דער אַפּאָקאַליפּסע

‫התגלות‬ ‫אומעז‬ ‫אס ג א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫אק א‬ ‫אור א‬ ‫מ א‬ ‫אק‬ ‫א א‬ ‫‪ eBooksBrasil.com‬ווערסיע עב א‬ ‫אן יאנואר ‪2003‬‬ ‫אדיש א‬ ‫ערשטער א‬ ‫אן יולי ‪2003‬‬ ‫אדיש א‬ ‫צווייטע א‬ ‫אן פעברואר ‪2011‬‬ ‫אדיש א‬ ‫דריט א‬ ‫אן דעצעמבער ‪ 2015‬ריווייזד‬ ‫אדיש א‬ ‫פערט א‬ ‫בר ‪Agbook.com.‬‬

‫אלט‬ ‫‪:‬אינה א‬ ‫‪.‬ערשטער בריוו‪ :‬פדר‬ ‫אס ‪: Getúlio‬צווייטער בריזו‬ ‫ארג א‬ ‫ארנעללעס וו א‬ ‫‪.‬ד א‬ ‫פענסער טשערטשיל‬ ‫ארד ס פ‬ ‫אנ א‬ ‫אן לע א‬ ‫‪.‬דריט בריזו‪ :‬ווינסט א‬ ‫אן‬ ‫‪.‬פערט בריזו‪ :‬הארי ש טרומ א‬ ‫‪.‬פינפט בריזו‪ :‬לאם‬ ‫אי‬ ‫פ א‬ ‫אקער בוש ) פ‬ ‫‪).‬זעקסט בריזו‪ :‬דזשארזש הערבערט וו א‬ ‫‪.‬זיבעט בריזו‪ :‬לאאדיקיע‬ ‫אשקע משיח מיכאל און די לאם‬ ‫אורט און זעאונג‪ :‬י א‬ ‫ריכטער העכסטע ק א‬ ‫פעץ‬ ‫‪.‬זיבן סתימות‪ :‬קניגהץ‪ ,‬ביכעדיד‪ ,‬ערדציטערניש‪ ,‬אנגעצייכנט‪ ,‬טרומ פ‬ ‫‪.‬ערשטער טרומייט‪ :‬פדר‬ ‫אס ‪: Getúlio‬צווייטער טרומייט‬ ‫ארג א‬ ‫ארנעללעס וו א‬ ‫‪.‬ד א‬ ‫פענסער טשערטשיל‬ ‫ארד ס פ‬ ‫אנ א‬ ‫אן לע א‬ ‫‪.‬דריט טרומייט‪ :‬ווינסט א‬ ‫אן‬ ‫‪.‬פערט טרומייט‪ :‬הארי ש טרומ א‬ ‫‪.‬פינפט טרומייט‪ :‬לאם‬ ‫אדלער אין דעם הימל‪ :‬ביל קלינטאן‬ ‫‪ .‬א‬ ‫אי‬ ‫פ א‬ ‫אקער בוש ) פ‬ ‫‪).‬זעקסט טרומייט‪ :‬דזשארזש הערבערט וו א‬ ‫‪.‬בוך‪ :‬די לאם ‪ OPEN‬מלאך מיט‬ ‫אלעסטינע ‪ OF‬צוויי עדות‬ ‫פ א‬ ‫אשקע משיח מיכאל‪ :‬ישראל און פ‬ ‫‪.‬י א‬ ‫‪.‬זיבעט טרומייט‪ :‬לאאדיקיע‬ ‫אן און‬ ‫אג א‬ ‫אנגעלס דע ‪ MIGUEL‬דר א‬ ‫ארטש א‬ ‫אנגעלס‪ :‬ששטן קייזער וויליאם וו‪ ,‬א‬ ‫ארטש א‬ ‫‪ MIGUEL‬דע א‬

‫אר ‪Raymond‬‬ ‫אינק א‬ ‫פ א‬ ‫או‪ ,‬דזשארזש לויד ‪ é,‬פ‬ ‫ארגעס קלעמענסע א‬ ‫אסקוויטה‪ ,‬גע א‬ ‫‪.‬הערבערט א‬ ‫אלף היטלער ‪ Fera‬ערשטער‬ ‫אד א‬ ‫‪.‬לוסיפער‪ :‬א‬ ‫פער ‪ FALSE‬צווייטער חיה‪ :‬די‬ ‫א פ‬ ‫‪.‬לוסיפער און ששטן ‪ OF‬נביא ווערש א‬ ‫אס‪ :‬די לאם און די געטריי א‬ ‫אד א‬ ‫אט א‬ ‫אשקע משיח מיגועל ‪ OF‬לאם און רעג א‬ ‫‪.‬י א‬ ‫‪:‬קולות אין הימל ‪FOUR‬‬ ‫אלין דעם שטן‬ ‫א סט א‬ ‫אסטי א‬ ‫אליג א‬ ‫אלקן‪ :‬ק א‬ ‫א וו א‬ ‫‪.‬דער שטן אויף א‬ ‫אלין נאכגייער‬ ‫אלקן‪ :‬די סט א‬ ‫‪.‬דער שטן רגע אויף וו א‬ ‫אולז‬ ‫פלעך‪ :‬זיבן ב א‬ ‫אשקע משיח מיגועל ‪ OF‬זיבן טע פ‬ ‫‪.‬י א‬ ‫פ‪ :‬פדר‬ ‫א פ‬ ‫‪.‬ערשטער ק א‬ ‫פ‬ ‫א פ‬ ‫אס ‪: Getúlio‬צווייטער ק א‬ ‫ארג א‬ ‫ארנעללעס וו א‬ ‫‪.‬ד א‬ ‫פענסער טשערטשיל‬ ‫ארד ס פ‬ ‫אנ א‬ ‫אן לע א‬ ‫פ‪ :‬וויסנט א‬ ‫א פ‬ ‫‪.‬דריט ק א‬ ‫אן‬ ‫פ‪ :‬הארי ש טרומ א‬ ‫א פ‬ ‫‪.‬פערט ק א‬ ‫פ‪ :‬לאם‬ ‫א פ‬ ‫‪.‬פינפט ק א‬ ‫אי‬ ‫פ א‬ ‫אקער בוש ) פ‬ ‫ארדזש הערבערט וו א‬ ‫פ‪ :‬דזש א‬ ‫א פ‬ ‫‪).‬זעקסט ק א‬ ‫פ‪ :‬לאאדיקיע‬ ‫א פ‬ ‫‪.‬זיבן ק א‬ ‫אלף היטלער און‬ ‫אד א‬ ‫אגען לוסיפער א‬ ‫אלקסוו א‬ ‫אט און וו א‬ ‫א שט א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫די זונה און די חיה‪ :‬די רי א‬ ‫אשקע משיח מיגועל ‪ OF‬נביא‪ ,‬און די לאם ‪ FALSE‬די‬ ‫‪.‬י א‬ ‫‪.‬זוינע‪ :‬דריי קולות אין הימל ‪FALL‬‬ ‫אשקע משיח ‪ OF‬הימל און די לאם‬ ‫אן ‪ OF MIGUEL‬חתונה י א‬ ‫אד א‬ ‫‪.‬נעב א‬ ‫אם די ‪ FALSE‬משיח דער ‪WINS‬‬ ‫‪.‬נביא ‪ FALSE‬נביא‪ :‬די ווינס די ל א‬ ‫נביא‪ ,‬דער שטן ‪, FALSE‬וויליאם וו‪ ,‬לוסיפער היטלער ‪ HOLDS‬ששטן ‪: GABRIEL‬טורמע ‪DRAGON‬‬ ‫אן‬ ‫אדד א‬ ‫אב א‬ ‫אלין‪ ,‬א‬ ‫א סט א‬ ‫אסטי א‬ ‫אליג א‬ ‫‪.‬ק א‬ ‫פון די טויט‪ :‬דער המתים און די דין‬ ‫‪.‬דין פ‬ ‫אשקע משיח‬ ‫אם און י א‬ ‫פון ל א‬ ‫אן פ‬ ‫אל דזשערוסעם סיסטעם‪ .‬דעם טר א‬ ‫פיט א‬ ‫א פ‬ ‫אק א‬ ‫‪ OF‬די ניו ירושלים‪ :‬א‬ ‫אן ‪MIGUEL‬‬ ‫אד א‬ ‫‪.‬נעב א‬ ‫ארנינגז‬ ‫‪:‬וו א‬ ‫פיע‬ ‫א פ‬ ‫אגר א‬ ‫‪:‬ביבלי א‬

‫הקדמה‬ ‫אס מוזן‬ ‫אט צו וויאיזן זיינע קנעכט וו א‬ ‫אסטיד דורך ג א‬ ‫אשקע משיח ענטר א‬ ‫אגוע‪ .‬התגלות פון י א‬ ‫אל א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫אלד‪ .‬ער אויסגעדריקט דורך וואונדער‪ ,‬שיקן זיין מלאך צו זיאין קנעכט יוחנן‪ ,‬וואס זאגט‬ ‫אסירן ב א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אשקע משיח‪ .‬וואויל איז ער וואס‬ ‫אט און עדות פון י א‬ ‫ארט פון ג א‬ ‫אלץ ער האט געזען ווי די וו א‬ ‫עדות צו א‬

‫אבסערווירן די זאכן געשריבן אין עס‪.‬‬ ‫לייענט און יענע וואס הערן די רייד פון דעם נבואה און וואס א‬ ‫אר די ציאיט איז לעבן )יוחנן‪6) .(1441 :2001 ,‬‬ ‫)פ פ א‬ ‫אשקע משיח מיכאל פון‬ ‫אגוע‪ .‬דעם התגלות איז די התגלות פון י א‬ ‫אל א‬ ‫פר א‬ ‫אן פון די פ‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אלד‪ .‬ער האט געשיקט זיין מלאך לוי א‬ ‫אסירן ב א‬ ‫פ א‬ ‫אס מוזן פ‬ ‫אן צו וויסן זיינע קנעכט וו א‬ ‫אד א‬ ‫נעב א‬ ‫אשקע‬ ‫אטער אין הימל און עדות פון י א‬ ‫אט די אייביק פ פ א‬ ‫ארט פון ג א‬ ‫אס סערטיפיעס עס ווי די וו א‬ ‫יוחנן‪ ,‬וו א‬ ‫אן‪ .‬וואויל זענען יענע וואס לייענען דעם בוך און הערן די רייד פון נבואה‬ ‫אד א‬ ‫משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אענט‬ ‫אר די ציאיט איז נ א‬ ‫אבסערווירן די זאכן געשריבן אין עס‪ .‬פ פ א‬ ‫‪.‬און וואס א‬ ‫אס זענען אין אזיע‪ :‬מיט איר זיאין חן און שלום פון אים וואס איז‬ ‫אגריסונג‪ .‬יוחנן צו די זיבן קהילות וו א‬ ‫ב א‬ ‫אס זענען איידער זיין שטול‪ ,‬און פון‬ ‫און וואס איז געווען און וואס איז קומען‪ ,‬און די זיבן גייסטער וו א‬ ‫פרינץ פון די מלכים פון דער ערד‪.‬‬ ‫אשקע משיח‪ ,‬דער געטריי א עדות‪ ,‬דער בכור פון די טויטע‪ ,‬דער פ‬ ‫י א‬ ‫אז ליב געהאט אונדז און געוואשן אונדז פון אונדזער זינד דורך זיין בלוט און געמאכט אונדז‬ ‫צו אים א‬ ‫אר אלץ און אלץ‪ .‬אמן‬ ‫אכט פ פ א‬ ‫אטער‪ ,‬צו אים זיין כבוד און מ א‬ ‫אט און פ פ א‬ ‫א מלכות‪ ,‬כהנים צו זיאין ג א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫פירסט אים‪ .‬כל‬ ‫פילו יענע וואס פ‬ ‫א פ‬ ‫אלע אויגן וועט זען‪ ,‬א‬ ‫א עס איז קומען מיט די וואלקנס‪ .‬א‬ ‫ד א‬ ‫‪.‬קינדרעדס פון דער ערד וועט קומען צו טרויערן‪ .‬יא‪ .‬אמן‬ ‫אט‪ ,‬וואס איז און וואס איז געווען‬ ‫איטה די האר ג א‬ ‫אנהייב און דער סוף‪ ,‬ס א‬ ‫אלף און תוו‪ ,‬דער א‬ ‫איך בין א‬ ‫)און וואס איז קומען‪ ,‬דער אלמעכטיקער )יוחנן‪6) .(1441 :2001 ,‬‬ ‫א‬ ‫אוד א‬ ‫אן פון ס א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫א יוחנן צו שריאיבן צו די זיבן קהילות ‪çã‬ינטער פ‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫א‪ -‬פרעמד לוי א‬ ‫א‬ ‫אלע אין די‬ ‫פיע‪ ,‬לאאדיקיע‪ ,‬א‬ ‫אדעל פ‬ ‫פיל א‬ ‫ארדיס‪ ,‬פ‬ ‫אמום‪ ,‬טלאטירא‪ ,‬ס א‬ ‫פערג א‬ ‫א‪ ,‬פ‬ ‫עפעסוס‪ ,‬סמירנ א‬ ‫אט‪.‬‬ ‫אר די חורבות פון די אלטע שט א‬ ‫אריע פון טערקיי‪ .‬אין עפעסוס עס זענען נ א‬ ‫אנט טעריט א‬ ‫קר א‬ ‫פרעזענט‬ ‫אמום האט זיאין חורבות‪ ,‬לעבן די פ‬ ‫פערג א‬ ‫אט‪ .‬פ‬ ‫ארט שט א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אך יגזיסץ היאינט ווי א‬ ‫אנ א‬ ‫סמירנ א‬ ‫אר חורבות ‪Bergamo.‬‬ ‫ארדיס‪ ,‬נ א‬ ‫אט פון ס א‬ ‫אר‪ .‬די אלטע שט א‬ ‫אכיס א‬ ‫טלאטירא איז איצט באקאנט ווי א‬ ‫פיע‬ ‫אדעל פ‬ ‫פיל א‬ ‫ארטע‪ .‬פ‬ ‫פן ס א‬ ‫אץ‪ ,‬גערו פ‬ ‫ארעדיק כ א‬ ‫ארף פון צ א‬ ‫אד א‬ ‫בליאיבן‪ ,‬וויאיטער צו זיי‪ ,‬עס איז געווען א‬ ‫אט פון לאאדיקיע האט זיאין חורבות‬ ‫אסיר‪ .‬די שט א‬ ‫האט זיאין חורבות צוזאמען די איצטיקע עלי א‬ ‫אט פון‬ ‫ארשטעלן שט א‬ ‫‪ Denizli.‬צוזאמען די פ א‬ ‫אן און ערד‬ ‫אד א‬ ‫אלוועלט פון נעב א‬ ‫פער פון אונדזער א‬ ‫א פ‬ ‫אשקע )סענטימעטער( דער ש א‬ ‫פון י א‬ ‫אס זענען‬ ‫פרינס און די זיבן גייסטער איידער זיין שטול‪ ,‬וו א‬ ‫ארי פ‬ ‫אנעט א‬ ‫פל א‬ ‫‪ Franklin Delano Roosevelt,‬פ‬ ‫אן‪ ,‬די ‪Getúlio‬‬ ‫פענסער טשערטשיל‪ ,‬הארי ש טרומ א‬ ‫ארד ס פ‬ ‫אנ א‬ ‫אן לע א‬ ‫אס‪ ,‬ווינסט א‬ ‫ארג א‬ ‫ארנעלעס וו א‬ ‫ד א‬ ‫אשקע‬ ‫אן‪ ,‬און י א‬ ‫אדיסע א‬ ‫א א‬ ‫אטער( און די ל א‬ ‫אקער בוש )פ פ א‬ ‫לאם‪ ,‬דזשארזש הערבערט וו א‬ ‫פון‬ ‫אטער פ‬ ‫אט און אייביק פ פ א‬ ‫א מלכות‪ ,‬כהנים צו זיאין ג א‬ ‫)סענטימעטער(‪ ,‬וואס האט געמאכט אונדז א‬ ‫אן‬ ‫אד א‬ ‫אלף און תוו זאגט דער האר משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫‪.‬הימל‪ .‬איך בין א‬ ‫אמען פון יהושע בן‬ ‫א( דורך די נ א‬ ‫אנטי א‬ ‫ארביק וואס געלעבט אויף דער ערד )ור א‬ ‫אשמיעסדיק שט א‬ ‫די ג א‬ ‫אץ‪ .‬אין‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫אד פ‬ ‫אט א‬ ‫אב א‬ ‫פער פון ‪ 3,841,101‬ינכ א‬ ‫א פ‬ ‫אלי איז די הערשער ש א‬ ‫אוו א‬ ‫אקטש א‬ ‫אשקע( א‬ ‫יוסף )י א‬ ‫אן‪ .‬משיח‬ ‫אד א‬ ‫אלוועלט פון נעב א‬ ‫אט פון די א‬ ‫פטשט א‬ ‫אן הוי פ‬ ‫אלווינגט א‬ ‫אל קויל פון ס א‬ ‫אטעקטשער א‬ ‫ארק א‬ ‫די א‬ ‫אלע זיאין קינדער‬ ‫אר א‬ ‫אנט מיינונג‪ ,‬פ פ א‬ ‫אדדזשוט א‬ ‫מיכאל האט איידער זיין שטול פון רעגירונג די זיבן א‬

‫אץ‪ .‬דער ערשטער ווייל די גייסט‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫אד פ‬ ‫אט א‬ ‫אב א‬ ‫האט זייער וועט אין יעדער ‪ 3.841101000‬פון ינכ א‬ ‫אן‪ ,‬אין די גייסט פון שכל‪ ,‬די דריט דעם גייסט פון מוט‪ ,‬די פערט גייסט פון וויסן‪ ,‬די פינפט‬ ‫פון ינטויש א‬ ‫אט‪ ,‬דער זעקסטער גייסט פון דינען‪ ,‬דער זיבעטער גייסט פון חכמה‬ ‫אק א‬ ‫אדוו א‬ ‫‪.‬דער גייסט פון א‬ ‫אציטעט צו הויז טויזנט‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אק א‬ ‫אץ‪ ,‬יעדער מיט א‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫אלע פון זיאין ‪ 10,000‬סיסטעמען פון פ‬ ‫ווי מיט א‬ ‫אן‪ .‬אונדזער האר משיח מיכאל האט זיין‬ ‫אד א‬ ‫אלוועלט פון נעב א‬ ‫אס דיוויידז די א‬ ‫אץ‪ ,‬וו א‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫אד פ‬ ‫אט א‬ ‫אב א‬ ‫ינכ א‬ ‫אט‬ ‫אר ווען באזוכן זייער קינדער וואס ער איז זייער ג א‬ ‫‪.‬שטול פ פ א‬ ‫אנט‬ ‫אל א‬ ‫‪.‬דעם ט א‬ ‫אן און מלכות און‬ ‫אלייש א‬ ‫אגלייטער אין טריבי א‬ ‫ארי מיינונג‪ .‬איך יוחנן‪ ,‬דיין ברודער און ב א‬ ‫אדוקט א‬ ‫ינטר א‬ ‫אט און די‬ ‫ארט פון ג א‬ ‫אס וויאיל פון די וו א‬ ‫אטמ א‬ ‫פ א‬ ‫אשקע משיח‪ ,‬איז געווען אויף די אינזל פון פ‬ ‫געדולד פון י א‬ ‫אב געהערט‬ ‫אג פון די האר איך איז געווען אין דעם גייסט און איך ה א‬ ‫עדות פון יוזל‪ .‬אויף דער ט א‬ ‫א בוך און שיקן עס צו די‬ ‫אס איר זען שריאיבן אין א‬ ‫א טרומייט געזאגט‪ " ,‬וו א‬ ‫א הויך קול ווי א‬ ‫הינטער מיר א‬ ‫פיע‪ ,‬לאאדיקיע‪" .‬‬ ‫אדעל פ‬ ‫פיל א‬ ‫ארדיס ‪ ,‬פ‬ ‫אמום‪ ,‬טלאטירא‪ ,‬ס א‬ ‫פערג א‬ ‫א‪ ,‬פ‬ ‫זיבן קהילות‪ :‬צו עפעסוס‪ ,‬סמירנ א‬ ‫א מענטשנקינד‪,‬‬ ‫איך זיך אויסגעדרייט‪ ,‬איך געזען זיבן גילדענע מנורות‪ .‬אין דער צווישן עמעצער ווי א‬ ‫פ‬ ‫א פ‬ ‫אנד‪ .‬די ק א‬ ‫אלד ב א‬ ‫אג א‬ ‫אסטן ארומגעגארטלט דורך א‬ ‫פיס און די ק א‬ ‫ארשטעלן זיך דיין פ‬ ‫אנג טוניק פ פ א‬ ‫ל א‬ ‫פיס זענען ווי‬ ‫אל און ווי שניי‪ .‬זיינע אויגן זענען ווי בלייזינג פיאיער‪ .‬די פ‬ ‫אר זענען וויאיס ווי וויאיס וו א‬ ‫און ה א‬ ‫אוינג אין די ויוון‪ ,‬און דער קול ווי געזונט פון פילע וואסערן‪ .‬אין זיין רעכטער האנט ער‬ ‫אנדז גל א‬ ‫בר א‬ ‫פנים אויסזען איז געווען ווי‬ ‫ארף צוויי‪-‬שנלדיקע שווערד‪ .‬די פ‬ ‫אש א‬ ‫האט זיבן שטערן‪ ,‬און מויל זענען א‬ ‫פיס‪ .‬ער‬ ‫אלן ווי טויט אין זיין פ‬ ‫אזוי בין איך געפ פ א‬ ‫אפט‪ .‬צו זען אים‪ ,‬א‬ ‫אלע זיאין קר א‬ ‫די זון ווען עס שיינט אין א‬ ‫אקן! איך בין דער‬ ‫אנט אויף מיר‪ ,‬און געזאגט‪" ,‬דו זאלסט נישט זיין דערשר א‬ ‫לייגן זיין רעכט ה א‬ ‫אר‬ ‫אבער איצט איך בין לעבעדיק פ פ א‬ ‫ערשטער און די לעצטע‪ ,‬דער לעבעדיק‪ .‬איך איז געווען טויט‪ ,‬א‬ ‫אסט געזען‪,‬‬ ‫אס דו ה א‬ ‫אבן די שליסלען פון טויט און גענעם‪ .‬שרייב דעריבער וו א‬ ‫אלץ און אלץ‪ .‬איך ה א‬ ‫אס איר‬ ‫פעטער‪ .‬די מיסטעריע פון די זיבן שטערן וו א‬ ‫אסירן ש פ‬ ‫פ א‬ ‫אז וועט פ‬ ‫ארשטעלן זאכן ווי א‬ ‫ביידע פ א‬ ‫געזען אין מיין רעכטער האנט‪ ,‬און די זיבן גילדענע מנורות איז דעם‪ :‬די זיבן שטערן זענען די‬ ‫מלאכים פון די זיבן קהילות און די זיבן מנורות זענען די זיבן קהילות ")יוחנן‪:2001 ,‬‬ ‫)‪6) .( 1441-1443‬‬ ‫אקטערי מיינונג‪ .‬יוחנן זעבעדעע איז פולפיללינג גלות אויף די‬ ‫אוד א‬ ‫אן פון די ינטר א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫פון שבת איז געווען אין דעם גייסט און‬ ‫אג פ‬ ‫אס וויאיל פון זיאין מבשר‪ .‬ווען דער ט א‬ ‫אטמ א‬ ‫פ א‬ ‫אינזל פון פ‬ ‫א מלאך אין די צווישן פון די זיבן גילדענע מנורות‪ ,‬זיבן שטערן‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫געהערט דעם קול פון לוי א‬ ‫אס זענען די‬ ‫אנסעיוועס‪ ,‬וו א‬ ‫ארביק מיינונג ק א‬ ‫אשמיעסדיק שט א‬ ‫אנט‪ ,‬מיין באגרענעצט ג א‬ ‫רעכט ה א‬ ‫ארס‪ ,‬ערד און ווענוס‪ .‬און די מיינונג פון די‬ ‫פיטער‪ ,‬מ א‬ ‫אטורן‪ ,‬דזשו פ‬ ‫אנוס‪ ,‬ס א‬ ‫פטון‪ ,‬ור א‬ ‫שטערן‪ :‬נע פ‬ ‫פיטער‬ ‫ארס‪ ,‬דזשו פ‬ ‫אלט זיין די זון‪ ,‬ווענוס‪ ,‬ערד‪ ,‬לבנה‪ ,‬מ א‬ ‫‪.‬ערשטע וו א‬ ‫א מלאך מויל זענען לוסיפער‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫ארף צוויי‪-‬שנלדיקע שווערד‪ ,‬קומען אויס פון לוי א‬ ‫דער ש א‬ ‫אלף היטלער און די ניו חיה די‬ ‫אד א‬ ‫אן און ששטן אין טורמע )קייזער ‪ False‬א‬ ‫אלש א‬ ‫פ א‬ ‫נביא‪ ,‬איידער די יקס פ‬ ‫א‪Friedrich Wilhelm .‬‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אז פון די מויל שווערד פון לוי א‬ ‫וו(‪ ,‬ער איז געווען איינער פון די עדזש א‬

‫אז ‪ Falls‬יוחנן זעבעדעע צו זען אים‬ ‫אקן א‬ ‫א דערציילט איר ניט צו זיין דערשר א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אס לוי א‬ ‫טויט צו וו א‬ ‫אס איז געווען טויט‪ .‬לעבן איז‬ ‫אלף און תוו דער ערשטער און די לעצטע‪ ,‬וו א‬ ‫ער איז דער א‬ ‫אומגעקערט איז איצט לעבעדיק אויף אייביק און אלץ‪ ,‬וואס האט די שליסלען פון טויט און גענעם‬ ‫אלט עס דערקלערט די‬ ‫פט‪ .‬דעמ א‬ ‫ארשטעלן און צוקונ פ‬ ‫און דערציילט אים צו שריאיבן די זאכן פ א‬ ‫פטון שטערן איז‬ ‫אז נע פ‬ ‫אנוס שטערן איז ‪ Franklin‬מיסטעריע פון די זיבן שטערן א‬ ‫רוזעוועלט‪ ,‬ור א‬ ‫פיטער שטערן איז הארי ‪Getúlio‬‬ ‫אן טשערטשיל‪ ,‬די דזשו פ‬ ‫אטורן שטערן איז ווינסט א‬ ‫אס‪ ,‬ס א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫אטער(‪ ,‬די ווענוס‬ ‫ארס שטערן איז די לאם‪ ,‬די ערד שטערן איז דזשארזש בוש )פ פ א‬ ‫אן‪ ,‬די מ א‬ ‫טרומ א‬ ‫אן‬ ‫אדיסע א‬ ‫א א‬ ‫‪.‬שטערן איז די ל א‬ ‫די זיבן גילדענע מנורות זענען די זיבן קהילות‪ ,‬עס זענען איצטיקן קהילות ציאיט יוחנן זעבעדעע‪ ,‬ווי‬ ‫פט קהילה איז‬ ‫אן קירך זיך איז דער שליח יוחנן‪ .‬דער מלאך פון די צוקונ פ‬ ‫דער מלאך פון די עפעסי א‬ ‫אס ‪ ,‬דער מלאך פון ‪Franklin‬‬ ‫ארג א‬ ‫א וו א‬ ‫א איז געטולי א‬ ‫רוזעוועלט‪ ,‬דער מלאך פון די קהילה פון סמירנ א‬ ‫אן טשערטשיל‪ ,‬דער מלאך פון די קהילה פון טלאטירא איז‬ ‫אמום איז ווינסט א‬ ‫פערג א‬ ‫די קהילה פון פ‬ ‫אנט‬ ‫ארדיס איז די לאם‪ ,‬דער מלאך פון דעם קר א‬ ‫אן‪ ,‬דער מלאך פון די קהילה פון ס א‬ ‫הארי טרומ א‬ ‫א נאכגייער פון‬ ‫אלט א‬ ‫פטיסט‪ ,‬דעמ א‬ ‫א פ‬ ‫אבנער ערשטע תלמיד יוחנן דער ב א‬ ‫פיע איז א‬ ‫אדעל פ‬ ‫פיל א‬ ‫קירך פון פ‬ ‫אטער(‪ ,‬דער מלאך‬ ‫פט קהילה איז דזשארזש הערבערט בוש )פ פ א‬ ‫אשקע ‪ .‬דער מלאך פון די צוקונ פ‬ ‫י א‬ ‫אך וועלט קריג ווו‬ ‫א טויזנט יאר נ א‬ ‫אט א‬ ‫פון די קהילה פון לאאדיקיע איז עמעצער געריכט צו קימ א‬ ‫אגט דער‪,‬‬ ‫אט געז א‬ ‫אזוי ה א‬ ‫אן קירך‪ .‬דער מלאך פון די קהילה פון עפעסוס שריאיבן‪ :‬א‬ ‫בריוו צו די עפעסי א‬ ‫וואס האט אין זיין רעכטער האנט זיבן שטערן און גייט צווישן די זיבן גילדענע מנורות; איך וויסן דיין‬ ‫אגן בייז מענטשן‪ .‬באגאנגען די‬ ‫אנס‪ .‬קענען נישט טר א‬ ‫אוויר א‬ ‫פערס א‬ ‫ארבעט‪ ,‬דיין השתדלות און דיין פ‬ ‫א‬ ‫אסטו‬ ‫אז זיי זענען לייערז‪ .‬ה א‬ ‫אבער זענען נישט‪ ,‬און געלערנט א‬ ‫פרובירן יענע וואס רופן זיך שליחים א‬ ‫פ‬ ‫אז‬ ‫אבן דעם קעגן איר‪ ,‬א‬ ‫אסטע‪ .‬אבער איך ה א‬ ‫אנימ א‬ ‫אמען און נישט דעס א‬ ‫געדולד‪ ,‬געליטן וויאיל פון מיין נ א‬ ‫א‬ ‫סטע‪ ,‬תשובה און צוריקקומען צו די ערשטער ‪í‬איר לינקס דיין ערשטער ליבע‪ .‬געדענקען ווי דעק א‬ ‫ארט דיין ליאיכטער‪.‬‬ ‫אזיאיטיקן עס פון זיאין א‬ ‫ארבעט‪ .‬אויב איר תשובה טאן‪ ,‬איך וועל קומען צו איר און ב א‬ ‫א‬ ‫אס‪.‬‬ ‫אס איך אויך ה א‬ ‫אנס‪ ,‬וו א‬ ‫איט א‬ ‫אל א‬ ‫ארבעט פון די ניק א‬ ‫אס די א‬ ‫אז איר ה א‬ ‫אבן אין דיין טויווע א‬ ‫אבער איר ה א‬ ‫אר איך וועל געבן‬ ‫אנטו די קהילות‪ .‬צו די וויקט א‬ ‫איטה א‬ ‫אס די גייסט ס א‬ ‫ווער האט אויערן‪ ,‬זאל הערן וו א‬ ‫אט )יוחנן‪6) .(1443 :2001 ,‬‬ ‫אניידן פון ג א‬ ‫אס איז אין די ג א‬ ‫) צו עסן פון די בוים פון לעבן וו א‬ ‫א צו שרייבן‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אן קירך‪ .‬זאגט יוחנן לוי א‬ ‫אן פון די בריוו צו די עפעסי א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫‪ Franklin‬ינטער פ‬ ‫פרעזידענט ‪Delano Roosevelt‬‬ ‫פ פון דער קירך אין עפעסוס‪ .‬מענטש פיר מאל עלעקטעד יו פ‬ ‫א פ‬ ‫די ק א‬ ‫אנסי ‪ ,1933-1945‬איידער און‬ ‫אד א‬ ‫פרעז א‬ ‫אין ‪ 1944 ,1940 ,1936 ,1932‬ווייל געהאלטן די פ‬ ‫אס וועלט מלחמה צווייטער‪ .‬זעכציק דריי א יאר פון רוזעוועלט ס לעבן זענען אין דעם בריוו פון‬ ‫בעש א‬ ‫אן‬ ‫אד א‬ ‫‪.‬משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אס‬ ‫ארג א‬ ‫פטון‪-‬רוזעוועלט‪-‬וו א‬ ‫אס ס אויף זיין רעכטער האנט זיבן שטערן זענען נע פ‬ ‫אזוי זאגט וו א‬ ‫ארס‪-‬לאם‪ ,‬ערד‪-‬קוסט‪ ,‬ווענוס‪-‬לאאדיקיע‪.‬‬ ‫פיטער‪ ,‬מ א‬ ‫אן דזשו פ‬ ‫אטורן‪-‬טשערטשיל‪-‬טרומ א‬ ‫אנוס‪ ,‬ס א‬ ‫ור א‬ ‫אס זענען די קהילות פון‬ ‫א זאגט ער גייט צווישן די זיבן גילדענע מנורות‪ ,‬וו א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫לוי א‬

‫אן טלאטירא‪,‬‬ ‫אמום‪-‬טשערטשיל‪-‬טרומ א‬ ‫פערג א‬ ‫א‪ ,‬פ‬ ‫אס סמירנ א‬ ‫ארג א‬ ‫עפעסוס‪-‬רוזעוועלט‪-‬וו א‬ ‫ארדיס‪-‬לאם‪-‬בוש‬ ‫א ‪ Philadelphia,‬ס א‬ ‫אזע סענטימעטער צו א‬ ‫פר א‬ ‫א טויזנט יאר‪ .‬פ‬ ‫אר א‬ ‫א פפ א‬ ‫לאאדיקיע ד א‬ ‫אך ווייל ‪Franklin‬‬ ‫א קונה נ א‬ ‫אלי א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אטשיז רעכט צו א‬ ‫ארויף גיין אויף קר א‬ ‫רוזעוועלט‪ ,‬וואס געענדיקט א‬ ‫אלן‪ ,‬ווען פליסנדיק‬ ‫אל וו א‬ ‫אדענטש א‬ ‫פרעז א‬ ‫אזיגן אין דער יו פ‬ ‫אך די ב א‬ ‫אלד נ א‬ ‫אקסן אין ‪ ,1921‬ב א‬ ‫דערוו א‬ ‫פרעזידענט‪59) (57) .‬‬ ‫אר וויצע פ‬ ‫)פ פ א‬ ‫אסטע‪ (6) .‬אין די בוך "רוזעוועלט"‬ ‫אנימ א‬ ‫אמען און נישט דעס א‬ ‫אסטו געדולד‪ ,‬געליטן וויאיל פון מיין נ א‬ ‫ה א‬ ‫א‬ ‫אס זיין ציאיט אין די ווייסע הויז‪ ,‬עס איז א‬ ‫אקטער‪ ,‬בעש א‬ ‫אס מסינטירע‪ ,‬וואס איז געווען איר ד א‬ ‫ד" ר ר א‬ ‫א בריוו געשריבן דורך רוזעוועלט אין אקטאבער ‪ .1924‬אין דער זעלביקער דר‬ ‫פט פון א‬ ‫אנסקרי פ‬ ‫טר א‬ ‫אן פון דרום‬ ‫אטי א‬ ‫אסי א‬ ‫אסס א‬ ‫אל א‬ ‫אל פון די מעדיק א‬ ‫אן איז ארויס אין ‪ 1946 .‬אין דער זשורנ א‬ ‫עגגלעסט א‬ ‫אליסיס‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אנטילע פ‬ ‫אלוציע פון ינפ א‬ ‫אשריאיבונג פון די עוו א‬ ‫א דיטיילד ב א‬ ‫כולל א‬ ‫קאראליינע דעם בריוו פ‬ ‫אנדלונג רוזעוועלט‬ ‫אה א‬ ‫‪:‬און ערשט מעדעצינישע ב א‬ ‫אן‬ ‫‪:‬ליב ד"ר עגגלעסט א‬ ‫א אין דעם‬ ‫אס איז געווען צו מיר ד א‬ ‫אלטן אין האט אייער בריוו וו א‬ ‫ארה א‬ ‫אר די פ א‬ ‫אנטשולדיגט פ פ א‬ ‫אכן שווימעריי א און גענומען די זון צו נוץ‬ ‫א ביסל וו א‬ ‫פענדינג א‬ ‫אג פון זיאין‪ ,‬ווו איך בין ס פ‬ ‫ארמ א‬ ‫ארומיקע פ א‬ ‫אבן גערעדט צו‬ ‫אל און‪ ,‬ווי איך ה א‬ ‫א חשבון פון מיין פ א‬ ‫אכן איר א‬ ‫אז איך וועט מ א‬ ‫אלד א‬ ‫די לעגס‪ .‬און ב א‬ ‫אן‬ ‫אציע פון די וועג זיי ט א‬ ‫אבסערוו א‬ ‫אכן די א‬ ‫פרובירן צו מ א‬ ‫‪.‬פילע דאקטוירים‪ ,‬איך פ‬ ‫אנק מיר‬ ‫אמס פון די קרענק ימערדזשד אין אויגוסט ‪ ,1921‬ווען ער געד א‬ ‫פט א‬ ‫דער ערשטער סימ פ‬ ‫אד‬ ‫אנס א‬ ‫אס איז געווען ‪í‬ק א‬ ‫אכט וו א‬ ‫א ציטער נ א‬ ‫ארבעט‪ .‬זיי אנגעהויבן מיט א‬ ‫א רעכט צו יבער א‬ ‫ססימ א‬ ‫אנד רעכט קני‬ ‫אלז וויק א‬ ‫אס א‬ ‫פעלץ די מ א‬ ‫ארגן איך פ‬ ‫אכט‪ .‬אין דער מ א‬ ‫אלע נ א‬ ‫כמעט א‬ ‫אסטיד פ‬ ‫פיטיד און ל א‬ ‫רי פ‬ ‫אכט זיין לינקס קני אנגעהויבן צו‬ ‫אז נ א‬ ‫אג אויף די רעכט פוס‪ .‬א‬ ‫אגן די וו א‬ ‫אג ניט מער טר א‬ ‫אכמיט א‬ ‫אין די נ א‬ ‫פרייט‪ .‬די וואונדער באגלייט מיר‬ ‫א פ‬ ‫אלטן מיר א‬ ‫ארגן איך קען נישט ה א‬ ‫אן‪ ,‬די וויאיטער מ א‬ ‫וויק א‬ ‫אג‬ ‫אלע איבער די גוף‪ .‬אויף די דריט ט א‬ ‫פעלץ ווייטיק א‬ ‫אטור פון ‪ ,39‬און איך פ‬ ‫פער א‬ ‫קעסיידערדיק טעמ פ‬ ‫אמז‪,‬‬ ‫אלז פון די ט א‬ ‫אס א‬ ‫אנינג פון די מ א‬ ‫א וויק א‬ ‫אלז‪ ,‬דער בלויז צייכן איז געווען א‬ ‫אס א‬ ‫אסטן מ א‬ ‫אלע די ק א‬ ‫א‬ ‫אלדז‬ ‫אדער שייגעץ ה א‬ ‫פרעווענטינג מיר פון שרייבן‪ .‬איך האט ווייטיק אין דער רוקנביין א‬ ‫‪ .‬פ‬ ‫אקענענ קליין שוועריקייט אין‬ ‫א און ב א‬ ‫אד א‬ ‫אטעריז א‬ ‫אז נאכגעגאנגען האט צו זיין ק א‬ ‫אכן א‬ ‫אין די צוויי וו א‬ ‫אר‬ ‫פס זענען ג א‬ ‫אלז פון די הי פ‬ ‫אס א‬ ‫אסטיד ‪ 6-7‬טעג און די מ א‬ ‫אנדלינג די געדערעם‪ .‬די היץ ל א‬ ‫ה א‬ ‫אנץ‬ ‫אוז‪ .‬דעם ג א‬ ‫פיל א‬ ‫אטעקטעד דורך פ‬ ‫פר א‬ ‫אלז האט צו זיין פ‬ ‫אס א‬ ‫ארבינדן; קני מ א‬ ‫פירעוודיק צו פ א‬ ‫ש פ‬ ‫אל אין ניו‬ ‫פיט א‬ ‫אש פ‬ ‫אלייזד אין א‬ ‫פיט א‬ ‫אס פ‬ ‫אלט געווען כ א‬ ‫אכן‪ .‬איך דעמ א‬ ‫אסטיד דריי א וו א‬ ‫אט ל א‬ ‫פריקרע שט א‬ ‫פ‬ ‫אך‬ ‫אבער נ א‬ ‫א רעדערשטול‪ ,‬א‬ ‫יארק‪ ,‬און אין נאוועמבער‪ ,‬איך אומגעקערט היים‪ ,‬ווי קענען זיצן אין א‬ ‫ארשווונדן אין זעקס‬ ‫פירעוודיק לעגס‪ .‬דער ווייטיק ביסלעכוויאיז פ א‬ ‫אר ש פ‬ ‫אלז פון די ג א‬ ‫אס א‬ ‫מיט די מ א‬ ‫א‬ ‫אנדלונג‪ ,‬עס איז געווען טכילעס א‬ ‫אה א‬ ‫אלב‪ .‬ווי ב א‬ ‫אלז פון די ק א‬ ‫אס א‬ ‫חדשים‪ ,‬די לעצטע ווייך מ א‬ ‫פיס און‬ ‫אזש אויף די פ‬ ‫אס א‬ ‫ארק מ א‬ ‫אנדינג‪ ,‬וויאיל דער ערשטער ‪ 10‬טעג געמאכט מיר שט א‬ ‫אנדערסט א‬ ‫מיס א‬ ‫אל‪,‬‬ ‫אז מ א‬ ‫אן‪ ,‬וואס איז געווען ביי א א‬ ‫אסט א‬ ‫אוועטט‪ ,‬פון ב א‬ ‫פענדעד דורך דר ל א‬ ‫לעגס‪ .‬דעם איז סוס פ‬ ‫אלן‪,‬‬ ‫אפ א‬ ‫אך דער ב א‬ ‫א‪ .‬אין יאנואר ‪ ,1922‬פינף חדשים נ א‬ ‫אלי א‬ ‫פ א‬ ‫אבלי די גרעסטע מומחה אויף פ‬ ‫ארגיו א‬ ‫א‬

‫א‬ ‫פיס האט א‬ ‫אלז ונטער דער ניז האט געבליבן אין צונויפצי און די רעכט פ‬ ‫אס א‬ ‫אז די מ א‬ ‫פונען א‬ ‫ער גע פ‬ ‫אר צוויי‬ ‫אסץ פ פ א‬ ‫אררעקטעד דורך די נוצן פון טינק ק א‬ ‫אצכיש שטעלע‪- .‬ק א‬ ‫טענדענץ צו נעמען אויף ר א‬ ‫פיס; איך קען נישט‬ ‫פס פ‬ ‫אל לעגינגז אין ביידע לעגס‪ ,‬הי פ‬ ‫אכן‪ .‬אין פעברואר אנגעהויבן ניצן שט א‬ ‫וו א‬ ‫אטשיז‪ .‬אין דער זעלביקער ציאיט‬ ‫אקומען געניצט צו מיט די נוצן פון קר א‬ ‫שטיין און אנגעהויבן צו ב א‬ ‫אוווידינג מידקיאיט‬ ‫איך אנגעהויבן טאן ליכט עקסערסייזיז‪ ,‬מאכן ‪ 10‬באוועגט מיט יעדער מוסקל‪ ,‬א‬ ‫אוועגונג צונעמען‬ ‫‪.‬און דרוק יעדער מוסקל ב א‬ ‫אר פילע‬ ‫אבער פ פ א‬ ‫אליסיס‪ ,‬א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אלז קעגן דורך פ‬ ‫אס א‬ ‫אז ציאיט צו צוריקקריגן די מ א‬ ‫עס אנגעהויבן ביי א א‬ ‫ארבעסערונג‪ .‬אין די זומער פון ‪ 1922‬איך אנגעהויבן צו‬ ‫חדשים געווען צו זיין אנגעוויזן זייער קליין פ פ א‬ ‫אלע די אנדערע‪ ,‬געזען ווי די‬ ‫אנק דעם געניטונג איז געווען בעסער ווי א‬ ‫אן שווימעריי א‪ ,‬און איך געד א‬ ‫ט א‬ ‫אז ציאיט‬ ‫אנק‪ .‬זינט א‬ ‫אסער בעסער ווי איך געד א‬ ‫אג און קען זיין באווויגן אין די וו א‬ ‫אטער וו א‬ ‫פ א‬ ‫פעלץ פ‬ ‫לעגס פ‬ ‫אנדלונג‬ ‫אה א‬ ‫אז איז‪ ,‬אין די לעצטע צוויי יאר‪ ,‬איך האב געהאלטן די זעלבע ב א‬ ‫און ביז היאינט‪ ,‬א‬ ‫אבן‬ ‫אלז ה א‬ ‫אס א‬ ‫אט די מ א‬ ‫א רעזולט א‬ ‫אנז‪ .‬ווי א‬ ‫אגייש א‬ ‫אבל א‬ ‫ארבעט און אנדערע א‬ ‫אסלי מיט מיין א‬ ‫אלטייני א‬ ‫סיימ א‬ ‫פילו שנעלער‬ ‫א פ‬ ‫פזוך אין די לעצטע ‪ 6‬חדשים האט שוין א‬ ‫א פ‬ ‫אבלי‪ ,‬און זיאין א‬ ‫ארק א‬ ‫פרוווד רימ א‬ ‫‪.‬ימ פ‬ ‫אג‬ ‫אלטן זיין וו א‬ ‫ארק גענוג צו ה א‬ ‫אדס זענען ניט שט א‬ ‫אל לעגינגז‪ ,‬פון קורס‪ ,‬וויאיל די קוו א‬ ‫אך נוצן שט א‬ ‫נ א‬ ‫]‪[...‬‬ ‫אד מסינטירע‪ Franklin :1946 ,‬בעעמעס‪ ,‬איך בין ]‪[...‬‬ ‫דעלאנאו רוזעוועלט )רוזעוועלט סייט א‬ ‫)‪59) .(40-44‬‬ ‫ארבעט פון די 'ניו דיל' פון רוזעוועלט און זיין מי‬ ‫סענטימעטער רעדט אין די בריוו וואס ווייסט דער א‬ ‫ארעס פון‬ ‫אר דעם וווילשטאנד פון די אמעריקאנער מענטשן‪ .‬ווייסט די צ א‬ ‫אנס פ פ א‬ ‫אוויר א‬ ‫פערס א‬ ‫און פ‬ ‫אבער ער איז נישט‬ ‫אשקע המשיח ווי מיכאל‪ ,‬א‬ ‫אלף און תוו‪ ,‬י א‬ ‫אמען‪ ,‬א‬ ‫רוזעוועלט וויאיל פון די נ א‬ ‫ארעם‬ ‫אר די א‬ ‫אט פ פ א‬ ‫פרעזידענט וואס רוב פ יו ר א‬ ‫דיסקערידזשד‪ .‬רוזעוועלט איז געווארן באקאנט ווי די פ‬ ‫אך עקאנאמיע‪,‬‬ ‫א שוו א‬ ‫אוט אין א‬ ‫אמיש גר א‬ ‫אנ א‬ ‫אנדלען‪ ,‬ריזומד עק א‬ ‫און אומגליקלעך‪ ,‬זיין 'ניו דיל' ניו ה א‬ ‫אן'‪,‬‬ ‫פרעססי א‬ ‫אנגע פון די קריזיס איז די ציאיט די 'גרויס דע פ‬ ‫ארעדיק‪ ,‬וויאיל פון ‪ .1929‬עקסטש א‬ ‫חרוב פ‪ ,‬צ א‬ ‫אז אין גרויס שטעט און‬ ‫ארבעטל א‬ ‫אז‪ ,‬א‬ ‫אנז פון היימל א‬ ‫אקומען ‪ fields‬איידער רוזעוועלט האט מילי א‬ ‫צו ב א‬ ‫פ‬ ‫א שיסל פון זו פ‬ ‫אר א‬ ‫‪.‬אין קיוז פ פ א‬ ‫אוט‬ ‫אנק צו רוזעוועלט די יו ריזומד זיאין גר א‬ ‫‪:‬ד א‬ ‫אריעס‬ ‫אקט א‬ ‫אך פילע פ א‬ ‫ווי גענעראל פון ניו יארק‪ ,‬ער האט געלעגנהיאיט צו זען אין ‪ ,1929‬און נ א‬ ‫אבער זייער געזונט‪-‬וילד און באדעקט מיט ליאיוונט‪ ,‬ווארטן‬ ‫אדעס מאשינען‪ ,‬א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אכט‪ ,‬מיט פ‬ ‫ארמ א‬ ‫פפ א‬ ‫ארבעטן ווידער‪ .‬די בנינים פון די געוויקסן זענען‬ ‫אג ווען עס איז געווען א‬ ‫אר דעם ט א‬ ‫‪ Carefully‬פ פ א‬ ‫ארס זענען‬ ‫אלל א‬ ‫אנז‪ ,‬טויזנטער פון ד א‬ ‫אש א‬ ‫פריק א‬ ‫אלע פיאיער פ‬ ‫אטטשמען‪ ,‬האט א‬ ‫אד דורך וו א‬ ‫ארד א‬ ‫ג א‬ ‫ארויס די‬ ‫אג זענען דארף‪ .‬א‬ ‫אנד אויף דעם ט א‬ ‫אז די מאשינען זענען אין גאנץ צושט א‬ ‫אזוי א‬ ‫אויסגעגעבן א‬ ‫אז‪,‬‬ ‫ארבעטל א‬ ‫אודז פון הונגעריק מענטשן און א‬ ‫אריעס קען זיין געזען קר א‬ ‫אקט א‬ ‫אפ א‬ ‫אז א‬ ‫טויערן פון א‬ ‫אלטן זיי אין‬ ‫אר אויסגעגעבן צו ה א‬ ‫אל א‬ ‫אר איין ד א‬ ‫אן ניט פ פ א‬ ‫אפענטיק; מיט די מענטשן ט א‬ ‫טרויעריק און א‬ ‫אג און ווידער זענען דארף‬ ‫אר די ט א‬ ‫אנד פ פ א‬ ‫‪.‬גוט צושט א‬

‫אקל‪ ,‬האט רוזעוועלט‪ ,‬געבעטן זיך אויב זיין ‪-‬‬ ‫פעקט א‬ ‫אס פ‬ ‫א א‬ ‫אז א‬ ‫אסט א‬ ‫יעדער ציאיט מיר וויטנ א‬ ‫אל‬ ‫אלט זיין ווערט ווייניקער ווי ברעקלעך פון מעט א‬ ‫מענטשלעך בלוט‪ ,‬מענטשלעך פלייש‪ ,‬וו א‬ ‫))מסינטירע‪59) .(60-61 :1946 ,‬‬ ‫ארבעט סיאידן עטלעכע טעג‬ ‫אונטינג די טוערס וואס האבן ניט א‬ ‫אבס ניט ק א‬ ‫אן דזש א‬ ‫די נומער פון יענע א‬ ‫פט אין‬ ‫א פ‬ ‫אנדיוועל א‬ ‫ארעם סיסטעם איז א‬ ‫אך‪ ,‬ריטשט ‪ 17,000,000‬אין ‪ .1932‬די יו הילף צו א‬ ‫פון די וו א‬ ‫אט שטיצט יעדער אנדערער‪ .‬אין‬ ‫אן ה א‬ ‫ארעמ א‬ ‫פריערדיקע קרייסיז‪ ,‬דער א‬ ‫אנהייב פון די קריזיס; אין פ‬ ‫די א‬ ‫ארעם‪.‬‬ ‫אלן קיין הילף צו זייער א‬ ‫אצ א‬ ‫זיכער אינדוסטריעלע לענדער‪ ,‬ציבור אויטאריטעטן האט ניט ב א‬ ‫אלדינגס )ווען זיי(‪ ,‬דעריבער זייער‬ ‫אללה א‬ ‫אלן זייער סמ א‬ ‫ארפ א‬ ‫קליין דורך קליין‪ ,‬די טוערס פ א‬ ‫אס און זייער רירעוודיק )דייוויס‪24) .(21 :1934 ,‬‬ ‫אדי א‬ ‫אף‪ ,‬זייער ר א‬ ‫אמיעס‪ ,‬און לעס א‬ ‫אנ א‬ ‫)עק א‬ ‫ארבעט‪,‬‬ ‫אנד‪ .‬רוזעוועלט דערקלערט זיאין פרי א‬ ‫א‪ ,‬מאי ‪ ,1933 ,7‬צו דעם ל א‬ ‫אדי א‬ ‫אין זיין רעדע‪ ,‬די ר א‬ ‫אר די צוליב פון די אמעריקאנער מענטשן‬ ‫‪:‬פ פ א‬ ‫פעציעל‬ ‫אז‪ ,‬ס פ‬ ‫ארבעטל א‬ ‫אן א‬ ‫א מילי א‬ ‫אשעפטיקונג געלעגנהייט צו ‪ 1/4‬פון א‬ ‫ערשטער מיר רע געבן ב א‬ ‫ארהיטונג‪ .‬דאס‬ ‫ארבעטן אין וועלדער און מבול פ א‬ ‫פענדענץ‪ .‬צו גיין צו א‬ ‫אבן דע פ‬ ‫יונגע מענטשן וואס ה א‬ ‫אז פילע מענטשן‬ ‫אל א‬ ‫ארגן וועגן צוויי מ א‬ ‫אוס‪ ,‬און ז א‬ ‫אבן וועגן פון עסן‪ ,‬ס א‬ ‫אך וויאיל זיי ה א‬ ‫א גרויס ז א‬ ‫איז א‬ ‫ארד צוויי‬ ‫אר מיר זענען מ א‬ ‫אן ק א‬ ‫אנסערווייש א‬ ‫ארמיי‪ .‬ווען קריייטינג די יידל ק א‬ ‫פילו אין דער א‬ ‫א פ‬ ‫אבן א‬ ‫ה א‬ ‫אטירלעך רעסורסן און‬ ‫אנסינג די ווערט פון אונדזער נ א‬ ‫בירדס מיט איין שטיין‪ .‬מיר זענען קלאר ענכ א‬ ‫פע פון‬ ‫אשעסדיק נומער פון אונדזער איצטיקן דרוק‪ .‬דאס גרויס גרו פ‬ ‫אמ א‬ ‫אמ א‬ ‫מיר זענען ריווילינג א‬ ‫אנטערי יקער; קיין מיליטעריש טריינינג איז‬ ‫אל א‬ ‫א וו א‬ ‫ארבעטן ריין אויף א‬ ‫מענטשן זענען געקומען צו א‬ ‫ארד און ריקווייערז‬ ‫ארוו א‬ ‫איגהטפ א‬ ‫אז עס איז סטר א‬ ‫אקט א‬ ‫ארן ווערק איז די פ א‬ ‫פ א‬ ‫אש פ‬ ‫אלווד און מיר ניט א‬ ‫ינוו א‬ ‫אלועס פון‬ ‫אטירלעך רעסורסן‪ .‬איינער פון די גרויס וו א‬ ‫אשינערי אונדזער נ א‬ ‫די אריינמישונג פון קליין מ א‬ ‫))רוזעוועלט‪ 1933 ,‬מאי ‪66) .(7‬‬ ‫אן‬ ‫אטי א‬ ‫אדמיניסטר א‬ ‫אווערי א‬ ‫אנדיש רעק א‬ ‫פט הייבער צו ניו ל א‬ ‫אלט ‪ (NRA),‬די ניו דיל האט ווי הוי פ‬ ‫אס וו א‬ ‫וו א‬ ‫פן‬ ‫א פ‬ ‫אלט ש א‬ ‫ארבעט‪ .‬ביז ‪ 1941‬וו א‬ ‫אן פון ציבור א‬ ‫אמענטייש א‬ ‫פל א‬ ‫אקייט ‪ ,$ 4000000000‬די ימ פ‬ ‫אל א‬ ‫א‬ ‫ארגיטיקונג ריינדזשד ‪19‬‬ ‫אבער ווערט‪ .‬די פ א‬ ‫אלט נידעריק לוין‪ ,‬א‬ ‫אצ א‬ ‫אבס ב א‬ ‫‪ 8,000,000‬ניי א דזש א‬ ‫אנד ווו‬ ‫אנז פון די ל א‬ ‫אפנדיק טעקניש א‬ ‫אר צ א‬ ‫אנסקילד טוערס‪ 103.40 $ ,‬פ פ א‬ ‫אר א‬ ‫א חודש פ פ א‬ ‫ארס א‬ ‫אלל א‬ ‫ד א‬ ‫ארמירט אין‬ ‫אדער רעפ א‬ ‫אסע פון טוערס געבויט א‬ ‫אסטן פון לעבעדיק איז געווען העכער‪ .‬דעם מ א‬ ‫די ק א‬ ‫ארץ‬ ‫פ א‬ ‫ארוויאילונג ווענוז‪ ,‬ער פ‬ ‫אלס‪ ,‬שולן ‪ 13,000 ,5900‬פ א‬ ‫פיט א‬ ‫אס פ‬ ‫דער זעלביקער ציאיט‪ 2500 ,‬ה א‬ ‫ארטרעטונג ‪2700‬‬ ‫אמז‪ .‬עס איז פונדעד פ א‬ ‫פיל בריקן און ד א‬ ‫א פ‬ ‫אר ‪ plays,‬טויזנט און א‬ ‫געוויזן פ פ א‬ ‫ארטשיוועד ינטערוויוז מיט וועגן צוויי טויזענט‬ ‫‪ 30,000,000‬אמעריקאנער‪ .‬ינטערנז געמאכט און א‬ ‫אן אנגעשטעלט ‪2,700,000‬‬ ‫אטי א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אר פ‬ ‫אן ק א‬ ‫אטי א‬ ‫אנסערוו א‬ ‫אוועס‪ .‬די ציוויל ק א‬ ‫ארץ ערשטע סל א‬ ‫שוו א‬ ‫אלד‬ ‫אדער צו קעמפן וו א‬ ‫אל‪ ,‬א‬ ‫אנטר א‬ ‫אן ק א‬ ‫אוזש א‬ ‫אדן יר א‬ ‫אר ב א‬ ‫ארבעטן פ פ א‬ ‫)‪ Fires. (11‬יונג מענטשן צו א‬ ‫אקטערייזד‬ ‫אס קער א‬ ‫אליטיק און טעטיקייט וו א‬ ‫פ א‬ ‫דער טערמין ניו דיל איז געניצט צו ידענטיפיצירן די פ‬ ‫פיין‪,‬‬ ‫אמ פ‬ ‫פרעס‪ .‬רוזעוועלט‪ .‬די טערמין איז וויידלי געניצט אין דעם ‪ 1932‬ק א‬ ‫אציע פון פ‬ ‫אדמיניסטר א‬ ‫די א‬ ‫אן ‪:1966‬‬ ‫אמועלס א‬ ‫אנז גענומען ‪) 1932-1935‬ס א‬ ‫אקש א‬ ‫פט פון די אקטן און א‬ ‫און באשטייט דער הוי פ‬

‫)‪68) .(175‬‬ ‫ארבעט פון די "ניו דיל" פון רוזעוועלט און זיין מי און‬ ‫א רעדט אין די בריוו וואס ווייסט דער א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫לוי א‬ ‫אר דעם וווילשטאנד פון די אמעריקאנער מענטשן‬ ‫אנס פ פ א‬ ‫אוויר א‬ ‫פערס א‬ ‫‪ .‬פ‬ ‫אמען פון‬ ‫ארבעט‪ ,‬רוזעוועלט‪ ,‬דורך די נ א‬ ‫ארעס‪ ,‬געדולד און א‬ ‫אצ א‬ ‫א אויך רעדט פון א‬ ‫אד א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫לוי א‬ ‫אשקע סענטימעטער‬ ‫פיצירט י א‬ ‫אלף און תוו‪ ,‬ווי אויך אידענטי פ‬ ‫אדער א‬ ‫‪:‬אונדזער האר א‬ ‫אקע‬ ‫אכטן ער ט א‬ ‫פערזענלעך‪ .‬איך טר א‬ ‫ארק רעליגיעז געפיל און רעליגיע איז זייער פ‬ ‫ער האט שט א‬ ‫אל גערעדט פון זייער רעליגיע‬ ‫אקומען זיי ]‪ [...‬קיינמ א‬ ‫אר עצה און ב א‬ ‫אט קען פרעגן פ פ א‬ ‫אנק ג א‬ ‫געד א‬ ‫אס ער‬ ‫אנפליקט אויף וו א‬ ‫אבן קיין ק א‬ ‫אל געווען צו ה א‬ ‫אדער זייער גלויבנס און קיינמ א‬ ‫א‬ ‫אד דורך די מענטשן‬ ‫אונד א‬ ‫אנטש ביי א אייגן שריאיבטיש‪ ,‬סער א‬ ‫פרעזידענט האט ל א‬ ‫ארבעטן ווי אלץ‪ ,‬דער פ‬ ‫ארבעט‬ ‫אכט אין א‬ ‫אגרעסט אין דער נ א‬ ‫פר א‬ ‫אג מנוחה‪ ,‬פ‬ ‫אכמיט א‬ ‫פרעסט נ א‬ ‫א פ‬ ‫אנפעררינג; ס א‬ ‫איך געווען ק א‬ ‫))מסינטירע‪59) .(31 :1946 ,‬‬ ‫אנהייב פון‬ ‫אלי באגעגנט איידער די א‬ ‫אנ א‬ ‫פערס א‬ ‫אן טשערטשיל‪ ,‬ביידע ניט פ‬ ‫אליטיש ענגליש ווינסט א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫פיעס פון מענטשן באקאנט‬ ‫א פ‬ ‫אגר א‬ ‫א בוך אין ‪ 1934‬מיט קליין בי א‬ ‫וועלט מלחמה צווייטער‪ ,‬געשריבן א‬ ‫אבן דעם טעקסט‪ ,‬אויף דעם איין‬ ‫אד צו פדר זיי ה א‬ ‫אקייט א‬ ‫אליטיק די טייל דעד א‬ ‫פ א‬ ‫אין די וועלט פון פ‬ ‫אלט ווערן זיין גרויס פריאינד‬ ‫‪:‬וואס וו א‬ ‫אליטיש געשעפט‪ ,‬לינגקט צו די‬ ‫פ א‬ ‫אריטעט אין דער פ‬ ‫אין ‪ ,42‬דעם מענטש שוין געקוקט ווי אויט א‬ ‫אס‬ ‫אמען‪ ,‬איז געווען ש א‬ ‫אברייטיד נ א‬ ‫א סעל א‬ ‫אר א‬ ‫אטן פ פ א‬ ‫ארייניקטע שט א‬ ‫היאינטציאיטיק געשיכטע פון די פ א‬ ‫ארפן‪ .‬איך קען נישט נעמען די‬ ‫ארויסגעוו א‬ ‫אלן‪ .‬זיין לעגס זענען א‬ ‫אפ א‬ ‫אב א‬ ‫אלי א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פ דורך א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫א‬ ‫אים ‪ 99%‬פון‬ ‫א טנ א‬ ‫אז א‬ ‫אטשיז‪ .‬אין א‬ ‫אדער זיין קר א‬ ‫אן די הילף פון אנדערן מענטש א‬ ‫קלענסטער שריט א‬ ‫אלט ניט חלום מיט אנדערע‬ ‫אליטיש טעטיקייט און וו א‬ ‫פ א‬ ‫אלע פ‬ ‫ארויף א‬ ‫אבן געגעבן א‬ ‫אלט ה א‬ ‫מענטשן וו א‬ ‫אוז פון גורל‪ .‬זי‬ ‫ארלייגן צו די בל א‬ ‫אגן צו פ א‬ ‫פז א‬ ‫א פ‬ ‫ארט‪ .‬ער האט ניט א‬ ‫ראנגלענישן וואס זענען ניט די וו א‬ ‫אלט‬ ‫אלע די א‬ ‫אליטיק קעגן א‬ ‫פ א‬ ‫אניפעסץ אין פ‬ ‫אז מ א‬ ‫אז דין מיט די זעלבע ענערגיע א‬ ‫אלטן קעגן א‬ ‫געה א‬ ‫אלע‬ ‫אסעד די בעה א‬ ‫אקענענ זיך‪ ,‬פ א‬ ‫אנז‪ ,‬גערעדט די מאסע ב א‬ ‫אנז‪ .‬ילעקש א‬ ‫אנווענש א‬ ‫געוווינהייטן און ק א‬ ‫אל‬ ‫פ א‬ ‫אציע‪ ,‬ווי גענעראל פון ניו יארק‪í ,‬פון פ‬ ‫אדמיניסטר א‬ ‫אס דיסקוסיעס ]‪ [...‬זיין א‬ ‫אנ א‬ ‫אמעריק א‬ ‫אס א‬ ‫טיק א‬ ‫פעטענט און רעוועכדיק‬ ‫אמ פ‬ ‫אק א‬ ‫אבן שוין די חסרונות כיילייטיד א‬ ‫אס איר ה א‬ ‫קיין ענין וו א‬ ‫פעציעל‬ ‫פטעד צו די ס פ‬ ‫א פ‬ ‫אד א‬ ‫אשטימען צו געווינען‪ .‬ער האט א‬ ‫פערזענלעכקייט‪ .‬איך געוואוסט ב א‬ ‫פ‬ ‫)באדינגונגען ]‪) [...‬טשערטשיל‪13) .(389 :1941 ,‬‬ ‫אפט אין דער וועלט ווען עס איז‬ ‫אמיש געזעלש א‬ ‫אנ א‬ ‫אנט פון די גרעסטע עק א‬ ‫פונען זיך אין פר א‬ ‫ער גע פ‬ ‫אלע‪ .‬די קרעדיץ זענען‬ ‫אלן אין א‬ ‫ארפ א‬ ‫אלינג מיט עקסטרעם שוועריקייטן‪ .‬די צוטרוי איז פ א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫געזען גר א‬ ‫אדער‬ ‫אט גאסן א‬ ‫אנגעפילט די שט א‬ ‫אמרע שום פון רעסורסן‪ ,‬א‬ ‫אז‪ ,‬לעג א‬ ‫ארבעטל א‬ ‫אן א‬ ‫ארפרוירן‪ .‬מילי א‬ ‫פ א‬ ‫אמעריקע ]‪) [...‬טשערטשיל‪.(390 :1941 ,‬‬ ‫אנסיז פון א‬ ‫פ א‬ ‫אסט יקס פ‬ ‫ארצווייפלט אין די וו א‬ ‫אנדערינג פ א‬ ‫וו א‬ ‫))‪17‬‬ ‫אציע‪.‬‬ ‫אך ציוויליז א‬ ‫אבער נ א‬ ‫אלטינג צו רוזעוועלט‪ ,‬א‬ ‫ארע רוזעוועלט צו היטלער איז ניט בלויז ינס א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫ק א‬ ‫אמען ברענגט‬ ‫אז וועט זיין אויף אייביק לינגקט צו די רוזעוועלט נ א‬ ‫די שעפעריש מעקיאיעם פון מי א‬

‫פערסעגוי‬ ‫אננעסס און מיעסקיאיט פון פ‬ ‫אליטי ‪çõ‬אויס די מע א‬ ‫אס און ברוט א‬ ‫עסמעסקווינה א‬ ‫אוווע די דיאיטש געץ‬ ‫פר א‬ ‫אמ פ‬ ‫אס ק א‬ ‫אנז‪ ,‬ווערט פון אלטע צייטן‪ ,‬אין וו א‬ ‫אנסטרייש א‬ ‫‪.‬דעמ א‬ ‫אסטן ‪[...] Franklin‬‬ ‫פ א‬ ‫אז פ‬ ‫ארנומען א‬ ‫רוזעוועלט געשטאנען צווישן די גרעסטע מענטשן וואס פ א‬ ‫א‬ ‫אנג צו דערגרייכן א‬ ‫ארל א‬ ‫פרעסט‪ ,‬זיאין טיף פ א‬ ‫א פ‬ ‫אר די א‬ ‫ארציקייט מיטגעפיל פ פ א‬ ‫אט‪ .‬דיין ברייטה א‬ ‫אט‪ -‬א‬ ‫א‬ ‫פיסץ ]‪[...‬‬ ‫א פ‬ ‫אנטהר א‬ ‫ארט צווישן די פיל א‬ ‫א שיין א‬ ‫אפטלעך יושר‪ ,‬ערנד אים א‬ ‫העכער מדרגה פון געזעלש א‬ ‫)טשערטשיל‪17) .(391 :1941 ,‬‬ ‫אס געשען צו זיין‬ ‫אללי צו וו א‬ ‫פעסיפיק א‬ ‫פשיקן ס פ‬ ‫א פ‬ ‫ארעס פון פ‪.‬ד‪.‬ר‪ .‬טוט ניט א‬ ‫אן אנדער משל פון די צ א‬ ‫אלף און תוו‪ .‬קענען זיין‬ ‫אדער א‬ ‫אמען פון משיח מיכאל א‬ ‫ארבעט דורך די נ א‬ ‫ארעס און א‬ ‫אבער די צ א‬ ‫גוף‪ ,‬א‬ ‫א זיצונג אין די ווייסע הויז‬ ‫א רעדע ביי א‬ ‫לייענען איצט מיט די זייער ווערטער געניצט דורך אים אין א‬ ‫אסי אויף אפריל ‪1939 ,26‬‬ ‫אקר א‬ ‫א דעמ א‬ ‫פעקט קינדער אין א‬ ‫‪.‬רעס פ‬ ‫אז ]‪[...‬‬ ‫ארבעטל א‬ ‫אנסערנז וועגן די קינדער פון די א‬ ‫אבן ק א‬ ‫‪.‬ה א‬ ‫אדער געהעריק‬ ‫ארג א‬ ‫אדער עסנוו א‬ ‫אשיצן‪ ,‬א‬ ‫אבן ב א‬ ‫אן ניט ה א‬ ‫זארגן וועגן די אנדערע קינדער וואס ט א‬ ‫ארעמקיאיט פון זייער עלטערן‬ ‫‪.‬קליידער וויאיל פון די א‬ ‫ארפעסטיקט וווינונג‬ ‫אבן קיין פ א‬ ‫פחות וואס ה א‬ ‫אדניק מש פ‬ ‫אווענ א‬ ‫ארגן וועגן אונדז די קינדער פון נ א‬ ‫זיי ז א‬ ‫אציונגען‬ ‫אל קהל ב א‬ ‫ארמ א‬ ‫אדער נ א‬ ‫ארט א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫אס‬ ‫אפעלקערונג‪ ,‬וו א‬ ‫פעס אין אונדזער ב א‬ ‫ארגן וועגן אונדז די קינדער פון מיעט גרו פ‬ ‫ארויף ‪, facing‬זיי ז א‬ ‫א‬ ‫אר דער סדר פון לעבן‬ ‫פינען עס שווער צו גלויבן עס ס נ א‬ ‫אל גע פ‬ ‫ארורטל‪ ,‬ז א‬ ‫אציע און פ א‬ ‫צו דיסקרימינ א‬ ‫אבלעמס לעבן‪ .‬זארגן וועגן די‬ ‫פר א‬ ‫פילן אויף זיאין אייגן וועלט ס פ‬ ‫אלץ זענען ביכולת צו ש פ‬ ‫אד א‬ ‫אז א‬ ‫און א‬ ‫פט שולן צו טרעפן זייער‬ ‫אך‪-‬יקווי פ‬ ‫אדינער שוו א‬ ‫קינדער וואס זענען נישט אין שולע אדער וואס ב א‬ ‫ארף‬ ‫‪.‬ד א‬ ‫פון רעליגיעז ינפלוענסעס און וואס זענען געלייקנט הילף‬ ‫אוועק פ‬ ‫זארגן וועגן די קינדער וואס זענען א‬ ‫אט‬ ‫אד פון ג א‬ ‫א א‬ ‫אטהערה א‬ ‫אל סדר און פ א‬ ‫א וניווערס א‬ ‫‪.‬צו דערגרייכן די אמונה אין א‬ ‫אבן די‬ ‫אסי ווען קינדער קענען נישט ה א‬ ‫אקר א‬ ‫פט פון אונדזער דעמ א‬ ‫מיר זענען זארגן וועגן דער צוקונ פ‬ ‫אטיאיטן זיכערהיאיט און גליק )רוזעוועלט ‪65) .(130 :1942‬‬ ‫אס איז אנערקענט ב א‬ ‫)זאכן וו א‬ ‫אבער‬ ‫אגן בייז מענטשן א‬ ‫ארבעט און דיין געדולד און ווי דו מיך ניט טר א‬ ‫ארבעט און דיין א‬ ‫איך וויסן דיין א‬ ‫אסטעס‪6) .‬‬ ‫אטש א‬ ‫פרובירן יענע וואס זיך זענען שליחים און זענען נישט לייערז א‬ ‫אבן שטעלן צו פ‬ ‫)ה א‬ ‫ארס פון דער‬ ‫אט א‬ ‫א רייניקונג פון זיכער סענ א‬ ‫אסן פ‪.‬ד‪.‬ר‪ .‬דורכפירן א‬ ‫אשל א‬ ‫אין ‪ 1938‬ער ב א‬ ‫אזיציע צו די ניו דיל‪ .‬איינער פון די‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אס האט געמאכט עטלעכע א‬ ‫ארטיי‪ ,‬וו א‬ ‫פ א‬ ‫אטיק פ‬ ‫אקר א‬ ‫דעמ א‬ ‫אקטער אין זיין בוך‬ ‫פורגעס איז געמאלדן דורך דיין ד א‬ ‫‪ :‬פ‬ ‫ארבינדן עס מיט‬ ‫אז רוזעוועלט קען פ א‬ ‫אענט א‬ ‫אזוי נ א‬ ‫ארדזש זיצן אויף דער בינע‪ ,‬א‬ ‫אר דזש א‬ ‫אט א‬ ‫מיט סענ א‬ ‫ארץ‬ ‫פ א‬ ‫ארשידן פ‬ ‫אר און פ א‬ ‫אט א‬ ‫אניסמס צווישן די סענ א‬ ‫אג א‬ ‫אנט א‬ ‫פרעזידענט ליסטעד די א‬ ‫אנט‪ ,‬דער פ‬ ‫דיין ה א‬ ‫אנד ווו‬ ‫אריל א‬ ‫אר אים ]‪ [...‬טור מ א‬ ‫אמלי געבעטן זיי נישט צו שטימען פ פ א‬ ‫פון די "ניו דיל" און ק א‬ ‫אר‬ ‫אט א‬ ‫אזיגן פון סענ א‬ ‫פלידיד די ב א‬ ‫פרעזידענט פ‬ ‫ארטיי איז ניט ווייניקער נוצלעך ‪ Millard‬פ‬ ‫פ א‬ ‫טידינגס‪ ,‬זיין פ‬ ‫אז די "רייניקונג" איז‬ ‫אט א‬ ‫פעלינג‪ .‬דער בלויז רעזולט א‬ ‫אמ פ‬ ‫אל ‪ Produced‬און ק א‬ ‫אז קיינמ א‬ ‫אר א‬ ‫אנק א‬ ‫ר א‬

‫)יקסטינגגווישט )מסינטירע‪59) .(111-112 :1946 ,‬‬ ‫א‬ ‫אז איר לינקס דיין ערשטער ליבע‪ .‬געדענקען ווי דעק א‬ ‫אבן דעם קעגן איר‪ ,‬א‬ ‫סטע‪í ,‬אבער איך ה א‬ ‫ארבעט‪ .‬אויב איר תשובה טאן‪ ,‬איך וועל קומען צו איר און‬ ‫תשובה און צוריקקומען צו די ערשטער א‬ ‫אר‬ ‫אלדס רוזעוועלט פ פ א‬ ‫אלט סק א‬ ‫ארט דיין ליאיכטער‪ (6) .‬סענטימעטער דעמ א‬ ‫אזיאיטיקן עס פון זיאין א‬ ‫ב א‬ ‫ארבעט‬ ‫אר זיין ווייב‪ ,‬און זיין פרי א‬ ‫אס קענען מיינען זיין ליבע פ פ א‬ ‫אזן זיאין ערשטער ליבע‪ ,‬וו א‬ ‫ארל א‬ ‫בעת פ פ א‬ ‫אמרע‬ ‫אזיציע אין וועלט מלחמה צווייטער‪ ,‬רוזעוועלט טורנס לעג א‬ ‫פ א‬ ‫אך די יו פ‬ ‫פון די "ניו דיל"‪ .‬זינט נ א‬ ‫אדוקציע‪ ,‬און צו צעשטערן זייער קעגנערס‬ ‫פר א‬ ‫‪.‬צו מלחמה פ‬ ‫ארבעט‪,‬‬ ‫אנע צו רוזעוועלט‪ ,‬אויב ער טוט נישט צוריקקומען צו זיאין א‬ ‫אק א‬ ‫אס א‬ ‫א סענטימעטער איז א‬ ‫ד א‬ ‫אר מיליטעריש זאכן‪ ,‬ינוועסטינג‬ ‫אבר א‬ ‫ארזעצן צו בלויז א‬ ‫אט דורך נעבעך אמעריקאנער און פ א‬ ‫אס ר א‬ ‫וו א‬ ‫ארבעט פון מלחמה‬ ‫אט אין דער מלחמה א‬ ‫אלע פון זייער שט א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫ארד(‬ ‫אדוקציע ב א‬ ‫פר א‬ ‫ארד )מלחמה פ‬ ‫אדוקציע ב א‬ ‫פר א‬ ‫אט פון דער מלחמה‪ ,‬די יו מלחמה פ‬ ‫א רעזולט א‬ ‫ווי א‬ ‫ארקס‪ ,‬חוץ בלויז די‬ ‫פובליק וו א‬ ‫אלע פ‬ ‫אמערקונג‪ :‬א‬ ‫אלע מעשים פון דער מדינה‪ .‬ב א‬ ‫אנד א‬ ‫מיד ב א‬ ‫פילו מיט די‬ ‫א פ‬ ‫אזוי א‬ ‫אלן בריקן‪ ,‬און א‬ ‫אן פון געפ פ א‬ ‫אקש א‬ ‫אנסטר א‬ ‫א ווי די ריק א‬ ‫אז א‬ ‫אל‪ ,‬א‬ ‫אלוט נויטפ א‬ ‫אבס א‬ ‫א‬ ‫ארבעט‪,‬‬ ‫אט א‬ ‫פריוו א‬ ‫ארבידדינג צו פ‬ ‫פעטער‪ ,‬ניי א סדר איז ארויס פ א‬ ‫ארד‪ .‬ש פ‬ ‫אמע פון די ב א‬ ‫אסק א‬ ‫פריערדיק ה א‬ ‫ארבעטן פון אנדערע מער וויכטיק צוועקן‬ ‫אלס און א‬ ‫אטערי א‬ ‫אין סדר נישט צו דיווערט מ א‬ ‫אמענדיד ‪ 28‬סעפטעמבער ‪) (1944‬הענריקוועס ‪. (47 :1966‬‬ ‫אן סדר ל‪ ,41-‬די א‬ ‫אטי א‬ ‫אנסערוו א‬ ‫)ק א‬ ‫))‪38‬‬ ‫אנע און ווי עס טוט נישט גיין צוריק‪ .‬דערנאך‬ ‫אק א‬ ‫אן איר ס א‬ ‫אד א‬ ‫אזוי משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אז איז‪ ,‬נעמט זיין לעבן‪ .‬סענטימעטער‬ ‫ארט פון רוזעוועלט‪ ,‬א‬ ‫אנד פון זיאין א‬ ‫פסט א‬ ‫אמ פ‬ ‫פנעמען די ל א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫א‬ ‫אזיאיטיקן זיין ליאיכטער‬ ‫אלט טייטן אים‪ ,‬צו ב א‬ ‫אג דורך דעם בריוו צו רוזעוועלט‪ ,‬וואס וו א‬ ‫אנז א‬ ‫סענדז דעם א‬ ‫אך‪ ,‬אין די סוף פון די‬ ‫אמ א‬ ‫אקע געהרגעט אפריל ‪ ,1945 ,12‬פון א‬ ‫ארט‪ ,‬ווי ט א‬ ‫פון זיאין א‬ ‫אדער ליאיכטער פ‬ ‫א‬ ‫אן די‬ ‫אטי א‬ ‫פיטול א‬ ‫א פ‬ ‫אל ק א‬ ‫צווייטע וועלט מלחמה ‪ .‬די ‪ 7‬מאי ‪ 1945‬איז געווען געחתמעט די גענער א‬ ‫פע אויף מאי ‪ .1945 20‬רוזעוועלט האט נישט‬ ‫א פ‬ ‫אר אין אייר א‬ ‫אנד‪ ,‬די מלחמה געענדיקט ג א‬ ‫דויטשל א‬ ‫אנע געמאכט‬ ‫אק א‬ ‫אז משיח מיכאל‪ ,‬מקיים די ס א‬ ‫ארשטיין א‬ ‫‪.‬פ פ א‬ ‫אציע פון רוזעוועלט איידער זיין טויט‬ ‫אקטער דערציילט אין זיין בוך‪ ,‬צו די קליניש סיטו א‬ ‫‪:‬דיין ד א‬ ‫אר‬ ‫אל השתדלות פ פ א‬ ‫אס א‬ ‫אל א‬ ‫אלט מענטש‪ ,‬וואס איז געווען ענדיורינג ק א‬ ‫אר‪ -‬א‬ ‫א ‪-63‬י א‬ ‫ער איז געווען א‬ ‫אבן‬ ‫אנטלי‪ .‬די געשעענישן ה א‬ ‫ארן‪ ,‬וואס האט אויסגעגעבן מער ווי צוויי חדשים צו הוסט ינסעס א‬ ‫י א‬ ‫אז אונדזער‬ ‫אנדערש‪ .‬מיר קען ‪ Fears‬געוויזן א‬ ‫אל ניט א‬ ‫ארץ קיינמ א‬ ‫ארק ה א‬ ‫אונדעד וויאיל זיאין שט א‬ ‫זענען ונפ א‬ ‫אס קען‬ ‫פעס וו א‬ ‫אדזש‪ ,‬עס איז געווען ע פ‬ ‫ארך כעמר א‬ ‫א מעגלעך מ א‬ ‫אר א‬ ‫ארעסעע עס‪ .‬ווי פ פ א‬ ‫אבער פ א‬ ‫ניט‪ ,‬א‬ ‫אדער פרי‬ ‫א ווי הויך בלוט דרוק א‬ ‫אז א‬ ‫אסעס‪ ,‬א‬ ‫אגן‪ .‬בלויז אין זעלטן ק א‬ ‫ארויסז א‬ ‫אמרע פ א‬ ‫נישט לעג א‬ ‫אל‬ ‫א צופ א‬ ‫א א‬ ‫אז א‬ ‫אכטן פון די מעגלעכקייט פון א‬ ‫אוסיס‪ ,‬קענען איר טר א‬ ‫אוסקלער א‬ ‫אטער א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫אוסיס‪ .‬זיין בלוט דרוק האט‬ ‫אוסקלער א‬ ‫אטער א‬ ‫אדער פרי א‬ ‫אן א‬ ‫פערטענש א‬ ‫רוזעוועלט האט קיין כיי פ‬ ‫אג ער איז געשטארבן‪ ,‬די דרוק איז געווען‬ ‫ארגן פון דעם ט א‬ ‫ארמינג‪ .‬די זייער מ א‬ ‫אל א‬ ‫אל געווען א‬ ‫קיינמ א‬ ‫א‬ ‫אל )מסינטירע‪ (59) .(244-245 :1946 ,‬אין דער ציאיט פון זיין טויט ער איז געווען א‬ ‫ארמ א‬ ‫נ א‬

‫אד טשעערפוללי מיט עטלעכע‬ ‫אט א‬ ‫ארטרעט‪ ,‬די ‪ 13,20‬און ער טש א‬ ‫פ א‬ ‫קינסטלער געמעל זיין פ‬ ‫אנגק אין די שטול‪ .‬ער איז‬ ‫פווייטיק און ס א‬ ‫א פ‬ ‫פליינד פון שטרענג ק א‬ ‫אמ פ‬ ‫פלוצלינג ק א‬ ‫אנז און פ‬ ‫אז א‬ ‫ק א‬ ‫אלעשט ביז ‪ 15.35‬ווען עס אויסגעגאנגען‬ ‫ארכ א‬ ‫‪.‬געבליבן פ א‬ ‫אג וועגן דעם טויט פון רוזעוועלט‬ ‫אנז א‬ ‫א א‬ ‫‪:‬אין זיין בוך אויף וועלט מלחמה וו טשערטשיל שרייבט א‬ ‫פרעזידענט שטארק דיסטורבעד‪ .‬עס איז ויסערגעוויינלעך ווי צו‬ ‫אנקיאיט פון דער פ‬ ‫די קר א‬ ‫פיזיש‬ ‫ארמז‪ .‬קיין מענטש אין ‪ ,10,000,000‬פ‬ ‫ארן פון ומרוען און סט א‬ ‫אלע די י א‬ ‫אנטקעגנשטעלנ עס א‬ ‫א‬ ‫א לעבן פון גיאיסטיק און פיזיש‬ ‫ארפן אין א‬ ‫פוו א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫פרובירן צו א‬ ‫אבן פ‬ ‫אלט ה א‬ ‫קעגן און געליימט‪ ,‬ווי ער וו א‬ ‫פרובירן‪ ,‬קיין איין‬ ‫אבן פ‬ ‫אלט ה א‬ ‫אנט סיכסעך‪ .‬קיין אין ‪ 10,000,000‬וו א‬ ‫אנגל און שווער און ינסעס א‬ ‫גער א‬ ‫פילן אויף עס און ווערן די‬ ‫ארמלי ש פ‬ ‫אבן שוין קענען צו קומען דעם קויל און וו א‬ ‫אלט ה א‬ ‫דור וו א‬ ‫אמף )טשערטשיל ‪18) .(70 :1954‬‬ ‫פיוטיד בעל פון די ק א‬ ‫אנדיס פ‬ ‫) א‬ ‫אקס פון דער‬ ‫אז רוזעוועלט איז געשטארבן אין העכסט קלימ א‬ ‫טאקע עס קען זיין האט געזאגט א‬ ‫אליטיק‬ ‫פ א‬ ‫אריטעט צו דירעקט די יו פ‬ ‫א ציאיט ווען מער איז דארף זיאין אויט א‬ ‫מלחמה און אין א‬ ‫ארבעט פון די‬ ‫אס די א‬ ‫אז איר ה א‬ ‫אבן אין דיין טויווע א‬ ‫)טשערטשיל ‪ (18) .(67 :1954‬אבער איר ה א‬ ‫אס‪6) .‬‬ ‫אס איך אויך ה א‬ ‫אנס‪ ,‬וו א‬ ‫איט א‬ ‫אל א‬ ‫)ניק א‬ ‫ארבעט פון די‬ ‫אס די א‬ ‫אך דער בריוו טעקסט סענטימעטער איז געשריבן‪ ,‬איך ה א‬ ‫אלד נ א‬ ‫ב א‬ ‫ארטיי( און‬ ‫פ א‬ ‫אליסט דיאיטש טוערס ' פ‬ ‫אסי א‬ ‫אל ס א‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫פ )נ א‬ ‫אסד פ‬ ‫אדער נ א‬ ‫אציס א‬ ‫אנס די נ א‬ ‫איט א‬ ‫אל א‬ ‫ניק א‬ ‫אר רוזעוועלט אין זיין זכרונות שרייבט‬ ‫אנ א‬ ‫אציס‪ .‬עלע א‬ ‫ארבעט פון די נ א‬ ‫אטעס די א‬ ‫רוזעוועלט אויך ה א‬ ‫אן‬ ‫אלט ט א‬ ‫אס ער וו א‬ ‫אכט ‪, Franklin‬וועגן וו א‬ ‫אן אין זיאין מ א‬ ‫אז ‪: Franklin‬מיט דייטשלאנד וו א‬ ‫אוועד א‬ ‫קר א‬ ‫אנז‬ ‫פל א‬ ‫אנגל‪ .‬איך געהערט אים דיסקוטירן פילע פ‬ ‫דייטשלאנד איז געווען אוממעגלעך צינגל ניי א גער א‬ ‫אנק‬ ‫אליטיז‪ .‬ער געד א‬ ‫פ א‬ ‫פרינסי פ‬ ‫אגמענטינג דייטשלאנד אין זייער פרי פ‬ ‫פילו די מעגלעכקייט פון פר א‬ ‫א פ‬ ‫און א‬ ‫אד אין די רוהר און ריטשט די‬ ‫אנטרייט א‬ ‫אנס א‬ ‫אכט איז ק א‬ ‫אז דייטשלאנד ס אינדוסטריעלע מ א‬ ‫א‬ ‫ארגיוד מיט הענרי‬ ‫אז געגנט‪ .‬בלי ער א‬ ‫אלירן פון א‬ ‫אנטר א‬ ‫אלע ק א‬ ‫אנ א‬ ‫אצי א‬ ‫אן אינטערנ א‬ ‫מעגלעכקייט פון א‬ ‫א מער‬ ‫אלע זיינע געדאנקען‪ ,‬כולל די מעגלעכקייט פון רידוסינג דייטשלאנד צו א‬ ‫או א‬ ‫ארגענטה א‬ ‫מ א‬ ‫אסטריז‬ ‫אוינג איר צו בלויז יקערדיק ינד א‬ ‫אל א‬ ‫אנגענהיאיט א‬ ‫ארג א‬ ‫אגריקולטורע ווי אין דער פ א‬ ‫אנט אויף א‬ ‫ריליי א‬ ‫אל‬ ‫פע עקאנאמיע טוט ניט איז קיינמ א‬ ‫א פ‬ ‫אז די מנוחה פון אייר א‬ ‫אט און ינשורינג א‬ ‫א זיך‪ -‬גענוג שט א‬ ‫צו א‬ ‫אג )י רוזעוועלט‪63) .(292 :1963 ,‬‬ ‫אר זיאין וווילט א‬ ‫אפענגיק אויף דייטשלאנד פ פ א‬ ‫) א‬ ‫אציס‬ ‫ארבעט פון די נ א‬ ‫סענטימעטער בלעטער דערציילט רוזעוועלט‪ ,‬וואס טוט ניט ווי די א‬ ‫אציע אין ‪,1943‬‬ ‫פער א‬ ‫א פ‬ ‫אה א‬ ‫ארר א‬ ‫אמ א‬ ‫אנס דיאיטש שטעט ווי האמבורג‪ ,‬ג א‬ ‫איט א‬ ‫אל א‬ ‫באהאנדלט ווי די ניק א‬ ‫א‬ ‫אמ א‬ ‫אנד‪ ,‬טוי א‬ ‫אס געהרגעט ‪ 80,000‬מענטשן‪ .‬בערלין אין דויטשל א‬ ‫אר צען טעג און צען נעכט‪ ,‬וו א‬ ‫פפ א‬ ‫כמעט מיט זיאין‬ ‫פירינג‪ ,‬פ‬ ‫א פ‬ ‫אצענט פון די שטעט זענען חרוב דיס א‬ ‫פר א‬ ‫אן‪ 99 ,‬פ‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫א אין י א‬ ‫אקי א‬ ‫און ט א‬ ‫אר‬ ‫אמבס פ פ א‬ ‫ארמס מיט פירעב א‬ ‫אמינג פירעסט א‬ ‫אט 'ס ב א‬ ‫אנק צו די שט א‬ ‫א ים פון פיאיער‪ ,‬ד א‬ ‫באוווינער אין א‬ ‫)‪ AIRCRAFT. (43‬טויזנטער פון‬ ‫ער וואס האט אויערן זאל הערן‪ ,‬וואס דער גייסט טוט זאגן צו די קהילות רוזעוועלט‪ ,‬דאס הייסט‪,‬‬ ‫אן‪,‬‬ ‫אמום‪ ,‬טלאטירא טרומ א‬ ‫פערג א‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל פ‬ ‫ארג א‬ ‫א וו א‬ ‫דערציילט זיך עפעסוס‪ ,‬סמירנ א‬

‫א לאם‪ ,‬בוש‬ ‫ארדעסד א‬ ‫פריז צו די געווינער‪ ,‬זאגט משיח מיכאל פון ‪ Philadelphia,‬ס א‬ ‫א פ‬ ‫לאאדיקיע‪ .‬ווי א‬ ‫אט די‬ ‫אז איז אין דעם האר פון הימל ג א‬ ‫אס וועט געבן צו עסן פון די בוים פון לעבן א‬ ‫אן וו א‬ ‫אד א‬ ‫נעב א‬ ‫אטער‬ ‫‪.‬אייביק פ פ א‬ ‫אגט‬ ‫אט געז א‬ ‫אזוי ה א‬ ‫א שריאיבן‪ :‬א‬ ‫א‪ .‬דער מלאך פון די קהילה פון סמירנ א‬ ‫בריוו צו די קהילה פון סמירנ א‬ ‫אבער געקומען צוריק צו לעבן‪ .‬איך וויסן דיין‬ ‫דער ערשטער און די לעצטע‪ ,‬וואס איז געווען טויט א‬ ‫אגן זיי‬ ‫אספעמי פון יענע וואס ז א‬ ‫אך איר צו זיין ריאיך‪ .‬איך אויך וויסן די בל א‬ ‫ארעמקיאיט‪ ,‬נ א‬ ‫נויט און דיין א‬ ‫אס‬ ‫אקן פון וו א‬ ‫א שול פון ששטן‪ .‬דו זאלסט נישט זיין דערשר א‬ ‫אר א‬ ‫זענען אידן און זענען ניט‪ .‬זיי זענען נ א‬ ‫אל זיין‬ ‫ארפן עטלעכע פון איר אין טורמע‪ ,‬און איר וועט איר ז א‬ ‫איר וועט ליאידן‪ .‬דער שטן וועט וו א‬ ‫א קרוין פון לעבן‪ .‬ווער‬ ‫ארעס צען טעג‪ .‬זייט דו געטריי א צו טויט‪ ,‬און איך וועל געבן דיר א‬ ‫אווען צ א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫אטן דורך די רגע‬ ‫אנטו די קהילות‪ .‬די געווינער ניט ש א‬ ‫איטה א‬ ‫אס די גייסט ס א‬ ‫האט אויערן‪ ,‬זאל הערן וו א‬ ‫)טויט )יוחנן‪6) .(1443 :2001 ,‬‬ ‫א דערציילט יוחנן צו שריאיבן צו‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫א‪ .‬לוי א‬ ‫אן פון די בריוו צו די קהילה פון סמירנ א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫א‬ ‫אגט דער ערשטער ‪ Getúlio‬דעם מלאך פון סמירנ א‬ ‫אט געז א‬ ‫אזוי ה א‬ ‫אס קהילה‪ ,‬א‬ ‫ארג א‬ ‫ארנעלעס וו א‬ ‫ד א‬ ‫אבער געקומען צוריק צו לעבן‪ .‬איך וויסן דיין נויט און דיין‬ ‫און די לעצטע‪ ,‬וואס איז געווען טויט‪ ,‬א‬ ‫אך משיח געווארן‬ ‫אס נ א‬ ‫ארג א‬ ‫פויער ס זון מיגועל וו א‬ ‫אטש ריאיך פ‬ ‫אך איר צו זיין ריאיך‪ .‬כ א‬ ‫ארעמקיאיט‪ ,‬נ א‬ ‫א‬ ‫אגן זיי זענען אידן און זענען ניט בלויז‬ ‫אספעמי און ליגט פון די וואס ז א‬ ‫נעבעך‪ .‬דערנאך רעדט פון בל א‬ ‫פן‬ ‫אץ גערו פ‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫אס די מרידה פון לוסיפער‪ ,‬אין אונדזער סיסטעם פון פ‬ ‫א שול פון ששטן‪ .‬ששטן בעש א‬ ‫א‬ ‫ארץ פון די‬ ‫ארטלעך דורך די ק א‬ ‫אנטוו א‬ ‫אר א‬ ‫אס די מרידה פ א‬ ‫א סיסטעם‪ .‬עס איז געווען בעש א‬ ‫אני א‬ ‫אט א‬ ‫ס א‬ ‫אקקוסער פון די ברידער‪ ,‬און איז געווען אויך דער איינער וואס‬ ‫פן דעם א‬ ‫אזוי עס איז גערו פ‬ ‫ריבעלז‪ ,‬א‬ ‫אטער און משיח מיכאל‪ .‬דער‬ ‫אט אונדזער האר די אייביק פ פ א‬ ‫אנשט א‬ ‫אטור א‬ ‫אז דינען נ א‬ ‫אסעד א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫אס איז איידער די שטול פון משיח מיכאל‪ ,‬איז געגעבן די רעבעלס לוסיפער‬ ‫גייסט פון שכל‪ ,‬וו א‬ ‫אס ציאיט‬ ‫ארג א‬ ‫אנס וו א‬ ‫אזילי א‬ ‫אזוי די בר א‬ ‫אלין( צו הערשן‪ ,‬א‬ ‫)היטלער(‪ ,‬ששטן )וויליאם וו(‪ ,‬דער שטן )סט א‬ ‫אטער‪ .‬זיי ליבע דער ציטירטן ריבעלז‬ ‫אניידן פ פ א‬ ‫פינג משיח מיכאל און זיינע ג א‬ ‫ארשי פ‬ ‫אט פון וו א‬ ‫אנשט א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫אלין טיאיוול וועט‬ ‫אס וועט ליאידן‪ .‬סט א‬ ‫אקן פון וו א‬ ‫אס נישט זיין דערשר א‬ ‫ארג א‬ ‫סענטימעטער דערציילט וו א‬ ‫א נויט צען טעג‬ ‫אבן א‬ ‫ארפן אין טורמע עטלעכע צווישן זייער צווישן‪ ,‬און ער וועט ה א‬ ‫‪.‬וו א‬ ‫א אויך סענטימעטער דילז מיט די‬ ‫א ס זייער צרה‪ .‬ד א‬ ‫אס; ד א‬ ‫ארג א‬ ‫אר די גייסט פון אונדזער האר‪ ,‬וו א‬ ‫פפ א‬ ‫אס‪ .‬טעג צווישן ‪ 5‬אויגוסט‬ ‫אנעלעיר א‬ ‫אס ט א‬ ‫אמינג פון די ג א‬ ‫אס ס לעבן ווען די ב א‬ ‫ארג א‬ ‫לעצט טעג וו א‬ ‫א‪) ,‬ערשטע‬ ‫אסערד א‬ ‫אס ל א‬ ‫ארל א‬ ‫אליטיקער ק א‬ ‫פ א‬ ‫אליסט און פ‬ ‫אלן אויף די זשורנ א‬ ‫אפ א‬ ‫אג פון די ב א‬ ‫‪ ,1954‬ט א‬ ‫פיס און געהרגעט אין‬ ‫אז געשלאגן אים אין די פ‬ ‫אלין דער שטן( א‬ ‫פער פון סט א‬ ‫א פ‬ ‫אזוי ווערש א‬ ‫אמוניסט א‬ ‫ק א‬ ‫אטיש היטן און ‪ 24‬אויגוסט ‪ ,1954‬די‬ ‫א שט א‬ ‫אוטיקס און געשלאגן א‬ ‫אנ א‬ ‫אער א‬ ‫אז פון א‬ ‫פט רובעם וו א‬ ‫הוי פ‬ ‫א‬ ‫אד א‬ ‫אזיצער פון די ציאיטונג "טריבונ א‬ ‫א איז געווען די ב א‬ ‫אסערד א‬ ‫ארד‪ .‬ל א‬ ‫אס ס זעלבסטמ א‬ ‫ארג א‬ ‫אג פון וו א‬ ‫ט א‬ ‫אל '‪ ,‬געגרינדעט דורך קליין‪,‬‬ ‫פיין קעגן די ציאיטונג' לעצטע מ א‬ ‫אמ פ‬ ‫א טיף ק א‬ ‫אז באווויגן א‬ ‫א' א‬ ‫פרענס א‬ ‫ימ פ‬ ‫אס‪,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אסעס פון וו א‬ ‫אלן אין די גוט גר א‬ ‫אינער‪ ,‬וואס האט געפ פ א‬ ‫אליסט געהייסן שמואל וו א‬ ‫א זשורנ א‬ ‫דורך א‬ ‫או‬ ‫ארם אין ס א‬ ‫אז ‪ Borja‬ווען זיין גלות פריאיוויליקער אין יטו פ א‬ ‫פט וו א‬ ‫אל; הוי פ‬ ‫אן ס א‬ ‫אנדע ט א‬ ‫א גר א‬ ‫אין רי א‬

‫אלי צוזאמען מיט דריי א‬ ‫אנטער א‬ ‫אל א‬ ‫א דערלאנגט דעם וו א‬ ‫אסערד א‬ ‫אלן אויף ל א‬ ‫אפ א‬ ‫אב א‬ ‫שרעקעדיק פון א‬ ‫אץ פון‬ ‫פייל א‬ ‫אן פ‬ ‫‪ AIRCRAFT:‬יונגערמ א‬ ‫אר מענדעס דע ‪ Getúlio‬די‬ ‫אסן צו נעמען ענינים אין זייער אייגן הענט‪ .‬דירעקט א‬ ‫אשל א‬ ‫אנהענגערס ב א‬ ‫א‬ ‫ארי א‬ ‫אגדזשעסטיד גרעג א‬ ‫אדי ס א‬ ‫אל א‬ ‫אלד א‬ ‫אן עווו א‬ ‫אנגרעססמ א‬ ‫איס און ק א‬ ‫אר א‬ ‫פט פון די ‪ Fortunato,‬מ א‬ ‫הוי פ‬ ‫א ‪...‬‬ ‫אסערד א‬ ‫ארגן" פון ל א‬ ‫אל היטן‪ ,‬וואס איז געווען זיין פליכט צו "נעמען ז א‬ ‫אדענטש א‬ ‫פרעז א‬ ‫פ‬ ‫אוונסט צו‬ ‫א ‪ Getúlio,‬ונבעקנ א‬ ‫אסערד א‬ ‫אטע ל א‬ ‫אססינ א‬ ‫אסס א‬ ‫אגן מענטש צו א‬ ‫אן של א‬ ‫אכמ א‬ ‫אפ א‬ ‫עריינדזשד א‬ ‫ארע‪175-176 : 2000 ,‬‬ ‫‪)).‬סקידמ א‬

‫אץ זענען ‪ ,FIRED‬היטטינג‬ ‫א ביסל ש א‬ ‫א בנין‪ ,‬א‬ ‫אסערד א‬ ‫אנט פון ל א‬ ‫פט אין פר א‬ ‫א פ‬ ‫אשין סט א‬ ‫ווען די מ א‬ ‫אס איז‬ ‫אקסי וו א‬ ‫אט א‬ ‫אל אנטרונען אין א‬ ‫אז‪ .‬די קרימינ א‬ ‫פט וו א‬ ‫ארד די הוי פ‬ ‫פיס‪ ,‬און מ א‬ ‫א אויף פ‬ ‫אסערד א‬ ‫ל א‬ ‫אנטלויפן‪.‬‬ ‫א היטן איידער ער קען א‬ ‫אד דורך א‬ ‫אבער איז געווען ווונד א‬ ‫אר אים‪ ,‬א‬ ‫געווען ווארטן פ פ א‬ ‫א געשריבן‪ [...] :‬איך‬ ‫אסערד א‬ ‫אנגעפילט די בלעטער פון צייטונגען‪ .‬ל א‬ ‫ארברעכן א‬ ‫ניאיעס פון די פ א‬ ‫אשיצער פון‬ ‫ארברעכן‪ .‬עס איז דער ב א‬ ‫אר דעם פ א‬ ‫ארטלעך פ פ א‬ ‫אנטוו א‬ ‫אר א‬ ‫אשולדיקן איין מענטש פ א‬ ‫ב א‬ ‫פן ‪Getúlio‬‬ ‫אכט‪ .‬דעם מענטש איז גערו פ‬ ‫פילן ווי היאינט ביי א נ א‬ ‫פיוניטי גיט זיי מוט צו ש פ‬ ‫גנבים‪ ,‬וועמענס ימ פ‬ ‫אס )דוללעס ‪(27) .(337 :1967‬‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫ארי ‪:Fortunato‬‬ ‫אנען פון גרעג א‬ ‫אס אין אפריל ‪ ,1941‬מאכט דערמ א‬ ‫ארג א‬ ‫אגבוך פון וו א‬ ‫אטעס פון דער ט א‬ ‫נ א‬ ‫ארי‪,‬‬ ‫פט פון די סעקוריטי סערוויס‪ ,‬און גרעג א‬ ‫אניקק‪ ,‬הוי פ‬ ‫פט וו א‬ ‫אנץ צווישן די הוי פ‬ ‫אגרימ א‬ ‫טענות און דיס א‬ ‫אוזד פון‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫אטש ק א‬ ‫ארד‪ ,‬כ א‬ ‫פערזענלעך ג א‬ ‫ארד‪ .‬דעם פ‬ ‫פערזענלעך ג א‬ ‫אנדער פון די פ‬ ‫אמ א‬ ‫ק א‬ ‫א גרונט‬ ‫אר מיר א‬ ‫אוועק‪ ,‬איז פ פ א‬ ‫אר שיקן א‬ ‫אד מענטשן און געטריי א וואס פילן נעבעכדיק פ פ א‬ ‫אקייט א‬ ‫דעד א‬ ‫אס‪(84) .(389 :1995 ,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אן )וו א‬ ‫אד כענטשמ א‬ ‫אונד א‬ ‫אן ניט ווי גיין סער א‬ ‫ארלעגנהיאיט‪ .‬איך ט א‬ ‫פון פ א‬ ‫אסטערמיינד פון די‬ ‫פונען די קיללערס און די מ א‬ ‫אנז גע פ‬ ‫אגייש א‬ ‫די יבערבליק און מויז ינוועסט א‬ ‫פערזענלעך וועכטער‬ ‫פ פון זיין פ‬ ‫א פ‬ ‫פערזענלעך וועכטער; די ק א‬ ‫ארברעכן‪ ,‬צווישן מיטגלידער פון זיין פ‬ ‫פ א‬ ‫ארברעכן‪ ,‬מיט די געלט‬ ‫אסטערמיינד פון די פ א‬ ‫אטעטע‪ ,‬ווי די מ א‬ ‫אץ זיך ק א‬ ‫אל א‬ ‫פ א‬ ‫פט ין דער פ‬ ‫א פ‬ ‫איז טר א‬

‫פונען‬ ‫אל נומערן גע פ‬ ‫פיר געלט‪ ,‬דער זעלביקער סירי א‬ ‫א פ‬ ‫פ א‬ ‫אס איז‪ ,‬פ‬ ‫אלט צו דעם קיללערס‪ ,‬וו א‬ ‫אצ א‬ ‫ב א‬ ‫אויף די קיללערס ווען ערעסטיד‪.‬‬ ‫אן פון ינקווירי‪:‬‬ ‫אמיש א‬ ‫פט פון די ק א‬ ‫אנעל ‪ ,Adil‬הוי פ‬ ‫אל א‬ ‫פץ פון די לעצט מעלדונג פון ק א‬ ‫עקסער פ‬ ‫אס‪.‬‬ ‫אל א‬ ‫פ א‬ ‫אטעטע פ‬ ‫א קעסיידערדיק‪ ,‬די ק א‬ ‫אז די ‪ facts‬אנגעוויזן‪ ,‬ווי א‬ ‫אנס ביטניי א שטענדיק א‬ ‫]‪ [...‬די גייד א‬ ‫אנדלונג‪ ,‬ווען מיר‬ ‫ארה א‬ ‫אן פון די פ א‬ ‫אנטיניוייש א‬ ‫אווע צושטאנדן די ק א‬ ‫פילו טשיק א‬ ‫א פ‬ ‫און עס איז געווען א‬ ‫אגד צו די זעלבע‬ ‫פילו דר א‬ ‫א פ‬ ‫פלוצלינג אונדז א‬ ‫זענען משמעות דייווערטיד פון דעם קורס‪ ,‬דער ‪ facts‬פ‬ ‫אדי‪,‬‬ ‫אל א‬ ‫אלד א‬ ‫אל פון מר ד"ר עווו א‬ ‫א משל‪ ,‬מיר געדענקען די פ א‬ ‫אס‪ .‬צו ציטירן א‬ ‫אל א‬ ‫פ א‬ ‫אטעטע פ‬ ‫אץ‪ :‬ק א‬ ‫פל א‬ ‫פ‬ ‫אס‪.‬‬ ‫אל א‬ ‫פ א‬ ‫אל פ‬ ‫פרעסידענטי א‬ ‫אנרילייטיד צו די פ‬ ‫אל און משמעות א‬ ‫אלווד אין דער פ א‬ ‫עמעס ינוו א‬ ‫אנעווען ין די‬ ‫פל א‬ ‫אט האט זיאין פ‬ ‫פוט א‬ ‫אז דעם דע פ‬ ‫אגן א‬ ‫אנס געצויגן און געקומען צו די ז א‬ ‫אטי א‬ ‫ינוועסטיג א‬ ‫פרעזידענט‪ ,‬און‪,‬‬ ‫אלט די פ‬ ‫ארד דעמ א‬ ‫אדיג א‬ ‫פ פון אייגן צימער פון די ב א‬ ‫א פ‬ ‫אס‪ ,‬די ק א‬ ‫אל א‬ ‫פ א‬ ‫אל פ‬ ‫פרעסידענטי א‬ ‫פ‬ ‫אט די‬ ‫אל ג א‬ ‫א געזאגט היטן‪ .‬אין קורץ‪ ,‬ער קיינמ א‬ ‫אוו א‬ ‫פענדי א‬ ‫אס איז טערריפיינג‪ ,‬עסטי פ‬ ‫פילו מער‪ ,‬וו א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫ארברעכן איז‬ ‫אס‪ ,‬ווו די פ א‬ ‫אל א‬ ‫פ א‬ ‫אל פ‬ ‫פרעסידענטי א‬ ‫אוועק פון די פ‬ ‫אך א‬ ‫אנפרעג מ א‬ ‫אליציי א א‬ ‫פ א‬ ‫מיליטעריש פ‬ ‫אס‬ ‫אל א‬ ‫פ א‬ ‫אטעד געדינט אין דער פ‬ ‫פליק א‬ ‫אלע אנדערע ימ פ‬ ‫אלווד ]‪ [...‬א‬ ‫אננעד און ריז א‬ ‫פל א‬ ‫אדזשד‪ ,‬פ‬ ‫ינקער א‬ ‫ארט פון דער ערשטער‬ ‫אלערז און‪ ,‬סיי א ווי סיי א‪ ,‬זיי געניצט די וווינ א‬ ‫אדער זענען זיאין רעגי א‬ ‫א‬ ‫פילו קרובים פון די ערשטע‬ ‫א פ‬ ‫אנס"‪ .‬א‬ ‫אטי א‬ ‫פער א‬ ‫א פ‬ ‫אזע פון א‬ ‫אן ווי "ב א‬ ‫אצי א‬ ‫אטע פון די נ א‬ ‫אגיסטר א‬ ‫מ א‬ ‫אז עס איז‬ ‫ארשונג און געקומען צו די חידוש דערגייונג א‬ ‫אלווד אין די ויספ א‬ ‫פרעזידענט זענען ינוו א‬ ‫פ‬ ‫אס‬ ‫ארג א‬ ‫אריטיסם" ‪ -‬זיאין ברודער‪ ,‬הער בנימין וו א‬ ‫אוו א‬ ‫פערזענלעך פ א‬ ‫א שולדיק מודה " פ‬ ‫געווען צווישן זיי א‬ ‫אד הענריקוועס ‪(38) .( 333 :1966‬‬ ‫)‪ Adil‬סייט א‬ ‫ארברעכן‪ ,‬ווען ער‬ ‫אר מודה צו די פ א‬ ‫א ‪ ,Fortunato‬נ א‬ ‫ארי א‬ ‫פט פון די וועכטער גרעג א‬ ‫ערעסטיד די הוי פ‬ ‫אוטיקס‪ ,‬ווו ער איז‬ ‫אנ א‬ ‫אער א‬ ‫אקס פון א‬ ‫אר א‬ ‫אקענענ אין זיאין צעל אין די ב א‬ ‫א שווינדל ציאיטונג‪ ,‬ב א‬ ‫לייענען א‬ ‫פרעס טריבונע‪ ,‬האט געזאגט‪:‬‬ ‫פ פון די פ‬ ‫א פ‬ ‫גענומען‪ ,‬די ק א‬ ‫אנינג דיין ‪ Friends‬אין‬ ‫אנד א‬ ‫אב א‬ ‫אס אנטרינען אין די ‪ Montevideo‬א‬ ‫ארג א‬ ‫א וו א‬ ‫בעדזש א‬ ‫איד‬ ‫אוו א‬ ‫פרעזידענט פלעעס צו א‬ ‫אנגער שעה‪ .‬ברודער פון דעם פ‬ ‫ד א‬ ‫]‪[...‬‬ ‫אקס‬ ‫אר א‬ ‫א טיש אין די ב א‬ ‫אל‪ ,‬אויף א‬ ‫אדער דורך צופ א‬ ‫אנטלי א‬ ‫אדווערט א‬ ‫אזוי ינ א‬ ‫דאס ציאיטונג איז לינקס א‬ ‫אגן‪ .‬עס‬ ‫פסט! עס אנגעהויבן צו ז א‬ ‫א פ‬ ‫אל א‬ ‫ארי לייענען‪ .‬ווען לייענען‪ ,‬ק א‬ ‫אלעריע‪ ,‬און גרעג א‬ ‫אר ג א‬ ‫אריד א‬ ‫ק א‬ ‫אס‪ .‬שטענדיק‬ ‫ארג א‬ ‫א וו א‬ ‫אל אנגענומען ינקרימינירן בעדזש א‬ ‫איז מיר‪ ,‬אאז"ו ו‪ ,‬אאז" ו ו אבער קיינמ א‬ ‫א‪,‬‬ ‫אסערד א‬ ‫אלט )ל א‬ ‫א האט בלויז געקענט דעמ א‬ ‫אז בעדזש א‬ ‫אז ‪ Getúlio‬האט ניט וויסן און א‬ ‫מיינטיינד א‬ ‫‪(49) .(138 :1977‬‬ ‫אס; די‬ ‫ארג א‬ ‫אז געליטן וו א‬ ‫פט ציטערן א‬ ‫אז אנדערן הוי פ‬ ‫א ‪ Neves‬זאגט א‬ ‫אנקרעד א‬ ‫זיין מיניסטער די ציאיט ט א‬ ‫ארד פון‬ ‫אדיג א‬ ‫פט פון די ב א‬ ‫א און זיאין שייכות מיט די הוי פ‬ ‫אנעק א‬ ‫אציונג צו זיין זון מ א‬ ‫טעג איז אין ב א‬ ‫ארי ‪.Fortunato‬‬ ‫אס‪ ,‬גרעג א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫ארק‬ ‫פ‪ ,‬שט א‬ ‫א פ‬ ‫אנעל קל א‬ ‫אצי א‬ ‫פ‪ ,‬עמ א‬ ‫א פ‬ ‫א גרויס קל א‬ ‫אקע האט א‬ ‫איצט‪ ,‬אין דעם ינטעררעגנום‪ ,‬ער ט א‬ ‫אר‬ ‫ארם פ פ א‬ ‫אלד די פ א‬ ‫א האט ס א‬ ‫אנעק א‬ ‫אז די מ א‬ ‫אנווינסט א‬ ‫אז ס ווען ער איז געווארן ק א‬ ‫פ‪ .‬א‬ ‫א פ‬ ‫אליש קל א‬ ‫אר א‬ ‫מ א‬

‫פ‪ .‬ער האט ניט גלויבן‪ ,‬ער געשיקט‬ ‫א פ‬ ‫אל קל א‬ ‫אדזשיק א‬ ‫אל א‬ ‫א ריזיק סייק א‬ ‫ארט ער האט א‬ ‫ארי‪ .‬פון ד א‬ ‫גרעג א‬ ‫א טיף‬ ‫א אנגעקומען און באשטעטיקט ער האט א‬ ‫אנעק א‬ ‫א אויסלאנד‪ ,‬און ווען די מ א‬ ‫אנעק א‬ ‫די מ א‬ ‫אקלע ]‪[...‬‬ ‫אקלי אויף די ערעוו פון די דעב א‬ ‫אקט א‬ ‫פר א‬ ‫אליש‪ ,‬עס פ‬ ‫אר א‬ ‫אפפעקטיווע‪ ,‬מ א‬ ‫גערודער פון א‬ ‫אס‪(50) .(40 : 1986 ,‬‬ ‫אמ א‬ ‫א‪ ,‬ר א‬ ‫)לימ א‬ ‫אריכט פון דעם קאמיטעט‬ ‫אב א‬ ‫ארד‪ ,‬און לייענען א‬ ‫די אויגוסט ‪ ,1954 ,21‬דריי א טעג פון זיאין זעלבסטמ א‬ ‫אס‪ ,‬וואס‬ ‫ארג א‬ ‫פט איז הער לוטער וו א‬ ‫אז די הוי פ‬ ‫אריכט זאגט א‬ ‫אס האט שוין באשלאסן‪ ,‬די ב א‬ ‫אויף וו א‬ ‫פיוניטי ‪(56) .‬‬ ‫אלט ענשור זייער ימ פ‬ ‫אטי וו א‬ ‫אמענערי ימיונ א‬ ‫ארל א‬ ‫פ א‬ ‫שטיצט דורך זיאין פ‬ ‫אכט אין‬ ‫ארי מ א‬ ‫אנ א‬ ‫פעדיטי א‬ ‫אן עקס פ‬ ‫אזילי א‬ ‫אט דזשוינד די ‪ ,BEF‬בר א‬ ‫פוט א‬ ‫אקטער און דע פ‬ ‫אס ד א‬ ‫ארג א‬ ‫לוטער וו א‬ ‫אקקוררעד‬ ‫אס א‬ ‫ארג א‬ ‫אס איז‪ ,‬ווען אין די מיטל פון וו א‬ ‫אס‪ ,‬וו א‬ ‫ארג א‬ ‫אסט זון פון וו א‬ ‫איטאליע‪ ,‬איז די עלד א‬ ‫אליציי א‬ ‫פ א‬ ‫פן די פ‬ ‫אט ער גערו פ‬ ‫ארד‪ ,‬ה א‬ ‫אס טעג איידער זיאין זעלבסטמ א‬ ‫ארג א‬ ‫אנז‪ .‬וו א‬ ‫אלייש א‬ ‫אנז און טריבי א‬ ‫פריז א‬ ‫פ‬ ‫אס באקומען‬ ‫ארג א‬ ‫אפיס‪ ,‬און וו א‬ ‫ארויס די א‬ ‫אליציי א געווארט א‬ ‫פ א‬ ‫פט פון פ‬ ‫פט און זיין זון לוטער‪ ,‬דער הוי פ‬ ‫הוי פ‬ ‫אלווד אין די‬ ‫אטעד אים וועגן צי ער איז געווען ינוו א‬ ‫אג א‬ ‫אס ינטערר א‬ ‫אמט זיאין לוטער זון‪ ,‬וו א‬ ‫אין זיין א‬ ‫אז לוטער‪,‬‬ ‫אדווייזערז אין דער ציאיט‪ ,‬דערקלערט א‬ ‫אס א‬ ‫ארג א‬ ‫אס דיין קינד דינייז‪ .‬וו א‬ ‫אלן‪ ,‬וו א‬ ‫אפ א‬ ‫ב א‬ ‫אלט זיין ערעסטיד‪.‬‬ ‫אז ער וו א‬ ‫אטער א‬ ‫אר זיאין פ פ א‬ ‫אשולדיקן פ פ א‬ ‫אנגענומען די ב א‬ ‫אגעגעניש‬ ‫אל ב א‬ ‫א מיניסטירי א‬ ‫אנווין א‬ ‫אס אין די פרי שעה פון ‪ 24‬אויגוסט ‪ ,1954‬אין ‪ ,01:00‬ק א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫א ‪,Almeida‬‬ ‫אמ ‪é‬ריק א‬ ‫אסע א‬ ‫פחה‪ .‬לויט צו דזש א‬ ‫אס מש פ‬ ‫ארג א‬ ‫אלע באדינער און וו א‬ ‫אדינער א‬ ‫אס ב א‬ ‫אין וו א‬ ‫אגעגעניש דעם וועג‪:‬‬ ‫אס געענדיקט די ב א‬ ‫ארג א‬ ‫איינער פון זיינע באדינער אין זיין בוך 'מיר און זיי'; וו א‬ ‫פרעזידענט געענדיקט די‬ ‫ארוט לופט‪ ,‬די ווייך‪-‬גערעדט‪ ,‬דער פ‬ ‫מיט דער זעלביקער קוק רויק‪ ,‬ב א‬ ‫אז איך‬ ‫אגעגעניש מיט די ינסיסיווע ווערטער "ווי ניט ריטשט קיין מסקנא‪ ,‬איך דערקלערן א‬ ‫ב א‬ ‫אמ‬ ‫פינען מיין טויט גוף ") א‬ ‫אסע מיר‪ ,‬גע פ‬ ‫פ א‬ ‫אננעמען די דערלויבעניש‪ .‬אבער אויב זיי קומען צו דע פ‬ ‫א‬ ‫א ‪(1) (151 :1978‬‬ ‫‪é‬ריק א‬ ‫א‬ ‫אנקרעד א‬ ‫אד דעם זיצונג ט א‬ ‫אטענד א‬ ‫לויט צו זיין מיניסטער‪ ,‬די ציאיט און וואס א‬ ‫א‬ ‫אז געטולי א‬ ‫אן אינטערוויו באגלייט אין ‪ ;1984‬ער האט געזאגט אויף דעם געלעגנהיאיט א‬ ‫‪ ,Neves‬אין א‬ ‫אל באגעגנט זיין מיניסטעריום‬ ‫איבער די ציאיט פון רעגירונג עלעקטעד דורך די מענטשן‪ ,‬קיינמ א‬ ‫אמען‪:‬‬ ‫צוז א‬ ‫אס די גאנצע ציאיט איך‬ ‫אל בעש א‬ ‫אמ א‬ ‫אר באגעגנט א‬ ‫אנץ עס נ א‬ ‫אג א‬ ‫טן ‪ [...] -‬איצט די מיניסטעריום ווי א‬ ‫אגעגעניש‪.‬‬ ‫אטיק ב א‬ ‫אמ א‬ ‫אז דר א‬ ‫איז געווען מיניסטער‪ .‬ך ל ‪ -‬איז א‬ ‫אס‪(50) .(53 :1986 ,‬‬ ‫אמ א‬ ‫א‪ ,‬ר א‬ ‫אגעגעניש )לימ א‬ ‫אטיק ב א‬ ‫אמ א‬ ‫טן ‪ -‬די דר א‬ ‫אס; מיט זיין‬ ‫ארג א‬ ‫אנטוישונג וו א‬ ‫א גרויס א‬ ‫אגעגעניש איז געווען א‬ ‫אז דעם ב א‬ ‫א ‪ ,Neves‬זאגט א‬ ‫אנקרעד א‬ ‫ט א‬ ‫אגעגעניש‪:‬‬ ‫פץ פון די ב א‬ ‫אג עקסער פ‬ ‫אל א‬ ‫מיליטעריש באדינער און ‪ plays‬זיי די א‬ ‫אווי צו דיין עקססעללענסי‪[...] .‬‬ ‫אל ווידער די נויט נ א‬ ‫אמ א‬ ‫פרעזידענט‪ ,‬א‬ ‫אזוי‪" :‬הער פ‬ ‫אווי געזאגט א‬ ‫די נ א‬ ‫אך‪" :‬אויב דיין עקססעללענסי‪.‬‬ ‫אז ז א‬ ‫א איז א‬ ‫"עס איז געווען ווי ער אנגעהויבן גערעדט‪ .‬און זענ ‪ó‬בי א‬ ‫אכצן‬ ‫אדער א‬ ‫אדשעד וויאיל זיבעצן א‬ ‫אבער עס וועט זיין בל א‬ ‫ארדערס‪ ,‬איך מקיים‪ ,‬א‬ ‫שיקן וויאיטערדיק א‬ ‫אס‪(50) .(39 :1986 ,‬‬ ‫אמ א‬ ‫א‪ ,‬ר א‬ ‫אדיר ")לימ א‬ ‫א פון בריג א‬ ‫אניפעסט א‬ ‫אבן דזשוינד די מ א‬ ‫אלס ה א‬ ‫גענער א‬

