Evlilik Şirketi

kutuphaneci

py tu ku

ıld

ı ız

EVLİLİK Ş İ R K E T İ

py

tu

ku ıld ı ız

TÜRK YAZARLARI

DİZİSİ

py

tu

ku ıld ı ız İstanbul, 1976

Bekir Yıldız

EVLİLİK ŞİRKETİ HİKÂYE

py

tu

ku ıld ı ız CEM YAYINEVİ

py tu ku

ıld

ı ız

py

tu

ku

«Sus!» dedi a d a m . «Tüylerimi d i k e n diken e d e n şu iki sözcüğü d u y m a k istemiyorum: Sen ve b e n . . . Güzel h e r konuşmayı, s o n u n d a t a r t ı ş m a y a dönüştü­ r e n iki sözcük. Birlikte b i r ö m r ü paylaşıyoruz, bir t ü r l ü biz olamıyoruz nedense?» «Olamayız,» dedi kadın sinirli sinirli. «Kahvele­ ri bile aynı cezveden içemiyoruz hâlâ.» «Öyleyse, bu a k ş a m , b e n de senin gibi içeceğim. Şekerli olsun. Cezvede birleşelim hiç olmazsa.» «Biz şe-ker-li kah-ve i-çe-ce-ğiz,» dedi kadın, âde­ ta sözcükleri diliyle ezerek. Mutfağa gitti. Cezveye su koydu. Gazı kibritledi. Şekere uzanırken, raftaki ş a r a b ı gördü. Gündüz­ den almıştı onu. Gülümsedi. B u g ü n evliliklerinin do­ kuzuncu yıldönümüydü. Ateşi s ö n d ü r d ü . Şişe elinde odaya geldi. Adam bacaklarını öne uzatmış, b a ş ı m da koltuğa dayamıştı. «Anladım,» dedi, karısının elindeki şişeyi görün­ ce. «Bugün evliliğimizin...» «Dokuzuncu yılı... Kutlayalım mı?» Ayağa kalktı. Gelip karısını ö p t ü . «Olur,» dedi. «Sen mezelik b i r şeyler getir, b e n de b a r d a k l a r ı alayım büfeden.»

ıld

ı ız

7

py

tu

ku

Kadın, mutfağa gitti yine. Elmaları soyarken, sevgi üzerine ezgiler m ı r ı l d a n m a y a başladı. «Açacağı da getir,» diye seslendi a d a m . «Çocuklar,» dedi kadın. «Yavaş konuş.» Perdeyi araladı. Dışarıda k a r yağıyordu hâlâ. H e r y a n beyazdı. Caddeden birisi geçiyordu. Adım­ l a n tezdi. Sokağı d ö n d ü . Adam, ü ş ü r gibi oldu. San­ ki k a r ı n altında, karın ü s t ü n d e yürüyen kendisiydi. Perdeyi k a p a t t ı . Az ötesindeki sobanın gaz yolunu biraz d a h a açtı. Ayaktaydı. «Dokuz yıl» dedi, kendi kendine. «Kışın soğuğunda, yazın sıcağında geçmiş dokuz yıl. Anam, b a b a m , kardeşlerim... Ayrı yerler­ de olan herbiri... Görüp yakınmak, uzaklaşıp...» «Tamam,» diye b i r ses duydu bu a r a . Arkasına d ö n d ü ğ ü n d e , karısını elinde b i r tepsiyle g ö r d ü . İki koltuğu yüzleştirdi a d a m . Orta yerine bir sehpa koydu. Kadın, elindeki tepsiyi sehpaya bıraktı. «Mutlu yıllara...» diye, b a r d a k l a r ı m tokuştur­ d u l a r az sonra. «Dokuz yıl,» dedi kadın, u m u l m a z b i r engeli aş­ m ı ş gibi. «Dile kolay, m u t l u geçmiş dokuz yıl...» Dilinmiş e l m a l a r d a n birisini ısırdı k a d ı n . «Tadı güzelmiş.» «Hu...» dedi a d a m . «Şarap da kalite...» «Şerefe...» «Çocuklarımız için...» «Çocuklarımıza...» «Hâlâ k a r yağıyor.» «Annemden m e k t u p var.» «Gözünaydın. Şarap?» «Tutuyor beni, sen d e v a m et.» «Tutsun. Mutluyuz ya... Dokuzuncu yıla...»

ıld

ı ız

8

py

tu

ku

Adam b a r d a k l a r ı d o l d u r d u . «Aşkımıza,» dedi kadın, gözlerinin akı, biraz kı­ zarmış, maviliği hafif sulanmış. «Beni seviyorsun de­ ğil mi?» Adam, böyle b i r soruyu ilk kez d u y u y o r m u ş gi­ bi d ü ş ü n d ü . E l m a y a uzandı. Isırdı. Ardından, ş a r a p içti. Ağzını mezelemeden karısının ellerinden birisi­ ni, avuçlarının içine aldı, «Sevmek ve âşık olmak,» dedi. «Soyutlamaya h e r z a m a n karşısındır, a m a b u iki k a v r a m üzerinde, d u r m a ğ a değer doğrusu.» «Sevgi, aşkın yavrusudur,» dedi kadın. «Aşk, sevginin yavrusu...» «Yumurta civciv örneği...» «Ama,» dedi a d a m , gülerek. «Şimdiki civcivler, kuluçka m a k i n a l a r ı n d a oluşuyor.» «Off... Evet mi, hayır mı?» «Seviyorum,» dedi a d a m s o n u n d a , b u r u ş m u ş b i r sesle. «İlk yıllar ne güzeldi. Ben s o r m a d a n söylediğin yıllar...» «Evleninceye kadar, evleneceğim kadını, sevme­ m i n gerekli o l d u ğ u n u öğrettiler b a n a . Ezberletilmiş m a r ş gibi. Oysa evlendikten sonra, gerçekler, sevgi­ yi y u t t u . B u n a karşın, b u g ü n bile, sevdiğimi söylü­ yorsam, ilk yıllara göre d a h a değerli olmalı bence.» «Evlendikten s o n r a öğrendiğin gerçekler...» de­ di kadın, y u t k u n a r a k . «Bu gerçekler, sana sevme­ den seviyorum diye söylemeyi de ö ğ r e t m i ş olma­ sın?» Adam k o l t u ğ u n d a kaykıldı. Karısına b a k ı y o r d u şimdi. Gözgöze geldiler. Uzun bakışmayı u n u t m u ş -

ıld

ı ız

9

casına gözlerini ayırdılar birbirlerinden h e m e n . «Geç oldu,» dedi kadın, esniyerek. «Yatalım mı?» «.....

»

py

tu

ku

Yatak odalarına geçtiler. Ş a r a p l a n m ı ş bedenle­ ri, iyice gevşemişti. Tembel tembel s o y u n m a y a baş­ ladılar. Adam pencere yanına geldi az sonra. Per­ deyi araladı. K a r görülebilen h e r yanı beyazlatmıştı. Yorulmamıştı henüz. Yağıyordu koşarcasına. Başını c a m a dayadı. Belirli b i r yere b a k m ı y o r d u . Gönlün­ de, eskitilmiş günler, d ü n gibi, b u g ü n gibi yepye­ niydi. Anasının açık ağzı, camın ö b ü r yüzünde duru­ y o r d u sanki. Üç dişli ağızdı bu. «Protez,» dedi usul­ ca. «Yarım proteze, üç diş bile yetmiyormuş.» «Işığı söndürüyorum,» dedi k a d m . Adam, başını aldı c a m d a n . Karısına çevirdi. «Gece lâmbasını yak,» dedi, b a ş k a b i r gönülle. «Sonra yaınına gel a m a . Dışarıyı birlikte seyrede­ lim.» Ayakta öpüştüler. Dudakları ayrılınca bırakma­ dılar birbirlerini. Sarılıp d u r d u l a r öylece. Adam başka şeyler d ü ş ü n ü y o r d u bu sıra. Kadın b a ş k a şeylerle birlikte kendisini saran, ö p e n bu ada­ mı da d ü ş ü n ü y o r d u . Yatağa doğru yürüdüler. K a d m beline dolanan k o l l a r d a n güçlenip kendisini geriye verdi biraz. Gözgözeydiler. «Doğru söyle,» dedi. «Şu a n d a ne düşünüyor­ sun?» «Hiç,» dedi a d a m . «Hiç...» «Ama doğru söyle. H a n i h e r evlilik yıl dönümü­ müzde tekrarladığımız b i r yeminimiz v a r d ı : Birbi­ rimize karşı yalan söylemiyecektik.»

ıld

ı ız

10

py

tu

ku

Adamın aklına, anasının üç dişli ağzı geldi an­ sızın. «Bin lira...» dedi kendi k e n d i n e . «Protez... Ya­ lanın ne t ü r l ü s ü ? En azından b i r k a ç ı b e n i m yüzüm­ d e n ç ü r ü y ü p dökülen dişler... Ama sonraları? Anam­ la a r a m a giren gizli, ya da gizli olmıyan birileri, birşeyler... Hâlâ üç dişli ağız...» «Gene suskunluk,» dedi kadın. «Konuşsana.» «Dokuz yıl, â d e t a yalan söylemek için yemin edilmiş dokuz yılımız var bizim. Bu gerçeği kabul edelim istersen?» « Kırılıyorum ama...» «Yalan söylemiyecektik ya. Hiç olmazsa onun­ cu yılımıza böyle başlryalım diyorum. Başaramayız değil mi?» «Tuhaf,» dedi kadın, kocasının gergin kolların­ da gevşeyince. «Ah!» dedi a d a m , acılı b i r sesle. «Dürüst olma hakkımız bile alınmış elimizden. Hele iki... Hele ikiden daha çok olunca.» Sustu. Aklına önemli b i r şey gelmiş gibi d ü ş ü n d ü bir süre. S o n r a gece lâmba­ sının öksüz ışığında saatine b a k t ı . «Karıcığım,» de­ di. «Saat beş-on d a k i k a sonra dokuzuncu evliliğimi­ zi tüketecek. Gece yarısı oluyor. İstersen yeni yılı­ mıza, hiç kimsenin başaramayacağı güç b i r işi göze a l a r a k girelim. Hıı? Ne dersin? Benim için çok önemli; d ü r ü s t l ü ğ ü denemek.» «Seni anlamıyorum,» dedi kadın, yatağın b i r u c u n a o t u r d u ğ u n d a . «Yoksa birisini mi seviyorsun?» «Hayır. Kesinlikle hayır. Seni sevmek istiyorum o k a d a r . H e m d e dokuz yıldan beri, h e r yıl sevgimizi t ü k e t e tükete vardığımız bu geceye geriye dönerek sevgi aşılamak istiyorum. Açıkçası bu.»

ıld

ı ız

11

py

tu

ku

Adam, yere o t u r d u . Başım, karısının b a c a k l a r ı üzerine koydu. «Ama nasıl?» diye s o r d u kadın, kocasıyla ara­ sında, çözülmüş, serpilmiş b i r şeyler o l d u ğ u n u sezinliyerek. «Kolay... Yok, yok çok güç b i r şey bu.» «Kolay ve güç... Anlayamıyorum...» «Dedim ya, d ü r ü s t olma hakkı, alınmış bizden. Buna k a r ş ı n d ü r ü s t olmak, z o r d u r kuşkusuz.» Adam sıçradı yerinden. Saatli k o l u n u gece lâm­ basına yaklaştırdı. «Evet mi?» diye s o r d u . «Onuncu yılımıza dü­ r ü s t başlayacak mıyız? İ k i dakikamız var.» «Yani?» dedi kadın, biraz ü r k m ü ş . «Nasıl ola­ caktı?...» «Birbirimize, b u g ü n e dek gizlediğimiz h e r ola­ yı, h a t t â d ü ş ü n d ü ğ ü m ü z h e r şeyi anlatalım. İstersen gerilere de gideriz. Çocukluğumuza kadar...» «Her şeyi mi?.» «Dürüstçe sözcüğünün t a m anlamıyla.» «Sen ve ben?...» «Sen ve ben.» «Anlatmazsın diye korkuyorum.» «Ben de, sen anlatmazsın diye korkuyorum.» «Oldu öyleyse.» Birbirlerine sarılıp öpüştüklerinde gecenin t a m yarısıydı. Onuncu yıllarını, d ü r ü s t olacaklarının se­ vinciyle yaşamaya başladılar...

ıld

ı ız

Yatağa girdiler. A d a m iki sigara yaktı. Birisini karısına verdi. Kadın, kocasına iyice s o k u l m u ş t u . 12

py

tu

ku

K o n u ş m a y a geçemiyorlardı nedense. Odanın içinde s o l u k l a n , önceki gecelere göre d a h a doluydu göğüs­ lerinde. Belki, y ı l l a n n verdiği alışkanlıkla birbirle­ rine karşı d ü r ü s t o l m a k t a n korkuyor, hiç olmazsa, d ü r ü s t olmaya eşitçe yaklaşmak istiyorlardı. K o n u ş m a d a n , b i r sigara içimi geçti a r a l a r ı n d a . H e r saniye biraz d a h a şaşırıyor, birbirlerine ne den­ li yabancı olduklarını anlıyorlardı. Yıllardan beri paylaştıkları bu yatakta, sanki ilk kez b i r araya gel­ m i ş gibiydiler. Dağlar, bozkırlar, ince-kalın yollar geçiyordu gözlerinin ö n ü n d e n . İrili-ufaklı insanlar... K a d ı n birilerine sahipleniyor. Anası babası... Adam çok kardeşli köyevini düşünüyor. Düşündükleri yok­ sul... Kendileri de a r a l a r ı n d a . . . Doğanın kirletme­ diği insanlar... Ya da i n s a n l a n n kurcalamadığı do­ ğa... Dünyaya geliyor birileri... K ü ç ü c ü k birileri... Adam üçüncü çocuk. Kendisinden önce iki ölü ço­ cuk çıkmış evlerinden. Sonra doğayla başedebilen kalmış geriye. Ayıklanan, güvenilir oluyor sonunda, yaşıyabilmek yolunda. kadın kıpırdanıyor. Az kar­ deşli o. K a s a b a d a doğmuş. Ölenler azalıyor gitgi­ de... Doğurgan değil, köydekilerine göre fazlaca. Bü­ yüyorlar. Koşuyorlar. Ağlıyorlar. Gülmek istiyor­ lar. «Haydi,» dedi kadın. «Önce sen başla. Ne zorm u ş meğer. K o r k u y o r u m d e r s e m inan.» « K o r k m a m a k elde mi?» «Nasıl başlıyacağız öyleyse? Çocukluğumuz?... D u r b a ş a r a c a ğ ı m h e r h a l d e . Yoksul b ü y ü d ü m ben.» «Bu, sır değil ki... Daha önceleri k o n u ş m u ş t u k ya; yoksul ailelerden geldiğimizi.» «İlk kez...» S u s t u kadın. Az önce verdikleri ka-

ıld

ı ız

13

py

tu

ku

r a r d u r a l a t m ı ş t ı o n u da. «Dürüst olmak,» dedi ken­ di kendine, «Yalan k o n u ş m a m a k . . . Hiç b i r şey sak­ lamamak...» «Birbirimize sorular soralım,» dedi a d a m . «Böy­ lesi d a h a iyi olacak. Dürüstlük söz k o n u s u olunca, başlamasını beceremiyoruz doğrusu.» «İşte bu iyi,» dedi kadın sevinerek, «Şimdi, bir sigara ver bana.» «Bize ne mutlu,» dedi a d a m , karısının sigarası­ nı y a k a r k e n . «Hiç olmazsa, dürüst o l a m a m a k konu­ s u n d a birbirimizi anlıyoruz.» «İlk soru b e n d e n olsun.» «Yok, b e n sorayım.» « S o r d u m bile: İlk aşkını anlat.» A d a m başını iki y a n a salladı. Gülüyordu, «Ne tuhaf,» dedi. «Ben de, aynı soruyu, sana so­ r a c a k t ı m . Dur anlatayım öyleyse. Nasıl yani?...» «Nasıl olacak canım. İlk aşkım işte...» «Öyle ya... Daha önce anlattığım o l m u y o r şim­ di. Dürüstçe olacak bu. D u r bakayım. H a . . . Gerile­ re gideceğim a m a . Onikilik bedenimi silkeleyen, tokatın, ufaladığı ilk aşkıma... Şimdi ismini unuttu­ ğum, kuyubaşı kızlarından birisiydi o. Yazın sıca­ ğında, kışın soğuğunda d u r u p gözler o l m u ş t u m onu. Üstü kapalı, altı kapalıydı. Bildiğim b i r şey vardı; başı kırmızı yazmalı olanıydı, benim sevdiğim. Yü­ reğim korkuyu ufalayınca kuyu başıyla a r a m d a k i uzaklık da k a p a n ı r oldu. Ağzım açık, b a k a r dururm u ş u m g ü n ü n birinde. Ayağında çarık, b i r a d a m geldi k a r ş ı m a . Kırmızı yazmalı sevgilim görünmez oldu. Başımı sağa verdim. Bir t o k a t indi yüzüme. Tokatlı yüzümle sola d ü ş t ü m . N a m u s u b e n de anla-

ıld

ı ız

14

py

tu

ku

malıymışım, gözlerim dişiyle, erkeği ayırabiliyorsa. D ü ş t ü ğ ü m yerde ağladım. Gözlerimi açtığımda ça­ rıklı a d a m gitmişti. Az sonra yaşıma uygun b i r ar­ k a d a ş ı m geldi y a n ı m a . «Gel,» dedi. T u t u p beni elim­ den, Kızdırmağın k e n a r ı n a g ö t ü r d ü . Böyle böyle di­ ye anlattı. O n u n da derdi benimki gibi yüreğindenmiş. Sevdiği kızın yazması yeşil... Arkadaşım ben­ d e n u s t a çıktı. Yürek soğutması b i r hoş, b i r güzel ki... Ben de y a p t ı m öyle.» Sustu a d a m . Yaptığını a n l a t m a k istemiyordu belki de. Karısı kıpırdandı. Elinin birini u z a t ı p , k o casının göğsüne koydu. «Ne yaptın?» diye sordu. «Bilirim çocukluk gü­ zeldir. Ben de, s a n a anlatacağım. Eee sonra? Çekin­ m e haydi.» Adam gülümsedi. «Evet,» dedi. «Çocukluğumuzu bile tattırmamış­ l a r bize. Bak s o n u n a bu işin. İlk gün, Kızdırmağın k u m l a r ı n d a n , iki kız başı yaptık, biri senin dedi ar­ kadaşım, biri b e n i m . Ben koşup, kırmızı taş a r a d ı m ırmağın kenarında, içinde. Arkadaşım da, yeşil ot­ lar buldu. K u m d a n sevgililerimizin başlarını taçladık. Dur dedi a r k a d a ş ı m . Allah k u r u t a c a k şimdi ku­ m u . Gel yıkanalım bu a r a . Yıkandık. Sularımız a k a a k a sevgililerimizin b a ş u c u n d a d u r d u k az sonra. Öp dedi a r k a d a ş ı m . Dudağından öp onu. Eğildim. U t a n d ı m a m a . H â l â bilemem, k ı s k a n d ı m belki de, k u m d a n da olsa, sevgilimi. Ö p t ü m . Gel b a n a sor, b u n d a n tatlısı gelmiş mi dünyaya. Derken, kuyubaşına varıp t o k a t yemektense, Kızdırmağa inip sev­ gili y a p m a k d a h a b i r doğru geldi b a n a da. Birkaç g ü n sonra, k u m u çoğaltıp m e m e yaptık, bacak yap-

ıld

ı ız

15

py

tu

ku

tık. K u m l u ğ u n az ötesinde, karpuz b o s t a n ı vardı. İki kelek k a r p u z çaldık g ü n ü n birinde. Sevgililerimizin b a c a k aralarına, b i r güzel gömdük, h e r b i r karpuzu. İçlerini de oyduk. Arkadaşımla b i r t ü r k ü tuttur­ duk a r d ı n d a n . T ü r k ü m ü z eskiyince, b i r güzel gülme t u t t u bizi. Düşüp bayılmak ne kolay...» K a d ı n da bu sıra, kıs kıs gülmeye başladı. «Tuhaf,» dedi. «Sonra?..» «Gülersin ya,» dedi a d a m . «Sonrası v a r m ı ? Sev­ gililerimizi altımıza aldık. K a r p u z u n içine sıcak b i r şeyler boşaldı. Şaşırdık.» «İlk kez mi oluyordun?» «Kimbilir... Böyle işte, b e n i m ilk a ş k ı m ı n hikâ­ yesi. Ya seninkisi?» «Benimkisi,» dedi kadın, irkilerek. «Bu, ilk aşk sayılır mı yani?» «Neden sayılmasın. K u m d a n diye mi o l m u y o r sence? U n u t m a , kuyubaşındaki kırmızı yazmalı kız­ dı, k u m u n üzerindeyken düşündüğüm.» «Benimki canlı. Kızmak yok ama.» «Neden kızacakmışım. Aramızda anlatılmadık hiç b i r şey kalmayacaktı h a n i . H e m d a h a neler anla­ tacağım b i r bilsen.» «Doğru ya... O n u n c u evliliğimize d ü r ü s t başla­ dık sahi... Ne tuhaf, b e n i m u y k u m açıldı.» «Benim de...» «İlkokulun s o n u n d a y d ı m sanıyorum. Sevdim bi­ risini. Mendilimi v e r d i m kendisine. O da b a n a , b i r demet p a p a t y a getirmişti. Elişi defterimin a r a s ı n a sakladım, b i t i r m e sınavlarına kadar. Sınıfta kalınca başkasını sevdim. B u n l a r da sevgi mi c a n ı m ? Belki de bu çocuktan önce de sevdim, s o n r a da sevdim

ıld

ı ız

16

py

tu

ku

böylesi. Ama akılda t u t t u ğ u m a , «sevdim» d e m e n i n b i r anlamı yok bence. Önemli olan, birisinin yerine öbürlerini koyamadığımız y a ş l a r d a sevdiklerimizdir.» «Güzel oluyor,» dedi a d a m . «Çocukluğumuzu yeniden yaşıyoruz. Dur, şimdi sana, ilginç b i r olay anlatacağım...» Sustu a d a m . Bakındı. Odanın içindeki eşyalar yavaş yavaş silindi sanki. Salt gece lâmbasının ışığı büyüyordu. K o c a m a n , güneş k a d a r b i r ışık oluverdi. Oda bozkırdı şimdi. Adam koşuyordu bozkırda. Kü­ ç ü k dereleri aşıyor. Kızdırmağın çekilmiş yatağın­ d a oynuyor. S o n r a u n değirmenine doğru yürüyor arkadaşlarıyla. Biricik oyuncakları değirmen. Suya b a t a n kollarına asılıyorlar. Buğdayı un yapmaya gel­ m i ş o l a n l a r d a n birileri bağırıyor. Kaçıyorlar. Ayağı acıyor arkadaşının. Duruyorlar. Yarılmış. Kanıyor. İşe diyor. Üstüne işe. Kül diyor a d a m ı n çocukluğu. Sigara külü iyi gelirmiş. Yeniden değirmene doğru koşuyor. Koşuyor... «Haydi,» dedi kadın. «Anlatsana...» «Köy,» dedi. «Arkadaşımın ayağı.. Sahi?... Ne anlatıyordum ? » «Anlatacaktın,» dedi kadın. «İlginç b i r olay­ mış.» «Her olayı ille de anlatmalı mı?» dedi a d a m . «Dürüst o l m a n ı n ölçüsünü de bilemiyorum.» kadın çok önemli b i r gerçeği öğrenmek çabasındaydı. «Aramızda hiç b i r sır k a l m a m a l ı . Ben de anla­ tacağım herşeyi. Saklayan, d ü r ü s t o l m a fırsatından y a r a r l a n m a y a n , en azından, kendisine haksızlık et­ m i ş olur.» 17

ıld

ı ız

py

tu

ku

«Bak,» dedi a d a m , çapaklı b i r sesle. «Sana he­ m e n ş u n u söylemeliyim; sakın kocanı t o p l u m d a n soyutlayıp, böyle b i r şey olmaz diye suçlamayacaksın. Cinsel baskı, belki de çoğuna bu pis işi yaptırmış­ tır. H a t t â yaptırıyor da diyebiliriz. Yeter ki sorunu açık yüreklilikle o r t a y a koyalım.» «Bu denli k o r k u p u t a n d ı ğ ı n a göre, meraklan­ dım doğrusu.» «İlk kez p i ş m a n oldum; d ü r ü s t olmaya k a r a r verdik diye. Bizden enayisi yok mu bu t o p l u m d a ? K o r k a r ı m , olayı dinledikten sonra, sen de benim gibi düşüneceksin. «Benim a n l a t a c a k l a r ı m da öyle y ü z ü m ü a ğ a r t a n şeyler olmayacak. Çekinme. Meğer ne k a d a r zavallıymışız. Genç kızken...» «Evet... Genç kızken.» «Hele sen, bitir sözünü. Nasıl oldu ilk kez?» «Ah o Kızılırmaklı sevgilim... Sattı babası, yaşı onüç-ondört... Yıllar sonra, iyi etmiş dedim, kız kur­ t u l m u ş . Yoksa, senin gibi... A p a r t m a n duvarlarının dili olsa da söylese...» «Ne demek istiyorsun?» «Hadi canım sen de,» dedi adam, h e r şeyi bili­ y o r m u ş gibi. «Neden saklıyorsun. Az s o n r a nasıl ol­ sa a n l a t a c a k s m , kendi k e n d i n e avunduğunu...» «Konuyu sulandırma,» dedi kadın. «Sonra?..» «Gene k u m c u a r k a d a ş ı m öğretti b a n a . Kirvesi­ n i n oğlunu görmüş birgün... Eşekle b a ğ a giderken geçti, bizim de başımızdan.» «Anlamadım,» dedi kadın yatağın içinde otu­ r u r k e n . «Başınızdan geçen ne? Yoksa?..» «Evet... Anlamak istemediğin gibi oldu. Eşek­ le...». 18

