%%0 '2$** @2 ก* $ *ก) 'ก ก@ %+ $ Q'ก2 %&-$*0 ก@+ )1-0  ** +)&*2&*   2  *2 / *2'ก ก .2  6 :.ก ก@*& +$*... +*กก@%R .*-ก.. )*'&) Q- & %0 /&-+  %+ก+ +- %060 %/&-+'/ก:12 R กA-4 'ก= -02 '-/4-B1/01  -0-%0 +-0++ก)-0&ก %%%0  & กกก&ก0)- +.

3

4


ก

 , , Bangkok Post,  Nation,    31  2535; Nation, January 5, 1993;  Far Eastern

Economic Review, January 14, 1993.

5

50*2.-.:$*0 )5-กE:.0* 1 ก-0'ก กก'-0* )*'' ก&)  ( */;$ ก  2 (

ก 6 :*&)  &.  ก9+- : +502  $ก@* %&ก2 60 -$- -กE:%%0  0 ก$ -&)ก&กก4/ก-&.2 กก'ก P06ก*36++(  5%<W 4 6+ ก0 %  ก*  ก 'ก9+- :ก ก  ก9+- : &/OกE:  G@*36+ก@ /5 ,   ก  2535  E 2 1. -.ก9 0'/6 ';ก5ก ก&0ก%กก .2 * ก  ก;$6;$8 *  0  ก'ก)*0  กก  02ก 2536 -กE:
* -กE:'-0'2@&&-*+/กE:&-.2 02  ก5' 5

  ! " #$%&'()*+),-, 2537.

6

$#-"* #%', $ก #79/2536, 27 ก 2536.

6

ก9+- : +$+ก  -%&5;2 . 2 * % *ก-0/'+-*+/5 +: -กE: -ก 2523 2 ก2'$*0 5;2 . * % -กE:+*ก  11-0 ก%+0)-% P0' +ก0 5ก1 .% ก/.H 2 5;+6 * ก 4) %%%0 4%5'ก-กE:6ก*ก . ก  .08 ก@& ก*-  . '0/,. 60  , -. +.&ก,- $ 4)%0. 'ก,-.%*@' +  Eก@ก)0 ก+0- กV* 6'E+*ก9+- :@'ก+ ' +%%0 '/ %ก ก'ก*  6  4& /4E:ก@%0 +1.-.ก9/4E:ก@& + E ก* @&-$ 'E:02กกV 2536 2ก--ก-+-B&  * ก6 % * 3*=H 4 8    1'/4ก@0$)*; &0 0

ก&0 $ )*'ก-0''402$ -กE:)2 * *  0

ก*. ./4 ก-.2 %+$00'H ; 1P01/** $%3E & +/&-E 0,-.& 6ก'2  $ 2 &ก-กE:ก'/&-E ก)*0ก+ 02 ก/,.4: 2537  + .E . 0+:E  , -.  :ก'1[1ก2 ( *8 *.0

ก0$)8ก0-B-4-B'8 9 ' 0--ก-+-B& ก กก ก'2 * 4&;  +&*0 ก+$ $ 0 + 2 >+ก* 2ก>  ก-0 &ก>2* >* % ก'กก ก  1ก@'กก+ก$+ก 4%%0' K *+5ก/'%0 */&-E *-0 E  /4  4%0' 8*.+   6ก & *)--&K 8 ; 3ก9E:+'*ก10/ /+-4&  8*   5 *4 ก1 ก  ก6 ก2ก-0' 42 -กE: 28 กกV 2 + .-.: ,. /&-E  ก( )'/3 ก  '+ ก $ 2$ ก /&-E ก'ก( 7

%0'กA-'+-= &+@$ $%0'ก5 0.0& '/ก  -กE: 7

Nation, August 1, 1994; Bangkok Post, July 30, 1994; 
, 5   2537

7

 ก8& - 6กกก/8+( @(  $ 0-.4:ก+ก'*

 8  &  8 :6*& 20 * 3*=H  60 '&ก= กก/8 กก-'/0.-89  (),9 .-89&ก$)5 +:  &กก'-&+& '/6ก,-. ก6 + 6+0 &0*  %2 6&+ -กE:+0&--ก-+-B  20   ก ก -กE:'ก + +/&-E 6,E  ')0 /E% .8 .กก* -กE: /]1 ก ก-กก/8%+)*ก--ก-+-B  /4  'ก2 ก'ก4/ก-&*1 6 : Q.ก%+ *ก*2 %& ก'- %%0*ก%%0' ก. ก'/&ก % ?R &0* $5 Q& ) %%0' & Iก%*% ; ก'.8 %05   $?R -ก- -+-B  5ก ก&0*  QSuzie Wong  % R 5ก.05; Q.2 %  ก 12 -*...5ก ก %% $+- +5 +0 6,E ก$ $ & %0'ก ก *% $+-&-( *2?... 4 ++ ก'0ก0' ... ' ... 8&+ $% *ก8 460 -$-R &0* K'' $'ก.?+-ก--ก-+-Bก9E  &)' 60 'ก'/9' 4 0/ก-+-B.  4+ก@%00-$%** Q& *@%0 .ก $  0%* $. $... & '-&-*%3ก'.  $  ก*2?... +++ 6,E ก$ $ **+กก*ก%* ก( ก@%%01/0%0ก-0R &0* / Q5/Eก-0 % /E& +>Mก'2  $+%  8 ก&  & &+%... )) 6'E& &- 2 + ก &$  ก9+- :ก$ 5  -' & *  6 2 5    ...  ก* /กก++R 2  Q.2% R + %.240    0 $ก'%   * 2  & %%%0ก&ก6 1,  0/ก-+-B 2 .4/: &0*  $  2 2  .4: *-กE:ก'/&-E ก)K 'ก/& -E * %  2536 . 1*3- ก*;  '/ 0 /&-E '7 +ก'1*3-2  +%   %0 กE  $ก4'-%ก?9.ก'ก*   & ].กก'+45-กE:%1*3-$ก%  )32  $2/ &-E %* ก'+)*&60 .2$= ก*'*,-.* %ก'4%*@+ ก )3ก1 6 :+

8

2 * $1%ก8;ก-' '* *6 ก'/&-E 6  % .   & ,.& )ก &( ก@ก4E .ก .ก-+- , --4 - กE:ก'/&-E ก'0 กก.-4 )3$= กก/8 .0 ก( .' 0- +&*0.2 0
)60-%5+* *ก * 02+ .กก' 0- .2 ก@'ก  .    $ '1)@&. -กE:ก''-  2538   ก & 'ก1,9E:ก'/&-E )ก= Q 5 ก++กV* R 8  *2 ก9E Q. 0กR +- +( ก@0*20)-1-0.0% 2*%&2 . .02 + 2538 ''ก+$20 2 ก *.E.0ก'-กE:& %%0ก9+- : -- 4& %0 ก6ก4ก 0*2%ก@+ *.E ก@0-1 &ก% 2  'ก- กE:*,-..2 & * /&-E %0'ก ' ก9+- : - ก & %0 @& ,-.ก@-0&*  'ก& * %ก@%05*ก-กE:) % *; * ก  2 '. +0 +& &-*2% 2 * $ $)*ก2 ,-.6. '02  2538 ก*0  ก(  -กE:% *@%  /&-E ก@% % +6 % $ 8ก+  )* ก  %' %0 2  :6. ' ก'02  ก@+ - กE:5;61ก ก$ +/&-E ก'ก( '%กA 2 ก%/ก:0)-%+0 2538  *2 /&-E ก@% %0*@ ก E  -กE:)* .-4 +( +ก+-  *$ 6 $ก 9

 %0' ก ก  2 $)ก/.H 02.?8&-ก  4ก%'5/  .ก1 ',

73*'*-0;$ & /0/0 0ก18. :ก'K,-. 'ก: 50  2539 0 2  - %0 ก6]9E ก 5',.-  % ;ก%0&   % & )*

8

9

Nation, January 3, 1995.

3!" , -"!$ , 10-11 6*ก- 2538; Nation, November 11, 1995; Bangkok Post, November 13, 1995,

and January 19, 1996.

9

' ก8กK%0 ก* / ;ก6 *::ก'%0$0*2& )*'*-000 ;$  +ก2 &). )กก@.2 +*ก ก'/& -E ก'ก( ก 2กก( -กE:5ก&'. .+-06  ก?9 ก@ก 10 /&-E  52*20-ก+ 5ก&' '- 0*ก' .+-0 

& &-*2%&- 2+( 1 ก+ก8+-4E ก ก'' $ ก-++-8.:/&-E 0- *  4* ** +%

 *$ -กE:ก@ $)+2'0$) 5+ %0. 0  1-2   % &,.&0ก //0 0$ ก *1)  /6 ก ก 5 %  ,-.ก@&0 '*36+)*' 44-'0 ก' กH   2 -กE:* ก+' กH 3 /W Ryutaro Hashimoto % ก''*;  2 6'-$747 G-66+ '-02 28 ก/,.4: ก 2 '-& 2 5;'-E .0.2 *160   ก@5ก%0 2 '-<-5 ) )>60 -กE: ,.  '-E&/0&05ก'' *ก5  * -กE:)E 3 /W%'.2$'- $  -' 11 ก & 1 &ก% 0-กE:)กก)*'ก'>W 3 /W ก* *- ก +-ก%3 /W2  2530 ='%  3 /W+ *   >W 3 /Wก@ * 2  $1%60 % ก *2ก*@0(  *$ -กE:ก@)* ) '3 *ก'&/O,E:+ +) )20  ก*18. :% -กE: ก  /4  * *ก', .'  '/   /4&ก'-กE: .0 **+ ก'* 0'*ก. ก  '6+Z -กE: Mก 'ก*;  .ก''*  -&)@ก กE:$)  0-*2 5ก''*+ก'&/O,E:2  16 ก*   'ก@%*+ ก'% *=H +0- 18. :

2 7UW'ก4E &/O,E:60

8&ก  /4+ ก  ; 0 * &$ 4ก.ก :8.ก@% )4-' $  '     0$ $5 -'  +- .4:+ % 2 /&-E กA+ 10

, ! 'ก89: '('(*-:-:($ '  !""  ,-# !":($ก

11

 )ก);ก#<=> %ก, 2539.

10

 _ก-&.ก( 4ก@ 'Wก %  '/ .ก ก  $ ก+ ก%  +% &*  %&ก  0*:**  26 .?9, .,.-กE:*+5;;0-&ก2 '-.E- : '-02.0 ก  ก-0ก'/&-E 2 '/9 $). 0@ก*3- % & &-&ก 50,.*+/กE:  $5ก+ .-.:+**2.-.:60 % )4-'

&ก$ 28   -กE:ก@W ก8%/&-E ก&ก ;ก6  P0I  &ก& ก ก *4'ก'ก9:2 ....+: 0)3 ก-$ *; 2  กH '* *2%+:ก&กก.  ก-$*;  *0 5 *20- +: /&-E  ก8$ 8+5'ก9+- : ' *'/9 $). Q*ก.'&  $ 0  %.ก%    .กR '-$'ก 5 0 )+2 &ก-กE:+:& &*กก $52ก* & ก&ก 8 $%60 %+ ก' ก ก-$*; ) -กE:+ก + 8  24 .?9, *

ก-ก*20-ก+/&-E ก'+: E ก* $.ก & % ก/.H ,.0-&-+/&-E 2 ก@5ก0-ก@++:%+5+ก'*2.-.:+(  6.+: -+:@+ ก/.H '2$%  8%. +ก)  *+ ก)*' 50  'ก: $ +  ' ก8%%&+=''*H  /- 0 2 2$K ก  *2.-.:K''$ ก 2  $ ; $K'' 2 6 ก'+ 8 /4  12 ก/ - )4-'  ( @00ก 2 /&-E   0.ก( *'/9 $). ก@ก ก-01-0))  /&-E & %0- *ก4%0ก *  E 23 .?9, -กE:'-%ก?9 )กก'  *'*&0ก%  +:ก' /&-E   '*.'-กE: ,-.* $ก ก'2  $ E 0 ก /&-E ก@ ก&ก'+)&ก?9ก45กก.+ +*ก4) $&- % ก'ก?9ก@ 2ก&0ก*2  $ '* %

12

กกก#  

11

2 &-&  %$%0& ' &ก ก'ก*ก'/9 $). กE:& % &4ก ก@+ 2 ก' */&-E ก'+: กกE: ก'-2*  +)1 +0*++-  &)ก/.H 

*;   2  $0)-  60 %0'*@'&ก-กE: + *+/1 &-$%)3 %-กE:& * % 4E% ก@. '/&-E ก' +:%0 8+  4%0*$)&&*3-+ /4%* ก'ก*-0 - กE:1./ก $% 11

.2  $)'/334-ก  */7UW 28 .?9, -กE:).-4 * . ./4)'* * +&ก$  48..* $  0*:+ก@*ก 50  'ก: ก  6 ก'ก$  +0  13 กกV %ก-06 .ก'ก ก  6  ก@%ก-0 28 กกV )*'% &)ก   2+&'''G@N@0-$.-  & 1กก*1-0 ก'26 , 10 &*3-20$)- *  .2 4-' 2  $ ก+ 1&*8& :;$ .ก 2 ก'/&-E %%0   %ก%กก ก'' &ก'%. >W *3-%%02 $  'กก*$* ก'6 1  ,-.

*; 4-'  %%0+$&*+  ).0+ ก* &ก6 %1 2 &ก5ก&0ก8 %%0 .-4  ,-. 4 ก+ก'/&-E ก@%  13

ก. .-4  )+ %  ก&0 ' 5ก++กV* !

+.5;-$ ก@ *'0- -กE:% กก'6  ก+%  ก' (  *&ก*+(  8   '/  1& %6 ก&ก2 .?+-ก%  % %&-( ก '2$*ก04-'0 ก+)&.&: '/E &-0 . .&:ก',   -กE:5กก* /&-E * กก  8.2 .$*0 33E ก*;  'ก &  -' 0  44 $ 0/   ก*2ก'/

13

 #)ก); <=9= ,=#+$#-' *ก3@ ! 3$  :$ .'  ก '

12

'-0,-.5*' 6&%0&ก .?+-%0. ก  ก2 --4 +ก  4ก@)*1-0* ' +89 2533 4A-'+-* 4  %0+ก'ก. +4'%K  & 1ก/'*  4 0 6 ก-% .-.:*2-ก/ก ก'0-+04 & +-8+: 6'E0 E 0 ก4 *' ก00ก-0&ก.  4 ก ก2ก*; 0 ก%+ 8 ' ( .  40  2538 --40 /[-,  ' 5 4 45  '1 '4%0  0  0*@ก+0  ก & ก    0@ก2 4'* 0ก-กE:2 .ก-+- ,  *&ก/&-E 5ก%ก%ก@ ก 0-00'*; /)*'ก 'ก: --4 %0 *6 ,.%00 ;$ ก 0

5; $ กก4ก@  /ก '&,-.  4 2' .[ 0*--4*0+' +2 ,-8+: /ก8+: ก2   กก9+ ก  4ก@ '+)*.1-0* 0 $)*ก /   )*)'ก 14

&

)/ 6W % *'*%ก  )*,-. )'ก&ก ก ก  .ก )&+ -&E3E   %  ก&  &- E3E 0 +% . ก)&

ก2*กK-Kก 'ก: 2  0 $0& %  % ,-.%0    ก@,.4E ก-0 2539  & 052  (  -'4  .0&  8 ''1/6'$)กก ก' -+ E&ก  )@& ก 03%2  MU 0*ก/ก( ก ก'+  กK-K  /K   <7.0  2 ( *&ก'ก +ก*ก +% ก 50  ,-.3./4ก/ 8%0.[0 ;$. 0  ก  ก 
   ! ก ! ก.   ก   ก$%    ก  ก$% . %&
'(  )*&  ก$  %&
'( & !   ก$

14

 Bangkok Post, February 4, 1994, and January 18, 1995.

13

+ 
, &  !    ก$!  %  ก   . -  ก ก$  -  ก    ก$& ก$ ...
'.  %  /  "" 1

.    * ) 232  "" 1 /  "" * 4 %5ก 
 / *(&6 7  *(  / *ก !  ก$ ก. & ) 2/  %5ก  ก   !,ก$5ก  !  &81  &8.  ก$! - % 4    ก$  & ! ก 
  ก.  1

* / &   ( &4 
+,. *  ก , /  ,ก* $ ก   ,ก$ %) 2 .