‫אגעד‬ ‫אגרעסיוו געזונט פון קולות און דזשעערס‪ .‬ענר א‬ ‫א א‬ ‫אטעטע‪ ,‬א‬ ‫אס פון ק א‬ ‫פ די ג א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫קומט א‬ ‫אט די פרי שעה פון אויגוסט ‪:24‬‬ ‫א ריזיק וויינען ז א‬ ‫אץ‪ .‬עס איז א‬ ‫אל א‬ ‫פ א‬ ‫ארומיק די פ‬ ‫פעס א‬ ‫גרו פ‬ ‫אז ‪(67) .(16 :1957‬‬ ‫א! )קוועיר א‬ ‫א! די געטולי א‬ ‫ די געטולי א‬‫ארדענס‪ ,‬צוזאמען די‬ ‫אט פון מלחמה‪ .‬אין די ג א‬ ‫אדר א‬ ‫א קליין קוו א‬ ‫אס אין א‬ ‫אל א‬ ‫פ א‬ ‫ביסלעכוויאיז ווערט די פ‬ ‫פלוייז‬ ‫אגז עריינדזשד אין די עקן‪ .‬כל עמ פ‬ ‫אנדב א‬ ‫טרונקס פון ביימער‪ ,‬טרענטשעס זענען מחיה מיט ס א‬ ‫אנז זענען צעשיקט צו מענטשן‬ ‫אנט ג א‬ ‫אנז און ה א‬ ‫פ א‬ ‫אטיק ווע פ‬ ‫אמ א‬ ‫אט א‬ ‫ארמד מיט א‬ ‫אס זענען א‬ ‫אל א‬ ‫פ א‬ ‫פון די פ‬ ‫אמען )‪(Machado, 1955: 116). (56‬‬ ‫ערייווינג‪ ,‬כולל וו א‬ ‫אמע; זיאין‬ ‫פיזש א‬ ‫אר אנגעטאן אין פ‬ ‫אס איז שוין שטייענדיק‪ ,‬נ א‬ ‫ארג א‬ ‫אנד‪ ,‬און וו א‬ ‫אג האט שוין ד א‬ ‫דער ט א‬ ‫אס ס לעבן‪:‬‬ ‫ארג א‬ ‫אנץ וו א‬ ‫אומ א‬ ‫א‪ ,‬ווי געזונט דערציילט די לעצט מ א‬ ‫אמעריק א‬ ‫אסע א‬ ‫מיניסטער די ציאיט דזש א‬ ‫אלס זענען נישט‬ ‫אז די גענער א‬ ‫אטעטע גענומען די ניאיעס א‬ ‫אנקער אין ק א‬ ‫אל ארויס פרי א‬ ‫דער גענער א‬ ‫אן‪ ,‬די לעצט רעגירונג רעשוס‪ .‬בנימין‬ ‫אגנייש א‬ ‫אד די רעז א‬ ‫פשוט ניאיעס‪ ,‬ינסיסט א‬ ‫פרידן מיט די פ‬ ‫צו פ‬ ‫ארויף‬ ‫אוק א‬ ‫אנסמיטטעד צו אים דעם ניאיעס‪ .‬און ער וו א‬ ‫אקינג עס האט טר א‬ ‫אס‪ ,‬זיין ברודער‪ ,‬וו א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫א‪(1) .(1970 ,‬‬ ‫אמעריק א‬ ‫אוויאיע ) א‬ ‫און האט די ה א‬ ‫אציע‬ ‫ארמ א‬ ‫אנזמיץ די אינפ פ א‬ ‫פרעזידענט בנימין ווייקס אים ווידער און טר א‬ ‫קומט דער צימער פון פ‬ ‫אנקער‪.‬‬ ‫געגעבן דורך א‬ ‫אז עס איז די סוף‪ .‬עס‬ ‫אס איך וויסן איז א‬ ‫אנדס בנימין‪ .‬וו א‬ ‫פ א‬ ‫אוסטעד? ‪ -‬רעס פ‬ ‫אז איך בין א‬ ‫אגן א‬ ‫אזוי צו ז א‬ ‫א‬ ‫אסט וועג צו נעמען איר פון די רעגירונג‪.‬‬ ‫איז די יזי א‬ ‫אס )‪(Machado, 1955: 123). (56‬‬ ‫ארג א‬ ‫פ און גיין בוירעק עס ‪ -‬זאגט וו א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫גיין צוריק א‬ ‫אס בלעטער דעם צימער און‬ ‫ארג א‬ ‫אר בנימין וו א‬ ‫אך ער געשיקט פ פ א‬ ‫א שעה נ א‬ ‫אלב א‬ ‫ארום ‪ ,8:10‬ה א‬ ‫א‬ ‫אפיס‬ ‫אס ס א‬ ‫ארג א‬ ‫אווע צו זיין לערנען ]‪ [...‬אין דעם ציאיט אויס וו א‬ ‫אמע דר א‬ ‫פיזש א‬ ‫אנגעטאן בלויז אין זיין פ‬ ‫א רעקל‬ ‫אמ א‬ ‫אדזש א‬ ‫פ א‬ ‫אנט אויף די פ‬ ‫אבן די לינקס ה א‬ ‫אלט ה א‬ ‫אס דעמ א‬ ‫ארג א‬ ‫אז וו א‬ ‫אן א‬ ‫אטטיני ט א‬ ‫אר א‬ ‫]‪ [...‬ז א‬ ‫אלקי ]‪ [...‬גייט ניט יאילן צו די צימער וועמענס טיר‬ ‫פעס שווער און ב א‬ ‫אש‪ ,‬ווו עס מיינט צו זיין ע פ‬ ‫ט א‬ ‫אר ]‪[...‬‬ ‫אדזש א‬ ‫לינקס א‬ ‫א ביסל מער ‪ -‬און זיצט אויף דער בעט ווי איר גיין צו בעט‪.‬‬ ‫אזן מיר מנוחה א‬ ‫נו ל א‬ ‫פ‪.‬‬ ‫א פ‬ ‫א קל א‬ ‫אוזינג די טיר ]‪ [...‬אין דעם ציאיט איר וועט הערן א‬ ‫אז ‪ Barbosa‬קל א‬ ‫וויטדר א‬ ‫פרעזידענט פון די צימער און עפענען די טיר‪ .‬געלעגן מיט עפענען‬ ‫אלי צו די פ‬ ‫‪ Barbosa‬גייט כייסט א‬ ‫אוועק‪ ,‬איז געווען דער ‪Presidente‬‬ ‫א ביסל א‬ ‫געווער‪ ,‬מיט איין פוס אויף די בעט און די אנדערע א‬ ‫אניע ‪ Barbosa‬זען‬ ‫אסטן‪ .‬די רעכט דל א‬ ‫אמע אויף די לינקס ק א‬ ‫פיזש א‬ ‫אין אין פ‬ ‫אדסט א‬ ‫א א‬ ‫א בל א‬ ‫אס מיט א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫אס געניצט צו‬ ‫ארג א‬ ‫אלד‪ ,‬וו א‬ ‫אנד א‬ ‫פערל‪-‬כ א‬ ‫אסע און פ‬ ‫פל מ א‬ ‫א פ‬ ‫אס ‪ 32‬ט א‬ ‫אלט' מ א‬ ‫א בליק די ביקס 'ק א‬ ‫אין א‬ ‫אלז )‪(Machado, 1955: 125-126). (56‬‬ ‫אוו א‬ ‫נעמען אויף דיין טר א‬ ‫פחה ‪ .Friends‬איינער פון די‬ ‫אנגרעססמען‪ ,‬קרובים און מש פ‬ ‫אנקומען באדינער‪ ,‬ק א‬ ‫אטעטע צו א‬ ‫ק א‬ ‫א‪ ,‬מיט פיאיכט אויגן‪ ,‬עמברייסט פון די טויער‬ ‫אנה א‬ ‫אר א‬ ‫א א‬ ‫אלד א‬ ‫אסוו א‬ ‫אנקומען איז הער א‬ ‫ערשטער צו א‬ ‫אלט עמברייסינג‬ ‫אטעטע באאמטע‪ .‬אויף קומט דער צימער‪ ,‬קוקט אין די מעס און דעמ א‬ ‫דורך ק א‬ ‫אציע‪:‬‬ ‫אקומען מיט טיף עמ א‬ ‫אימס ב א‬ ‫בנימין עקסקל א‬

‫א ויסערגעוויינלעך מענטש! ער‬ ‫ ער איז געשטארבן נישט צו קרבן אונדז! ער איז געווען א‬‫ארץ‬ ‫פ א‬ ‫אר אים! )הענריקוועס ‪ (38) .(369 :1966‬פ‬ ‫ארבן פ פ א‬ ‫אלט שט א‬ ‫אז ביידע פון אונדז וו א‬ ‫געוואוסט א‬ ‫אס באריכט‪:‬‬ ‫ארג א‬ ‫פרעזידענט וו א‬ ‫פון מומחה פון די היציק טויט פון פ‬ ‫אן און ליינד מיט וויאיס בויגן און צוגעשטעלט מיט צוויי‬ ‫אנד א‬ ‫אס בעט‪ ,‬וואס איז געווען טייל א‬ ‫אויף וו א‬ ‫ארן‪,‬‬ ‫פטיווע י א‬ ‫פרעסומ פ‬ ‫א וויאיס מענטש‪ ,‬זיבעציק פ‬ ‫פערץ דער גוף פון א‬ ‫פונען די עקס פ‬ ‫אוז‪ ,‬זיי גע פ‬ ‫פיל א‬ ‫גרויס פ‬ ‫פובליק ד"ר‬ ‫פרעזידענט פון דער רע פ‬ ‫אן ‪ .‬סיסטער‪ .‬פ‬ ‫אנגעטאן און ציכטיק‪ ,‬מיד ידענטיפיעד ווי די ה א‬ ‫אס איז‬ ‫אלגיד בינע‪ ,‬וו א‬ ‫אך ריטשט די א‬ ‫אגינג און האט נישט נ א‬ ‫אך געהאט אין ס א‬ ‫אס‪ .‬דער גוף נ א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫אקקוררעד איז געווען קליין‪.‬‬ ‫אז די טויט האט א‬ ‫אוויאיזן א‬ ‫געווען צו ב א‬ ‫אר דורכקוק‪ ,‬געטאן מיט דער‬ ‫אקול א‬ ‫אך עס האט געהאט בלוט‪ .‬אין די א‬ ‫אדן אין קשיא נ א‬ ‫]‪ [...‬די ש א‬ ‫אז‪featuring ,‬‬ ‫אס ינליאיס אין די האט ווונד עדזש א‬ ‫אד א‬ ‫אנעגר א‬ ‫פונען וויסט און א‬ ‫אווז‪ ,‬זענען גע פ‬ ‫הילף פון גל א‬ ‫אז‬ ‫אך א‬ ‫פינען קיין ל א‬ ‫פערץ האט ניט גע פ‬ ‫אנטינוינג די ינערלעך דורכקוק די עקס פ‬ ‫גלוד שיסעריי א‪ .‬ק א‬ ‫אס איז‬ ‫אז ד א‬ ‫אוויאיזן א‬ ‫אס זענען געקומען ב א‬ ‫אך‪ ,‬וו א‬ ‫אנג ל א‬ ‫ארויסג א‬ ‫אזיציע‪ ,‬ד"ה די א‬ ‫פ א‬ ‫אז פון קויל פ‬ ‫אטשט א‬ ‫מ א‬ ‫אבן געבליבן אין דעם גוף‪ .‬דערצו‪ ,‬עס איז‬ ‫אטרייטינג ווונד‪ ,‬די קויל מוזן ה א‬ ‫פענ א‬ ‫אנספיקסינג פ‬ ‫ניט טר א‬ ‫אלד ]‪[...‬‬ ‫אדער צייכן פון גוו א‬ ‫אדן א‬ ‫ניט אנגעוויזן אין קיין אנדערע גוף ש א‬ ‫אן‬ ‫אנקלוסי א‬ ‫ק א‬ ‫ארדז‬ ‫ארענדיקן די ק א‬ ‫אד‪ ,‬פ א‬ ‫אט א‬ ‫פר א‬ ‫אלע רעכט ינטער פ‬ ‫אין מיינונג פון די יסודות דיסקרייבד אויבן‪ ,‬א‬ ‫אר די היציק טויט פון דעם דורכקוק כייפעץ‬ ‫ארטלעך פ פ א‬ ‫אנטוו א‬ ‫אר א‬ ‫אדן פ א‬ ‫א( די ש א‬ ‫פערץ סטייטינג‪ :‬א‬ ‫עקס פ‬ ‫פיסק רירנדיק די ציל; ב( די אומשטאנדן פון די‬ ‫אס איז‪ ,‬מיט די פ‬ ‫אפן‪ ,‬וו א‬ ‫איז ‪ Produced‬מיט גלוד וו א‬ ‫אנץ און‬ ‫אד א‬ ‫אקס א‬ ‫פערץ ויסשליסן די גיכער פון א‬ ‫אד‪ ,‬די עקס פ‬ ‫אסיד א‬ ‫פר א‬ ‫אקט און באזירט אויף די טעסץ פ‬ ‫פ א‬ ‫ארד; ]‪,Vilanova) [...‬‬ ‫אסיק צו זעלבסטמ א‬ ‫פ א‬ ‫ארד‪ ,‬געלאזן ווי געזונט ווי די בלויז גלייבלעך און פ‬ ‫מ א‬ ‫אז ‪(67) .(302 -300 :1957‬‬ ‫אד קוועיר א‬ ‫אלי סייט א‬ ‫עב א‬ ‫אנפרעג געמאכט דורך די ‪Air‬‬ ‫אליציי א א‬ ‫פ א‬ ‫פם מיליטעריש פ‬ ‫אס‪ ,‬די י פ‬ ‫ארג א‬ ‫אך דעם טויט פון וו א‬ ‫פעטער נ א‬ ‫ש פ‬ ‫אס‪ ,‬און מעלדעט‪:‬‬ ‫ארג א‬ ‫‪ ,Force‬די סעפטעמבער ‪ ,1954 ,19‬קלירז לוטער וו א‬ ‫אסטערמיינד פון די‬ ‫א דערקלערונג ווי מעגלעך מ א‬ ‫אס‪ ,‬אין א‬ ‫ארג א‬ ‫פיוטי לוטער וו א‬ ‫אטש ציטירטן דע פ‬ ‫כ א‬ ‫אמינירן אים ווי‬ ‫אלז נ א‬ ‫אנ א‬ ‫פירט צו נישט ענערגיש פירן וויאיל די דיאיגע פון קרימ א‬ ‫אלן‪ ,‬מיר זענען גע פ‬ ‫אפ א‬ ‫ב א‬ ‫פקומעניש מיט ציל‬ ‫א פ‬ ‫א א‬ ‫אד עס א‬ ‫אטוט א‬ ‫אנסט א‬ ‫אז ק א‬ ‫אלט זיין גענוג צו וויאיזן א‬ ‫אליין וו א‬ ‫ארטלעך‪ ,‬א‬ ‫אנטוו א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫א ‪ positive‬מסקנא ווי צו די‬ ‫אך ניט ריטשט א‬ ‫אנז פון זיין אמת ציל‪ .‬ד א‬ ‫אגייש א‬ ‫צו דייווערט די ינוועסט א‬ ‫א‪ ,‬סמיט און‬ ‫אבער עס איז אויך עדות די פליסיק קלימ ‪é‬רי א‬ ‫אס‪ ,‬א‬ ‫פ א‬ ‫פרווון צו ביי פ‬ ‫גרונט פון דעם פ‬ ‫אן )‪(Machado, 1955: 192). (56‬‬ ‫אטי א‬ ‫פוט א‬ ‫אנלייקלי די ימ פ‬ ‫אכן עס א‬ ‫אס ‪ -‬מ א‬ ‫ארג א‬ ‫ארי ‪ -‬ווי לוטער וו א‬ ‫גרעג א‬ ‫אלט געבן איר די קרוין פון‬ ‫סענטימעטער דערציילט אים צו זיין געטריי א צו אים צו די סוף‪ ,‬ער וו א‬ ‫אס קירך זאגט‬ ‫ארג א‬ ‫א וו א‬ ‫א געטולי א‬ ‫לעבן‪ .‬ער וואס האט אויערן זאל הערן‪ ,‬וואס דער גייסט פון סמירנ א‬ ‫אמום‪,‬‬ ‫פערג א‬ ‫א קירך פון זיין אייגן‪ ,‬פון עפעסוס‪-‬רוזעוועלט‪-‬טשערטשיל פ‬ ‫דער סמירנ א‬ ‫אן‬ ‫אד א‬ ‫פיע‪-‬בוש‪ ,‬פון לאאדיקיע‪ .‬משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אדעל פ‬ ‫פיל א‬ ‫ארדיס‪ ,‬פ‬ ‫אן‪-‬לאם ס א‬ ‫טלאטירא‪-‬טרומ א‬ ‫אזערע פון‬ ‫אז איז‪ ,‬דער א‬ ‫אטן דורך די רגע טויט‪ ,‬א‬ ‫אז דער געווינער טוט נישט ש א‬ ‫אס א‬ ‫ארג א‬ ‫דערציילט וו א‬

‫אר די לעצט דין‪.‬‬ ‫פיאיער פ פ א‬ ‫אט‬ ‫אזוי ה א‬ ‫אמום שריאיבן‪ :‬א‬ ‫פערג א‬ ‫אמום‪ .‬דער מלאך פון די קהילה אין פ‬ ‫פערג א‬ ‫בריוו צו די קהילה פון פ‬ ‫ארף צוויי‪-‬שנלדיקע שווערד‪ :‬איך וויסן ווו איר לעבן‪ .‬עס איז ווו די‬ ‫אגט דער‪ ,‬וואס האט די ש א‬ ‫געז א‬ ‫פילו אין די‬ ‫א פ‬ ‫אבן ניט געלייקנט מיין אמונה א‬ ‫אמען ה א‬ ‫שטול פון ששטן‪ .‬אבער איך פירמלי היטן מיין נ א‬ ‫ארטער‪ ,‬וואס איז געהרגעט געווארן צווישן איר‪ ,‬ווו‬ ‫אס איז געווען מיין געטריי א מ א‬ ‫פ א‬ ‫אנטי פ‬ ‫טעג ווערין א‬ ‫א ביסל זאכן קעגן איר‪ :‬עס זענען עטלעכע אין אייער מיטן וואס‬ ‫אבן א‬ ‫ששטן לעבן‪ .‬אבער איך ה א‬ ‫אעליטעס צו זינד‪,‬‬ ‫אכן די יסר א‬ ‫אק ווי צו מ א‬ ‫אל א‬ ‫אקטערין פון בלעמען‪ ,‬וואס געלערנט ב א‬ ‫אלטן די ד א‬ ‫ה א‬ ‫אלטן די‬ ‫אז ה א‬ ‫אסטיטוציע‪ .‬אויך אין דיין מלכות זיי א‬ ‫פר א‬ ‫פגעטער און פ‬ ‫א פ‬ ‫אזינג זיי צו עסן די קרבנות צו א‬ ‫ק א‬ ‫אנדערש איך וועל קומען צו איר געשווינד און וועט‬ ‫אנס‪ .‬טוט תשובה‪ ,‬א‬ ‫איט א‬ ‫אל א‬ ‫אקטערין פון די ניק א‬ ‫ד א‬ ‫איטה‬ ‫אס די גייסט ס א‬ ‫קעמפן קעגן זיי מיט דער שווערד פון מיין מויל‪ .‬ווער האט אויערן‪ ,‬זאל הערן וו א‬ ‫א וויאיס שטיין אויף‬ ‫ארגן מן און וועט געבן אים א‬ ‫ארב א‬ ‫אנטו די קהילות‪ .‬דער געווינער וועט געבן די פ א‬ ‫א‬ ‫אז קיין איינער ווייסט חוץ אים וואס נעמט עס )יוחנן‪:2001 ,‬‬ ‫אמען א‬ ‫א נייע נ א‬ ‫אס איז געשריבן א‬ ‫וו א‬ ‫‪(6) .(1443-1444‬‬ ‫א דערציילט יוחנן צו שריאיבן‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אמום‪ .‬לוי א‬ ‫פערג א‬ ‫אן פון די בריוו צו די קהילה פון פ‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫פענסער טשערטשיל‪ .‬אזוי‬ ‫ארד ס פ‬ ‫אנ א‬ ‫אן לע א‬ ‫אמום ווינסט א‬ ‫פערג א‬ ‫צו דעם מלאך פון די קהילה פון פ‬ ‫ארף צוויי‪-‬שנלדיקע שווערד פון ווייל די מויל פון די שווערד זיאיט‬ ‫א וואס האט די ש א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫איטה לוי א‬ ‫ס א‬ ‫אס איז‬ ‫אנד‪ ,‬וו א‬ ‫אלש נביא'‪ .‬איך וויסן ווו איר לעבן אין ענגל א‬ ‫אלף היטלער און די אנדערע די 'פ א‬ ‫אד א‬ ‫פון א‬ ‫א‪ ,‬דער‬ ‫ארי א‬ ‫כה וויקט א‬ ‫אללערן‪ ,‬אייניקל פון מל פ‬ ‫אהענז א‬ ‫ווו די שטול פון ששטן ‪ Frederick‬וויליאם וו פון ה א‬ ‫זון פון איינער פון זיאין טעכטער‪.‬‬ ‫פילו אין די‬ ‫א פ‬ ‫אבן ניט געלייקנט מיין אמונה א‬ ‫אמען פירמלי און ה א‬ ‫אלף און תוו נ א‬ ‫אבער איך היטן מיין א‬ ‫ארטער איז געהרגעט געווארן צווישן איר‪ ,‬ווו ששטן‬ ‫אס איז געווען מיין געטריי א מ א‬ ‫פ א‬ ‫אנטי פ‬ ‫טעג ווערין א‬ ‫ארטהור נעוויל‬ ‫אנד‪ .‬א‬ ‫לעבן‪ .‬דאס געטריי א עדות פון משיח מיכאל‪ ,‬וואס איז געהרגעט אין ענגל א‬ ‫אנהייב פון וועלט מלחמה צווייטער‪ ,‬און‬ ‫פריים מיניסטער‪ ,‬אין די א‬ ‫‪ Chamberlain‬בריטיש פ‬ ‫אק‪.‬‬ ‫אך ר א‬ ‫אפיס דיעס נ א‬ ‫אוועקגענומען פון א‬ ‫א‬ ‫אנד‪ ,‬אויף די‬ ‫‪ Chamberlain‬איז אויך דער איינער וואס דערקלערט מלחמה אויף דויטשל א‬ ‫אציס אין סעפטעמבער ‪;1939‬‬ ‫פטייל פון פוילן צווישן די וססר און די נ א‬ ‫א פ‬ ‫געלעגנהיאיט פון דעם א‬ ‫פריים מיניסטער‪ ,‬געמאכט מאי ‪ ,1937‬די‬ ‫אסטן ווי פ‬ ‫פ א‬ ‫אך געלאזן זיין פ‬ ‫אק‪ ,‬נ א‬ ‫אגן ר א‬ ‫געשטארבן פון מ א‬ ‫אנד‪ .‬ווען‬ ‫אציע אין נארוועגיע דורך ענגל א‬ ‫פער א‬ ‫א פ‬ ‫אל פון די מיליטעריש א‬ ‫גרונט איז די דורכפ א‬ ‫ארטינג די צווייטע וועלט מלחמה‪,‬‬ ‫פריים מיניסטער‪ .‬ווען סט א‬ ‫אפיס ווי פ‬ ‫טשערטשיל גענומען א‬ ‫‪ Chamberlain‬געמאכט דעם דערקלערונג‪:‬‬ ‫אזוי פיל ווי מיר‪ .‬כל ווי איך געארבעט‪,‬‬ ‫אלע פון אונדז‪ ,‬און ווער עס יז א‬ ‫אר א‬ ‫אג פ פ א‬ ‫א ערנסט ט א‬ ‫דעם איז א‬ ‫אך‬ ‫אר איין ז א‬ ‫פסט אין חורבות‪ .‬איך קענען נ א‬ ‫א פ‬ ‫אל א‬ ‫אס מיין ציבור לעבן ק א‬ ‫אלץ איך געגלויבט אין בעש א‬ ‫א‬ ‫אז געפינען מיר צו צויאילן דער נצחון פון די‬ ‫אלע די כוחות און כוחות א‬ ‫פגעבן א‬ ‫א פ‬ ‫אס איז‪ ,‬צו א‬ ‫אן‪ ,‬וו א‬ ‫צו ט א‬ ‫אד שירער‪(73) .(472 :1962 ,‬‬ ‫אבן צו קרבן ]‪ Chamberlain) [...‬סייט א‬ ‫אס ביידע ה א‬ ‫אר וו א‬ ‫גרונט פ פ א‬

‫פט פון זיין בוך‪ ,‬רעפערס צו אים ווי געזונט‬ ‫א עקסער פ‬ ‫‪:‬טיילער ענגליש היסטאריקער; אין א‬ ‫אסלי ‪Chamberlain‬‬ ‫פל א‬ ‫או פ‬ ‫אליטיש מלחמה זענען כ א‬ ‫פ א‬ ‫אלע יענע לינגקט צו די ערשטע בריטיש פ‬ ‫און א‬ ‫אקן אין ‪) 1940‬טיילער‪79) .(153 :1979 ,‬‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫)דיסקרעדיטיד‪ ,‬ווען זיי א‬ ‫פון‬ ‫אק מלך פ‬ ‫אל א‬ ‫אבן עטלעכע זאכן קעגן טשערטשיל‪ .‬ב א‬ ‫אן געזאגט צו ה א‬ ‫אד א‬ ‫משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אב פ קעגנער פון ישראל‪ ,‬דעם ציאיט פון משה‪ ,‬געגאנגען צו בלעמען און געבעטן אים צו שעלטן‬ ‫מו א‬ ‫אס איז געשריבן אין די ביבל וועגן‬ ‫אט האט זיי זיין ברכה און וו א‬ ‫אנשט א‬ ‫אעליטעס‪ ,‬און ער א‬ ‫די יסר א‬ ‫אעליטעס צו זיי‬ ‫ארפירן די יסר א‬ ‫אמען פ א‬ ‫אכן זייער יונג וו א‬ ‫אק צו מ א‬ ‫אל א‬ ‫אדווייזד ב א‬ ‫בלעמען‪ .‬בלעמען א‬ ‫אט‬ ‫אזן זייער ג א‬ ‫ארל א‬ ‫‪.‬חתונה און פ א‬ ‫אציס אין די מיטל פון‬ ‫אנס‪ ,‬ד"ה די נ א‬ ‫איט א‬ ‫אל א‬ ‫אקטערין פון די ניק א‬ ‫אלטן די ד א‬ ‫אז ה א‬ ‫עס זענען אויך זיי א‬ ‫אלט קומען מיט דער שווערד פון‬ ‫אבער ער וו א‬ ‫אמף‪ ,‬א‬ ‫א דערציילט אים צו ק א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫טשערטשיל‪ ,‬לוי א‬ ‫א‬ ‫ארטערס פון א‬ ‫פ א‬ ‫פ פ‬ ‫אבן באשלאסן די טפיסע פון סו פ‬ ‫אץ טשערטשיל ה א‬ ‫אמף טר א‬ ‫אלט ק א‬ ‫זיין מויל און וו א‬ ‫א‬ ‫אמף עס אין די הימל איבער ענגלאנד‪ ,‬א‬ ‫אק א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אצי פורעם‪ .‬לוי א‬ ‫אלעגע אין די נ א‬ ‫אליטיש ק א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אן‬ ‫אכט פון בריט א‬ ‫אז געווארן באקאנט ווי די 'של א‬ ‫אקט א‬ ‫‪'.‬פ א‬ ‫אמף‬ ‫אר ק א‬ ‫א מלחמה דירעקטיוו געחתמעט דורך היטלער ‪ 1‬אויגוסט ‪ ,1940‬גיט גיידליינז פ פ א‬ ‫‪ :‬א‬ ‫אנד‬ ‫אל מלחמה קעגן ענגל א‬ ‫אוו א‬ ‫‪.‬דירעקטיוו נומ ‪ 17‬צו פירן הימל און נ א‬ ‫אלד ווי מעגלעך ‪ Air Force‬די דיאיטש ‪1-‬‬ ‫אלע מיטל בנימצא צו אים און ווי ב א‬ ‫אף מיט א‬ ‫צו געווינען די ר א‬ ‫]‪[...‬‬ ‫אל דער ‪2-‬‬ ‫אלי‪ ,‬ז א‬ ‫פערער א‬ ‫אדער טעמ פ‬ ‫אנט אין די לופט‪ ,‬היגע א‬ ‫אך גיינינג דער אויבערשטער ה א‬ ‫נ א‬ ‫אנץ לינגקט צו די‬ ‫אבלישמ א‬ ‫פעציעל קעגן די עסט א‬ ‫ארץ‪ ,‬ס פ‬ ‫פ א‬ ‫א מלחמה קעגן די פ‬ ‫אד א‬ ‫אדע א‬ ‫סערדעסענק א‬ ‫ארץ אויף די דרום‬ ‫פ א‬ ‫אל ונטערנעמענ ארויסטריטן קעגן די פ‬ ‫אדוקטן ]‪ [...‬ז א‬ ‫פר א‬ ‫ארג פ‬ ‫צושטעלן פון עסנוו א‬ ‫אז מיר אויסן‬ ‫אנז א‬ ‫פערייש א‬ ‫א פ‬ ‫אג‪ ,‬קיין פון די א‬ ‫אוסט אין דער קלענסטער מעגלעך וו א‬ ‫]‪ [...‬ק א‬ ‫אל ‪4-‬‬ ‫פריס א‬ ‫א מיטל פון רע פ‬ ‫אקס ווי א‬ ‫אט א‬ ‫אר א‬ ‫אשליסן אויף טער א‬ ‫‪.‬איך רעזערוו ב א‬ ‫אלף היטלער )שירער‪74) .(216 :1962 ,‬‬ ‫אד א‬ ‫) א‬ ‫אבער‬ ‫אציס; א‬ ‫אנע צו טשערטשיל‪ ,‬צו קעמפן עס צו די בריטיש נ א‬ ‫אק א‬ ‫אן ס א‬ ‫אד א‬ ‫משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אקע געשען‪.‬‬ ‫אך ט א‬ ‫אמף ז א‬ ‫אלט ק א‬ ‫אלף היטלער אויף די בריטיש אינזל און וו א‬ ‫אד א‬ ‫אלט קומען מיט א‬ ‫עס וו א‬ ‫אמבס צו די סוף פון דער מלחמה‪ Air Force ,‬היטלער מיט זיין‬ ‫אפפע און זייער פליענדיק ב א‬ ‫לופטוו א‬ ‫אמינגז האט געצויגן‬ ‫אן ב א‬ ‫אנד א‬ ‫פירט גרויס צעשטערונג‪ .‬ל א‬ ‫אלטן דעם אינזל און גע פ‬ ‫אט מלחמה געה א‬ ‫ה א‬ ‫אמעס גאנצע זיבן טעג און זיבן‬ ‫אצן אין פל א‬ ‫פל א‬ ‫אס פ‬ ‫פט פיאיער‪ ,‬וו א‬ ‫א הוי פ‬ ‫אר ‪ 76‬טעג און געליטן א‬ ‫פפ א‬ ‫אסטיד פון סעפטעמבער ‪1940 ,7‬‬ ‫אן מיט ‪ 7,000,000‬באוווינער בליצקריג‪ ,‬ל א‬ ‫אן סעז א‬ ‫אנד א‬ ‫נעכט‪ .‬ל א‬ ‫אברייטיד‬ ‫אן'‪ ,‬ווייל סעל א‬ ‫אכט פון בריט א‬ ‫אד איז געווארן באקאנט ווי די 'של א‬ ‫פערי א‬ ‫צו ‪ .1941 ,11‬דעם פ‬ ‫אססיסץ‪,‬‬ ‫אציס און פ א‬ ‫פרובירן צו קעמפן די נ א‬ ‫היאינט דורך די בריטיש‪ .‬טשערטשיל און די בריטיש‪ ,‬פ‬ ‫אדמיץ אין זיין בוך‬ ‫אבער א‬ ‫אסליי‪ ,‬א‬ ‫אלד מ א‬ ‫אסוו א‬ ‫אק צו זייער פירער א‬ ‫אנד‪ ,‬ווייל סט א‬ ‫אניזירט אין ענגל א‬ ‫ארג א‬ ‫א‬ ‫אנד אין ‪1939‬‬ ‫אניזירט אין ענגל א‬ ‫ארג א‬ ‫אציס א‬ ‫אנציק טויזנט נ א‬ ‫אבן צוו א‬ ‫‪.‬אויף וועלט מלחמה צווייטער‪ ,‬ה א‬ ‫אנד‪ .‬לויט צו‬ ‫אניזירט אין ענגל א‬ ‫ארג א‬ ‫אציס א‬ ‫אנציק טויזנט נ א‬ ‫אל עס זענען צוו א‬ ‫אס מ א‬ ‫אז ד א‬ ‫מיר געוואוסט א‬

‫אז די גיט פון די‬ ‫אצי טעכניק געטאן אין אנדערע פריאינדלעך לענדער‪ ,‬קען זייער געזונט זיין א‬ ‫די נ א‬ ‫אנס‬ ‫אטי א‬ ‫אססינ א‬ ‫אסס א‬ ‫אזש און א‬ ‫אט א‬ ‫אב א‬ ‫פיל פון ס א‬ ‫ארש פ‬ ‫א היציק פ א‬ ‫אד דורך א‬ ‫פריסיד א‬ ‫מלחמה איז פ‬ ‫))טשערטשיל‪14) .(360 :1950 ,‬‬ ‫ארץ געווען דירעקטעד קעגן‬ ‫אכט פון יולי און אויגוסט סט א‬ ‫ארנדיק לופט של א‬ ‫די קעסיידערדיק און צ א‬ ‫א‬ ‫אסן דעריבער דורכפירן א‬ ‫אשל א‬ ‫אל ]‪ [...‬ב א‬ ‫ארי פון קענט און דעם ברעג פון די דורכפ פ א‬ ‫אנט א‬ ‫אמ א‬ ‫פר א‬ ‫די פ‬ ‫אר‬ ‫אנסע איז אויך גרויס פ פ א‬ ‫אלש‪ .‬די דיסט א‬ ‫אפן פון וו א‬ ‫אדוקציע שטעט צ א‬ ‫פר א‬ ‫אל אויף די פ‬ ‫אנפ א‬ ‫דייטיים א‬ ‫ארט‬ ‫אמבערס ‪ Fighter,‬זייער ערשטער‪-‬ס א‬ ‫ארץ ב א‬ ‫אבן צו ריזיקירן זייער עסק א‬ ‫אלט ה א‬ ‫די מיר ‪ .109‬זיי וו א‬ ‫אס‬ ‫אליטעט פון די וואס איז וו א‬ ‫אקקעד די קוו א‬ ‫אבער ל א‬ ‫א פלי קייט נייטיק א‬ ‫אס אויך האט א‬ ‫מיר ‪ ,110‬וו א‬ ‫א גליאיך שריט זיי גענומען‪ ,‬געזונט‪-‬ריסקט‬ ‫אטערד איצט‪ .‬דעם איז געווען‪ ,‬דאך‪ ,‬א‬ ‫‪.‬מ א‬ ‫א‬ ‫אמבערס מיט א‬ ‫א הונדערט ב א‬ ‫ארום א‬ ‫אנטשט קעגן טינעסידע א‬ ‫דעריבער‪ ,‬אויף אויגוסט ‪ 15‬ל א‬ ‫אן פון מער ווי ‪800‬‬ ‫א ינקורסי א‬ ‫אגלייטן פון פערציק מיר ‪ .110‬אין דער זעלביקער ציאיט זיי געשיקט א‬ ‫ב א‬ ‫אלע מקיים‪.‬‬ ‫אטערן אונדזער כוחות פון די דרום‪ ,‬פון ווו עס געגלויבט עס זענען א‬ ‫פמ א‬ ‫א פ‬ ‫פליינז צו א‬ ‫ער פ‬ ‫אנד‬ ‫אמ א‬ ‫אוודינג האט גענומען וועגן ק א‬ ‫אנז ד א‬ ‫אוויזש א‬ ‫פר א‬ ‫אלט די פ‬ ‫וועט זיין גערעכט‪ Fighters .‬אבער דעמ א‬ ‫אוועקגענומען‬ ‫פיטפירע האט שוין א‬ ‫אנס האריקעין ס פ‬ ‫אדר א‬ ‫פרעדיקטעד‪ .‬זיבן סקוו א‬ ‫די סכנה האט שוין פ‬ ‫אגריסונג‬ ‫אנס קען געבן ב א‬ ‫אדר א‬ ‫פון ]‪ [...‬די סקוו א‬ ‫אנגל צו רו און אייגן ציאיט היטן צ פ‬ ‫פון די טיף דרום גער א‬ ‫פ‪ ,‬רוב פ פון זיי שווער‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אס א‬ ‫פליינז זענען ש א‬ ‫אסט די ברעג‪ .‬דריאיסיק דיאיטש פ‬ ‫אקערז ווי זיי קר א‬ ‫אט א‬ ‫צו די א‬ ‫א בריטיש‬ ‫אנדע(‪ ,‬קעגן א‬ ‫אמ א‬ ‫אמבערס )העינקעל ‪ ,111‬מיט פיר מענטשן טריינד אין יעדער ק א‬ ‫ב א‬ ‫אז וויאיל‬ ‫אל א‬ ‫אנפ א‬ ‫א דייטיים א‬ ‫אל ווידער געבראכט א‬ ‫אץ ]‪ [...‬קיינמ א‬ ‫פייל א‬ ‫אנווער פון בלויז צוויי ינדזשערד פ‬ ‫א‬ ‫אס‬ ‫אנסע‪ ,‬נישט געווען ביכולת צו ציילן אויף די שוץ פון די העכסטן קל א‬ ‫זינט ‪ Fighters.‬פון די דיסט א‬ ‫אג‬ ‫אס דעם ט א‬ ‫אלש געווען זיכער בעש א‬ ‫אפן פון וו א‬ ‫ארן צ א‬ ‫פונען געוו א‬ ‫אס איז גע פ‬ ‫אלץ וו א‬ ‫אלט א‬ ‫‪.‬דעמ א‬ ‫אט‬ ‫אג ג א‬ ‫אז ט א‬ ‫אכט פון דעם מלחמה ציאיט‪ :‬א‬ ‫אסט לופט של א‬ ‫אויף אויגוסט ‪ 15‬גענומען שטעלן די ביג א‬ ‫א קריטיש‬ ‫אנקורס‪ ,‬א‬ ‫אנט פון ‪ 500‬מייל‪ .‬עס איז קיין ק א‬ ‫א פר א‬ ‫אמף אויף א‬ ‫פט ק א‬ ‫אפריאיען פון פינף הוי פ‬ ‫ב א‬ ‫אל און עטלעכע‬ ‫אמף‪ ,‬פילע צוויי מ א‬ ‫אנס גענומען טייל אין די ק א‬ ‫אדר א‬ ‫אג‪ .‬דרום‪ ,‬אונדזער ‪ 22‬סקוו א‬ ‫ט א‬ ‫א‬ ‫אז‪ .‬דעם איז א‬ ‫פון זענען ‪ 76‬קעגן ‪ 34‬אונדזער דיווייס א‬ ‫אם צ פ‬ ‫אססעס‪ ,‬די געמיינז א‬ ‫דריי א‪ ,‬און די דיאיטש ל א‬ ‫אר די דיאיטש‬ ‫אל בראך פ פ א‬ ‫אב א‬ ‫פיוט א‬ ‫)טשערטשיל‪ Air Force (15) .(297-298 :1950 ,‬ינדיס פ‬ ‫אסיוו‬ ‫אג פון שבת סעפטעמבער ‪ 7‬איז געווען געמאכט דער ערשטער מ א‬ ‫אכמיט א‬ ‫פעט נ א‬ ‫אין די ש פ‬ ‫אטעקטעד דורך ‪648‬‬ ‫פר א‬ ‫אמבערס פ‬ ‫אר ‪ 625‬ב א‬ ‫אן פ פ א‬ ‫אנד א‬ ‫אמינג פון ל א‬ ‫דער ערשטער ‪ Fighters.‬ב א‬ ‫אטעקטעד דורך‬ ‫פר א‬ ‫אמבערס פ‬ ‫אליע פון ‪ 320‬ב א‬ ‫דזשעץ פלעוו איבער דעם טעמז און ‪ Fighter‬כוו א‬ ‫אז געוויקסן‪,‬‬ ‫אל אויף עטלעכע ג א‬ ‫ארסענ א‬ ‫אלוויטש א‬ ‫א א‬ ‫אמבס אויף די וו א‬ ‫פ זייער ב א‬ ‫אמ פ‬ ‫אנגעהויבן צו ד א‬ ‫אז‬ ‫אלע א‬ ‫אנסע פון עטלעכע מייל‪ .‬א‬ ‫א דיסט א‬ ‫אקס אין די יענער א‬ ‫אוסיז און ד א‬ ‫אכט געוויקסן‪ ,‬ווערכ א‬ ‫מ א‬ ‫א רגע‬ ‫אוונט‪ ,‬איז געווען א‬ ‫אמעס ]‪ [...‬אין ‪ 08:10‬אין די א‬ ‫א ים פון פל א‬ ‫אלד געווארן א‬ ‫אסט געגנט ב א‬ ‫וו א‬ ‫אקסעסיוו‬ ‫אלן געצויגן ביז ‪ 4:30‬זונטיק דורך ס א‬ ‫אפ א‬ ‫אמבערס באנייט די ב א‬ ‫אליע פון ‪ 250‬ב א‬ ‫כוו א‬ ‫אלן דורך צוויי הונדערט ‪ AIRCRAFT.‬כוואליעס פון‬ ‫אפ א‬ ‫אכט ביי א ‪ ,07:30‬איז ריזומד די ב א‬ ‫די וויאיטער נ א‬ ‫אכט‪ .‬זיי זענען געהרגעט וועגן ‪ 842‬מענטשן און ינדזשערד ‪2347‬‬ ‫אמבערס ממשיך איבער די נ א‬ ‫ב א‬

‫אכט‬ ‫אך נ א‬ ‫אכט נ א‬ ‫אך‪ ,‬נ א‬ ‫‪ [...].‬די ריידז געצויגן איבער די אנדערע וו א‬ ‫)‪(74‬‬ ‫אנד די‬ ‫אין דער זעלביקער ציאיט )אויגוסט ‪ - 24‬סעפטעמבער ‪ (6‬אויב עס איז געווען עמעס וויק א‬ ‫אכט פון אונדזער‬ ‫אץ און ‪ Fighter‬מ א‬ ‫פייל א‬ ‫ארטניגהט ‪ 103‬פ‬ ‫ארן דעם פ א‬ ‫ארל א‬ ‫פעלן האט פ א‬ ‫א פ‬ ‫פעל‪ .‬די ב א‬ ‫א פ‬ ‫ב א‬ ‫ארום טויזנט‬ ‫אנץ פון א‬ ‫אמידזשד‪ .‬א ג א‬ ‫אדער עמעס ד א‬ ‫אנעס זענען חרוב פ א‬ ‫פיטפירעס און הורריק א‬ ‫‪ 128‬ס פ‬ ‫אץ‪,‬‬ ‫פייל א‬ ‫אנגעפילט דורך ‪ 260‬ניי א פ‬ ‫אר זיין א‬ ‫כמעט ‪ .1/4‬זייער הודעות קען נ א‬ ‫ארן פ‬ ‫ארל א‬ ‫אץ האט פ א‬ ‫פייל א‬ ‫פ‬ ‫אסעס איידער‬ ‫אן פון די טריינינג וניץ אין פילע ק א‬ ‫אנסט‪ ,‬וויטדר א‬ ‫פירי א‬ ‫אבער יניקס פ‬ ‫ברענען‪ ,‬א‬ ‫אז נאכגעגאנגען די‬ ‫אס די צען טעג א‬ ‫אן בעש א‬ ‫אנד א‬ ‫אכט ריידז אויף ל א‬ ‫פליטינג זייער פול קורס‪ .‬די נ א‬ ‫אמ פ‬ ‫ק א‬ ‫פירט‬ ‫אט און גע פ‬ ‫פטשט א‬ ‫אקן אויף די דיקעס און רעלס סענטערס פון די הוי פ‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫סעפטעמבער ‪ 7‬א‬ ‫אפעלקערונג ]‪) [...‬טשערטשיל‪15) .(304 :1950 ,‬‬ ‫)פילע דעטס און ינדזשעריז צווישן די ציוויל ב א‬ ‫פעל און געביטן דעם זומער‬ ‫א פ‬ ‫אכט ב א‬ ‫פובליקלי גענומען די לופט של א‬ ‫אערינג‪ ,‬פ‬ ‫אבער ‪ 7‬דעם חודש ג א‬ ‫ארט פון קענט און סוססעקס‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אער א‬ ‫אכט און א‬ ‫אל דורך נ א‬ ‫אנפ א‬ ‫אן ‪ Fighter‬א‬ ‫אנד א‬ ‫פליינז דורך די גרויס ל א‬ ‫פ‬ ‫אר פופציק און זיבן נעכט די‬ ‫אפט ]‪ [...‬פ פ א‬ ‫ארויף געביטן‪ .‬דייטיים קלענערער ריידז זענען א‬ ‫געבויט א‬ ‫א גרויס‬ ‫א א‬ ‫אז א‬ ‫אנדערווענט א‬ ‫אנט ]‪ [...‬אין קיין פריאיערדיק געלעגנהייט א‬ ‫אן איז ינסעס א‬ ‫אנד א‬ ‫אמינג פון ל א‬ ‫ב א‬ ‫אבן שוין געצווונגען צו‬ ‫פחות ה א‬ ‫אזוי פילע מש פ‬ ‫אדער אלץ א‬ ‫אמינג א‬ ‫אר פון די בנינים ענלעך ב א‬ ‫סעקט א‬ ‫אטיווז‬ ‫ארס דעריוו א‬ ‫אס טערר א‬ ‫אבלעמס און וו א‬ ‫פר א‬ ‫אכנ די פ‬ ‫מ א‬ ‫)טשערטשיל‪(15) .(314 :1950 ,‬‬ ‫אמבערס קעגן‬ ‫א דורכשניטלעך פון צוויי הונדערט דיאיטש ב א‬ ‫פון סעפטעמבער ‪ - 7‬נאוועמבער ‪ 3‬א‬ ‫אמעס‬ ‫אן האט געבליבן אין זייער ה א‬ ‫אנד א‬ ‫אכט ]‪ [...‬דריי נעכט‪ ,‬די מענטשן פון ל א‬ ‫אן יעדער נ א‬ ‫אנד א‬ ‫ל א‬ ‫פלוצלינג‪,‬‬ ‫פונען קיין קעגנשטעל‪ .‬פ‬ ‫אלן‪ ,‬משמעות ‪ ,‬גע פ‬ ‫אפ א‬ ‫אב א‬ ‫ארטינג א‬ ‫פ א‬ ‫פ פ‬ ‫אדער אין שעלטערס‪ ,‬סו פ‬ ‫א‬ ‫אר‪.‬‬ ‫פרויעקט א‬ ‫פענעד פיאיער און אנגעהויבן צו שיאינען די פ‬ ‫א פ‬ ‫אטעריז א‬ ‫אויף סעפטעמבער ‪ ,10‬אונדזער ב א‬ ‫אבער געגעבן גרויס‬ ‫אפן פיל שעדיקן צו די פיאינט‪ ,‬א‬ ‫ארש א‬ ‫דאס דונערדיק גונפירע האט ניט פ א‬ ‫אפעלקערונג )טשערטשיל‪15) .(315 :1950 ,‬‬ ‫פרידנקייט די ב א‬ ‫)צו פ‬ ‫פרעזידענט רוזעוועלט‪ ,‬טשערטשיל דערמאנט די‬ ‫אג צו פ‬ ‫אנז א‬ ‫א א‬ ‫אויף ‪ 30‬דעצעמבער ‪ ,1940‬אין א‬ ‫אן‬ ‫אנד א‬ ‫אמינג פון ל א‬ ‫‪:‬ב א‬ ‫פרעסיוו סינז פון צעשטערונג‬ ‫אן‪ ,‬און זענען ימ פ‬ ‫אנד א‬ ‫א ווידער געגנט פון ל א‬ ‫אכט שטעלן פיאיער צו א‬ ‫די נ א‬ ‫אקינג‪,‬‬ ‫אך סמ א‬ ‫א און אין קליינשטעטלדיק סענטערס; אבער היאינט‪ ,‬ווען איך באזוכט די חורבות‪ ,‬נ א‬ ‫ד א‬ ‫אל‬ ‫אנדינענסעס איז ווי הויך ווי אין די פרי טעג פון גענער א‬ ‫אז די גייסט פון ל א‬ ‫איך באשטעטיקט א‬ ‫פטעמבער‪ ,‬פיר חדשים צוריק )טשערטשיל‪15) .(518 :1950 ,‬‬ ‫)סטרייקס אין סע פ‬ ‫א דירעקט לופט‬ ‫אין די סוף פון ‪ ,1940‬היטלער איינגעזען ער קען נישט צעשטערן ענגלאנד דורך א‬ ‫אמינג פון פילע שטעט‬ ‫אם ב א‬ ‫אנווער‪ ,‬די גרויז א‬ ‫אוועק זיין ערשטער א‬ ‫אן א‬ ‫אכט פון בריט א‬ ‫אקע‪ .‬די של א‬ ‫אט א‬ ‫א‬ ‫אזיע פון‬ ‫אר די ינוו א‬ ‫אנז פ פ א‬ ‫פערייש א‬ ‫פרע פ‬ ‫אדער זיאין רעגירונג צו קניען‪ .‬פ‬ ‫אנד א‬ ‫נישט געצווונגען די ל א‬ ‫א גרויס טייל פון די דיאיטש לופט כוחות )טשערטשיל‪,‬‬ ‫ארבד א‬ ‫אבז א‬ ‫אנד אין פרי זומער ‪ ,1941‬א‬ ‫רוסל א‬ ‫אן‬ ‫אנד א‬ ‫אלן איז געווען די לעצטע‪ .‬די פיאינט אומגעקערט צו ל א‬ ‫אפ א‬ ‫‪ (17) .(40 :1950‬די ערגסטע ב א‬

‫אמבס‪ .‬ער‬ ‫מיט די צעשטערונג ‪ Fires.‬מער ווי צוויי טויזענט ‪ FIRED‬אויף מאי ‪ 10‬מיט זייער פירעב א‬ ‫אנסיידינג מיט די נידעריק טייד פון דעם טעמז‪ ,‬געראטן צו‬ ‫או א‬ ‫פס‪ ,‬ק א‬ ‫פיי פ‬ ‫אסער פ‬ ‫פון וועגן ‪ 150‬וו א‬ ‫ארגן‪ ,‬עס זענען‬ ‫ארבעט‪ .‬דעם אנדערן טאג אין זעקס אין דער מ א‬ ‫אלטן די פיאיער יקסטינגגווישינג א‬ ‫ה א‬ ‫אכט פון ‪ .13‬עס ‪ Fires‬הונדערטער פון‬ ‫אוינג אויף די נ א‬ ‫פל א‬ ‫אך פ‬ ‫אהערשן‪ ,‬און זענען נ א‬ ‫אס קען נישט ב א‬ ‫וו א‬ ‫אכט ]‪ [...‬מער ווי ‪ 3000‬מענטשן‬ ‫אלע 'בליץ' נ א‬ ‫אלן פון א‬ ‫אפ א‬ ‫אסטייטינג ב א‬ ‫איז געווען די מערסט דעוו א‬ ‫אמבע‬ ‫פון קאמאנס האט שוין ריטשט‪ .‬א איין ב א‬ ‫אדער ינדזשערד ]‪ [...‬דעם הויז פ‬ ‫זענען געהרגעט א‬ ‫אלן איז געווען די‬ ‫אפ א‬ ‫אז ב א‬ ‫ארירן עס אין די ציאיט‪ ,‬א‬ ‫ארן ]‪ [...‬בשעת איגנ א‬ ‫אר פילע י א‬ ‫פירט חורבות פ פ א‬ ‫גע פ‬ ‫כמעט דריי א יאר איידער אונדזער סיוויל ]‪ FIRED [...‬פיאינט‬ ‫פילו פ‬ ‫א פ‬ ‫אלט שטיי א‬ ‫אציע ‪ Defense‬וו א‬ ‫אניז א‬ ‫ארג א‬ ‫א‬ ‫אץ‬ ‫אק א‬ ‫אלן דורך ר א‬ ‫אפ א‬ ‫פעטער ב א‬ ‫פנים די "בליץ בעיבי 'פעברואר ‪ ,1944‬און ש פ‬ ‫אן האט צו פ‬ ‫אנד א‬ ‫אין ל א‬ ‫אמבס‪ .‬אין די צוועלף‪-‬חודש ציאיט ‪ -‬פון יוני ‪ 1940‬צו יוני ‪ - 1941‬אונדזער ציוויל‬ ‫און פליענדיק ב א‬ ‫אנץ פון ‪94,237‬‬ ‫אג א‬ ‫אלטיז זענען ‪ 43,381‬געהרגעט און ‪ 50,856‬עמעס ינדזשערד‪ ,‬א‬ ‫אזשוו א‬ ‫ק א‬ ‫))טשערטשיל‪15) .(45 :1950 ,‬‬ ‫אס די צווייטע וועלט‬ ‫אנגסייד די בריטיש; בעש א‬ ‫אל א‬ ‫אלטן א‬ ‫א אוקרייניש וואס געה א‬ ‫לויט צו די בוך פון א‬ ‫אמבס‪ .‬די בעיבי בליץ‪ ,‬איז‬ ‫אן אין דער ציאיט פון די פליענדיק ב א‬ ‫אנד א‬ ‫מלחמה און איז געווען אין ל א‬ ‫אציס מיט‬ ‫אפן פון ( ‪: V-1‬געטראגן אויס דורך די נ א‬ ‫אף ‪ ,(1‬ד"ה 'וו א‬ ‫אגר א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אפפע פ‬ ‫ווערגענלטונגסוו א‬ ‫אלי פלעוו די‬ ‫אוו א‬ ‫אס יוזש א‬ ‫אף ‪ '.1‬די הייך ‪ 200-1000‬מעטער‪ ,‬וו א‬ ‫אגר א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אל פ‬ ‫פריס א‬ ‫ווי געזונט ‪ V- 1,‬רע פ‬ ‫פער שעה‪ ,‬ערלויבט די‬ ‫אמעטערס פ‬ ‫אז זיאין גיכקיאיט טוט נישט יקסיד ‪ 800‬קיל א‬ ‫אקט א‬ ‫ווי די פ א‬ ‫אף‬ ‫אדערנייזד ר א‬ ‫פ פיל פון די ‪ Fighters‬מ א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫פט און ברענגען א‬ ‫אר‪ ,‬ינטערסע פ‬ ‫אד א‬ ‫אד דורך ר א‬ ‫גייד א‬ ‫אר‬ ‫אס נ א‬ ‫אנווער פון וו ‪ ,1-‬פון וו א‬ ‫אנסידערינג די הויך קורס פון א‬ ‫פילו ק א‬ ‫א פ‬ ‫אלז ]‪ [...‬אבער א‬ ‫אדזשעקט א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫א ביסל טויזנט פון די העכסט דעסטרוקטיווע‬ ‫אן‪ ,‬א‬ ‫וועגן איין אין צוויי קען דערגרייכן זייער דעסטינייש א‬ ‫אציע‬ ‫פער א‬ ‫א פ‬ ‫אכן פון זיאין א‬ ‫אס דער ערשטער דריי א וו א‬ ‫אזינג בלויז בעש א‬ ‫אן ק א‬ ‫אנד א‬ ‫אקן אין ל א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫אז א‬ ‫דיווייס א‬ ‫אנץ פון בעערעך עטלעכע ‪ 10,000‬וויקטימס‪ 2572 ,‬פון זיי טויט‬ ‫אג א‬ ‫)יוני ‪ 6 15‬יולי ‪ (1944‬א‬ ‫)‪(Brandt 1967: 45-46). (10‬‬ ‫אדס פון די‬ ‫פ א‬ ‫אטער פ‬ ‫אסיוו צעשטערונג פון ק א‬ ‫‪ V- 1 Air Force‬ווען אין סעפטעמבער ‪ ,1944‬מיט די מ א‬ ‫אן‬ ‫אקלי וו א‬ ‫אקט א‬ ‫פר א‬ ‫אמבס איז געווען פ‬ ‫אכט פון פליענדיק ב א‬ ‫אלייד של א‬ ‫)‪ (Brandt 1967: 52). (10‬א‬ ‫אד‬ ‫אנג א‬ ‫אל א‬ ‫פר א‬ ‫א בומינג און פ‬ ‫פלוצלינג‪ .‬ווי א‬ ‫א ‪í‬ער האט די וו ‪ [...] 2-‬שטיל ]‪ [...‬ארויס פ‬ ‫ססימ א‬ ‫אקט דער‬ ‫אז ]‪ [...‬עס איז געווען אין פ א‬ ‫אנס א‬ ‫אלדיק דיסט א‬ ‫אק דער ערד ביי גוו א‬ ‫א א‬ ‫אז ש א‬ ‫אן א‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫יקס פ‬ ‫אץ פון די‬ ‫אק א‬ ‫אל ר א‬ ‫אנטינענט א‬ ‫פע ינטערק א‬ ‫אמ פ‬ ‫פ א‬ ‫אקעט פ‬ ‫פריקערסער פון די ר א‬ ‫אקטיש פ‬ ‫ערשטער פ א‬ ‫אמער ‪ 2‬ברייט‪ ,‬איז זיך גענוג אין‬ ‫אנג און ט א‬ ‫פרעזענט ציאיט‪ .‬דער מיטל מעסטן וועגן ‪ 20‬מעטער ל א‬ ‫פ‬ ‫אן‬ ‫אט א‬ ‫אסע א‬ ‫ארכעד צו מ א‬ ‫אף( און גענומען אין זייער וו א‬ ‫אל און פליסיק זויערשט א‬ ‫אה א‬ ‫אלק א‬ ‫ארג ) א‬ ‫ברענוו א‬ ‫א גיכקיאיט‬ ‫פינג א‬ ‫א פ‬ ‫א דורכשניטלעך הייך פון ‪ 100‬קילאמעטער‪ ,‬איז דעוועל א‬ ‫פון טנט‪ .‬צו העכערונג צו א‬ ‫אנטשט פון רירעוודיק‬ ‫פער שעה ]‪ [...‬זיי זענען ל א‬ ‫ארויף צו ‪ 5000‬קילאמעטער פ‬ ‫בלויז ]‪ Platforms [...‬א‬ ‫אט זעקס חדשים אקטאבער‬ ‫אט‪ .‬אין די קימ א‬ ‫פטשט א‬ ‫אקן אין די בריטיש הוי פ‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫א ביסל טויזנט א‬ ‫א‬ ‫אץ‬ ‫אק א‬ ‫אמבס ר א‬ ‫אסטיד די ציאיט די ב א‬ ‫)‪ 1944 (Brandt 1967: 52-53). (10‬צו מערץ ‪ .1945‬עס ל א‬

‫ער וואס האט אויערן זאל הערן‪ ,‬וואס דער גייסט טוט זאגן צו די קהילות פון טשערטשיל זיך‬ ‫ארדיס‪,‬‬ ‫אן‪-‬לאם ס א‬ ‫א‪ ,‬טלאטירא‪-‬טרומ א‬ ‫אס סמירנ א‬ ‫ארג א‬ ‫אמום‪ ,‬עפעסוס‪-‬רוזעוועלט‪-‬וו א‬ ‫פערג א‬ ‫פ‬ ‫אז איז‪ ,‬ווי די‬ ‫ארגן מן‪ ,‬א‬ ‫ארב א‬ ‫פיע‪-‬בוש‪ ,‬פון לאאדיקיע‪ .‬די געווינער הבטחות צו געבן די פ א‬ ‫אדעל פ‬ ‫פיל א‬ ‫פ‬ ‫אצי‬ ‫פס נ א‬ ‫אקידזש געמאכט צו שי פ‬ ‫אס די מלחמה רעכט צו בל א‬ ‫ארמען בעש א‬ ‫ענגליש זענען ביכולת צו ק א‬ ‫אכט פון די ענגליש מענטשן; זיי זענען אויסגעדריקט אין‬ ‫אנסערנז מיט די מ א‬ ‫אבמערינז‪ .‬זייער ק א‬ ‫ס א‬ ‫א קורץ‬ ‫א איז א‬ ‫אמען פון 'בלוט שווייס און טרערן'‪ .‬ד א‬ ‫ארעם אונטער די נ א‬ ‫רעדעס ארויס אין בוך פ א‬ ‫ארס אויף ‪ 19‬דעצעמבער ‪1940‬‬ ‫פט פון איינער פון גערעדט דיסק א‬ ‫‪:‬עקססער פ‬ ‫אדוקציע וועט זיין די‬ ‫פר א‬ ‫ארג פ‬ ‫אנד פון אונדזער עסנוו א‬ ‫ארגרעסערן דעם ב א‬ ‫וועלכער איז געשען צו פ א‬ ‫אסט‬ ‫אס קענען לעצטע דעם מלחמה‪ ,‬אויב עס איז צום ‪ Forms‬ווייז א‬ ‫ארן וו א‬ ‫אר י א‬ ‫ארזיכערונג פ פ א‬ ‫פון פ א‬ ‫אס איז דורך קיין מיטל זיכער )טשערטשיל ‪:1941‬‬ ‫אנג ציאיט‪ ,‬וו א‬ ‫אל א‬ ‫אר א‬ ‫אנגד פ פ א‬ ‫אל א‬ ‫פר א‬ ‫באדויערן פ‬ ‫)‪21) .(348‬‬ ‫אז קיין איינער ווייסט‪.‬‬ ‫אמען א‬ ‫א נייע נ א‬ ‫אס איז געשריבן א‬ ‫א וויאיס שטיין אויף וו א‬ ‫און איך וועל געבן אים א‬ ‫אצי כוחות פון‬ ‫אנגעד צווישן די נ א‬ ‫ארטיקלען עקסטש א‬ ‫אלע א‬ ‫ארמיז קען לייענען א‬ ‫טשערטשיל און זיין א‬ ‫אן זיי‬ ‫אזוי צעשטערן זיי א‬ ‫אלע צייטן פון די צווייטע וועלט מלחמה‪ ,‬און א‬ ‫אנד און לופט אין א‬ ‫ים‪ ,‬ל א‬ ‫פן אויב איינער‬ ‫א פ‬ ‫אנכ א‬ ‫אנק צו א‬ ‫אציע‪ ,‬ד א‬ ‫אמוניק א‬ ‫אד אין זייער ק א‬ ‫פט א‬ ‫געוואוסט עס איז געווען ינטערסע פ‬ ‫אד‬ ‫אבן דעסיפערעד די ק א‬ ‫אציס און ה א‬ ‫אד מאשינען דורך די נ א‬ ‫‪.‬פון די ק א‬ ‫אנען צו‬ ‫אט קיין דערמ א‬ ‫ארב א‬ ‫אך דער מלחמה געענדיקט אין ‪ ,1974‬די ענגליש רעגירונג פ א‬ ‫ארן נ א‬ ‫י א‬ ‫אשין‬ ‫אנז געטאן מיט די מ א‬ ‫פערייש א‬ ‫א פ‬ ‫אציע פון די בריטיש סוד דינסט א‬ ‫פער א‬ ‫א פ‬ ‫אמען פון דער א‬ ‫'הינטער'‪ ,‬נ א‬ ‫אז די בריטיש‬ ‫ארווער איז געווען גילוי צו דער וועלט‪ ,‬א‬ ‫אד‪ ,‬האט די פ א‬ ‫אר א‬ ‫אס מיטל ש א‬ ‫א'‪ ,‬וו א‬ ‫'עניגמ א‬ ‫אווי און‬ ‫ארמיז‪ ,‬נ א‬ ‫אנץ פון א‬ ‫אציס ‪ Air Force‬געוואוסט די מווומ א‬ ‫פן די נ א‬ ‫אשין גערו פ‬ ‫אנק צו די מ א‬ ‫אציס‪ .‬ד א‬ ‫נ א‬ ‫אניש‪ ,‬אין זייער‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫ארמיי און י א‬ ‫אד געניצט דורך די דיאיטש א‬ ‫ארטיקלען אין ק א‬ ‫אודער א‬ ‫א דיק א‬ ‫א' א‬ ‫'עניגמ א‬ ‫אלן אין‬ ‫אבן געפ פ א‬ ‫אנק צו איינער פון די מאשינען ה א‬ ‫אד א‬ ‫אדי א‬ ‫אציע און ר א‬ ‫אמוניק א‬ ‫אף ק א‬ ‫וויירליס טעלעגר א‬ ‫פץ גענומען פון די בוך‬ ‫אדוצירן איצט עקסער פ‬ ‫פר א‬ ‫ענגליש הענט פרי אין די מלחמה‪ .‬איך וועל רע פ‬ ‫אציע‪ ,‬אין‬ ‫ארמ א‬ ‫אגענט אינפ פ א‬ ‫אם‪ ,‬די טקופע סוד דינסט א‬ ‫אטה א‬ ‫א היטלער' ס סוד 'פוו ווינטערב א‬ ‫'עניגמ א‬ ‫אלי צו טשערטשיל זיך‪ ,‬מיט איבערגעזעצט סטרינגס און‬ ‫פערסנ א‬ ‫פלייינג פ‬ ‫א פ‬ ‫אשולדיקונג פון ס א‬ ‫ב א‬ ‫אנז‬ ‫פערייש א‬ ‫א פ‬ ‫אשין‪ ,‬דער דיאיטש מלחמה א‬ ‫אמ א‬ ‫אד דורך עניגמ א‬ ‫אוד א‬ ‫‪ :‬דיק א‬ ‫אז‬ ‫אבריק אין מזרח דייטשלאנד א‬ ‫אפ א‬ ‫אל ארבעטן אין א‬ ‫פויליש ב א‬ ‫א פ‬ ‫אס דער ‪ Produced‬אין ‪ ,1938‬א‬ ‫וו א‬ ‫פויליש‪ ,‬ער האט ניט ווי‬ ‫אפער ]‪ [...‬ווייל פ‬ ‫אגר א‬ ‫פט א‬ ‫ארט פון סוד קרי פ‬ ‫אס א‬ ‫אנק ריכטיק‪ ,‬זיאין א‬ ‫יינגל געד א‬ ‫אז ער און זיין‬ ‫ארטיעס א‬ ‫פ א‬ ‫ארשידן פ‬ ‫אן פון די פ א‬ ‫אבזערווער‪ ,‬גענומען ט א‬ ‫ארף א‬ ‫דער דייטשישער; ווי ש א‬ ‫אנז‬ ‫אני א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫און געשיקט צוריק צו פוילן‪ .‬און ער איז ‪ FIRED‬דער יינגל איז ]‪ Manufactured [...‬ק א‬ ‫פויליש‬ ‫אנווינסט פ‬ ‫אקט מיט אונדזער מענטש אין ווארשע ]‪ [...‬אין רעכט קורס‪ ,‬ק א‬ ‫אנט א‬ ‫געקומען אין ק א‬ ‫פויליש‬ ‫אריז ]‪ [...‬פ‬ ‫פ א‬ ‫אלירן דעם יינגל אין פ‬ ‫אד לינקס דער מדינה ]‪ [...‬מיר אינסט א‬ ‫פון ווארשע; ער בעס א‬ ‫אס איז‬ ‫אשין וו א‬ ‫פליקע פון די מ א‬ ‫אן רע פ‬ ‫א וווד א‬ ‫אין דייטשלאנד ]‪ Manufactured [...‬אנגעהויבן צו בויען א‬ ‫אבער עס איז גענוג‬ ‫אנע‪ ,‬א‬ ‫פי א‬ ‫א פ‬ ‫פיץ פון א‬ ‫אז געקוקט דער טייל ש פ‬ ‫א מיטל א‬ ‫אט איז געווען א‬ ‫דער רעזולט א‬

‫פרובירן‬ ‫אשין‪ ,‬אויב מיר געוואלט צו פ‬ ‫אקטיש מ א‬ ‫אפ א‬ ‫אקומען א‬ ‫אלט נעמען צו ב א‬ ‫אס עס וו א‬ ‫ארשטיין וו א‬ ‫צו פ פ א‬ ‫אציע‬ ‫פער א‬ ‫א פ‬ ‫פן פון א‬ ‫]‪ [...‬צו דעסיפער זיאין או פ‬ ‫אם ‪(89) .(25 :1978‬‬ ‫אטה א‬ ‫)ווינטערב א‬ ‫א‬ ‫אדיקיאיט‪ ,‬א‬ ‫אלוט בעס א‬ ‫אבס א‬ ‫אבער אין א‬ ‫אנטלי א‬ ‫אן זיך איז פוילן און געבראכט טריומפ א‬ ‫די דענניסט א‬ ‫אשין איז ווייל‬ ‫אז די מ א‬ ‫אנץ און עלעקטריש‪ .‬מיר געלערנט‪ ,‬אויך‪ ,‬א‬ ‫א‪ ,‬ניי א‪ ,‬ג א‬ ‫אפער עניגמ א‬ ‫אגר א‬ ‫פט א‬ ‫קרי פ‬ ‫אלע ‪Manufactured‬‬ ‫פט א‬ ‫פט און דעקרי פ‬ ‫דורך די טויזנטער און עס איז געווען בדעה צו ינקרי פ‬ ‫א ביסל ווערטער די‬ ‫אשין ]‪ [...‬איז זייער שווער צו דערקלערן אין א‬ ‫ארטיקלען פון די גרויס מלחמה מ א‬ ‫א‬ ‫אמז‪ ,‬געטריבן ילעקטריקלי מיט‬ ‫אוטייטינג דר א‬ ‫פליצירט סיסטעם פון ר א‬ ‫אמ פ‬ ‫אנינג פון די ק א‬ ‫פונקטי א‬ ‫אג פון די ]‪ Alphabet [...‬אותיות פון די‬ ‫אנז א‬ ‫אנסמיטטעד דער א‬ ‫אפער טר א‬ ‫אגר א‬ ‫פט א‬ ‫אר די קרי פ‬ ‫אשין פ פ א‬ ‫אמ א‬ ‫אן פון‬ ‫אטי א‬ ‫אליפער א‬ ‫פר א‬ ‫א גרויס פ‬ ‫א א‬ ‫אז א‬ ‫אד א‬ ‫אמז דזשענערייט א‬ ‫אכשער דר א‬ ‫פטיד; מ א‬ ‫אותיות צו זיין ינקרי פ‬ ‫א‬ ‫אלט נעמען א‬ ‫אנז וו א‬ ‫אטיש א‬ ‫אמ א‬ ‫אט א‬ ‫אלעקטיוו פון גרויס מ א‬ ‫אק א‬ ‫אטעד‪ ,‬א‬ ‫אס‪ ,‬עס איז עסטימ א‬ ‫אותיות וו א‬ ‫א‬ ‫פינען א‬ ‫אנז צו גע פ‬ ‫פערמיוטייש א‬ ‫אלע די נייטיק פ‬ ‫אשטימען א‬ ‫אר צו ב א‬ ‫ארבעט נ א‬ ‫אדער מער פון א‬ ‫חודש א‬ ‫ארעוו צו יעדער אנדערער ין די‬ ‫אמז ק א‬ ‫אנט פון די דר א‬ ‫פלייסמ א‬ ‫אד שליסל איז די פ‬ ‫אד‪ .‬די ק א‬ ‫יינציק ק א‬ ‫אז דער דייטשישער‬ ‫אד‪ .‬קיין ווונדער א‬ ‫ארד א‬ ‫אלט זיין ענג ג א‬ ‫אט; פון קורס‪ ,‬די שליסלען וו א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫אנטיד‬ ‫אר גער א‬ ‫אכטן די סיסטעם ג א‬ ‫אטר א‬ ‫‪.‬ב א‬ ‫א אמת‬ ‫אביליטי פון א‬ ‫אווייל א‬ ‫אץ דעם א‬ ‫אבלעם‪ ,‬טר א‬ ‫פר א‬ ‫אל פ‬ ‫אב א‬ ‫אלוו א‬ ‫אנס א‬ ‫א א‬ ‫אנק איידער א‬ ‫וועלן מיר געד א‬ ‫אם ‪89) .(26-27 :1978‬‬ ‫אטה א‬ ‫אפער? )ווינטערב א‬ ‫אגר א‬ ‫פט א‬ ‫)קרי פ‬ ‫א גענוג נומער פון‬ ‫אפפע האט באקומען א‬ ‫אז אין די סוף פון פעברואר ‪ 1940‬די לופטוו א‬ ‫עס מיינט א‬ ‫ארטיקלען צו געניטונג זיאין‬ ‫א ביסל א‬ ‫א‪ ,‬וועגן צו שטעלן אויף די לופט א‬ ‫אפערס עניגמ א‬ ‫אגר א‬ ‫פט א‬ ‫קרי פ‬ ‫אנהייב צו געבן וועג צו פרי אפריל‬ ‫אלט זענען א‬ ‫פערייטערז ]‪ .[...‬ווען די קעלט טעג פון ווינטער ק א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫אפפע אויף‬ ‫אג און די לופטוו א‬ ‫אנז א‬ ‫א קורץ א‬ ‫פיר‪ ,‬יעדער מיט א‬ ‫א פ‬ ‫פ א‬ ‫זון‪ [...] ,‬האט מיר פיר ברעקלעך פון פ‬ ‫אם ‪(89) .(31 :1978‬‬ ‫אטה א‬ ‫אריבערפירן פון שטעקן צווישן וניץ ] ‪ [...‬עס איז דער נס )ווינטערב א‬ ‫די א‬ ‫אבער‪ ,‬אין‬ ‫ארגרעסערן אין פרי אפריל ‪ .1940‬א‬ ‫ארטיקלען אנגעהויבן צו פ א‬ ‫אם פון הינטער א‬ ‫די שטר א‬ ‫פעס ומציאיטיק און געארבעט‬ ‫אך ע פ‬ ‫אנדז געטין איז נ א‬ ‫דער פרי טעג פון דער מלחמה‪ ,‬אונדזער בר א‬ ‫א‬ ‫אנץ עניגמ א‬ ‫אג א‬ ‫אקומען א‬ ‫פן אונדז ב א‬ ‫אל פ‬ ‫אז געה א‬ ‫אכטן עס איז געווען גליק א‬ ‫אנטלי; איך טר א‬ ‫ינטערמיט א‬ ‫אוועק די ברעג פון‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אס א‬ ‫אך ש א‬ ‫א דיאיטש פל א‬ ‫אד סוויטשיז אין א‬ ‫אפער‪ ,‬מיט ק א‬ ‫אגר א‬ ‫פט א‬ ‫קרי פ‬ ‫אט‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫ארמערד א‬ ‫א א‬ ‫אפער פון א‬ ‫אגר א‬ ‫פט א‬ ‫פטשערד אנדערן קרי פ‬ ‫א פ‬ ‫פעטער מיר ק א‬ ‫נארוועגיע‪ .‬ש פ‬ ‫אווי‬ ‫פיין‪ .‬אין מאי ‪ ,1941‬די נ א‬ ‫אמ פ‬ ‫אס די פראנצויזיש ק א‬ ‫אנסירטע בעש א‬ ‫אוו א‬ ‫אז אויך האט א‬ ‫אציע א‬ ‫אמוניק א‬ ‫ק א‬ ‫אד שליסלען‪.‬‬ ‫פון די ק א‬ ‫אפער רעטעניש און בוך פ‬ ‫אגר א‬ ‫פט א‬ ‫ארין מיט דיין קרי פ‬ ‫א דיאיטש סובמ א‬ ‫אנד א‬ ‫פריז א‬ ‫ימ פ‬ ‫אדעד‬ ‫אל און לופט ק א‬ ‫אבן דירעקט צוטריט צו רוב פ פון די נייוו א‬ ‫פן אונדז נישט בלויז צו ה א‬ ‫אל פ‬ ‫דעם געה א‬ ‫אם ‪:1978‬‬ ‫אטה א‬ ‫אל הילף ]‪) [...‬ווינטערב א‬ ‫אב א‬ ‫אלי א‬ ‫א ינוו א‬ ‫ארטיקלען רעטעניש ווי אויך צוגעשטעלט א‬ ‫א‬ ‫)‪89) .(44‬‬ ‫ארשטיין די ריכטיק טיאיטש פון די טעקסטן‪ .‬ווען ער איז‬ ‫פריים מיניסטער געשווינד געלערנט צו פ פ א‬ ‫די פ‬ ‫א רויט קעסטל‪,‬‬ ‫ארטיקלען אויסגעקליבן אין א‬ ‫אן‪ ,‬איך געוויינט צו שיקן אים א‬ ‫אנד א‬ ‫געווען אין ל א‬

‫אר‬ ‫ארטיקלען זענען פ פ א‬ ‫אן‪ ,‬די א‬ ‫אכט פון בריט א‬ ‫אס די של א‬ ‫אווניג סטריט נומ ‪ ;10‬בעש א‬ ‫גערעדט צו ד א‬ ‫פעס זייער דרינגלעך‪,‬‬ ‫אריי ס גייט‪ .‬ווען עס איז געווען ע פ‬ ‫פערייטינג רומז אין ונטערערד ונטער סט א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫אג מיד ]‪ .[...‬ווען עס איז געווען א‬ ‫אנז א‬ ‫אר און רעמיטטעד דער א‬ ‫אט סעקרעט א‬ ‫פריוו א‬ ‫פן זיאין פ‬ ‫איך גערו פ‬ ‫אל‬ ‫אטערי א‬ ‫אסטן דעם מ א‬ ‫פ א‬ ‫אפיס אין סדר צו קענען צו פ‬ ‫פט אין מיין א‬ ‫ארבעט‪ [...] ,‬איך סלע פ‬ ‫אץ פון א‬ ‫פל א‬ ‫פ‬ ‫אז די דאקומענטן זענען‬ ‫פריים מיניסטער לייקט א‬ ‫אכט ביז ‪ ,07:30‬ווען די פ‬ ‫אס די נ א‬ ‫באקומען בעש א‬ ‫פן און‬ ‫פעס ער דארף צו וויסן עס‪ ,‬איך גערו פ‬ ‫אפצימער ]‪ [...‬ווען עס איז געווען ע פ‬ ‫גענומען צו איר של א‬ ‫אן מיט מיקסער ]‪ [...‬אין די לויף פון די מלחמה‪ ,‬מאל‬ ‫א טעלעפ א‬ ‫אג צו אים דורך א‬ ‫אנז א‬ ‫לייענען דעם א‬ ‫ארדערס פון היטלער צו די מושלים פון זייער ניי א מלוכה; דעם דערוועקט די‬ ‫אנג א‬ ‫ארויס ל א‬ ‫אם ‪89) .(55-56 :1978‬‬ ‫אטה א‬ ‫)ניאיגעריקיאיט פון טשערטשיל )ווינטערב א‬ ‫איטה די זון‬ ‫בריוו צו די קהילה פון טלאטירא‪ .‬דער מלאך פון די קהילה פון טלאטירא שרייב‪ :‬אזוי ס א‬ ‫ארבעט‪,‬‬ ‫פיס זענען ווי מעש‪ :‬איך וויסן דיין א‬ ‫אם פון פיאיער און פ‬ ‫א פל א‬ ‫אט‪ ,‬וואס האט אויגן ווי א‬ ‫פון ג א‬ ‫אנס און דיין לעצטע מעשים‪ ,‬מער ווי דער ערשטער‪ .‬אבער איך‬ ‫אוויר א‬ ‫פערס א‬ ‫ליבע‪ ,‬אמונה‪ ,‬דינסט‪ ,‬פ‬ ‫אפעטעסס‪ ,‬צו‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫אללס זיך א‬ ‫אזן דזשעזעבעל‪ ,‬דעם פרוי וואס ק א‬ ‫אז איר ל א‬ ‫אבן קעגן איר א‬ ‫ה א‬ ‫אסטיטוציע און די עסן פון פלייש מקריב צו‬ ‫פר א‬ ‫ארפירן מיין קנעכט צו נעמען זיי אין פ‬ ‫לערנען און פ א‬ ‫אבער זי וועט ניט תשובה פון איר זנוס‪ .‬זע‪ ,‬איך‬ ‫פגעטער‪ .‬איך געגעבן איר ציאיט צו תשובה טאן‪ ,‬א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫ארפן איר אויף די בעט‪ ,‬און א גרויסע צרה יענע וואס טוען ניעף מיט איר‪ ,‬אויב זיי תשובה‬ ‫וועל וו א‬ ‫אז איך בין ער‬ ‫אלע די קהילות וועלן וויסן א‬ ‫ארבעט‪ .‬איך וועט טייטן איר קינדער‪ ,‬און א‬ ‫נישט פון זייער א‬ ‫אגייץ די תאוות און געדאנקען‪ .‬איך ופפירן צו יעדער איינער פון איר לויט צו דיין‬ ‫וואס ינוועסט א‬ ‫פן "סיקריץ‬ ‫אזוי גערו פ‬ ‫אקטערין ניט וויסן די א‬ ‫אד א‬ ‫אז א‬ ‫אכגיין קיין א‬ ‫ארבעט‪ .‬און איר‪ ,‬פון טלאטירא‪ ,‬וואס נ א‬ ‫א‬ ‫אבן ביז איך קומען‪.‬‬ ‫אס איר ה א‬ ‫אבער‪ ,‬פירמלי היטן וו א‬ ‫אסע‪ .‬א‬ ‫פון ששטן‪ ",‬ניט וועט לייגן איר אן אנדער מ א‬ ‫אכט איבער די‬ ‫ארבעט צו די סוף וועט איך געבן מ א‬ ‫אלטן מיין א‬ ‫און דער געווינער צו אים וואס ה א‬ ‫אץ‬ ‫פ א‬ ‫אקען ווי ליים פ‬ ‫פרעסן‪ ,‬און וועט זיין בר א‬ ‫א רוט פון פ‬ ‫פעלקער‪ .‬ער וועט הערשן מיט א‬ ‫‪ .‬פ‬ ‫אטע‪ ,‬און איך וועל געבן דער געווינער די‬ ‫אריטעט פון מיין ט א‬ ‫פילו ווי איך באקומען די אויט א‬ ‫א פ‬ ‫און א‬ ‫אנטו די קהילות )יוחנן‪,‬‬ ‫איטה א‬ ‫אס די גייסט ס א‬ ‫ארגן שטערן‪ .‬ער וואס האט אויערן‪ ,‬זאל הערן וו א‬ ‫מ א‬ ‫)‪6) .(1444 :2001‬‬ ‫א זאגט יוחנן זעבעדעע‪ ,‬דער‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אן פון די בריוו צו די קהילה פון טלאטירא‪ .‬לוי א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אט משיח‬ ‫איטה די זון פון ג א‬ ‫אן שרייבט‪ :‬אזוי ס א‬ ‫מלאך פון די קהילה פון טלאטירא‪ ,‬הארי ש טרומ א‬ ‫א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אפים לוי א‬ ‫אנדז‪ .‬די סער א‬ ‫פיס זענען ווי בר א‬ ‫אם פון פיאיער און פ‬ ‫א פל א‬ ‫מיכאל‪ ,‬וואס האט אויגן ווי א‬ ‫אלי באקאנט דורך די‬ ‫אווערס א‬ ‫אלט זיין יונ א‬ ‫אן וו א‬ ‫אנען צו די וועג טרומ א‬ ‫אר דערמ א‬ ‫א קל א‬ ‫הייבט דער בריוו א‬ ‫אן‪,‬‬ ‫ארבעט פון טרומ א‬ ‫אכדעם ער רעפערס צו די א‬ ‫אלד דערנ א‬ ‫אמבע‪ .‬ב א‬ ‫אמישע ב א‬ ‫אט א‬ ‫אם א‬ ‫אטעטיש פל א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אטינג‬ ‫אמב א‬ ‫אזיקיאיט‪ ,‬ק א‬ ‫ארבעטל א‬ ‫אל פון א‬ ‫אנטר א‬ ‫אסטן‪-‬מלחמה ציאיט‪ ,‬ווו די ק א‬ ‫פ א‬ ‫אנדז דעם פ‬ ‫אס בר א‬ ‫וו א‬ ‫אציע צווישן אנדערע‬ ‫פער א‬ ‫א פ‬ ‫ארק אין א‬ ‫פ א‬ ‫אלט פון אמעריקאנער אינדוסטריעלע פ‬ ‫אציע‪ ,‬און די ויש א‬ ‫ינפל א‬ ‫אפיס‬ ‫ארן אין א‬ ‫אסעד אין זייער י א‬ ‫אן פ א‬ ‫אז טרומ א‬ ‫אבלעמס א‬ ‫פר א‬ ‫אל פ‬ ‫אב א‬ ‫‪.‬ינומער א‬ ‫אפיס ווען ער איז געשטארבן‪,‬‬ ‫פלייסט רוזעוועלט אין א‬ ‫אל‪ ,1945-1953 ,‬רי פ‬ ‫פרעזידענט צוויי מ א‬ ‫יו פ‬

‫פרעזידענט אין ‪ .1944‬ער איז געבוירן אין‬ ‫מיזורי‪ Lamar, ,‬ווען ער איז געווען עלעקטעד זיאין וויצע‪ -‬פ‬ ‫פלט‪,‬‬ ‫ארקרי פ‬ ‫א לינקס אים פ א‬ ‫פחה ווען איין יינגל דיפטהערי א‬ ‫אריגינס מש פ‬ ‫אניוועסדיק א‬ ‫אין ‪ ,1884‬פון א‬ ‫אלעגע‪,‬‬ ‫ארטיק הויך שולע‪ ,‬געריכט צו גיין צו ק א‬ ‫אגן ברילן‪ .‬ווען איך פ א‬ ‫צו ניאין יאר אנגעהויבן צו טר א‬ ‫אלע די געלט ער באזעסענע‪ .‬עס איז געווען עטלעכע זאכן פון‬ ‫ארן א‬ ‫ארל א‬ ‫אט פ א‬ ‫אטער ה א‬ ‫אבער איר פ פ א‬ ‫א‬ ‫אטער‪91) .‬‬ ‫ארם פון זיאין פ פ א‬ ‫אר צען יאר אויף די פ א‬ ‫פויער פ פ א‬ ‫אנקיר‪ ,‬פ‬ ‫אקטער‪ ,‬ב א‬ ‫אנטר א‬ ‫אן ק א‬ ‫אב א‬ ‫פוינטינג א‬ ‫) פ‬ ‫אסטינג‪ ,‬מילקינג‬ ‫ארוו א‬ ‫א‪ ,‬געזייט‪ ,‬איז כ א‬ ‫אוו א‬ ‫אר א‬ ‫אין די זומער עס רויז ביי א ‪ 04:30‬און ווינטער מויז ‪ .6.30‬א‬ ‫ארט איז געווען צו‬ ‫אלץ ד א‬ ‫א היי און האט א‬ ‫אוו א‬ ‫ארד א‬ ‫פערד‪ ,‬ענפ א‬ ‫אך די פ‬ ‫פיגס געקוקט נ א‬ ‫פיטערן פ‬ ‫אוז‪ ,‬פ‬ ‫די ק א‬ ‫אן ‪91) .(19 :1966‬‬ ‫אלפס א‬ ‫ארם )וו א‬ ‫אן אין די ‪ 600‬ייקערז פון די פ א‬ ‫)ט א‬ ‫אפיציר אין וועלט קריג איך‬ ‫אט א‬ ‫אמב א‬ ‫‪:‬ק א‬ ‫א צו מלחמה אין‬ ‫אץ זיין נעבעך ריע‪ ,‬הארי האט ניט א‬ ‫א ‪ France‬טר א‬ ‫אטערי ד‪ ,‬א‬ ‫אזיאיטיקונג פון ב א‬ ‫אין די ב א‬ ‫אס סיטי‬ ‫אנס א‬ ‫ארטילעריע‪ ,‬וועמענס מיטגלידער האט שוין ריקרוטיד אין די ק א‬ ‫פע פון פעלד א‬ ‫קליין גרו פ‬ ‫אן ‪91) .(22 :1966‬‬ ‫אלפס א‬ ‫)געגנט )וו א‬ ‫אנדיד אין ברעסט ‪ France.‬מיר זענען צו‬ ‫אויף אפריל ‪ ,1918 ,13‬און בלויז ‪ 27‬יאר ‪, France,‬מיר ל א‬ ‫אג אין די ווייסע‬ ‫אג איר זאל געדענקען איך אויסגעגעבן מיין ערשטער פול ט א‬ ‫פעטער‪ ,‬די זעלבע ט א‬ ‫ש פ‬ ‫‪.‬הויז‬ ‫אלט געגאנגען"‬ ‫ארטילעריע‪ ,‬און דעמ א‬ ‫א שולע פון פראנצויזיש א‬ ‫איך דערציילט איר איך געגאנגען צו א‬ ‫אלט אין‬ ‫ארטילעריע‪ ,‬און דעמ א‬ ‫אר עטלעכע מער לימעד אין פראנצויזיש א‬ ‫אן פ פ א‬ ‫אעטקוויד א‬ ‫אגער ק א‬ ‫צו ל א‬ ‫פן‬ ‫אווניק גערו פ‬ ‫אלק א‬ ‫פ א‬ ‫אז טימע‪ -‬אין יולי‪ ,‬דער פ‬ ‫יולי ‪ .-‬די מנוחה הונדערט און ‪ 29‬האט קומען דורך א‬ ‫אטערי‪,‬‬ ‫אשולדיקונג פון די ב א‬ ‫אן אין ב א‬ ‫פיט א‬ ‫א פ‬ ‫מיר און דערציילט מיר איך איז געגאנגען צו זיאין דער ק א‬ ‫א זייער שלעכט‬ ‫אגן די קלענסטער‪ ,‬א‬ ‫וויטש איז געווען באקאנט ווי שווינדלדיק די‪ ,‬און האט‪ ,‬צו ז א‬ ‫אלירן‬ ‫אנטר א‬ ‫אס‪ ,‬און קיינער פון זיי קען ק א‬ ‫אנדערז איידער וו א‬ ‫אמ א‬ ‫אלי‪ .‬זיי האבן פיר ק א‬ ‫אוו א‬ ‫אקטש א‬ ‫שעם‪ ,‬א‬ ‫אלעגע‬ ‫אס סיטי‪ ,‬פילע פון זיי ק א‬ ‫אנס א‬ ‫די איריש יינגלעך‪ .‬זיי זענען פילע פון זיי איריש יינגלעך ק א‬ ‫אס סיטי‪ .‬זיי זענען זייער‬ ‫אנס א‬ ‫א דזשעסויט שולע אין ק א‬ ‫אלעגע‪ ,‬וויטש איז א‬ ‫אקכורסט ק א‬ ‫יינגלעך פון ר א‬ ‫אבער זיי זיי זענען ווילד‬ ‫‪.‬געזונט געבילדעט‪ ,‬פילע פון זיי‪ ,‬א‬ ‫אלט "‬ ‫אנעל; איך דערציילט אים ער זאל ווי געזונט שיקן מיר היים רעכט דעמ א‬ ‫אל א‬ ‫איך דערציילט ק א‬ ‫פעטער‪ ,‬ווען מיר זענען‬ ‫פילו ש פ‬ ‫א פ‬ ‫אקן אין מיין לעבן‪ ,‬ניט א‬ ‫אזוי דערשר א‬ ‫אל א‬ ‫ארט איך איז קיינמ א‬ ‫און ד א‬ ‫אן‪,‬‬ ‫אבער איך ‪ -‬געזונט‪ ,‬עס איז געווען איינער פון די זאכן‪ .‬איך האט צו ט א‬ ‫געווען אונטער פיאיער‪ ,‬א‬ ‫אן‪-‬מיללער‪93) (95-96 ,1974 ,‬‬ ‫)און איך האט עס‪) " .‬טרומ א‬ ‫אך דער מלחמה ער חתונה אויף יוני ‪ ,1919 ,28‬אין דער עלטער פון ‪ 35‬יאר מיט ווירזשיניע‬ ‫נ א‬ ‫אס‪ ,‬וואס איז געווען דער זעלביקער עלטער‬ ‫אל א‬ ‫אבעטה "בעסס" וו א‬ ‫‪.‬עליז א‬ ‫ארייניקטע‬ ‫פע איז געווען אין מלחמה די פ א‬ ‫א פ‬ ‫אר פון מיזורי‪ ,‬אייר א‬ ‫אט א‬ ‫אין זיין רגע טערמין ווי סענ א‬ ‫א גרויס‬ ‫אנד; מיט דעם א‬ ‫אן און רוסל א‬ ‫פלייז צו בריט א‬ ‫א פ‬ ‫אל שיקן ס א‬ ‫ארסענ א‬ ‫אטן האט ווערן די גרויס א‬ ‫שט א‬ ‫פליינז‬ ‫אנגקס‪ ,‬פ‬ ‫ארג‪ ,‬ט א‬ ‫אדוצירן שיסוו א‬ ‫פר א‬ ‫‪.‬אינדוסטריעלע מי איז ווייל געמאכט צו פ‬

‫אז פון די‬ ‫אס א‬ ‫פערטש א‬ ‫אקץ און פ‬ ‫אנטר א‬ ‫אס‪ ,‬ריזיק ק א‬ ‫אנסטר א‬ ‫אז די מ א‬ ‫ארגט וועגן באשולדיקונגען א‬ ‫אז א‬ ‫איך ב א‬ ‫אט‪,‬‬ ‫פטשט א‬ ‫ארבעט און הוי פ‬ ‫פעס פון א‬ ‫אריטיסם‪ .‬איך געזען גרו פ‬ ‫אוו א‬ ‫אלד דורך פ א‬ ‫אנד א‬ ‫געלט זענען ווייל כ א‬ ‫אר‬ ‫פטינג טויזנטער ‪ Profits:‬יעדער זשעדנע פ פ א‬ ‫אנקרו פ‬ ‫אף פון די רעגירונג‪ ,‬זענען ב א‬ ‫די גרויס‪ ,‬אויף ביכ א‬ ‫אן ‪91) .(37 :1966‬‬ ‫אלפס א‬ ‫אד וו א‬ ‫אן‪ ,‬זכרונות סייט א‬ ‫)פון קליין ביזנעסער )טרומ א‬ ‫אשין און‬ ‫אט אין זיין מ א‬ ‫ארשונג אויף זייער אייגן ג א‬ ‫א ויספ א‬ ‫אסן צו פירן א‬ ‫אשל א‬ ‫אן ב א‬ ‫אז טרומ א‬ ‫ארגט א‬ ‫אז א‬ ‫ב א‬ ‫פ צו‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אנד; א‬ ‫אריל א‬ ‫אוועלעד ‪ 30,000‬מייל דורך מ א‬ ‫אווערסינג צוריק און ;‪ Florida‬טר א‬ ‫אס טר א‬ ‫טעקס א‬ ‫אריבער וויסקאנסין און מישיגן‬ ‫ארויס א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫אסיליטיעס און אנדערע‬ ‫אנז‪ ,‬פ א‬ ‫אלייש א‬ ‫ארטיידיקונג ינסט א‬ ‫איך באזוכט טריינינג לאגערן‪ ,‬פ א‬ ‫אן‬ ‫אלפס א‬ ‫אד וו א‬ ‫אן‪ ,‬זכרונות סייט א‬ ‫אזן זיי וויסן וואס איך איז געווען )טרומ א‬ ‫אדזשעקס ]‪ [...‬און נישט ל א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫)‪91) .(37 :1966‬‬ ‫אמיטי פון די‬ ‫אטיווע ק א‬ ‫א "ינוועסטיג א‬ ‫אלירונג פון א‬ ‫ארשונג איז די ינסט א‬ ‫אט פון דעם ויספ א‬ ‫דער רעזולט א‬ ‫אל‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫פן דורך ‪ Defense‬נ א‬ ‫פרעזידענט‪ ,‬און אנגעהויבן צו ווערן גערו פ‬ ‫אן איז זיאין פ‬ ‫אם‪ ".‬טרומ א‬ ‫אגר א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫ארשונג איז געווען אויף די ינקריסינג נומער פון‬ ‫אמיטי"‪ .‬איינער פון זיאין פ א‬ ‫אן ק א‬ ‫פרעסע "טרומ א‬ ‫די פ‬ ‫אן‬ ‫אמבערס‪ .‬טרומ א‬ ‫אץ וואס פלעוו די מארטין בייטן ‪ 26‬ב א‬ ‫פייל א‬ ‫אליטיעס צווישן די פ‬ ‫אט א‬ ‫פ א‬ ‫אך דעם‬ ‫אגינג צו נ א‬ ‫אנ א‬ ‫פער‪ .‬מ א‬ ‫א פ‬ ‫פר א‬ ‫אג פון מארטין ווינגס איז ימ פ‬ ‫אז די וו א‬ ‫פונען א‬ ‫אד‪ ,‬און גע פ‬ ‫אגייט א‬ ‫ינוועסט א‬ ‫אנז‬ ‫אן פון די ב ‪ .26-‬דערנאך זענען די ענדזש א‬ ‫פ א‬ ‫דורך "רייט ‪ Produced‬טוישן די ווינגס פ‬ ‫אץ‬ ‫פייל א‬ ‫אזינג די טויט פון הונדערטער פון פ‬ ‫אן"‪ ,‬וועמענס נוצן איז ק א‬ ‫אטי א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אר פ‬ ‫אל ק א‬ ‫אוטיק א‬ ‫אנ א‬ ‫אער א‬ ‫א‬ ‫אבער באאמטע פון רייט און די‬ ‫אנז; א‬ ‫אנדעמנעד וועגן פיר ענדזש א‬ ‫אמיסיע ק א‬ ‫אקטישנערז; די ק א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫אר‬ ‫אט א‬ ‫אלש מיט די מ א‬ ‫ארנישט איז פ א‬ ‫אז ג א‬ ‫ארמיי; זיי מיינטיינד א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫אבריק און שוין‬ ‫אן דורכקוק אין די פ א‬ ‫אנדערג א‬ ‫אנז אויך האט א‬ ‫אולטי ענדזש א‬ ‫דעפעקטיווע טיילן און פ א‬ ‫‪.‬איבערגעגעבן צו די מיליטער‬ ‫אס‬ ‫אן"; וו א‬ ‫אטי א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אר פ‬ ‫אטן סטיל ק א‬ ‫ארייניקטע שט א‬ ‫אבסידיערי פון די "פ א‬ ‫אס א‬ ‫אל שיץ ‪ Manufactured‬א‬ ‫שט א‬ ‫אטעס‬ ‫פל א‬ ‫אווי‪ ,‬טשיטיד אין די בויגן קעגנשטעל פון געדולד‪ .‬די גשמיות טעסץ געמאכט די פ‬ ‫אר די נ א‬ ‫פפ א‬ ‫אטלי‬ ‫אצענט פון טעסץ זענען דיליבר א‬ ‫פר א‬ ‫אז וועגן פינף פ‬ ‫אוס און שווינדל‪ .‬עס אויס א‬ ‫זענען פיקטיטי א‬ ‫אמעטערס‪) .‬‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אמען ווי ווייל אין לויט מיט די פ‬ ‫אלסעלי מיטן נ א‬ ‫פלייץ פ א‬ ‫אל פ‬ ‫אודולענט‪ ,‬און די שט א‬ ‫פר א‬ ‫)‪91‬‬ ‫אנדיש"‬ ‫אם פון ל א‬ ‫אגר א‬ ‫פר א‬ ‫ארשן די פ‬ ‫אמיסיע צו פ א‬ ‫אמען‪ .‬עס איז געווען געהייסן ק א‬ ‫אז איז ניט איר נ א‬ ‫א‬ ‫א ‪Defence.‬‬ ‫אבער איך קען נישט לייגן א‬ ‫אן ניט ווי עס‪ ,‬א‬ ‫אמען‪ ,‬און איך ט א‬ ‫אבן קירצער נ א‬ ‫אך זיי ה א‬ ‫אך‪ ,‬נ א‬ ‫ד א‬ ‫אלטן צו עס‬ ‫‪.‬ה א‬ ‫ארונג אין ‪"...‬‬ ‫אמיטי אנגעהויבן ‪ ...‬איך ווע האט פריער‪ .‬מיין דערפ א‬ ‫האט ‪ Jackson County‬די וועג די ק א‬ ‫אקץ און מענטשן וואס זענען דילינג מיט רעגירונג געלט‪ ,‬צי היגע‪,‬‬ ‫אנטר א‬ ‫אנק פון ווי ק א‬ ‫מיר דער געד א‬ ‫אר זיי‪ .‬איך האט געטאן עטלעכע‬ ‫פעקט פ פ א‬ ‫אבן זייער ביסל רעס פ‬ ‫אדער נאציאנאלע‪ ,‬ה א‬ ‫אט א‬ ‫שט א‬ ‫אן‬ ‫פל א‬ ‫אזוי‪ ,‬ווען דער ערשטער פ‬ ‫אט‪ .‬און א‬ ‫אנז איידער איך גיין צו די סענ א‬ ‫אגייש א‬ ‫אונטי רעגירונג ינוועסט א‬ ‫ק א‬ ‫אלט‬ ‫אן פון די דעמ א‬ ‫אקש א‬ ‫אנסטר א‬ ‫אנדערוויי‪ ,‬איך ‪ Fields‬אקט איז געווען באוויליקט און די גאנצע ק א‬ ‫א‬

‫אסן‬ ‫אשל א‬ ‫אזוי איך ב א‬ ‫ארגן פיל‪ ,‬א‬ ‫אנפליקט קיין איינער געווען צו ז א‬ ‫אלט זיין אין ערנסט ק א‬ ‫פעלץ עס וו א‬ ‫פ‬ ‫אן עס‬ ‫אבן צו ט א‬ ‫אלט ה א‬ ‫‪.‬איך וו א‬ ‫אדזשעקס‪" ,‬‬ ‫פר א‬ ‫ארבעט רעליעף פ‬ ‫א א‬ ‫אז א‬ ‫אר א‬ ‫אך‪ .‬יעדער צענעלע איז אויסגעגעבן פ פ א‬ ‫אמייזינג ז א‬ ‫עס ס די א‬ ‫פענדינג איין‬ ‫אלייזד‪ ,‬און עמעצער איז שטענדיק קעגן ס פ‬ ‫אנ א‬ ‫פעני איז א‬ ‫א און יענע‪ ,‬יעדער פ‬ ‫פוו א‬ ‫א און פ‬ ‫פ א‬ ‫וו פ‬ ‫אן‬ ‫אן ניט ט א‬ ‫אבס ‪ . ..‬די מענטשן וואס ט א‬ ‫אלט העלפן נעבעך מענטשן און צושטעלן דזש א‬ ‫אז וו א‬ ‫אל א‬ ‫ניק א‬ ‫אן‪-‬מיללער ‪93) .(172 :1974‬‬ ‫פעס צו ווער עס יז )טרומ א‬ ‫)ע פ‬ ‫אר זיך עס ‪"...‬‬ ‫ארט און געזען פ פ א‬ ‫ארויף ד א‬ ‫אקען און געגאנגען א‬ ‫אדזש בר א‬ ‫אלט ד א‬ ‫איך געגאנגען אין די א‬ ‫אקס‪,‬‬ ‫אר א‬ ‫פריאיז‪ ,‬זייער שכל ‪ -‬צו ווערן געבויט‪ ,‬ב א‬ ‫אלע די עקסטרע פ‬ ‫אס איז געווען א‬ ‫זענען בנינים‪ :‬וו א‬ ‫אל ניט‬ ‫אס זיי ז א‬ ‫אסטינג ‪ 3-4‬מאל וו א‬ ‫אן‪ ,‬און זיי‪ .‬ק א‬ ‫אקש א‬ ‫אנסטר א‬ ‫פס פון ק א‬ ‫אלע טיי פ‬ ‫דיינינג געביטן‪ ,‬א‬ ‫ארס און מענטשן מיט‬ ‫אקט א‬ ‫אנטר א‬ ‫אם ק א‬ ‫אנעדזש א‬ ‫אבן‪ .‬איך ווע דערציילט איר איידער‪ .‬קוועמ א‬ ‫ה א‬ ‫אר זיי‬ ‫פעקט פ פ א‬ ‫אבן זייער ביסל רעס פ‬ ‫‪.‬רעגירונג געלט ה א‬ ‫אלץ אין ‪ Fort‬און אין"‬ ‫ארד ה א‬ ‫אנ א‬ ‫אס ‪ Pulaski County‬לע א‬ ‫אך וו א‬ ‫ארט פון ז א‬ ‫אלע די ס א‬ ‫האט ‪ ...‬איז געווען א‬ ‫אל ווערן געניצט‪,‬‬ ‫אס קען קיינמ א‬ ‫איז געווען אויס אין די שניי אין די רעגן‪ ,‬געטינג רוינד‪ ,‬זאכן וו א‬ ‫אז ‪ ...‬נו‪ ,‬איר‬ ‫אסט וויאיל עמעצער מיט עמעצער א‬ ‫פערטש א‬ ‫אל זיין געוויינט‪ .‬סך פון זיי איז געווען פ‬ ‫קיינמ א‬ ‫אס איך מיינען‬ ‫‪.‬וויסן וו א‬ ‫ארום און קליאיבן אייער "‬ ‫אר שטייענדיק א‬ ‫און עס זענען געווען הונדערטער פון מענטשן מענטשן נ א‬ ‫ארשידן זאכן איך ווע געזען ‪ ...‬און‬ ‫ארנישט‪ .‬און איך געמאכט הערות וועגן פ א‬ ‫אן ג א‬ ‫אלט און ט א‬ ‫געצ א‬ ‫אריבער די‬ ‫אזוי‪ ,‬א‬ ‫אדער א‬ ‫אווע ‪ 25,000‬טויזנט מייל א‬ ‫אס איך דר א‬ ‫אך וו א‬ ‫אס מענטשן געזאגט‪ ,‬און נ א‬ ‫וו א‬ ‫אס איז געווען ווייל אויסגעגעבן געלט‪ ,‬און עס איז געווען דער זעלביקער‬ ‫מדינה‪ ,‬קוקן אין וו א‬ ‫אד‬ ‫ארס זענען ווייל ווייסט א‬ ‫אלל א‬ ‫אנס פון ד א‬ ‫‪.‬אומעטום‪ .‬מיללי א‬ ‫אס דער קאמיטעט איר האבן "‬ ‫אט‪ ,‬און ער געזען וו א‬ ‫אלט איך געגאנגען צוריק צו די סענ א‬ ‫און דעמ א‬ ‫אלע מינים פון‬ ‫אכט א‬ ‫אט מיך געבר א‬ ‫אז ער ה א‬ ‫אס געשען מיט א‬ ‫גערעדט וועגן דיין בריאה‪ ,‬און איר וויסן וו א‬ ‫אן‪-‬מיללער‪93) (175 :.. 1974 ,‬‬ ‫אבלעמס )טרומ א‬ ‫פר א‬ ‫) פ‬ ‫אבער טענס‪ ,‬הונדערטער פון די זאכן און ערגער געשען‪ .‬זיי ‪ ...‬גלען מארטין איז געווען טאן "‬ ‫אץ די רעכט און די לינקס‪ .‬אזוי איך‬ ‫פייל א‬ ‫ארד פ‬ ‫אמבערס בייטן ‪ ,26‬און זיי זענען ביטינג און מ א‬ ‫ב א‬ ‫פליינז‬ ‫אליע מיט די פ‬ ‫אס ס ק א‬ ‫' ?געזאגט צו מארטין‪ ",‬וו א‬ ‫'ער האט געזאגט‪' ,‬די גרייס פון דער פליגל איז ניט גרויס גענוג"‬ ‫אס זענען איר נישט מאכן ווידער"‬ ‫אלט וו א‬ ‫?אזוי איך געזאגט‪' ,‬דעמ א‬ ‫אז אויב זיאין "‬ ‫אז ס די וועג איר פילן‪ ,‬איך דערציילט אים אים א‬ ‫אלע רעכט‪ .‬אויב א‬ ‫און איך געזאגט‪ ",‬א‬ ‫אקומען דעם אנדערן‬ ‫אלד און איר וועט נישט ב א‬ ‫אנס א‬ ‫אקט איז ק א‬ ‫אנטר א‬ ‫" ‪.‬ק א‬ ‫אה‪" ,‬ער זאגט‪ ",‬אויב ""‬ ‫ארריכטן עס‪ ,‬און ער האט ‪ é‬א‬ ‫אקווע וועט זיין‪ ,‬מיר וועלן פ א‬ ‫‪.‬יסט א‬ ‫אץ‪ ,‬און ער "‬ ‫פייל א‬ ‫ארד פ‬ ‫אץ‪ ,‬מ א‬ ‫פייל א‬ ‫ארד פ‬ ‫אז‪ .‬ער איז געווען מ א‬ ‫ארשטיין מענטשן ווי א‬ ‫אן ניט פ פ א‬ ‫אר ט א‬ ‫איך נ א‬ ‫אן‪-‬מיללער‬ ‫אז‪) ".‬טרומ א‬ ‫אן א‬ ‫ארשטיין מענטשן וואס קענען ט א‬ ‫אל פ פ א‬ ‫ארגן‪ .‬איך וועט קיינמ א‬ ‫האט ניט ז א‬ ‫)‪93) (177 :1974‬‬

‫א‬ ‫אן‪ .‬עס איז געווען א‬ ‫אנייש א‬ ‫אצעס פון ילימ א‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אן געמאכט‪ ,‬דעריבער‪ ,‬פ פ א‬ ‫די ברירה פון טרומ א‬ ‫אט‪,‬‬ ‫אמיטי" אין די סענ א‬ ‫אן ק א‬ ‫פרעזידענט פון דער "טרומ א‬ ‫אט‪ ,‬און לינקס גוט רושם ווי פ‬ ‫וויכטיק שט א‬ ‫ארטער פון די "ניו דיל" און זיין מעסיק ליבעראליזם‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אסטיק ס א‬ ‫א ינטוזי א‬ ‫אנז‪ .‬איז א‬ ‫אגייש א‬ ‫אר ינוועסט א‬ ‫פפ א‬ ‫אן ניט‪.‬‬ ‫אטיוועס‪ .‬רוזעוועלט אויסדערוויילט טרומ א‬ ‫אנסערוו א‬ ‫אל צו יבערשרעקן די ק א‬ ‫ניט קומען קיינמ א‬ ‫ארקליי‪ .‬בלויז‬ ‫אדער ב א‬ ‫אבן אויסדערוויילט בירנעס א‬ ‫אלט ה א‬ ‫אויב איר געווען אין זיין האנט‪ ,‬ער וו א‬ ‫פרעזידענט )מסינטירע‪:1946 ,‬‬ ‫אר וויצע פ‬ ‫אסיק ברירה פ פ א‬ ‫פ א‬ ‫אן פיגורעד צווישן די פ‬ ‫אז טרומ א‬ ‫מסכים א‬ ‫)‪59) .(201-202‬‬ ‫אכציק טעג‬ ‫אר א‬ ‫אר נ א‬ ‫אלע פ פ א‬ ‫פרעזידענט עלעקטעד אין ‪ .1944‬ער האט געהאלטן דעם ר א‬ ‫וויצע‪ -‬פ‬ ‫אן ס לעבן זענען‬ ‫ארן טרומ א‬ ‫פרעזידענט אויף יאנואר ‪ .1945 20‬די ‪ 88‬י א‬ ‫ארן אין ווי פ‬ ‫ווייל סוו א‬ ‫אן‬ ‫אן‪ .‬דער בריוו ש טרומ א‬ ‫אד א‬ ‫אמערייזד אין דעם בריוו געשיקט צו אים דורך משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫ס א‬ ‫אר‬ ‫אנ א‬ ‫אמען‪ .‬עלע א‬ ‫אנ א‬ ‫אנען צו א‬ ‫אן דערמ א‬ ‫פשוט "ד" א‬ ‫א פ‬ ‫אמען איז דיסקרייבד דורך אים ווי א‬ ‫אין די נ א‬ ‫א ריכטער פון ‪ Memoir‬רוזעוועלט אין זיין‬ ‫פרעזידענט דורך א‬ ‫ארן אין יו פ‬ ‫אן איז סוו א‬ ‫דערציילט ווען טרומ א‬ ‫אקומענט‬ ‫אך דעם טויט פון רוזעוועלט און דער ריכטער לייענען דעם ד א‬ ‫אץ‪ ,‬נ א‬ ‫פל א‬ ‫די העכסטע יו פ‬ ‫אמיליע פון זיין‬ ‫פע פ א‬ ‫פ פ‬ ‫אן; שי פ‬ ‫פע טרומ א‬ ‫פ פ‬ ‫אטערן שי פ‬ ‫אך אים מ א‬ ‫פרעזידענט פ א‬ ‫א אים ווי פ‬ ‫אנד א‬ ‫אסס א‬ ‫פ א‬ ‫עמ פ‬ ‫א מעלדעט פון זיין ליבע‪ ,‬אמונה‪,‬‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אמען‪ .‬אבער לוי א‬ ‫אך די "ד" מיטל קיין נ א‬ ‫אטערלעך זיידע‪ ,‬נ א‬ ‫פ א‬ ‫אן‬ ‫אפעטעסס ט א‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫אללס זיך א‬ ‫אר די פרוי דזשעזעבעל‪ ,‬וואס ק א‬ ‫אנס‪ .‬ווי פ פ א‬ ‫אוויר א‬ ‫פערס א‬ ‫דינסט און פ‬ ‫כמעט טעגלעך‪ ,‬עס איז‬ ‫אפעסיעס גענומען איבער די וועלט‪ ,‬פ‬ ‫פר א‬ ‫אבער די פ‬ ‫אמען‪ ,‬א‬ ‫אבן זיין נ א‬ ‫ניט ה א‬ ‫אדער כוחות‬ ‫אדער חורבן צווישן י א‬ ‫אי א‬ ‫אך די סאוועטן פארבאנד ‪ USA‬יענע וואס נביאות א‬ ‫און וססר נ א‬ ‫אר דעם פרוי איז‬ ‫אס פ פ א‬ ‫אן ה א‬ ‫אד א‬ ‫אמבע‪ .‬דער משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אמישע ב א‬ ‫אט א‬ ‫בויען זיאין ערשטער א‬ ‫א מעגלעכקייט עס טייטן די‬ ‫אשען צו טייטן זייער קינדער‪ .‬עס איז א‬ ‫א וואס נעמט איר סטר א‬ ‫אז א‬ ‫א‬ ‫אל צווישן‬ ‫פצ א‬ ‫א פ‬ ‫אץ דעם טויט א‬ ‫קינדער פון אמעריקאנער‪ ,‬די מלחמה אין קארעע און וויעטנאם‪ ,‬טר א‬ ‫אנפליקט זיאין גרויס‬ ‫אמעזיש געהרגעט אין די ק א‬ ‫פערד מיט די וויעטנ א‬ ‫אמ פ‬ ‫‪.‬אמעריקאנער‪ ,‬ק א‬ ‫אן ניט‬ ‫אז עס זענען עטלעכע אין טלאטירא‪ ,‬וואס ט א‬ ‫אן ווייזט אויס א‬ ‫אד א‬ ‫אבער משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫פטס פון ששטן‬ ‫פילו וויסן די סיקריץ און דע פ‬ ‫א פ‬ ‫אן ניט א‬ ‫אפעסיעס פון דזשעזעבעל‪ ,‬ט א‬ ‫פר א‬ ‫הערן די פ‬ ‫אסע ‪Frederick‬‬ ‫אן אנדערן מ א‬ ‫אנט א‬ ‫‪.‬וויליאם וו‪ ,‬זיי ער וועט נישט א‬ ‫אלע אומות‪,‬‬ ‫אכט איבער א‬ ‫אן הבטחות צו געבן מ א‬ ‫אד א‬ ‫אן‪ ,‬משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫די געווינער הארי טרומ א‬ ‫אמבע‪.‬‬ ‫אמישע ב א‬ ‫אט א‬ ‫אט די א‬ ‫אליין ה א‬ ‫אציע‪ ,‬ווען ער א‬ ‫אדמיניסטר א‬ ‫אס זיין א‬ ‫אן בעש א‬ ‫אקע האט טרומ א‬ ‫ווי ט א‬ ‫אץ‬ ‫פל א‬ ‫אז איז‪ ,‬צוטריט צו פ‬ ‫אן‪ ,‬א‬ ‫ארגן שטערן איז ווענוס טרומ א‬ ‫און הבטחות צו געבן דער ערשטער מ א‬ ‫אגיע‪ .‬ער וואס האט אויערן זאל‬ ‫אל א‬ ‫אבן צוטריט צו טעכנ א‬ ‫אלד ה א‬ ‫אס די יו הייבט ב א‬ ‫ארן‪ ,‬וו א‬ ‫ארומפ א‬ ‫א‬ ‫אס‪,‬‬ ‫ארג א‬ ‫א‪-‬וו א‬ ‫אן זאגט דער טלאטירא קירך זיך‪ ,‬רוזעוועלט‪-‬פון עפעסוס‪ ,‬סמירנ א‬ ‫הערן‪ ,‬וואס טרומ א‬ ‫ארדיס‪-‬לאם‪-‬בוש‬ ‫אן‪-‬טשערטשיל‪ ,‬ס א‬ ‫אמ א‬ ‫פערג א‬ ‫‪.‬לאאדיקיע ‪ Philadelphia,‬פ‬ ‫אגט‬ ‫אט געז א‬ ‫אזוי ה א‬ ‫ארדיס שריאיבן‪ :‬א‬ ‫ארדיס‪ .‬דער מלאך פון די קהילה אין ס א‬ ‫בריוו צו די קהילה אין ס א‬ ‫ארבעט‪ .‬איר זענט‬ ‫אט און די זיבן שטערן‪ :‬איך וויסן דיין א‬ ‫דער‪ ,‬וואס האט די זיבן גייסטער פון ג א‬ ‫אטעס די מנוחה איז וועגן צו‬ ‫אליד א‬ ‫אנס א‬ ‫אבער איר זענען טויט‪ .‬איז פלינק און ק א‬ ‫געהאלטן לעבעדיק‪ ,‬א‬

‫אז‬ ‫אט‪ .‬געדענקען א‬ ‫ארבעט גאנץ איידער מיין ג א‬ ‫פונען אייער א‬ ‫אבן ניט גע פ‬ ‫אר איך ה א‬ ‫ארבן‪ ,‬פ פ א‬ ‫שט א‬ ‫א‬ ‫אך‪ ,‬איך וועט קומען ווי א‬ ‫אבסערווירן עס און תשובה‪ .‬וויאיל אויב נישט וו א‬ ‫באקומען און געהערט‪ .‬א‬ ‫אבן עטלעכע‬ ‫אשן איר‪ .‬אבער איר ה א‬ ‫אס שעה איך וועט יבערר א‬ ‫אלט ניט וויסן וו א‬ ‫גנב‪ ,‬און דו ש א‬ ‫אבן נישט טמא זייער מלבושים‪ .‬גיין מיט מיר‪ ,‬אנגעטאן אין וויאיס‪ ,‬וויאיל‬ ‫ארדיס וואס ה א‬ ‫מענטשן אין ס א‬ ‫אל‬ ‫זיי זענען ווערט‪ .‬דער געווינער וועט זיין אנגעטאן אין וויאיס מלבושים‪ ,‬און איך וועל קיינמ א‬ ‫אטער‬ ‫אמען איידער מיאין פ פ א‬ ‫אמענדינג זיאין נ א‬ ‫אמען פון דעם בוך פון לעבן‪ .‬איך בין רעק א‬ ‫אויסמעקן זיין נ א‬ ‫אנטו די קהילות )יוחנן‪:2001 ,‬‬ ‫איטה א‬ ‫אס די גייסט ס א‬ ‫און זיינע מלאכים‪ .‬ווער אויערן‪ ,‬זאל הערן וו א‬ ‫)‪6) .(1444‬‬ ‫א דערציילט יוחנן‪ ,‬דער מלאך‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫ארדיס‪ .‬לוי א‬ ‫אן פון די בריוו צו די קהילה אין ס א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אט די זיבן גייסטער פון‬ ‫אז כ א‬ ‫אגט ער א‬ ‫אט געז א‬ ‫אזוי ה א‬ ‫ארדיס די "לאם" שרייבט‪ :‬א‬ ‫פון די קהילה פון ס א‬ ‫אן‪,‬‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫ארג א‬ ‫אס זענען רוזעוועלט‪ ,‬וו א‬ ‫אשקע )סענטימעטער(‪ ,‬שטימונג וו א‬ ‫אט י א‬ ‫ג א‬ ‫ארס‪ ,‬ערד‪,‬‬ ‫אטורן‪ ,‬מ א‬ ‫פיטער‪ ,‬ס א‬ ‫אנוס‪ ,‬דזשו פ‬ ‫פטון‪ ,‬ור א‬ ‫לאם‪ ,‬בוש‪ ,‬לאאדיקיע‪ .‬און די זיבן שטערן נע פ‬ ‫אבער איר זענען טויט‪ ,‬דעם מלאך פון‬ ‫ארבעט זענען געהאלטן לעבעדיק‪ ,‬א‬ ‫ווענוס‪ :‬איך וויסן דיין א‬ ‫אקטערין פון‬ ‫אשקע משיח די ד א‬ ‫דעם קהילה איז דער איינער וואס הערט און נעמט גליאיך פון י א‬ ‫ארבעט פון‬ ‫ארס אין זייער א‬ ‫אבן ערר א‬ ‫אן דערמאנט ה א‬ ‫אד א‬ ‫התגלות‪ .‬משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אפים דערציילט אים צו‬ ‫אנטיינד אין התגלות‪ .‬די סער א‬ ‫אקטערין ק א‬ ‫אן פון די ד א‬ ‫פריטייש א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אקטערין און תשובה פון זייער מיסטייקס‪ .‬צו‬ ‫געדענקען ווי ער האט געהערט און באקומען דעם ד א‬ ‫אר אים צו ריכטיק די מיסטייקס‬ ‫אשקע משיח‪ .‬עס איז פ פ א‬ ‫אט י א‬ ‫תשובה מיטל אויך גער צו דעם האר ג א‬ ‫א גנב‬ ‫אבער משיח מיכאל וועט קומען קעגן אים ווי א‬ ‫געמאכט ווען שרייבן דיין ווערסיע פון התגלות‪ ,‬א‬ ‫אס‬ ‫ארדיס‪ ,‬וו א‬ ‫אלט מיד דערמאנט עטלעכע אין ס א‬ ‫און ער וועט נישט וויסן די ציאיט וועט קומען‪ .‬דעמ א‬ ‫אשקע משיח מיכאל אנגעטאן אין‬ ‫אראומרייניקט זייער מלבושים זיי געגאנגען מיט אים י א‬ ‫אבן ניט פ פ א‬ ‫ה א‬ ‫אמען איידער‬ ‫אמירן זיין נ א‬ ‫אקל א‬ ‫פר א‬ ‫אז מנצח וועט זיין אנגעטאן אין וויאיס‪ .‬ער סענטימעטער פ‬ ‫וויאיס און א‬ ‫אטער אין הימל‪ ,‬און איידער זיין מלאכים‪ .‬ער וואס האט אויערן‬ ‫אט דער אייביק פ פ א‬ ‫אטער און ג א‬ ‫זיין פ פ א‬ ‫ארדיס זיאין אייגן קירך און פון‬ ‫זאל הערן‪ ,‬וואס דער גייסט טוט זאגן דער מלאך פון די קהילה אין ס א‬ ‫אן טלאטירא‪,‬‬ ‫אמום‪-‬טשערטשיל‪-‬טרומ א‬ ‫פערג א‬ ‫א‪ ,‬פ‬ ‫אס סמירנ א‬ ‫ארג א‬ ‫עפעסוס‪-‬רוזעוועלט‪-‬וו א‬ ‫פיע‪-‬בוש‪ ,‬לאאדיקיע‬ ‫אדעל פ‬ ‫פיל א‬ ‫‪ .‬פ‬ ‫פיע שריאיבן‪ :‬אזוי‬ ‫אדעל פ‬ ‫פיל א‬ ‫פיע‪ .‬דער מלאך פון די קהילה פון פ‬ ‫אדעל פ‬ ‫פיל א‬ ‫בריוו צו די קהילה פון פ‬ ‫פענס און קיין איינער שוץ‪ ,‬וואס‬ ‫א פ‬ ‫איטה די הייליק און אמת‪ ,‬וואס האט די שליסל פון דוד‪ ,‬וואס א‬ ‫ס א‬ ‫אז קיין איינער‬ ‫פן טיר א‬ ‫א פ‬ ‫אן א‬ ‫אר איר א‬ ‫ארבעט‪ .‬איך שטעלן פ פ א‬ ‫פענס‪ .‬איך וויסן דיין א‬ ‫א פ‬ ‫שוץ און קיין איינער א‬ ‫אבן ניט‬ ‫ארט און ה א‬ ‫אבער געהאלטן מיין וו א‬ ‫ארקיאיט‪ ,‬א‬ ‫א ביסל שט א‬ ‫אסט א‬ ‫אר דו ה א‬ ‫אכן‪ .‬פ פ א‬ ‫ארמ א‬ ‫קענען פ א‬ ‫אמען‪ .‬זע‪ ,‬איך וועל געבן איר עטלעכע פון די שול פון ששטן‪ ,‬עטלעכע וואס רופן זיך‬ ‫געלייקנט מיין נ א‬ ‫פיס‬ ‫פ ביי דיין פ‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אבער זענען נישט‪ ,‬ווייל זיי ליגן‪ .‬איך וועט צווינגען איר צו קומען און בויגן א‬ ‫אידן א‬ ‫אנס‪ ,‬איך אויך וועט‬ ‫אוויר א‬ ‫פערס א‬ ‫ארט פ‬ ‫אז איך ליבע איר‪ .‬זינט געהאלטן מיין וו א‬ ‫אשטעטיקן א‬ ‫און ב א‬

‫אוויאיזן‬ ‫אס איז קומען אויף דער גאנצער וועלט‪ ,‬אין סדר צו ב א‬ ‫אצעס וו א‬ ‫פר א‬ ‫פון די שעה פון פ‬ ‫אלטן דיר פ‬ ‫ה א‬ ‫אז קיין מענטש‬ ‫אסט‪ ,‬א‬ ‫אס דו ה א‬ ‫אז שנעל וו א‬ ‫אלטן א‬ ‫אלד‪ .‬ה א‬ ‫אנקומען ב א‬ ‫די באוווינער פון דער ערד‪ .‬א‬ ‫אט‪ ,‬און‬ ‫פל פון מיין ג א‬ ‫א זיאיל אין דעם טעמ פ‬ ‫אכן אים א‬ ‫אר די געווינער‪ ,‬איך וועל מ א‬ ‫נעמען דיין קרוין‪ .‬ווי פ פ א‬ ‫אט פון‬ ‫פון דער שט א‬ ‫אמען פ‬ ‫אט‪ ,‬דער נ א‬ ‫אמען פון מיין ג א‬ ‫אל וועט‪ .‬איך שריאיבן אויף אים די נ א‬ ‫ער קיינמ א‬ ‫אנטו די‬ ‫איטה א‬ ‫אס די גייסט ס א‬ ‫אמען‪ .‬ער וואס האט אויערן‪ ,‬זאל הערן וו א‬ ‫אט ‪ -‬אויך מיין נ א‬ ‫מיין ג א‬ ‫)קהילות )יוחנן‪6) .(1443-1444 :2001 ,‬‬ ‫א דערציילט יוחנן שרייבט‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫פיע‪ .‬לוי א‬ ‫אדעל פ‬ ‫פיל א‬ ‫אן פון די בריוו צו די קהילה פון פ‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אן‬ ‫אקער בוש איז געבוירן אין מילט א‬ ‫פיע דער מלאך פון דזשארזש הערבערט וו א‬ ‫אדעל פ‬ ‫פיל א‬ ‫צו פ‬ ‫אווי אין וועלט מלחמה וו‪ .‬ער ‪) Air Force‬מאסאטשוסעטס )‪12-06-1924‬‬ ‫אט פון די יו נ א‬ ‫פיל א‬ ‫פ‬ ‫אס‬ ‫אנז‪ ,‬איז געווען ש א‬ ‫געדינט פון יוני ‪ 1942‬צו סעפטעמבער ‪ ,1945‬געמאכט ‪ 58‬מלחמה מיש א‬ ‫אן‪ ,‬אויף סעפטעמבער ‪ ,1944 ,2‬צו‬ ‫אקע א‬ ‫אקן אין די א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫אך אין די ‪ 59‬מיסיע און א‬ ‫פ זיין פל א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫א‬ ‫אנז געשטארבן אין‬ ‫אני א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫אן‪ .‬צוויי בוש ק א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫א ‪ 600‬מייל י א‬ ‫אר די אינזל פון טשיטשי‪-‬דזשימ א‬ ‫פ פפ א‬ ‫א פ‬ ‫ק א‬ ‫ארין‬ ‫אלי רעסקיוד דורך די יו סובמ א‬ ‫אוו א‬ ‫אן‪ ,‬בוש איז געווען יווענטש א‬ ‫אקע א‬ ‫אך אין די א‬ ‫אך קר א‬ ‫די פל א‬ ‫אקק‬ ‫‪.‬פינב א‬ ‫אנור‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫אנטר א‬ ‫אמיק‪ ,‬א‬ ‫אנ א‬ ‫אווייטיד אין עק א‬ ‫אדזש א‬ ‫אך דער מלחמה ער חתונה געהאט און גר א‬ ‫נ א‬ ‫אר פון די סי‪.‬איי‪.‬עי‪,.‬‬ ‫אר‪ ,‬דירעקט א‬ ‫אט א‬ ‫איל‪ ,‬סענ א‬ ‫אן פירמע א‬ ‫ארייש א‬ ‫פל א‬ ‫א עקס פ‬ ‫אט א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫געגרינדעט די ז א‬ ‫פרעזידענט א ‪ ,1981-1989‬און ווי‬ ‫אל יו וויצע פ‬ ‫פעלקער צוויי מ א‬ ‫אראייניקטע פ‬ ‫אר צו די פ פ א‬ ‫אד א‬ ‫אס א‬ ‫אמב א‬ ‫א‬ ‫אלף מלחמה‬ ‫פרעזידענט ‪ ,1989-1993‬ווען די ג א‬ ‫‪ .‬פ‬ ‫פענס און קיין איינער שוץ און קיין‬ ‫א פ‬ ‫אס ער א‬ ‫א וואס האט די שליסל פון דוד מיט וו א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫זאגט לוי א‬ ‫א קליין‬ ‫אוזיז‪ .‬דער שליסל פון דוד קען מיינען אין דעם לעבן פון בוש‪ ,‬פון ווי א‬ ‫פענס עס קל א‬ ‫א פ‬ ‫איינער א‬ ‫פרעזידענט פון‬ ‫פובליק‪ ,‬און אויך זיין זון צו זיין פ‬ ‫פרעזידענט פון דער רע פ‬ ‫אט‪ ,‬ער איז געווארן פ‬ ‫פיל א‬ ‫אווי פ‬ ‫נ א‬ ‫ארבעט פון‬ ‫א זאגט ער ווייסט די א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אן דורך לוי א‬ ‫אד א‬ ‫אטן‪ .‬משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫ארייניקטע שט א‬ ‫די פ א‬ ‫אענט‪ ,‬דעם איז אין דערצו‪ ,‬פון זיאין‬ ‫אז קיין איינער נ א‬ ‫א עפענען טיר א‬ ‫אר אים א‬ ‫אז ער שטעלן פ פ א‬ ‫בוש און א‬ ‫ארטיי‪ ,‬ווו ער געהאלטן‬ ‫פ א‬ ‫אן פ‬ ‫פובליק א‬ ‫ארבעט פון די רע פ‬ ‫אליטיש א‬ ‫פ א‬ ‫ארבעט‪ ,‬זיאין מענטש פון פ‬ ‫ייל א‬ ‫אס וועט‬ ‫אן וו א‬ ‫אד א‬ ‫אדעס‪ .‬זאגט משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אר דעק א‬ ‫אפפיסעס פ פ א‬ ‫אליטיש א‬ ‫פ א‬ ‫ארשידן פ‬ ‫פ א‬ ‫אפריאיען עטלעכע פון די שול פון ששטן וויליאם‬ ‫אבער זענען ‪ Frederick‬ב א‬ ‫אגן זיי זענען אידן א‬ ‫אס ז א‬ ‫וו‪ ,‬וו א‬ ‫א‪ ,‬היטלער 'ס לוסיפער‬ ‫אני א‬ ‫אט א‬ ‫אר מרידה פון לוסיפער אין ס א‬ ‫נישט‪ ,‬ליגן זענען בלויז בונט א‬ ‫אשקע משיח‬ ‫אגן זיי זענען אידן נישט צו דינען י א‬ ‫אס ז א‬ ‫פערז און ששטן קייזער ווילהעלם וו וו א‬ ‫ווערשי פ‬ ‫פיס פון בוש און‬ ‫ארפן ביי א די פ‬ ‫אנידערוו א‬ ‫אפט צו קומען און א‬ ‫אז די קר א‬ ‫מיכאל‪ .‬עס אויך זאגט א‬ ‫אלע די‬ ‫אלטן א‬ ‫אז בוש וועט ה א‬ ‫א אויך זאגט א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אשקע משיח ליב מיכאל בוש‪ .‬לוי א‬ ‫אז י א‬ ‫דערקענען א‬ ‫אר ווער עס יז צו נעמען‬ ‫אלטן זיאין קרוין פ פ א‬ ‫אס קומען אויף אים‪ .‬זי דערציילט אים צו ה א‬ ‫‪.‬דיינדזשערז וו א‬ ‫אט פון די‬ ‫פטשט א‬ ‫פל‪ ,‬די הוי פ‬ ‫א זיאיל פון דזשערוסעם טעמ פ‬ ‫און די קוסט געווינער הבטחות צו געבן אים א‬ ‫אץ אין‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫אד פ‬ ‫אט א‬ ‫אב א‬ ‫פלעס פון היאינט ס ‪ 619‬ינכ א‬ ‫אלע די טעמ פ‬ ‫ארט א‬ ‫סיסטעם‪ ,‬ווו עס זענען אין איין א‬ ‫א( פון דיין‬ ‫אנטי א‬ ‫אנעט ערד )ור א‬ ‫פל א‬ ‫פל רעפעררינג צו דעם פ‬ ‫א סיסטעם‪ .‬אזוי דער טעמ פ‬ ‫אני א‬ ‫אט א‬ ‫די ס א‬