ıld

ı ız

py

tu

ku

«Oooo,» dedi kadın, elinin birisini alnına koyup başını iki yana sallarken. «Demek d o k u z yıldan be­ r i ? Nasıl da gülünç o l u y o r m u ş u m meğer, seni baş­ ka k a d ı n l a r d a n kıskanırken. Tuhaf, ürpertici b i r h a r m a n bu.» «Ben d a h a nice hayvan ismi biliyorum bu ko­ nuda.» «Sus. Rica e d e r i m sus. Lanet olsun böyle d ü r ü s t olmağa. Keşke başlamasaydık.» «İstersen vazgeçelim. Gerçekten acı oluyor. Do­ kuz yıldan beri güzel ve m u t l u geçen şu odamıza, b i r hayvan girdi ansızın. Sanki bize doğru yürüyor. Sıç­ rayıp aramıza girecek nerdeyse. İ s t e r m i s i n gelip se­ ni çiftelesin; ilk kocasını elinden a l d ı n diye!» «Kes! K o r k u y o r u m . Ne o l u r ışığı aç.» «Gece lâmbası yanıyor ya!» «Büyük ışığı.. Aydınlık istiyorum. Anlamıyor musun?» Adam y a t a k t a n çıktı. Lâmbayı yaktı. «Ohhh...» dedi kadın, derin b i r nefes alırken. «Kâbus geçiyor. Ne olur, iyice dağılalım geçmişin­ den. Müzik dolabına b i r plâk koy. Klasik olsun...» Adam pikabı d ö n d ü r d ü . Odanın içi, inişli - yo­ k u ş l u melodilerle doldu. «Hayır. Başka b i r plak. Hareketli...» «Sambaya ne dersin?» diye s o r d u adam, plâk­ ları karıştırırken. «Tango... Dans. İlk yıllarımızın tangosu.» Kırkbeşlik b i r p l a k dönmeye başladı bu kez. Sözlü b i r tangoydu. kadın da çıktı y a t a k t a n . «Sarıl. Dağıtayım seni.» Tangoca sarıldılar. Yürüyüşleri müziklendi. Plâ-

ıld

ı ız

19

py

tu

ku

ğın o r t a l a r ı n a doğru a d a m , iyice sardı karısını. «Ürperiyorum,» dedi kadın. «Öyle s o k u l m a ba­ n a . H e n ü z geçmedi.» «Korkma,» dedi a d a m gülerek. «Tehlike uzak­ laştı. K ı s k a n m a n boşuna.» «Alay e t m e . Bir an kendini b e n i m yerime koy. E l i m d e olsa, şu a n d a b ü t ü n eşeklerin c a n ı m alır­ dım.» «Yazık değil mi?» dedi a d a m , biraz b u r k u l m u ş b i r sesle. «Onlar mı ayartıyorlar sanki insanları? Kolayından d ü ş ü n m e n e ş a ş t ı m doğrusu. G ü c ü n ye­ tiyorsa, e r k e k çocuklarının, doğar doğmaz hayala­ r ı n ı bur.» «Tango,» diye bağırdı kadın. «Bitti...» Adam, k a r ı s ı n d a n çözüldü. «Şimdi başka b i r plâk,» dedi. «Bu da benden.» P i k a b a b i r a r a j m a n k o y d u a d a m . T ü r k ç e sözlü, b a t ı telli. «Böylesi d a h a yakışıyor halimize,» dedi gülümsiyerek. «Ne olur, k o n u ş m a biraz. Sersemledim...» «Cesaret... Birbirimizden gizlediklerimizi bu ge­ ce açığa vurmazsak, belki de hiç b i r z a m a n yapa­ mayız. Gerçi henüz yolun başındayız, a m a gene de b i r şeyler b a ş a r d ı k sayılır. H a d i gene ışığı söndüre­ lim, yatağımıza girip d ü r ü s t olmağa d e v a m edelim. Bak s a n a neler söyleyeceğim...» «Kötü şeyler mi?..» diye sordu kadın, k o r k u s u çoğalmış. «Acı şeyler... İyiyi, güzeli, doğruyu yeşertecek acılar ama...» «Peki,» dedi kadın. Durdu. «Işığı h e m e n sön-

ıld

ı ız

20

py

tu

ku

d ü r m e . Çocuklara b a k a y ı m üstleri açılmış olmasın.» kadın, çocukların odasına doğru yürüdü. Adam da yatağa girdi bu sıra. Bir sigara yaktı. Parlak ışık, karısıyla a r a s ı n d a k u r d u k l a r ı d ü r ü s t l ü k bağını bı­ çak gibi kesmişti sanki. «Böylesine güç b i r işi gö­ ze almamalıydık,» dedi, kendi k e n d i n e . Sigarasından b i r k a ç nefes a r d a r d a çekti. «Ama şimdi dönemem,» dedi. «Dönemeyiz...» Düşünceleri ansızm, gerilerden b u g ü n e kaydı. «Olamaz,» dedi. «Karıma da anlatma­ lıyım. Ondan ayrı d ü ş ü n e m e m şimdi.» «Ne güzel uyuyor çocuklarımız,» dedi kadın, odaya girdiğinde. «Biz de o t u r m u ş , gecenin bu saa­ t i n d e neler konuşuyoruz. İş mi yani?» Adam karısına doğru başını çevirmedi. Gözleri karşıya dikilmişti. «Çocuklarımız,» dedi. «İyi ya... Onların yolunu a ç m a k , bizim gibi lâğım fareleri o l m a m a l a r ı için ko­ nuşacağız bu gece. Sorunlar gizlenirse, çözümlen­ mesi m ü m k ü n o l u r m u hiç?» «Çocuklar,» dedi kadın, k o l u n u n birisini düğ­ meye uzatırken. «Tertemiz onlar...» «Tertemiz. Konuşabildikleri, g ö r ü p düşünebil­ dikleri kadar, t o p l u m u n kirlettiği temiz çocuklar...» Odanın içinde, gece lâmbasının ışığı k a d a r ay­ dınlık kaldı yeniden. Yatağa girdi kadın da. Yorga­ nı çektiler üzerlerine. K o n u ş m a l a r ı soğumuştu. Söz­ cükleri akıllarında dolaştırdılar b i r süre. «Böyle işte,» dedi a d a m sonunda. «Konuştukla­ rımızı genelleştirmezsek, d a h a çok kahroluruz. Uyu­ y o r m u s u n yoksa?» «Uyumak mı?» dedi kadın, diri b i r sesle. «DinHyorum. Devam et.»

ıld

ı ız

21

py

tu

ku

«Bir an için t o p l u m u , küçülmüş, a m a düşüne­ bileceğinden büyük b i r h a r i t a d a düşün. İ n s a n l a r ı da gör içinde. Yürüyen, uyuyan, konuşan, çalışan, seks yapan...» «Gözlerimi yumuyorum,» dedi kadın, gözlerini y u m a r k e n . «Sen a n l a t t ı k ç a dolaşacağım bu harita­ nın içinde.» «Yoo... Gözlerin açık a m a . Yumsana.» «Yumdum. Hangi y ö n d e n başlıyacaksın?» «Kuzey olsun. H e r yerde o k k a dörtyüz dirhem. Çalılar arasındaydım. Dikkat ediyor m u s u n ? Küçü­ cük b i r çocuğum. Yalın ayağım. Başım kabak. Bel­ ki de bitli b i r başı kabak... K a r n ı m aç. Ayaklarımın üzerine kalkabilmişsem ve insan o l m u ş s a ismim, k a r n ı m t o k d u r diyelim. Huysuzlanıyor, d ö r t ayaklı hayvan, k a r n ı aç çünkü. İlerdeki o t l a r a d o ğ r u yürü­ yor. Ben de açım. H e m şimdiki b a ş k a b i r açlık. Yak­ laşıyorum. Titriyorum. G ö r ü y o r s u n değil mi? Ba­ c a k l a r ı m da, ne k a d a r ince. Çalılar gizlemiş beni. Sahipsizim. K o r k u m u n a n l a m ı ne a c a b a ? Belki de eşeğini a r a r diye k o r k u y o r u m , sahibi. Beni a r a y a n yok a m a . Bozkırdayım s a b a h t a n beri. N e r e d e a n a m , b a b a m ? Ya öğretmenlerim? U n u t t u m . Okul yok bi­ zim köyde. Uzak b i r b u c a ğ a gidiyorum sahi. Bugün b a y r a m . Ödevimi y a p m a d ı m henüz. E z b e r i m var. T ü r k ü sorsa, bir kaçını sıralardım a r d a r d a . Ezberim Missisippi gibi ı r m a k l a r üzerine. Sahi Kızılırmağın boyu ne kadardı?» Sustu. «Aç gözlerini,» dedi karı­ sına. «Anlatırken bile acı çekiyorum.» «Açmayacağım gözlerimi. Oralara g ö t ü r m ü ş k e n beni, çekip a l m a b u r a l a r a . Sonra?» «Sen bilirsin,» dedi a d a m . «Acı çekmeyi paylaş-

ıld

ı ız

22

py

tu

ku

tığına göre... Bitli b a ş ı m a d i k k a t e t . Öne gidiyor. Sağa kıvrılıyor. Şimdi pis semer üzerinde. Çırpı gi­ bi kollarım. Ne k a d a r güçsüz değil m i ? Semeri kavrıyamıyor b i r t ü r l ü . Bırak, çocuk-beni. Şimdi, ha­ ritanın b a ş k a b i r b ö l ü m ü n e gideceğiz b u g ü n k ü ben­ le birlikte. Batıya doğru kay biraz. Denizi görüyor­ s u n değil m i ? Yalılara dikkat et. Yeşile boyanmış şu yalı. H a n ı m ne denli m u t l u . Bey d ö n m e m i ş h e n ü z işsiz işinden. P a r a dolu cebi. B a n k n o t l a r l a ö r t ü l m ü ş çıplak b i r kadın bedeni. Ama bu a d a m bizim yaşı­ mızda değil. Oğlunu arayalım. Sen ve b e n yaştaki oğlunu. Çatı k a t ı n d a k i oda... Yalının biricik oğlu için, süslenmiş oda. iki karaltı v a r içerde. Çocuk, ba­ b a s ı n a ne k a d a r benziyor. Ya o kız? Tabanları çatlak olmasa, çıplak bedeni, kentli kızlara benzeyecek. Na­ sıl da oyuncak gibi oynuyor, bu çocuk genç kızla. Yetim olmasın kızcağız. Oyuncak gibi, yalının efen­ disi almasın onu. J a p o n mağazası yerine, Anadolu yaylalarından? Dikkat et, yalı çocuğu kurcalamağa başladı kızı, oyuncağının zembereğini k u r u p eğlenen çocuklar gibi...» «Açıyorum gözlerimi,» diye b a ğ ı r d ı kadın. «Boz­ k ı r d a k i eşekten sonra, böylesi lüks b i r eşeğe daya­ n a m ı y o r u m doğrusu.» «Öfkeni h e m e n boşaltma. B a ş k a b i r g ö r ü n t ü bekliyor bizi. Bu da, en b a t ı d a n . Avrupanın batısın­ dan. Bak, kız kaçıyor gibi yapıyor. Cilvesinden a m a . Yaşı onüç, o n d ö r t . Bizdeki eşekli çocuk yaşında. Ya­ kaladı kızı. Yuvarlanıyorlar alt alta, üst üste. Du­ ruyorlar. Çocuk üzerinde. P a r k ı n ötesinde, p a r a üze­ r i n e k o n u ş u y o r anneler-babalar. Seks özgürlüğünü k o n u etmiyorlar a r t ı k . Bayatlamış b i r k o n u ç ü n k ü .

ıld

ı ız

23

py

tu

ku

Çocuk öpüyor. Çocuk doluyor. Kız sevinçli. Gözle­ rine bak. Bakireliğini b e d e n i n d e n sildirdi diye da­ ha çok seviniyor. Sevdiği çocuğu arayıp b u l u n c a y o r m a y a c a k onu. Bak diyecek, görgösüz değilmişim ben. K a n a paydos. Aşkımız t ü r l ü hünerlerle süslen­ sin. Al s a n a . . . Al... Acemi çaylağa bak... B a k i r e kı­ za gönül düşürmüş...» «Sus,» dedi kadın. «Şimdi sıra sende. K a p a t göz­ lerini. Sabırsızlandım nedense.» «Yumuyorum.» «Maşa,» dedi kadın. «Kovalanıyorum. Anamdır masayı sallıyan. Ü s t ü m e geliyor. Yakaladı bile. Elle­ r i m e vuruyor. N a r k a d a r k ü ç ü k m e m e l e r i m e vuru­ yor. K a r p u z d a n küçük kıçıma vuruyor. B ü y ü d ü n di­ yor. Saklamalısın b u n l a r ı . Sermayeni kediye mi yük­ leyeceksin? diyor. Seni alacak erkek, çalışıp didinir­ ken, m a l ı n kapalı olmalı. Alnın açılmalı. Vuruyor. Büzülüyorum. Öteki odaya kaçıyorum, b i r fırlamay­ la. Kapıyı sürgülüyorum. Dikkat et a m a erkeklerin yönettiği t o p l u m l a r d a , k a d ı n l a r hep sürgülü kapı ar­ d ı n d a m u t l u l u ğ u arıyorlar. Perdeleri indiriyorum. Ayna a r ı y o r u m , yüzüme b a k m a k için değil. Kim de­ mişse, kadınların yarı ö m r ü ayna karşısında geçer diye, doğru söylemiş. Doğru söylememiş. Aynaya, yüzümüzü d ü ş ü r m ü y o r u z h e p . Annemin maşaladığı yerlere b a k ı y o r u m şimdi. Memelerime, kıçıma. Bu sıra b a c a k l a r ı m ı n tükendiği yerde k o c a m a n iki d u d a k görüyorum. E l i m i n birisini g ö t ü r ü y o r u m . O n e ? Huylanıyorum. Tatlı geliyor. Tembellik herhal­ de. Başkasını istiyorum. Erkekler, bu iş için yara­ tılmıştır diyorum kendi kendime. E r k e k diyorum. Bir inilti d u y u y o r u m y a n d a k i d u v a r ı n ötesinden.

ıld

ı ız

24

py

tu

ku

K a p ı k o m ş u m u z u n oğlu olacak b u . O da, kadın diye inliyor. Duydukça çıldırasım geliyor. D u y m a m a k için, b e n de inlemeliyim diyorum. İniltiler b i r b i r i n e karışıyor. Annem kapıyı y u m r u k l u y o r . Babası, kapı­ larını tekmeliyor. Rahatlıyoruz. K o r k u bu işi, d a h a b i r çabuklaştırıyor, d a h a b i r güzelleştiriyor. Böyle işte kocacığım.» «Kocacığım, öyle mi?» dedi a d a m , gözlerini aç­ tığında. «Sana karıcığım desem, n e l e r hissedersin şimdi?» kadın da gözlerini açmıştı. Y a t a k t a d ö r t kişilerm i ş gibi geldi ona. Bugünkü kendileri ve yıllar ön­ ceki çocuklukları. Sivilce yüzlü, kısa saçlı, henüz dol­ m a y a uğraşan, ü r p e r e n , sırasında k a p l u m b a ğ a gibi t o p a r l a n a n , sırasında tavus kuşu gibi k a b a r a n kız... «Bir şey mi sordun?» dedi kadın ansızın. «Evet. Sana, karıcığım diye seslenirsem ne his­ sedersin dedim.» «Anlamsız b i r soru. Kocamsın işte.» «Ama sen, k a n c ı ğ ı m değilsin b e n i m için şu an­ da. kadın olamazsın sen. Genç kız olmamışsın çün­ kü. ..» «Bacın gibi b i r şey miyim yani? B u n u mu söy­ lemek istiyorsun? Acıyor m u s u n yoksa?» «Ben de senin için, bir ağabeyim şimdi. Zaval­ lıyız biz. Karı-koca o l m a k yakışmaz bize. Küçük sev­ gilim benim. B a k yüzüme. Bebeğiz biz. Ana s ü t ü tat­ m a d a n , yalancı memeyle a v u t u l a n bebekleriz. Kötü o l m a k ne kolaymış meğer. Hayvanlar bile bizim ka­ d a r k ö t ü olmağa y a t k ı n değillerdir belki de. Gel, öpeyim seni. Çırpın birazcık. Yaralı güvercin gibi... K a n a d ı y o l u n m u ş serçe gibi... B e n de yaralıyım. Bir-

ıld

ı ız

25

py

tu

ku

likte u ç a l ı m b a ş k a ülkelere. Gerçek m u t l u l u k l a r ı m u ş t u l a y a n ülkelere doğru...» «Oh,» dedi kadın. « F a r k ı n d a mısın, yıllardanberi ilk kez böylesine duygulu oluyorsun. Sevgilim gibi.» «Temelde yüreğim, kelebek gibidir,» dedi a d a m , acılanmış b i r sesle. «Hem de deniz k a d a r b ü y ü k b i r kelebek. Ama dedim ya, iç-içe oyunlar, mavi deniz­ lere güneş d ü ş ü r m e d i . Sahi, ilk sevgilin k i m d i se­ nin?» «Hiç canım... Duygulandım da...» «Pişman mısın yoksa?» « P i ş m a n o l m a k m ı ? Duygusallığa, k ö p e k gibi kuyruk sallamadan erişmek, hazıra k o n m a k gibi gel­ di b a n a . Sevincim bundan.» «Sevgilin çok mu duyarlıydı?» «O yıllar, h e r şey gerçekten uzakmış. Sevgilim olmuş çok mu?» «Sevgili dediklerimiz, a c a b a gerçek sevgilileri­ miz midir?» «Kalp p a r a y a benzetmeyiz onları.» «Ama çoğu kez, değer ölçülerimiz yanıltabilir bizi. Çocukken sevdiğim o n p a r a l a r ı n b u g ü n ne an­ lamı var? «Gene de belli b i r a ş a m a d a n sonra bu k a v r a m s o m u t l a ş ı r b a n a göre...» «Sanmıyorum,» dedi a d a m , karısını kıracağını hiç d ü ş ü n m e d e n . «Aşamasını t a m a m l a m ı ş olanlar, hayatı d a h a iyiye, d a h a güzele doğru k o v a l a m a k t a n vazgeçenler için böyledir b u . H e m hayat, kovalamak­ t a n vazgeçildiği a n d a n itibaren, kovalıyanın sırtına o t u r u r . Yüktür a r t ı k o. Mezara k a d a r t a ş ı n a c a k bir

ıld

ı ız

26

py

tu

ku

yük. Oysa ben, henüz kovalamaktan, gerçek sevgiyi a r a m a k t a n vazgeçmedim. Yoksa sen, hayatla birlik­ te, b e n i m sevgimi de yüklenmeye razı mısın b u n d a n böyle?» «Kadınım ben. Bir kadın işte. Görevim, h u r d a sevgilerden ölümsüz u m u t l a r y a r a t m a k t ı r . D ü n ol­ duğu gibi, b u g ü n de.» «Sevginin h u r d a s ı olmaz,» dedi a d a m . «Hurdalaşan biziz.» D u d a k b ü k t ü . D ü ş ü n d ü gözle-kaş arası. «Ama böylesi d a h a iyi,» dedi sonra. «İyi ki sevmişiz zamanında. Gerçek sevgi n e d i r bilemeden de olsa. Sevmiş seni birileri... Beni de... Onlar için hâlâ biz, o yıllardaki insanlarız. Oysa, b i r de gelip b u g ü n k ü bizlere, bizi sorsalar! Sormasınlar, t a n ı m a s ı n l a r hiç. Bir ö m ü r boyu, sevmek ve sevilmek u m u d u kalmış­ t ı r geriye. Belki de şu anda, ilk sevgilim, temiz duy­ gularla d ü ş ü n ü y o r d u r beni. Seni de, k a r ı s ı n d a n tik­ sinen sevgilin a n ı y o r d u r belki...» «Bir a n n e için, temiz yürekli diye, bebesinin bü­ yümesini istememek gibi b i r şey bu...» Dışarıda yağan kar, şimdi güçlü b i r yelin önün­ de savruluyor, sesleniyordu. Birkaç pençe kar, oda­ n ı n camlarına çarptı. Uğultu, karı-kocanın kulakla­ rına k a d a r varınca sustular. Konuşulanları düşün­ düler b i r çırpıda. «İyi gidiyor,» dedi a d a m s o n u n d a , yufka b i r ses­ le. «Ben h o ş n u t u m böylesine k o n u ş t u ğ u m u z için. Sen ne dersin?» «Ben de,» dedi kadın. «Gerçek a n l a m d a arka­ daş olduk bu gece. Dürüst olmak, sanıldığı k a d a r zor değilmiş meğer.»