/ & 1*     / &ก) &  1*ก$
.  , / &
,ก$ ก !

. -    $&  &, / &
 , ก. / . %*    $ 9 'ก+%*ก 4 $)  8+-& &-3ก*   50 ก 2 .0&' 61ก% , ก   * .  .ก 04'+2  ก +22E 0-1%+ & /0'-*ก'  /0 0 *& ก'/3ก/8*  + -++0 ;$ ก8 2 ก ,-. $))'/Eก )*'กK-K *36+ ก5;*+/กE:)3( *  ก %  * 36-Pก ก 2-'@4  '- -+  ก % &,.ก //0 0 * 8)3 $*0 $ 2 6 ก9E 0ก9E *; 5;)@&

------------------------------

1

21. ก  กก  ก 
 2539   69 
 !ก ก#$%&ก%ก'(ก)* ก$+$ ก ก),% -%& ก' ./0
ก%, 1 ก%%1%ก (## #23
&$#ก% 4 4ก%/ก-( .567ก7 +,
ก4//##-ก+// 2 .##8 %'5 # %+ก,9 ก8  ก%%6,ก :%ก%#.+6 5%5%#; ;<กก'56&6ก$, ($%6//%&ก%%.8 ก'กก.8 & 3ก .+6ก9 ก  #ก%9> ก7,,$#$##
$%$6#$ + 375$%6#8($,3&., &. %6% 8 #,$(/% 38@$ก $.
$ 8($%$

 ,$ก%
$  (1%)A1,%-## %/ ก#23 !  ก% 5%*- /0 ,B)C
 ($ก%ก),%## :(465กก1%)A1,%- +6#ก'.8 &.ก 9ก # 
ก$#23,< ก%95% ,D2! # ก8 %6 .1557 7%/ก%ก%/$ .+69  ,( +,/ก%*ก (#238($&ก7  ก%
ก$ กก 8
  2539 ก%*+%ก.ก%E(4ก#F%ก%9* &ก% %$ +ก%A ก@2 3 $ % %A> F%  
5#ก5$ #9+6#912ก กก%*+,ก%6/ ( ':4 %/0 ,ก> /%%% :(/% )ก%$##8($   110 $% %A> .%$#. 1 ก#   7
$ I ก%/9 83:%ก%  , (
##,9ก% 4$4กก737ก ก27:(%6 * &D.%6F1Cก (,:%(# +6 . & , 
59FJ#23 ก$3ก> 58($
9( . 2539 ก',ก37%.กก% . 4$4 ก9(.!$&6

 768%8 8($ กก
+,6ก%* +,( .#56.ก;K ก#237%/#56 9 ,
$8($%/ :%(%5ก +6@@$ ก#23
ก%
$ '&/,ก%.,7+
 %&ก% #,( 
556
$:ก+กก%L %%AF%%  ก%32 #
$ก%/9 8($ +กกL %572:$ $#< /ก/< 8 (กกก/ก%/ก-,#ก &3 %@5(ก%8($(ก3($%AF%%  %6&F 8,#$ +#' ก%/9## & +  .1%)Aก 5;/#8+,ก:6
9(  ก'':ก9($56ก/ #%6&F 8, 1


 Bangkok Post, September 13 and September 28, 1996.

2

4//F%% %&## +,8%ก', ก%%.#1%)Aก 53ก'8($!
$'/ก-##3ก' 8($ /8ก/#($
 1%)Aก 5;MN
 2536 #*6  +ก$8#%AF%%  #%A/&ก7@กก#7ก%<(+#$<(# ก9 ก &ก%+6!$7 ก%A/% ,กก((
$ ก%%%AF%% 
  :(8+$ก #,$ก%
$ +6%A/7@ก,$+6%6// 8  /.3A  F- , %6:&-,&&37 9./(75,+6กก% .7.!%6:&-#, ก#  (!.8@2,%#%6// กกC $5ก& %ก%*-/ก-,
$9( ก &ก%($กC &37%2F /
,3  O%AF%%  88  %6& 8  กC#$//7%/!$ 7556,$%/
&$%6&& !  &9(กCก, ก%6!$ 75 2 ($กP ก%9$ &9@ -#  ,%$@% 
$ก/%6//.5ก%AF%%  +$ก'8 # /ก +, 8 
&ก8ก5628($7%/,  '.0 กก/ก%L %6$%6(',0 
 
5#   Chang Noi   ,-# Nation $@2 :ก%F#ก +($ ก/&/$กก/#.+ก.,$ ,# %AF%%  %@.%6(' O+ก.,$8 8($#.
 :,68% +, %6(' 
 :, ก... ก
$ก (7@
 %,$ก%%$ +//8  .+6 % 3

%. 54 A  .
  %663+675  P

- <%&9F /K ก#ก%6+%ก%$
 3.ก%(75ก%  .#ก O  ! ((#3%6//#8% 
$ก // ก#(3 !  (%,$ก% ( ,%2ก,%5% 5///ก8($%/%.&&  3 //%56#ก%.8 P

4

($163 5ก-+6
ก$%61 6  52,$%/;< %615%68 K #ก#($ก%
&$#$ 5%*- ก #  .56 (
5# & 75  %/7ก% .  8 :%

ก%/% % ก%95% ,  8%$ # +6 8%$@%  2

  ก 


3

Nation, December 10, 1996. Chang Noi  ก  ก

4

Bangkok Post supplement, August 1, 1996.

 ก

3

+ก$8  %61/%%ก%7#ก##3,ก$8ก%/%%9   
,$ 5

@&, 1- ก),% - +6ก9 ##$1 F%&F%% กF%% 7&


9( 2539 %A ก' / 
$กกL %7ก%%%AF%% 
   % %AF%%  @ก,3#23 
,$ก%(+#%61 -+6กL %  5$ก % @2ก%6  F%% &, 5$,7%/กก%%A/+&, #5$
9% ($ก%ก#$#ก3 กก   ก ( 
5 ก%6912ก)%AF%%  +6%6// #%61.0
 18 ก% 2540  ก7%+ก & ก %> 
 7ก7&/##ก'//ก#ก# 6 #/ก
$ & ก %> #%AF%% 
$3 %6 ก'56 57ก(
ก%,

@2,3  ,0 ก7ก (#23
1%)Aก 5#8
8 567
$  ,$/ก%%/% ##  /#ก%, /:,%(%(8($7
$#$%&ก% กF9%ก 5+6กก% .&6
58ก/  ( %.L % -1%)Aก 58 +,@2 2539 1%)Aก 5%  %9(R/  97%#%613 ( 40 $% %A>  (ก3 57
$,$( / :S%(.ก%กC 2540 3 %61% 3($,ก
ก%&' .1%)Aก 5/
&@( 
&2 // (%-%A> (8@2%2 F%#(  /% )8/$ 6 ก%%33!
$' ! ((& %6//57 ก ก%/% %! ((+6F ก $4$4%ก2ก8($9% 6;MN;(7   %$ก88($L F8 7 ,7,.5กก1%)A1,%-+6ก9ก% %6%61 ,(3 7%/  1356 :)กก% . ก'8 ก/56,$:)ก9 &&37%6ก/($#$%&ก%%6(/+6F%8($
&$%6//8.3!%6:&-#, , #/F%%  +6TF%% ( 1%)A+6ก9 F9%ก 5#(
 #%61ก./3 ( ,(5#$%&ก% กก% .+6 &&3857 ก,$/ 5กก%( / D2% @2ก5$ #$
+6F9%ก 5#7ก %- %6 ก),% - %.D ,-8!$ก$ 5ก,%61 ก9(
%61 3ก./ 5 $% %A> #*6ก ( กB, ( / %.D ,-8$ 68+$
 

5

6

Connors, Democracy and National Identity, 154-76.

Nation, January 19, 1997.

4

กกกก'.F%8* &-#7ก%- > F%32 95ก,%61 ก &(ก/ก$%
 
 #F% ก%-37%6ก#ก#
  % %-@ก, ก 5%  ก +6($,(% %-ก'52  .8 @2%2 7 #3  #*6%.D ,-8 %-  %@# 
&$38($ F%8* &-(5% 0 +$ F%3 ()+/8 .68% %8($#8 D2
%6(/ 100 $% %A> ,
ก1%%) 2533  <!8 ก+6!$&57 ก9(5& 8  95689$ ก 5ก% 7 0 #, ,
$ก567ก', +6 #(+ 7%/ก%ก91  กB,3ก
$ก (+%ก(( (56,$%$%6//
 
&.@. 6(+6 E(! ก#23 IMF  ก$49ก4 ก 15 $% :( .8##$ (7%/ก%<(ก( +6ก%L %กC  %6//ก% +6ก%/% %1%)Aก 5 , +!3856$5ก กB,:(  +#'+ก% ก#23 +,,$
$F9%ก 5
 0 $ +6 ก%:)!$ก%67! ( ก%37
$&&37#8 5 $ 6 ($ก%
$ก#%/! (&/,3 #,

 @ก(56
$ก%/9ก%(7 ก%, +!ก%L %,
/# IMF +, +$#ก/+%ก+D ($ก% กก%6/ก%ก% .ก, .56;MW%A/% %6%&91%%) 2523 ##.  5ก( / ก> & ,@กก((ก5ก /%%(&&378.
$L F+!# IMF +, #%3%ก/ IMF 
(  /ก/1%)Aก 5  %ก
  %%%6&F <,-/9+ IMF :5 ,%A/8%$  %@+68%$! :(56#& ,ก8 +$#23+ 5ก3ก'56(7 ก%3ก%L %1%)Aก 5+6%%AF%% 
  +,& ,(756%5% 0 ก9 ก9,ก%% ก'#
$% . .#$ กK%A/ 5ก(9ก/% & ,ก'D.38ก($ก% %/.8## IMF #*6(กก'&.%6 )- % ก%%2ก)1%)Aก 5,#% !5$ (ก% กB,## & ,ก/%A ,%1%)Aก 5

7

!"#$ %& '&ก ก # $ ( )*&ก+ก* %ก'%,-.%,-
/ก%&0  

 /ก#1*ก2 3
,&#3
&*4%ก/ก0 +.3 ก(5'++#%,-
+ก+ก$ %& '& '*ก (%, 5ก , Christiani Nielsen Thailand +ก2 1$ %& '&)(/ก%&0) 8194
ก  18,%&%,-
+ก+ก%& '& )(&5#+ก)ก +%,-/ก%& '&#1*ก2 %)ก ก
4ก: ก(%,#4,&3 ก%,-&*2ก2#&
'(ก 5*)(9ก2(ก
#,9,&;91-&< $ ;*#)1(%,-(&;
=4&   #&(%,-$ %&*45#"* ( *$ %& '&
(>)/ ก)ก4*1-

5

8/ก/   +65ก3ก'%กL,กก/!/.  57($91%%) 2523 +( ++;K%6 ก+6%A/ :( %  #  ,%ก < .ก%+%ก+D#38 8($8.!,+ก$< %A  +,ก/ก% #(56ก%6/ก% 7 +/8  ,9!&/F%% 56$8($ .5ก%% %6&F <,-#&8($ 5 -+$ก# %@/% %%61  %/! (&/ 8, ( & ,&6ก
ก%(7 ก%, +!%9*# IMF +61%)Aก 5ก'D(D$ก%/9  . %6&F <,-ก/ :5 ,, % . .#$ E(! ก#23
A6!$37%6ก#& ,
 ก (#%
 25   ,' 8($!$ %3%+6กก% .% & ,($ % %ก%$
$  % .+6   O%56+,ก+ก8 8($ :(46!$7%A/+6XJ$... ก %,$ก%'%61&, ;MW;ก/ %9%.:(%'P #( ;<($   +,%3%6&F <,-8 ก%ก,8+$ 9#9 F- /% ,%,3.%6&F <,- , ,%ก%+%ก+D#%  O%A%6%/P :($// ,
%AF%%   ,%,$8 9 กก/ก% . 9% %-  19%%*%6&F <,-ก( O( .%ก7ก%%61 8 (7 %/ก%6/ก%%6&F 8,P 7 5%*-3  8% +,ก'+@ !.8
$  ($ &ก

8

ก%,$8 8($ +,%.1%)Aก 53 %%AF%%  %'5 3(. 
&ก  กB, ,%#$ ก/  +67 +6%6( ก /%%59 %%@#8/@ก 7%5  ('(
$%AF%%  768%7%/ก# %% 
 #& ,$.$ %3 :( กB,1%)Aก 556
&$#$$8($ %6('2ก#
&$+$ก'.%3(75# ก),% -+6ก ($ก%/95กก9%ก)-  % F 
9T  +6ก & , //
$ ก%%
  %3 กB,1%)Aก 5
5
$ก/กกL %   (56ก8 D37, @ก%*- 9

7++$ #. ก9 F ,, &ก9(8  < ก/%3 O8  กC %.// ,
(56  %@ 5%ก ก(#%6&& ,  8($P 9 F( +@ < 
(ก',  %@+ก$8# 8($  ($ *3& ,%/%%%AF%%  +68
$  
 11 ,9 8

9

Far Eastern Economic Review, September 4, 1997; Nation, August 26, 1997.

Nation, September 4, 1997.

6

8 &(5  +%ก+D%6#&/%3%..ก8 
$ก (ก%!& $
 2535 +,8& ,ก'88 %( ,$(.,9  /%+6ก%7#$,กก/ IMF 6(9( ,(3%61ก ( %$2กD !$7/9 ($/$ D +6I%&ก'5(( ,% :(%6ก%$%( %6+ก$ % ($%A ,%+6#$
 %ก%$E(!
$   9$ %%61
$+$((  % ,/+;0 ($ก%:,$0
$ก/8+ (($%A/#  8 ,$ 5กก%.ก,3
 6 ,9 #%ก/%%*F ก%. -&37#%61 //$+6 /กก#XJ$
 %'&/ก/ก%,3 O%A/+&, P ก 8 +/X<กXJ  %6ก/($!$8 
&กก% . :( !$7 %6 D2#$
5 @2,% %.8 ก' # 10 # % . 68%
ก8!  (316,## 8 
&
A6 ,%   8 8($ 5ก    O5@.8($16#%A/9%9)
&8 ก, 3
  กB,1%)Aก 5P #( +,%/(ก/   #(
&  8  %6:&- O(%. %A/+&, ##$
5! (  (8 393 
 !$+> 568  +/XJ%A/XJ$
  ',#! ! /ก%A/+&, .ก%7 9(#%61 %A/ 8 
&+ 393  @256%A/+&, @$9* .8 # 1 9*ก'56ก> . 2, 3, 4, 5 ก'56%A ,%P  .88ก, + (## #&. D2$ 5ก+(## #/ก 11

.(9(7%/ก%%ก)ก%J8#$#1%)Aก 5 ก%/93ก/ก%%ก&, #/ก % ก7
$ 9S กก/81%%) 2523 :( 3& ก/9( , %6/9
%%AF%%  ก7
%D'5ก   & 88 8($56(+
5#$#  +68 
&#% ( +,% %6F ,% +6,( ก'L /, :(,%6ก,' +6 กK!%6:&-+6/% #  9(5 ,9(
5 %.ก565 ,ก%8($#8 8($ %2ก)  

10

11

Nation, October 7, 1997, and Bangkok Post, October 11, 1997.

- 1 %,--
+ก*9 &ก0 4,(  ?, )% %&( )(+4*ก$ #* (%@%&'&4.