‫אמען פון‬ ‫אל וועט‪ .‬ער זאגט ער וועט שריאיבן אויף אים די נ א‬ ‫אלט בוש קיינמ א‬ ‫אשקע‪ ,‬און דעמ א‬ ‫אט י א‬ ‫ג א‬ ‫אמען סענטימעטער‬ ‫אן‪ ,‬און אויך דיין נ א‬ ‫אלווינגט א‬ ‫אשקע משיח וואוינט ס א‬ ‫אט ווו י א‬ ‫אשקע‪ ,‬די שט א‬ ‫י א‬ ‫אן‪ .‬ער וואס האט אויערן זאל הערן‪ ,‬וואס דער גייסט טוט זאגן צו די קהילות צו‬ ‫אד א‬ ‫נעב א‬ ‫אן טשערטשיל‪,‬‬ ‫אמ א‬ ‫פערג א‬ ‫אס‪ ,‬פ‬ ‫ארג א‬ ‫א וו א‬ ‫פיע קוסט זיך‪ ,‬רוזעוועלט פון עפעסוס‪ ,‬סמירנ א‬ ‫אדעל פ‬ ‫פיל א‬ ‫פ‬ ‫ארדיס פון די לאם‪ ,‬און לאאדיקיע‬ ‫אן טלאטירא‪ ,‬ס א‬ ‫‪.‬טרומ א‬ ‫אגט‬ ‫אט געז א‬ ‫אזוי ה א‬ ‫אן קירך‪ .‬דער מלאך פון די קהילה פון לאאדיקיע שריאיבן‪ :‬א‬ ‫אדיסע א‬ ‫א א‬ ‫בריוו צו די ל א‬ ‫ארבעט‪ .‬ניט‬ ‫אפונג‪ .‬איך וויסן דיין א‬ ‫אט 'ס ש א‬ ‫אנהייב פון ג א‬ ‫דער אמן‪ ,‬די געטריי א און אמת עדות‪ ,‬דער א‬ ‫ארם‪ ,‬און‬ ‫אדער הייס‪ .‬אבער וויאיל דו ביסט לוקוו א‬ ‫אלט א‬ ‫אלט אדער הייס‪ .‬איך ווינטשן איר זענען ק א‬ ‫ק א‬ ‫פיאיען איר אויס פון מיין מויל‪ .‬דו סיאיעסט‪ ,‬איך בין ריאיך‪ ,‬ענריטשט‬ ‫אלט אדער הייס‪ ,‬איך וועל ש פ‬ ‫ניט ק א‬ ‫אבלע‪ ,‬נעבעך‪ ,‬בלינד‬ ‫פיטי א‬ ‫ארעדיק‪ ,‬פ‬ ‫ארנישט‪ .‬ווייסט ניט‪ ,‬אז דו ביסט צ א‬ ‫פן פון ג א‬ ‫אר פ‬ ‫אבן ד א‬ ‫מיר און ה א‬ ‫פרוווד צו פיאיער‪ ,‬צו זיין ריאיך איר‪ ,‬וויאיס‬ ‫אלד‪ ,‬פ‬ ‫אמענדירן איר צו קויפן מיין ג א‬ ‫אקעט‪ .‬איך רעק א‬ ‫און נ א‬ ‫פס צו‬ ‫א פ‬ ‫אנד פון דיין נאקעטקייט‪ ,‬און אויג דר א‬ ‫אר דיין קליידער און ניט דערשיאינען ש א‬ ‫אובז פ פ א‬ ‫ר א‬ ‫אס איר קענען זען קלאר‪ .‬איך שטראף און ריכטיק יענע איך ליבע‪.‬‬ ‫אז וו א‬ ‫אזוי א‬ ‫אשמירן דיין אויגן‪ ,‬א‬ ‫ב א‬ ‫אקינג ביי א די טיר‪ .‬אויב ווער עס יז‬ ‫אן השתדלות און גער איר‪ .‬זינט איך בין קומענדיק און נ א‬ ‫אזוי ט א‬ ‫א‬ ‫אלציאיט‪.‬‬ ‫אן וויאיטער מ א‬ ‫פענס די טיר‪ ,‬איך וועל קומען אין צו אים‪ ,‬און וועט ט א‬ ‫א פ‬ ‫הערט מיין קול און א‬ ‫אוווערקיים‪ ,‬און בין‬ ‫פילו ווי איך אויך א‬ ‫א פ‬ ‫דער געווינער וועט שענקען צו זיצן מיט מיר אין מיין שטול‪ ,‬א‬ ‫איטה‬ ‫אטער אויף זיין שטול‪ .‬ער וואס האט אויערן זאל הערן‪ ,‬וואס דער גייסט ס א‬ ‫אד מיט מיין פ א‬ ‫סיט א‬ ‫אנטו די קהילות )יוחנן‪6) .(1445 :2001 ,‬‬ ‫) א‬ ‫א‬ ‫אטיע דערציילט יוחנן צו שריאיבן א‬ ‫אן קירך‪ .‬געטריי א ק א‬ ‫אדיסע א‬ ‫א א‬ ‫אן פון די בריוו צו די ל א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אף פון וועלט קריג‬ ‫אך די ס א‬ ‫א טויזנט יאר נ א‬ ‫אר וועגן א‬ ‫אננעד פ פ א‬ ‫פל א‬ ‫אן מלאך‪ ,‬פ‬ ‫אדיסע א‬ ‫א א‬ ‫בריוו צו די ל א‬ ‫אשקע משיח צו דעם מלאך‬ ‫אג פון י א‬ ‫איך‪ ,‬דער מלאך פון דעם קהילה איז די שטערן ווענוס‪ .‬די צוז א‬ ‫א‬ ‫אשקע משיח מיכאל‪ .‬מענטש געריכט צו לעבן אין א‬ ‫אט י א‬ ‫איז דער געווינער פון זיצן וויאיטער צו אים ג א‬ ‫אלווד ווי אונדזער‬ ‫אלי יוו א‬ ‫אדזשיק א‬ ‫אל א‬ ‫א וועלט מער טעקנ א‬ ‫אזוי וויאיט פון ונדזערער אין א‬ ‫פט א‬ ‫צוקונ פ‬ ‫ארדס‪.‬‬ ‫אנד א‬ ‫אר אונדזער לעבעדיק סט א‬ ‫אנד פ פ א‬ ‫אל ל א‬ ‫אב א‬ ‫אל א‬ ‫אלקי א‬ ‫אפעלקערונג ינק א‬ ‫אב א‬ ‫איצטיקן‪ ,‬מיט א‬ ‫אס מיר וויסן היאינט‪ ,‬מיט‬ ‫אונדריז פון אומות אין אן אנדער וועג וו א‬ ‫אשטעטיקן די ב א‬ ‫אמער ב א‬ ‫מיט ט א‬ ‫פריטענס מיין‬ ‫אלט זיין מיר פ‬ ‫אלע געביטן פון מענטשלעך וויסן‪ ,‬עס וו א‬ ‫אנסיז אין א‬ ‫אדוו א‬ ‫אל א‬ ‫אב א‬ ‫אוט א‬ ‫נ א‬ ‫פט‬ ‫אס וועט זיין אין די וויאיט צוקונ פ‬ ‫פעקולירן וועגן וו א‬ ‫‪.‬ס פ‬ ‫פט‬ ‫די צוקונ פ‬ ‫אץ זעאונג‬ ‫פל א‬ ‫‪.‬העכסטע ריכטער און פ‬ ‫א עפענען טיר אין הימל‪ ,‬און דער ערשטער קול‬ ‫א זעאונג‪ :‬עס איז געווען א‬ ‫אלט איך געהאט א‬ ‫דעמ א‬ ‫א‪ ,‬און איך וועט וויאיזן איר‬ ‫ארויף ד א‬ ‫אגט‪" :‬קום א‬ ‫אט צו מיר געז א‬ ‫פר‪ ,‬ה א‬ ‫א שו פ‬ ‫אז איך האט געהערט ווי א‬ ‫א‬ ‫א שטול‪,‬‬ ‫אבע‪ ".‬גלייך איך איז געווען אין גייסט‪ .‬אין דער הימל עס איז געווען א‬ ‫אס מוזן זיין לעג א‬ ‫זאכן וו א‬ ‫א‬ ‫אניקס‪ .‬א‬ ‫פער שטיין און א‬ ‫אס פ‬ ‫א דזש א‬ ‫און דער שטול איז איין זיצן‪ .‬וואס איז געזעסן איז געווען ווי א‬

‫ארום די שטול זענען צוואנציק‬ ‫אד די שטול‪ .‬א‬ ‫אונד א‬ ‫אגד‪ ,‬סער א‬ ‫אר א‬ ‫א שמ א‬ ‫אלינג א‬ ‫רעגנבויגן‪ ,‬ריזעמב א‬ ‫אס‬ ‫אלד קרוינען ‪ Sat‬אנדערע טראנען‪ ,‬אויף וו א‬ ‫און צוואנציק זקנים‪ ,‬אנגעטאן אין וויאיס און מיט ג א‬ ‫פס פון‬ ‫אמ פ‬ ‫אשעס פון בליץ‪ ,‬רומבלינגס און דונער‪ .‬זיבן ל א‬ ‫פ‪ .‬די שטול געקומען פל א‬ ‫אויף זייערע קע פ‬ ‫אט‪ .‬איידער די שטול עס איז געווען‬ ‫פיאיער ברענען איידער די שטול‪ .‬זענען די זיבן גייסטער פון ג א‬ ‫ארום זיי זענען פיר‬ ‫אל‪ .‬אין דער צווישן פון די שטול און א‬ ‫אנטו קריסט א‬ ‫א ים פון גלאז ווי א‬ ‫פעס ווי א‬ ‫ע פ‬ ‫א לייב‪ ,‬דער‬ ‫אשעפעניש ווי א‬ ‫סיות פול פון אויגן איידער און הינטער‪ .‬דער ערשטער לעבעדיק ב א‬ ‫א‬ ‫פנים און דער פערט געקוקט ווי א‬ ‫א מענטש 'ס פ‬ ‫אלב‪ ,‬די דריט האט א‬ ‫אק א‬ ‫צווייטער איז געווען ווי א‬ ‫אדלער‬ ‫‪.‬פליענדיק א‬ ‫אלטן‪,‬‬ ‫ארום און ין‪ .‬זיי האט ניט ה א‬ ‫פליגלען יעדער און זענען פול פון אויגן א‬ ‫די פיר סיות האט זעקס פ‬ ‫אט אלמעכטיקער‪ ,‬וואס איז‬ ‫אכט‪ ,‬צו דערפרייען‪" ,‬רוח‪ ,‬הייליק‪ ,‬הייליק איז דער האר ג א‬ ‫אג און נ א‬ ‫ט א‬ ‫בוד און דאנק צו אים וואס איז געזעסן‬ ‫געווען‪ ,‬און וואס איז קומען‪" ".‬ווען די חיות געבן כבוד און כ פ פ‬ ‫פ איידער אים‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אלן א‬ ‫אויף דעם שטול‪ ,‬וואס לעבן אויף אייביק און אלץ‪ ,‬די צוואנציק זקנים פ א‬ ‫וואס איז געזעסן אויף דעם שטול און דינען אים וואס לעבן אויף אייביק די סענטשעריז‪ .‬עדות‬ ‫אט‪ ,‬צו‬ ‫געזאגט זייער קרוינען איידער דער שטול‪ ,‬און געזאגט‪" :‬איר זענען ווערט‪ ,‬האר אונדזער ג א‬ ‫אר איר‬ ‫אכט‪ ,‬פ פ א‬ ‫בוד און מ א‬ ‫אקומען כבוד און כ פ פ‬ ‫אלע זאכן‪ ,‬און דורך דיין וועט זיי עקסיסטירן ‪ Created‬ב א‬ ‫א‬ ‫)יוחנן‪ Created" (6) .(1445-1446 :2001 ,‬און זענען‬ ‫אץ‪ :‬בעינג יוחנן זעט זיצן אויף דער ‪View‬‬ ‫פל א‬ ‫פט ריכטער און דער פ‬ ‫אן פון די הוי פ‬ ‫פריטייש א‬ ‫פון די ינטער פ‬ ‫אטער משיח מיכאל‬ ‫אט און פ א‬ ‫אן‪ ,‬ג א‬ ‫אד א‬ ‫אלוועלט פון נעב א‬ ‫שטול איז אונדזער הערשער פון די א‬ ‫א(‬ ‫אנטי א‬ ‫אניוועסדיק און נישטיק ערד )ור א‬ ‫אד‪ ,‬א‬ ‫אלייט א‬ ‫אטערי ווירע פון די וויאיט‪ ,‬ייס א‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫אשקע(‪ ,‬די פ‬ ‫)י א‬ ‫אשקע‪ ,‬זענען אויף די רעכט‬ ‫‪: Chamberlain,‬די אנדערע ‪ 24‬זקנים‪ ,‬צוועלף אויף יעדער זיאיט פון י א‬ ‫אוטוס‬ ‫פל א‬ ‫אטלע‪ ,‬פ‬ ‫אריסט א‬ ‫פעריקלעס‪ ,‬אברהם‪ ,‬א‬ ‫אמער‪ ,‬משה‪ ,‬יהושע‪ ,‬פ‬ ‫‪.‬ה א‬ ‫אשקע זענען‬ ‫אט י א‬ ‫פס פון פיאיער און זיבן גייסטער פון ג א‬ ‫אמ פ‬ ‫‪, Getúlio‬רוזעוועלט ‪: Franklin‬די זיבן ל א‬ ‫אטער(‪ ,‬און די‬ ‫ארדזש בוש )פ פ א‬ ‫אן‪ ,‬דעם לאם‪ ,‬דזש א‬ ‫אן טשערטשיל‪ ,‬הארי טרומ א‬ ‫אס‪ ,‬ווינסט א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫א טויזנט יאר‬ ‫אר א‬ ‫א פפ א‬ ‫‪.‬געריכט לאאדיקיע ד א‬ ‫אנט פון אים‪ ,‬וואס איז געזעסן אויף‬ ‫די געחתמעט בוך און די לאם‪ .‬און איך געזען אין די רעכט ה א‬ ‫אלדיק‬ ‫א גוו א‬ ‫אן‪ ,‬געחתמעט מיט זיבן סתימות‪ .‬און איך האב געזען א‬ ‫א בוך געשריבן ין און א‬ ‫אן א‬ ‫דעם טר א‬ ‫א הויך קול‪" ,‬ווער איז ווערט צו עפענען דעם בוך און ברעכן די‬ ‫אוקליימינג מיט א‬ ‫פר א‬ ‫מלאך פ‬ ‫אדער אונטער די ערד קען עפענען‬ ‫אדער אויף דער ערד א‬ ‫סתימות?" אבער קיין איינער אין הימל א‬ ‫פונען ווערט צו‬ ‫אדער צו ונטערזוכן עס‪ .‬איך געוויינט פיל וויאיל קיין איינער איז געווען גע פ‬ ‫די מעגילע א‬ ‫עפענען דעם בוך‪ ,‬און ניט צו קוקן אין עס‪ .‬אבער איין פון די זקנים דערציילט מיר‪" ,‬דו זאלסט‬ ‫אט גובר‪ .‬ער וועט עפענען‬ ‫נישט וויינען! דער לייב פון דער שבט פון יהודה‪ ,‬דער שורש פון דוד‪ ,‬ה א‬ ‫דעם בוך און זיאין זיבן סתימות‪ " .‬און איך געזען אין דעם צענטער פון דעם שטול און די פיר סיות און‬ ‫אס‬ ‫אגענע‪ .‬ווייל זיבן הערנער און זיבן אויגן‪ ,‬וו א‬ ‫אם שטייענדיק‪ ,‬ווי אויב דערשל א‬ ‫אל א‬ ‫צווישן די זקנים א‬ ‫אקומען דעם בוך‬ ‫אלע די ערד‪ .‬ער געקומען צו ב א‬ ‫ארויס אין א‬ ‫אט געשיקט א‬ ‫זענען די זיבן גייסטער פון ג א‬

‫אלע די פיר סיות און די‬ ‫אב א‬ ‫אנט פון אים‪ ,‬וואס איז געזעסן אויף דעם שטול‪ .‬אויף ק א‬ ‫רעכט ה א‬ ‫אולז פול‬ ‫אלדען ב א‬ ‫פ און ג א‬ ‫אר פ‬ ‫אה א‬ ‫פ איידער די לאם‪ ,‬יעדער בעת א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אקן א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫צוואנציק זקנים א‬ ‫אס זענען די‬ ‫פערפומעס‪ ,‬וו א‬ ‫אגן‪" ,‬איר זענען ‪ Prayers‬פון פ‬ ‫אזוי צו ז א‬ ‫א ניי א ליד‪ ,‬א‬ ‫אנג א‬ ‫פון די הייליקע‪ .‬זיי ס א‬ ‫ווערט צו נעמען די מעגילע און צו עפענען זיאין סתימות וויאיל איר זענען געהרגעט און מיט דיין בלוט‬ ‫אך און מענטשן און אומה‪ .‬איך‬ ‫פר א‬ ‫אט פון יעדער שבט און ש פ‬ ‫אר ג א‬ ‫אסט מענטשן פ פ א‬ ‫פערטש א‬ ‫אבן פ‬ ‫ה א‬ ‫אלע אויף דער ערד‪ " .‬אין‬ ‫א מלכות פון כהנים‪ ,‬און מיר וועלן מעמש א‬ ‫אט א‬ ‫געמאכט זיי צו אונדזער ג א‬ ‫מיין זעאונג‪ ,‬איך געהערט די קול פון פילע מלאכים געשטאנען ארום און ארום דעם שטול און די‬ ‫אנז וואס‬ ‫אנז און מילי א‬ ‫סיות און די זקנים‪ .‬די נומער איז געווען טויזנטער און טויזנטער‪ ,‬מילי א‬ ‫אכט‪ ,‬עשירות‪ ,‬חכמה‪,‬‬ ‫אקומען מ א‬ ‫אל‪" ,‬די געהרגעט לאם דיזערווז צו ב א‬ ‫אפנ ק א‬ ‫אימעד א‬ ‫אקל א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫אשעפעניש אין הימל און אויף‬ ‫אלט איך געהערט יעדער ב א‬ ‫בוד‪ ,‬כבוד און לויב‪ ".‬דעמ א‬ ‫ארקיאיט‪ ,‬כ פ פ‬ ‫שט א‬ ‫אגן‪" ,‬צו אים וואס זיצט אויף‬ ‫אס אין זיי איז‪ ,‬ז א‬ ‫אלע וו א‬ ‫ערד און אונטער דער ערד און אין דעם ים‪ ,‬און א‬ ‫אכט אויף אייביק‪ ,‬און אלץ‪ " .‬די פיר סיות‬ ‫בוד‪ ,‬כבוד און מ א‬ ‫דער שטול און צו די לאם‪ ,‬לויב‪ ,‬כ פ פ‬ ‫פ און געבוקט זקנים )יוחנן‪6) .(1446 :2001 ,‬‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אקן א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫)געזאגט‪" ,‬אמן‪ ".‬און זיי א‬ ‫אשקע זיצן אויף זיין שטול‪,‬‬ ‫אלט זעט י א‬ ‫אן פון געחתמעט און די לאם בוך‪ .‬יוחנן דעמ א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אך און מענטשן און‬ ‫פר א‬ ‫אנט די ביבל‪ ,‬ווו די התגלות געהאלטן געחתמעט‪ ,‬וויאיל פון זיאין ש פ‬ ‫ווייל אין ה א‬ ‫פט אותיות פון וועלט קריג איך‪ ,‬צווייטער‬ ‫פיקטיד אין עס‪ ,‬דער בוך ברענגט די הוי פ‬ ‫געשעענישן די פ‬ ‫פט וועלט מלחמה ווו‪ .‬די לאם אויס און‬ ‫א צוקונ פ‬ ‫אלף מלחמה‪ ,‬און א‬ ‫וועלט‪-‬מלחמה וועלט‪ ,‬די ג א‬ ‫אס זענען‪ :‬ערשטער‬ ‫אשקע האט זיבן אויגן און זיבן הערנער וו א‬ ‫פון י א‬ ‫אנט פ‬ ‫פון דער ה א‬ ‫נעמט דעם בוך פ‬ ‫ארן‬ ‫ארן ‪ Franklin‬אויג און ה א‬ ‫ארן ‪ Getúlio‬רוזעוועלט‪ ,‬רגע אויג און ה א‬ ‫אס‪ ,‬דריט אויג און ה א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫ארן זיך‬ ‫אן‪ ,‬פינפט אויג און די ה א‬ ‫ארן הארי טרומ א‬ ‫אפצימער אויגן און ה א‬ ‫אן טשערטשיל‪ ,‬של א‬ ‫ווינסט א‬ ‫ארן פון לאאדיקיע‬ ‫אטער(‪ ,‬זיבעטער אויג און די ה א‬ ‫ארדזש בוש )פ פ א‬ ‫ארן דזש א‬ ‫לאם‪ ,‬זעקסט אויג און ה א‬ ‫פט‬ ‫א טויזנט יאר אין די צוקונ פ‬ ‫‪ .‬א‬ ‫א אויף טיילן פון דעם בוך פון התגלות‬ ‫אנטי א‬ ‫אנעט ור א‬ ‫פל א‬ ‫אוזד צו די פ‬ ‫התגלות ערלויבט צו זיין דיסקל א‬ ‫אריגינעל בוך‬ ‫אוועקגענומען פון דער א‬ ‫פערד מיט‪ ,‬א‬ ‫אמ פ‬ ‫אבן שוין ט א‬ ‫אז ה א‬ ‫אפעסיעס א‬ ‫פר א‬ ‫‪ .‬פ‬ ‫אמער‪ ,‬משה‪ ,‬יהושע‪: Chamberlain, ,‬די צוואנציק זקנים וואס קניען איידער די לאם זענען‬ ‫ה א‬ ‫אוטוס‬ ‫פל א‬ ‫אטלע‪ ,‬פ‬ ‫אריסט א‬ ‫פעריקלעס‪ ,‬אברהם‪ ,‬א‬ ‫‪ .‬פ‬ ‫אלט איך‬ ‫אשלוס צו סוף מיין לעבן דעמ א‬ ‫אב א‬ ‫אענט פון אויגוסט ‪ ,1993‬איך געמאכט א‬ ‫ווען אין דער נ א‬ ‫אלן‬ ‫אזוי בין איך געפ פ א‬ ‫אוקיין אין מיין בלוט‪ ,‬א‬ ‫אזע פון ק א‬ ‫א הויך ד א‬ ‫אלט‪ .‬ינדזשעקטיד א‬ ‫איז געווען ‪ 31‬יאר א‬ ‫פיס‬ ‫אז די פ‬ ‫אמערקן א‬ ‫אולי‪ ,‬איך אנגעהויבן צו ב א‬ ‫ליגן אין מיין בעט‪ ,‬איך איז געהאלטן ביים שטארבן סל א‬ ‫אן טיר און דעם טיר אנגעהויבן‬ ‫פשוט וווד א‬ ‫א פ‬ ‫פט‪ .‬עס איז געווען א‬ ‫אניוועסדיק בעט ווו ער סלע פ‬ ‫פון די א‬ ‫אלן די‬ ‫ארפ א‬ ‫ארד‪ .‬איך געווארן געליימט פ א‬ ‫א וויאיס ב א‬ ‫אלט מענטש מיט א‬ ‫אן א‬ ‫פנים פון א‬ ‫אמערקן די פ‬ ‫צו ב א‬ ‫אר לעבן מיין גייסט ין מיין טויט גוף‪ .‬ווען צוויי ביינגז ימערדזשד‬ ‫פעלץ נ א‬ ‫אנץ פון מיין גוף‪ ,‬איך פ‬ ‫מווומ א‬ ‫פולד מיין גייסט פון דעם גוף‪ .‬זיי גערעדט צו מיר‬ ‫אוטשט צו מיין טויט גוף און פ‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫ביי א מיין בעט און א‬ ‫אלט‬ ‫אז איך האט געשטארבן‪ ,‬האט מיר מיין טויט גוף אויף דער בעט‪ .‬זיי געזאגט זיי וו א‬ ‫אגן‪ :‬א‬ ‫אזוי צו ז א‬ ‫א‬

‫אגן זיי א געזונט צו איר איידער‬ ‫ארט‪ ,‬איך געבעטן צו זען מיין מוטער און ז א‬ ‫א א‬ ‫נעמען מיר מיט זיי צו א‬ ‫אד מיר שטעלן‬ ‫אנייט א‬ ‫אמ א‬ ‫אנטקעגנשטעלנ זיך און זיי ד א‬ ‫אב צו א‬ ‫אבן לינקס‪ .‬איך ה א‬ ‫איר גיין‪ .‬אבער זיי ה א‬ ‫פט מיר‬ ‫‪.‬מיין צוריק צו איינער פון זיי און סלע פ‬ ‫א סיסטעם‬ ‫אני א‬ ‫אט א‬ ‫אט פון ס א‬ ‫פטשט א‬ ‫ארויף איך איז געווען אויף דזשערוסעם די הוי פ‬ ‫אוק א‬ ‫ווען איך וו א‬ ‫אגד גרין גליטערינג‪ .‬ער איז געווען ווייל‬ ‫אר א‬ ‫א שמ א‬ ‫אץ‪ ,‬מיט א‬ ‫פל א‬ ‫אנד פ‬ ‫א גר א‬ ‫אגד אין א‬ ‫ליגנעריש ווייל דר א‬ ‫פעקט‪ .‬ער געקוקט ביי א מיר‬ ‫אס פ‬ ‫ארד און מין פון ערנסט א‬ ‫א וויאיס ב א‬ ‫אלט מענטש מיט א‬ ‫אן א‬ ‫גענומען צו א‬ ‫אנטיינד‪ .‬זיי קלירד מיר און‬ ‫אטיז עס ק א‬ ‫פיור א‬ ‫און געשיקט מיין רוחניות רייניקן דעם גוף פון ימ פ‬ ‫אר‬ ‫אז ער איז געווען ווארטן פ פ א‬ ‫ארויף און גערעדט צו מיר א‬ ‫אומגעקערט מיר‪ ,‬זיי האט מיר שטיין א‬ ‫אבער איידער די‬ ‫אלד‪ ,‬א‬ ‫אל קומען צוריק ב א‬ ‫אך מיין ציאיט און איך ז א‬ ‫מיר‪ ,‬זינט מיין טויט‪ .‬עס איז ניט נ א‬ ‫א‬ ‫ארט‪ ,‬ווו איך קען זען א‬ ‫א גרויס א‬ ‫א מין פון גייטוויי‪ ,‬א‬ ‫אלט רעדן צו מיר‪ .‬רעפעררעד מיר צו א‬ ‫ריכטער‪ ,‬וו א‬ ‫ארט‪,‬‬ ‫א גרויס א‬ ‫א א‬ ‫אז א‬ ‫אל געזען א‬ ‫א שטול‪ ,‬איך האט קיינמ א‬ ‫פעקט זיצן אויף א‬ ‫אס פ‬ ‫ווייל פון מיאיעסטעטיש א‬ ‫אסע איז‬ ‫אסע צו זען אים און די מ א‬ ‫א ריזיק מ א‬ ‫און איידער זיין‪ ,‬איך קען פילן און הערן‪ .‬עס איז געווען א‬ ‫אוועגן מיין גייסט גוף און ווייל די‬ ‫פעלץ געליימט מיט מורא‪ ,‬האט נישט ב א‬ ‫געגאנגען צו זען מיר‪ .‬איך פ‬ ‫אנט פון עס‪ .‬איך איז גענומען דורך צוויי‬ ‫שטול‪ .‬דערנאך האט ער געבעטן זיי צו נעמען מיר צו די פר א‬ ‫אנגעל מיכאל פון המתים און ער דערציילט מיר שנעל‬ ‫ארטש א‬ ‫אר אים‪ .‬דאס איז די א‬ ‫פילו פ פ א‬ ‫א פ‬ ‫ביינגז א‬ ‫אל קומען צוריק צו לעבן‪ .‬ער‬ ‫אנז און איך ז א‬ ‫אקש א‬ ‫ארט‪ .‬ווער וועט ריכטער מיר דורך מיין א‬ ‫וו א‬ ‫אנעד צו נעמען מיר‪ .‬און אין דער זעלביקער ציאיט די צוויי ביינגז אומגעקערט און געזעצט מיר‬ ‫אטי א‬ ‫מ א‬ ‫ארויף איך איז געווען‬ ‫אוק א‬ ‫אפנדיק‪ .‬ווען איך וו א‬ ‫אקן של א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫‪ facing‬די צוריק פון איינער‪ ,‬ווידער א‬ ‫אט‬ ‫פטשט א‬ ‫אן איז געווען אין דער הוי פ‬ ‫אלווינגט א‬ ‫אר מיין נומער‪ .‬ס א‬ ‫א ריזיק שטול פ פ א‬ ‫אנדערן זיין זיצן אויף א‬ ‫אלוועלט די זון פון די‬ ‫פער פון אונדזער א‬ ‫א פ‬ ‫אר דער ש א‬ ‫אט זיך געשטעלט פ פ א‬ ‫אן וניווערסע‪ .‬ה א‬ ‫אד א‬ ‫פון נעב א‬ ‫אשקע משיח(‪.‬‬ ‫אן )י א‬ ‫אד א‬ ‫אמען איז משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אטער‪ ,‬זיין נ א‬ ‫אניידן פ פ א‬ ‫אייביק מיגועל ג א‬ ‫א דיק בוך‪ ,‬איך גענומען אים‬ ‫אלנער מיר א‬ ‫דערנאך האט ער געהאלטן אויס זיין רעכטע האנט און ק א‬ ‫ארט‪ .‬און די ווייל וואס האט‬ ‫ארויף פון א‬ ‫אלט איך איז גענומען א‬ ‫א ביסל זאכן‪ ,‬דעמ א‬ ‫גערעדט צו מיר א‬ ‫אוועקגענומען מיין גייסט פון מיין‬ ‫ערשטער גערעדט צו מיר געוויזן מיר די צוויי ביינגז וואס האט א‬ ‫ארויף אין מיין בעט ווען זיי‬ ‫אוק א‬ ‫אפנדיק‪ ,‬וו א‬ ‫אלן של א‬ ‫טויט גוף‪ .‬און ברענגען מיר צוריק‪ .‬בין איך געפ פ א‬ ‫א‬ ‫אנז‪ ,‬עס איז געווען ווי א‬ ‫ארום מיין גוף עס זענען דריי א סערדזש א‬ ‫שטעלן מיין גייסט ין דעם טויט גוף‪ .‬א‬ ‫ארביאיטן מיין טויט גוף און גערעדט מיט מיר און יעדער‬ ‫פערייטינג צימער‪ ,‬זיי אנגעהויבן צו פ א‬ ‫א פ‬ ‫ריזיק א‬ ‫א ניי א‬ ‫אגן‪ ,‬געדערעם‪ ,‬געבראכט א‬ ‫ארץ‪ ,‬לעבער‪ ,‬מילץ‪ ,‬קידניז‪ ,‬מ א‬ ‫אנדערער‪ .‬געשטעלט ניי א לונגען‪ ,‬ה א‬ ‫אז ווען עס ווייקס געדענקען‬ ‫אט זיך געלייגט מיר און דערציילט מיר‪ ,‬א‬ ‫אל ה א‬ ‫אס מ א‬ ‫ארך‪ .‬אבער ד א‬ ‫מ א‬ ‫ארנישט איז געשען‪.‬‬ ‫אלי ווי אויב ג א‬ ‫ארמ א‬ ‫אליע‪ .‬איך קען לעבן נ א‬ ‫פעס ק א‬ ‫אבער האט ניט פילן ע פ‬ ‫אלץ‪ ,‬א‬ ‫א‬ ‫ארגן איז גוט און גרייט‪ ,‬איך באמערקט עס זענען עטלעכע טויט‬ ‫אקענינג אין דער מ א‬ ‫אוו א‬ ‫אויף א‬ ‫אס צו שטורכען מיין בלוט האט געשטארבן טייקעף‪ .‬זיי האבן שוין‬ ‫אס אין מיין געווער‪ ,‬וו א‬ ‫אסקוויט א‬ ‫מ א‬ ‫אך אין מיין וועינס‪ .‬איך‬ ‫אדל איז נ א‬ ‫אן נ א‬ ‫ארעם‪ .‬די ינדזשעקש א‬ ‫אקינג מיין א‬ ‫פ א‬ ‫אקט פון פ‬ ‫שווער אין דער א‬ ‫פענעד דעם בוך פון התגלות‪.‬‬ ‫א פ‬ ‫א ביבל און א‬ ‫אט איז געווען א‬ ‫אך איך ג א‬ ‫ארויף און דער ערשטער ז א‬ ‫אט א‬ ‫ג א‬

‫א‬ ‫ארשטיין דעם בוך‪ ,‬איך האט שוין איבערגעגעבן אין א‬ ‫ארט איך אנגעהויבן צו לייענען און פ פ א‬ ‫פון ד א‬ ‫אזוי ומגעוויינטלעך‬ ‫‪.‬שטייגער א‬ ‫איך אנגעהויבן צו לערנען געדולדיק‪ .‬טכילעס אויף די זיבן אויגן און הערנער ביינגז‪ ,‬די מלאכים פון‬ ‫אן ששטן‪,‬‬ ‫אג א‬ ‫אולז‪ .‬אבער איך האט צו שטעלן מיין השתדלות צו די דר א‬ ‫אץ און ב א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫די קהילות‪ ,‬טר א‬ ‫אר‬ ‫אינק א‬ ‫פ א‬ ‫אנגעלס פון מיגועל פ‬ ‫ארטש א‬ ‫או‪ .‬דער ערשטער חיה ‪é,‬דער א‬ ‫אסקוויטה‪ ,‬לויד‪ ,‬קלעמענסע א‬ ‫א‬ ‫פ אין‬ ‫א סער פ‬ ‫אלין גענעם מיט דער קרוין און א‬ ‫א‪-‬סט א‬ ‫אסטי א‬ ‫אליג א‬ ‫לוסיפער‪-‬היטלער‪ ,‬די רגע חיה‪ ,‬די ק א‬ ‫פיל‬ ‫א‪ ,‬די קניגהץ‪ ,‬די ביכעדיד‪ ,‬ערדציטערנישן‪ ,‬אנגעצייכנט‪ ,‬פ‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אנט‪ ,‬די זונה רי א‬ ‫זיין ה א‬ ‫אשקע המשיח‬ ‫אמען פון אונדזער האר י א‬ ‫אן די געטריי א‪ ,‬די נייע נ א‬ ‫אד א‬ ‫‪.‬מיגועל פון נעב א‬ ‫א‬ ‫פילו ווערן א‬ ‫א פ‬ ‫א ריזיק זינד‪ .‬איך גלויבן עס האט א‬ ‫אנציק יאר א‬ ‫אס מער ווי צוו א‬ ‫אבער עס געמאכט בעש א‬ ‫אג ער האט‬ ‫אזערונג פון זינד‪ .‬דו זאלסט נישט איך געדענקען צו דעם ט א‬ ‫אס איז די יבערכ א‬ ‫זינד וו א‬ ‫אר מיין‬ ‫פון יהודה‪ ,‬דער שורש פון דוד" בשעת ער איז געווען טויט‪ ,‬פ פ א‬ ‫געהערט די ווערטער "לייב פ‬ ‫אץ‬ ‫אבער די לייענען פון דעם ז א‬ ‫בלוט‪ ,‬מיין גוף‪ .‬און איך איז געווען לעבעדיק בלויז אין דעם גייסט‪ ,‬א‬ ‫אשקע‬ ‫אז מיר וויסן ווי י א‬ ‫אץ א‬ ‫פל א‬ ‫אטינג אין פ‬ ‫פ א‬ ‫פיטיד אין התגלות‪ .‬עס גענומען מיר צו די גריאיז פון פ‬ ‫רי פ‬ ‫אנען אויף‬ ‫אר א‬ ‫אך פ א‬ ‫ארויסגעבן אויף די אינטערנעט‪ .‬דעם ווערסיע איז נ א‬ ‫אברהם‪ .‬איך געקומען צו א‬ ‫אר די וואס ווילן צו לייענען מיין ווערסיע‪ ,‬אומרעכט‬ ‫ארשידן אנדערע ערטער פ פ א‬ ‫גוגל ביכער און פ א‬ ‫פער פון‬ ‫א פ‬ ‫א איד‪ ,‬גלויבט מער אין אברהם ווי דער ש א‬ ‫דעם אמת‪ .‬ווו עמעצער ווי מיר טראכטן א‬ ‫אמבלי‬ ‫אץ און כ א‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫אד פ‬ ‫אט א‬ ‫אב א‬ ‫אלוועלט פון מער ווי ‪ 4,800,000‬ינכ א‬ ‫א א‬ ‫פער פון א‬ ‫א פ‬ ‫אברהם דער ש א‬ ‫אטער גן עדן‪ ,‬דער‬ ‫אט די אייביק פ פ א‬ ‫פריידיקער פון אונדזער ג א‬ ‫אליער און פ‬ ‫א סט א‬ ‫געלעבט אויף ערד ווי א‬ ‫אט פון די וניווערסעס‬ ‫אט פון דער ג א‬ ‫אלע‪ ,‬דער ג א‬ ‫‪.‬ערשטער מקור און סענטער פון א‬ ‫פענעד דער ערשטער פון די זיבן סתימות‪ ,‬איך געזען און‬ ‫א פ‬ ‫דער ערשטער פיר סתימות‪ .‬ווען די לאם א‬ ‫א וויאיס‬ ‫א קול פון דונער‪" ,‬קום!" איך געקוקט און געזען א‬ ‫געהערט איינער פון די פיר סיות זאגן מיט א‬ ‫א קרוין‪ ,‬און ער האט מנצח צו‬ ‫א בויגן‪ .‬ער איז געווען געגעבן א‬ ‫אוד אים האט א‬ ‫פערד‪ ,‬און ער ר א‬ ‫)געווינען )יוחנן‪6) .(1446-1447 :2001 ,‬‬ ‫א לייב זאגט "קום!" און‬ ‫אן פון דער ערשטער פיר סתימות‪ .‬די לעבעדיק ווייל ווי א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫פט פירער אין וועלט‬ ‫ארמיז פון הימל‪ ,‬און זייער צוקונ פ‬ ‫קומט די וויאיס פערד איז די פירער פון די א‬ ‫אלט בלעטער מנצח צו געווינען‬ ‫אכט‪ .‬ער דעמ א‬ ‫אס איז די מ א‬ ‫א קרוין וו א‬ ‫אס נעמט א‬ ‫‪.‬מלחמה ווו‪ ,‬וו א‬ ‫אגן‪,‬‬ ‫אשעפעניש ז א‬ ‫אמבע‪ ,‬איך געהערט די רגע לעבעדיק ב א‬ ‫פל א‬ ‫פנט די רגע פ‬ ‫אט געע פ‬ ‫ווען ער ה א‬ ‫"קומען!" זענען אויס אנדערן פערד רויט‪ .‬און וואס איז געווען ריידינג איז געגעבן צו נעמען שלום‬ ‫א גרויס שווערד‬ ‫אל טייטן איינער דעם אנדערן‪ .‬אויך ער איז געווען געגעבן א‬ ‫אז זיי ז א‬ ‫אויף ערד‪ ,‬א‬ ‫))יוחנן‪6) .(1447 :2001 ,‬‬ ‫אגן‪,‬‬ ‫ארעם פון ביק ז א‬ ‫אשקע‪ ,‬די פ א‬ ‫אנט פון י א‬ ‫אשעפעניש‪ ,‬די פר א‬ ‫יוחנן געהערט די רגע לעבעדיק ב א‬ ‫אנד און וואס רידעס די פערד איז זייער‬ ‫אזענץ רוסל א‬ ‫פר א‬ ‫אס רע פ‬ ‫"קומען!" און קומט די רויט פערד‪ ,‬וו א‬ ‫אשעדיקן‪ ,‬דריקן‪,‬‬ ‫אכט צו ב א‬ ‫אלנער מיטל די מ א‬ ‫פירער אין וועלט מלחמה ייי‪ ,‬די שווערד צו עס ק א‬ ‫‪.‬טייטן‬

‫אגן‪,‬‬ ‫אשעפעניש ז א‬ ‫אמבע‪ ,‬איך געהערט די דריט לעבעדיק ב א‬ ‫פל א‬ ‫פנט די דריט פ‬ ‫אט געע פ‬ ‫ווען ער ה א‬ ‫אנט‪ .‬איך‬ ‫אג אין זיאין ה א‬ ‫א וו א‬ ‫אוד אים האט א‬ ‫ארץ פערד‪ ,‬און ער ר א‬ ‫א שוו א‬ ‫"קומען!" און איך געזען א‬ ‫אג‪ ,‬דריי מאס פון‬ ‫אר לוין‪ ,‬איין ט א‬ ‫א קווארט פון ווייץ פ פ א‬ ‫א מין קול צווישן די פיר סיות זאגן‪ " ,‬א‬ ‫געהערט א‬ ‫אזן ")יוחנן‪:2001 ,‬‬ ‫אן ניט צעל א‬ ‫אסלינע בוימל און וויאין‪ ,‬ט א‬ ‫פריאיז‪ .‬ווי מ א‬ ‫אר די זעלבע פ‬ ‫גערשטן פ פ א‬ ‫ארץ פערד איז דער איינער וואס זאגט 'קומען!' און לעבעדיק‬ ‫‪ (6) .(1447‬עס איז איצט געזען שוו א‬ ‫ארץ פערד איז ענגלאנד און זיין רידער זייער פירער אין וועלט‬ ‫פנים‪ ,‬די שוו א‬ ‫א מענטש 'ס פ‬ ‫מיט א‬ ‫פריאיז פון ווייץ און גערשטן‪ ,‬און נישט צו שעדיקן די‬ ‫ארלייגן די פ‬ ‫אר די שייכות צו פ א‬ ‫מלחמה ווו‪ .‬ווי פ פ א‬ ‫אכט‬ ‫אמיש מ א‬ ‫אנ א‬ ‫‪.‬בוימל און די וויאין‪ ,‬עס מיטל עק א‬ ‫אמבע‪ ,‬איך געהערט די קול פון דער פערט לעבעדיק‬ ‫פל א‬ ‫פנט די פערט פ‬ ‫אט געע פ‬ ‫ווען ער ה א‬ ‫אוד האט געהייסן‬ ‫אס פערד‪ .‬ווער ר א‬ ‫א בל א‬ ‫אגן‪" ,‬קומען!" איך געקוקט און געזען א‬ ‫אשעפעניש ז א‬ ‫ב א‬ ‫אכט איבער ‪ 1/4‬פון דער ערד צו טייטן‬ ‫אנדערווערלד מיט אים‪ .‬זיי האבן געגעבן מ א‬ ‫"טויט" און די א‬ ‫פון דער ערד )יוחנן‪6) .(1447 :2001 ,‬‬ ‫אגייפע און דורך דעם חיה פ‬ ‫)דורך שווערד‪ ,‬הונגער‪ ,‬מ א‬ ‫אדלער זאגט‬ ‫א פליענדיק א‬ ‫אס אויס צו זיין א‬ ‫אס איז וו א‬ ‫ווען דער פערט לעבעדיק ווייל‪ ,‬וו א‬ ‫אס פערד"‬ ‫אן‪ Brazil ,‬קום!" קומט די בל א‬ ‫אדד א‬ ‫אב א‬ ‫אמען איז א‬ ‫און זיאין פירער אין וועלט מלחמה ווו‪ .‬זיין נ א‬ ‫ארן צוריק‪ ,‬ער דזשוינד די ריבעלז ביטרייד זיין‬ ‫אס די מרידה פון לוסיפער ‪ 200.000‬י א‬ ‫א בעש א‬ ‫אלל א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫אגן‪ ,‬הונגער‬ ‫פל א‬ ‫אנדעמנעד צו גענעם‪ ,‬פ‬ ‫אר עס איז ק א‬ ‫אן‪ .‬פ פ א‬ ‫אד א‬ ‫‪.‬בעל משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אמבע‪ ,‬איך געזען אונטער דעם‬ ‫פל א‬ ‫פנט די פינפט פ‬ ‫אט געע פ‬ ‫די פינפט און זעקסט סתימות‪ .‬ווען ער ה א‬ ‫אט און די עדות זיי האבן‬ ‫ארט פון ג א‬ ‫מזבח‪ ,‬צו לעבן יענע וואס האט שוין געהרגעט וויאיל פון דעם וו א‬ ‫אנג האר הייליק און אמת‪ ,‬איר וועט זיין ניט ריכטער און‬ ‫א הויך קול‪" ,‬ווי ל א‬ ‫געגעבן‪ .‬געשריגן מיט א‬ ‫אלט באקומען‬ ‫אנע דעמ א‬ ‫אננעמען אונדזער בלוט אויף יענע וואס וואוינען אויף דער ערד?" עווערי א‬ ‫אנץ די נומער פון זיין‬ ‫א בשעת ביז עס ג א‬ ‫אר א‬ ‫ארטן פ פ א‬ ‫אז מער וו א‬ ‫א וויאיס קיטל‪ ,‬און זיי האבן דערציילט א‬ ‫א‬ ‫אלט אויך ווערן געהרגעט ווי זיי )יוחנן‪6) .(1447 :2001 ,‬‬ ‫אדז און ברידער‪ ,‬וואס וו א‬ ‫אמר א‬ ‫)ק א‬ ‫אמבע‪ .‬אויס אן‬ ‫פל א‬ ‫אמבע‪ .‬די לאם לייזונג צו עפענען די פינפט פ‬ ‫פל א‬ ‫אן פון די פינפט פ‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אסע איז געמאכט‬ ‫אסע‪ ,‬ווי דיסקרייבד אויבן‪ ,‬דעם מ א‬ ‫אסע‪ ,‬אויסער דער ערשטער מ א‬ ‫אנדער מ א‬ ‫אס‪ ,‬לויט צו יוחנן וויינען אויס צו‬ ‫אשקע‪ ,‬וו א‬ ‫אמען פון האר י א‬ ‫אטערד און געהרגעט אין נ א‬ ‫ארויף פון סל א‬ ‫א‬ ‫ארטן דורך זיינע ברידער צו ווערן‬ ‫אס בעט זיי צו וו א‬ ‫אשקע משיח מיכאל‪ ,‬דורך זיין בלוט‪ ,‬וו א‬ ‫די האר י א‬ ‫אסע פון‬ ‫א גרויס מ א‬ ‫אסט א‬ ‫א יוחנן וויטנ א‬ ‫אן זיך‪ .‬ד א‬ ‫אנט א‬ ‫אובז צו א‬ ‫געהרגעט ווי זיי‪ ,‬זענען געגעבן וויאיס ר א‬ ‫אז זיי געוואלט איר צו‬ ‫אלז‪ ,‬וואס האט שוין ביכעדיד און א‬ ‫אט א‬ ‫אנד און געהרגעט אין ב א‬ ‫פריז א‬ ‫מענטשן ימ פ‬ ‫אלט ווערן‬ ‫אר מער ברידער‪ ,‬וואס וו א‬ ‫ארטן פ פ א‬ ‫אך בלוט‪ .‬ווער געבעטן זיי צו וו א‬ ‫פד א‬ ‫א פ‬ ‫אן יושר צו זיאין א‬ ‫ט א‬ ‫אובז‬ ‫ארשטעלן זיך אין וויאיס ר א‬ ‫פט‪ ,‬און געגעבן זיי צו פ פ א‬ ‫געהרגעט דער זעלביקער וועג אין דער צוקונ פ‬ ‫ארטן‬ ‫‪.‬און דערציילט צו דערוו א‬ ‫א גרויס ערדציטערניש‪ .‬די זון‬ ‫אסירן געווען א‬ ‫פ א‬ ‫אמבע‪ ,‬איך געזען פ‬ ‫פל א‬ ‫פנט די זעקסט פ‬ ‫אט געע פ‬ ‫ווען ער ה א‬ ‫פון הימל‬ ‫ארץ ווי טרויער קליידער‪ ,‬און די גאנצע לבנה געקוקט ווי בלוט‪ .‬די שטערן פ‬ ‫געווארן שוו א‬ ‫ארק‬ ‫א שט א‬ ‫פע פיגס ווען טרייסלען דורך א‬ ‫פינג זיאין ונרי פ‬ ‫א פ‬ ‫א פיאיג בוים דר א‬ ‫אקן צו דער ערד‪ ,‬ווי א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫א‬

‫ארג און אינזל זענען באווויגן אויס פון‬ ‫א מעגילע‪ ,‬און יעדער ב א‬ ‫ווינט‪ .‬דער הימל קרינגעד ווי ווינטן א‬ ‫אטעס‪ ,‬די מיליטעריש טשיעפס‪ ,‬די ריאיך און‬ ‫אגנ א‬ ‫זייער ערטער‪ .‬די מלכים פון דער ערד‪ ,‬די מ א‬ ‫אקס פון די בערג‪.‬‬ ‫אלטן זיך אין די דענס און אין די ר א‬ ‫אה א‬ ‫אטער‪ ,‬ב א‬ ‫פ א‬ ‫אף און פ‬ ‫אלעמען‪ ,‬שקל א‬ ‫ארק‪ ,‬א‬ ‫שט א‬ ‫פנים פון אים‬ ‫אי אונדז פון דער פ‬ ‫אקולט א‬ ‫ארבסט אויף אונדז און א‬ ‫אקס‪" ,‬ה א‬ ‫האבן זיי צו די בערג און ר א‬ ‫אג פון זייער‬ ‫וואס זיצט אויף דער שטול און פון דעם צארן פון די לאם‪ ,‬וויאיל קומען די גרויס ט א‬ ‫)גרימצארן‪ ,‬און וואס קענען שטיין?" )יוחנן‪6) .( 1447 :2001 ,‬‬ ‫א ערדציטערניש‪ ,‬די לאם וועט עפענען די זעקסט‬ ‫א‪ .‬א‬ ‫אן פון דעם זעקסט סעל א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫פט צו דער ערד‬ ‫א פ‬ ‫אס דר א‬ ‫ארק ווינט‪ ,‬וו א‬ ‫א שט א‬ ‫ארנומען פיאיג בוים דורך א‬ ‫אפ א‬ ‫אמבע‪ .‬איך געזען יוחנן א‬ ‫פל א‬ ‫פ‬ ‫אפפעקטעד‬ ‫אנד א‬ ‫פון הימל‪ ,‬און עס איז די גרויס ערדציטערניש‪ ,‬די מענטשן פון דעם ל א‬ ‫די שטערן פ‬ ‫אלטן וויאיל זיי מורא דער גרימצארן פון די‬ ‫אז ער האט ניט ה א‬ ‫דורך דער ערדציטערניש האט געזאגט א‬ ‫א יוחנן‬ ‫פנימער‪ .‬ד א‬ ‫אן‪ ,‬וואס זיי האבן געזען זייערע פ‬ ‫אד א‬ ‫אשקע משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫לאם און די האר י א‬ ‫פט‬ ‫א הוי פ‬ ‫ארן א‬ ‫אנז‪ ,‬יעדער פינף י א‬ ‫ארש א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פר א‬ ‫אז גרויס פ‬ ‫אז ריטש א‬ ‫אגעדיע א‬ ‫א טר א‬ ‫באשרייבט א‬ ‫ארשטעלן ציאיט עס זענען געווען‬ ‫א געגנט פון דער ערד‪ ,‬צווישן ‪ 1993‬און די פ א‬ ‫ערדציטערניש היץ א‬ ‫פט ערדציטערנישן אין לאס אנדזשעלעס אין די‬ ‫אן‪ .‬די ‪ USA,‬הוי פ‬ ‫אן און יר א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אבע אין י א‬ ‫טערקיי‪ ,‬אין ק א‬ ‫אקינג דער פיאיג בוים זענען רוזעוועלט‬ ‫ארק ווינט ש א‬ ‫פון הימל באוועגט די ערד דורך שט א‬ ‫שטערן פ‬ ‫פיטער‬ ‫אן דזשו פ‬ ‫אטורן שטערן‪ ,‬טרומ א‬ ‫אנוס שטערן‪ ,‬טשערטשיל ס א‬ ‫אס ור א‬ ‫ארג א‬ ‫פטון‪ ,‬וו א‬ ‫שטערן נע פ‬ ‫אן שטערן ווענוס‪ .‬און‬ ‫אדיסע א‬ ‫א א‬ ‫אטער( שטערן ערד און די ל א‬ ‫ארס‪ ,‬בוש )פ פ א‬ ‫שטערן‪ ,‬די שטערן לאם מ א‬ ‫פן יוחנן לאם אין זיין‬ ‫אט גערו פ‬ ‫אשקע משיח מיכאל און ה א‬ ‫פנים פון די האר י א‬ ‫מענטשן ווען זיי געזען די פ‬ ‫ארבן‬ ‫אן איז געבעטן צו שט א‬ ‫אס זיי קענען ט א‬ ‫אלד מיט מורא פון וו א‬ ‫‪.‬זיאיט מורא געהאט און טרעמב א‬ ‫פיר ווינקלען‬ ‫אס‪ ,‬איך געזען פיר מלאכים וואס זענען געשטאנען אויף די פ‬ ‫אך וו א‬ ‫פיל אנגעצייכנט‪ .‬נ א‬ ‫א פ‬ ‫אזן אויף דער ערד‪,‬‬ ‫אז דער ווינט טוט נישט בל א‬ ‫פון דער ערד‪ .‬זיי געהאלטן די ווינטן פון דער ערד‪ ,‬א‬ ‫פ‬ ‫אסענדינג פון די מזרח און‬ ‫און ניט דעם ים‪ ,‬אדער אויף קיין שום בוים‪ .‬איך געזען אן אנדערן מלאך א‬ ‫אשולדיקונג‬ ‫א הויך קול צו די פיר מלאכים ב א‬ ‫אט‪ .‬געשריגן מיט א‬ ‫אמבע פון די לעבעדיק ג א‬ ‫פל א‬ ‫בעת די פ‬ ‫אטן איר דער ערד‪ ,‬און ניט דעם ים‪ ,‬אדער די ביימער‪,‬‬ ‫אטן די ערד און די ים‪" ,‬דו זאלסט נישט ש א‬ ‫ש א‬ ‫אט‪ ".‬און איך האב‬ ‫פון אונדזער ג א‬ ‫פון די קנעכט פ‬ ‫אבן אנגעצייכנט אויף די שטערנס פ‬ ‫ביז מיר ה א‬ ‫אלע די שבטים פון‬ ‫געהערט די נומער פון יענע וואס זענען אנגעצייכנט הונדערט און ‪ ,40,000‬פון א‬ ‫די קינדער פון ישראל‪ ,‬פון דעם שבט פון יהודה‪ ,‬צוועלף טויזנט אנגעצייכנט; די ראובן שבט‪,‬‬ ‫אשער צוועלף טויזנט‪ ,‬פון‬ ‫אד צוועלף טויזנט‪ ,‬פון דעם שבט פון א‬ ‫צוועלף טויזנט‪ ,‬פון דעם שבט פון ג א‬ ‫תלי‪ ,‬צוועלף טויזנט‪ ,‬פון דעם שבט פון מנשה צוועלף טויזנט‪ ,‬פון דעם שבט פון‬ ‫דעם שבט פון נפ פ פ‬ ‫אר צוועלף‬ ‫אטש א‬ ‫שמעון צוועלף טויזנט‪ ,‬פון דעם שבט לוי צוועלף טויזנט‪ ,‬פון דעם שבט פון יסס א‬ ‫טויזנט‪ ,‬פון דעם שבט פון זעבולון צוועלף טויזנט‪ ,‬פון דעם שבט פון יוסף צוועלף טויזנט‪ ,‬פון דעם‬ ‫)שבט בנימין צוועלף טויזנט אנגעצייכנט )יוחנן‪6) .(1447-1448 :2001 ,‬‬ ‫פיל אנגעצייכנט‬ ‫אן פון די פ‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ארנעלעס ‪. Franklin Delano Roosevelt, Getúlio‬ינטער פ‬ ‫ד א‬ ‫אן‪ ,‬דיסקרייבד דורך יוחנן ווי די‬ ‫פענסער טשערטשיל‪ ,‬הארי ש טרומ א‬ ‫ארד ס פ‬ ‫אנ א‬ ‫אן לע א‬ ‫אס‪ ,‬ווינסט א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬

‫אוז‬ ‫אז דער ווינט בל א‬ ‫אוינג זיאין ווינטן‪ .‬א‬ ‫אלטן בל א‬ ‫אשליסן צו ה א‬ ‫אנעט ערד‪ ,‬ב א‬ ‫פל א‬ ‫פיר ווינטן פון הימל אויף פ‬ ‫פ‬ ‫פון מזרח‬ ‫אנעט‪ ,‬און זיי זענען טאן דעם ביז פ‬ ‫פל א‬ ‫אנץ צעשטערונג פון די פ‬ ‫אויף דער ערד‪ ,‬צו די ג א‬ ‫פ קיין מער ווינט אויף‬ ‫א פ‬ ‫פרויעקט טוט ניט קל א‬ ‫אלטן מיט דיין פ‬ ‫אטער( מאכט זיי ה א‬ ‫ארדזש בוש )פ פ א‬ ‫דזש א‬ ‫אל פון די‬ ‫אז יוחנן קליימז צו זיין דער סימב א‬ ‫אל א‬ ‫א סימב א‬ ‫דער ערד‪ .‬בוש ברענגט די הענט צו א‬ ‫אך וועט ווערן געניצט צו צייכן די שטערנס די צוועלף‬ ‫אלד נ א‬ ‫אס‪ ,‬ב א‬ ‫אל‪ ,‬וו א‬ ‫אט‪ ,‬סימב א‬ ‫לעבעדיק ג א‬ ‫פילו‬ ‫א פ‬ ‫אן א‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫ארג א‬ ‫אז רוזעוועלט‪ ,‬וו א‬ ‫אשן צו לערנען א‬ ‫שבטים פון ישראל‪ .‬יבערר א‬ ‫אנעט ערד‪ ,‬און משמעות האט‬ ‫פל א‬ ‫אלי צעשטערן די פ‬ ‫אוט א‬ ‫אוינג זיאין ווינטן צו ט א‬ ‫אלטן בל א‬ ‫אשליסן צו ה א‬ ‫ב א‬ ‫אלט ווערן‬ ‫אנעט וו א‬ ‫פל א‬ ‫פינג יעדער ווינט‪ .‬די לופט אויף דעם פ‬ ‫פ פ‬ ‫א פ‬ ‫אס‪ ,‬סט א‬ ‫אן ד א‬ ‫אכט צו ט א‬ ‫די מ א‬ ‫פון מזרח ווו טראגט די‬ ‫אנקומען פון בוש‪ ,‬פ‬ ‫אולי ביז דעם א‬ ‫אלט סל א‬ ‫אבלע און לעבן וו א‬ ‫אטה א‬ ‫ונברע א‬ ‫א וויאיס‬ ‫אנסענטריק קרייזן אין בלוי אויף א‬ ‫אשקע‪ ,‬דריי א ק א‬ ‫אט י א‬ ‫אל פון די לעבעדיק ג א‬ ‫סימב א‬ ‫אנעט ערד‬ ‫פל א‬ ‫פרויעקט צעשטערונג פון די פ‬ ‫אלטן דיין פ‬ ‫אנווינסיז זיי צו ה א‬ ‫‪.‬הינטערגרונט און ק א‬ ‫אז קיין איינער קען ציילן‪ ,‬פון יעדער אומה‪ ,‬שבט‪ ,‬מענטשן און‬ ‫א גרויס עולם א‬ ‫אס‪ ,‬איך געזען א‬ ‫אך וו א‬ ‫נ א‬ ‫אלמס אין‬ ‫פ א‬ ‫אובז‪ ,‬און פ‬ ‫אך‪ .‬זיי זענען שטייענדיק איידער דעם שטול און די לאם‪ ,‬ווערינג וויאיס ר א‬ ‫פר א‬ ‫ש פ‬ ‫אט וואס זיצט‬ ‫א הויך קול‪" :‬ישועה געהערט צו אונדזער ג א‬ ‫אד אין א‬ ‫אוט א‬ ‫זייער הענט געבראכט‪ .‬זיי ש א‬ ‫אלע די מלאכים זענען געשטאנען ארום און ארום דעם‬ ‫אויף דעם שטול און צו די לאם‪ ".‬און א‬ ‫אנט פון דעם שטול און זיך געבוקט‬ ‫פנים אין פר א‬ ‫אלן אויף זייער פ‬ ‫שטול‪ ,‬די זקנים און די פיר סיות געפ פ א‬ ‫ארקיאיט צו אונדזער‬ ‫אכט און שט א‬ ‫בוד‪ ,‬מ א‬ ‫אגן "אמן‪ ,‬לויב‪ ,‬כבוד‪ ,‬חכמה‪ ,‬דאנק‪ ,‬כ פ פ‬ ‫אזוי צו ז א‬ ‫אט‪ ,‬א‬ ‫צו ג א‬ ‫אר אלץ און אלץ‪ .‬אמן‬ ‫אט פ פ א‬ ‫" ‪.‬ג א‬ ‫אובז‪ ,‬ווער זיי זענען און ווו זיי‬ ‫אגן וויאיס ר א‬ ‫אלט איינער פון די זקנים געבעטן מיר‪" ,‬די וואס טר א‬ ‫דעמ א‬ ‫אן וויסן‪ ".‬און ער דערציילט מיר‪" :‬דאס זענען זיי‬ ‫געקומען פון?" איך האט זיי‪" ,‬מיין האר‪ ,‬איר ט א‬ ‫אבן געוואשן זייערע קליידער און געמאכט זיי‬ ‫אן‪ ,‬ה א‬ ‫אלייש א‬ ‫אס זענען געקומען אויס פון גרויס טריבי א‬ ‫וו א‬ ‫אג און‬ ‫אט און דינען אים ט א‬ ‫וויאיס אין די בלוט פון די לאם‪ .‬דעריבער זענען זיי איידער די שטול פון ג א‬ ‫אל‬ ‫א געצעלט‪ .‬קיינמ א‬ ‫פרייטן אויף זיי א‬ ‫ארש פ‬ ‫אז זיצן אויף דעם שטול וועט פ א‬ ‫פל‪ .‬ער א‬ ‫אכט אין זיאין טעמ פ‬ ‫נ א‬ ‫אס‬ ‫אר די לאם וו א‬ ‫ארשט‪ ,‬ניט וועגן אויף זיי די זון אדער קיין היץ‪ .‬פ פ א‬ ‫אדער ד א‬ ‫ווידער וועט זיי הונגער א‬ ‫פרינגס פון די‬ ‫אסטעך און וועט פירן זיי צו ס פ‬ ‫פ א‬ ‫איז אין דער מיט פון דעם שטול וועט זיאין זייער פ‬ ‫אוועק יעדער טרער פון זייערע אויגן ")יוחנן‪.(1448 :2001 ,‬‬ ‫אט וועט ווישן א‬ ‫אסער פון לעבן‪ .‬און ג א‬ ‫וו א‬ ‫))‪6‬‬ ‫אך‬ ‫אלד נ א‬ ‫אשקע משיח מיכאל און די לאם מעלדעט ב א‬ ‫אן פון די גרויסער עולם מיט י א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫פן‬ ‫א שטול און די לאם גערו פ‬ ‫אשקע משיח מיכאל געזעסן אויף א‬ ‫אם און דעם האר; י א‬ ‫יוחנן זען די ל א‬ ‫אלמס אין זייער‬ ‫פ א‬ ‫אסע מיט טרערן אין זיינע אויגן‪ ,‬און פ‬ ‫א גרויס מ א‬ ‫פיס‪ ,‬און מיט זיי א‬ ‫דורך יוחנן ביי א איר פ‬ ‫אלע‬ ‫אוועק א‬ ‫אשקע האט א‬ ‫אסער פון לעבן‪ ,‬און י א‬ ‫אשקע און לאם וו א‬ ‫אס באקומען י א‬ ‫אסע וו א‬ ‫הענט‪ ,‬מ א‬ ‫ארטינג פון דער ערשטער סצענע‬ ‫ארגומענט סט א‬ ‫אן א‬ ‫אנטוויקלען א‬ ‫טרערן פון זייער אויגן‪ .‬איך קענען א‬ ‫אד בליצן‪,‬‬ ‫אסיד א‬ ‫פר א‬ ‫אס פ‬ ‫א שטול פון וו א‬ ‫אז יוחנן געזען די העכערונג אין גייסט צו הימל‪ ,‬איז געווען א‬ ‫א‬ ‫פעס‬ ‫אלווז ע פ‬ ‫ארבעט פון דעם מענטש געהייסן לאם‪ ,‬ינוו א‬ ‫אס איז‪ ,‬די א‬ ‫אסער‪ ,‬וו א‬ ‫דונער‪ ,‬רעגן און וו א‬

‫אסע האט‬ ‫אל געביטן פון בראזיל‪ .‬דעם מ א‬ ‫אנד‪ ,‬אין פ א‬ ‫אסער צו מקומות טרוקן ל א‬ ‫אס ברענגט וו א‬ ‫וו א‬ ‫אלמס אין זייער הענט‬ ‫פ א‬ ‫‪.‬טרערן אין זייער אויגן און פ‬ ‫אס ברענגט רעגן צו טרוקן און‬ ‫פעס וו א‬ ‫אנטוויקלונג פון ע פ‬ ‫א אין דעם פונט פון התגלות‪ ,‬מיר זען די א‬ ‫ד א‬ ‫אגריקולטורע און‬ ‫אנטוויקלונג פון א‬ ‫אל געגנטן פון דער ערד; און מיט רעגן קומען די א‬ ‫אב א‬ ‫אט א‬ ‫פ א‬ ‫אס פ‬ ‫ינכ א‬ ‫אס וועט זיין דערהויבן‬ ‫ארבעסערונג פון מענטשלעך לעבעדיק באדינגונגען פון די לענדער‪ ,‬וו א‬ ‫די פ פ א‬ ‫אגן צו טרוקן‬ ‫ארמ א‬ ‫אלע פ א‬ ‫אנווער פון א‬ ‫אס‪ ,‬א‬ ‫אסנ א‬ ‫פל א‬ ‫או פ‬ ‫‪.‬פון דיין אויגן די טרערן קומען הונגער‪ ,‬כ א‬ ‫פסע‪ ,‬דיסקרייבד דורך דער גייסט פון יוחנן צו שטיאיגן צו‬ ‫אלי פ‬ ‫אק א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫א אין דעם סצענע פון דער א‬ ‫ד א‬ ‫פן די לאם‪ .‬מיר‬ ‫פסע‪ ,‬גערו פ‬ ‫אלי פ‬ ‫אק א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אקטער פון דער א‬ ‫אר א‬ ‫פט כ א‬ ‫אסט‪ ,‬ווי מיר זען די הוי פ‬ ‫הימל וויטנ א‬ ‫א המון‪ ,‬ווי דיסקרייבד טייל‬ ‫אלווז א‬ ‫אמען‪ ,‬און ינוו א‬ ‫אן צוז א‬ ‫אד א‬ ‫אט משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫זען אים און זיין ג א‬ ‫אר זיי‪,‬‬ ‫אסער אין זייער צווישן‪ .‬פ פ א‬ ‫אנגל פון רעגן וו א‬ ‫אנד דורך מ א‬ ‫אפעלקערונג‪ ,‬בערד א‬ ‫אן ב א‬ ‫אזילי א‬ ‫א בר א‬ ‫פון א‬ ‫אזוי‪ ,‬און‬ ‫פילו אויב עס איז א‬ ‫א פ‬ ‫אסער פון די רעגן‪ ,‬א‬ ‫אלטויווע‪ ,‬צו ברענגען אים וו א‬ ‫אל זיין זייער ב א‬ ‫אם ז א‬ ‫די ל א‬ ‫אסער‬ ‫אדיקלי מיט די וו א‬ ‫פירי א‬ ‫ארבינדן פ‬ ‫אללי‪ ,‬ווי איז געשעעניש‪ ,‬צו שטעלן זיי צוריק אין פ א‬ ‫ארטיפיסי א‬ ‫א‬ ‫א גרויס וועג‪ ,‬יקסטענדינג עס‬ ‫ארבעט אין א‬ ‫אזוי קענען צו דורכפירן זיין גרעסטע א‬ ‫מקור פון לעבן‪ .‬א‬ ‫אסער‪ .‬די מענטשן וואס זען עס און דער גאנצער פון מענטשהיאיט‬ ‫איבער די געגנט אין נויט פון וו א‬ ‫אן דעם מענטש דעם ווערק‪ ,‬וואס איז‬ ‫אד א‬ ‫אשקע משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫ווילן צו וויסן וואס די האר י א‬ ‫אלייז אויף דער ערד און העלפן די מענטשן‪,‬‬ ‫אטירי א‬ ‫אפונג צו מ א‬ ‫דער מענטש וואס ערלויבט דעם ש א‬ ‫ארטיר‬ ‫פטקוו א‬ ‫‪.‬וואס האבן געשריגן פון הונגער און הוי פ‬ ‫פיע‬ ‫אז מש פ‬ ‫אדער געשעעניש א‬ ‫אקט א‬ ‫אפ א‬ ‫אן‪ ,‬די ווערטער מיינען א‬ ‫אלייש א‬ ‫פיל גרויס טריבי א‬ ‫די סערווייווינג פ‬ ‫אמען און די מענטשן‪ ,‬קענען‬ ‫אלק און זייער פירער די לאם‪ ,‬און די לאם צוז א‬ ‫אן פ א‬ ‫אזילי א‬ ‫אדער די בר א‬ ‫א‬ ‫אדווערס געשעעניש‬ ‫פט א‬ ‫אקומען דעם הוי פ‬ ‫‪.‬ב א‬ ‫אמבע‪ ,‬עס איז‬ ‫פל א‬ ‫פנט דער זיבעטער פ‬ ‫אט געע פ‬ ‫אץ‪ .‬ווען ער ה א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫דער זיבעטער סיל און די טר א‬ ‫אט‪.‬‬ ‫אר ג א‬ ‫א שעה‪ .‬איך געזען די זיבן מלאכים וואס שטיין פ פ א‬ ‫אלב א‬ ‫אר ה א‬ ‫געווען שטילקיאיט אין הימל פ פ א‬ ‫אץ זענען געגעבן צו זיי‪ .‬ער געקומען אן אנדערער מלאך וואס איז געווען שטייענדיק‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫זיבן טר א‬ ‫אגן עס מיט‬ ‫ארשל א‬ ‫אלדען סענסער‪ .‬זיי האבן געגעבן פיל קטורת צו פ א‬ ‫אג א‬ ‫דורך דעם מזבח‪ ,‬בעת א‬ ‫אס איז געווען איידער די שטול‪ .‬דער רויך ‪ Prayers‬דער‬ ‫אלדען מזבח וו א‬ ‫אלע די הייליקע אויף די ג א‬ ‫פון א‬ ‫אט‪ Prayers .‬פון די קטורת‪ ,‬מיט די‬ ‫אר ג א‬ ‫אנט פ פ א‬ ‫ארויף צו דעם מלאך ס ה א‬ ‫פון די הייליקע‪ ,‬זענען א‬ ‫אנגעפילט עס מיט ברענען קוילן פון דעם מזבח‬ ‫אלט דער מלאך האט גענומען די סענסער‪ ,‬א‬ ‫דעמ א‬ ‫אשיז‪ ,‬בליץ און ערדציטערנישן‪ .‬און די זיבן‬ ‫און האט עס אויף דער ערד‪ .‬עס זענען דונערן און קר א‬ ‫פילן זיי )יוחנן‪6) .(1448 :2001 ,‬‬ ‫אץ צוגעגרייט זיך צו ש פ‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫אס האט די זיבן טר א‬ ‫) מלאכים וו א‬ ‫פענעד דער זיבעטער און לעצט‬ ‫א פ‬ ‫אמבע און טרומייט‪ .‬ווען א‬ ‫פל א‬ ‫אן פון דער זיבעטער פ‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אן‪ ,‬די‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫ארג א‬ ‫אמבע‪ .‬יוחנן געזען די זיבן מלאכים וואס זענען רוזעוועלט‪ ,‬וו א‬ ‫פל א‬ ‫פ‬ ‫אן‬ ‫אד א‬ ‫אשקע משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אן איידער י א‬ ‫אדיסע א‬ ‫א א‬ ‫‪,‬לאם‪ ,‬בוש‪ ,‬און די ל א‬ ‫ארמיז פון‬ ‫אכט זיי ווילד איבער די א‬ ‫אז מיינען די מיליטעריש מ א‬ ‫אץ א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫און זיי האבן געגעבן זיבן טר א‬ ‫‪.‬זייער מענטשן‬

‫אטיסע מיליטעריש געשריבן דורך זון טזו אין "די קונסט פון מלחמה" געשריבן אין‬ ‫אין די אלטע טרע א‬ ‫פיטל קסיי איז‬ ‫א פ‬ ‫א‪ ,‬מער ווי ‪ 2500‬יאר‪ ,‬די טעמע פון ק א‬ ‫אטן פון טשיינ א‬ ‫ארס שט א‬ ‫אררי א‬ ‫די ציאיט פון די וו א‬ ‫אלף‬ ‫אץ אין דעם וועלט מלחמה וו וועלט‪ ,‬און די ג א‬ ‫פל א‬ ‫א פ‬ ‫אס וועט זיין געניצט א‬ ‫אטעטשניקס‪ ,‬וו א‬ ‫פיר א‬ ‫די פ‬ ‫אנץ פון דעם קונסט און זיאין נוצן‬ ‫פט סטייטמ א‬ ‫א זענען די ערשט און הוי פ‬ ‫‪:‬מלחמה‪ .‬ד א‬ ‫זון טזו זאגט‪ :‬עס זענען פינף וועגן צו קעמפן פיאיער‪ .‬דער ערשטער איז צו ברענען מענטשן; די‬ ‫פמענט; די פערט אין ברענען‬ ‫אנז; די דריט‪ ,‬אין ברענען עקווי פ‬ ‫אוויזש א‬ ‫פר א‬ ‫רגע‪ ,‬אין ברענען פ‬ ‫אמבס‪83) .‬‬ ‫אץ; די פינפט‪ ,‬צו נוצן ינסענדיערי ב א‬ ‫אז א‬ ‫פ א‬ ‫אלס און די פ‬ ‫ארסענ א‬ ‫) א‬ ‫אגל און פיאיער‪ ,‬געמישט‬ ‫אץ‪ .‬דער ערשטער מלאך האט געבלאזן‪ .‬ה א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫דער ערשטער פיר טר א‬ ‫אלע‬ ‫אקן צו דער ערד‪ .‬א דריט פון דער ערד‪ ,‬א דריט פון די ביימער און א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫מיט בלוט‪ ,‬א‬ ‫אן זענען געברענט ))יוחנן‪2001 ,‬‬ ‫אטייש א‬ ‫‪:‬וועדזש א‬ ‫)‪1448). (6‬‬ ‫אן‪ .‬ווען דער ערשטער מלאך געבלאזן זיאין טרומייט‬ ‫פריטייש א‬ ‫‪ Franklin‬דער ערשטער טרומייט ינטער פ‬ ‫אזנ זיך איבער ‪ FIRED‬רוזעוועלט‪ ,‬דאס הייסט‪ ,‬ער‬ ‫ארל א‬ ‫אס האט קומען צו פ א‬ ‫ארמיי וו א‬ ‫ארק א‬ ‫זיאין שט א‬ ‫אן איז געברענט אין‬ ‫אטייש א‬ ‫אלע וועדזש א‬ ‫‪ 16,000,000‬מענטשן‪ .‬א דריט פון דער ערד‪ ,‬ביימער און א‬ ‫ארמיז פון די‬ ‫פירט שטעט און די א‬ ‫פט צעשטערונג גע פ‬ ‫אן און הוי פ‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אל מיינען דייטשלאנד און י א‬ ‫די פ א‬ ‫‪.‬לענדער‬ ‫אס‬ ‫אווי אמעריקאנער מלחמה‪ ,‬ווו ער געדינט בעש א‬ ‫אטשט צו נ א‬ ‫אט א‬ ‫רוזעוועלט איז געווען זייער א‬ ‫אבער דער מענטש וואס איז שוין‬ ‫אנט; א‬ ‫אססיסט א‬ ‫אווי א‬ ‫אר פון די נ א‬ ‫וועלט קריג איך‪ ,‬ווי דער סעקרעט א‬ ‫אטן זינט ‪ .1933‬ווען ער אנגענומען די‬ ‫ארייניקטע שט א‬ ‫ארמד כוחות פון די פ א‬ ‫אלע די א‬ ‫פ פון א‬ ‫א פ‬ ‫ק א‬ ‫פע‪,‬‬ ‫א פ‬ ‫אלועס מלחמות‪ ,‬און די מלחמה ריידזשד אין אייר א‬ ‫אובץ וועגן די וו א‬ ‫אנסי‪ ,‬האט פילע ד א‬ ‫אד א‬ ‫פרעז א‬ ‫פ‬ ‫א רעדע פון ‪ 19‬יולי ‪1940‬‬ ‫א געזונט געגרינדעט מיינונג‪ ,‬און דעם עס קענען זיין אנגעוויזן אין א‬ ‫‪.‬האט א‬ ‫אין צייטן ווי די‬ ‫פ‬ ‫א פ‬ ‫אטשינג מיר‪ ,‬ווי העכסט ק א‬ ‫אס זענען פילע‪ ,‬איך האב געבעטן זיך איז וו א‬ ‫אף נעכט‪ ,‬וו א‬ ‫אין מיין של א‬ ‫אדער‬ ‫אנד א‬ ‫אווי‪ ,‬די רעכט צו רופן מענטשן און ווייבער אין דער דינסט פון זייער ל א‬ ‫ארמיי און נ א‬ ‫פון די א‬ ‫פערזענלעך‬ ‫אזוי אין מיין פ‬ ‫אן א‬ ‫פגיין צו ט א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אזוי‪ ,‬און בשעת איך א‬ ‫אן א‬ ‫אקומען לימעד צו ט א‬ ‫צו ב א‬ ‫אנד‬ ‫פן דורך די מענטשן פון מיין ל א‬ ‫אציטעט‪ ,‬אויב עס איז גערו פ‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫‪.‬ק א‬ ‫אוז אויף‬ ‫ארנעם פון די וועלט נער א‬ ‫אנט מאל פון גרויס קריזיס ‪ -‬די פ א‬ ‫פ א‬ ‫אין צייטן ווי די ‪ -‬זייער געש פ‬ ‫אקט‬ ‫אל‪ ,‬די פ א‬ ‫אנפ א‬ ‫ארמד א‬ ‫א א‬ ‫אקט פון א‬ ‫אנייץ אונדזער וועלט איז די פ א‬ ‫אמ א‬ ‫אז ד א‬ ‫אקט א‬ ‫אקט‪ .‬די פ א‬ ‫איין פ א‬ ‫ארעם פון רעגירונג‪ ,‬די מין פון‬ ‫אנייט די פ א‬ ‫אקע‪ ,‬און זוכט צו יקסטערמ א‬ ‫אט א‬ ‫א מצליח א‬ ‫פון א‬ ‫א‬ ‫ארלייגן זיך אין‪ .‬דאס איז א‬ ‫אטן‪ ,‬אויסדערוויילט צו פ א‬ ‫ארייניקטע שט א‬ ‫אז מיר‪ ,‬די פ א‬ ‫אפט א‬ ‫געזעלש א‬ ‫ארירן‬ ‫אז קיינער קענען מער צווייפל‪ ,‬קיין איינער קענען מער קענען צו איגנ א‬ ‫אקט א‬ ‫‪.‬פ א‬ ‫אס‬ ‫אפט פון געווער‪ ,‬וו א‬ ‫אוזד דורך קר א‬ ‫פ א‬ ‫אלוציע ימ פ‬ ‫א רעוו א‬ ‫אסט מלחמה‪ .‬און א‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫דעם איז ניט א‬ ‫אבער צו‬ ‫אז יימז ניט צו מעלדונג די מענטשן א‬ ‫אלוציע א‬ ‫א רעוו א‬ ‫אלע מענטשן אומעטום‪ .‬און א‬ ‫אנז א‬ ‫טרעט א‬ ‫אס האט‬ ‫פ וו א‬ ‫ארשי פ‬ ‫אט א‬ ‫א דיקט א‬ ‫פט אין דעם אינטערעס פון א‬ ‫א פ‬ ‫ענסלייוו זיי; און רעדוצירן זיי צו קנעכטש א‬

‫אקומען‬ ‫ארטן צו ב א‬ ‫אז דערוו א‬ ‫אס פון די מיאילע א‬ ‫אטור און מ א‬ ‫‪.‬געוויזן די נ א‬ ‫אלע פון אונדז‪,‬‬ ‫אנייץ דער לעבן פון א‬ ‫אמ א‬ ‫אנייץ אונדזער וועלט און ד א‬ ‫אמ א‬ ‫אז ד א‬ ‫אקט א‬ ‫דאס איז דער פ א‬ ‫]‪ [...‬יעדער איינער פון אונדז‬ ‫אט לעבן‬ ‫פריוו א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אנז פ פ א‬ ‫פל א‬ ‫אר זיך‪ ,‬פ‬ ‫אנז פ פ א‬ ‫פל א‬ ‫ווי רוב פ מענטשן פון מיין עלטער‪ ,‬איך האט געמאכט פ‬ ‫אל נעמען אין יאנואר ‪ .1941‬די‬ ‫א לעבן ז א‬ ‫א א‬ ‫אז א‬ ‫פרידנקייט‪ .‬א‬ ‫פון מיין אייגן טשוזינג און צו מיין אייגן צו פ‬ ‫אס איצט מיינט ווי וויאיט ווי אן אנדער‬ ‫א וועלט וו א‬ ‫אנז זענען געמאכט אין א‬ ‫פל א‬ ‫אזוי פילע פ‬ ‫אנז‪ ,‬ווי א‬ ‫פל א‬ ‫פ‬ ‫א ציבור‬ ‫אקען דורך א‬ ‫אבן איצט געווען בר א‬ ‫אט לעבן‪ ,‬ה א‬ ‫פריוו א‬ ‫אלע פ‬ ‫אנז‪ ,‬א‬ ‫פל א‬ ‫אט פ‬ ‫פריוו א‬ ‫אנעט‪ .‬כל פ‬ ‫פל א‬ ‫פ‬ ‫אלע יענע וואס זאל צושטעלן‬ ‫אר א‬ ‫אסעד מיט דעם ציבור געפ א‬ ‫פס זיי‪ .‬פ א‬ ‫א פ‬ ‫אוווערל א‬ ‫אז א‬ ‫אר א‬ ‫געפ א‬ ‫אס קענען‬ ‫אגן צו דינען איר וו א‬ ‫ארשל א‬ ‫אחוץ פ א‬ ‫אן א‬ ‫אבן קיין ברירה צו ט א‬ ‫פובליק ה א‬ ‫אדינונגען צו די רע פ‬ ‫ב א‬ ‫‪.‬שטימען‬ ‫אז ‪ Friends,‬דאס זענען מיין‬ ‫אס איך האט צו דערקענען‪ ,‬און איצט דערקלערן צו איר‪ ,‬א‬ ‫די סיבות וו א‬ ‫א רוף צו דינען‬ ‫אוועק פון א‬ ‫אזן מיר קערן א‬ ‫‪.‬מיין געוויסן וועט ניט ל א‬ ‫‪.‬איינער פון די גרויס ברירות פון געשיכטע ‪ facing‬מיר זענען ]‪[...‬‬ ‫פ‬ ‫ארשי פ‬ ‫אט א‬ ‫א ברירה צווישן רעגירונג דורך די מענטשן און דיקט א‬ ‫אר א‬ ‫‪.‬עס איז ניט נ א‬ ‫פט‬ ‫א פ‬ ‫א ברירה צווישן פריאיהיאיט און קנעכטש א‬ ‫‪.‬עס איז ניט בלויז א‬ ‫אלע ברירות אין איין‬ ‫אדער ריוויינד‪ .‬זענען א‬ ‫ארויס א‬ ‫א ברירה צווישן פ א‬ ‫‪.‬עס איז ניט בלויז א‬ ‫אז מיר‬ ‫אלע א‬ ‫אציע‪ ,‬ווי מיר וויסן פון די לעצט צעשטערונג פון א‬ ‫אן פון ציוויליז א‬ ‫אנטיניוייש א‬ ‫עס איז די ק א‬ ‫אל פון יושר קעגן די פיר פון‬ ‫אטעיזם; די ידע א‬ ‫פרעסערוועד‪ .‬און רעליגיע קעגן א‬ ‫אוסלי פ‬ ‫פרעסי א‬ ‫אבן פ‬ ‫ה א‬ ‫אקט אויס קעגן די‬ ‫אד; די מוט צו רעדן און א‬ ‫אנסי קעגן די פירינג סקוו א‬ ‫אליש דיס א‬ ‫אר א‬ ‫אפט; מ א‬ ‫קר א‬ ‫אסעמענט‬ ‫פע א‬ ‫פ פ‬ ‫א פ‬ ‫אלש וויגליד פון א‬ ‫)רוזעוועלט‪ [...] (FD 65) .(184-185 :1942 ,‬פ א‬ ‫אן‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫ווען רוזעוועלט אריין די צווייטע וועלט מלחמה‪ ,‬איז געקומען אין דער זעלביקער ציאיט קעגן י א‬ ‫פעט‬ ‫אן אין ש פ‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫א ביסל חדשים אין י א‬ ‫אץ איז געהרגעט אין א‬ ‫אנד‪ ,‬איינער פון זיאין פע א‬ ‫און דויטשל א‬ ‫א‬ ‫אקי א‬ ‫אמבס ינסענדיערי‪ .‬ט א‬ ‫אניש געברענט דורך זייער ב א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫‪ ,1944‬פרי ‪ 1,000,000 ,1945‬י א‬ ‫ארטרעסס פליענדיק בייטן‬ ‫פערפ א‬ ‫אסיוו לופט סטרייקס איבער די זעלבע‪ 2041 ,‬סו פ‬ ‫געליטן זיבן מ א‬ ‫אט‪34) .‬‬ ‫אמבס אויף דער שט א‬ ‫אנס פון ינסענדיערי ב א‬ ‫אסעד ‪ 11,836‬ט א‬ ‫)‪ 29‬האט רעלע א‬ ‫פן "פיאיער‬ ‫אזוי‪-‬גערו פ‬ ‫אר קומען דעטס פון א‬ ‫ארטלעך פ פ א‬ ‫אנטוו א‬ ‫אר א‬ ‫אנד‪ ,‬רוזעוועלט איז אויך פ א‬ ‫אין דויטשל א‬ ‫א נומער פון ‪4-1200‬‬ ‫אמבס דורך א‬ ‫אמינג פון שטעט מיט ינסענדיערי ב א‬ ‫אס זענען די ב א‬ ‫ארמז" וו א‬ ‫סט א‬ ‫ארטרעססעס‬ ‫אס ‪ AIRCRAFT,‬פליענדיק פ א‬ ‫אמבורג אין וו א‬ ‫אמינג פון ה א‬ ‫ארזוכן די ב א‬ ‫אבן צו פ א‬ ‫אס ה א‬ ‫וו א‬ ‫אטיש‬ ‫א האט חרוב פ ‪ 99%‬פון זיאין שט א‬ ‫אמ א‬ ‫א און טוי א‬ ‫אקי א‬ ‫‪ 60,000‬מענטשן געשטארבן בערלין‪ ,‬ט א‬ ‫פלייז‬ ‫א פ‬ ‫אז זענען חרוב פ ס א‬ ‫אז מיטל א‬ ‫אלע גרין גר א‬ ‫געגנט‪ .‬דיסטרויינג די ערד געברענט די ביימער און א‬ ‫אן‪ .‬אין דער זעלביקער‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אנד און דזש א‬ ‫פלייז און מענטשן פון די צוויי לענדער דויטשל א‬ ‫א פ‬ ‫שטעט פון ס א‬ ‫אס די נומער פון יו זעלנער געהרגעט‪,‬‬ ‫ארבן זעלנער‪ ,‬אין וו א‬ ‫ציאיט‪ ,‬רוזעוועלט האט געזען איר שט א‬ ‫אד און פעלנדיק‬ ‫אטיסטיק ביז אפריל ‪ 196,699 ,1945 ,12‬טויט‪ ,‬ווונד א‬ ‫לויט צו די סט א‬ ‫אנסי פון רוזעוועלט‪,‬‬ ‫אד א‬ ‫פרעז א‬ ‫אס די פ‬ ‫פס‪ .‬אזוי‪ 000 089 096 1 ,‬בעש א‬ ‫‪ 899.390000‬יו טרו פ‬

‫פעל‬ ‫א פ‬ ‫אס זיין ב א‬ ‫אבן שוין ינדזשערד בעש א‬ ‫אדער ה א‬ ‫אלן זייער לעבן א‬ ‫ארפ א‬ ‫‪.‬פ א‬ ‫אמבורג‪,‬‬ ‫אט פון ה א‬ ‫ארדמענט פון די שט א‬ ‫אמב א‬ ‫א בוך דיסקרייבינג די ב א‬ ‫א טייל פון א‬ ‫א א‬ ‫איך ציטירן ד א‬ ‫אטערינג‪" ,‬מלחמה אין הימל‬ ‫אנד‪ ,‬איר זשאנסאן א‬ ‫‪".‬דויטשל א‬ ‫ארט‪ .‬די רילענטליס רעגן פון‬ ‫פ א‬ ‫אט און די פ‬ ‫אסטייטיד די שט א‬ ‫אמינגז דעוו א‬ ‫אך די ב א‬ ‫א וו א‬ ‫אר איבער א‬ ‫אין נ א‬ ‫א ריידזשינג‬ ‫אוו א‬ ‫אטע א‬ ‫אנדמינעס א‬ ‫אמבס און ל א‬ ‫אסיווע ב א‬ ‫פל א‬ ‫אמבס‪ ,‬הויך עקס פ‬ ‫אין די ‪ Fires‬ינסענדיערי ב א‬ ‫אלס אין בנינים אין‬ ‫אטערי א‬ ‫אמבוסטיבלע מ א‬ ‫אמבס און ק א‬ ‫פיטערט דורך מער ב א‬ ‫אס זענען גע פ‬ ‫גאסן‪ ,‬וו א‬ ‫אט ‪ Fires,‬חורבות ביז די סך‬ ‫ארייניקן און די שט א‬ ‫אלי פ א‬ ‫אוו א‬ ‫אנסינג צו יעדער אנדערע‪ ,‬יווענטש א‬ ‫אדוו א‬ ‫א‬ ‫ארמד‬ ‫אן וו א‬ ‫אטי א‬ ‫אגר א‬ ‫אנפל א‬ ‫אזערע פון פיאיער‪ .‬דעם שרעקלעך ק א‬ ‫א ריזיק א‬ ‫גענומען אויף די אויסזען פון א‬ ‫אז‬ ‫אזוי די סוויווע א‬ ‫אל גאסן ‪ Created‬א‬ ‫אמען די שמ א‬ ‫ארמס ופר א‬ ‫אדוסינג פירעסט א‬ ‫פר א‬ ‫אן‪ ,‬פ‬ ‫אקש א‬ ‫א ברייט ס א‬ ‫א‬ ‫אלע איידער עס‪ .‬טויזנטער פון מענטשן זענען בעריד לעבעדיק‪,‬‬ ‫אוערינג א‬ ‫דיסטרויינג און דיוו א‬ ‫ארויף‬ ‫אנטלויפן‪ ,‬געטינג א‬ ‫אמד צו די ברענען היץ‪ .‬עטלעכע געזוכט צו א‬ ‫אק א‬ ‫אדער ס א‬ ‫אטעד א‬ ‫אק א‬ ‫סופפ א‬ ‫אך פון‬ ‫ארם אויסגעקערט די ייבערפל א‬ ‫אבער די פירעסט א‬ ‫אלדז‪ ,‬א‬ ‫אסער דורך די ה א‬ ‫אנדס מיט וו א‬ ‫פ א‬ ‫אין די פ‬ ‫אמבורג‬ ‫אכט פון ה א‬ ‫ארדס געניצט אין מורינג‪ .‬די של א‬ ‫אלל א‬ ‫אן ב א‬ ‫ארברענען די וווד א‬ ‫אסער קומען צו פ א‬ ‫די וו א‬ ‫אפעלקערונג )זשאנסאן ‪45) .(207 :1966‬‬ ‫אט 'ס ב א‬ ‫)רידוסט צו וועגן א דריט פון די שט א‬ ‫אנווער פון‬ ‫אר ווינס‪ ,‬עס איז אויך די א‬ ‫אלע נ א‬ ‫אנדע ווי געשען אין די ‪ AIRCRAFT‬עס איז ניט א‬ ‫אמ א‬ ‫און ק א‬ ‫א ‪Offensive‬‬ ‫אויסער די ‪ Offensive‬אויף ‪ 17‬און ‪ 18‬אויגוסט ‪ 1943‬איבער דייטשלאנד‪ ,‬ווען דערד א‬ ‫ארנעם פון שוץ פון‬ ‫ארטרעססעס האט עס ‪ Offensive 148‬אין די סוף פון די ‪ Fighters‬פ א‬ ‫פליענדיק פ א‬ ‫אנדע‪23) .‬‬ ‫אמ א‬ ‫)האט שוין חרוב פ‪ ,‬געהאלטן ביים שטארבן אין ‪ 1500‬ק א‬ ‫א איז געווען דער ערשטער ונטערצינדונג‬ ‫אקי א‬ ‫ארדמענט פון ‪ 10‬מערץ ‪ ,1945‬ט א‬ ‫אמב א‬ ‫אסיוו ב א‬ ‫די מ א‬ ‫א איז געווען‬ ‫אקי א‬ ‫אל דערטראגן‪ .‬ט א‬ ‫פיט א‬ ‫א פ‬ ‫אן ס ק א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אז י א‬ ‫אנז א‬ ‫ארש א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פר א‬ ‫אנטיק פ‬ ‫אלן פון דזשייג א‬ ‫אפ א‬ ‫ב א‬ ‫א העכסט‬ ‫א איז א‬ ‫אקי א‬ ‫אט‪ ,‬ט א‬ ‫אמבו‪ ,‬מיט טויזנטער פון ביימער איבער די שט א‬ ‫אלץ און ב א‬ ‫געבויט פון ה א‬ ‫אז זענען געניצט ‪334‬‬ ‫אר א‬ ‫פעס גענוג צו ליכט די פיאיער‪ .‬פ פ א‬ ‫ארידזש‪ .‬ע פ‬ ‫אל סט א‬ ‫אטערי א‬ ‫ברענעוודיק מ א‬ ‫אמבס‬ ‫אלם ב א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אמבס‪ .‬דריי שעה די נ א‬ ‫אלם ב א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אודיד מיט נ א‬ ‫ארטרעסס בייטן ‪ 29‬ל א‬ ‫פערפ א‬ ‫סו פ‬ ‫אמבס פון‬ ‫אוסיוו ב א‬ ‫פל א‬ ‫אמבס און יקס פ‬ ‫אם ינסענדיערי ב א‬ ‫אגניזי א‬ ‫א‪ ,‬צוזאמען מיט מ א‬ ‫אקי א‬ ‫אלן אויף ט א‬ ‫געפ פ א‬ ‫אוז‬ ‫‪ 250.‬קיל א‬ ‫אהרענהעיט אין‬ ‫אטור רויז צו ‪ 680‬דיגריז פ א‬ ‫פער א‬ ‫אנטיק פיאיער די טעמ פ‬ ‫א דזשייג א‬ ‫א איז א‬ ‫אקי א‬ ‫ין מינוט ט א‬ ‫אך‬ ‫ארגן פון מערץ ‪ 10‬עטלעכע בנינים נ א‬ ‫אנד אויף דער מ א‬ ‫אג ד א‬ ‫אפפעקטעד געגנט‪ .‬ווען דער ט א‬ ‫די א‬ ‫פליינד רידוסט‬ ‫אסטייטיד‪ ,‬פ‬ ‫אר דעוו א‬ ‫א‪ ,‬אנדערע ערטער זענען ג א‬ ‫אקי א‬ ‫אט ט א‬ ‫אט פיאיער אין ונטערשט א‬ ‫ק א‬ ‫צו בויברעך‪ ,‬די חורבות לייגן טויזנטער פון געברענט ללבער‪ ,‬טויזנטער פון ללבער האט‬ ‫אלז טויזנטער פון ללבער זענען‬ ‫אנ א‬ ‫פריזענטינג קיין ינדזשעריז‪ ,‬די ק א‬ ‫אן פ‬ ‫געשטארבן וויאיל פון היץ‪ ,‬א‬ ‫אמף פון ‪Floating‬‬ ‫אז בוילד וויאיל פון דעם ק א‬ ‫אסער א‬ ‫אך אין די וועג פון וו א‬ ‫פד א‬ ‫א פ‬ ‫געשטארבן צו נעמען א‬ ‫אלן און די טויט ‪ Produced‬היץ‬ ‫אפ א‬ ‫אציונג צו די ב א‬ ‫אטיסטיק אין ב א‬ ‫אמטער סט א‬ ‫א א‬ ‫אמבס‪ .‬ב א‬ ‫דורך פירעב א‬ ‫אל‬ ‫פצ א‬ ‫א פ‬ ‫דורך אים‪ ,‬זענען הונדערט און ‪ 30,000‬וויקטימס )גיבעללי ‪ Produced ) .(65-70 :1966‬א‬ ‫)‪34‬‬

‫אנט דעבריס‬ ‫אנדעס א‬ ‫אנטשינג ינק א‬ ‫א גיכקיאיט פון ‪ 50‬קילאמעטער סקעדזשולז‪ ,‬ל א‬ ‫די ווינטן ריטשט א‬ ‫אלז‬ ‫אנ א‬ ‫אנטיק ‪. Fires‬אויף פיאיער שורות און טש א‬ ‫א דזשייג א‬ ‫אלדינג א‬ ‫אלד זיך איינגעשריבן מ א‬ ‫אד ב א‬ ‫אלייט א‬ ‫ייס א‬ ‫אסטיד וועגן צוויי שעה‬ ‫אל ל א‬ ‫אנפ א‬ ‫אוועק‪ .‬די א‬ ‫אמעטערס א‬ ‫אז קען זיין געזען ‪ 60‬קיל א‬ ‫‪.‬פיאיער א‬ ‫אקרע‬ ‫אסס א‬ ‫אס די רעדנער דיסקרייבד די מ א‬ ‫אך וו א‬ ‫אסט שעה נ א‬ ‫אדק א‬ ‫א בר א‬ ‫אדי א‬ ‫אר א‬ ‫א געמאכט א‬ ‫אקי א‬ ‫‪:‬די ט א‬ ‫אך דער ערשטער‬ ‫אלע וואס געזען עס‪ .‬נ א‬ ‫כרון פון א‬ ‫אכט וועט בליאיבן אין דער ז פ‬ ‫ארי נ א‬ ‫אז סט א‬ ‫א‬ ‫אזעווע ליכט‬ ‫אר א‬ ‫אקן‪ ,‬געגרינדעט שטארק ליט וואלקנס‪ ,‬נידעריק‪ ,‬מיט א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫אמבס א‬ ‫‪.‬ינסענדיערי ב א‬ ‫אלט‬ ‫אזוי‪ ,‬דעמ א‬ ‫אללי א‬ ‫אסטיק א‬ ‫אנט א‬ ‫ארטרעססעס פליענדיק נידעריק פ א‬ ‫פערפ א‬ ‫פון ין זיי געקומען די סו פ‬ ‫א‬ ‫אדעד איידער אונדזער אויגן ווי א‬ ‫פל א‬ ‫אלן געגנט‪ .‬א ב ‪ 29‬עקס פ‬ ‫אפ א‬ ‫פרייטן איבער די ב א‬ ‫ארש פ‬ ‫פ א‬ ‫אט צענטער‪ .‬די פיאיער וואלקנס געצויגן צו העכערונג‬ ‫כמעט אויף די שט א‬ ‫אם טרייסער קויל‪ ,‬פ‬ ‫אגניזי א‬ ‫מ א‬ ‫אט איז געווען ווי‬ ‫א רויט הימל טורעם בנין פון די דיעטע‪ .‬די שט א‬ ‫א קעגן א‬ ‫אנד א‬ ‫ינקריסינגלי סילהועט א‬ ‫ארקס געטריבן דורך שטורעם פלעוו איבער‬ ‫פ א‬ ‫אנג; וואלקנס פון רויך‪ ,‬סוט און ס פ‬ ‫ליכטיק ווי די זונופג א‬ ‫א אויב עס זענען געווען אויסגעדרייט אין אש‬ ‫אקי א‬ ‫אלע די ט א‬ ‫אז א‬ ‫אכטן א‬ ‫אכט‪ ,‬מיר טר א‬ ‫אז נ א‬ ‫]‪ [...‬אים‪ .‬א‬ ‫אט ס בנינים זענען חרוב פ ‪40‬‬ ‫פטשט א‬ ‫א‪ 25% ,‬פון די הוי פ‬ ‫אקי א‬ ‫ארץ פון ט א‬ ‫ קילאמעטער ‪ ²‬ה א‬‫אז )בערגער ‪267,171 :1975‬‬ ‫אלישט‪ 1,000,000 ,‬מענטשן זענען לינק היימל א‬ ‫זענען דימ א‬ ‫)‪5) .(129-130‬‬ ‫אר רוזעוועלט‪ ,‬אין זיין בוך פון זכרונות‬ ‫אנ א‬ ‫אמע אננא עלע א‬ ‫די זייער ערשטער אמעריקאנער ד א‬ ‫‪:‬שרייבט‬ ‫אס איך געזען ווען מיר פלעוו איבער די חורבות פון‬ ‫אפט אין וו א‬ ‫ארג א‬ ‫אנד און פ א‬ ‫איך איז געווען סט א‬ ‫אס שטעט‪ .‬דעריבער ‪, Frankfurt‬קעלן‬ ‫אל א‬ ‫פי א‬ ‫א פ‬ ‫פ א‬ ‫און אנדערע ערטער איך געדענקען ווייל גרויס און פ‬ ‫אז קיין איינער‬ ‫פעלץ א‬ ‫ארויס בערלין‪ ,‬איך פ‬ ‫ווען מיר פלעוו איבער מינכען און די הויפן פון בויברעך ווי א‬ ‫ארנישט געקענט אילוסטרירן די‬ ‫א שרעקלעך צעשטערונג‪ .‬ג א‬ ‫אז א‬ ‫א און א‬ ‫אז א‬ ‫אכטן א‬ ‫אלט אלץ טר א‬ ‫וו א‬ ‫אס מיר האבן געזען )י‬ ‫ארוויסונג און דעסטרוקטיווענעסס און פוטיליטי פון מלחמה ווי וו א‬ ‫אנכעלטי פ א‬ ‫א‬ ‫)רוזעוועלט‪64) .(334 :1963 ,‬‬ ‫ארג‬ ‫א גרויס ב א‬ ‫אס געקוקט ווי א‬ ‫ארד וו א‬ ‫אוווערב א‬ ‫און א‬ ‫די רגע מלאך האט געבלאזן‪ .‬עס איז געווען טר א‬ ‫ברענט מיט פיאיער און די דריט אויסגעדרייט בלוט‪ .‬ער איז געשטארבן דעם דריטן טייל פון די‬ ‫פס )יוחנן‪6) .(1448 :2001 ,‬‬ ‫א דריט פון די שי פ‬ ‫אטורעס לעבעדיק אין דעם ים און איז חרוב פ א‬ ‫)קרע א‬ ‫אס‪ ,‬געבלאזן‪ ,‬דאס הייסט‪,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אלט דער רגע מלאך וו א‬ ‫אן פון די רגע טרומייט‪ .‬דעמ א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫א גרויס‬ ‫פעס ווי א‬ ‫פערענץ צו ע פ‬ ‫פס‪ .‬די רע פ‬ ‫אן סוחר שי פ‬ ‫אזילי א‬ ‫אבמערינז צו בר א‬ ‫אלן דיאיטש ס א‬ ‫אפ א‬ ‫ווען די ב א‬ ‫א‬ ‫פע קוקן ווי א‬ ‫א פ‬ ‫אט‪ ,‬מ א‬ ‫ארמ א‬ ‫ארגליאיך פון דער מדינה בראזיל פ פ א‬ ‫אפ א‬ ‫ארג‪ ,‬ברענען מיט פיאיער‪ ,‬איז א‬ ‫ב א‬ ‫פס‪,‬‬ ‫אן שי פ‬ ‫אזילי א‬ ‫אד אויף אונדזער ברעג‪ ,‬חרוב פ נישט בלויז בר א‬ ‫אקט א‬ ‫אבמערינז א‬ ‫אציס ס א‬ ‫ארג‪ .‬ווען די נ א‬ ‫ב א‬ ‫פס און‬ ‫אזוי די טעקסט דערמאנט א דריט פון די שי פ‬ ‫פעלקער‪ ,‬א‬ ‫אלליעד פ‬ ‫ארום דעם א‬ ‫פון א‬ ‫פן פ‬ ‫אבער שי פ‬ ‫א‬ ‫אס לעבן אין די ים‬ ‫אטורעס וו א‬ ‫‪.‬קרע א‬ ‫אס‪ ,‬רעפעררינג צו די געשעענישן‬ ‫ארג א‬ ‫אגבוך פון וו א‬ ‫פץ פון דער ט א‬ ‫איך ציטירן די וויאיטערדיק עקסער פ‬ ‫אן מיליטעריש‬ ‫אזילי א‬ ‫אס‪ ,‬יולי ‪ ,1941‬וועגן דער מעגלעכקייט פון די בר א‬ ‫ארג א‬ ‫אל וו א‬ ‫אימינג זשורנ א‬ ‫נעמען‪ .‬א‬

‫פנים די‬ ‫אל; פ‬ ‫ארטוג א‬ ‫פ א‬ ‫ארטיידיקונג פון פ‬ ‫אלענדיש גויאנע און פ א‬ ‫אסעס אין ה א‬ ‫אך פון ב א‬ ‫אנטייל אין די פ א‬ ‫א‬ ‫אך פון די‬ ‫אנע פון פ א‬ ‫אק א‬ ‫‪.‬און קעיף ווערד‪ ,‬דורך די דייטשישער ‪ Azores‬ס א‬ ‫אווע‬ ‫א טשיק א‬ ‫אר‪ ,‬וואס האט מיר א‬ ‫אד א‬ ‫אס א‬ ‫אמב א‬ ‫אך די אמעריקאנער א‬ ‫אג ‪ [...] - 12‬איך באקומען נ א‬ ‫ט א‬ ‫אר מלחמה‬ ‫ארבעט רופן פ פ א‬ ‫א מיט א‬ ‫ארץ א‬ ‫פרעזידענט רוזעוועלט‪ ,‬וואס איז געווען אין ה א‬ ‫אג פון פ‬ ‫אנז א‬ ‫א‬ ‫אס‪,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אנדינג )וו א‬ ‫פ א‬ ‫אלט ריס פ‬ ‫אקומענט און דעמ א‬ ‫קעגן דייטשלאנד‪ .‬איך צוגעזאגט צו לערנען די ד א‬ ‫‪ (84) .(406 :1995:‬טעגלעך‪ 14 ,‬און ‪ 21‬אויגוסט ‪1941‬‬ ‫אז ]‪14 - [...‬‬ ‫אנז א‬ ‫פל א‬ ‫אן און פ‬ ‫פערייש א‬ ‫א פ‬ ‫דער מיניסטער מלחמה גערעדט צו מיר וועגן אמעריקאנער קוו א‬ ‫אט‬ ‫אן מיללער ק א‬ ‫אלגעמיינע לעהמ א‬ ‫פון א‬ ‫א בריוו פ‬ ‫אריע‪ ,‬גילוי אין א‬ ‫אך פון אונדזער טעריט א‬ ‫פועלעד די פ א‬ ‫אס‪:1995 ,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אליציי א‪ ,‬וואס האט געוויזן אים )וו א‬ ‫פ א‬ ‫זיין רעגירונג און צענזור דורך די ראשי פון פ‬ ‫)‪84) .(415‬‬ ‫אר‪,‬‬ ‫אד א‬ ‫אס א‬ ‫אמב א‬ ‫אטינג זיאין רעדן מיט די אמעריקאנער א‬ ‫ארר א‬ ‫א‪ ,‬נ א‬ ‫אלד א‬ ‫אסוו א‬ ‫אוונט‪ ,‬קוקן מיר א‬ ‫אין די א‬ ‫אריע‪ .‬דאס‬ ‫אך פון אונדזער טעריט א‬ ‫ארקערט צו די פ א‬ ‫וואס האט וויסן פון אונדזער פונט פון מיינונג פ א‬ ‫ארעם שכל פון‬ ‫ארע צו א‬ ‫אש א‬ ‫אד דעם ה א‬ ‫אט א‬ ‫אטריבי א‬ ‫א צוועקן‪ ,‬און א‬ ‫אז א‬ ‫אז זיאין רעגירונג האט א‬ ‫געלייקנט א‬ ‫אמערקונג סעפטעמבער ‪1941‬‬ ‫אס‪ (84) .(417 :1995 ,‬ב א‬ ‫ארג א‬ ‫אושיייטערז )וו א‬ ‫‪:‬די מיליטעריש ניג א‬ ‫אן ס ווערק‬ ‫אמיש א‬ ‫ארץ פון די ק א‬ ‫אג ‪ [...] -22‬דאס גיט מיר חשבון פון די מ א‬ ‫ט א‬ ‫אז ער טשערד‪ .‬די קשיא )איז( קומען צו דיין‬ ‫אנס א‬ ‫אזילי א‬ ‫אפפיסערס אמעריקאנער און בר א‬ ‫געמישט א‬ ‫א‬ ‫אנט א‬ ‫פ א‬ ‫אריע און ‪ á‬פ‬ ‫אסעס אין אונדזער טעריט א‬ ‫אל און לופט ב א‬ ‫א‪ :‬אמעריקאנער ווילן צו בויען נייוו א‬ ‫לגיד א‬ ‫פן אונדז אין מלחמה אין‬ ‫פס‪ .‬אין קורץ‪ ,‬אמעריקאנער ווילן צו שלע פ‬ ‫ארנעמען זיי מיט זיין טרו פ‬ ‫פ א‬ ‫אס‪ (84) .(424 :1995 ,‬צייטונג‪,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אמעריקע )וו א‬ ‫ארטיידיקונג פון א‬ ‫פע אונטער די גייז פון פ א‬ ‫א פ‬ ‫אייר א‬ ‫‪:‬אקטאבער ‪1941‬‬ ‫אקומען דעם מיניסטער מלחמה‪,‬‬ ‫א‪ .‬אין ‪ 19‬שעה‪ ,‬איך ב א‬ ‫אר א‬ ‫אב א‬ ‫אנ א‬ ‫אג ‪ - 27‬צוריקקומען צו גו א‬ ‫ט א‬ ‫אל מיללער‪ ,‬ניי‬ ‫וואס האט געבעטן צו רעדן צו מיר‪ .‬ער דערציילט מיר די רעדן ער האט מיט גענער א‬ ‫אז אונדזער‬ ‫אטן‪ ,‬ווו ער האט שוין געהייסן‪ .‬איך דערציילט אים א‬ ‫אראייניקטע שט א‬ ‫פון די פ פ א‬ ‫אנגעקומען פ‬ ‫א‪-‬דיאיטש‪,‬‬ ‫פר א‬ ‫ארמיי‪ ,‬געזען ווי פ‬ ‫אלד‪ ,‬זיי האבן נישט צוטרוי אין אונדזער א‬ ‫אנז קען ניט קומען ב א‬ ‫פ א‬ ‫ווע פ‬ ‫אלן‪ .‬דעם גיט‬ ‫אפ א‬ ‫א דיאיטש ב א‬ ‫אשיצן אונדז פון א‬ ‫אסט צו ב א‬ ‫ארטהע א‬ ‫פס אין די נ א‬ ‫אנד טרו פ‬ ‫און זיי דארף צו ל א‬ ‫אס‪:1995 ,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אלד )וו א‬ ‫ארבעט‪ ,‬איז גוו א‬ ‫א מיט א‬ ‫פעקט‪ ,‬וויאיל עס איז נישט א‬ ‫אס פ‬ ‫א ערנסט א‬ ‫אסטן א‬ ‫די ק א‬ ‫)‪84) .(431‬‬ ‫אנדינג ]‪29 - [...‬‬ ‫אנס אויף ל א‬ ‫אר מיללער‪ ,‬זיאין ינסיסט א‬ ‫אלקס מיט דירעקט א‬ ‫אווער פון ניי א ט א‬ ‫געבן מיר א‬ ‫אד צו‪.‬‬ ‫אטענד א‬ ‫אף זיאין מיסיע אויב ניט א‬ ‫אר ס א‬ ‫אסט און צוריקציען‪ ,‬געבן פ פ א‬ ‫ארטהע א‬ ‫צוועקן אין די נ א‬ ‫אז די‬ ‫אובץ א‬ ‫פערלעך זיי מיין ד א‬ ‫אשיאימ פ‬ ‫אזיציע צו די מיטלען‪ ,‬ב א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אגריז אויף די א‬ ‫אלעמען א‬ ‫בשעת א‬ ‫אדער געמאכט מיר‬ ‫אל אויסגעדריקט צו מיר א‬ ‫צוועקן זענען אויך די רעגירונג‪ ,‬מחמת דעם קיינמ א‬ ‫אס צייטונג‪ ,‬יאנואר ‪1942‬‬ ‫ארג א‬ ‫אס‪ (84) .( 431 :1995 ,‬וו א‬ ‫ארג א‬ ‫א בעטן ]‪) [...‬וו א‬ ‫אז א‬ ‫‪:‬קיין א‬ ‫אז די אמעריקאנער ווילן צו‬ ‫אכטן‪ .‬עס מיינט צו מיר א‬ ‫פון מיין שמועסן איך בין יבערטר א‬ ‫אג ‪ - 12‬פ‬ ‫ט א‬ ‫אס‪:1995 ,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אר זיי )וו א‬ ‫אר אונדז‪ ,‬ניט פ פ א‬ ‫אן דעם ווייל נוצלעך‪ ,‬ניט פ פ א‬ ‫פן אונדז צו מלחמה‪ ,‬א‬ ‫שלע פ‬

‫)‪84) .(451‬‬ ‫אפן שכל פון דער ‪ Sumner‬און איך באקומען הער ]‪19 - [...‬‬ ‫אנג און א‬ ‫וועללעס‪ ,‬וואס האט ל א‬ ‫אבער‪,‬‬ ‫פערענץ און שטעלונג פון בראזיל ‪ ....‬איך דערציילט אים ער קען ציילן אויף בראזיל‪ ,‬א‬ ‫אנ פ‬ ‫ק א‬ ‫אנד‬ ‫אר מיין ל א‬ ‫א בראך פ פ א‬ ‫אלט ניט בליאיבנ לעבן א‬ ‫אס וו א‬ ‫פליאיעד מיין לעבן‪ ,‬וו א‬ ‫אשלוס‪ ,‬איך פ‬ ‫אז ב א‬ ‫אין א‬ ‫אס‪(84) .(454 :1995 ,‬‬ ‫ארג א‬ ‫)וו א‬ ‫אשטימען אויף די‬ ‫אגעגעניש פון דעם מיניסטעריום צו ב א‬ ‫אל זיין געהאלטן די ב א‬ ‫אדיי א ז א‬ ‫אג ‪ - 27‬ט א‬ ‫ט א‬ ‫ארט צו יעדער פון די‬ ‫אב געגעבן דעם וו א‬ ‫אקסיס ]‪ [...‬איך ה א‬ ‫אציונגען מיט די א‬ ‫און פון ב א‬ ‫ברייקד א‬ ‫אן‪ .‬ווען עס געקומען צו דער מלחמה‬ ‫פש א‬ ‫א פ‬ ‫אר די דיסר א‬ ‫אוץ פ פ א‬ ‫באדינער‪ ,‬וואס גערעכט זייער וו א‬ ‫אס‬ ‫אדנ א‬ ‫פער א‬ ‫פרי פ‬ ‫אנגל פון מיליטעריש פ‬ ‫מיניסטער‪ ,‬דעם גערעכט זיאין שטעלונג‪ ,‬קליימינג אונדזער מ א‬ ‫א שטעלונג‬ ‫א א‬ ‫אז א‬ ‫אז א‬ ‫אגעגעניש‪ ,‬די מורא א‬ ‫אר מלחמה‪ ,‬די שולד פון אמעריקאנער נישט אין דער ב א‬ ‫פפ א‬ ‫אר זייער‬ ‫אף פ פ א‬ ‫אבער ס א‬ ‫אנט‪ ,‬א‬ ‫אונמ א‬ ‫פ א‬ ‫אוסט פ‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אנס פון א‬ ‫אנוויני א‬ ‫אדיפיצירן‪ ,‬די ק א‬ ‫טוט ניט מ א‬ ‫א‬ ‫ארויף ארלויבן די פרעמד מיניסטער צו דערקלערן א‬ ‫ארישקיאיט צו מיר ]‪ [...‬און געענדיקט א‬ ‫אליד א‬ ‫ס א‬ ‫פלייצעס( די‬ ‫אז גענומען איבער מיין ) פ‬ ‫אוזינג סעסיע און דיקלערינג א‬ ‫פערענץ קל א‬ ‫אנ פ‬ ‫ברעכן אין די ק א‬ ‫אס‪84) .(457 :1995 ,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אז שטעלונג )וו א‬ ‫ארטלעכקייט פון א‬ ‫אנטוו א‬ ‫אר א‬ ‫)פ פ א‬ ‫אנד‪ ,‬טעגלעך פעברואר ‪1942‬‬ ‫אלד דעם שטעלונג האט די ענטפער דויטשל א‬ ‫‪:‬ב א‬ ‫אן לויד‪ ,‬די אמעריקאנער ‪16 -‬‬ ‫אזילי א‬ ‫ארקווע‪ ,‬די בר א‬ ‫אינג די ניאיעס פון די שיף בו א‬ ‫פעד א‬ ‫אר פ‬ ‫איך געהאט ט א‬ ‫אס איך‬ ‫ארטינג אויב באשטעטיקט וו א‬ ‫אט מיך ווייטיקדיק רושם‪ ,‬סט א‬ ‫ארעס ]‪ [...‬דעם ניאיעס ה א‬ ‫ש א‬ ‫אטן און ער האט ווייד די‬ ‫ארייניקטע שט א‬ ‫אנדל מיט די פ א‬ ‫אן פון אונדזער ה א‬ ‫פש א‬ ‫א פ‬ ‫ארט פון די דיסר א‬ ‫דערוו א‬ ‫אס‪Sumner ,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אקסיס לענדער )וו א‬ ‫אציונגען מיט די א‬ ‫וועללעס ווען דילינג אויף די ברעכן אין ב א‬ ‫)‪84) .(463 :1995‬‬ ‫אן‬ ‫אזילי א‬ ‫אעד‪ ,‬כולל פינף בר א‬ ‫פעד א‬ ‫אר פ‬ ‫פס זענען ט א‬ ‫אין דער ערשטער דריי א חדשים פון ‪ 156 ,1942‬שי פ‬ ‫אן‪4) .‬‬ ‫)פ א‬ ‫אוד‬ ‫אנטיק‪ ,‬ער ר א‬ ‫אטל א‬ ‫אבמערינז אין ים אין די א‬ ‫די דורכשניטלעך טעגלעך נומער פון פיאינט ס א‬ ‫אלעם אין ‪ 48‬וניץ מערץ ‪ ,1942‬געוואקסן צו ‪ 105‬אין אקטאבער און איז איצט מער ווי ‪110‬‬ ‫בעש א‬ ‫)‪ (Duarte, 1968: 70 ). (26‬מער ‪1943‬‬ ‫אל‬ ‫אשין צופ א‬ ‫אמ א‬ ‫אר עטלעכע ‪ Getúlio‬די מאי ‪ ,1‬סופפערס א‬ ‫פינד אים אין בעט פ פ א‬ ‫אס‪ ,‬וואס פ‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫‪.‬חדשים‬ ‫אץ‬ ‫אעדער אין די סוף פון יוני‪ ,‬דיקריד דעם ז א‬ ‫אל ר א‬ ‫אדמיר א‬ ‫א זיצונג מיט א‬ ‫אך א‬ ‫היטלער אויף יולי ‪ 4‬נ א‬ ‫פס זענען קעגן‬ ‫אן שי פ‬ ‫אזילי א‬ ‫אר די בר א‬ ‫)‪ (Duarte, 1968: 108). (26‬געבן דערלויבעניש פ פ א‬ ‫אנז‬ ‫פערייש א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אנז פ פ א‬ ‫פל א‬ ‫אנז ‪ OFFSHORE‬באוויליקט פ‬ ‫אוץ‪ 500 8 ,‬ט א‬ ‫פע פון ‪ 10‬ו‪-‬ב א‬ ‫א גרו פ‬ ‫בראזיל א‬ ‫פילן אויף די‬ ‫אנטיק‪ ,‬צו ש פ‬ ‫אטל א‬ ‫אסעס אויף די פראנצויזיש ברעג פון די א‬ ‫אנז לינקס די ב א‬ ‫צו ‪ 740 2‬ט א‬ ‫אן ברעג‬ ‫אזילי א‬ ‫‪.‬בר א‬ ‫ארין‬ ‫אבמערינז און איין סובמ א‬ ‫אר צען ס א‬ ‫אל זיין געבויט פ פ א‬ ‫אנז ז א‬ ‫פערייש א‬ ‫א פ‬ ‫ארין א‬ ‫אר סובמ א‬ ‫א צענטער פ פ א‬ ‫א‬ ‫אנקער אויף דעם ברעג )עס איז געווען געבויט אין די‬ ‫אלל לעבן ‪ Rocas‬ט א‬ ‫אט א‬ ‫‪ Fernando de‬א‬