ıld

ı ız

27

py

tu

ku

Adam, kolunun birisiyle doladığı karısını sıktı, İçten b i r kavrayıştı bu. «Hele iki kişi olunca,» dedi. «Birbirimize karşı becerebilirsek, başkalarını da katabiliriz aramıza. Taşın suya atılması gibi olacak. H a l k a h a l k a büyü­ yecek. Dürüstlüğün çekirdeği olacağız biz.» «Ohh!..» dedi kadın, sıcak soluğu, kocasının tüy­ lü göğsünü havalandırırken. «Aramıza şu hayvan gir­ meseydi, d a h a sevinçli olabilirdim.» «Bana y a r d ı m et. Hiç olmazsa bu gece, çekin­ m e d e n y a r d ı m edebilirsin. Birbirimize karşı d ü r ü s t olduğumuza göre, y a r d ı m ı n da boşa gitmez hem.» «Nasıl b i r yardım?» «Sen de anlat. Sen de b e n i m iğrenebileceğim b i r olay anlat, kendi y a ş a n t ı n d a n . Bugüne dek ben­ den gizlediklerinden.» «Dedim ya, bazen d u v a r diplerinde, kimsesiz ve karanlık odalarda, ellerimi havaya a ç a r a k d u a et­ tim. Bazen de ellerimi b a c a k l a r ı m ı n a r a s ı n a kaydı­ r a r a k seks dilenciliği yaptım. Tıpkı televizyon gi­ bi... H a v a d a n şekiller getirdim kimsesiz odalarıma.» «Anlattıkların y ü r e k t e n a m a , iğrenç değil. He­ pimiz aynı şeyleri yaptık. Eğer bu ülkede doğmuşsak, eğer ergen yaşa ulaşmışsak, tıpkı, k ü ç ü k b i r bebenin kendi bokuyla oynaması gibi b i r şey bu. Boynu b ü k ü k b i r şey... K ö t ü şeyler anlatmalısın ba­ n a . Böyle b i r yaşantın o l m a d ı mı yoksa?» Kadın, y a r ı m o t u r d u yatağın içinde. «Sigara içmek istiyorum,» dedi. Adam yakıp verdi o n a . kadın sigarayı, küçük, etli d u d a k l a r ı arasına aldı. Birkaç solukluk duma­ nı ciğerlerinden odaya boşalttı. Aşağılayıcı b i r olay

ıld

ı ız

28

py

tu

ku

geldi aklına. Yüreği hızlı hızlı ç a r p t ı . K o r k u ve utan­ m a n ı n dirilişiydi b u . «Anlatamam,» dedi kendi ken­ dine. «Bu denli olayı, hiç b i r kadın, kocasına anlat­ m a m a n . H e m istesem bile anlatılmaz. Ama...» Bir s ü r e hiç d ü ş ü n m e d e n d u r d u . Sigara şimdi parmak­ l a r ı arasındaydı. Nerdeyse u n u t a c a k t ı o n u . Kül büyüyordu h e r saniye. «Dürüst olmak,» dedi yeniden. «Dinliyorum,» dedi adam, karısının sigarası için küllüğü uzatırken. «Kulaklarını tıka... Dürüst o l m a k t a n dönmüyo­ r u m , a m a a n l a t a c a k l a r ı m ı da, d u y m a m i s t e m e m doğrusu.» «Sevgilim,» dedi a d a m gülümsüyerek. «Çekin­ m e d e n anlat. Daha b e n d e ne olaylar, düşünceler var. Sen kulaklarmı k a p a s a n bile, d u v a r l a r çatlar utan­ cından. Ancak, a r a m ı z d a büyü bozulmazsa anlata­ bilirim kuşkusuz.» Anlatacağı olay dilinin u c u n a geldi kadının. Söz­ cükleri sıralayacaktı nerdeyse. K o r k t u , u t a n d ı gene. «Olmaz,» dedi içinden. «Ya o n u n anlatacakları, be­ n i m k i n d e n iğrençse, önemliyse? Öğrenemem b i r kez daha...» «Sen bilirsin,» dedi a d a m alınmışcasına. «Bura­ ya k a d a r m ı ş meğer d ü r ü s t olma sınırımız. Dostluğu­ muzu, b i r olma hakkımızı, sınırlardaki mayın tarla­ sına çevirmişler. H e r sözcük, mayını ateşleyen güçte b i r fünye sanki. Yazık oldu b u n c a uğraşımıza.» Yatağın içine iyice kaydılar. Yorganı göğüsle­ rinin üzerine k a d a r döşediler. Ayrıydılar birbirlerin­ den. İkisi de k o n u ş m a k istemiyordu. Ama, dinleme­ ğe hazırdılar. Anlatılanlar, acı da olsa, iştahla baş­ lanmış yemeğin ilk b i r k a ç lokması gibi gelmişti h e r

ıld

ı ız

29

py

tu

ku

ikisine de. Dokuz yıldan beri, sanki bu yatağı bir­ likte paylaşmamışlardı. İlk kez, a r a l a r ı n d a anlatıl­ m a m ı ş , oysa anlatılması gerekli pek çok k o n u n u n o l d u ğ u n u sezinliyorlardı. Yüreklerinde, belli-belirsiz b i r sevinç duyuyorlardı. Gizlilik, dilleri a r a s ı n d a eri­ yen çözülen b i r t o p a k k a r gibiydi... «Dürüst olma özgürlüğü,» dedi a d a m , kısık bir sesle. «Beyaz güvercin... Fırsatı kaçırıyoruz nerdey­ se. K a n a t l a r ı ikiye k a t l a n m ı ş t ı b i r k a ç s a a t öncesine k a d a r . K a n a d ı n birisi senin, ötekisi b e n i m ayaklarımın altındaydı. Aldık a m a onu yerden. Avuçları­ mızın a r a s ı n d a henüz. H e m de ilk kez b i r olabilen d ö r t elli b i r avucun içinde. Onu yeni b a ş t a n ayakla­ rımızın altına mı alalım istiyorsun? Göz göre göre yapabilir misin bunu?» «Gerçekten dönemeyiz b u n d a n sonra. Hele dü­ r ü s t o l m a özgürlüğünü, b u g ü n e dek ayaklarımızın altına aldığımızı sezinledikten sonra...» «Öyleyse?» diye s o r d u a d a m , k o n u ş m a aralığını genişletmek isteyen hevesle. «Konuşalım,» dedi kadın, kendisini biraz yuka­ rıya alırken. «Ben v a r ya!» Sustu. «Sonra? Devam et.» «Yaptılar,» dedi kadın, sırdan k u r t u l m a k ister­ cesine. «Kızlığıma, b e n d e n d a h a çok ö n e m vererek, hiçlediler beni.» «Açık konuş sevgilim. Anlaşılır biçimde.» « U t a n m a k ve becerememek...» Adam da yukarıya aldı kendisini. Sağ kolunu, karısının b o y n u n a doladı. «Haklısın,» dedi. «Haklısın. Öyle b i r şartlanma­ mız v a r ki, yüzümüzün akıyla yaşayabilmemiz için,

ıld

ı ız

30

py

tu

ku

yüzümüzün kirli yanını gizlemek gereğini öğrettiler bize. Değil başkalarıyla, kendimizle bile ikiyüzlü ko­ n u ş t u k çoğu kez. Anlatamazsın şimdi. Beceremiyors u n da o n d a n . Hiç kimseye karşı kullanmadığın dil­ siz dildir bu. Sen bilirsin salt. Sessizliktir, yüreğinde k o p a n gürültü.» «Yazıklar olsun, r u h u m u z d a k i sır dilini tembelleştiren h e r şeye. K o n u ş a m ı y o r u m işte.» «Benim, ilk k a r ı m ı anımsa. D ö r t ayaklı k a r ı m ı . Kız, köpür, b a n a da, ona da. Öfke, gizli dilini çöze­ bilir belki.» «Çocukmuşsun o yıllar. Oysa ben, hiçlendiğimde büyük sayılırdım.» «Bilerek mi yaptın?» «Yoo!» dedi kadın, u t a n c ı n ı k o r k u y a yedirirken. «Bilerek o l u r mu hiç? Kendiliğinden oldu. Göz­ le, kaş arası. S o n r a alıştım ama. Kollarım gidip gel­ mekten, gözlerim kısılıp ayrılı ayrılıvermekten yo­ r u l m u ş t u çünkü. Evler... Duvarları küflü evler... Ka­ sabalar... Büyük kentlerle, köyler arasına gerilen u m u t l a r . . . Bozkırlarda h e m dağbaşı, h e m deniz ke­ n a r ı özlemi... Kasabalarda, yere düşürülen name­ ler... Yerden a l ı n a n nâmeler... Küflü odaları aklaşt ı r a n , gençlik düşleri... Ama sonunda?.. Bir gülüm­ seme... Bir t u t a m saçın, önden a r k a y a itilişiyle seks yaptıklarını s a n a n b e n ve b e n i m gibi kızlar... Şim­ di bile yüzbinlercesi. Ve hayvanlar...» «Güzel güzel anlatırken, şu hayvanı sıkıştırma aramıza.» «Yanlış anlama,» dedi kadın. «Bu kez erkekler için hayvan d i y o r u m ben. Çünkü a n n e m ve b ü t ü n k o m ş u teyzeler böyle öğretti b a n a , yıllarca. H e m de

ıld

ı ız

31

py

tu

ku

kulağımı çekerek, s a ç l a r ı m d a n t u t u p yerlerde sürü­ yerek. Dal gibi b i r sevgilinin özlemini çektiğim için. İ s m i n i bilmediğim, g ö r ü p de dil d ö n d ü r e m e d i ğ i m sevgililerin özlemini çektiğim için... Oysa, doğa bile b i r yılda d ö r t kez gönül değiştiriyordu. İnce, geniş a k a n sular, soğuyup ısınıyordu. Rengarenk açan, dö­ külen çiçekleri, bahçelerden kendi ellerimle koparıy o r d u m . Kendime v e r m e k için, sevgilime vereceği­ mi u m a r a k . . . Ama dedim ya, canavardı t ü m erkek­ ler. Öyle diyordu büyüklerim. Tenha yerlerde, ka­ ranlık gecelerde, genç kızlara p u s u k u r u p beklermişsiniz bizi. Ele geçirince de, bacaklarımızı ayırırmışsınız o r t a yerinden. Memelerimizi dişlermişsiniz, k a n akıtıncaya k a d a r . S o n r a bizi öylece b ı r a k ı p kayb o l u r m u ş s u n u z . İzinizi, tozunuzu belli e t m e d e n . Aç k u r t l a r bile istemezmiş bizim gibi, böylesi pusuya düşen kızları. Örneğin derdi a n a m , karanlık ve gür o r m a n l a r düşün. Şu yoldan gitme desin sana büyük­ lerin. İ n a d ı m t u t t u de... T e k r a r et, i n a d ı m t u t t u . Evet derdim. Yok t ı p a t ı p benim gibi, i n a d ı m t u t t u diyeceksin. İ n a d ı m t u t t u . H a a , şöyle... Öteki yola git­ tin. Az sonra gür ağaçların, gökyüzünü ö r t t ü ğ ü ve sıcaklığı soğuttuğu kuytu b i r yere vardın. Ö n ü n e h o p diye b i r ayı çıktı ansızın. Seni p a r ç a l a r mı, parça­ lamaz m ı ? Konuş. S o r u m a evet mi, h a y ı r m ı ? Evet anneciğim p a r ç a l a r beni. İşte yavrum, bu kıllı ayı, b i r erkektir. Bunu böyle böyle yaz aklına...»

ıld

ı ız

«Kıllı ayıymışız,» dedi adam, acı acı gülümse­ m e d e n sonra. «Oysa b a b a m , delikanlılar, a k r e p gibi olmalı derdi. Sessizce yaklaşıp sokmalısın. Gürül­ tü e t m e d e n . . . Gerçek amacını sezdirmeden... Zehirini akıtınca da kaçmalısın. Ama yakalanırsan!... 32

py

tu

ku

Seni b ü y ü k b i r m e y d a n a doğru kovalarlar. Çevrene gaz d ö k ü p y a k m a k için, ya da b i r güzel t e m a ş a et­ m e k için. B a k t ı n k u r t u l u ş yok, görkemli b i r düğü­ ne hazırlan.» «Ayı, ya da akrep?» dedi kadın, acı b i r sesle. «Sen hangisisin?» «Orta yerim ayı,» dedi a d a m . « Ü s t ü m insan, bel­ den aşağım a k r e p . Kadınların, erkeklerin, öğretmen­ lerin birbirine eklediği üç parçalı b i r i n s a n ı m işte.» «Ya biz kadınlar, erkeklere göre nasılız acaba?» «Sahi?» dedi a d a m , şaşırmış gibi. «Siz?..» «Ben de,» dedi kadın, soluk çoğaltırken. «Hele o yaşlarda, üç p a r ç a d a n oluştuğunuzu nasıl anlıyabilirdim?» «Konuyu değiştirme karıcığım. Nasıl hiçlendiğini a n l a t a c a k t ı n ya...» «Utanmak,» dedi kadın, o r t a yaşa ulaşmış başı­ nı, kocasının göğsüne yaslarken. «Bir de u t a n m a k k a v r a m ı taşıyoruz yüreğimizde. Yemek yerken lokm a l a r ı , evlenmeden önce, malını göstermemek... Ayıp işte ikisi de... Gizli y a p m a k b i r derece, a m a açık açık söylemek...» «Hiçlenmek... N e v a r sanki b u n d a u t a n a c a k ? H e r genç kız u m u t s u z l u ğ a düşebilir. Düşle gerçek a r a s ı yaşanırsa, a l d a n m a k , a l d a t ı l m a k m m ü k ü n d ü r h e r zaman.» «Şaşıyorum,» dedi kadın, herşeyi a n l a t m a y a ka­ r a r l ı b i r çırpınışla. «İlk kez a n l a t a c a k l a r ı m d a n değil, beni a n l a m a m ı ş olduğun için u t a n d ı m kendimden. Bir genç kız için, hiçlenmenin a n l a m ı b a ş k a da ola­ bilir. R u h aldanırken, b e d e n de ceremesini çekiyor.» «Yoksa?...»

ıld

ı ız

33

«Evet.» «Ama, b a n a geldiğin zaman, örselenmiş b i r ta­ rafı y o k t u bedeninin. Hele m ü h ü r . . . » «Ambalaja d o k u n d u l a r biraz.» «Yapma!» diye, â d e t a bağırdı a d a m . «Amba­ laj!..»

py

tu

ku

Karısını saran kolu, kendiliğinden gevşedi. Sı­ c a k t a n soğuğa, aydınlıktan karanlığa girip çıkıyor gibiydi. Ürpertiler geçirdi. Uzun bir süre hiç b i r şey k o n u ş a m a d ı . İyice şaşırmıştı. Nerdeyse, kendisine s o k u l m u ş kadını itecekti öteye. «Demek ambalajın..» dedi sonunda, yufka bir sesle. «Ama,» dedi kadın, kendisini k ü ç ü l t t ü ğ ü n ü se­ zerek. «Evlenecekti benimle.» «Ah!... Ne ayıp,» dedi a d a m , başını k ü ç ü k küçük sallarken. «Sermaye gibi düşünmek. E v l e n m e umu­ d u n a karşılık, m ü h ü r ü b o z d u r m a d a n , ambalajı pi­ yon gibi öne sürmek. B ü t ü n parayı b o z d u r m a d a n , k u r u ş l a r ı h a r c a m a k . Keşke zevk için yapsaydın. Kar­ şılıklı zevk... Daha d ü r ü s t ç e olurdu.»

ıld

ı ız

Kadın, bu kez kızmıştı. «Horozlanma,» dedi. «Saatlerden beri, d ü r ü s t o l m a h a k k ı n ı n elimizden alındığını söyliyen sen de­ ğil misin? Şimdi de, d ü r ü s t olamadığım için suçluy o r s u n beni. Ne yapabilirdim yani? Yaşım yirmiye varıyordu. Çevremde, pek çok erkek dolaşıyordu. Ne a n n e m i n anlattığı kıllı ayıydı bunlar, ne de senin az önce söylediğin gibi, b i r e r akreptiler...» «Sonuç?...» «Sonuca gitmeden önce... Nasıl a n l a t m a l ı bil34

py

tu

ku

m e m ki... İlk kez, ayı gibi olduğunu, kravatını çıkar­ dığında g ö r d ü m . O z a m a n hemen, a n n e m i n sözleri a k l ı m a geldi. K ı r l a r d a el-ele gezerken, saçlarıma kır­ mızı, beyaz güller t a k a r k e n k i soluyuşu değildi. Za­ t e n ben, b i r şey a l m a ğ a hazır değildim. Vermeliyim diyordum. Güllerine karşılık vermeliyim. Soluyuşu­ nu duymamış, gözlerini g ö r m e m i ş olsaydım gene de verirdim. Ama h â l â a n l a y a m a m ; akrebe, k e n d i m i s o k t u r m a d ı ğ ı m için mi beni b ı r a k t ı , yoksa kırmızı, beyaz güllerini s a ç l a r ı m d a n alıp k i t a p l a r ı m ı n ara­ sında gizlemeye alıştığım için mi?» «Sen, hiç b i r t a t duymadın mı bu işten? Yok­ sa?... Şey?...» «Tat a l m a k m ı ? Şaşıyorum sana. Eğer büyük b i r k e n t t e o k u m a s a y d ı m . . . Kimselerin, kimseleri görmiyeceğine e m i n olmasaydım... Erkeklerle y a n yana yürümeye bile cesaret edebilir miydim sanı­ yorsun?» «Zavallı ben,» dedi a d a m , kinayeli b i r gülümse­ m e d e n sonra. «İlk gece, tertemizdir diye nasıl da sevinmiştim.» kadın sıçradı yatağın içinde. Sırtını duvara ver­ di. Uzanıp b i r sigara aldı. Ateşledi. Birkaç nefes çekti. «Siz erkekler, h e r z a m a n böylesiniz zaten,» de­ di. Aklına önemli b i r soru gelmişti. Sustu. Düşündü. «Sormalıyım,» dedi, kendi kendine. «Dürüst olma sırası o n a geçsin.» «Evet,» dedi a d a m . «Biz erkekler?..» «Sen kızlarla seks y a p m a d ı n mı hiç?» «Ben mi?» diye sordu a d a m , biraz şaşırmış, bi­ raz ürkmüş.

ıld

ı ız

35

py

tu

ku

«Evet sen? Daha önce k o n u ş u p mektuplaştığın, gezip tozduğun kızlarla, h i ç b i r şey y a p m a d ı n mı d e m e k istiyorum?» D ü r ü s t olmağa k a r a r verdiklerinden beri, a d a m ilk kez, soruyu dolambaçlı biçimde y a n ı t l a m a k is­ tedi. «Gittim,» dedi. «Pek çok kez, herkese açık ev­ lere gittim. Büyük kentlerin acı lokması... Kadınlar­ d a n b a ş k a herşeye benzer onlar. Gönülleri, bozuk bir m o t o r gibidir. Bedenleri buzdolabı... B u n a kar­ şın, azgın b i r boğa gibi saldırır gençler, b u r a d a k i ka­ dınlara. Oysa boğanın karşısında ne m a t a d o r v a r d ı r ne de kırmızı şal. Ama, gene de yüreğinden yaralan­ mış çıkar boğa, bu seks mahallesinden. Beyaz, sıcak boşalma yerine, kanıyan yüreğidir, kadının içine do­ lan. G ü n ü n birinde, şalı hırsızlanmış m a t a d o r . . . Kar­ şısına çıkan b i r boğanın yenik d ü ş ü r d ü ğ ü m a t a d o r . . . Ve o g ü n d e n beri, kırmızı şalını arayan, kadın ma­ t a d o r . . . Ya, böyle işte karıcığım, çoğu kez güzel b i r l o k a n t a y a benzer hayat. Oysa, pis m u t f a k t ı r , lokan­ t a n ı n servis b ö l ü m ü n ü güzelleştiren.» «Anlamıyorum,» dedi kadın, y a t a k t a n inerken. «Bazen öylesine acımasız oluyorsun ki... Dürüst­ lük... Neyse... Meyva ister misin?»

ıld

ı ız

«

»

kadın, önce çocukların odasına gitti. «Küçüğün ü s t ü açılmış,» dedi d u y u l u r b i r sesle. Yorganladı kı­ zını. Mutfağa geçti sonra. Soğuktu. Perdeyi aralayıp dışarıya b a k t ı . Beyazdı h e r yan. Işıksız evler, uyku­ daki binlerce, yüzbinlerce insanı d ü ş ü n d ü r ü y o r d u . «Uyumak güzel,» dedi, gerinirken. Tepsiye, portakal, e l m a koydu kadın. Bıçağı da 36

py

tu

ku

yatırdı tepsinin içine. Odaya d ö n d ü ğ ü n d e kocasını, bıraktığı yerde göremedi. Karyolanın b i r u c u n a otu­ r u p meyvalardan b i r kaçını soymaya başladı. «Nasıl b i r gece yaşanıyor Tanrım?» dedi kendi özüne. «Na­ sıl b i r gece? Ben ve k o c a m ? Birbirimizden gizledik­ lerimiz?..» «Güneşin gelme z a m a n ı yaklaştıkça gece d a h a da soğuyor,» dedi a d a m , odaya girdiğinde. Kadın sıçradı. L â m b a n ı n ışığında bile görülebi­ len b i r sıçrayıştı b u . « K o r k u t t u n beni,» dedi. «Tuvalete mi gitmiş­ tin?» «Evet,» dedi a d a m , yere o t u r u r k e n . «Odamız sı­ c a k neyse...» S o n r a sırtını karyolaya dayadı. Bacak­ larını b i r b ü t ü n m ü ş gibi uzattı. «Elma mı, p o r t a k a l mı?» diye s o r d u kadın. «Portakal,» dedi a d a m . «Hele iyice b a k . Saatlerden b e r i anlattıklarımı­ zı nasıl da özetliyor.» Adam, başını çevirdi. «Yaşantı, dilimlere ayrılmış,» diye ekledi kadın. «Bir araya gelmiş sonunda. K a b u ğ u n u da unutma­ mış doğa.» «Tatlısını, ekşisini, büyüğünü, k ü ç ü ğ ü n ü seç­ mek... S o n u n d a b ü t ü n p o r t a k a l l a r ı n satılması.» «Ambalaj... İçinden önemli oluyor çoğu kez.» «Vitrin de...» Adama, a m b a l a j sözcüğü, ansızın az önce y a r ı m kalmış k o n u ş m a l a r ı n ı a n ı m s a t t ı . Düşünceleri, iyiye, güzele açılmadı. Gönlü sıkıntılandı. Portakalı dişle­ di. Dişlerinin parçaladığı l o k m a l a r ufalandıkça ufa­ landı. Y u t m u y o r d u b i r t ü r l ü . Yutamıyordu.

ıld

ı ız

37

py

tu

ku

Bir a r a kadın, y a n ı b a ş ı n d a o t u r a n kocasının saçlarına elinin birisini u z a t t ı . Yumuşak b i r okşa­ yışla k ı p ı r d a t t ı saçları. Adam, karısına doğru hafif­ çe çevirdi başını. «Gel,» dedi. «Yanıma otur.» kadın, kocasının y a n m a o t u r d u ğ u n d a aceleci bir horoz sesi duyuldu u z a k t a n . «Zamanı,» dedi a d a m . «Biz u n u t t u k . Oysa ho­ rozlar. ..» «Tez canlı horoz... Bizim gibi tez canlı... Dü­ rüst olmak, b i r geceye sığar mı sanki?» «Başlanabilir. Başladık bile. Çocukluğumuzdan, senin ambalajına, b e n i m o r o s p u l a r ı m a k a d a r ulaş­ tık.» «Üzülüyoruz a m a . B u n u sezinliyorum. Çocuk­ luğumuzla birlikte olaylar da büyüyor sanki. Güle­ miyoruz şimdi. Çünkü, k u m l u sevgilin, a k l ı m ı n ya­ rattığı, ismi var, cismi yok sevgilim gerilerde kaldı artık.» Adam k a r ı ş m a sarıldı. Sıktı onu. Başını omuzuna dayadı. «Zavallıyız biz,» dedi. «Hem ne zavallı. Acıya­ lım birbirimize. Aklımız, üç-beş şekere k a n a n küçü­ cük çocuklar gibi kıt. Biliyor bu biçareliğimizi ha­ yat. Kovalıyor bizi. Kolluyor bizi. Çevremizin daha çok ıssızlaşmasını bekliyor. Yakalayacak g ü n ü n bi­ rinde. Sabırlı o. Kimsesiz m e y d a n l a r d a kol geziyor. Z a m a n z a m a n yakalıyor etimizin b i r u c u n d a n . Vam­ pir gibi, dişlerini geçirdi, geçirecek. Acele etmiyor ama. B u t arıyor. Çocukken k a n d ı r a m a m ı ş s a , ihtiyar­ lığımızı bekliyecek. Elden, a y a k t a n düşmemizi. Has­ tane k a p ı l a r ı n d a n kovulup s ü k l ü m p ü k l ü m , s u r d a n

ıld

ı ız

38

py

tu

ku

b u r a y a itilip kakılmamızı. K o r k u . . . Kimseyi kimse­ ye sahip ç ı k a r m a y a n hayat... H a y a t b i r v a m p i r böy­ lece. Korku, dişleri bileyen z ı m p a r a taşı. Kaçıyoruz. Kaçtıkça yaklaşıyor h e p . Sen ve b e n . . . H ü k ü m e t s i z ve devletsiz. O günlere karşı, b u g ü n d e n birbirimizi alıkoymak. Aile büyümeyecek mi hiç? Aileyi ikiye b ö l m e k üstelik. İhtiyarlığı da var, bu gençliğin. Ta­ p u l a r . .. Benim ü s t ü m e olsun. Yok b e n i m . Güvensizli­ ği tapulamak. Ö l ü m ü n ağzında, birbirimize sahip çık­ mamızı, b u g ü n d e n h e s a p etmek. K o r k u p sarılmak. Sevgi ve m u t l u l u ğ u göklere ç ı k a r a r a k üstelik. Ama, köpekler bile k e m i r m e z böylesi etten, ilikten y o k s u n kemikleri bu çağda. Nasılız biz? Dost o l m a k yerine d ü ş m a n olmamızı bekliyorlar bizden. Yeneceğiz bu gece b u n d a n önceki yaşantımızı anlatabilirsek eğer.» «Yarı gecemizi, bu sözleşmeyle açtık ya!. Bırak ötelere gitmeyi şimdi. Gerilere dönelim gene.» «Anlat öyleyse. Akrebi anlat!» «Söyledim işte. Kırmızı, beyaz güllere karşılık ödenmesi gerekli b i r b o r ç t u bu. Ya da büyük kente gelmişliğimin a y a k b a s t ı haracı!» «Bu konuda,» dedi adam, başını, k a r ı s ı n d a n uzaklaştırırken. «Huysuzlanıyorsam eğer, b u n u n baş­ ka b i r nedeni var.» «Her huysuzlanmaya b i r neden bulunabilir. Se­ nin, herkese açık evlere gitmen d o ğ r u mu ya?» Sustular. Adam, soruyu yanıtlayamadı. Düşün­ celeri b i r k a ç p a r ç a y a b ö l ü n m ü ş t ü . «Her şey h a y a t ı n b i r parçası,» dedi k e n d i özüne. «Birbirinden kopmayan, yüzlerce, binlerce parça.» Önce, d ö r t b i r yanı duvarlarla çevrili b i r ma­ halleye yollanmıştı. S u r kapısını a n d ı r a n b i r kapı-