4)&4
A &#) กB4*'&4.9+
'ก%,-
/#  )%,-",& ก1ก),9& 40 )+#,&"ก ก%ก8 *5)


7

ก%#/ ก,37#/ก%L %%6&F 8, ,ก$#9#9 F-!$ .(37  ก%3
ก%,/:,$ ##
 Bangkok Post + (%.%A/+&, O %@, 8($ 12

 5 , *%6&F 8,$กP #%ก ก%&%A/:+%,#-
& 2534-35
$9( , D2#/ก +,
 6%15ก%AF%%  +6%A 3 ,3 %618 3+$ % 37$ 9#9 F-/ก O
A6 ,% % 52,$L /, , %AF%%  +6 %%%(568 #$กก/ก% . ก%+/XJก% . (3[ก%
$  )*-##+ก/ก.. -]52,$8 %.ก% . +, (,ก> (/5 @$+@(ก% . ก% . ก9(
+ 9ก3P  ก3 9#9 F-(  % ก7,356ก/ ก> ก O@$
$8,  %6-#/  ,%%3 556+%5กก%/9(ก% .% F ก% . ก9(
%61ก!$7 ก% .%75 1ก7%/2ก'8($P 9#9 F-กก%@2   :($8  ,9!%&.8($%A/+&, 56  %@+ก$< 1%)Aก 58($(ก%A/. +,
,$ #ก' #$ @2   #$ @2ก%@/ก),% -กB),3%A/+&,
 2474 .%/ .ก/ กB,1%)Aก 5:ก ก%+%ก+D %33ก (#23ก', .5ก+ (%.%A/+&, @ก7+68($%/ ก%'&/ 
  ก +$3 #$ ก'.
$%A 8 ( 3< ก5256#$ +%ก+D D2 3   %.% 8   ( ก .ก,0 37
$  ( .ก/9%6&F ก##
 2475),ก
@ก%*D/D$8 %$56.ก8( %6&F ก!& ก/ 6@(@#1%)Aก 5:ก3#+61*5$ ,ก'8 #$
5@+$ /%%(%2ก)##ก''ก86 ก%A/ก (+%ก((
$  ก%L %ก$#. %/ .< 1%)Aก 5 +,56(75#ก),% -+6751%)Aก 5# ก5$+6#9 %6&F ก7ก%,( 
5%37 !%$,   .  %/7+67# , 0 
$L Fก%L %+6กK&&37D2ก'.ก# ก(-5ก3 %6//  /%*  F %&-ก'@ก:
 2540  !&  กB,1%)Aก 5/กก/,&, +6  D/D$%.0 ก  กB,3#+6%2ก)8 8($#$
55% 0 #5E(
$ก/& %AF%% 
 +6ก%L %,
/ IMF :(  5%ก)1%)Aก 58($ +,,$9ก'56 ก . ก/&&37%%/ 12

Bangkok Post, October 11, 1997.

8

56ก +675@/  ก'56(8 %.#5
$% #$ 5(ก% %6/ %AF%%  +65.5,% IMF 56กK%-1B%#&&3 +6%ก):%%$%6ก 75#  56,%6ก%.8 ก', ก%9   ก,1%)Aก 5+6(ก (
 2475)%6//3%6//5 .5ก9ก 9ก(7 8/.34ก 528  %$8($  (8%5% 0 +,(  .#(/%5ก%6&F ก+6.ก$L % %6%6&F <,-ก/% ก 3  3 B15 ก & ,50 ก'ก %$ ก3%ก%$
$ %A/% +ก$ กB,ก' 8 E(
$&ก>   %39($#  
ก%2(& %A/ +,ก'8 8($    %$ 56ก/% 
$ก/%A/& 2  กB,+! 8& +6 < 1%)Aก 5ก'2ก+6ก 568($
3  .%A/ก%6.กก%6+6  ,7

 ,//ก'
&$:ก  ก 7ก% ก)- 5%*-:(, .ก%9+< +6 %& * %/3 . $ก4&,$1%%) 2533  .ก (37  
,$#8
(.   2540 &  F ,0 #%/%  %/$8ก./3 (7%/ก%
$ &. + $%A/567 กกก',  .:%9,ก%% %  +57 ก ก' %6ก1  F &T#  56%6%&ก%ก/ ก&.
$
  7:7 :,3+/8 ก (!68% %68  +$ +6%6('5% 0 7%/.ก%#(%6// %6ก %%/,ก ก%63 ก'(
,,ก กก%A/ %A/&788($(.(   
&$ก (##/ก(%98($ ) O/ก+$8  13 ;<P #:5 ,!$7ก% .788/$9  +6/% :   8%$ก%/3&
5 ก !$ %/+ (##($%. %/ก3 ก'56 %@ก กB,88($ #%  ($ %//%6 F ( #:%ก%##(ก+$) :( #%A/ 5ก3ก' %. กB,1%)Aก 5 #:5 ,9  ,(:ก 
 8($ /9( , ##($+!(  F%% %/ ($ก%'(,,0 #/กก%6ก
,@9 กก 8+68  (@2!#ก% ก%67#, & .   
&$:(8  < . Oก%ก$  7 
&$
  8 7%8($38 (. 3 13

http://kanchanapisek.or.th/speeches/1997/1204.th.html

9

#$7 %6@$ก$  +67
$ %8($ ก'ก/ 56
&$38($ 8 ,$, (3 8 ,$(.(%$ 8 ,$ ก%, P #,7  6กก #!$ %$:%
 :,#*6:% 'ก0 ก'+$  : 3  /ก 5ก9  !+%:( IMF ,$,9#  กB,  กB, %@ก8($ก%618L /, , %& 1%)Aก 5## O 5%  (  
%6&9 3 ก%56.3 8 7 . 7  % 1%)Aก 5 +// ก . +//  ก 3    9$ &,8($
$  ก/,. 3 ก'/ก  3 8 8($    9ก%/% 56,$! ,%#, 56,$!$
. 3 ก 8 +,
  /$ %.
7  56,$    %. / / ! ,8($ กก ,$ก% ก' #8($ +,#
8 8ก8% 8 ,$# กกP # %/ก1%)A1,%- 16##$  +,#ก':,$ก%8, ,(:ก. #!! ,ก 38 %6:&-,!$! , +6 +,5678 9ก#- O+,@$7 +//  :/  .! , # 9,ก%% กก 8 ก'568 7%'5 :(
 .8 ,( $ %6  $ +,#$7 ก1%)Aก 5/ก
$ก ก8 %61.0 D2ก' (.(%$  .ก #ก'8 D.3. @$7! ,! 9,ก%% +68  !$D.3 ก'  .ก... ,$@ #$ 56,$ %6 (%6 +6,$ก/ 87ก 5ก% 556 8 D/D$ก .
&$%. . 68% 8 %%. +,ก' 8%ก',  57 56@ .56ก$$,8. @$8 7 3 ก'56+ก$  กB,ก%*-3กP @.8B)C
 ## O+,@$ %@ 568 7
$ก/ 1%)Aก 5+//  8 ,$3 ( + $+%2 ก'8 ,$ 556ก1)2 ก'56  %@8($. ก%+ก$8# 556 ,$
&$ 8 
&0. :( ก ก'
5%$ %6(.(%$ +,@$7 ,3+,(\3 ก' %@ 56+ก$8# 8($P .37#  (9(1%)A1,%- 81,%%)0 +$ 7%/856@,ก5ก1%)Aก 5:ก 9F
(,ก'%61!$ก#$ ก%$#+6ก% 95ก,%61
57 #+!T1%)Aก 5 2502 $!5ก+%/(
58($5ก   +68($,9% ก%, /:,1%)Aก 5#8/+,3 @2ก%63  ก':&6กK
+% *-#!$3&, 8/ 2ก/7F / D/D$5ก%A/ 52%$ 568  7%/+%/(
5+6ก% (
%% ก##$
5 7(#  ก% 5%*-.3A,,ก#: ,กก% .7ก# 


10

@ก%*-3 +6,9  :ก8.  .ก/ &ก /%5ก   /%*+//3
L /, +6
5 , * @$%6&&8($L /, , + (## ก'568  9ก#-,3 ,(@(8 + (%.1%)Aก 5ก/B)C
 ก#$ก 'ก8 %$5/ , .,0 ,(5ก*]-1-, (+6ก%%1%ก% . /%%(!$,,$:ก

,- 9 ,&, +6/% :   ,ก$   ก%ก12ก)12ก)  (## ก  7 L /, &ก!กก  (D2 !
ก%  9+6(%8($#ก),%ก%,5% ) ก ( %'(-
 
ก%ก %@ก+6(,9#  D28($%/+%/(
55ก  %6ก1#&/ก #$ ก$  .&ก5 Oก #$ก$9ก%6(, 9# ... //ก #$#5 %ก'5 .กP

14

%63 
A6@/+/8 8($ก/& ,%/ #  
/.34กก'ก7 15 7ก%ก/ก$%&*5ก%F9%ก 5#$ 8ก#
  ก%ก/ก$3/%ก% ก 5ก%A/ก'ก7+$.(+$ 8 ,5กก9 F9%ก 5.0 7ก%- > +6ก%9,0 ,$ก% 9
 57 1.
$ 8($ 7ก%- > ก97% +,ก'8 7%/57 $% %.D ,-8ก/F%8* &-57,$
&$.
$%( 
,$%6/% :F  % (2ก0 #%61 +ก$<  & F% %-   %-,  & , 9%)-& +61 .3& ก%, ก#กL /, +ก%+6,3
5กก5กก%  กก% กก9 F9%ก 58.0 ก/ 5$3 +56ก(9$ 37 %-D',-
%.D ,-88$8    .8   9
 5ก 7ก%- > (56(3#%.> 8($.ก%#/% )ก D2ก 5ก%@ก  F9%ก 5/9ก/ ก#8 & & 3%@,-ก/ ':% ก- +,F%8* &-8  %@56+/# 8($%6 ก//% )กก./3 (  , (/%9+% F%8.0 .ก( .
$ @/,&, :%- +,!.7ก%- > 5 %9/ก388 8($7%/F%8

14

15

Bangkok Post, November 19, 1998; Nation, November 19, 1998.

5 E 2540 & Forbes ( 4*%&),&*54 1.8 )+#,&"

Forbes, July 28, 1997, 168.

11

* &- %6 OF%3 %(ก,ก( 5ก%&ก 5 7ก%- > 5679ก @. %ก) 8$ + $ F%.3 (56@ก,&, :%-8 (ก', F%8* &-56 F%8+(.
%61 ,
$,$+กก/9กก', P

16

16
5 .5กF%8* &-ก'8 8($%/
&$!%6:&-#&, 8 ก(%. $)8กF%.0  @2ก%63 ก%6%ก%ก'@ก//
$(4( %6 *2$%
$ก/F%8* &- .8#ก%&& ,'8($&(7
$%AXJ%/ +, 7
$ @.9$8($ 26 %-D',- D2, กC 8 ก56 75:,
ก%,( 
5#*6ก%% ก% ก%6%ก%,3!$@.9$%
 ก' /75ก%/% %
$ +6 #$!ก (,$#9$.+ก 7ก%- >
ก
$ ก 5ก%.0 7ก%- > @.9$ 888 %(ก'@กE( +6856%(ก  9
 ก'56ก9,&, , 7/ก,#
F9%ก 5ก%  7ก%- > /:( กก%6ก/9$7F9%ก 5ก  //
$/%,$&(
&$7%/ %-   8
ก2 7ก%- > .56%ก)/% )ก%$ Christiani & Nielsen  ( < 
&$38$ /% )38  & 9F1,%- +6,(ก%$ก'56D/D8ก +, ก' %-  7 2 .   %$$% .%$5(-#(
  &(ก/0  
 17

 กB,1%)Aก 5  ,ก
 6$+$%9+%
%.,0 3ก% . ก% +65 , * 5(-3(%9(+6.349(#8. (F%% ก %6
(@กกก%,+67 F9%ก 5 5$:%-%D-  F @ก5/2ก+6,3#$8($

!# กB,
$3+6กก##( %+$ 6  %@
ก%%/ .%. 1%)Aก 5+6  
 D /D$
 ก กB,3  9((#, %A/ ก%63 , ,  ก%
 &ก##  ก/ก'37,.!$%.0 @2/9 /% 9* /, .3
#@/    
& @/+6& TF%% +6 

16

17

Nation, April 2, 1999.

)(#ก1-#)*,9
, &&#)ก4*)+82ก(%-ก&%&#)4%,- )2ก%,-



Corporate Thailand, December 2003.

12

5756,$./L15%%-#ก%7/9 ,8.3ก91# +6ก',$ก%
$ %6&&$ %/%& *#  
%.F%% 

/+6ก%T1%)Aก 5 %.3'&(
 #$ #$#ก%:I)*7%/%/ก%/%. 72 ##
 2542 3 %A/,$%(#' #(5ก%/ก', ก%% ,0 ก ก
$  ก),% -%6:F ,%3,%8,%  กก %  5กก 2541 .%62ก+6%(/%%5%$กก/   8ก 8 #( (F%% ก.34%6ก1565(
$/& 100,000 
$   ก %6ก156%$5(-ก)-
$  
  ก%/ 8+ $56+(@.ก%$(
$   &%  .(.F 2540 !  7@ , :ก
ก%6
/% 5ก  ,0 5ก3  ก),%1,%-ก' /% กก ,, 1ก( ^+ก#%(( 10
/8 3 ,3+, 18 &   1,%-85@2 %9ก, 1,%-+6ก%/% %F9%ก 5 %63  ($1%)A1,%-&37#8. @/ 5.ก%T%618 (TDRI) @ก53
$B)C
 ก/1%)Aก 5#$
ก%%6&9 %657 2542  ก% +$,/  
 #1%)A1,%-7ก   $ 5 #$ @ , ,0 ก5%  5 5ก38   +(  (ก1%)A1,%-+6ก &ก%ก75% 5ก/ O1%)Aก 5#  P  ./กก# 7@
+ก%L /, #ก',7 ก38  +!/B)C
 #7 .ก +,(#+@   
5) Oก%,  ก# /ก1%)Aก 58  
,7% 8 %6   + (
 P 59(7
ก%4 4.//#  
ก%T+37 #8($%/ก%ก 1 
 )+6 ก)*-#%&!$
$& ,#R (  .+ 9(  /%*- ก%7X ##@ก&
$::,$4// 15%%- +6#@กก   %@15%%-
ก%%$  ( ;Kก1 !$:(%#ก%/ 88($& %( 20 ก%( ,
$ก/  7%/Xก./ 3 (,ก 
%&*5ก%.337+6.&F9-F % +,3 (3ก%65ก8  ./ก/:I)*:%1-D/D23,%2
54D378%ก'8 %$/. &2.9ก#-) /$+$!ก+,ก%6+## 5ก;ก;K9%3 (37,5/-#  ก''(  %9* &3 ก'ก%6:((,($ : +67%%% #*6$## ก&9 7%/,  +$ 59(9(.ก%E(
&$#.Jก &&6.#/ +($

18

>;9 E 2540 )
+ "" 136 5 %,&ก 131 5 Father Theodore Hesburgh ($ Notre Dame

University. Bangkok Post, December 3, 1997; Reuters, December 3, 1997; Nation, October 17, 1999.

13

กก56.F%% &, .,ก37%6('3 %A/ก+//F/,% 1,000 /
 
$  #.J กก/   /ก%1%(9(+6ก%! ,  ก(9(.ก%ก%กก +/ ก 5 F %/%/%38($%$ R.Rกก/,#  ก+$ D2%6ก.# 9 3 1999 (+ $856 2542) %&ก 9 %/%/ 72  (7+2 = 9) >> ( 1 F  #%28  68%7 +,#$ ,ก 999 @2%3 .5กก%ก%@((:%1-+68 56 ก%:ก 8  
%ก$( ก%:ก 4637F /ก2.. %.;K( /(  ##   . (L % - 8  ก%,37@ +68  #$   ก8%@ก#3 ,   
ก9 2@กE(:'# +,,7%5/กก# 7 .8 ก(-ก$3  ก 38 
& ! (#83 (   ก569 ,
$ก%%% ,#8%ก'8($, +,56,$ก% 
5.+$/%%((56%9(
ก$##56 88ก@28
ก%/%%ก%+ก,&, %32 %./9,% %686  ## 19

2/%%  #R (
ก%( 8&9 &8,%61:ก.%8%  7%/ก%ก91#%/%   9 F ,, &ก9ก,!$;<  (&%6&& 20

8ก ( กB,1%)Aก 5 +6+/8 (@2 %A/7  .ก/  #%%$8$ . 8($;<#/%%+6ก%6ก%6(/% 5 
$:%ก%   %63 &9  * 7 ก%% ก% !$5(ก%%.D ,-8 
ก$ก%2 F /
$ก#,&, %2;<@2 9((# L /, ก%#  .ก#%A/ O .8%ก (   8 57,$ ( /%6 * 21

%.#$57ก(# IMF %.8 P


 2539  % ก , ^ก'8 8($,ก#/%@8;  %.8 ก', %ก , ^ / 
$!$ก7ก/&37# 8 &,%4 9%$ ก-%.9% : /%$ :S%9(
ก%8 8 $ % 5กก %.37 , % ก , ^ ก .5กF',9% :ก/&, ก ( 19

ก%;ก&  ก&&, 4,(4%&(%,-&  ก%0 11 ก$ 2542.