‫ארייניקטע‬ ‫אסעס צו די פ א‬ ‫אר בראזיל האט געגעבן עטלעכע ב א‬ ‫אן פ פ א‬ ‫אליייש א‬ ‫א( אין ריט א‬ ‫אנה א‬ ‫אר א‬ ‫נ א‬ ‫אבמערינז‪ .‬ווי דער דיאיטש‬ ‫פליינז קעגן דיאיטש ס א‬ ‫אסט ער פ‬ ‫ארקנ א‬ ‫פס‪ ,‬און פ א‬ ‫ארמד סוחר שי פ‬ ‫אטן א‬ ‫שט א‬ ‫אהמס אין זיין בוך "די צווייטע וועלט מלחמה‬ ‫‪":‬היסטאריקער הג ד א‬ ‫פס‬ ‫אנגק ‪ 6‬שי פ‬ ‫פס ס א‬ ‫א פ‬ ‫אנוווער‪ .‬מיט ענג סט א‬ ‫אטשט( באקומען פריאיהיאיט צו מ א‬ ‫בלויז דער ו ‪) 507‬סטש א‬ ‫אגריסונג טערעץ‬ ‫אב א‬ ‫אס א‬ ‫ארג א‬ ‫א וו א‬ ‫אר געטולי א‬ ‫אט א‬ ‫אזוי האט דער דיקט א‬ ‫אן ברעג און א‬ ‫אזילי א‬ ‫אויף די בר א‬ ‫אהמס ‪22) .(403 :1968‬‬ ‫אציע פון מלחמה פון ‪ 28‬אויגוסט ‪) 1942‬ד א‬ ‫אר א‬ ‫אר זיין דעקל א‬ ‫)פ פ א‬ ‫פענדי וואס איז געווען די ערשטע‬ ‫אע פ‬ ‫אנגק אין אונדזער צוריק איז געווען די ב א‬ ‫דער ערשטער שיף ס א‬ ‫אוז קילינג איבער אין ווייניקער‬ ‫פיד א‬ ‫אר פ‬ ‫ארין ו‪ ,507-‬באקומען צוויי ט א‬ ‫אצי סובמ א‬ ‫א‪ ,‬די נ א‬ ‫דיאיטש טידזשוק א‬ ‫אס ‪124‬‬ ‫אנדזשערז וו א‬ ‫אס א‬ ‫פ א‬ ‫אנדע און ‪ 233‬פ‬ ‫אמ א‬ ‫ווי צוויי מינוט אויף ‪ 15‬אויגוסט ‪ ,1942‬לידינג ‪ 73‬ק א‬ ‫אנ‬ ‫א‪ 131 ,‬טויט‪ 16 ,‬אויגוסט א‬ ‫אר א‬ ‫אקוו א‬ ‫אר א‬ ‫אר א‬ ‫אג די שיף א‬ ‫‪í‬זעלנער‪ 270 ,‬געהרגעט אין די זעלבע ט א‬ ‫אל גנעדיק‪ 150 ,‬טויט‬ ‫‪.‬ב א‬ ‫אגיב‬ ‫אזעווע יט א‬ ‫פעטער זיי לייגן די ר א‬ ‫אג ש פ‬ ‫אט‪ 20 ,‬טויט‪ ,‬איז ‪á, 36‬א ט א‬ ‫אר א‬ ‫אר א‬ ‫דעטס‪ ,‬און די א‬ ‫אנ‬ ‫א‪ ,‬א‬ ‫אר א‬ ‫אקוו א‬ ‫אר א‬ ‫אר א‬ ‫פס‪ ,‬א‬ ‫פענדי שי פ‬ ‫אע פ‬ ‫א צוויי טעג‪ .‬כל די זעקס ב א‬ ‫אסיר א‬ ‫אל ‪í‬נאכגעגאנגען דורך דזש א‬ ‫ב א‬ ‫אגיב‬ ‫פוילן דורך ‪á,‬גנעדיק‪ ,‬יט א‬ ‫א פ‬ ‫אט‪ ,‬ו‪ 507-‬איז געווען ב א‬ ‫א א‬ ‫אנגק דורך ו‪-‬ב א‬ ‫אס א‬ ‫אסיר א‬ ‫אט און דזש א‬ ‫אר א‬ ‫אר א‬ ‫א‬ ‫אנ‬ ‫א‪ ,‬א‬ ‫אר א‬ ‫אקוו א‬ ‫אר א‬ ‫אר א‬ ‫פענדי‪ ,‬א‬ ‫אע פ‬ ‫אטשט‪ .‬אין ב א‬ ‫א סטש א‬ ‫ארוועט א‬ ‫אן דעק א‬ ‫פט א‬ ‫א פ‬ ‫אגיב ‪í‬ק א‬ ‫אל גנעדיק‪ ,‬יט א‬ ‫‪á,‬ב א‬ ‫אנס‬ ‫אזילי א‬ ‫א געהרגעט ‪ 607‬בר א‬ ‫אסיר א‬ ‫אט און דזש א‬ ‫אר א‬ ‫אר א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫ארדערס צו‬ ‫אלט געטריבן מיט א‬ ‫אכט זענען דעמ א‬ ‫אל מ א‬ ‫אסט נייוו א‬ ‫ארטהע א‬ ‫פון די נ א‬ ‫פן פ‬ ‫‪:‬צוויי שי פ‬ ‫אליש צו די‬ ‫אר א‬ ‫אל און מ א‬ ‫אטערי א‬ ‫אסיסטינג מ א‬ ‫אבמערינז‪ ,‬פון א‬ ‫אקציע פון ס א‬ ‫פעללעד דעצידירט‪ ,‬די א‬ ‫רע פ‬ ‫א בערגל פון ד ‪Castaways‬‬ ‫אול א‬ ‫פ א‬ ‫אל צו די ס‪ .‬פ‬ ‫אטר א‬ ‫פ א‬ ‫ארזעצן זיי אונטער פ‬ ‫אך אין ים און פ א‬ ‫וואס זענען נ א‬ ‫))ווייסע ‪9) .(59 :1960‬‬ ‫אוץ‬ ‫אר דיאיטש ב א‬ ‫אף פ פ א‬ ‫אד דרום אין גיינ א‬ ‫אפט ‪ 23‬יו‪ ,‬אויך כעד א‬ ‫ארבעט קר א‬ ‫‪.‬די א‬ ‫אס האט אויף ‪ ,10,358 °‬עס איז געווען‬ ‫צום סוף‪ ,‬אויף ‪ 31‬אויגוסט ‪ ,1942‬דורך דעקרעט‪ ,‬וו א‬ ‫אריע‪ ,‬אין לויט מיט ארטיקלען‬ ‫אט פון מלחמה איבער די נאציאנאלע טעריט א‬ ‫דערקלערט די שט א‬ ‫אן )ווייסע‪ ,74 Federal 9) .(61 : 1960 ,‬בריוו ק‪ ,‬און ‪ 171‬פון די‬ ‫אנסטיטוטי א‬ ‫)ק א‬ ‫אלט איז געגעבן אויסשליסלעך צו‬ ‫אס ביז דעמ א‬ ‫אציע‪ ,‬וו א‬ ‫אוויג א‬ ‫א בראזיל‪-‬יו העסקעם‪ ,‬שוץ פון נ א‬ ‫דורך א‬ ‫אן‬ ‫אזילי א‬ ‫אן און עטלעכע וניץ פון די בר א‬ ‫ארגן פון קרוזער דיוויזש א‬ ‫באזירט אין די ‪ Air Force,‬די ז א‬ ‫פעטער‬ ‫אכט )יו (‪ ,‬ש פ‬ ‫אנטיק מ א‬ ‫אטל א‬ ‫אלט זיין געמאכט דורך די דרום א‬ ‫אסט‪ ,‬וו א‬ ‫ארטהע א‬ ‫‪ Transformed‬נ א‬ ‫פוילן די‬ ‫א פ‬ ‫אט ב א‬ ‫פי‪ .‬ער ה א‬ ‫אלט שטעלן אין רעסי פ‬ ‫ארטיר וו א‬ ‫פטקוו א‬ ‫אן‪ ,‬וועמענס הוי פ‬ ‫אדר א‬ ‫אין די ‪ 4‬סקוו א‬ ‫פלייסט ‪ 14‬נאוועמבער ‪ ,1944‬דער‬ ‫אם‪ ,‬רי פ‬ ‫אס ינגגר א‬ ‫אנ א‬ ‫ארד דזש א‬ ‫אוו א‬ ‫אל ה א‬ ‫אדמיר א‬ ‫ערשטער וויצע א‬ ‫או‪9) .‬‬ ‫אנר א‬ ‫אר מ א‬ ‫אל וויליאם א‬ ‫אדמיר א‬ ‫)וויצע‪ -‬א‬ ‫אווי )בעטהלעהעם‪ ,‬ש לויז‬ ‫אסעס פון די יו נ א‬ ‫אגזיליערי ב א‬ ‫אלירן‪ 12 ,‬א‬ ‫אל‪, Fortaleza, ,‬זענען אינסט א‬ ‫אט א‬ ‫נ א‬ ‫א‬ ‫אסעי א‬ ‫אר‪ ,‬מ א‬ ‫אד א‬ ‫אלוו א‬ ‫פי‪ ,‬ס א‬ ‫אנדע ‪, Vitória,‬רעסי פ‬ ‫א גר א‬ ‫אליס‪ ,‬רי א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אנ א‬ ‫ארי א‬ ‫אס‪ ,‬פל א‬ ‫אנט א‬ ‫‪, Montevideo).‬ס א‬ ‫אלן" אין עטלעכע ביבלעס‪ ,‬מאכט זינען וויאיל‬ ‫פסע "געפ פ א‬ ‫אלי פ‬ ‫אק א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫דער אויסדרוק געניצט אין דער א‬ ‫אקומען יו‬ ‫אווי‪ ,‬קען נישט קעמפן קעגן היטלער‪ ,‬די לייזונג איז געווען צו ב א‬ ‫אליין מיט זיין נ א‬ ‫אס‪ ,‬א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬

‫א גרויס‬ ‫אווי באקומען א‬ ‫אן נ א‬ ‫אזילי א‬ ‫פס אין די בר א‬ ‫ארשי פ‬ ‫פציק וו א‬ ‫פו פ‬ ‫אס פ‬ ‫ארג א‬ ‫מיליטעריש הילף רוזעוועלט‪ .‬וו א‬ ‫אפנדיק‬ ‫אסטערן און צ א‬ ‫ארטהע א‬ ‫אסעס איבער נ א‬ ‫פס און לופט ב א‬ ‫א יו וויצע ‪ Brazil‬נומער פון יו שי פ‬ ‫און א‬ ‫פעלן דעם‬ ‫א פ‬ ‫אל צו ב א‬ ‫אדמיר א‬ ‫אכט ‪ Fleet‬א‬ ‫אנטיק מ א‬ ‫אטל א‬ ‫אד )‪ (USA‬פון מלחמה‪ .‬די דרום א‬ ‫פערט סקוו א‬ ‫אן‬ ‫אזילי א‬ ‫אנטיק שוץ‪ .‬די אייגן קיאילעכיק פון פ‪.‬ע‪.‬ב‪ .‬בר א‬ ‫אטל א‬ ‫אר די גאנצע דרום א‬ ‫אנץ ‪ 141‬וניץ פ פ א‬ ‫האט ג א‬ ‫פס‬ ‫אלד‪ ,‬צו איטאליע האט צו זיין געמאכט אין יו שי פ‬ ‫ארי גוו א‬ ‫אנ א‬ ‫פעדיטי א‬ ‫‪.‬עקס פ‬ ‫אלינג‬ ‫אוט א‬ ‫פס‪ ,‬ט א‬ ‫אעד איבער ‪ 13‬נאציאנאלע סוחר שי פ‬ ‫פעד א‬ ‫אר פ‬ ‫אלט אויף‪ ,‬דער דייטשישער ט א‬ ‫פון דעמ א‬ ‫אדזש פון דער סוחר‬ ‫אנ א‬ ‫אדער זענען ‪ 20%‬פון די ט א‬ ‫אס די מלחמה‪ ,‬א‬ ‫אנגק בעש א‬ ‫‪ 32‬סוחר כלים ס א‬ ‫ארינע‬ ‫‪.‬מ א‬ ‫אד דורך‬ ‫אט א‬ ‫פ א‬ ‫אמעס אין ים‪ ,‬ס פ‬ ‫אנגק אין פל א‬ ‫אס ס א‬ ‫פס פון בראזיל‪ ,‬וו א‬ ‫א איז דער דריט פון ערד ס שי פ‬ ‫ד א‬ ‫אס‪ ,‬די דריט פון באוווינער פון בראזיל‪ ,‬וואס איז געווען אין ים האט זיך‬ ‫אטמ א‬ ‫פ א‬ ‫יוחנן אויף פ‬ ‫‪.‬אויסגעדרייט אין בלוט און געשטארבן‬ ‫אנגק אין ‪ 39 ,1942-45‬פרעמד סוחר‪ ,‬און דריי א‬ ‫אן ברעג זענען ס א‬ ‫אזילי א‬ ‫‪ OFFSHORE,‬די בר א‬ ‫אוץ‪.‬‬ ‫אדער סק א‬ ‫אליין א‬ ‫אן‪ ,‬און ‪ 30‬סיילינג א‬ ‫אדער ב א‬ ‫ארטיד א‬ ‫אס ‪ 12‬זענען עסק א‬ ‫אלינג ‪ ,42‬פון וו א‬ ‫אוט א‬ ‫ט א‬ ‫אקוו‬ ‫אמ א‬ ‫א‪ ,‬די ק א‬ ‫אליוועיר א‬ ‫אל דע א‬ ‫אגזיליערי שיף וויט א‬ ‫פס‪ ,‬א‬ ‫ארשי פ‬ ‫אלן דריי א וו א‬ ‫ארפ א‬ ‫ארוועט און די ‪ã‬ווייל פ א‬ ‫ק א‬ ‫אנגק ‪32‬‬ ‫אפפיסערס‪ .‬אין ס א‬ ‫אנווער פון ‪ 468‬מענטשן‪ ,‬צווישן סקווערז און א‬ ‫א קרוזער מיט די א‬ ‫אהי א‬ ‫ב א‬ ‫אנדזשערז‬ ‫אס א‬ ‫פ א‬ ‫אנדע אומגעקומען און ‪ 502‬פ‬ ‫אמ א‬ ‫פס‪ 469 ,‬ק א‬ ‫‪.‬סוחר שי פ‬ ‫אציע פון מלחמה אויף דייטשלאנד‪ ,‬ער ‪Fallen‬‬ ‫אר א‬ ‫אך דער דעקל א‬ ‫אך נ א‬ ‫אס זיך ווי איין וו א‬ ‫ארג א‬ ‫איז אויך וו א‬ ‫אלייזד‬ ‫פיט א‬ ‫אס פ‬ ‫אנטגעלענק געטינג כ א‬ ‫אקען קין‪ ,‬פוס און ה א‬ ‫א בר א‬ ‫אס א‬ ‫אל אין וו א‬ ‫אשין צופ א‬ ‫אמ א‬ ‫געליטן א‬ ‫אר דריי א חדשים‪84) .‬‬ ‫)פ פ א‬ ‫אגבוך און דעם‬ ‫פערזענלעך ט א‬ ‫אזיציע אין זיין פ‬ ‫פ א‬ ‫‪:‬די לעצטע פ‬ ‫אסיוו מיטינג פון טוערס‬ ‫אג אין דער מ א‬ ‫פ צו די טיאיך‪ ,‬אין סדר צו פיאיערן דעם ט א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫די ‪ 1‬מאי זענען א‬ ‫א‬ ‫אד א‬ ‫אסק א‬ ‫אר עטלעכע‪ Gama ,‬אין וו א‬ ‫אזע מיר אין בעט פ פ א‬ ‫אביל אינצידענט פר א‬ ‫אמ א‬ ‫א ויט א‬ ‫אדיום‪ .‬א‬ ‫סט א‬ ‫אליס צו פירן טייל פון די‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פעטר א‬ ‫עטלעכע חדשים‪ .‬בלויז די סעפטעמבער ‪ 27‬אומגעקערט צו פ‬ ‫אס זענען אין‬ ‫אקקוררעד אין דער לעבן פון ‪ Rio Negro.‬זאכן וו א‬ ‫אטיאיטיק געשעענישן א‬ ‫ווי העכסט ב א‬ ‫ארזעצן זיי‬ ‫אכט די הערות צו פ א‬ ‫ארמ א‬ ‫אוטשינג טרייסט די שורות‪ ,‬געבן דורך פ פ א‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫א שנעל א‬ ‫בראזיל‪ .‬ד א‬ ‫אס‪:1995 ,‬‬ ‫ארג א‬ ‫ארעס צו פיל האט געביטן ין מיר! )וו א‬ ‫אנד‪ ,‬צ א‬ ‫אנג ברעכן? די ופשט א‬ ‫אל א‬ ‫א א‬ ‫אז א‬ ‫אך א‬ ‫נ א‬ ‫)‪84) .(215‬‬ ‫א‬ ‫א גרויס שטערן‪ ,‬בלייזינג ווי א‬ ‫אקן פון הימל א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫אלט א‬ ‫די דריט מלאך האט געבלאזן‪ .‬דעמ א‬ ‫אמען‬ ‫אסער‪ .‬דער נ א‬ ‫פרינגס פון וו א‬ ‫אשט אויף די דריט טייל פון די טייכן און אויף די ס פ‬ ‫אץ‪ .‬ער ר א‬ ‫שטורק א‬ ‫אד‪ .‬און א דריטער טייל פון די וואסערן געווארן ווערמוווד‪ .‬פילע‬ ‫א א‬ ‫ארמוו א‬ ‫פון דער שטערן איז וו א‬ ‫פ‬ ‫אסער איז געווארן ביטער )יוחנן‪6) .(1448-1449 :2001 ,‬‬ ‫)מענטשן געשטארבן וויאיל די וו א‬ ‫אן‬ ‫אלט גערירט די דריט מלאך האט געבלאזן ווינסט א‬ ‫אן פון די דריט טרומייט‪ .‬דעמ א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אס לויט צו התגלות‬ ‫אטורן שטערן‪ ,‬וו א‬ ‫אד ס א‬ ‫א א‬ ‫ארמוו א‬ ‫אל פון די הימל די שטערן איז וו א‬ ‫טשערטשיל‪ ,‬די פ א‬ ‫איז טשערטשיל‪ ,‬איז אויך די‬

‫אנד און‬ ‫פס פון ענגל א‬ ‫אבמערינז‪ ,‬סוחר שי פ‬ ‫אלן מיט זיאין ס א‬ ‫אפ א‬ ‫אנד‪ .‬עס איז געווען גרויס דיאיטש ב א‬ ‫ענגל א‬ ‫פעל‪,‬‬ ‫א פ‬ ‫אלטן צווישן די כוחות אונטער טשערטשיל ס ב א‬ ‫אכט איז געה א‬ ‫א גרויס של א‬ ‫אלייז‪ ,‬ווי ווויל א‬ ‫זיאין א‬ ‫אלט געשטארבן טויזנטער פון‬ ‫אס דעמ א‬ ‫אנז‪ ,‬וו א‬ ‫אוש א‬ ‫און היטלער 'ס כוחות אין די וואסערן פון די א‬ ‫אנז‬ ‫‪.‬יומ א‬ ‫פ פון‬ ‫א פ‬ ‫פענסער טשערטשיל‪ ,‬ווי ק א‬ ‫ארד ס פ‬ ‫אנ א‬ ‫אן לע א‬ ‫ער גערירט די דריט מיליטעריש טרומייט ווינסט א‬ ‫אווי און‬ ‫אלע מיליטער‪ ,‬נ א‬ ‫אן אין די צווייטע וועלט מלחמה‪ .‬צווישן ‪ Air Force‬א‬ ‫פון גרויס בריט א‬ ‫פובליק‬ ‫אציע פון מלחמה די בונדעס רע פ‬ ‫אר א‬ ‫אג פון דער דעקל א‬ ‫סעפטעמבער ‪ ,1939 ,3‬דער ט א‬ ‫אלטי‪,‬‬ ‫אדמיר א‬ ‫אדער דייטשלאנד‪ ,‬און ‪ 26‬יולי ‪ ,1945‬טכילעס ווי ערשטער האר פון די א‬ ‫אנד א‬ ‫דויטשל א‬ ‫פריים‬ ‫אך דער מאי ‪ ,1940 ,10‬ווי פ‬ ‫אמענט‪ ,‬איז נ א‬ ‫ארלי א‬ ‫פ א‬ ‫אכט צו פ‬ ‫אל מ א‬ ‫אר נייוו א‬ ‫ארטלעך פ פ א‬ ‫אנטוו א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫פע אין ‪1945‬‬ ‫א פ‬ ‫‪.‬מיניסטער ביז דעם סוף פון דער מלחמה אין אייר א‬ ‫אד קעסיידער‬ ‫פערייט א‬ ‫א פ‬ ‫פס א‬ ‫אויף נאוועמבער ‪ ,1939 ,12‬טשערטשיל דערמאנט די נומער פון שי פ‬ ‫פס זענען קעסיידער אין ים‬ ‫אס ‪ 2500‬שי פ‬ ‫אנדל דורך ענגלאנד‪ 4,400 :‬פון וו א‬ ‫אין וועלט ה א‬ ‫))טשערטשיל‪21) .(1940 ,‬‬ ‫ארדערס‬ ‫אלטי א‬ ‫אדמיר א‬ ‫אבן אונטער א‬ ‫א רייד אין יאנואר ‪ 1940‬צוועקן‪ ,‬טשערטשיל קליימז צו ה א‬ ‫אין א‬ ‫ארגרעסערן רעכט צו דער‬ ‫פס‪ .‬פ א‬ ‫פערייטיד אין בריטיש טריינז וועגן ‪ 7,500‬שי פ‬ ‫אר פ‬ ‫און ינק א‬ ‫כלים אנדערע‬ ‫אן פון פ‬ ‫פערייש א‬ ‫אר פ‬ ‫אן‪ flags 21) .‬ינק א‬ ‫אך אונטער די בריטיש פ א‬ ‫פד א‬ ‫א פ‬ ‫אז גענומען א‬ ‫) א‬ ‫אר ‪ 1941‬איז‬ ‫אבמערדזשד אין די י א‬ ‫פס ס א‬ ‫פס אין ‪ 728 1940‬שי פ‬ ‫אססעס אין ‪ 1939‬זענען ‪ 158‬שי פ‬ ‫ל א‬ ‫אלן ‪361‬‬ ‫ארפ א‬ ‫געווען ‪ ,892‬די נומער פון כלים חרוב פ אין ‪ 1942‬ריטשט ‪ 782‬אין ‪ 1943‬זענען פ א‬ ‫אן‬ ‫אנגק אויף די זיאיט פון בריט א‬ ‫פס האט שוין ס א‬ ‫אף די מלחמה מער ווי ‪ 3000‬שי פ‬ ‫פס צו ס א‬ ‫בריטיש שי פ‬ ‫אנס אין‬ ‫אווי האט איידער די מלחמה ‪ 20,000,000‬ט א‬ ‫אססעס‪ ,‬די בריטיש נ א‬ ‫מיט פילע דעטס און ל א‬ ‫אדזש אין ‪ 1939‬איז געווען‬ ‫אנ א‬ ‫אלע די ערד פון ט א‬ ‫אנדינג צו איינער דריט פון א‬ ‫פ א‬ ‫אס פ‬ ‫אר א‬ ‫פן‪ ,‬ק א‬ ‫שי פ‬ ‫)‪31) .61,000,000‬‬ ‫אונטינג דעם‬ ‫אנז‪ ,‬ק א‬ ‫אך דער מלחמה די בריטיש געבליבן בלויז ‪ 600,000 ,8,000,000‬ט א‬ ‫נ א‬ ‫אזינג די‬ ‫אנד‪ ,‬ק א‬ ‫אבמערינז דויטשל א‬ ‫אס די מלחמה‪ .‬אבער אויך ס א‬ ‫אדזש געבויט בעש א‬ ‫אנ א‬ ‫אקל ט א‬ ‫אכ א‬ ‫ס א‬ ‫אסדיק‬ ‫אנק צו א‬ ‫אנדע אויף ברעט ד א‬ ‫אמ א‬ ‫אלע איר ק א‬ ‫אט א‬ ‫אנגק מיט קימ א‬ ‫אקט זענען ס א‬ ‫פ א‬ ‫אר בריטיש‬ ‫אנ א‬ ‫אנסט ס א‬ ‫פעטער ענכ א‬ ‫אמיטעע( ש פ‬ ‫אלליעד ק א‬ ‫אן ינטער א‬ ‫ארין דעטעקטי א‬ ‫אנטי‪-‬סובמ א‬ ‫) א‬ ‫אודער געניצט דורך די דיאיטש מיליטעריש‪ ,‬אין זייער‬ ‫אד דיק א‬ ‫אשין די ק א‬ ‫אמ א‬ ‫דערפינדונג און די עניגמ א‬ ‫אשין אויף די זיאיט פון די ענגליש איינער קען וויסן די‬ ‫אמ א‬ ‫אנק צו די עניגמ א‬ ‫אזוי ד א‬ ‫אציע‪ .‬א‬ ‫אמוניק א‬ ‫ק א‬ ‫א נומער פון ‪525‬‬ ‫אנטיק און זינקען זיי‪ ,‬א‬ ‫אטל א‬ ‫אבמערינז אין די א‬ ‫פינטלעך שטעלע פון די ס א‬ ‫פ‬ ‫אס די‬ ‫אן בעש א‬ ‫אנגק דורך בריט א‬ ‫אניש איז ס א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אנס און ‪ 1/2 9‬י א‬ ‫אלי א‬ ‫אנד‪ 69 ,‬יט א‬ ‫אבמערינז דויטשל א‬ ‫ס א‬ ‫‪ .‬מלחמה‬ ‫אנטיק‪,‬‬ ‫אטל א‬ ‫אכט פון די א‬ ‫אלד "די של א‬ ‫פיטל ענטייט א‬ ‫א פ‬ ‫טשערטשיל ס "וועלט מלחמה וו"‪ ,‬אין דער ק א‬ ‫אנז פון סענטשעריז איידער‬ ‫אז א‬ ‫אטיד ד א‬ ‫פ א‬ ‫אכט‪ ,‬ס פ‬ ‫אטלי די לויף פון דעם של א‬ ‫אקיער א‬ ‫‪ "1941‬באשרייבט א‬ ‫פץ‬ ‫אריגינעל עקסער פ‬ ‫א זענען עטלעכע פון טשערטשיל ס א‬ ‫אס‪ ,‬ד א‬ ‫אטמ א‬ ‫פ א‬ ‫‪:‬דורך יוחנן אין פ‬

‫פרוווינג‪,‬‬ ‫אמף זיי זענען קעסיידער ימ פ‬ ‫ארקיאיט און קייט פון ק א‬ ‫אבמערינז‪ ,‬וועמענס גיכקיאיט‪ ,‬שט א‬ ‫זיאין ס א‬ ‫פס‪ ,‬פון‬ ‫אנט צו גיין צעשטערן שי פ‬ ‫אסט פר א‬ ‫אז וו א‬ ‫אווע א‬ ‫אדער ק א‬ ‫ארט א‬ ‫פ א‬ ‫זיי קען שטעלן זעגל פון קיין פ‬ ‫אלי געוואקסן‪ .‬אין‬ ‫אנדל‪ .‬זייער נומער האט סטעד א‬ ‫אר אונדזער צושטעלן און ה א‬ ‫פענדעד פ פ א‬ ‫אס דע פ‬ ‫וו א‬ ‫פער‬ ‫אוץ איז געווען אין די קורס פון צען פ‬ ‫אדוקציע פון די ניי א ב א‬ ‫פר א‬ ‫דער ערשטער פערטל פון ‪ ,1941‬פ‬ ‫אנז‪ ,‬מיט דעם‬ ‫פס פון ‪ 500-740‬ט א‬ ‫אכצן‪ .‬עס ינקלודעד ביידע טיי פ‬ ‫פעטער צו א‬ ‫חודש ‪ -‬געוואקסן ש פ‬ ‫אמף ‪ 11,000‬מייל און די יענער ‪) 15,000‬טשערטשיל‪) .(110 :1950 ,‬‬ ‫אדיוס פון ק א‬ ‫ערשטער ר א‬ ‫)‪17‬‬ ‫אז אויך גרויס‬ ‫אן דורך דיווייס א‬ ‫אקע א‬ ‫אירסטריקעס אין עפענען א‬ ‫ארויף א‬ ‫אגן צוגעגעבן א‬ ‫פל א‬ ‫ארין פ‬ ‫די סובמ א‬ ‫אקקע‬ ‫אבלע איז געווען דער "פ א‬ ‫ארמיד א‬ ‫אמף‪ .‬פון די די מערסט פ א‬ ‫אדיוס פון ק א‬ ‫באקאנט ווי ‪-Wulf",‬ר א‬ ‫אכן די קריאיז פון די בריטיש‬ ‫אוקס‪ ,‬מ א‬ ‫ארדע א‬ ‫אוועק פון ברעסט און ב א‬ ‫אר" ]‪ [...‬זיי קען נעמען א‬ ‫אנד א‬ ‫"ק א‬ ‫‪.‬אינזל‪ ,‬רעפועל אין נארוועגיע און צוריקקומען דעם אנדערן טאג‬ ‫אס‬ ‫פן‪ ,‬וו א‬ ‫אדער ‪ 50‬שי פ‬ ‫אנווויז פון ‪ 40‬א‬ ‫אנסע‪ ,‬גרויס ק א‬ ‫פש דיסט א‬ ‫א הי פ‬ ‫בעת די פלי זיי קען זען ווייטער‪ ,‬א‬ ‫פס‬ ‫אדער שי פ‬ ‫אלן די טריינז א‬ ‫אפ א‬ ‫אגלייטן‪ .‬זיי קען ב א‬ ‫אנגל פון ב א‬ ‫האט שוין געצווונגען צו נוצן רעכט מ א‬ ‫אדער צייכן זייער שטעלעס צו‬ ‫אמבס א‬ ‫אכט פון ב א‬ ‫אטלי מיט גרויס דעסטרוקטיווע מ א‬ ‫פער א‬ ‫סע פ‬ ‫פט זיי )טשערטשיל‪17) .(110 :1950 ,‬‬ ‫אלט גיין ינערסע פ‬ ‫אס זענען דעמ א‬ ‫אבמערינז‪ ,‬וו א‬ ‫)ס א‬ ‫אנינג צו צעשטערן‬ ‫א רעדע אין בערלין‪ ,‬טרעט א‬ ‫אך‪ ,‬אויף יאנואר ‪ ,1941 ,30‬היטלער האט א‬ ‫באלד נ א‬ ‫אס ער‬ ‫אלע זייטן‪ ,‬מיט וו א‬ ‫אס פון א‬ ‫אד א‬ ‫אלט דעספעטש א‬ ‫אקס מיר וו א‬ ‫אט א‬ ‫אוטינג‪ ,‬פול פון בטחון‪ ,‬א‬ ‫און קוו א‬ ‫ארין מלחמה נעמען אין די‬ ‫ארויסגעבן‪" .‬אונדזער סובמ א‬ ‫פט צו פירן אונדז צו הונגער און א‬ ‫או פ‬ ‫כ א‬ ‫פינג )לחיים און‬ ‫אז מיר זענען ניט סלי פ‬ ‫אלט זען א‬ ‫פרילינג‪ ",‬ער געזאגט‪" ,‬און זיי דעמ א‬ ‫ארמד‬ ‫אלע אונדזער א‬ ‫פילן‪ ,‬און א‬ ‫אלע צו ש פ‬ ‫אבן זיאין ר א‬ ‫אן וועט ה א‬ ‫אדיסמענטן(‪ .‬אונדזער ייוויייש א‬ ‫פל א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫אדער וועג )טשערטשיל‪) .(115-116 :1950 ,‬‬ ‫אשלוס א‬ ‫אב א‬ ‫אזוי עס וועט זיין צו ברענגען א‬ ‫כוחות א‬ ‫אפפעקטעד דורך‬ ‫אנלישט קעגן אונדז‪ ,‬מיר זענען עמעס א‬ ‫ארין מלחמה א‬ ‫אזונדער פון די סובמ א‬ ‫‪ (17‬ב א‬ ‫ארק דיאיטש קרוזערז ]‪ [...‬איינער איז דער "סטשעער"‪ .‬אין דריי א חדשים‪ ,‬עס חרוב פ‬ ‫ארטיד שט א‬ ‫אס א‬ ‫א‬ ‫פס האבן די"‬ ‫אלשי פ‬ ‫אט א‬ ‫אנס‪" .‬אן אנדער פון די ב א‬ ‫אנץ פון ‪ 60,000‬ט א‬ ‫אג א‬ ‫אר א‬ ‫פס פ פ א‬ ‫צען שי פ‬ ‫פס‬ ‫אנגק אויף פעברואר ‪ 5 (1941) 22‬שי פ‬ ‫או "‪ [...] .‬זינט עס ס א‬ ‫ארסט "און" גנעיסענ א‬ ‫ארנה א‬ ‫סטש א‬ ‫אנוווי קומענדיק פון‬ ‫אק א‬ ‫אזונדער פון א‬ ‫אס האט ב א‬ ‫א ‪ Freetown.‬וו א‬ ‫אבער עס אויך ימערדזשד א‬ ‫אז זיי‬ ‫אזוי א‬ ‫אבמערינז א‬ ‫אל צו ס א‬ ‫אבער געבן סיגנ א‬ ‫ארנישט א‬ ‫אן ג א‬ ‫א"‪ .‬קענען ט א‬ ‫אליי א א‬ ‫פ‪ ,‬דער "מ א‬ ‫אלשי פ‬ ‫אט א‬ ‫ב א‬ ‫פס ]‪[...‬‬ ‫אנגק פינף שי פ‬ ‫אבמערינז ס א‬ ‫אלן‪ .‬ס א‬ ‫אפ א‬ ‫אססעם די ב א‬ ‫קער צוריק און דעספעטש א‬ ‫אן‪,‬‬ ‫אב א‬ ‫אוועקגענומען פון א‬ ‫אס האט שוין א‬ ‫אנגקערז וו א‬ ‫ארץ ‪ ,15‬זעקס ליידיק ט א‬ ‫אד אויף מ א‬ ‫פט א‬ ‫ינטערסע פ‬ ‫אג‪ ,‬צען כלים‪ ,‬רוב פ‬ ‫אלע‪ .‬ער לייגט די העכט‪ ,‬דער וויאיטער ט א‬ ‫פטשערד זיי א‬ ‫א פ‬ ‫אדער ק א‬ ‫אנגק זיי א‬ ‫און ס א‬ ‫אנס פון‬ ‫אכציק ט א‬ ‫פן מער ווי א‬ ‫א פ‬ ‫אדער כ א‬ ‫אן‪ .‬די צוויי טעג בלויז‪ ,‬געראטן צו צעשטערן א‬ ‫פון די זעלבע ב א‬ ‫אס די‬ ‫פטשערד בעש א‬ ‫א פ‬ ‫אדער ק א‬ ‫אנגק א‬ ‫או" ס א‬ ‫ארסט" און "גנעיסענ א‬ ‫ארנה א‬ ‫אוץ ]‪ [...‬די "סטש א‬ ‫ב א‬ ‫פ‬ ‫אטטלעשי פ‬ ‫פון ב א‬ ‫אמען פ‬ ‫אלינג ‪ 115,000‬ה‪ .‬און דער נ א‬ ‫אוט א‬ ‫פס ט א‬ ‫ארן האט צוויי חדשים‪ 22 ,‬שי פ‬ ‫ארומפ א‬ ‫א‬ ‫אן לעבן די‬ ‫אב א‬ ‫אק אויף א‬ ‫אוו א‬ ‫אקעד כ א‬ ‫פער" אויך וורע א‬ ‫פ פ‬ ‫אגלייטן‪ .‬א באמת ווילד ‪" Azores‬הי פ‬ ‫ארמד ב א‬ ‫אן א‬ ‫א‬

‫אז געגרינדעט‪ ,‬מאכן ניט‬ ‫פס א‬ ‫פער" חרוב פ זיבן פון די ‪ 19‬שי פ‬ ‫פ פ‬ ‫א שעה‪ ,‬די "הי פ‬ ‫אסטיד א‬ ‫אז ל א‬ ‫אלן א‬ ‫אפ א‬ ‫ב א‬ ‫אטעווען די סערווייווערז )טשערטשיל‪17) .(116-118 :1950 ,‬‬ ‫פרווון צו ר א‬ ‫) פ‬ ‫אדס באקאנט‬ ‫אקטיוויטעטן‪ ,‬מעטה א‬ ‫אדס אין זייער א‬ ‫אבמערינז אנגעהויבן צו ניצן ניי א מעטה א‬ ‫דיאיטש ס א‬ ‫אקטינג‬ ‫אז עטלעכע פון זיי א‬ ‫אקס א‬ ‫אט א‬ ‫אנסיסטעד פון א‬ ‫אק פון וועלף"‪ .‬זיי ק א‬ ‫פ א‬ ‫אקטיק " פ‬ ‫צו די ט א‬ ‫אל‪ ,‬די ארויסטריטן זענען‬ ‫אז מ א‬ ‫אנגלעס‪ .‬אין א‬ ‫ארשידענע א‬ ‫אם פון פ א‬ ‫אוו א‬ ‫דזשוינטלי‪ ,‬דעספעטש א‬ ‫אסער‪ ,‬אין‬ ‫אך פון די וו א‬ ‫אבמערינז אויף די ייבערפל א‬ ‫פערייטינג ס א‬ ‫א פ‬ ‫אכט‪ ,‬א‬ ‫אלי געמאכט אין נ א‬ ‫אוו א‬ ‫יוזש א‬ ‫אנג‪ .‬אונטער די באדינגונגען בלויז די דיסטרויערז קען‬ ‫הויך גיכקיאיט‪ ,‬חוץ ווען זיי איינגעזען זייער צוג א‬ ‫)זיי דערגרייכן זיי )טשערטשיל‪17) .(122 :1950 ,‬‬ ‫א בריטיש‬ ‫אלן אויף א‬ ‫אפ א‬ ‫אונטינג די ב א‬ ‫ארינער‪ ,‬רעק א‬ ‫אנד סובמ א‬ ‫א דויטשל א‬ ‫א בוך דורך א‬ ‫פץ פון א‬ ‫עקסער פ‬ ‫אנוווי‬ ‫‪.‬ק א‬ ‫אך אין דערזען‪ :‬א בוו ‪ ... 138‬אונדזער בוו ‪ 138‬איז צוריק‪ .‬זיאין העל וואונדער דערציילן‬ ‫א די פל א‬ ‫ד א‬ ‫אנווויעד‬ ‫פס ק א‬ ‫אל מייל‪ ,‬וועגן פופציק שי פ‬ ‫אק א‬ ‫אט א‬ ‫אן רענטגענ‪ ,‬מזרח גיכקיאיט ‪ 8‬נ א‬ ‫אונדז‪ :‬קוואדראט ב א‬ ‫‪.‬דורך דיסטרויערז‬ ‫אלד! ‪ -‬סיז עמעצער אויף דעק‪ - .‬מיר‬ ‫אקטיש וו א‬ ‫אסס זענען ינקריסינגלי סך‪ .‬א פ א‬ ‫דער ערשטער מ א‬ ‫אקט מיט‬ ‫אנט א‬ ‫ארין אין ק א‬ ‫אגן איר! ]‪ [...‬מיר זענען דער ערשטער סובמ א‬ ‫אן צו של א‬ ‫אבן פיל צו ט א‬ ‫וועלן ה א‬ ‫אוווידינג‬ ‫ארץ‪ ,‬א‬ ‫פ א‬ ‫אס זענען אין די פ‬ ‫אבמערינז וו א‬ ‫ארום אונדז ס א‬ ‫פרט צו קליאיבן א‬ ‫די פיאינט‪ .‬דעם איז ב פ‬ ‫אלן ]‪ [...‬מיר אויסן צו‬ ‫אפ א‬ ‫אנדער דיסיידז צו ב א‬ ‫אמ א‬ ‫אלד ]‪ [...‬מיר זענען דריי א‪ .‬אונדזער ק א‬ ‫אלן ב א‬ ‫אפ א‬ ‫ב א‬ ‫א ציאיט און קליאיבן די גרעסטע‬ ‫פס אין א‬ ‫פס !‪ [...] Fire‬שטעלן צו זינקען פיר שי פ‬ ‫אמ פ‬ ‫ארין דזש א‬ ‫די סובמ א‬ ‫אקוטע‬ ‫אם א‬ ‫אגן די ציל ]‪ [...‬א פל א‬ ‫אוז וועט של א‬ ‫פיד א‬ ‫אר פ‬ ‫פינף גליאיך‪ .‬ין ‪ 40‬סעקונדעס בעערעך דער ט א‬ ‫אטעס‬ ‫אג א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פר א‬ ‫אנז מצליח‪ .‬די געזונט פ‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫אך יקס פ‬ ‫א ‪ Faster‬נ א‬ ‫פילו א‬ ‫א פ‬ ‫אסער ווי אין לופט‪ .‬א‬ ‫אין וו א‬ ‫א‪ .‬עס וועט זיין‬ ‫אן אויף דער זעלביקער שיף‪ .‬עס איז טייל און טייקעף געץ צו די דנ א‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫יקס פ‬ ‫פס‪.‬‬ ‫אפפעקטעד שי פ‬ ‫אך צוויי א‬ ‫ארויף ענג‪ ,‬נ א‬ ‫אכגיין א‬ ‫אנס נ א‬ ‫אטי א‬ ‫אנ א‬ ‫ביסל סערווייווערז‪ .‬צוויי אנדערע דעט א‬ ‫ארס שיקן‬ ‫אדזשעקט א‬ ‫פר א‬ ‫ארום די וויקטימס‪ .‬פ‬ ‫אז זיאין ציל ]‪ [...‬די דיסטרויערז ווערל א‬ ‫פעדע מיס א‬ ‫אר פ‬ ‫אט א‬ ‫אווערד‬ ‫אך דיסק א‬ ‫אבן ניט נ א‬ ‫אניידז‪ :‬מיר ה א‬ ‫ארפן גר א‬ ‫‪.‬ליכט בימז‪ .‬זיי וו א‬ ‫אן פון די צענטער‬ ‫פעטער די ‪ [...] Thirty‬אונדזער שיף איז שטענדיק אויף די ב א‬ ‫פינף מינוט ש פ‬ ‫פ‬ ‫פרינגען‪.‬‬ ‫פס ש פ‬ ‫אנס‪ .‬שי פ‬ ‫אטי א‬ ‫אנ א‬ ‫אלן זענען איבער ]‪ [...‬היציק דעט א‬ ‫אפ א‬ ‫אר די וויאיטער ב א‬ ‫אנז פ פ א‬ ‫פערייש א‬ ‫פרע פ‬ ‫פ‬ ‫ארס שיאיערן די וואסערן‪ .‬דיק‬ ‫אדזשעקט א‬ ‫פר א‬ ‫אלטן‪ .‬פ‬ ‫ארע ווהירלס און ה א‬ ‫פ א‬ ‫אזן אויס פ‬ ‫אנדערע ל א‬ ‫א‪ .‬סס‬ ‫א א‬ ‫אסער‪ ,‬סס‪ .‬א‬ ‫ארט‪ ,‬די ברענען בוימל אויף וו א‬ ‫א און ד א‬ ‫אלומנס פון רויך רייזינג אין די הימל‪ .‬ד א‬ ‫ק א‬ ‫אהעפטן אונדז ]‪ [...‬א ‪8000‬‬ ‫אבז ב א‬ ‫אנד פון ‪ 600‬מעטער‪ .‬אנדערע ס א‬ ‫פיטיד אין דער ב א‬ ‫זענען רי פ‬ ‫א‬ ‫ארד א‬ ‫א א‬ ‫ארב א‬ ‫אנסע ‪ 400‬מעטער‪ .‬פיאיער! ]‪ [...‬סט א‬ ‫אוז! דיסט א‬ ‫פיד א‬ ‫אר פ‬ ‫אנס אין אונדזער סייץ‪ .‬צוויי ט א‬ ‫ט א‬ ‫ארע באשטימט‬ ‫פ א‬ ‫פעל‪ ,‬די פ‬ ‫א פ‬ ‫אנג די רגע ב א‬ ‫כמעט אין דער זעלביקער ציאיט עס ר א‬ ‫ארבן! פיאיער! פ‬ ‫ניי א ק א‬ ‫אס אויף ציל‪ .‬סינקס דורך‬ ‫פס אין דער לופט‪ .‬ש א‬ ‫אמ פ‬ ‫אנט פון ‪ Popa ...‬ערשטער דזש א‬ ‫אטנס אין פר א‬ ‫ש א‬ ‫אנס‬ ‫אטי א‬ ‫אנ א‬ ‫אם דעט א‬ ‫א א‬ ‫פט ין‪ ,‬טר א‬ ‫אמ פ‬ ‫אווערד! בשעת דזש א‬ ‫אלערט! זענען דיסק א‬ ‫פ! א‬ ‫ארשי פ‬ ‫א וו א‬ ‫אונדז ]‪ [...‬א‬ ‫ארדזשיז ופריאיסן‪ .‬אבער זענען וויאיט ]‪[...‬‬ ‫‪ ...‬דייווינג דערט מעטער ]‪ [...‬דער ערשטער טיפקיאיט טש א‬

‫אר אונדז‪.‬‬ ‫אלטן אין קוקן פ פ א‬ ‫אנה א‬ ‫אנט דריי א דיסטרויערז א‬ ‫ארץ פון ]‪ [...‬אויף די אנדערע ה א‬ ‫פ א‬ ‫אן די פ‬ ‫דער ב א‬ ‫אל איז באקאנט פון רוב פ פון אונדזער‪ :‬זיי‬ ‫אן דיווייסיז אויף אונדזער כ א‬ ‫אש פון זייער דיטעקש א‬ ‫דער ר א‬ ‫אנט פון‬ ‫אניס א‬ ‫אם‪ .‬אן אנדער מיטל איז רעמ א‬ ‫אק א‬ ‫אגל אויף די ציין פון א‬ ‫ארן נ א‬ ‫אלז די פ א‬ ‫קריק‪ ,‬ריזעמב א‬ ‫אך‬ ‫א שוו א‬ ‫אנץ געדענקען די קריקינג פון א‬ ‫אמ א‬ ‫א קענען‪ .‬די דריט פון די ינסטר א‬ ‫פיז טרייסלען אין א‬ ‫אר פ‬ ‫ד א‬ ‫אנז‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫אד אונדז‪ .‬די יקס פ‬ ‫אונד א‬ ‫א ויסבייג ]‪ [...‬די דיסטרויערז סער א‬ ‫אם ווען קומט א‬ ‫אקייטיד טר א‬ ‫לובר א‬ ‫אנג ינקריסינגלי ]‪ [...‬די סכנה ווערט ערנסט‪.‬‬ ‫א ציאיט צוג א‬ ‫אלי דריי א אין א‬ ‫ארדזשיז ‪ -‬יוזש א‬ ‫פון טיף טש א‬ ‫אטיש‪ ,‬די‬ ‫אמ א‬ ‫אנציק מעטער‪ .‬די לייץ גיין אויס‪ .‬אויט א‬ ‫אל דיסענדז אנדערן צוו א‬ ‫אבמערסיב א‬ ‫אונדזער ס א‬ ‫אבן ‪68‬‬ ‫אניידז )‪ (...‬מיר ה א‬ ‫אענט גר א‬ ‫ארבעט‪ [...] ,‬די ינקריסינגלי נ א‬ ‫ארץ צו א‬ ‫אן סט א‬ ‫אנייש א‬ ‫אל ילומ א‬ ‫נויטפ א‬ ‫אמער;‬ ‫ארין נעמט ריזיק ה א‬ ‫אג‪ .‬די סובמ א‬ ‫אסט זיאין וו א‬ ‫אל‪ .‬ל א‬ ‫אנז זענען ברוט א‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫אניידז‪ .‬די יקס פ‬ ‫גר א‬ ‫פט ]‪ [...‬מיר‬ ‫א פ‬ ‫אלבז ופריאיסן‪ .‬די מאשינען סט א‬ ‫אלץ איז צעבראכן‪ ,‬די ב א‬ ‫אמעטערס‪ ,‬גיידזשיז‪ ,‬א‬ ‫אר א‬ ‫ב א‬ ‫אלד וועט נעמען‬ ‫אבמערינז שולדיק אים ישועה‪ .‬די ב א‬ ‫פן‪ .‬פילע ס א‬ ‫א פ‬ ‫אבן דרייסט‪ ,‬אונדזער לעצט ה א‬ ‫ה א‬ ‫ארשטעלן‪,‬‬ ‫אטעקטיוו פ א‬ ‫פר א‬ ‫ארט פון פ‬ ‫אס א‬ ‫אלד א‬ ‫אוז ונפ א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫אז ק א‬ ‫אלז א‬ ‫פ! די קעמיק א‬ ‫א פ‬ ‫אונדז פון דעם ק א‬ ‫א ענלעך צו‬ ‫א מין פון עק א‬ ‫אז פון דיסטרויערז א‬ ‫אס טראגט די דיווייס א‬ ‫אסער‪ ,‬וו א‬ ‫אנג אויף די וו א‬ ‫ארה א‬ ‫פ א‬ ‫אץ און ציט אויף עס די‬ ‫פל א‬ ‫אלד איז אין די זעלבע פ‬ ‫ארין ]‪ [...‬די ב א‬ ‫א סובמ א‬ ‫פירט דורך א‬ ‫אס איז גע פ‬ ‫וו א‬ ‫אג‬ ‫אנטשט צו אונדזער י א‬ ‫פע ל א‬ ‫‪.‬פיאיער פון גרו פ‬ ‫אך‪ .‬מיר‬ ‫אנס ווערן ינקריסינגלי שוו א‬ ‫אטי א‬ ‫אנ א‬ ‫פ‪ :‬די דעט א‬ ‫א פ‬ ‫אקן אין דער טר א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫אז די פיאינט א‬ ‫עס מיינט א‬ ‫אר אנדערן שעה‬ ‫ארן אויף פ פ א‬ ‫ארומפ א‬ ‫ארזעצן צו א‬ ‫אוועק ]‪ [...‬מיר פ א‬ ‫אך א‬ ‫אטעמען‪ .‬די דיסטרויערז מ א‬ ‫א‬ ‫אך‬ ‫ארויף צו די ייבערפל א‬ ‫אלט א‬ ‫]‪ [...‬ונטערטוקנ זיך‪ ,‬דעמ א‬ ‫אונסינג אונדזער הצלחה‬ ‫אנ א‬ ‫אג א‬ ‫אנז א‬ ‫א א‬ ‫פעלן א‬ ‫א פ‬ ‫אנס‪: Four .‬מיר שיף צו ב א‬ ‫אנגק‪ 25,000 ,‬ט א‬ ‫פס ס א‬ ‫שי פ‬ ‫אל ס ענטפער‬ ‫אדמיר א‬ ‫‪ :‬א‬ ‫אעפפער ‪69) .(8898 :1967‬‬ ‫אנס‪ .‬געדויערן )סטש א‬ ‫אטי א‬ ‫אטול א‬ ‫אנגר א‬ ‫אבער ‪ .35,000‬ק א‬ ‫)ניט ‪ 25,000‬א‬ ‫ארין דינסט‪,‬‬ ‫פט פון די סובמ א‬ ‫אעניטז‪ ,‬הוי פ‬ ‫אל ד א‬ ‫אדמיר א‬ ‫אפונג פון א‬ ‫אק" ש א‬ ‫פ א‬ ‫אלף פ‬ ‫אקטיק "וו א‬ ‫מינווייל‪ ,‬ניי א ט א‬ ‫אסלי אנגענומען‬ ‫פריערדיקע מלחמה‪ ,‬זענען וויגער א‬ ‫אוץ אין די פ‬ ‫א די ב א‬ ‫אן פון א‬ ‫פיט א‬ ‫א פ‬ ‫און האט שוין ק א‬ ‫אנדערז‪ .‬דעם איז נאכגעגאנגען דורך זייער גיך‬ ‫אמ א‬ ‫אמע און אנדערע גרויס ק א‬ ‫ארס א‬ ‫פריען פע א‬ ‫דורך פ‬ ‫ארין ו‪ 47.‬עס‬ ‫אלווערינע" שטעלן צו זינקען די סובמ א‬ ‫פרוף‪ .‬אויף ‪ 8‬מער‪ ,‬די דעסטרויער "וו א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫פעטער די ו‪.‬‬ ‫אנדער‪ .‬ניין טעג ש פ‬ ‫אמ א‬ ‫פריען‪ ,‬זייער ק א‬ ‫אנדע‪ ,‬כולל פ‬ ‫אמ א‬ ‫גענומען אין זיאין וועקן די גאנצע ק א‬ ‫אנוווי‪ .‬ביידע זענען‬ ‫אק א‬ ‫אלן אויף א‬ ‫אפ א‬ ‫אמביינד ב א‬ ‫אק א‬ ‫‪ 99‬און ו‪ 100.‬זענען אויך חרוב פ ווען זיי געמאכט א‬ ‫אנדערז‬ ‫אמ א‬ ‫פריען און די אנדערע ק א‬ ‫אן פון פ‬ ‫אנייש א‬ ‫אפפיסערס‪ .‬די ילימ א‬ ‫אוווסט א‬ ‫פירט דורך ב א‬ ‫געווען גע פ‬ ‫אמף‬ ‫אגרעס אין די ק א‬ ‫פר א‬ ‫פלי מערץ ‪ [...] Five‬רעפלעקטעד גענוג פ‬ ‫אבמערינז זענען שטעלן סטעע פ‬ ‫ס א‬ ‫אססעס‬ ‫אקס האט ינפליקטעד שווער ל א‬ ‫אט א‬ ‫ארין און לופט א‬ ‫אוס‪ .‬בשעת די סובמ א‬ ‫אויף די מערב ק א‬ ‫אז‬ ‫אגן א‬ ‫אמער ז א‬ ‫פעקטיוולי‪ ,‬מיר קענען ט א‬ ‫אנס ריס פ‬ ‫אלינג ‪ 243.000‬און ‪ 1,134,000‬ט א‬ ‫אוט א‬ ‫אויף די ט א‬ ‫א ציען )טשערטשיל‪:1950 ,‬‬ ‫אכט געענדיקט אין א‬ ‫אנטיק של א‬ ‫אטל א‬ ‫דער ערשטער גליאיכן פון די א‬ ‫‪123-124).‬‬ ‫)‪(17‬‬

‫פס‪13 ,‬‬ ‫אלשי פ‬ ‫אט א‬ ‫אן געבויט ‪ 5‬ב א‬ ‫פש‪ ,‬בריט א‬ ‫אדוקציע וועט זיין הי פ‬ ‫פר א‬ ‫פבילדינג פ‬ ‫די מלחמה מי שי פ‬ ‫ארוועטטעס‪AIRCRAFT ,‬‬ ‫פס‪ 301 ,‬ק א‬ ‫א פ‬ ‫א א‬ ‫פס‪ 28 ,‬קרוזערז‪ 220 ,‬דיסטרויערז‪ 30 ,‬סל א‬ ‫טרעגער שי פ‬ ‫אווי געוואקסן ‪ 211,000‬די‬ ‫אל נ א‬ ‫אקטיש רוי א‬ ‫אבמערינז‪ ,‬די פ א‬ ‫אטעס‪ ,‬און ‪ 157‬ס א‬ ‫‪ 244‬פריג א‬ ‫‪ 1,046,000.‬מענטשן‬ ‫אל בריטיש‬ ‫אף רוי א‬ ‫אסטייזד דער דייטשישער אין זייערע שטעט‪ ,‬פירינג זייער ‪ Air Force‬די ר א‬ ‫אויך טש א‬ ‫אך דער‬ ‫אנד אין דרעזדן נ א‬ ‫אריעס דויטשל א‬ ‫אקט א‬ ‫אסעריעס און פ א‬ ‫ללבער און דיסטרויינג דורך פיאיער‪ ,‬גר א‬ ‫מלחמה‪ ,‬צווישן ‪ 13‬און ‪ 14‬פעברואר ‪ .1945‬די גרעסער שחיטה פון דער מלחמה‪ ,‬איבער פערצן‬ ‫פ מיט‬ ‫א פ‬ ‫אמבערס‪ ,‬די דריאייק קל א‬ ‫שעה און צען מינוט דער ערשטער צוויי כוואליעס פון ב א‬ ‫פליינז‬ ‫אף פ‬ ‫אסטערס פון ר א‬ ‫אנק א‬ ‫אמבס איז ל א‬ ‫‪.‬פירעב א‬ ‫ארם‬ ‫פליינז אין די רגע‪ ,‬די פירעסט א‬ ‫פליינז און ‪ 551‬פ‬ ‫אלן זענען געניצט ‪ 254‬פ‬ ‫אפ א‬ ‫‪.‬אין דער ערשטער ב א‬ ‫פרייזינגלי‪,‬‬ ‫א פ‬ ‫אס‪ ,‬ניט ס א‬ ‫אפעלקערונג איז צווישן ‪ 1,200,000‬און ‪ ,1,400,000‬פון וו א‬ ‫געוואקסן ב א‬ ‫אמבע‬ ‫אב א‬ ‫אוסינג און קיינער פון וועמען קען זוכן שוץ פון א‬ ‫אקקעד ה א‬ ‫עטלעכע הונדערט טויזנט ל א‬ ‫אנץ פון‬ ‫אג א‬ ‫אס די ריידז‪ ,‬א‬ ‫אשיצן‪ .‬די סיוויל אויטאריטעטן פון דרעזדן האט צעשיקט בעש א‬ ‫ב א‬ ‫פליטים )ירווינג‪.(112 :1963 ,‬‬ ‫אר פ‬ ‫אפעלקערונג און פ פ א‬ ‫אר די ציוויל ב א‬ ‫ארדס פ פ א‬ ‫אציע ק א‬ ‫‪ 1,250,000‬ר א‬ ‫))‪43‬‬ ‫אט‬ ‫אדר א‬ ‫אצן‪ ,‬עטלעכע ‪ 60‬קוו א‬ ‫פש א‬ ‫א פ‬ ‫אווערינג‪ ,‬עס קען א‬ ‫א ים פון פיאיער ק א‬ ‫עס איז געווען א‬ ‫אטע‪ .‬דער הימל איז ברייטלי‬ ‫פעלץ אין מיין כ א‬ ‫אמעטערס‪ .‬די היץ רייזינג פון די ויוון אונטן קען זיין פ‬ ‫קיל א‬ ‫ארבסט זון‪ .‬מיר זענען‬ ‫אנסעט ה א‬ ‫א מילד ס א‬ ‫אך איז געווען א‬ ‫בונט רויט און וויאיס‪ ,‬און די ליכט ין די פל א‬ ‫אר‬ ‫אוועק פ פ א‬ ‫ארדינג פלעוו א‬ ‫אט‪ ,‬גו א‬ ‫אליין איבער דער שט א‬ ‫אטש א‬ ‫אז כ א‬ ‫אמעס א‬ ‫אזוי מורא פון די סקערי פל א‬ ‫א‬ ‫אנק‬ ‫אס מיר געד א‬ ‫אוווערכוועלמד דורך וו א‬ ‫אר א‬ ‫עטלעכע מינוט איידער גענומען דעם וועג צוריק‪ ,‬ג א‬ ‫אם‬ ‫אך זען די פל א‬ ‫אך געלאזן‪ ,‬מיר קען נ א‬ ‫פ‪ .‬דריאיסיק מינוט נ א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אבן שוין גיי א‬ ‫אז מוזן ה א‬ ‫וועגן די גרויל א‬ ‫אמעס )ירווינג‪ (43) .(172-173 :1963 ,‬די‬ ‫זענען קענטיק צו "וועגן דריי הונדערט ‪ Fires‬פון פל א‬ ‫אד‪,‬‬ ‫אלייט א‬ ‫אט‪ ,‬ייס א‬ ‫פט אויף די שט א‬ ‫א פ‬ ‫אריעס זענען דר א‬ ‫ארדס פון ציל‪ ".‬בעערעך ‪ 650,000‬ינסענדי א‬ ‫י א‬ ‫פס )ירווינג‪,‬‬ ‫אמ פ‬ ‫פ א‬ ‫אץ פ‬ ‫אז א‬ ‫פ א‬ ‫אוז זענען אין די פ‬ ‫אלז‪ .‬הונדערטער פון ‪ 2,000‬און ‪ 4,000‬קיל א‬ ‫אנד א‬ ‫און אין ב א‬ ‫)‪43) .(173 :1963‬‬ ‫א געשאצטער צייט אויף די ינטענסיטי פון די פיאיער שטורעם קען זיין באקומען בלויז דורך‬ ‫פלוצעמדיק מערדזשינג עטלעכע‬ ‫אט פון פ‬ ‫א רעזולט א‬ ‫א וועטער דערשיינונג‪ ,‬ווי א‬ ‫אר ווי א‬ ‫אלייזינג נ א‬ ‫אנ א‬ ‫א‬ ‫אסענדינג לופט איצטיקן‪Fires, ,‬‬ ‫אקקוררעד היציק א‬ ‫אז א‬ ‫אטעד א‬ ‫אזוי הע א‬ ‫די לופט אויבן איז געווען א‬ ‫ארום‪ .‬דאס‬ ‫אן צו די צענטער פון די פיאיער געגנט פון פריש לופט א‬ ‫אקש א‬ ‫אס‪ ,‬אין ציאיט באשלאסן ס א‬ ‫וו א‬ ‫אל ווינטן‬ ‫ארמ א‬ ‫אפט לופט באוועגט פיל העכער ווי נ א‬ ‫אל קר א‬ ‫אס א‬ ‫אל א‬ ‫פירט ק א‬ ‫אן גע פ‬ ‫אקש א‬ ‫‪.‬ס א‬ ‫אטור חילוק אין קשיא זענען ‪20-30‬‬ ‫פער א‬ ‫אדזשי‪ ,‬די טעמ פ‬ ‫אל א‬ ‫סדר‪ .‬אין דער ערשטער ‪ ° C‬אין מיטיער א‬ ‫פילו ‪ 1,000‬דיגריז סעלסיוס‪ .‬דאס‬ ‫א פ‬ ‫אדער א‬ ‫ארם זיי זענען פון די סדר פון ‪ 800 ,600‬א‬ ‫פירעסט א‬ ‫אכט פון די פיאיער שטורעם ווינטן )ירווינג‪43) .(194-195 :1963 ,‬‬ ‫אל מ א‬ ‫אס א‬ ‫אל א‬ ‫)דערקלערט די ק א‬ ‫ארויף די געזונט‬ ‫אוודס זוכט צו ברענגען א‬ ‫אלב‪ .‬קר א‬ ‫אדער צעבראכן אין ה א‬ ‫פרוטיד א‬ ‫א פ‬ ‫ריז ביימער זענען א‬

‫אסט צוזאמען גאנצע גאסן אין דעם צענטער פון די‬ ‫אט דורך די ווינט און ט א‬ ‫פלוצלינג ק א‬ ‫;‪ Fires‬זענען פ‬ ‫אל‪ ,‬זענען‬ ‫אנפ א‬ ‫אך דער ערשטער א‬ ‫ארויף אין די גאסן נ א‬ ‫פיילד א‬ ‫אס האט שוין פ‬ ‫אפס און מעבל וו א‬ ‫א א‬ ‫ר א‬ ‫אט אויף פיאיער )ירווינג‪:1963 ,‬‬ ‫און אין דעם צענטער פון די ינער שט א‬ ‫מחיה דורך היציק ווינטן און טר א‬ ‫)‪43) .(195‬‬ ‫אנט פון מלחמה ענגליש‬ ‫ארעסט א‬ ‫א א‬ ‫אג‪ ,‬א‬ ‫אג דורך ט א‬ ‫אגבוך‪ ,‬ט א‬ ‫דרעזדן געברענט‪ ,‬ווי אנגעוויזן אין זיין ט א‬ ‫אכט נעכט )ירווינג‪43) .(187 :1963 ,‬‬ ‫)זיבן טעג און א‬ ‫אסט דורך‬ ‫אט‪ ,‬זענען כער א‬ ‫אדער געלאזן די שט א‬ ‫ארטשינג פוגיטיוועס‪ ,‬קומט א‬ ‫אלומנס פון מ א‬ ‫וואוהין ק א‬ ‫אנז )ירווינג‪Fighters 43) .(217 ;1963 ,‬‬ ‫אנ א‬ ‫אמייטיד דורך פיאיער ק א‬ ‫אדער דעס א‬ ‫אפעד א‬ ‫)און סטר א‬ ‫ארץ צווישן די‬ ‫אסן ניט פירן מיין מ א‬ ‫אשל א‬ ‫א רגע בליק‪ ,‬איך ב א‬ ‫אן א‬ ‫אז א‬ ‫ארריפיינג א‬ ‫אזוי ה א‬ ‫די אויגן איז געווען א‬ ‫א עס איז געווען‬ ‫ארטען‪ .‬אבער ד א‬ ‫אססער ג א‬ ‫אר די גר א‬ ‫אד פ פ א‬ ‫אזוי איך געגאנגען צוריק און כעד א‬ ‫ללבער‪ .‬א‬ ‫אלייטיד טרונקס‬ ‫פילו מער שרעקלעך‪ :‬גיין דורך די ערד קען זען געווער און לעגס טוויסטיד‪ ,‬מיוט א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫פסיז‬ ‫אר פ‬ ‫אוועק‪ .‬אין עטלעכע ערטער די ק א‬ ‫אולד א‬ ‫פט פון דעם גוף און ר א‬ ‫אס האט שוין רי פ‬ ‫פ וו א‬ ‫א פ‬ ‫און ק א‬ ‫אר צווישן זיי נישט צו זעץ אין געווער און לעגס )ירווינג‪,‬‬ ‫אל זוכן דורכפ א‬ ‫אז זיי ז א‬ ‫אזוי ענג א‬ ‫זענען א‬ ‫)‪43) .(233 :1963‬‬ ‫פרט ווייבער און‬ ‫אווערד ‪ 202,040‬ללבער‪ ,‬ב פ‬ ‫אג פון ‪ 20‬מערץ ‪ ,1945‬זענען ריק א‬ ‫אכמיט א‬ ‫אין די פרי נ א‬ ‫אל איז געריכט צו העכערונג צו ‪.250,000‬‬ ‫פצ א‬ ‫א פ‬ ‫אז די טויט א‬ ‫קינדער‪ .‬עס מוזן זיין האט געזאגט א‬ ‫)בלויז ‪ 30%‬פון די דעטס זענען ידענטיפיעד )ירווינג‪43) .(294 :1963 ,‬‬ ‫א דריט פון די זון‪ ,‬לבנה און‬ ‫אגן א‬ ‫אלט עס איז געווען של א‬ ‫די פערט מלאך האט געבלאזן‪ .‬דעמ א‬ ‫אס )יוחנן‪,‬‬ ‫א דריט פון זיאין ברייטנ א‬ ‫אלן א‬ ‫ארפ א‬ ‫אכט פ א‬ ‫אג און נ א‬ ‫ארקענעד דורך א דריט‪ .‬ט א‬ ‫אזוי ד א‬ ‫שטערן‪ ,‬א‬ ‫)‪6) .(1449 :2001‬‬ ‫ארבינדן פון די פערט מלאך טרומייט איז‬ ‫אן פון די פערט טרומייט‪ .‬עס איז די פ א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫א און די‬ ‫אשימ א‬ ‫פט אויף היר א‬ ‫א פ‬ ‫אמבע איז דר א‬ ‫אמישע ב א‬ ‫אט א‬ ‫אס איז געווען ווען די א‬ ‫אן‪ ,‬וו א‬ ‫הארי טרומ א‬ ‫אדן‬ ‫אזינג גרויס שחיטה‪ ,‬ש א‬ ‫אן‪ .‬ק א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אקי‪ ,‬ביידע אין י א‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫אט פון נ א‬ ‫אמבע אויף דער שט א‬ ‫אניום ב א‬ ‫פלוט א‬ ‫פ‬ ‫‪.‬און צעשטערונג פון די צוויי שטעט‬ ‫אווי און יו‬ ‫אלע מיליטער‪ ,‬נ א‬ ‫פ פון א‬ ‫א פ‬ ‫אן‪ ,‬ווי ק א‬ ‫פליאיעד דורך הארי ש טרומ א‬ ‫פערט מיליטעריש טרומייט‪ ,‬פ‬ ‫‪.‬אין וועלט מלחמה וו אויף ‪ 6‬און ‪ 9‬אויגוסט ‪Air Force 1945‬‬ ‫פעס וועגן‬ ‫ארמעד פון ע פ‬ ‫אן‪ ,‬עס איז ניט ינפ א‬ ‫פרעזידענט הארי טרומ א‬ ‫פילו ווען עס געקומען צו וויצע פ‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫פרויעקט‬ ‫אמבע‪ ,‬ווייל געהאלטן אין די טונקל וועגן דעם פ‬ ‫אמישע ב א‬ ‫אט א‬ ‫‪.‬די א‬ ‫ארי פון מלחמה‪ ,‬איז געבליבן אין די צימער‪ .‬ער דערציילט מיר‬ ‫אבינעט לינקס‪ ,‬סעקרעט א‬ ‫אך די ק א‬ ‫נ א‬ ‫אלט‬ ‫אס איך וו א‬ ‫אפט אויף וו א‬ ‫א שרעקלעך קר א‬ ‫פעס וועגן א‬ ‫אל באקאנט‪ .‬ע פ‬ ‫פעס ביז איך האט קיינמ א‬ ‫ע פ‬ ‫אן ‪91) .(55 :1966‬‬ ‫אלפס א‬ ‫אשליסן )וו א‬ ‫אלד ב א‬ ‫)ב א‬ ‫אמיטי אנגעהויבן‬ ‫אנס ק א‬ ‫אטי א‬ ‫פ פון די מיליטער ינוועסטיג א‬ ‫א פ‬ ‫אר און ק א‬ ‫אט א‬ ‫א סענ א‬ ‫אל ווען איך געווען א‬ ‫אמ א‬ ‫א‬ ‫אן‬ ‫אטש איך ט א‬ ‫אמישע ענערגיע‪ ,‬כ א‬ ‫אט א‬ ‫אס איז ארבעטן אויף א‬ ‫איעקט‪ ,‬וו א‬ ‫פר א‬ ‫אן פ‬ ‫אטט א‬ ‫אנה א‬ ‫ארשן די מ א‬ ‫צו פ א‬ ‫אז‬ ‫‪.‬ניט וויסן א‬

‫א זייער סוד‬ ‫ארי פון מלחמה‪ ,‬דערציילט מיר עס איז געווען א‬ ‫אלט סעקרעט א‬ ‫אן‪ ,‬דעמ א‬ ‫הענרי סטימס א‬ ‫א גרויס‬ ‫ארשן וויאיטער‪ .‬נו‪ ,‬איך געוואוסט ער איז געווען א‬ ‫פרויעקט און געבעטן מיר נישט צו פ א‬ ‫פ‬ ‫אן ‪91) .(67 :1966‬‬ ‫אלפס א‬ ‫ארט )וו א‬ ‫אסטיד זיאין וו א‬ ‫א גרויס אמעריקאנער און טר א‬ ‫)מענטש און א‬ ‫אל און זיי האבן צו ווערן געניצט זענען אויסדערוויילט‬ ‫ארסענ א‬ ‫אמבס אין די יו א‬ ‫אר צוויי ב א‬ ‫עס זענען נ א‬ ‫א‬ ‫אט א‬ ‫א‪ ,‬קי א‬ ‫אשימ א‬ ‫אמינג אין היר א‬ ‫א מעגלעך ב א‬ ‫אר א‬ ‫אקי ‪, Niigata‬שטעט פ פ א‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫‪.‬און נ א‬ ‫אמבע דורך די‬ ‫ארבעט פון קעריינג די ב א‬ ‫אליס איז געגעבן די א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אנ א‬ ‫אויף זייער ‪ Pacific‬די קרוזער ינדי א‬ ‫אעד דורך די‬ ‫פעד א‬ ‫אר פ‬ ‫אן‪ ,‬איז ט א‬ ‫אמבע אין דיין דעסטינייש א‬ ‫אך דעליווערינג די ב א‬ ‫אזדע נ א‬ ‫צוריקקער י א‬ ‫אן‬ ‫אקע א‬ ‫אליס אין די א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אנ א‬ ‫אנגק די ינדי א‬ ‫אס ס א‬ ‫א(‪ ,‬וו א‬ ‫אט א‬ ‫אשימ א‬ ‫ארין דזש‪) 58-‬ה א‬ ‫אניש סובמ א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫‪.‬י א‬ ‫אר די‬ ‫אד פ פ א‬ ‫אוועק און כעד א‬ ‫פליינז גענומען א‬ ‫אין ‪ 01:45‬שעה פון אויגוסט ‪ ,6‬דריי א בייטן ‪ 29‬וועטער פ‬ ‫אך די ב‪29-‬‬ ‫אלד נ א‬ ‫אלט זיין חרוב פ‪ .‬ב א‬ ‫אס פון זיי וו א‬ ‫אשליסן וו א‬ ‫אלט ב א‬ ‫דריי א ציל שטעט‪ .‬זייער מעלדעט וו א‬ ‫אנעל‬ ‫אל א‬ ‫פוילן דורך ק א‬ ‫א פ‬ ‫אטיד און ב א‬ ‫פייל א‬ ‫א געי" פ‬ ‫אל א‬ ‫אוועק לידינג צו ‪" Paul‬ענ א‬ ‫וו טיבבעץ‪ ,‬ער האט א‬ ‫אן צו‬ ‫אש א‬ ‫פריק א‬ ‫אט פלי‪ ,‬גענומען דעם פ‬ ‫אך ה א‬ ‫אך די פל א‬ ‫ארמד נ א‬ ‫אר זיין א‬ ‫אלט נ א‬ ‫אז וו א‬ ‫"קליין יינגל" א‬ ‫א ומגליק ווי איז געשען צו פילע‬ ‫אנץ צעשטערונג פון אינזל אין די געשעעניש פון א‬ ‫ארמיאידן די ג א‬ ‫פ א‬ ‫אוועק ‪ AIRCRAFT‬בייטן ‪29‬‬ ‫‪.‬צו נעמען א‬ ‫אנדע מענטשן אין די ציאיט פון די‬ ‫אמ א‬ ‫אד דורך די ק א‬ ‫אט א‬ ‫פ א‬ ‫אס איז געווען ס פ‬ ‫אנס‪ ,‬וו א‬ ‫אר א‬ ‫ווי שרייבט וול ל א‬ ‫אסט‬ ‫אמבע בל א‬ ‫‪:‬ב א‬ ‫אנטיק פיאיער‬ ‫א דזשייג א‬ ‫אדלי א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פעד ר א‬ ‫א פ‬ ‫א‪ .‬דעם ליכט דעוועל א‬ ‫א קליינטשיק ליכט רויט רוט ליל א‬ ‫אמעס און וואלקנס סווערלינג‪ .‬די יענער‬ ‫אסע פון פל א‬ ‫אמ א‬ ‫אזן אין א‬ ‫פלוצלינג צעל א‬ ‫אס פ‬ ‫פילקע‪ ,‬וו א‬ ‫פ‬ ‫אנסענטריק רינגס פון נ‬ ‫אטעמען רויך ]‪é [...‬אויסגעגאסן וויאיס און ק א‬ ‫אנד ויס א‬ ‫א צו אייגן ל א‬ ‫אמ א‬ ‫אק א‬ ‫א א‬ ‫וו א‬ ‫אהמס ‪23) .(442 :1968‬‬ ‫א הייך ‪ 15,000‬מעטער )ד א‬ ‫אז ריטשט א‬ ‫ארע א‬ ‫פ א‬ ‫א ריזיק זיאיל פון פ‬ ‫)רויז א‬ ‫אם‬ ‫אצד א‬ ‫פ א‬ ‫פון די פ‬ ‫א אומגעקערט פ‬ ‫אוגוסט א‬ ‫ארד די א‬ ‫אב א‬ ‫אן איז א‬ ‫אן טרומ א‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫ווען איך געהערט די יקס פ‬ ‫פערענץ‬ ‫אנ פ‬ ‫‪.‬ק א‬ ‫אן‬ ‫פט א‬ ‫א פ‬ ‫אן ווען ק א‬ ‫אריס א‬ ‫אנטש מיט מיטגלידער פון די ג א‬ ‫אם ]‪ [...‬האט ‪ Frank‬איך איז געווען ווייל ל א‬ ‫גר א‬ ‫אג‬ ‫אנז א‬ ‫‪:‬מיר די וויאיטערדיק א‬ ‫פרעזידענט‬ ‫דער פ‬ ‫ארי פון מלחמה‬ ‫די סעקרעט א‬ ‫א אויף אויגוסט ‪ ,6‬ביי א ‪ ,07:15‬וואשינגטאן ציאיט‬ ‫אשימ א‬ ‫אמבע אויף היר א‬ ‫אוועגן ב א‬ ‫‪.‬גרויס ב א‬ ‫אן ‪91) .(70 :1966‬‬ ‫אלפס א‬ ‫אנץ הצלחה )וו א‬ ‫אנוויאיזן ג א‬ ‫)ערשטער מעלדעט א‬ ‫פער די‬ ‫אן מודיע צו דער וועלט‪ :‬עס איז געווען צו ס פ‬ ‫אמבע טרומ א‬ ‫אן פון די ב א‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫אך די יקס פ‬ ‫נ א‬ ‫אם‪.‬‬ ‫אצד א‬ ‫פ א‬ ‫אטום פון יולי ‪ 26‬איז ארויס אין פ‬ ‫אז די ולטימ א‬ ‫אניש מענטשן גרעסער צעשטערונג א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫י א‬ ‫אננעמען אונדזער‬ ‫אן ניט איצט א‬ ‫אטום‪ .‬אויב זיי ט א‬ ‫אז ולטימ א‬ ‫אכט א‬ ‫אר א‬ ‫אדערס פ פ א‬ ‫פונקט‪ ,‬זיאין לע א‬ ‫פ‬ ‫א מין‬ ‫אגריסן חורבות פון דעם ים‪ ,‬פון א‬ ‫פריץ פון ב א‬ ‫אש פ‬ ‫ארויס צו א‬ ‫טערמינען‪ ,‬זיי קענען קוקן פ א‬ ‫אן ‪91) .(70 :1966‬‬ ‫אלפס א‬ ‫אנעט )וו א‬ ‫פל א‬ ‫אל פריער געזען אויף דעם פ‬ ‫)קיינמ א‬ ‫אליסט אין‬ ‫אן אמעריקאנער זשורנ א‬ ‫פץ‪ ,‬געמאכט דורך א‬ ‫א בוך עקסער פ‬ ‫איך ציטירן איצט גענומען פון א‬

‫א‬ ‫אשימ א‬ ‫אס געשען אין היר א‬ ‫אשריאיבונג פון וו א‬ ‫אכטן צו זיין דער בעסטער ב א‬ ‫אטר א‬ ‫אס איך ב א‬ ‫‪ ,1946‬וו א‬ ‫אך‬ ‫אמבע און נ א‬ ‫אמישע ב א‬ ‫אט א‬ ‫אן פון די א‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫אס די יקס פ‬ ‫‪:‬בעש א‬ ‫אט‪ ,‬ליגן מערסטנס אין די זעקס אינזלען געגרינדעט‬ ‫פט שט א‬ ‫אכער‪-‬שיי פ‬ ‫אפ א‬ ‫א איז געווען א‬ ‫אשימ א‬ ‫היר א‬ ‫פט געשעפט און‬ ‫אקט; זיאין הוי פ‬ ‫אנט א‬ ‫אלטן דעם טייך ק א‬ ‫פ א‬ ‫אז ש פ‬ ‫דורך די עסטשוערי פון די זיבן טייכן א‬ ‫אמעטערס‪ ,‬מיט ‪ 3/4‬פון די‬ ‫אט קיל א‬ ‫אדר א‬ ‫אווערינג וועגן צוועלף קוו א‬ ‫אל דיסטריקץ‪ ,‬ק א‬ ‫רעזידענטש א‬ ‫אר‬ ‫אן פון ‪ 380,000‬מגילה פ פ א‬ ‫אווייש א‬ ‫אקי א‬ ‫אס האט שוין רידוסט דורך עטלעכע יוו א‬ ‫אפעלקערונג‪ ,‬וו א‬ ‫ב א‬ ‫)וועגן ‪ 245.000‬באוווינער )הערסיי‪40) .(9 :1974 ,‬‬ ‫פלוצעמדיק דרוק און‬ ‫א פ‬ ‫פעלץ א‬ ‫אריבער די הימל ]‪ [...‬ער פ‬ ‫אל בליצן פון ליכט א‬ ‫אס א‬ ‫אל א‬ ‫אק א‬ ‫אלט א‬ ‫דעמ א‬ ‫פ‪.‬‬ ‫א פ‬ ‫אלן אויף אים‪ .‬ער געהערט ניט קל א‬ ‫אלץ איז געפ פ א‬ ‫פלינטערס און ברעקלעך פון ה א‬ ‫אלט ס פ‬ ‫דעמ א‬ ‫א פישער‬ ‫פע(‪ .‬אבער א‬ ‫אמ פ‬ ‫פ א‬ ‫אלז געהער די בערסטינג פון די פ‬ ‫א ריק א‬ ‫אשימ א‬ ‫כמעט קיין איינער אין היר א‬ ‫) פ‬ ‫א‬ ‫אט געהערט דעם בליץ און געהערט א‬ ‫אנד ים‪ ,‬לעבן צוזו ]‪ [...‬ה א‬ ‫אן אויף די ינל א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫אין זיין ס א‬ ‫אבער די ברום‬ ‫א‪ ,‬א‬ ‫אשימ א‬ ‫אמעטערס פון היר א‬ ‫אר איבער פופציק קיל א‬ ‫אן )איז נ א‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫אל יקס פ‬ ‫אס א‬ ‫אל א‬ ‫ק א‬ ‫אוועק( )הערסיי‪,‬‬ ‫אמעטערס א‬ ‫אקוני פופצן קיל א‬ ‫איז געווען העכער ווען די בייטן ‪ 29‬ריטשט די יוו א‬ ‫)‪40) .(10 :1974‬‬ ‫אמענטע מער ווי קיין וויאיס זי‬ ‫אנק א‬ ‫אשעד בר א‬ ‫אלץ פל א‬ ‫אטשט זיין חבר‪ ,‬א‬ ‫א וו א‬ ‫אמור א‬ ‫אק א‬ ‫דורך די ציאיט מיז נ א‬ ‫אמעטערס פון די‬ ‫א איין שריט )די הויז איז געווען וועגן ‪ 20‬קיל א‬ ‫האט געזען ]‪ [...‬ער האט גענומען א‬ ‫פינג‬ ‫אט איבער די סלי פ‬ ‫אץ ק א‬ ‫פל א‬ ‫אט איר און זי געווען צו פליען אין די פ‬ ‫פעס ק א‬ ‫אן( ווען ע פ‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫יקס פ‬ ‫ארמע‪ ,‬טשייסט דורך ברעקלעך פון דיין היים )הערסיי‪40) .(13 :1974 ,‬‬ ‫אטפ א‬ ‫פל א‬ ‫) פ‬ ‫א‬ ‫אר א‬ ‫אזוי געצויגן פ פ א‬ ‫ארץ‪ ,‬און א‬ ‫אלץ געגאנגען שוו א‬ ‫אכט וויאיל א‬ ‫ארגן האט ווערן איינער נ א‬ ‫טכילעס דער מ א‬ ‫אקן‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫אנג ציאיט‪ ,‬ווי די אש פון צעשטערונג געגרינדעט א‬ ‫‪.‬ל א‬ ‫ארפן‪ ,‬זייער אייגן ללבער‬ ‫אלס‪ ,‬זיאין ויסריכט צעוו א‬ ‫פיט א‬ ‫אס פ‬ ‫אפפיסעס און ה א‬ ‫מיט זייער חרוב פ א‬ ‫אן הילף און‬ ‫אך א‬ ‫אד מענטשן נ א‬ ‫אזוי פילע ווונד א‬ ‫אס א‬ ‫אסיטייטיד אין וועריינג דיגריז‪ ,‬דערקלערט וו א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫ינק א‬ ‫אבן געלעבט האט געשטארבן‬ ‫אזוי פילע וואס זאל ה א‬ ‫אס א‬ ‫‪.‬וו א‬ ‫אט‪ 65 ,‬זענען שוין טויט און רוב פ ווונד‪1700 .‬‬ ‫פון דער שט א‬ ‫פציק דאקטוירים פ‬ ‫פו פ‬ ‫פון די הונדערט און פ‬ ‫אס‪ ,‬בלויז‬ ‫אל‪ ,‬די רעד קר א‬ ‫פיט א‬ ‫אדלי ינדזשערד‪ .‬אין רוב פ ש פ‬ ‫אדער ב א‬ ‫נורסעס‪ 1654 ,‬זענען געהרגעט א‬ ‫אנץ פון דריאיסיק קען טרעפן‪ ,‬און בלויז זעקס פון צוויי הונדערט נורסעס‬ ‫אג א‬ ‫זעקס דאקטוירים‪ ,‬א‬ ‫))הערסיי‪40) .(31 :1974 ,‬‬ ‫א כווערלווינד‪,‬‬ ‫אט אויף פיאיער‪ ,‬א‬ ‫אן שטעלן די שט א‬ ‫אנוועקש א‬ ‫אל ק א‬ ‫אס א‬ ‫אל א‬ ‫אמע וויאיל פון די ק א‬ ‫מיסט א‬ ‫אקטיש‬ ‫פרוטיד ‪ Typhoon,‬פ א‬ ‫א פ‬ ‫ארק‪ .‬ריזיק ביימער זענען פעללעד; קליין זענען א‬ ‫פ א‬ ‫סווירלעד דורך די פ‬ ‫אלווד ין דער‬ ‫אך זאכן ריוו א‬ ‫אמלונג פון פל א‬ ‫ארנדיק ז א‬ ‫אצ א‬ ‫פיץ‪ ,‬א‬ ‫אט אין די לופט‪ .‬מער אין די ש פ‬ ‫און ה א‬ ‫פס )הערסיי‪:1974 ,‬‬ ‫אץ סטרי פ‬ ‫אפס‪ ,‬צייטונגען‪ ,‬טירן‪ ,‬מ א‬ ‫א א‬ ‫פרעסן ר א‬ ‫אד פ‬ ‫אגייט א‬ ‫אר א‬ ‫דיזיינג טונעל ‪ -‬ק א‬ ‫)‪40) .(49‬‬ ‫אס‬ ‫אטן‪ ,‬וו א‬ ‫ארייניקטע שט א‬ ‫פרעזידענט פון די פ א‬ ‫א ויסערגעוויינלעך דערקלערונג געמאכט דורך דעם פ‬ ‫א‬ ‫אמבע ווי‬ ‫אמישע ב א‬ ‫אט א‬ ‫‪:‬ידענטיפיעד די ניי א א‬

‫אנז פון טנט‪ .‬עס האט מער ווי צוויי טויזענט מאל די‬ ‫אנציק ט א‬ ‫אכט ווי צוו א‬ ‫פע האט מער מ א‬ ‫אמ פ‬ ‫פ א‬ ‫דאס פ‬ ‫אנג‬ ‫אכט פון די ביג ב א‬ ‫אסט מ א‬ ‫בל א‬ ‫אמבע אלץ געוויינט אין דער געשיכטע פון מלחמה )הערסיי‪:1974 ,‬‬ ‫ענגליש‪ ,‬דער גרעסטער ב א‬ ‫)‪40) .(61‬‬ ‫אר די‬ ‫א פפ א‬ ‫אדי א‬ ‫א‪ ,‬איז געווען גערעדט אויף די ר א‬ ‫אר טענ א‬ ‫פער א‬ ‫א‪ ,‬די עמ פ‬ ‫אהיט א‬ ‫אויף אויגוסט ‪ ,15‬היר א‬ ‫אל אין געשיכטע‬ ‫‪.‬ערשטער מ א‬ ‫אקטיש באדינגונגען פון‬ ‫אל טרענדס פון דער וועלט און די פ א‬ ‫פלי דער גענער א‬ ‫אנדערינג די פ‬ ‫פ א‬ ‫אך פ‬ ‫נ א‬ ‫אן ‪ Empire‬אונדזער‬ ‫ארטינג צו א‬ ‫אציע דורך ריז א‬ ‫א לייזונג צו דער סיטו א‬ ‫ארלייגן א‬ ‫אסן צו פ א‬ ‫אשל א‬ ‫היאינט ב א‬ ‫אס ]‪) [...‬הערסיי‪40) .(78 :1974 ,‬‬ ‫)אויסערגעוויינלעכע מ א‬ ‫אסיווערז‪ .‬א רגע‬ ‫אקן צו זיין ניז וויאיטער צו די ר א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫א‪ .‬די מאסע א‬ ‫אדי א‬ ‫א דערציילט די ר א‬ ‫די טעננ א‬ ‫פעס פון ינדזשערד רידערס‬ ‫אריבער די מדינה‪ .‬גרו פ‬ ‫פרייטן א‬ ‫ארש פ‬ ‫אסיידז האט פ א‬ ‫אליע פון סו א‬ ‫כוו א‬ ‫אץ‬ ‫פייל א‬ ‫אזי פ‬ ‫אק א‬ ‫אמ א‬ ‫א‪-‬לינקס‪ .‬די לעצטע ק א‬ ‫אר א‬ ‫אץ און געמאכט ה א‬ ‫אל א‬ ‫פ א‬ ‫געמאכט זייער וועג צו די פ‬ ‫אהמס ‪23) .(444 :1968‬‬ ‫אשט איבער דעם ים )ד א‬ ‫)ר א‬ ‫אין פרי סעפטעמבער עס אנגעהויבן צו רעגן‪ ,‬קעסיידערדיק און שווער‪ .‬דער טייך רויז‪ .‬די ‪ 17‬פון‬ ‫א‬ ‫אר‪ ,‬א‬ ‫פ א‬ ‫אונ פ‬ ‫אסער אנגעהויבן צו העכערונג ‪ Typhoon‬די חודש‪ ,‬איז געקומען שווער ד א‬ ‫און די וו א‬ ‫אס די‬ ‫א‪ ,‬דער מבול געווישט וו א‬ ‫אשימ א‬ ‫אודיד היר א‬ ‫אונל א‬ ‫אנקס‪) .‬אין ד א‬ ‫העכער און העכער אויף די ב א‬ ‫אוועק‬ ‫אן זענען געוואשן א‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫אד די יקס פ‬ ‫אז האט ריזיסט א‬ ‫אמבע האט לינק ‪ -‬ברידזשיז א‬ ‫‪, Flooded‬ב א‬ ‫אמעטערס מערב‪ ,‬דער מיליטעריש‬ ‫גאסן‪ ,‬ונדערקוץ יסודות אין אנדערע בנינים ‪ -‬און פופצן קיל א‬ ‫אל אוניווערסיטעט געלערנט‬ ‫פערי א‬ ‫א ימ פ‬ ‫אקי א‬ ‫אנז פון ט א‬ ‫אלעקטיוו פון טעקניש א‬ ‫אק א‬ ‫א‪ ,‬ווו א‬ ‫אנ א‬ ‫אל א‬ ‫פיט א‬ ‫ש פ‬ ‫אסנע‬ ‫ארג‪ ,‬מיט זיאין שיין ס א‬ ‫פ די ב א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫פלוצלינג סליד א‬ ‫אטיענץ פ‬ ‫פ א‬ ‫די דילייד ווירקונג פון די ומגליק אין פ‬ ‫אסלי‬ ‫אטיענץ מיסטירי א‬ ‫פ א‬ ‫אונינג רוב פ פון די ריסערטשערז און זייער פ‬ ‫אנד ים‪ ,‬דר א‬ ‫אלד‪ ,‬צו די ינל א‬ ‫וו א‬ ‫אנק( )הערסיי‪40) .(87 :1974 ,‬‬ ‫)קר א‬ ‫אריע‬ ‫א טע א‬ ‫אנסיווד א‬ ‫אלי ק א‬ ‫אוו א‬ ‫פרעסידענטיד קרענק און יווענטש א‬ ‫אנ פ‬ ‫אנטוויקלונג פון א‬ ‫זיי באמערקט די א‬ ‫אטור‬ ‫‪.‬וועגן זיאין נ א‬ ‫בנה איז שוין געענדיקט איידער‬ ‫אסעס‪ .‬דער ערשטער ל פ‬ ‫אסן‪ ,‬דריי א פ א‬ ‫אשל א‬ ‫דערלאנגט‪ ,‬זיי ב א‬ ‫ארדמענט ‪ facing‬דאקטוירים איינגעזען זיאין‬ ‫אמב א‬ ‫פרוף צו די גוף ב א‬ ‫א פ‬ ‫א ניי א קרענק; איז די דירעקט א‬ ‫א‬ ‫אלן‪ .‬די משמעות‬ ‫א שטר א‬ ‫אמ א‬ ‫אלז און ג א‬ ‫ארטיק א‬ ‫פ א‬ ‫אן‪ ,‬ביתא פ‬ ‫אסט‪ ,‬נעוטר א‬ ‫אמבע בל א‬ ‫אין דער ציאיט פון די ב א‬ ‫אדער טעג האט‬ ‫אסלי אין דער ערשטער שעה א‬ ‫אזוי מיסטירי א‬ ‫ונינדזשורעד מענטשן וואס געשטארבן א‬ ‫פינף‬ ‫אדיוס פון פ‬ ‫אר א‬ ‫אצענט פון מענטשן ין א‬ ‫פר א‬ ‫אמד אין דעם פרי בינע‪ .‬ער האט געהרגעט ‪ 95‬פ‬ ‫אק א‬ ‫ס א‬ ‫אוועק‬ ‫פון דעם צענטער‪ ,‬און פילע טויזנטער וואס זענען וויאיטער א‬ ‫‪.‬הונדערט מעטער פ‬ ‫אטש רוב פ פון די געהרגעט האט אויך געליטן ברענט‬ ‫אז כ א‬ ‫פעקט א‬ ‫אס פ‬ ‫אנקלודעד רעטר א‬ ‫דאקטוירים ק א‬ ‫אר חרוב פ גוף סעלז‬ ‫אלן נ א‬ ‫אציע צו טייטן זיי‪ .‬די שטר א‬ ‫אדי א‬ ‫ארבד גענוג ר א‬ ‫אבז א‬ ‫אסט ווירקונג‪ ,‬האט א‬ ‫און בל א‬ ‫ארץ און צעבראכן זיאין ווענט‪ .‬פילע מענטשן וואס האט ניט‬ ‫אן פון זיאין ה א‬ ‫פירט די דידזשענערייש א‬ ‫ גע פ‬‫אסטיד עטלעכע טעג‪ .‬די‬ ‫אס ל א‬ ‫אלייז און היץ‪ ,‬וו א‬ ‫פווייטיק‪ ,‬שילשל‪ ,‬מ א‬ ‫א פ‬ ‫ארבן מיד זענען עקל‪ ,‬ק א‬ ‫שט א‬

‫אדער‬ ‫אציע א‬ ‫אדי א‬ ‫אט פון ר א‬ ‫אמס זענען די רעזולט א‬ ‫פט א‬ ‫אז די סימ פ‬ ‫דאקטוירים קען נישט זיין זיכער א‬ ‫אמינג‪ .‬דער ערשטער‬ ‫אך די ב א‬ ‫אדער פופצן טעג נ א‬ ‫בנה אנגעהויבן צען א‬ ‫פ‪ .‬די רגע ל פ‬ ‫א פ‬ ‫נערוועז קל א‬ ‫אסעס‬ ‫אס אין עטלעכע ק א‬ ‫אלן‪ .‬דערנאך זענען געקומען די שילשל און היץ‪ ,‬וו א‬ ‫אר פ א‬ ‫אם איז ה א‬ ‫פט א‬ ‫סימ פ‬ ‫אן‪ ,‬ארויס‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫אך די יקס פ‬ ‫אדער דריאיסיק טעג נ א‬ ‫אנציק‪-‬פינף א‬ ‫ארויף צו פערציק דיגריז‪ .‬צוו א‬ ‫זענען א‬ ‫אקן אויך‪ ,‬און ארויס‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫אמז‪ ,‬די נומער פון וויאיס בלוט סעלז א‬ ‫ארדערס‪ :‬די בלידינג ג א‬ ‫בלוט דיס א‬ ‫ארקלענערן אין וויאיס בלוט סעלז רידוסט די‬ ‫אס מעמבריינז‪ .‬די פ א‬ ‫אס די הויט און מיוק א‬ ‫פעטעקוועי א‬ ‫פ‬ ‫אסלי‬ ‫ארי א‬ ‫אוט א‬ ‫אז די עפענען ווונדז איז נ א‬ ‫אזוי א‬ ‫אנטקעגנשטעלנ ינפעקציע‪ ,‬א‬ ‫אציענט ס פיייקיאיט צו א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אוטשינג‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫אמעד מויל‪ .‬ווען א‬ ‫אוץ און ינפל א‬ ‫אטיענץ זענען מיט טר א‬ ‫פ א‬ ‫אמעלעך צו היילן‪ ,‬און פילע פ‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫א רעדוקציע אין רויט‬ ‫אדער א‬ ‫א א‬ ‫אנעמי א‬ ‫אציענט סערווייווד‪ ,‬א‬ ‫פ א‬ ‫דער סוף פון די רגע בינע‪ ,‬אויב דער פ‬ ‫אסירן‬ ‫פ א‬ ‫‪.‬בלוט סעלז קען אויך פ‬ ‫אכן זייער ילז ‪ -‬ווען‪ ,‬למשל‪,‬‬ ‫אלד צו מ א‬ ‫אג א‬ ‫פרוף ווען דער גוף סטר א‬ ‫א פ‬ ‫בנה איז דער ערייזינג א‬ ‫די דריט ל פ‬ ‫אבער ריטשט פיל העכער‬ ‫אל‪ ,‬א‬ ‫ארמ א‬ ‫אסיטעס ניט בלויז אומגעקערט צו נ א‬ ‫די נומער פון לעוק א‬ ‫א ווי‬ ‫אז א‬ ‫אנז א‬ ‫אקייש א‬ ‫פל א‬ ‫אמ פ‬ ‫ארבן פון ק א‬ ‫אטיענץ שט א‬ ‫פ א‬ ‫אל‪ .‬אין דעם בינע‪ ,‬פילע פ‬ ‫ארמ א‬ ‫לעוועלס ווי נ א‬ ‫אטי‪ .‬פילע‬ ‫אוו א‬ ‫אסיק ק א‬ ‫אר א‬ ‫אנס פון די טה א‬ ‫אם געוועב‪ Layers ,‬ינפעקטי א‬ ‫טיף ברענט געהיילט מיט שר א‬ ‫ארס‬ ‫איד טומ א‬ ‫אזעווע‪ ,‬רובבערי‪ ,‬באקאנט ווי קעל א‬ ‫‪.‬ר א‬ ‫אציענט און דער סכום פון‬ ‫פ א‬ ‫אנסטיטוציע פון דער פ‬ ‫פענדינג אויף די ק א‬ ‫די קרענק געדויער וועריד די פ‬ ‫אך; אין‬ ‫א וו א‬ ‫אווערינג אין א‬ ‫אס איז געווען באקומען‪ .‬עטלעכע וויקטימס זענען ריק א‬ ‫אציע וו א‬ ‫אדי א‬ ‫ר א‬ ‫אגד קרענק )הערסיי‪40) .(93-94 :1974 ,‬‬ ‫ארויף‪-‬דר א‬ ‫אס דעם א‬ ‫)אנדערע חדשים בעש א‬ ‫אטיסטיק אלנגעזאמלט די‬ ‫אמבע‪ .‬זייער מעלדעט ‪ Figures‬סט א‬ ‫קען וועגן די ווירקונג פון די ב א‬ ‫אז ‪ 175 78‬מענטשן האבן שוין געהרגעט‪ 13,983 ,‬זענען פעלנדיק‪ 37,453 ,‬ינדזשערד‬ ‫אנגעוויזן א‬ ‫פונען אין די‬ ‫פן און איבער און איבער הונדערטער פון טויט זענען גע פ‬ ‫א פ‬ ‫]‪ [...‬און ווי די חדשים געל א‬ ‫אי‪ ,‬געקומען‬ ‫אדזשי אין ק א‬ ‫פ א‬ ‫אנקליימד ורנס מיט אש אין די המקדש זעמ פ‬ ‫חורבות און ווי די סומע פון א‬ ‫א הונדערט טויזנט מענטשן האבן‬ ‫אז דורך א‬ ‫אגן א‬ ‫אטיסטיש אנגעהויבן צו ז א‬ ‫צו פילע טויזנטער‪ ,‬סט א‬ ‫אמינג )הערסיי‪40) .(98 :1974 ,‬‬ ‫ארן זייער לעבן אין די ב א‬ ‫ארל א‬ ‫)פ א‬ ‫אזלעך; ‪ ,62,000‬פון ‪90,000‬‬ ‫ארל א‬ ‫אל שעדיקן איז מער פ א‬ ‫אטערי א‬ ‫אטיסטיש מ א‬ ‫די נומערן אויף די סט א‬ ‫אמידזשד )הערסיי‪ (40) .(99 :1974 ,‬אנדערע‬ ‫אבלי ד א‬ ‫בנינים חרוב פ‪ ,‬און ‪ 6000‬מער יררעטריעוו א‬ ‫אלט אין‬ ‫אדע‪ ,‬האט שוין געשט א‬ ‫א‪ ,‬וועמענס מעלטינג פונט איז ניאין דיגריז סענטיגר א‬ ‫אז מיק א‬ ‫פונען א‬ ‫גע פ‬ ‫פויליש פון‬ ‫אן פ‬ ‫אל שטיינער ‪ 74‬מעטער פון דעם צענטער; די טעלעפ א‬ ‫פולטשר א‬ ‫אניט פון די סע פ‬ ‫גר א‬ ‫אטור איז ‪ 240‬דיגריז‬ ‫פער א‬ ‫אן טעמ פ‬ ‫אטי א‬ ‫אניז א‬ ‫ארב א‬ ‫א‪ ,‬וועמענס ק א‬ ‫אניק א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫א דזש א‬ ‫אמעטרי א‬ ‫פט א‬ ‫קרי פ‬ ‫אז די‬ ‫אמעטערס פון דעם צענטער; און א‬ ‫ארד צו פערציק קיל א‬ ‫אדע האט שוין טש א‬ ‫סענטיגר א‬ ‫א‪ ,‬וועמענס מעלטינג פונט איז‬ ‫אשימ א‬ ‫פ געניצט אין היר א‬ ‫אך פון די גרוי ליים טיילז פון דעם טי פ‬ ‫ייבערפל א‬ ‫פע אויף‬ ‫אמ פ‬ ‫פ א‬ ‫אזן צו ‪ 550‬מעטער פון דעם צענטער ]‪ [...‬די היץ פ‬ ‫‪ 1300‬דיגריז סעלסיוס האט צעל א‬ ‫אהרענהעיט )הערסיי‪:1974 ,‬‬ ‫אבן געווען ‪ 6000‬דיגריז פ א‬ ‫אל ה א‬ ‫אל ז א‬ ‫פר א‬ ‫דער ערד און צענטער פון די פ‬ ‫)‪40) .(100‬‬

‫אז‬ ‫ארט א‬ ‫אמבע איז געווען ד א‬ ‫אמישע ב א‬ ‫אט א‬ ‫אן א‬ ‫ארונג‪ .‬א‬ ‫אנעל דערפ א‬ ‫אצי א‬ ‫א עמ א‬ ‫א איז א‬ ‫אשימ א‬ ‫דערגרייכן היר א‬ ‫אז אונדזער‬ ‫אנז‪ .‬גלויבט די אמעריקאנער מענטשן א‬ ‫אנטשט אויף יומ א‬ ‫איז געווען ערשטער ל א‬ ‫אנג און‬ ‫אנדערד ל א‬ ‫פ א‬ ‫אדערס פ‬ ‫אפן‪ .‬מיר ‪ Carefully‬לע א‬ ‫א שרעקלעך וו א‬ ‫א א‬ ‫אז א‬ ‫אוינג די נוצן פון א‬ ‫אל א‬ ‫איידער א‬ ‫אנק וועגן דעם וווילשטאנד פון אונדזער אייגן מענטשן‪ ,‬זיי האבן געגלויבט‬ ‫אז זיי ערשטער געד א‬ ‫וויסן א‬ ‫אלע טיילן פון עס‬ ‫אנווער פון לעבן אין א‬ ‫אמבע קען געשווינד סוף די מלחמה מיט ווייניקער א‬ ‫אז די ב א‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫אט און גיין דורך א‬ ‫א שט א‬ ‫אץ דעם גלויבן‪ ,‬קיין איינער קענען זען א‬ ‫אז האט נישט שוין געניצט‪ .‬טר א‬ ‫א‬ ‫ארמינג זיי פון ווי פילע מענטשן זענען געהרגעט‬ ‫אן און פיאיער‪ ,‬ינפ א‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫געגנט חרוב פ דורך די יקס פ‬ ‫א טיף ומעט )י רוזעוועלט‪64) .(367 :1963 ,‬‬ ‫אן א‬ ‫אדער ינדזשערד א‬ ‫) א‬ ‫אן‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אט פון דזש א‬ ‫א טרייווינג שט א‬ ‫אר ריבילט‪ ,‬און היאינט איז א‬ ‫א איז געווען ג א‬ ‫אשימ א‬ ‫‪.‬היר א‬ ‫א הויך קול‪:‬‬ ‫א מלאך פליענדיק אין מיטן הימל‪ ,‬און האט געשריגן מיט א‬ ‫איך געזען און געהערט א‬ ‫אסץ פון די דריי א מלאכים‬ ‫או‪ ,‬וויי‪ ,‬וויי צו די באוווינער פון דער ערד וויאיל פון די רוען טרומייט בל א‬ ‫"וו א‬ ‫אך צו געזונט" )יוחנן‪6) . (1449 :2001 ,‬‬ ‫)וואס זענען נ א‬ ‫פרעזידענט ביל קלינטאן פון די יו‬ ‫אלט‪ -‬פ‬ ‫אן‪ .‬יוחנן זעט אין ‪ ,1993‬דעמ א‬ ‫פריטייש א‬ ‫אל פליענדיק ינטער פ‬ ‫יג א‬ ‫אסער‬ ‫אלעסטינע עקסקרוסיייטינגלי און י א‬ ‫פ א‬ ‫אס די פירער פון ישראל און פ‬ ‫אג וו א‬ ‫‪ ARAFAT‬אין דעם ט א‬ ‫פט‬ ‫אז קלינטאן געזען צוקונ פ‬ ‫אג א‬ ‫אנט פון אים‪ ,‬דעם איז געווען דער ט א‬ ‫אק הענט אין פר א‬ ‫א א‬ ‫ש א‬ ‫פעטער די טעקסט פון התגלות‬ ‫אבער ש פ‬ ‫אך‪ ,‬א‬ ‫אץ נ א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫א דריי א רינגס פון טר א‬ ‫געשעענישן‪ .‬בליאיבן ד א‬ ‫אעס‪ ,‬איינער סוף פון די פינפט טרומייט און די רגע וויי אין דעם טייל‬ ‫דערמאנט בלויז צוויי וו א‬ ‫‪.‬רעפעררינג צו די צוויי עדות‬ ‫ארגן‪ .‬ניט‬ ‫א צו די צען בעט‪ ,‬פרי צו מיר‪ ,‬און מסכים דריי א אין דער מ א‬ ‫אכט איידער‪ ,‬זי האט ניט א‬ ‫די נ א‬ ‫ארויף מיין ביבל און לייענען די גאנצע בוך פון יהושע‪.‬‬ ‫פיקט א‬ ‫אפן‪ ,‬איך פ‬ ‫געקענט צו גיין צוריק צו של א‬ ‫אס‬ ‫אץ‪ ,‬וו א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫אסן מיט גילדענע טר א‬ ‫פ א‬ ‫א בלוי פ‬ ‫פייערד מיר צו שריאיבן מיין הערות און ווערינג א‬ ‫דאס ינס פ‬ ‫אץ קען‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫פ די ווענט פון יריחו‪ .‬איצט די טר א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אז יהושע האט געניצט צו שטעלן א‬ ‫רימיינדיד מיר א‬ ‫אלעסטינער )קלינטאן‪:2004 ,‬‬ ‫פ א‬ ‫אלד די קומענדיק פון שלום קען צוריקקומען יריחו צו פ‬ ‫הער א‬ ‫)‪29) .(490-491‬‬ ‫א שטערן‬ ‫אץ‪ .‬די פינפט מלאך האט געבלאזן‪ .‬איך געזען א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫די פינפט טרומייט און זעקסט טר א‬ ‫פענעד‬ ‫א פ‬ ‫א גרוב‪ .‬זי א‬ ‫פון הימל אויף דער ערד‪ .‬עס איז געגעבן די שליסל פון די דנ א‬ ‫אלן פ‬ ‫אס האט געפ פ א‬ ‫וו א‬ ‫א גרויס אויוון‪ .‬די זון און די לופט‬ ‫א רויך‪ ,‬ווי דער רויך פון א‬ ‫ארויף א‬ ‫א גרוב‪ ,‬און דער גרוב זענען א‬ ‫די דנ א‬ ‫ארקענעד וויאיל פון די רויך פון דעם גרוב‪ .‬דער רויך היישעריק געקומען אויף דער ערד‪,‬‬ ‫געווען ד א‬ ‫אנז פון דער ערד‪ .‬זיי האבן דערציילט נישט צו‬ ‫פי א‬ ‫אר פ‬ ‫אכט פון סק א‬ ‫אכט ווי די מ א‬ ‫וואס באקומען מ א‬ ‫אר מענטשן וואס האט‬ ‫אבער נ א‬ ‫אדער בוים‪ ,‬א‬ ‫אדער געוויקסן א‬ ‫אן פון דער ערד א‬ ‫אטייש א‬ ‫אטן די וועדזש א‬ ‫ש א‬ ‫אז‬ ‫אבער א‬ ‫ארדערד נישט צו טייטן א‬ ‫אט‪ .‬זיי זענען א‬ ‫אמבע פון ג א‬ ‫פל א‬ ‫אבן אויף זייער שטערנס דער פ‬ ‫ניט ה א‬ ‫אן‪ .‬אין‬ ‫פי א‬ ‫אר פ‬ ‫א סק א‬ ‫ארעס איז געווען ענלעך צו דעם ביס פון א‬ ‫אר פינף חדשים‪ .‬די צ א‬ ‫אטערן פ פ א‬ ‫די מ א‬ ‫אבער טויט וועט עלודע זיי‪ .‬די‬ ‫ארבן‪ ,‬א‬ ‫פינען עס; צו שט א‬ ‫יענע טעג מען וועט זוכן טויט און ניט גע פ‬

‫פעס ווי קרוינען פון‬ ‫אר מלחמה‪ .‬זיי האבן אין מיינונג ע פ‬ ‫פערד צוגעגרייט פ פ א‬ ‫היישעריק געקוקט ווי פ‬ ‫אר און ציין ווי‬ ‫אר איז ווי ווייבערשע ה א‬ ‫פנים‪ .‬זיין ה א‬ ‫א מענטש פ‬ ‫פנים איז געווען ווי א‬ ‫אלד‪ ,‬און זיאין פ‬ ‫ג א‬ ‫פרעסן‪ ,‬און דער געזונט פון‬ ‫אטעס פון פ‬ ‫פל א‬ ‫אסט פ‬ ‫אטעס זענען ווי ברע א‬ ‫פל א‬ ‫אסט פ‬ ‫אנס‪ .‬די ברע א‬ ‫אנדעלי א‬ ‫ד א‬ ‫אכט‪ .‬זיי האבן‬ ‫ארסעס פליסנדיק צו של א‬ ‫אץ מיט פילע ה א‬ ‫ווינגס איז געווען ווי די געזונט פון טשערי א‬ ‫אטן‬ ‫אכט צו ש א‬ ‫אס איז געווען די מ א‬ ‫אנז‪ .‬עס איז געווען די עק וו א‬ ‫פי א‬ ‫אר פ‬ ‫עקן מיט סטינגערס ווי סק א‬ ‫אמען אין העברעיש איז‬ ‫אר פינף חדשים‪ .‬האט דער מלך יאינגוס מלאך‪ ,‬וועמענס נ א‬ ‫מענטשן פ פ א‬ ‫ארט‬ ‫אלט ד א‬ ‫אנגענהיאיט‪ .‬דעמ א‬ ‫ארג א‬ ‫אן‪ .‬דער ערשטער וויי איז פ א‬ ‫אללי א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אן‪ ,‬און אין גריכיש א‬ ‫אדד א‬ ‫אב א‬ ‫א‬ ‫אעס )יוחנן‪6) .(1449 :2001 ,‬‬ ‫)קומען צוויי וו א‬

‫ארס שטערן איז די‬ ‫אלט זעט ‪ Falling‬צו ערד‪ ,‬מ א‬ ‫אן‪ .‬יוחנן דעמ א‬ ‫פריטייש א‬ ‫די פינפט טרומייט ינטער פ‬ ‫אס איז ווייל קעגן דורך‬ ‫ארמיי‪ ,‬וו א‬ ‫פלייינג זיאין טרומייט‪ ,‬טריגערינג זיין א‬ ‫אנעט פון די לאם‪ ,‬וואס איז פ‬ ‫פל א‬ ‫פ‬ ‫פון‬ ‫אנט פ‬ ‫אל איז געווען די ה א‬ ‫אמ א‬ ‫אז א‬ ‫א גרוב א‬ ‫אנט די שליסל פון די דנ א‬ ‫אציס‪ .‬ער האט צו ה א‬ ‫די נ א‬ ‫אלט געגאנגען‬ ‫אס איז דעמ א‬ ‫אמעס פון פיאיער‪ ,‬וו א‬ ‫א‪ .‬דער תהום איז גענעם טויט דורך די פל א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫לוי א‬ ‫אמבס קומענדיק פליענדיק דורך די הימל‬ ‫צו די מענטשן פון דעם לאם‪ ,‬קעגן דורך ינסענדיערי ב א‬ ‫א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫אל ער האט צווישן זיינע מענטשן די צעשטערונג פון די שט א‬ ‫פע‪ .‬דאס מ א‬ ‫א פ‬ ‫אס אין אייר א‬ ‫ש א‬ ‫אשקע משיח מיכאל‪ .‬איך ווינטשן ער זאל ניט‬ ‫אט י א‬ ‫אכט אונטער די וועט פון ג א‬ ‫א‪ ,‬געמ א‬ ‫אנעיר א‬ ‫דע דזש א‬ ‫אס איז ווייל חרוב פ דורך די‬ ‫אט‪ ,‬וו א‬ ‫אול צו דעם שט א‬ ‫אנס א‬ ‫אדער טוישן‪ ,‬קענען בלויז ק א‬ ‫אדיפיצירן‪ ,‬א‬ ‫מ א‬ ‫אלינג איר סערווייווינג באוווינער אין יעדער מעגלעך וועג‪ .‬די היישעריק‬ ‫אנס א‬ ‫אמעס פון פיאיער‪ ,‬ק א‬ ‫פל א‬ ‫אבן גרויס נומערן פון וניץ‪ .‬זיינע‬ ‫אס וועט ה א‬ ‫אפט‪ ,‬וו א‬ ‫פון זיאין לופט קר א‬ ‫א טייל פ‬ ‫אד דורך יוחנן איז א‬ ‫סייט א‬ ‫אשקע משיח‬ ‫אט י א‬ ‫אל פון ג א‬ ‫אנז‪ .‬דער סימב א‬ ‫פי א‬ ‫אר פ‬ ‫אד דורך דער נביא ווי סק א‬ ‫זעלנער זענען סייט א‬ ‫א סדר נישט‬ ‫לעבעדיק מיגועל‪ ,‬וועט זיין אויף די שטערנס פון זיינע אנהענגערס‪ .‬יוחנן אויך הערט א‬ ‫אמען אויף די לאם און בראזיל איז‬ ‫אר פינף חדשים‪ ,‬די לידינג נ א‬ ‫אדער צעשטערן די ערד פ פ א‬ ‫צו טייטן א‬ ‫אקטיווע‬ ‫אן א‬ ‫אז די מרידה פון לוסיפער צו ‪ 200,000‬יאר צוריק גענומען א‬ ‫אן א‬ ‫אדד א‬ ‫אב א‬ ‫א‪ .‬א‬ ‫געהערט ד א‬

‫אטיוו טייל פון די מרידה‬ ‫אר די יגזעקי א‬ ‫ארטלעך פ פ א‬ ‫אנטוו א‬ ‫אר א‬ ‫אלט און פ א‬ ‫טייל אין די מרידה און זינט דעמ א‬ ‫א‪ ,‬מיט בעערעך איבער‬ ‫אלל א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אמען איז א‬ ‫אץ מרידה‪ .‬זיין אנדערע נ א‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫פון לוסיפער צו ‪ 37‬פ‬ ‫אר ‪ 200‬פון‬ ‫פע און אזיע‪ .‬ביז וועגן די י א‬ ‫א פ‬ ‫אט אין אייר א‬ ‫‪ 2800‬יאר צוריק‪ ,‬עס איז געווען געדינט ווי ג א‬ ‫אקומען דורך קריסטנטום אין די געגנטן‪.‬‬ ‫פגיין זיאין קולט ב א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אך ‪ Falling‬אין א‬ ‫אונדזער טקופע‪ .‬נ א‬ ‫אל ביל קלינטאן‪.‬‬ ‫ארט און מודיע דורך יג א‬ ‫דאס איז דער ערשטער סייטינג ד א‬ ‫אלדען מזבח‬ ‫פון די ג א‬ ‫פיר ווינקלען פ‬ ‫א קול פון די פ‬ ‫די זעקסט מלאך האט געבלאזן‪ .‬איך געהערט א‬ ‫פר‪" ,‬מעלדונג די פיר‬ ‫אס האט שו פ‬ ‫אט‪ .‬דער קול האט געזאגט צו די זעקסט מלאך וו א‬ ‫אר ג א‬ ‫אס איז פ פ א‬ ‫וו א‬ ‫אטעס‪ ".‬די פיר מלאכים‪ ,‬וואס זענען צוגעגרייט‬ ‫מלאכים וואס זענען געבונדן אין די גרויס טיאיך עופר א‬ ‫א דריט פון מענטשהיאיט‪ .‬די‬ ‫אר צו טייטן א‬ ‫אג‪ ,‬חודש און י א‬ ‫אסעד דעם ט א‬ ‫א שעה זענען רעלע א‬ ‫אר א‬ ‫פפ א‬ ‫ארמיי נומער פון רייטער איז ‪ .200,000,000‬איך געהערט די נומער פון זיי‪ .‬אין דער זעאונג איך‬ ‫א‬ ‫אסינט און געל ווי‬ ‫אטעס רויט ווי פיאיער‪ ,‬בלוי ווי כיי א‬ ‫פל א‬ ‫אסט פ‬ ‫פערד און רידערס‪ .‬זיי האבן ברע א‬ ‫געזען די פ‬ ‫פ‪ .‬פון זייערע מיילער זיינען פיאיער און רויך און‬ ‫אנס 'קע פ‬ ‫פערד זענען ווי לי א‬ ‫פון די פ‬ ‫פ פ‬ ‫שוועבל‪ .‬די קע פ‬ ‫שוועבל‪ .‬א דריט פון מענטשהיאיט אומגעקומען וויאיל פון די דריי א מכות‪ ,‬ניימלי פיאיער‪ ,‬רויך און שוועבל‬ ‫פערד אין די מויל און עק‪ .‬די עקן זענען ווי סנייקס;‬ ‫אכט פון די פ‬ ‫פערד מויל‪ .‬די מ א‬ ‫אז געקומען פון די פ‬ ‫א‬ ‫אטן‪.‬‬ ‫פש א‬ ‫א פ‬ ‫האט ק א‬ ‫אלט תשובה פון די‬ ‫פילו דעמ א‬ ‫א פ‬ ‫ארבן אין די מכות‪ ,‬א‬ ‫די מנוחה פון מענטשהיאיט‪ ,‬די וואס האט נישט שט א‬ ‫אלד און זילבער‪,‬‬ ‫פון ג א‬ ‫פגעטער פ‬ ‫א פ‬ ‫פינג גייסטער‪ ,‬א‬ ‫ארשי פ‬ ‫אלטן וו א‬ ‫ארבעט זיי האבן‪ .‬זיי האט ניט ה א‬ ‫א‬ ‫אדער גיין‪ .‬האט ניט תשובה פון זייער‬ ‫אדער הערן א‬ ‫אס קענען ניט זען א‬ ‫אלץ וו א‬ ‫אנדז‪ ,‬שטיין און ה א‬ ‫בר א‬ ‫אגיש‪ ,‬זייער זנוס און זייער טהעפץ )יוחנן‪(6) .(1449 :2001 ,‬‬ ‫רציחה‪ ,‬זייער מ א‬ ‫אז‬ ‫א קול א‬ ‫אטער( געבלאזן זיאין טרומייט; הערן יוחנן א‬ ‫ארדזש בוש )פ פ א‬ ‫ווען די זעקסט מלאך דזש א‬ ‫אל‬ ‫אלדען מזבח איידער ז א‬ ‫אשקע‪ ,‬די ג א‬ ‫אט י א‬ ‫אלדען מזבח איידער ג א‬ ‫פון די ג א‬ ‫פיר עקן פ‬ ‫פון די פ‬ ‫געקומען פ‬ ‫אטער מענטשן‬ ‫פ א‬ ‫אסקינג צו פ‬ ‫אז יוחנן געהערט א‬ ‫פעלקער(‪ ,‬און די קול א‬ ‫אראייניקטע פ‬ ‫זיין די יו‪.‬ען‪) .‬פ פ א‬ ‫אר‪ ,‬געוועזענער‬ ‫פערעז דע קועלל א‬ ‫אוויער פ‬ ‫אטעס ‪ .‬עס מוזן זיין כ א‬ ‫פט דורך די טיאיך עופר א‬ ‫א פ‬ ‫טר א‬ ‫אס איז געווען ינוויידיד דורך‬ ‫אפריאיונג פון קוווייט‪ ,‬וו א‬ ‫אסן די ב א‬ ‫אשל א‬ ‫אס ב א‬ ‫פרעזידענט פון די יו‪.‬ען‪ ,.‬וו א‬ ‫פ‬ ‫אם כוסיין‪ .‬די נומער פון מענטשן האט נישט געווען אין‬ ‫אד א‬ ‫פעלן פון ס א‬ ‫א פ‬ ‫פס אונטער די ב א‬ ‫אקי טרו פ‬ ‫יר א‬ ‫אר‬ ‫א ‪ AIRCRAFT‬טרעגער‪ ,‬פ פ א‬ ‫אוועגונג ין א‬ ‫אבן געזען די ב א‬ ‫ארמיי ‪ .200,000,000‬יוחנן מוזן ה א‬ ‫דער א‬ ‫ארבן‪.‬‬ ‫פס נוצן די רויט‪ ,‬בלוי און געל פ פ א‬ ‫אנדינגז די שי פ‬ ‫אפפס און ל א‬ ‫אקע א‬ ‫בלויז די סיילערז וואס פירן ט א‬ ‫אם‪.‬‬ ‫אד א‬ ‫ארמיי פון ס א‬ ‫אז חרוב פ די א‬ ‫אמבס א‬ ‫אס גענומען צו די ב א‬ ‫פערד זענען ‪ AIRCRAFT‬וו א‬ ‫אטיד פ‬ ‫פ א‬ ‫די ס פ‬ ‫אט די‬ ‫אן צו ג א‬ ‫אנווערזש א‬ ‫אר און זיאין ניט ק א‬ ‫אסטוו א‬ ‫פ א‬ ‫אפעלקערונג פ‬ ‫אקי ב א‬ ‫אך יוחנן רעדט פון דער יר א‬ ‫נ א‬ ‫אדויערן‪.‬‬ ‫אן און זיאין ניט ב א‬ ‫אד א‬ ‫אטער און זיאין זון ‪ Creator‬משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אייביק פ פ א‬ ‫פ פון‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אלדיק מלאך קומען א‬ ‫ארעס פון די קהילה קריגערישע‪ .‬איך געזען אן אנדערן גוו א‬ ‫די צ א‬ ‫פנים איז געווען ווי די‬ ‫פ געטראגן די רעגנבויגן‪ ,‬זיין פ‬ ‫א פ‬ ‫אלקן‪ .‬אויף די מיטנ ק א‬ ‫א וו א‬ ‫הימל‪ ,‬אנגעטאן מיט א‬ ‫א ביסל בוך עפענען‪ .‬ער לייגן זיין‬ ‫אנט א‬ ‫פילערז פון פיאיער‪ .‬ער האט אין זיין ה א‬ ‫זון און זיין לעגס ווי פ‬

‫א‬ ‫אלדיק קול ווי א‬ ‫א גוו א‬ ‫פיס אויף דער ערד‪ ,‬און געשריגן מיט א‬ ‫פיס אויף די ים און זיין לינקס פ‬ ‫רעכט פ‬ ‫א קול פון‬ ‫אבער איך געהערט א‬ ‫אלט שריאיבן‪ ,‬א‬ ‫אנג‪ ,‬איך וו א‬ ‫אך געשריגן‪ ,‬די זיבן דונערן ר א‬ ‫ארינג לייב‪ .‬נ א‬ ‫ר א‬ ‫אלט דער‬ ‫אטערד און שריאיבן זיי ניט‪ ".‬דעמ א‬ ‫אס די זיבן דונערן א‬ ‫אלטן סוד וו א‬ ‫הימל זאגן צו מיר‪ " :‬ה א‬ ‫אנט צו הימל‬ ‫מלאך איך האט געזען שטייענדיק אויף דער ים און ערד‪ ,‬האט זיאין רעכט ה א‬ ‫אלץ אין עס‪ ,‬די ערד און‬ ‫אר אלץ און אלץ‪ ,‬וואס ‪ Created‬הימל און א‬ ‫געשוואוירן ביי אים וואס לעבן פ פ א‬ ‫אלטן! אין די טעג ווען‬ ‫ארה א‬ ‫אלץ אין עס‪" :‬עס וועט זיין ניט מער פ א‬ ‫אס איז דערין‪ ,‬דער ים און א‬ ‫אלע וו א‬ ‫א‬ ‫ארויף די מיסטעריע‬ ‫פר‪ ,‬וועט טרעפן א‬ ‫פ שו פ‬ ‫א פ‬ ‫געהער דער קול פון דער זיבעטער מלאך‪ ,‬ווען ער קל א‬ ‫אט‪ ,‬ער מודיע צו זיאין קנעכט די נביאים‪" .‬‬ ‫פון ג א‬ ‫דער קול איך האט געהערט פון הימל גערעדט צו מיר ווידער‪" :‬גיי נעמען די ביסל בוך עפענען די‬ ‫אנט‪ ,‬וואס איז אויף דעם ים און די ערד‪ ".‬איך געגאנגען צו דעם מלאך און געבעטן מיר‬ ‫מלאך ס ה א‬ ‫אבער אין דיין‬ ‫די ביסל בוך‪ .‬ער דערציילט מיר‪" :‬נעמען און עסן‪ .‬עס וועט זיין ביטער צו קיצער‪ ,‬א‬ ‫אנט און געגעסן‬ ‫פון דער מלאך ס ה א‬ ‫אניק‪ " .‬איך גענומען די ביסל בוך פ‬ ‫מויל עס וועט זיין זיס ווי ה א‬ ‫אגן איז געמאכט‬ ‫אוד‪ ,‬מיין מ א‬ ‫אל א‬ ‫אבער ווען איך סוו א‬ ‫אניק א‬ ‫עס‪ .‬אין מיין מויל עס איז געווען זיס ווי ה א‬ ‫פעלקער‪ ,‬אומות‪,‬‬ ‫אס מוזן נביאות ווידער וועגן פילע פ‬ ‫אלט‪ " :‬וו א‬ ‫ביטער‪ .‬זיי דערציילט מיר דעמ א‬ ‫אכן און מלכים" )יוחנן‪(6) .(1449-1450 :2001 ,‬‬ ‫פר א‬ ‫ש פ‬ ‫אלדיק מלאך‬ ‫אן שוין גוו א‬ ‫ארעס פון דער קהילה קריגערישע‪ .‬יוחנן זעט א‬ ‫אן פון די צ א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אס איז די זעלבע מענטש פון די‬ ‫אלקן‪ ,‬ד א‬ ‫א וו א‬ ‫פון הימל אין די מלחמה‪ ,‬אנגעטאן מיט א‬ ‫דעססענדינג פ‬ ‫אר די רעגנבויגן‬ ‫פ וו א‬ ‫א פ‬ ‫פנים ווי זון אויף זיין ק א‬ ‫א פ‬ ‫פינפט טרומייט‪ ,‬די לאם‪ .‬יוחנן באשרייבט עס ווי ווייל א‬ ‫אווי‪ ,‬די‬ ‫אס איז‪ ,‬דעם איז דיין נ א‬ ‫פיס אויף די ים‪ ,‬וו א‬ ‫פילערז פון פיאיער‪ ,‬שטעלן זיאין רעכט פ‬ ‫און לעגס ווי פ‬ ‫א‬ ‫ארמיי‪ .‬איך איז געווען האלטן א‬ ‫אנד א‬ ‫אל פון זייער ל א‬ ‫אנטר א‬ ‫פיס אויף דער ערד עס מיטל ק א‬ ‫לינקס פ‬ ‫אקטערין פון התגלות‪ .‬ווו זענען די התגלות וועגן די‬ ‫אן פון די ד א‬ ‫פריטייש א‬ ‫קליין ביכל‪ ,‬ד" ה זייער ינטער פ‬ ‫א בוך פון‬ ‫אבן א‬ ‫אל ה א‬ ‫אס ז א‬ ‫אצי פירער‪ ,‬וו א‬ ‫פן דעם נ א‬ ‫אלש נביא גערו פ‬ ‫אקס קעגן די פ א‬ ‫אס ל א‬ ‫מלחמה‪ ,‬וו א‬ ‫ארעם‪ .‬דעריבער די לאם איצט‬ ‫א ליגנער געשריבן פ א‬ ‫אבער א‬ ‫אקטערין‪ ,‬א‬ ‫אן פון דעם ד א‬ ‫פריטייש א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אן‪ ,‬לאם‪,‬‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫ארג א‬ ‫אס זענען רוזעוועלט‪ ,‬וו א‬ ‫אנד וו א‬ ‫צום הימל‪ ,‬און די זיבן דונערן ל א‬ ‫א קול פון הימל‪ ,‬טעלינג אים נישט צו‬ ‫אלט הערט א‬ ‫אנד‪ .‬יוחנן דעמ א‬ ‫פ א‬ ‫אן ריס פ‬ ‫אדיסע א‬ ‫א א‬ ‫קוסט און די ל א‬ ‫אס אויך מיטל‬ ‫א וו א‬ ‫אנט צום הימל ד א‬ ‫אס די דונערן גערעדט‪ .‬דעריבער די לאם רייזיז זיין ה א‬ ‫שריאיבן וו א‬ ‫אשקע משיח‬ ‫אט י א‬ ‫אלט שווערן דורך אונדזער האר ג א‬ ‫אפט‪ .‬דעמ א‬ ‫אל איבער זיאין לופט קר א‬ ‫אנטר א‬ ‫ק א‬ ‫אטור פון דער ערד‪,‬‬ ‫אנז אין אונדזער לעבן‪ ,‬אין אונדזער נ א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אז כ א‬ ‫אלץ א‬ ‫פער פון א‬ ‫א פ‬ ‫מיכאל דער ש א‬ ‫אף מקיים די לעצט‬ ‫פלייינג דער זיבעטער מלאך פון לאאדיקיע‪ ,‬לעס א‬ ‫אס אין די טעג ווען פ‬ ‫וו א‬ ‫מיסטעריע מודיע דעם התגלות‪.‬‬ ‫פון הימל‪ ,‬דערציילט אים צו נעמען די ביסל בוך פון התגלות‬ ‫אז יוחנן געהערט פ‬ ‫און די קול א‬ ‫אנט און ער טוט עס און לייענט עס ווייל אין דיין‬ ‫אקטערין פון די לאם ס ה א‬ ‫אן פון די ד א‬ ‫פריטייש א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אלט עס איז געווען האט געזאגט צו יוחנן צו‬ ‫אגן‪ .‬דעמ א‬ ‫אניק און ביטער אין זיין מ א‬ ‫מויל זיס ווי ה א‬ ‫אכן‪.‬‬ ‫פר א‬ ‫אר פילע מענטשן‪ ,‬אומות און ש פ‬ ‫נביאות וועגן די בוך פ פ א‬