ıld

ı ız

39

py

tu

ku

nın ağzında, yolunu çevirmişti görevli b i r m e m u r . B u n u n b i r bekçi mi, b i r polis m i o l d u ğ u n u şimdi ç ı k a r a m ı y o r d u a d a m . Havaya b i r çift kol kaldırdı­ ğını a n ı m s ı y o r d u salt. Görevli ü s t ü n ü , başını arıyacaktı. Bıçak, t a b a n c a kuşkusuyla... «Geç,» demişti s o n u n d a . Geçmişti içeriye. Yaşlı m a m a l a r ve pek çok e r k e k g ö r m ü ş t ü k a p ı önlerinde. Sevinçli b i r kor­ kuyla girmişti, evlerden ikincisine. O t u r a n kadınlar­ d a n ilk g ö r d ü ğ ü n e b a k m ı ş t ı belli belirsiz. Bakımsız b i r odaya almıştı b u k a d ı n kendisini. S o y u n m u ş t u a d a m d a n tez. Adamın amacı, onüç y a ş ı n d a n beri er­ genliğinin arattığı sıcak ve d a r b i r yuvaydı. «Gel,» diye b i r ses duymuştu. A d a m ü r p e r m i ş t i . İ h t i y a r b i r kadın sesiydi bu. Dişleri ve memeleri d ö k ü l m ü ş , b i r ihtiyar kadın... Kırış kırış olmuş... «Off!» dedi adam. «Anlat,» dedi kadın. «Hani, herşeyimizi anlata­ c a k t ı k birbirimize.» «Anımsadıklarım sır değil,» dedi a d a m . «Söyle­ m i ş t i m d a h a önce, h e r k e s e açık evlere gittiğimi. Sa­ na şimdi, d a h a çok h a k veriyorum.» «Hangi konuda?» «Tat a l a m a m a n k o n u s u n d a . Acıyorum o günkü sana. Ben de öyle o l m u ş t u m çünkü. K u r d u k l a r ı m l a , karşılaştığım gerçekler u y m a m ı ş t ı birbirine. Süt gi­ bi kesiliyor insan. H e r yaşın sevgilisi ayrı ayrı. Biz büyüyoruz a m a onlar b ü y ü m ü y o r hiç. Acı olan, ters düşen, y a ş a n m a m ı ş sevgilerin, tadına vardırmadık­ ları hazların, bizimle b i r l i k t e b ü y ü d ü ğ ü n ü sanmak.» «Çoğunluğa u y m a n ı n , doğruyu p a y l a ş m a k oldu­ ğ u n u öğretmediler m i bize?» A d a m gülümsedi. Acılı b i r gülümseyişti b u . Dön-

ıld

ı ız

40

py

tu

ku

dü, karısının, yüzüne d ö k ü l m ü ş saçlarını ö n d e n ar­ kaya aldı. «Acımak,» dedi içinden. «Acınacak du­ r u m d a olunca acıyabilmek... Yanılgıları anlıyamamak.» Kızgınlık d u y d u karısına ansızın. Düşündük­ lerini bir yana d ü r ü p sordu. «Niçin t e k r a r l a m a k öyleyse? T a t almadığın birşeyi başkalarıyla da yapmak?» K a d ı n sarsıldı. Hiç b i r şey söyleyemedi. H a t t â kendi özüyle bile k o n u ş a m a d ı . D u r u y o r d u öylece. Bir süre sonra, düşünceleri söküldü yavaş yavaş. «Anlatmak,» dedi içinden. «Sanki yaşantımız, salt b i r d ü ğ ü m ü çözmeye bağlı. Yüzlerce, binlerce olay içice, oysa. B u g ü n ü nasıl kavrayabilirim, b u g ü n ü yaşarken?» Başını karyolaya dayadı. Gözlerini, açık oda kapısından salonun boşluğuna d o ğ r u dikti. «Bilmek,» dedi sonunda. «Yıllar öncesini, şimdi ayrıntılarıyla d ü ş ü n ü r s e m , sağlam b i r yargıya vara­ bilirim belki. Senin az önce söylediğin, k o r k u n u n dişlerini köreltmeyi, birlikte göze aldığımıza göre...» «Her şey olup b i t t i k t e n s o n r a mı?» Olup bittiye getirilmişsem suç kimin? Genç kız­ lığını, k i m h e d e r e t m e k ister?» «Aldatılmışlığın kinini t a ş ı m a k varken, işi ar­ sızlığa v u r m a k niye? Diyelim k a s a b a d a n büyük b i r k e n t e geldin, şaşırmak, ezik... D ü ş ü n ü p birçok ne­ deni kurcalıyacağma, kendi kendini k u r c a l a t m a n ı n gereği neydi yani? H e m de hiç b i r t a t almadan.» «İleri gidiyorsun ama,» dedi kadın, direnmeye hazır b i r çıkışla. «Her şeyi d ü r ü s t ç e anlatmaya, her­ h a l d e birbirimizi suçlamak için başlamadık. H e m , hiç b i r t a t almadığımı da n e r e d e n çıkarıyorsun? Se­ viştiğim genç, m ü h ü r ü m ü b o z m a d a n seviştik dedim.

ıld

ı ız

41

py

tu

ku

Senin h e r k e s e açık evlere gidip sevişmek isteyişin gibi. Ben öpülmekten, el ele dolaşmaktan, belki de a k r e p t e n d a h a çok t a t aldım. O, gençliğini b a s a m a k b a s a m a k yaşayabilmişti nasılsa. Ama ben, açlıktan midesi b ü z ü l m ü ş b i r i n s a n gibiydim. Lokmaları, kü­ çük k ü ç ü k ve sindire sindire yemeliydim. Yaşanma­ mış u m u t l a r ı , sevgileri, t a t l a n , p a r ç a p a r ç a m o n t e ederek t a t l a n ı y o r d u m . Bazı a r k a d a ş l a r ı m , böylesine çapraşıklıkta, yenik d ü ş ü p m ü h ü r l e r i n i kaptırdılar. Oysa ben, kaskatıydım o bölgemde. Ç ü n k ü m ü h ü r denen b i r sorumluluğu değil gerilerimde, b e d e n i m i n t ü m ü m ü h ü r m ü ş gibi d u y u y o r d u m kendiliğinden. Yarabbim, ne acı, ne tatlı yıllardı o yıllar...» «İşte n a m u s kavramı,» diye k ö p ü r d ü a d a m . «Namuslu olduğun için değil, n a m u s l u olmaya zo­ r u n l u o l d u ğ u n d a n kalabilmişsin b a n a . Kuşkusuz, b ü t ü n ötekilerle birlikte doğuştan m ü h ü r l ü olma­ saydın, kimbilir kaç erkekle yatacaktın. E r d e m mi bu?» «Ya sen?» diye b a ğ ı r d ı kadın. «Genç kızlarla ilişkin olmadı mı hiç?» Adam, k o l u n u n birisini öne uzattı. P a r m a k l a r ı ayrıktı birbirinden. «Sırası gelmişken,» dedi. «Anlatmalıyım onları da. B i r k a ç genç kız t a n ı d ı m . Sinema localarının, ağaç k o ğ u k l a r ı n ı n dili olsa da söyleseler. Öpüşmek, çekirdek çitlemek gibi oldu sonunda. Ama hepsi de m ü h ü r l e r i n i , evliliğe b i r yatırım o l a r a k sakladılar. Kuşkusuz, şimdi, h e r b i r i b i r a d a m ı n k o y n u n d a d ı r . H e m de ilk gece a k ı t t ı k l a r ı kanla, geçmişlerinin süt­ ten temiz olduklarını s a p t a m ı ş olarak. Yani senin gibi... Gizlemek, h e r k e s i n birbirini a l d a t m a s ı niye?

ıld

ı ız

42

«

»

py

tu

ku

E r d e m , yapılanları gizleyebilmek ustalığı mı yani? N a m u s , dişleri sıkıp, t a s a r l a n a n yatırımı, h e r an he­ sap e t m e k ikiyüzlülüğü m ü d ü r ? » «Tasarlanan yatırım?» dedi kadın, b a ğ ı r m a k is­ tediği halde b a ğ ı r a m a d a n . «Nedir t a s a r l a n a n yatı­ rım sence?» «Evlilik,» dedi a d a m , kestirmeden. «Evlilik.» «Duygusuz olma.» «İlişki k u r d u ğ u m , k u r m a k istediğim h e r genç kız, cebimde p a r a m olsaydı, ya da d i p l o m a m a h a k kazansaydım, sinek gibi ü ş ü ş ü r l e r d i üzerime. Sonun­ da böyle olmadı mı h e m ? Senin yıllardan beri ko­ r u d u ğ u n m ü h r ü n ü , diplomam, b e d e n i n d e n silip süp ü r m e d i m i bir a n d a ? İ m z a d a n s o m a bile olsa... S o n u c a b a k sen.» «Ya aşkımız?» diye s o r d u kadın, yitirilmiş b i r şeylerini t o p a r l a m a k ister gibi.

ıld

«Sevmedik mi birbirimizi? Sevmiyor muyuz hattâ?» «Olamaz,» diye başını salladı a d a m . «Çıkar kar­ şılığında saklanmış sevginin a n l a m ı o l u r mu der­ sin? Baksana, gerçekleri birbirimize anlattıkça, ba­ tağa biraz d a h a saplanmıyor muyuz? Bu d u r u m d a , kollarımızı havaya kaldırıp sevgiyi haykırmanın, k u r t a r m a n ı n gereği n e ? H e m kollarımız havaya kalktığına göre, gizli b i r d ü ş m a n a teslim olduğumuz anlaşılmıyor mu?» «Sus. Hiç olmazsa, o ilk yıllarımızın anısı a d ı n a sus. İlk gecemizi a n ı m s a . Birbirimize doyamıyacağımızdan k o r k t u ğ u m u z görkemli gecemizi.» kadın kocasına sokuldu. Bugüne k a d a r ortak-

ı ız

43

py

tu

ku

laşa yaşadıkları p e k çok a n ı vardı a r a l a r ı n d a . H e r ikisi de böyle d ü ş ü n m ü ş t ü . Ama b i r kaç s a a t t e n be­ ri konuşulanlar, bu güzel anıları gerilere itmişti sanki. kadın, yüreğinde birşeylerin dağılıp buğulan­ dığını, yıkılıp ufalandığını hissetti. Kocasına biraz d a h a sokuldu. Âdeta b i r b ü t ü n o l m a k istiyordu. Mutlulukları, avuçları içinde k ü ç ü k b i r b u z kalıbı gibi erimeye başlamıştı. Belki de h e r ikisi aynı şeyi d ü ş ü n ü y o r l a r d ı . Buzlar niçin çözülüyordu şimdi? B u g ü n e dek b i r a r a d a yaşadıkları halde, b i r olama­ dıkları için miydi? Yoksa, birbirlerini gerçek an­ l a m d a t a n ı m a y a ve gerçek a n l a m d a b i r olmaya baş­ ladıkları için, gönüllerinde yeni yeni o l u ş a n sevgi­ nin, m u t l u l u ğ u n sıcaklığı mıydı b u z l a n çözen? An­ layamıyorlardı kesinlikle. Ş a ş ı r m a l a n , suskunluklan b u n d a n ö t ü r ü y d ü belki de. Bugünden, gerilere gidiyorlardı. Kadının söylediği, ilk y ı l l a n n anısı, ilk gecelerinin görkemiydi şimdi kaydıkları geriler. Gelinlikliydi kadın. Daha önce açtığı h e r yanını kapa­ mıştı beyaz, uzun gelinlik. Koşuyordu. Dönüyordu. M ü h ü r ü , beyazlıkların, allı-pullu işlemelerin içinde. Adam, siyahlar giymişti. O da koşuyordu. Dönüyor­ du, b i r k a ç saat kalmış m u t l u l u ğ a k a v u ş m a n ı n se­ vinciyle. Yirmibeş yıldanberi bekletilmiş olmanın hıncı yerine, sanki sabırlı olabilmenin sevincini ta­ şıyordu yüzünde. Çevre insan doluydu. Salon ışıklı, konfetiliydi. Az s o n r a el-ele verip özenle döşenmiş b i r odaya b ı r a k a c a k l a r d ı bu iki insanı. Bekleyebil­ dikleri için b i r ödüllendirmeydi bu onları. Ama na­ sıl bekleyebilmiş olmalarını hiç kimse düşünmüyor­ du salonda. Yürüyorlar şimdi. El öpmeler... Mutlu­ luk dilekleri... Baş-göz olacaklar az sonra. Adam,

ıld

ı ız

44

py

tu

ku

kucaklıyor gelini. Azgın suların içinden, b o ğ u l m a k üzere kurtardığı b i r kadın gibi kucaklamış gelini. Azgın sular... Dalgaların h e r inip kalkışında, yaşa­ m a k için çırpınan kadın... Bugüne dek, boğulmasını sahilden seyretmiş s a n k i b ü t ü n erkekler. Ceset sa­ hile vurunca, ü s t ü n e atlayacak erkekler... Ölmüş b i r kadın da olsa... H e r k e s e açık evlere doğru sürük­ leyecekler onu. Ama, siyah elbiseli, sanki yas tut­ m a k sırası o gün kendisindeymiş gibi atılacak dal­ gaların arasına ve k u r t a r a c a k kadını. İşte k u r t a r m ı ş bile... Kapıyı kitliyor a r d ı n d a n . . . Canlı canlı atıyor yatağın üzerine, beyaz gelinlikli kadını. Oda, gece l â m b a s ı n d a n d a h a aydınlık... Kırmızı b i r aydınlık. Adam öpüyor k a d ı n ı n ellerini. K a d ı n da öpüyor. Ka­ dın kurtarıldığı için... Adam k u r t a r d ı ğ ı n ı n farkında olmaksızın, b a ş k a şeyler düşünüyor. Ergenliğinden bu yana, kendisinin özbeöz malı olabilecek b i r ka­ dına, benimsin diyebileceğini d ü ş ü n ü y o r . Benimsin diyor. S o n u n a dek diye, seviniyor kadın da. Sarılı­ yorlar. İlk kez kimsesiz b i r odada, hiç kimseden k o r k m a d a n sarılmak... U n u t u y o r h e r ikisi, bugüne dek başkalarıyla da sarıldıklarını. Unutulacak b i r şey... Ayıplanmadan k u c a k l a ş m a b u . Sevinçleri da­ ha çok artıyor. Sıra d u d a k l a r d a . Adam d a h a usta. Dil istiyor. kadın kaçırıyor. Belki de ustalığını giz­ lemek bedeninin h e r d o k u s u n d a canlı hâlâ. kadın, şaşırıyor ansızın. Ç ü n k ü soyuyor o d a d a k i a d a m o n u . Sanki kocası değil b u . Ya işi ileriye g ö t ü r ü r s e ? Düğ­ m e l e r açılıyor. kadın d a h a b i r huysuz. Bir an ka­ rıştırıyor öteki erkeklerle. Korkuyor. K a ç m a k isti­ yor. Sevgilim, diyor a d a m . Ben senin sahibinim. Onaylandı b u . . . Sen diyor, biricik erkeğim. Gelin-

ıld

ı ız

45

py

tu

ku

likten sıyrılıyor kadın. Ağlıyor. Sevincinden diyor a d a m . Oysa, gölgeler d ü ş ü y o r a d a m ı n b a ş ı üzerine. K a d ı n ı n daha önce tanıdığı a d a m l a r ı n başı... kadın ağlıyamıyor b i r süre. Dişlerini sıkıyor. Adam, hiç b i r şey d ü ş ü n m e d e n ergenliğinden b e r i aradığına saldırıyor. kadın bağırıyor. Adam m u t l u . Kırmızı, beyaz kanı, o da seviyor... «Üşüyorum,» dedi kadın ansızın. «Kalk, yatağı­ mıza gidelim.» Adam silkelendi. «Hangi yatağa?» diye sordu, hiç d ü ş ü n m e d e n «Dalmışsın,» dedi k a d ı n . «Ne d ü ş ü n ü y o r d u n ? » «İlk gecemizi. Senin az önce anımsattığın gör­ kemli gecemizi.» «Oh!. Bize ne m u t l u , aynı a n d a , aynı şeyleri dü­ şünmeye başladık. İ s t e r misin, sana b i r sır vereyim?» «İstemez o l u r m u y u m ? Dürüst o l m a ğ a devam ediyoruz ya.» «Hem, bizimkisi casus gibi sır v e r m e k değil. Gerçekleri k a v r a m a k isteği düpedüz.» «Kuşkusuz... Amacımız, aramızdaki bağın kop­ masını hızlandırmak değil, kavileştirmek. Önce giz­ liliklerden a r ı n m a k gerekiyormuş. Yavaş yavaş bu gerçeği anlıyoruz.» «İlk gece,» dedi kadın, tatlı ile acıyı b i r a r a d a d ü ş ü n ü y o r m u ş gibi. «Kaç kez yaptındı?» «Sekiz. Direnmeseydin d a h a çok olabilirdi.» «İşte, b e n de b u n u söylemek istiyordum. Bir bu­ sen, ne acı çektim o gece. H a n i beni seviyordun?» «Görkemli gecemiz diye hep sahip çıkıyordun ya. İlk kez acı çektiğini söylüyorsun.» «Gerçek bu. A r d a r d a sekiz kez enjeksiyon... Da-

ıld

ı ız

46

py

tu

ku

ha önce d o k t o r l a r ı n v u r d u ğ u n a benzeyen... Biraz ayrıcalığı, suyun acı ve soğuk o l u ş u n a karşın, sıcak b i r şeyin b e d e n i m e d o l d u ğ u n u h i s s e t t i m . O k a d a r . . . Yaraya b a t ı r ı l a n b i r enjeksiyon... Hiç sezinlemedin mi, benim gibi b i r kuşun, ilk kez y a r a l a n ı p çırpındığını?» «Böyle o l u r sanıyordum. Sonraları, bazı gerçek­ leri öğrendim kuşkusuz. O z a m a n da evliliğimiz es­ kimişti. Hoş gör beni.» «Hâlâ çocuksun. Çocuk... Dokuz yıldan s o n r a özür diliyorsun ha!» «Şimdi, birbirimizi d a h a iyi tanıyoruz,» dedi a d a m , sevinmiş gibi. «Benim ne denli, sana aç geldi­ ğimi biliyorsun artık. Bir gerçeği d a h a açıklamalı­ yım: Seni sevip okşasaydım salt. Sana, inciteceğim diye sahip o l m a s a y d ı m b i r k a ç gece, ü z ü l ü r d ü n kuş­ kusuz. Şimdi, o geceki ikimizi ayrıntılarıyla düşü­ n ü r k e n , ikimiz de haklıydık. Suçsuzduk. Ben nere­ den ve nasıl geliyordum? Sen yıllardan beri neyin bekçiliğini ve ne p a h a s ı n a yapabilmiştin? Ah b e n yok m u y u m ? Ya sen? Hiç d ü ş ü n m e d i n mi, bu hay­ van gibi a d a m l a , u y g a r t o p l u m l a r ı n yasalarıyla nasıl evlenilir? diye.» «Canının d e r d i n e d ü ş m ü ş b i r insandan, düşünce nasıl beklenir?... Günlerce o t u r a m a m a k . . . Ama mut­ lu sayılırdım gene de... Denizlerdeki onca yaratık­ t a n k u r t u l u p akvaryuma alınmış b i r balığa benzeti­ y o r d u m kendimi. Tümüyle y u t u l m a m ı ş bir balık. S o n u n d a suyu tazelenen, yemi eksik olmayan renk­ li b i r c a m dünya... Kadının dünyası... U t a n m a k ge­ rek!...» «Senin dünyan, cam kavanoz... Ya benimkisi?

ıld

ı ız

47

py

tu

ku

Üstü açık, d e m i r d e n b i r kafes. Nereye gitsem t ü m çevremde, ö z g ü r olduğunu, özgür o l d u ğ u m u sanıp d e m i r kafesime düşen kuzu... Üzerine a t ı l m a k ve p a r ç a l a m a k . Görkemli gecemizde de böyle b i r oyu­ na geldik. Âdeta düğün masraflarını ç ı k a r m a k ister­ cesine s a l d ı r m a k s o n u n d a . H e m de sevgi ve mutlu­ luk a d ı n a . Ama elden ne gelirdi? Birbirimizin dışın­ da ne öğrettiler, ne verdiler bize? Üstelik temiz duy­ gularımızı henüz k ü ç ü c ü k k e n ufalayıp kirletmişler. Yeni yeni anlıyoruz, m u t l u l u ğ u yücelten herşey, mut­ luluğu siliyormuş yüreklerimizden oysa. Yeni umut­ l a r gerek.» «Çocuklaşma... Bir şeyler yapabileceğini umu­ y o r s a n aldanıyorsun. Yan-yana olduğumuz halde, do­ kuz yıldan beri birbirimizden bile h a b e r i m i z yok­ muş...» «Ah bu yüreklerimiz?... Ancak b i r yüreğin, bir yüreğe yetebileceğini s a n m a k . . . Oysa h e r biri, binlercesine yeter de a r t a r bile. Ama önemli olan, yü­ reklerimizi, alt kata, ü s t k a t a açmak... Sokaklar, ma­ halleler sonunda... Göreceksin uluslar ötesinde b i r u l u s t a ölen, öldüren birisinin acısını d u y m a k , ya da sevincini birlikte p a y l a ş m a k bile m ü m k ü n olacak­ t ı r ergeç. Yeter ki, gizli d ü ş m a n ı , evde a r a m a k t a n vazgeçelim. Önceleri, h a t t â b i r k a ç saat öncesine ka­ dar, nasıl k o n u ş u y o r d u k . Desene, birbirimizi kan­ dıracağımızı u m a r a k başlamışız evliliğe. Acıyorum d u r u m u m u z a doğrusu. Birbirimizi k a n d ı r m a k t a n , bizi k a n d ı r a n gizli gücü ıskalamışız hep.» «Hiç olmazsa, b u n d a n sonra k a n d ı r m a y a l ı m . Yatağa girsek. Üşüyorum.» Adam k a l k m a d ı h e m e n .

ıld

ı ız

48

py

tu

ku

«Dur,» dedi. «Birazcık d u r . Hem...» Sustu. Göz­ leri donuklaştı. Bedeni, b i r ölüyü andırıyordu. Ba­ şını, güçlükle karısına çevirdi s o n u n d a . «Biz,» dedi. «Hep böyle kaskatı mı yaşıyacağız? Bedenimiz, cambazhane çadırı. Sinirler, adeleler gerilmiş halat gibi. Böyle u y u m a k üstelik. Düşler bile kâbuslu. Ço­ cukluğumuzda dinlediğimiz m a s a l l a r a ne oldu şim­ di? H a n i beyaz b i r at vardı. Prens, prensesi kaçırır­ dı. At, düşlerde ikiye b ö l ü n ü r oldu. Yarısı senin o m u z u n a , yarısı da b e n i m o m u z u m a çökmüş. At, bizi taşımıyacak mıydı? Böyle düşlerden u y a n m a k s o n u n d a . Bir günlük k u r ş u n külçenin d a h a yayılma­ sı bedenimize. H a y a t k a t k a t oluyor böylece. Hama­ lın, sırtındaki y ü k ü n altında d u r u p soluklanması gibi, z a m a n z a m a n d ü ş ü n ü r ü m : Hepimiz ana, b a b a kuzusuyduk o yıllar. Çatılanınız ayrı olsa bile, eş d ü ş ü n ü r d ü k m u t l u l u k l a n çoğu kez. Ama sonraları? Dağıldık çil yavrusu gibi. Neydi bizi böylesine, ta­ vuk gibi kişeleyen? Ya da ö n ü n d e üfüren? Kimimiz yufka çıktı; ezildi. Kimimiz; zenginledi. Ama tek tek k o n u ş t u ğ u m d a , m u t l u olanına r a s l a m a d ı m hiç. On­ lar da kaskatıydı. Çığ altında kalmış gibi. Gevşemiyecek miyiz biz?»

ıld

ı ız

kadın, çözüldü kocasından. Ayağa kalktı. İki k o l u n u b i r d e n uzattı. «Gel,» dedi. «Papazım gel. S a n a g ü n a h çıkara­ cağım gene. Çözül birazcık.» «Bakalım,» dedi a d a m , güçlükle ayağa kalkar­ ken. «Günah ç ı k a r m a k için, yaşadığın k a d a r ö m r ü n v a r m ı geride?» «Ömrün önemi ne?» diye gülümsedi kadın. «Dü­ r ü s t olarak yaşayacaktık ya!»

49

py

tu

ku

«Peki,» dedi adam, karısını k o l u n d a n t u t u p pen­ cereye doğru g ö t ü r ü r k e n . «Dışarıya b a k a l ı m önce. B i r k a ç saatten beri d ü r ü s t olabildiğimize göre, do­ ğ a d a n utanmamalıyız.» Perdeyi a r a l a d ı a d a m . Karısı göğsündeydi. K a r tembeldi şimdi. Ama, gene de, dışarıda görülebilen biricik canlıydı o. «Yarın,» dedi a d a m . «Araç b u l m a k güç olur gene.» «Şaşarım aklına,» dedi kadın, şaka etmeye he­ vesli. «Dürüst olalıdan beri, b u g ü n d ü r . Saat çoktan yarıgeceyi geçti.» «Haklısın... Günleri karıştırdım. Göze aldığımız de kolay değil h a n i . Üçüncü, h a t t â d ö r d ü n c ü vites­ le giden b i r arabayı, ansızın geri vitese t a k m a k gibi. H e m de şanzımanı dağıtmadan.» «Bazan dişliler gıcırdıyor.» «Olur o kadarcık. Üstelik düşünce m o t o r u m u z yokuş aşağı değil ki. R a m p a çıkıyor d u r m a d a n . Yü­ kü de cabası... İki kişilik, h a t t â çocuklarımızı da sa­ yarsak, d ö r t kişilik yaşantı yüklü.» «Ya bizim d u r u m u m u z d a k i l e r ? » «Toplum m u d e m e k istiyorsun?» «Evet.» Adam, karısını s a r a n kollarından birisini öne d o ğ r u uzattı. «Baksana,» dedi gülümseyerek. «Toplum, k a r l a r a l t ı n d a uyuyor.» «Uyumayanlar da vardır. Örneğin hastalar?» «Başkaları da.» «Anladım,» dedi kadın, bilmişcesine. «İlk gece­ lerini yaşayan evliler...»