20

ก, $4  2542.

21

Business Week (international edition), March 26, 1998.

14

F.ก .E %-

% - ก(ก#  +(9% : + $E %-8   %6/ก%*-ก%+(  % ก , ^ก'.กF.8 ,$
$  & %//%&  ก7(E(4+%ก.ก (#  
 2542 +,&$+6//5@2 10 $ %
9( %$#8%.+9(ก$3  .ก4
(.  2544 ก' ก/%%)ก)-
 #8 +/ก%/,$9 .%6ก 7%'5    #$4(-
 9ก:% % 3:%ก, 564+,X%7%/!$& &,&, %,\+ก8.9ก%. +,ก' 7 8($(5!$#$@9.8($ ก
& 1 6+$ 8 %6/ 7%'5
(ก ก./ &: @.8+6(/  8ก'0 8 +$,&, ก 5%*-ก'8&.& %.+,ก ก/4กก% @2ก%63 ก'( 3%5(578:ก($ &.5กR( ก%63 ก'%6/ก/ก%6+  #23%.0 #ก%,,$#(#.,16+6!%6:&-# D2 *@2 +# ก (#23 ก5กก%($+,6 %6% 8   +$ ก 5%*- ก$:5 ,7ก%- >  ;MW%8($
$ก/  ก/ก7 .( !$,$E(!ก/+!#7ก%- > 7%/( !.
 / @%+7#F9%ก 5ก% ก%F% D2 B-8 $ก./$8@2%&ก  5  .7ก> &( !.3
$ก/กT%2,3
556%.3@B-3+6%$ 1-ก%$+
  /%%(@ ก+6ก% 1 ก%+$%9%ก)-%38$
#*6.0 %ก%$
$
&$( 3%$F%*6 /ก%6 5%*-ก%/9ก%%$1-ก%$#23 ก #*6 +$ก',$ก%6.กก%6.
$%( :%ก%#.#  8($%/ก%$ ก #/&/$ ก +($ +6ก 1,%% .ก,,$#.+ก.,$/+%9%
ก%12ก)#9F- @%8 ก 1%)A1,%- +($ ก#$# % ก , ^ F:,$+$($%6(%6/
5#.3 +/8  ,9!/9& 1%)A1,%- &
$:%ก%,$&6ก8 :%ก%#.   
&9 % %6&&/% *3+(ก%,,$E(! 5กก#//
$%A/9(ก 7%5 7%5.3 5$$%5ก:%ก%#  ก'#$8 +6@ก&/$5/,8$  5ก3  8.ก%$#.,%59(. +$ก'/ก% J8 $#
$(#(#..57ก( /% *J56@ก37 กก% .ก' ก$$ %6-#   + $56ก (5ก+%5
5 ก8 & กก',  2542 %: - 8 $ก( .#  
%.37@ก%A ,%(ก5ก,7+F /( ก% &%6 ก%738 
&%.8 F%% (
%A/ +6&(5,9!ก% .

15

ก#$ก/ก%%-%& +,8 &(5
%XJ%-%&  7 . กก/%: - %328  
%+,6,$8($  ก%%$ %6.+ก$#ก#
%..0 ก
 2542
9( BBC ก'7% (,8($%/ F  1)#$8@71#-ก4 #$
5-568($%/ก%7
 7+ &%D +,ก 8 83 กก%7%5 %6-@/  + @2 56+( %+6/ก %(&9(3ก' ,37@ กก///# +6 ก'8  )*-9 ก)*- 1 %ก)- ก 5%*-5$%657# 5ก3ก' #;กD- Anna and the King  5ก/2กก 5% #%%657%&ก 4 Anna Leonowens (,$ก7 (+66% The King and I)  /8($( <  ##F%.+,$0 %6::-8 8($%6/ ก9L
$5 (+5 5% ;กD-,$ก%@ %.3
/% %&ก%9> +,($ก7 

*6ก%% ก% ,-#%A/ 7
5 9 ,
$8 8($ /8 8($  ก9Lก
$  !$ก7ก/8 
&8 +6;กD-(% Rก:5 ;6  ก9L (:5(3 ;,%-+) D2 %/8 8($ 856,$ ก9L 528@7 D  .ก4 2542 ก'@ก$ 4
8 ($,9!9  8%$ %6 7ก 8 8($ก ก(+6 9* ก +, ก'ก%6,9$ ',  %6('5% 0  . %6, 1,%-84//8ก+@ก,$ #%.#.0? F&   55ก ก &ก%
  %A> #%6,1 ,%-4//#ก%88 8($/.3A  5% 0 ก/#R( F&&3 ก9L
 Anna ,%#$ ก/,5% (F%% ( +6 @  O*6ก%% ก% ,%-$ %.3%6 7
$ ก9L( $,( กก 8 52 ก%(.5ก%6, 1,%-3%.?... ก%
$ 7 ก/ @ก,$ %6, 1,%-5% 0 +$6ก' ก%6%12ก)F ก%3ก%6%ก//%%(,7%%%6, 1,%-#ก%6% 7%/:%%3 (3%568ก
%.... %. #%.%.ก3ก'.56&/%.+, 4//8 กกก 569 ,
$88($/% : กP F& (,!$7ก12ก)& 2519  ก &ก%ก%28($6%/% #/%3  $752(ก9 TF%% +6 %6, 1,%-# ก#0 ก%6(./#$
ก$ %6('5% 0 ก#23%.0 +68 59(ก #8($
 2543 ก &ก% ก.8+6กก% .ก$$
ก&%92+( ก%$ก%6($ก%6(. 72ก,ก%/9 %6, 1,%-# 3%/%/%$#%(

16

 - +6!$/9##,$ก%
&$:ก3;MW;&. +6ก ,, 1-## +,3ก'%/%$ #-&ก +6,$ก% 
53 ( 98F  , .12ก/9 /% +6ก%+&  
%56,( 
5
%.%&#%6&& XJ#%(%  #กก ,3+, 2540 53
$%A/ +!5(%72ก ก+, a %.ก%6F/,%%%( +6&.#
$
%&./97 + 1,%%) 20 #:ก
%6#23%%)
   .#$
5/  , /'#$ ก#ก',:,$ ($ก%+!535(
 7%/- ก#&.F@2:ก 3F+/8  %$5กก%&*5ก%8 +, %.3+/56@. F :(&/F%% &. 88%3 ก+ก:ก
 2535  8 %$5ก ก .  ( ก%12กก%67!ก%! ,. ก%%6&9  &ก% +6/ ,0 กก/%( $ 16ก%#%1,%61&, ก#+4-9/+6ก%
 7
$%(,$   
ก%*ก%,#- +6#/$ %6&F 8,+6 !$7#/ก%%8 ก':,$ ก/8($+,($ก%  9+6:%1-($:I)*%+ก!ก%+##%กL  ก%(8 @กก(ก3 +,ก'8 %$8 '# 3%( +6-8($%/ ก%&.+ก:ก3 +,ก'%6: +,46- %( ( F !:4 / +, a F/,% ,(5 9 :%1-+6,7%% #*6-%กL
9ก&(ก 7
$ &.8($%/ก%&7%6#%(@ก57ก(
$%/ %$+,
46&&3ก+6
 . ก%12ก).   -
ก%9> 3 %6&&A7 , ก%+6&/$,5(ก'56 %$5ก+,%&5$

33 /%%ก1 . @:& 
# %%/56562(ก9 5 ,
58
$ ก#23 :(46%98 
5(, .5ก56ก$567
$ก 5ก%.,88($
,
กX
17

+ $%6&56   % F% ,.ก', %AF%%  5(& %ก%*- .(/2
%ก% +, ก'
$75  .กก   %@ก7(
%ก'8($ 7
$ก (7@ ก#,8+$7##@ก/ (/.6 D2ก./563 ก (
%&ก 3 +6 4 .ก%6ก7##568($%/ก%L /,  %$ก ก7 ,%#23 %%/% % .ก  ,%5ก $%&ก%+6   ##  8($,3!$ ก)#&.
5%+65$($ก2
&1%%) 2533 +,@2 2543 #% ก'ก,' +(
$'  
5
,#,'  ก( กก 2#% .ก%2(ก9 ก 5(ก%(+
$#,8($, /:,.#3 %.7  ( .5ก&.กก+กก % F%ก/ก& %ก%*- D29 ,% ,$ /ก.%/%6กก% %/. ,$%$ F-
ก$& (#23ก/!$7ก% . +6F9%ก 5%9
  ,$ก 5-#& %ก%*-
$(ก),% - ก#23 #*6(กก',$%6
$# +RW+68 ก< ,( +6ก'%  + :I)*&  (%9@( (%9  )
 ก)*- 
  3 (38  68% +6&,$1ก%%6%6 / $ก/ก 7%/5$7 0 3 (8($%/ก%./ & %ก%*-#%  F,0 #ก ก#23 +6 !$/// &%ก)-XK  % F%5%-/%%:%%5%.+6%6F
 F5/ ก%12ก) ก 5ก%% ,0 #&%ก ,  !$9:9(
%9ก',$กก/ก F +; %ก($ %63& %ก%*-ก/ % ก , ^ก' &ก/ก.&/$,  F+6ก 5ก%% ,0 %61 กก.&/$
$  7 ก% .ก%35ก/    ก+% %ก)#,8$
,7+75,0 ก.5กก  ,%ก/ .8 $ .0 #  
/%-(#/%%)ก)-
 +6%A ก 5,0 %: - 8 $ก(@ก#ก5ก ,7+F /(ก% &%6ก'8($%/ก%.ก,39T  & ก
(.  2543 ($6+  (/2 ;MW;%8($ กB,1%)Aก 5 + $ %- #8($%/ก%&7%6$+$ .@2 2543 +, ($1%)Aก 53 !ก78%+6 <!7%/ก%6% /ก%6% 7ก%- >  &%- +6  &5ก
$&+$ %.$ ก.5ก,( % %- 9$ก 
9ก +,ก' %
 2543 7ก> +!56  %8($

18

22

5ก&5ก 300 $/,#23 1,000 $/ 
$ 5 %9  1%ก% !.7ก %- > F / ก%+ก$8#ก%/ (/.,(! 5ก&,7ก 8# 23

7ก> +!3% @2ก%  &5ก%A/ + $%A/ /, (/ ,(,3+,ก ( กB, 1%)Aก 5ก', 5 %9. (&@กก5$.0 +,#8 8($F /78 52  %6+ก %A/ ก5ก!%6:&-& F9%ก 5+$ ,$%  #$ +#'
$ก/ก%ก91#,($ก% %/%9+ (L15%%-#ก%7/9
#&ก./9ก. 56  /9 ก9 F9%ก 5+6 / %8% 8($
$+ก    % ก , ^ & %ก%*- %.8 ก' % F%   +%
ก%%8%  5ก8
,%61 :($%61ก7#$,5  %8%8 8($#$%A/ +,8#$ก%ก91 # +6ก%%6( 9
%+//ก%#% %6 %69F%+6.%62กก($
 2541

  / ก)*-%9]+ก/%%)
 0 57 ก/% 5 
$+ก# 8  ก%+5ก   /
(.B)  2543 F%+&, E(%6 F/,%%9%62ก.
:ก  ก/ % ก , ^ ก ก %/ 50   8($5กก%%6 ก'8 #$%A/+,#$ก%ก91# 1%)A&3+$ ก '$ $$  % ก , ^5  ก@2 5 $/7%/F/,%% 500,000 /

24

8$ก(D2
 ก'8  & ,
,$ก),% -.
( กก5ก  )565 ,ก%ก@2 +!( @(8 8 
%568($#23/ก-ก', +,$ 2ก7+!.ก%3 +6# +(
$' %ก%$ 
(56
&$%6:&-5ก/ก-3 +6
#*6(กก%#23#& % ก%*-3ก'9 
(  . 1%)A5กF9%ก 5:%  +6กก% . ก) * & ,% ก) * 9 %-  /$% %$%%#(
 #23 +6กก>
(. ก% 2544 #(+%ก#$8
ก% .#ก+6($ , & %ก%*-(

22

23

24

Bangkok Post, April 12 and October 6, 2000; Nation, October 6 and October 9, 2000.

Corporate Thailand, December 2003.

Nation, May 4 and May 9, 2000.

19

ก) *7
$ก  ก
 
XJ+// / % %6ก/  
%56 5$9F5ก% %%8%ก8#ก) *7%% A &($ก% & ก 11 $ 7
$-ก% #(
 9(#%61 ก) *  (
/$ 575ก @  &.:(((9(#    +(ก%,%ก,%77ก+6 

ก ก%## +,4//#ก) *3 #,# ก) *,5ก /,%
&$ D.3
5
&,$1%%) 2533 ก%9  /% 57
$#8($,,\ #$8
+(# % ก , ^+6
ก$&( 9/%,- D2 %#9/9ก%+(:# 8 /%3 #.#ก/9/%,-   F-2กD23 ก) *
&$ %7%#$8, ก/& % ก%*- ก%*-8ก 1%%) 2533 ก%9> 57 ก%$#$ (ก%.ก) *(+ 
&$5ก$:,0
$ก/& %ก%*- & ก%,ก+,%/%9ก(19:#)#%&ก 7 & % ก%*-,$ก%$#$8 @2,3+3# % F% +, . ก
$& Fก'8($%/%6 9 #T + D2กก'%/%9,ก+,
 ($ #ก) *&ก

25

ก) *8($&7ก%- > :(,ก'8($ก9 .8($%$ ก + ก$
 9( +6!$@.9$7 #@:%1-8.F%8* &- +6+D ;E  &-#ก9D. ($%6& F-# - ก9ก'@.9$57 ก !$@.9$
 ก%2.%.&8   %  X<ก
XJ5$ 5กก%( /+6 กB,1%)Aก 5 8%6/< ก %.& ,56:%-3 ( +,
 2543 F%8* &-ก/.ก%56#
$ก) *
,3 @:%1-3 (#8%6/ก%#(9 +68+/8   
(0 ก8ก9ก%*-%.8 $ %. . ก) * %@,3@:%1-#,#23 
 8($/0 +,#ก/5
$F%8 * &- 60 $% 7%/9$8 .ก) *&%6-F%8* &-ก/8:(  :ก$ ก56@9. , ( ก) *
&$8A/9ก%ก$#23,7+ก> 78ก% ก)- 5%*- ก%6กก%6/9,#5กก%#8  .-ก' 5%*-ก%
&$%6:&-5กก%5$# @#ก) *($&ก ก) *ก'//
$-+6/% %%.0 #ก8

25

ก /-/)1 Mohamed al-Fayed +#+ Harrods )( * Dodi %,-&+
5#%>& ก2,

*4ก,-&4+
+4& %ก   & al-Fayed +4')ก &*+&#;- 9 )( Harrods ก2,*4*45กก*4@3%&
+4&

20

%.83+(
$',,+$5% #ก) * + $56 &(5ก', .ก ,  . #56 ,$ก%#,%/
(ก'# +,ก!%6:&-XJ8 , #ก'8  @.F9%656,$%/
&$  ก3 #,'
556ก/E(! ,(5&ก