‫א שטעקן‪ ,‬און‬ ‫אר צו מעסטן‪ ,‬ענלעך צו א‬ ‫אר א‬ ‫אנט פון די היכל‪ .‬איך איז געווען געגעבן א‬ ‫די מעזשערמ א‬ ‫אט‪ ,‬דער מזבח און די וואס זענען‬ ‫איז געווען דערציילט‪" :‬שטיי און מעסטן די המקדש פון ג א‬ ‫אס‬ ‫אן ניט מ א‬ ‫אזן אים אויס און ט א‬ ‫ארד פון די היכל‪ ,‬ל א‬ ‫ארטי א‬ ‫אר די פונדרויסנדיק ק א‬ ‫פינג אים‪ .‬ווי פ פ א‬ ‫ארשי פ‬ ‫וו א‬ ‫אר‬ ‫אט פ פ א‬ ‫אס וועט צעטרעטן די הייליקע שט א‬ ‫עס‪ ,‬וויאיל עס איז געווען איבערגעגעבן צו די אומות וו א‬ ‫‪ 42‬חדשים‪.‬‬ ‫די צוויי עדות‪ .‬איך שיקן מיין צוויי עדות צו נביאות טויזנט צוויי הונדערט און זעכציק טעג‪ ,‬אנגעטאן‬ ‫אסלינע ביימער און די צוויי מנורות שטייענדיק‬ ‫אל קליידער‪ " .‬זיי זענען די צוויי מ א‬ ‫פעניטענטי א‬ ‫אין פ‬ ‫אז‬ ‫אטן זיי‪ ,‬פיאיער קומט אויס פון זיאין מויל א‬ ‫איידער די האר פון די ערד‪ .‬אויב ווער עס יז וויל צו ש א‬ ‫אטן‪.‬‬ ‫אן זיי ש א‬ ‫ארבן יענע וואס ווילן צו ט א‬ ‫אססימקווע מוזן שט א‬ ‫אוערז זייער שונאים‪ .‬טאקע‪ ,‬עס איז א‬ ‫דיוו א‬ ‫אד‪ .‬און זיי‬ ‫א א‬ ‫אפעטה א‬ ‫פר א‬ ‫אס זיין פ‬ ‫אלן בעש א‬ ‫אזוי רעגן טוט ניט פ א‬ ‫אכן הימל‪ ,‬א‬ ‫ארמ א‬ ‫אכט צו פ א‬ ‫אבן מ א‬ ‫זיי ה א‬ ‫פט‬ ‫א פ‬ ‫אגן ווי א‬ ‫פל א‬ ‫אגן די ערד מיט יעדער מין פון פ‬ ‫אכט איבער וואסערן צו קומען בלוט און של א‬ ‫אבן מ א‬ ‫ה א‬ ‫פון דער תהום‬ ‫ארויף פ‬ ‫אס קומט א‬ ‫ארטיק געבן זייער עדות‪ ,‬די חיה וו א‬ ‫אבן פ א‬ ‫ווי זיי ווינטשן‪ .‬ווען זיי ה א‬ ‫אס פון‬ ‫אוזד אין די ג א‬ ‫פ א‬ ‫אסיז וועט זיין יקס פ‬ ‫ארק א‬ ‫אקומען און טייטן זייער ק א‬ ‫אלן זיי‪ .‬זיי וועט ב א‬ ‫אפ א‬ ‫וועט ב א‬ ‫פן סדום און מצרים‪ ,‬ווו אויך אונדזער האר איז‬ ‫אלי איז גערו פ‬ ‫אליק א‬ ‫אז סימב א‬ ‫אט א‬ ‫די גרויס שט א‬ ‫פעלקער‪ ,‬שבטים‪ ,‬לשונות און‬ ‫ארשידן פ‬ ‫אלב טעג‪ ,‬מענטשן פון פ א‬ ‫אה א‬ ‫געקרייציקט געווארן‪ .‬דריי און א‬ ‫אומות וועט זען די ללבער און נישט ערלויבט צו זיין בעריד‪ .‬די באוווינער פון דער ערד וועט‬ ‫אטולירן און געבן יעדער אנדערע מתנות‪ ,‬וויאיל די צוויי נביאים זענען געווען‬ ‫פקוועלן דעריבער גר א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫אטעם פון לעבן געקומען‬ ‫א א‬ ‫אלב טעג א‬ ‫אה א‬ ‫אך דריי א און א‬ ‫אטערן צו די באוווינער פון דער ערד‪ .‬נ א‬ ‫אמ א‬ ‫א‬ ‫אלטן‬ ‫אלדיק שרעק גענומען ה א‬ ‫אט‪ ,‬אריינגעדרונגען זיי און געמאכט זיי צו בליאיבן שטייענדיק‪ .‬גוו א‬ ‫פון ג א‬ ‫פ‬ ‫א הויך קול פון הימל און געזאגט צו זיי‪,‬‬ ‫אקט‪ .‬דעריבער זיי געהערט א‬ ‫פון די וואס האבן געזען די פ א‬ ‫אלקן‪ ,‬און זייערע שונאים געזען זיי העכערונג‪.‬‬ ‫א וו א‬ ‫ארויף צו הימל אין א‬ ‫א‪ ".‬זיי זענען א‬ ‫ארויף ד א‬ ‫"קום א‬ ‫פסט און‬ ‫א פ‬ ‫אל א‬ ‫אט ק א‬ ‫א גרויס ערדציטערניש‪ .‬א צענט פון די שט א‬ ‫אל עס איז געווען א‬ ‫אז מ א‬ ‫אין א‬ ‫אנט און געגעבן כבוד צו‬ ‫אמייזמ א‬ ‫אנגעפילט מיט א‬ ‫געשטארבן זיבן טויזנט מענטשן‪ .‬די רוען זענען א‬ ‫אט פון הימל‪.‬‬ ‫דעם ג א‬ ‫אלד קומט די דריט )יוחנן‪(6) .(1450-1451 :2001 ,‬‬ ‫אבער זע‪ ,‬ב א‬ ‫ארט‪ ,‬א‬ ‫די רגע זענען ד א‬ ‫אלט געגעבן צו‬ ‫אנט פון די היכל און די צוויי עדות‪ .‬און דעמ א‬ ‫אן פון די מעזשערמ א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אשקע המשיח מיכאל אין ירושלים‪ .‬זאגט‬ ‫א שטעקן צו מעסטן די המקדש פון אונדזער האר י א‬ ‫יוחנן א‬ ‫א ישראל און‬ ‫אר ‪ 42‬חדשים וועט צעטרעטן די אומות אין ירושלים קענען זיין א‬ ‫יוחנן וויל פ פ א‬ ‫אנג עס וועט לעצטע‬ ‫אדער ווי ל א‬ ‫אזיע א‬ ‫אצי ינוו א‬ ‫אר די נ א‬ ‫אזיע געמאכט פ פ א‬ ‫אלעסטינע געמאכט ינוו א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אלב‪.‬‬ ‫אה א‬ ‫אצי געוועלטיקונג אין דער רוס ארץ דריי א און א‬ ‫נ א‬ ‫א‬ ‫אן ד א‬ ‫אלעסטיני א‬ ‫פ א‬ ‫א פירער פון ישראל און פירער פון די פ‬ ‫אשקע איז א‬ ‫די צוויי עדות פון אונדזער האר י א‬ ‫פעלקער לעבעדיק אין‬ ‫אדערס די צוויי פ‬ ‫אדער צוויי לע א‬ ‫אטן א‬ ‫אר די עקזיסטענץ פון צוויי שט א‬ ‫איז קל א‬ ‫אדערס‪ ,‬ד"ה די‬ ‫אכט פון די צוויי לע א‬ ‫אלט יוחנן רעדט פון די מ א‬ ‫אנפליקט אין דער געגנט‪ .‬דעמ א‬ ‫ק א‬ ‫א‬ ‫אצי ווירע און זיין טויט און ויסשטעלן פון די ללבער אין א‬ ‫קעגנשטעל געגרינדעט דורך זיי קעגן די נ א‬

‫פן סדום און מצרים‪ ,‬ניימלי ירושלים ווו אונדזער האר‬ ‫אלי גערו פ‬ ‫אוו א‬ ‫פיריטש א‬ ‫אט ס פ‬ ‫אדר א‬ ‫אט קוו א‬ ‫שט א‬ ‫אלב‬ ‫אה א‬ ‫אך דריי א און א‬ ‫אטעווען פון די ללבער נ א‬ ‫א מעגלעך ר א‬ ‫אשקע המשיח איז טויט‪ .‬און געמאלדן א‬ ‫י א‬ ‫פט‬ ‫א הוי פ‬ ‫אלט געגאנגען אויף א‬ ‫אט‪ ,‬דעמ א‬ ‫אדר א‬ ‫טעג פון ויסשטעלן פון ללבער אין דעם ציבור קוו א‬ ‫ערדציטערניש אין‬ ‫אלט געהאלטן ביים שטארבן זיבן טויזנט מענטשן‪ .‬סערווייווערז געבן כבוד צו דעם‬ ‫ירושלים‪ ,‬דעמ א‬ ‫אשקע משיח מיכאל‪.‬‬ ‫פון הימל י א‬ ‫אט פ‬ ‫ג א‬ ‫אדלער ביל קלינטאן‪.‬‬ ‫אלט דער א‬ ‫א פריער דעמ א‬ ‫א איז די צווייט מודיע ד א‬ ‫ד א‬ ‫אבן געהערט‬ ‫אונסיז די מלכות‪ .‬דער זיבעטער מלאך האט געבלאזן‪ .‬זיי ה א‬ ‫אנ א‬ ‫דער זיבעטער טרומייט א‬ ‫אכט צו הערשן איבער די וועלט איצט געהערט צו אונדזער‬ ‫הויך קולות אין הימל געזאגט‪" ,‬די מ א‬ ‫אלע אויף אייביק‪ ,‬און אלץ‪" .‬‬ ‫האר און זיאין המשיח‪ .‬ער וועט מעמש א‬ ‫פ מיט זייערע‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אקן א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫אט‪ ,‬א‬ ‫אר ג א‬ ‫און די און צוואנציק זקנים‪ ,‬וואס זיצן אויף זייער טראנען פ פ א‬ ‫אט אלמעכטיקער‪ ,‬וואס איז און‬ ‫אנקען איר‪ ,‬האר ג א‬ ‫אגן‪" :‬מיר ד א‬ ‫אזוי צו ז א‬ ‫אט‪ ,‬א‬ ‫פנימער און געבוקט ג א‬ ‫פ‬ ‫אקומען געהאלטן דורך די‬ ‫אכט און האט איך ב א‬ ‫אבן גענומען דיין גרויס מ א‬ ‫וואס איז געווען וויאיל איר ה א‬ ‫פט די‬ ‫כעס‪ ,‬די ציאיט פון ווייל געמש פ‬ ‫אבער האט קומען דיין פ‬ ‫אמעריקאנער‪ .‬די אומות האבן בייז‪ ,‬א‬ ‫אמען‪ ,‬קליין און‬ ‫טויט‪ ,‬צו געבן שכר צו דיינע קנעכט‪ ,‬די נביאים‪ ,‬הייליקע און יענע וואס מורא דיין נ א‬ ‫גרויס‪ ,‬און צו צעשטערן יענע וואס צעשטערן די ערד‪" .‬‬ ‫אשיז בליץ‪ ,‬דונער‪,‬‬ ‫אט אין הימל‪ .‬עס זענען קר א‬ ‫פל פון ג א‬ ‫פענעד דעם טעמ פ‬ ‫א פ‬ ‫אלט א‬ ‫דעמ א‬ ‫אגל שטורעם )יוחנן‪(6) .(1451 :2001 ,‬‬ ‫ארק ה א‬ ‫ערדציטערניש און שט א‬ ‫אך וועלט מלחמה ווו‪.‬‬ ‫אן קירך טויזנט יאר נ א‬ ‫אדיסע א‬ ‫א א‬ ‫זיבעט מיליטעריש טרומייט גערירט דורך די ל א‬ ‫אס‬ ‫אלע וו א‬ ‫ארן צו די הימלען האט אין לעצטע א‬ ‫אלדיק מלאך בשעת געשוו א‬ ‫אז די גוו א‬ ‫אן רופן א‬ ‫ארי א‬ ‫די קל א‬ ‫אלע מענטשן‪ .‬די צוואנציק‬ ‫פון א‬ ‫אר די אויגן פ‬ ‫אלט זיין פ פ א‬ ‫אשקע משיח מיכאל‪ ,‬האט טרעפן וו א‬ ‫די האר י א‬ ‫אשקע משיח מיכאל‪,‬‬ ‫פנים צו דער ערד‪ ,‬צו דינען די העכסטע האר י א‬ ‫אקן מיט זיין פ‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫זקנים וואס א‬ ‫אמער‪.‬‬ ‫זענען די פון די רעכט‪ Chamberlain ,‬און ה א‬ ‫אוטוס‪.‬‬ ‫פל א‬ ‫אטלע‪ ,‬פ‬ ‫אריסט א‬ ‫פעריקלעס‪ ,‬אברהם‪ ,‬א‬ ‫און דיין לינקס‪ ,‬משה‪ ,‬יהושע‪ ,‬פ‬ ‫א פרוי אנגעטאן מיט די זון‪ ,‬מיט די‬ ‫א גרויס צייכן‪ :‬א‬ ‫די פרוי און די שלאנג‪ .‬עס ארויס אין דער הימל א‬ ‫א קרוין פון צוועלף שטערן‪.‬‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פיס‪ ,‬און אויף איר ק א‬ ‫לבנה אונטער איר פ‬ ‫ארצייכן‬ ‫פיאין צו געבן געבורט‪ .‬און אן אנדער וו א‬ ‫אנגער און געשריגן אויס אין ‪ ,travail‬פ‬ ‫זי איז געווען שוו א‬ ‫פ און צען הערנער‪ ,‬און זיבן‬ ‫א פ‬ ‫אטעטיש‪-‬בונט שלאנג‪ ,‬מיט זיבן ק א‬ ‫פ א‬ ‫א גרויס פ‬ ‫ארויס אין הימל‪ :‬א‬ ‫אוינג זיי צו דער ערד‪.‬‬ ‫פט א דריט פון די שטערן טר א‬ ‫פ‪ .‬די עק פון דעם הימל סווע פ‬ ‫קרוינען אויף די קע פ‬ ‫אר די פרוי וואס איז געווען צו געבן געבורט צו פרעסן די קינד ווען זי האט‬ ‫די שלאנג געשטאנען פ פ א‬ ‫פרעסן‪.‬‬ ‫א רוט פון פ‬ ‫אלע די אומות מיט א‬ ‫א זון‪ ,‬וואס וועט הערשן א‬ ‫געבורט‪ .‬די פרוי האט געבורט צו א‬ ‫פן אין די‬ ‫א פ‬ ‫אנטל א‬ ‫אן‪ .‬די פרוי איז א‬ ‫אט און צו זיין טר א‬ ‫ארויף צו ג א‬ ‫אט א‬ ‫אבער דער קינד איז געווען ק א‬ ‫ארמען איר טויזנט צוויי הונדערט טעג‪.‬‬ ‫אט צו ק א‬ ‫אץ צוגעגרייט דורך ג א‬ ‫פל א‬ ‫א פ‬ ‫מדבר‪ ,‬ווו עס איז געווען א‬

‫אלטן קעגן די שלאנג‪ .‬די‬ ‫און עס איז געווען מלחמה אין הימל‪ :‬מיכאל און זיינע מלאכים געה א‬ ‫ארט‬ ‫אבער זיי זענען ‪ ,defeated‬און עס איז קיין א‬ ‫אלטן צוזאמען מיט זיינע מלאכים‪ ,‬א‬ ‫שלאנג אויך געה א‬ ‫פן דעם שטן און ששטן‪ ,‬וואס‬ ‫אט גערו פ‬ ‫אנג ה א‬ ‫אר זיי אין הימל‪ .‬די גרויס שלאנג‪ ,‬די אלטע של א‬ ‫פפ א‬ ‫אלט אויס אין דער ערד‪ ,‬מיט זיינע מלאכים‪.‬‬ ‫סעדוסעס די גאנצע וועלט‪ ,‬איז געווען געשט א‬ ‫א הויך קול אין הימל‪ ,‬און געזאגט‪" ,‬איז געהאלטן איצט די ישועה און די‬ ‫אלט איך געהערט א‬ ‫דעמ א‬ ‫און אויס די‬ ‫אריטעט פון זיאין משיח‪ ,‬וויאיל עס איז געווען טר א‬ ‫אט און די אויט א‬ ‫אכט און די מלכות פון ג א‬ ‫מ א‬ ‫אט‪ .‬זיי‬ ‫אכט איידער פון אונדזער ג א‬ ‫אג און נ א‬ ‫אקיוזיז זיי ט א‬ ‫אקקוסער פון אונדזער ברידער‪ ,‬וואס א‬ ‫א‬ ‫אכט‬ ‫אר א‬ ‫אר זיי פ פ א‬ ‫ארט פון זייער עדות‪ ,‬פ פ א‬ ‫אוווערקיים אים דורך די בלוט פון די לאם און דורך דעם וו א‬ ‫א‬ ‫אלט די ערד און די‬ ‫אלע זיאין באוווינער‪ .‬אבער דעמ א‬ ‫א הימל און א‬ ‫פקוועלן א‬ ‫א פ‬ ‫אזוי א‬ ‫זייער לעבן ביז טויט‪ .‬א‬ ‫אז זיאין ציאיט איז‬ ‫אענט צו איר‪ ,‬האט גרויס גרימצארן‪ ,‬ווייסט א‬ ‫פ צו נ א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫ים‪ ,‬וויאיל דער שטן איז קומען א‬ ‫קורץ‪" .‬‬ ‫אלט אויס אין דער ערד‪ ,‬האט ער אנגעהויבן צו‬ ‫ווען די שלאנג האט געזען‪ ,‬אז ער האט שוין געשט א‬ ‫א גרויס‬ ‫פון א‬ ‫פליגלען פ‬ ‫א זון‪ .‬אבער די פרוי איז געגעבן די צוויי פ‬ ‫אכגיין די פרוי וואס האט געבורט צו א‬ ‫נ א‬ ‫אל‪,‬‬ ‫אמ א‬ ‫א ציאיט‪ ,‬צייטן און העלפט א‬ ‫אר א‬ ‫פיטערט פ פ א‬ ‫אדלער צו פליען צו דער מדבר‪ ,‬ווו עס איז גע פ‬ ‫א‬ ‫אסער‪,‬‬ ‫ארט פון טיאיך פון וו א‬ ‫אס א‬ ‫אך די פרוי א‬ ‫אמיטעד נ א‬ ‫אנג וו א‬ ‫אנג‪ .‬אזוי די של א‬ ‫אויס פון דערזען פון די של א‬ ‫פענעד איר מויל‬ ‫א פ‬ ‫אונסטרים‪ .‬אבער די ערד געקומען צו דער הילף פון ווייבער‪ .‬זי א‬ ‫פט ד א‬ ‫צו זיאין סווע פ‬ ‫אמיטעד‪ .‬די שלאנג איז געווען ינריידזשד מיט‬ ‫אס די שלאנג האט וו א‬ ‫ארויף די מבול וו א‬ ‫אוד א‬ ‫אל א‬ ‫און סוו א‬ ‫אלטן די מצוות פון‬ ‫אס ה א‬ ‫אכן מלחמה מיט די רעשט פון איר זוימען‪ ,‬וו א‬ ‫די פרוי און געגאנגען צו מ א‬ ‫אבן די עדות פון יוזל‪ .‬די שלאנג געשטאנען אויף די ברעג פון דער ים )יוחנן‪:2001 ,‬‬ ‫אט און ה א‬ ‫ג א‬ ‫‪(6) .(1451-1452‬‬ ‫אן פון די פרוי און די שלאנג‪ .‬דער טעקסט געשריבן דורך יוחנן‪ ,‬אויף די שלאנג ששטן‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אר פון דייטשלאנד און מלך‬ ‫פער א‬ ‫אללערן‪ ,‬עמ פ‬ ‫אהענז א‬ ‫אלבערט וו פון ה א‬ ‫אר א‬ ‫‪ Frederick‬וויליאם וויקט א‬ ‫א‬ ‫אשריאיבונג פון א‬ ‫א‪ .‬אין דער ציאיט פון דער ערשטער וועלט מלחמה‪ .‬עס הייבט מיט די ב א‬ ‫פרוססי א‬ ‫פון פ‬ ‫א פון‬ ‫ארי א‬ ‫כה וויקט א‬ ‫אכטער פון מל פ‬ ‫אנגער פרוי צו געבן געבורט‪ ,‬זיין ווייב און זיין מוטער די ט א‬ ‫שוו א‬ ‫א ביסל שעה‪,‬‬ ‫אטיק‪ ,‬עס גענומען א‬ ‫אבלעמ א‬ ‫פר א‬ ‫אס איז געווען פ‬ ‫ארבעט וו א‬ ‫אנד‪ .‬זי געגאנגען אין א‬ ‫ענגל א‬ ‫אן ששטן‬ ‫אג א‬ ‫אר איר און די קינד‪ ,‬וואס איז געבוירן ווען די דר א‬ ‫א פפ א‬ ‫אס א‬ ‫עס איז געווען זייער דיפיקולט א‬ ‫אל‬ ‫ארך סיקוו א‬ ‫אמ א‬ ‫פירט אים א‬ ‫אס גע פ‬ ‫אר וועגן זיבן מינוט‪ ,‬וו א‬ ‫אן ברידינג פ פ א‬ ‫ווילהעלם וו‪ .‬ער בלייבט טויט א‬ ‫אוועגונג און האט‬ ‫אן ב א‬ ‫ארעם געבליבן די מנוחה פון זיין לעבן א‬ ‫אף‪ .‬זיין לינקס א‬ ‫פון פעלן פון זויערשט א‬ ‫ארעם אויף די לינקס‪) .‬‬ ‫אנט און די קירצער א‬ ‫אוט‪ ,‬געלאזן די שארף נידעריקער ה א‬ ‫אל גר א‬ ‫ארמ א‬ ‫אבנ א‬ ‫א‬ ‫‪(46‬‬ ‫אדזשי‬ ‫אל א‬ ‫אנ א‬ ‫אסער א‬ ‫א טיאיך פון וו א‬ ‫ארז א‬ ‫פ א‬ ‫אדלער נעמט די פרוי וואס איז ענגלאנד‪ ,‬קעגן וועמען ער פ‬ ‫די א‬ ‫אנד אין וועלט מלחמה וו‪ .‬דער מדבר ווו פרוי און‬ ‫אשיז קעגן ענגל א‬ ‫ארין מלחמה עס קר א‬ ‫סובמ א‬ ‫אק‪ ,‬ווו די מלחמה איז געווען עקסטענדעד און‬ ‫פעציעל אין יר א‬ ‫גענומען און די מיטל מזרח מדבר‪ ,‬ס פ‬ ‫אלט געראטן צו טיאינען‬ ‫אן צו הונגערן די בריטיש‪ .‬זיי דעמ א‬ ‫פל א‬ ‫אמקיאיט פון ששטן פ‬ ‫דיווערטיד די ופמערקז א‬

‫אן‪ .‬אזוי די טעקסט זאגט דער פרוי‬ ‫פל א‬ ‫ארמיאידן די ששטן פ‬ ‫אלט פ א‬ ‫אס וו א‬ ‫ארג וו א‬ ‫אם פון ים עסנוו א‬ ‫א שטר א‬ ‫א‬ ‫פיטערט פון ציאיט צו ציאיט‪.‬‬ ‫און גע פ‬ ‫אטי‪:‬‬ ‫אל א‬ ‫אוו א‬ ‫אוסעקש א‬ ‫אומ א‬ ‫עמיל לודוויג אין זיין בוך אויף וויליאם וו; מאכט התגלות וועגן זיין כ א‬ ‫אר‬ ‫אועווער פ פ א‬ ‫אצ א‬ ‫אס כוו א‬ ‫אטנ א‬ ‫פעטער‪ ,‬קוויי א‬ ‫פינען ש פ‬ ‫אמרע ליסטלעסס חתונה האט ניט גע פ‬ ‫אין זיין לעג א‬ ‫אגן דעם אמת‪.‬‬ ‫אל‪ ,‬צו ז א‬ ‫אל געקומען‪ ,‬קיינמ א‬ ‫אלט‪ .‬ליבע קיינמ א‬ ‫פחה לעבן ביז דעמ א‬ ‫די גענעם פון מש פ‬ ‫א‬ ‫אט טיאיטש צו א‬ ‫אמ א‬ ‫אדזשיט א‬ ‫ארץ‪ ,‬אין די ל א‬ ‫ארויסגעבן פון די ה א‬ ‫א א‬ ‫אר א‬ ‫אז זיין לעבן איז נישט ‪ Created‬פ פ א‬ ‫אז ציאיט און די‬ ‫אדלעס‪ ,‬נאכגעגאנגען די מינהגים פון א‬ ‫אלן דורך ג א‬ ‫ארפ א‬ ‫אר מורא פון ווייל פ א‬ ‫פרוי‪ ,‬פ פ א‬ ‫פ‬ ‫פרינס‬ ‫אז די פ‬ ‫אנס‪ ,‬ענג ‪ :‬עס איז זיכער א‬ ‫פערווערסי א‬ ‫אן קיין פ‬ ‫פילו א‬ ‫א פ‬ ‫פס‪ ,‬א‬ ‫קרייזן‪ ,‬ווו זכר פריענדשי פ‬ ‫ארץ )לודוויג‪) .(37 :1934 ,‬‬ ‫פרעס פון דיין ה א‬ ‫אל געמאכט עקס פ‬ ‫אר די ערשטער מ א‬ ‫וויליאם ‪ 27‬יאר פ פ א‬ ‫‪(52‬‬ ‫אלן אין ליבע‪:‬‬ ‫אר וועמען וויליאם האט געפ פ א‬ ‫אמען פון פ פ א‬ ‫און ער זאגט די נ א‬ ‫אר דריאיסיק יאר‬ ‫אסט מעגלעך וועג‪ ,‬פ פ א‬ ‫או א‬ ‫גראף ‪ Philipp‬עולענבורג‪ ,‬וואס איז געבליבן אויף די נער א‬ ‫אר‬ ‫אמען פ פ א‬ ‫אל געזוכט וו א‬ ‫אס צו זיין ווייב‪ ,‬האט קיינמ א‬ ‫אולדנ א‬ ‫אץ זיין ק א‬ ‫)לודוויג‪ (52) .(37 :1934 ,‬טר א‬ ‫אר ‪ ,Friends‬וויאיבעריש‬ ‫פיטידלי‪ ,‬פ פ א‬ ‫ארקערט שטענדיק געזוכט און‪ ,‬רי פ‬ ‫ליבהאבערס‪ ,‬אויף די פ א‬ ‫מענטשן ]‪) [...‬לודוויג‪(52) .(1934 ,‬‬ ‫א קורץ ‪ Biography‬פון וויליאם וו; טריינג צו דערקלערן דעם מענטש און די‬ ‫טשערטשיל געשריבן א‬ ‫אד אים‬ ‫אונד א‬ ‫אס ער איז געווען דערציילט די מענטשן‪ ,‬וואס סער א‬ ‫אציע ווו ער געלעבט און וו א‬ ‫סיטו א‬ ‫געזאגט‪:‬‬ ‫אט האט‬ ‫אז ג א‬ ‫ארויף אין דעם גלויבן א‬ ‫אססילס געבראכט א‬ ‫אפט פ א‬ ‫אז זינט דיין קינדש א‬ ‫אי א‬ ‫פיגור א‬ ‫אז די זייער באדינגונגען פון דיין בלוט‬ ‫אנד א‬ ‫ארק ל א‬ ‫א שט א‬ ‫פ פון א‬ ‫א פ‬ ‫אויסדערוויילט איר צו זיאין דער ק א‬ ‫אבן‬ ‫אז איידער די עלטער פון דריאיסיק ה א‬ ‫אן א‬ ‫אדזש א‬ ‫אלז‪ .‬ימ א‬ ‫ארט א‬ ‫אץ פון מ א‬ ‫פל א‬ ‫א פ‬ ‫ארויף א‬ ‫וועט שטעלן א‬ ‫אקסעסיוו מלחמות‬ ‫אטעקטעד אין דיין אוצר‪ ,‬פרוכט פון די דריי א ס א‬ ‫פר א‬ ‫א ריאיך נחלה‪ ,‬און פ‬ ‫אטיד א‬ ‫ינכער א‬ ‫]‪[...‬‬ ‫אגן‪ ,‬די האר אלמעכטיקער‪ ,‬די העכסטע מלחמה שויפעט‪.‬‬ ‫זיי זענען‪ ,‬זיי ז א‬ ‫אלע‬ ‫אכט א‬ ‫אקטינג וועט של א‬ ‫אנד א‬ ‫אז עס איז ק א‬ ‫אש‪ ,‬עס איז צו איר א‬ ‫צו געזונט די ציאיט פון די וויאיטער קל א‬ ‫אניאיען די וועלט‬ ‫ארמיי וועט ב א‬ ‫ארק א‬ ‫אנט פון די מערסט שיין און שט א‬ ‫אניק שבטים; אין פר א‬ ‫די גערמ א‬ ‫ארויף צו איר צו קליאיבן‬ ‫אריעס פון ‪ 1866‬און ‪ .1870‬עס איז א‬ ‫אג די וויקט א‬ ‫א גרעסערע וו א‬ ‫אויף א‬ ‫אבן צו‬ ‫אדערס וואס וועט ה א‬ ‫אז דעזיגנייץ די לע א‬ ‫אט; יי א‬ ‫פרעמד באדינער און באדינער פון שט א‬ ‫אדער קליין‪ ,‬וועמענס‬ ‫פעיקייטן‪ ,‬גרויס א‬ ‫אוויעס‪ .‬איבער די מלוכה עס זענען פ‬ ‫ארמיז און נ א‬ ‫פעלן א‬ ‫א פ‬ ‫ב א‬ ‫אלע מיט‬ ‫אגן וועט זיין באקומען דורך א‬ ‫אס איר ז א‬ ‫אלץ וו א‬ ‫אפענגען אויף דיין וועט‪ .‬א‬ ‫אן ניט א‬ ‫אלדערס ט א‬ ‫ה א‬ ‫אקט איז פון‬ ‫אר עס צו זיין געטאן‪ .‬דיין יעדער א‬ ‫אנג פ פ א‬ ‫ארל א‬ ‫אפ א‬ ‫ארדעס א‬ ‫ארמול א‬ ‫אר פ א‬ ‫אזם‪ .‬נ א‬ ‫ענטוזי א‬ ‫אזיצער;‬ ‫ארטן די קומענדיק פון זיאין ב א‬ ‫אלז דערוו א‬ ‫אס א‬ ‫אז און ק א‬ ‫אס א‬ ‫אל א‬ ‫פ א‬ ‫פלענדער‪ .‬זעכציק פ‬ ‫ס פ‬ ‫אב‪.‬‬ ‫ארדער א‬ ‫אמבירן דיין ג א‬ ‫פל א‬ ‫אנינג פ‬ ‫ארמס סט א‬ ‫הונדערטער פון וניפ א‬ ‫אפערס‪ ,‬חכמים‪ ,‬די‬ ‫אס א‬ ‫אלס‪ ,‬ריכטער‪ ,‬כהנים‪ ,‬פיל א‬ ‫אדמיר א‬ ‫אלס‪ ,‬א‬ ‫]‪ [...‬די סטייצמין‪ ,‬גענער א‬

‫אקומען מיט טיף‬ ‫אנסיערס זענען דיין סדר צו נוץ פון זיאין אוצרות פון וויסן און אויך צו ב א‬ ‫פינ א‬ ‫ארבעט ]‪) [...‬טשערטשיל ‪:1941‬‬ ‫ארשידן א‬ ‫ארדעס זיאין פ א‬ ‫אן דיגנ א‬ ‫אז איר ט א‬ ‫דאנקבארקייט צו קריטיק א‬ ‫‪(18) .(35-36‬‬ ‫אבן ניט‬ ‫אלט ה א‬ ‫אז איר וו א‬ ‫פריטענס‪ ,‬א‬ ‫אן פ‬ ‫פשוט מענטש א‬ ‫א פ‬ ‫אר ‪í‬עיס א‬ ‫אנסערוו א‬ ‫אז איר ק א‬ ‫איר זענט זיכער א‬ ‫א‬ ‫אבן געהאט א‬ ‫אלט ניט ה א‬ ‫אז איר וו א‬ ‫אנק פון דיין אייגן וויכטיקייט א‬ ‫אד געד א‬ ‫אדזשערייט א‬ ‫א יגז א‬ ‫געמאכט א‬ ‫אווע און‬ ‫אנ א‬ ‫אסט די מיאילע פון א‬ ‫אקט א‬ ‫פר א‬ ‫אבן שטענדיק פ‬ ‫אלט ה א‬ ‫מיינונג צו פיל פון זיך‪ .‬און איך וו א‬ ‫אר שלום? )טשערטשיל ‪(18) .(37 :1941‬‬ ‫שטענדיק געארבעט פ פ א‬ ‫אמף מלאכים פון ששטן ‪Frederick‬‬ ‫א מלחמה אין הימל‪ :‬מיכאל און זיינע מלאכים ק א‬ ‫דערנאך קומט א‬ ‫אסירן אין הימל דער ערשטער לופט‬ ‫פ א‬ ‫אס וועלט מלחמה צווייטער‪ ,‬די וועלט פ‬ ‫וויליאם וו‪ .‬בעש א‬ ‫אנס קעגן דיאיטש‬ ‫אלי א‬ ‫פליינז‪ ,‬בריטיש און אמעריקאנער‪ ,‬יט א‬ ‫אלטן צווישן פראנצויזיש פ‬ ‫אלז געה א‬ ‫אט א‬ ‫ב א‬ ‫פרעזידענט פון ‪ France‬און זיינע‬ ‫אר ‪ é‬פ‬ ‫אינק א‬ ‫פ א‬ ‫אדער ששטן ס מלאכים‪ .‬מיגועל ‪ Raymond‬פ‬ ‫פליינז א‬ ‫ער פ‬ ‫אסקוויטה און דוד דזשארזש לויד ערשטער ענגלישמען באדינער‪ ,‬דער‬ ‫מלאכים זענען הערבערטה א‬ ‫או‪,‬‬ ‫אינלעוו ‪ ,é‬דזשארזש קלעמענסע א‬ ‫פ א‬ ‫אני‪ Paul ,‬פ‬ ‫אנד‪ ,‬וויווי א‬ ‫ערשטער פראנצויזיש באדינער ברי א‬ ‫פרעזידענט‪ Borden ,‬ערשטער‬ ‫אן יו פ‬ ‫אוו ווילס א‬ ‫אדר א‬ ‫א א‬ ‫פרעזידענט פון בראזיל‪ ,‬וו א‬ ‫אס ‪ Bras‬פ‬ ‫ווענסעסל א‬ ‫פריים‬ ‫אליעניש פ‬ ‫א איט א‬ ‫אנד א‬ ‫ארל א‬ ‫פריים מיניסטער‪ ,‬א‬ ‫אן פ‬ ‫אלי א‬ ‫אוסטר א‬ ‫אם יוז א‬ ‫אן‪-‬מיניסטער‪ ,‬ווילי א‬ ‫אדי א‬ ‫אנ א‬ ‫ק א‬ ‫אט וואס‬ ‫פ פון שט א‬ ‫א פ‬ ‫אנסע‪ .‬כל ק א‬ ‫אללי א‬ ‫פלע א‬ ‫אז פון ‪ 1915‬ברייקס מיט די טרי פ‬ ‫מיניסטער‪ ,‬איטאליע א‬ ‫אן‪ ,‬בעלגיע‪ ,‬סערביע‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אן‪ ,‬י א‬ ‫אכט‪ ,France .‬בריט א‬ ‫אלטן וועלט מלחמה‪ ,‬אויף דעם זיאיט פון די של א‬ ‫געה א‬ ‫ארייניקטע‬ ‫אל‪ ,‬פ א‬ ‫ארטוג א‬ ‫פ א‬ ‫פעטער איטאליע‪ ,‬גריכנלאנד‪ ,‬רומעניע‪ ,‬פ‬ ‫אנד‪ ,‬ש פ‬ ‫א‪ ,‬רוסל א‬ ‫אנטענעגר א‬ ‫און מ א‬ ‫אטן און ‪.Brazil‬‬ ‫שט א‬ ‫אנגעל מיכאל‪ ,‬ווי ער האט זיך‬ ‫ארטש א‬ ‫אלע צווישן די א‬ ‫א וויכטיק ר א‬ ‫פליאיעד א‬ ‫אן טשערטשיל פ‬ ‫ווינסט א‬ ‫פון ‪ 25‬אקטאבער ‪ ,1911‬צו ‪ 28‬מאי ‪ ,1915‬איך איז געווען‬ ‫שרייבט אין זיין בוך 'די וועלט קריזיס' פ‬ ‫פ פון די קרוין און‬ ‫א פ‬ ‫אונסיל ק א‬ ‫ארדערס פון די ק א‬ ‫אטענט און א‬ ‫פ א‬ ‫אל בריוו פ‬ ‫אין די ווערטער פון רוי א‬ ‫פרייזיז די לעצט בינע אין דער‬ ‫אמ פ‬ ‫אד ק א‬ ‫פערי א‬ ‫אלטי געשעפט‪ .‬דעם פ‬ ‫אדמיר א‬ ‫אלע א‬ ‫אמענט דורך א‬ ‫ארלי א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אווי‬ ‫אן פון די נ א‬ ‫אנטרייש א‬ ‫אנס א‬ ‫אן און ק א‬ ‫אליזייש א‬ ‫אוב א‬ ‫צוגרייטונג קעגן מלחמה מיט דייטשלאנד; די מ א‬ ‫אל כוחות אויף‬ ‫פערי א‬ ‫אנג אין ‪ 1914‬די ימ פ‬ ‫אציע; דעם צוג א‬ ‫אניז א‬ ‫ארג א‬ ‫אס א‬ ‫אנגל; די של א‬ ‫איידער דער גער א‬ ‫ארקונג‬ ‫ארשט א‬ ‫אלע דיאיטש קרוזערז און דיסטרויערז; פ פ א‬ ‫אנז פון א‬ ‫אוש א‬ ‫דער גאנצער וועלט; רייניקונג די א‬ ‫אזיגן פון דער‬ ‫אן און ב א‬ ‫אטי א‬ ‫אן אין ‪ 1914‬און ‪ ;1915‬פרוסטר א‬ ‫אקש א‬ ‫אנסטר א‬ ‫ארמד דורך די ניי א ק א‬ ‫א‬ ‫אלע פון געשעפט פון די‬ ‫אסכ א‬ ‫אקס אויף סוחר כלים אין ‪ ;1915‬און ה א‬ ‫אט א‬ ‫ארין א‬ ‫ערשטער דיאיטש סובמ א‬ ‫אל פון‬ ‫אוווערכ א‬ ‫אנץ א‬ ‫אג א‬ ‫אר א‬ ‫אנעללעס‪ .‬דאס איז געווען אנגעצייכנט איידער די מלחמה פ פ א‬ ‫ארד א‬ ‫ד א‬ ‫אנז פון בריטיש מלחמה )טשערטשיל‪(82) .(6 :1923 ,‬‬ ‫פל א‬ ‫אל פ‬ ‫נייוו א‬ ‫אר פון עסטרייך און‬ ‫פער א‬ ‫אן‪ ,‬דער דיאיטש קייזער און זיינע מלאכים סט ‪ Francis‬יוסף עמ פ‬ ‫אג א‬ ‫די דר א‬ ‫אס‬ ‫ארל א‬ ‫א‪ ,‬ק א‬ ‫ארי א‬ ‫אר פון בולג א‬ ‫אן טערקיש‪ Fernando ,‬איך צ א‬ ‫אהמוד וו סולט א‬ ‫אונגארן‪ ,‬מ א‬ ‫אך דער מלחמה‪ ,‬לענין‬ ‫אר פון פוילן נ א‬ ‫אט א‬ ‫פילסודסקי דיקט א‬ ‫אסעף פ‬ ‫א‪-‬אונגעריש קייסער‪ ,‬דזש א‬ ‫אוסטר א‬ ‫א‬

‫אננערהעים דורך ‪.Finland‬‬ ‫אנד‪ ,‬מ א‬ ‫רוסל א‬ ‫ארט‬ ‫אן און ער ניט מער נעמט א‬ ‫אנד א‬ ‫אלט א‬ ‫אזיציע אין דער הימל פון ששטן ווילהעלם וו איז דעמ א‬ ‫פ א‬ ‫די פ‬ ‫אטערי‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫אט משיח מיכאל פ‬ ‫א סיסטעם ווען ‪ 619‬קינדער פון ג א‬ ‫אני א‬ ‫אט א‬ ‫אין מיטינגז פון די ס א‬ ‫ארשטעלן‬ ‫אך פ א‬ ‫אט פון די סיסטעם‪ ,‬געוואלט עס נ א‬ ‫פטשט א‬ ‫פרינסעס קליאיבן אויף דזשערוסעם די הוי פ‬ ‫פ‬ ‫אלש נביא וואס וועט זיין‬ ‫פעלד אויף אייביק‪ .‬אבער ווי די פ א‬ ‫אץ ריבעלז‪ ,‬און עס איז יקס פ‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫די ‪ 37‬פ‬ ‫א‪ ,‬ווי איינער זיאיט‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אפים לוי א‬ ‫אצי פירער אין וועלט מלחמה ווו‪ ,‬עס איז די מויל פון די סער א‬ ‫די נ א‬ ‫אל‬ ‫אס מ א‬ ‫אזוי‪ ,‬ד א‬ ‫פון זיין שווערד און וועט רעדן ווי ששטן ‪ Frederick‬וויליאם וו‪ ,‬איר קענען פרעגן‪ ,‬אויב א‬ ‫אלט איינער פון‬ ‫אלט ניט דעמ א‬ ‫אר ווילהעלם וו‪ ,‬וו א‬ ‫פער א‬ ‫אלט אויס פון הימל ששטן עמ פ‬ ‫איידער זיאין געשט א‬ ‫א‪.‬‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אפים לוי א‬ ‫פון סער א‬ ‫פון דעם מויל פ‬ ‫אז פון די שווערד פ‬ ‫די עדזש א‬ ‫אמינג‬ ‫אטידזשיק ב א‬ ‫אין די גרויס מלחמה פון ‪ ,1914-1918‬דייטשלאנד ‪ Created‬דער ערשטער סטר א‬ ‫אריע‬ ‫אץ קעגן די בריטיש טעריט א‬ ‫פייל א‬ ‫אן‪ ,‬דיאיטש פ‬ ‫אסעס בעלגי א‬ ‫ארטינג פון ב א‬ ‫אפט פון געשיכטע‪ .‬סט א‬ ‫קר א‬ ‫אן איז‬ ‫פ א‬ ‫אנט‪ ,‬וועמענס ווינגס פ‬ ‫אמבער גיג א‬ ‫פס‪ ,‬ינקלודעד די ב א‬ ‫ארשידן טיי פ‬ ‫מיט ‪ AIRCRAFT‬פון פ א‬ ‫געווען בלויז איין מעטער נידעריקער ווי די ב‪) 29-‬דער גרעסטער ‪ AIRCRAFT‬פון וועלט מלחמה‬ ‫וו(‪.‬‬ ‫פעלינס און ‪Gotha‬‬ ‫פ פ‬ ‫אלן אויף ‪ 19-20‬יאנואר ‪ ,1915‬די זע פ‬ ‫אפ א‬ ‫‪ Performing‬דער ערשטער ב א‬ ‫אן און אנדערע טיילן פון‬ ‫אנד א‬ ‫אוסיווז אויף ל א‬ ‫פל א‬ ‫אנס פון יקס פ‬ ‫אסעד ‪ 270‬ט א‬ ‫אמבערס‪ ,‬דיאיטש‪ ,‬רעלע א‬ ‫ב א‬ ‫ארד מער ווי ‪ 1,400‬מענטשן‪.‬‬ ‫ענגלאנד‪ ,‬מ א‬ ‫א ‪Air Force‬‬ ‫אל ‪ Air Force‬און א‬ ‫א מיניסטעריום ‪ ,Air Force‬רוי א‬ ‫אין ענטפער עס ‪ Created‬א‬ ‫אט‪.‬‬ ‫אנדליי בל א‬ ‫אנד ‪ AIRCRAFT‬און ה א‬ ‫אווילל א‬ ‫פהענגיקער אין ‪ France‬אין יוני ‪ .1918‬מיט די ה א‬ ‫א פ‬ ‫אומ א‬ ‫פהענגיקער דיאיטש אינדוסטריעלע סענטערס אין ‪Mannheim, Karlsruhe,‬‬ ‫א פ‬ ‫די ‪ Air Force‬קעגן אומ א‬ ‫אנץ‪,‬‬ ‫אוינג די ג א‬ ‫אס די לעצטע חדשים פון דער מלחמה‪ ,‬טר א‬ ‫ארט בעש א‬ ‫‪ Frankfurt, Koblenz‬און שטוטג א‬ ‫ארד וועגן ‪ 700‬מענטשן )בערגער(‪(5) .‬‬ ‫אמבס איבער דייטשלאנד‪ ,‬מ א‬ ‫אנס פון ב א‬ ‫‪ 540‬ט א‬ ‫פ זענען זיין אייגן קייזער‬ ‫פ און צען הערנער‪ .‬די זיבן קע פ‬ ‫א פ‬ ‫פיקטיד מיט זיבן ק א‬ ‫די שלאנג איז די פ‬ ‫ווילהעלם וו די אנדערע זאל זיין צו זיאין טיממייץ אין די ‪ 200,000‬יאר צוריק מרידה‪,‬‬ ‫אן‪ ,‬בעעלזעבוב‪ .‬זיאין צען הערנער‬ ‫אדד א‬ ‫אב א‬ ‫א‪ ,‬א‬ ‫אסטי א‬ ‫אליג א‬ ‫א‪ ,‬ד א‬ ‫אסטי א‬ ‫אליג א‬ ‫אלין ק א‬ ‫לוסיפער‪-‬היטלער‪-‬סט א‬ ‫אר‬ ‫א‪-‬אונגעריש ‪ ,Empire‬צ א‬ ‫אוסטר א‬ ‫אר ‪ Francis‬יוסף א‬ ‫פער א‬ ‫אן טערקיש וו‪ ,‬עמ פ‬ ‫אהמוד סולט א‬ ‫זענען מ א‬ ‫א‪-‬אונגעריש זון פון‬ ‫אוסטר א‬ ‫אר א‬ ‫פער א‬ ‫אס עמ פ‬ ‫ארל א‬ ‫א ‪ 1887‬וועט ‪ 1918‬ק א‬ ‫ארי א‬ ‫‪ Ferdinand‬איך פון בולג א‬ ‫פ קען זיין די לענדער וואס‬ ‫א פ‬ ‫אס די מלחמה‪ .‬אנדערע ק א‬ ‫מיינינג יוסף וואס איז געשטארבן בעש א‬ ‫אר די זעלבסטשטענדיקיאיט‬ ‫אלטן פ פ א‬ ‫אט מלחמה געה א‬ ‫אנד און ה א‬ ‫זענען געווען אויף די פעלד פון רוסל א‬ ‫אמף ביי א‬ ‫אך ק א‬ ‫אס נ א‬ ‫פילסודסקי‪ ,‬דורך פוילן וו א‬ ‫אסעף פ‬ ‫פון זייער לענדער וויאיטער צו דייטשלאנד‪ .‬ווי דזש א‬ ‫דייטשלאנד קעגן די רוסישע און געחתמעט די שלום טריטי פון בריסק אויף מער ‪ ,1918 ,3‬צווישן‬ ‫פס קעגן די קייזער‬ ‫אנד‪ ,‬ער האט זיך אויסגעדרייט זיאין טרו פ‬ ‫די צוויי לענדער דייטשלאנד און רוסל א‬ ‫ארעסט‪.‬‬ ‫ערנינג אים זיין א‬ ‫אננערהעים אין ‪.Finland‬‬ ‫אל מ א‬ ‫ארש א‬ ‫מ א‬

‫אנד‪ ,‬דעצעמבער ‪ ,6‬די‬ ‫אין ‪ ,1917‬ווען ‪ Finland‬דערקלערט זיאין זעלבסטשטענדיקיאיט פון רוסל א‬ ‫אט רעזשים ‪-‬‬ ‫אלט זיין די ניי א שט א‬ ‫אס וו א‬ ‫אשליסן וו א‬ ‫אנגל צו ב א‬ ‫א ינערלעך גער א‬ ‫פיננס אנגעהויבן א‬ ‫אל יידל מלחמה‪ ,‬דער דייטשישער און‬ ‫ארנדיק און ברוט א‬ ‫אצ א‬ ‫אך א‬ ‫אליסט‪ .‬נ א‬ ‫פיט א‬ ‫א פ‬ ‫אדער ק א‬ ‫ארקסיסט א‬ ‫מ א‬ ‫אננערהעים‪ ,‬זענען‬ ‫אפט פון קג מ א‬ ‫אלשעוויקס גענומען טייל אין די "ווייסע" אונטער די פירערש א‬ ‫ב א‬ ‫אס‪.‬‬ ‫ארי א‬ ‫וויקט א‬ ‫פ פון קייזער ווילהעלם‬ ‫א פ‬ ‫אדער ק א‬ ‫וולאדימיר לענין קענען אויך זיין געהאלטן איינער פון די הערנער א‬ ‫ארג צו דער‬ ‫אנז און ברענוו א‬ ‫פ א‬ ‫ארג און ווע פ‬ ‫אך די שלום טריטי‪ ,‬אנגעהויבן צו שיקן עסנוו א‬ ‫וו‪ ,‬וויאיל נ א‬ ‫אנד‪.‬‬ ‫אנז אין רוסל א‬ ‫ארג ווי די גרויס הונגער געהרגעט מילי א‬ ‫דייטשישער‪ ,‬געשיקט עסנוו א‬ ‫אוינג זיי אויף דער ערד‪ .‬דעם‬ ‫א דריט פון די שטערן טר א‬ ‫אז אויסגעקערט דער הימל א‬ ‫א א‬ ‫אוד א‬ ‫אק א‬ ‫וועגן א‬ ‫מיינונג איז ווי איז ‪ Frederick‬וויליאם וו‪ ,‬די דריט פון די שטערן אויסגעקערט דורך זיאין עק זענען די‬ ‫אס זיך איינגעשריבן די מרידה פון לוסיפער ‪ 200,000‬יאר צוריק‪.‬‬ ‫אץ וו א‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫‪ 37‬פ‬ ‫א‬ ‫פ דורך מלכים‪ ,‬א‬ ‫א פ‬ ‫אנץ געשטעלט אויף די ק א‬ ‫אמ א‬ ‫ארנ א‬ ‫אס איז געזען ווי א‬ ‫אדעם וו א‬ ‫א די א‬ ‫א משל פון א‬ ‫א‬ ‫אשריאיבונג דורך‬ ‫אב א‬ ‫ארניש געניצט דורך קייזער ווילהעלם וו‪ ,‬עס קען זיין אנגעוויזן אין א‬ ‫ג א‬ ‫א ‪ Biography‬פון די קייזער געשריבן דורך אים‪:‬‬ ‫טשערטשיל‪ ,‬אין א‬ ‫אססיערס אין וויאיס מונדיר‪,‬‬ ‫אן פון קויר א‬ ‫אדר א‬ ‫א סקוו א‬ ‫ארויס א‬ ‫אוד פ א‬ ‫א גלענצנדיק סטיד און ר א‬ ‫אוד א‬ ‫ער ר א‬ ‫אדלער )טשערטשיל ‪(18) .(42 :1941‬‬ ‫אליש א‬ ‫ברענגען די העלם סימב א‬ ‫אר‬ ‫פ‪ ,‬אן אנדער מעגלעכקייט פ פ א‬ ‫א פ‬ ‫אס מלכים געניצט די ק א‬ ‫אנז וו א‬ ‫אקטיש דעקערייש א‬ ‫קרוינען זענען פ א‬ ‫אטעד‬ ‫ארויס פון די ליבער א‬ ‫אדערס געשטעלט פ א‬ ‫די זיבן קרוינען אויבן זייער הערנער און זיין די לע א‬ ‫א‬ ‫אטווי א‬ ‫אס זענען ליטע‪ ,‬ל א‬ ‫ארויסגעבן פון דעם קעגן דייטשלאנד‪ ,‬אומות וו א‬ ‫אך די א‬ ‫אנד נ א‬ ‫אומות רוסל א‬ ‫ארוס‪ ,‬פוילן און ‪.Finland‬‬ ‫א‪ ,‬אוקריינא און בעל א‬ ‫אני א‬ ‫און עסט א‬ ‫א הויך קול אין הימל‪ ,‬און געזאגט‪" ,‬איז געהאלטן איצט די ישועה און די‬ ‫אלט איך געהערט א‬ ‫דעמ א‬ ‫און אויס די‬ ‫אריטעט פון זיאין משיח‪ ,‬וויאיל עס איז געווען טר א‬ ‫אט און די אויט א‬ ‫אכט און די מלכות פון ג א‬ ‫מ א‬ ‫אט‪ .‬זיי‬ ‫אכט איידער פון אונדזער ג א‬ ‫אג און נ א‬ ‫אקיוזיז זיי ט א‬ ‫אקקוסער פון אונדזער ברידער‪ ,‬וואס א‬ ‫א‬ ‫אכט‬ ‫אר א‬ ‫אר זיי פ פ א‬ ‫ארט פון זייער עדות‪ ,‬פ פ א‬ ‫אוווערקיים אים דורך די בלוט פון די לאם און דורך דעם וו א‬ ‫א‬ ‫אלט די ערד און די‬ ‫אלע זיאין באוווינער‪ .‬אבער דעמ א‬ ‫א הימל און א‬ ‫פקוועלן א‬ ‫א פ‬ ‫אזוי א‬ ‫זייער לעבן ביז טויט‪ .‬א‬ ‫אז זיאין ציאיט איז‬ ‫אענט צו איר‪ ,‬האט גרויס גרימצארן‪ ,‬ווייסט א‬ ‫פ צו נ א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫ים‪ ,‬וויאיל דער שטן איז קומען א‬ ‫אשקע‬ ‫אט‪-‬י א‬ ‫אכט פון ג א‬ ‫ארן די ישועה און די מ א‬ ‫א הויך קול זאגן צו פ א‬ ‫אלט הערן א‬ ‫קורץ‪ " .‬יוחנן דעמ א‬ ‫פעלד קייזער ‪Friedrich‬‬ ‫אקקוסער איז יקס פ‬ ‫אשקע משיח‪ ,‬וויאיל די א‬ ‫אריטעט פון י א‬ ‫משיח מיכאל און אויט א‬ ‫אנד און ם‬ ‫אלט די ל א‬ ‫אן דורך די עדות און בלוט פון דעם לאם‪ .‬אבער דעמ א‬ ‫‪ Wilhelm‬וו‪ .‬עס ווייל וו א‬ ‫אס דער ערשטער‬ ‫אלטן בעש א‬ ‫אז די קייזער געה א‬ ‫אנצוהערעניש צו די היציק און ומיוישערדיק וועג א‬ ‫א‬ ‫וועלט מלחמה‪ ,‬ביידע אויף ערד און אין ים‪.‬‬ ‫אטינג קעגן אים‪.‬‬ ‫פל א‬ ‫אבער לויט ששטן געשריבן אין זיין ‪ ,Memoir‬זיינע שונאים זענען פ‬ ‫אז איידער די פרילינג און זומער פון ‪ ,1914‬ווען קיין‬ ‫אגן א‬ ‫אל זענען די ברעקלעך פון ז א‬ ‫אב א‬ ‫ינומער א‬ ‫אלן פון די ענטענטע‪ ,‬די מלחמה איז געווען ווייל‬ ‫אפ א‬ ‫אב א‬ ‫אך געגלויבט אין א‬ ‫איינער אין דייטשלאנד נ א‬

‫אנד )ווילהעלם וו‪(55) .(250 :1922 ,‬‬ ‫אנד‪ ,France ,‬בעלגיע און ענגל א‬ ‫צוגעגרייט אין רוסל א‬ ‫אגן די ווערטער‪ :‬דאס האט ער‬ ‫אנגעל מיכאל אין זיין בוך פון זכרונות ז א‬ ‫ארטש א‬ ‫אקיוזיז די א‬ ‫אר ‪ é‬א‬ ‫אינק א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אסטן און געזאגט‪' ,‬איך האט דעם‬ ‫אטינג זיין האנט אויף זיין ק א‬ ‫פ א‬ ‫אריז‪ ,‬שטאלץ פ‬ ‫פ א‬ ‫געזאגט בשעת אין פ‬ ‫פון דעם מלחמה ')ווילהעלם וו‪(55) .(257 :1922 ,‬‬ ‫אטער פ‬ ‫מלחמה‪ .‬איך בין דער פ פ א‬

‫אריעס פון זאגן ניט בלויז די קרבן און‬ ‫ארבן‪ ,‬אין זיין בוך מעמ א‬ ‫אק א‬ ‫אוס און ווערט א‬ ‫ששטן ב א‬ ‫אר‬ ‫אבער אויך פ פ א‬ ‫אר יענע‪ ,‬וואס זענען אין שטוב‪ ,‬א‬ ‫אנינג געווען זייער גרויס פ פ א‬ ‫ארד א‬ ‫אן און כ א‬ ‫אווייש א‬ ‫פר א‬ ‫דע פ‬ ‫אר בלויז‬ ‫ארסעד קעגן אונדז‪ ,‬ניט נ א‬ ‫אלי ענפ א‬ ‫אנ א‬ ‫אס די מלחמה קרימ א‬ ‫אשיצן זיך בעש א‬ ‫ארמיי צו ב א‬ ‫די א‬ ‫אבער אין דערצו‪ ,‬אויף ערד און‬ ‫פעלקער‪ ,‬א‬ ‫קומענדיק יקסקרושיייטינג העכערקיאיט ‪ 28‬פיאינדלעך פ‬ ‫אר‬ ‫אבער פ פ א‬ ‫ארקענעד אין די טעג‪ ,‬א‬ ‫אלעד און ד א‬ ‫פ א‬ ‫אריעס וועמענס כבוד פ‬ ‫אן וויקט א‬ ‫אסער און לופט‪ ,‬וו א‬ ‫וו א‬ ‫אלץ ברייטער אין דער ליכט פון געשיכטע‪) .‬ווילהעלם וו‪,‬‬ ‫ארק שיאינען אין א‬ ‫ארשידן סיבות זענען שט א‬ ‫פ א‬ ‫‪(55) .(259-260 :1922‬‬ ‫אנגעל מיכאל אויף דער ערד‪ .‬האט‬ ‫ארטש א‬ ‫ארטינג די מלחמה קעגן ‪ ,France‬און קעגן די א‬ ‫איידער סט א‬ ‫אנז אין דייטשלאנד‪,‬‬ ‫אקש א‬ ‫אקיוזינג פראנצויזיש א‬ ‫אלסעלי א‬ ‫אם פ א‬ ‫א טעלעגר א‬ ‫איבערגעגעבן א‬ ‫אס‬ ‫פרעזידענט‪ ,‬ער געשריבן אין די בריוו וו א‬ ‫אר ‪ é‬ס בוך אין ‪ :1922‬הער פ‬ ‫אינק א‬ ‫פ א‬ ‫אנסקריבעד אין פ‬ ‫טר א‬ ‫אטיווע און דיאיטש מיליטעריש אויטאריטעטן באמערקט‬ ‫אדמיניסטר א‬ ‫אני‪ ' ,‬א‬ ‫אלנער צו הער וויווי א‬ ‫ער ק א‬ ‫אריע דורך פראנצויזיש‬ ‫א נומער פון אקטן פון שינאה זענען באגאנגען אויף דיאיטש טעריט א‬ ‫אז א‬ ‫א‬ ‫אטי פון‬ ‫אל א‬ ‫אלייטיד די נוטר א‬ ‫אניפעסטלי וויי א‬ ‫אבן מ א‬ ‫פעטער ה א‬ ‫ארס‪ .‬עטלעכע ש פ‬ ‫אט א‬ ‫אווי א‬ ‫מיליטעריש א‬ ‫פרובירן צו צעשטערן‬ ‫אריע פון דער מדינה‪ :‬איינער פון זיי פ‬ ‫בעלגיע דורך פליענדיק איבער די טעריט א‬ ‫אמבס‬ ‫ארבעט לעבן ‪ ,Wesel‬אנדערע זאכן געשען אין די עיפעל געגנט‪ ,‬אנדערע אויסגעגאסן ב א‬ ‫א‬ ‫אר ‪(é, 1922: 2). (54‬‬ ‫אינק א‬ ‫פ א‬ ‫אן צו ‪ Karlsruhe‬און נירנבערג ') פ‬ ‫אויף די וויאיטער ב א‬

‫אודז‬ ‫ארג ר א‬ ‫אסט די דיאיטש גרענעץ אין ‪ Montreux‬וויעוקס‪ ,‬און די ב א‬ ‫פס נעכטן קר א‬ ‫פראנצויזיש טרו פ‬ ‫אלט אין דייטשלאנד‪ .‬א דיאיטש‬ ‫אך ‪ Vosges‬אין ‪ :1870‬זיי זענען דעמ א‬ ‫צווישן ‪ France‬און דייטשלאנד נ א‬ ‫פ נעכטן בשעת‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אס א‬ ‫אריע איז געווען ש א‬ ‫אן טעריט א‬ ‫פרובירן צו פליען איבער בעלגי א‬ ‫פליער‪ ,‬וואס פ‬ ‫אר ‪(é, 1922: 2-3) (54‬‬ ‫אינק א‬ ‫פ א‬ ‫אן ביי ‪ ) .Wesel‬פ‬ ‫טריינג צו צעשטערן די ב א‬ ‫אנטדעקן אין‬ ‫פערט צו א‬ ‫אגן‪ .‬עס איז ומגעלומ פ‬ ‫אך צוגעשטעלט די ‪ required‬ז א‬ ‫דייטשלאנד זי זיך דערנ א‬ ‫א פראנצויזיש פליער‪ ,‬און אין אפריל ‪ ,1916‬די מייער פון‬ ‫אדער א‬ ‫אן א‬ ‫פל א‬ ‫א פ‬ ‫אער א‬ ‫א פראנצויזיש א‬ ‫‪ Wesel‬א‬ ‫אז קיין‬ ‫אלבע‪ CERTIFIED ,‬א‬ ‫אר סטשוו א‬ ‫פעס א‬ ‫א פ‬ ‫פר א‬ ‫אס איז געווען ארויס דורך פ‬ ‫א בריוו וו א‬ ‫נירנבערג‪ ,‬אין א‬ ‫אר ‪(é, 1922 3-4) (54‬‬ ‫אינק א‬ ‫פ א‬ ‫אן ) פ‬ ‫און אויף די ב א‬ ‫אמבע איז טר א‬ ‫ב א‬ ‫פס ינוויידיד לוקסעמבורג און‬ ‫אר ‪ 2‬דיאיטש טרו פ‬ ‫אכט פון אויגוסט ‪ 1‬פ פ א‬ ‫אס די נ א‬ ‫אבער‪ ,‬בעש א‬ ‫א‬ ‫אוו געזאגט צו איר‬ ‫אג א‬ ‫אן דזש א‬ ‫אטי‪ .‬וו א‬ ‫אל א‬ ‫אנד דוטשי נוטר א‬ ‫ארד פון דער גר א‬ ‫אר די דיסריג א‬ ‫אנטשולדיקן פ פ א‬ ‫א‬ ‫פס זענען אויף דער‬ ‫אס פראנצויזיש טרו פ‬ ‫אן פון די רעגירונג פון לוקסעמבורג‪ ,‬וו א‬ ‫ייסטשען‪ ,‬טשערמ א‬ ‫אל‪' .‬ניין‪ ',‬געזאגט ייסטשען‪' ,‬עס איז קיין איין פראנצויזיש זעלנער אין‬ ‫אלזעטטע ט א‬ ‫ארץ אין דער א‬ ‫מ א‬ ‫אז ‪ France‬איז גענייגט צו‬ ‫אר אונדז צו גלויבן א‬ ‫ארעכטיקן פ פ א‬ ‫ארנישט געשען צו ב א‬ ‫אורג‪ ,‬און ג א‬ ‫לוקסעמב א‬ ‫אכעס פון די‬ ‫ארנומען די מדינה אין צעל א‬ ‫אך פ א‬ ‫אכט דיאיטש גוף נ א‬ ‫אטי'‪ .‬די א‬ ‫אל א‬ ‫אשען אונדזער נוטר א‬ ‫סטר א‬ ‫אנסירטע אין ‪ France‬איידער‬ ‫אוו א‬ ‫אלט א‬ ‫ארמיי דעמ א‬ ‫געזעצן פון אומות און פון די טריטי פון ‪ .1867‬זיין א‬ ‫אר ‪(é, 1922: 5-6) (54‬‬ ‫אינק א‬ ‫פ א‬ ‫אציע פון מלחמה‪ ) .‬פ‬ ‫אר א‬ ‫דייטשלאנד מודיע זיאין דעקל א‬ ‫אנע‪ ,‬און‬ ‫א מלחמה ז א‬ ‫אלי דערקלערט טייל פון די הויך סיז א‬ ‫ארביטרער א‬ ‫וואס האט דייטשלאנד? עס א‬ ‫אדער ווארענונג‪ ,‬מיט קיין‬ ‫אמערקן א‬ ‫אן ב א‬ ‫פס א‬ ‫אנגק סוחר שי פ‬ ‫אין דעם געגנט עס ס תמיד ס א‬ ‫פס און‬ ‫אל שי פ‬ ‫אטינג מינעס סינגקינג סוחר‪ ,‬נייטר א‬ ‫פ א‬ ‫אר די זיכערקיאיט פון קרוז‪ ,‬פ‬ ‫אנז פ פ א‬ ‫אש א‬ ‫פריק א‬ ‫פ‬ ‫אל‬ ‫א נייטר א‬ ‫אנט‪ .‬א‬ ‫אלידזשער א‬ ‫אנפינעד צו די ב א‬ ‫פס איז ניט ק א‬ ‫אנט‪ .‬די סינגקינג פון סוחר שי פ‬ ‫אלידזשער א‬ ‫ב א‬ ‫אן ינקווייערינג די‬ ‫אבמערינז‪ ,‬א‬ ‫אן ווארענונג דורך דיאיטש ס א‬ ‫אנגק אויף אייביק און שטענדיק א‬ ‫שיף איז ס א‬ ‫אן )גריי‪ ,‬יאנואר ‪(94) .(1916 ,26‬‬ ‫אקייש א‬ ‫אל א‬ ‫אנסידערינג די א‬ ‫אן ק א‬ ‫פילו א‬ ‫א פ‬ ‫אסט‪ ,‬און א‬ ‫אטור פון די ל א‬ ‫נ א‬ ‫אץ'‪ .‬זי טוט נישט פירן רויב‬ ‫אן פון 'רויב ק א‬ ‫פן ין די דזשוריסדיקש א‬ ‫א פ‬ ‫עס טוט נישט נעמען זייער כ א‬ ‫אנדע זי טוט נישט שטעלן אויף ברעט די רויב‪ .‬זי טוט נישט נוצן עפעקטיוו מיטל פון‬ ‫אמ א‬ ‫ק א‬ ‫אר‬ ‫אקומען אויף ברעט פ פ א‬ ‫א פיאינט שיף‪ .‬עס טוט נישט ב א‬ ‫אל און א‬ ‫א נייטר א‬ ‫אציע צווישן א‬ ‫דיסקרימינ א‬ ‫ארויס די‬ ‫אמרע א‬ ‫אבער לעג א‬ ‫אדס פון מלחמה זענען א‬ ‫זיכערקיאיט פון די שיף סינגקינג‪ .‬זייער מעטה א‬ ‫ארטיים‬ ‫אנז קעגן וו א‬ ‫פערייש א‬ ‫א פ‬ ‫אלייטינג א‬ ‫אנץ רעגי א‬ ‫אמ א‬ ‫אלע ינסטר א‬ ‫אנ א‬ ‫אצי א‬ ‫ארנעם פון קיין אינטערנ א‬ ‫פ א‬ ‫אט צעשטערונג‬ ‫אנ א‬ ‫אד דורך ינדיסקרימ א‬ ‫אלייט א‬ ‫פן רעגי א‬ ‫א פ‬ ‫פלייסיז כ א‬ ‫אנדל‪ .‬די דיאיטש דערקלערונג רי פ‬ ‫ה א‬ ‫אסקוויטה‪ ,‬ים‪(94) .(1915 ,16 .‬‬ ‫) א‬ ‫אלן אויף‬ ‫אפ א‬ ‫ארשידן ‪ Forms‬פון ב א‬ ‫פענעד די פ א‬ ‫א פ‬ ‫פ די טיר וויידלי א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫דער דייטשישער צעבראכן א‬ ‫אר נוצן אין מלחמה‪ ,‬זענען‬ ‫אדער פילע ענלעך זאכן פ פ א‬ ‫אז‪ ,‬א‬ ‫מענטשלעך לעבן‪ .‬די נוצן פון סם ג א‬ ‫אבן שוין‬ ‫ארן צוריק‪ ,‬און ה א‬ ‫אדער מיליטעריש אויטאריטעטן פילע י א‬ ‫אווי א‬ ‫אמענדיד אונדזער נ א‬ ‫רעק א‬

‫אלייזד אומות‪ .‬דער דייטשישער זענען געקומען מיט‬ ‫אזוי שרעקלעך צו סיוו א‬ ‫אר ווייל א‬ ‫אכט פ פ א‬ ‫אר א‬ ‫פפ א‬ ‫אל ענלעך; זיי געקומען‬ ‫אנט און נייטר א‬ ‫אלידזשער א‬ ‫אנינג ב א‬ ‫‪ Floating‬מינעס אין די עפענען סיז‪ ,‬טרעט א‬ ‫אכן מיליטעריש שעדיקן בלויז דורך‬ ‫אס מ א‬ ‫פעלין‪ ,‬וו א‬ ‫פ פ‬ ‫אט קיללערס זע פ‬ ‫אנ א‬ ‫ארויף מיט ינדיסקרימ א‬ ‫א‬ ‫פס און‬ ‫אנט שי פ‬ ‫אלידזשער א‬ ‫אל און ב א‬ ‫אבמערינז‪ ,‬דיסטרויינג נייטר א‬ ‫אל; זיי זענען געקומען מיט ס א‬ ‫צופ א‬ ‫פעלקער מיט‬ ‫ארשילטן די פ‬ ‫אן פון רחמנות געזעצן; זיי זענען געקומען צו פ א‬ ‫אווענטי א‬ ‫אנטר א‬ ‫קרוז אין ק א‬ ‫אז און פליסיק‬ ‫אס א‬ ‫אמיק ג א‬ ‫ארויף מיט ס א‬ ‫פונג; זיי געקומען א‬ ‫א פ‬ ‫ארכ א‬ ‫אזיע‪ ,‬נוצן פון ינסענדיערי‪ ,‬פ א‬ ‫ינוו א‬ ‫אסיז זענען געטריי א צו ויסקערן מענטשלעך לעבן‪) .‬גריי‪ ,‬אפריל‪,.‬‬ ‫פיאיער‪ .‬כל די ‪ SCIENTIFIC‬דזשיני א‬ ‫‪(94) (1916 10‬‬ ‫אלע געזעץ זענען אנגעצייכנט דורך‬ ‫אנ א‬ ‫אצי א‬ ‫אוטריידזשיז קעגן מענטשהיאיט און אינטערנ א‬ ‫ארשידן א‬ ‫פ א‬ ‫אגייטיד די‬ ‫אדער דיסקוסיע מיט א‬ ‫אנג טערמין‪ .‬קיין העסקעם א‬ ‫אג ל א‬ ‫א גרויס וו א‬ ‫אפט רערונס אויף א‬ ‫א‬ ‫אד געשטארבן צווישן די שורות‪ :‬דער טויט זענען מקבר געווען אין דער ערד‪.‬‬ ‫ארמיז‪ .‬די ווונד א‬ ‫אמף א‬ ‫ק א‬ ‫אלע אויף ברעט לינקס די‬ ‫אנגק אין די סיז מיט א‬ ‫פס זענען ס א‬ ‫אל שי פ‬ ‫פיט א‬ ‫אל‪ ,‬ש פ‬ ‫פס‪ ,‬נייטר א‬ ‫סוחר שי פ‬ ‫ארווינג אומות‬ ‫אבן שוין געמאכט צו די סט א‬ ‫אדער טויט‪ ,‬צו שווימען‪ .‬עטלעכע השתדלות ה א‬ ‫ומגליק‪ ,‬א‬ ‫אנץ זענען חרוב פ‬ ‫אניומ א‬ ‫אדער דזשענדער‪ .‬שטעט און מ א‬ ‫אכטונג צו עלטער א‬ ‫אן א‬ ‫אן א‬ ‫אבמיש א‬ ‫אין זייער ס א‬ ‫אז אין פילע ‪Forms‬‬ ‫אטלי‪ .‬סם ג א‬ ‫אנ א‬ ‫פט פון די לופט ינדיסקרימ א‬ ‫א פ‬ ‫אמבס דר א‬ ‫אסט ב א‬ ‫ארטילעריע‪ .‬ט א‬ ‫דורך א‬ ‫אנטו זייער ללבער‪ .‬מען‬ ‫אד א‬ ‫אדזשעקט א‬ ‫פר א‬ ‫אדער געברענט זעלנער‪ .‬פליסיק פיאיער איז פ‬ ‫דערשטיקט א‬ ‫אז פון‬ ‫ארק ריסעס א‬ ‫אולי אין די ד א‬ ‫אטעד סל א‬ ‫אק א‬ ‫פט סופפ א‬ ‫א פ‬ ‫אדער זענען א‬ ‫פעלץ די לופט אויף פיאיער‪ ,‬א‬ ‫פ‬ ‫דער אקעאן )טשערטשיל‪(82) .(4 :1923 ,‬‬ ‫אטעווען מיין מענטשן פון די סיוויל‬ ‫און געשריבן אין זיין בוך‪' :‬איך געוואלט צו ר א‬ ‫אוווערטר א‬ ‫אז איז א‬ ‫אדשעד‪ ,‬איך איז‬ ‫ארמיאידן די בל א‬ ‫אן איז שורלי דער בלויז וועג צו פ א‬ ‫אטי א‬ ‫אבדיק א‬ ‫מלחמה‪ .‬אויב מיין א‬ ‫א‬ ‫פרוססי א‬ ‫אגנ זיך צו מלך פון פ‬ ‫פז א‬ ‫א פ‬ ‫אבער ניט א‬ ‫ארויף די קייסעריש שטול‪ ,‬א‬ ‫געווען גרייט צו געבן א‬ ‫)ווילהעלם וו‪(55) .(286 :1922 ,‬‬ ‫אוסטעד און‬ ‫ארויף ווייל א‬ ‫אכט‪ .‬עס געענדיקט א‬ ‫אנוווערינג צו בליאיבן אין מ א‬ ‫אבער זיין מ א‬ ‫ארנישט א‬ ‫צו ג א‬ ‫א‪.‬‬ ‫פרוססי א‬ ‫לוזינג זיין שטול פון דייטשלאנד און פ‬ ‫אויף נאוועמבער ‪ ,1918 ,9‬די מרידה רייסט אויס אין בערלין‪ .‬די מענטשן סיזד די היגע רעגירונג‪,‬‬ ‫אך געשריגן‪:‬‬ ‫אנציע‪ ,‬אאז"וו די קייזער ווילהעלם וו נ א‬ ‫אן סט א‬ ‫אג‪ ,‬ב א‬ ‫די רעיטשסט א‬ ‫אנד!‬ ‫אטהערל א‬ ‫ארץ קעגן די ריבעלז פון די מ א‬ ‫ארגן מ א‬ ‫פס זענען געטריי א צו מיר! מ א‬ ‫ארישקיאיט! די טרו פ‬ ‫נ א‬ ‫)לודוויג‪(52) .(403 :1934 ,‬‬ ‫אר‬ ‫אלץ‪ .‬איך געלעבט דורך עס‪ ,‬איך געארבעט פ פ א‬ ‫ארמיי איז געווען מיין שט א‬ ‫אר דריאיסיק יאר דער א‬ ‫פפ א‬ ‫פרעסידענטיד‬ ‫אנ פ‬ ‫ארן פון מלחמה מיט א‬ ‫אנט י א‬ ‫אלב ברילי א‬ ‫אה א‬ ‫אך פיר און א‬ ‫אים‪ .‬און איצט‪ ,‬נ א‬ ‫א שטעכן אין דעם צוריק פון פיאינדלעך‬ ‫אך דורך א‬ ‫אריעס‪ ,‬איך איז געווען געצווונגען צו יאינבר א‬ ‫וויקט א‬ ‫אס איז געווען אין‬ ‫אז ד א‬ ‫אקט א‬ ‫אטשיווד‪ .‬און די פ א‬ ‫אלט זיין א‬ ‫אל ווען שלום וו א‬ ‫אנעריז אין פול מ א‬ ‫אלוש א‬ ‫רעוו א‬ ‫פלי‬ ‫אס איז געווען ווו ער ערשטער געקומען די מרידה‪ ,‬שניאידן די פ‬ ‫אפונג‪ ,‬וו א‬ ‫אווי געליבטער‪ ,‬מיין ש א‬ ‫די נ א‬

‫ארץ )ווילהעלם וו‪(55) .(289 :1922 ,‬‬ ‫אין מיין ה א‬ ‫אטערדיק ראנגלענישן פון די נשמה‪ ,‬און וויאיטערדיק די דרינגלעך‬ ‫אבלע און מ א‬ ‫אונסע א‬ ‫אנ א‬ ‫פר א‬ ‫אך ונ פ‬ ‫נ א‬ ‫אמענט‪ ,‬איך‬ ‫אז מ א‬ ‫ארשטעלן ביז א‬ ‫אנגקינג וואס זענען פ א‬ ‫אדווייזערז פון דעם העכסטן ר א‬ ‫עצה פון מיין א‬ ‫אליין‪ ,‬איך קען דינען מער געטריי‬ ‫א מיינונג פון די ‪ facts‬א‬ ‫אס א‬ ‫אזן די מדינה‪ ,‬פון וו א‬ ‫אסן צו ל א‬ ‫אשל א‬ ‫ב א‬ ‫ארן‬ ‫פ א‬ ‫אנד און שלום ווערטער צו איר‪ ,‬און ש פ‬ ‫אפנשטילשט א‬ ‫דייטשלאנד‪ ,‬געמאכט מעגלעך בעסער וו א‬ ‫ארעס )ווילהעלם וו‪(55) .(291 :1922 ,‬‬ ‫אנווער פון לעבן און צ א‬ ‫מער א‬ ‫אקט קוילן מיט גוט‬ ‫אקייטיד געוואשן‪ ,‬סט א‬ ‫אלד‪ ,‬לובר א‬ ‫אן‪ ,‬וויאיס און ג א‬ ‫א גלימינג ב א‬ ‫אבער געהאלטן א‬ ‫א‬ ‫אוונט צו די‬ ‫ארקס אויף עס אין ‪ 10:00‬אין די א‬ ‫איסעלעססלי ימב א‬ ‫פרינגס‪ ,‬שטענדיק נ א‬ ‫גומע ס פ‬ ‫ארטן‬ ‫פט ביי א דער גרענעץ; ווו איר זענען געצווונגען צו וו א‬ ‫א פ‬ ‫אג און סט א‬ ‫ארט א‬ ‫אנדס‪ ,‬ביי פ א‬ ‫נעטהערל א‬ ‫אל אין זייער לעבן זעקס שעה צו קריגן דערלויבעניש צו דורכנעמען די‬ ‫אר די ערשטער מ א‬ ‫פפ א‬ ‫אנדס‪.‬‬ ‫נעטהערל א‬ ‫אז איין‬ ‫ארגליאיך צווישן ווילהעלם וו‪ ,‬א‬ ‫אפ א‬ ‫אין קורץ ‪ Biography‬געשריבן דורך טשערטשיל‪ ,‬ער מאכט א‬ ‫אנוווערז אין ‪ 1906‬און ‪:1908‬‬ ‫אס מ א‬ ‫אג האט ער געזען בעש א‬ ‫ט א‬ ‫א‬ ‫אז געווען א‬ ‫ארץ א‬ ‫אמ א‬ ‫אנז‪ ,‬אין א‬ ‫פרינסעס‪ ,‬בשעת זייער לידזש א‬ ‫אד דורך מלכים און פ‬ ‫אונד א‬ ‫די פערד‪ ,‬סער א‬ ‫ארגן צוועלף‬ ‫אז מ א‬ ‫אלט זיין א‬ ‫אסט וו א‬ ‫אנטר א‬ ‫אק א‬ ‫אס א‬ ‫פעריידיד איידער זיין אויגוסט מענטש ]‪ [...‬וו א‬ ‫אף‪ ,‬פ‬ ‫ס א‬ ‫אר‬ ‫אלענדיש גרענעץ פ פ א‬ ‫אשין‪ ,‬ווארטן ביי די ה א‬ ‫אן מ א‬ ‫אב א‬ ‫ארפן אין א‬ ‫אנידערוו א‬ ‫פעטער! א מענטש א‬ ‫יאר ש פ‬ ‫ארמיז עס‬ ‫א מענטשן וועמענס א‬ ‫אן פון א‬ ‫אטי א‬ ‫אנטלויפן די עקסעקר א‬ ‫אווען צו א‬ ‫אה א‬ ‫אלינג עס א‬ ‫שעה‪ ,‬ענייב א‬ ‫אל קרבנות‪ ,‬און וועמענס אוצרות‬ ‫אס א‬ ‫אל א‬ ‫פריאיז פון ק א‬ ‫אססעס‪ ,‬די פ‬ ‫אבלע ל א‬ ‫אסור א‬ ‫וועט פירן צו יממע א‬ ‫אנקוועסץ )טשערטשיל ‪(18) .(42-43 :1941‬‬ ‫פון אלטע ק א‬ ‫פרוכטן פ‬ ‫אלע די פ‬ ‫אנדערד ווי א‬ ‫און סקוו א‬ ‫אנווער אין‬ ‫אס איז‪ ,‬די א‬ ‫אן קייזער ווילהעלם וו‪ ,‬וו א‬ ‫אג א‬ ‫אלן פון ששטן דר א‬ ‫אך יוחנן רעפערס צו די פ א‬ ‫נ א‬ ‫אזיגן אין וועלט קריג איך‪ ,‬און זיין‬ ‫אך איר ב א‬ ‫אכט פון די קייזער ס רעגירונג נ א‬ ‫‪ ,1918‬דער עמעס מ א‬ ‫אנדס ווו ער האט געלעבט ביז דעם סוף פון זיין לעבן‪ ,‬אויף יוני ‪,4‬‬ ‫ארן אין די נעטהערל א‬ ‫א א‬ ‫גלות אין ד א‬ ‫אריעס" ווו לויט צו טשערטשיל‪:‬‬ ‫ארעץ‪ ,‬ווו ער געשריבן זיין בוך "מעמ א‬ ‫פ א‬ ‫פט פ‬ ‫א הוי פ‬ ‫‪ .1941‬ווי א‬ ‫א‬ ‫אלגעריטי‪ ,‬א‬ ‫אל וו א‬ ‫אט א‬ ‫אנדזשענ א‬ ‫אק א‬ ‫אס התגלות פון א‬ ‫אקיו א‬ ‫א מער ינ א‬ ‫אן א‬ ‫אדזש א‬ ‫איינער קענען נישט ימ א‬ ‫א ליטערארישע‬ ‫ארציע און אין דער זעלביקער ציאיט א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פר א‬ ‫אנגל פון זינען פון פ‬ ‫אמ א‬ ‫אנגל פון שכל‪ ,‬א‬ ‫מ א‬ ‫פשוט‬ ‫א פ‬ ‫ארט‪ ,‬א‬ ‫אר דריאיסיק יאר איין וו א‬ ‫אז פ פ א‬ ‫ארעמקיאיט‪ .‬איינער איז איבערראשט צו יבערנעמען א‬ ‫א‬ ‫ארוויסטן די וועלט‪ .‬עס‬ ‫אל כוחות צו פ א‬ ‫אב א‬ ‫פט א‬ ‫אסע פ‬ ‫אזוי באגרענעצט קען צינגל ס א‬ ‫א ווייל א‬ ‫אוויאיע פון א‬ ‫ה א‬ ‫איז ניט דיין שולד‪ :‬עס איז געווען זיין צוקונפט! )טשערטשיל ‪(18) .(49 :1942‬‬ ‫אמען‪ ,‬ד"ה די ענגליש‪.‬‬ ‫אך טשייסיז ווייבער‪ ,‬און מאכט מלחמה אויף איר ז א‬ ‫און יוחנן שרייבט‪ ,‬ער נ א‬ ‫אמע צו זיין בוך אויף דער מלחמה און זיאין‬ ‫אגד א‬ ‫דוד לויד דזשארזש געשריבן אין די ה א‬ ‫אנגעל מיכאל פון‬ ‫ארטש א‬ ‫א א‬ ‫אנק פון א‬ ‫אדוסט‪ .‬דער געד א‬ ‫פר א‬ ‫אס איז צו זיין רי פ‬ ‫אז‪ ,‬וו א‬ ‫אקווענס א‬ ‫אנס א‬ ‫ק א‬ ‫א מיסיע צו קעמפן ששטן‪ :‬דאס איז די לערנען פון געשיכטע‪ ,‬און‬ ‫אן געשיקט צו ערד אויף א‬ ‫אד א‬ ‫נעב א‬ ‫אלע‬ ‫אליזירן א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אטיוו‪ .‬דאס פ‬ ‫אוכיב א‬ ‫פר א‬ ‫אסטן איז פ‬ ‫ארסעס די לעקציע‪ .‬און די ק א‬ ‫דעם מלחמה רעינפ א‬ ‫אן פון אנדערע ‪ 20,000,000‬צווישן די‬ ‫אלייש א‬ ‫אנץ‪ .‬דער טויט פון ‪ 10,000,000‬און מיוט א‬ ‫ליטיג א‬

‫אשליסן די‬ ‫אמף צו ב א‬ ‫אק א‬ ‫אלן אין א‬ ‫אצ א‬ ‫פריאיז צו ב א‬ ‫בעסטער יונג מענטשן פון איין דור איז די שרעקלעך פ‬ ‫אג‪ .‬ווען‬ ‫אבער דערהייכט די וו א‬ ‫ארד פון צוויי מענטשן‪ ,‬א‬ ‫אר די מ א‬ ‫אף פ פ א‬ ‫ארטלעכקייט און שטר א‬ ‫אנטוו א‬ ‫אר א‬ ‫פפ א‬ ‫אן פון‬ ‫אוקייש א‬ ‫אנץ דיסל א‬ ‫ארוויסונג‪ ,‬ג א‬ ‫ארד און פ א‬ ‫אס מ א‬ ‫פענדיד א‬ ‫לייגן די ‪ 50000000000 £‬עקס פ‬ ‫אלעלד אין‬ ‫פער א‬ ‫אנ פ‬ ‫אג א‬ ‫א וו א‬ ‫אזיקיאיט אויף א‬ ‫ארבעטל א‬ ‫אנדל אין דער וועלט‪ ,‬א‬ ‫אינטערנאציאנאלע ה א‬ ‫פע‪ ,‬און די‬ ‫א פ‬ ‫אטער אינסטיטוציעס איבער פיל פון אייר א‬ ‫פ א‬ ‫או פון פ‬ ‫אוווערטר א‬ ‫געשיכטע‪ ,‬די א‬ ‫אשען די וועלט‬ ‫אז סטר א‬ ‫פילן א‬ ‫אלע ש פ‬ ‫אנ א‬ ‫אצי א‬ ‫אטינג פעודס אינטערנ א‬ ‫פעטו א‬ ‫פער פ‬ ‫אן און פ‬ ‫אטי א‬ ‫פער א‬ ‫אס פ‬ ‫עקס א‬ ‫אז די מלחמה איז די מערסט טיאיער און‬ ‫ארענדיקן א‬ ‫אפע‪ ,‬מיר קענען פ א‬ ‫אסטר א‬ ‫אט א‬ ‫פט ק א‬ ‫א הוי פ‬ ‫אין א‬ ‫פיוץ צווישן די אומות פון די ערד )לויד‪(30) .(17 :1938 ,‬‬ ‫ארענטפערן דיס פ‬ ‫פן צו פ א‬ ‫ווילדן או פ‬ ‫פ‪ .‬אויף זיין‬ ‫א חיה מיט צען הערנער און זיבן קע פ‬ ‫ארויף פון דעם ים א‬ ‫די צוויי בהמות‪ .‬און איך געזען א‬ ‫אב‬ ‫אס איך ה א‬ ‫אוס נעמען‪ .‬די חיה וו א‬ ‫אספעמ א‬ ‫פ‪ ,‬בל א‬ ‫א פ‬ ‫הערנער זענען צען קרוינען‪ ,‬און אויף זיאין ק א‬ ‫א לייב‪ .‬די‬ ‫פיס‪ ,‬און זיין מויל ווי די מויל פון א‬ ‫פיס זענען ווי בער ס פ‬ ‫אנטער‪ .‬די פ‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫געזען איז געווען ווי א‬ ‫פ געווען צו זיין‬ ‫א פ‬ ‫אריטעט‪ .‬איינער פון זיאין ק א‬ ‫אכט‪ ,‬זיין שטול און גרויס אויט א‬ ‫שלאנג האט אים זיין מ א‬ ‫אלד‪ ,‬נאכגעגאנגען די‬ ‫ארוו א‬ ‫אבער דעדלי ווונד איז געהיילט‪ .‬און די גאנצע ערד מ א‬ ‫אד‪ ,‬א‬ ‫אללי ווונד א‬ ‫אט א‬ ‫פ א‬ ‫אכט צו די חיה‪ ,‬און זיי געדינט די חיה‪ ,‬געזאגט‪,‬‬ ‫חיה‪ .‬זיי געבוקט די שלאנג וויאיל ער האט געגעבן מ א‬ ‫א מויל גערעדט‬ ‫"ווער איז ווי די בהמות‪ ,‬און וואס קענען קעמפן איר קסקס" איז געווען געגעבן א‬ ‫אלט‬ ‫אר ‪ 42‬חדשים‪ .‬דעמ א‬ ‫פילן פ פ א‬ ‫אכט צו ש פ‬ ‫אוס ווערטער‪ ,‬אויך באקומען מ א‬ ‫אספעמ א‬ ‫אנט און בל א‬ ‫אג א‬ ‫ער א‬ ‫אמען‪ ,‬זיין געצעלט און‬ ‫אספעמינג זיין נ א‬ ‫אט‪ ,‬בל א‬ ‫אספעמי קעגן ג א‬ ‫פנט זיאין מויל אין בל א‬ ‫אט געע פ‬ ‫ער ה א‬ ‫אכן מלחמה מיט די קדושים און צו‬ ‫יענע וואס וואוינען אין הימל‪ .‬עס איז געווען ערלויבט צו מ א‬ ‫אנד‪ .‬און‬ ‫אך און ל א‬ ‫פר א‬ ‫אריטעט איבער יעדער שבט‪ ,‬מענטשן‪ ,‬ש פ‬ ‫אקומען זיי‪ .‬ער איז געגעבן אויט א‬ ‫ב א‬ ‫אנהייב‬ ‫אמען איז נישט געשריבן פון די א‬ ‫אלע די באוווינער פון דער ערד‪ ,‬וועמענס נ א‬ ‫ליב געהאט עס א‬ ‫פון די וועלט אין דעם בוך פון לעבן פון די געהרגעט געווארן לאם‪.‬‬ ‫אטי וועט‬ ‫פטיוו א‬ ‫א פ‬ ‫אר ק א‬ ‫אשערט פ פ א‬ ‫אן אויער‪ ,‬זאל הערן‪ :‬אויב ווער עס יז איז ב א‬ ‫אויב ווער עס יז האט א‬ ‫ארבן דורך דער שווערד‪ ,‬דורך דער שווערד‬ ‫אל שט א‬ ‫פט גיין‪ .‬אויב ווער עס יז ז א‬ ‫א פ‬ ‫אנגענש א‬ ‫גיין אין געפ פ א‬ ‫אנס און אמונה פון די הייליקע )יוחנן‪:2001 ,‬‬ ‫אוויר א‬ ‫פערס א‬ ‫ארבן‪ .‬עס איז באזירט אויף פ‬ ‫מוזן שט א‬ ‫‪(6) .(1452-1453‬‬ ‫אלף היטלער‪-‬לוסיפער‪ ,‬יוחנן זעט די‬ ‫אד א‬ ‫אן פון די צוויי חיות‪ .‬דער ערשטער חיה א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אס וועלט מלחמה‬ ‫אבמערינז בעש א‬ ‫העכערונג פון דעם ים ווו עס אקטן ינטענסלי‪ ,‬דורך זיאין ס א‬ ‫פ און צען הערנער‪ .‬די צען היטלער 'ס הערנער‬ ‫א פ‬ ‫אז יוחנן האט זיבן ק א‬ ‫צווייטער‪ .‬די טעקסט זאגט א‬ ‫א ‪,1918-1943‬‬ ‫ארי א‬ ‫אריס ווו אין בולג א‬ ‫אר ב א‬ ‫אליני אין איטאליע‪ ,‬צ א‬ ‫אר ‪ Benito‬מוסס א‬ ‫אט א‬ ‫זענען די דיקט א‬ ‫אס אויף ‪ 16‬אקטאבער ‪ ,1944‬איז געווען‬ ‫א אין אונגארן‪ ,‬וו א‬ ‫אגיב ‪á‬ני א‬ ‫ארטהי נ א‬ ‫אל ‪ Miklos‬ה א‬ ‫אדמיר א‬ ‫א‬ ‫אזי אין רומעניע‬ ‫אל א‬ ‫פלעד פון רעגירונג דורך היטלער‪ ,‬וואס שטעלן אין זיין שטעלן די ס א‬ ‫פ פ‬ ‫א פ‬ ‫ט א‬ ‫אין ‪.Phillip‬‬ ‫פעט א‬ ‫אל הענרי פ‬ ‫ארש א‬ ‫פ פון וויטשי אין ‪ France‬מ א‬ ‫א פ‬ ‫אנעסקו‪ .‬די ק א‬ ‫אנט א‬ ‫אן א‬ ‫אל י א‬ ‫אדמיר א‬ ‫א‬ ‫פט מיניסטער‬ ‫א‪ .‬סלאוואקיי און זיאין הוי פ‬ ‫אטי א‬ ‫א א‬ ‫אין‪ Ante Pavelic ,‬אין קר א‬ ‫פ א‬ ‫אר ‪ Franco‬אין ס פ‬ ‫דירעקט א‬ ‫אבער קענען ווערן‬ ‫אנסקי‪ ,‬א‬ ‫ארטרעטער ‪ Ferdinand‬דורק א‬ ‫פעטער זיאין פ א‬ ‫א און ש פ‬ ‫אלבערט טוק א‬ ‫אד א‬ ‫א‬

‫אזיע פון‬ ‫אן ינוו א‬ ‫פל א‬ ‫אווער פון די פ‬ ‫אס היטלער ' ס דינסט וויאיל זיי זענען א‬ ‫אלעב א‬ ‫אב א‬ ‫באטראכט א‬ ‫אס די‬ ‫אנז בעש א‬ ‫אן און צוגעשטעלט פילע דיוויזש א‬ ‫פש א‬ ‫אנד איידער זיאין ינסע פ‬ ‫א רוסל א‬ ‫אסס א‬ ‫אר א‬ ‫ארב א‬ ‫ב א‬ ‫פס אין די מלחמה‪ .‬און זיין‬ ‫אליסט טרו פ‬ ‫אסי א‬ ‫אל ס א‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫אנגסייד די נ א‬ ‫אל א‬ ‫אנפליקט דעצידירט א‬ ‫אקטינג ק א‬ ‫א‬ ‫אטערי‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫א די פ‬ ‫אסטי א‬ ‫אליג א‬ ‫אלין )ק א‬ ‫אסעף סט א‬ ‫אר דזש א‬ ‫אט א‬ ‫פס צו היטלער‪ ,‬די דיקט א‬ ‫אצעדור העל פ‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫אנד פון‬ ‫ארב א‬ ‫פרינס וואס דזשוינד לוסיפער ס מרידה צו ‪ 200,000‬יאר צוריק( אין די וססר‪ ,‬פ פ א‬ ‫פ‬ ‫ארדערס‪ ,‬וויאיל די‬ ‫פ פון זייער א‬ ‫א פ‬ ‫אק א‬ ‫פובליקס‪ ,‬קענען ווערן באטראכט א‬ ‫אליסט רע פ‬ ‫אסי א‬ ‫אוויעט ס א‬ ‫ס א‬ ‫אוסיווז‬ ‫פל א‬ ‫אץ און יקס פ‬ ‫אל בול א‬ ‫אלין‪ ,‬די מעט א‬ ‫אסעף סט א‬ ‫פליינז געקומען פון דזש א‬ ‫אלין פון די דיאיטש פ‬ ‫אז א‬ ‫ג א‬ ‫אמען‪ .‬אין דעצעמבער ‪,1940‬‬ ‫פויליש צוז א‬ ‫אלן און טייטן די פ‬ ‫אפ א‬ ‫אמבס אויך‪ ,‬און אויסערדעם‪ ,‬זיי ב א‬ ‫ב א‬ ‫א‬ ‫אג פון גרוס היטלער אין צוריקקומען געשיקט א‬ ‫אנז א‬ ‫א א‬ ‫אלין אויסגעדרייט ‪ ,60‬און באקומען א‬ ‫סט א‬ ‫אפט פון די אומות פון די סאוועטן פארבאנד און‬ ‫אג צו היטלער‪ :‬די פריאינדש א‬ ‫אנז א‬ ‫צוריקקער א‬ ‫אל‬ ‫אב א‬ ‫ארק און דור א‬ ‫אדשעד‪ ,‬האט יעדער סיבה צו זיאין שט א‬ ‫אד דורך בל א‬ ‫אמענט א‬ ‫דייטשלאנד‪ ,‬ס א‬ ‫אלסטוי‪) (80) .(116 :1981 ,‬שירער‪(74) .(77 :1962 ,‬‬ ‫)ט א‬ ‫אליירט פון היטלער‪:‬‬ ‫א א‬ ‫אלין‪ ,‬א‬ ‫טשערטשיל אויך שרייבט וועגן דעם סט א‬ ‫ארבעטן געטריי א און‬ ‫אלץ ער קען צו מיט א‬ ‫אלין האט א‬ ‫אז סט א‬ ‫אן אים יושר עס מוזן זיין דערקענט א‬ ‫צו ט א‬ ‫ארקיאיט ער קען אין‬ ‫אלע די שט א‬ ‫אנג ווי דער זעלביקער ציאיט אלנגעזאמלט א‬ ‫געטריי א צו היטלער‪ ,‬ווי ל א‬ ‫אוו געשיקט זייער דערעכ‬ ‫אט א‬ ‫אל א‬ ‫אנד‪ .‬ער און מ א‬ ‫אוויעט רוסל א‬ ‫אנס פון ס א‬ ‫פ א‬ ‫דעם ריזיק יקס פ‬ ‫א קעסיידערדיק טיאיך‬ ‫א דיאיטש נצחון‪ ,‬און דערצו א‬ ‫אל עס ‪ Produced‬א‬ ‫אנס יעדער מ א‬ ‫אטי א‬ ‫אטול א‬ ‫אנגר א‬ ‫ק א‬ ‫אס זיי קען צו צעשטערן די‬ ‫אמוניסט פינפט זיאיל האט וו א‬ ‫אלס‪ .‬זיין ק א‬ ‫אטערי א‬ ‫ארג און רוי מ א‬ ‫פון עסנוו א‬ ‫אלשינעס און זילזולים קעגן אונדז‪ .‬זיי זענען‬ ‫א דיפפוסעד מ א‬ ‫אדי א‬ ‫ארבעט פון אונדזער געוויקסן‪ .‬דיין ר א‬ ‫א‬ ‫אצי דייטשלאנד אויף די פילע וויכטיק‬ ‫א שטענדיק העסקעם מיט נ א‬ ‫גרייט אין קיין ציאיט צו דערגרייכן א‬ ‫אנסי די לעצט צעשטערונג פון בריטיש‬ ‫פלייס א‬ ‫אמ פ‬ ‫אננעמען מיט ק א‬ ‫אז געווען צווישן זיי‪ ,‬און צו א‬ ‫ישוז א‬ ‫אכט )טשערטשיל‪(15) .(521 :1950 ,‬‬ ‫מ א‬ ‫א ריטי‪,‬‬ ‫פרעזידענט ריסט א‬ ‫אדער פ‬ ‫פריים מיניסטער א‬ ‫פ פון רעגירונג ווי די פ‬ ‫א פ‬ ‫די קשיא פון ‪ Finland‬די ק א‬ ‫אנד‪ .‬דאס איך‬ ‫ארדערס אין דעם ל א‬ ‫פ פון היטלער ס א‬ ‫א פ‬ ‫אלט זיין דער ק א‬ ‫אזוי דעריבער ער וו א‬ ‫א‬ ‫אכטונג ווי‬ ‫אלף אין וועלט מלחמה וו‪ ,‬בשעת אנדערע א‬ ‫אד א‬ ‫אלי ווייל די טענס פון א‬ ‫פערסנ א‬ ‫אכטן פ‬ ‫אטר א‬ ‫ב א‬ ‫א און ‪,Finland‬‬ ‫אטי א‬ ‫א א‬ ‫א‪ ,‬קר א‬ ‫ארי א‬ ‫א‪ ,‬איטאליע‪ ,‬אונגארן‪ ,‬רומעניע‪ ,‬בולג א‬ ‫אקי א‬ ‫אוו א‬ ‫אלייז סל א‬ ‫זייער געטריי א א‬ ‫אשטעטיקן אויך צען אומות ‪.‬‬ ‫ארק און נארוועגיע‪ ,‬ב א‬ ‫אלייז ‪ ,France‬דענמ א‬ ‫ארטיייש א‬ ‫פ א‬ ‫און פ‬ ‫אלייז פון היטלער‪ ,‬איז דער גרונט פון מלך‬ ‫אסעץ א‬ ‫ארק‪ ,‬ווערן צווישן די א‬ ‫די קשיא פון דענמ א‬ ‫אניש זעלנער‪ ,‬וואס‬ ‫אלע ‪ 13,000‬ד א‬ ‫אנקינג א‬ ‫אג טה א‬ ‫אנז א‬ ‫א א‬ ‫אבן געשיקט א‬ ‫קריסטלעך רענטגענ‪ ,‬ה א‬ ‫פיין‪(23) .‬‬ ‫אמ פ‬ ‫אלטן אין די רוסישע ק א‬ ‫אלי געה א‬ ‫אנטער א‬ ‫אל א‬ ‫וו א‬ ‫ארמי‬ ‫אניקלעס צו די ציאיטונג "רעד שטערן" סוף א‬ ‫אליסט אין איין פון זיאין טשר א‬ ‫די עהרענבורגה זשורנ א‬ ‫אלייז אין די מלחמה‪.‬‬ ‫דערמאנט אין די ווערטער וועגן היטלער 'ס א‬ ‫אוס‪ .‬כל די יוגנט פון‬ ‫אבן ווערן ג א‬ ‫אלז‪ .‬פיננס ה א‬ ‫אס א‬ ‫אלע זיינע וו א‬ ‫אנד א‬ ‫אנטשט קעגן רוסל א‬ ‫היטלער ל א‬ ‫אדעס‪.‬‬ ‫אסטייטיד‪ .‬היטלער געבראכט טענס פון אונגארן בריג א‬ ‫אמד‪ .‬רומעניע איז דעוו א‬ ‫אק א‬ ‫‪ Finland‬ס א‬

‫אוועס פון אלטע רוים‪ ,‬די נעבעך זעלנער‬ ‫פונקט ווי די סל א‬ ‫אדדער‪ .‬פ‬ ‫אן פ א‬ ‫אנ א‬ ‫איטאליע געצויגן מער ק א‬ ‫אלגן צו די טויט פון היטלער דינסט )עהרענבורגה‪) .(66 :1944 ,‬‬ ‫אכפ א‬ ‫פון צען ‪ European‬לענדער נ א‬ ‫‪(28‬‬ ‫אנסע ‪ -‬דייטשלאנד‬ ‫אללי א‬ ‫אנד א‬ ‫אקומענט‪ ,‬ארויס אין דער בוך פון טשערטשיל‪" ,‬דער גר א‬ ‫א היטלער ד א‬ ‫פון דער‬ ‫אדע אייגנטום פ‬ ‫אוו א‬ ‫אנק א‬ ‫אקומענט אין די הענט פון טשערטשיל ד א‬ ‫אויב דרייווז צו די מערב" ד א‬ ‫אליני‪ ,‬ער רשימות‬ ‫א בריוו צו מוסס א‬ ‫אקומענט דעצעמבער ‪ .1940‬א‬ ‫אשין‪ .‬דעם ד א‬ ‫אודינג מ א‬ ‫א דיק א‬ ‫עניגמ א‬ ‫אונטינג‬ ‫אטיז צו צושטעלן הילף אין די מלחמה הייבט‪ .‬ק א‬ ‫אביל א‬ ‫אס א‬ ‫פ א‬ ‫אלייז אין די מלחמה און זיאין פ‬ ‫זיאין א‬ ‫אהעפטן‬ ‫אבן ניאין אומות צו ב א‬ ‫אנד זיך‪ ,‬מיר ה א‬ ‫איטאליע‪ ,‬רוב פ לענדער ליסטעד אין די בריוו און דויטשל א‬ ‫כוחות אונטער היטלער זיך‪.‬‬ ‫אז‬ ‫אמענט א‬ ‫אמ א‬ ‫אר א‬ ‫אן ניט צווייפל פ פ א‬ ‫אל ]‪ [...‬איך ט א‬ ‫אוו א‬ ‫‪ .France‬די פראנצויזיש רעגירונג דיסמיסט די ל א‬ ‫אס סומע צו‬ ‫פון ‪ ,Africa‬וו א‬ ‫פון צ פ‬ ‫אנדס פ‬ ‫אנד איז געמאכט דעמ א‬ ‫אלגעמיינע ווייג א‬ ‫אז א‬ ‫דער עמעס סיבה א‬ ‫אן ריסקינג די‬ ‫אגירן א‬ ‫אציע פון רע א‬ ‫א סיטו א‬ ‫אכטן אין א‬ ‫אז די רעגירונג פון וויטשי ניט טר א‬ ‫אקמייל‪ ,‬און א‬ ‫בל א‬ ‫פון ‪.Africa‬‬ ‫אנווער פון צ פ‬ ‫א‬ ‫אין אויב‬ ‫פ א‬ ‫אנד‪ ,‬ס פ‬ ‫אז עס ווערס א‬ ‫אס ‪ Franco‬גלויבט א‬ ‫אציע‪ ,‬וו א‬ ‫פלי דיסטורבעד דורך די סיטו א‬ ‫אין‪ .‬די פ‬ ‫פ א‬ ‫ס פ‬ ‫אמיטינג די‬ ‫אר ק א‬ ‫אקסיס כוחות‪ .‬איך מורא ‪ Franco‬איז פ פ א‬ ‫ארבעטן מיט די א‬ ‫עס געוואלט צו מיט א‬ ‫אסט גריאיז פון זיין לעבן‪.‬‬ ‫ביג א‬ ‫פט‬ ‫א פ‬ ‫אד א‬ ‫אקט און צו א‬ ‫פ א‬ ‫ארטיטע פ‬ ‫פ א‬ ‫אהעפטן די טרי פ‬ ‫א אויך געוויזן רעטיסענט צו ב א‬ ‫ארי א‬ ‫א‪ .‬בולג א‬ ‫ארי א‬ ‫בולג א‬ ‫אציונגען‪.‬‬ ‫אלע ב א‬ ‫אנ א‬ ‫אצי א‬ ‫אר שטעלונג אין זיאין אינטערנ א‬ ‫א קל א‬ ‫א‬ ‫א מער קלאר ‪Defined‬‬ ‫פערסוד א‬ ‫אנגל האט פ‬ ‫בלי זענען רומעניע און אונגארן וואס אין דעם גער א‬ ‫פילו זיאין‬ ‫א פ‬ ‫פט פון זיאין רעזשים און א‬ ‫אז די צוקונ פ‬ ‫אנעסקו ס דערקענט א‬ ‫אנט א‬ ‫אל א‬ ‫שטעלונג‪ .‬דער גענער א‬ ‫אפענגען אויף אונדזער נצחון‪.‬‬ ‫מענטש א‬ ‫א‬ ‫ארענדיקן א‬ ‫יוגאסלאוויע איז ווייזלי טריינג צו קויפן ציאיט אויב צושטאנדן זענען גינציק‪ ,‬איר זאלט פ א‬ ‫ארטיטע‬ ‫פ א‬ ‫אדכיר צו די טרי פ‬ ‫אז וועט ניט א‬ ‫אבער איצט עס מיינט א‬ ‫אל מיט אונדז‪ ,‬א‬ ‫אנפ א‬ ‫אקט פון ניט‪ -‬א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אקט‪.‬‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אן לענדער‪,‬‬ ‫אלק א‬ ‫א נומער פון ב א‬ ‫אנוויינד ינערלעך ‪ Conflicts‬אין א‬ ‫אז צו א‬ ‫אר א‬ ‫אנד‪ .‬געגעבן די געפ א‬ ‫רוסל א‬ ‫אשינערי‬ ‫אמ א‬ ‫ארויף א‬ ‫אז און שטעלן א‬ ‫אקווענס א‬ ‫אנס א‬ ‫פעציפיצירן די עקסטרעם ק א‬ ‫עס איז נייטיק צו ס פ‬ ‫אז עס איז קיין רוסיש איניציאטיוו קעגן‬ ‫אכטן די מעגלעכקייט א‬ ‫אטר א‬ ‫קענען צו ויסמיאידן זיי‪ .‬ניט ב א‬ ‫אקס )היטלער‪,‬‬ ‫אלין‪ ,‬און זיך מיר זענען נישט וויקטימס פון ערנסט סעטב א‬ ‫אונדז ווייל לעבעדיק סט א‬ ‫אד טשערטשיל‪(16) .(22-23 :1950 ,‬‬ ‫‪ 1940‬סייט א‬ ‫די קשיא פון די צען קרוינען אויף די צען הערנער‪ ,‬קענען אויך זיין געזען דעם וועג פון ווייל מענטשן‬ ‫אטש‬ ‫אנער איז עריק ק א‬ ‫אמיש א‬ ‫ארנומען לענדער‪ .‬אין אוקריינא די רייק ק א‬ ‫ארויס פון די פ א‬ ‫געשטעלט פ א‬ ‫אוועס‪ ,‬פון ווייסע‬ ‫א מענטשן פון סל א‬ ‫אנע‪ ,‬ווי א‬ ‫אן ז א‬ ‫אטי א‬ ‫אלי א‬ ‫פ א‬ ‫אס פ‬ ‫וואס זענען געקומען צו אוקריינא ווי א‬ ‫אמבע אונטער‬ ‫אב א‬ ‫א דינסט געשטעלט א‬ ‫אלן ווען א‬ ‫אפ א‬ ‫אב א‬ ‫אנד ווילהעלם קובע ביז זיין טויט אין א‬ ‫רוסל א‬ ‫א דרעקסלער‪,‬‬ ‫אטווי א‬ ‫אטטבערג‪ .‬רענטעלן ליטע‪ ,‬ל א‬ ‫פלייסט דורך קערט דורך ג א‬ ‫אר ווייל רי פ‬ ‫זיין בעט‪ ,‬נ א‬

‫ארד היידריטש‬ ‫אנס ‪ ,Frank‬טשעכיי רעינה א‬ ‫ארק ווערנער ברעסט‪ ,‬פוילן ה א‬ ‫אנן‪ ,‬דענמ א‬ ‫א ליטזמ א‬ ‫אני א‬ ‫עסט א‬ ‫אלע מענטשן באוווינער פון‬ ‫אר זיין טויט זענען טויט‪ ,‬א‬ ‫אמע פ פ א‬ ‫אמינג אין נעק א‬ ‫אב א‬ ‫אד אין א‬ ‫אנייט א‬ ‫אס א‬ ‫אס א‬ ‫א‬ ‫אווען אין‬ ‫אנדס‪ ,‬טערב א‬ ‫ארט אין די נעטהערל א‬ ‫ארטהור סייסס‪-‬ינקוו א‬ ‫ארף לידיסע‪ .‬א‬ ‫א טשעכיש ד א‬ ‫א‬ ‫ארן‬ ‫אלייז ‪ 200.000‬י א‬ ‫אלף‪-‬לוסיפער זענען זיין אייגן און יענע פון זיאין א‬ ‫אד א‬ ‫פ פון א‬ ‫א פ‬ ‫נארוועגיע‪ .‬די זיבן ק א‬ ‫אן‪ .‬ששטן קייזער ווילהעלם וו‪,‬‬ ‫אד א‬ ‫פירט צו המשיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אז גע פ‬ ‫אס די מרידה א‬ ‫צוריק‪ ,‬בעש א‬ ‫א‪ ,‬בעעלזעבוב ביסל ריבעלז געמאכט באקאנט צו‬ ‫אסטי א‬ ‫אליג א‬ ‫אן‪ ,‬ד א‬ ‫אדד א‬ ‫אב א‬ ‫אלין‪ ,‬א‬ ‫א סט א‬ ‫אסטי א‬ ‫אליג א‬ ‫ק א‬ ‫אך די מרידה רייסט אויס‪.‬‬ ‫אן געמאכט נ א‬ ‫אלייש א‬ ‫א )ערד( רעכט צו די ינס א‬ ‫אנטי א‬ ‫די באוווינער פון ור א‬ ‫פרייזיז‬ ‫אט ענטער פ‬ ‫פ ווי געזונט ווי שט א‬ ‫א פ‬ ‫אנז אין דיין ק א‬ ‫אקטיש דעקערייש א‬ ‫צען קרוינען זאל זיין בלויז פ א‬ ‫אגען‪.‬‬ ‫אלקסוו א‬ ‫אדער וו א‬ ‫ארגער א‬ ‫אוו א‬ ‫א פירער צווישן זיי קריוו א‬ ‫ער ‪ Created‬ווי א‬ ‫פיס‪ ,‬און זיין מויל ווי די‬ ‫פיס זענען מיט בער פ‬ ‫אנטער‪ .‬פ‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אב געזען איז געווען ווי א‬ ‫אס איך ה א‬ ‫די חיה וו א‬ ‫אריטעט‪ .‬איינער פון זיאין‬ ‫אכט‪ ,‬זיין שטול און גרויס אויט א‬ ‫א לייב‪ .‬די שלאנג האט אים זיין מ א‬ ‫מויל פון א‬ ‫ארביק ווונד איז געהיילט‪(6) .‬‬ ‫אבער די שט א‬ ‫אד‪ ,‬א‬ ‫אללי ווונד א‬ ‫ארט א‬ ‫פ געווען צו זיין מ א‬ ‫א פ‬ ‫ק א‬ ‫אלף‬ ‫אד א‬ ‫אכט פון די קייזער ‪ Friedrich Wilhelm‬וו ששטן‪ ,‬א‬ ‫אכט געגעבן דורך די שלאנג און די מ א‬ ‫די מ א‬ ‫אסטן‬ ‫פ א‬ ‫אריטעט‪ ,‬קומענדיק פון זיין פ‬ ‫אל אויט א‬ ‫ארי א‬ ‫אט א‬ ‫אלע דיקט א‬ ‫היטלער‪-‬לוסיפער‪ ,‬געוויינט עס מיט א‬ ‫אנוויאיזן‬ ‫ארט חיה און בהמות נישט צו א‬ ‫ווי פ ‪ü‬הרער‪ .‬התגלות אנדערע טעקסטן ברענגען די וו א‬ ‫פיס און זען די‬ ‫אלף און קוק אין דיין פ‬ ‫אד א‬ ‫א פון א‬ ‫אר היטן עטלעכע קינ א‬ ‫פיס‪ ,‬נ א‬ ‫אלף‪ ,‬בער ס פ‬ ‫אד א‬ ‫א‬ ‫אלט יוחנן געזען‬ ‫פיס פון ווילד טראגט‪ .‬און דעמ א‬ ‫ארץ שיך און פיאין גליאיך צו די פ‬ ‫אטנקיאיט פון זיאין שוו א‬ ‫גער א‬ ‫אלף היטלער‪ ,‬און די‬ ‫אד א‬ ‫ארד פון א‬ ‫אז איז‪ ,‬די זעלבסטמ א‬ ‫אד צו טויט‪ ,‬א‬ ‫פ ווייל ווונד א‬ ‫א פ‬ ‫איינער פון זיאין ק א‬ ‫פ‪ ,‬אויף אפריל ‪.1945 ,30‬‬ ‫א פ‬ ‫שיסער ‪ FIRED‬אין זיין ק א‬ ‫אז ער האט נישט געבן‬ ‫פרוווד א‬ ‫אלף‪-‬לוסיפער ס גוף פ‬ ‫אד א‬ ‫פסי געטאן דורך די רוסישע אין די א‬ ‫א פ‬ ‫אט א‬ ‫די א‬ ‫אס‬ ‫אם סיינייד‪ ,‬ש א‬ ‫אסי א‬ ‫אט א‬ ‫פ א‬ ‫אל פון פ‬ ‫א ווי א‬ ‫ארד מיט א‬ ‫אבער באגאנגען זעלבסטמ א‬ ‫פ‪ ,‬א‬ ‫א פ‬ ‫אס אין זיאין ק א‬ ‫אש א‬ ‫א‬ ‫אהער געלערנט צען מינוט‬ ‫א זעלנער ביז א‬ ‫אס דורך א‬ ‫אז חרוב פ עס‪ ,‬ער איז געווען ש א‬ ‫פ‪ ,‬און א‬ ‫א פ‬ ‫אין זיין ק א‬ ‫פעטער‪.‬‬ ‫ש פ‬ ‫אטן‪:‬‬ ‫אם רעזולט א‬ ‫עקס א‬ ‫יי ינערלעך איבערבליק‬ ‫אן קעסטל )לענג‬ ‫א וווד א‬ ‫א זכר גוף‪ ,‬דיספיגורעד דורך פיאיער‪ ,‬זענען געשיקט אין א‬ ‫די בלייבט פון א‬ ‫א שטיק‬ ‫ארן אין א‬ ‫פונען געוו א‬ ‫‪163‬קם‪ ,‬ברייט ‪ 55‬סענטימעטער‪ 53 ,‬סענטימעטער הייך(‪ .‬גוף איז גע פ‬ ‫א שטריקן העמד‪.‬‬ ‫ארטשט ווי א‬ ‫אנטור סק א‬ ‫פון געל דזשערזי‪25 ,‬קס ‪ 8‬סענטימעטער‪ ,‬מיט ק א‬ ‫אססעסס די עלטער פון די טויט‪.‬‬ ‫אמידזשד‪ ,‬עס איז שווער צו א‬ ‫אווירלי ד א‬ ‫אין מיינונג פון דעם גוף זיאין ס א‬ ‫אנץ זענען‬ ‫אעס ‪ 50-60‬יאר‪ .‬די הייך פון טויט איז ‪ 165‬סענטימעטער )מעזשערמ א‬ ‫אשמ א‬ ‫עס האט מ א‬ ‫א מיטלען ‪ 39‬סענטימעטער‪ .‬דער גוף איז‬ ‫ארד(‪ .‬די רעכט טיבי א‬ ‫אף איז טש א‬ ‫דערנענטערנ וויאיל די שט א‬ ‫פלייש‪.‬‬ ‫ארד און שמעקן די ברענען פ‬ ‫אווירלי טש א‬ ‫ס א‬ ‫ארבן‪.‬‬ ‫פעלן פון דער ש א‬ ‫פ‬ ‫אל ביין‪ ,‬די ציאיטעדיק ביין‪ ,‬דער אויבערשטער און נידעריקער קין ביינער זענען‬ ‫פיט א‬ ‫אקסי פ‬ ‫טיילן פון די א‬

‫פרעסערוועד‪ .‬ברענט זענען גרעסער ]‪[...‬‬ ‫פ‬ ‫מסקנא‬ ‫אנט‬ ‫אק א‬ ‫אן אומב א‬ ‫פלעטעלי געברענט מעס פון א‬ ‫אמ פ‬ ‫ארענסיק דורכקוק פון ינק א‬ ‫אזירט אויף די פ א‬ ‫ב א‬ ‫אקומענט נומ ‪ ,(1-11‬די‬ ‫פע‪) .‬ד א‬ ‫מענטש און דורכקוק פון אנדערע ללבער אין דער זעלביקער גרו פ‬ ‫אנז‪:‬‬ ‫אנקלוזש א‬ ‫אמיטי ריטשט די וויאיטערדיק ק א‬ ‫ק א‬ ‫פעיקייטן פון דער גוף‪:‬‬ ‫אל פ‬ ‫אמיק א‬ ‫אט א‬ ‫אנ א‬ ‫‪ .1‬א‬ ‫פעיקייטן פון די טויט‪.‬‬ ‫ארד‪ ,‬עס איז אוממעגלעך צו שילדערן די פ‬ ‫אווירלי טש א‬ ‫ווי גוף טיילן זענען ס א‬ ‫א( הייך‪ :‬וועגן ‪ 165‬סענטימעטער )איין מעטער און ‪(65‬‬ ‫אבער עס קען זיין באשלאסן ווי גייט‪ :‬א‬ ‫אט פון דער‬ ‫אנס‪ ,‬שט א‬ ‫ארג א‬ ‫אנטוויקלונג‪ ,‬גרייס פון די א‬ ‫ב( צייט )באזירט אויף די קוילעלדיק א‬ ‫ארס רעכט(‪ ,‬בעערעך צווישן ‪ 50‬און ‪ 60‬יאר )‪.(50-60‬‬ ‫אל א‬ ‫פרעמ א‬ ‫ארס און פ‬ ‫נידעריקער ינסיס א‬ ‫אטיק שנור אין די‬ ‫פערמ א‬ ‫אדער אין די ס פ‬ ‫אדער אין די קיס א‬ ‫פינען א‬ ‫‪ (C‬די לינקס טעסטיס איז ניט צו גע פ‬ ‫פעלוויס‪.‬‬ ‫אדער אין די קליין פ‬ ‫אל א‬ ‫אנ א‬ ‫אל ק א‬ ‫ינגוינ א‬ ‫אל ופדעקונג צו ידענטיפיצירן דער מענטש זענען די ציין‪ ,‬מיט‬ ‫אמיק א‬ ‫אט א‬ ‫אנ א‬ ‫ד( די מערסט וויכטיק א‬ ‫פילע בריקן‪ ,‬קינסטלעך ציין‪ ,‬קרוינען און דענטשערז )זען דאקומענטן(‪.‬‬ ‫‪ .2‬גרונט פון טויט‪:‬‬ ‫פש שעדיקן דורך פיאיער‪ ,‬קענטיק וואונדער פון ערנסט‬ ‫אד אין דעם גוף‪ ,‬הי פ‬ ‫זיי קען ניט זיין דיטעקט א‬ ‫אדער קרענק‪.‬‬ ‫אדן א‬ ‫אל ש א‬ ‫אט א‬ ‫פ א‬ ‫אלז אין די‬ ‫אולע און ענלעך וויי א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫אשט גלאז א‬ ‫א קר א‬ ‫אטי פון די בלייבט פון א‬ ‫אוו א‬ ‫די ביאיזיאין אין די מויל ק א‬ ‫אקומענטן; למשל; ‪ 5,6,8,9,10,11 ,1,2,3‬און‬ ‫אוויטיז פון אנדערע ללבער )זען ען & די ד א‬ ‫מויל ק א‬ ‫אס באשלאסן די ביאיזיאין פון סיינייד‬ ‫אנס וו א‬ ‫ארג א‬ ‫פרובירן פון די ינערלעך א‬ ‫אל כעמיש פ‬ ‫‪ ( 13‬און די לעג א‬ ‫אן צו דערגרייכן די‬ ‫אמיש א‬ ‫אזן די ק א‬ ‫אקומענט נומ ‪ (1,2,3,4,5,6,7,8,10,11‬ל א‬ ‫אונדז )ד א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫ק א‬ ‫אונדז‪(3) .‬‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫פירט דורך סיינייד ק א‬ ‫אל טויט איז געווען גע פ‬ ‫אז די אין דעם פ א‬ ‫מסקנא א‬ ‫אטטענהובער‪ ,‬איז געבעטן דורך די‬ ‫אנעל ר א‬ ‫פערס א‬ ‫פ פון די וועכטער פ‬ ‫א פ‬ ‫אנט‪ ,‬די ק א‬ ‫ארעסט א‬ ‫גענומען א‬ ‫אוויעץ ריכטער‪.‬‬ ‫ס א‬ ‫אך די געשעענישן‪.‬‬ ‫אלד נ א‬ ‫אויף מאי ‪ ,1945 ,20‬ב א‬ ‫פטיילונג רעפעררינג צו ‪ 30‬אפריל צו לייענען‪:‬‬ ‫א פ‬ ‫אין דעם א‬ ‫פגעשטעלט די וועכטער און אנגעקומען‬ ‫א פ‬ ‫ארויף ווידער‪ ,‬א‬ ‫אט א‬ ‫ארגן איך ג א‬ ‫וועגן איינער אין דער מ א‬ ‫אז די פ ‪ü‬הרער ]‪ [...‬האט‬ ‫ארמעד מיר א‬ ‫ארגן צו פ ‪ü‬הרערבונקער‪ .‬עס לינקע ינפ א‬ ‫וועגן פיר אין דער מ א‬ ‫ארבעט פון זיין לעבן‪.‬‬ ‫אז ער )לינגע( האט געטאן די מערסט שווער א‬ ‫ארד און א‬ ‫באגאנגען זעלבסטמ א‬ ‫אם סיינייד צו די פ ‪ü‬הרער און זיין‬ ‫אסי א‬ ‫אט א‬ ‫פ א‬ ‫פפעגגער ער האט צו צושטעלן פ‬ ‫איך געוואוסט ד" ר סטומ פ‬ ‫אטש היטלער האט ‪ FIRED‬מיר‪ ,‬איך איז געווען שאקלען זיך די ניאיעס לינגע‪ .‬איך איז געזעסן‬ ‫ווייב‪ .‬כ א‬ ‫אז זענען אלנגעוויקלט אין שיץ און געברענט‬ ‫פס א‬ ‫אר פ‬ ‫אז די ק א‬ ‫א שטול און לינגע דערציילט מיר א‬ ‫אויף א‬ ‫א‬ ‫אז עס איז געווען א‬ ‫אשורד מיר א‬ ‫אנג‪ .‬ער אויך א‬ ‫ארויסג א‬ ‫אל א‬ ‫ארטן וויאיטער צו די נויטפ א‬ ‫אין דעם ג א‬ ‫אז‬ ‫אר ער געוואוסט א‬ ‫אשן‪ ,‬פ פ א‬ ‫פעך; ווען איך געקוקט אין אים אין יבערר א‬ ‫אין אויף די טע פ‬ ‫אדסט א‬ ‫א א‬ ‫בל א‬