ıld

ı ız

50

py

tu

ku

«Ve gizli ilişkiler. Geceden yararlanıp...» «Sen,» dedi kadın. Dilinin u c u n a k a d a r sokulmuş sözcükleri, d u d a k l a r ı n ı n arasına k ı s t ı r a r a k sustu. «Ben?» diye s o r d u a d a m . «Ne olmuş?» «Yatağımıza girelim. Bak ne soracağım. Aylar­ d a n , h a t t â yıllardan beri aklımı kurcalayan b i r so­ r u bu.» «Olur,» dedi a d a m , karısıyla birlikte yatağa doğ­ ru y ü r ü r k e n . «Öğrenmedik hiç b i r şey kalmasın, ara­ mızda. Sor, yanıtlayayım.» Gece lambasının ışığı kırmızı olmasaydı, yüzü­ n ü n sarılığı seçilebilecekti kadının. Yüreği de tezlendi. «Sormalıyım,» dedi kendi özüne, yatağa girerken. «Sormalıyım. K u ş k u l a r d ı r hayatı acılayan. Ama, so­ n u ç b i r yıkılışı açığa vuracaksa, ö ğ r e n m e n i n yararı n e ? K o r k m a k . . . Gizli gerçekler... Kedinin pisliğini ö r t m e s i gibi... Y a r d ı m et T a n r ı m . Kedi olmayaca­ ğ ı m bu gece.» «Bekliyorum,» dedi a d a m . «Sarıl bana, güçlen. D ü r ü s t olan b i r insana, sarılmak fırsatından yarar­ lan yeterince. Soluğun n e d e n k a b a n y o r öyle?» «Korkuyorum,» dedi kadın, kocasına sokulur­ ken. «Sen de?» «Anladım,» diye y u t k u n d u a d a m . «Ya sen?» «Hayır,» dedi kadın, kendisinden emin b i r ses­ le. «Ben asla!» «Peki, hayır d e r s e m inanır mısın?» «Evet... Evet... Yani!...» diye t o p a r l a y a m a d ı ka­ dın sözcükleri. «Olabilir de... Hem...» «Böyle b i r şey olmuşsa, kıskanır miydin?» «En doğal h a k k ı m d ı r bu benim.» «Şimdiye dek k o n u ş u l a n l a r d a n sonra, birbiri-

ıld

ı ız

51

py

tu

ku

mizi sevip sevmediğimiz k u ş k u s u doğmadı mı yü­ reğinde?» «Yoksa?» diye y u t k u n d u kadın. «Hiç sevmedi­ ğini mi söylemek istiyorsun?» «Yoo,» dedi a d a m . «Sevdim.» «O halde?» «Sürekli sevemedim a m a . M o r s alfabesi gibi; nokta, çizgi, çizgi-çizgi... Öylesine gerçekler yaşanı­ yordu ki aramızda, sevmek, utanılacak b i r şey oldu s o n u n d a . Sevilmediğimi de anlıyordum hem.» «Bencil olma... Kırıldığım o l m u ş t u r sana. Ge­ nellikle son yıllarda. Ama sevmediğimi söyliyemem.» «Hiç olmazsa, bu gece k a n d ı r m a y a l ı m birbiri­ mizi. Böylesi, sevgi olamaz hiç bir zaman.» «Örneğin?» diye s o r d u kadın, kıldan ince b i r sesle. «Toplantılara gidiyordum akşamları. K a r ş ı çık­ tın h e p . Gezdirmeliymişim seni. S o n u n d a yalan söy­ lemeye b a ş l a d ı m sana. Fazla iş v a r dedim. Geceleri de çalışmalıyım. P a r a . . . Yüzün gülmeye başlıyordu o z a m a n . Sarılıp aferin diyordun. Desene çok para­ mız olacak diyordun.» « E m i n b i r yerde b u l u n m a n a seviniyordum. Salt p a r a değildi. K ı s k a n ı y o r d u m seni; b a ş k a yerlere git­ tiğinde.» «Keşke,» diye gülümsedi a d a m . «Güçsüz b i r er­ kek olsaydım... Kadınlarla yatamıyacak güçsüz bir erkek. H a t t â alt b a ş ı m ı kesip fırlatsaydım, özgür olabilecek miydim o z a m a n ? H i n ? K ı s k a n m a z d ı n değil mi?.. H e m de hiç? Belki de m u t l u o l u r d u n , şimdikinden çok...» «Bir şeyler sallanıyor, kayıyor,» dedi kadın.

ıld

ı ız

52

py

tu

ku

«Yapma böyle. H e r şeyi a n l a t m a k güzel ama, olanı bile yıkmak...» «Hakçası, özgürlüğümün alt b a ş ı m a bağlı oldu­ ğ u n u söyle. Yaşama u m u d u n u n , h e p o n d a asılı kal­ dığını söyle...» «İğrenç. K o r k u n ç . Rica e d e r i m sus. Çıplak er­ kekler görüyorum. Bağrışarak k o ş a n erkekler... Hep­ si çırılçıplak. Önlerinden k a n akıyor. Sevinçliler. Özgürüz diye bağırışıyorlar. Tanrım... Korkuyorum.» « K o r k m a karıcığım. Yürü ü s t ü m e ü s t ü m e . Deş gizlediğimiz gerçekleri. Bu gizlenen gerçeklerde, yüz­ yıllardan beri haczedilmiş y a ş a m a h a k k ı n var. Sor b a n a , h e r dilediğini. Ama y a n ı t l a r ı m ü r k ü t m e s i n se­ ni. Biliyorsun, herbirimiz bu kente köylerden, kasa­ b a l a r d a n geldik. H e m saldırgan, h e m de k o r k a k ol­ m a m ı z olağan. Rizikoya y a n a ş m a m a m ı z da... Bun­ l a r a k a r ş ı n iki kasabalı olarak, birbirimize çözüle­ lim hiç olmazsa. Göreceksin çözülen k a r l a r m altın­ da neler var? Gül bahçesinin yanıbaşındaki çöplük de k a r l a r altında. R u h u m u z da böyle.» «Bunca gerçeğin parlattığı ışık, yıldırımdan baş­ ka b i r şey olamaz. Birbirimizi sevmeye hakkımız ol­ m a s a bile... D ü ş m a n değiliz ya...» «Savaş a l a n l a r ı n d a siperiz biz,» dedi adam, ka­ rısını sıkarken. «Kum torbası, moloz, doğal siper, ya da yıllar önce öldürülmüşüz... Cesetlerimiz kur­ ş u n dolu... Evlilik... Savaş gibi... Bir kalabalık, b i r vazgeçilmezlik. Tek tek istememek, b i r araya gelin­ ce, yürekten katılıyormuş gibi desteklemek. Ve öl­ m e d e n öldürebileceğimizi u m m a k . . . Ya da birlikte ölmek. Öldürmüşler bizi karıcığım. Dedim ya yıllar önce öldürmüşler. İç savaşta h e m . Ben, üst başım-

ıld

ı ız

53

py

tu

ku

la, alt başımın birbirleriyle, yıllardan beri sürdük­ leri savaştan a r t a kalan moloz yığını o l a r a k geldim sana. Sen de öyle... Yoksa sürdürebilir miydik do­ kuz yılı birlikte? Et ete?...» «Anlamıyorum,» dedi kadın, saçlarından b i r tu­ t a m ı n ı çekerken. «Seviyor m u s u n , yoksa iğreniyor m u s u n benden?» «Benim güzel kasabalım,» dedi a d a m . «Hâlâ bir şeyler k a ç ı r m a k istiyorsun. Sel alıp g ö t ü r m ü ş . . . Az önce tepemizde ç a k a n yıldırımı u n u t m a . Ama sen çöplükte dolaşıyorsun hâlâ. Sevgiyi b u l u p k a ç ı r m a k amacın. Seni sevsem, ne kazandırır bu s a n a ? İşit be­ ni, silkelen. Bugün k a r ı m s ı n ama, hizmetçim de ola­ bilirdin sen. Herkese açık evlerde, s ü m ü k l ü b i r oros­ pu o l m a n da cabası... Ya da beyinin şoförü, senin uşağın olabilirdim ben. Böyle olmamışız a m a . Nede­ nini d ü ş ü n d ü n mü hiç? Ateşlerin a r a s ı n d a n sıyrılmı­ şız, lâğımlardan geçmişiz, tüneller kazmışlar, düzlük yollarımıza. Birisine girip soluk soluğa çıktığımızda, ötekisine itmişler. S o n u n d a iki tünel a r a s ı n d a çarp­ mışız birbirimize. Yuvarlanmışız ötelere. Önümüz de biraz düzlük... H e r şeyi aydınlık görünce b i r an, m u t l u l u k t a n gözlerimiz k a m a ş m ı ş . Bir yuvaya ya­ kın olmuşuz böylece. M u t l u olabilir miyiz biz? Hele dürüst?»

ıld

ı ız

kadın, yavaş yavaş kocasından çözüldü. Birkaç karış öteye gitti. Ağlamak istiyordu. Gözleri yaşlan­ m ı y o r d u nedense. Belki de ilk kez ağlamayı, rahat­ l a m a k için yeterli b u l m u y o r d u . Başka b i r şeyler yap­ m a k istedi. Sıçradı ansızın. O t u r d u yatağın içinde. Başını çevirdi kocasına. Baktı b i r süre. 54

py

tu

ku

«Anlaşıldı,» dedi öfkeli b i r sesle. «Kuşkularım doğruymuş.» «Az önceki kuşkuların mı?» dedi a d a m umur­ samadan. «Evet. Evlendikten sonra, b a ş k a kadınlarla yat­ tın değil mi?» «Senin,» dedi a d a m , bu kez kızmışcasma. «Genç kızken hiçlendiğini u n u t m a . Oysa ben, d u r m u y o r u m b u konular üzerinde şimdi. Sana, d e m i n d e n beri t ü m hayatımızın hiçlendiğini, hiçlendirildiğimizi anlat­ m a y a çalıştım.» «Kadınım ben. Yani... Ne söyleyeceğimi şaşır­ dım. Dürüst o l m a n ı n t a d ı n a varamıyoruz şimdi. Dü­ r ü s t olamamışlığımızm acısı yaşanıyor. Yattın değil mi, b a ş k a kadınlarla?» «Yatmayı isteyip, de y a t a m a m a k l a , y a t m a k ara­ sında önemli b i r ayırım var mı sence? Düşün hele birazcık.» «Ne olur, s ü r ü k l e m e beni de a r d ı n d a n . Bulaştı­ ğın pisliğe o r t a k e t m e benim gibisini.» Adam gözlerini y u m d u . Parmaklarıyla b a s t ı r d ı üzerine. D ü ş ü n ü y o r d u şimdi. Küçük ışıkların aydın­ lattığı merdivenler. İ t i y o r birileri. Ya da kendisi iti­ y o r yakınlarını. Yalvarmış, yalvarmışlar ona. Böyle­ si yerlerin adresini bilmek... Kapıyı tıkırdatıyorlar. Açılıyor yavaş yavaş. Suçluluk paylaşılıyor şimdi. Adam o t u r u y o r b i r koltuğa. Bakıyor az ötedeki et­ leri açık kadınlara. İlk elemede, karısına benzeyen­ leri ayırıyor. Uzak t u t u y o r onları bakışlarından. İkin­ ci elemede; d a h a önce yattığı k a d ı n l a r a benzeyenle­ ri ayırıyor. Geriye, esmeri, kısa boylusu kalıyor. Ka­ rısı sarı, uzun boylu çünkü. Giriyorlar b i r odaya.

ıld

ı ız

55

py

tu

ku

Sarılmak b i r başkasına... Yeni bir şeye. Sarılma­ ya, gençliğinde d o y a m a m ı ş olmak... Soğuk olma­ sı b i r yerlerinin. I s ı n m a m a s ı hiç b i r z a m a n . Sıcak bir yapışma. Yabancı olmak. Olmaya en güzel baş­ langıç... Tadında o l a m a m a y a en k ö t ü s o n u ç . . . Ko­ nuşuyorlar. Yaşları k o c a m a n . Evcilik o y n a r gibi ko­ n u ş m a k huyları. Kocacığım diyor k ö t ü l e n m i ş kadın. Kolayına koca olmak... K a r ı m , eşim, zevcem demi­ yor a d a m . Sevgilim diyor. Sevgili y a r a t m a k , üç-beş dakikalık b i r süre içinde. Sevgilisi o l m u ş gibi se­ vinmek. E t l e r yapışıyor birbirine. R u h l a r ı n ı arıyor­ lar kirletilmiş çarşaflarda. K o p m u ş , koparılmış ruh­ ları... Apandisit gibi alınmış b e d e n l e r i n d e n yıllar önce. Ya da silinmiş, yazı t a h t a s ı n d a k i tebeşir to­ zu gibi. Arıyorlar gene de. Olmak gibi b i r şey olu­ yor s o n u n d a . Patlayan b i r tekerlek gibi sönüyorlar yavaş yavaş. Yeniden, dağbaşında, kızgın güneşin altında, karlı, fırtınalı yolda, yürümeyen b i r a r a b a gibi külçeleşiyorlar. Taze t e n kokan, taze yıllarının yerine, yıllardan b e r i y o n t u l m u ş , kanatılmış, terke­ dilmiş b i r et yığını gibi kadın. Ve a d a m o r m a n ı n y u k a r l a r ı n d a n aşağıya doğru yuvarlanan b i r k ü t ü k sanki. D u r u y o r sonunda. Hâlâ, koca k ü t ü ğ ü n çevre­ sinde yer yer yeşeren u ç l a r var. Yuvarlanırken kop­ m u ş , a m a b i t m e m i ş yeşeriklik. Susuz o l m a k . . . Dam­ la d a m l a içmek sonunda. Hiç içememekten d a h a çok susamak...

ıld

ı ız

«Nasıl yaptın b u n u , b e n i m gibi b i r kadına?» «Neyi?» diye sıçradı a d a m . «Ha... Evet,» dedi a r d ı n d a n . «Yapılıyor işte. Kızdın mı? Anlamak ister misin beni? Acımak için h i ç olmazsa...» «Biz alçağız,» diye öfkelendi kadın. «Dürüst ol56

py

tu

ku

m a n ı n da kolayını bulduk. Acımak ve acındırmaya sığınmak sonunda.» «Çocukluğumuza, gençliğimize birlikte acımış­ tık ama. Ortak yanlarımız olduğu için, hiç de öfke­ lenmemişim.» «Benim y e r i m d e olsan? Seni aldatsaydım?» «Anlaşılan aldatmadığın, d a h a doğrusu aldatamadığın için, aldatılmışlığa kızıyorsun karıcığım.» kadın biraz d a h a öteye gitti. «Karıcığım h a ! . . . Uzak d u r b e n d e n . Yılan gibi soğuk geliyorsun şimdi.» Adamın, b o ş l u k t a kalan kolu, yavaş yavaş indi yere. Bir şey söyleyemedi. Birkaç horoz sözleşmiş gibi aynı a n d a ö t t ü dışarıda. H o r o z l a r dağıtamıyordu karanlığı. K a r l a r ı n aklığı p a r l a t m a s a , zifirî ola­ caktı, gecenin son u c u bile. Adam, «Anlatmak,» dedi k e n d i özüne. «Her şe­ yi a n l a t m a k gerek. Sanki başkaları yapmış gibi. Be­ n i m y a p m a m m , söz k o n u s u olamayacağı gibi...» «Bak,» dedi, başını karısına çevirdiğinde. «Ne olur, dinle beni. Anlatacaklarım çok önemli...» «Önemli o l d u ğ u n d a n k u ş k u m yok,» dedi kadın, h â l â s o m u r t a r a k . «Önemli olanlar iğrenç olanlardır şimdi. B u n u da böyle bil.» «Bilmez miyim?» dedi a d a m , a r a l a n a n k a p ı d a n sokulmak ister gibi. «Gizlenerek, b a ş k a b i r kadınla y a t m a k güzel o l u r mu hiç?» «Niçin y a t t ı n öyleyse? Böyle b i r gece yaşayamıyacağımızı bilememiş olabilirsin. Ama, kendine karşı? Çıldıracağım doğrusu...» «Çıldırmak, önce senin kapını çaldığı için bir a n l a m d a talihsiz sayılırsın. Bak, az öncesine k a d a r

ıld

ı ız

57

tu

ku

konuştuklarımız, b a ş k a l a r ı a r a s ı n d a k o n u ş u l m a d ı henüz. Böylesi d a h a mı iyi yoksa? Onlara sorarsan, konuştuklarımızın hiç birisine sahip çıkmayacaklar. Çevreni düşün. Yakın arkadaşını. Aranızda geçen konuşmaların, kaçta kaçıın anlatmışlardır kocaları­ na. Evlendikten sonra, b a ş k a bir k a d ı n a gitmek de böyle işte. Sırayla bu. Karşılıklı bu. H e r kadın ko­ casını, gitmez bilir böyle yerlere. Peki, kimler gidi­ yor öyleyse? Salt b e n mi gittim sanıyorsun? Oysa şu k e n t t e binlerce kadın var herkesin karısı olmuş. O k u d u ğ u n resimli, resimsiz dergilerdeki, romanlardaki k a d ı n l a r ı d ü ş ü n hiç olmazsa. H e p aldatılan ka­ dınlar ve erkeklerdir o k u n a n . Acaba diye b i r soru gelmedi mi aklına? Evet... Sana, d a h a kesin bir şey söyleyeyim; çevremizde, tanıdığımız aileler için­ de en d ü r ü s t bildiğin birisini sor bana?»

py

«Ne yani?» dedi kadın şaşırmış gibi. «Bu denli e m i n misin?» « B u n d a n d a h a e m i n olabileceğim b i r şey yok ki yaşantımda.» kadın düşünmeye başladı. Tanıdığı b ü t ü n aile­ leri b i r b i r aklından geçiriyordu. En güvenilirlerini b u l m a k t ı amacı. «Belki,» dedi, karşı k o m ş u l a r için. «Altımızdaki k a t t a o t u r a n l a r . . . Yok. Eniştem.» Se­ vindi çocuk gibi. «Buldum,» diye bağırdı. «Halamın kocası. O gi­ der mi hiç?» A d a m gülmeye başladı. Katılıyordu. Başını iki yana sallarken gülmekten gözleri yaşarmıştı. Ü r p e r d i kadın. Tüyleri, u m u l m a z b i r b i ç i m d e di­ keldi. Yaşamayı, d ö r t b i r y a n d a n kucaklıyan karıkoca ilişkileri h e r k o n u ş m a d a biraz d a h a çözülü-

ıld

ı ız

58

ku

yor, evliliğe beslediği u m u t l a r ı ufalanıyordu sanki. «Erkekler,» dedi içinden. «Bir erkekle dokuz yıl b i r a r a d a olmak ve hiç t a n ı m a m a k . Ya b e n ? Ben de bi­ linmeyen, çözülemeyen b i r kadın mıyım yoksa, on­ ca? Suya atılmış b i r taş gibi... Suyla taşın b i r a r a d a görünmesi. Ama hiç k a y n a ş a m a m a l a r ı . . . Yıpranmak belki sonunda...» Yatağın içine kaydı yavaşça. Yor­ ganı döşedi boğazına k a d a r . «Ya, karılarının üzeri­ ne titreyen erkekler?» diye geçirdi özünde. «Doğru mu acaba? Ben de ü s t ü n e t i t r e n e n b i r k a d ı n ı m çev­ r e m e göre. Yanılgılar... Herkes birbirini mi aldatı­ y o r yoksa Tanrım!..»

py

tu

«Uyumak mı istiyorsun?» dedi a d a m . «Bana, hiç sır vermiyecek misin, evlendikten sonraki yaşan­ t ı n d a n ? Küçük d ü ş ü r ü p kaçma. D ü r ü s t olmamı, uta­ nılacak d u r u m a getirip susma, ne olur.» «Uyumuyorum,» dedi kadın. «Böylesi konuşu­ l a n l a r d a n sonra, u y k u bulaşır mı insanın gözüne? Olanı bile silinir. Demek eniştem de öyle mi?» «Baban da y a p m ı ş t ı r a n n e n e karşın. Oğlun da yapacak ileride. B a n a kalırsa suçlu, hiç kimse. Ço­ cukluğumuzun y a r ı m kalan boşlukları doldurulmuy o r b i r türlü. Âdeta çocukluğumuz öç alıyor bizden. Elimiz, b a s t o n l u yaşa gelse bile, arıyacağız onu. Hat­ tâ t o p l u m u , çocuklar yönetiyor diyebiliriz. Hiç bü­ yümeyen, geçmiş h a k l a r ı n d a n vazgeçmeyen, a m a saçları, etleri ihtiyarlamış çocuklar... Çocukluğu ari­ y a n t a k t a k b a s t o n l a r . Oysa biz böyle mi olmalıy­ dık? H e r yaşı geride bırakıp, h e r yaşa yakışan iş­ leri yapamaz mıydık? Hele bu çağda?»

ıld

ı ız

«Pişmanım,» dedi kadın. «Bin kez p i ş m a n ı m bu­ r a l a r a vardığımıza. S o r u n u öyle o r t a y a koyuyorum 59

py

tu

ku

ki, pisliğin için, seni k u t l a m a m ı isteyeceksin ner­ deyse.» «Bu a k ş a m anlattıklarımı, senden gizleyebildi­ ğim için, saygılıydın b a n a karşı ama.» «Güzel duyguları silip s ü p ü r d ü k t e n sonra, na­ sıl yaşayabileceğiz sonunda?» «Kendi kendimizi a v u t m a n ı n , yerine koyacak bir şey bulacağız s o n u n d a . D ü r ü s t olmak bizi en gü­ zele, en doğruya götürecek belki de. G ö r ü y o r s u n ya, b u g ü n e k a d a r birbirimizden gizlediklerimiz, bize a v u n t u d a n başka hiç b i r şey vermemiş. Yalancı me­ me gibi... En şımarık, en ilgisiz bebenin bile yalan­ cı memeye sahip olma h a k k ı , belli b i r süreye kadar­ dır. T o p l u m u n da a v u n m a süresi doluyor artık.» «Evlenmek sana göre değilmiş,» dedi kadın. «Yeni yeni anlıyorum bu gerçeği de...» « G ü l d ü r m e beni,» dedi a d a m . «Ben evlilik için en doğal adaydım oysa. Can atan, çırpınan b i r aday. Ne çocukluğunu, ne de delikanlılığını yaşayabilmiş b i r e r k e k olarak evlenmekteydi k u r t u l u ş u m . Ama yanılgım, evliliğe k a d a r h a k k ı m ı almış t o p l u m u n , t ü m h a k k ı m ı , evlendikten s o n r a ödeyeceğini sanmış o l m a m . Üstelik, enkaz yığınını a n d ı r a n y a ş a n t ı m ı n üzerine b i r saray k o n d u r a c a ğ ı m ı u m a r a k . Oysa kü­ çükte neyse, büyükte de aynı oluyor motif. H a d i çık yukarıya... Sokul b a n a . . . Hiç olmazsa böyle bir gecede d ü ş m a n olmayalım, acıyalım birbirimize. Be­ denimizi, ipek şaldan sıyırmaya devam edelim. Yı­ lanın deri değiştirmesi gibi...»