%/%  
$ก%6/ก%6ก :(46& %ก%*-ก/ % ก , ^XJ2+6  ก/ % F%กXJ2 8($ก> ก) *%65/%6+5
&  ก)*-
ก%%6ก1:/1%)Aก 5 # +6$  
ก%กก9,&, %/8 + $# 9$ก/,&, +6 26 /ก8%562,+6 %65ก1%)Aก 5:ก ก#23 #%6ก1+&T 9,ก%% ,@ก%% %6(/ /$+6:%ก%2,.0 #,3%A ,% (8%*%-5(%6// (+ $56 ก8) D26$7/#  8,
5, กก 8 %A/ก) *  ก%
&$:)%6%7%/!$$, (+6
( I,ก%% /( +6%%(:)%6% ($ก%%%(%. 3($,(($ก% %/5ก)ก) * กK 5-#  #*6# .7 %6- #*6(ก +%ก ก) *. #8$
%A/57 ก:(.#,#23 ($ #
$F 5%19 ก  ก),% -9
 #23 
,7+
ก%6%9, F%% %6:&-,ก) *
&+%ก กก,ก%*-ก% .&.3 8 ก(. %/,7+
 2544 #59%%5กก%@ก,3#$6 (%AF%%  56,( F ก% .# @.9$
F9%ก 5 %A D2ก'./% )& ,% (#$8@21Cก D2%กLกA&(5#! ( &.กก$#ก%#$ (+%ก#% .,97
$! ก #$ก) * :(&6 82 +623 ก'&.ก.2
!$%%AF%%  +6#% ก%6  F%% &,  %ก%ก
9($ 5กก+$ 1#$ กก' ก%68  %@,( 
58($@2AกC 
$ก) *9(8 +,ก% ก/2ก56#/#89
 +ก%% 8 $% .%6+6!$7%. +$6ก'  (! (@( ก) *88ก กก%1ก( ^ก/&, &8   #,%%XJ$ 
$ ก/ Fก%% +6 ก)*-,0 8 +6กก5ก& ก% .+6 ## ก) * +( @2 ก%6ก%6(56
&$%6:&-5ก@/ก),% -9*ก/, ($  ก20 ก)* +6% ก'8 8($ก9 %&ก%+6กก+$ #52768%ก'8($, +,,$ก% 3@ก  +#6

26

$ก%ก  ก2;-*'&*#ก5
+ 1-+ 1-1 ก 19#)(ก

21

%3
&+%ก +63%A/##ก' 5-95% ,+/8 +$%A/ก0  &&6@ 
ก%.ก,3 2548 /&3#%6/ 7%'5
ก%$75#  
$9( 7(ก/,ก &.$0 ก ก) *@ก7:(,,#,  2548 ก%6+&&3ก
 .%  ก((  
$#ก D2!:(,%5ก!ก%+%ก+D
  %6&&!0 
%6, 1,%-8($%/ก%:I)* (# +,ก%63 ก'7
$ 2,23/ ก#8 &/ก) * +,#8($%/ ก%.ก,3 &/F%% +68($%/ก%/9 +#'+ก%
,5( D2+,8+,8% A#    ก3 +%   ก),% -#  .  .3. $ O%56$.
P 3 @ก7:(+8 8($ & (ก'8  ก56#$+6($ . F  3 ก9+657 1% . %3+%ก((  5 $
,$ 2549 ก) *9/ 
$ ก%.ก,3
 . 5-# 8($%/ก%/95ก&/ +,25ก%6ก1&&6 ##$/  +6:!ก/ก  +@37,#568 8($ก> ก ก#(68%ก38 &(5 +,%$2ก8($&(   (+%ก#$ ก+$ ก%#/ ก,3:(
5%6&& +6 %$ &/F%% +กก%%ก%$ # &/$@
$  ก$#$ กก%6/ก%%6&F 8,56 ( 3 8

---------------------------------

1

22 ก  ก ก ก
 2543    ก !"กก# $$$  %$ & $'ก(
%#&#)% ) !"+ก %&, - .)/!01.ก##02+0 %.%$ &+31  )#!"+3%"12 #'4+ก#.%. ก#3)01ก-ก # 152$  
6--.%.    #3! ) #ก +.%.01 ) %'  %$ &ก-.%.1 %#7+ ) $1#)%.8 
 9" -.#: #"
$  0#1

/ก3;< 23-ก-8-0 # +$#&ก/ .0#'ก# %'1!$#
#3ก#%&1=#3+; %. ก-ก#/%!> %&ก#=#1
%ก  %%#&="9## #3+;-0 %#&.;.  232.3 กก#% &%'%1 2
$<20%.21ก1 $ก.%.%$ &+3%?ก# 95
 2

  %?'"#3 .$ !"%.#-%")1 "2 0 !2+กก#%?$ #.

  23$&!" 5
 2545 "   ก23%ก-  ก#3!
$1 %.6"ก1 ) % &8 %8  $&$ 84 $0
  กA 23!101$ 9/5!$+ก .0 %?%"1 % % .  %!) !"%&ก ก#$ .0 0;01ก $ 9/52!0 2$&% " ) " $ 1 กก) %?/!9$#45;$#-ก ก#.%. %. -##11!2%? B$ 9## !" 9## C  ";ก2$ %#   %.0  % &  %ก  0 ก" ก) #0!) 2 Bก72ก  ก -
$0   ก7$1/#023%.0 $ -1-ก.%. #ก-.Dก'" 0 20ก7$-%1 ก+ก ก  %$23 กC !22 623ก
+ , -  ;.  1 ); กE

 +ก$ &F 1 0$#&#-%ก"1# 1=
F !"!;$#-$ !" "' ก;% #.0& % 180" !!' ก  %$ 7-  %$ 23!)!"%?$ #.   ก- %&)   !";

ก  2543 ก
ก กก  ก. ก" #ก" # ก  $   %ก &ก & &

%ก'" $( 
()$** *+ (,$  ก- ก  .ก/',$/"  ก0 , #$ # , ( #$ 28 3&ก  2543. 2

 4 #,
  (ก46: ',' , 2545)

2

#-%!) " Bก # 1 #1! C 1% 23  9" , - 1%?!ก#  %11 %$&   B$ &F ก#3!กF .!2% +32ก#&) G %%.0%DE  01ก# .)ก23%"1$0%"1%. !2  "!;1) 
$0   .)%&ก !2ก7+3 #"-$ -ก#--&)1#%#7 $$/-
ก#%#... .0
#1$-ก $ก%#1ก#0+3 1#
$0 %%.0-    %#0+ก!2C !1-#0ก#- 0ก-ก#%#"1-%#10F 1")
$0%! !   11ก$ %? %1"11 2!1
$<#ก$&% ") ก%.I&) $&% ") กก$02% ก1%? $&!".1"!"/
!1ก %&)1&!2ก7 "1.1
# 4
ก0%"1ก 1ก;#1ก
$0ก# ก/=.   $&!2+3!0;+;.    2 0%.+3'-2!#ก2I1); ก7  $#&ก#1-80 ก 5+ #45+%#&#'#3.#-#%.   ก71%?!"#ก23 %! !.ก ก#
$< 01ก 9"%63%.#3- ;%#7+
ก#กE%#&+ก#" 
$0ก %-"1.-1 "#3'9 1%#" 1
$  $%$/ก#45$#$  6 / 19 !"9## =#5 Benedict Anderson -##11 ;%#7+") %?/##..ก#%"1 8+กก#%?#'4+ก##:'  1
$  B %$ &ก-- ก # 15 %-"1ก-%9 %1 -ก # 15!11# 2  %10%"18 %?-1 .<"/M$#&1/#
=## !" 20 B!9  1 %+0C
 $ 1.ก#2$;+!"2!0+# 
#3-ก#% &1#-#ก # 15(& -!-!.C#39(subject)C!ก#% &)1 /  3
 #2---#4!"
+1
1 #  1... !)$ "1)  ก%&+กก#.)-ก5.80ก# O++/-)%?88 .ก#&-123/- %$/0F 23ก7!"+30!;
$0%.%? Bก## (object)C ! ก#% &
/  C

3

%?%ก1"- $020!" Anderson %."11) -ก # 15.  01& Oก$กI ก-#3--ก#% & #3--#:9## <23ก#3-ก#P#3'9 1 1
2ก#-##/  ;%#7+!ก#% &0F 20 ก#02.7.&ก#%"12") !3# ก& - ก # 15#  1+; ก # -# %233กก ก70..ก##-#/#3--ก# ก#%$ &ก .!12ก#!" 2!!"+3#ก ;+.-> 00 1ก#--23 #-# '  
'0  23!";<ก&01201 (visual statement) %&'ก+ก

3

Benedict Anderson, “Studies of the Thai State: The State of Thai Studies,” in The Study of Thailand, ed. Eliezer B. Ayal (Athens, Ohio: Ohio University, 1978), 209.

3

 ก#
$0% -% ) #3%!=!1)0!)
%' P9## 23%' ก1 -ก # 15!"%.0 2.7 23!111")"20  ;%#7+") 0%? !"%ก .)% 2%?8 +ก 11 ก%"1# 23 ก+31%1"1
ก#!;
$0  
$<ก-##-#3'9 1 1
$  !" Michael Connors ก#:=#5%."1 B3%!.   0 +กก".#3ก 2%? !"%.ก-.0
 4

-#01F 23$1&F 0-##+#0.) C

"O++1!"!;
$0 11 ")#3-8;%#7+1"%1"1 O++12#ก&  %?-/
 /  ;$#-ก#QRS'"-ก # 1523'9 $ก#11.!5 %.1 #$0!"
ก#-ก51  "%&. %. "=ก1 
ก#%#"1#0  ); #-+#15(Iก %.% " #-+23%' ก#% &) 23 1    % %61 $#&ก#%/.23 $# ก%ก  O++1!"&ก 43 %?/!91%.0ก#3ก. !1 $1!=## -+กก# ,  2475 !11 % B%?'' !1!" "#ก%$0./!9 23%?Uก28
 +#ก ก"-ก # 15C Charles Keyes %."10
$&.%. Thailand: Buddhist Kingdom 5

as Modern Nation-State

80กก# 2475 1%63 - 11 1$ก!"+3ก#%'& 1#3$ %?/!9ก-ก # 15ก+กก %&+30#3  1 . %?9## #'
ก#QRS'" '$# กก # 15 1 %7%$7 %?%#&;<11 !"+30%'& !)ก-%.001ก 23ก 45.=ก V !9 V.ก # 15ก-& 
$  %&ก#") ก/I&.  &9"ก# %01); ;<. 9"ก## %$&&

:3%#&2#, - 9## -# /!9 V 01ก# , -  9"ก## !"; 
4

5

Connors, Democracy and National Identity, 128.

Keyes, Thailand:Buddhist Kingdom, 203.

4

 #35.%.ก72ก-80!"ก%.0
+0%!) 23%."1$&ก#23- .  01 ;$##/ # #ก- %? #31/1ก!"ก # 15+;
+0!; 2!!"+3%?ก# #
+ 2!")!;
$0%. "+/.1!"2ก+กกก#% & !"#35;+!ก#% &01 ก
$<
DM !"ก  กก!; -ก#
 9"ก## 23
ก#8ก1ก-23/F !"=ก V !9 V !"%W1 01-/<-# "ก-กก#% &;'0ก.001$/-%$ก  +38ก 952ก.0#'ก#23!$# 23 22!"+3$"ก%"1 
$0ก %ก&กก)ก-กก#% & 2 0ก#3! !"1
#3-; %0%"12ก)+3 %#&2--1 1A  V23%# 8+กก#21ก2ก1+
+")&ก#ก2#.  
 .#3'')ก  %?ก#ก#3!;!"%"13#0I %? 23  $ก!= 9#'9## %กก#% &($#&ก 9/#ก +)!;1%"1ก ก7+3ก #0 %&8#31'5 +311);%&#3'' 2ก")1% $ก:-'")9## , - -# /!9 V$+-1ก.  0#-ก#ก1);
'!=## 2533 % &%#  0#-% -# +ก0
$<1#+ก#1F 01$I-/<")/# +ก#3''8.)$ 23 
'+ก 12$ %?%!.  1  1 ก); (;$#-ก +#4520 --ก,=+##15.ก#!;-/<)2ก$ก20) % &0;2 %ก/%$&-##2.!"%? / 1520  ก70!;1%"1ก")ก#3'9 1 %?2$#3'!" 1 1
0# ' -=5-ก # 15 %&+กก#%#"1ก#0ก#, # #3'9 1 #01
#ก70 # 2..  +0%$ # %2 #3'9 1%.0 0%?$.2 9## #'01 )22#ก!"%"1 #3'9 1%?!"%.0
+1!ก$ 1ก# "#:-!" +กก#%&ก)!" !;$0!"  0ก#.#3''!"%#" 01ก # 15.$1+ก##0") +%?ก# %"1 !"+3#3ก=2%"1-ก # 1523#3'9 1# $ก20 1!"!;
 2520 !"#:-  1 #3%!=!1 " B#3--#3'9 1 "ก # 15%?#3 /.C  02
$0%$7- ก # 15
")%?#3'9 11%&)
 $;I);1
$<ก23ก0.ก#3'9 1;%.0 +ก3ก-2-!"#3''%101   %$/)+%? ;
5

$+ก) #3'9 กก7 #ก ++;%#7+01ก##3!#3'9 1%7 #2-- 01 6

 #
+

.009 -1%$")0#-ก#8 I);1%1"1ก#กก#ก$ %."1! 'ก# ;#%#"1 233#!#!=5 +%?!"%'&&%#3%?!"%.0
+ 2;2--/!9-/80, - 9##  -# /!9 V %' 9## #' &80!;%"13%&80& ก#/! =23ก#%"13.  !;
$0%.%? #3'9 11%&)2!0 #-
'0!1# Z#5!)$   
'%"1%$#&%.%&ก)+;ก (23 %&+ก%.%?ก # 15 %.+ ".0  $#&<[1ก## 9/5 !"+3#00#3''0ก#3#) ก1#/ 80ก#/!9!"%1%?5#3ก-;<.#3--=ก ./=ก-#4ก
$0%? 5#3ก-;<.#3'9 1 1
$ 
!#.0  ' ก 802!>  ก&;<
 ##0") 1!=## 2503  2กก#% &1%G%81#-
'02%ก-ก/ 8#31'52-F %.+3 #F %."ก 201ก#8+ก#ก#.% %.1
$0ก#ก#3!;-ก % ก#3)  11  -ก # 15%?#3'9 1 202ก)0%8' < ก-ก#!0!1!";< & !1%.0
+#3'9 1%ก"1.0ก-ก#%&ก)2!.#3'' %?/4 - !"ก # 15  " ) +%"121&1ก # 15+ก#"!)#3ก%?ก # 15!"#3' 1 !" +3 1--ก5 $กก%. 0#-ก#-/+ก#3''$#& 0ก#01 %!"19## 01##ก1")  ก--##ก$0%.%!ก-1%&)2!0200#- ก#%&ก) % 1!" %.-ก80  45#1$ B%#%?ก # 15!"0#-ก#%&ก)  $ก#3'' 0ก# ก%.  #%#ก0C $ก+#  1)ก#%&ก)( !"%.0
+ก1!)ก7 0%?#31'5+# F ;$#-ก# %&ก2! %?80; 23#3 .  !" -/#:-!" +กก#%&ก)ก73!0 %'&") %.;#<1 0 "ก#%&ก)
'A  V23 23%.-/.0%
$0 "/P  2)(23 ก+3 "%.%?2)) !" ##-; 802!> %.1-/1ก> 1%# !"11ก!)  0 !!".%. " !9 
$09#4'!1%ก  1%"1กก#%&ก)2--3ก% #:-!" +กก#%&ก)#3- 0 %$

6

Kulick and Wilson, Thailand’s Turn, xvi.

6

ก#8ก%#3'9 1%.00
/4 - .9## #'%?2ก0$%7กF !)#3'9 1 23ก#, - 9## 1!%?%#&%' O+%+ก ก%ก  !;
$0% &.0%.+ก' !" "-ก # 15 %?=15ก
:3O+%+ก!" "-/<-# "!"ก0$0
%' +  <<4 ก!"/
#'4+ก#  + " /4 - !"+3ก##02 !).) 
$  ก#%"12.) :.%.&ก#%01);  "%?!)$0!"% &23/4 "
 %' = !;
$0 ก1%?$ก;<.!)#3'9 1239## 3 %.-ก#3'9 1%?#3-!"ก2-- %&#31'5.!)'/ ' )+  #-##/001ก#!"O+%+ก-/2ก212.. %&8#31'5.% 2!/ก0!;# ก01%E$ 1%"1ก )   "(!" 
' ก 43%63.#3--ก#%&ก)!" "##ก#% &2..ก2--3ก)+%?$!#3'9 1 !"2!0+#  
%#&.9## 3   "O<$ก ก#.%.%.0
+ก## 23'3%?%"1 3 !"20 O+%+ก-/
ก#" .%. '3.!1!/ก08ก1ก-'/ ' 23ก#ก#3!; .-/+30ก +#4
28!" "&F %.0ก#
$0!1!/ก0%.0
+'3ก## . %.$#&%9)8กก-#: 23'3ก## .#:8ก1ก--ก # 15 !  "23 +#ก ก"1 %"1;$#-ก#2ก0O<$!)$ .#:  #/ ก#P' ก+;ก1(%$/$) %6&1%&1.'-0 "++3%?%#& .")%ก"1+9## F !"%.1 $#&%?8+ก /!901ก#3 1ก $#&!)1 (   1%#&")%.0ก-ก# .ก ก#=ก $#&.0 .#)  +3%?1# '-0 0!;$ก%"1;$##3%!=' )  +%  /$3%.0
#1ก#/49## #3+;
+ %0# กก  %.;$ !" !;$ก -กก%.ก;!! ก0$0!+  <<4. %23!;#01#3%!=' B%7กF +30#0 /.2323 
'"  0%ก .) % $ก +กก#!;!""23 #3A !""1%& !"!; " 1 !;1/$3+3  " 7

 " /.C %.