‫ארדערד אים צו‬ ‫אז היטלער האט א‬ ‫אם סיינייד‪ ,‬ער האט געזאגט א‬ ‫אסי א‬ ‫אט א‬ ‫פ א‬ ‫אד פ‬ ‫היטלער ינדזשעסט א‬ ‫אלץ איז געווען שטיל‪ ,‬און ויספירן דיין‬ ‫פעטער‪ ,‬ווען א‬ ‫אזן די צימער און אומגעקערט צען מינוט ש פ‬ ‫ל א‬ ‫אס ער מענט דורך "די מערסט שווער סדר"‬ ‫אקייטיד צו לינגע איך געוואוסט וו א‬ ‫אמיונ א‬ ‫סדר‪ .‬איך ק א‬ ‫פיסטויל אויף די טיש פון היטלער ס פירהויז‪) .‬בעלימענסקי‪(3) .(1968 ,‬‬ ‫ווען ער לייגן זיין פ‬ ‫אלף היטלער‪ ,‬ווי דערקלערט דורך די רוסישע אין ‪ ,2000‬איז גענומען צו די וססר‪,‬‬ ‫אד א‬ ‫דער גוף פון א‬ ‫א טיאיך פון אוקריינא‪ .‬היטלער לינקס‪-‬לוסיפער ס‬ ‫און זיך א‬ ‫אטעד און זיין אש טר א‬ ‫פעטער קרעמ א‬ ‫און ש פ‬ ‫אז היטלער חרוב פ אויס ווידער צו יוחנן‪ ,‬ווי אויב איידער‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫גוף בלויז זיין קין‪ .‬אבער דעם ק א‬ ‫אן קייזער ‪Friedrich‬‬ ‫אג א‬ ‫אלעם‪ ,‬און זיך געבוקט צו די דר א‬ ‫ארד ווען ער איז געווען בעש א‬ ‫זעלבסטמ א‬ ‫אכט די חיה‬ ‫אס האט געגעבן זיין מ א‬ ‫אנד( וו א‬ ‫‪ Wilhelm‬וו די באוווינער פון דייטשלאנד )בונדעס דויטשל א‬ ‫אלף היטלער און‬ ‫אד א‬ ‫אנד( צו א‬ ‫אלף היטלער‪ ,‬און אויך זיי געבוקט )בונדעס דויטשל א‬ ‫אד א‬ ‫פ ‪ü‬הרער א‬ ‫אכן מלחמה מיט‬ ‫אלף היטלער‪ ,‬און וואס קען מ א‬ ‫אד א‬ ‫אדער די פ ‪ü‬הרער א‬ ‫געזאגט ער איז ווי דער חיה א‬ ‫אל‬ ‫אס ביכער מ א‬ ‫אונטל א‬ ‫אנד‪ ,‬איז אין ק א‬ ‫אלף היטלער‪ .‬דאס דינען פון די פ ‪ü‬הרער היטלער דויטשל א‬ ‫אד א‬ ‫א‬ ‫ארבסט פון די דריט‬ ‫ארטינג שירער "שטיי און ה א‬ ‫פ א‬ ‫אס ס אין דעם בוך פון די רי פ‬ ‫א ס וו א‬ ‫אין געשיכטע‪ .‬ד א‬ ‫אנצלער‪.‬‬ ‫אג ווען היטלער איז געווען באשטימט ק א‬ ‫אנד אויף דער ט א‬ ‫רעיטש‪ ",‬דער ערשטער ב א‬ ‫ארטשט‪,‬‬ ‫פערס מ א‬ ‫א פ‬ ‫א א‬ ‫אצי שטורעם טר א‬ ‫אכט‪ ,‬די צעפיבערט נ א‬ ‫אלבנ א‬ ‫אך ה א‬ ‫אכט ביז נ א‬ ‫ארנ א‬ ‫פון פ פ א‬ ‫אג‪ ,‬פ‬ ‫אז ט א‬ ‫א‬ ‫אד‪ .‬ימערדזשד דורך די הונדערטער‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אל נצחון פ‬ ‫אניק דענקמ א‬ ‫ארטשיז אין דזשייג א‬ ‫האלטן ט א‬ ‫אל‬ ‫אסינג אונטער די טריומפ א‬ ‫פ א‬ ‫א‪ ,‬פ‬ ‫ארטען די דנ א‬ ‫אלומנס‪ ,‬די טיערג א‬ ‫אנד ק א‬ ‫פל א‬ ‫א פ‬ ‫טויזנטער‪ ,‬אין דיס א‬ ‫אלט‬ ‫פלייינג א‬ ‫אנדס פ‬ ‫אססע‪ ,‬די ב א‬ ‫פ די ווילהעלמסטר א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אנדענבורג גייט און א‬ ‫כיטרע פון די בר א‬ ‫ארסט‬ ‫אנטינג די נייע ליד ה א‬ ‫אמז‪ ,‬קולות טש א‬ ‫ארטשיז צו די דונערדיק געזונט פון דר א‬ ‫אל מ א‬ ‫ארש א‬ ‫מ א‬ ‫אנג איבער די‬ ‫אפטיק ג א‬ ‫א קר א‬ ‫אלט ווי דייטשלאנד‪ ,‬די שיך צו צייכן א‬ ‫וועססעל און אנדערע חיבורים ווי א‬ ‫אכט און‬ ‫אז ליט די נ א‬ ‫אנדע א‬ ‫אטעטיש ב א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אלדינג א‬ ‫ארטשיז‪ ,‬מ א‬ ‫פיץ ט א‬ ‫ארוועג‪ ,‬די מחיה ש פ‬ ‫פ א‬ ‫אקס )שירער‪) .(22 : 1962 ,‬‬ ‫פעקטייטערז ענג די סיידוו א‬ ‫דערטרונקען געווארן אויס די לחיים פון ס פ‬ ‫‪(72‬‬ ‫אנדריי‬ ‫אדער א‬ ‫אס א‬ ‫אמב א‬ ‫אסי ‪ -‬געשריבן א‬ ‫דער טייך פון פיאיער געגאנגען מיט די פראנצויזיש עמב א‬ ‫אטשט דיין ליכט‬ ‫אדינג‪ ,‬איך וו א‬ ‫ארעב א‬ ‫ארץ און פול פון פ א‬ ‫א שווער ה א‬ ‫אנסעט ‪ -‬ווו‪ ,‬מיט א‬ ‫פ א‬ ‫‪ -François‬פ‬ ‫אד שירער‪(72) .(22 :1962 ,‬‬ ‫אנסעט סייט א‬ ‫פ א‬ ‫טרעדמיל ) פ‬ ‫א מענטש‪ ,‬איז אין דעם בוך פון‬ ‫אז בעסטער אויסגעדריקט דעם דינען פון א‬ ‫איינער פון די מעלדעט א‬ ‫אליסט וויליאם שירער‪" ,‬בערלין דייערי ‪ ,"1934-1941‬ווען זיאין פריש‬ ‫אמעריקאנער זשורנ א‬ ‫ארטיי קאנגרעס ‪:1934‬‬ ‫פ א‬ ‫אצי פ‬ ‫אנד‪ ,‬ווען געמאכט די דעקן פון די נ א‬ ‫אנקומען אין דויטשל א‬ ‫א‬ ‫אוונט‬ ‫אט‪ ,‬אין די א‬ ‫אל שט א‬ ‫אנג אין דעם מידיוו א‬ ‫אריאינג א‬ ‫א רוימער קייסער‪ ,‬היטלער געמאכט זיין א‬ ‫ווי א‬ ‫אל גאסן‬ ‫אציס וואס טשירד וויילדלי‪ ,‬ממש פילונג די שמ א‬ ‫אנקסעס נ א‬ ‫אל א‬ ‫אליד פ א‬ ‫אריבער די ס א‬ ‫היאינט‪ ,‬א‬ ‫אוטיעס פון‬ ‫אלע די בע א‬ ‫אקנקרייץ באדעקט דורך א‬ ‫]‪ [...‬טענס פון טויזנטער פון ‪ flags‬מיט די ה א‬ ‫אשין‪ ,‬היטלער האט זיין היטל מיט זיאין לינקס‬ ‫אטעקטשער ]‪ [...‬שטייענדיק אין די מ א‬ ‫ארק א‬ ‫אטהיק א‬ ‫ג א‬ ‫אסע מיט אנדערן הייבן זיאין רעכט‬ ‫אדיסמענטן פון די מ א‬ ‫פל א‬ ‫א פ‬ ‫אנדינג צו צעפיבערט א‬ ‫פ א‬ ‫אנט‪ ,‬ריס פ‬ ‫ה א‬

‫אס מין‬ ‫ארשטיין‪ ,‬בשעת איך לעבן‪ ,‬וו א‬ ‫אל פ פ א‬ ‫אבער איך קענען קיינמ א‬ ‫אצי גריסט ]‪ [...‬א‬ ‫ארעם אין די נ א‬ ‫א‬ ‫אז טשירד מיט‬ ‫אסע א‬ ‫אל מ א‬ ‫פרייטן צווישן די כיסטעריק א‬ ‫ארש פ‬ ‫אבלי פ א‬ ‫ארגיו א‬ ‫ארגן פלוידס ער א‬ ‫ארב א‬ ‫פון פ א‬ ‫אסע פון‬ ‫אמ א‬ ‫אק אין די מיטל פון א‬ ‫ארום ‪ ,10:00‬איך איז געווען סט א‬ ‫אכט‪ ,‬א‬ ‫ארן ]‪ [...‬היאינט ביי א נ א‬ ‫אצ א‬ ‫אז א‬ ‫א‬ ‫אטעל און סקרימינג‬ ‫אנט פון היטלער 'ס ה א‬ ‫ביי צען טויזנט מענטשן אלנגעזאמלט אין פר א‬ ‫פנימער‬ ‫אבסערווירן די פ‬ ‫אקט צו א‬ ‫א ביסל ש א‬ ‫פעלץ א‬ ‫כיסטעריקלי‪" :‬מיר וועלן אונדזער פ ‪ü‬הרער!" איך פ‬ ‫א מינוט‬ ‫אר א‬ ‫אר פ פ א‬ ‫אף ארויס ‪ -‬און נ א‬ ‫פעציעל ווייבער‪ ,‬ווען היטלער לעס א‬ ‫אנסטרייטערז‪ ,‬ס פ‬ ‫פון די דעמ א‬ ‫פ‬ ‫אן פון די בנין ]‪ [...‬זיי געקוקט אין די פ ‪ü‬הרער ווי אויב ער געווען דער משיח‪ ,‬מיט די‬ ‫אלק א‬ ‫ דער ב א‬‫אז דורכויס זענען נישט מענטשלעך )שירער‪) .(20 :1962 ,‬‬ ‫פנימער יבערקערן דורך זיכער טרייץ א‬ ‫פ‬ ‫‪(70‬‬ ‫פילו‬ ‫א פ‬ ‫א פרעמדער זיין רעגירונג געבראכט א‬ ‫פרעסיוו‪ ,‬ווי געזונט ווי ווייל א‬ ‫אקע ימ פ‬ ‫דאס דינען און ט א‬ ‫אר‪ ,‬דער‬ ‫ארג סעקט א‬ ‫אלדיק שוועריקייטן אין די עסנוו א‬ ‫אציע פון מלחמה גוו א‬ ‫אר א‬ ‫איידער דער דעקל א‬ ‫אנטערט‪:‬‬ ‫פל א‬ ‫אגבוך אין ‪ ,1937‬איצט מעלדונג די שוועריקייטן גע פ‬ ‫אליסט שירער אין זיין ט א‬ ‫זשורנ א‬ ‫אז עס איז‬ ‫ארז; א‬ ‫ארג סט א‬ ‫אנט פון עסנוו א‬ ‫אף קיוז פון הונגעריק אין פר א‬ ‫לעצטע ווינטער מיר געזען ס א‬ ‫אץ; ]‪ [...‬די קליידער פון מענטשן און ווייבער זענען ינקריסינגלי‬ ‫פוטער‪ ,Fruits ,‬פ א‬ ‫דוחק פון פלייש‪ ,‬פ‬ ‫פ )שירער‪(70) .(79 :1962 ,‬‬ ‫א פ‬ ‫פ א‬ ‫אלץ פ‬ ‫ווייל געמאכט פון ה א‬ ‫פילן‬ ‫אכט צו ש פ‬ ‫אספעמיעס; געגעבן מ א‬ ‫אנט ווערטער און בל א‬ ‫אג א‬ ‫עס איז געגעבן איין מויל גערעדט ער א‬ ‫אספעמינג זיין‬ ‫אט‪ ,‬בל א‬ ‫אספעמי קעגן ג א‬ ‫פנט זיאין מויל אין בל א‬ ‫אט געע פ‬ ‫אלט ער ה א‬ ‫אר ‪ 42‬חדשים‪ .‬דעמ א‬ ‫פפ א‬ ‫אכן מלחמה‬ ‫אמען‪ ,‬זיין געצעלט און יענע וואס וואוינען אין הימל‪ .‬עס איז געווען ערלויבט צו מ א‬ ‫נ א‬ ‫אריטעט איבער יעדער שבט‪ ,‬מענטשן‪,‬‬ ‫אקומען זיי‪ .‬ער איז געגעבן אויט א‬ ‫מיט די קדושים און צו ב א‬ ‫אמען איז נישט‬ ‫אלע די באוווינער פון דער ערד‪ ,‬וועמענס נ א‬ ‫אנד‪ .‬און ליב געהאט עס א‬ ‫אך און ל א‬ ‫פר א‬ ‫ש פ‬ ‫אנהייב פון די וועלט אין דעם בוך פון לעבן פון די געהרגעט געווארן לאם‪(6) .‬‬ ‫געשריבן פון די א‬ ‫אנהייב פון דער צווייטער וועלט מלחמה אויף סעפטעמבער ‪ 1939 ,1‬ביז פעברואר ‪,1943‬‬ ‫דער א‬ ‫אנד‪,‬‬ ‫אל א‬ ‫אן אין פוילן‪ ,‬ה א‬ ‫אלע זיינע שוועבעלעך‪ ,‬וו א‬ ‫אן א‬ ‫אלף היטלער‪-‬לוסיפער‪ ,‬וו א‬ ‫אד א‬ ‫אך א‬ ‫‪ 42‬חדשים נ א‬ ‫ארק‪ ,‬יוגאסלאוויע‪ ,‬אונגארן‪ ,‬גריכנלאנד‪ ,‬קרעטע‪ ,‬רומעניע‪,‬‬ ‫בעלגיע‪ ,France ,‬נארוועגיע‪ ,‬דענמ א‬ ‫אכט פון‬ ‫אן די של א‬ ‫אנטיק‪ ,‬וו א‬ ‫אטל א‬ ‫אשט אין די א‬ ‫אס קר א‬ ‫ארין מלחמה וו א‬ ‫אנד‪ Africa ,‬און סובמ א‬ ‫רוסל א‬ ‫אמף דריי א יאר‬ ‫אלע פון זיאין ‪ 42‬חדשים זענען ק א‬ ‫כמעט א‬ ‫אלן פ‬ ‫ארפ א‬ ‫אך פ א‬ ‫אמינג נ א‬ ‫אן ב א‬ ‫אנד א‬ ‫אן‪ .‬די ל א‬ ‫בריט א‬ ‫אזוי‬ ‫אד איז געווען דער ‪ 30‬יאנואר ‪ ,1943‬א‬ ‫אלינגר א‬ ‫אזיגן אין סט א‬ ‫און זעקס חדשים‪ .‬דער ערשטער ב א‬ ‫אזיע פון פוילן און ענדס ‪ 42‬חדשים‬ ‫זיאין ציאיט פון ווינס הייבט אויף סעפטעמבער ‪ 1939 ,1‬אין די ינוו א‬ ‫פנט זיאין מויל‬ ‫אט געע פ‬ ‫אד‪ .‬און ער ה א‬ ‫אלינגר א‬ ‫אט פון סט א‬ ‫פעטער אויף יאנואר ‪ 1943 ,30‬אין דער שט א‬ ‫ש פ‬ ‫אשקע‪ ,‬צו‬ ‫אן‪ ,‬י א‬ ‫אד א‬ ‫פון הימל און סענטימעטער פון נעב א‬ ‫אטער פ‬ ‫אט די אייביק פ פ א‬ ‫אספעמי קעגן ג א‬ ‫אין בל א‬ ‫אשמוצן די משכן‪ ,‬ניימלי‪ ,‬די וואס וואוינען אין הימל‪,‬‬ ‫אשמוצן די‪ ,‬וואס וואוינען אין הימל און ב א‬ ‫ב א‬ ‫אוטוס‪,‬‬ ‫פל א‬ ‫אטלע‪ ,‬קלעיסטהענעס‪ ,‬פ‬ ‫אריסט א‬ ‫פעריקלעס‪ ,‬א‬ ‫אשקע‪ ,‬אברהם‪ ,‬משה יהושע‪ ,‬פ‬ ‫ניימלי‪ ,‬י א‬ ‫א‪.‬‬ ‫אט א‬ ‫פל א‬ ‫אטעס‪ ,‬פ‬ ‫אקר א‬ ‫‪ ,Chamberlain‬ס א‬ ‫ארי‪ :‬איך גערעדט‬ ‫אט א‬ ‫אר א‬ ‫אנט פון א‬ ‫אל א‬ ‫אווערז זיאין ט א‬ ‫פף" ווו ער דיסק א‬ ‫אמ פ‬ ‫פט פון "מעין ק א‬ ‫עקססער פ‬

‫אווען‪ :‬איך וויסן רעדן‪.‬‬ ‫פר א‬ ‫פעלץ ינטויטיוולי איז פ‬ ‫אן ווייסט עס‪ ,‬האט פ‬ ‫אס‪ ,‬איידער‪ ,‬א‬ ‫דריאיסיק מינוט און וו א‬ ‫אז מיין רופן‬ ‫א א‬ ‫אז א‬ ‫אגיאיסטערונג איז געווען א‬ ‫אך דריאיסיק מינוט‪ ,‬די וילעם איז עלעקטריפיעד און די ב א‬ ‫נ א‬ ‫ארקס )היטלער‪:2000 ,‬‬ ‫אקל פון דריי הונדערט מ א‬ ‫אכ א‬ ‫אד די ס א‬ ‫א ביאישטיאיער פון מנחורת יילד א‬ ‫אר א‬ ‫פפ א‬ ‫‪(41) .(214‬‬

‫אקע ביסל זילזולים‬ ‫אל רעיטש קהילה זענען ט א‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫פוינץ דערלאנגט צו די נ א‬ ‫עטלעכע פון דריאיסיק פ‬ ‫אט‪:‬‬ ‫צו ג א‬ ‫אפפירמס די ויסשליסיק רעכט צו‬ ‫אריקלי א‬ ‫אג א‬ ‫אט א‬ ‫אל רעיטש קהילה פון דייטשלאנד ק א‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫‪ .1‬די נ א‬ ‫אז זיי זענען די‬ ‫אן פון די רייק דערקלערט א‬ ‫אלע די קהילות אין די דזשוריסדיקש א‬ ‫אלירן א‬ ‫אנטר א‬ ‫ק א‬ ‫נאציאנאלע קהילות פון די דיאיטש רעיטש‪.‬‬ ‫אן פון די‬ ‫אנייש א‬ ‫אלדיק ופהער פון די אויסגאבע און דיסעמ א‬ ‫אנדס די ב א‬ ‫אל קהילה דעמ א‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫‪ .13‬די נ א‬ ‫ביבל אין דייטשלאנד‪.‬‬ ‫אנד‪ ,‬עס איז‬ ‫אר איר און דעריבער צו די גאנצע דיאיטש ל א‬ ‫אז פ פ א‬ ‫אטן א‬ ‫אל קהילה שט א‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫‪ .14‬די נ א‬ ‫אלע דאקומענטן‪ .‬ער ]‪ [...‬ניט בלויז‬ ‫פף איז די גרעסטע פון א‬ ‫אמ פ‬ ‫אז די פ ‪ü‬הרער מעין ק א‬ ‫אסן א‬ ‫אשל א‬ ‫ב א‬ ‫פט‬ ‫אנט און צוקונ פ‬ ‫אר דעם קר א‬ ‫אליש פ פ א‬ ‫אר א‬ ‫פערייץ די מערסט ריין און אמת מ א‬ ‫אר פ‬ ‫אבער ינק א‬ ‫כולל רוב פ‪ ,‬א‬ ‫פ‬ ‫אנד‪.‬‬ ‫לעבן פון אונדזער ל א‬ ‫אלע די קרוסיפיקסעס‪ ,‬ביבלעס און הייליק‪.‬‬ ‫אלטערז א‬ ‫אל קהילה צוריקציען זייער א‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫‪ .18‬די נ א‬ ‫אר די דיאיטש אומה און‬ ‫פף )פ פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫אבער מעין ק א‬ ‫ארנישט א‬ ‫אלטערז עס מוזן זיין ג א‬ ‫‪ .19‬אויף די א‬ ‫א שווערד‪.‬‬ ‫אולייסט בוך( און לינקס פון די מזבח א‬ ‫אט די כ א‬ ‫דעריבער צו ג א‬ ‫אלע קהילות‪,‬‬ ‫אוועקגענומען פון א‬ ‫אג פון זיאין יסוד דער קריסטלעך קריאיז מוזן ווערן א‬ ‫‪ .30‬אויף דעם ט א‬ ‫אל ‪ -‬די‬ ‫אבלע סימב א‬ ‫אנקווער א‬ ‫פלייסט דורך די איין ונק א‬ ‫אל זיין רי פ‬ ‫פעלס און ז א‬ ‫א פ‬ ‫אלז און טש א‬ ‫אטידר א‬ ‫ק א‬ ‫אקנקרייץ )שירער‪(72) .(358-359 :1962 ,‬‬ ‫ה א‬ ‫פריים מיניסטער טשערטשיל‪ :‬ער‬ ‫א רעדע אין בערלין אויף מאי ‪ ,1941 ,4‬ווייזט ביטול בריטיש פ‬ ‫אין א‬

‫אר מער ווי פינף יאר‬ ‫אז מיר וויסן פון אין געשיכטע ]‪ [...‬פ פ א‬ ‫אסט א‬ ‫אדי א‬ ‫אטעג בל א‬ ‫אבער סטר א‬ ‫איז די ליבה א‬ ‫אס קענען‬ ‫פעס וו א‬ ‫אר ע פ‬ ‫פע‪ ,‬ווי משוגע‪ ,‬קוקן פ פ א‬ ‫א פ‬ ‫אסעד דורך אייר א‬ ‫דעם מענטש האט שוין רעלע א‬ ‫אליטיקער זעלנער ]‪ [...‬די‬ ‫פ א‬ ‫אליטיקער‪ ,‬און ווי שלעכט פ‬ ‫פ א‬ ‫א שלעכט פ‬ ‫א זעלנער‪ ,‬איז א‬ ‫פיאיער ]‪ [...‬ווי א‬ ‫ארקרימען‬ ‫פנים און פ א‬ ‫פרום אויסדרוק אויף זיין פ‬ ‫אז מר‪ .‬טשערטשיל האט איז צו ליגן מיט פ‬ ‫אנט א‬ ‫אל א‬ ‫ט א‬ ‫אריעס ]‪ [...‬טשערטשיל‪,‬‬ ‫אץ כבוד וויקט א‬ ‫פילו די מערסט שרעקלעך דעפע א‬ ‫א פ‬ ‫דעם אמת דורך מאכן א‬ ‫אטעגיע‪ ,‬געראטן געזונט )יוגאסלאוויע און‬ ‫אטשערז אין סטר א‬ ‫אמ א‬ ‫איינער פון די מערסט נעבעך א‬ ‫אלט זיין‬ ‫פ‪ .‬אין קיין אנדערע מדינה‪ ,‬עס וו א‬ ‫א פ‬ ‫אס מלחמה אין איין קל א‬ ‫אלן צוויי קינ א‬ ‫ארפ א‬ ‫גריכנלאנד( פ א‬ ‫אטי פון זיין גייסט קענען בלויז זיין‬ ‫אל א‬ ‫ארמ א‬ ‫אבנ א‬ ‫אל ]‪ [...‬די א‬ ‫ארש א‬ ‫אץ‪-‬מ א‬ ‫פל א‬ ‫אונטערטעניק צו פ‬ ‫א שיקער ]‪) [...‬שירער‪:1962 ,‬‬ ‫אווינגס פון א‬ ‫אדער די ר א‬ ‫אלייזינג קרענק א‬ ‫פער א‬ ‫א פ‬ ‫דערקלערט דורך א‬ ‫‪(75) .(309‬‬ ‫אנן‪ ,‬זיין‬ ‫ארמ א‬ ‫אקס דערמאנט דורך מארטין ב א‬ ‫אט פון ט א‬ ‫אע רעזולט א‬ ‫אוו א‬ ‫אליטיש צ א‬ ‫פ א‬ ‫אין זיין פ‬ ‫אליזעס‬ ‫אנ א‬ ‫פריל ‪ .1945 ,2‬עס א‬ ‫א פ‬ ‫אר געמאכט צווישן ‪ 4‬פעברואר ‪ 1945‬און א‬ ‫פערזענלעך סעקרעט א‬ ‫פ‬ ‫אזיגן אין דער מלחמה עס איז אויך זילזולים ‪ ,Chamberlain‬טשערטשיל‪,‬‬ ‫די סיבות פון זייער ב א‬ ‫אז‬ ‫ארדערס א‬ ‫אר גוט גענוג צו ויספירן א‬ ‫אלט נ א‬ ‫אן א‬ ‫רוזעוועלט און זייער אומות ‪ :‬טשערטשיל ליידער איז א‬ ‫אגד די‬ ‫א שכל מיט מיר דר א‬ ‫גיט איר די ווילד רוזעוועלט ]‪ [...‬ווען טשערטשיל געוואלט צו קומען אין א‬ ‫אלט און‬ ‫אנד א‬ ‫אט צו ענגל א‬ ‫אנ א‬ ‫ארש א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פר א‬ ‫ארד ]‪ [...‬אויב גורל האט פ‬ ‫אליטיש זעלבסטמ א‬ ‫פ א‬ ‫מדינה אין פ‬ ‫א מיטל ]‪ [...‬די‬ ‫אד א‬ ‫אדזשודעוז א‬ ‫אט דעם אמעריקאנער שיקער און א‬ ‫אנשט א‬ ‫פיט א‬ ‫אטיק ניי א פ‬ ‫סקלער א‬ ‫אסיס‬ ‫פט פון ענגליש מענטשן זענען געהאלטן ביים שטארבן פון הונגער און טובערקול א‬ ‫צוקונ פ‬ ‫אנן ‪(7) .(35-39 :1965‬‬ ‫ארמ א‬ ‫ארשילטן אינזל )ב א‬ ‫די פ א‬ ‫אזוי‬ ‫אטן‪ ,‬א‬ ‫ארייניקטע שט א‬ ‫אציע פון מלחמה אויף די פ א‬ ‫אר א‬ ‫אג פון זיין דעקל א‬ ‫אויף דעצעמבער ‪ ,11‬די ט א‬ ‫אג‪ ,‬פירינג זילזולים ביי א רוזעוועלט‪:‬‬ ‫גערעדט די רעיטשסט א‬ ‫אטיוו פון דעם‬ ‫פריזענ א‬ ‫א רע פ‬ ‫זאל מיר דעפינירן מיין שטעלונג צו דעם אנדערע וועלט‪ ,‬וואס האט‪ ,‬ווי א‬ ‫אמענטע‬ ‫אס א‬ ‫אנעיר א‬ ‫אמף אויף שניי און אייז‪ ,‬זייער מ א‬ ‫מענטש וואס‪ ,‬בשעת אונדזער זעלנער זענען ק א‬ ‫פריט דעם‬ ‫פט קול פ‬ ‫אכן זיין לעקטשערז דורך די פיאיער‪ ,‬דער מענטש וואס איז די הוי פ‬ ‫איז צופרידן צו מ א‬ ‫מלחמה ]‪[...‬‬ ‫פונקט ווי‬ ‫אכטן אים משוגע‪ ,‬פ‬ ‫אטר א‬ ‫אלטיד דורך רוזעוועלט‪ ,‬וויאיל איך ב א‬ ‫]‪ [...‬איך קענען ניט זיין ינס א‬ ‫אלט‬ ‫פרעסענץ די סיבות דעמ א‬ ‫אלט מיסרע פ‬ ‫אן ]‪ [...‬ערשטער ער ינסיטעס מלחמה‪ ,‬דעמ א‬ ‫ווילס א‬ ‫אבער שורלי לידז‬ ‫אולי א‬ ‫אל קריסטלעך מאנטל און סל א‬ ‫אקריטיק א‬ ‫פ א‬ ‫א סיקקענינגלי כי פ‬ ‫ענגיידזשיז אין א‬ ‫אלן ]‪ [...‬די‬ ‫אפ א‬ ‫אט ווי עדות צו די ערלעכקיאיט פון זיאין ב א‬ ‫אוקינג ג א‬ ‫אן ינוו א‬ ‫מענטשהיאיט צו מלחמה‪ ,‬נישט א‬ ‫אן ]‪[...‬‬ ‫אס א‬ ‫אלט פרעעמ א‬ ‫אן א‬ ‫זייער אייגן וועג פון א‬ ‫אז די‬ ‫אלש‪ .‬עס קענען זיין קיין צווייפל א‬ ‫אר פ א‬ ‫די געזעץ פון די ניו דיל פון רוזעוועלט איז געווען ג א‬ ‫פרעזידענט אין‬ ‫אד דעם פ‬ ‫אנייט א‬ ‫אבן ילימ א‬ ‫אלט ה א‬ ‫אליטיק וו א‬ ‫פ א‬ ‫אמיש פ‬ ‫אנ א‬ ‫אן פון דעם עק א‬ ‫אנטיניוייש א‬ ‫ק א‬ ‫אלט‬ ‫אט‪ ,‬עס וו א‬ ‫אל בקיעס‪ .‬א ‪ European‬שט א‬ ‫אלעקטיק א‬ ‫אלע זיינע די א‬ ‫אץ א‬ ‫אסעטימע‪ ,‬טר א‬ ‫פע א‬ ‫פ‬ ‫א‬ ‫אבן אנטרונען די הענט פון א‬ ‫אלט קוים ה א‬ ‫אטלי צעשטערן די נאציאנאלע עשירות; עס וו א‬ ‫דיליבר א‬

‫אדס‪.‬‬ ‫ארברעכער געשעפט מעטה א‬ ‫ארטיד צו פ א‬ ‫ארדזשיז פון בעת ריז א‬ ‫אץ אויף טש א‬ ‫פל א‬ ‫יידל פ‬ ‫אנגל ערגעץ אין די וועלט‬ ‫א גער א‬ ‫אז א‬ ‫אנג ]‪ [...‬ערייז א‬ ‫ארל א‬ ‫ארבערד איין פ א‬ ‫ארן דעם מענטש כ א‬ ‫אר י א‬ ‫פפ א‬ ‫)שירער‪(74) .(415-417 :1962 ,‬‬ ‫אלין איז איינער פון די‬ ‫אלין איז געווען אויך דער ציל פון זיאין זילזולים‪ :‬סט א‬ ‫אליירט סט א‬ ‫זיין ערשטע א‬ ‫אל‬ ‫א און קיינמ א‬ ‫אדינה א‬ ‫פרעג א‬ ‫מערסט ויסערגעוויינלעך ‪ Figures‬אין דער וועלט‪ .‬אנגעהויבן ווי עמ פ‬ ‫אובייז דיין יעדער‬ ‫אז א‬ ‫אסי א‬ ‫אקר א‬ ‫א ביור א‬ ‫אמט דורך א‬ ‫אווערנז פון זיין א‬ ‫אריזעד ]‪ [...‬ג א‬ ‫אטעג א‬ ‫פט ווייל ונק א‬ ‫א פ‬ ‫סט א‬ ‫פיצירט‬ ‫אקט‪ ,‬עס אידענטי פ‬ ‫אלשעוויק רעוואלוציע‪ .‬אין פ א‬ ‫ארבינדזשער פון ב א‬ ‫צייכן ]‪ [...‬סטרוץ אין כ א‬ ‫אפטלעך זיאיט פון‬ ‫אלב ריז‪ .‬די געזעלש א‬ ‫אלב כיאיע‪ ,‬ה א‬ ‫אלין און ה א‬ ‫ארס ]‪ [...‬סט א‬ ‫אנד פון די צ א‬ ‫מיט רוסל א‬ ‫אלטריניערי‬ ‫פ א‬ ‫ארגן אויב די מענטשן וועלן פוילן ]‪ ) [...‬פ‬ ‫אר גליאיכגילטיק‪ .‬טוט ניט ז א‬ ‫עקזיסטענץ איז צו ג א‬ ‫‪(61) .(128 :1975‬‬ ‫אכן‪,‬‬ ‫פר א‬ ‫אלע שבטים‪ ,‬אומות‪ ,‬ש פ‬ ‫אלף היטלער‪ ,‬פון א‬ ‫אד א‬ ‫אריטעט באקומען דורך די פ ‪ü‬הרער א‬ ‫די אויט א‬ ‫אך ביטינג זיי אין וועלט מלחמה‬ ‫אס ער עקסטענדעד זיין פעלד‪ .‬נ א‬ ‫פעלקער איבער וו א‬ ‫איז די פ‬ ‫צווייטער‪ ,‬לענדער זענען ‪ ,France‬עסטרייך‪ ,‬בעלגיע‪ ,‬האלאנד‪ ,‬לוקסעמבורג‪ ,‬איטאליע‪,‬‬ ‫א‪ ,‬אונגארן‪ ,‬גריכנלאנד‪ ,‬יוגאסלאוויע‪,‬‬ ‫ארי א‬ ‫ארק‪ ,‬נארוועגיע‪ ,‬פוילן‪ ,‬בולג א‬ ‫א‪ ,‬דענמ א‬ ‫אקי א‬ ‫אוו א‬ ‫אסל א‬ ‫קזעטש א‬ ‫אנד‪ ,‬און ‪,Africa‬‬ ‫אביע‪ ,‬רוסל א‬ ‫אר א‬ ‫א‪ ,‬בעס א‬ ‫אוו א‬ ‫אלד א‬ ‫א‪ ,‬מ א‬ ‫אטווי א‬ ‫א‪ ,‬ל א‬ ‫אני א‬ ‫ארוס‪ ,‬ליטע‪ ,‬עסט א‬ ‫אוקריינא‪ ,‬בעל א‬ ‫אנד‪.‬‬ ‫א און ליביע‪ ,‬די מענטשן וואס ליבע דעם פ ‪ü‬הרער היטלער זענען די דויטשל א‬ ‫טוניסי א‬ ‫אטי וועט‬ ‫פטיוו א‬ ‫א פ‬ ‫אר ק א‬ ‫אשערט פ פ א‬ ‫אן אויער‪ ,‬זאל הערן‪ :‬אויב ווער עס יז איז ב א‬ ‫אויב ווער עס יז האט א‬ ‫ארבן דורך דער שווערד‪ ,‬דורך דער שווערד‬ ‫אל שט א‬ ‫פט גיין‪ .‬אויב ווער עס יז ז א‬ ‫א פ‬ ‫אנגענש א‬ ‫גיין אין געפ פ א‬ ‫אנס און אמונה פון די קדושים‪(6) .‬‬ ‫אוויר א‬ ‫פערס א‬ ‫ארבן‪ .‬עס איז באזירט אויף די פ‬ ‫מוזן שט א‬ ‫ארבעטן אין‬ ‫אנד און געבראכט צו א‬ ‫פריז א‬ ‫פעלד ‪ 400.000‬פראנצויזיש ‪ ,Lorraine‬ימ פ‬ ‫‪ France‬יקס פ‬ ‫אריעס אין דייטשלאנד צו ‪ 5,000,000‬מענטשן‪.‬‬ ‫אקט א‬ ‫פ א‬ ‫פיטערן דיאיטש מענטשן )האט ער( ציפער הויך אויף דער רשימה פון דייטשלאנד ס‬ ‫ארבעט פון פ‬ ‫די א‬ ‫אכט‬ ‫אבן צו טרעפן ]‪ [...‬די מ א‬ ‫אנד( וועט ה א‬ ‫אריז צו די דרום )פון רוסל א‬ ‫אט א‬ ‫קליימז אין די מזרח‪ .‬די טער א‬ ‫פון די דיאיטש מענטשן‪.‬‬ ‫ארמען אויך די רוסישע מענטשן‬ ‫אר קיין פליכט אויף אונדזער טייל צו ק א‬ ‫אמרע‪ ,‬סיבה פ פ א‬ ‫מיר זען לעג א‬ ‫אם נייטיקיאיט‪ ,‬שום פון קיין פעעלינגס‬ ‫א גרויז א‬ ‫אריע‪ .‬מיר וויסן עס ס א‬ ‫אס טעריט א‬ ‫אדוקטן וו א‬ ‫פר א‬ ‫מיט די פ‬ ‫פט וועט רעזערוו צו די רוסישע )שירער‪:1962 ,‬‬ ‫אז די צוקונ פ‬ ‫ארן א‬ ‫]‪ [...‬פילע וועט זיין די שווער י א‬ ‫‪(74) .(317‬‬ ‫אציע‬ ‫אניז א‬ ‫ארג א‬ ‫אצי א‬ ‫אליציי א ריגינג‪ ,‬נומער צוויי אין די נ א‬ ‫פ א‬ ‫פט פון די סס און די גאנצע פ‬ ‫היממלער הוי פ‬ ‫אלע אין דייטשלאנד און‬ ‫אכט פון לעבן און טויט פון א‬ ‫א אין זייער הענט די מ א‬ ‫אנד א‬ ‫ענפעיקס א‬ ‫אפפיסערס אין אקטאבער ‪ .1943‬עס‬ ‫אמטער רעדע צו סס א‬ ‫א א‬ ‫אב א‬ ‫אד לענדער אין א‬ ‫אנייט א‬ ‫אמ א‬ ‫ד א‬ ‫אליזם‪:‬‬ ‫אצי א‬ ‫אנדיש ס א‬ ‫אנגענער אומות ל א‬ ‫אליטיק צו די געפ א‬ ‫פ א‬ ‫דעפינעס די פ‬ ‫אגריסן‪,‬‬ ‫פ‪ ,‬מיר וועט ב א‬ ‫אגן אין די וועג פון גוט בלוט פון אונדזער טי פ‬ ‫ארשל א‬ ‫פעלקער קענען פ א‬ ‫אס די פ‬ ‫וו א‬ ‫א מיט אונדז‪.‬‬ ‫פינג‪ ,‬אויב נייטיק‪ ,‬זייער קינדער און בילדן זיי ד א‬ ‫א פ‬ ‫קידנ א‬

‫אר‬ ‫אפ א‬ ‫אדער הונגערן צו טויט‪ ,‬ווי בהמות‪ ,‬בלויז אינטערעס מיר ינס א‬ ‫אג א‬ ‫אויב אומות לעבן אין וווילט א‬ ‫אר אונדזער קולטור; אויס פון דעם‪ ,‬איך האב קיין אנדערע‬ ‫אוועס פ פ א‬ ‫פן זיי ווי סל א‬ ‫אר פ‬ ‫ווי מיר ד א‬ ‫אינטערעס אין זיי‪.‬‬ ‫אנגקס‪,‬‬ ‫אבן טרענטשעס קעגן ט א‬ ‫אטערט צו גר א‬ ‫אלן ויסגעמ א‬ ‫אמען פ א‬ ‫אויב ‪ 10,000‬רוסיש וו א‬ ‫אר דייטשלאנד ]‪) [...‬שירער‪) .(12 :1962 ,‬‬ ‫ארטיק פ פ א‬ ‫אז זענען פ א‬ ‫אז די דיטש א‬ ‫אינטערעסן מיר בלויז א‬ ‫‪(75‬‬ ‫אידעס‪:‬‬ ‫היטלער אין יולי ‪ ,1941‬שוין געווארנט זיין א‬ ‫אס דער בעסטער פון זיי די וועג עס‬ ‫ארעמ א‬ ‫אלד א‬ ‫אמ א‬ ‫אווס‪ ,‬א‬ ‫אר די לעכערלעך ‪ 100,000,000‬סל א‬ ‫ווי פ פ א‬ ‫אועווער וועט רעדן אין‬ ‫פיגסטיעס; און כוס א‬ ‫אס אין רוען אין זייער אייגן פ‬ ‫ארעמ א‬ ‫אל א‬ ‫אל זיאין און יס א‬ ‫ז א‬ ‫אגער‬ ‫אציע‪-‬ל א‬ ‫אנצענטר א‬ ‫אק א‬ ‫אלז וועט מיד צו א‬ ‫אוק א‬ ‫אטינג געזונט און ציוויליזירן די ל א‬ ‫טרע א‬ ‫אד שירער‪(75) .(31 :1962 ,‬‬ ‫אלז דין סייט א‬ ‫אנ א‬ ‫)מלחמה קרימ א‬ ‫פן צו‬ ‫אר פ‬ ‫ארבעט‪ [...] ,‬ניט ד א‬ ‫אר די שווער א‬ ‫פעציעל פ פ א‬ ‫פויליש ‪ -‬האט היטלער ‪ -‬זענען געבוירן ס פ‬ ‫פ‬ ‫אל נידעריק‪-‬לעבן‪ ,‬ניט‬ ‫ארמ א‬ ‫אנ א‬ ‫אנץ צו זיי‪ .‬מוזן זיין געהאלטן אין פוילן‪ ,‬א‬ ‫פרווומ א‬ ‫אכטן וועגן ימ פ‬ ‫טר א‬ ‫ארבעט מקור ]‪[...‬‬ ‫אנסקילד א‬ ‫אר ווי א‬ ‫אלגעמיינע רעגירונג )פוילן( נ א‬ ‫לעטינג גיין ]‪ [...‬מיר מוזן נוצן די א‬ ‫פויליש כהנים‪,‬‬ ‫אר די פ‬ ‫פן‪ .‬ווי פ פ א‬ ‫אר פ‬ ‫אר‪ ,‬טוערס פון די רייק קען ד א‬ ‫אקומען עס‪ ,‬יעדער י א‬ ‫אלט ב א‬ ‫אכט וו א‬ ‫מ א‬ ‫ארבעט איז‬ ‫פן עס‪ .‬דיין א‬ ‫אקט אנדערש‪ ,‬מיר וועלן שע פ‬ ‫אלעך א‬ ‫אגן‪ .‬אויב קיין ג א‬ ‫פריידיקן ווי מיר ז א‬ ‫]‪ [...‬זיי פ‬ ‫אד )שירער‪(75) .(12-13 :1962 ,‬‬ ‫אך‪-‬מיינד א‬ ‫אס און שוו א‬ ‫אנק א‬ ‫פויליש‪ ,‬בר א‬ ‫אלטן שטיל פ‬ ‫צו ה א‬ ‫אל‪:‬‬ ‫ארנומען לענדער לויט צו די נירנבערג טריבונ א‬ ‫קרימעס פון היטלער אויף די פ א‬ ‫אס ליגט הינטער די דיאיטש‬ ‫פיע פון "ונטערמענסטש" וו א‬ ‫א פ‬ ‫אס א‬ ‫פיל א‬ ‫אל פ‬ ‫א גענער א‬ ‫‪ 1‬עס איז געווען א‬ ‫או‬ ‫אל דורך רעיטשענ א‬ ‫ארש א‬ ‫אד אין די מ א‬ ‫אסטרייט א‬ ‫פיע" יל א‬ ‫א פ‬ ‫אס א‬ ‫פיל א‬ ‫שטעלונג צו די רוסישע‪ .‬א " פ‬ ‫ארויף צו דער‬ ‫אריע ]‪ [...‬אויב עס איז א‬ ‫ארמיי אין רוסיש טעריט א‬ ‫אנפירן פון די דיאיטש א‬ ‫ארדערס אויף די א‬ ‫א‬ ‫ארטיסט מעגלעך ציאיט‪ ,‬עס‬ ‫ארבן פון הונגער ‪ 30,000,000‬רוסישע אין די ש א‬ ‫דייטשישער‪ ,‬קען שט א‬ ‫אדער‬ ‫אפעלקערונג א‬ ‫ארמען די ציוויל ב א‬ ‫אל זיך צו ק א‬ ‫אד א‬ ‫א קשיא פון דייטשישער ק א‬ ‫איז נישט א‬ ‫א‬ ‫אנעס און אנדערע געשטארבן‪ ,‬אין ווירקונג‪ ,‬ווי א‬ ‫אנס פון א‬ ‫אנערס פון מלחמה‪ .‬מיללי א‬ ‫פריס א‬ ‫פ‬ ‫ארן פון דער מלחמה‬ ‫אס דער ערשטער צוויי י א‬ ‫פעציעל בעש א‬ ‫אליטיק‪ ,‬ס פ‬ ‫פ א‬ ‫אט פון דעם פ‬ ‫רעזולט א‬ ‫)ווערטה‪(88) .(181 :1969 ,‬‬ ‫ארגן צו‬ ‫א‪ .‬איינער מ א‬ ‫אוונ א‬ ‫אן אין ר א‬ ‫אריס א‬ ‫אמטער געשריבן צו סוף די מלחמה‪ :‬מיר ג א‬ ‫א א‬ ‫א אונגעריש ב א‬ ‫א‬ ‫פן מיאין‬ ‫אנסע‪ .‬איך גערו פ‬ ‫אולינג אין די דיסט א‬ ‫ארויף‪ ,‬איך געהערט די טויזנטער פון הינט כ א‬ ‫וועקן מיר א‬ ‫א ‪ -‬איך‬ ‫ארקס? ניט וויאיט פון ד א‬ ‫אולז און ב א‬ ‫ארדערלי און געזאגט ‪ ,Sandor‬וואס זענען די כ א‬ ‫א‬ ‫אנערס פון מלחמה‪ ,‬ינ דרויסן‪ .‬איך‬ ‫פריס א‬ ‫אסע פון רוסישע פ‬ ‫א גרויס מ א‬ ‫פערט ‪ -‬עס איז א‬ ‫געענט פ‬ ‫א‬ ‫ארפן א‬ ‫אזוי איך געגאנגען צו וו א‬ ‫אול וויאיל זיי הונגערן‪ .‬א‬ ‫אכטן זיי זענען עטלעכע ‪ .80,000‬און כ א‬ ‫טר א‬ ‫קוק אין די שטעלן אין קשיא‪ .‬הינטער די פענסעס זענען אין ווירקונג‪ ,‬טענס פון טויזנטער פון‬ ‫פיס‪.‬‬ ‫פילו שטעלן זיך אין די פ‬ ‫א פ‬ ‫אנערס‪ .‬פילע געהאלטן ביים שטארבן שוין‪ .‬ווייניק קען א‬ ‫פריס א‬ ‫רוסיש פ‬ ‫פיץ‪ .‬הונדערטער האבן געהאלטן ביים שטארבן‬ ‫אקט‪ ,‬און אויגן מיט טיף פ‬ ‫פנימער זענען ס א‬ ‫זייערע פ‬

‫א גרויס גרוב )ווערטה‪,‬‬ ‫א רעשט פון די ענערגיע האט א‬ ‫אך ריטיינד א‬ ‫אג און יענע וואס נ א‬ ‫יעדער ט א‬ ‫‪(88) .(186 :1969‬‬ ‫אקומען די הייליקע וויסן זענען רוזעוועלט‪,‬‬ ‫איז געגעבן צו קעמפן קעגן די הייליקע און צו ב א‬ ‫אן‪ ,‬די לאם‪ ,‬בוש און רעדט פון די עבודה פון די דיאיטש פ ‪ü‬הרער‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫אלף היטלער און רייד‪.‬‬ ‫אד א‬ ‫א‬ ‫אטי וועט‪,‬‬ ‫פטיוו א‬ ‫א פ‬ ‫אטי צו ק א‬ ‫פטיוו א‬ ‫א פ‬ ‫אדעטה אין ק א‬ ‫אז לע א‬ ‫אויב ווער עס יז האט אויערן צו הערן‪ ,‬איז א‬ ‫א איז די געדולד און אמונה פון די קדושים‪.‬‬ ‫אויב איינער איז ‪ required‬צו טייטן און ווערן געהרגעט‪ ,‬ד א‬ ‫א פון‬ ‫אן‪ ,‬דעם לאם‪ ,‬בוש און לאאדיקיע‪ .‬א‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫ארג א‬ ‫אס זענען רוזעוועלט‪ ,‬וו א‬ ‫וו א‬ ‫אזע "אויב עמעצער איז געהרגעט מוזן ווערן געהרגעט" וועגן היטלער קענען זיין‬ ‫פר א‬ ‫התגלות פ‬ ‫אליסט מלחמה‪.‬‬ ‫אסי א‬ ‫אל ס א‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫אמף פון נ א‬ ‫אק א‬ ‫פליינינג א‬ ‫דערקלערט דורך זיין רעדע יקס פ‬ ‫פעס צו‬ ‫א פ‬ ‫אמבערס אין ה א‬ ‫אכט ב א‬ ‫אנדינג צו די בריטיש נ א‬ ‫פ א‬ ‫איך געווארט דריי א חדשים איידער ריס פ‬ ‫א‬ ‫אר א‬ ‫אלטן מיט דעם שלעכט מידע‪ .‬אבער ‪ Herr‬טשערטשיל געזען דעם מיין שטעלונג נ א‬ ‫ה א‬ ‫אנדינג‬ ‫פ א‬ ‫אז מיר זענען איצט ריס פ‬ ‫ארשטיין‪ ,‬דעריבער‪ ,‬א‬ ‫אכקיאיט‪ .‬איך וועט פ פ א‬ ‫אן פון שוו א‬ ‫אנסטרייש א‬ ‫דעמ א‬ ‫אנס פון‬ ‫אדער פיר ט א‬ ‫אדער דריי א‪ ,‬א‬ ‫פ צוויי‪ ,‬א‬ ‫א פ‬ ‫אכט‪ .‬און בשעת די בריטיש ‪ AIRCRAFT‬ק א‬ ‫אך נ א‬ ‫אכט נ א‬ ‫נ א‬ ‫אנס )שירער‪:1962 ,‬‬ ‫אדער ‪ 400‬ט א‬ ‫אלן ‪ 300 ,230 ,150‬א‬ ‫אזן פ א‬ ‫אכט‪ ,‬ל א‬ ‫אמבס‪ ,‬מיר‪ ,‬אין איין נ א‬ ‫ב א‬ ‫‪(71) .(177‬‬ ‫ארטעד דורך דער דייטשישער‪ ,‬איז‬ ‫פון הימל‪ ,‬סט א‬ ‫אמבע עפענען שטעט פ‬ ‫פן צו ב א‬ ‫די שרעקלעך או פ‬ ‫אלייז )טשערטשיל‪,‬‬ ‫אמיד ינקריסינג א‬ ‫אסט ‪ -‬דורך די כוחות ט א‬ ‫פ א‬ ‫אנציק מאל סער פ‬ ‫פיטיד ‪ -‬צוו א‬ ‫רי פ‬ ‫‪(14) .(27 :1950‬‬ ‫אם‪ ,‬און ער‬ ‫אל א‬ ‫איך געזען אן אנדערן חיה רייזינג פון דער ערד‪ .‬איך געהאט צוויי הערנער ווי א‬ ‫אזוי‬ ‫אכט אין די דינסט פון דער ערשטער חיה‪ ,‬א‬ ‫אלע די מ א‬ ‫א שלאנג‪ .‬עס עקסערסייזד א‬ ‫גערעדט ווי א‬ ‫אלע זיאין באוווינער דינען דער ערשטער חיה‪ ,‬וועמענס דעדלי ווונד איז געהיילט‪.‬‬ ‫אז די ערד און א‬ ‫א‬ ‫אנט פון מענטשן‪ .‬צוליב‬ ‫פ פיאיער פון הימל אויף דער ערד אין פר א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫פילו א‬ ‫א פ‬ ‫געטאן גרויס וואונדער‪ ,‬א‬ ‫אן דעם דינסט פון די חיה‪ ,‬סידוסט די באוווינער פון דער ערד טעלינג זיי צו‬ ‫די וואונדער ער קען ט א‬ ‫אבער ער‬ ‫אד דורך דער שווערד‪ ,‬א‬ ‫בוד פון די חיה וואס איז געווען ווונד א‬ ‫א בילד אין כ פ פ‬ ‫אכן א‬ ‫מ א‬ ‫אז עס קען רעדן און צו‬ ‫אזוי א‬ ‫אווערד‪ .‬עס איז געגעבן אויך ופלעבן די בילד פון די חיה‪ ,‬א‬ ‫ריק א‬ ‫אלע‪ ,‬ביידע קליין און גרויס‪,‬‬ ‫אלע וואס געוואלט צו דינען דעם בילד פון דער חיה‪ .‬עס ז א‬ ‫צעשטערן א‬ ‫אדער אויף זייערע‬ ‫אנט א‬ ‫א צייכן אין זייער רעכט ה א‬ ‫אקומען א‬ ‫אטער און בונד‪ ,‬צו ב א‬ ‫פ א‬ ‫ארעם‪ ,‬פ‬ ‫ריאיך און א‬ ‫אמען‬ ‫אדער די נ א‬ ‫אבן די מארק‪ ,‬א‬ ‫ארקויפן סיאידן איר ה א‬ ‫אדער פ א‬ ‫שטערנס‪ .‬און קיין איינער קען קויפן א‬ ‫א‬ ‫אקומען א‬ ‫אטער און בונד‪ ,‬צו ב א‬ ‫פ א‬ ‫ארעם‪ ,‬פ‬ ‫אלע‪ ,‬ביידע קליין און גרויס‪ ,‬ריאיך און א‬ ‫פון די חיה‪ .‬עס ז א‬ ‫ארקויפן סיאידן איר‬ ‫אדער פ א‬ ‫אדער שטערן‪ .‬און קיין איינער קען קויפן א‬ ‫אנט א‬ ‫צייכן אין זייער רעכט ה א‬ ‫א עס ריקווייערז‬ ‫אמען‪ .‬ד א‬ ‫אדער די נומער פון זיין נ א‬ ‫אמען פון די חיה א‬ ‫אדער די נ א‬ ‫אבן די מארק‪ ,‬א‬ ‫ה א‬ ‫א מענטש‪ .‬זיין‬ ‫אר עס איז די נומער פון א‬ ‫חכמה‪ .‬ווער האט סייכל רעכענען די נומער פון די חיה פ פ א‬ ‫נומער איז זעקס הונדערט זעכציק זעקס )יוחנן‪(6) .(1452-1453 :2001 ,‬‬

‫פון דער ערד‪ .‬יוחנן שרייבט וועגן‬ ‫ארויף פ‬ ‫אס קומט א‬ ‫אדער חיה וו א‬ ‫אן פון די רגע חיה א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אך‪ ,‬זענען שייך צו וועלט מלחמה ייי‪ ,‬דעם טייל פון‬ ‫אבן ניט געשען נ א‬ ‫אס ה א‬ ‫געזען געשעענישן וו א‬ ‫אם מיט צוויי‬ ‫התגלות איז געשילדערט די דיאיטש פירער אין דעם מלחמה‪ .‬יוחנן זעט די זעלבע ווי ל א‬ ‫אס און אנדערן‬ ‫אלעב א‬ ‫אליעניש ב א‬ ‫א איט א‬ ‫אר זיכער די הערנער וועט זיין א‬ ‫פ פפ א‬ ‫א פ‬ ‫הערנער אויף זיאין ק א‬ ‫אלייז פון דייטשלאנד אין דעם מלחמה‪ .‬די לאם ס‬ ‫אדער צוויי פון די צען א‬ ‫פראנצויזיש פירער‪ ,‬א‬ ‫אדער די הערנער וועט ניט זיין‬ ‫פ פון ענגלאנד און אנדערע יו פירער‪ ,‬א‬ ‫א פ‬ ‫הערנער זענען איין די ק א‬ ‫פון די ניי א פ ‪ü‬הרער היטלער‬ ‫אדערס‪ .‬אזוי די הערנער פ‬ ‫אבער טויט לע א‬ ‫אדערס פון לענדער א‬ ‫דער לע א‬ ‫וועט זיין )לוסיפער( און קייזער‬ ‫אדער קיין אנדערע פון די‬ ‫אס‪ .‬א‬ ‫ארג א‬ ‫וויליאם וו )ששטן(‪ ,‬און די לאם וועט זיאין טשערטשיל און וו א‬ ‫אס‪,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אס זענען רוזעוועלט‪ ,‬וו א‬ ‫פסע‪ ,‬וו א‬ ‫אלי פ‬ ‫אק א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אנהייב פון דער א‬ ‫הערנער‪ ,‬ער האט די א‬ ‫א‬ ‫אס א‬ ‫א שלאנג קייזער ווילהעלם וו‪ ,‬ד א‬ ‫אז ער רעדט ווי א‬ ‫אן‪ ,‬בוש‪ .‬יוחנן שרייבט א‬ ‫טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫פילה פון קייזער‪:‬‬ ‫ת פ‬ ‫ביסל פ‬ ‫אנקומען‬ ‫אר איר א‬ ‫אם‪ .‬עס ס נ א‬ ‫ארמד און גרויז א‬ ‫א ילוסיוו פיאינט‪ ,‬געזונט‪ -‬א‬ ‫אמף א‬ ‫אז איר וועט ק א‬ ‫איר וויסן א‬ ‫אנט!‬ ‫ארעסט א‬ ‫אמען און עס וועט זיין ‪ !defeated‬עס וועט זיין קיין מחילה! וועט ניט זיין גענומען א‬ ‫צוז א‬ ‫ארן צוריק די הונס אונטער‬ ‫אוועק! ווי הונדערטער פון י א‬ ‫אלט א‬ ‫אצ א‬ ‫אלן אין די הענט‪ ,‬איז ב א‬ ‫וואס איר פ א‬ ‫אזוי קענען די‬ ‫ארק דורך מסורה און אגדות‪ ,‬א‬ ‫אך אויס שט א‬ ‫אס נ א‬ ‫אמען וו א‬ ‫אנ א‬ ‫אן א‬ ‫זייער מלך ‪ Attila‬וו א‬ ‫אז קיין כינעזיש‪,‬‬ ‫אזוי א‬ ‫אר איר‪ ,‬א‬ ‫א צו זיין באשטעטיקט פ פ א‬ ‫אלעני א‬ ‫אר מ א‬ ‫א פפ א‬ ‫אמען אין טשיינ א‬ ‫דיאיטש נ א‬ ‫א דיאיטש! )לודוויג‪(52) .(225 :1934 ,‬‬ ‫אר א‬ ‫אסט פ פ א‬ ‫פילו קוק קר א‬ ‫א פ‬ ‫אן ניט א‬ ‫אדערן ווידער‪ ,‬ט א‬ ‫ארויספ א‬ ‫א‬ ‫פס צו‬ ‫פיטש ווען שיקט דיאיטש טרו פ‬ ‫ס פ‬ ‫אלף היטלער‪-‬לוסיפער‬ ‫אד א‬ ‫אכט און א‬ ‫אלע די מ א‬ ‫ארהונדערט‪ ,‬האט א‬ ‫א‪ ,‬אין די פרי ‪ twentieth‬י א‬ ‫טשיינ א‬ ‫אכט‬ ‫אלף היטלער‪ ,‬האט די מ א‬ ‫אד א‬ ‫אקומען דיין קעגנער זינט א‬ ‫אכט צו ב א‬ ‫אריטעט‪ ,‬ד"ה האט די מ א‬ ‫אויט א‬ ‫אבן די‬ ‫אטער( איר וועט ה א‬ ‫אן און בוש )פ פ א‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל און טרומ א‬ ‫ארג א‬ ‫אן‪ ,‬וו א‬ ‫אזן די רוזעוועלט וו א‬ ‫צו ל א‬ ‫ארדיס פון די לאם‪ ,‬די דריט וועלט מלחמה‪.‬‬ ‫אקומען די ס א‬ ‫אכט צו ב א‬ ‫מ א‬ ‫אז די דיאיטש מען איז‬ ‫אנט פון די וועג‪' :‬געדענקען א‬ ‫א שורה פון קייזער צו זיין זעלנער אין פר א‬ ‫דאס איז א‬ ‫פ‪ .‬איך בין‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אט געקומען א‬ ‫אר‪ ,‬דער גייסט פון ג א‬ ‫פער א‬ ‫אט‪ .‬מיר‪ ,‬די דיאיטש עמ פ‬ ‫אויסדערוויילט דורך ג א‬ ‫אט קיללערס‪ .‬טרויערן די אומגעהארכזאם‪ ,‬און טייטן די‬ ‫פוט א‬ ‫דיין שווערד און דיין ביקס‪ ,‬און זיין דע פ‬ ‫אסקוויטה‪ 19 ,‬סעפטעמבער ‪(94) .(1914‬‬ ‫אוערדלי און ומגעטריי א ) א‬ ‫ק א‬ ‫א בוך‪ ,‬די זייער‬ ‫אבן א‬ ‫אפעסיעס און ה א‬ ‫פר א‬ ‫אכן פ‬ ‫אדער מ א‬ ‫אר רעכט א‬ ‫אלש נביא‪ ,‬פ פ א‬ ‫אפ א‬ ‫פן אים א‬ ‫עס ס גערו פ‬ ‫אקטערין‬ ‫אפעסיעס פון דעם ד א‬ ‫פר א‬ ‫פרובירן צו דעסיפער די פ‬ ‫אגן‪ ,‬און וועט אויך פ‬ ‫ארויסז א‬ ‫אלש פ פ א‬ ‫פ א‬ ‫אלסעלי‪.‬‬ ‫התגלות פ א‬ ‫פ פון הימל אין די‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אווער פון דעם מענטש וואס מאכט פיאיער קומען א‬ ‫פ א‬ ‫יוחנן רעדט פון די פירע פ‬ ‫אווער‪ .‬עפשער‬ ‫פ א‬ ‫אר זיין פירע פ‬ ‫אפן פ פ א‬ ‫א דעדלי וו א‬ ‫אס איז‪ ,‬נוצן עס א‬ ‫אלע מענטשן אויף ערד‪ ,‬וו א‬ ‫פון א‬ ‫אויגן פ‬ ‫אטש די וויאיט‬ ‫פילו כ א‬ ‫א פ‬ ‫אס ער קען דערגרייכן קיין ציל‪ ,‬א‬ ‫אלז‪ ,‬מיט וו א‬ ‫אל מיס א‬ ‫אנטינענט א‬ ‫זענען ינטערק א‬ ‫אזוי ברענגען די פיאיער פון טויט און צעשטערונג צו זייערע שונאים‬ ‫פע‪ ,‬א‬ ‫א פ‬ ‫אז פון אייר א‬ ‫אנס א‬ ‫דיסט א‬

‫דערקלערט דורך אים‪.‬‬ ‫אלז צו‬ ‫אקינג סיגנ א‬ ‫אנדש א‬ ‫אנד וויאיל פון די ה א‬ ‫סעדוסעס די‪ ,‬וואס וואוינען אין דויטשל א‬ ‫אדער‬ ‫אן א‬ ‫אנד צו ט א‬ ‫לוסיפער‪-‬היטלער‪ ,‬און זיין צייכן צו "האקנקרייץ רעווערסעד"‪ ,‬טעלינג דויטשל א‬ ‫אט לוסיפער‪ .‬און עס‬ ‫אג א‬ ‫אוונען און דינען ווי א‬ ‫אלף היטלער‪ ,‬צו ד א‬ ‫אד א‬ ‫אמעס א‬ ‫א בילד אין זייער ה א‬ ‫אבן א‬ ‫ה א‬ ‫אלע גרויס און ריאיך און‬ ‫אך ווי אויב לעבעדיק און א‬ ‫אן דעם רעדן און מ א‬ ‫אכט צו ט א‬ ‫איז געווען געגעבן מ א‬ ‫אננעמען די צייכן פון די "ינווערטיד‬ ‫אנד‪ ,‬געמאכט צו א‬ ‫אף דויטשל א‬ ‫אטער און שקל א‬ ‫פ א‬ ‫ארעם פ‬ ‫א‬ ‫אלט קענען קויפן און‬ ‫אר בלויז דעמ א‬ ‫אוז‪ ,‬פ פ א‬ ‫אדער אין זייער בר א‬ ‫האקנקרייץ"‪ ,‬אין זייער הענט א‬ ‫ארקויפן ין דייטשלאנד‪.‬‬ ‫פ א‬ ‫אנטיינד אין‬ ‫אנס פון די ערשטע היטלער לוסיפער זייער אמונה ק א‬ ‫אטי א‬ ‫אניפעסט א‬ ‫א עטלעכע פון די מ א‬ ‫ד א‬ ‫פף‪:‬‬ ‫אמ פ‬ ‫מעין ק א‬ ‫אבער געוואלט דורך די‬ ‫אוזד א‬ ‫פ א‬ ‫אקט ימ פ‬ ‫אנגל איז נישט אין פ א‬ ‫אר פון גער א‬ ‫אנקפוללי‪ ,‬די ‪ 1914‬י א‬ ‫טה א‬ ‫אלט איינער‬ ‫אר דעמ א‬ ‫פרעד ינסיקיוריטי‪ .‬נ א‬ ‫א סוף צו וויידס פ‬ ‫אלעמען געוואלט צו לייגן א‬ ‫גאנצע מענטשן‪ .‬א‬ ‫אז מער ווי ‪ 2,000,000‬דיאיטש מענטשן און יינגלעך‪ ,‬געווען צו שטיין אונטער‬ ‫ארשטיין א‬ ‫קענען אויך פ פ א‬ ‫פ פון זיאין בלוט‪ .‬יענע שעה‬ ‫א פ‬ ‫אשיצן עס מיט די לעצטע ק א‬ ‫אסן צו ב א‬ ‫אשל א‬ ‫אלי ב א‬ ‫אנטער א‬ ‫אל א‬ ‫אן וו א‬ ‫די פ א‬ ‫ארשעמט צו מודה‬ ‫אן ניט פ א‬ ‫אך ט א‬ ‫פריקרע יוגנט מעמעריז‪ ,‬איך נ א‬ ‫אפריאיונג פון פ‬ ‫אב א‬ ‫אר מיר א‬ ‫זענען פ פ א‬ ‫אנצנ‬ ‫אלן צו מיין ניז און מיטנ ג א‬ ‫אזוי בין איך געפ פ א‬ ‫אזם‪ ,‬א‬ ‫אד דורך צעפיבערט ענטוזי א‬ ‫אנייט א‬ ‫אמ א‬ ‫אז‪ ,‬ד א‬ ‫א‬ ‫אזל צו קענען צו לעבן אין דעם ציאיט‬ ‫אבן געגעבן מיר די גוט מ א‬ ‫אנגקט די הימלען ה א‬ ‫ארצן ט א‬ ‫ה א‬ ‫)היטלער ‪(41) .(91 :1998 ::‬‬ ‫אט פון די פעברואר ‪,25‬‬ ‫א רעזולט א‬ ‫אנן‪ ,‬א‬ ‫ארמ א‬ ‫ארדעד דורך ב א‬ ‫היטלער אין זיין לעצט שמועסן רעק א‬ ‫אוועגונג‪ ,‬קריסטנטום און יידישקיאיט‪,‬‬ ‫אליסט ב א‬ ‫אסי א‬ ‫ארגליאיכן דיין נאציאנאלע ס א‬ ‫פרעגן און פ א‬ ‫‪ 1945‬צו פ‬ ‫אר אלץ‪:‬‬ ‫און ווי זיי געבליבן פ פ א‬ ‫ארבעט אין די‬ ‫אשולדיקונג פון זיאין א‬ ‫אקסעסערז‪ ,‬קענען צו נעמען ב א‬ ‫אבן ס א‬ ‫זיי וויסן זיי וועלן ה א‬ ‫אסקינג זיך צי צווישן מיין‬ ‫אנסערנז מיר‪ ,‬איך בין א‬ ‫אס ק א‬ ‫אר וו א‬ ‫אזן; ]‪ [...‬ווי פ פ א‬ ‫פינטלעך פונט ווו די ל א‬ ‫פ‬ ‫אס וועט‬ ‫אץ וו א‬ ‫אקומען די שטורק א‬ ‫פרעדעסטינעד צו ב א‬ ‫אקסעסערז‪ ,‬וועט טרעפן עטלעכע פ‬ ‫אלדיק ס א‬ ‫ב א‬ ‫אנט‪.‬‬ ‫גיין פון מיין ה א‬ ‫אנגענהיאיט פון מענטשן‪,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אגיש פ א‬ ‫א טר א‬ ‫אר מיר איז צו זיין פון דינסט צו א‬ ‫אלקיאיט פ פ א‬ ‫אט א‬ ‫די אנדערע פ א‬ ‫אסינג‪ ,‬לויט צו צושטאנדן‪ ,‬פון איין‬ ‫פ א‬ ‫אל און פ‬ ‫אט א‬ ‫אזוי ווערס א‬ ‫אל ווי די דיאיטש מענטשן‪ ,‬א‬ ‫אנסטייב א‬ ‫אזוי א‬ ‫א‬ ‫אן מיט די ציל‬ ‫אנדערטייק א‬ ‫אבן א‬ ‫ארבעט איך ה א‬ ‫אנסערטינג יז ]‪ [...‬די א‬ ‫עקסטרעם צו אנדערן מיט דיסק א‬ ‫אנדז צו עס און עס איז רעכט‪ ,‬עס‬ ‫פ א‬ ‫אס פ‬ ‫אר א‬ ‫אס ק א‬ ‫ארט וו א‬ ‫אוטינג די דיאיטש מענטשן צו דעם א‬ ‫אמ א‬ ‫פר א‬ ‫פון פ‬ ‫א איין דור‪ .‬סיי א ווי סיי א‪ ,‬איך האט אים‬ ‫פילו א‬ ‫א פ‬ ‫ארבעט פון איין מענטש‪ ,‬נישט א‬ ‫זאל ניט זיין‪ ,‬ליידער‪ ,‬די א‬ ‫אלע די גרויס‬ ‫אגעגעניש א‬ ‫אבלינג געפיל פון ב א‬ ‫דער געדאנק פון גרויסקייט און איר ינפוסע די עננ א‬ ‫אנצט די גוט זוימען‪ .‬איך געמאכט די דיאיטש‬ ‫פל א‬ ‫אל ברוסט‪ .‬איך גע פ‬ ‫אקטיב א‬ ‫אסטר א‬ ‫דיאיטש רעיטש ינד א‬ ‫אר עקזיסטענץ‪.‬‬ ‫אמף פ פ א‬ ‫ארשטיין די טיאיטש פון זיאין ק א‬ ‫מענטשן פ פ א‬ ‫ארמיאידן די שניט דעם גערעטעניש אין די קומענדיק טעג‪ .‬דייטשלאנד איז‪ ,‬אין‬ ‫ארנישט קענען פ א‬ ‫ג א‬

‫אנן‬ ‫ארמ א‬ ‫ארויס )ב א‬ ‫פט פ א‬ ‫אבן די גאנצע צוקונ פ‬ ‫ארק יונג מענטשן‪ .‬עס איז מענטשן וואס ה א‬ ‫אקט‪ ,‬שט א‬ ‫פ א‬ ‫‪(7) .(84 :1965‬‬ ‫ארטיקל מערץ ‪ ,1943‬אויך רירט אויף דעם קשיא פון די‬ ‫אן א‬ ‫פרעזידענט‪ ,‬אין א‬ ‫די יו וויצע‪ -‬פ‬ ‫אנס און די קולט פון היטלער‪:‬‬ ‫אנ א‬ ‫פערמ א‬ ‫פ‬ ‫אליטי‪ .‬די דיאיטש גערלז זענען‬ ‫אטיקלי טריינד אין ברוט א‬ ‫אמ א‬ ‫דיאיטש יינגלעך זענען סיסט א‬ ‫אדער‬ ‫אפט‪ ,‬חתונה א‬ ‫אמעש א‬ ‫אז זייער העכסט פליכט איז מ א‬ ‫אטיקלי טריינד אין דעם גלויבן א‬ ‫אמ א‬ ‫סיסט א‬ ‫אנד און די פ ‪ü‬הרער‪ .‬דורך‬ ‫אטהערל א‬ ‫אקרייטיד צו דער דינסט פון די פ א‬ ‫אנס א‬ ‫נישט‪ ,‬קינדער ק א‬ ‫אנסיז‪ ,‬זון יום ט פ‬ ‫אל‬ ‫וב אין די בערג‪ ,‬ריטו א‬ ‫אן ד א‬ ‫פייג א‬ ‫א ווי פ‬ ‫אז א‬ ‫אוניז‪ ,‬א‬ ‫אמ א‬ ‫אקטיסינג מיסטיק סער א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫א געטלעך‬ ‫פירט צו זען אין היטלער א‬ ‫אבן שוין גע פ‬ ‫אנפירעס און אנדערע‪ ,‬יונג מענטשן און ווייבער ה א‬ ‫ב א‬ ‫אט‪.‬‬ ‫אג א‬ ‫אדרעס ‪ Prayers‬צו אים ווי א‬ ‫אקטער און א‬ ‫אר א‬ ‫כ א‬ ‫אנז פון טיניידזשערז קענען ניט זיין‬ ‫אטיש דערנידעריקונג פון מילי א‬ ‫פעה פון דעם סיסטעמ א‬ ‫די בייז הש פ‬ ‫א טערמין‪ ,‬וויאיל פילע פון‬ ‫פילו היטלער 'ס טויט וועט ניט שטעלן איר צו א‬ ‫א פ‬ ‫חרוב פ דורך קורץ טערמין‪ .‬א‬ ‫אז ער איז דיין‬ ‫ארזעצן צו גלויבן א‬ ‫די מיטגלידער פון די היטלער יוגנט‪ ,‬סוגגעסטיבלע ווי זיי זענען‪ ,‬פ א‬ ‫כמעט ווי געפערלעך ווי היטלער אין לעבן‬ ‫פירן אין דעם גייסט‪ .‬היטלער געהרגעט קענען זיין פ‬ ‫אס‪(86) .(126 :1944 ,‬‬ ‫אל א‬ ‫)וו א‬ ‫אזיקע ווערטער וועגן די אנהענגערס‬ ‫פערענץ‪ ,‬גערעדט די ד א‬ ‫אנ פ‬ ‫אק א‬ ‫אנסיסק א‬ ‫פר א‬ ‫אן פ‬ ‫אן‪ ,‬אין די ס א‬ ‫טרומ א‬ ‫פון היטלער‪:‬‬ ‫ארדערד מיינונג האט טיף‬ ‫ארפן דורך זיין דיס א‬ ‫אבער די זוימען צעוו א‬ ‫היטלער געשטארבן אויף עס‪ ,‬א‬ ‫פרעסטעס‪(62) .(100 :1947 ,‬‬ ‫אל מחשבות ) פ‬ ‫אטיק א‬ ‫אנ א‬ ‫רוץ אין אויך פ א‬ ‫אימעד ביי א‬ ‫אבן גענומען טריט א‬ ‫אלין‪ ,‬רוזעוועלט און טשערטשיל ה א‬ ‫פערענץ‪ ,‬סט א‬ ‫אנ פ‬ ‫אן ק א‬ ‫אין די קרימע א‬ ‫אנג ציאיט‪:‬‬ ‫אל א‬ ‫אר א‬ ‫אנד פ פ א‬ ‫אליזם דויטשל א‬ ‫אצי א‬ ‫פרעסינג די נאציאנאלע ס א‬ ‫א פ‬ ‫ס א‬ ‫אס‬ ‫ארויסגעבן וו א‬ ‫אדינגט א‬ ‫א העסקעם אויף די ווערדינג פון די ווערטער פון ומב א‬ ‫אבן ריטשט א‬ ‫מיר ה א‬ ‫אציזם‬ ‫אריסם און דיאיטש נ א‬ ‫אצי דייטשלאנד ]‪ [...‬מיר שטעלן פירמלי צעשטערן מיליט א‬ ‫אן נ א‬ ‫אנט א‬ ‫וועט א‬ ‫אשען וועלט שלום‪ .‬מיר זענען גרייט צו‬ ‫אז דייטשלאנד קענען ניט ווידער סטר א‬ ‫אכן זיכער א‬ ‫און צו מ א‬ ‫אר‪ ,‬וואס האט‬ ‫אר שטעקן דירעקט א‬ ‫ארמד כוחות; דיסטרויינג די דיאיטש דירעקט א‬ ‫אזן די דיאיטש א‬ ‫צעל א‬ ‫אריסם; צו צוריקציען פון דייטשלאנד‪,‬‬ ‫אנס פון מיליט א‬ ‫אנטריביוטיד צו די ריסערדזש א‬ ‫פיטידלי ק א‬ ‫רי פ‬ ‫אלע דיאיטש‬ ‫אלירן א‬ ‫אנטר א‬ ‫אדער ק א‬ ‫פמענט; צו עלימינירן א‬ ‫אלע מיליטעריש עקווי פ‬ ‫אדער צעשטערן עס‪ ,‬א‬ ‫א‬ ‫אדזשינג מיט יושר צו מלחמה‬ ‫אר מיליטעריש צוועקן; דזש א‬ ‫אז קענען ווערן געניצט פ פ א‬ ‫אינדוסטריע א‬ ‫פירט‬ ‫אר די שעדיקן גע פ‬ ‫ארגיטיקונג פ פ א‬ ‫אנז אין מין ווי פ א‬ ‫פערייש א‬ ‫אקט רע פ‬ ‫אלז און צו עקסטר א‬ ‫אנ א‬ ‫קרימ א‬ ‫אציעס‪ ,‬אינסטיטוציעס און‬ ‫אניז א‬ ‫ארג א‬ ‫ארטיי‪ ,‬ווי געזונט ווי א‬ ‫פ א‬ ‫אצי פ‬ ‫אזן די נ א‬ ‫דורך דייטשלאנד; צו צעל א‬ ‫אמיש לעבן פון‬ ‫אנ א‬ ‫אזיאיטיקן פון זייער עפנטלעך הודעות אין דער קולטור און עק א‬ ‫אצי געזעצן; צו ב א‬ ‫נ א‬ ‫אלגעמיין‬ ‫אצי געדאנקען; און אין א‬ ‫אריסטיק נ א‬ ‫אדער מיליט א‬ ‫ארבערינג א‬ ‫אליטיעס כ א‬ ‫אנ א‬ ‫פערס א‬ ‫דייטשלאנד פ‬ ‫ארעניש די שלום און זיכערהיאיט פון די וועלט‪ .‬עס איז ניט‬ ‫אוו א‬ ‫צו נעמען די מיטלען נייטיק צו ב א‬ ‫אר‬ ‫אבער דער דייטשישער קענען נ א‬ ‫אונדזער ציל צו צעשטערן די מענטשן פון דייטשלאנד‪ ,‬א‬

‫אציזם און‬ ‫א שטעלע אין דער קהל פון אומות ווען נ א‬ ‫א געזונט‪-‬ווייל און סאציאלע און א‬ ‫ארטן א‬ ‫דערוו א‬ ‫אד סטעטטיניוס‪,‬‬ ‫אלין סייט א‬ ‫אנייטיד )טשערטשיל‪ ,‬רוזעוועלט‪ ,‬סט א‬ ‫אבן שוין יקסטערמ א‬ ‫אריסם ה א‬ ‫מיליט א‬ ‫‪(78) .( 214 :1950‬‬

‫א ‪ 666‬נומער ‪ .666‬דאס‬ ‫אמען פון דעם מענטש צו זיין א‬ ‫יוחנן רעדט פון די חכמה צו וויסן דעם נ א‬ ‫א מענטש וואס האט‬ ‫יוחנן מעלדעט און די דיאיטש פ ‪ü‬הרער פון דער דריטער וועלט מלחמה‪ ,‬איז א‬ ‫ארימט מענטש און‬ ‫אב א‬ ‫אזוי עס וועט זיין א‬ ‫אפים אין זיין מויל ווי זיין שווערד‪ ,‬א‬ ‫א סער א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫לוי א‬ ‫פירט‬ ‫פ די געשיכטע פון מענטשהיאיט‪ ,‬ווי בעת גע פ‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אלע מענטשהיאיט‪ .‬עס וועט גיין א‬ ‫באקאנט פון א‬ ‫אלע מענטשהיאיט‪ ,‬און‬ ‫א מלחמה קעגן א‬ ‫אציע‪ ,‬א‬ ‫אדערן ‪ European‬ציוויליז א‬ ‫אלע מ א‬ ‫ארלירן א‬ ‫צו פ א‬ ‫אנהייבן די מלחמה‪.‬‬ ‫אללי בראזיל‪ ,‬קעגן וועמען ער א‬ ‫פעסיפיק א‬ ‫ס פ‬ ‫א זעאונג‪ .‬די לאם איז געווען שטייענדיק אויף בארג ציון‪,‬‬ ‫די לאם און אויסגעלייזט‪ .‬איך אויך האט א‬ ‫אמען פון‬ ‫אמען און די נ א‬ ‫א הונדערט ‪ 44,000‬וואס נודניק געשריבן אויף די שטערן זיאין נ א‬ ‫און מיט אים א‬ ‫אל און הויך דונער‪.‬‬ ‫ארענש א‬ ‫א קול פון הימל‪ ,‬ווי די וואסערן פון געזונט ט א‬ ‫אטער איך געהערט א‬ ‫דער פ פ א‬ ‫אר דעם‬ ‫א ניי א ליד פ פ א‬ ‫אנג א‬ ‫פלייינג די זיטהער‪ .‬זיי ס א‬ ‫אס פ‬ ‫אריסט א‬ ‫דער קול איך געהערט געבלאזן ווי סיט א‬ ‫שטול‪ ,‬די פיר סיות און די זקנים‪ .‬קיין איינער קען לערנען די ליד חוץ די הונדערט און ‪,44,000‬‬ ‫פון דער ערד‪ .‬דאס‬ ‫אס זענען אויסגעלייזט פ‬ ‫פון דער ערד‪ .‬דאס זענען זיי וו א‬ ‫אס זענען אויסגעלייזט פ‬ ‫וו א‬ ‫אלגן די לאם‬ ‫אכפ א‬ ‫פרויען‪ .‬זיי נ א‬ ‫אבער זיי זענען יונג פ‬ ‫אס זענען נישט טמא מיט ווייבער‪ ,‬א‬ ‫זענען זיי וו א‬ ‫אט און צו די לאם‪.‬‬ ‫פון צווישן מענטשהיאיט ווי פירסטפרויץ צו ג א‬ ‫וואוהין ער גייט‪ .‬זיי זענען אויסגעלייזט פ‬ ‫ארן קיין ליגן‪ :‬זיי זענען צדיקים )יוחנן‪(6) .(1453 :2001 ,‬‬ ‫פונען געוו א‬ ‫אין איר מויל איז גע פ‬ ‫א בערגל רעכט דורך‬ ‫אן פון די לאם און אויסגעלייזט‪ .‬יוחנן זעט די לאם‪ ,‬אויף א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אץ צו אים און צו ‪ 144,000‬אנהענגערס‬ ‫פל א‬ ‫א פ‬ ‫פע זיין א‬ ‫א פ‬ ‫ארעם אויף די מ א‬ ‫בראזיל‪ ,‬וויאיל פון זיאין פ א‬

‫פרויען מענטשן‪.‬‬ ‫אלע יונג פ‬ ‫א‬ ‫אלע ‪ 144,000‬זענען‬ ‫ארשטיין די ליד און א‬ ‫אלט פ פ א‬ ‫אז בלויז זיי וו א‬ ‫ארטוגעזיש‪ ,‬א‬ ‫פ א‬ ‫א ליד אין פ‬ ‫אנג א‬ ‫און זיי ס א‬ ‫אן אין‬ ‫אשקע און פון די לאם‪ .‬און זיי זענען שטעלן אויף די טר א‬ ‫אמען פון י א‬ ‫אין זייער שטערנס דער נ א‬ ‫אשקע‪,‬‬ ‫הימל טראנען פון י א‬ ‫אוטוס‪,Chamberlain ,‬‬ ‫פל א‬ ‫אטלע‪ ,‬קלעיסטהענעס‪ ,‬פ‬ ‫אריסט א‬ ‫פעריקלעס‪ ,‬אברהם‪ ,‬א‬ ‫משה‪ ,‬יהושע‪ ,‬פ‬ ‫אטעס‪.‬‬ ‫אקר א‬ ‫ס א‬ ‫אלט איך געזען אן אנדערן מלאך פליענדיק דורך הימל‪ ,‬ווייל‬ ‫דער דין איז צוגעגרייט אין הימל‪ .‬דעמ א‬ ‫פריידיקן צו די באוווינער פון דער ערד‪ ,‬צו יעדער אומה‪ ,‬קרויווים‪ ,‬צונג און‬ ‫די ייביק בשורה צו פ‬ ‫אט און געבן אים כבוד‪ ,‬וויאיל די שעה פון זיאין דין‪ .‬דינען אים‪,‬‬ ‫אל‪" :‬מורא ג א‬ ‫אפנ ק א‬ ‫מענטשן‪ .‬ער האט א‬ ‫אסער ")יוחנן‪(6) .(1453 :2001 ,‬‬ ‫פרינגס פון וו א‬ ‫וואס האט געמאכט הימל און ערד‪ ,‬דעם ים און ס פ‬ ‫אן אייביק‬ ‫א מענטש וואס האט א‬ ‫פערינג אין הימל‪ .‬יוחנן זעט א‬ ‫פרי פ‬ ‫אן פון דין איז פ‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אנד איז דער‬ ‫אנד פון מענטשן פון יעדער אומה און שבט און צונג פון ל א‬ ‫בשורה צו וויאיזן דעם ל א‬ ‫א הויך קול‪:‬‬ ‫מענטש געזאגט אין א‬ ‫אצעס‪ .‬דינען אים‪ ,‬וואס האט‬ ‫פר א‬ ‫אט און געבן אים כבוד‪ ,‬וויאיל קומען די שעה פון זיאין פ‬ ‫"מורא ג א‬ ‫אסער‪" .‬‬ ‫פרינגס פון וו א‬ ‫געמאכט הימל און ערד‪ ,‬דעם ים און ס פ‬ ‫אקטערין פון התגלות און זאגט צו‬ ‫שורלי דעם מענטש איז די לאם‪ ,‬וואס האט צוטריט צו דעם ד א‬ ‫אס איז‬ ‫אנט די ייביק בשורה‪ ,‬די ביבל‪ ,‬וו א‬ ‫אשקע משיח מיגועל ס‪ ,‬און ה א‬ ‫אט י א‬ ‫אנד מענטשן צו דינען ג א‬ ‫ל א‬ ‫אונסיז צו מענטשן אויף ערד‪.‬‬ ‫אנ א‬ ‫אן‪ ,‬ער א‬ ‫אטי א‬ ‫אנטיינד אין רעוועל א‬ ‫ק א‬ ‫אלע אומות‬ ‫אז א‬ ‫פ‪ ,‬א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אלן א‬ ‫א צווייט מלאך נאכגעגאנגען‪ ,‬און געזאגט‪" ,‬בבל די גרויס איז געפ פ א‬ ‫אכט )יוחנן‪(6) .(1453 :2001 ,‬‬ ‫שיקער מיט די וויאין פון איר זנוס ופגעק א‬ ‫אט‬ ‫אך די צעשטערונג פון די שט א‬ ‫פט‪ ,‬נ א‬ ‫אן פון די רגע קול‪ .‬האט אין דעם לעבן צוקונ פ‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אר וועלט מלחמה ווו‪.‬‬ ‫א פפ א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫פון רי א‬ ‫פס‬ ‫א פ‬ ‫א הויך קול‪" :‬אויב ווער עס יז ווערש א‬ ‫און אן אנדער דריט מלאך נאכגעגאנגען זיי‪ ,‬געזאגט מיט א‬ ‫אנט‪ ,‬אויך וועט טרינקען די‬ ‫אדער אויף די ה א‬ ‫די חיה און זיאין בילד און נעמט זיאין צייכן אויף די שטערן א‬ ‫פל פון זיין צארן‪ .‬עס וועט זיין‬ ‫אן געמיש אין די טע פ‬ ‫אט אויסגעגאסן אויס א‬ ‫וויאין פון דעם צארן פון ג א‬ ‫ויסגעמוטשעט מיט פיאיער און שוועבל אין דעם ביאיזיאין פון מלאכים און פון די לאם‪ .‬דער רויך פון‬ ‫אר אלץ און אלץ‪ .‬יענע וואס דינען די חיה און זיאין בילד‪ ,‬און ווער סע נעמט‬ ‫אטערן ריסעס פ פ א‬ ‫זייער מ א‬ ‫אכט‪ .‬עס איז די געדולד פון די‬ ‫אג און נ א‬ ‫אבן קיין מנוחה ט א‬ ‫אמען און וועט ה א‬ ‫דער ציל פון זיאין נ א‬ ‫אשקע )יוחנן‪(6) .(1453 :2001 ,‬‬ ‫אט און אמונה אין י א‬ ‫אלטן די מצוות פון ג א‬ ‫הייליקע‪ ,‬די וואס ה א‬ ‫פס די פ‬ ‫א פ‬ ‫אן פון די דריט קול אין הימל‪ .‬א מענטש רעדט אויב ווער עס יז ווערש א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אדער דיין "האקנקרייץ רעווערסעד" אויף דער בילד‬ ‫אדער די ניי א דיאיטש פ ‪ü‬הרער‪ ,‬א‬ ‫‪ü‬הרער היטלער א‬ ‫אצי‬ ‫אל נ א‬ ‫פ סימב א‬ ‫א פ‬ ‫אקנקרייץ‪ ,‬נסד א‬ ‫אדער שטערן די ינווערטיד ה א‬ ‫אנט א‬ ‫אבן אויף ה א‬ ‫פילם און ה א‬ ‫אדער פ‬ ‫א‬ ‫אט סענטימעטער‬ ‫אצי‪ .‬דאס איינער אויך וועט טרינקען פון די וויאין פון ג א‬ ‫ארטיי נ א‬ ‫פ א‬ ‫ארטיי‪ ,‬די פ‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אציזם און די אנדערע אומות‬ ‫פערז פון נ א‬ ‫אנד ווערשי פ‬ ‫א ווארענונג צו דויטשל א‬ ‫אלערע‪ .‬אזוי דעם איז א‬ ‫כ א‬

‫אציס‪ .‬קען נישט ידענטיפיצירן דער מחבר פון דעם קול‪ ,‬עס זאל‬ ‫אמען מיט די נ א‬ ‫פון דער ערד‪ ,‬צוז א‬ ‫פ‬ ‫פט צו אונדז‪.‬‬ ‫אבן געווען האט אין די זייער לעבן צוקונ פ‬ ‫ה א‬ ‫פט קרוק‪.‬‬ ‫אקענקרעוז די קריאיז‪-‬שיי פ‬ ‫אל און ה א‬ ‫אליזם סימב א‬ ‫אצי א‬ ‫אנדיש ס א‬ ‫ל א‬ ‫אנעט‪ .‬עס איז‬ ‫פל א‬ ‫אלט ווי די עקזיסטענץ פון מענטש אויף אונדזער פ‬ ‫כמעט ווי א‬ ‫אקענקרעוז און פ‬ ‫די ה א‬ ‫א‪ .‬אין מער פריש מאל‪ ,‬עס אויס ווי דער‬ ‫ארן אין די חורבות פון טרוי‪ ,‬מצרים און טשיינ א‬ ‫פונען געוו א‬ ‫גע פ‬ ‫א און ‪) Finland‬שירער‪) .(79 :1962 ,‬‬ ‫אני א‬ ‫א ווי עסט א‬ ‫אז א‬ ‫אלטיק לענדער א‬ ‫אמטער עמבלעם פון ב א‬ ‫א א‬ ‫ב א‬ ‫‪(72‬‬ ‫אל‪:‬‬ ‫אצי סימב א‬ ‫פף צו די נ א‬ ‫אמ פ‬ ‫דאס איז די דערקלערונג געגעבן דורך היטלער אין זיין בוך מעין ק א‬ ‫אל פון די‬ ‫אז מ א‬ ‫אז געקומען אויס אין א‬ ‫אז א‬ ‫אן ויסנעם‪ ,‬די סך סקעטש א‬ ‫אגן‪ ,‬א‬ ‫פז א‬ ‫א פ‬ ‫דאך‪ ,‬איך געהאט צו א‬ ‫אקנקרייץ אין דער‬ ‫אקענענ די ה א‬ ‫אר די רוב פ טייל‪ ,‬האט ב א‬ ‫אוועגונג‪ ,‬און פ פ א‬ ‫אנט ב א‬ ‫פי א‬ ‫קרייזן פון די ינסי פ‬ ‫אר דערשיאינען אין ציבור מיט מיין אייגן‬ ‫פילו האט נישט וועלן צו נ א‬ ‫א פ‬ ‫א פירער‪ ,‬איך א‬ ‫אן‪ .‬ווי א‬ ‫אלט פ א‬ ‫א‬ ‫פילו‬ ‫א פ‬ ‫אדער א‬ ‫אנק פון אנדערן גליאיך‪ ,‬א‬ ‫אז עמעצער האט דער געד א‬ ‫אן‪ ,‬וויאיל עס איז מעגלעך א‬ ‫פל א‬ ‫פ‬ ‫א זייער רעגולער און זייער ענלעך‬ ‫אקטער פון ‪ Starnberg Produced‬א‬ ‫א ציינד א‬ ‫בעסער‪ ,‬ווי מיאין‪ .‬טאקע‪ ,‬א‬ ‫א ליידיק‬ ‫אקנקרייץ מיט קערווד כוקס אויף א‬ ‫ארן צו ברענגען די ה א‬ ‫א איין כיס א‬ ‫אן צו מיאין‪ ,‬מיט א‬ ‫פל א‬ ‫פ‬ ‫דיסק‪.‬‬ ‫אן‬ ‫ארעם; איין רויט הינטערגרונט פ א‬ ‫א דעפיניטיווע פ א‬ ‫פץ‪ ,‬עס האט ריטשט א‬ ‫אטטעמ פ‬ ‫אך סך א‬ ‫מינווייל‪ ,‬נ א‬ ‫אנץ‪,‬‬ ‫אמ א‬ ‫פער א‬ ‫אנג יקס פ‬ ‫אך ל א‬ ‫אקנקרייץ‪ .‬נ א‬ ‫ארץ ה א‬ ‫א קריאיז שוו א‬ ‫א וויאיס דיסק‪ ,‬צווישן וועמען פיגורעד א‬ ‫מיט א‬ ‫אן און די וויאיס דיסק‪ ,‬ווי צווישן די‬ ‫א זיכער שייכות צווישן די נומער פון די פ א‬ ‫אווערד‪ ,‬אויך‪ ,‬א‬ ‫איך דיסק א‬ ‫אלט געמאכט לעצט‪.‬‬ ‫אקנקרייץ‪ ,‬און דעמ א‬ ‫ארעם און גרייס פון דער ה א‬ ‫פ א‬ ‫פטעד‬ ‫א פ‬ ‫אד א‬ ‫אל אין ציבור‪ .‬א‬ ‫אר די ערשטער מ א‬ ‫אן ארויס פ פ א‬ ‫אווילי א‬ ‫פ א‬ ‫]‪ [...‬אין מידסוממער ‪ ,1920‬די נייע פ‬ ‫אן און אונטערשיידן דורך די ניאיקיאיט‪ .‬זיי‬ ‫ארטיי פ א‬ ‫פ א‬ ‫אוועגונג‪ .‬פ‬ ‫אבלי צו אונדזער פלעדגלינג ב א‬ ‫אדמיר א‬ ‫זיך א‬ ‫אץ‬ ‫א ברענען שטורק א‬ ‫אל איז געווען צו א‬ ‫אז מ א‬ ‫אל שוין געזען פריער‪ .‬זיאין ווירקונג אין א‬ ‫האבן קיינמ א‬ ‫)היטלער‪(41) .(291-292 :2002 ,‬‬ ‫ארבן אין‬ ‫אס שט א‬ ‫א קול פון הימל און געזאגט‪" ,‬שרייב‪ :‬מזל זענען די טויט וו א‬ ‫אלט איך געהערט א‬ ‫דעמ א‬ ‫אלגן זיי‬ ‫אכפ א‬ ‫ארבעט נ א‬ ‫אר זייער א‬ ‫דעם האר‪ .‬יא ‪ -‬זאגט דער גייסט ‪ -‬מנוחה פון זייער לייבערז‪ ,‬פ פ א‬ ‫אלט איך‬ ‫אן פון די פערט קול אין הימל‪ .‬דעמ א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫")יוחנן‪ (6) .(1453-1454 :2001 ,‬ינטער פ‬ ‫ארבן אין דעם האר‪ .‬יא ‪ -‬זאגט דער‬ ‫אס שט א‬ ‫א קול פון הימל‪" :‬שרייב‪ :‬מזל זענען די טויט וו א‬ ‫געהערט א‬ ‫אלגן זיי‪" .‬‬ ‫אכפ א‬ ‫ארבעט נ א‬ ‫אר זייער א‬ ‫גייסט ‪ -‬מנוחה פון זייער לייבערז‪ ,‬פ פ א‬ ‫קען נישט ידענטיפיצירן דער מחבר פון דעם קול אין הימל אדער דיין ציאיט‪ ,‬עס איז געווען‬ ‫פט‪.‬‬ ‫אמער אין די זייער לעבן צוקונ פ‬ ‫אטע‪ ,‬ט א‬ ‫אונסט צו ד א‬ ‫אנ א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫א זון פון מענטש‪ .‬ער‬ ‫אלקן‪ .‬אויף דעם וואלקן געזעסן איינער ווי א‬ ‫א וויאיס וו א‬ ‫איך געקוקט און געזען א‬ ‫אלט לינקס דער‬ ‫אנט‪ .‬דעמ א‬ ‫ארף שנלדמעסער אין זיאין ה א‬ ‫אש א‬ ‫פ און א‬ ‫א פ‬ ‫אלד קרוין אויף זיין ק א‬ ‫אג א‬ ‫האט א‬ ‫אלקן‪,‬‬ ‫א הויך קול צו אים וואס איז געזעסן אויף די וו א‬ ‫פל אן אנדערן מלאך געשריגן מיט א‬ ‫טעמ פ‬ ‫אץ‪ ,‬וויאיל עס ס ציאיט צו שניט‪ .‬איז ציאיטיק שניט פון די ערד "‪ .‬ער‬ ‫"שטעלן דיין שנלדמעסער און ק א‬

‫פ אויף דער ערד‪ ,‬און די ערד איז געווען געשניטן‬ ‫אלקן פלונג זיאין סער פ‬ ‫וואס איז געזעסן אויף דעם וו א‬ ‫)יוחנן‪(6) .(1454 :2001 ,‬‬ ‫אנט‪ .‬דער‬ ‫פ אין זיין ה א‬ ‫א סער פ‬ ‫פ און א‬ ‫א פ‬ ‫אלד קרוין אויף זיין ק א‬ ‫אג א‬ ‫אן מיט א‬ ‫פריטייש א‬ ‫מענטש ס ינטער פ‬ ‫אטערי ווירע פון דעם‬ ‫אנ א‬ ‫פל א‬ ‫א דער שטן פ‬ ‫אסטי א‬ ‫אליג א‬ ‫אלין )ק א‬ ‫אלקן איז סט א‬ ‫מענטש אויף די וויאיס וו א‬ ‫אדן‪,‬‬ ‫אציונג צו רוסיש ב א‬ ‫אליש טיאיטש אין ב א‬ ‫אלקן האט סימב א‬ ‫אשקע(‪ .‬די וויאיס וו א‬ ‫אוזד דורך י א‬ ‫פ א‬ ‫וועלט די פ‬ ‫פחה מענטש וואס איז געווען‬ ‫פט גענומען דורך שניי אין די קעלט חדשים‪ .‬דערנידעריקט מש פ‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫אד דעם העכסטן שטעלע‪:‬‬ ‫כויסט א‬ ‫אוועס‬ ‫אנעווען קנעכט )די קנעכט זענען סל א‬ ‫פל א‬ ‫אטער און מוטער זענען קינדער פון די פרעעד פ‬ ‫זיין פ פ א‬ ‫אלעגע‪:‬‬ ‫א ערשטע שולע ק א‬ ‫ביז ‪ (1861‬די הויז ווו געלעבט‪ ,‬איז געווען דיסקרייבד דורך א‬ ‫אט מעטער און איז וויאיטער צו די קיך‪ .‬ער אריין עס‬ ‫אדר א‬ ‫דער צימער האט ווייניקער ווי זעקס קוו א‬ ‫א קליין טיש‪,‬‬ ‫אנסיסטעד פון א‬ ‫פחות איין שריט‪ .‬די מעבל ק א‬ ‫אן קליימינג ל פ‬ ‫ארד‪ ,‬א‬ ‫אקי א‬ ‫גליאיך פון די ב א‬ ‫אלטריניערי ‪) .(7 :1975‬‬ ‫פ א‬ ‫א טריבונע באדעקט דורך טרעדמיל ) פ‬ ‫פעס ווי א‬ ‫שטול און זעט ברייט‪ ,‬ע פ‬ ‫‪(61‬‬ ‫ארטיי 'ס‬ ‫פ א‬ ‫אמוניסט פ‬ ‫אסע‪ ,‬ד"ה די רוסישע ק א‬ ‫אק א‬ ‫יוחנן באשרייבט עס אין זיין רעכטער האנט איז א‬ ‫אמער‪:‬‬ ‫אה א‬ ‫פ און א‬ ‫א סער פ‬ ‫אל איז א‬ ‫סימב א‬ ‫אלטן‬ ‫אה א‬ ‫פרובירן צו ב א‬ ‫אלין שטענדיק פ‬ ‫אבלי טינער ווי די לינקס‪ .‬סט א‬ ‫אוטיס א‬ ‫זיין רעכטער האנט איז נ א‬ ‫פיס זענען ניילד יעדער‬ ‫עס‪ .‬די רגע פינגער פונ פוס און דריט פינגער פונ פוס פון זיאין לינקס פ‬ ‫ארס פון‬ ‫א מעטער און ‪ 64‬הויך‪ ,‬איז געווען דין‪ ,‬טונקל און טיף סק א‬ ‫אנדערע ]‪ [...‬איז געווען בלויז א‬ ‫א ביסל קירצער‬ ‫ארעם א‬ ‫אל אין זיין יוגנט לינקס אים מיט שווער לינקס עלנבויגן און א‬ ‫א צופ א‬ ‫אקן‪ .‬א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אלסטוי‪(80) .(35 :1981 ,‬‬ ‫)ט א‬ ‫אן וואס‬ ‫ארי א‬ ‫פחה פון זיאין רגע פרוי‪ ,‬וואס איז געווען וויסס א‬ ‫אנפידעד די מש פ‬ ‫אבער‪ ,‬ק א‬ ‫אלין א‬ ‫סט א‬ ‫אבער די התגלות געבליבן‬ ‫אס איינער פון זיאין געוויינטלעך ביטינגז‪ ,‬א‬ ‫ארעם בעש א‬ ‫ינדזשערד זיין א‬ ‫אקטער‪,‬‬ ‫אד א‬ ‫אן האט נישט רופן א‬ ‫ארי א‬ ‫א‪ ,‬וויסס א‬ ‫אס א‬ ‫אך ינדזשערינג ס א‬ ‫ארן‪ .‬נ א‬ ‫אר פילע י א‬ ‫פחה סוד פ פ א‬ ‫מש פ‬ ‫אקטער‬ ‫אז דער ד א‬ ‫אקן א‬ ‫אדער דערשר א‬ ‫א א‬ ‫אס א‬ ‫עפשער וויאיל עס איז געווען גליאיכגילטיק באדינגונגען ס א‬ ‫אדן‬ ‫א ערנסט ש א‬ ‫אס א‬ ‫אשווילי געוואוסט וועגן די ס א‬ ‫אט א‬ ‫אדן‪ .‬קעלע און עגנ א‬ ‫קען געבנ צו וויסן וועגן די ש א‬ ‫אן‪ .‬דערנאך די‬ ‫ארי א‬ ‫אוועק פון וויסס א‬ ‫א א‬ ‫אס א‬ ‫פלידינג מיט אים צו נעמען ס א‬ ‫פ פ‬ ‫א פ‬ ‫און געגאנגען צו די ביש א‬ ‫אר‬ ‫אפן אים פ פ א‬ ‫אשטר א‬ ‫אץ ב א‬ ‫פל א‬ ‫אן און דער פ‬ ‫ארי א‬ ‫ארעסט וויסס א‬ ‫אליציי א א‬ ‫פ א‬ ‫אז די פ‬ ‫אנדעד א‬ ‫פ דעמ א‬ ‫א פ‬ ‫ביש א‬ ‫אז‬ ‫א עדות וועגן סך ביטינגז ער געליטן‪ ,‬כולל א‬ ‫אס א‬ ‫אצעס ס א‬ ‫פר א‬ ‫שטרענג ינדזשעריז צו דער יינגל‪ .‬אין פ‬ ‫אן טורמע און צוריקגעצויגן זייער‬ ‫ארי א‬ ‫אנסט וויסס א‬ ‫ארעם‪ .‬דער הויף סענט א‬ ‫אקטורעד זיין א‬ ‫ער האט פר א‬ ‫א‬ ‫אן האט ווערן א‬ ‫ארי א‬ ‫אץ‪ ,‬וויסס א‬ ‫אך געדינט די ז א‬ ‫אדי רעכט‪ .‬באליידיקטער און כיומיליייטיד נ א‬ ‫אסט א‬ ‫ק א‬ ‫אסע פון ביטער מעמעריז‪,‬‬ ‫א שווער מ א‬ ‫אן לינק זיין פרוי און זון מיט א‬ ‫ארי א‬ ‫א און שיקער‪ .‬וויסס א‬ ‫אב א‬ ‫ה א‬ ‫אלס‪ ,‬ווו אין‬ ‫ארמינג ווייזט טרי א‬ ‫פולסיוועלי א‬ ‫אמ פ‬ ‫פעטער‪ ,‬זיין זון ק א‬ ‫אדעס ש פ‬ ‫אנד‪ .‬דעק א‬ ‫אס און ש א‬ ‫ה א‬ ‫אר זיי‪ .‬עס איז דעם‬ ‫אף פ פ א‬ ‫אנדעד שטרענג שטר א‬ ‫יינגלעך סצענע עדות קעגן זייער עלטערן און דעמ א‬ ‫אן‪(83) .(6 :2001 ,‬‬ ‫אקקמ א‬ ‫איז געשען שטענדיק און אויף אייביק )בר א‬

‫ארן צווישן ‪ 1902‬און ‪ ,1917‬ער איז געווען ערעסטיד זיבן מאל און פיר פון זיי געראטן‬ ‫אס די י א‬ ‫בעש א‬ ‫אן‪ ,‬גנייווע טריינז‪,‬‬ ‫אטייש א‬ ‫אדזש א‬ ‫אמוניסט א‬ ‫ארטירט וויאיל פון זיאין ק א‬ ‫פ א‬ ‫אנד און דע פ‬ ‫פריז א‬ ‫אנטלויפן‪ ,‬ימ פ‬ ‫צו א‬ ‫אן‪.‬‬ ‫פלויטייש א‬ ‫אסטיטוציע עקס פ‬ ‫פר א‬ ‫אנקס‪ ,‬פ‬ ‫ב א‬ ‫ארשידן‬ ‫אלב אין פ א‬ ‫אה א‬ ‫אר און א‬ ‫אי א‬ ‫ארעסט געקומען אויף ‪ 5‬אפריל ‪ ,1902‬אויסגעגעבן א‬ ‫זיין ערשטער א‬ ‫א‪ ,‬סיביר‪ ,‬אין נאוועמבער ‪ ,1903‬ווו‬ ‫א וד א‬ ‫אוויי א א‬ ‫אציע צו נ א‬ ‫ארט א‬ ‫פ א‬ ‫אלט דע פ‬ ‫אס טורמע‪ ,‬דעמ א‬ ‫אוק ‪á‬סיק א‬ ‫ק א‬ ‫ארץ ‪ ,1908‬ער איז געווען ערעסטיד און‬ ‫אך ערייווינג שוין אומגעקערט יוויידינג זיך‪ .‬אין מ א‬ ‫אלד נ א‬ ‫ב א‬ ‫פון גלות אין יוני‬ ‫אנד(‪ .‬אומגעקערט פ‬ ‫ארדערן ‪ European‬רוסל א‬ ‫אדסק )נ א‬ ‫אלוויטשעג א‬ ‫אד צו ס א‬ ‫ארט א‬ ‫פ א‬ ‫די פ‬ ‫אץ אין זיאין דריט‬ ‫פל א‬ ‫אר איז ווידער געשיקט צו די זעלבע פ‬ ‫אבער די וויאיטערדיק י א‬ ‫‪ ,1909‬א‬ ‫אץ‪ ,‬וועט די‬ ‫אן פון דעם ז א‬ ‫פליש א‬ ‫אמ פ‬ ‫אציע פון אקטאבער ‪ 1910‬צו יוני ‪ .1911‬ק א‬ ‫ארט א‬ ‫פ א‬ ‫דע פ‬ ‫ארטירט‬ ‫פ א‬ ‫א און דע פ‬ ‫אד א‬ ‫אנ א‬ ‫פריסי א‬ ‫א פ‬ ‫אס איז געווען רע א‬ ‫אד )סט ‪ (Petersburg‬וו א‬ ‫אגר א‬ ‫פעטר א‬ ‫אט פ‬ ‫פטשט א‬ ‫הוי פ‬ ‫אלן צוריק אין די הענט פון די‬ ‫פטעמבער‪ .‬אין מערץ ‪ 1912‬ער איז געפ פ א‬ ‫א אין סע פ‬ ‫אגד א‬ ‫אל א‬ ‫ארן וו א‬ ‫געוו א‬ ‫אוועק‬ ‫ארים )מערב סיביר( פליסנדיק א‬ ‫אריע פון נ א‬ ‫ארן אין די טעריט א‬ ‫ארטירט געוו א‬ ‫פ א‬ ‫אליציי א‪ ,‬און דע פ‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אנטלויפן‪.‬‬ ‫אין סעפטעמבער ‪ ,1912‬אויף זיין פערט א‬ ‫אציע גענומען שטעלן אין פעברואר ‪ 1913‬און‬ ‫ארט א‬ ‫פ א‬ ‫אנט דע פ‬ ‫אקוו א‬ ‫אבס א‬ ‫ארעסט און ס א‬ ‫זיין לעצט א‬ ‫אך דער מענשעוויק‬ ‫אר קומען אויס אין ‪ ,1917‬נ א‬ ‫פון‪-‬מערב סיביר ווו נ א‬ ‫א אין צ פ‬ ‫אר קורעיק א‬ ‫לינקס פ פ א‬ ‫אלוציע‪.‬‬ ‫פעברואר רעוו א‬ ‫פן דעם‬ ‫אנערס גערו פ‬ ‫פריס א‬ ‫פינט צו פ‬ ‫א אין ‪ ,1916‬ווען עס איז גע פ‬ ‫ער איז געווען אין טורמע אין קורעיק א‬ ‫אך‬ ‫אלין‪ ,‬נ א‬ ‫אנד אין דער ערשטער וועלט מלחמה‪ .‬אבער סט א‬ ‫ארטיידיקונג פון רוסל א‬ ‫אר די פ א‬ ‫אנז פ פ א‬ ‫פ א‬ ‫ווע פ‬ ‫אן נסיעה‪ ,‬ווי וויאיט ווי די מעדיציניש שטעקן ריזיידיד‪ ,‬איז געוואלט רעכט צו דער‬ ‫אנג ב א‬ ‫אל א‬ ‫א‬ ‫אפט‪(61) .‬‬ ‫ארעם פון קינדש א‬ ‫פלעד א‬ ‫פ פ‬ ‫קרי פ‬ ‫א רוסישע שריאיבער‬ ‫אל‪ ,‬דיסקרייבד געזונט דורך א‬ ‫אנ א‬ ‫אנווענש א‬ ‫אנק א‬ ‫אן זייער א‬ ‫פל א‬ ‫ארבעט פ‬ ‫א א‬ ‫איך געהאט א‬ ‫און אויך דורך די וואס געלעבט מיט אים‪:‬‬ ‫א ברעכן ביז פיר‬ ‫אן א‬ ‫ארבעט א‬ ‫פרי‪ ,‬און א‬ ‫אג וועגן ‪ 11:00‬אין דער פ‬ ‫ארץ די ט א‬ ‫אלי סט א‬ ‫אוו א‬ ‫אלין יוזש א‬ ‫סט א‬ ‫אכט‪ ,‬און צוריק צו‬ ‫אדער עלף ביי א נ א‬ ‫אלי מנוחה ביז צען א‬ ‫אוו א‬ ‫אזוי יוזש א‬ ‫אג‪ .‬א‬ ‫אכמיט א‬ ‫אדער פינף אין די נ א‬ ‫א‬ ‫פלוייז‬ ‫אט פון זייער עמ פ‬ ‫פטשט א‬ ‫ארגן; די הוי פ‬ ‫פעטער אין דער מ א‬ ‫פילו ש פ‬ ‫א פ‬ ‫אדער א‬ ‫ארבעטן ביז דריי א‪ ,‬פיר‪ ,‬א‬ ‫א‬ ‫אלין ]‪ [...‬די מנוחה פון די מדינה‪ ,‬אין קעסיידערדיק‬ ‫אד דורך די עקסצענטריש זייגער סט א‬ ‫אלייט א‬ ‫רעגי א‬ ‫פירעוודיק צו דער שטימונגען פון דער זעלביקער‬ ‫אט און ש פ‬ ‫פטשט א‬ ‫אקט מיט די הוי פ‬ ‫אנט א‬ ‫אן ק א‬ ‫טעלעפ א‬ ‫אלסטוי‪(80) .(44 :1981 ,‬‬ ‫אל )ט א‬ ‫פעקטעד דעם מ א‬ ‫אויך רעס פ‬ ‫אלין‪,‬‬ ‫פערענץ‪ ,‬געדענקט סט א‬ ‫אנ פ‬ ‫אק א‬ ‫אלט א‬ ‫פון אמעריקאנער סטעטטיניוס אין זיין בוך וועגן די י א‬ ‫די צ פ‬ ‫אגעגעניש פון די גרויס דריי אין ‪:1945‬‬ ‫ארבעט שעה אין פול ב א‬ ‫און זייער א‬ ‫אפן‬ ‫ארגן‪ ,‬של א‬ ‫ארבעטן ביז פינף אין דער מ א‬ ‫אנט צו א‬ ‫אלע שטעקן זענען וו א‬ ‫אלס און א‬ ‫ער און זיין גענער א‬ ‫אסטיד‬ ‫אז ל א‬ ‫אן איבער די ציאיט א‬ ‫פל א‬ ‫ארבעט צען‪ .‬זיי געהאלטן דעם פ‬ ‫פינף שעה און נעמען ווידער די א‬ ‫פערענץ )סטעטטיניוס‪(78) .(84 :1950 ,‬‬ ‫אנ פ‬ ‫דער ק א‬ ‫אך די מאל‪:‬‬ ‫ארן נ א‬ ‫אלט געדענקען ווי געזונט‪ ,‬י א‬ ‫א כרושטשעוו וו א‬ ‫אקסעסער ניקיט א‬ ‫זיין ס א‬

‫פן מיר‪.‬‬ ‫אלין גערו פ‬ ‫אכט סט א‬ ‫כמעט יעדער נ א‬ ‫אס די מלחמה‪ .‬פ‬ ‫אסקווע בעש א‬ ‫איך געליטן בשעת באזוכן מ א‬ ‫אמען‪.‬‬ ‫אג צוז א‬ ‫אבן מיט א‬ ‫ קום‪ .‬זאל ס ה א‬‫אבן‬ ‫אר געהאט ציאיט צו ה א‬ ‫ארגן‪ ,‬און איך נ א‬ ‫די דינערז זענען שרעקלעך‪ .‬מיר געקומען היים אין דער מ א‬ ‫ארבעטן‪[...] ,‬‬ ‫פרישטיק און גיין צו א‬ ‫פינג אין זיין הויז די‬ ‫אקע שרעקלעך ‪ -‬אויב מיר האבן נישט מנוחה ‪ -‬איז געווען סלי פ‬ ‫אס איז ט א‬ ‫וו א‬ ‫אלע דעם מיינט‬ ‫אלין! היאינט א‬ ‫אפן זיצן אין די טיש מיט סט א‬ ‫אג‪ .‬נעבעך וואס של א‬ ‫וויאיטער מיט א‬ ‫אר ביי אונדז‪ .‬איך געזען עס אין די מלחמה‬ ‫אמיד א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אבער עס געשען‪ .‬ער האט א‬ ‫אל‪ ,‬א‬ ‫אב א‬ ‫אליוו א‬ ‫אנב א‬ ‫א‬ ‫אך‬ ‫אז‪ .‬מאל די ז א‬ ‫אוז‪ ,‬פרוכט‪ ,‬דאס ווי א‬ ‫אט א‬ ‫אמ א‬ ‫אג געענדיקט מיט די מעלדונג פון ט א‬ ‫ארן ]‪ [...‬די מיט א‬ ‫י א‬ ‫אקטער פון זיאין‬ ‫אר א‬ ‫פונז ]‪ [...‬א כ א‬ ‫ארדיד מיט ‪ Forks‬און ס פ‬ ‫אמב א‬ ‫אז מענטשן זענען ב א‬ ‫אזוי ערנסט א‬ ‫איז א‬ ‫אמס‬ ‫אט שיקער און גענומען די פרעעד א‬ ‫א מענטש באמת ינטעליגענט‪ .‬איך ג א‬ ‫א פירער‪ ,‬א‬ ‫אטשער‪ ,‬א‬ ‫סט א‬ ‫)כרושטשעוו‪(47) .(96 :1991 ,‬‬ ‫אזוי זיאין מיטינגז פון רעגירונג‪:‬‬ ‫אך דער צווייטער וועלט מלחמה‪ ,‬לויט צו כרושטשעוו‪ ,‬זענען א‬ ‫נ א‬ ‫פינטלעך זינען פון‬ ‫אלין ס לעבן‪ ,‬עס זענען געווען קיין מיטינגז פון קיין מין אין די פ‬ ‫אלט סט א‬ ‫דורך דעמ א‬ ‫אלז‪ ,‬וועקסל פון געדאנקען‪,‬‬ ‫אוז א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פר א‬ ‫אל‪ ,‬פ‬ ‫אק א‬ ‫אט א‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫אר‪ ,‬א‬ ‫א סעקרעט א‬ ‫ארט‪ ,‬מיט א‬ ‫דעם וו א‬ ‫אט אלמעכטיקער‪ ,‬מיט מחנות מלאכים און‬ ‫אלין ביכייווד ווי ג א‬ ‫אז סט א‬ ‫אנז‪ .‬קיין פון א‬ ‫אמטער דיסיזש א‬ ‫א א‬ ‫ב א‬ ‫אבער בכלל גערעדט און מיר איינגעהערט‪ .‬ער האט‬ ‫פילו הערן אונדז‪ ,‬א‬ ‫א פ‬ ‫אנגעלס‪ .‬ער קען א‬ ‫ארטש א‬ ‫א‬ ‫אט‬ ‫אס ער ה א‬ ‫אלז‪ .‬זיי האבן וו א‬ ‫ארט א‬ ‫ארט צו מיר מ א‬ ‫אקייטינג די וו א‬ ‫אמיונ א‬ ‫אנינג‪ ,‬ק א‬ ‫נישט דערקלערן זיאין ריז א‬ ‫אזוי‪ .‬די ציאיט און ציאיט )כרושטשעוו‪(47) .(104 :1991 ,‬‬ ‫אן א‬ ‫פוילן צו ט א‬ ‫א פ‬ ‫געשיקט און ווען ב א‬ ‫אטיד קרוין דורך‬ ‫אקטעריסטיקס ינכער א‬ ‫אר א‬ ‫אלע די טש א‬ ‫פ אין לעבן‪ ,‬האט א‬ ‫א פ‬ ‫די קרוין ער האט זיין ק א‬ ‫פון דער ערד‪:‬‬ ‫אוו‪ ,‬און אנדערע מלכים פ‬ ‫אנ א‬ ‫אמ א‬ ‫אלט ר א‬ ‫אפט די א‬ ‫קר א‬ ‫אגדזשעסטינג‬ ‫אמונג זענען ויסערגעוויינלעך‪ ,‬ס א‬ ‫ארס א‬ ‫אלין קעגן פ א‬ ‫אנז גענומען דורך סט א‬ ‫אש א‬ ‫פריק א‬ ‫די פ‬ ‫אלייזד‬ ‫אנ א‬ ‫אקלי א‬ ‫ארג געקומען צו דיין קיך‪ ,‬עס איז קעמ א‬ ‫א‪ [...] ,‬איידער קיין עסנוו א‬ ‫אי א‬ ‫אנ א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אקוטע פ‬ ‫א‬ ‫אמטער מעלדעט‬ ‫א א‬ ‫אריע‪ .‬ב א‬ ‫אט א‬ ‫אר א‬ ‫אב א‬ ‫פעציעל ל א‬ ‫אס פ‬ ‫אלעקטיוו פון דאקטוירים אין א‬ ‫אק א‬ ‫דורך א‬ ‫א‬ ‫פס און געחתמעט דורך א‬ ‫אמ פ‬ ‫אמטער סט א‬ ‫א א‬ ‫פונען מיט ב א‬ ‫אמיק עלעמענט גע פ‬ ‫סטייטינג קיין ס א‬ ‫אלע‬ ‫אדער פרוכט‪ .‬א‬ ‫פעקל פון פלייש א‬ ‫אבן‪ ,‬יעדער פ‬ ‫אנז‪ ,‬באגלייט יעדער ל א‬ ‫פויז א‬ ‫אמטער מומחה אין פ‬ ‫א א‬ ‫ב א‬ ‫אנטינג‪,‬‬ ‫פל א‬ ‫אליציי א‪ .‬פ‬ ‫פ א‬ ‫אליטיש פ‬ ‫פ א‬ ‫פעציעל ‪ Farms‬לויפן דורך די פ‬ ‫ארג קומענדיק פון ס פ‬ ‫עסנוו א‬ ‫פעציעל‬ ‫אלץ איז געטאן דורך ס פ‬ ‫פרייטונג ‪ -‬א‬ ‫ארש פ‬ ‫אן‪ ,‬צוגרייטונג און פ א‬ ‫פערטייש א‬ ‫אנס פ‬ ‫אסטינג‪ ,‬טר א‬ ‫ארוו א‬ ‫כ א‬ ‫אלסטוי‪(80) .(64 :1981 ,‬‬ ‫א )ט א‬ ‫אד א‬ ‫אג א‬ ‫פו‪ ,‬אונטער דירעקט השגחה פון י א‬ ‫אג פ‬ ‫אגענטן פון די א‬ ‫אן‬ ‫ארמעד מ א‬ ‫אן‪ ,‬דורך וניפ א‬ ‫ארשרוט צו דיין דעסטינייש א‬ ‫אטערז קען זיין געזוכט פופצן מאל ען מ א‬ ‫די וויז א‬ ‫ארדז‬ ‫אץ פון דער קרעמלין‪ ,‬די ג א‬ ‫אל א‬ ‫פ א‬ ‫ארטערס צו די פ‬ ‫אלין איז געווען זייער קוו א‬ ‫פון די נקווד‪ .‬ווען סט א‬ ‫פ‬ ‫אצעסיע‬ ‫פר א‬ ‫אנג‪ .‬די פ‬ ‫אדער ר א‬ ‫אס פון שטעלע א‬ ‫ארדל א‬ ‫אג א‬ ‫פלוייז ר א‬ ‫אלע די וועג עמ פ‬ ‫אטעד א‬ ‫רעטרע א‬ ‫א‪ ,‬עס איז געווען באגלייט דורך‬ ‫אולי; ווען ער געגאנגען צו דער קרעמלין סינעמ א‬ ‫נאכגעגאנגען סל א‬ ‫אדער‬ ‫אוויעט א‬ ‫ארס‪ .‬די מיטינגז פון די העכסטע ס א‬ ‫ארמערד ק א‬ ‫פילו א‬ ‫א פ‬ ‫ארדז און א‬ ‫אטשמענץ פון ג א‬ ‫דעט א‬ ‫ארמד‬ ‫אפיציר אין די א‬ ‫א א‬ ‫אטיז געזעסן א‬ ‫פי א‬ ‫פע פון צוועלף דע פ‬ ‫אסיז‪ ,‬צווישן יעדער גרו פ‬ ‫אנגגר א‬ ‫ארטיי ק א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬

‫אלסטוי‪(80) .(65-66 :1981 ,‬‬ ‫נקווד )ט א‬ ‫אלין באקומען יעדער‬ ‫אז סט א‬ ‫אז א‬ ‫אדזש א‬ ‫אק א‬ ‫פ א‬ ‫אכטער געדענקט פון געלט פ‬ ‫אט א‬ ‫אללילויעוו א‬ ‫א א‬ ‫אנ א‬ ‫סוועטל א‬ ‫חודש‪:‬‬ ‫אך‬ ‫אלז פון הערות נ א‬ ‫אנד א‬ ‫אנגעפילט מיט ב א‬ ‫א" זענען א‬ ‫אטש א‬ ‫אטקעס דער "וויאיטער ד א‬ ‫זיין שריאיבטיש ג א‬ ‫אך‬ ‫אנק פון די ווערט פון געלט און נ א‬ ‫אמבע "און האט אויך‪ ,‬וואס האט קיין געד א‬ ‫פל א‬ ‫שיאיכעס זיאין פ‬ ‫אלוציע‪.‬‬ ‫פריאיז איידער די רעוו א‬ ‫אכטן באזירט אויף די פ‬ ‫טר א‬ ‫אלט זיין שווער צו‬ ‫א‪ ,‬און אויסערדעם‪ ,‬עס וו א‬ ‫אנ א‬ ‫אל אויסגעגעבן געלט‪ ,‬געשריבן סוועטל א‬ ‫ער זיך קיינמ א‬ ‫ארג און קליידער ‪ -‬איז געווען‬ ‫אס‪ ,‬הייזער‪ ,‬קנעכט‪ ,‬עסנוו א‬ ‫אטטש א‬ ‫אלע זיין לעבן ‪ -‬ד א‬ ‫אן‪ ,‬זינט א‬ ‫ט א‬ ‫אנץ‬ ‫אס א‬ ‫אט נערסעריז‪ ,‬פע א‬ ‫פריוו א‬ ‫אט אין פ‬ ‫אקט פיש ק א‬ ‫אט‪ .‬זיין טיש איז געווען סט א‬ ‫אשורד דורך די שט א‬ ‫א‬ ‫אילס‪ .‬די‬ ‫אנז פון אויסגעקליבן גרוזיניש וויינז אין זייער פינעסט דעט א‬ ‫אט קריייש א‬ ‫פריוו א‬ ‫פון פ‬ ‫פס פ‬ ‫און שע פ‬ ‫אך‬ ‫פרוכט זענען געקומען פון די דרום דורך פל א‬ ‫אסלענסקי‪(85) .(259 :1980 ,‬‬ ‫)וו א‬ ‫אקס און‬ ‫אדילל א‬ ‫ארדס‪ ,‬ק א‬ ‫אקק א‬ ‫פ א‬ ‫אללס‪-‬רויסעס‪ ,‬פ‬ ‫ארס‪ ,‬ר א‬ ‫א ‪ Fleet‬פון פרעמד ק א‬ ‫אלין האט א‬ ‫סט א‬ ‫אנז פון רובל אין די‬ ‫אכט‪ .‬אויסגעגעבן מילי א‬ ‫אג און נ א‬ ‫אלנס‪ ,‬מיט דריווערס שטענדיק גרייט‪ ,‬ט א‬ ‫לינק א‬ ‫אטענדינג די עפן נעכט אין דער‬ ‫אס צופרידן אים‪ ,‬א‬ ‫פילמען וו א‬ ‫אנצערטן‪ ,‬פ‬ ‫אס‪ ,‬ק א‬ ‫פער א‬ ‫א פ‬ ‫אגינג פון א‬ ‫סט א‬ ‫אדער עקסצענטריש עס איז‬ ‫אניש א‬ ‫אזר א‬ ‫פ א‬ ‫פריז‪ ,‬קיין ענין ווי פ‬ ‫א פ‬ ‫אלט קייסעריש קעסטל‪ .‬אזוי‪ ,‬קיין ק א‬ ‫א‬ ‫אלסטוי‪(80) .(51 :1981 ,‬‬ ‫פרידן )ט א‬ ‫געווען‪ ,‬איז געווען ניט מער צו פ‬ ‫אדיסט זינען פון דעם‬ ‫אזיצער פון די סאוועטן פארבאנד אין די בר א‬ ‫אלין איז געווען די ב א‬ ‫אקט סט א‬ ‫אין פ א‬ ‫אנג צו‬ ‫ארל א‬ ‫אל ער אויסגעדריקט די פ א‬ ‫אמ א‬ ‫אציע אין די שווארצע ים‪ ,‬א‬ ‫אק א‬ ‫אג‪ .‬אויף וו א‬ ‫ארמ א‬ ‫טערמין פ א‬ ‫אודינג‬ ‫פל א‬ ‫אס ער געוואלט‪ ,‬יקס פ‬ ‫אט וו א‬ ‫אנעד פיש שיסל‪ .‬די נקווד ג א‬ ‫אשי א‬ ‫א‪ -‬פ א‬ ‫ארדזש א‬ ‫א דזש א‬ ‫עסן א‬ ‫א נירביי‬ ‫ארן‪ ,‬און דיסטרויינג די לייווליכודז פון א‬ ‫פן געוו א‬ ‫א פ‬ ‫אזערע ווו די פיש זענען געש א‬ ‫א א‬ ‫אניידז אין א‬ ‫גר א‬ ‫אג פון‬ ‫ארן אין גול א‬ ‫ארטירט געוו א‬ ‫פ א‬ ‫אלע דע פ‬ ‫אטעסטעד‪ ,‬זיי זענען א‬ ‫פר א‬ ‫אנץ פ‬ ‫אט‪ .‬ווען רעזיד א‬ ‫שט א‬ ‫אזיצער‬ ‫ארקינג; ער און די ב א‬ ‫אט מיט זיין ב א‬ ‫פ א‬ ‫אוק די דעס פ‬ ‫א בלינד וו א‬ ‫אן‪ .‬דער הונט פון א‬ ‫אכסט א‬ ‫אז א‬ ‫ק א‬ ‫אלסטוי‪(80) .(51 :1981 ,‬‬ ‫אס )ט א‬ ‫זענען מיד ש א‬ ‫אנז פון‬ ‫אלייש א‬ ‫פי א‬ ‫א פ‬ ‫פ א‬ ‫אלד עקסערסייזד קעגן פ‬ ‫אר וידעפדיק גוו א‬ ‫אוווסט פ פ א‬ ‫אלין איז איצט בעסטער ב א‬ ‫סט א‬ ‫ארטיי )ב( פון די‬ ‫פ א‬ ‫אמוניסט פ‬ ‫אנץ‪ .‬אין די קסווי קאנגרעס פון דער ק א‬ ‫אג א‬ ‫די סאוועטן פארבאנד ווי א‬ ‫אמען פון‬ ‫אם די נ א‬ ‫אק א‬ ‫אד א‬ ‫פובליק א‬ ‫אז ס אין דעם בוך פ‬ ‫וססר‪ ,‬אין דער מעלדונג פון ‪ 27‬יוני ‪ .1930‬און א‬ ‫אמינג‬ ‫פ‪ .‬אין ס א‬ ‫אטערשי פ‬ ‫אלינס א‬ ‫אל" פון סט א‬ ‫אני א‬ ‫אל א‬ ‫אבלעם ‪ E‬ק א‬ ‫פר א‬ ‫אל פ‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫ארקסיסם און די נ א‬ ‫"מ א‬ ‫פשוט‬ ‫אקטינג אין ריין און פ‬ ‫אז ער איז א‬ ‫אלין ס רעדע‪ ,‬ווו ער אויך ווייזט א‬ ‫א סט א‬ ‫ארויף די זיצונג ס א‬ ‫א‬ ‫ארט‪:‬‬ ‫אס א‬ ‫אקס ווי א‬ ‫אן פון די קול א‬ ‫אנייש א‬ ‫ילימ א‬ ‫אן פון די‬ ‫פינען זיך אויף די ערעוו פון די ליקווידייש א‬ ‫אטש‪ ,‬מיר גע פ‬ ‫קיין איינער קענען לייקענען‪ ,‬כ א‬ ‫אלין ‪(77) .(342 :1981‬‬ ‫אקס )סט א‬ ‫ארט פון קול א‬ ‫אס וויכטיקייט‪ ,‬די ס א‬ ‫אליסט קל א‬ ‫פיט א‬ ‫א פ‬ ‫לעצטע ק א‬ ‫אן פון די‬ ‫ארט "ליקווידייש א‬ ‫אלין קלינגוו א‬ ‫אנטשט דורך סט א‬ ‫אין דעצעמבער ‪ ,1929‬עס איז געווען ל א‬ ‫פויער וואס‬ ‫אשטימען קיין פ‬ ‫אקס דעם טערמין איז אנגעוויזן צו ב א‬ ‫ארט" קול א‬ ‫אס א‬ ‫אקס ווי א‬ ‫קול א‬

‫אוס‬ ‫פערי א‬ ‫א ימ פ‬ ‫ארט איז געווען א‬ ‫אנד‪ .‬די קלינגוו א‬ ‫אנטיניוינג מיט זיאין שטיק פון ל א‬ ‫אד אויף ק א‬ ‫ינסיסט א‬ ‫אל פון ‪ 20-30000000‬מענטשן‪ ,‬ווייבער און קינדער‬ ‫פערס א‬ ‫אן און דיס פ‬ ‫אנייש א‬ ‫פעל פון יקסטערמ א‬ ‫א פ‬ ‫ב א‬ ‫פיין‬ ‫אמ פ‬ ‫אז די ק א‬ ‫אוקט ]‪ [...‬אבער די אמת איז א‬ ‫אך דער סדר איז געווען ריוו א‬ ‫]‪ [...‬זעכציק פינף טעג נ א‬ ‫אכן ]‪[...‬‬ ‫אטשיווד אין די ניאין וו א‬ ‫אליטי האט שוין א‬ ‫אקסימום ברוט א‬ ‫ארן ]‪ [...‬מ א‬ ‫אר פילע י א‬ ‫]‪ [. ..‬געצויגן פ פ א‬ ‫אס איז‪,‬‬ ‫פחות‪ ,‬וו א‬ ‫פחות ‪ 1,000,000‬מש פ‬ ‫אבן זיך אין גיהנום‪ .‬ל פ‬ ‫אגעס ה א‬ ‫זיבעציק טויזנט ווילל א‬ ‫אוועק זייער קליידער און הויזגעזינד‬ ‫פילו גענומען א‬ ‫א פ‬ ‫פעס און א‬ ‫אן ע פ‬ ‫‪ 5,000,000‬מענטשן זענען לינק א‬ ‫ארס און‬ ‫זאכן‪ ,‬און האבן געשיקט צו שטרענג גלות‪ .‬אונטער פיאיער פון ריפלעס געגאנגען אין פיך ק א‬ ‫אלט מקומות‪ ,‬די דיזערץ אין‬ ‫אפנדיק ק א‬ ‫פעטער די געהילץ צ א‬ ‫אכן ש פ‬ ‫ארדזשד וו א‬ ‫זענען דיסטש א‬ ‫אלינג; און קיין‬ ‫אוו א‬ ‫אלט‪ ,‬הונגער און קרענק בשעת טר א‬ ‫אוווז‪ ,‬ק א‬ ‫אל אזיע‪ .‬געשטארבן אין דר א‬ ‫סענטר א‬ ‫פערסט ]‪[...‬‬ ‫אסע איז דיס פ‬ ‫אקקוררעד אין דער מדבר ווו די מ א‬ ‫ארעס טרעפן ווי פילע דעטס א‬ ‫איינער ד א‬ ‫אמענט פון בלינד‬ ‫אפע‪ .‬עס איז געווען דער מ א‬ ‫אסטר א‬ ‫אט א‬ ‫אווער פון די ק א‬ ‫ארויס וועלט קוים געווען א‬ ‫די א‬ ‫אנס‪(51) .(1967 ,‬‬ ‫פט צווישן מערב אינטעליגענטן )לי א‬ ‫אלין‪ ,‬דער הוי פ‬ ‫דינען פון סט א‬ ‫אססעם די הצלחה פון די‬ ‫אז די מאסע פעסטעדזש א‬ ‫פעט ‪ ,1932‬ווען עס איז געווען סדר א‬ ‫אין ש פ‬ ‫אכט אין די‬ ‫ארגן‪ ,‬טריינז געטראגן די טויט פון די נ א‬ ‫אקסימום‪ .‬יעדער מ א‬ ‫אן‪ ,‬הונגער ריטשט די מ א‬ ‫פל א‬ ‫פ‬ ‫אגס‪.‬‬ ‫אלץ ל א‬ ‫אודז ווי ה א‬ ‫אל אזיע די ללבער ליינד די ר א‬ ‫אסוס; סענטר א‬ ‫אוק א‬ ‫שטעט פון אוקריינא און די ק א‬ ‫אנץ וואס געוואלט צו‬ ‫אס א‬ ‫פע א‬ ‫אוקט דורך די פ‬ ‫אוו א‬ ‫פר א‬ ‫אטלי פ‬ ‫אס ימערדזשד איז דיליבר א‬ ‫דער הונגער וו א‬ ‫אמייטיד די‬ ‫אנדערעסט א‬ ‫אבער א‬ ‫ארמען זיך א‬ ‫אר זיך ק א‬ ‫אנטינג גענוג בלויז פ פ א‬ ‫פל א‬ ‫אזונדער פ‬ ‫אבריק די ב א‬ ‫פ א‬ ‫אלין‬ ‫אבער סט א‬ ‫ארג אויסלאנד א‬ ‫פשוט צו קויפן עסנוו א‬ ‫אלין‪ ,‬די לייזונג איז פ‬ ‫אס פון סט א‬ ‫אסנ א‬ ‫רוטל א‬ ‫אלן‬ ‫ארנישט צו עסן‪ .‬די געשוו א‬ ‫אסן צו נעמען די גערעטעניש פון ‪ Farmers‬געלאזן זיי מיט ג א‬ ‫אשל א‬ ‫ב א‬ ‫אקט‬ ‫אן א‬ ‫אט‪ .‬עס איז געווען א‬ ‫אודז זענען דיליבר א‬ ‫אז ליטערד די ר א‬ ‫אז א‬ ‫פס א‬ ‫אר פ‬ ‫בעליז פון קינדער און די ק א‬ ‫אז‪ .‬אין דער רוב פ‬ ‫אדער סם ג א‬ ‫פון מלחמה ווי פיל ווי אויב ער האט געהרגעט דורך ביקס א‬ ‫אנס‪(51) .(1967 ,‬‬ ‫אליסם )לי א‬ ‫אנניב א‬ ‫פילו גערעדט אין ק א‬ ‫א פ‬ ‫אפפעקטעד מקומות‪ ,‬א‬ ‫א‬ ‫אז‬ ‫א‪ ,‬א‬ ‫אטעסטינג אין די אוקריינא געגנט און קוז א‬ ‫פר א‬ ‫אז סומע פון ווייץ‪ Farmers ,‬פ‬ ‫די רעגירונג האט א‬ ‫אבער‬ ‫אניזירט דורך דער רעגירונג‪ .‬א‬ ‫ארג א‬ ‫ארפיש טוערס געשטארבן פון הונגער א‬ ‫‪ 3-5,000,000‬ד א‬ ‫פויער‬ ‫אגריקולטורע‪ ,‬און‪ ,‬דורך ‪ ,1939‬די פ‬ ‫אלייז א‬ ‫אוש א‬ ‫אלין געראטן צו ס א‬ ‫פריאיז‪ ,‬סט א‬ ‫דעם יימעדיק פ‬ ‫פגעהערט צו עקזיסטירן כמעט )‪(Bullitt, 1947: 65). (8‬‬ ‫פויער‪ ,‬יחיד‪ ,‬האט שוין אוי פ‬ ‫פ‬ ‫אזיע פון די‬ ‫אר די וססר‪ 17 ,‬סעפטעמבער ‪ ,1939‬מיט די ינוו א‬ ‫די צווייטע וועלט מלחמה אנגעהויבן פ פ א‬ ‫ארבסט פון ‪ ,1939‬די העסקעם איז געווען‬ ‫אקט ה א‬ ‫פ א‬ ‫אוויעט פ‬ ‫מזרח טייל פון פוילן‪ ,‬ווי די דיאיטש‪-‬ס א‬ ‫אסטיד ביז יוני ‪.1941 ,22‬‬ ‫געחתמעט אויף ‪ 23‬אויגוסט ‪ 1939‬און ל א‬ ‫פוילן‬ ‫א פ‬ ‫אט ב א‬ ‫אנז פון די רעד מיליטער‪ ,‬ה א‬ ‫אניש זענען ‪ defeated‬דורך דיוויזש א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אויף אויגוסט ‪ ,31‬די י א‬ ‫א‪ .‬אויף סעפטעמבער ‪ ,16‬די שלום צווישן די וססר‬ ‫אלי א‬ ‫אנג א‬ ‫אל אין מ א‬ ‫אלטשין‪-‬ג א‬ ‫אוו אין ק א‬ ‫דורך זשוק א‬ ‫ארייניקן טייל פון דער‬ ‫ארויף טריינג צו פ א‬ ‫אר האט א‬ ‫אניש נ א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אן איז געווען געחתמעט‪ ,‬די י א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫און דזש א‬ ‫פויליש גרענעץ‬ ‫אסט די פ‬ ‫א‪ .‬אויף סעפטעמבער ‪ 17‬די רעד מיליטער קר א‬ ‫אלי א‬ ‫אנג א‬ ‫אריע פון מ א‬ ‫טעריט א‬ ‫אין זיאין גאנצע לענג פון ליטע צו רומעניע‪.‬‬

‫אד‪:‬‬ ‫פיז א‬ ‫אזוי דעם ע פ‬ ‫אלז‪ ,‬א‬ ‫כרושטשעוו אין זיין זכרונות‪ ,‬ער ריק א‬ ‫אד‬ ‫אנטרייט א‬ ‫אנס א‬ ‫אויף סעפטעמבער ‪ ,1‬ווען דער דייטשישער קעגן פוילן‪ ,‬אונדזער כוחות זענען ק א‬ ‫אשולדיקונג פון‬ ‫אז וויאיל איך בין געווען מיט זיי אין ב א‬ ‫אין דער גרענעץ‪ .‬איך געדענקען א‬ ‫אקט געגעבן‬ ‫פ א‬ ‫אז די פ‬ ‫אריע א‬ ‫אוטשט די טעריט א‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫אפט ]‪ [...‬ווען דער דייטשישער א‬ ‫מיטגלידערש א‬ ‫ארמיז האט‬ ‫אד‪ .‬זיין א‬ ‫אקלי ניט מער ריזיסט א‬ ‫אקט א‬ ‫פר א‬ ‫אמף‪ .‬פוילן פ‬ ‫אונדז‪ ,‬אונדזער זעלנער זענען אין ק א‬ ‫אר מלחמה )כרושטשעוו‪(47) .(77 :1991 ,‬‬ ‫אשט‪ ,‬חרוב פ‪ .‬פוילן איז נישט צוגעגרייט פ פ א‬ ‫שוין סמ א‬ ‫אווינסקי‬ ‫אר א‬ ‫אוו סמ א‬ ‫אלגעמיין מעטשעסל א‬ ‫פויליש א‬ ‫ארמיי האט ניט קעגנשטעל‪ .‬די פ‬ ‫אוויעט א‬ ‫די ס א‬ ‫ארדערד‬ ‫פויליש רעגירונג א‬ ‫אוויעט וניץ‪ ,‬און די פ‬ ‫אנסינג ס א‬ ‫אדוו א‬ ‫פס נישט צו קעמפן די א‬ ‫ארדערד זיאין טרו פ‬ ‫א‬ ‫ארפן‬ ‫אוויעט ‪ AIRCRAFT‬צעוו א‬ ‫פס‪ .‬ס א‬ ‫אוויעט טרו פ‬ ‫ארויסגעבן די ס א‬ ‫ארמיי צו א‬ ‫פויליש א‬ ‫אלע וניץ פון די פ‬ ‫א‬ ‫אפפיסערס האט‬ ‫פויליש א‬ ‫אפפיסערס‪ .‬פילע פ‬ ‫פויליש זעלנער צו טייטן זייער א‬ ‫פילז צו פ‬ ‫א פ‬ ‫אפלעץ מיט א‬ ‫לע א‬ ‫אפפיסערס‬ ‫ארויסגעבן‪ ,‬און מער ווי ‪ 15,000‬א‬ ‫פס אין די ציאיט פון א‬ ‫אוויעט טרו פ‬ ‫שוין געהרגעט דורך ס א‬ ‫אד‬ ‫אדמיט א‬ ‫אוויעט ינלענדיש‪ ,‬ווו זיי זענען א‬ ‫אד צו די ס א‬ ‫ארט א‬ ‫פ א‬ ‫אנס פ‬ ‫אנט און טר א‬ ‫ארעסט א‬ ‫זענען גענומען א‬ ‫אן‪(83) .(286 :2001 ,‬‬ ‫אקקמ א‬ ‫אזונדער ‪) fields‬בר א‬ ‫אין דריי א ב א‬ ‫אלן פון‬ ‫אפ א‬ ‫אמביינד ב א‬ ‫אק א‬ ‫אך א‬ ‫אנסט נ א‬ ‫אנז פון בריסק פעסטונג סייל א‬ ‫אנ א‬ ‫אויף סעפטעמבער ‪ ,19‬די ק א‬ ‫אן און די‬ ‫אל ווידער געזען די רויט פ א‬ ‫אמ א‬ ‫אן א‬ ‫אדעל וו א‬ ‫אלטן אין די ציט א‬ ‫פס‪ .‬א ה א‬ ‫אוויעט טרו פ‬ ‫אצי און ס א‬ ‫נ א‬ ‫אלסטוי‪(80) .(108 :1981 ,‬‬ ‫אקנקרייץ פלוטטערינג זיאיט דורך זיאיט )ט א‬ ‫ה א‬ ‫אריז" פון די מערב אוקריינא און מערב‬ ‫אט א‬ ‫אטעד טער א‬ ‫אקטינג אין "ליבער א‬ ‫מיד די נקווד אנגעהויבן א‬ ‫אציע צו די מזרח פון פיאינדלעך עלעמענטן און די נומער פון‬ ‫ארט א‬ ‫פ א‬ ‫ארוס‪ ,‬אנגעהויבן די דע פ‬ ‫בעל א‬ ‫פטשערד און‬ ‫א פ‬ ‫פויליש זעלנער זענען ק א‬ ‫אוניד צו הונדערטער טויזנטער‪ .‬פ‬ ‫אמ א‬ ‫פויליש א‬ ‫אד פ‬ ‫ארט א‬ ‫פ א‬ ‫די פ‬ ‫אנד‪.‬‬ ‫אנגענער צו רוסל א‬ ‫אפפיסערס נאכגעגאנגען געפ א‬ ‫אביליזעד א‬ ‫דעמ א‬ ‫אווס(‬ ‫פ א‬ ‫פויליש )כולל פ‬ ‫אלב פון פ‬ ‫אה א‬ ‫אן און א‬ ‫א מילי א‬ ‫אן צו א‬ ‫א מילי א‬ ‫אנץ פון א‬ ‫אג א‬ ‫אז א‬ ‫אטעד א‬ ‫עס איז עסטימ א‬ ‫ארן אין סאוועטן פארבאנד צווישן ‪ 1939‬און ‪ .1941‬ין צוויי יאר‪ ,‬וועגן ‪270.000‬‬ ‫ארטירט געוו א‬ ‫פ א‬ ‫דע פ‬ ‫אפעלקערונג פון די‬ ‫אד אין הונגער‪ ,‬קרענק און הונגער‪ .‬די ב א‬ ‫אנייט א‬ ‫אס א‬ ‫אס א‬ ‫האט געשטארבן א‬ ‫אז וועגן איינער‪-‬צענט איז‬ ‫אס מיטל א‬ ‫אריז איז געווען וועגן ‪ ,12,000,000‬וו א‬ ‫אט א‬ ‫ארנומען טער א‬ ‫פ א‬ ‫אלסטוי‪:1981 ,‬‬ ‫אטלי מערדערד )ט א‬ ‫אנז‪ ,‬און וועגן ‪ ,1/4‬דיליבער א‬ ‫פריז א‬ ‫פט און פ‬ ‫א פ‬ ‫גענומען צו קנעכטש א‬ ‫‪.(113‬‬ ‫)‪(80‬‬ ‫אגונג‪:‬‬ ‫אס ויסז א‬ ‫אסעד דעם של א‬ ‫אך עס איז געווען רעלע א‬ ‫אלד נ א‬ ‫ב א‬ ‫אלטינג פון די‬ ‫אבלעמס ריז א‬ ‫פר א‬ ‫אלווז די פ‬ ‫אז באשטימט ס א‬ ‫א העסקעם א‬ ‫ווייל היאינט געחתמעט א‬ ‫אר בליאיביק שלום אין‬ ‫ארק יסודות פ פ א‬ ‫אט‪ ,‬און געגרינדעט שט א‬ ‫פויליש שט א‬ ‫אן פון די פ‬ ‫אגרייש א‬ ‫דיסינט א‬ ‫אז די ויסגליאיך פון די מלחמה‬ ‫אנץ דערקלערן א‬ ‫אווערמ א‬ ‫אוויעט און דיאיטש ג א‬ ‫פע‪ ,‬די ס א‬ ‫א פ‬ ‫מזרח אייר א‬ ‫אלט זיין‬ ‫אנט וו א‬ ‫אן און ‪ France‬אויף די אנדערע ה א‬ ‫אנט און בריט א‬ ‫צווישן דייטשלאנד אויף דעם איין ה א‬ ‫אלע אומות‪.‬‬ ‫אין דעם אינטערעס פון א‬

‫אז‬ ‫אנען א‬ ‫ארשט א‬ ‫אגן פרוכט‪ ,‬עס איז פ פ א‬ ‫אן ניט טר א‬ ‫אנץ ט א‬ ‫אווערמ א‬ ‫אבער אויב די השתדלות פון ביידע ג א‬ ‫אן פון דער מלחמה‪ .‬און‬ ‫אנטיניוייש א‬ ‫אר די ק א‬ ‫ארטלעך פ פ א‬ ‫אנטוו א‬ ‫אר א‬ ‫אן און ‪ France‬זענען פ א‬ ‫בלויז בריט א‬ ‫אטנ יעדער אנדערער‬ ‫אר א‬ ‫אנץ פון דייטשלאנד און די וססר ב א‬ ‫אווערמ א‬ ‫אנפליקט האלט‪ ,‬די ג א‬ ‫אויב די ק א‬ ‫אויף די מיטלען זיי וועלן נעמען‪.‬‬ ‫פ )ווערטה‪(87) .(90 :1969 ,‬‬ ‫א פ‬ ‫אוו‪-‬ריבבענטר א‬ ‫אט א‬ ‫אל א‬ ‫געחתמעט‪ :‬מ א‬ ‫אר‬ ‫אס דער ערשטער י א‬ ‫אלין געראטן בעש א‬ ‫אנץ געמאכט מיט היטלער‪ ,‬סט א‬ ‫אגרימ א‬ ‫אין מיינונג פון די א‬ ‫ארוס מערב‪,‬‬ ‫ארמעגן פון מערב אוקריינא‪ ,‬בעל א‬ ‫פון דער צווייטער וועלט מלחמה‪ ,‬צו נעמען פ א‬ ‫א‪ ,‬און קוריל אינזלען‪.‬‬ ‫אווינ א‬ ‫ארדערן בוק א‬ ‫אביע און נ א‬ ‫אר א‬ ‫א‪ ,‬בעס א‬ ‫אני א‬ ‫א‪ ,‬ליטע‪ ,‬עסט א‬ ‫אטווי א‬ ‫ל א‬ ‫אט‬ ‫אלין ה א‬ ‫אז סט א‬ ‫אזיע האט אנגעהויבן‪ ,‬עס איז געווען א‬ ‫אך די ינוו א‬ ‫אויף יולי ‪ ,1941 ,3‬צוועלף טעג נ א‬ ‫אקצענט‪:‬‬ ‫ארק גרוזיניש א‬ ‫א צו די מענטשן די ווערטער מיט שט א‬ ‫אדי א‬ ‫אויף די ר א‬ ‫אפריאיונג פון אונדזער‬ ‫אר די ב א‬ ‫אנד‪ .‬אונדזער מלחמה פ פ א‬ ‫אנגז איבער אונדזער ל א‬ ‫אר כ א‬ ‫א גרויס געפ א‬ ‫אר‬ ‫אמעריקע פ פ א‬ ‫פע און א‬ ‫א פ‬ ‫אדן וועט צונויפגיסן מיט די ראנגלענישן פון אנדערע אומות פון אייר א‬ ‫ב א‬ ‫אדז‪ ,‬בירגערס‪ ,‬ברידער‬ ‫אמר א‬ ‫אמס ]‪ [...‬ק א‬ ‫אטיש פרעעד א‬ ‫אקר א‬ ‫אר דעמ א‬ ‫זייער זעלבסטשטענדיקיאיט‪ ,‬פ פ א‬ ‫אנס‪(51) .(1967 ,‬‬ ‫אדרעס צו איר מיין ‪) Friends‬לי א‬ ‫און שוועסטער! איך א‬ ‫פרייזד צו הערן די‬ ‫א פ‬ ‫אל איידער‪ ,‬און די צוהערערס זענען ס א‬ ‫אמ א‬ ‫אר א‬ ‫אנ א‬ ‫אדי א‬ ‫גערעדט אויף די ר א‬ ‫א מיד‬ ‫אט אין א‬ ‫אפריאיען פון‪ .‬ער ה א‬ ‫אקומען ב א‬ ‫אל ב א‬ ‫אס ער קען קיינמ א‬ ‫אקצענט‪ ,‬וו א‬ ‫אסט גרוזיניש א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫אז און די גלאז דזשינגלע‪ ,‬באגלייט דורך‬ ‫אז א‬ ‫פ א‬ ‫פלוצעמדיק פ‬ ‫אנגקטשוייטיד דורך פ‬ ‫פ א‬ ‫אנע‪ ,‬פ‬ ‫אט א‬ ‫אנ א‬ ‫מ א‬ ‫אסער‪ .‬די מיעס און‬ ‫א טרינקען פון וו א‬ ‫אמד די נערוועס מיט א‬ ‫אל ק א‬ ‫אש‪ ,‬יעדער מ א‬ ‫אוינג ר א‬ ‫אל א‬ ‫סוו א‬ ‫אלינג‪,‬‬ ‫כמעט קר א‬ ‫אטעטיק‪ ,‬פ‬ ‫פ א‬ ‫אר האט ניט רעדן געזונט‪ .‬זיין רעדע איז געווען פ‬ ‫אט א‬ ‫אקן דיקט א‬ ‫דערשר א‬ ‫אלסטוי‪,‬‬ ‫אוויעט ‪) [...] CLICHES‬ט א‬ ‫פערזענלעך און ס א‬ ‫אסעס פון פ‬ ‫אר הילף‪ ,‬מיט גרויס ד א‬ ‫א בקשה פ פ א‬ ‫א‬ ‫‪(80) .(239 :1981‬‬ ‫אוזד אויף אונדזער‬ ‫פ א‬ ‫א‪ :‬דאס מלחמה אין עס שוין ימ פ‬ ‫אדי א‬ ‫אלין וויאיטערדיק זיין רעדע אויף די ר א‬ ‫און סט א‬ ‫אססיסם‬ ‫אס און בייז פיאינט דיאיטש פ א‬ ‫אנגל קעגן זיאין רוב פ טרעטשער א‬ ‫א לעבן און טויט גער א‬ ‫אנד אין א‬ ‫ל א‬ ‫אנד‪ ,‬דיין קערל און דיין ייל ]‪[...‬‬ ‫אטש אונדז אונדזער ל א‬ ‫אם‪ .‬וויל צו סנ א‬ ‫אם און גרויז א‬ ‫]‪ [...‬די פיאינט‪ ,‬גרויז א‬ ‫אגער‬ ‫אולינג ל א‬ ‫אלע די ר א‬ ‫פינען זיך געצווונגען צו צוריקציענ זיך‪ ,‬א‬ ‫ווו די וניץ פון די רעד מיליטער גע פ‬ ‫אזן די פיאינט‬ ‫פן צו ל א‬ ‫אר פ‬ ‫פון די געגנט ס ריילווייז וועט אוועקגענומען ווערן פון איר‪ .‬עס איז ניט ד א‬ ‫א קווארט אייל‪ .‬די‬ ‫אדער א‬ ‫א פון ברויט א‬ ‫א קיל א‬ ‫אדער א‬ ‫א פור‪ ,‬א‬ ‫אדער א‬ ‫אטיווע א‬ ‫אמ א‬ ‫אק א‬ ‫א איין ל א‬ ‫נישט א‬ ‫אט ללבער אין‬ ‫אפריאיען קערל ריזערווז צו שט א‬ ‫אק‪ ,‬ב א‬ ‫אס זענען צו נעמען זייער לייווסט א‬ ‫אנ א‬ ‫אסי א‬ ‫אלק א‬ ‫ק א‬ ‫ארג‪,‬‬ ‫אג‪ ,‬צי אין קערל‪ ,‬ברענוו א‬ ‫ארמ א‬ ‫אטינג די דערציען‪ .‬כל ווערטפול פ א‬ ‫אקו א‬ ‫אשולדיקונג פון עוו א‬ ‫ב א‬ ‫אל זיין‬ ‫אן‪ ,‬ז א‬ ‫אווייש א‬ ‫אקי א‬ ‫אס רעזולטאטן ניט אונטערטעניק צו יוו א‬ ‫אלס‪ ,‬אאז"ו ו‪ ,‬וו א‬ ‫אוס מעט א‬ ‫אנפערר א‬ ‫נ א‬ ‫חרוב פ )ווערטה‪(87) .(201 :1969 ,‬‬ ‫אף געדענקט‪:‬‬ ‫א געוועזענער שקל א‬ ‫א‪ ,‬א‬ ‫ארקוט א‬ ‫אוועס פון די וססר אין וו א‬ ‫אין דעם גרעסטן פעלד סל א‬ ‫פלוצלינג‬ ‫אנט איז פ‬ ‫ארעסט א‬ ‫אז יעדער א‬ ‫אבער איך געוואוסט א‬ ‫אסט‪ ,‬א‬ ‫אוונק א‬ ‫מיר זענען שטיל‪ ,‬אויגן ד א‬ ‫אר וועמען‬ ‫אוועס פ פ א‬ ‫אס צעטומלט בלינדקייט פון סל א‬ ‫אפענונג מיט וו א‬ ‫אל פון ה א‬ ‫א שטר א‬ ‫געשלאגן דורך א‬

‫אנט פון השגחה זיך‪ .‬זיי זענען קומענדיק! ער‬ ‫אנט צו עפענען די טורמע טירן איז די ה א‬ ‫קיין ה א‬ ‫אלט זיין‬ ‫אר הילף‪ ,‬וואס וו א‬ ‫ארצווייפלט פ פ א‬ ‫אד פון שטימען‪ ,‬עפן זיאין געווער פ א‬ ‫א מירי א‬ ‫געמורמלט א‬ ‫אלסטוי‪(80) .(240 :1981 ,‬‬ ‫)ט א‬ ‫אלגעמיין‬ ‫אוו‪ ,‬רוסיש א‬ ‫אדער דזשוכ א‬ ‫אוו א‬ ‫אוויטש זוכ א‬ ‫אנטינ א‬ ‫אנסט א‬ ‫ארגי ק א‬ ‫יוחנן זעט די גע א‬ ‫ארטיידיקונג פון די וססר און שרייבט ווי גייט‪:‬‬ ‫אר די פ א‬ ‫ארטלעך פ פ א‬ ‫אנטוו א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫א הויך קול צו אים וואס איז געזעסן‬ ‫פל אן אנדערן מלאך געשריגן מיט א‬ ‫אלט לינקס דער טעמ פ‬ ‫דעמ א‬ ‫אץ‪ ,‬וויאיל עס ס ציאיט צו שניט‪ .‬איז ציאיטיק שניט פון‬ ‫אלקן‪" ,‬שטעלן דיין שנלדמעסער און ק א‬ ‫אויף די וו א‬ ‫פ אויף דער ערד‪ ,‬און די ערד איז‬ ‫אלקן פלונג זיאין סער פ‬ ‫די ערד "‪ .‬ער וואס איז געזעסן אויף דעם וו א‬ ‫געווען געשניטן‪(6) .‬‬ ‫אנד און וססר מלחמה‪ .‬ווען דער ‪ 22‬יוני ‪,1941‬‬ ‫אוו אין די פרי דויטשל א‬ ‫אלין און זשוכ א‬ ‫יוחנן זעט סט א‬ ‫אנד‪ ,‬ינוויידיד די וססר‪ ,‬מיט‬ ‫ארמיי דויטשל א‬ ‫אטשט א‬ ‫ארמערד וועהרמ א‬ ‫אנציק א‬ ‫אנז כולל צוו א‬ ‫‪ 180‬דיוויזש א‬ ‫אנט פון ‪ 158‬רוסיש רעד מיליטער‬ ‫פנים די פר א‬ ‫אפפע‪ .‬צו פ‬ ‫פליינז פון די לופטוו א‬ ‫צוויי טויזנט ‪ Fighter‬פ‬ ‫אנסיסטינג פון‬ ‫אפט ק א‬ ‫ארמערד קר א‬ ‫אט ‪ ,AIRCRAFT‬און א‬ ‫אמב א‬ ‫אנז‪ ,‬מיט ‪ 6,000‬ק א‬ ‫אנטרי דיוויזש א‬ ‫ינפ א‬ ‫אלווד אין‬ ‫ארדז‪ ,‬וואס זענען ניט ינוו א‬ ‫אן נקווד ג א‬ ‫א מילי א‬ ‫אלז יעדער‪ .‬אין דערצו צו העלפט א‬ ‫‪ 200‬וויכיק א‬ ‫אד דורך‬ ‫אטוט א‬ ‫ארבעט ינסט א‬ ‫אף א‬ ‫אוועס‪ ,‬שקל א‬ ‫ארדינג די ‪ 10,000,000‬סל א‬ ‫אר גו א‬ ‫אמף‪ ,‬פ פ א‬ ‫דעם ק א‬ ‫אדער ‪(8) .1928‬‬ ‫אלין אין ‪ 1927‬א‬ ‫סט א‬ ‫אנץ פון די ינוויידיד געביטן‪:‬‬ ‫אן אין זיין בוך באשרייבט די פרייד פון די רעזיד א‬ ‫אלגעמיינע גודערי א‬ ‫די א‬ ‫אנץ לינקס זייער‬ ‫אס א‬ ‫פע א‬ ‫אז די פ‬ ‫אפעלקערונג שטעלונג איז א‬ ‫אנוויאיז פון די ציוויל ב א‬ ‫אטיאיטיק א‬ ‫אב א‬ ‫פוטער און עגגס און‬ ‫אן ברויט טריאיס‪ ,‬פ‬ ‫אכט ברענגען אויף וווד א‬ ‫אס די של א‬ ‫אנץ בעש א‬ ‫אגעס אין ג א‬ ‫ווילל א‬ ‫אפפערינגס‪.‬‬ ‫פיטערט מיט זייער א‬ ‫אר מיר גע פ‬ ‫אזן מיר פריאיהיאיט פ פ א‬ ‫פחות( געוואלט צו ל א‬ ‫אל ל פ‬ ‫)אין מיין פ א‬ ‫אסטיד די מיליטעריש‬ ‫אדויערן דעם פריאינדלעך שטעלונג צו דער דייטשישער בלויז ל א‬ ‫צום ב א‬ ‫א קורץ‬ ‫אנערס" אין א‬ ‫אממיססי א‬ ‫פן "רעיטש ק א‬ ‫אזוי‪-‬גערו פ‬ ‫אריע‪ .‬די א‬ ‫אציע ציאיט פון די טעריט א‬ ‫אדמיניסטר א‬ ‫א‬ ‫אר די‬ ‫אוועד דעם וועג פ פ א‬ ‫פ א‬ ‫אזוי פ‬ ‫אר דער דייטשישער און א‬ ‫ציאיט געראטן צו צעשטערן די מיטגעפיל פ פ א‬ ‫אן ‪(35) .(221 ;1966‬‬ ‫אנז )גודערי א‬ ‫אקש א‬ ‫א א‬ ‫ארערז פון געריל א‬ ‫ארלייגן פון די כ א‬ ‫פ א‬ ‫אזע פון‬ ‫א פר א‬ ‫כרושטשעוו שרייבט אין דעם בוך געהייסן "כרושטשעוו די לעצט טעסטאמענט" א‬ ‫אלין‪ ,‬האט אין דעם ציאיט‪:‬‬ ‫סט א‬ ‫אסט‬ ‫אלין‪ .‬איך וויסן פיל וועגן עס‪ .‬איך וויטנ א‬ ‫אמען מיט סט א‬ ‫ארי וויאיל איך געארבעט צוז א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אנטעמ פ‬ ‫ק א‬ ‫אז‬ ‫א א‬ ‫אגן בערי א‬ ‫אנדיטרי‪ .‬מיט מיין אייגן אויערן איך געהערט ז א‬ ‫אליטיק און ב א‬ ‫פ א‬ ‫אל פון פ‬ ‫זיאין ביטריי א‬ ‫ארויף‪ .‬לענין לינקס‬ ‫אלן‪ .‬איך געבן א‬ ‫ארפ א‬ ‫אנהייב פון דער מלחמה‪" :‬כל איז פ א‬ ‫אט אין די א‬ ‫אלין ה א‬ ‫סט א‬ ‫אלע צו גענעם‬ ‫אט‪ ,‬און איצט גענומען אויף קיין הויזן‪ .‬איך גיין א‬ ‫אריער שט א‬ ‫אלעט א‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫אונדז א‬ ‫")כרושטשעוו‪(48) .(19 :1974 ,‬‬ ‫אלעמיק די ‪ Figures‬זענען די‪:‬‬ ‫פ א‬ ‫אססעס אין פ‬ ‫אך דער מלחמה די וססר גערעכנט זייער ל א‬ ‫נ א‬ ‫אז‪.‬‬ ‫אולדז און ‪ 25,000,000‬מענטשן זענען היימל א‬ ‫אוסכ א‬ ‫אן כ א‬ ‫זעקס מילי א‬ ‫פיגס‪.‬‬ ‫פ פון פיך‪ 20,000,000 ,‬פ‬ ‫א פ‬ ‫פערד‪ 17,000,000 ,‬ק א‬ ‫אס פון ‪ 7,000,000‬פ‬ ‫ל א‬

‫אס באנוצט ‪ 4,000,000‬טוערס אין די‬ ‫פריסעס‪ ,‬וו א‬ ‫צעשטערונג פון ‪ 31,850‬אינדוסטריעלע ענטער פ‬ ‫אנגל‪.‬‬ ‫אנהייב פון דעם גער א‬ ‫א‬ ‫אשין מכשירים‬ ‫ארס און מ א‬ ‫אט א‬ ‫אדער גנייווע פון ‪ 000 175 000 239‬עלעקטריש מ א‬ ‫די צעשטערונג א‬ ‫)ווערטה ‪(88) .(1969‬‬ ‫אגעס‪65.000 ,‬קם פון ריילווייז‪,‬‬ ‫אנד‪ ,‬ווו זיי חרוב פ ‪ 1710‬שטעט און מער ווי ‪ 7,000‬ווילל א‬ ‫אין דעם ל א‬ ‫אר אין‬ ‫פער י א‬ ‫אדוסינג מער ווי ‪ 100,000,000‬ה פון קוילן פ‬ ‫פר א‬ ‫‪ 1135‬מינעס איידער די מלחמה‪ ,‬פ‬ ‫אד‬ ‫אן סייט א‬ ‫אג א‬ ‫אר א‬ ‫אסעץ ]‪ ) [...‬א‬ ‫אק א‬ ‫אלע זייער לייווסט א‬ ‫כמעט א‬ ‫ארן פ‬ ‫ארל א‬ ‫אס האט פ א‬ ‫אנד וו א‬ ‫דעם ל א‬ ‫אלטריניערי ‪(61) .(149 :1975‬‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫א‬ ‫אס איז אין הימל‪ ,‬און ער אויך האט א‬ ‫פל וו א‬ ‫אן אנדערער מלאך איז געקומען אויס פון דעם טעמ פ‬ ‫אכט איבער‬ ‫ארף שנלדמעסער‪ .‬און אן אנדערער מלאך איז געקומען פון די מזבח וואס האט מ א‬ ‫ש א‬ ‫ארף‬ ‫ארף שנלדמעסער‪" ,‬שטעלן די ש א‬ ‫א הויך קול צו אים וואס האט די ש א‬ ‫פיאיער‪ ,‬און געשריגן מיט א‬ ‫אק פון די ערד וויאיל די וויאינטרויבן זענען‬ ‫אסטערז פון די וויאינשט א‬ ‫שנלדמעסער און קליאיבן די קל א‬ ‫אק פון די ערד‪,‬‬ ‫פ אויף דער ערד און אלנגעזאמלט די וויאינשט א‬ ‫ציאיטיק‪ ".‬דער מלאך האט זיאין סער פ‬ ‫אן די‬ ‫אן א‬ ‫אד א‬ ‫אט‪ .‬און די קעלטער איז טר א‬ ‫אך די גרויס קעלטער פון דעם צארן פון ג א‬ ‫ריליסינג זיי נ א‬ ‫אנסע פון דריי הונדערט‬ ‫א דיסט א‬ ‫אט‪ ,‬און בלוט געקומען אויס פון עס ביז די פערד ברידלעס‪ ,‬א‬ ‫שט א‬ ‫אמעטערס )יוחנן‪(6) .(1454 :2001 ,‬‬ ‫קיל א‬ ‫א מענטש וואס איז די פירער פון‬ ‫פ‪" ,‬די שניט"‪ .‬יוחנן באשרייבט א‬ ‫אן פון די רגע סער פ‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אל‪ ,‬ווי גייט‪:‬‬ ‫אנד‪ ,‬וועלט מלחמה ווו‪ ,‬און זיין גענער א‬ ‫רוסל א‬ ‫א‬ ‫אס איז אין הימל‪ ,‬און ער אויך האט א‬ ‫פל וו א‬ ‫אן אנדערער מלאך איז געקומען אויס פון דעם טעמ פ‬ ‫ארף שנלדמעסער‪(6) .‬‬ ‫ש א‬ ‫א פריאינד פון‬ ‫אדע א‬ ‫אוו א‬ ‫א סיסטעם‪ ,‬א‬ ‫אני א‬ ‫אט א‬ ‫א מרידה פון לוסיפער אין ס א‬ ‫דעם איז אויך א‬ ‫אריום‪ .‬ער איז געווען‬ ‫אנעט א‬ ‫פל א‬ ‫פרינס ערד פ‬ ‫אסטן פון פ‬ ‫פ א‬ ‫אלין וואס געהאלטן דעם פ‬ ‫א‪-‬סט א‬ ‫אסטי א‬ ‫אליג א‬ ‫ק א‬ ‫אנעט צו די דיק פינצטערניש פון די וואס‬ ‫פל א‬ ‫אגינג אונדזער פ‬ ‫אר דר א‬ ‫ארטלעך פ פ א‬ ‫אנטוו א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אנעט מיט‬ ‫פל א‬ ‫א קערט צו די פ‬ ‫אסטי א‬ ‫אליג א‬ ‫ארן ד א‬ ‫אנגענהיאיט ‪ 200.000‬י א‬ ‫ארג א‬ ‫נאכגעגאנגען לוסיפער‪ .‬פ א‬ ‫פן ‪ Forms‬דעדלי‬ ‫א גערו פ‬ ‫אסטי א‬ ‫אליג א‬ ‫אלין מאל צוריק ‪ -‬ק א‬ ‫א נאכגייער פון זייער פירער סט א‬ ‫און ווערט א‬ ‫‪.‬דעם שטן‬ ‫אל צוריקקומען צו‬ ‫אממוניסץ‪ ,‬וואס ז א‬ ‫אל פון די ק א‬ ‫ארף שנלדמעסער און ווידער די סימב א‬ ‫דער ש א‬ ‫אנד‬ ‫אכט אין רוסל א‬ ‫‪.‬מ א‬ ‫אנץ‬ ‫אס אין זיין בוך געשריבן אין טורמע‪ ,‬געמאכט איינער פון די ערשטער ג א‬ ‫די יוגאסלאוו דדזשיל א‬ ‫אפט‬ ‫אמוניזם און זיאין ווירקונג אויף געזעלש א‬ ‫אליסיס פון ק א‬ ‫אנ א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫אן פון‬ ‫אף פון די יקסטינגש א‬ ‫אמוניסט‪ ,‬געמאכט אויף ביכ א‬ ‫אנז‪ ,‬ק א‬ ‫אלוש א‬ ‫אלט רעוו א‬ ‫אסט צו די א‬ ‫אנטר א‬ ‫אין ק א‬ ‫אס‪ .‬די מנוחה איז‬ ‫א איין ניי א קל א‬ ‫אריטעט פון א‬ ‫אנץ אויט א‬ ‫אלטיד אין די מערסט ג א‬ ‫ארט‪ ,‬עס ריז א‬ ‫דעם ס א‬ ‫אס ‪25) .(60 :1958‬‬ ‫אר און אילוזיע )דדזשיל א‬ ‫פנ א‬ ‫א פ‬ ‫) א‬ ‫אלט קלאסן חרוב פ דורך‬ ‫פעיקייטן פון די א‬ ‫אלע די פ‬ ‫אסי זיך האט א‬ ‫אקר א‬ ‫אליטיש ביור א‬ ‫פ א‬ ‫ארט פ‬ ‫די נייע ס א‬

‫אן זייער אייגן‬ ‫אנט א‬ ‫אכט צו א‬ ‫אלירן אין מ א‬ ‫פלוס עס איז געווען אינסט א‬ ‫אבער ניי א סיבות פ‬ ‫אלוציע‪ ,‬א‬ ‫דער רעוו א‬ ‫אפט‬ ‫אכט געזעלש א‬ ‫אן זייער מ א‬ ‫אנט א‬ ‫אסט פון ‪. Differences‬סדר און א‬ ‫או א‬ ‫אלעריז צווישן די ל א‬ ‫אין יערלעך ס א‬ ‫אס איז געווען ‪ 45,000‬רובל‬ ‫א קאמיטעט וו א‬ ‫אר פון א‬ ‫א ארבעטער און סעקרעט א‬ ‫‪ 1800‬רובל א‬ ‫אל געגאנגען פון‬ ‫ארט וואס קיינמ א‬ ‫אז ינדזשויד דורך די ניי א ס א‬ ‫אדזש א‬ ‫פריוויל א‬ ‫אלי‪ .‬ווייזט געזונט די פ‬ ‫אניו א‬ ‫א‬ ‫אדוקטן‬ ‫פר א‬ ‫אר די לוקסוס פ‬ ‫אזונדער פ פ א‬ ‫אפעלקערונג‪ ,‬עס זענען ב א‬ ‫און ‪ 1.5% Manufactured‬פון די ב א‬ ‫ארס‪ ,‬קליידער‪ ,‬שטודיום‪,‬‬ ‫אס‪ ,‬ק א‬ ‫אנץ‪ ,‬קינ א‬ ‫ארס‪ ,‬רעסטר א‬ ‫פס‪ ,‬ב א‬ ‫א פ‬ ‫אזוי ש א‬ ‫אר זיי‪ ,‬א‬ ‫פעציעל פ פ א‬ ‫אלד ס פ‬ ‫ס א‬ ‫אס‬ ‫ארף פון דעם קליין חלק פון די ניו קל א‬ ‫פעציעל צו טרעפן די ד א‬ ‫אציע‪ ,‬עס ס פ‬ ‫אק א‬ ‫אוסינג‪ ,‬וו א‬ ‫ה א‬ ‫אמינג נעמען אין דעם בוך פון‬ ‫אס און די נ א‬ ‫מענטשן דערמאנט אין דעם בוך פון דדזשיל א‬ ‫אנד‬ ‫אכט ווידער ין רוסל א‬ ‫פסע וועט צוריקקומען צו מ א‬ ‫אלי פ‬ ‫אק א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אסלענסקי‪ ,‬און לויט צו דער א‬ ‫‪.‬וו א‬ ‫אס איז אינטערעסירט אין‬ ‫אק קל א‬ ‫פס א‬ ‫אמוניסט פ‬ ‫אס דעם ניי א ק א‬ ‫‪:‬לויט צו דדזשיל א‬ ‫אז זיי איר זענען‬ ‫אס א‬ ‫אט און די נעבעך בלויז צו דער מ א‬ ‫ארי א‬ ‫אלעט א‬ ‫פר א‬ ‫ארגרעסערן ‪ required‬די פ‬ ‫צו פ א‬ ‫אפטלעך כוחות און ריבעלז‪ .‬די‬ ‫אגרעסיוו געזעלש א‬ ‫ארשטיקונג צו מער א‬ ‫אדוקציע און פ א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫ארטיי‬ ‫פ א‬ ‫ארטיי און פ‬ ‫פ א‬ ‫פריווילעגיע פון די פ‬ ‫פרייטונג איז די פ‬ ‫ארש פ‬ ‫אג פ א‬ ‫ארמ א‬ ‫ענדזשוימענט און נוצן פון פ א‬ ‫אס ‪25) .(1958‬‬ ‫)באאמטע )דדזשיל א‬ ‫אג‪,‬‬ ‫פרעדיקטעד‪ ,‬דעם ט א‬ ‫פסט אין ‪ ,1991‬ווי האט שוין פ‬ ‫א פ‬ ‫אל א‬ ‫אמוניסט סיסטעם ק א‬ ‫אזוי ווען דער ק א‬ ‫אס אין די ‪50‬‬ ‫‪:‬דורך דדזשיל א‬ ‫א‬ ‫אסירן ‪ -‬עס וועט זיין א‬ ‫פ א‬ ‫ארט געלאזן די סצענע פון די געשיכטע ‪ -‬און דעם מוזן פ‬ ‫ווען די ניי א ס א‬ ‫אס‪.‬‬ ‫אנס פון קיין אנדערע קל א‬ ‫פיר א‬ ‫א פ‬ ‫אנס ווי די דיס א‬ ‫פיר א‬ ‫א פ‬ ‫אר איר דיס א‬ ‫אץ ווייניקער טרויער פ פ א‬ ‫פל א‬ ‫פ‬ ‫אט און‬ ‫אנקר א‬ ‫אנדעמנעד די שענדלעך ב א‬ ‫איזם‪ ,‬זי ק א‬ ‫אס טוט ניט דינען דעם עג א‬ ‫אלץ וו א‬ ‫אטינג א‬ ‫אק א‬ ‫סופפ א‬ ‫אס ‪25) .(103 :1958‬‬ ‫)צעשטערן )דדזשיל א‬ ‫אדער‬ ‫אבער מיט זיך א‬ ‫אס א‬ ‫אס קיין וועריז עמעס מיט די ארבעטן קל א‬ ‫אק קל א‬ ‫פס א‬ ‫אמוניסט פ‬ ‫אס דער ק א‬ ‫וו א‬ ‫אר איז זארגן אין זיין רעדעס איז‬ ‫‪:‬ווען דעם סעקט א‬ ‫אז‬ ‫אס א‬ ‫ארבעט קל א‬ ‫אר וויאיל עס איז די א‬ ‫אבער נ א‬ ‫אליסטיק א‬ ‫אדער יידי א‬ ‫אן סיבות א‬ ‫אטערי א‬ ‫אנ א‬ ‫אר כיומ א‬ ‫ניט פ פ א‬ ‫פענדס די עקזיסטענץ און די העכערונג פון די ניי א‬ ‫אס דע פ‬ ‫אדוקציע‪ ,‬און אויף וו א‬ ‫פר א‬ ‫פענדס אויף פ‬ ‫דע פ‬ ‫אס ‪25) .(157 :1958‬‬ ‫אס )דדזשיל א‬ ‫)קל א‬ ‫אסיק אויך טיאיער‬ ‫פ א‬ ‫אז דורך פ‬ ‫אמוניסט רעזשים און א‬ ‫אד אין דער ק א‬ ‫אטוט א‬ ‫ארבעט ינסט א‬ ‫אף א‬ ‫שקל א‬ ‫אנץ האט צו זיין יקסטינגגווישט אין די מיטן פון די ‪50‬‬ ‫פמ א‬ ‫א פ‬ ‫אל דיוועל א‬ ‫אדזשיק א‬ ‫אל א‬ ‫פערד צו טעקנ א‬ ‫אמ פ‬ ‫ק א‬ ‫אנד? אין‬ ‫ארהונדערט אין רוסל א‬ ‫אדער זאל נישט צוריקקומען מענטשהיאיט פון די קסקסי י א‬ ‫ס‪ ,‬זאל א‬ ‫פט אין די וססר‬ ‫א פ‬ ‫אר די סוף פון קנעכטש א‬ ‫אף שרייבן די סיבה פ פ א‬ ‫אס" איז לעס א‬ ‫‪:‬דער "ניו קל א‬ ‫אס מער ווי עס קענען‬ ‫אקומען‪ ,‬עס ק א‬ ‫ארג זיי ב א‬ ‫אר זייער ביסל עסנוו א‬ ‫אף ארבעטער‪ ,‬פ פ א‬ ‫א שקל א‬ ‫א‬ ‫אר זייער‬ ‫אט נייטיק פ פ א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אטיווע א‬ ‫אדמיניסטר א‬ ‫אדוצירן‪ ,‬אויב מיר נעמען אין חשבון די א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫אדערן‬ ‫אזונדער‪ .‬די מ א‬ ‫אל זיין שטעלן ב א‬ ‫אס און ז א‬ ‫ארבעט ווערט מינינגל א‬ ‫ארסעמענט‪ .‬זיין א‬ ‫ענפ א‬ ‫אד‬ ‫פערייט א‬ ‫א פ‬ ‫אשינערי קענען ניט זיין א‬ ‫אן דורך אנדערע מיטל‪ .‬מ א‬ ‫פלויטייש א‬ ‫אץ די עקס פ‬ ‫אדוקציע לימ א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫ארבעט‪ ,‬און צונעמען געזונט און‬ ‫אטערט דורך געצווונגען א‬ ‫עפפיסיענטלי דורך מענטשן ויסגעמ א‬

‫אס ‪25) .(159 :1958‬‬ ‫אדערונג )דדזשיל א‬ ‫אל פ א‬ ‫אב א‬ ‫פענס א‬ ‫א ינדיס פ‬ ‫אבן ווערן א‬ ‫)קולטור ה א‬ ‫אר‬ ‫אמוניזם ווי געזונט אויסגעדריקט אין טורמע פ פ א‬ ‫אמער די גרעסטע גריאיז פון ק א‬ ‫אבער ט א‬ ‫א איז צו‬ ‫אדערס‪ ,‬צוזאמען מיט טיט א‬ ‫אמוניזם ערשטע לע א‬ ‫אס‪ ,‬איינער פון יוגאסלאוו ק א‬ ‫‪:‬דדזשיל א‬ ‫אכטן און יבערגעבן דיין געדאנקען‪ .‬עס‬ ‫ארף צו טר א‬ ‫אבער ד א‬ ‫ארויף פילע זאכן‪ ,‬א‬ ‫מענטש קענען געבן א‬ ‫ארסינג דער מענטש וועט‬ ‫ארף אויסדרוק‪ .‬פ א‬ ‫א טיף געפיל געצוואונגען צו זיין שטיל ווען עס ד א‬ ‫איז א‬ ‫אני‬ ‫ארעם פון טיר א‬ ‫אס זענען נישט זייער איז ערגסט פ א‬ ‫אכטן‪ ,‬צו אויסדריקן געדאנקען וו א‬ ‫נישט טר א‬ ‫אס ‪25) .(204 :1958‬‬ ‫))דדזשיל א‬ ‫אכט איבער פיאיער‪ ,‬און געשריגן‬ ‫און אן אנדערער מלאך איז געקומען פון די מזבח וואס האט מ א‬ ‫ארף שנלדמעסער און‬ ‫ארף שנלדמעסער ‪" .:‬שטעלן די ש א‬ ‫א הויך קול צו אים וואס האט די ש א‬ ‫מיט א‬ ‫אק פון די ערד וויאיל די וויאינטרויבן זענען ציאיטיק" )‪6‬‬ ‫אסטערז פון די וויאינשט א‬ ‫) קליאיבן די קל א‬ ‫ארמי‪,‬‬ ‫אבן די וויאינטרויבן מיינען די סוף א‬ ‫אלס צו ה א‬ ‫אר די גענער א‬ ‫אריטעט איבער די פיאיער נ א‬ ‫אויט א‬ ‫אלווד‬ ‫אסטערז‪ ,‬רעכט צו זיאין גרויס נומער פון זעלנער ינוו א‬ ‫פערד צו וויאינטרויב קל א‬ ‫אמ פ‬ ‫‪.‬ק א‬ ‫אק פון די ערד‪ ,‬ריליסינג זיי‬ ‫פ אויף דער ערד און אלנגעזאמלט די וויאינשט א‬ ‫דער מלאך האט זיאין סער פ‬ ‫אט‪ ,‬און‬ ‫אן די שט א‬ ‫אן א‬ ‫אד א‬ ‫אט‪ .‬און די קעלטער איז טר א‬ ‫אך די גרויס קעלטער פון דעם צארן פון ג א‬ ‫נ א‬ ‫אנסע פון דריי הונדערט‬ ‫א דיסט א‬ ‫בלוט געקומען אויס פון עס ביז די פערד ברידלעס‪ ,‬א‬ ‫אמעטערס‪6) .‬‬ ‫)קיל א‬ ‫אנג‪ ,‬שוין די ביבל‬ ‫אמעטערס ל א‬ ‫די טעקסט פון דעם ביבל איבערזעצונג רעדט אין דריי הונדערט קיל א‬ ‫אס קענען פירן צו אן ‪ Ferreira Almeida‬איבערגעזעצט דורך‬ ‫אדיומס וו א‬ ‫אלעך זאגט ‪ 1600‬סט א‬ ‫ג א‬ ‫אנגל פון די ציאיט‬ ‫אן פון דער גער א‬ ‫פריטייש א‬ ‫‪.‬אנדער ינטער פ‬ ‫אק פון‬ ‫אלט דער מענטש שטויס זיאין שנלדמעסער אויף דער ערד און אלנגעזאמלט די וויאינשט א‬ ‫דעמ א‬ ‫אן‬ ‫אד א‬ ‫אט‪ ,‬און די קעלטער איז טר א‬ ‫ארפן עס אין די גרויס קעלטער פון דעם צארן פון ג א‬ ‫די ערד און וו א‬ ‫א‬ ‫פערד אין א‬ ‫ארויף צו די ברידלעס פון די פ‬ ‫אט‪ ,‬און בלוט געקומען אויס פון די קעלטער א‬ ‫אן די שט א‬ ‫א‬ ‫פרייט און זעקס הונדערט אקער‬ ‫‪.‬טויזנט געש פ‬ ‫כמעט‬ ‫אדער פ‬ ‫אנד‪ ,‬א‬ ‫אנד און דויטשל א‬ ‫אכט ‪ 1600‬טעג פון מלחמה צווישן רוסל א‬ ‫א איז די ציאיט פון של א‬ ‫ד א‬ ‫אלב חדשים‪ .‬אין וועלט מלחמה וו איז ‪ 1418‬טעג און נעכט די ציאיט פון‬ ‫אה א‬ ‫פיר יאר און פיר און א‬ ‫אן די‬ ‫אן א‬ ‫אד א‬ ‫אמף‪ .‬טר א‬ ‫אנסע פון די ק א‬ ‫אנד‪ .‬עס איז אויך די דיסט א‬ ‫אנד און דויטשל א‬ ‫אמף צווישן רוסל א‬ ‫ק א‬ ‫אנד‪ ,‬וועט ניט קומען‬ ‫אנד‪ ,‬ד"ה דויטשל א‬ ‫אט פון רוסל א‬ ‫פטשט א‬ ‫אסקווע‪ ,‬הוי פ‬ ‫ארויס מ א‬ ‫אס איז א‬ ‫אט‪ ,‬וו א‬ ‫שט א‬ ‫אנד‪ ,‬די דריט וועלט מלחמה‬ ‫אט פון רוסל א‬ ‫פטשט א‬ ‫אסקווע‪ ,‬הוי פ‬ ‫‪.‬אין מ א‬ ‫די ליד פון זיג‪ .‬איך געזען אן אנדערן צייכן אין הימל‪ ,‬גרויס און ווונדערלעך‪ ,‬זיבן מלאכים וואס‬ ‫פעס ווי‬ ‫אט‪ .‬איך געזען ע פ‬ ‫ארנוצן מיט דער גרימצארן פון ג א‬ ‫געהאלטן די זיבן לעצטע מכות‪ ,‬וויאיל זיי פ א‬ ‫אט‪ ,‬זיי‬ ‫פס פון ג א‬ ‫אר פ‬ ‫אלד מיט פיאיער‪ .‬אויף דעם ים פון גלאז און האלטן די ה א‬ ‫א ים פון גלאז מינגג א‬ ‫א‬ ‫אנג די ליד‬ ‫אמען‪ .‬זיי ס א‬ ‫אוווערקיים די חיה‪ ,‬זיאין בילד און די נומער פון זיין נ א‬ ‫זענען געשטאנען די וואס א‬ ‫אט‪ ,‬און די ליד פון די לאם‪" :‬גרויס און ווונדערלעך זענען דיינע מעשים‪,‬‬ ‫פון משה דער קנעכט פון ג א‬ ‫אר און אמת זענען דיין וועגן‪ ,‬מלך פון די אומות‪ .‬ווער וועט נישט מורא‪,‬‬ ‫אט אלמעכטיקער‪ .‬נ א‬ ‫האר ג א‬

‫אר‬ ‫אלע אומות וועט קומען און דינען פ פ א‬ ‫אליין זענען הייליק‪ .‬א‬ ‫אמען? מחמת איר א‬ ‫האר‪ ,‬און לויבן דיין נ א‬ ‫פערלעך ")יוחנן‪6) .(1454 :2001 ,‬‬ ‫אשיאימ פ‬ ‫אבן ווערן ב א‬ ‫אר דיין צדיק געזעצן ה א‬ ‫)דיר‪ ,‬פ פ א‬ ‫אס‪,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אן פון דער נצחון ליד‪ .‬יוחנן געזען די זיבן מלאכים רוזעוועלט‪ ,‬וו א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אט‬ ‫אולז פון די מכות פון ג א‬ ‫אן‪ ,‬לאם‪ ,‬בוש‪ ,‬לאאדיקיע‪ ,‬וואס געהאלטן די זיבן ב א‬ ‫טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫אשקע‪ ,‬זיי‬ ‫אט י א‬ ‫פס פון ג א‬ ‫אר פ‬ ‫א ים פון גלאז און האלטן די ה א‬ ‫אן‪ .‬אויף א‬ ‫אד א‬ ‫אשקע משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫י א‬ ‫אלש נביא‪ ,‬זייער‬ ‫אלף היטלער‪-‬לוסיפער און די פ א‬ ‫אד א‬ ‫אוווערקיים די חיה א‬ ‫זענען געשטאנען די וואס א‬ ‫אנג די ליד פון משה און דעם ליד פון די לאם‪" .‬גרויס און‬ ‫אמען‪ .‬זיי ס א‬ ‫בילדער און די נומער פון זיין נ א‬ ‫אר און אמת זענען דיין וועגן‪ ,‬מלך פון‬ ‫אט אלמעכטיקער‪ .‬נ א‬ ‫ווונדערלעך זענען דיינע מעשים‪ ,‬האר ג א‬ ‫אלע‬ ‫אליין זענען הייליק‪ .‬א‬ ‫אמען? מחמת איר א‬ ‫די אומות‪ .‬ווער וועט נישט מורא‪ ,‬האר‪ ,‬און לויבן דיין נ א‬ ‫פערלעך‬ ‫אשיאימ פ‬ ‫אבן ווערן ב א‬ ‫אר דיין צדיק געזעצן ה א‬ ‫אר דיר‪ ,‬פ פ א‬ ‫" ‪.‬אומות וועט קומען און דינען פ פ א‬ ‫‪:‬איינער פון משה 'ליד‬ ‫אנצע עדה פון ישראל‬ ‫פון די ג א‬ ‫אטערד די ווערטער פון דעם ליד אין די אויערן פ‬ ‫אר א‬ ‫אלט ג א‬ ‫‪:‬דעמ א‬ ‫פן ווי‬ ‫אקן צו דרי פ‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫א הימל‪ ,‬איך וועל רעדן‪ ,‬און די ערד הערן די ווערטער פון מיין מויל‪ .‬א‬ ‫הערן‪ ,‬א‬ ‫אר אויף‬ ‫פ א‬ ‫אונ פ‬ ‫אוערז אויף די געוויקסן און ווי ד א‬ ‫אס ש א‬ ‫פ ווי טוי‪ ,‬מיין רייד‪ ,‬וו א‬ ‫אקטערין‪ .‬דרי פ‬ ‫רעגן‪ ,‬מיין ד א‬ ‫אט! ער איז דער‬ ‫אמען פון דעם האר‪ .‬בכן כבוד צו אונדזער ג א‬ ‫אסטשערז‪ .‬איך וועל פיאיערן די נ א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אר! ער‬ ‫פנ א‬ ‫א פ‬ ‫אן א‬ ‫אט‪ ,‬א‬ ‫אלע זיאין וועגן! עס איז געטריי א ג א‬ ‫אר א‬ ‫ארבעט‪ ,‬און נ א‬ ‫שטיין! שליימעסדיק איז זיאין א‬ ‫ארבן און‬ ‫ארד א‬ ‫אדלי מיט אים זינד ווי אויב עס זענען זייער קינדער פ א‬ ‫אר און שיין‪ .‬זיי ביכייווד ב א‬ ‫איז נ א‬ ‫אנווייז? איז ניט ער‬ ‫אריש מענטשן און א‬ ‫אנק צו די האר‪ ,‬נ א‬ ‫פערווערסע דור‪ .‬דעם איז ווי מיר געבן ד א‬ ‫פ‬ ‫אטער וואס‬ ‫אלט‪ Created ,‬דער פ פ א‬ ‫איר? ווער האט דיך געמאכט און געגרינדעט איר? געדענקען די א‬ ‫אבע‬ ‫אטע און ער וועט לערנען איר‪ ,‬צו דיין זיידע‪-‬ב א‬ ‫ארן פון יעדער דור! בעט דיין ט א‬ ‫אכטן די י א‬ ‫אטר א‬ ‫ב א‬ ‫פעלקער‪ ,‬ווען‬ ‫אגן איר‪ .‬ווען די מערסט הויך האט צעשיקט די ירושה צווישן די פ‬ ‫און זיי וועט ז א‬ ‫ארפעסטיקט די גווול פון די מענטשן לויט צו די נומער פון די קינדער‬ ‫פרייטן מענטשהיאיט פ א‬ ‫ארש פ‬ ‫פ א‬ ‫אג איז זיין מענטשן‪ ,‬יעקב‪ ,‬יאינטיילונג עס דיזערווז אין דער מדבר‬ ‫ארמ א‬ ‫אר די האר ס פ א‬ ‫אט‪ ,‬פ פ א‬ ‫פון ג א‬ ‫ארגן און געלערנט‪ ,‬האט ער‬ ‫אונדעד אים ז א‬ ‫אולינג מדבר דער מדבר‪ .‬סורר א‬ ‫פונען אין די כ א‬ ‫גע פ‬ ‫אבז‪,‬‬ ‫אדלער נעסט‪ ,‬פליענדיק איבער די ק א‬ ‫אנז די א‬ ‫אווייק א‬ ‫אס א‬ ‫פל פון זיין אויג‪ .‬וו א‬ ‫געהאלטן אים ווי די ע פ‬ ‫ארויף און האט עס אויף זייער‬ ‫פיקט עס א‬ ‫פרייטן זיאין ווינגס און פ‬ ‫ארש פ‬ ‫בלויז די האר ‪ Feathers.‬ער אויך פ א‬ ‫אר די כייץ פון די ערד‪,‬‬ ‫אט איז געווען מיט אים‪ .‬ער האט פ א‬ ‫גוידעד אים‪ ,‬און קיין אנדערע ג א‬ ‫אסלינע ייל פון‬ ‫אקס און מ א‬ ‫פון ר א‬ ‫אניק פ‬ ‫פעלד; ער האט זויגן ה א‬ ‫אדוקטן פון פ‬ ‫פר א‬ ‫פיטערט אים מיט די פ‬ ‫גע פ‬ ‫פס‪ ,‬אקסן‬ ‫פס מילך‪ ,‬רינדערנס פעט פון לעמער און שע פ‬ ‫אוז און שע פ‬ ‫פלינטי שטיין‪ .‬די קרעם פון ק א‬ ‫אזירטע טרינקען‪.‬‬ ‫אן און בעק‪ ,‬מיט ווייץ בלום‪ .‬געטרונקען די בלוט פון די וויאינטרויב‪ ,‬די ג א‬ ‫אש א‬ ‫פון ב א‬ ‫אנט און‬ ‫אלסיטר א‬ ‫אשעד אויס איר סטייד פעט‪ ,‬געזונט און ריק א‬ ‫אב און ל א‬ ‫דזשעשורון געוואקסן גר א‬ ‫אק וואס ווערן אים‪ .‬זיי‬ ‫פער‪ ,‬און לייטלי יסטימד די ר א‬ ‫א פ‬ ‫אט‪ ,‬זיאין ש א‬ ‫אויסגעדרייט זיין צוריק צו ג א‬ ‫אנגגערד מיט אומווערדיקייטן‪ .‬זיי מקריב צו בייזע‬ ‫אדנע געטער און א‬ ‫אוקט אים מיט מ א‬ ‫אוו א‬ ‫פר א‬ ‫פ‬ ‫אס זיי האבן ניט געוואוסט‪ ,‬ניו געטער‪ ,‬ניי א‬ ‫אס זענען נישט געטער‪ ,‬די געטער וו א‬ ‫גייסטער‪ ,‬וו א‬

‫ארגעסן‬ ‫אק וואס האט געבוירן איר‪ ,‬פ פ א‬ ‫אכט די ר א‬ ‫אר א‬ ‫אס דיין עלטערן האט נישט דינען‪ .‬פ פ א‬ ‫אלז‪ ,‬וו א‬ ‫ערייוו א‬ ‫אט וואס‬ ‫ארד מיט זייער זין און ‪ Created‬די ג א‬ ‫איר‪ .‬און דער האר האט געזען עס און איז געווען בייז‪ ,‬ב א‬ ‫אר זיי‬ ‫אס וועט זיין זיאין סוף‪ .‬פ פ א‬ ‫פנים און זען וו א‬ ‫אלטן מיין פ‬ ‫אה א‬ ‫טעכטער‪ .‬און זי האט געזאגט‪ .‬איך וועט ב א‬ ‫אט‪,‬‬ ‫אס זענען נישט ג א‬ ‫אוקט מיר מיט זאכן וו א‬ ‫אוו א‬ ‫פר א‬ ‫אלטי‪ .‬זיי פ‬ ‫אן לוי א‬ ‫פערווערסע דור‪ ,‬קינדער א‬ ‫א פ‬ ‫זענען א‬ ‫ארויסרופן מיט די וואס זענען נישט מענטשן און‬ ‫פגעטער‪ .‬אויך איך א‬ ‫א פ‬ ‫אנגגערד מיר מיט זייערע א‬ ‫א‬ ‫ארברענען צו די‬ ‫אס וועט פ א‬ ‫אריש‪ .‬עס האט יגנייטיד די פיאיער פון מיין צארן‪ ,‬וו א‬ ‫ארעי מיט נ א‬ ‫ירריט א‬ ‫פון די‬ ‫פעסטן פ‬ ‫אדוקטן און פרעסן די גרונט פ‬ ‫פר א‬ ‫פטס פון דער ערד‪ ,‬פרעסן די ערד מיט זייער פ‬ ‫דע פ‬ ‫אוז‪ .‬דער הונגער וועט פרעסן‬ ‫אר א‬ ‫אלע מיין א‬ ‫ארפן א‬ ‫אנד קעגן זיי וו א‬ ‫אנד אויף ש א‬ ‫ארעי ש א‬ ‫אקומול א‬ ‫בערג‪ .‬א‬ ‫אמיק‬ ‫אגן; איך וועל שיקן די ציין פון חיות און ס א‬ ‫פל א‬ ‫א דעדלי פ‬ ‫אוערד דורך היץ און א‬ ‫זיי וועט זיין דיוו א‬ ‫אר‪ ,‬ביידע די‬ ‫אוועק די שווערד און ינעווייניק טער א‬ ‫אס קריכן אין די שטויב‪ .‬טייטן א‬ ‫סנייקס וו א‬ ‫אבן געזאגט; איך וועל‬ ‫אלט ה א‬ ‫טיניידזשער און דער יונג‪ ,‬אי די ברוסט ווי די עלטער יינגל‪ .‬איך וו א‬ ‫אדלעס‬ ‫אר די ג א‬ ‫כרון צווישן מענטשן‪ ,‬אויב נישט פ פ א‬ ‫אצן דיין ז פ‬ ‫אלע‪ ,‬איך וועט קר א‬ ‫אנייט זיי א‬ ‫יקסטערמ א‬ ‫אנט; עס איז‬ ‫אן אונדזער ה א‬ ‫אגן; וו א‬ ‫פערסוערז און ז א‬ ‫אם זיאין פ‬ ‫אידעסערי א‬ ‫פון די שונאים‪ ,‬וויאיל אויב ענוו א‬ ‫ארן סייכל‪ ,‬וואס פעלן וויסן‪.‬‬ ‫ארל א‬ ‫אבן פ א‬ ‫אלע דעם! עס איז מענטשן וואס ה א‬ ‫ניט די האר וואס האט א‬ ‫אגן טויזנט איז‬ ‫אווייץ זיי‪ .‬ווי איינער י א‬ ‫אס א‬ ‫ארשטיין און דערקענען וו א‬ ‫אלט פ פ א‬ ‫אויב זיי זענען קלוג‪ ,‬זיי וו א‬ ‫אלד זיי‪ ,‬און דער האר‬ ‫מעגלעך‪ ,‬און צוויי שטעלן צען טויזנט צו פלי‪ ,‬אויב זייער שטיין האט נישט ס א‬ ‫אר זיי די שטיין איז ניט ווי אונדזער שטיין; די שונאים זיך קענען‬ ‫האט ניט איבערגעגעבן זיי? פ פ א‬ ‫אה זייער וויאינטרויבן‬ ‫ארר א‬ ‫אמ א‬ ‫פעלדער פון ג א‬ ‫אשטעטיקן‪ .‬זייער וויינז זענען פון סדום סידלינגז פון די פ‬ ‫ב א‬ ‫אם איז זיאין וויאין‪ ,‬דעדלי סם‬ ‫אן ס א‬ ‫אג א‬ ‫אס‪ .‬דר א‬ ‫אס א‬ ‫ארג א‬ ‫אמ א‬ ‫אסטערז זענען א‬ ‫אמיק גריינז‪ ,‬זייער קל א‬ ‫זענען ס א‬ ‫אם מיט מיר‪ ,‬געחתמעט צווישן מיין אוצרות; צו מיר געהערט‬ ‫אס ס אין קר א‬ ‫א ס וו א‬ ‫פס‪ .‬ד א‬ ‫אס פ‬ ‫פון א‬ ‫אג‬ ‫אר די צעשטערן ט א‬ ‫ארעם‪ .‬פ פ א‬ ‫אל א‬ ‫פיס רעסוו א‬ ‫אר די ציאיט ווען דיין פ‬ ‫פענסע‪ ,‬פ פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫אמע און רעק א‬ ‫נעק א‬ ‫ארטיידיקונג‬ ‫אר דער האר וועט נעמען די פ א‬ ‫אווייץ זיי‪ .‬פ פ א‬ ‫אס א‬ ‫אענט צו וו א‬ ‫אוטשיז‪ ,‬און איז איצט נ א‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫ארקיאיט און‬ ‫פט זיאין שט א‬ ‫אז ויסגעשע פ‬ ‫אבן רחמנות אויף זיינע קנעכט געזען א‬ ‫פון זיאין מענטשן און וועט ה א‬ ‫אז איז‬ ‫אגן‪ ,‬ווו זענען זייערע געטער‪ ,‬דער שטיין א‬ ‫אלט וועט ז א‬ ‫אטער‪ .‬און דעמ א‬ ‫פ א‬ ‫אף און פ‬ ‫אזן שקל א‬ ‫ארל א‬ ‫פ א‬ ‫אס האט עסן די פעט פון זיאין וויקטימס און געטרונקען די וויין פון זייער טרינקען‬ ‫געזאמלט? וו א‬ ‫אר‬ ‫אטעקטערז! קוקן פ פ א‬ ‫פר א‬ ‫ארויף איצט און געבן הילף צו איר און זיאין דיין פ‬ ‫אקומען א‬ ‫אפפערינגס? ב א‬ ‫א‬ ‫אט אויסער מיר‪ .‬איך גרונט טויט און ומקערן אים צו‬ ‫אט‪ ,‬און עס איז קיין ג א‬ ‫אליין בין ג א‬ ‫איך‪ ,‬און איך א‬ ‫אנט צו‬ ‫פן מיין ה א‬ ‫א פ‬ ‫אנט‪ .‬כ א‬ ‫אפריאיען פון מיין ה א‬ ‫לעבן‪ ,‬איך וואס ווונד און איך וואס היילן‪ .‬אבער שורלי ב א‬ ‫אנט די‬ ‫פנינג די ברעג פון דער שווערד און נעמען אין ה א‬ ‫אר פ‬ ‫הימל און שווערן ביי מיין אייביקייט‪ :‬ווען ש א‬ ‫אסן‬ ‫אף צו יענע וואס ה א‬ ‫אמע אויף מיין שונאים און געבן די דיזערווד שטר א‬ ‫דין‪ ,‬איך וועל נעמען נעק א‬ ‫פרידן מיט פלייש‪ ,‬די בלוט פון‬ ‫אוז מיט בלוט און מיין שווערד וועט זיין צו פ‬ ‫אר א‬ ‫מיר‪ .‬עמבעבערעי מיין א‬ ‫אר זיאין מענטשן‬ ‫פעלקער‪ ,‬פ פ א‬ ‫אססעס‪ .‬זיך‪ ,‬איר פ‬ ‫פון פיאינט ב א‬ ‫פ פ‬ ‫פטיווז פון די קע פ‬ ‫א פ‬ ‫די געהרגעט און די ק א‬ ‫אמע פון זיאין שונאים‪ ,‬און רייניקן‬ ‫וויאיל ער וועט אננעמען דעם בלוט פון זיאין קנעכט וועט נעמען נעק א‬ ‫אלק‪) .‬משה‪6) (234-236 :2001 ,‬‬ ‫אנד און זיאין פ פ א‬ ‫)זיין ל א‬

‫ארויף די מישקן פון די היכל פון די עדות אין‬ ‫אולז‪ .‬און איך געזען עפענען א‬ ‫די מכות פון די זיבן ב א‬ ‫אס האט די זיבן מכות‪ ,‬אנגעטאן אין פיאין לתונט‪,‬‬ ‫פל די זיבן מלאכים וו א‬ ‫הימל‪ .‬זיי לינקס דער טעמ פ‬ ‫ארטלען‪ .‬איינער פון די פיר סיות געגעבן צו די זיבן‬ ‫העל‪ ,‬און גירט וועגן די בריסט מיט גילדענע ג א‬ ‫אט וואס לעבן אויף אייביק און אלץ‪ .‬און‬ ‫אולז פול פון דער גרימצארן פון ג א‬ ‫מלאכים זיבן גילדענע ב א‬ ‫אכט‪ .‬קיין איינער קען‬ ‫אט און זיין מ א‬ ‫אנגעפילט מיט רויך וויאיל פון די כבוד פון ג א‬ ‫די היכל איז געווען א‬ ‫ארטיק די זיבן מכות פון די זיבן מלאכים )יוחנן‪) .(1454 :2001 ,‬‬ ‫אריאין די היכל ווי ער האט נישט פ א‬ ‫א‬ ‫)‪6‬‬ ‫אללס די‬ ‫אס ער ק א‬ ‫ארויף וו א‬ ‫אולז‪ .‬יוחנן זעט עפענען א‬ ‫אן פון די מכות פון די זיבן ב א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫‪ Franklin‬משכן פון עדות‪ ,‬וואס איז אין הימל‪ .‬דערנאך זענען געקומען די זיבן מלאכים וואס זענען‬ ‫ארדזש בוש ‪, Getúlio‬רוזעוועלט‬ ‫אן‪ ,‬דעם לאם‪ ,‬דזש א‬ ‫אן טשערטשיל‪ ,‬הארי טרומ א‬ ‫אס‪ ,‬ווינסט א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫אשקע‬ ‫אלט איין פיר סיות שטייענדיק איידער דעם שטול פון י א‬ ‫אטער(‪ ,‬און צו לאאדיקיע‪ .‬דעמ א‬ ‫)פ פ א‬ ‫אדלער(‪,‬‬ ‫אדער דער א‬ ‫א לייב‪ ,‬די בולל‪ ,‬דער מענטש א‬ ‫אן‪) ,‬קענען עס זיין א‬ ‫אד א‬ ‫המשיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אשקע‪ ,‬וואס‬ ‫אט י א‬ ‫אנגעפילט מיט דער גרימצארן פון ג א‬ ‫אלד שיסל א‬ ‫אג א‬ ‫האט יעדער פון די מלאכים א‬ ‫אבער עס ווערט‬ ‫אם‪ ,‬א‬ ‫אל א‬ ‫אר אונדזער סענטימעטער איז מיק ווי א‬ ‫אר אלץ און אלץ‪ .‬פ פ א‬ ‫לעבן פ פ א‬ ‫אט און‬ ‫ארגיווינג‪ ,‬מיט יענע אין וועמען ער פינדס דערקלערט מרידה קעגן זיאין ג א‬ ‫רילענטליס און ונפ א‬ ‫אדער‬ ‫אקומען אין א‬ ‫פל מיט רויך‪ ,‬קענען ניט קיינער ב א‬ ‫אלט פילונג דער טעמ פ‬ ‫אטער פון גן עדן‪ .‬דעמ א‬ ‫פ א‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל‪,‬‬ ‫ארג א‬ ‫אילינג צו טרעפן די זיבן מכות פון רוזעוועלט‪ ,‬וו א‬ ‫אויס פון עס‪ ,‬בשעת פ א‬ ‫אן‪ ,‬לאם‪ ,‬בוש און לאאדיקיע‬ ‫‪.‬טרומ א‬ ‫א הויך קול אויס פון די היכל‪ ,‬און געזאגט צו די זיבן מלאכים‪" ,‬גיין און גיסן‬ ‫אלט איך געהערט א‬ ‫דעמ א‬ ‫אט" )יוחנן‪6) .(1454 :2001 ,‬‬ ‫אולז פון דער גרימצארן פון ג א‬ ‫)אויס אויף דער ערד די זיבן ב א‬ ‫אן‪,‬‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫ארג א‬ ‫אגן רוזעוועלט‪ ,‬וו א‬ ‫א הויך קול צו ז א‬ ‫אן‪ .‬יוחנן הערט א‬ ‫פריטייש א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אולז פון דער גרימצארן‬ ‫אך אויף די ערד‪ ,‬דיין טרינקען ב א‬ ‫פד א‬ ‫א פ‬ ‫לאם‪ ,‬בוש און לאאדיקיע‪ .‬ווארים זיי א‬ ‫אשקע‬ ‫אט י א‬ ‫‪.‬פון ג א‬ ‫א בייז‬ ‫אל אויף דער ערד‪ .‬ער באוויזן א‬ ‫דער ערשטער מלאך געגאנגען און האט אויסגעגאסן זיין ווי א‬ ‫אלסערז אין מענטשן וואס האבן דעם צייכן פון דער חיה און געדינט זיאין בילד )יוחנן‪,‬‬ ‫און ווייטיקדיק א‬ ‫)‪6) .(1454 :2001‬‬ ‫אן פון דער ערשטער מלאך‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫רוזעוועלט געגאנגען און אויסגעגאסן זיאין ‪ Franklin‬ינטער פ‬ ‫אפעלקערונג און‬ ‫אן‪ .‬גיי דעריבער דער צעשטערונג פון שטעט‪ ,‬ב א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫שיסל אויף דייטשלאנד און דזש א‬ ‫פט צו דייטשלאנד‪ ,‬ווי די צייכן פון די חיה‬ ‫אדן‪ ,‬די צוויי לענדער‪ .‬דער טעקסט רעפערס דער הוי פ‬ ‫ש א‬ ‫אצי‬ ‫אל דיאיטש טוערס )נ א‬ ‫ארטיי סימב א‬ ‫פ א‬ ‫אליסט פ‬ ‫אסי א‬ ‫אל ס א‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫אקנקרייץ‪ ,‬די נ א‬ ‫איז די ריווערסט ה א‬ ‫אלף היטלער חיה‪ ,‬די דייטשישער‬ ‫אד א‬ ‫ארטיי(‪ ,‬און יענע וואס געבוקט לוסיפער‪ -‬א‬ ‫פ א‬ ‫‪ .‬פ‬ ‫אקטער אין די הויז ווייסע זאגט‪ ,‬ער ‪Franklin Delano Roosevelt,‬‬ ‫פרעזידענט ‪ ,1933-1945‬זיין ד א‬ ‫יו פ‬ ‫אבער אין דער זעלביקער ציאיט איז געווען‬ ‫אוונט‪ ,‬א‬ ‫אג אין די א‬ ‫א טרינקען יעדער ט א‬ ‫אבן א‬ ‫געניצט צו ה א‬ ‫ארברענגען עטלעכע טעג אין צניעות‬ ‫‪.‬ביכולת צו פ א‬

‫אקטייל‪ ,‬און עס איז‬ ‫פס ק א‬ ‫א פ‬ ‫א שנ א‬ ‫אדער א‬ ‫ארטיני א‬ ‫אמ א‬ ‫אג‪ ,‬א‬ ‫פעריטיף איידער מיט א‬ ‫א פ‬ ‫א א‬ ‫אללי גענומען א‬ ‫וסו א‬ ‫אכן אויף‬ ‫אל וו א‬ ‫אה א‬ ‫אלק א‬ ‫אלע א‬ ‫פרעסט פון א‬ ‫א פ‬ ‫אבער‪ ,‬ס א‬ ‫פט‪ ,‬א‬ ‫א פ‬ ‫אקטייל מיקסער‪ .‬א‬ ‫געווען באטראכט גוט ק א‬ ‫)סוף )מסינטירע‪59) .(86 :1946 ,‬‬ ‫אגעגעניש מיט רוזעוועלט ביי די ווייסע הויז געדענקט עס געזונט‬ ‫אב א‬ ‫פשיקן צו א‬ ‫א פ‬ ‫‪:‬טשערטשיל‪ ,‬צו א‬ ‫אטייזערז און איך איז געווען האלטן אין זיאין‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אלי צוגעגרייט די א‬ ‫פערסנ א‬ ‫אמיד פ‬ ‫פרעזידענט ט א‬ ‫דער פ‬ ‫פרובירן )טשערטשיל‪18) .(585 :1950 ,‬‬ ‫אכטונג פ‬ ‫אל צו די ליפט‪ ,‬אין א‬ ‫)רעדערשטול פון די ז א‬ ‫אצענט פון צעשטערונג דורך די אמעריקאנער‬ ‫פר א‬ ‫אניש שטעט און זייער פ‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫‪:‬חרוב פ י א‬ ‫אצו‬ ‫אמ א‬ ‫אמ א‬ ‫א ‪ 60.3% - 98.6%‬ה א‬ ‫אמ א‬ ‫טוי א‬ ‫צו ‪Fukuyama 80.9% - 59.3%‬‬ ‫א‬ ‫אמ א‬ ‫א א‬ ‫אק א‬ ‫אפו ‪ 57.6% - 78.6%‬י א‬ ‫ק א‬ ‫א‬ ‫אמיוו א‬ ‫א ‪ 56.3% - 75%‬יטשינ א‬ ‫אנ א‬ ‫קווו א‬ ‫אקי‬ ‫אטשי ‪ 56.1% - 72%‬יסעז א‬ ‫היט א‬ ‫אבע ‪Okayama 68.9% - 55.7%‬‬ ‫ק א‬ ‫א‬ ‫אוו א‬ ‫אס ‪ 55.1% - 68.9%‬קומוג א‬ ‫מיט א‬ ‫אשי‬ ‫אק א‬ ‫אשי ‪ 50.2% - 68%‬א‬ ‫אה א‬ ‫טוי א‬ ‫א‬ ‫אמ א‬ ‫אקיי א א‬ ‫אמצו ‪ 50% - 67.5%‬וו א‬ ‫אק א‬ ‫ט א‬ ‫הימעדזשי ‪Shizuoka 66.1% - 49.4%‬‬ ‫א‬ ‫אצוק א‬ ‫א ‪ 48.4% - 65.1%‬היר א‬ ‫צוריג א‬ ‫אי ‪Hachioji 65% - 48.2%‬‬ ‫אק א‬ ‫ס א‬ ‫אגע‬ ‫א ‪ 44.2% - 64.9%‬ס א‬ ‫אק א‬ ‫א א‬ ‫אג א‬ ‫נ א‬ ‫אשי ‪ 41.9% - 64.2%‬קורע‬ ‫אעב א‬ ‫מ א‬ ‫א ‪Matsuyama 64% - 40%‬‬ ‫אגוי א‬ ‫נ א‬ ‫ארי ‪34) 63.9%‬‬ ‫אב א‬ ‫)ימ א‬ ‫א טויט מענטש‬ ‫די רגע מלאך אויסגעגאסן זיין שיסל אין דעם ים‪ .‬און דער ים געווארן בלוט ווי פון א‬ ‫אז געלעבט אין די ים )יוחנן‪1454 :2001 ,‬‬ ‫אלע ביינגז א‬ ‫‪).‬און געשטארבן א‬ ‫)‪(6‬‬ ‫אס אין ים‪ .‬איז געווען ווען דיאיטש‬ ‫ארג א‬ ‫אן פון די רגע מלאך אויסגעגאסן זיין שיסל וו א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אליטיז אין אונדזער‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫אלליעד נ א‬ ‫פס ווי ווויל ווי אנדערע א‬ ‫אן סוחר שי פ‬ ‫אזילי א‬ ‫אבמערינז קעגן בר א‬ ‫ס א‬ ‫אוטיקס אין‬ ‫אנ א‬ ‫אער א‬ ‫אווי‪ ,‬א‬ ‫אן פון אונדזער נ א‬ ‫אזייש א‬ ‫אל א‬ ‫אוב א‬ ‫א טיף מ א‬ ‫אלט וויאיטערדיק א‬ ‫ארעס‪ ,‬דעמ א‬ ‫אש א‬ ‫סע א‬ ‫אבמערינז‬ ‫פן‪ ,‬און דיסטרויינג פיאינט ס א‬ ‫אשיצן אונדזער שי פ‬ ‫‪.‬סדר צו ב א‬ ‫אס אויסגעדרייט בלוט‪.‬‬ ‫אסער קוואלן‪ ,‬וו א‬ ‫די דריט מלאך אויסגעגאסן זיין שיסל אויף די טייכן און וו א‬ ‫אגן‪" ,‬איר זענען צדיקים‪ ,‬וואס איז און וואס איז‬ ‫אסער ז א‬ ‫אלט איך געהערט די מלאך פון וו א‬ ‫דעמ א‬ ‫אך די בלוט פון קדושים און‬ ‫פד א‬ ‫א פ‬ ‫פט די זאכן‪ .‬זיי א‬ ‫אבן געמש פ‬ ‫געווען‪ ,‬דער רוס איינער‪ ,‬וויאיל איר ה א‬ ‫אלט איך‬ ‫ארדינען עס‪ " .‬דעמ א‬ ‫אבן געגעבן זיי בלוט צו טרינקען‪ .‬זיי געזונט פ א‬ ‫אזוי איר ה א‬ ‫נביאים‪ ,‬א‬

‫אר זענען דיין‬ ‫אט אלמעכטיקער‪ ,‬אמת און נ א‬ ‫א קול פון די מזבח געזאגט‪" ,‬יא‪ ,‬האר ג א‬ ‫געהערט א‬ ‫‪:‬געזעצן" )יוחנן‪2001 ,‬‬ ‫)‪1454). (6‬‬ ‫אן טשערטשיל ריווערס און‬ ‫אן פון די דריט מלאך אויסגעגאסן זיאין שיסל ווינסט א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אר אין די וואסערן פון‬ ‫אסירן נ א‬ ‫פ א‬ ‫אז די גלאז פון טשערטשיל טוט נישט פ‬ ‫אסער קוואלן‪ ,‬דעם מיטל א‬ ‫וו א‬ ‫אל‬ ‫ארין נייוו א‬ ‫ארט צווישן ענגליש און דיאיטש סובמ א‬ ‫אכט גענומען א‬ ‫א גרויס של א‬ ‫אנז‪ ,‬ווו א‬ ‫אוש א‬ ‫די ערד ס א‬ ‫אמינג פון דיאיטש שטעט‬ ‫אלז‪ ,‬און די ב א‬ ‫אט א‬ ‫אנען צו וויידזשד לופט ב א‬ ‫אבער אויך מאכט דערמ א‬ ‫כוחות‪ .‬א‬ ‫אנץ‬ ‫כמעט ג א‬ ‫פירט די פ‬ ‫אז גע פ‬ ‫ארמז" א‬ ‫פן "פיאיער סט א‬ ‫אזוי גערו פ‬ ‫אזינג א‬ ‫אמבס ק א‬ ‫מיט ינסענדיערי ב א‬ ‫אפפעקטעד שטעט‪ .‬טשערטשיל איז אויך באקאנט ווי דער מלאך די וואסערן‬ ‫צעשטערונג פון די א‬ ‫אשקע משיח מיכאל‬ ‫אט י א‬ ‫אס ווענדט די האר ג א‬ ‫‪.‬דורך יוחנן און עס איז דער ערשטער קול וו א‬ ‫אטלעע אין די סוף פון וועלט‬ ‫פריים מיניסטער א‬ ‫פון דעם מזבח‪ ,‬איז קול קלעמענטע פ‬ ‫די רגע קול פ‬ ‫‪.‬מלחמה וו‬ ‫אדעמיע‬ ‫אק א‬ ‫אנק פון טרינקען ווען אין די מיליטער א‬ ‫אס ער געד א‬ ‫טשערטשיל ריווילז אין מיין יוגנט‪ ,‬וו א‬ ‫אנדהורסט‬ ‫‪:‬פון ס א‬ ‫ארמיי‪ ,‬שיכרות איז געהאלטן דיגריידינג פעלנדיק‪,‬‬ ‫אט‪ ,‬און איבער דער א‬ ‫אנשט א‬ ‫אנדהורסט‪ ,‬א‬ ‫ס א‬ ‫אנען וועג; און ווען‬ ‫אט א‬ ‫פילו מער ב א‬ ‫א פ‬ ‫אבער א‬ ‫אל א‬ ‫פרווו א‬ ‫א פ‬ ‫אלגעמיינע דיס א‬ ‫פט ניט בלויז מיט די א‬ ‫א פ‬ ‫אשטר א‬ ‫ב א‬ ‫אמקיאיט פון העכער ספערעס‪ ,‬דורך עקסקלודינג ]‪ [...‬צוגעוווינט מיר‬ ‫ער געקומען צו די ופמערקז א‬ ‫אג‬ ‫אט שיקער ]‪ [...‬חוץ ביי דיין געבורסט א‬ ‫אל ביטול די מענטשן וואס ג א‬ ‫אקסימ א‬ ‫צו ריכטער מיט די מ א‬ ‫אווירלי דורך‬ ‫אפן זיי ס א‬ ‫אשטר א‬ ‫אוווערלי גענייגט צו טרינקען צו ב א‬ ‫אלט ריי סטודענטן א‬ ‫ארטיעס; איך וו א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אל‬ ‫אז מ א‬ ‫אנט פון די געטער‪ .‬אין א‬ ‫אל א‬ ‫אט א‬ ‫אס איך שטענדיק געהאלטן א‬ ‫ארבעט זיי האבן וו א‬ ‫די נעבעך א‬ ‫אר קעגן שיקער )טשערטשיל‪20) .(151 :1941 ,‬‬ ‫)איך איז געווען ג א‬ ‫אס" ‪ Memoir‬טשערטשיל ס שייכות מיט די טרינקען ווי דערמאנט אין זיין‬ ‫מיין יוגנט" אנגעהויבן בעש א‬ ‫אדנע טעם‬ ‫אנק עס מ א‬ ‫אונץ ווי געד א‬ ‫א‪ .‬ווו עס ק א‬ ‫ארמיי‪ ,‬געדינט אין ינדי א‬ ‫די ציאיט ער איז געווען אין דער א‬ ‫אר די טרינקען‬ ‫א טעם פ פ א‬ ‫אט א‬ ‫אך ג א‬ ‫אבער נ א‬ ‫פס ערשטער‪ ,‬א‬ ‫א פ‬ ‫‪:‬פון שנ א‬ ‫פס‪ .‬איך געהאסט די טעם פון דעם טרינקען‪ ,‬און קען ניט‬ ‫א פ‬ ‫אל טרינקען שנ א‬ ‫אז ציאיט קען קיינמ א‬ ‫ביז א‬ ‫פס און‬ ‫א פ‬ ‫אץ פון שנ א‬ ‫א גרויס ש א‬ ‫אז א‬ ‫אפפיסערס גענומען א‬ ‫אן א‬ ‫אזוי פילע פון מיין יונגערמ א‬ ‫ארשטיין ווי א‬ ‫פפ א‬ ‫א‬ ‫פעציעל מאל קען טרינקען א‬ ‫אניער‪ :‬אויף ס פ‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫פעציעל ש א‬ ‫אדער רויט וויאין‪ ,‬ס פ‬ ‫אדע‪ .‬איך ווי וויאיס א‬ ‫ס א‬ ‫פס‪ .‬אין יענע‬ ‫א פ‬ ‫אזן אין קיין וועג דעם טעם פון רויך שנ א‬ ‫אלט ניט דערל א‬ ‫אבער וו א‬ ‫אק‪ ,‬א‬ ‫אני א‬ ‫גלאז פון ק א‬ ‫אקע שרעקלעך‪ .‬איך‬ ‫אטן‪ ,‬איך איז געווען ט א‬ ‫אט מיך ניט ש א‬ ‫אלי ה א‬ ‫פערסנ א‬ ‫אטש ניט פ‬ ‫טעג די היץ‪ ,‬כ א‬ ‫פס‪ .‬אין דעם אנדער ברירה‪ ,‬איך‬ ‫א פ‬ ‫אדער שנ א‬ ‫אד א‬ ‫ארעם לימענ א‬ ‫פעס צו טרינקען‪ ,‬און וו א‬ ‫נישט האט ע פ‬ ‫אקטער געוויזן מיר דעם לייזונג‪ :‬גרייט צו‬ ‫אר א‬ ‫אליש כ א‬ ‫אר א‬ ‫אויסדערוויילט די ערגסט‪ .‬אגב‪ ,‬מיין הויך מ א‬ ‫אקומען די‬ ‫אסן צו ב א‬ ‫אשל א‬ ‫אקטיוו דינסט‪ ,‬איך ב א‬ ‫אר א‬ ‫אלע די רעקווירעמענץ פ פ א‬ ‫פט זיך צו א‬ ‫א פ‬ ‫אד א‬ ‫א‬ ‫אד מיין‬ ‫אנייט א‬ ‫אמ א‬ ‫אר ד א‬ ‫אז פון די פלייש‪ .‬אין די סוף פון די פינף טעג איך איז געווען ג א‬ ‫אס א‬ ‫וויקנ א‬ ‫פס‬ ‫א פ‬ ‫אר שנ א‬ ‫אנסע פ פ א‬ ‫פוגנ א‬ ‫‪.‬רע פ‬

‫אטוט ]‪[...‬‬ ‫אנסט א‬ ‫פס וועט ק א‬ ‫א פ‬ ‫אנסע וואס האט ביי שנ א‬ ‫פוגנ א‬ ‫אל קונה די מידע‪ ,‬די זייער רע פ‬ ‫אמ א‬ ‫א‬ ‫אל פלינטשעד ווען די געלעגנהיאיט גיט זיך‪ ,‬איידער די‬ ‫פעציעל כיין‪ .‬אין קורץ‪ ,‬ביז איצט קיינמ א‬ ‫ס פ‬ ‫אבן‬ ‫אל ה א‬ ‫אלט קיינמ א‬ ‫אטער למשל‪ ,‬וו א‬ ‫אנד‪ .‬מיין פ א‬ ‫א אין ענגל א‬ ‫אר ניו ער א‬ ‫פס ג א‬ ‫א פ‬ ‫טרינקען ]‪ [...‬שניט שנ א‬ ‫אדע ציאיט ]‪[...‬‬ ‫אק און ס א‬ ‫אני א‬ ‫אף‪ .‬ער האט געלעבט אויף ק א‬ ‫שוין קענען צו נעמען עס‪ ,‬חוץ אין די גיינ א‬ ‫ארעם‪ ,‬איז דער בעסטער פון די‬ ‫אד פ א‬ ‫פס‪ ,‬אין דיילוט א‬ ‫א פ‬ ‫אכעדיק נוצן שנ א‬ ‫אר וו א‬ ‫אז פ פ א‬ ‫אגן א‬ ‫איך קענען ז א‬ ‫אל טרינקען )טשערטשיל‪20) .(150-151 :1941 ,‬‬ ‫אב א‬ ‫)צוויי דילעקט א‬ ‫אנט אין‬ ‫א דערציילונג וואס ‪ France,‬אין וועלט קריג איך‪ ,‬ווען ער געדינט אין די פר א‬ ‫ער לינקס א‬ ‫אל‬ ‫אה א‬ ‫אלק א‬ ‫‪:‬ברענגט זייער שייכות מיט א‬ ‫ארנישט‪ ,‬סיאידן‬ ‫אן‪ ,‬ווען די שורה איז געווען שטרענג די "טרוקן געזעץ"‪ .‬ג א‬ ‫אלי א‬ ‫אט א‬ ‫די הק פון די ב א‬ ‫אז פון די‬ ‫אנטש א‬ ‫ארט‪ .‬אין די ר א‬ ‫אסקודנע ברו‪ ,‬ארויס ד א‬ ‫פ א‬ ‫אנדענסט מילך‪ ,‬פ‬ ‫ארק טיי מיט ק א‬ ‫שט א‬ ‫אבער‪ ,‬עס איז געווען מער פריאיהיאיט‪ .‬און ווי‬ ‫אניעס וואס זענען געווען אין די טרענטשעס‪ ,‬א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫ק א‬ ‫א‬ ‫אגוערר א‬ ‫אים ד א‬ ‫פעציעל אין טנ א‬ ‫אל נוצן‪ ,‬ס פ‬ ‫אה א‬ ‫אלק א‬ ‫שטענדיק איך געגלויבט אין מעסיק און רעגולער א‬ ‫א פירמע אין‬ ‫ארם צו א‬ ‫אנגינגז‪ ,‬די עבענעזער פ א‬ ‫אין ווינטער‪ ,‬איך באווויגן גליק‪ ,‬מיט מיין ביסל ביל א‬ ‫אן‪58) .(137-138 :1979 ,‬‬ ‫אד מייס א‬ ‫)שורה )טשערטשיל סייט א‬ ‫אט‬ ‫פריוו א‬ ‫ארי פון פ‬ ‫אר "איך איז געווען סעקרעט א‬ ‫אט סעקרעט א‬ ‫פריוו א‬ ‫אין דעם בוך פון זיין פ‬ ‫אר טשערטשיל‪ .‬ווו איידער גענומען‬ ‫אנק פ פ א‬ ‫א התגלות פון ווי צו נוצן די געטר א‬ ‫טשערטשיל " עס איז א‬ ‫אדער דיין ערשטער‬ ‫ארבעט‪ .‬א‬ ‫פס זיאין ערשטער טעגלעך א‬ ‫א פ‬ ‫אס פון שנ א‬ ‫אש א‬ ‫די פרישטיק‪ ,‬ער נעמט א‬ ‫פס‪60) .‬‬ ‫א פ‬ ‫אס פון שנ א‬ ‫אש א‬ ‫אפיס‪ ,‬איז געווען א‬ ‫ארבעט א‬ ‫אריאין די א‬ ‫)בעטן צו א‬ ‫אשקע‪ ,‬טשערטשיל‬ ‫אט י א‬ ‫אז יוחנן האט די גלעזל פון דער גרימצארן פון די לעבעדיק ג א‬ ‫דעם זינען א‬ ‫אכט פון די‬ ‫אלי געשען ווי די גרויס "של א‬ ‫אוו א‬ ‫אקטש א‬ ‫אסער א‬ ‫א מלחמה אין די וו א‬ ‫אלטן א‬ ‫אז געה א‬ ‫געזאגט א‬ ‫ארום דעם אינזל‬ ‫אלטן דורך טשערטשיל און היטלער‪ .‬אין די סיז א‬ ‫אס איז געה א‬ ‫אנטיק" וו א‬ ‫אטל א‬ ‫פון א‬ ‫צ פ‬ ‫אן‬ ‫‪,‬פון גרויס בריט א‬ ‫אנגק‬ ‫אן האט ס א‬ ‫ארין מלחמה‪ ,‬ווען בריט א‬ ‫פס און היטלער מיט זיין סובמ א‬ ‫טשערטשיל מיט זיין סוחר שי פ‬ ‫אדער‬ ‫פס‪ .‬א‬ ‫ארשי פ‬ ‫אנגק אין וו א‬ ‫אנץ ס א‬ ‫אלענט צו ‪ 54%‬פון די ג א‬ ‫אנז עקוויוו א‬ ‫אין די סיז צו ‪ 11.357.00‬ט א‬ ‫אר און‬ ‫אנ א‬ ‫אסדיק‪ ,‬ס א‬ ‫אנק צו א‬ ‫אבער אויך ד א‬ ‫אזשיר‪ ,‬און מלחמה‪ ,‬א‬ ‫אס א‬ ‫פ א‬ ‫פס‪ ,‬פ‬ ‫מער ווי ‪ 3000‬סוחר שי פ‬ ‫אודער געניצט דורך די מיליטער‬ ‫פטיד דיק א‬ ‫אג ענקרי פ‬ ‫אנז א‬ ‫אשין‪ ,‬דער א‬ ‫אמ א‬ ‫אר און די עניגמ א‬ ‫אד א‬ ‫ר א‬ ‫אטשט‪ ,‬און זיאין‬ ‫אנד די וועהרמ א‬ ‫פובליק דויטשל א‬ ‫צו ‪ AIRCRAFT‬בונדעס רע פ‬ ‫אפפע‪ .‬די‬ ‫אטוו א‬ ‫א א‬ ‫ארין דינסט צו ו‪-‬ב א‬ ‫אווי און זיאין סובמ א‬ ‫ארינע זיאין נ א‬ ‫אפפע און די קריעגסמ א‬ ‫לופטוו א‬ ‫אודער‬ ‫אד דיק א‬ ‫אנק צו די ק א‬ ‫אנטיק ד א‬ ‫אטל א‬ ‫אבמערינז אין די א‬ ‫ענגליש קען וויסן דווקא ווו זיי זענען ס א‬ ‫אט‬ ‫אנד ‪ ,500‬מיט קימ א‬ ‫ארין דויטשל א‬ ‫אציס‪ ,‬קען זינקען די סובמ א‬ ‫אציע צווישן די נ א‬ ‫אמוניק א‬ ‫געניצט אין ק א‬ ‫אנדע אויף ברעט‬ ‫אמ א‬ ‫אלע איר ק א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫אעניטז‪ ,‬פון נאוועמבער ‪ ,1943 ,12‬ווייזט די‬ ‫אל ד א‬ ‫אדמיר א‬ ‫אגבוך פון א‬ ‫אזיציע אין דער ט א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫ארין מלחמה און זיאין‬ ‫אציס אין אויף די סובמ א‬ ‫ארגן פון די נ א‬ ‫אס איז גענומען ז א‬ ‫ארצווייפלונג וו א‬ ‫פ א‬ ‫אנגעד צווישן‬ ‫ארטיקלען עקסטש א‬ ‫פטיד א‬ ‫אן פון ענקרי פ‬ ‫פש א‬ ‫אלטינג פון די ינטערסע פ‬ ‫אססעס ריז א‬ ‫ל א‬

‫פעלן ערד‬ ‫א פ‬ ‫אבמערינז און ב א‬ ‫‪:‬ס א‬ ‫אולז פון‬ ‫אטר א‬ ‫פ א‬ ‫אלע געביטן מיט לופט פ‬ ‫אווערידזש פון א‬ ‫פס‪ ,‬מאכט די ק א‬ ‫אלע די טרומ פ‬ ‫די פיאינט האלט א‬ ‫אציע ]‪ [...‬די‬ ‫ארמ א‬ ‫אנגל אינפ פ א‬ ‫אך מ א‬ ‫אס מיר נ א‬ ‫ארט קעגן וו א‬ ‫אדס פון א‬ ‫פלויז מעטה א‬ ‫גרויס קייט און ימ פ‬ ‫אן ניט וויסן קיין פון זיי )די פ‬ ‫אלע פון אונדזער סיקריץ און מיר ט א‬ ‫אד ‪ü‬פיאינט ווייסט א‬ ‫הרער סייט א‬ ‫פערענץ‪75) .(109 :1962 ,‬‬ ‫אנ פ‬ ‫)שירער ק א‬ ‫אססעס פון וועגן ‪32,000‬‬ ‫פיין האט געבראכט ל א‬ ‫אמ פ‬ ‫ארין ק א‬ ‫אססעססעד די סובמ א‬ ‫דער דייטשישער א‬ ‫אבמערינז‪26) .‬‬ ‫אלן ס א‬ ‫ארפ א‬ ‫אנדינג צו ‪ 781‬פ א‬ ‫פ א‬ ‫אס פ‬ ‫אר א‬ ‫ארינערס ק א‬ ‫)סובמ א‬ ‫אנז‬ ‫פערייש א‬ ‫א פ‬ ‫ארינערס גענומען טייל אין די א‬ ‫אעניטז‪ 40,000 ,‬סובמ א‬ ‫‪,‬לויט צו ד א‬ ‫אט ‪25,000 4) .(262 :1949‬‬ ‫אנד )בעל א‬ ‫פריז א‬ ‫)זענען געהרגעט און ‪ 5,000‬ימ פ‬ ‫אז וועגן ‪ 40,000‬מענטשן און עטלעכע הונדערט ווייבער און קינדער מקריב‬ ‫אטעד א‬ ‫עס איז עסטימ א‬ ‫אנטיק אקעאן‪ .‬פון‬ ‫אטל א‬ ‫פיין אין דעם א‬ ‫אמ פ‬ ‫ארין ק א‬ ‫אין ענגליש פינף יאר )‪ (1939-1945‬אין דער סובמ א‬ ‫אווי‪34) .‬‬ ‫)די ‪ 35,000‬מענטשן‪ ,‬די בריטיש סוחר נ א‬ ‫אט מיט היטלער‬ ‫אנגל אין ים ק א‬ ‫א קורץ קיצער פון דער גער א‬ ‫‪.‬אין איין פון זיאין ביכער ער מאכט א‬ ‫אבמערינז‪ .‬די פיאינט געהאלטן די‬ ‫אלן ‪ 781‬ס א‬ ‫ארפ א‬ ‫אמף‪ ,‬דער דייטשישער פ א‬ ‫אין ‪ 68‬חדשים פון ק א‬ ‫אקן‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫אונסייד און א‬ ‫אבער די ד א‬ ‫אך ‪ ,1942‬א‬ ‫אז ציאיט‪ .‬נ א‬ ‫אלב א‬ ‫אר מער ווי ה א‬ ‫אמף פ פ א‬ ‫איניציאטיוו אין ק א‬ ‫אססעס‬ ‫אולד דורך די ‪ occurred.‬צו אונדזער ל א‬ ‫אנטר א‬ ‫אין די לעצט ציילן‪ ,‬די בריטיש כוחות און ק א‬ ‫אנגק אין ים דורך די‬ ‫אבן שוין ס א‬ ‫אבמערינז באקאנט צו ה א‬ ‫בריטיש האט חרוב פ ‪ 500‬פון די ‪ 632‬ס א‬ ‫אלייז‬ ‫‪ .‬א‬ ‫אר‬ ‫אנס און די רגע ‪ 14,000,000‬און דעם נ א‬ ‫אנגק ‪ 11,000,000‬ט א‬ ‫אין וועלט קריג איך‪ ,‬זיי זענען ס א‬ ‫אז די‬ ‫אססעס ערייזינג פון אנדערע סיבות‪ ,‬מיר זען א‬ ‫אבמערינז‪ .‬אויב מיר לייגן די ל א‬ ‫דורך דיאיטש ס א‬ ‫אבן‬ ‫פעקטיוולי‪ .‬פון די‪ ,‬די בריטיש ה א‬ ‫אנץ וועט דערגרייכן ‪ 4 / 12.3‬און ‪ 2,000,000 / 21.1‬ריס פ‬ ‫ג א‬ ‫אלב אין די רגע‬ ‫אצענט אין דער ערשטער מלחמה און מער ווי ה א‬ ‫פר א‬ ‫דערטראגן מער ווי ‪ 60‬פ‬ ‫))טשערטשיל‪19) .(137 :1954 ,‬‬ ‫א רעצענזיע פון טשערטשיל‬ ‫אט פון א‬ ‫פ א‬ ‫אס ביסל סני פ‬ ‫אין זיין בוך אויף די צווייטע וועלט מלחמה‪ ,‬איז ד א‬ ‫אטלעע‬ ‫‪:‬אויף א‬ ‫אלע אין דער הויז‬ ‫אנסט אין מלחמה ישוז גרויס ר א‬ ‫פירי א‬ ‫אלעגע יקס פ‬ ‫אק א‬ ‫אטלעע האט א‬ ‫אין קלעמענט א‬ ‫אבער זיי זענען‬ ‫אליזם‪ ,‬א‬ ‫אצי א‬ ‫פון קאמאנס‪ .‬אונדזער בלויז חילוק פון מיינונג זענען וועגן ס א‬ ‫אנץ‬ ‫כמעט ג א‬ ‫ארפן פ‬ ‫אלט ד א‬ ‫אס וו א‬ ‫א מלחמה וו א‬ ‫אר א‬ ‫אנץ גרייט פ פ א‬ ‫דערטרונקען געווארן ג א‬ ‫אמען מיט גאנץ יז און בטחון‬ ‫ארבעטן צוז א‬ ‫אט‪ .‬מיר א‬ ‫אן פון דעם יחיד צו דער שט א‬ ‫אנייש א‬ ‫ארד א‬ ‫אב א‬ ‫ס א‬ ‫)איבער די רעגירונג ציאיט )טשערטשיל‪15) .(23 :1950 ,‬‬ ‫ארברענען‬ ‫די פערט מלאך אויסגעגאסן זיין שיסל אויף די זון‪ ,‬און דעם איז געווען ערלויבט צו פ א‬ ‫אבער‬ ‫אכט איבער די מכות‪ ,‬א‬ ‫אט וואס האט מ א‬ ‫אמען פון ג א‬ ‫אילעד קעגן די נ א‬ ‫מענטשן מיט פיאיער‪ .‬זיי ר א‬ ‫)זיי האבן תשובה געטאן ניט צו געבן אים כבוד )יוחנן‪6) .(1455 :2001 ,‬‬ ‫אמישע‬ ‫אט א‬ ‫אז ס ווען די א‬ ‫או זיאין גלאז‪ ,‬א‬ ‫אמ א‬ ‫אנדערר א‬ ‫אן פון די פערט מלאך הארי טרומ א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬

‫אקי‪,‬‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫א און נ א‬ ‫אשימ א‬ ‫פט אויף די שטעט פון היר א‬ ‫א פ‬ ‫אניום זענען דר א‬ ‫פלוט א‬ ‫אמבע פ‬ ‫אמבע און די ב א‬ ‫ב א‬ ‫אשקע משיח מיכאל פון‬ ‫אמען פון י א‬ ‫אספעמע די נ א‬ ‫אלט בל א‬ ‫אניש דעמ א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אן‪ .‬די י א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫ביידע אין י א‬ ‫אן ניט תשובה און געבן כבוד צו אים‬ ‫אן די זאכן‪ ,‬און ט א‬ ‫אכט צו ט א‬ ‫אס האט די מ א‬ ‫אן‪ ,‬וו א‬ ‫אד א‬ ‫‪.‬נעב א‬ ‫אטערן‬ ‫אט משיח מיכאל די פערט מענטש מ א‬ ‫אויסגעגאסן זיין שיסל פון דעם צארן פון די לעבעדיק ג א‬ ‫אג פון טויט פון רוזעוועלט צו ‪ ,1953‬דעם‬ ‫פרעזידענט‪ ,‬אפריל ‪ ,1945 ,12‬דער ט א‬ ‫אן‪ ,‬די יו פ‬ ‫ש טרומ א‬ ‫אן‪ ,‬און אויף אויגוסט‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫א‪ ,‬דזש א‬ ‫אשימ א‬ ‫אמבע אויף היר א‬ ‫אמישע ב א‬ ‫אט א‬ ‫געשען אויף ‪ 6‬אויגוסט ‪ ,1945‬די א‬ ‫אן‪ ,‬אין וועלט מלחמה וו‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אקי‪ ,‬י א‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫אמבע אויף נ א‬ ‫אניום ב א‬ ‫פלוט א‬ ‫‪ 1945 ,9.‬דער פ‬ ‫א און די‬ ‫אשימ א‬ ‫אמבע "קליין יינגל" אויף היר א‬ ‫אמישע ב א‬ ‫אט א‬ ‫אן פון די א‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫יוחנן באשרייבט די יקס פ‬ ‫פ וועמענס היץ איז געווען דריי א‬ ‫אמ פ‬ ‫פ א‬ ‫אן‪ .‬פ‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אקי אין דזש א‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫אב מענטש" אויף נ א‬ ‫אניום די "גר א‬ ‫פלוט א‬ ‫פ‬ ‫א און ‪33,000‬‬ ‫אשימ א‬ ‫אניש אין היר א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫מאל גרעסער ווי די היץ ין דער זון‪ ,‬היץ געהרגעט ‪ 78,000‬י א‬ ‫אקי‪ .‬די סערווייווערז‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫א און ‪ 60,000‬אין נ א‬ ‫אשימ א‬ ‫אגן ‪ 51,000,000‬אין היר א‬ ‫אקי געשל א‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫אין נ א‬ ‫אגעדיע איז געשען צו זיי‬ ‫אס האט ערלויבט דעם טר א‬ ‫אניש געלעסטערט די האר‪ ,‬וו א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫און אנדערע י א‬ ‫אף צווייטער‬ ‫און זיי האבן תשובה געטאן ניט פון זייער מעשים‪ .‬די געשעענישן געגעבן דעפיניטיווע ס א‬ ‫אקי‪ ,‬די ‪ Pacific,‬וועלט‪-‬מלחמה אין דער‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫אמבע אויף נ א‬ ‫אניום ב א‬ ‫פלוט א‬ ‫אן פון פ‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫אך די יקס פ‬ ‫נ א‬ ‫אנעסע קעגנשטעל איז געווען‬ ‫פ א‬ ‫פ פ‬ ‫אטשיווד דעם געשעעניש‪ ,‬די אויגוסט ‪ 10‬צו ני פ‬ ‫אט א‬ ‫צווייט שט א‬ ‫ארויסגעבן איז‬ ‫אן סערענדערד און די לעצט א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אר‪ ,‬י א‬ ‫פער א‬ ‫א עמ פ‬ ‫אהיט א‬ ‫פענדעד דורך סדר פון היר א‬ ‫סוס פ‬ ‫אר אין זיין זכרונות‬ ‫אנ א‬ ‫פטעמבער ‪ .1945 ,2‬רוזעוועלט ס פרוי‪ ,‬עלע א‬ ‫געווען געחתמעט אויף סע פ‬ ‫פרעזידענט‬ ‫אג ווי יו פ‬ ‫אמבע אויף דער ערשטער ט א‬ ‫אמישע ב א‬ ‫אט א‬ ‫אן געלערנט פון די א‬ ‫‪:‬שרייבט ווי טרומ א‬ ‫אם מלחמה‪ [...] .‬די‬ ‫ארי סטינס א‬ ‫אגעגעניש פון די סעקרעט א‬ ‫אל ב א‬ ‫אך דער ערשטער מיניסטירי א‬ ‫נ א‬ ‫אס איז‬ ‫פרויעקט וו א‬ ‫אלדיק פ‬ ‫א גוו א‬ ‫פרעזידענט דארף צו וויסן וועגן א‬ ‫אז דער פ‬ ‫ארי געזאגט א‬ ‫סעקרעט א‬ ‫אר דער‬ ‫פרויעקט פ פ א‬ ‫א ביסל מענטשן‪ .‬דעם איז די פ‬ ‫אז איז באקאנט צו בלויז א‬ ‫אונטער וועג און א‬ ‫אכט )י רוזעוועלט‪,‬‬ ‫אל דעסטרוקטיווע מ א‬ ‫אב א‬ ‫אליוו א‬ ‫אנב א‬ ‫כמעט א‬ ‫אוסיוו פון פ‬ ‫פל א‬ ‫א ניי א יקס פ‬ ‫אנטוויקלונג פון א‬ ‫א‬ ‫)‪64) .(1963‬‬ ‫אן אויף די‪ Thirty-‬די‬ ‫פרעזידענט טרומ א‬ ‫א מעלדונג צו פ‬ ‫א קאמיטעט צו צושטעלן א‬ ‫מאי ‪ ,1945 ,1‬מיט א‬ ‫א נומער‬ ‫אסלי באוויליקט א‬ ‫אמ א‬ ‫אנ א‬ ‫אנז‪ .‬די יוני ‪ ,1945 ,1‬דער קאמיטעט יונ א‬ ‫פ א‬ ‫אמישע ווע פ‬ ‫אט א‬ ‫נוצן פון א‬ ‫אן‬ ‫אז זענען געשיקט צו טרומ א‬ ‫פירלייגן א‬ ‫‪.‬פון פ‬ ‫אן )‪1‬‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אלד ווי מעגלעך אויף י א‬ ‫אמבע ווי ב א‬ ‫אלן די ב א‬ ‫;פ א‬ ‫אט )‪2‬‬ ‫פריוו א‬ ‫אבלע פ‬ ‫אגע א‬ ‫אמ א‬ ‫אדער ד א‬ ‫אד דורך בנינים א‬ ‫אונד א‬ ‫אביעקטיוו‪ ,‬סער א‬ ‫א מיליטעריש א‬ ‫נוצן עס אויף א‬ ‫אסיליטיעס‬ ‫;פ א‬ ‫אטור )גיבעללי ‪34) .(252 :1966‬‬ ‫ארהיטנדיק אין נ א‬ ‫אן קיין פ א‬ ‫אמבע א‬ ‫פ די ב א‬ ‫א פ‬ ‫)ק א‬ ‫אס‬ ‫אמ א‬ ‫אל א‬ ‫אמבע אין דער מדבר לעבן לאס א‬ ‫אמישע ב א‬ ‫אט א‬ ‫‪.‬די יוני ‪ 16‬איז געווען טעסטעד די א‬ ‫אן ‪ "Bock‬די ב‪ 29-‬ניקניימד‬ ‫פט א‬ ‫א פ‬ ‫פוילן דורך ק א‬ ‫א פ‬ ‫אר" ב א‬ ‫אטיד דורך ‪ Bock‬סי ‪ Frederick‬ס ק א‬ ‫פייל א‬ ‫אבער פ‬ ‫א‬ ‫אן גענומען אויף דיין‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫ארגן פון אויגוסט ‪ 9‬צו י א‬ ‫אוועק אויף דער מ א‬ ‫פט סוועעניי גענומען א‬ ‫הוי פ‬ ‫א וועמענס הימל איז געווען‬ ‫אבור א‬ ‫אט ק א‬ ‫פט ציל פון די שט א‬ ‫אב מענטש" צו די הוי פ‬ ‫א די "גר א‬ ‫אדזש א‬ ‫ב א‬