ıld

ı ız

kadın, yavaşça yukarıya aldı kendisini. Sokul­ m a d ı kocasına. Sırtını yastığa dayadı. Dağılmıştı. Ne konuşacağını, asıl savunacağını, ya da kocasını na60

py

tu

ku

sil suçlayacağını kestiremiyordu. «Biliyor m u s u n ? » diye k o n u ş m a s ı n ı s ü r d ü r m e k istedi a d a m . «Evli b i r erkeğin, başkalarıyla yatma­ s ı n d a n d a h a iğrenç olan şeyler var, s a n a a n l a t m a k istediğim.» «Saçmalıyorsun,» dedi kadın. «Bundan beteri olabilir mi?» S u s t u . Aklına ansızın, o güne k a d a r hiç düşünmediği, düşünemiyeceği b i r şey geldi. «Yoksa,» dedi, k o r k u l u b i r sesle. « E r k e k erkeğe mi?» «Şimdi de sen saçmalıyorsun,» dedi adam, acı b i r gülümsemeyle. «Anlat öyleyse. Neymiş iğrenç olan. Nasıl konu­ şuyoruz böyle...» «Önemli olan d ü ş ü n m e k t i r , ister anlatılsın, is­ t e r anlatılmasın. Anlatacaklarımdan sonra, sen kal­ k ı p yıkanmalısın... Ben de...» «Evet... Seni dinliyorum. Sahi, yıkanmayı da n e r e d e n çıkardın şimdi?» «Gene de arınamazsın. Çünkü b u , b u g ü n k ü kar­ maşıklığın o l u ş t u r d u ğ u b i r pisliktir. H e m de çağımı­ zın hiç b i r deterjanının temizleyemiyeceği pislik...» «Korkuyorum,» dedi kadın, kocasına sokulur­ ken. «Sarıl b a n a . Bir ağabey, b i r p a p a z gibi. Seni ancak o z a m a n dinleyebilirim.» «Ya, ağabeyin de b e n i m gibi yapmışsa? H a t t â p a p a z sandıklarımız?» «Anlatma öyleyse. D ü ş m a n değiliz ya birbirimi­ ze. Çocuklarımızı düşün.» «Güzel başlamış dostluklar k ö t ü bitebilir,» de­ di a d a m , yumuşak, inandırıcı b i r sesle. «Ama düş­ manlıkla başlamış pek çok a r k a d a ş l ı k d a h a sağlam

ıld

ı ız

61

py

tu

ku

olabilmiştir sonunda. Biz, düşmanız birbirimize. Üçüncü ve gerçek d ü ş m a n t a r a f ı n d a n aynı cezaevi­ ne k o n m u ş iki d ü ş m a n . . . Sorunu a n c a k böyle orta­ ya koyarak anlayabileceğiz gerçeği. H e m bu gerçe­ ğin ötesinde ortaklaşa kuracağımız sevgidir, sahip­ lenebileceğimiz.» «Bozup, yeniden o n a r m a k mı yani?» «Kesinlikle hayır. Yıkıp yeniden k u r m a k . Üstü, altı fare yuvası dolu b i r yapının, görünen yerlerini o n a r m a n ı n anlamı n e ? H e m bu geceden sonra...» «Haydi öyleyse, uzat b a l t a d a n dilini.» «Başlıyorum,» dedi a d a m , gülümseyerek. «Ama bedenini germe. Bir düş görüyormuşsun, b i r masal dinliyormuşsun gibi dinle anlatacaklarımı. Dudakla­ r ı n . . . Etli, kırmızı, küçük dudakların... Önce onlar­ d a n başlayacağım yıkmağa. Yıllardan beri, öpmenin b ü t ü n inceliklerini öğrendiğimden beri, seni öpmü­ y o r u m çoğu kez. Bak...» «Ya kimi öpüyorsun?» diye s o r d u kadın şaşır­ mış. «Beni öpen sensin salt.» «Seni öpen benim,« dedi a d a m . Kısa b i r süre sustu. «Anlaşmamızı unutma,» dedi s o n u n d a . «Düş görüyordun, masal dinliyordun. Böyle dinleyecektin ya. Öpülen sensin. Bu doğru kuşkusuz. Ama ben, ki­ mi, kimleri ö p ü y o r u m ? Filmlerde, dergilerde, sokak­ l a r d a görüp, beğendiğim öteki kadınları ö p ü y o r d u m . Sen b i r elektrik donanımısın salt. Dışarda dolan a k ü m d ü r , d o n a n ı m ı n d a n t a d geçiren. En çok sevdi­ ğim dudaklar... Öperim ben seninle birlik. Gözleri­ miz kapalıdır çünkü. Hele memelerin... Tanımıyo­ r u m b e n onları yıllardan beri. Şimdi a n l a t a m a m doğru d ü r ü s t . Ya da iri derim, taş gibi derim. Süt-

ıld

ı ız

62

py

tu

ku

yensiz bile dipdiridir derim. Oysa, avuçlarıma sorsalar, tıpa tıp senin memelerini a n l a t ı r l a r d ı kuşkusuz. Avuçlarım: senin dışındaki gözlerimin nakışladığı görüntülerdir, işlediğim m a s u m g ü n a h l a r ı n tanığı. Sevinmek gerekir, avuçlarımın dili olmadığına ve akıldan geçenleri resimleyen b i r g ö r ü n t ü n ü n henüz bulunmadığına.» «Ne olur,» diye bağırdı kadın ansızın. «Benimle y a t m a n böyleyse, aşağılara inme. Temiz b i r yerlerim kalsın bedenimde, bana.» «Masalım bitmedi,» dedi a d a m . «Bacaklarını da anlatmalıyım. Ne senin, ne de b e n i m olmayan bacak­ larını. Yıllardan b e r i biraz kısalttığım, biraz da tombullaştırdığım b a c a k l a r d ı r benimle y a t a n . O k ş a r ı m onları da, sendeymiş gibi.» «Ya ben?» dedi kadın, yeniden bağırarak. «Ben de b a ş k a erkeklerin koynunda m ı y ı m yoksa?» «Eğer sokağa çıkıyorsan, eğer güzel yerlerin, er­ keklerin k a r ı l a r ı n d a eksik b u l d u k l a r ı yerleri kapatı­ yorsa, tamamlıyorsa...» «Ben de,» dedi kadın, p i ş m a n o l m u ş gibi. «Uta­ n ı y o r d u m aklıma gelip geçen düşüncelerden.» «Anlat... Yoksa, sen de, b e n i m gibi mi yapıyor­ sun?» «Hah... Beni kendine benzetme sakın.» «Kanatlamp göğe mi çıkacaksın yoksa? Melek gibi...» «Alay etme... Senin böylesine iğrenç olmana kar­ şılık, b e n i m de o y u n u m vardır elbet. Ama dedim ya, temiz b i r a l d a t m a c a d ı r b u . . . K ı r l a r d a el-ele dolaşa­ cağım, bana, senin ilk yıllarda davrandığın gibi dav-, r a n a c a k birisini istemişimdir, z a m a n zaman.»

ıld

ı ız

63

py

tu

ku

«Gerçekten, çocuk yanları olan, k o c a m a n b i r ka­ dınsın sen. H e r erkek, yabancı olan b i r kadın adı­ na k i b a r olmayı göze alabilir. Ben, sana göre kabaysam, öteki b ü t ü n k a d ı n l a r a karşı k i b a r olabileceğim demektir. H e m k i b a r olmakla e k o n o m i k sorunları­ mız çözümlenmez. E k o n o m i k nedenlerdir evliliği kabalaştıran...» «Kör değilim ben.. G ö r m ü y o r m u y u m çevremi?» «Göstermelik... Düpedüz göstermelik... H e m sen, p a r a n ı n bulaşmadığı gençlik yıllarını u n u t ar­ tık. Bir düş de, b i r uyurgezerlik de. Gücün yetiyorsa, yaşadığın şu yıllara gel. Uzaktan, y a k ı n d a n tanıdığı­ mız insanları geçir gözlerinin önünden. Ben niceleri­ ni bilirim, değil bir ö m ü r , b i r gün yaşanmaz birlikte. Kuşkusuz sen de, böylesi pek çok kadın tanırsın. K o r k m a , tanıyıp beğendiklerini değil, iğrendiklerini d ü ş ü n b i r bir. Ama bu iğrenç bulduklarımız da ev­ lidir. Bir iyi, b i r kötüye mi uyuyor? İkisi de k ö t ü mü yoksa? Ya da iyi olanlar, evliliği s ü r d ü r m e k zo­ r u n d a kalıp acı mı çekiyorlar b i r ö m ü r boyu?» «Küçük küçük u m u t l a r l a da m u t l u olunabilir. B u n u a n l a m ı y o r s u n işte. Kazmayı h e p derinlere in­ diriyorsun. Oysa, sağa-sola serpilmiş t o p r a k l a r ı bir araya getirip beyaz, kırmızı güller de yetiştirilebilir. Yeter ki insanın sevmeye gönlü olsun.» Adam, karısına d ö n d ü . Birkaç solukluk b i r sü­ re b a k t ı ona. Yüreğinde acımaya, sevmeye benzer duygular birbirine karıştı. «Kesinlikle bilemiyorum,» dedi. «Şu k a d ı n l a r nasıl b i r yaratık. Erkeklere hiç benzemiyorlar nasıl­ sa. Ekmekle, gülü karıştırıyorsun hâlâ. Dedim ya sana... H e m de kaç kez, evlilik silindir gibi b i r şey.

ıld

ı ız

64

py

tu

ku

Eziyor altına düşeni. Ya da, a s p i r a t ö r gibi. Yakla­ şanı çekiyor çelik pervaneleriyle. Doğaldır a m a böy­ le olması. Çünkü, senin b i r elin b e n i m cebimde. Be­ n i m de elimin birisi senin beline dolanmış. Yakla­ şılır mı, böylesi pis duygularla evliliğe? Boşta du­ r a n ellerimizde, güller bile olsa ne ç ı k a r ? Akşamla­ rı, e k m e k yerine gül getirmek eve... Hangi kadın is­ t e r b u n u ? Küçük k ü ç ü k şeylerle m u t l u olabilmek diyorsun bir de... B u n c a gerçeği görmeden, anlaya­ m a d a n hem. Yüzlerce yıl geride, ya da yüzlerce yıl sonraya kaldı bu u m u t l a r . » Çocukların birisi ağladı bu sıra. kadın çıktı ya­ t a k t a n , yan odaya gitti. Kızıydı ağlayan. Dört yaş­ larında, sarı saçlı, t o m b u l yanaklı b i r kız çocuğu... K a d ı n su getirdi ona. Uyuttu yeniden. Ama h e m e n dönmedi, dönemedi, kocasının yanına. Çocuklarının odasında dolaştı o r a d a n oraya. Perdeyi aralayıp dı­ şarıya baktı. Öteki çocuğunun y a n ı n a gitti. Aşağı­ ya kayan yorganını çekip düzeltti. Bir boşluk vardı kadının gönlünde. Saatlerden beri, sanki b a ş k a b i r yerlerde, b a ş k a b i r d ü n y a d a yaşanmış gibi geldi ona. Oysa çocukları b i r k a ç saat s o n r a başlayacak yeni b i r g ü n ü a n ı m s a t m ı ş t ı kadına. Gerçek b i r yeni gü­ n ü . Ya da o n u n c u yıllarına başladıkları bu gece ko­ n u ş u l a n l a r gerçekti... Birkaç saat s o n r a yaşanacak yeni b i r gün düş olacaktı... H e r şeyin bozulduğu, yıkıldığı, buğulandığı yeni b i r gün... kadın yeni­ d e n perdeyi araladı. K a r dinmişti. Gece hâlâ uyku­ daydı. Sessiz, y o r g u n b i r uyku. Karşıdaki evlere b a k t ı . Komşularına. Kocasının az önce anlattıkları geldi aklına. Silkelenir gibi oldu. B i r soru a ç m a n ı n gereğini duydu ansızın. Sabırsız a d ı m l a r l a yatak oda-

ıld

ı ız

65

py

tu

ku

larına d o ğ r u yürüdü. Adam iki k o l u n u b ü k ü p başı­ n ı n a l t ı n a almıştı. Yorgun bakışları karşı duvara çevrikti. «Sana b i r soru,» dedi kadın, sandalyeye oturur­ ken. «Öpmek, sevmek, dedin de a k l ı m a geldi. Gü­ c ü n yetse, bir h a r e m k u r a r miydin?» «Yanıma gel,» dedi a d a m . «Yorgunluğumuzu, u z a n a r a k gidermeye çalışalım hiç olmazsa.» «Yooo... Böylesi d a h a iyi.» «Harem,» dedi a d a m , sesini çoğaltarak. «Ha­ r e m . . . Yanıtımı kimbilir ne denli m e r a k ediyorsund u r . Öyle değil mi?» «Evet. Âdeta iki yerine dört, sekiz kulağımın ol­ m a s ı n ı diliyerek...» «İstemem. Kesinlikle istemem. Böylesine ilkel böylesine çağların gerisinde ufalanmış dileğim olabi­ lir mi? Uygarmışım ben. Uygar olan, h a r e m istemek şöyle d u r s u n düşünmezmiş bile... Öyle diyorlarmış. Diyenlerden duymuşlar.» «Misi, m u ş u bırak,» dedi kadın, kaşlarını gere­ rek. «Uygar değil misin sen? Hiç olmazsa, gerçek d ü ş ü n d ü ğ ü n ü söyleyebilecek k a d a r ? U n u t m a , dürüst olma özelliğini yitiriyorsun böyle konuşmakla.» «Uygarlık neymiş şekerim? Yanıtlayabilir misin bana?» «Uygar olmak,» dedi kadın, kekeledi. D u r u p dü­ ş ü n d ü b i r süre. «Uygar olmak, yani,» dedi sonunda. «Medenî olmak işte.» «Ben de o k a d a r medenî uygarım,» dedi a d a m , kıs kıs gülerek. «Hafife almayı ne çok seversin ya. Uygar olmak, örneğin...»

ıld

ı ız

66

py

tu

ku

«Düşünmekle olmaz,» dedi a d a m y a t a k t a n fır­ larken. «Işığı açayım... Bakalım ciltli kitap ne ya­ zıyor.» Adam kitaplıktan aradığını buldu. Çevirmeye başladı sayfalarını. «U, u, uy... Uydurmasyon, u y d u r u k , uygur, uy­ garlık. B u l d u m işte. Okuyorum: İ n s a n l a r ı n toplu o l a r a k daha iyi b i r h a l d e yaşamaları ve tabiata hük­ medebilmeleri için gösterdikleri gayretlerden çıkan sonuçların t o p u - ki bilim ve k ü l t ü r halinde belirir, medeniyet.» Kitabı k a p a t t ı . «İşler karışıyor» dedi ışığı s ö n d ü r ü p yatağa girerken. «Bir yerde okumuş­ t u m , k ü l t ü r ü n yüzden fazla t a n ı m l a m a s ı vardı. Bun­ l a r d a n birisi; kültür, halk'mış.» «Konuyu köpürtme,» dedi kadın. «Haremden uygarlığa, uygarlıktan k ü l t ü r e atladın.» «Peki,» dedi a d a m . «Uygar olup olmadığımı sen söyle bakalım.» «Uçak,» dedi kadın, u ç a n b i r k u ş u yakalamış gibi sevinerek. «Uçağa binmek, bu ülkeden, b a ş k a b i r ülkeye uçmak, uygarlığın s o n u c u d u r işte.» «Uçak mı? H e n ü z d e m i r d e n b i r hayvan o. Havalandırıldığından beri, taşıdığı insan sayısından çok, insanlığın başına b o m b a yağdıran hava cellâdı. Belki de kendisini icad edenin m e z a r ı m bile, yerden havaya u ç u r m u ş t u r . Uçağı yapanlarla, uçağı hiç gör­ meyenler uçuncaya kadar, uçak insanlığın o r t a k ma­ lı sayılır mı? H a ? . . . Ne d i y o r d u n ? . . . «Ha-rem,» dedi kadın sabrı t ü k e n m i ş . «Ha-rem is-tiyor mu-sun?» «Koşuşmalar... Dikkat et. Gene masal gibi ol­ sun. Ya da düş gibi... Yollar b o ş . . . Koşuşmalar...

ıld

ı ız

67

py

tu

ku

H e r evden, bir-kaç kişi çıkıyor. İleriye... Kalabalığın en çok olduğu yere. Bir a r a y a gelmek... Çoğunluğun gücünden, güçlenmek... Bağrışmalar... Defol... iste­ miyoruz... Ya da istiyoruz... Alanlar doluyor şimdi. Dilsizler bile dilleniyor. Uğultular... Bir lider yok şimdi g ö r ü n ü r d e . H e r k e s b i r lider o l m u ş çünkü. Ateş açılıyor. Yerden ve havadan... Duruyorlar... Ölen ölüyor. Diriler dağılıyor yavaş yavaş. Alan bo­ şalacak az sonra. Sokaklar da... Yakalıyorlar bazıla­ rını. Bir olunca bağıranlar, b i r şeyler isteyen, ya da istemeyenler susuyor şimdi. Hııh diyor kimileri de. O r a d a n geçiyordum. Geçiyordum işte. H a r e m konu­ su da böyle sevgilim. B a n a tanıdığım, bildiğim kuşa­ ğım adına mı soruyorsun, yoksa salt b a n a m ı ? Ciğer­ lerimizin kaç p a r a ettiğini çok iyi bilirim ben. On­ ların ve benim. İki, en fazla üç olunca yüreklerimiz m a s a y a konur, sigara paketleri gibi. Hele içki masa­ larında... Kadınlar üzerine uyuz köpekler gibi kaşı­ nıp d u r u r u z . Ama ü ç ü beşi aşıp çoğalınca, bu kez yü­ reklerimiz az önceki m a s a d a u n u t u l m u ş gibi, evet dediğimize, hayır deriz, asla deriz. Üstelik çoğunluğa katılmayanları aşağılayarak. İşte b u n d a n ö t ü r ü so­ r u n u yanıtlamıyorum senin. Tek miyim, yoksa, pek çok çift miyiz? Hep ikili konuşmayı öğrettiler çün­ kü bu günedek. Sayıya göre konuşmak...»

ıld

ı ız

Adam sustuğunda sağma, soluna b a k ı n d ı . Gül­ dü. «Kimseler yok ya?» dedi. «Ben varım,» dedi kadın. «Unuttun mu yoksa?» «Bizim dışımızda iki, iki'dir. Evliliğimizi amaç­ layanlar, ikiyi bire d ü ş ü r m e k için, bizi b i r araya ge­ tirmişler. Ah, iki olabilseydik. Gizli d ü ş m a n bu denli güçlü olabilir miydi sanıyorsun? H a r e m . . . D ü r ü s t 68

py

tu

ku

olmayı s ü r d ü r ü y o r u m bâlâ. Doğaldır z a m a n z a m a n h a r e m i n özlemini d u y m a m . İ s t i y o r u m sözün kısası.» «Sen o b u r b i r et yığınısın. H a s t a s ı n belki de.» «Hastalığımın teşhisini k o y d u n şekerim, dedi a d a m kinayeli. «Hani ilâçları?...» «Sorunu hafife alma,» dedi kadın, kızmışçasma. «Yıllardan b e r i üzerinde d u r d u ğ u m b i r konu­ dur, neden hafife alacak m ı ş ı m ? U n u t t u ğ u n b i r şey v a r ama, hastalığım için b i r h a r e m reçetesi yazma­ y a kalksan, ilâçları b u l u n m a . P a t e n t l i d i r ç ü n k ü . H e r hastalığa a s p i r i n yazan d o k t o r d a olma sakın. Ç ü n k ü herkese açık evlere g i t m i y o r u m artık...» «Ya, çok kadın istemen?» «Dürüst olmaya devam ediyorsak, evet...» «Söylediklerin d ü r ü s t ç e bile olsa, hangi kadının hoşgörebileceği şey b u ? Bir de y a n ı m a gel diyorsun sıkılmadan.» «Sen gelmiyorsun yanıma,» dedi adam, yatak­ t a n çıkarken. «Ben gelirim. Gerçekleri öğrenirken üzülmen olağan. Yalnız b ı r a k m a m a l ı y ı m seni. Ya­ kın olmalıyım. Sarılmak, teselli e t m e k için hiç ol­ mazsa. Dedim ya dost o l m a k istiyorum seninle. Düş­ m a n değil. Bugüne k a d a r d ü ş m a n ı evde arayıp dur­ d u k zaten. Oysa dışarıda a r a m a k gerekiyor onu.» Adam salona gitti. Gaz sobasını biraz daha güç­ lendirdi. S o n r a gelip karısının dizlerinin dibine otur­ du. «Kovma beni,» dedi. «Dinlemelisin. Hiç bir şey s a k l a m a d a n , k o y n u n a girecek b i r a d a m a sahip ol­ m a k istemez misin? Öteki k a d ı n l a r d a n ayrıcalığın olsun. Çok iyi tanıyacağın, acılarına o r t a k olabilece­ ğin b i r insana, y a r d ı m c ı olabilirsin sonunda... Hiç

ıld

ı ız

69

py

tu

ku

olmazsa, evlenirken attığımız imzayı, dokuz yıl son­ ra anımsayalım... İyi ve k ö t ü günlerimizde birbiri­ mize y a r d ı m edecektik ya!» «Sıkılmadan, beni y a r d ı m a çağırıyorsun demek. U ç u r u m u n kenarına, k e n d i k a n d ı r m a l a r ı n l a gelmiş­ sin. Elimi uzatsam, beni de çekeceksin aşağılara...» «Senin kendini k a n d ı r m a n da b i r b a ş k a . Hepi­ miz ç o k t a n yuvarlanmışız u ç u r u m d a n . İniltiler, bö­ ğürtüler, haykırışlar içindeyiz d a r ve u z u n b i r vadi­ de. Vadi leş kokuyor. K o k u alan b u r u n l a r için kuş­ kusuz... Sen, kendini h â l â tepede sanıp ötüyorsun. Bana göre, değil tepede, k u y u n u n tâ dibinden geli­ yor sesin. Benden de aşağılardasın. Yüreğinde biraz­ cık öç a l m a k ve d i r e n m e k cesareti varsa, aç şu pen­ cereyi, bağır dışarıya doğru. H e r çatının a l t ı n d a b i r aile yatıyor. Onlara doğru bağır. Biz, de, sizlerden öne geçtik, ne mal olduğumuzu anladık bu gece. Siz­ ler de uyanın. K o n u ş u n birbirinizle. Söze, karı-koca gibi başlamayın a m a . İki insan gibi başlayın. Açığa çıkacak pislikleriniz, belki de bizimkilerden fazla­ dır. Gizlediklerinizi m e z a r a mı götüreceksiniz yok­ sa? Hııı... Konuşabilir misin böyle?» «Sen k o n u ş u y o r s u n ya! Dilini mezarlıklara bile uzattın.» «Peki, a n l a t ı l m a d a n geçen yıllar. Bizim dokuz yılımız? Bu mu doğru, güzel olan? A n l a t a m a m a k zo­ runluluğu değil m i d i r iğrenç olan?» «Hııh,» dedi kadın, acı b i r gülümsemeyle. «Pek çok kadının istediğini söyliyememesi m i d i r iğrenç olan?» «Unutuyorsun hangi ş a r t l a r içinde yetiştiğimizi. Bu çapraşık d u r u m h â l â t o p l u m u m u z u dağıtıp yoz-

ıld

ı ız

70

py

tu

ku

laştırmakta. Çok k a d ı n istemek... H a r e m kurarcas m a h e m de... İ s t i y o r u m işte. Açık yüreklilikle söylüyorum sana. Ama, dinle beni s o n u n a kadar.» «Baykuşsun,» dedi kadın, b a ğ ı r a r a k . «Yoo... Leş kargası. Yazıklar olsun sana. H â l â g ö n l ü m ü n b i r ucunda, saklıyordum sevgini... Ahh... B u d a l a ben...» «Dinlemiyorsun beni ama. Sözümü b a ğ l a m a d ı m henüz. Kadınları et ve kemik olarak d ü ş ü n m ü y o r u m salt. Böyle olmamanız gerekir zaten. Çırpınışım bun­ dan, anla birazcık. Bıktım artık, et gibi görmekten. İstiyorum ki, b a ş k a olasın. H a r e m deyince, aklına t o m b u l tombul k a d ı n l a r gelmesin. Dileğim böylesi değil hiç b i r zaman. Yıllar önceki eksikliğimin al­ datılmışlığımın kinini ve açlığını d u y m a k istemiyo­ r u m artık. Razıyım, etini l o k m a l o k m a sunan ka­ dın yerine, d ü ş ü n e n kadının tutsağı olmağa. Köy­ lerden, k a s a b a l a r d a n kalkıp büyük kentlere gelmi­ şiz. Bizimle birlikte, dağlardaki t a ş l a r da söküldü yerinden. Uygarlık diyeceğimiz m a k i n a l a r yaptı h e m bu işi. Taşlar kent oldu şimdi. Büyük büyük ya­ pılar. Dağlar k a v u ş t u birbirine, b i r duvar içinde, ya da yan-yana iki duvar oldular. Oysa bizler böy­ le miyiz ya? Sanki dağlarla yer değiştirdik. Uzağız böylesi birbirimize. Suçumuz ayrı cins olmamız salt. Korkmak, çekinmek, u t a n m a k , h a t t â d ü ş m a n olmak birbirimize. K o n u ş m a d a n , neyi, nasıl öğrene­ cek iki ayrı cins birbirinden? Oysa, çocuklar, an­ nelerinin eteklerine yapışmış, gelecek günlerin umu­ duyla.»

ıld

ı ız

«Hııı,» dedi kadın gülümseyerek. «Nerde o gün­ ler... Konuşmak, yan-yana yürümek, yakından bak­ m a k b i r insanın yüzüne. Benim de dileğim böylesi 71

b i r yaşantı zaten. Ama, yatmayı d ü ş ü n m e d e n . Öyle miyiz ya?» «Böylesi b i r dünya?» »

«...

py

tu

ku

«Olur... Dileğini y a p m a n a izin veriyorum, bu­ yur...» kadın şaşırdı. «Olmaz,» dedi k e n d i kendine. «Çevre... Kiminle hem?...» S o n r a başını çevirdi. Ko­ casına b a k t ı , b a k m a d ı . «Doğru mu söylüyorsun?» «Evet. Göze alabilirsen böylesi b i r uğraşı, b i r diyeceğim yok sana.» «Gene mi uğraş? Hayatımız h e p uğraşla mı ge­ çecek?» «Evet. Hazıra k o n m a k yok bu işte. H e p birlik­ te aklanıp, m u t l u olmayı aramalıyız. Bütünle... T o p l u m d a n soyutlayamayız kendimizi. İlkin b e n i m k a r ş ı m a çıkmalısın. T u t u p y a k a m d a n silkelemelisin beni. Cebimdeki p a r a l a r ı s u r a t ı m a çarpmalısın. Nasıl kazandığımı sormalısın. S o n u n d a yalan ve do­ lanla kazanılmış bu p a r a l a r ı n a d ı n a gerçek suçlu­ yu y a k a l a m a k için, itmelisin beni. N a m u s s u z de­ melisin b a n a . . . Demek böyle, böyleymiş... Şimdiye k a d a r bu kirli p a r a l a r ı getirmişsin, temiz duygular­ la k u r u l m u ş yuvamıza. Defol... H u . . . G ü l d ü r m e be­ ni.» «Gül,» dedi kadın. «Mutluluğu, yanıp sönen, h e m de uzaklarda y a n ı p sönen b i r deniz fenerine benzettikten sonra... Ama b a n a a ğ l a m a k d ü ş e r şim­ di. Aileyi insan gübresi y a p t ı n çünkü. Temizlenip a r ı n m a k gibi bir u m u d u da, denizlerin o r t a yerinde muştuluyorsun.»