"ก0$ %.1"# 1ก ##%?ก 43.!/ 1 %?/##   "23 ก0$0 1!/)%$72ก 2-%.2-%#23%%#"1- B!"$2#31'5 +3 0#-ก###%#
$#& #0+ก
 ## กก7+3 " /.ก")C

/##;
 -ก %.# กZ$ 1223<!)$ 01 %. ก+3'") กZ$ 1ก
'01 %?9## 1#%&#31'5.+;01!" ";+23#2ก2 .43!"ก#ก#3!;.%.!)%!"123 %?9## ก#
'0กZ$ 11%7.) 0');$ก2#+
+$#& )
+!"" "ก!) ;8

8

 / 0(
ก /4 *$,)$ .%&8 0+9/    .%&:*กก'/ +;<+=(ก +.% +.%4

.% &ก >'?0& กก3,/ '

8

.ก#ก#3!; ! $ก-1!"3% กZ$ 12+# F 20%?#31'52ก'/ '1# ) กZ$ 1!ก1523#:9## <+%?%#& &!"#0 9## !" #!;1  "23%")1 80
$0$ก$<ก0  %'&1")%?:;$#-;23;!"  
$0ก- ##:9## <
 2540 %&
$0 #:9## <
$ )23%#"1-1!"/ 1!"-# #.%. !01 !
$<%."1
!=## 2523  #:9## <%"1!"+; %?&6--!"%' ' # 1
0# .  

 ;%#7+.ก#!;
$0-%?=15ก#:.   "#ก%$0
$< +ก/!9%#!2--!1 23  #%ก/.
ก#
'0#31'5232  "$1#)
!=## 2470 0 !=## 2513 23#3 4 2533 % &%"1.#28.)23#'4+ก#"ก! =!$ 2 !"  1$+ก กA%=# :ก + 2540 02
$0%$7 2!.%.+3 ";+;%$&#3'' 1%  %&+ก%.%?!"%.0
+&80, - 9## ') ; %$ &ก- ก/,
#3 =#56--!ก# %. +3$ # !)  O<<.9## #' .-23 #0 1
$ %.001ก +%?0 "-1!"$<ก01 ก
 11 .   ก+ก+32ก/ -%$"1 ก#% &1
 &%!)  !"86 ก +ก01;!)$1.%. 1%63ก##=#123  " 5
'!=## 2533 .%. ก7&  .#:23 !"ก#2--/!9 1
$   !" & =ก V !9 V.ก # 1523ก;ก-A ก## .#3''01$ก9## 23ก## !"%.%8128 

.  &4+ก#/.!1!"1
/   2--#  #3# !"80;!"=ก V !9 Vก# $ก = 23, - 9##
#3-/ %.-;2$80;!)!ก#% &23!+  <<4 23ก#  ก#" $ก9## .%.% ก#$1#03#%? !""!"/;$#-#3'' 0%ก +ก #3-ก#45ก#-# $# 1
$  2+กก#&, -! = 9#'9## 2#:/!91")2ก1 ก+ก %.0
+!%ก"1ก-#:=!"%?#3--!" %##1  "#5+%ก %"1 1%'  $#
!=## 2523 !"1 1
0ก-'  $#1/) --ก##3A !"ก001#3--=!"#-;180 ก = ;-')!;+8กก-ก# DUกD23ก#, - =
ก#3-!=52--/!9 80;ก##3'' 
'0 1กZ$ 123-!! !"#/2# 201 ก#!;%?2--1 2$/4  " ก## ก;$+ก#  
'#:9## <2380 ก !

9

ก15 0!;8  ก7+30#-82$ก## )
!01!"/ ;-');8กก--/<%ก 2ก#, - ก # 1580%?%1"11;#1%?.0 +5ก##3A 9## %?$!ก##02+0 $
+;<
ก#%.0
+2 ")
:3#3--ก#% &!" =23 
'2 DO.ก , - !ก15%!) &ก#-##+#0  2$ก # 15+ก#"(1%63%+3+ก7&  )
$0%?!) 9## #'23%!#'#0 ก 1#+/!"##5-##+-ก-&)ก ก##0 1");%   1 %1$1/$1#3.   2 01!ก#20%.+3%?ก # 15 1
$ !" ";++;ก 2$&$$;#%#"1- 0  9"ก## !).23 ก#1ก1+ก80F 1%63#3') 80
$<    
:380;/.!" ";+ %=  9/ก## 23 1!=5!"0ก15") 2 01ก##0 01   %!"2ก#$/0+กก15") %' =+##15%#&%. ก#, -  9"ก## #$ 45-\ /. .-% ก# 1"$#3ก-23กก.#:- 1
$  23ก#0%&) %'&
+2ก-#323'/!9
ก#] 4 1!=5.%.% ก##0 ก 0+2+0%$7'%++-00% 
P9## 23.-9## %"1 !1 ก # 15  #!"+3ก#3-/1#F 0%?%! $#&ก#3!-##/ 20 (ก %+0. ;2$% ก#3$#$ก7%& +กก#01"))   "
#00 "/4 - "<4 !=3!"+;%?;$#-ก#'")#3-.). .ก # 1501.)).)") %"1#00) "-/< -# " กก 2 #0 กก%!$# !" Christine Gray %."1 B / 159##   # B#20  'C ก## .ก # 15$#&%!0 23 B$0!"%$ 3 C $#&$ก, - .ก%.ก7 0# ก# 9

%
%#&")C
2.   !1ก # 15%? 
 ;$#- 1ก20 %? ก#%#"1ก.!".0#ก 2  " $ 1!"+# + 2--%"1ก-#3/!9%+01 "'" 1   %! #+//-ก23##5.);/ %?กก#3$  " / %#&1+
+%.1
 #3-%"1ก-#$5$#&9 5%?;2$!"#3/!9%+0$#&  3  %!.  %81
$0%$701<<3-'") & %#  # %$723#3-/ %!01# 2%# # %$723#3-/ก#ก#3!;.%!0 #3%!=!1
 1#'ก!" 9 )%7 01<<3-'") %$ & ! !=5!"%7 01E1] 4 #3#3-/0 1-2ก    , -  9"ก## !=!";
9

Gray, The Soteriological State, 107.

10

%. %. "!#15=A#23  #0%#"1-  #3''+ก!!/ก#! =00ก#9 10

 #.%. 1!"%$7
!#!=5%ก&-!/ก 23'/!9' ก71 #- %?++3.%.

!"%?!"#3+ก 5 %?9## #'-%!#'.  #&F ก&.'0%8&กก-D#15 #5#1I5"!.%. +#3%#&.%.!"กOก!$#$<
 #   -% <.#3#10,000 
 2520 .%.ก-%ก .#'ก!" 5 23 8 !"<4###%# <ก#1 
 != 9#'9## .%. ก#/ -!$ .-%&
#3;
 #0   %!")1#
ก##=#1#3+;%ก .%.
%#&#!"%.% %.;2<4!=32--#3/- ก#45%$&9## ' 23%$/ก#45, $# 15!"20 %.
#'  1.%. %#&#%$")%? กก%"1ก#%!=5%#&1%RW1../80!#  $ก1;2 -/<<9 ก#23#"'<4 +$1.80%?ก%!ก / 15

ก 45")10#-ก#$ #3 1-##8020 2$2$  
ก#-##11%#& %?ก # 152ก80QO!"
$<%?'' !"1  
 2542 -# #
ก0' !"/$.   & -/#" "#3!139 -11F   %?  %! B   0%?%! %.%?2%"1%!
 + ก#C %99 -11/ %#&23#3 #3 #3$ก"ก 20  "
#%.+33#1) 11 ก ก 1) %9ก71% $09 -1-ก  # 1501ก#%#"1-%#1/4 - %1"1%! %9%0 ;<.<ก 45$กF !"$ 1%!\ & = 3  4/23#$ %9-ก 01 +ก#
$0  % 1-# %&%!0.%.+30  8  %$ &#3= 3 23%%.% 1 <ก 45#3 4/+30#ก,1$0#$#&%\ 7%#5%  +ก)-/#"ก7%%#&01!!"%#.# 1!"/  
:3#3#$ !"."$5 %  
.-%#&2$ก: #3+;1#/4 %.0%#&/##4$5
 9" 2539 %.ก-%#&#/Y !" ก!%#&
$0%.
$ %?ก#%63 8+กก# 1
 ", - 2$#$ ") -/#"-ก &1/DQE 10


@ 2533  ก@AB # +9.%+:&ก@ก$ก%B.กC( ก&ก ?+D>&. ก#   $

:.ก :%C . :&.&*$:* .กB ,4
(0? #

11

4,.,  .%* * /, 11 ก4 B 2542.

11

3!"!;
$0.-%#&0%1ก'ก 2%#&.  #/4 Dก7$1/ %&+ก(-/#"-ก2ก 80QO)  &#3= 3 )D +ก);ก#10 B%#+ ก+3 "3#-1.0-)C %9 B2 0%.+3%?%!
+ ก#ก7 C 1!"+31ก
$0 +5")%?8 +ก.-9## %"1 #3%4" $#&ก#ก%F  +# + $#&-##ก0!)$1 2 $&.  %!" 5
!=## 2533 % 2#ก&    ก-  %?%#&#.80;!"#"' #23/! = % !" &  ก I'%+  & $'ก !"%?%$ &3%'& #3$ก23!1%! %?  %! "$&% !"" '"#3  กA .   The Revolutionary King !";1ก#%."1 1  %23 5!"
 2542  -ก$0)  0%' < William Stevenson 80%."1  
$0 %."1$& "%ก1
#3!/ .15 230#-ก#-/ก#00 230#- ก  45.0
23  %1!" %1#ก, ก 2%.ก7 0%.0%ก# $#&2$%ก7-#-# %ก# 1
 895&$&!";%  %?%! !" %= =+##15233%  012!0+#  The Revolutionary King -ก%%#&#.ก # 15!"#"' #2 ก 1#0/4 80!"ก-ก0#3%!= .%.01%"1$+ก# 23;#3%!=' QODM'#01-5 01!ก 3  " 202ก %.11 ;#3''.%.
$0$"ก$"+ก  23 !311ก /4 "2--/!9!"+3#'4+ก# # %17%?/. '-0
'-!%.0
+ 11 .ก # 15 2กก#% & 04 '15'+" .0#'ก##0$  231!" ก
$<
DM23.0
 ก- %.0
+ The Revolutionary King 2!-  "3#2ก+ก%="1#!/"'" #3

 !1+; ก!"%ก"1ก-#-# $ 23#' 1!" 9 %12 0201 +%#"1%ก#7%#&# #3 =#52301;+กก.   #-#.%.23-# # %7 01ก#4 #:
 #'ก!" 9 #-ก-!=3.23#-#  !"; %1 &F !)$& %ก# #1ก# !#!=523ก#] 4'%'&

12

%'%"1ก-
  !1%$")
$&."% 8%ก/+; ก'"   0%&-/ 01 ")- 23, $# 15 %#  01%#&#.%7ก$< ก;#0 15 !"QODM 12

,ก *,.*.%. /ก 
*$3@F.B ก G ,ก   0 $ H. & ก# ).%+4=#% Tsuji

Masanobu H>%+90)# ก ( 0'I 
#. ,:กI. 
,0#$*/ ก/'.% 2

 Tsuji *$
()$,0 03@F..' *,.*

ก+:, ,:0#.% # )%

12

/##ก1%?2 .ก  # 15 %?%7ก   2 
+%ก 9## '
%#&\# ก M 023 =ก## 23 #2-!ก"  1/#0$0    1%?# =.!523 ก#.)-ก5.  0#-ก#-##11%?ก###5 "-ก%$/%ก .)ก
  !" กก <<4.!5+31#%#ก 8ก%?$%"1ก- <<4."'1%& DO.!5
$0%?+#  & B/!9#3'9 1 (Buddhist democracy)C  %
$& ก#- <<4.!5 1
$1$5$ก#%"1'"  B01 %"1D%!0 $ $% +ก ก= 
 9"F %#%1 ก+30%  $"'11% 
'.43) %#& %.1 20 -ก%. B%#$ก!"0%  " 1)+%$ 3 C "'1- B)2-") "%   $%7กCC % &%.-ก5
'!=## 2493  /!31#3-!+  <<41#%#701 ก#0-ก

#'<2$1 $&1) %.01#"'<423 '2+0 ก 9##  B-##./!$#!"1ก+; ก.)%#&1F #3ก0#3/!9%+0ก70#01  < 9## 1%"1ก")C "%%."1 9! +!#=/ 
.-กก-"%  %?!" 1 #-ก20 B%? $'0F .#3/!9%+0 0ก-#230!ก#11C % & !=## 2503 #"'<4.  28.11#-/ !)ก/#323ก"13 ")%.;2  9 ##  กI)' !"%&# '"%"1ก
1/#  #%.0
+0 %.ก# 9 2ก : %'ก/<'# ก0.%.!"กI)
##39## 120 232ก0. -ก#%ก +กก#ก2--.R#%QG %7 -16 016
!=## 2513 %. "#3-ก#45%$&ก"ก ก %.;%$"1ก <<4. "'11% % & " # 1
 2520 %&+ก%\ 7%#5ก!.1 ก  0  <<4.%9 #ก,2ก%.%&%&#1 $1!=##  %' '/   /!9.%.12.7.%$&กP9## 3ก 0=1ก#3  9 23#, - -# /!9 V %.9 -1 ( $&."%) B=/!9 " I-I0 ก "$1#3- #3-/&ก#-##/ -# /!9 V -#45
.%# ... ก#-##/ -# /!9 V") %#0!;!/ก !" %?ก#%$72ก... 1!/ก !"%#ก%?.%#C 01 '-!"+30 -# !/ 9 V")2ก% %.+1
$0%?!"%.0
+ก%%
ก#9 -1%7-ก# 1-%$/ก#45A  2535 (1ก1) %.-ก$
+;<&ก##0
#ก7 !"!;1-/!"!# 9## 1 
$<+3!;1% &F %7 ก%7
+!"+3-ก%%#&#-/<<

 $#.%. "%0<4# B  %?3 %= (special being)
 %'&!=/!9.%# %. ";+23<4 %= !"

13

+3%$7%# %"12
 ")%!) 1
 กF "ก01 %.%?9 52$ % !" "1++0!3/!3'ก.%#C "%10#-ก#-ก%  !;1+3%ก  กA %=# :ก +
 2540 $0%?%$1%& 23% &#3''3%1;%&.%. %.+ 
+ % -!%
!"/ $+ก)%.ก7-1#3''01ก#
$0;23; 9"ก#)0
$  01ก# %!A Z"
$  I$&-##11%?2 !%=# :ก +23ก#% &!"#0##52ก
$ 6!"/ -2# ก#)!" 2 %?0  80%."1-##11  %? $'ก
 $ /!# 1); 3%ก"1ก3ก1%& 1#  DO !"ก#01$ก/!912%&) 2ก7%&)  ก!" %.ก%"1#%$ & $'ก 1#0ก B%# +10C $&ก  ก-ก1%? -1 "%%."1
+6
%#&.523 '/1ก-.0%!7++# +.)0.1.")$0  %&  "1%"1- $&%G% 0128!"!" 2#3%!=!1ก 2ก%.0
ก-  2 กก1$+ก!"+# .0 !1 #01ก % # G% 0128  =4< !"#3-/#'ก!" 7 %?ก'1.#'ก!" 6 I%?"'1 .%.% ##3$ก) "%ก7#0 %&2ก01.0   # ก  V  %%?/# 1!1ก-' %ก  ' #ก#45F ก- # 9#%#&-ก5 23ก#!"   %#"1ก-## 
 -#() !";
%I#5."%) I #2+3ก#3/0
$0!1!"  กA (!"%?%$/8 1  %'&
  !9## #'-%!#') %3$$&% "
) #3%!= "$&$1% 1
% &!1 23 , ก# 1!&ก##3  8 .80%."1 2 ); #3.%#&#.%. &

  /1%' ก # 15!"%1W -/<<

 $# I&5!"$&."%)
+;% ;$#' 23!1!"  1

13



 กก         
   !"#$
% &ก  ' 


! !  ก (    #   )#$$$ ! !  #  ก *
  +"(,#( $

International Herald Tribune, August 27, 1999.