ıld

ı ız

72

py

tu

ku

«Salt aile mi gübreleşiyor sanıyorsun?» dedi a d a m . «Dünyamız kokuşuyor. Savaşları u n u t m a . Bel­ ki de şu a n d a b i r u ç a k havalandı. Kayıyor... Yakla­ şıyor... Bir el u z a n d ı . . . Uzanacak. Çoluk, çocuğuyla uyuyan bir u l u s u n üzerinde. Bombalar.» «Sus,» dedi kadın. «Benim de aklıma acı b i r olay geldi. Ölüler d e d i n de...» «Anlat öyleyse. Önce sen anlat.» «Babam,» dedi. Sustu. Yutkundu. «Rahmetli,» diye karısının eksik sözünü tamam­ l a m a k istedi a d a m . «Kaç yıl oldu?» «Üç yıl,» diye yanıtladı kadın. «Ama, biz de yıl­ lar önce ölmüşüz meğer. Cenazesine giderken... Ba­ b a m benim... Yol boyu trende, vapurda, a r a b a d a , ellerim avuçlarının arasındaydı. Ne m u t l u olabilir­ d i m oysa o gün. Böyle sıcacık s o k u l m a n d a n , ilk yıllarımızdaki gibi, b i r gönül olmamızdan... Şimdi da­ ha iyi anlıyorum, o z a m a n b a b a m ölmemiş salt, yıl­ l a r önce önledik biz. Cenazeden b i r k a ç gün sonra, yeniden u n u t t u n beni. B a b a m l a birlikte biz de gö­ m ü l m ü ş t ü k . İki cenaze üst-üste. İ ş t e ilk kez anlatı­ y o r u m b u n l a r ı sana. Sırası geldi de. Ellerimi, yürek­ t e n gelen b i r yakınlaşmayla, yeniden avuçlarına al­ m a n için, a n n e m i n ölmesini bekliyeceğim şimdi de...» «Senin aradığın güvenmek değil, sığınmak... H e m insanların t ü m ü güvenilir o l m a d ı k t a n sonra, denizin dibinde inci a r a m a k gibi b i r şey seninkisi. Üstelik dalıp a r a m a k bile değil. Kaya diplerinde, du­ ba kenarlarında a r a m a k . . . S o n u n d a b u l d u m diye, içi boş avucunu sıkıp bağırmak. Çevreyi tedirgin etmek. Yok şekerim, m u t l u l u k ne denizin dibindeki istirid­ yenin k a r a m d a , ne de plâstik incileri kolye yapıp

ıld

ı ız

73

py

tu

ku

gerdanlarda taşımakta.» «Mutluyduk ama. İncisiz bir mutluluktu o...» «Daha önceleri... Altın yumurtlayan tavuk san­ dık birbirimizi. Evlenince neler yumurtladığımızı gördük çok geçmeden. Acıdır. İnsanlık, biz bir araya gelince, iki olunca, daha da küçülüyor nedense.» «Herkesin bir haremi olsa, yerin dibine geçme­ si gerekir insanlığın o halde.» «Harem,» dedi adam, başını iki yana sallarken. «Eskilerde yatakta olan harem, şimdi kafaların için­ de kuruluyor. Eskiye göre daha mı dürüst yani?..» «Peki, önermek istediğin ne öyleyse?» «Yatağa yatalım önce.» «Peki. Kalk.» Yatağa girdiler. kadın, kocasına isteksizce so­ kuldu. Yarı geceden beri, birkaç kez böylesine bir­ birlerine sokulup, ayrı düşmüşlerdi. Uykusuzluğun ve konuşulanların etkisiyle bir düş görmüş gibiydi­ ler. Her evlilikte zaman zaman yaşanan gecelerden birisini yaşıyorlardı. Bazan uyanmak istedikleri, bazan da uyandıklarını anlayınca, gözlerini yumup ko­ pan düşlerini eklemek istiyenler gibi... «Çok önemli... Kravat...» «Geveleyip durma. Anlat, anlatacaksan.» «Kravatın ucuna bağlanmış üç-beş kadın olma­ dıktan sonra.»

ıld

ı ız

«...

»

«Kravat...» «

»

«Yanlış anlama beni,» dedi adam canı sıkılmış, «Çağımızda harem kurmayı kim ister? kadın, alı­ nıp, satılan köle mi olsun, bunca uğraştan sonra... 74

py

tu

ku

Kesinlikle hayır.» «Öyleyse?...» «Hııı... Söyleşim şu: Uygarsam eğer, uygar di­ ye öğretilen toplumlardan almışsak evlenme yasa­ mızı, her batılı gibi doğduğum andan itibaren iste­ rim bütün özgürlükleri. Yoksa, salt imza attığım an uygar sayılamam. Bu bir aldatmacadır olsa olsa. Hâlâ ortaçağ törelerinin baskısıyla yetiştirilen biz­ ler, üç beş saniyelik bir süre içinde nasıl uygar olacakmışız? Nerede bu yoğurdun bolluğu? Batıda, do­ ğan her çocuk, ileride bağlanacağı evlenme yasası­ na, kadınlara doya doya yaklaşırken, ben, kadın, bir tek kadın olsun da çamurdan olsun, diye yaklaştım evliliğe... İmza atmaya... Eğer batılıysam, onun ya­ salarına göre kalıplara dökülmek isteniyorsam, böy­ le. Bir de...» Dışarısı horoz sesiyle akıllarına düştü ansızın. Konuşmadan, durdular öylece. Dillerinin dilleneceği sıra ezan sesi duydular, yüksek yapıların arasından. Ezanı sonuna kadar dinlediler. Alacakaranlığın üs­ tüne, halka halka düştü müezzinin sözleri. «Sabah ezanı,» dedi kadın, bir ara. «Çocukluğumdaki gibiymiş hâlâ. Haa... Evet... Ne diyecektim? Harem... Batıda doğan her çocuk, haremiyle birlikte doğuyor. Biz batılı mıyız, yoksa?» «Örnek bir toplum olabiliriz. Ne doğar doğmaz ne de evlendikten sonra.» «Yaş mı?» «Ne yani?» «Hiç... Bu konuyu konuşmak bile gülünç geli­ yor bana artık. Oysa tüm yaşantımız buna göre dü­ zenlenmiş. Sorun, bu kadarla da bitmiyor üstelik.

ıld

ı ız

75

py

tu

ku

B ı r a k s a l a r ya, yakamızı. Bir de m o d a l a n y l a , filimleriyle, dergileriyle, çıplak kadın, yarı çıplak kadın motifleriyle d o l d u r u y o r l a r d ö r t yanımızı. Töreleri­ miz h â l â tepemizde a m a . Bir gaz, b i r fren... Alçak­ lar... Hastayız hepimiz. H e m hastalığı, uygarlık sa­ n a n h a s t a l a r . İki cami a r a s ı n d a beynamaz. Daha doğ­ rusu, kilise ile cami a r a s ı n d a beynamaz.» kadın, gülmeye başladı. «Sen,» dedi, y a r ı m gülmeye d ö n d ü ğ ü n d e , «Bir kaç saat önce, üç parçaydın, şimdi o n u da ikiye böl­ dün.» «Üç çarpı iki, eder altı. Beğendiğin p a r ç a m ı al, senin olsun. Eşim değil misin, kayırıyorum seni.» Sustular ansızın. Güçlü b i r y u m r u k gelip göğüs­ lerine indi, b i r t o p a k ayva, boğazlarında düğümlen­ di sanki. Kıpırdandılar. Durdular. Gene kıpırdandı­ lar. K a d ı n eline geçirdiği baltayı, kocasına indiriyor­ du, gözleri açık düş görürken. Adam çekiyor, bağırm a m a k için kendisini güçlükle tutabiliyordu... Bal­ ta önce, ikiye b ö l d ü a d a m ı . B a ş t a n aşağıya doğru. S o n r a h e r b i r p a r ç a üçe bölündü... Adam kıpırdandı. «Kıpırdama,» diye inledi kadın. «Düş görüyor gibiyim. Acı çekiyorum, adına.» «Dürüst olabildiğimiz için, kendimizi içten dışa alabildik bu gece. Birbirimizi tanıyabilmenin zama­ nıdır. M ü m k ü n olsaydı eğer, beynimi dışarı alırdım şimdi. Seninkini de... Bin parça, binlerce b i n parça o l u r d u onlar. Avuçlarımızın içinde. K u m gibi. Yazık ediyorlar onlara. D ü n ü d ü ş ü n bir a n . Atlar koşuşu­ y o r d u b i r filmde. Anadolu'da bir kız, delikanlının bi­ risine b a k m ı ş diye... D a h a hızlı k o ş t u r d u l a r sonun-

ıld

ı ız

76

py

tu

ku

da. Gelip v u r d u kızı, babası. Parçaladı. Attı köy mey­ danının ortasına. Ağlamamak elde m i ? Ya iki gün önceki film. Batıda, pezevenklik y a p ı y o r d u genç kı­ za babası ve kardeşleri. Gülüp eğlenmeleri de cabasıydı bu olay üzerine. Biz hangisinden yana olacağız şimdi? Hangisi iyi, hangisi k ö t ü ? Ya da iyiye, güze­ le, doğruya gidecek b a ş k a b i r yol mu arayacağız?» «Ne diyecektim? Evet... Beyin dedin de... İn­ sanın aklına neler gelmiyor. H a r e m k o n u s u gene. H a n i p a r a n peki, h a r e m k u r m a k için. Diyelim özgür o l d u n bu k o n u d a . Söz gelişi canım.» «Hıııh,» diye gülümsedi a d a m . «Batı, seksi so­ kağa d ü ş ü r d ü . Kadını parasız yaptı. B u n a karşılık... D u r . . . Başını kaldır birazcık.» «Evet,» dedi kadın, başını kaldırırken. «Ne var?» «Şöyle b i r b a k . Odamızdan salona doğru. Mut­ fağımızı da d ü ş ü n ama...» «Oda ve o d a l a r . . . Bir şey anlayamadım.» «Müzik dolabı,» dedi a d a m ilkin. Sonra, o da başını kaldırıp salona doğru b a k t ı . «Müzik dolabını, televizyonu, ç a m a ş ı r makinasını, buzdolabını, elek­ t r i k süpürgesini salonda düşün b i r an için. Hepsini b i r a r a d a . . . H e r birinin üzerine, silkelediğimiz ya­ kınlarımızı o t u r t t u r . Anneni, a n n e m i , babamı, kar­ deşlerini, kardeşlerimi...» «Gene birşey a n l a m a d ı m . B o y n u m ağrıdı üste­ lik. Uykusuzluk b a ş ı n a v u r d u herhalde.» «Az önce altı parçaya ayrıldım ya... Yarım akıl­ la k o n u ş m u ş u m çok m u ? Ne diyecektim. Yakınları­ mız, canlarımız, ciğerlerimiz n e r e d e şimdi? Ya... Sa­ lona d o l d u r d u ğ u m u z eşyalardan h e r birinin üzerine

ıld

ı ız

77

tünediler. Kov onları... Kovalım... Almak işte... Ala­ bilmek. Bu icatları eve d o l d u r m a k böyle m ü m k ü n oluyor işte. Karılarım b u n l a r benim. H e r biri, b i r kadının başlık parası. Bir de arabamız olsa... Batı­ da şimdi, dedelerinin imal ettikleri a r a b a l a r ı n için­ de doğan t o r u n l a r b ı k m ı ş l a r herşeyden doğrusu. Plakalarını kullanıp ilân veriyorlarmış: St. Pauli Nachricten'e Grup seksi için... İster misin, bizim de a r a b a m ı z olsun? Yıllarca beklemeye sabredemezsek, atlarız cansız atımıza, gideriz Paris'e, Berlin'e. H e m batılı, bizi de kendilerine benzetmek istiyorsa, elimizde mi karşı koymak?»

py

tu

ku

«Kukla yaptın bizi. Bu k a d a r ı da fazla.» «Kuklayız... İstersen, Karagöz-Hacivatm oyna­ tıldığı p e r d e n i n a r k a s ı n a gidelim biraz daha.» «Ya sen? Kuklalığımı bile bile, beni kabullenen Hacivat...» «Hacivatım ben. Hacivat...» kadın, elinin birisini yüzüne götürdü. Buruştu­ ğunu sandığı yüzünü ovaladı. Yorgun hücrelerini diriltmek istiyordu sanki. «Almasaydın öyleyse,» dedi sonunda. «Sana yal­ v a r a n mı oldu?» «Peki, sen p i ş m a n değil misin yani?» «Ben de,» dedi kadın, hiç d ü ş ü n m e d e n . «Ben de pişmanım.» «Sen niye evlendin öyleyse?» «Bilemezdim s o n u n u n böyle olacağını.» «Ben remil a t t ı m sanki,» dedi a d a m alaylı. «Hem, a l m a s a y d m d e m e n i n faydası ne? H e r zaman­ ki huyun. Başkalarıyla evlenseydik d a h a mı iyi ola­ cağımızı sanıyorsun. Desen değişik olsa bile elyaf

ıld

ı ız

78

py

tu

ku

aynıdır. Evlenmek değil, ayrılmak önemli bence.» «Sına görelim,» dedi kadın, kızmışcasına. «Ba­ kalım ayrılamıyan k i m olacak sonunda.» «Ben. Ayrılamam asla...» kadın, saatlerden beri kocasına b i r k a ç kez so­ kuldu. Şimdiki sokuluşu ötekilerine hiç benzemiyor­ du. Sıcak, y ü r e k t e n b i r sokuluştu b u . «Aferin,» dedi. «Bunu b e k l i y o r d u m senden.» «Yanlış anlama,» dedi a d a m . «Ayrılamayız de­ m e k istiyorum ben. Çünkü senin ne denli güçsüz ol­ d u ğ u n u salt ben bilirim. Yıllardan b e r i savunduğun düzenle, senin a r a n d a siper o l d u m h e p . Yanılıp ara­ nızdan çekilsem, ilk tekmeyi savunduğun düzen ata­ c a k t ı r sana. Bu fırsatı v e r m e m ona. Sen de beni bı­ r a k m a z s ı n hem. Çünkü n a m u s l u o l m a k t a n başka, h i ç b i r özelliğin yok senin. Evlenmekle, n a m u s u n u n bekçiliğini de b a n a yaptırıyorsun. Tembel kadın...» Kadın kendiliğinden gevşeyen kollarını, yavaş yavaş çekti kocasından. Sonra geriye aldı t ü m bede­ nini. «Namussuz b i r k a d ı n a düşecektin ki,» dedi, ağ­ l a m a k l ı bir sesle. «Oh o l u r d u o z a m a n . Ah Tanrım!.» «Namussuz olmak, tembel o l m a k t a n d a h a zor­ dur,» dedi a d a m . «Onlar yüzlerce a d a m l a yatarak hayatlarını kazanırlar, oysa sen, t e k kişiyle yata­ rak...» «Sen... Terbiyesiz...» «Sözümü kesme,» dedi a d a m , aceleyle. «Seni de­ ğil, evliliği y u t t u r d u l a r b a n a . Vitrinde güzel görü­ n e n elbise gibi... Biraz giyince ayağımı v u r a n ayak­ kabı gibi... Satılmış malını kimse geri almıyor ne­ dense. Ama sen de peşin ödenmiş faturayla fazla bö-

ıld

ı ız

79

py

tu

ku

b ü r l e n m e lütfen... U n u t m a , nasırımı depreştiren ayakkabıyla, h e r gün b i r k a ç kez, malını s a t a n kun­ d u r a c ı n ı n ö n ü n d e n geçsem...» «Bitiyor... Aramızda h e r şey yıkılıyor. Çocukla­ r ı m ı n yanına gidiyorum.» kadın gidiciydi. Adam k o l u n d a n t u t t u . «Konuşulanları genelleştir,» dedi. «Hiç olmazsa bu aşamayı göster kendinde.» «Konuşma,» dedi kadın. «Tükürdüğünü b a n a ya­ latmaya kalkışma gene.» «Tükürüklenen yüzümüzden, birbirimize karşı s o r u m l u değiliz. Gizli d ü ş m a n , evde değil çünkü.» « H e m k ü ç ü k t e motif neyse, b ü y ü k t e de o d u r dersin, h e m de düşmanı dışarda ararsın.» «Seni r a h a t l a n d ı r m a k , güçlendirmek için böyle k o n u ş u y o r u m . Dışarıdaki düşman, evimize de girdi diyebiliriz. H e m t o p l u m u n çekirdeği b i r b ü t ü n ola­ mıyor, didişip duruyorsa, öteki k u r u m l a r d a n b i r ha­ yır geleceğini mi sanıyorsun hâlâ?» «Hiç b i r şey s a n m ı y o r u m . Mutsuz b i r insanım o kadar. Bu gece, d a h a iyi a n l a d ı m bunu.» «Böyle olması k a d a r olağan ne olabilir? Tüm­ den yansıdığımıza göre...» «Hiç de değil,» dedi kadın, yatağın içinde otu­ r u r k e n . «Öylesine m u t l u insanlar var ki çevremde.» «Güzel b i r g a r d r o p gibi m i ? Arkası gene de uy­ d u r m a b i r t a h t a parçasıyla kapatılmıştır. G ö r ü n m e z diye... Görünmiyeni, gösterilmiyeni, bilmek gerekir. Çünkü, g a r d r o b u s a t a r k e n sırtını d ö n d ü r m e z l e r hiç...» «Alkışlar,» dedi kadın, kocasını hafife a l m a k is­ tercesine. «Bu yaşta ne zekâ. Mutluluğu g a r d r o b a benzetmek...» 80

ıld

ı ız

py

tu

ku

«Alkışlarla,» dedi a d a m da. «Senin m u t l u l u ğ u n b a ş k a kavramlarla ölçülebiliyordu d e m e k ! İki gü­ n ü n biri, saçını y a p t ı r m ı ş olman... Geçenlerde p a p a z gibiydi saçların. Oysa b u g ü n p ü s k ü l püskül! Belki de yarın, kırptırıp oğlana benzeyeceksin. Ama h e r saç değiştirdiğin gün, m u t l u l u k t a n , ayaklarının yer­ den kesildiğini u n u t m a . S o m u t kavramıyla yarının­ d a n e m i n o l m a k t ı r m u t l u l u k . İleride saçların mı, t ı r n a k l a r ı n mı k u r t a r a c a k seni? Yoksa dökülecek dişlerin mi? B u g ü n k ü düzen, seni sokağa çekerken, h e r yanını süsleyip püsleyebilir. B i r de salt b e n i m olan yerlerini sorsunlar. Törelerimdir bu yerleri an­ l a t m a m a engel olan. Öyle sansınlar. Sana anlatıyo­ r u m işte. B u n u başarabilirsem, h e r k e s e anlatabile­ ceğim demektir. M e m e b a ş l a r m . . . Kimseler görme­ yecek diye özenmediğin, kıllı m e m e başların... Dı­ şarıya çıkarken, korseyle çeki - düzen verdiğin, sark­ mış karnın, kalçaların. E n pahalı, tertemiz h a t t â bembeyaz giysilerin... Ama evde dolaşırken kirli ve yer yer sarkmış kombinezonun... B a c a k l a r ı n d a n aşa­ ğılara doğru dökülen kaçık ç o r a p l a r ya da ağdalan­ m a d a n önceki kılların... Kılların... Görüyorsun ya, t a r t ı ş m a m ı z ete d ö n ü ş t ü gene. Böyleyiz işte. Güb­ relikte açan çiçekler... Yüzyıllardan b e r i belden yu­ k a r ı çıkamamışız. Şimdi de boşluğa gelmişiz. Ne yukarısı, ne aşağısı. Üstelik düşünceyi taşıyan ka­ falarımız yerlerde sürünüyor. Sahip çıkan yok. Ben de kalkmışım sana neler anlatıyorum. Yok efen­ d i m y a k a m a yapış, kazandığım p a r a l a r ı n hesabı­ nı sor, kentleşen, uygarlaşan taşlar... Gerçek mutlu­ luk...»

ıld

ı ız

«Kes artık,» diye bağırdı kadın. «Kes. Seni din81

py

tu

ku

lemeye hangi kadın katlanabilir.» «Hııı,» dedi a d a m alaylı. «Konuştuklarımızın anlamını kavrayamıyan h e r k a d ı n , kurtaracağımız kadındır. Yüzyıllardan b e r i ölüp ölüp giden, a m a hâ­ lâ, m u t l u olmak, sevmek, sevilmek sözcüklerini ko­ calarına sormasını bilemeyen... Bu k a v r a m l a r d a n y o k s u n kadınlar... Ancak tarla dönüşü, ya da oğlan çocuğu doğurduğunda, salt alınlarından öpülen ka­ dınlarımız... Senin gibi sınıf değiştirmek istemiyen yığınlar... B u n u n farkında bile olmıyanlar henüz... Sözüm o n l a r a değildir zaten.» «Bırak beni,» dedi kadın, k o l u n u k u r t a r m a k is­ terken. «Dinlemiyorum seni...» «Şu söylediklerimi ve söyleyeceklerimi bu gece­ ye sığınarak açığa vurabildim. Böylesi fırsat b i r da­ ha elime geçer mi hiç? B u r a y a k a d a r birlikte gel­ dik, a m a ayrılıyoruz şimdi.» «Bırak kolumu,» dedi kadın, b i r kez d a h a . «Din­ leyeceğim, dinlemeden...» Adam k o l u n u b ı r a k t ı karısının. Bu sırada gü­ r ü l t ü l e r duyuldu dışarıdan. Motor h o m u r t u l a r ı , ka­ rı çiğneye çiğneye yürüyen, k o n u ş a n insanların gü­ rültüleri... Adam, uzanıp sigara aldı. Bir alışkanlıktı bu. İsteksizdi ç ü n k ü d u m a n a . Yaktı. Ciğerlerine çekme­ den önce, b i r k a ç kez nefesledi sigarayı. D ö n ü p ka­ rısına b a k t ı b i r a r a . O dizlerini ikiye katlamış, ba­ şını, kenetlediği kollarının üzerine b ı r a k m ı ş t ı . «Mutlu olmak kolay mı?» dedi a d a m , cılız b i r sesle. «Dürüst o l m a d a n m u t l u o l u n u r m u hiç?»

ıld

ı ız

«

»

«Yarından emin olabilmektir gerçek m u t l u l u k . . . 82

py

tu

ku

Oysa y a r ı n ı n d a n k i m e m i n t o p l u m u m u z d a ? Çalmak, yalan-dolan, hilebazlık, ikiyüzlülük, h ı r s , kin... Pa­ ra kazanmak böylece... S o n r a da, bu kazanılmış pa­ r a l a r d a , - o da kazanılabilirse kuşkusuz - m u t l u ol­ mayı sanmak... Kazanamıyanlar... K ü ç ü k lokmala­ ra, kıymıklara ü ş ü ş e n b ü y ü k kalabalık. Yarın da, aç k a l m a k korkusu. Salt kendisi değil, evde bekliyenlerle birlik. Ve yığınları görmemezlikten gelip yağ­ m a d a n , ikinci ü ç ü n c ü sınıf y a ğ m a d a n nasibini alabilmişliğin zaferi. Mutluluğa sahip çıkmak böylece. Yürekten t a ş a n k o r k u . . . K o r k u n u n eteklerinden a k a n irin. İşte senin m u t l u l u k sandığın b u d u r , ka­ dınım. S o r u y o r u m sana, evliliğimiz, mülkiyete...» « » kadın susuyordu. Adam da. Uzun b i r süre ko­ n u ş m a d ı l a r . Başka şeyler d ü ş ü n ü y o r l a r d ı şimdi. Sa­ a t l e r d e n beri, d ü r ü s t olmağa k a r a r verdiklerinden beri, kendi özleriyle k o n u ş m a k t a n s a , düşündükleri­ ni söylemeyi yeğlemişlerdi. Ama, a r a l a r ı n d a bir çö­ zülme başlıyordu yavaş yavaş. Belki de, d a h a önce­ ki yaşantılarına göre b i r çözülme değil, alışagelmişliğin tâ kendisiydi b u . Böylesi d a h a kolaylarına ge­ liyordu h e m . Adam, eli baltalı binlerce, yüzbinlerce yıkıcı görüyordu sanki. Koşuşuyorlardı. «Parçala­ yın!» diyordu dilini k ı p ı r d a t m a d a n . Kendi kendi­ n e . . . «Parçalayın!..» Bankalar... P a r a alım-satım ku­ r u m l a r ı . . . Kelepçeli t u t s a k l a r yerine, cebi b a n k a cüzdanlı yüzbinlerce milyon. «Evet,» diyor a d a m . «Yer­ yüzü, b a n k a denen molozlardan temizlenmeli. H e r b a n k a n ı n kasasında, m i l y o n l a n n m u t l u l u ğ u kilitli. « Ş u r a d a k i bankaya da giriniz!..» Yıkıcılar ıskalıyor­ l a r a d a m ı n gösterdiği bankayı. «Unuttunuz!» diye

ıld

ı ız

83

py

tu

ku

bağıracak nerdeyse. Dalıp dalıp gidiyor oysa. Kapa­ lı gözleri acıkmış gibi... Az ötesinde canlı-capcanlı görüntüler varmış gibi... Yeni bir yıkıcı... Bu banka­ ya da giriyor. Tek başına. «Geldim işte,» diyor. Para yatırmak, para çekmek isteyenlere doğru bağırıyor. «Herkes, Tanrısını alıp götürsün,» diyor. «Tapmak değil burası.» Kalabalık ufalanıyor. Adam kasalara indiriyor baltasını. İçi para dolu her bir kasanın. Sonuncusuna yaklaşıyor. Bonolar... Çekler... Hisse senetleri... Cirolar... Bilançolar... Permiler... Döviz­ ler... Vade... Hululü vade... Ödeyecek... Kefil... Pul­ lar... İmzalar, imzalar... «Bono» diye bağırıyor ala­ bildiğine... «Bizim bonomuz» dedi adam ansızın. «Anımsı­ yorsun değil mi?» « » «Bonomuz?» diye sordu adam. Bu kez sesini güçlendirerek. «Ne bonosu?» dedi kadın umursamadan. «Böy­ lesine öfkelenmenin başka bir anlamı olmasın?» »

ıld

«

ı ız

«Benden, gizli bono mu imzaladın yoksa?» «Senden gizli öyle mi?» dedi adam. «Birlikte imzalamıştık ya...» «...