14

ก#ก0  %?ก%!)ก+.!;
$0!1+; ก01 ก##-% #2-- !/ 1 23#:9## <2--3ก%.0 ) %? 8  !
!, -  ;%#7+")81กI)Iก
$0%ก  .210&):#3ก#!"1%?%$/.  %#"1
 !1 2#ก%ก"1ก-#3--ก#-# $##3%!=   !"3ก-1ก-ก#+ก#2--%63ก +8!  #"23!$#  0 " 11 '%+!"+3+%#"1 #3--ก#% &
$0%.0!"%.0!
#3131 #ก.0 %.ก#3/0
$0%ก ก#.!"%?/##ก#11 , #ก#% & 
#2--
ก7  % &%"1 $##
$  -##ก, # ก7-.0 !11Dก=#!90ก-ก # 151%+7  -ก23#3 ก#% &
#3--#3'9 1  %$7%?2--6--!"01 ก
'ก$0 ก#%&ก)% &1 2543 +ก%+0.#00#1$

+กก#/%!> 2 0%9+3=11
%.!" %7(!"'3%&ก)
% )%?$ !"0#-ก#%#-&23I&# %9ก711&1 Bกก#% &!)$ %$72ก23กก  "2  %!) !"%#0C  .210$ก"ก1$
#' 1.  IกZ$ 1#+3ก;ก-A ก## .)%? #11 ก ก 01ก#-/#3--="9## !"ก0. 1&$1/ 23.)ก-%%?;<   "'1-!;1$กกZ$ 1 '<ก## #012#  '#0123ก#!/+#  "1!!/ก$#32$ %'%"1ก-!=3 &กZ$ 1+# +
$ 80ก#3!;8 2380--
'0กZ$ 1 .43!"O<$2--")%? %#&9## 
#3%!=ก;P ;ก#
ก# 1"$#3กZ$ 1
!1)/ก+. " /$ก## !%=1%G%81 %#&.101%  23I/0 &RF กZ$ 1 1
$ !"ก2-- %&E# ก#ก#3!;%$")#0#3 !9  Charles Keyes -ก %#3!)กZ$ 1!)80;23ก7 0#0ก#%'& 1#3$กZ$ 1 1
$ 239## 3%.0 01ก 01ก# 
$0$#&#3 กZ$ 1 1
$  80-/#3--!" 9## 3+%# 80ก#3!;8   %ก#กกZ2$ก##
4+ก#.9## #' Keyes 9 -1 Bก# ".  9##  !"&%? %#&.;ก8 '-'"0 "'1
$0%ก ก#P#3--/4!"$ก$1... ก# ". ก  14  ก# %7
+
.#:!"+3--
'0="9## /!9-6--8กZ$ 1C ก#.ก#-
'0กZ$ 1 23'<ก## !" "1&%?8  %?%#&!"!1ก -1#) !"  "

14

Keyes, Thailand: Buddhist Kingdom, 207.

15

;++3$$#3--="9## .  !"01'3ก## 23กZ2$ก## &
'0กZ$ 1% %"1%1 1 I);% O<$$ก%.0"ก '%+  %$/$ %&ก-'<ก## 2.43!"%.#3 '<ก## 23 1%63ก##' %.2!- กE$#&%' '-!กZ$ 1%1 ก-'-;$  +#45 ก   %?9## 23ก#%"1 %"1  %. %$7% "-!-!
ก# %#"1#3$ 2!9## 3232!ก15 %#&") %$70'
ก!=## 2533 % &%.%#  %$7'-ก##3$# '" $+ก%0$1   "ก#
$0;9 -1;$#- %'& 1'<ก## -1ก-! #3$# )ก#! +  #!"+3%?Eกก#ก'<ก##
0 2ก-%? (%$ &"ก$1F 1%ก"1ก-) ก##3$#;% 23ก#1%!) #ก-%?กZ2$ ก## !"%"1 0 1 ก)  1!1ก$0
$0ก-# 1% .#:-!ก 4
0 2546 15

I "ก]# 2,300  1ก !9 / 1'%'&%?D &.;#+

2!!"+3'1#0 %.0 2.7
$0ก-กZ$ 101-# " 9#43.%.   2!#ก2I '<ก## 1-F #13%"123ก#4"ก%ก7-0
 1ก1
 2542 1
$0%?!"#0ก

 0, %9ก#%&;2$2ก80 ก /  $& 50#-/<
$0#1%#&") %?, ก# 1.  ก  =!5
%#&!/+# .80 ก  ") !/ก!ก!ก  2!#ก2I 01 ".0 &)ก$-%?1"23ก#=+33 ก.)%#3%#&") ก#3)  ก"!"%. 1 ;%#&")%.0ก#3-ก#!กZ$ 1$#&2$ก: 8 .!) ก#!;1")%!ก%#"1ก#0
$01 #-  1 &-
:380#3! 1/ 9## / ก#3) ก7 0%?%1"11 2ก
# %&+ก  "
##0 8 .80 ก !) &3#  .210#3$ "!.  ก-#:9## < 1  1
$ 81'%+ก#-# $# #3%!=.!1 $%$"1 11
ก#2ก0O<$ กA%=# :ก +
 2540 % &-##!" %$ $"ก%"1ก#-/+ก%7 %Q(I0ก#2!!"%?#3--23กZ$ 1!"%## #
) %&+32ก0O<$01 1&$1/ก23  %$72-- B!1FC !"%#  23+-$6ก  .210")1#ก,
ก#2!#ก2I.
ก#4"=Z"ก +#4".!ก 4!"% 0%?1ก>
$ 

15

. ก0
(0.ก **ก G$ ,$ 8 ,$ก-( (& กก G$ ( 4?+0 ก4$/ก*B4@ #?0. ก0
(0

./ *
&
%.',' ,$
**+ (ก.%.ก G$ 0 %ก$ '   ?$& A
8 .%ก@A+:ก $

*/  *," ?+
  

16

$ 
 2544 %$/ก#45")#0 .1.")$02ก=23!;
$09#43 %'&&=23 กZ$ 11 ก

2+/!"&):!"/.  &+/1!" "1
-ก # 15!/ก!" & %.  ##-#3ก0 -ก5+3ก81ก # 15!"#"' /! =23 " $ก#/49 /41%. +/")ก% ]$ ก );/ #3%!=% &  #12#!/ก!" 2 0+3 :ก1!%.+3 --ก5
$0ก-' # ก#45 2ก7  "$ก#3ก
F #:9## <+%.%? &-$1'%+
:3ก'1 2 %G!
$0ก # 15%&ก% +# F 20 01ก#0-ก # 15%?#3'9 1  0%G
$0  ก # "ก;$ก#&-;2$")0 B#3''... +3%?80 
+C %.
ก# 16   45% & 2535 B%#%  %=+3%?%#&;<กC ก#!"/ %#&1)
+")!;
$0!1!" " $%'& # 9#( &-)++3%? ก # 15+ก#"  # 9# "+/2.71!" %9" %9#0/4  " !;ก#ก/= 23

+
  %?1.#3''12!0+#  %9ก8กก-%#&= 3 ก#=ก  =23P9## !1 .43!" "'1.%9  %90#- -$ 1
$02  9 ก#ก/=% $F .   %93 -/<+%7 ก 23ก+ก:%"1ก0..%920 %910#-ก#-/+กก%#"11#0123 !$#+ก+#.!"%9$& %'%"1ก-
2#'ก# 1)ก7 <<4
$<-'")' #ก#45+30.) 0111 53
 2548 %.!; " #
!"8F  #- 8 '- ก.) 01ก#1 1 1%G%81+ก2  %.2#) !"
 2544 23+3$กOก:
'"  ##1 <'21
$ .%. =#"#= V $  4 1/91 0#- ก#%G9#4323+30#- ก#1 #- %9';< กก/+ # 4" %9
ก0' ก-' #ก#45 )2 2535  #1
$& 5 ก#3!ก!"%.+32ก-/ 17

+# 4"%"1"ก

16

17

Kulick and Wilson, Thailand’s Turn, xxi.

(& ก# กA++(*4& A.ก?+
+J 2539 0
 (>%B $ '*?$/ ,$ ก $ +9 ก  
,0

กF(  '&>?$&" +9,0.ก ( $
 A:. ก 0
 'ก-ก$ # กA /,$  $ก / ก/**.  :ก ( $ ก
  ,$?$?0ก 4) ,& ก0 *D : **.&> /4/ %#  กA,$ 

+J 2544

17

% &  %#0ก11$$  ก#ก2-
$ กF 1' #ก#450$กF %?
$< %.1; #1
!#!=5+3%$7%.ก0 $0ก0 %28!"23#+#%.&F .43 % 1'-! 231%$7%.  2 01F I%?ก; 1
!"# 9#+3. ก#ก
 ก#'/ / ก%&'-0%?#3+;(!"' #ก#45 ก2'/!$##0 R!"%.7 .)%?ก#+ ;2$!";
$0 ! 1 %. 0P!"  1!".%.!; %.ก-/ก"1ก-!"!3%1!3123  0
+ 1!"'%+!" /& !ก 4 ;+.%.1-:-/-2-.2 .%. ก# ก-
ก!23ก%&'-0 I%?#ก:
$0ก-;+23ก#2!#ก2I01ก;23  ก  
'0 1-# "   %"11") 
' 8 .' #ก#45%"1!)$  011
%.  %.%?%$ &'#552$กA !" 50 8ก71#0  #!"2 0+3!
ก#%?80;23ก# -# $# Bagehot %."1
=## !" 19 %ก"1ก-ก # 15!".)-ก5
1ก B%.ก7+3 2.7. ก-ก#!; %.0
'0%'1%15232#ก.ก#%? / 15ก-ก#1%61 23 8  1!"+3 $
$0%.!;$ก... /!"%$ 3 ;$#-ก # 15
#3--#:9## < "1%"1&%+0'1!"%#  ก#)21$/ !"
1%151%$& % %  !"
1%15%7
+!;1ก#36-ก#3%6 !" 18 "+6# 13
/ + 19## ' ก # 15%'")%?..
18

Bagehot, The English Constitution, 119.

18

!1%$7.0F %$")
' #ก#45   "
# #' #ก#45-8-0 2301 !"+3%3$#3%#&.%.$#&0ก#-# +
$0ก#ก/=.%. -ก-" ก#%"1'" . "%")1!+  <<4.' #ก#45
/- %$/!#15
 2542 %?<<4.%0!! +  <<4.%. +/.' #ก#4523 );).  %G! %?0 ก#&--ก5+3OWM /1 $ก   3-ก5ก%&-/ ก#3-ก# ก#&-!+3ก1
 &. #" 01%# 80+#ก%?$$0 #" 23 #"
$<ก7%?.%#
!!A Z" #"+3 !;$0!", -  !"   %"10 $#&$ก  ";%"1 ก701 #:9## <ก-กZ 4%Y"1#- 2467 O<$
 ก#45")&%# (2กก   7 ) +ก    #"#1&  "
# " -# "%$ &%# !"+3#- &ก-2#ก!ก#% &!) 1
23 1ก!"+3 #0 ก#%"180 $ก#=+ก!" "-# "1  $#&%# 20 !1กDOกDM1.' #ก#45ก-. # 9#
ก!+/ก.) $);$ก0 $13!0
++กก#$#$ ก # 15%23#-# 1D &.!1!
 2544 ก%.1ก;1ก#45%ก2ก#01!"+%?.#'ก!" 1 % 19

#3ก+ก#"+3 "ก # 15%"1%ก0 %#&%!" "$16--") 0-ก+3%ก ก#%"12#)
$< % & )#'ก!" 9 !)-ก+3%ก  #3; #31;ก #,  +3%ก ก#%"121  9#4#: $#&ก#3!(-" 1 ก
2")+3 "ก #"15 ;#;& " ;<
%$/ก#45 2475 I
%)%ก   กก%ก"1ก-;!;1"ก$!"#3ก+ก#"+31% "1 150  01  2#$11+
+ ;!;1")'1$&
$0ก-ก#,  !"G6ก -#4< !9 #'15 ก1%? 20

;!;1!"%?+# 

ก#451")!;
$0ก#.);+.!ก 41  " ;< $+กก#%&ก)
 2544 +3'-
+ก-ก#!"!ก 4 ก+3 %$7!)กZ$ 123#3%-"1-, - 1
1 1 /2ก# , -
$0%?8/ !ก 4
'0 #;#1$10%$#"1<.%.%?/9%$ &1!"%#
'0 ก! %.0- $1ก-#:9## <20ก7%  !9 % &%&%  %E$ 1!ก#% & 2

19

ก' (  & Morell and Chai-anan, Political Conflict, 309, ก.*
% %/ (/   ก (


 #ก0  %/ (/  (!  (
1$% ก % &   Morell and Chai-anan ก0
1+(/  $ก ก ( 10 ) "- (/ ก$
4 56 
* "ก 20

Batson, The End, 264n.2.

19


.43!"%# %! !23
$0%#    !ก 4ก#1ก-2.. !"# !#:-%#&%& 21

%E$ 1.%.%  9"ก#!;.!ก 4&ก#
'0#31'5+กก#-/.%DM1 %$7#ก 23 
+%8#31'5.!) #ก 2%.1
'0#31'5+ก 2ก #3$  ก-%# (DOW$) 23 # ก  Vก-ก'1("กDOW$)
' 2547-2548 !ก 4+3Z %9;  +#45+ก  23%# %ก"1ก-ก##-# ' /
+$'12 
01#/2# - %'&' #ก#45ก-2 
$0!01ก# &$1")23
$0ก#-/!ก#% &2ก!ก 4
$0;%  

22

02#+!ก 4#3 ! 23.-ก#!ก 40#- ก#-/%"1+กก/ ก#% & !$#239/#ก +!"%1-/%. +%.01 % &0 2549 %$ &  -"-
$0!ก 4ก%"1 $$+ก!"##.%.'3ก#%&ก) !;
$0#3%!=ก1
<<ก=   "80;!ก#% &2 %"1#  23!;
$0  !"  "%&ก!""!"+3 2!!ก 4 0#-8 '-<<ก=") .43!"#:-!ก 4 "O<$
%#&#3'9 1239## 

- ก##-;+0!"%
:3 I"".#3%!=)+ 0%?ก##/ก&-%&%ก+กก#% & ++3%?Pก#
 !-ก
ก#4"!"ก#&--ก5 " 1/1ก +$ก' #ก#45(
:3ก # 15)%ก 2!#ก2I ก#% &!"ก8%"1$1 1%'2!'ก%&
ก#2ก0O<$ 
0%?0  +31# ก#!"!ก 4 %$7  ก-%# 1
1 23 11 !" #3 ;%#7+1-0
ก#I&)' #ก#45 2 +;%?!"+30%"12!ก#% &
$  ก##;+.!ก 42
$0%$7!10ก# "- กก2;$#-%&0ก-80;!" % ก%.+;%?0 ##: !" "#3 !9  กก") =!"3ก")23&!"%#" กก") 0+ก%#&ก#&--ก5 ' #ก#45%%8' <ก#!0!1
ก#+ก#+ก#"#/ 01 =#"#= V
$0ก;% %7ก'1
%&% 1 2548 ' #ก#45") "ก'1 5  ก 2 +ก ##1 3  80;+ก#"#/ก70%?$!" "%&+ก#"0$%"1.  & '#ก  1  ก.

21

 *4ก @?&,:/* /, Thaksin: The Business of Politics in Thailand (Chiangmai: Silkworm, 2005).

22

 Duncan McCargo, “Network Monarchy and Legitimacy Crises in Thailand,” Pacific Review 18, no. 4

(December 2005).