»

«Susma...» «Saçmalıyorsun,» dedi kadın. «Aklını başına topla...» «İlk kez,» dedi adam kekeliyerek. «İlk kez izle beni... İçtenlikle. Anlayacaksın neler oluyor. Koşuş­ malar... Ben de koşuyorum. Bir uğultu arasında... Kendiliğinden... Nasılsa, olduğum yerde duruyorum 84

py

tu

ku

ansızın. H ı r p . Ayağımın birisi önde, birisi a r k a d a . Kollarım da böyle. Çevremdeki t ü m insanlar, buz­ l u k t a n alınmış k ü ç ü k küçük buz kalıpcıkları. Tepe­ lerine kaynar su d ö k ü l m ü ş gibi, eriyiveriyorlar. Ya­ pılar da böyle... Araçlar da... H a t t â . . . Bozkırdayım şimdi. Bakıyorum kendime. D u r u ş u m a özellikle. Ne­ den böyleyim? Deli miyim ben? Birisi bağırıyor bu sıra. Sensin bu. Soluk soluğasın. Hızını alamayıp çarpıyorsun b a n a . Yere yuvarlanıyoruz. Savcı ba­ ğırıyor. Kaçamazsın diyor. M a h k e m e . Mahkemele­ ri!...» «Eee?...» dedi kadın. «Ne d e m e k istiyorsun ya­ ni?» «Anlamıyor m u s u n ? Evlendiğimiz g ü n ü anımsa. İmza atmıştık. Bir b o n o üzerine a t a r gibi... H e m de ödenecek tarihi belli olmayan b i r b o n o . Sen, etini, benden başkasına sunarsan, b o n o n u n yırtılması... Ya b e n i m b o z m a h a k k ı m ? İşlemiş faizlerin topla­ m ı . . . Nafaka...» «Çalışacağım,» diye bağırdı kadın. «Lanet olsun parana...» «Sosyal baskı,» diye sızlandı a d a m . «Sosyal ve tarihî baskı... Aile yıkılmıştır sözün doğrusu. Eme­ ğiniz u c u z d u r ç ü n k ü . Hele ü r e t i m e katılışınız, lük­ se, frensiz t ü k e t i m e aktarılınca! Arasak, sana da bu­ luruz b i r iş... Kazancım k i m e yarayacak s o n u n d a ? H e r çalışan kadın, düşünebilen kadın olamıyor ki. Lanet olsun getireceğin paraya. Ama düşünmeye baş­ larsan, çalışmasan da olur. Yeni b i r düzene kadar... Böylece t o p l u m a katkın, çalışıp d a d ü ş ü n e n d e n , d ü ş ü n d ü r ü l m e y e n k a d ı n l a r a göre d a h a yararlı olur.» «Ortaçağ kadını değilim ben. Çalışacağım, bu-

ıld

ı ız

85

g ü n d e n tezi yok. Çalışacağım...»

py

tu

ku

«Sen b i r kölesin. H e m de o r t a çağdan a r t a ka­ lan, sözüm ona uygar b i r köle... Eşyaların tutsağı. Çalışacaksın h a ? Çalış... Eline alabilir misin b i r bal­ t a ? İndirebilir misin o d a l a r a d o l d u r d u ğ u n p u t l a r ı n tepesine bir, bir... Sonra, o n l a r ı n yerine, d a h a ön­ ce kovduğumuz yakınlarımızı çağırabilir misin? İh­ tiyar yakınlarımızı özellikle. Emeklilikleri bizim il­ gimiz olan anneni, a n n e m i ? Ancak o z a m a n çalışa­ bilirsin. Yoksa çocuklarımızı, buzdolabına, çamaşır makinasına, elektrik süpürgesine mi e m a n e t edecek­ sin? Anladım... Televizyondan b i r a d a m çağıracak­ sın. Şu b e n i m oğlum, şu da kızım diyeceksin öyle m i ? Çalışmana izin v e r e m e m kadınım. T ü m yoksul­ ları, t ü m çocukları kucaklıyacak k u r u l u ş l a r olma­ d a n çalışmanı, b a n a kafa tutabilmek için istersin ol­ sa olsa. Düzene kafa t u t a m a d ı k t a n sonra...»

ıld

«Çalışacağım, d i y o r u m sana, a n l a m ı y o r m u s u n beni?» dedi kadın, bu kez d a h a b i r öfkeli bağırarak. «Dinlemiyor m u s u n yoksa hırsız a d a m ? Et hırsızı. Baykuş. Taze bir k a d ı n k e n böyle k o n u ş m u y o r d u n . H e r şeyimi aldın. Bir de iki çocuk sardın başıma. Yıllarca a n n e m i n anlattığı ayılarla, evlendikten son­ ra b i r de sen bağımı k o p a r d ı n . Hiç b i r z a m a n ısın­ m a d ı m sizlere. K o r k t u m h e p . Kaçtım h e p . Beni ıs­ sız yerlerde yakalayıp parçalayacaklar diye sindim bu d u v a r l a r arasına. T u t s a ğ ı m ben. H â l â t u t s a k . Zin­ cirlerimi koparacağım. Oh T a n r ı m . . . Çocuklarım... Onlar olmasaydı şimdi. Güçsüzüm a r t ı k . Sürükleyemem onları a r d ı m d a n . Ah ben... Dört b i r yanım ateşle, suyla çevrilmiş. Güzelliğim, etim, gücüm...

ı ız

86

Ama gözleri b e n d e o l a n b ü t ü n erkekler... Birisinin yiyip bitirdiğinden h â l â u m u t bekleyen köpekler... Köpekler k u r t a r ı n beni...» kadın ağlıyordu. Sessiz b i r ağlamaydı b u . Göz­ yaşları, k o n u ş u r k e n , y a n a k l a r ı n d a n akıp dudakları­ na k a d a r ulaşmıştı. S u s t u ğ u n d a h â l â hıçkırıklıydı.

py

tu

ku

«Beni sev,» dedi a d a m , u t a n m ı ş gibi. «Bütün pisliğime karşın sevmelisin h e m . Ç ü n k ü senin, böy­ lesine güçsüz ve biçare bırakılışını hiç belli etme­ d i m bugüne dek. Uygarım, batılıyım deyip k e n d i kendini k a n d ı r m a n a hiç dil u z a t m a d ı m . Bırakmalı­ yım dedim hep, d ü ş ü n d e n uyanmasın. Ninniler söy­ ledim sana. Uyanıp çıldırmayasın diye. Ama uyan­ dın artık. Savaşmalısın b u n d a n sonra, kızın adına, b ü t ü n çocuklar adına...» «Seni sevmek mi, senin önerilerine uymak m ı ? Sırf senin söylediklerinin karşıtı olsun diye çalışa­ cağım. B u n u böyle bil. T a m anlamıyla özgür o l m a k istiyorum. Batıdaki gibi e k o n o m i k özgürlüğümü k u r t a r m a l ı y ı m ilkin.»

ıld

ı ız

« İ n a n m a . Hilelidir bu özgürlük de. Eğer para­ nın kuyruğu b ü y ü k kasalara kısılmışsa, cezaevlerin­ deki h ü k ü m l ü l e r i düşünmelisin. Onlar gibidir çalıştı­ rılmak. Kırbaç altında, n a m l u ağzında... İşin acısı, ne k ı r b a ç v a r d ı r g ö r ü n ü r d e , ne de n a m l u . Bu akılla çalıştıktan sonra, evimizin odalarını çoğaltırız, gardr o b u n u d o l d u r u r s u n olsa olsa. Bu da kimlerin işi­ ne y a r a r ? Sana söylemeyi u n u t t u m , yeni televizyon­ lar, siyah-beyazı, renkli yapıyormuş...» «

»

«Hem lüks t ü k e t i m e , b u n d a n s o n r a katılmaz87

py

tu

ku

sak, çalışıyorsun sayılır bu ev için. H a t t â küçümsenmiyecek b i r ücretle. Üstelik ücretini b e n ödemiş olu­ r u m , peşin peşin.» «Alay etme. K a r ş ı n d a çocuk yok senin...» «Niçin alay edecekmişim?» dedi a d a m , s ö n m ü ş sigarasını elden çıkarırken. «Sınıf değiştirmeye da­ ha fazla tırmanmazsak, b e n i m kazancım nasıl olsa yeter. H e m başkalarının çıkarına, b i r öküz yerine, iki öküzle katılmanın gereği ne? Ben alıştım nasıl olsa. Sen, yeter ki düşünmeye başla.» «İğreniyorum senden. Bana yıllardan b e r i ne acılar çektirdin. Ama a l t ı n d a k a l m a d ı m b e n de bu­ n u n . Yüzyüze gelip, bedeninle ezilmek zevki yerine, sırtımı d ö n d ü m sana h e p . Ağzımda bir çiklet eksikti doğrusu. Hele aybaşılarında ne r a h a t t ı m . K a n ve acı çekerken bile, uzak duracağını d ü ş ü n m e k , baldan tatlı geliyordu bana. İ ş t e senin aşağılanman. Ne ko­ n u ş u y o r s u n hâlâ?» «Gülerim aklına. O z a m a n , b a ş k a kadınları dü­ ş ü n d ü ğ ü m ü anlattım ya.» Bu sıra kız çocukları uyandı. Ağlıyordu. kadın y a t a k t a n indi. Adımlarını öteki odaya doğru çoğalt­ m a k isterken, a d a m fırlayıp ö n ü n e d u r d u . «Gitme hemen,» dedi. «Çocuğunun yüzüne bak­ m a y a u t a n m ı y a c a k mısın?» «Çekil yolumdan,» dedi kadın, iki k o l u n u bir­ den dikeltirken. «Çocuklarım onlar benim.» «Ben de b u n u n için söylüyorum ya. Öz çocuk­ ların olduğu için. Biraz bekle hiç olmazsa. Pisliği­ mizi t a ş ı m a onlara doğru...» «Girme çocuklarımla arama.» Çocuk sustu bu a r a . Uyumuştu belki de yeni-

ıld

ı ız

88

py

tu

ku

den. Karı-koca d u r d u l a r öylece. Kulakları çocukla­ rının yattığı odadaydı. Ses gelmeyince rahatladılar. Ama karşı karşıyı d u r d u k l a r ı n ı görünce b i r tuhaf oldular. K o n u ş m a d ı l a r birbirleriyle. Adam biraz geriye çekildi. K a d ı n da kollarını yavaş yavaş indir­ di. Odanın o r t a yerinde d u r d u ğ u n u anlayınca salo­ na doğru yürüdü. Sobanın y a n ı n d a k i koltuğa varıp oturdu. Adam p o r t a k a l aldı tepsiden. Oyuncaklarıyla oynayan çocuk gibi, portakalı a t ı p t u t m a y a başladı. Aklında şimdi çocukları vardı. Karısıyla a r a s ı n d a geçen k o n u ş m a l a r ı u n u t m u ş t u sanki. «Çocuklar,» dedi kendi özüne. «Bizim çocuklarımız...».Portakalı tepsiye koydu yeniden. Ama gözleri p o r t a k a l a çev­ rik kaldı, nedense. «Yuvarlak,» diye d ü ş ü n d ü . «Dün­ ya gibi... Afrika'sı, Amerika'sı... Çin'i... H i n d ' i . . . Şu a d a d a yüzbin, bu y a r ı m adada, d ö r t milyon... Gü­ neyinde milyar, kuzeyinde altmış b i n . . . Sular, d ö r t t e ü ç . . . K a r a d a yaşayanlar üç milyarı aşkın... Çocuk­ l a r ı m iki insan a r a s ı n d a henüz... B e n i m ve k a r ı m gi­ bi iki insan arasında...»

ıld

ı ız

Adam, karısına doğru y ü r ü d ü ansızın. D u r d u başucunda. «Mutlu musun?» diye sordu kinayeli. Kadın yanıtlamadı kocasını. Başını bile kaldır­ madı. «Mutlu m u s u n ? » diye sordu a d a m bir kez daha. K a d ı n bilirdi o n u n böylesi z a m a n l a r d a b i r sa­ karlık yapabileceğini. Başını yavaş yavaş kaldırdı. Gözgöze geldiler. «Mutlu m u s u n ? » «Bu bir b u y r u k mu?» diye s o r d u kadın, kısıl­ m ı ş sesiyle. 89

py

tu

ku

«Evet.» «Öyleyse, hayır...» «İki kişilik şirketimiz iyi gidiyor oysa! Yüzün gülüyordu son yıllarda. M u t l u g ö r ü n ü y o r d u n . Unut­ m u ş t u n yoksul yıllarımızı. H a ? . . . Çocuklarımız... Dört kişilik şirketiz sahi.» «Onları bu işe karıştırma,» dedi kadın, gözleri­ ni kocasına dikerken. «Ben de,» dedi a d a m , biraz yumuşamış. Yutkun­ du. «Ben de m u t l u değilim. Demek istiyorum ki, biz çocuk değil... Sen?...» «Ben...» «Biz... İlk çocuğumuzu, evliliğimizin temeline, moloz gibi döşemişiz. Aramızdaki k o p u k l u k l a r ı da, ikinci çocuğumuzun etiyle, kemiğiyle beslemek için dünyaya getirmişiz sanki. Yeni yeni a n l a d ı m bu ger­ çeği de. Bir gönül olup düşünerek, istiyerek dünya­ ya getirmek gerekirdi o n l a r ı ; bizim çocuklarımız di­ yebilmek için...» «Saçmaladığın yeter. Dil d ö n d ü r m e onlara da...» «Hıııh... Dil d ö n d ü r m e k mi? H e r doğan çocuğa, yıllarca, seni d o y u r a n biziz dersek... K ö r p e bedeni­ ne yüklenen bu b o r ç karşısında, bize saygı duymayı öğrenmez de ne öğrenir? Hakkımız yok o n l a r ı sev­ meye d i y o r u m anlıyor m u s u n ? Aramızdaki didişme k ö k ü n d e n kazınıncaya ve ö r n e k b i r t o p l u m d a k i ger­ çek m u t l u l u ğ a erişinceye k a d a r sevmemeliyiz bu yav­ ruları. Ocağımızın ilk k u r u l u ş u hilelidir ç ü n k ü . Ama istersen kalk... Kalk ayağa, birlikte gidelim onların yanına. Yüreğin ve vicdanın varsa, düşüncelerin öte­ lere açılabiliyorsa, fısılda kulaklarına. M u t l u b i r ya-

ıld

ı ız

90

py

tu

ku

rını muştula. İşledikleri t o p l u m s u ç u n d a n ö t ü r ü , ce­ zaevine kucağında, ya da k a r n ı n d a , çocuklarıyla gi­ d e n analar a d ı n a . . . Düzenin sahip çıkmadığı çocuk­ l a r adına... Yeni u m u t l a r a n l a t yavrularına... Kalk ayağa, miskin m i s k i n oturma.» kadın ayağa kalktı. Şaşırmıştı. K o r k u l a n d ı yü­ reği. «Sakin ol,» dedi, ılıştırıcı b i r sesle. «Aramızda, pek çok bağ k o p t u , çocuklarımızı k u r t a r a l ı m hiç ol­ mazsa. B u n a varım.» «Haaa şöyle,» dedi a d a m , u m d u ğ u n d a n d a h a çok başarılı o l m u ş gibi. «Kurtarmalıyız onları. Biz mezarda değil miydik zaten.» «Mezardayız evet. Ama sen...» «Beni bırak,» dedi adam, kollarını iki yana açar­ ken. «Etinden, c a n ı n d a n kopan, gözlerinin ö n ü n d e yeşerip büyüyen oğlunu, kızını izle. Hiç olmazsa, sa­ na a n l a t m a k istediğim soruların birkaçını görecek­ sin oğlunun yaşantısında. B i r k a ç yıl sonra, düşün­ de, bir, ya da b i r k a ç kızla yatacak. Donu, çarşafı be­ yaz lekeler içinde... Beyaz gözyaşı, beyaz kan da di­ yebiliriz bu lekelere... Yanı b a ş ı n d a işlenen bu tatlı cinayetin tanığı olacaksın sen. Ne yapabilirsin oysa? Yıkamak onları... Gözyaşlarını dökmek, beyaz leke­ ler üzerine... Annem de bu kadarcık ilgilenebildi be­ nimle. Sen de oğlunla sürdüreceksin, bu gizli a m a öne geçilmez d r a m ı yaşamayı... Yatırdığında yatağa, ellerini mi b a ğ l a m a k istersin yoksa? Ya da düş gör­ mesin diye u y u t m a m a k mı? Hele b i r k a ç yaş d a h a alın ca, hiç b i r kıza b a k m a y a c a k , hiç b i r k a d ı n a gitmeye­ ceksin diyebilir m i s i n ona? Ç ü n k ü bilirsin, o böylesi ilgisizliğimizin g ü n a h ı m işlemese, h a s t a olacaktır so-

ıld

ı ız

91

py

tu

ku

n u n d a . . . H a s t a ! . . . Göz yumacağın gizli g ü n a h l a r ı ki­ minle birlikte yaşayacaktır oğlun? Ya genç kızlarla, ya da herkese açık evlerdeki kadıncıklarla...» Adam sustuğunda, kadın öne eğdiği başını yine, yavaş yavaş kaldırdı yukarıya. Gözgöze geldiler yine. «Toplumu erkekler yönetiyor,» dedi, bitkinliği­ ni gizleyemeden. «Kadınların günahı ne?» «Tutucusunuz. Yönetilenler...» «Sus! Biraz da b e n konuşacağım. Çocuklarımız deyip d u r u y o r s u n . Ya k a r n ı m d a ölenler! Onların he­ sabını da b e n soracağım, senden. Dünyayı d a r yap­ mışsınız, kadınların k a r n ı n d a n . Hangi a n n e ister, yavrusunu öldürmeyi? Sözüm ona, aya gidiyorsunuz bir k a d ı n l a r adına da. Oysa, kız çocuklarım, boynu­ na k a d a r g ö m ü p öldürenlerden daha da gerilere git­ tiniz. Karnımızdayken ö l d ü r ü y o r s u n u z şimdi onları. H e m de kız, oğlan demeden. Yeni bir çocuğumuz olacak dediğimde, d ü ş s ü n diye, vahşiler gibi sırtıma çıkıp h o r a tepen sen değil miydin? P a r a l a r ı n çün­ kü... K ü r t a j . . . Ama çoğu kez doktorların pensleriyle açılan etlerim ve parça-parça leğene atılan, ya da tabletlerle lâğımlara gönderilen etli-canlı çocukla­ rım. Bu mu erkeklerin yönettiği t o p l u m vicdanı?...» «Hangi t o p l u m u n erkekleri? Daha d o ğ r u s u top­ l u m u n hangi k a t ı n d a k i erkekler? Hâlâ u m u t m u bekliyorsun o n l a r d a n ? Üç günlük, beş günlük kız ço­ cuklarının nüfus kâğıtlarına «Bakire» diye yazdırıp, h e r şeyden habersiz, m i n n a c ı k omuzlarına yıllarca sorumluluk yükleyen, t o p l u m m u d u r , yoksa u m u t beklediğin? Ya da, örneğin, batıda kız çocuklarının bakireliğini y ı r t t ı r m a k için can a t a n ana-baba mı­ dır? Anlıyor m u s u n ikisi de değil, ö r n e k alacağı-

ıld

ı ız

92

mız, gönül vereceğimiz. Silkelen ve sor bana, hangi­ si diye...» Adam b i r k a ç a d ı m yürüdü. D ö n d ü , gene yürü­ dü. S o n r a karısının ö n ü n d e d u r d u . «Yüzüme bak,» dedi. «İyice bak. Sınavdaymışsın gibi. Ne görüyorsun?» Bulanık b i r yüzle b a k t ı kadın. «Saçmalama,» dedi. «Ne görecekmişim?» «Göz, kaş, ağız, b u r u n , saç'tan b a ş k a şeyler,..» «

..»

py

tu

ku

Adam iyice yaklaştı karısına. Bir beden sığamazdı şimdi a r a l a r ı n a . «Ha şöyle... İyilik ve kötülük... B u n l a r ı göremi­ y o r s u n değil mi? Anlıyamıyorsun değil mi? İyi, ya d a k ö t ü o l d u ğ u m u . K ö r m ü o l d u gözlerin? İ n s a n olarak, dilimden b a ş k a çözebileceğin bilmece yok mu yüzümde? Acı çekiyorum bak. İnsanlığın ortak­ laşa paylaştığı d u y g u l a r d a n y o k s u n olduğumuz na­ sıl da belli. Nasıl da öksüz kalmışsın. Salt anasız ya da babasız k a l m a k m ı d ı r öksüzlük sanıyorsun?» «Evet. Öyle sanıyorum. H e m . . . » «Sus!» diye bağırdı a d a m . «İlk kez b i r b ü t ü n ol­ d u ğ u m u z u anladım.» «Asla!.. Bu geceden sonra seninle b i r b ü t ü n l ü ğ ü paylaşacağımı sanıyorsan aldanıyorsun.» «Bir tek b ü t ü n l ü k . . . Senin de katılacağın ve ola­ m a z diyemiyeceğin b ü t ü n l ü k . . . » «Neymiş o?» diye sordu kadın, u m u r s a m a d a n . «Katiliz!» dedi a d a m ansızın. «Sen katilsin!» dedi kadın, öfkeyle. «Sen ve b e n . . . Karı-koca o l a r a k ikimiz... Evlili­ ğin ü r ü n ü n ü paylaşıyoruz böylece. Katletmek sana­ tı. Şöyle ya da böyle.» 93

ıld

ı ız

py

tu

ku

K a d ı n kendisine en yakın koltuğa yığıldı. Gücü, bedenini taşıyamayacak k a d a r azalmıştı ç ü n k ü . « B u n u da mı yaptın bana,» dedi. «Nasıl yaşaya­ cağım şimdi?» «Yaşamaya zorunluyuz, dedi a d a m . Anlaşabi­ liriz...» «Sensin, k a r n ı m d a k i çocukları öldüren. Zorla h e m . . . Katil!...» «Her zaman, b i r katledilişi paylaşan ikiyiz. Bun­ dan kaçamazsın. Ben k a r n ı m d a k i çocukları öldürüyorsam, sen de defne dallı a t o m b o m b a s ı n a k u r b a n yetiştiriyorsun b u g ü n d e n . İ k i k u r b a n adayı...» S o k a k t a gürültüler çoğaldı. Yüreklerinde, sev­ mek, sevilmek, m u t l u o l m a k kavramları siliniyordu yavaş yavaş. kadın, d a h a önce korkuya kapıldı. Aya­ ğa kalktı. Darmadağın saçlarının yer yer ö r t t ü ğ ü yü­ zü bembeyazdı. «Biz,» dedi. Sustu. Sallanıyorlardı. Uykusuz geçen b i r gecenin yorgunluğuyla t u t u n d u l a r oraya, buraya. «Ben,» dedi kadın, bu kez. «Hayır biz,» diye ekledi a d a m . «Dürüst olabil­ me u m u d u n a sahibiz şimdi. Hiç olmazsa birbirimize karşı. Var mısın?» kadın, dinlemiyordu kocasını. Boşluktaydı san­ ki. «Yaşamak...» dedi duyulur, duyulmaz b i r sesle. «Ama, bu düzende nasıl?..»

ıld

ı ız