/ ก.% กก %," ($
ก ก@A:+Lก , Nation, August 22, August

31, and September 9, 2005.

20

 " ก+3 "ก'1.=#"#= V '#ก  1 0#-ก#=ก 23%.0#  9"ก## 230#- ก#2+ก  # 9# I-'")%9++3%?!1!..%9 01# <<!กZ$ 1+ก#5% %9 "!! %'& 1 # ก  V23 11+/_ #45 2:3.%9
!;%"1-%+0) '%+"ก20 ' #ก#45 / !"+3 "ก'1ก-=#"#= V %&
$0%?!1! 23
'0 11 1$ก23101ก#'1%$&+ก2!15 +ก;-ก% .2$.
 !"Oก##= "' 8ก#-);=ก V! 9 V1  23 # ก  V
%& /1 2548 1&1ก##-%.0%? ' ก
#-# $  1 ก) !)!"ก%$ ก231!"$#:> 10") 1!ก#% & /+# 4"ก-ก'1!)" ก03-1ก-& 
 1+ "ก%G
$0ก'1-%.0  "#
:3%+0 +# F 20 0.ก%.!"%"1'&+ก-/ 1);%'#%? # 4#"1% &!1 $ 2539 23 0#-ก#, - %1"1%+0#/ ;<
 2544 %90#-%#&#'> ') !;$#-ก#%&:3 %9%?%+0
!"/ --กก'1./+# 4"& +/Y'# !" "1/ 26
 2548 !"%?$'1 23 .   ก7+ " !9
-ก5 +# F 20
#3ก!" ".-%080'12.28'0 1") ก'1./ +# 4"+%? +;%?
ก#%  +;%&
$0/
+ 01%$/")%?$ ก%.+0ก-  ก 24 %กก#45ก %&.+; 2
+F %ก"1ก-23$"ก%"1 OWM
#/ ' # ก#45+3ก-"-
$00+#1ก#;-/;$#-ก#&--ก51#-/ ##1!) 23ก!)$  !"' #/9!;
กZ 4%Y"1#- 2467 $ก#ก,ก'1./+# 4" 0#-ก#QRSQ3ก-%.0 -ก7+3%8' <O<$"ก2-$ & 380$< #-;
+ก#"#// ก+ก'#ก  1 ก- # 4#"20 $.  &F !"ก%")1 
ก7&ก.+/_ #45&  #

+/Y #45ก-! 1!#ก  /4 ก%.0 " #
$0!"23 9"ก## F . $ 1
0ก#ก;ก-. # 9#

23

!  ก ก %!ก 
1 5%$ 0 ! #  ก  ก5*  (/ ก  %&$#+ ,

(ก$+7 2524  %!( 24


 .5*+ก+;$กกก  "$ 1<
ก "$ 

21

!"++3 # 01&ก./-#5& 1 ก- # ก  1
 2542 /-#5% ก ก-%#5 %+%I23;ก!) ก-% &!1 Iก%.0#-<' !1 ก%.0#-ก#, - %1"1 %+0+ก9#43 #:-23ก#3!
#3-$ !)!"%? <'23 " 1%?% # ก กก
!" ก%.0#-<' !1 ก%.2+ก
-+-ก#=ก !"#%#"1#3 2$$ %$ &!".ก%.!;
 $ !11F (/ ก'1!"%?!  ก./-#5 I%?80'1"ก%"1%"1.#/ %"1'" 
%$/ก#45 %&9  2547)  +3%ก 3#.)ก-323ก#2.ก%. $< %$")%?2!ก# %"12!";<;$#-23-ก # 15 2!!"+312$ ก%9+31
=15ก;+ !" 80$< !12!- %10 "ก%1 ก#3) ก7  "
#%1
#/")   $< $#&'1 0#-ก#DUก-# 23 กDO1!"  ก-กF .%.%10#- ก%.% - 
P9## % &#;#1 1
$ !" " ก 23=15ก#0 %7 !"" 2Q'<"/M ก#ก23ก#!  2!%&) #I 23P9## ก   "
#!"ก ก %ก1กI)
.-9## #'1   23%#& ")+382!ก#-# $#+ก#- ก # 15 ก#กE-# "%+0+ก&!"
+ ก 'ก#!"ก0$< ก.)239#43!" 1"$#3ก7+3%? O<$!0!1
$<$1/$   1%63% &; $.' #ก#45 ก# % -.&ก!"-/  01%%- !""ก- %#5%7ก70#0 ;-ก202กก##ก  3%  0.%+0 83%!&.&-ก # 15 #0+ก1.กA
%& /1 2520 %?%6 6.% I%-79 5!"% Sex Pistols "'&%"101%0- BGod save the queen, her fascist regime, it made you a moron… There is no future in England’s dreamingC % “God save the queen” ก$0 กก=
!!" 2ก7  "#31'5 
+1#/ !"!)#/23ก1%?I %ก .1"!" /.กA
%)  กA   %$ &% 20 ก##123ก# +#45#-#ก  # 15.&!"%#".)!" Sex Pistols +/#3ก1 .)  /+/ /1
 2535 %?1.% I%-79 !"O<$.210
#-#23ก# +ก#-# $#!#15 .#-#23.#:ก1%?.'3#1 $& 52!7--15ก%%- !"" -ก # 15  #ก;-+กก##+-.9#430"ก
!1 !)$ !"1&.ก#3$-/<<9 ก#.ก%+0ก-ก#;%.&
52!7-15.ก7&กZ$ 1$ #3-# %'/  23 2 %#3-
-##1ก=!"%G ก.)
!=## 2533 %#&-'")$&
#3$ก#"#-./ก 45 = #ก 5 ก

22

%&$! !"ก$0")%1ก+-
0!=## 2523
.0$$ #3-# %'/  (
 ) ก# ก 5+ #45+ก' --"
$002!#ก2I%.0 1%"1-F 231/ก 45) %"1$+กก##:#3$# 2534 /+ ก$/ก 45$ #3-# %'/ +กก#+ "43 #:#3$# %&+ก(/+ 1&1)  
$0 %$7'-ก##:#3$#20 !" .
 #0#3 &/ก 45ก$/+  " 8 
.0$%"1ก;$#-ก#1;++ก#:-!"  )  #3$
+ $+ก/+ กก230#-ก# #! ก## 1   "./ก 45  0$101 0ก#
$0%.#-! !4Y5"ก#) % &";% 
 2536 /ก 45
'0-# ก#+ก !1ก !9 / 1'!
- !%5 80%1กA  V+-./ก% & !=## ก$0 !"#3ก= B%. 25

 ).0ก$  5"ก20 $ 
'0.0$$ > 2!C #") !)
23#3%!=
$0  
+"") กก% &#!"20
!=## 2523 %"1"ก 20/ก 45ก7$/"ก#)$  %$ &+3 
+$"ก%"1ก#3!3 $  กZ$ 1$ #3-# %'/ %?#3%7#0+ก%$/ก#45!"%ก"1ก'' #1$23&#3%!= $$5ก# 5 
%&9  2537 Lech Kisielwicz ก9/#ก +'D# %=%#&ก#- !1')$+ก#" ก#/%!> %&%#&- 1 %ก"1  "ก7 
') $01ก#0 ก-!1')$"ก+;$ #ก,%9 "O<$ ก#3!-ก#3!ก- Kisielwicz 23$ "ก7-ก-01ก#-
%9 %#&+!"ก#/%!> ;#+ !1ก7+- Kisielwicz
.0$$ #3-# %'/  2 0#:9## <!1+3กE%63    # ก  V 80;%#7+#'ก#> 23!1!%!) DM1-# $#.ก#- !1ก-
'0% ก!"+3%.0
+" ") #!"+3ก .1."$) 0
$01 $=0 2%+0$0!"  #.0ก$0%&+กก 9/#ก +D#%=) #QE#0ก-0 23!1+#3 ก%.0  11 กE%ก"1# .%+0 Iก7+3%.0.1$ #3-# %'/ "ก2$3 ก#- !111 1#08!"+3%ก")1ก
$0 Kisielwicz #-#  I%.+30#-  # 
!!" %?ก##ก $0.1ก#-  01ก#!" ";ก
$< &)1/#)1
#" ก#-  !1%?0ก8ก#3!-!9/#ก +23ก#!"'' +3+ "-ก # 15 !1$+ก & 'D#%=0%#&") 
'0%$1$5
ก#!; ก 1
0ก##+#. %+0$0!" I
#3$)&!1ก$0  
$0#1.%#&")
!"/ ก9/#ก +D# %=#1)ก71  ;.!    (I#")&!10#1 $0!") 23# 8 
= +ก)  ก" = 25

Far Eastern Economic Review, April 29, 1993.

23

ก71กQE%&+ก.1$ก: Kisielwicz %? #3 2%#3%.# 8  %.+  # QEก#- !10 23%#3%.0#- ก# + 5 -# !/ 9 V +  "
##3 !10 "กZ$ 1 -#40 1 ก#3) กZ$ 1")ก71 "A!9 V%'1
1 2544 Far Eastern Economic Review !"%? .% # ก  $1%"11 95!ก#% !"  #3$' #ก#4523!ก 4 #:- ก-.+3).0$ก-ก.23-##49 ก#. 1# 23ก7% &$1$5
$0$!"%7 01ก# + "ก%!)ก%.1
$0%#&%"1-$1! ก / %#& ก-#:- #0'1 '30 % & 1#6--)
+
ก##1. 1 ก 201ก#!"!1ก1%? =15กก#% ! ก#!23&# '
%%'"13ก%6"1
0 %$/ก#451") "20 +3 %ก .)0"ก I+3'ก; ก
+ ## -ก # 15 .-!ก 4
' 2548-49 !;
$0.0$$ #3-# %'/ %DR+%QE 1!)!ก 4ก=#
'0.0$")QQOIก23ก 2 0+3%$70' "2#+
+!ก#% & .0$")ก71กก 0 1F 23 1%?/##%
%0ก#
'0.0$")+# F

 +3%ก ก#%"123#ก7 ก--ก # 15 %' %#&#
"+3%81ก  $#& A ก## .กF 23$F .%.+3%?1#  ก7 " +5!" 2$!"/20 23  +3ก!;10 -# ".%.1# 01#0;$ 280 011/!"1&123-/ ก.%.%!" +# + #ก#; / 
'0'" %#"1-1%"1 01ก#;2%? $'ก!"3 01#3/!9%+0 %?0 ก  +3ก1%?!9 -'%$ &ก-+M /_ก#45.%. 21  ก70+ก
!"/ -ก # 15ก7++3%#   =ก V !9 V  !1!.%.  0#-ก#- %3 
$02%?!"#3/!9%+0 "ก!) ก7 
$0 ก%.+30P23#0 -> 01%ก!"+3ก-"-
$0!;1&23!1#/
$ !" "ก#=ก !"".) I%?#/!" %1 #3- 3# %17!" " ;<11 ;$#-ก#QRSQ.    !0!1")2!- 2ก +ก !"-ก # 153ก+; ก%8' <
=## !" 19 23 20 &ก#1ก #3#-8 '-
 ก#-# $#+ก##:#1
$0ก-กก#% & .0#'ก#23ก9/#ก +!"ก # 15 0%?%&ก B#)%?!" 1 #-กก#!"1ก> ";2$0  0 +กก##.ก # 151%"1 21 +ก

24

%$7'-. 01 -!-!.ก # 15ก7+3+;ก1  "!$"ก%"10C Vernon Bogdanor %."1

26

-+ก#"1 "!%&ก!"+31ก- =ก V !9 V <[23  -#45#0 0 2 !%&ก")---> %ก&-+30$1$#%1!"%"1 %$ &-> .<"/M$ # ก#)!" 2 23ก1%?<ก 45  9## 0F 23$ก+ก'"  1
$  %? ก#45!"  #3$ก -ก2ก80 %1&
 2535 +ก### Akihito .<"/Mก-ก#%? 27

2<ก 45!"+;ก12 9"ก##   "-!-!!ก#% & 2 0ก#3!ก##ก $#&

+-")ก7  "3#-'")!1!.  +3 "'3ก## 2--%"1ก- Akihito 2ก-%? -ก # 15!1ก; /
! =!!"#.0 0.-/4/$ก## ก#!%!"1.!1 %? 2$% ##3%!=!"
$<!"/.#3%!= -# $#'%?2$ก!%!"1!";<  20 23 9"ก## F .ก70#-ก#] 4#3' 951"1ก#!%!"12$#3%!=!1
  2541-42 !"$$ 231/%G
$0ก!%!"1%.0' 23#2# $#F 8/.)
4+ก#.15 !" %$& #ก#P.  !"1.ก7ก#-%?2$!%!"1#0 #"#5 2%&ก 
$0%$%+0'123%+0$< ก')%?%"12
3#101/ - ก # 15+30 95ก- !1#  10"ก") 1%63ก#2-!-!
P9## % &. O++/-23 :#ก;$#-ก#") "120
#ก#F .   ก#ก/=F . 23  .#-# $  กF .  0#-2+ก'1%$&#3'' 20 %'  # 9# "  9 '1%$&+2301ก 23")ก72  9 .   ' #ก#45ก7(
 ) "%#& #1-'-!(1/#') +/_ #45%?80/ 5ก# +1 !1=#52$' $F .  ก7 " ก#%Gก-ก#ก/= +30%?$
+.'" ก%.$+ก% -%?80
$< 22!ก#!; .+;0 "ก#1ก%#&  .") -
 9"ก#!"  23 ##1 %#"1#232+ก+1% -# +)+30ก2!!"01 #
23 " 1%&$"ก%"1ก#) !" +3ก 1/1ก ก#ก/=F +30%G%8123#3 #3 ก.)
%#& +5 23 

26

27

Bogdanor, The Monarchy, 13, 27.

Kulick and Wilson, Thailand’s Turn, xxiii.

25

ก#32 !
!=## 2533  9 +/_ #45#-% +ก/$ก## -/$#"%&!; +1!"!ก28

ก##4#50ก#--/$#".#:-

.%"1 "&
+ กก")ก$1ก7+3%?%#&20

ก1ก0F ก#!; .#-#  ก-ก#ก/=F +30$1/#3'. 2.ก-#:-235ก#! &F # %7+"  %?, Oก 51")-!-!-!=15# );
+.-ก # 15 #-#ก # 15+30%?$/0ก-5ก#F %$")  
'0%?80+ +;$1);
+2%"180%"1
#3%!= $ก%?2--1
ก##0##5 "F #0 #: 01ก#ก
$0ก-5ก#F !"!;
#3%7O<$O++/-1%523ก-#3%-  ก##3$ก%'")#+3#-/ ก#
$0#%$#"1<#131F .01 #3.   0, %9 1 #-80 "#0#31'52ก # !" 0$/%# ;+. -/;<
#3 =#5!10202%?ก # 1523%+0 23-/;<.!11/
$ ก70202 %?80 1 %+0!) ) !"$/+ก!;%"1-ก7&1#""  15, /!9!!"%?!"#0+ก
#3-ก 23 ก!;%& F +; ก!"1ก'1. !"ก& %?2.. !!"1") +;%?23 ก#31'5 -ก # 15 #23+30.11:-/01 ก#
$0ก#1 #-2ก ;%#7+23 I&#  
'%"1 +#ก ก"  1)ก7%"1ก#ก! ) 0.0$1P9##  1
$  -ก # 15กA --##=ก V= 2ก= G ก#"23 !;%& !" 0 "%01ก--ก )2\ 2 "#023ก;$ %?กA  1
$ 
 !-ก -> .กA ก7 " +5! 123 "-< / -# "  # %$7231 #-ก#/! = 23ก##0/4  " 1ก2'');.%0 ก#.11ก#1 #-2ก!1!" #0##5 ;%#7++3!;
$0#3ก+ก#"1/
$  ##ก  +5 $ก#/49 /423#"'<400
ก 43!"#:-  #!;0 +31#ก ;2$80;!="9## 00 ก#%"12ก;%ก .)20%?- 23-1+3%?$ ก--;$#-#/ !"/20  ' ก#-#ก # 15+30
'0#31'5+ก$
;+!"1 
$<!"/.-> !"  ก &   #23 !9
ก##-%ก!"+3 "& !;
$0 &$
+;<.ก#1#

--------------  -------------

28

ก* ,$ 8 .%. :. ก **4  Philip Morris ,$*D & &4M A, http://www.pmdocs.com.