‫אל איר‬ ‫אמ א‬ ‫ארבעסערן‪ .‬א‬ ‫אים אנגעהויבן צו פ פ א‬ ‫אקי די וועטער טנ א‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫אר‪ ,‬די אנדער ברירה ציל נ א‬ ‫קל א‬ ‫אודעד די בייטן‬ ‫פונען טייל קל א‬ ‫אפן פון קיושו‪ ,‬איז גע פ‬ ‫א‪ ,‬ליגן צ א‬ ‫אבור א‬ ‫אט פון ק א‬ ‫אקומען איבער די שט א‬ ‫ב א‬ ‫ארשטעלן‬ ‫א רויך פ א‬ ‫אבער א‬ ‫אמענט א‬ ‫אמבע בוכטע‪ .‬אין די לעצטע מ א‬ ‫‪ 29‬אנגעקומען צו עפענען די ב א‬ ‫אך‪,‬‬ ‫אט האט שוין געמאכט נ א‬ ‫ארן איבער די שט א‬ ‫א צווייט פ א‬ ‫אמבער א‬ ‫אבסקיורד די זעאונג פון די ב א‬ ‫א‬ ‫ארויף צו די‬ ‫אסן ווי געזונט צו גיין א‬ ‫אשל א‬ ‫אמבס קענען נישט זען די יימינג פונט‪ .‬עס איז ב א‬ ‫אבער די ב א‬ ‫א‬ ‫אקי ליגן וועגן ‪ 40‬קילאמעטער דרום‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫‪.‬ביאיטנ לויט דער ריי ציל נ א‬ ‫אט איז געווען ‪ 70%‬פון וואלקנס און די יימינג‬ ‫אז די שט א‬ ‫אקי אנגעוויזן א‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫אוטשט נ א‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫ווי זיי א‬ ‫אמבער‬ ‫אמענט די ב א‬ ‫אבער אין די לעצטע מ א‬ ‫ארדערד‪ ,‬א‬ ‫אר איז א‬ ‫אד א‬ ‫אטער ר א‬ ‫אק א‬ ‫אבסקיורד א‬ ‫פונט איז א‬ ‫אקי‪5) .‬‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫פט אויף נ א‬ ‫א פ‬ ‫אב מענטש דר א‬ ‫אט און די גר א‬ ‫אז ער איז געווען געזען די שט א‬ ‫אד א‬ ‫אוט א‬ ‫)ש א‬ ‫א עדות‬ ‫‪:‬לויט צו א‬ ‫אר‬ ‫אלע לעבעדיק ביינגז‪ ,‬וועמענס ללבער זענען ג א‬ ‫אן אומגעקומען א‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫אקוס פון די יקס פ‬ ‫די פ א‬ ‫אמעטערס לייגן טויזנטער פון מענטשן ווארטן צו‬ ‫אן פון מער ווי פיר קיל א‬ ‫פ א‬ ‫אש פ‬ ‫ארץ ]‪ [...‬איבער א‬ ‫שוו א‬ ‫פס פון מענטשלעך בלייבט און מענטשן‬ ‫אמ פ‬ ‫אלט קל א‬ ‫ארד ללבער‪ ,‬געשט א‬ ‫ארבן‪ .‬עס זענען טש א‬ ‫שט א‬ ‫אהמס ‪33) .(443 :1968‬‬ ‫ארק זונענברען )ד א‬ ‫א שט א‬ ‫אבן געליטן א‬ ‫)וואס ארויס צו ה א‬ ‫אסיז עס‪.‬‬ ‫אז קר א‬ ‫אלב דורך די טיאיך א‬ ‫פיס צעטיילט אין ה א‬ ‫אקלי אין אונדזער פ‬ ‫אקי יקסטענדז בלע א‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫נ א‬ ‫אמעטערס ברייט‪ ,‬פול פון‬ ‫אליר פלעק פון ‪ 4-5‬קיל א‬ ‫א ערדיש ק א‬ ‫אבער א‬ ‫ארנישט א‬ ‫אט איז ג א‬ ‫אס שט א‬ ‫וו א‬ ‫אט צו זען אין‬ ‫פס פון בויברעך און בלייבט פון ווענט‪ .‬מיר פלעוו אין קרייזן איבער דער שט א‬ ‫א פ‬ ‫הע א‬ ‫א קליין זיאיל פון‬ ‫אך זען א‬ ‫ארט נ א‬ ‫אמבע‪ .‬אין איין א‬ ‫אמישע ב א‬ ‫אט א‬ ‫פירט דורך די א‬ ‫אל די צעשטערונג גע פ‬ ‫דעט א‬ ‫אך זען די ווענט פון עטלעכע‬ ‫ארט נ א‬ ‫א און ד א‬ ‫אר זען טוויסטיד ייערנז‪ .‬ד א‬ ‫אבער זיין זיאיט נ א‬ ‫רויך ריסעס‪ ,‬א‬ ‫אמבע מיינט‬ ‫און‪ .‬די ב א‬ ‫ארשווונדן און זיאין ינלענדיש איז בל א‬ ‫אבן פ א‬ ‫אפס ה א‬ ‫א א‬ ‫אבער די ר א‬ ‫אדערן בנינים‪ ,‬א‬ ‫מ א‬ ‫אך זען‬ ‫ארנישט שטייענדיק‪ ,‬בשעת אנדערש נ א‬ ‫אסטייטיד ערטער‪ ,‬געלאזן ג א‬ ‫אר דעוו א‬ ‫אבן ג א‬ ‫צו ה א‬ ‫אקייטינג די‬ ‫אלץ ינד א‬ ‫אווערינג א‬ ‫אטשער ק א‬ ‫אס שטייט אויס רוב פ איז די א‬ ‫פעס פון הייזער‪ .‬וו א‬ ‫עטלעכע גרו פ‬ ‫אוץ ליגן‬ ‫אר פון גרויס גרייס ב א‬ ‫פ א‬ ‫אלץ‪ .‬א פ‬ ‫ארויף‪ ,‬ער איז געווען ברענען ה א‬ ‫אר א‬ ‫אז עס ד א‬ ‫אמייזינג היץ א‬ ‫א‬ ‫אבער איר‬ ‫אמבע‪ ,‬א‬ ‫פט די ב א‬ ‫א פ‬ ‫אס פון די טיאיך דר א‬ ‫פינען אויס וו א‬ ‫א פון דעם טייך‪ .‬מיר זוכן צו גע פ‬ ‫אין די דנ א‬ ‫קענען נישט זען וויאיל די צעשטערונג איז גליאיך אויף ביידע זייטן‪ .‬עס זענען ווייניק הייזער וואס‬ ‫אבן געווען שטעלן אויף פיאיער‬ ‫אקקוררעד אין ווייניקער חרוב פ ‪. Fires‬דערשיאינען צו ה א‬ ‫אבן א‬ ‫ה א‬ ‫‪.‬דיסטריקץ‬ ‫אדער דריי א‬ ‫אנציע מיר זען צוויי א‬ ‫אין די גאסן מיר זען זייער ווייניק מענטשן‪ ,‬בשעת אין דער סט א‬ ‫אט‬ ‫אדער נעמען די טויט שט א‬ ‫אס זיי ברענגען א‬ ‫אטש עס איז זייער שווער צו יבערציאיגנ זיך וו א‬ ‫טריינז‪ ,‬כ א‬ ‫))גיבעללי ‪34) .(279 :1966‬‬ ‫אכצן‬ ‫אקי‪ ,‬א‬ ‫אס א‬ ‫אג א‬ ‫אט פון נ א‬ ‫ארטער וואס פלעוו איבער די שט א‬ ‫פ א‬ ‫אן אמעריקאנער רע פ‬ ‫געמאכט דורך א‬ ‫אמבע‬ ‫אניום ב א‬ ‫פלוט א‬ ‫אן פון די פ‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫אך די יקס פ‬ ‫‪.‬טעג נ א‬ ‫אל באדעקט זיך מיט‬ ‫די פינפט מלאך אויסגעגאסן זיין שיסל אויף דעם שטול פון די חיה‪ ,‬און איר רוי א‬ ‫)פינצטערניש‪6) .‬‬

‫אט‬ ‫אם די שט א‬ ‫אן פון די פינפט גלעזל‪ .‬די פינפט מלאך אויסגעגאסן זיין שיסל אויף ל א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אציזם און זיאין פירער די נייע בהמות‪ ,‬איינער ווי דער‬ ‫אט פון נ א‬ ‫פטשט א‬ ‫אס איז הוי פ‬ ‫פון בערלין‪ ,‬וו א‬ ‫אט דורך‬ ‫אז די פינצטערניש וועט דעקן די שט א‬ ‫ערשטער חיה לוסיפער‪-‬היטלער‪ .‬די טעקסט זאגט א‬ ‫פט צעשטערונג‪ ,‬און זיאין באוווינער זיי ביסל די לשונות וויאיל פון‬ ‫אמבע הוי פ‬ ‫אב א‬ ‫אן פון א‬ ‫אוזש א‬ ‫פל א‬ ‫די יקס פ‬ ‫אדויערן‬ ‫אן ב א‬ ‫אן א‬ ‫אד א‬ ‫אשקע משיח מיכאל פון נעב א‬ ‫אילעד קעגן י א‬ ‫דעם ווייטיק פון זיין ינדזשעריז‪ ,‬און ר א‬ ‫‪.‬זייער מעשים‬ ‫אסער פון דעם טייך‬ ‫אטעס‪ .‬די וו א‬ ‫אל אויף דעם גרויסן טייך עופר א‬ ‫די זעקסט מלאך אויסגעגאסן זיין ווי א‬ ‫פון די מזרח‪ .‬איך געזען אויס פון דעם מויל פון דער‬ ‫אר די מלכים פ‬ ‫א וועג פ פ א‬ ‫אזוי עפן א‬ ‫ארויף‪ ,‬א‬ ‫אר א‬ ‫ד א‬ ‫אלש נביא דריי א אומריינע גייסטער ווי‬ ‫פון פ א‬ ‫‪ FROGS.‬שלאנג‪ ,‬די מויל פון די חיה און פון דעם מויל פ‬ ‫פ צו די מלכים פון די גאנצע ערד‪ ,‬צו‬ ‫א פ‬ ‫אלז און ק א‬ ‫אק א‬ ‫אז דורכפירן מיר א‬ ‫זענען שטימונג פון גייסטער א‬ ‫א גנב‪ .‬מזל‬ ‫אט אלמעכטיקן‪" .‬זע‪ ,‬איך קומען ווי א‬ ‫אג פון ג א‬ ‫אז גרויס ט א‬ ‫קליאיבן זיי צו דער קאמף פון א‬ ‫אנד‪ " .‬זיי‬ ‫אקעט און זיי זען זייער ש א‬ ‫אטשיז און האלט זיינע מלבושים‪ ,‬נישט גיין נ א‬ ‫וואס וו א‬ ‫אן )יוחנן‪) .(1455 :2001 ,‬‬ ‫אגעדד א‬ ‫ארמ א‬ ‫פן א‬ ‫אז אין העברעיש איז גערו פ‬ ‫אץ א‬ ‫פל א‬ ‫א פ‬ ‫אלנגעזאמלט זיי אין א‬ ‫)‪6‬‬ ‫אן פון דעם זעקסט שיסל‪ .‬ער האט אויסגעגאסן זיין שיסל פון דעם צארן פון די‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אטער(‪ ,‬יו‬ ‫אקער בוש )פ פ א‬ ‫אשקע‪ ,‬די זעקסט מענטש דזשארזש הערבערט וו א‬ ‫אט י א‬ ‫לעבעדיק ג א‬ ‫אלף מלחמה און די‬ ‫אס די ג א‬ ‫פרעזידענט ‪ ,1989-1993‬דעם געשען צווישן ‪ 1990‬און ‪ 1992‬בעש א‬ ‫פ‬ ‫א‬ ‫אזיע פון קוווייט דורך איראק‪ ,‬איז געגעבן א‬ ‫אד פון ‪ 2‬אויגוסט ‪ ,1990‬ווען די ינוו א‬ ‫פערי א‬ ‫א ‪ . 92‬פ‬ ‫רי א‬ ‫פס‬ ‫אל פון טרו פ‬ ‫א א‬ ‫אר די ווידדר א‬ ‫אם כוסיין‪ ,‬ביז יאנואר ‪ 1991 ,15‬פ פ א‬ ‫אד א‬ ‫אר ס א‬ ‫אט א‬ ‫אקי דיקט א‬ ‫טערמין צו יר א‬ ‫אגן‪,‬‬ ‫אנטשט די לופט של א‬ ‫אסירן און ‪ 16‬יאנואר ‪ ,1991‬עס ל א‬ ‫פ א‬ ‫אס טוט נישט פ‬ ‫אק פון קוווייט‪ .‬וו א‬ ‫פון יר א‬ ‫אטעד‬ ‫אק‪ .‬די עסטימ א‬ ‫ארויסגעבן פון יר א‬ ‫אסץ ביז פעברואר ‪ .1992 ,27‬ווען געחתמעט די א‬ ‫אס ל א‬ ‫וו א‬ ‫אנז‪30,000 ,‬‬ ‫אווילי א‬ ‫אקי ס א‬ ‫אל אין די מלחמה איז ‪ 100.000‬זעלנער און ‪ 7000‬יר א‬ ‫פצ א‬ ‫א פ‬ ‫טויט א‬ ‫אן‬ ‫אליש א‬ ‫או א‬ ‫איטיס און ‪ 510‬מענטשן פון די ק א‬ ‫‪.‬קווו א‬ ‫אק‬ ‫אלף מלחמה אויף יר א‬ ‫אס די ג א‬ ‫ארז זיאין שיסל בעש א‬ ‫פ א‬ ‫אטער( פ‬ ‫ארדזש בוש )פ פ א‬ ‫די זעקסט מלאך דזש א‬ ‫אן ס מויל ששטן‬ ‫אג א‬ ‫אטעס‪ .‬זען יוחנן פון די דר א‬ ‫אציע דורך די טיאיך עופר א‬ ‫וויליאם ‪ Frederick‬און זיאין ציוויליז א‬ ‫אלף היטלער‪ ,‬לוסיפער‪ ,‬און‬ ‫אד א‬ ‫אציזם‪ Faux ,‬וו‪ ,‬די מויל פון די חיה א‬ ‫מויל נביא די נייע פירער פון נ א‬ ‫פט זיצונג‪,‬‬ ‫א הוי פ‬ ‫אדערס פון דער ערד‪ ,‬און קליאיבן זיי אין א‬ ‫אלע די לע א‬ ‫אדרעס א‬ ‫אז א‬ ‫דריי א שטימונג א‬ ‫אן‬ ‫אגעדד א‬ ‫ארמ א‬ ‫פן אין העברעיש א‬ ‫א‪ ,‬גערו פ‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫‪.‬געהאלטן אין ‪ 1992‬אין דער שט א‬ ‫אשלוס פון זיאין‬ ‫אב א‬ ‫פון א‬ ‫אנען פ‬ ‫פגעשט א‬ ‫אגעגעניש אויף די סוויווע איז אוי פ‬ ‫פט יו‪.‬ען‪ .‬ב א‬ ‫די רגע הוי פ‬ ‫אנטוויקלונג‬ ‫אנסערנז דירעקטעד צו דער א‬ ‫אסעמבלי אין ‪ .1988‬אין דער ציאיט‪ ,‬די ק א‬ ‫אלגעמיינע א‬ ‫א‬ ‫ארט דורך ‪ 1992‬אין די‬ ‫אל נעמען א‬ ‫אגעגעניש ז א‬ ‫אן‪ .‬די ב א‬ ‫אנסערווייש א‬ ‫אל ק א‬ ‫אנמענ א‬ ‫אמביינד מיט ינווייר א‬ ‫ק א‬ ‫א זיצונג‬ ‫ארעם פון א‬ ‫‪.‬פ א‬ ‫אס דער זיצונג און איז אויסדערוויילט ווי‬ ‫אלעב א‬ ‫אר צו ב א‬ ‫בראזיל האט דערלאנגט זיך ווי סויט א‬ ‫אפט‪,‬‬ ‫אליטיש פירערש א‬ ‫פ א‬ ‫אלייזינג פ‬ ‫אוב א‬ ‫פחות פון די פונט פון מיינונג פון מ א‬ ‫אס אין ‪ [...] 1989‬ל פ‬ ‫אלעב א‬ ‫ב א‬

‫אס ‪ 114‬געקומען צו זיין‬ ‫אטן‪ ,‬די וו א‬ ‫אנד‪-‬שט א‬ ‫אד ‪ 178‬ל א‬ ‫אטענד א‬ ‫א הצלחה‪ :‬עס א‬ ‫די ונסעד איז געווען א‬ ‫א‪12) .(107-8 :2001 ,‬‬ ‫אסט א‬ ‫אט )ק א‬ ‫פ פון שט א‬ ‫א פ‬ ‫פריזענטיד דורך זייער ק א‬ ‫)רע פ‬ ‫דער זיבעטער מלאך אויסגעגאסן זיין שיסל אין די לופט‪ .‬דערנאך ער געקומען אויס פון די היכל‪,‬‬ ‫אשעס פון בליץ‪,‬‬ ‫א הויך קול האט געזאגט‪" ,‬עס איז געשען‪ ".‬עס זענען פל א‬ ‫נעבן דעם שטול‪ ,‬א‬ ‫אל איז זינט עס זענען מענטש ביינגז‬ ‫אן ערדציטערניש ווי גרויס ווי קיינמ א‬ ‫רומבלינגס‪ ,‬דונער און א‬ ‫אבן ווערן‬ ‫אלטן אין דריי א‪ ,‬און די שטעט פון די אומות ה א‬ ‫פ א‬ ‫אט איז געווען ש פ‬ ‫אויף ערד‪ .‬די גרויס שט א‬ ‫פל פון די‬ ‫אקומען די וויאין טע פ‬ ‫אט‪ ,‬צו ב א‬ ‫חורבות‪ .‬און בבל‪ ,‬די גרויסע איז געווען דערמאנט פריער ג א‬ ‫ארם מיט שטיינער‬ ‫אילסט א‬ ‫ארשווונדן‪ .‬א ה א‬ ‫א אינזלען און די בערג פ א‬ ‫אלע ניט א‬ ‫ארן פון זיאין צארן‪ .‬א‬ ‫צ א‬ ‫אגל‪,‬‬ ‫אגן פון ה א‬ ‫פל א‬ ‫אט וויאיל פון די פ‬ ‫אקן אויף מענטשן‪ .‬זיי געלעסטערט ג א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫אמס‪ ,‬א‬ ‫אגר א‬ ‫‪ 20-30‬קיל א‬ ‫)וויאיל די ומגליק איז געווען שרעקלעך )יוחנן‪6) .(1455 :2001 ,‬‬ ‫אן פון דער זיבעטער מלאך פון די קהילה פון לאאדיקיע‪ ,‬די געשעענישן זענען‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אן‬ ‫פיללינג זיין גלעזל עס וועט זיין א‬ ‫אך ס פ‬ ‫אך וועלט מלחמה ווו‪ .‬נ א‬ ‫א טויזנט יאר נ א‬ ‫אר א‬ ‫אננעד פ פ א‬ ‫פל א‬ ‫פ‬ ‫אס עקזיסטענץ‬ ‫אזוי בעש א‬ ‫א א‬ ‫אל געווען א‬ ‫אז עס האט קיינמ א‬ ‫אז עס זאגט א‬ ‫אזוי גרויס א‬ ‫ערדציטערניש‪ ,‬א‬ ‫א וועט זי‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫אסע אויף ערד‪ .‬בבל די גרויס איז די שט א‬ ‫פון די מענטשלעך ר א‬ ‫אשקע‬ ‫אט ס צארן י א‬ ‫ארן פון ג א‬ ‫אקומען די מכות קומען פון די צ א‬ ‫‪.‬דערמאנט צו ב א‬ ‫אגן‬ ‫אולז געקומען צו ז א‬ ‫אס האט די זיבן ב א‬ ‫אלט איינער פון די זיבן מלאכים וו א‬ ‫די זוינע און די חיה‪ .‬דעמ א‬ ‫מיר‪" :‬קום! איך וועל אייך דעם דין פון די גרויס זוינע זיצן אויף דעם ברעג פון פילע וואסערן‪ .‬מיט‬ ‫פון דער ערד‪ ,‬און די באוווינער פון דער ערד‪ ,‬און די באוווינער‬ ‫אבן באגאנגען זנוס די מלכים פ‬ ‫איר ה א‬ ‫אלט ער גענומען מיר‬ ‫אבן שוין געמאכט שיקער מיט די וויאין פון איר זנוס "‪ .‬דעמ א‬ ‫פון דער ערד ה א‬ ‫א‬ ‫אוועק אין די גייסט אין די מדבר‪ .‬איך געזען א‬ ‫א‬ ‫פ און צען‬ ‫א פ‬ ‫אוס נעמען מיט זיבן ק א‬ ‫אספעמ א‬ ‫ארלעכ רויט חיה‪ ,‬פול פון בל א‬ ‫אש א‬ ‫פרוי זיצן אויף א‬ ‫אלד און טיאיער‬ ‫ארלעכ רויט‪ ,‬דעקט מיט ג א‬ ‫א און ש א‬ ‫הערנער‪ .‬די פרוי איז געווען ערייד אין ליל א‬ ‫אנס און‬ ‫אטי א‬ ‫אמינ א‬ ‫אב א‬ ‫אלדען גלעזל פול פון א‬ ‫אג א‬ ‫אנט א‬ ‫ארלס‪ .‬זי האט אין איר ה א‬ ‫פע א‬ ‫שטיינער און פ‬ ‫אמען‪" :‬בבל די גרויס‪,‬‬ ‫פטיק נ א‬ ‫א קרי פ‬ ‫פילטהינעסס פון איר זנוס‪ .‬געשריבן אויף דער שטערן נודניק א‬ ‫פון דער ערד‪ ".‬איך געזען די פרוי שיכור מיט דעם בלוט פון‬ ‫די מוטער פון זונות און אומווערדיקייטן פ‬ ‫ארטערז פון יוזל‪ .‬ווען איך געזען איך איז געווען זייער‬ ‫די קדושים און מיט דעם בלוט פון די מ א‬ ‫אס ווונדער? איך וועט דערקלערן צו איר די מיסטעריע‬ ‫דערשטוינט‪ .‬ער האט געזאגט צו מיר‪" ,‬וו א‬ ‫אס איר געזען‬ ‫אריז איר‪ .‬די חיה וו א‬ ‫אס ק א‬ ‫פ און צען הערנער וו א‬ ‫א פ‬ ‫פון די פרוי און פון די חיה מיט זיבן ק א‬ ‫אבער עס גייט צו‬ ‫אססענדס אויס פון דער תהום‪ ,‬א‬ ‫אבער ניט מער יגזיסץ‪ .‬עס א‬ ‫עקסיסטירט א‬ ‫אנהייב אין דעם‬ ‫אן‪ .‬די באוווינער פון דער ערד וועמענס נעמען זענען נישט געשריבן פון די א‬ ‫פערדיטי א‬ ‫פ‬ ‫אס וועט‬ ‫אז ניט מער יגזיסץ און וו א‬ ‫אס געווען‪ ,‬א‬ ‫פרייזד צו זען די חיה וו א‬ ‫א פ‬ ‫בוך פון לעבן‪ ,‬וועט זיין ס א‬ ‫אס די פרוי זיצן‪ .‬עס‬ ‫פ זענען זיבן בערג אויף וו א‬ ‫פן צו סיבה ווייזלי‪ .‬די זיבן קע פ‬ ‫אר פ‬ ‫א איז ניט ד א‬ ‫פיר‪ .‬ד א‬ ‫א פ‬ ‫רי א‬ ‫אך קומען‪ .‬אבער ווען‬ ‫אלן‪ ,‬איינער איז‪ ,‬די אנדערע האט נישט נ א‬ ‫זענען זיבן מלכים‪ .‬פינף זענען געפ פ א‬ ‫אבער‬ ‫אכט‪ ,‬א‬ ‫אס יגזיסץ און עס ניט מער איז די א‬ ‫א קורץ ציאיט‪ .‬די חיה וו א‬ ‫אר א‬ ‫עס קומט‪ ,‬וועט בליאיבן פ פ א‬

‫אן‬ ‫פערדיטי א‬ ‫אעטה אין פ‬ ‫‪.‬איז איינער פון די זיבן‪ ,‬און ג א‬ ‫אבער‬ ‫א מלכות‪ ,‬א‬ ‫אך באקומען א‬ ‫אבן ניט נ א‬ ‫די צען הערנער איר געזען זענען זיבן מלכים וואס ה א‬ ‫אכט און‬ ‫אפריאיען זיאין מ א‬ ‫אכט פון מלכים איין שעה מיט דער חיה‪ .‬זייער כוונה איז צו ב א‬ ‫באקומען מ א‬ ‫אר ער איז‬ ‫אקומען זיי‪ :‬פ פ א‬ ‫אמף מיט די לאם‪ ,‬און די לאם וועט ב א‬ ‫ארקיאיט צו די חיה‪ .‬זיי וועלן ק א‬ ‫שט א‬ ‫פן‪ ,‬די געטריי א זענען‬ ‫האר פון הארן און מלך פון מלכים‪ .‬און זיי‪ ,‬וואס זענען מיט אים זענען גערו פ‬ ‫" ‪.‬אויסדערוויילט‬ ‫אז איר געזען‪ ,‬ווו די זונה זיצט‪ ,‬זענען אומות‪ ,‬און אומות און‬ ‫ער האט געזאגט צו מיר‪" ,‬וואסערן א‬ ‫אזן איר וויסט און‬ ‫אס די זונה און ל א‬ ‫אז איר געזען און די חיה וועט ה א‬ ‫אכן‪ .‬די צען הערנער א‬ ‫פר א‬ ‫ש פ‬ ‫אט געמאכט זיי צו דורכפירן די זיין‬ ‫אר ג א‬ ‫אקעט‪ .‬זיי וועלן עסן איר פלייש און ברען איר מיט פיאיער‪ .‬פ פ א‬ ‫נ א‬ ‫אכט צו הערשן‪ ,‬ביז זיי טרעפן די‬ ‫אן‪ ,‬דעליווערינג די חיה‪ ,‬דורך קעגנציאיטיק העסקעם‪ ,‬די מ א‬ ‫פל א‬ ‫פ‬ ‫אס ריינז איבער די מלכים פון‬ ‫אט וו א‬ ‫פרוי איז איר געזען איז די גרויס שט א‬ ‫אט‪ .‬און די פ‬ ‫ווערטער פון ג א‬ ‫)דער ערד ")יוחנן‪6) .(1455-1456 :2001 ,‬‬ ‫אן און די חיה‬ ‫פריטייש א‬ ‫די זונה ינטער פ‬ ‫אנט‬ ‫אטער( מיט זיין גלאז אין זיין ה א‬ ‫ארדזש בוש )פ פ א‬ ‫אלט דזש א‬ ‫אוטשיז יוחנן דעמ א‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫‪ ,‬א‬ ‫א(‪ .‬ער זאגט "קום!" צו (‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫בוש האט טייל פון זיין לעצטע גלעזל אין די שט א‬ ‫א‪ ,‬פילע וואסערן איז‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫אס איז די שט א‬ ‫אז ער וועט וויאיזן איר די זונה‪ ,‬וו א‬ ‫יוחנן א‬ ‫אקי מדבר‪ ,‬ווו עס‬ ‫אלט נעמט אין גייסט צו דער יר א‬ ‫אט‪ .‬יוחנן דעמ א‬ ‫ארט די שט א‬ ‫אל א‬ ‫אוסט א‬ ‫שייך צו די ק א‬ ‫אס איז די‬ ‫אט פון בבל‪ .‬ווו ער זעט זיצן אויף די לוסיפער‪-‬היטלער חיה‪ ,‬וו א‬ ‫אקע געווען די שט א‬ ‫ט א‬ ‫אגען‬ ‫אלקסוו א‬ ‫אט וו א‬ ‫אבריק געגרינדעט דורך היטלער‪ .‬די ערשטע שט א‬ ‫אשין פ א‬ ‫אגען מ א‬ ‫אלקסוו א‬ ‫אט וו א‬ ‫שט א‬ ‫אנד‪ ,‬טכילעס איז געווען צו זיין די מענטשן ס‬ ‫געגרינדעט אין ‪ 1934‬דורך היטלער אין דויטשל א‬ ‫אצענט אין געלט שייך‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫אלט‪ ,‬א‬ ‫אקטיד גליאיך פון אייער געצ א‬ ‫ארבעטער האט דיד א‬ ‫אשין‪ ,‬יעדער א‬ ‫מ א‬ ‫אבריק דער‬ ‫אשין פון ‪ ,1936‬עס איז געווען בלויז אין ‪ 1946‬לינקס דער פ א‬ ‫אמ א‬ ‫אסינג א‬ ‫פערטש א‬ ‫צו פ‬ ‫אלד אין דער‬ ‫אנ א‬ ‫אדוקציע איז טש א‬ ‫פר א‬ ‫אנז איידער דעם גאנצע פ‬ ‫אווילי א‬ ‫אגען צו ס א‬ ‫אלקסוו א‬ ‫ערשטער וו א‬ ‫אנפירמס דעם אין זיין הערות איז די ווערטער‬ ‫אגבוך ק א‬ ‫אליסט שירער אין זיין ט א‬ ‫ארמיי‪ .‬דער זשורנ א‬ ‫א‬ ‫אשין‬ ‫‪":‬וועגן די "מענטשן ס מ א‬ ‫ארקס אין כוידעשלעך‬ ‫אנז פון מ א‬ ‫אלט מילי א‬ ‫אצ א‬ ‫אבן ב א‬ ‫אס די דיאיטש טוערס ה א‬ ‫אר די קויפן פון וו א‬ ‫פפ א‬ ‫אדוקציע‬ ‫פר א‬ ‫אדוצירן עס איז אויסשליסלעך געגעבן צו פ‬ ‫פר א‬ ‫אל פ‬ ‫אטש די אינדוסטריע ז א‬ ‫אנץ‪ ,‬כ א‬ ‫אלמ א‬ ‫ינסט א‬ ‫אגען געווארן‬ ‫אלקסוו א‬ ‫אט פירמע‪ ,‬די וו א‬ ‫אך די דיאיטש שט א‬ ‫אנז )שירער‪ (71) .(176 :1962 ,‬נ א‬ ‫פ א‬ ‫פון ווע פ‬ ‫אנד‪ ,‬און ‪ 20%‬צו דער געגנט פון‬ ‫אט דויטשל א‬ ‫אציע אין ‪ 16% ,1960‬געהערן צו די שט א‬ ‫אר א‬ ‫פ א‬ ‫אר פ‬ ‫אק א‬ ‫א‬ ‫אקסע )ווו די געוויקסן‪Basse-‬‬ ‫ארעס פון וועגן ‪ Wolfsburg).‬ס א‬ ‫די מנוחה איז צעטיילט אין טרעגער ש א‬ ‫אולדערז )פרעירע‪32) .(1979 ,‬‬ ‫)‪ 1,500,000‬שערכ א‬ ‫ארגענטינע און ‪ USA,‬און די ‪, South Africa‬מעקסיקא ‪, Brazil,‬עס זענען געוויקסן אין דייטשלאנד‬ ‫א ‪ Brazil,‬עטלעכע אנדערע לענדער‪ .‬אין‬ ‫אנה א‬ ‫אר א‬ ‫או א‬ ‫אנטער א‬ ‫אבריק האט שוטפעס מיט די מ א‬ ‫די פ א‬ ‫פע‬ ‫‪.‬גרו פ‬

‫אלד‬ ‫אונד די ג א‬ ‫אז א‬ ‫אס זענען באדעקט‪ ,‬מיטל די עשירות א‬ ‫ארלס וו א‬ ‫פע א‬ ‫אלד‪ ,‬טיאיער שטיינער זענען פ‬ ‫די ג א‬ ‫אמען אויף די שטערן "בבל די‬ ‫אסטיטוציע‪ .‬דער נ א‬ ‫פר א‬ ‫אגע פון דיין פ‬ ‫גלעזל איז די גלעזל פון די בעווער א‬ ‫פון דער ערד‪ ".‬שיכרות אין די בלוט פון די קדושים און‬ ‫גרויס‪ ,‬מוטער פון זונות און אומווערדיקייטן פ‬ ‫אן‪ ,‬לאם‪ ,‬בוש און‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫ארג א‬ ‫עדות‪ ,‬די הייליקע פון די האר זענען רוזעוועלט‪ ,‬וו א‬ ‫ארויס אין דעם התגלות‬ ‫אלעסטינער א‬ ‫פ א‬ ‫‪.‬לאאדיקיע‪ .‬עדות זענען איינער די פירער פון ישראל און די פ‬ ‫א‬ ‫אד א‬ ‫ארט א‬ ‫פ א‬ ‫אגען ס די סיבה יקס פ‬ ‫אלקסוו א‬ ‫א בראזיל וו א‬ ‫אק‪ ,‬עס איז א‬ ‫זי איז בבל איז די מדבר זיאין יר א‬ ‫פן אין‬ ‫אלז גערו פ‬ ‫אסילעס‪ Brazil ,‬דערנענטערנ נומער פון ‪ 250,000‬וויכיק א‬ ‫אק צו בר א‬ ‫אט און יר א‬ ‫אסס א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אזוי יוחנן‪ ,‬ווען זעט די זונה‪,‬‬ ‫אמיש‪ .‬א‬ ‫אנ א‬ ‫אס עק א‬ ‫אג זענען ווייל געניצט אונטער של א‬ ‫אלז צו ט א‬ ‫די וויכיק א‬ ‫אט‬ ‫אסס א‬ ‫פ א‬ ‫אגען פ‬ ‫אלקסוו א‬ ‫אשין וו א‬ ‫אמ א‬ ‫אר געלט צו לוסיפער‪-‬היטלער‪ ,‬צו זען אין א‬ ‫אלד פ פ א‬ ‫אר בעת ס א‬ ‫פפ א‬ ‫אקי מדבר‬ ‫אבריק אין די יר א‬ ‫‪.‬פ פ א‬ ‫א מנהג פון בבל‬ ‫אט און שרייבט וועגן א‬ ‫אטוס אין זיין בוך "געשיכטע" באשרייבט די שט א‬ ‫אד א‬ ‫הער א‬ ‫אנגקערד‬ ‫אס סירוס ק א‬ ‫‪:‬באוווינער‪ ,‬יגזיסטינג אין די ציאיט אין וו א‬ ‫אנגעסט פון‬ ‫ארימט און די סטר א‬ ‫אבער בבל איז די מערסט ב א‬ ‫אשור האט עטלעכע וויכטיק שטעט‪ ,‬א‬ ‫ארט זינט דער צעשטערונג פון נינוה‪.‬‬ ‫ארויף וווינ א‬ ‫א די מלכים פון דער מדינה האט גענומען א‬ ‫אלע‪ .‬ד א‬ ‫א‬ ‫אנציק‬ ‫א הונדערט און צוו א‬ ‫אט מיט א‬ ‫אדר א‬ ‫א קוו א‬ ‫ארמירן א‬ ‫אר פ פ א‬ ‫א גרויס קל א‬ ‫אט‪ ,‬סיטשוייטיד אויף א‬ ‫די שט א‬ ‫פערד מיט‬ ‫אמ פ‬ ‫אן ניט וויסן אן אנדער קענען זיין ק א‬ ‫אגניפיסענסע‪ ,‬איך ט א‬ ‫אמ א‬ ‫אז א‬ ‫א‪ .‬עס איז פון א‬ ‫אדי א‬ ‫סט א‬ ‫אטוס‪39) .(89-90 :1964 ,‬‬ ‫אד א‬ ‫)עס )הער א‬ ‫אקס‪ .‬דער טייך איז‬ ‫אט אין דער מיטן‪ ,‬דיוויידינג עס אין צוויי בל א‬ ‫אנז דורך די שט א‬ ‫אטעס ר א‬ ‫די עופר א‬ ‫אז ס די‬ ‫אוז אויף די טיאיך‪ ,‬און א‬ ‫ארעם אמת עלב א‬ ‫ברייט‪ ,‬טיף און פעסט‪ [...] ,‬עטלעכע פון די ווענט פ א‬ ‫אטעס‪ .‬די הייזער זענען ‪3-4‬‬ ‫ארדערינג די עופר א‬ ‫אנט‪ ,‬ב א‬ ‫א ציגל וו א‬ ‫און גליאיך גאסן און ‪ Floors‬פונט פון א‬ ‫אנט‬ ‫פענעד זיך אין דער וו א‬ ‫א פ‬ ‫אסעד מיט די יענער א‬ ‫אבן דעם טייך‪ .‬פ א‬ ‫אז וועט ה א‬ ‫שניאידן דורך אנדערע א‬ ‫אזוי פילע טירן‬ ‫אנקס‪ .‬עס זענען א‬ ‫פ צו די ב א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אנז צוזאמען די טיאיך‪ ,‬קליין טירן‪ ,‬ווו איר גיין א‬ ‫אס ר א‬ ‫וו א‬ ‫אטוס‪39) .(90-91 :1964 ,‬‬ ‫אד א‬ ‫)ווי פילע קריאיז גאסן )הער א‬ ‫א שענדלעך געזעץ‪ :‬יעדער פרוי געבוירן אין דער מדינה איז‬ ‫אבער‪ ,‬א‬ ‫אבן‪ ,‬א‬ ‫אנס ה א‬ ‫אני א‬ ‫אביל א‬ ‫די ב א‬ ‫א פרעמד ]‪[...‬‬ ‫ארויסגעבן צו א‬ ‫א לעבן‪ ,‬צו גיין צו די היכל פון ווענוס צו א‬ ‫אל אין א‬ ‫אמ א‬ ‫אבליידזשד‪ ,‬א‬ ‫א‬ ‫ארט עס‪,‬‬ ‫אסן זיי‪ .‬ווען איינער נעמט א‬ ‫פ א‬ ‫אז פ‬ ‫אמען א‬ ‫ארדס און קליאיבן וו א‬ ‫אציר דורך די וו א‬ ‫פ א‬ ‫פרעמד ש פ‬ ‫אציונגען מיט‬ ‫אך איר דרייען עטלעכע פרעמד געלט צו די קני און האט ב א‬ ‫קענען ניט גיין היים ביז נ א‬ ‫ארט ]‪ [...‬די פרוי גייט דער ערשטער שיסעריי א איר געלט‪ ,‬איר קענען ניט‬ ‫ארויס די הייליק א‬ ‫איר‪ ,‬א‬ ‫אלדזשינג די‬ ‫אסעד פון פליכט צו די געטין‪ ,‬ינד א‬ ‫אך ער איז רעלע א‬ ‫אגן ווער סע טוט‪ .‬צום סוף‪ ,‬נ א‬ ‫פז א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫אטוס‪:1964 ,‬‬ ‫אד א‬ ‫אך וואס‪ ,‬עס ניט מער סידוסט דורך קיין געלט )הער א‬ ‫פרעמדער קערט היים‪ .‬נ א‬ ‫)‪39) .(100‬‬ ‫ארדזש בוש‪ ,‬וואס דערקלערט צו אים דער‬ ‫יוחנן דעריבער נעמט ניי א דערקלערונגען פון דזש א‬ ‫פער‬ ‫א פ‬ ‫אלף היטלער‪ ,‬לוסיפער ש א‬ ‫אד א‬ ‫אריז‪ .‬די חיה איז א‬ ‫אס ק א‬ ‫מיסטעריע פון די פרוי און פון די חיה וו א‬ ‫אבער די ניי א פירער‬ ‫אר זאגט בוש‪ ,‬א‬ ‫אס געווען און טוט נישט עקסיסטירן ענימ א‬ ‫אגען‪ ,‬וו א‬ ‫אלקסוו א‬ ‫פון וו א‬

‫א ניי א חיה‬ ‫אזוי עס איז א‬ ‫א דינען די בילד פון די חיה היטלער‪ ,‬און זיאין ווי אים‪ ,‬א‬ ‫אכן א‬ ‫אציזם וועט מ א‬ ‫פון נ א‬ ‫א עס‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫פ זענען זיבן בערג‪ ,‬אין די שט א‬ ‫אס האט געשטארבן ‪ .‬די זיבן קע פ‬ ‫וו א‬ ‫פ‪ .‬עס זענען זיבן באקאנט און‬ ‫ארווד הויך אין די היללס קע פ‬ ‫פעלקער ק א‬ ‫זענען גרויס בערג ווו אלטע פ‬ ‫אבן‪ ,‬איינער אויף יעדער‬ ‫פיץ פון צוקער ל א‬ ‫פ אויף ש פ‬ ‫אט‪ ,‬צוויי קע פ‬ ‫אריבער שט א‬ ‫אטיד פון א‬ ‫פ א‬ ‫קענען זיין ס פ‬ ‫ארג דעם‬ ‫פ איז אויף די ב א‬ ‫א פ‬ ‫פיק‪ ,‬די פערט ק א‬ ‫א פ‬ ‫ארג‪ ,‬און די דריט איז אין די טידזשוק א‬ ‫זיאיט פון די ב א‬ ‫פ‬ ‫א פ‬ ‫ארג פון ‪ Morro‬קעמל‪ ,‬די פינפט ק א‬ ‫פ איז אין די ב א‬ ‫א פ‬ ‫אמב‪ ,‬די זעקסט ק א‬ ‫אק א‬ ‫אט א‬ ‫איז אין די ק א‬ ‫פונען אין די‬ ‫פ איז אויך גע פ‬ ‫א פ‬ ‫א מענטש 'ס ק א‬ ‫א‪ .‬א‬ ‫אד א‬ ‫אוו א‬ ‫ארק א‬ ‫א ‪ Morro‬ק א‬ ‫אי‪ ,‬אין די טידזשוק א‬ ‫אר א‬ ‫אנד א‬ ‫אן א‬ ‫ט א‬ ‫אז מיט די‬ ‫ארעם‪ ,‬אויגן און נ א‬ ‫אר פ א‬ ‫פ די ה א‬ ‫א פ‬ ‫אטע דעם ק א‬ ‫פיץ געגנט‪ ,‬איינער קענען דיפפערענטי א‬ ‫ש פ‬ ‫אן אויף דעם בערגל‬ ‫אטייש א‬ ‫פנים באדעקט דורך די יגזיסטינג וועדזש א‬ ‫‪.‬מנוחה פון די פ‬ ‫אט פון‬ ‫פס פון די היללס ווו זיצט די שט א‬ ‫א פ‬ ‫פ זענען זיבן מלכים‪ ,‬וואס זענען אין די ט א‬ ‫אזוי די זיבן קע פ‬ ‫אן‪ ,‬לאם‪ ,‬בוש‪ ,‬און‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫ארג א‬ ‫א‪-‬בבל זיי זענען רוזעוועלט‪ ,‬וו א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫רי א‬ ‫אן‪,‬‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫ארג א‬ ‫אבן אלץ געלעבט זענען רוזעוועלט‪ ,‬וו א‬ ‫לאאדיקיע‪ .‬די פינף וואס ה א‬ ‫אס יגזיסץ איז די‬ ‫אן‪ .‬די חיה וו א‬ ‫אדיסע א‬ ‫א א‬ ‫אך די ל א‬ ‫אס האט ניט קומען איז נ א‬ ‫בוש‪ ,‬עס איז די לאם‪ ,‬און וו א‬ ‫אבער איז איינער פון זיבן‪.‬‬ ‫אכט‪ ,‬א‬ ‫אז ניט מער יגזיסץ איז היטלער איז די א‬ ‫אציס און א‬ ‫נייע פירער פון די נ א‬ ‫פע‪ ,‬זיי‬ ‫א פ‬ ‫אצי פירער אין אייר א‬ ‫אכט דורך די נ א‬ ‫אקומען מ א‬ ‫די צען הערנער זענען צען מלכים וואס וועט ב א‬ ‫אקומען זיי‬ ‫אמף קעגן די לאם וועט ב א‬ ‫אכט צו די חיה און וועט ק א‬ ‫אפריאיען זייער מ א‬ ‫‪.‬וועלן ב א‬ ‫אג‬ ‫און ד א‬ ‫אר‪ ,‬די סט א‬ ‫פער א‬ ‫פ שטיין פון די עמ פ‬ ‫א פ‬ ‫פן דעם ק א‬ ‫א‪ ,‬די ‪ á‬דער בעסטער באקאנט איז גערו פ‬ ‫ווע א‬ ‫א איז די‬ ‫אז איר קענען גיין ין עס אין דיין אויער‪ .‬ד א‬ ‫אזוי גרויס א‬ ‫אד מענטש‪ ,‬א‬ ‫א בירד א‬ ‫פ פון א‬ ‫א פ‬ ‫ריזיק ק א‬ ‫אוולער געמאכט צווישן ‪1825-1828‬‬ ‫א טר א‬ ‫אשריאיבונג פון א‬ ‫‪:‬ב א‬ ‫א דע‬ ‫אדנעקיאיט אין זייער טריינינג‪ ,‬ווי אין רי א‬ ‫א טשודנע מ א‬ ‫ארטינג א‬ ‫פ א‬ ‫עס זענען עטלעכע ס פ‬ ‫אס‬ ‫א‪ ,‬געזען די ללבער‪ ,‬וו א‬ ‫א און אין די דנ א‬ ‫אד א‬ ‫אוו א‬ ‫ארק א‬ ‫אף און די ק א‬ ‫א א‬ ‫א‪ ,‬צוקער ל א‬ ‫אנעיר א‬ ‫דזש א‬ ‫אטינג די בלוי הימל‪ .‬אנדערע‬ ‫פיקס ביי ריזיק הייך‪ ,‬ק א‬ ‫אנטיק פ‬ ‫ארגרעסערן זייער דזשייג א‬ ‫פ א‬ ‫אדוצירן‬ ‫פר א‬ ‫א ווי ג ‪ Figures,‬מערקווירדיק העכערונג‪ ,‬רע פ‬ ‫אז א‬ ‫א‪ á‬א‬ ‫אס קלאר קענען ווערן געזען א‬ ‫א‪ ,‬וו א‬ ‫ווע א‬ ‫אסיוו‬ ‫אנד‪ ,‬וועמענס מ א‬ ‫ארש א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פר א‬ ‫אפיל געזונט פ‬ ‫פר א‬ ‫א זיכער שרעק‪ Forms ,‬מענטש פ‬ ‫כמעט א‬ ‫ינפוסע פ‬ ‫אזע‪ ,‬ענלעך צו דער‬ ‫א הימלישע בלוי ה א‬ ‫אנג‪ ,‬ווען וועגן עס סטרעטשיז א‬ ‫פעציעל אין ונטערג א‬ ‫ס פ‬ ‫אניק‬ ‫אגיש‪ ,‬און דעם דזשייג א‬ ‫אדנע מ א‬ ‫א רעגע פון מ א‬ ‫אר א‬ ‫פלוצלינג‪ ,‬פ פ א‬ ‫פס‪ ,‬ביז פ‬ ‫אנדסקיי פ‬ ‫אליעניש ל א‬ ‫איט א‬ ‫אכט צו מעלדן‬ ‫ארנ א‬ ‫אן די פ א‬ ‫א‪ ,‬שנעל‪ ,‬א‬ ‫אז קומט ד א‬ ‫אפיל איז ירייסט דורך די פינצטערניש א‬ ‫פר א‬ ‫מענטש פ‬ ‫אוס‪2) .(24 :1946 ,‬‬ ‫אנימ א‬ ‫אנ א‬ ‫)) א‬ ‫אג‬ ‫און ד א‬ ‫ארג פון סט א‬ ‫פיץ פון דעם ב א‬ ‫א הייך פון ‪ 840‬מעטער‪ ,‬יעדער ‪á‬אין ‪ 1836‬ביי א דער ש פ‬ ‫א‪ ,‬א‬ ‫ווע א‬ ‫אן ס‬ ‫אעניסי א‬ ‫אן אותיות און איבערגעזעצט די פ א‬ ‫אעניסי א‬ ‫פונען פ א‬ ‫מעסטן דריי א מעטער איז גע פ‬ ‫אס‬ ‫אף רוזט וו א‬ ‫איסנע א‬ ‫אב נ א‬ ‫אבהטעדזש בר ריזד א‬ ‫א א‬ ‫אד אין ל א‬ ‫אלט א‬ ‫אר די העברעיש ריז א‬ ‫אציע פ פ א‬ ‫רעגיסטר א‬ ‫אדזיר‬ ‫אן ב א‬ ‫אענסי א‬ ‫פויער ‪ ,‬טזור פ א‬ ‫א פ‬ ‫אלדעזיר ‪ Rab‬לייענען ק א‬ ‫א‪ ,‬ב א‬ ‫אעניסי א‬ ‫אדער צור‪ ,‬פ א‬ ‫אל‪ ,‬א‬ ‫א א‬ ‫דזשעטהב א‬ ‫א ‪ 855-850‬בק און‬ ‫אעניסי א‬ ‫אלדעזיר געהערשט אין פ א‬ ‫אל‪ ,‬ב א‬ ‫א א‬ ‫אב א‬ ‫בכור פון דזשעטה א‬ ‫אלדעזיר געהערשט ‪ 887-850‬בק )‪42‬‬ ‫אטער ב א‬ ‫אל פ פ א‬ ‫א א‬ ‫אב א‬ ‫)דזשעטה א‬

‫ארברענגען די זומער‬ ‫ארג‪ ,‬ווו ער געוויינט צו פ א‬ ‫אף‪ ,‬אויף די ב א‬ ‫ארט אין בערגה א‬ ‫היטלער האט זיין וווינ א‬ ‫אשריאיבונג‪ ,‬ווי‬ ‫אב א‬ ‫אנזער לידער" יגזיסץ‪ ,‬א‬ ‫פ א‬ ‫אן " פ‬ ‫אלגעמיין דעם בוך גודערי א‬ ‫און רוב פ פון די ציאיט‪ ,‬אין א‬ ‫אף‬ ‫אל געזען ווען ער באזוכט בערגה א‬ ‫‪:‬דער גענער א‬ ‫פחות אין טייל איך‬ ‫אז ‪ -‬ל פ‬ ‫אף‪ ,‬איז א‬ ‫ארט פון היטלער‪ ,‬די בערגה א‬ ‫אל שטריך פון דעם וווינ א‬ ‫אב א‬ ‫אוט א‬ ‫אנ א‬ ‫א‬ ‫פרעסט מיר‪ ,‬דער‬ ‫אנעקטינג טירן צווישן די בנין טיילן‪ .‬ימ פ‬ ‫קען קוקן אין ‪ -‬עס זענען געווען קיין ק א‬ ‫אפט‪ ,‬און‬ ‫אנדש א‬ ‫א ווונדערלעך ל א‬ ‫פענעד אויף א‬ ‫א פ‬ ‫פענצטער א‬ ‫אל‪ :‬גרויס פ‬ ‫אגעגעניש ז א‬ ‫פט‪ ,‬די גרויס ב א‬ ‫הוי פ‬ ‫אטש‪ .‬דורך די‬ ‫ארשטעלן פעוערב א‬ ‫פרעכטיק פ א‬ ‫א פ‬ ‫פיינינגז‪ ,‬כולל א‬ ‫ארויף ווערטפול ג און פ‬ ‫די ווענט זענען א‬ ‫ארגן זיצונג אין די‬ ‫ארברענגען שעה פון מ א‬ ‫ארט‪ ,‬היטלער געניצט צו פ א‬ ‫א רעכט מעבלירט א‬ ‫פיאיער‪ ,‬א‬ ‫ארטיי‪ ,‬און עטלעכע‬ ‫פ א‬ ‫אידעס און פ‬ ‫פערזענלעך באציונגען ‪ -‬מיליטעריש א‬ ‫פירמע פון זיאין קריאיז פון פ‬ ‫אן ‪35) .(360 :1966‬‬ ‫אטעריז )גודערי א‬ ‫)וויאיבלעך סעקר א‬ ‫אף‪ ,‬אין‬ ‫אקטיש היים איז די בערגה א‬ ‫אזוי זיאין פ א‬ ‫ארפירן‪ .‬א‬ ‫א גרויס פ א‬ ‫די סוויווע האט אויף אים א‬ ‫אלצבערג און די‬ ‫א שיין מיינונג פון ס א‬ ‫ארג מיט א‬ ‫אב א‬ ‫פיץ פון א‬ ‫אס איז אויף ש פ‬ ‫אדען‪ ,‬וו א‬ ‫בערטשצג א‬ ‫אן‪36) .(60 :1940 ,‬‬ ‫אפט פון זיין געבוירן עסטרייך )הענדערס א‬ ‫אנדש א‬ ‫)ל א‬ ‫ארג‬ ‫אס אנדערן ב א‬ ‫אנ א‬ ‫אנט א‬ ‫אן אין זיין בוך ק א‬ ‫אר אין בערלין נעווילע הענדערס א‬ ‫אד א‬ ‫אס א‬ ‫אמב א‬ ‫די בריטיש א‬ ‫פיץ‬ ‫‪:‬ש פ‬ ‫ארג‪.‬‬ ‫אב א‬ ‫פיץ פון א‬ ‫אך‪ ,‬מינים נעסט געשטעלט אויף ש פ‬ ‫פד א‬ ‫א פ‬ ‫ארט צו נעמען א‬ ‫היטלער האט אן אנדער א‬ ‫פל‬ ‫א פ‬ ‫אט א‬ ‫פענעד אין דעם שטיין‪ .‬דעם דרך ענדס מיט א‬ ‫א פ‬ ‫א דרך א‬ ‫אקומען עס גיין א‬ ‫איינער קענען ב א‬ ‫אנז אויך דורך דעם שטיין‪ .‬עס‬ ‫אס ר א‬ ‫א הייב וו א‬ ‫אן און גיט א‬ ‫פל א‬ ‫ארג פ‬ ‫פענס אויף די ב א‬ ‫א פ‬ ‫אז א‬ ‫אנדז טיר א‬ ‫בר א‬ ‫אן‪:1940 ,‬‬ ‫אנז )הענדערס א‬ ‫אשין ג א‬ ‫אלע זייטן‪ ,‬מיט מ א‬ ‫אד‪ ,‬אויף א‬ ‫ארד א‬ ‫ארט איז ג א‬ ‫אז דעם וווינ א‬ ‫איז געזאגט א‬ ‫‪60).‬‬ ‫)‪(36‬‬ ‫פיינסטייקינגלי איבער דריי א יאר‪ ,‬עס איז געווען שווער צו‬ ‫אסטיש‪ ,‬געבויט פ‬ ‫אנט א‬ ‫אך פ א‬ ‫פד א‬ ‫א פ‬ ‫דעם א‬ ‫א ברייט ונטערערד‬ ‫פירט צו א‬ ‫ארג‪ ,‬גע פ‬ ‫אנקינג די ב א‬ ‫דערגרייכן‪ .‬צען מייל פון וויינדינג וועג‪ ,‬פל א‬ ‫א הייך פון‬ ‫פערטשט ביי א א‬ ‫פיס‪ ,‬פ‬ ‫א הוט צו ‪ 770‬פ‬ ‫פירט צו א‬ ‫אז גע פ‬ ‫אר‪ ,‬דרילד אין דער שטיין‪ ,‬און א‬ ‫דורכפ א‬ ‫אציע‪.‬‬ ‫אר א‬ ‫פיין דעק א‬ ‫אל פ‬ ‫א ווונדערלעך א‬ ‫אלדעד א‬ ‫א ונפ א‬ ‫ארג‪ .‬ד א‬ ‫אב א‬ ‫פיץ פון א‬ ‫פיס‪ ,‬די ש פ‬ ‫איבער ‪ 6000‬פ‬ ‫פעטער‬ ‫אנסע‪ .‬דיסקרייבינג עס ש פ‬ ‫א דיסט א‬ ‫אלצבערג קען זיין געזען פון א‬ ‫אנסעט ‪, François-‬ס א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫א גיאיסט‬ ‫אדער א‬ ‫אל מיינונג א‬ ‫ארמ א‬ ‫אנ א‬ ‫ארבעט פון א‬ ‫אסע‪ " .‬דאס בנין איז געווען די א‬ ‫אוו א‬ ‫אדמיר א‬ ‫א‬ ‫אס" )שירער‪,‬‬ ‫אונלינ א‬ ‫אנז און ל א‬ ‫א דורך פעלד וויזש א‬ ‫אד א‬ ‫אבסעקר א‬ ‫א א‬ ‫אני א‬ ‫אמ א‬ ‫אל א‬ ‫ויסגעמוטשעט דורך מעג א‬ ‫)‪73) .(224 :1962‬‬ ‫אס‬ ‫ארג א‬ ‫ארסי וו א‬ ‫אס געהייסן זיין ווייב איז ד א‬ ‫ארג א‬ ‫אר רוזעוועלט‪ ,‬וו א‬ ‫אנ א‬ ‫רוזעוועלט האט צו פרוי אננא עלע א‬ ‫אן ס פרוי איז געווען‬ ‫א‪ ,‬טשערטשיל איז זיין ווייב קלעמענטינע טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫אנה א‬ ‫ארמ א‬ ‫ס א‬ ‫אלף האט‬ ‫אד א‬ ‫א בוש‪ .‬א‬ ‫אר א‬ ‫ארב א‬ ‫אטער( איז זיין ווייב ב א‬ ‫אן‪ ,‬בוש )פ פ א‬ ‫אסע טרומ א‬ ‫אל א‬ ‫אבעטה "בעסס" וו א‬ ‫עליז א‬ ‫אלטן זיאין‬ ‫אה א‬ ‫אדע צו ב א‬ ‫אק א‬ ‫אפ א‬ ‫א ניצט בלויז ווי א‬ ‫אבער ייוו א‬ ‫און‪ ,‬היטלער א‬ ‫א בר א‬ ‫א פרוי ייוו א‬ ‫א‬ ‫פל לעבן‬ ‫א פ‬ ‫א בוך "דער סוד פון היטלער ‪ -‬די ט א‬ ‫פט פון א‬ ‫א עקסער פ‬ ‫א איז א‬ ‫אטי‪ ,‬ד א‬ ‫אל א‬ ‫אוו א‬ ‫אוסעקש א‬ ‫אומ א‬ ‫כ א‬

‫אן דיאיטש היסטאריקער‬ ‫אטה א‬ ‫אק א‬ ‫אר מ א‬ ‫אטה א‬ ‫אר" ל א‬ ‫אט א‬ ‫א דיקט א‬ ‫‪:‬פון א‬ ‫א‬ ‫אנן ער און א‬ ‫אללמ א‬ ‫אזונדער יבערזעצער פון היטלער עוגען ד א‬ ‫אנוויאיזן זיאין שמועסן מיט די ב א‬ ‫אז א‬ ‫און א‬ ‫אלט מיינען‬ ‫אר עס וו א‬ ‫אקט‪ ,‬פ פ א‬ ‫אנט א‬ ‫א גשמיות ק א‬ ‫אנק פון א‬ ‫הייליקער‪ .‬זי דערציילט מיר‪ ,‬די מיר געד א‬ ‫אנד און‬ ‫אר ליבע איז דער דויטשל א‬ ‫און "זיין נ א‬ ‫א בר א‬ ‫אגן ייוו א‬ ‫אר דיין היטלער מיסיע געניצט צו ז א‬ ‫אקול א‬ ‫מ א‬ ‫אכט זיאין מיסיע‬ ‫אל מ א‬ ‫אק א‬ ‫אמענט‪ ,‬צעשטערן די מיט א‬ ‫א קורץ מ א‬ ‫אר א‬ ‫פילו פ פ א‬ ‫א פ‬ ‫צו געבן אין‪ ,‬א‬ ‫אן‪53) .(1999 ,‬‬ ‫אטה א‬ ‫אק א‬ ‫)")מ א‬ ‫אלף היטלער זענען נישט די טענס איר‬ ‫אד א‬ ‫א אין דעם טייל פון די טעקסט‪ ,‬די צען הערנער פון א‬ ‫ד א‬ ‫אריס ווו ‪, Benito‬געזען די וועלט מלחמה צווייטער‬ ‫אר ב א‬ ‫אין‪ ,‬צ א‬ ‫פעט א‬ ‫אל הענרי פ‬ ‫ארש א‬ ‫אליני‪ ,‬מ א‬ ‫‪,‬מוסס א‬ ‫אלגעמיינע ‪Ferdinand‬‬ ‫אל הורטלי‪ ,‬א‬ ‫אדמיר א‬ ‫אנסקי‪ ,‬א‬ ‫אלין‪ Franco, ,‬דורק א‬ ‫אסעף סט א‬ ‫אר דזש א‬ ‫אט א‬ ‫דיקט א‬ ‫א ריטי‬ ‫אנעסקו ריסט א‬ ‫אנט א‬ ‫אבער ניי א הערנער וועלט מלחמה ווו ‪ , Ante Pavelic,‬א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫אטער( גייט אויף צו דערקלערן צו ‪ü‬הערנער די ניי א פ‬ ‫אנד וועלט מלחמה ייי‪ ,‬בוש )פ פ א‬ ‫הרער דויטשל א‬ ‫א‪ ,‬געגרינדעט אין‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אן רי א‬ ‫אט א‬ ‫א א‬ ‫אסטי א‬ ‫או סעב א‬ ‫אט פון ס א‬ ‫אז די זונה איז די שט א‬ ‫יוחנן א‬ ‫אט פון בראזיל‪ ,‬זאגט זי ריינז איבער די מלכים ערד‬ ‫פטשט א‬ ‫‪ ,1565.‬ערשטע הוי פ‬ ‫אנד‬ ‫אכט דויטשל א‬ ‫אס שענקען זייער מ א‬ ‫אדער צען לענדער וו א‬ ‫אמס א‬ ‫אמע די צען קינגד א‬ ‫מיסט א‬ ‫אס וועלט מלחמה ווו‪ .‬זענען די זעלבע וועלט מלחמה צווייטער‬ ‫אסעפוללי בעש א‬ ‫פע א‬ ‫‪ , France,‬פ‬ ‫א‬ ‫אקי א‬ ‫אוו א‬ ‫אין‪ ,‬אונגארן‪ ,‬רומעניע‪ ,‬סל א‬ ‫פ א‬ ‫אנד ‪, Finland,‬איטאליע‪ ,‬ס פ‬ ‫א און רוסל א‬ ‫אטי א‬ ‫א א‬ ‫א‪ ,‬קר א‬ ‫ארי א‬ ‫בולג א‬ ‫א און‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫א מלחמה ווו די ציל און די שט א‬ ‫צען נעמען צען מעגלעך שונאים אין א‬ ‫אלד‬ ‫אילט וו א‬ ‫פ א‬ ‫אד דורך ונס פ‬ ‫אונד א‬ ‫אט איז סער א‬ ‫זיינע באוווינער‪ ,‬מיט איצט ‪ 5,000,000‬מענטשן‪ .‬די שט א‬ ‫אן איז די‬ ‫אנייש א‬ ‫אלמ א‬ ‫ארק האט ‪ 67‬בערג און זיאין ק א‬ ‫פ א‬ ‫אל פ‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫אנ א‬ ‫ארעם פון די טידזשוק א‬ ‫אויף די פ א‬ ‫פיץ מיט ‪1.022‬ם‬ ‫אש פ‬ ‫‪.‬טידזשוק א‬ ‫או‬ ‫אלז פון בראזיל ווי ס א‬ ‫פיט א‬ ‫א פ‬ ‫פט שטעט און ק א‬ ‫אלע הוי פ‬ ‫און אין קיצער צעשטערונג דערגרייכן א‬ ‫א‬ ‫אזילי א‬ ‫א‪ ,‬בר א‬ ‫אול א‬ ‫פ א‬ ‫א ‪ , Belo‬פ‬ ‫ארט א‬ ‫פ א‬ ‫אנטע‪ ,‬פ‬ ‫אריז א‬ ‫פי ‪ Alegre,‬ה א‬ ‫‪ ...‬רעסי פ‬ ‫פע‪ ,‬האט שוין אנגעהויבן מיט די‬ ‫א פ‬ ‫אהערשן אייר א‬ ‫אנד ב א‬ ‫אל א‬ ‫א איין רעגירונג פון א‬ ‫די פרידלעך וועג פון א‬ ‫אקטיוו‬ ‫אן א‬ ‫אפונג פון א‬ ‫פ ‪ European‬ש א‬ ‫א פ‬ ‫פ פון די ק א‬ ‫א פ‬ ‫אס איז אויסדערוויילט צו זיאין ק א‬ ‫אמענט‪ ,‬וו א‬ ‫ארלי א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אליסטיסטשע‬ ‫אזי א‬ ‫אלס א‬ ‫אנ א‬ ‫אטי א‬ ‫פ )נ א‬ ‫א פ‬ ‫אזוי ווען די נסד א‬ ‫פון רעגירונג פון איינער פון די מיטגליד אומות‪ ,‬א‬ ‫אכט אין די‬ ‫ארטיי געקומען צו מ א‬ ‫פ א‬ ‫אצי פ‬ ‫ארטיי‪ ,‬באקאנט ווי די נ א‬ ‫פ א‬ ‫אצי פ‬ ‫ארטעי( נ א‬ ‫פ א‬ ‫ארבעיטער פ‬ ‫דויטש א‬ ‫אכט אין איינער פון די צוויי‬ ‫אך גענומען מ א‬ ‫אנד און דערנ א‬ ‫א צייכן ‪ European‬דויטשל א‬ ‫אמענט איז א‬ ‫ארלי א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אנט‬ ‫אענט ביי א ה א‬ ‫אס אינזל‪ ,‬איז נ א‬ ‫אטמ א‬ ‫פ א‬ ‫א אין פ‬ ‫אלעני א‬ ‫אד מ א‬ ‫אז סייט א‬ ‫אלץ א‬ ‫אז א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫אלז‬ ‫אל מיס א‬ ‫אנטינענט א‬ ‫א וועט זיין אויף ינטערק א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫די צעשטערונג פון די שט א‬ ‫אוסיווז און ינסענדיערי‬ ‫פל א‬ ‫פע‪ .‬זיי זענען ‪, FIRED‬מיט יקס פ‬ ‫א פ‬ ‫ארץ פון אייר א‬ ‫פ א‬ ‫ארשידן פ‬ ‫דורך ‪ FIRED‬פון פ א‬ ‫אלע מיט‬ ‫אטיש געגנט פון ‪ PRE-‬די טויזנטער א‬ ‫אץ יימינג צו צעשטערן רוב פ פון די שט א‬ ‫ארג א‬ ‫שטעלן ט א‬ ‫אלטינג פיאיער‪,‬‬ ‫ארבן דורך פיאיער‪ ,‬רויך און היץ ריז א‬ ‫אפעלקערונג וועט שט א‬ ‫א די ב א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫רי א‬ ‫אט און וועלדער וואס‬ ‫פונען אין דער שט א‬ ‫אלס גע פ‬ ‫אטערי א‬ ‫פעציעל דורך העכסט ברענעוודיק מ א‬ ‫ס פ‬ ‫אט‪-‬געגעבן משיח‬ ‫אכקומען צו שטראף ג א‬ ‫אט‪ .‬אזוי וועט נ א‬ ‫אטיש שט א‬ ‫זענען נעבן דער געגנט שט א‬

‫ארס באגאנגען דורך די מענטשן פון‬ ‫אלטינג פון די זינד און ערר א‬ ‫אן אין זיאין דין ריז א‬ ‫אד א‬ ‫מיכאל פון נעב א‬ ‫אט‬ ‫‪.‬דעם שט א‬ ‫אס‬ ‫א‪ ,‬וו א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫אז די וואסערן ווו ער האט געזען די שט א‬ ‫פילו בוש צו יוחנן‪ ,‬א‬ ‫א פ‬ ‫זאגט א‬ ‫א דע‬ ‫ארדערינג די רי א‬ ‫אכן‪ ,‬מיטל די וואסערן ב א‬ ‫פר א‬ ‫פעלקער‪ ,‬און עולם‪ ,‬אומות און ש פ‬ ‫זענען פ‬ ‫אזוכן די‬ ‫אכן און אומות ב א‬ ‫פר א‬ ‫פעלקער‪ ,‬ש פ‬ ‫ארשידן פ‬ ‫א ווו גרויס נומערן פון טוריס פון פ א‬ ‫אנעיר א‬ ‫דזש א‬ ‫אלף היטלער און די צען הערנער פון די נייע חיה די‬ ‫אד א‬ ‫אלי‪ .‬די צען הערנער פון די חיה א‬ ‫אניו א‬ ‫אט א‬ ‫שט א‬ ‫אדער זאל נישט זיין די זעלבע לענדער פון דער צווייטער וועלט ‪False‬‬ ‫נביא‪ ,‬ד" ה צען לענדער זאל א‬ ‫א‬ ‫ארץ א‬ ‫אקומען אין דיין ה א‬ ‫אהעפטן זייער כוחות‪ .‬ב א‬ ‫אסעפוללי ב א‬ ‫פע א‬ ‫אס לויט צו די טעקסט פ‬ ‫מלחמה‪ ,‬וו א‬ ‫אט‬ ‫אשקע משיח מיגועל ס‪ ,‬פון פיאיער‪ ,‬דיסטרויינג די שט א‬ ‫אט י א‬ ‫אנק‪ .‬קומענדיק גליאיך פון ג א‬ ‫איין געד א‬ ‫אר עס‬ ‫אץ די השתדלות פון די לאם‪ .‬פ פ א‬ ‫אס זיי געהאלטן טר א‬ ‫א‪ ,‬וו א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫פון רי א‬ ‫ארס אין‬ ‫פריזענטינג זייער ק א‬ ‫אלד צו לוסיפער‪ ,‬ווען רע פ‬ ‫אסטיטוטקע איז ס א‬ ‫פר א‬ ‫ביטרייינג זיין ‪ Brazil,‬פ‬ ‫אס‬ ‫א איז די איינער וו א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫אז די שט א‬ ‫אשקע‪ .‬בוש געזאגט לעצט יוחנן‪ ,‬א‬ ‫בעל י א‬ ‫‪.‬ריינז איבער די מלכים פון דער ערד‬ ‫אכט‪.‬‬ ‫פ פון הימל‪ ,‬ווייל גרויס מ א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אלט איך געזען אן אנדערן מלאך קומען א‬ ‫אלן פון בבל‪ .‬דעמ א‬ ‫די פ א‬ ‫ארק קול‪" ,‬בבל די גרויס איז‬ ‫א שט א‬ ‫אד מיט זיאין כבוד‪ .‬ער האט געשריגן מיט א‬ ‫אנייט א‬ ‫די ערד איז ילומ א‬ ‫אך פון יעדער טמא גייסט און די‬ ‫פד א‬ ‫א פ‬ ‫פ‪ .‬עס האט ווערן דער וואוינארט פון דעווילס‪ ,‬א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אלן א‬ ‫געפ פ א‬ ‫ארויף‬ ‫אלטן פון יעדער טמא און עקלדיק פויגל‪ .‬ווי מיט די וויאין פון דעם צארן פון איר זנוס שיקער א‬ ‫ה א‬ ‫אקסט ריאיך דורך זיין‬ ‫פון דער ערד זענען וו א‬ ‫אבן באגאנגען זנוס מיט איר די מלכים פ‬ ‫אלע אומות ה א‬ ‫א‬ ‫אלד לוקסוס ")יוחנן‪6) .(1456 :2001 ,‬‬ ‫אנברייד א‬ ‫) א‬ ‫אלן פון בבל‬ ‫אן פון די פ א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫‪.‬ינטער פ‬ ‫אלייז אין‬ ‫אציס און זיין צען א‬ ‫אט דורך די נ א‬ ‫אך די צעשטערונג ר א‬ ‫פט‪ ,‬נ א‬ ‫איד קול אין דעם לעבן צוקונ פ‬ ‫ס א‬ ‫פן בבל‬ ‫אלי גערו פ‬ ‫אליק א‬ ‫א סימב א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫‪.‬די דריט וועלט מלחמה‪ ,‬די שט א‬ ‫איך געהערט אן אנדער קול פון הימל און געזאגט‪" ,‬קום אויס פון איר‪ ,‬מיין מענטשן‪ ,‬כדי איר‬ ‫פיילד‬ ‫פליסיט אין איר זינד‪ ,‬כדי איר דערגרייכן טייל פון איר מכות‪ .‬איר זינד זענען פ‬ ‫אמ פ‬ ‫זאלט זיאין ק א‬ ‫אי איר מיט דער זעלביקער‬ ‫אג א‬ ‫פ א‬ ‫אט דערמאנט איר אומגערעכטיקייטן‪ .‬פ‬ ‫אט כ א‬ ‫ארויף צו הימל‪ ,‬און ג א‬ ‫א‬ ‫אס זי האט‬ ‫ארבעט‪ .‬אין די גלעזל וו א‬ ‫פל פון זיאין א‬ ‫א פ‬ ‫אלט אין צוריקקומען ט א‬ ‫אנטקיאיט‪ ,‬און דעמ א‬ ‫קר א‬ ‫פרעענעד און האט זיך די‬ ‫אז פ‬ ‫ארציע א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פר א‬ ‫אל‪ .‬אין דער זעלביקער פ‬ ‫צוגעגרייט צוגרייטן צוויי מ א‬ ‫כה איך זיצן‪,‬‬ ‫ארץ‪" :‬ווי מל פ‬ ‫אטערן און טרויער‪ .‬ווי ער האט געזאגט אין זיין ה א‬ ‫לוקסוס‪ ,‬געבן איר מ א‬ ‫אג אויף עס די ומגליק‪ :‬טויט‪,‬‬ ‫אזוי קומען אין איין ט א‬ ‫אל זען טרויער‪ ,‬א‬ ‫אדער קיינמ א‬ ‫איך בין קיין אלמנה א‬ ‫אט וואס‬ ‫ארק איז די האר ג א‬ ‫אוערד דורך פיאיער‪ ,‬וויאיל שט א‬ ‫פון הונגער‪ ,‬און זי וועט זיין דיוו א‬ ‫טרויער‪ ,‬פ‬ ‫אבן באגאנגען זנוס‬ ‫פון דער ערד וואס ה א‬ ‫ריכטער איר‪ " .‬צוליב איר וועט וויינען און קלאגן די מלכים פ‬ ‫אלדזשד אין לוקסוס ווען זיי זען די רויך פון איר ברענען‪ .‬שטייענדיק פונ דער וויאיטן‬ ‫מיט איר‪ ,‬און ינד א‬ ‫אט‪ ,‬וויאיל‬ ‫ארק שט א‬ ‫אט‪ ,‬שט א‬ ‫אטערן‪ ,‬געזאגט‪" ,‬עס‪ ,‬עס‪ ,‬בבל‪ ,‬גרויס שט א‬ ‫אר מורא פון איר מ א‬ ‫אוועק פ פ א‬ ‫א‬ ‫א שעה דיין דין‬ ‫אלע עס גענומען איז געווען א‬ ‫"! א‬

‫אודז‬ ‫אר איר וויאיל קיין איין בייז איר די סכוירע‪ :‬ל א‬ ‫אויך די ערד פון טריידערז וועט וויינען און טרויערן פ פ א‬ ‫ארלעכ רויט‪,‬‬ ‫א‪ ,‬זיאיד און ש א‬ ‫ארלס‪ ,‬פיאין לתונט און ליל א‬ ‫פע א‬ ‫אלד און זילבער‪ ,‬טיאיער שטיינער און פ‬ ‫און ג א‬ ‫פרעסן און‬ ‫אנדז‪ ,‬פ‬ ‫אנדביין‪ ,‬בר א‬ ‫אלץ העלפ א‬ ‫אבדזשעקץ טיאיער ה א‬ ‫אלץ א‬ ‫אלע מינים פון סענטיד ה א‬ ‫א‬ ‫אנקינסענסע‪ ,‬וויאין און בוימל‪ ,‬פיאין‬ ‫פערפומעס‪ ,‬מיררה און פר א‬ ‫מירמלשטיין‪ ,‬צימערינג‪ ,‬בשמים און פ‬ ‫אוועס און מענטשלעך לעבן‪ .‬די‬ ‫אץ‪ ,‬סל א‬ ‫פערד און טשערי א‬ ‫פס‪ ,‬פ‬ ‫אסע און שע פ‬ ‫מעל און ווייץ‪ ,‬חיות פון מ א‬ ‫אבי ‪Fruits‬‬ ‫אז ק א‬ ‫אדערס פון די ‪ ç‬א‬ ‫פונען‪ .‬טר א‬ ‫אוועק פון איר‪ ,‬און וועט ניט מער זיין גע פ‬ ‫אס באווויגן א‬ ‫אוו א‬ ‫א‬ ‫אטערן‪,‬‬ ‫אר מורא פון איר מ א‬ ‫אנסע פ פ א‬ ‫פשטעלן די דיסט א‬ ‫א פ‬ ‫אס זענען געמאכט ריאיך‪ ,‬וועט א‬ ‫סכוירע וו א‬ ‫א און‬ ‫אס איז געווען אנגעטאן אין לתונט‪ ,‬ליל א‬ ‫אט וו א‬ ‫אזוי‪ :‬עס‪ ,‬עס‪ ,‬גרויס שט א‬ ‫געוויין און וויילינג א‬ ‫אלע עס‬ ‫ארלס‪ ,‬א‬ ‫פע א‬ ‫אלד‪ ,‬טיאיער שטיינער און פ‬ ‫אס איז געווען באדעקט מיט ג א‬ ‫ארלעכ רויט וו א‬ ‫ש א‬ ‫" !גענומען איז געווען איין שעה צו צעשטערן ווי פיל עשירות‬ ‫אנסע און‬ ‫פט אין די דיסט א‬ ‫א פ‬ ‫אלע וואס געארבעט אין ים סט א‬ ‫אגייטערז‪ ,‬סיילערז און א‬ ‫אוו א‬ ‫אץ‪ ,‬נ א‬ ‫פייל א‬ ‫כל פ‬ ‫אט? זיי האט‬ ‫אט איז ווי די גרויס שט א‬ ‫אס שט א‬ ‫געשריגן ווען ער האט געזען די רויך פון די פיאיער‪ " :‬וו א‬ ‫אט‪ .‬מיט‬ ‫אמענץ‪" ,‬עס‪ ,‬עס גרויס שט א‬ ‫פ און געשריגן צווישן טרערן און ל א‬ ‫שטויב אויף זייערע קע פ‬ ‫א שעה צו חרוב פ ביינגז‬ ‫אר גענומען א‬ ‫אונערז פון דעם ים‪ ! .‬עס נ א‬ ‫אלע א‬ ‫אייער עשירות ענריטשט צו א‬ ‫פט דיין דין אויף איר‬ ‫אט געמש פ‬ ‫"זיך‪ ,‬הימל וויאיל פון איר‪ ,‬און איר הייליק שליחים און נביאים‪ ,‬וויאיל ג א‬ ‫))יוחנן‪6) .(1457 :2001 ,‬‬ ‫אן פון די רגע קול‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫אר דע ‪. Fernando‬ינטער פ‬ ‫אלל א‬ ‫אק א‬ ‫אנס א‬ ‫אפפ א‬ ‫א דע ‪ Mello‬א‬ ‫אזוי צו רי א‬ ‫רעדט א‬ ‫אנד ווייל חרוב פ דורך‬ ‫אקי ל א‬ ‫אט ליגן אויף יר א‬ ‫פטשט א‬ ‫פערינג די איצט אלטע בבל הוי פ‬ ‫אמ פ‬ ‫א‪ ,‬ק א‬ ‫אנעיר א‬ ‫דזש א‬ ‫אטער‬ ‫ארדזש בוש )פ פ א‬ ‫אגן זי ‪). Fernando Mello‬מלחמה מאכן עס דזש א‬ ‫אזוי צו ז א‬ ‫אט‪ ,‬א‬ ‫רעדט פון די שט א‬ ‫אס‬ ‫אנס‪ ,‬וו א‬ ‫אזילי א‬ ‫כללים איבער די בר א‬ ‫ארץ פ‬ ‫אבער אין זיין ה א‬ ‫‪ Fernando‬טוט נישט הערשן אויף בראזיל‪ ,‬א‬ ‫א בבל און זאגט ‪Mello‬‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫פערד צו די שט א‬ ‫אמ פ‬ ‫אסירן‪ .‬און ק א‬ ‫פ א‬ ‫זאגט נישט פ‬ ‫אנט‬ ‫אד‪ ,‬קר א‬ ‫אגד א‬ ‫אס איז געגאנגען אויף אין ב א‬ ‫אסירן צו צעשטערונג וו א‬ ‫פ א‬ ‫אג פ‬ ‫אט איין ט א‬ ‫איבער די שט א‬ ‫אזוי די רייד פון‬ ‫אקי‪ ,‬א‬ ‫אט יר א‬ ‫פטשט א‬ ‫אקט דער צעשטערונג ‪ Fernando Mello‬הוי פ‬ ‫אקטיש פ א‬ ‫איז אויף די פ א‬ ‫א דע‬ ‫אט פון רי א‬ ‫אקט דער צעשטערונג פון די שט א‬ ‫פט פ א‬ ‫אק‪ ,‬און די צוקונ פ‬ ‫אד און יר א‬ ‫אגד א‬ ‫פון ב א‬ ‫אט האט‬ ‫אלגן די זאכן די שט א‬ ‫אכפ א‬ ‫אס די דריט וועלט מלחמה‪ .‬און נומערן צו נ א‬ ‫א‪ ,‬בעש א‬ ‫אנעיר א‬ ‫דזש א‬ ‫אמבס און פיאיער אויף אים צו ברעכן‬ ‫אלן און צעשטערונג דורך ב א‬ ‫אנדל און עשירות און זיאין פ א‬ ‫ה א‬ ‫פ‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫און און האט עס אין די ים‪,‬‬ ‫א גרויס מילסט א‬ ‫א שטיין ווי א‬ ‫ארויף א‬ ‫אלדיק מלאך גענומען א‬ ‫א גוו א‬ ‫אלט א‬ ‫דעמ א‬ ‫אל זיין‬ ‫אט‪ ,‬און וועט קיינמ א‬ ‫ארקיאיט וועט ווערן בבל‪ ,‬די גרויס שט א‬ ‫געזאגט‪" ,‬מיט די זעלבע שט א‬ ‫אנס פלייט און טרומייט‬ ‫אס און מוסיסי א‬ ‫אריסט א‬ ‫אל צו ווערן געהערט אין איר קול סיט א‬ ‫פונען‪ ,‬קיינמ א‬ ‫גע פ‬ ‫אש פון די ‪players,‬‬ ‫פונען אין איר‪ .‬דער ר א‬ ‫אל זיין גע פ‬ ‫אדער בעל‪-‬מלאכה פון קיין קונסט וועט קיינמ א‬ ‫א‬ ‫מיל ניט מער זיין געהערט‪ ,‬צו ליכט די ליכט ניט מער וועט שיאינען‪ ,‬אדער הערן דעם קול פון דעם‬ ‫פעלז סידוסט‬ ‫אן און פרוי‪ ,‬וויאיל דיין סוחרים זענען די גרויס מענטשן פון דער ערד‪ ,‬און אייער ס פ‬ ‫מ א‬ ‫ארן בלוט פון נביאים‪ ,‬הייליקע און פון אלע די וואס זענען‬ ‫פונען געוו א‬ ‫אלע אומות‪ ,‬און עס איז גע פ‬ ‫א‬

‫)געהרגעט געווארן אויף דער ערד ")יוחנן‪6) .(1457 :2001 ,‬‬ ‫פט אויף דעם אומקום פון די‬ ‫איד קול אין דעם לעבן צוקונ פ‬ ‫אן פון די דריט קול‪ .‬ס א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אברייץ די טריומף‬ ‫א אין וועלט מלחמה ווו‪ .‬הימל סעל א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫‪.‬שט א‬ ‫אה!‬ ‫אללעלודזש א‬ ‫א הויך קול‪ ,‬ווי פון א גרויסער עולם אין הימל געזאגט‪" ,‬ה א‬ ‫אלט איך געהערט א‬ ‫דעמ א‬ ‫אר זיין געזעצן זענען אמת און צדיקים‪ .‬ער‬ ‫אט‪ ,‬פ פ א‬ ‫אכט געהערן צו אונדזער ג א‬ ‫ישועה און כבוד און מ א‬ ‫ארבן די ערד מיט איר זנוס‬ ‫ארד א‬ ‫פט די גרויס זוינע וואס פ פ א‬ ‫‪.‬געמש פ‬ ‫אה!‬ ‫אללעלודזש א‬ ‫אל זיי האט געזאגט‪" ,‬ה א‬ ‫אווענדזשד די בלוט פון זיינע קנעכט‪ " .‬און די צווייט מ א‬ ‫ער א‬ ‫ארויף אויף אייביק און אלץ‪ .‬די צוואנציק זקנים און די פיר סיות‬ ‫אט גייט א‬ ‫דער רויך פון די שט א‬ ‫אט‪ ,‬וואס זיצט אויף דעם שטול‪ ,‬און געזאגט‪ ,‬אמן!‬ ‫פ און געבוקט ג א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אקן א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫א‬ ‫אה‬ ‫אללעלודזש א‬ ‫" !ה א‬ ‫אלע וואס מורא‬ ‫אלע זיינע קנעכט און א‬ ‫אט א‬ ‫א קול געזאגט‪" :‬לויבן אונדזער ג א‬ ‫דער שטול איז געווען א‬ ‫פעס ווי די קול פון א גרויסער עולם‪ ,‬ווי דער‬ ‫אלט איך געהערט ע פ‬ ‫אים‪ ,‬ביידע קליין און גרויס‪ ".‬דעמ א‬ ‫אה!‬ ‫אללעלודזש א‬ ‫אלדיק דונערן‪ ,‬און געזאגט‪" ,‬ה א‬ ‫אמבלינג פון גוו א‬ ‫אש פון פילע וואסערן און ווי די ר א‬ ‫ר א‬ ‫אט‪ ,‬דער אלמעכטיקער‪ ,‬געגרינדעט זיאין מלכות‪ .‬זיך‪ ,‬עקסולט און געבן אים‬ ‫יא! די האר אונדזער ג א‬ ‫אגן העל‬ ‫אנג די חתונה פון די לאם‪ .‬די פרוי איז צוגעגרייט‪ .‬עס איז געגעבן צו טר א‬ ‫כבוד וויאיל זיי צוג א‬ ‫אר לתונט איז די גערעכטיקייט פון הייליקע‬ ‫" ‪.‬און ריין לתונט‪ ,‬פ פ א‬ ‫אנקעט חתונה פון די לאם"‪ .‬ער‬ ‫און ער דערציילט מיר‪" ,‬שרייב‪ :‬וואויל זענען די געבעטן צו די ב א‬ ‫אבער‬ ‫פיס צו דינען אים‪ ,‬א‬ ‫אלן אין זיין פ‬ ‫אט‪ ".‬בין איך געפ פ א‬ ‫צוגעגעבן‪ " :‬דאס זענען די אמתע רייד פון ג א‬ ‫אבן‬ ‫א קנעכט ווי איר און אייער ברידער וואס ה א‬ ‫אז‪ .‬איך בין א‬ ‫אן א‬ ‫ער דערציילט מיר‪" :‬דו זאלסט ניט ט א‬ ‫אשקע איז דער גייסט פון נבואה ")יוחנן‪) .(1457 :2001 ,‬‬ ‫אט ליב‪ .‬די עדות פון י א‬ ‫די עדות פון יוזל‪ .‬ג א‬ ‫)‪6‬‬ ‫אגן מיט‬ ‫אסע צו ז א‬ ‫א סך מ א‬ ‫אברייץ די טריומף‪ .‬יוחנן זעט אין הימל א‬ ‫אן פון הימל סעל א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬ ‫אשקע משיח‬ ‫אט י א‬ ‫אכט געהערן צו אונדזער ג א‬ ‫אה ישועה און כבוד און מ א‬ ‫אללעלודזש א‬ ‫איין קול ה א‬ ‫אסטיטוטקע‬ ‫פר א‬ ‫פט די גרויס פ‬ ‫אט געמש פ‬ ‫אר ער ה א‬ ‫אר זענען אייער געזעצן‪ ,‬פ פ א‬ ‫אר אמת און נ א‬ ‫מיכאל‪ .‬פ פ א‬ ‫אווענדזשד די בלוט פון‬ ‫ארבן די ערד מיט איר זנוס‪ ,‬און הענט עס א‬ ‫ארד א‬ ‫א‪ ,‬וואס פ פ א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫רי א‬ ‫‪.‬זיינע קנעכט‬ ‫א‪,‬‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אט פון רי א‬ ‫אה דיין רויך קומענדיק פון דער צעשטערונג פון די שט א‬ ‫אללעלודזש א‬ ‫ה א‬ ‫אן‬ ‫אני א‬ ‫אביל א‬ ‫אס די ב א‬ ‫אר אלץ און אלץ‪ .‬די קולות עס זענען אין די הימל בעש א‬ ‫ארויף פ פ א‬ ‫גייט א‬ ‫אס די צעשטערונג פון‬ ‫אלף מלחמה‪ ,‬און וועט עקזיסטירן בעש א‬ ‫צעשטערונג פון באגדאד אין די ג א‬ ‫א דריט וועלט מלחמה‬ ‫א‪ -‬א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫‪.‬רי א‬ ‫אשקע‪ ,‬זיצן אין די מיטן פון די‬ ‫אט סענטימעטער‪-‬י א‬ ‫יוחנן זעט די צוואנציק זקנים פון הימל און דער ג א‬ ‫ארטהור‬ ‫אטעס‪ ,‬א‬ ‫אקר א‬ ‫א‪ ,‬ס א‬ ‫אט א‬ ‫פל א‬ ‫משה ‪ Chamberlain,‬שטול און זעט די צוואנציק זיך בוקן און דינען‪ :‬פ‬ ‫פ‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אקן א‬ ‫אפ א‬ ‫אר א‬ ‫אוטוס‪ .‬און זיי א‬ ‫פל א‬ ‫אטלע ‪ ,‬קלעיסטהענעס‪ ,‬פ‬ ‫אריסט א‬ ‫פעריקלעס‪ ,‬אברהם‪ ,‬א‬ ‫‪ ,‬יהושע‪ ,‬פ‬ ‫א קול פון דעם שטול געשריגן‬ ‫אה‪ ,‬א‬ ‫אללעלודזש א‬ ‫‪.‬געזאגט‪ ,‬אמן ה א‬

‫אלע זיינע קנעכט די וואס מורא דער קליין גרויס‪ .‬איך‬ ‫אשקע א‬ ‫בכן תהילות צו אונדזער האר י א‬ ‫אה דונער ווי‬ ‫אללעלודזש א‬ ‫ארק ה א‬ ‫פון פילע וואסערן און ווי שט א‬ ‫א קול פון א גרויסער עולם פ‬ ‫געהערט א‬ ‫פקוועלן‬ ‫א פ‬ ‫אזן אונדז א‬ ‫אשקע דער אלמעכטיקער‪ ,‬ל א‬ ‫אט סענטימעטער‪-‬י א‬ ‫עס ריינז די האר אונדזער ג א‬ ‫עקסולט און געבן אים כבוד וויאיל איז געקומען די חתונה פון די לאם‪ ,‬וועמענס פרוי ירושלים זיך‬ ‫אן אין העל און ריין פיאין לתונט וויאיל די פיאין לתונט איז דער‬ ‫אנט א‬ ‫או וויאיל עס איז געגעבן צו א‬ ‫אווי א‬ ‫אט א‬ ‫שוין א‬ ‫‪.‬צדיק אקטן פון די הייליקע‬ ‫אלט‪ :‬שרייב‪ :‬וואויל זענען די געבעטן צו די חתונה וועטשערע פון די לאם‬ ‫‪.‬ער דערציילט מיר דעמ א‬ ‫ארטיי‬ ‫פ א‬ ‫א איז די לאם ס חתונה און ירושלים‪ ,‬און זאגט דער גליק פון די געסט פון דעם חתונה פ‬ ‫‪.‬ד א‬ ‫אשקע‬ ‫אט י א‬ ‫‪.‬ער צוגעלייגט די זענען די אמתע רייד פון ג א‬ ‫אפים לוי‬ ‫פיס פון די סער א‬ ‫אטעס זיך אין די פ‬ ‫אסטר א‬ ‫פר א‬ ‫א צו דינען אים וואס דערציילט אים‪á ,‬יוחנן פ‬ ‫טי א‬ ‫אשקע‬ ‫אבן די עדות פון י א‬ ‫אן קנעכט און פון דיינע ברידער‪ ,‬וואס ה א‬ ‫א יונגערמ א‬ ‫טוט ניט זען דעם בין א‬ ‫אשקע איז דער גייסט פון נבואה‪ .‬יוחנן‬ ‫אר די עדות פון י א‬ ‫אטער אין הימל‪ .‬פ פ א‬ ‫אט די אייביק פ פ א‬ ‫דינען ג א‬ ‫אן‬ ‫אזילי א‬ ‫פן לאם און ירושלים‪ .‬עס איז די בר א‬ ‫רעדט פון בעת געזען די פרייד פון די חתונה גערו פ‬ ‫פן דריט‬ ‫אזוי גערו פ‬ ‫אנד אין שלום און וועלט מלחמה א‬ ‫אליטיש לאם וואס וועט זיין לידינג דעם ל א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫אך גערעדט מיט לוי‬ ‫אז אויך האט אמונה ‪á‬וועלט מלחמה‪ .‬און נ א‬ ‫אפים וואס דערציילט איר א‬ ‫א סער א‬ ‫טי א‬ ‫אשקע ווי יוחנן האט עס‬ ‫‪.‬אין י א‬ ‫אוד אים איז געווען‬ ‫א וויאיס פערד ארויס‪ .‬ווער ר א‬ ‫פן‪ ,‬און א‬ ‫א פ‬ ‫אץ די חיה‪ .‬איך געזען הימל א‬ ‫משיח דעפע א‬ ‫געהייסן געטריי און אמת‪ .‬ער ריכטער און פיגהץ מיט יושר‪ .‬זיין אויגן זענען ווי בלייזינג פיאיער‪,‬‬ ‫אס קיין איינער ווייסט חוץ זיך‪ .‬זי‬ ‫אמען געשריבן וו א‬ ‫אנ א‬ ‫פ פילע קרוינען און האט א‬ ‫א פ‬ ‫ברענגען אויף די ק א‬ ‫ארמיז פון הימל‬ ‫אט‪ .‬די א‬ ‫ארט פון ג א‬ ‫אמען איז די וו א‬ ‫אנטל פון בלוט‪ ,‬און זיין נ א‬ ‫אמ א‬ ‫איז אנגעטאן אין א‬ ‫פערד און אנגעטאן אין וויאיס און ריין לתונט‪ .‬פון זיין מויל געקומען‬ ‫אכגיין אים‪ ,‬ריידינג אויף וויאיס פ‬ ‫נ א‬ ‫פרעסן‪ ,‬און וועט טרעד‬ ‫א רוט פון פ‬ ‫ארף שווערד צו שלאגן די אומות‪ .‬ער וועט הערשן מיט א‬ ‫אש א‬ ‫אויס א‬ ‫א‬ ‫אט ס צארן‪ .‬אויף זיין קיטל און אויף זיין דיך א‬ ‫די קעלטער פון דעם צארן פון אלמעכטיקער ג א‬ ‫פון מלכים‪ ,‬האר פון הארן‬ ‫אמען געשריבן‪ ,‬מלך פ‬ ‫‪.‬נ א‬ ‫אז‬ ‫אול א‬ ‫אלע די טר א‬ ‫א הויך קול צו א‬ ‫א מלאך שטייענדיק אויף די זון‪ ,‬וואס געשריגן אין א‬ ‫און איך געזען א‬ ‫אט‪ ,‬צו עסן‬ ‫אר די גרויס סעודה פון ג א‬ ‫אמען פ פ א‬ ‫פיץ פון דער הימל‪" ,‬קום‪ ,‬קליאיבן צוז א‬ ‫פליען דורך די ש פ‬ ‫ארסעס‬ ‫די פלייש פון מלכים‪ ,‬די פלייש פון ה א‬ ‫)‪(6‬‬ ‫אז לעבן אויף ערד איז‬ ‫אם‪ .‬ששטן א‬ ‫אלעני א‬ ‫אן און די מ א‬ ‫פריטייש א‬ ‫וויליאם וו‪ ,‬די קייזער‪ ,‬מלך ‪ Frederick‬ר פ‬ ‫אר פון דייטשלאנד אין דער ערשטער וועלט מלחמה‪ ,1914-1918 ,‬און‬ ‫פער א‬ ‫א און עמ פ‬ ‫פרוססי א‬ ‫פון פ‬ ‫אך וועלט מלחמה ווו‪ .‬יוחנן רעדט פון טורמע‬ ‫אנד נ א‬ ‫פריז א‬ ‫אל איז דייטשלאנד‪ .‬עס וועט איז ימ פ‬ ‫אין די פ א‬ ‫פט פון‬ ‫אבריעל הוי פ‬ ‫אך דעם סוף פון וועלט מלחמה וו‪ .‬יוחנן באשרייבט ג א‬ ‫אך איין טויזנט יאר נ א‬ ‫ציאיט נ א‬ ‫א גרויס קייט און ער האלט די‬ ‫א טיף שליסל און א‬ ‫פ פון הימל מיט א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫ארמיז פון הימל‪ ,‬קומט א‬ ‫די א‬ ‫אן‬ ‫אג א‬ ‫א ‪ Frederick‬דר א‬ ‫אר א‬ ‫וויליאם וו‪ .‬וואס איז דער שטן ששטן‪ ,‬איז דייטשלאנד זיך‪ ,‬און ביינדז אים פ פ א‬

‫אז ער‬ ‫אמבע אויף אים‪ ,‬א‬ ‫פל א‬ ‫א פ‬ ‫אכן עס שטעלן א‬ ‫ארמ א‬ ‫ארפן אים אין דער תהום און פ א‬ ‫טויזנט יאר און וו א‬ ‫א קליין‬ ‫אר א‬ ‫אז ער מוזן זיין מותר פ פ א‬ ‫אך א‬ ‫ארטיק‪ .‬נ א‬ ‫ארן די אומות ביז די טויזנט יאר זענען פ א‬ ‫ניט מער נ א‬ ‫אך דעם‬ ‫אנד‪ ,‬נ א‬ ‫אס וועט זיין געגעבן צו דויטשל א‬ ‫אנדלונג‪ ,‬וו א‬ ‫אה א‬ ‫ארעם פון ב א‬ ‫א איז געזען די פ א‬ ‫בשעת‪ .‬ד א‬ ‫אס אומות‬ ‫ארי א‬ ‫א טויזנט יאר פון געוועלטיקונג דורך די וויקט א‬ ‫סוף פון וועלט מלחמה צווייטער‪ ,‬א‬ ‫‪.‬מלחמה אויף זיאין מענטשן‬ ‫אן אויך האלט‬ ‫אד א‬ ‫אלוועלט פון נעב א‬ ‫ארמיז פון די א‬ ‫פט פון די א‬ ‫אבריעל הוי פ‬ ‫בשעת האלטן די שלאנג‪ ,‬ג א‬ ‫אן דער מלך פון גענעם און‬ ‫אדד א‬ ‫אב א‬ ‫אלין שטן‪ ,‬א‬ ‫א סט א‬ ‫אסטי א‬ ‫אליג א‬ ‫אלש נביא‪ ,‬ק א‬ ‫לוסיפער‪-‬היטלער‪ ,‬די פ א‬ ‫אשקע מיגועל פון‬ ‫אלע די מורדי אונדזער האר י א‬ ‫אדער זענען א‬ ‫א‪ ,‬א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫די זונה רי א‬ ‫אן‬ ‫אד א‬ ‫‪.‬נעב א‬ ‫אריטעט צו ריכטער‪ .‬ער‬ ‫אבן שוין געגעבן אויט א‬ ‫מיר געזען טראנען‪ ,‬און זיי געזעסן אין די יענע וואס ה א‬ ‫אשקע‬ ‫אט י א‬ ‫ארט פון ג א‬ ‫אר די וו א‬ ‫אשקע און פ פ א‬ ‫אר די עדות פון י א‬ ‫האט געזען די נשמות פון ביכעדיד פ פ א‬ ‫אלף היטלער ניט זיין בילד און האט‬ ‫אד א‬ ‫אס האט ניט געבוקט צו דער חיה א‬ ‫משיח מיכאל‪ ,‬ביידע וו א‬ ‫אנט " האקנקרייץ רעווערסעד "‪ ,‬זיי וועלן‬ ‫אדער אויף די ה א‬ ‫אקומען די צייכן אויף די שטערן א‬ ‫נישט ב א‬ ‫א טויזנט יאר‬ ‫אר א‬ ‫אשקע משיח מיכאל פ פ א‬ ‫אט י א‬ ‫‪.‬לעבן און הערשן מיט די לאם און זיין ג א‬ ‫א טויזנט יאר‪ ,‬דעם איז דער ערשטער‬ ‫אגן א‬ ‫די מנוחה פון די טויט האט ניט לעבן ווידער ביז זיי ז א‬ ‫א דער צווייטער‬ ‫אז א‬ ‫אנטייל אין דער ערשטער תחית‪ ,‬אויף א‬ ‫אבן א‬ ‫תחית זענען ברוך און קדושים וואס ה א‬ ‫אט סענטימעטער כהנים ‪-‬דזשעסוס און פון‬ ‫ארקערט זענען ג א‬ ‫אריטעט צו די פ א‬ ‫טויט האט קיין אויט א‬ ‫‪.‬די לאם‪ ,‬און וועט הערשן מיט אים טויזנט יאר‬ ‫ארעסט‪ ,‬עס איז ‪ Friedrich Wilhelm‬ששטן קייזער‬ ‫אך זיין א‬ ‫אסעד טויזנט יאר נ א‬ ‫וו ‪ -‬איז רעלע א‬ ‫אך די סוף‬ ‫א וויאיט מלחמה טויזנט יאר נ א‬ ‫א פון א‬ ‫פילן אויף ערד‪ .‬יוחנן רעדט ד א‬ ‫אסעד ווידער צו ש פ‬ ‫רעלע א‬ ‫אן קירך‪ ,‬התגלות זאגט‬ ‫אדיסע א‬ ‫א א‬ ‫פון וועלט מלחמה צווייטער‪ ,‬ווו עס וועט זיין דער מענטש פון די ל א‬ ‫אלף‬ ‫אד א‬ ‫אזערע פון פיאיער ווו די חיה א‬ ‫אל נעמען ביסל ציאיט אין דעם וויאיט מלחמה‪ .‬דער א‬ ‫אלץ ז א‬ ‫אז א‬ ‫א‬ ‫אן פון היטלער און די ניי א פ ‪ü‬היטלער און די ניי א פ‬ ‫אנטיניוייש א‬ ‫אלש נביא‪ ,‬מיטל די ק א‬ ‫‪ü‬הרער‪ ,‬די פ א‬ ‫אז עקסיסטירן אין די צווייטע וועלט מלחמה‪ ,‬און וועלט מלחמה ווו‬ ‫ארמס א‬ ‫‪.‬הרער‪ ,‬די פירעסט א‬ ‫אן‪ ,‬און אים וואס איז געווען סיטיד‪ .‬הימל און ערד‬ ‫א גרויס וויאיס טר א‬ ‫דער דין פון די טויט‪ .‬איך געזען א‬ ‫ארשווונדן אויף אייביק‪ .‬איך האב געזען די טויטע‪ ,‬גרויס און קליין‪,‬‬ ‫א פון זיאין ביאיזיאין און פ א‬ ‫זענען ניט א‬ ‫אס איז דער בוך פון לעבן‪.‬‬ ‫פנט און אנדערן בוך‪ ,‬וו א‬ ‫אבן זיך געע פ‬ ‫אר דעם שטול‪ .‬די ביכער ה א‬ ‫שטיין פ פ א‬ ‫פט לויט זייערע מעשים‪ ,‬לויט צו די מעשים‪ ,‬וואס זענען געשריבן אין די‬ ‫דער טויט זענען געמש פ‬ ‫אזוי טויט און גענעם האט צוריק די טויטע‪,‬‬ ‫אס זענען אין אים‪ ,‬און א‬ ‫ביכער‪ .‬די ים האט זיך די טויט וו א‬ ‫אדעס זענען‬ ‫ארבעט‪ .‬טויט און ה א‬ ‫פט לויט צו זייער א‬ ‫וואס זענען אין עס‪ .‬און יעדער מענטש איז געמש פ‬ ‫אזערע פון פיאיער‪ .‬וואס איז געווען ניט‬ ‫אזערע פון פיאיער‪ .‬דעם און די רגע טויט‪ :‬דער א‬ ‫און אין דער א‬ ‫טר א‬ ‫אזערע פון פיאיער )יוחנן‪:2001 ,‬‬ ‫ארפן אין די א‬ ‫געשריבן אין דעם בוך פון לעבן איז געווען וו א‬ ‫)‪6) .(1457-1458‬‬ ‫א שטול‪ ,‬וויאיס און דער‬ ‫אט‪ ,‬איך געזען א‬ ‫אן פון די דין פון די טויט‪ .‬דער דין פון ג א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫ינטער פ‬

‫ארט‬ ‫פן די ערד און דער הימל‪ ,‬און קיין א‬ ‫א פ‬ ‫אנטל א‬ ‫פנים איז א‬ ‫איינער וואס זיצט אויף עס פון וועמענס פ‬ ‫פטן די טויט און דער‬ ‫א בוך און מש פ‬ ‫אשקע און עפן א‬ ‫אר זיי‪ ,‬די שטול פון מענטש איז י א‬ ‫פונען פ פ א‬ ‫איז גע פ‬ ‫ארבעט‬ ‫אס זענען געשריבן אין דעם בוך יעדער לויט צו זיין א‬ ‫‪.‬ווי לעבעדיק זאכן וו א‬ ‫ארמס‬ ‫פ דורך די פירעסט א‬ ‫א פ‬ ‫אן‪ ,‬קל א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אנד און י א‬ ‫דעם גענעם וועט אויך זיין די באוווינער פון דויטשל א‬ ‫‪.‬אין וועלט מלחמה וו און וועלט מלחמה ווו‬ ‫אר די ערשטער הימל און‬ ‫א ניי א ערד‪ ,‬פ פ א‬ ‫א ניי א הימל און א‬ ‫די נייע הימל און די ניי א ערד‪ .‬און איך געזען א‬ ‫ארשווונדן‪ ,‬און דער ים איז ניט מער‪ .‬איך האב געזען די הייליקע‬ ‫דער ערשטער ערד האט פ א‬ ‫אר איר‬ ‫אלע באדעקט פ פ א‬ ‫אק א‬ ‫אט‪ ,‬שיין ווי א‬ ‫פ אויס פון הימל פון ג א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אט‪ ,‬ניו ירושלים‪ ,‬קומען א‬ ‫שט א‬ ‫אט צווישן‬ ‫א הויך קול פון דעם שטול געזאגט‪" .‬דאס איז דער וווינונג פון ג א‬ ‫אן‪ .‬איך געהערט א‬ ‫מ א‬ ‫אט‪-‬מיט‪-‬זיי אייגן וועט זיין דיין‬ ‫מענטשן‪ .‬ער וועט לעבן מיט זיי‪ .‬זיי וועט זיין זיאין מענטשן‪ ,‬און דער ג א‬ ‫אט‪ .‬ווישן די טרערן פון זייער אויגן און טויט וועט ניט מער עקזיסטירן‪ .‬עס וועט זיין ניט מער‬ ‫ג א‬ ‫אלע דעם איז איבער‬ ‫אדער ווייטיק וויאיל א‬ ‫אדער געשריגן א‬ ‫‪.‬טרויער א‬ ‫אלע זאכן ניי א‪ ".‬ער‬ ‫אכן א‬ ‫אן האט געזאגט‪" ,‬איצט איך מ א‬ ‫און ער‪ ,‬וואס איז געזעסן אויף דעם טר א‬ ‫אר די ווערטער זענען ווערט פון אמונה און אמת‪" ".‬ער דערציילט מיר‬ ‫צוגעגעבן‪" ,‬שרייב‪ ,‬פ פ א‬ ‫אלף און די תוו‪ ,‬דער אנהייב און דער סוף‪ .‬ווער איז‬ ‫אלט‪ ":‬עס איז געטאן‪ .‬איך בין די א‬ ‫דעמ א‬ ‫אסער פון לעבן‪ .‬ער וואס מנצח וועט ירשענען‬ ‫ארשטיק איך וועל געבן פון די פרילינג פון די וו א‬ ‫ד א‬ ‫אוערדז‪ ,‬ונבעליעווערס‪ ,‬די‬ ‫אט‪ ,‬און ער וועט זיין מיין זון‪ .‬ק א‬ ‫אלע זאכן‪ .‬איך וועט זיין זייער ג א‬ ‫א‬ ‫אלע לייערז‬ ‫אטערס‪ ,‬און א‬ ‫אל א‬ ‫ארסערערס‪ ,‬יד א‬ ‫אליש‪ ,‬ס א‬ ‫אר א‬ ‫אלי וממ א‬ ‫ארבן‪ ,‬רוצחים‪ ,‬די סעקשו א‬ ‫ארד א‬ ‫פ א‬ ‫אס איז די רגע טויט‬ ‫אס ברענט מיט פיאיער און שוועבל וו א‬ ‫אזערע וו א‬ ‫אבן זייער טייל אין דער א‬ ‫וועט ה א‬ ‫א‬ ‫אן פון די ניי א הימל און די ניי א ערד‪ .‬יוחנן זעט א‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫")יוחנן‪ (6) . (1458-1459 :2001 ,‬ינטער פ‬ ‫אט איז‬ ‫א קול פון די משכן פון ג א‬ ‫א ניי א ערד‪ ,‬אויך געזען די ניו ירושלים און געהערט א‬ ‫ניו הימל און א‬ ‫אשקע וואוינען מיט זיי‬ ‫אט י א‬ ‫אשקע‪ ,‬מיט מענטשן ג א‬ ‫אט משיח מיכאל‪-‬י א‬ ‫אשקע‪ ,‬זע‪ ,‬דער משכן פון ג א‬ ‫י א‬ ‫אוועק יעדער טרער פון‬ ‫אשקע וועט ווישן א‬ ‫אט זיאין מיט זיי און י א‬ ‫אשקע‪ .‬ג א‬ ‫אט ס מענטשן י א‬ ‫וועט זיין‪ ,‬ג א‬ ‫זייערע אויגן איז טויט ניט מער עקסיסטירן‪ ,‬זינט עס וועט זיין טרויער אדער געשריגן אדער ווייטיק‪:‬‬ ‫אוועק‬ ‫אבן דורכגעגאנגען א‬ ‫אר די ערשטע זאכן ה א‬ ‫‪.‬פ פ א‬ ‫אלע זאכן ניי א‪ ,‬און‬ ‫אכן א‬ ‫אשקע זיצן אויף דעם שטול‪ ,‬וואס דערציילט אים ‪ -‬זע‪ ,‬איך מ א‬ ‫און געזען י א‬ ‫אלף און תוו‪,‬‬ ‫אלץ איז געטאן איך בין א‬ ‫אר די ווערטער זענען געטריי א און אמת‪ .‬א‬ ‫צוגעגעבן שרייבט פ פ א‬ ‫אר‬ ‫ארשטיק איך וועל געבן פ פ א‬ ‫אסער מקור פון לעבן‪ ,‬די ‪ free‬דער אנהייב און דער סוף‪ .‬איך ד א‬ ‫די וו א‬ ‫אטש די‬ ‫אט און ער וועט זיין מיין זון‪ ,‬ווי כ א‬ ‫אר וועט ירשענען די זאכן‪ ,‬און איך וועט זיין זיין ג א‬ ‫וויקט א‬ ‫ארסערערס‪,‬‬ ‫אליש‪ ,‬ס א‬ ‫אר א‬ ‫אלי וממ א‬ ‫אל‪ ,‬רוצחים‪ ,‬סעקשו א‬ ‫אב א‬ ‫אנ א‬ ‫אמ א‬ ‫אב א‬ ‫אליווינג‪ ,‬א‬ ‫אנב א‬ ‫אוערדלי‪ ,‬א‬ ‫ק א‬ ‫אז‬ ‫אלע לייערז טייל א‬ ‫אטערס‪ ,‬און א‬ ‫אל א‬ ‫אס ברענט מיט פיאיער ‪ Fits‬יד א‬ ‫אזערע פון פיאיער וו א‬ ‫זיי און דער א‬ ‫‪.‬און שוועבל ניימלי די רגע טויט‬ ‫אס האט די זיבן מכות און‬ ‫די ניו ירושלים‪ .‬דערנאך זענען געקומען איינער פון די זיבן מלאכים וו א‬

‫פיץ פון‬ ‫אלע‪ ,‬די לאם ס פרוי‪ " .‬ער האט מיר אין גייסט צו די ש פ‬ ‫געזאגט‪" ,‬קומען! איך וועל דיר די ק א‬ ‫אט‪ .‬איך‬ ‫פ אויס פון הימל פון ג א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אט ירושלים קומען א‬ ‫ארג און געוויזן מיר די הייליקע שט א‬ ‫א הויך ב א‬ ‫א‬ ‫א שטיין‬ ‫אס איז געווען ענלעך צו די מערסט טיאיער שטיין‪ ,‬ווי א‬ ‫אט‪ .‬זיאין ברייטנ א‬ ‫בין בעת דער כבוד פון ג א‬ ‫פער‬ ‫אס פ‬ ‫אר דזש א‬ ‫אל‪-‬קל א‬ ‫‪.‬פון קריסט א‬ ‫אנט גרויס און הויך‪ ,‬ווייל צוועלף טויערן‪ .‬אויף די טויערן זענען צוועלף מלאכים‪ ,‬און‬ ‫א וו א‬ ‫האט א‬ ‫נעמען געשריבן‪ .‬זיי זענען די נעמען פון די צוועלף שבטים פון ישראל‪ .‬אויף די מזרח דריי טויערן‪,‬‬ ‫אט‬ ‫פון דריי א טויערן‪ ,‬אויף די דרום דריי א טויערן און דריי א טירן וועסט סייד‪ .‬די שט א‬ ‫אויף די זיאיט פון די צ פ‬ ‫אנט האט צוועלף יסוד שטיינער‪ .‬אויף זיי זענען די נעמען פון די צוועלף שליחים פון די לאם‬ ‫‪.‬וו א‬ ‫אנט‪ .‬די‬ ‫אט‪ ,‬די טויערן און די וו א‬ ‫אר צו מעסטן די שט א‬ ‫אלדען ר א‬ ‫אג א‬ ‫וואס האט גערעדט מיט מיר האט א‬ ‫אסטן די‬ ‫פגעמ א‬ ‫א פ‬ ‫אט א‬ ‫פירעקעכדיק‪ ,‬די לענג איז געווען גליאיך צו די ברייט‪ .‬ער ה א‬ ‫אט ליעטה פ‬ ‫שט א‬ ‫אט‬ ‫אמעטערס‪ ,‬גליאיך לענג‪ ,‬ברייט און הייך‪ .‬ער ה א‬ ‫אר‪ .‬איך איז געווען צוועלף קיל א‬ ‫אט מיט די ר א‬ ‫שט א‬ ‫אנט איז‬ ‫אמף‪ .‬די וו א‬ ‫אר מענטש ק א‬ ‫אנט‪ .‬איך האט ‪ 144‬מעטער‪ .‬דער מלאך וו א‬ ‫אסטן די וו א‬ ‫פגעמ א‬ ‫א פ‬ ‫א‬ ‫אל‪ .‬דער יסוד שטיינער פון די‬ ‫אלד‪ ,‬ווי ריין קריסט א‬ ‫אט איז געווען ריין ג א‬ ‫פער‪ ,‬און די שט א‬ ‫אס פ‬ ‫געווען דזש א‬ ‫ארשידענע מינים פון טיאיער שטיינער‪ :‬דער ערשטער‬ ‫אד מיט פ א‬ ‫אנט זענען דעקערייט א‬ ‫אט וו א‬ ‫שט א‬ ‫אגד‪ ,‬די פינפט‬ ‫אר א‬ ‫אני‪ ,‬די פערט שמ א‬ ‫אלסעד א‬ ‫פירשטיין‪ ,‬די דריט טש א‬ ‫א פ‬ ‫פער‪ ,‬די צווייט ס א‬ ‫אס פ‬ ‫דזש א‬ ‫אלדשטיין‪ ,‬דער‬ ‫אכט ג א‬ ‫אליטע ‪ ,‬די א‬ ‫אן‪ ,‬דער זיבעטער טשריס א‬ ‫ארנעלי א‬ ‫אניקס‪ ,‬די זעקסט ק א‬ ‫ארד א‬ ‫ס א‬ ‫אמעטהיסט‪ .‬און די‬ ‫פטן א‬ ‫אסינט און צוועל פ‬ ‫פטן כיי א‬ ‫אסע‪ ,‬על פ‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫אז‪ ,‬דער צענט טשריס א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫ניינטער ט א‬ ‫פערל‪ .‬די‬ ‫ארלס‪ ,‬און יעדער טויער איז געווען געמאכט פון איין פ‬ ‫פע א‬ ‫צוועלף טויערן זענען צוועלף פ‬ ‫אנט גלאז‬ ‫פער א‬ ‫אנס פ‬ ‫אלד‪ ,‬ווי טר א‬ ‫אט איז ריין ג א‬ ‫אדר א‬ ‫אט קוו א‬ ‫‪.‬שט א‬ ‫אט אלמעכטיקער און די לאם‪ .‬די‬ ‫פל איז די האר ג א‬ ‫אר זיאין טעמ פ‬ ‫איך האט ניט זען עס קיין היכל‪ ,‬פ פ א‬ ‫אנייץ‬ ‫אט ילומ א‬ ‫אר די כבוד פון ג א‬ ‫אד‪ .‬פ פ א‬ ‫אנייט א‬ ‫אנע צו זיין ילומ א‬ ‫אדער לעוו א‬ ‫פן פון זון א‬ ‫אר פ‬ ‫אט האט ניט ד א‬ ‫שט א‬ ‫פון דער ערד‬ ‫פעלקער וועלן קומען צו דיין ליכט‪ ,‬און מלכים פ‬ ‫עס‪ ,‬און זיאין ליכט איז דער לאם‪ .‬און פ‬ ‫פלענדער‬ ‫‪.‬נעמען צו איר ס פ‬ ‫אכט און זיי וועלן דערגרייכן איר‬ ‫אג וויאיל עס וועט זיין נ א‬ ‫אכט יעדער ט א‬ ‫ארמ א‬ ‫פן ניט זיין פ פ א‬ ‫אר פ‬ ‫זיאין טירן ד א‬ ‫אמיץ‬ ‫אדער וואס ק א‬ ‫פעס וועלטלעך‪ ,‬א‬ ‫פלענדער און עשירות פון אומות‪ .‬עס וועט ניט קומען ע פ‬ ‫די ס פ‬ ‫אר יענע וואס זענען געשריבן אין דעם בוך פון לעבן‬ ‫אבער נ א‬ ‫אגן ליגט‪ ,‬א‬ ‫אומווערדיקייטן און ז א‬ ‫אנגינג צו די לאם‬ ‫‪.‬ביל א‬ ‫אן‬ ‫פון דעם טר א‬ ‫פליסט פ‬ ‫אס פ‬ ‫אל‪ ,‬וו א‬ ‫אר ווי קרישט א‬ ‫אסער פון לעבן‪ ,‬קל א‬ ‫א טיאיך פון וו א‬ ‫אלט געוויזן מיר א‬ ‫דעמ א‬ ‫אט אויף איין זיאיט און די אנדערע פון די טיאיך‪ ,‬עס‬ ‫אדר א‬ ‫אט און פון די לאם‪ .‬אין די מיטן פון די קוו א‬ ‫פון ג א‬ ‫פ‬ ‫אס נודניק צוועלף‬ ‫יעדער פרוכט אין דיין חודש‪ .‬דער בוים ס ‪ Fruits,‬איז דער בוים פון לעבן וו א‬ ‫אט און פון די‬ ‫אלע‪ .‬די שטול פון ג א‬ ‫בלעטער דינען צו היילן די אומות‪ .‬עס וועט זיין קיין קללה ביי א א‬ ‫פנים און ברענגען דיין‬ ‫אט‪ ,‬און זיאין קנעכט וועט געבן עס דינען‪ .‬זען דיין פ‬ ‫לאם וועט זיאין אין דער שט א‬ ‫אדער פון‬ ‫פליגהט א‬ ‫אמ פ‬ ‫פן פון ל א‬ ‫אר פ‬ ‫אכט‪ ,‬ניט מער ד א‬ ‫אמען אויף שטערנס‪ .‬עס וועט זיין ניט מער נ א‬ ‫נ א‬ ‫אר אלץ און אלץ )יוחנן‪,‬‬ ‫אלע פ פ א‬ ‫אט וועט ילומיניט זיי‪ ,‬און זיי וועלן מעמש א‬ ‫זונשיאין‪ ,‬וויאיל די האר ג א‬

‫)‪6) .(1459-1460 :2001‬‬ ‫אן פון די ניי א דזשערוס‬ ‫אטי א‬ ‫פרעט א‬ ‫א ‪é‬ינטער פ‬ ‫אקער בוש ‪ã‬מ‪.‬דזש א‬ ‫א זעט דזשארזש הערבערט וו א‬ ‫א‬ ‫אנט‬ ‫אשקע‪ ,‬די ה א‬ ‫אט י א‬ ‫אורגעס פון ג א‬ ‫א גלאז פון די סק א‬ ‫פרעזידענט ‪ ,1989-1993‬מיט א‬ ‫אטער(‪ ,‬יו פ‬ ‫)פ פ א‬ ‫פירט צו יוחנן אין די‬ ‫אלע‪ ,‬די לאם ס פרוי און גע פ‬ ‫ארעי‪ -‬די ק א‬ ‫אסטר א‬ ‫אס זאגט עס קומט און איך מ א‬ ‫וו א‬ ‫פ אויס פון הימל‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אט פון דזשערוסעם קומען א‬ ‫ארג און געוויזן די הייליקע שט א‬ ‫א הויך ב א‬ ‫גייסט צו א‬ ‫אט פון ירושלים‪ ,‬חתונה געהאט צו די רופן פון די לאם‪,‬‬ ‫פערז די שט א‬ ‫אמ פ‬ ‫אשקע ‪ -‬יוחנן ק א‬ ‫אט י א‬ ‫פון ג א‬ ‫אזוי דעם פרוי צו דעם מענטש‬ ‫פסע אויס אין דעם בוך א‬ ‫אלי פ‬ ‫אק א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫אנהייב דער א‬ ‫אס‪ ,‬פון די א‬ ‫אס איז וו א‬ ‫וו א‬ ‫אט פון דזשערוסעם‪ .‬יוחנן שרייבט די ווענט און די‬ ‫פערד צו די שט א‬ ‫אמ פ‬ ‫איז חתונה געהאט איז ק א‬ ‫א‬ ‫אט פון דזשערוסעם‪ ,‬עס איז א‬ ‫אנג טירן‪ ,‬און אין דעם צענטער פון די ניי א שט א‬ ‫אריאינג א‬ ‫אט ס א‬ ‫שט א‬ ‫אשקע און אנדערן פון די לאם‪ .‬און‬ ‫אלד‪ ,‬ווו עס זענען צוויי טראנען איינער פון י א‬ ‫אט פון ריין ג א‬ ‫אדר א‬ ‫קוו א‬ ‫א רוף בוים פון‬ ‫אסער פון טראנען און אויף ביידע זייטן פון דער גרענעץ‪ ,‬א‬ ‫א טיאיך פון וו א‬ ‫אז בלעטער א‬ ‫א‬ ‫אקעט צוועלף שטייגער פון‬ ‫אס נ א‬ ‫ארמען די מענטשן ‪ Fruits‬לעבן וו א‬ ‫אר איין יעדער חודש צו ק א‬ ‫פער י א‬ ‫פ‬ ‫אשקע‬ ‫אז די קנעכט פון די האר י א‬ ‫אר די היילונג פון די אומות‪ .‬עס זאגט א‬ ‫און זייער בלעטער זענען פ פ א‬ ‫אר אלץ און אלץ‬ ‫אלע פ פ א‬ ‫פון די צוויי‪ ,‬און זיי וועלן מעמש א‬ ‫פנימער פ‬ ‫‪.‬און פון די לאם וועט זען די פ‬ ‫אשקע‪ .‬דערנאך ער דערציילט מיר‪" ,‬די ווערטער זענען ווערט פון אמונה און‬ ‫די קומענדיק פון י א‬ ‫פיירז די נביאים‪ ,‬האט געשיקט זיין מלאך צו וויאיזן זיינע‬ ‫אט וואס ינס פ‬ ‫אר די האר‪ ,‬דער ג א‬ ‫אמת‪ ,‬פ פ א‬ ‫אלד‪ .‬וואויל איז ער וואס האלט די‬ ‫אלד‪ .‬זע‪ ,‬איך בין קומענדיק ב א‬ ‫אסירן ב א‬ ‫פ א‬ ‫אס מוזן פ‬ ‫קנעכט וו א‬ ‫אבן‬ ‫אך איר ה א‬ ‫ווערטער פון די נבואה פון דעם בוך‪ .‬איך יוחנן‪ ,‬געהערט און געזען די זאכן‪ .‬נ א‬ ‫אלע‬ ‫פ צו דינען דעם מלאך וואס האט געוויזן מיר א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אלן א‬ ‫אזוי בין איך געפ פ א‬ ‫געהערט און געזען‪ ,‬א‬ ‫א קנעכט ווי איר און דיינע‬ ‫אז‪ .‬איך בין א‬ ‫אן א‬ ‫אבער‪ ,‬דערציילט מיר‪" :‬דו זאלסט ניט ט א‬ ‫דעם‪ .‬ער א‬ ‫אט‬ ‫אלטן די ווערטער פון דעם בוך‪ .‬דינען ג א‬ ‫" ‪.‬ברידער די נביאים‪ ,‬און די וואס ה א‬ ‫אלטן זיי סוד די ווערטער פון די נבואה פון דעם בוך‪ ,‬וויאיל די‬ ‫און אויך געזאגט‪" :‬דו זאלסט נישט ה א‬ ‫ארזעצן מיט זיאין‬ ‫אב פ א‬ ‫ארזעצן מיט אומרעכט‪ ,‬וואס איז גר א‬ ‫אז איז אומגערעכט פ א‬ ‫אענט‪ .‬א‬ ‫ציאיט איז נ א‬ ‫פילו מער‪ .‬זע‪,‬‬ ‫א פ‬ ‫אקטיסינג יושר‪ ,‬און די הייליקע הייליקן א‬ ‫פר א‬ ‫אלטן פ‬ ‫פונקט ה א‬ ‫שמוץ‪ ,‬אבער וואס איז פ‬ ‫אלד‪ ,‬געבראכט מיט מיר מיין שכר‪ ,‬צו שכר יעדער מענטש לויט צו זיאין ווערק‪.‬‬ ‫איך בין קומענדיק ב א‬ ‫אלף און די תוו‪ ,‬דער ערשטער און די לעצטע‪ ,‬דער אנהייב און דער סוף‪ .‬וואויל זענען די‬ ‫איך בין די א‬ ‫אט דורך די‬ ‫אריאין די שט א‬ ‫אבן רעכט צו דער בוים פון לעבן און א‬ ‫אשן זייערע קליידער צו ה א‬ ‫וואס וו א‬ ‫אליש‪ ,‬די‬ ‫אר א‬ ‫אלי וממ א‬ ‫ארסערערס‪ ,‬די סעקשו א‬ ‫אטוץ‪ ,‬די ס א‬ ‫אסט א‬ ‫פר א‬ ‫אכן אויס‪ ,‬די פ‬ ‫ארמ א‬ ‫טויערן‪ .‬וועט זיין פ א‬ ‫אקטיסיז שקר‬ ‫פר א‬ ‫אלעמען וואס ליב און פ‬ ‫אטערס און א‬ ‫אל א‬ ‫‪.‬רוצחים‪ ,‬דער יד א‬ ‫אר די קהילות‪ .‬איך בין דער שורש‬ ‫אבן געשיקט מיין מלאך צו עדות צו איר די זאכן פ פ א‬ ‫אשקע ה א‬ ‫איך י א‬ ‫ארגן שטערן‬ ‫‪.‬און דער זאמען פון דוד‪ ,‬די העל מ א‬ ‫ארשטיק‬ ‫אגן‪" ,‬קום‪ ".‬איינער וואס איז ד א‬ ‫אגן‪" ,‬קומען"‪ .‬וואס הערט אויך ז א‬ ‫אלע ז א‬ ‫דער גייסט און די ק א‬ ‫אסער פון לעבן‬ ‫אטער וו א‬ ‫פ א‬ ‫אקומען פ‬ ‫‪.‬קומען‪ ,‬און וואס ווילן צו ב א‬ ‫אלעמען וואס הערט די ווערטער פון די נבואה פון דעם בוך‪ .‬אויב ווער עס יז‬ ‫איך דערקלערן צו א‬

‫אט וועט לייגן צו אים די מכות דיסקרייבד אין דעם בוך‪ .‬און אויב ווער עס יז נעמט‬ ‫פעס‪ ,‬ג א‬ ‫מוסיף ע פ‬ ‫אוועק זיאין טייל פון‬ ‫אט וועט נעמען א‬ ‫פעס פון די ווערטער פון דעם בוך פון דעם נבואה‪ ,‬ג א‬ ‫אוועק ע פ‬ ‫א‬ ‫אס זענען געשריבן אין דעם בוך‬ ‫אט‪ ,‬וו א‬ ‫‪.‬דער בוים פון לעבן און די הייליק שט א‬ ‫אשקע‪ .‬דער‬ ‫אלד‪ ".‬אמן‪ .‬קומען‪ ,‬האר י א‬ ‫וואס זאגט עדות צו די זאכן זאגט‪" ,‬יא‪ ,‬איך בין קומענדיק ב א‬ ‫אלע )יוחנן‪6) .(1460 :2001 ,‬‬ ‫אשקע זיאין מיט איר א‬ ‫)חסד פון די האר י א‬ ‫א רעדט צו יוחנן ‪ -‬די דאזיקע‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אך לוי א‬ ‫אנ א‬ ‫אג א‬ ‫אן פון דזשעסוס‪.‬ל א‬ ‫פריטייש א‬ ‫פון די ינטער פ‬ ‫קומענדיק פ‬ ‫אשקע פון די הייליקע נביאים געשיקט זיין‬ ‫אט י א‬ ‫אסטווערדי און אמת‪ .‬די האר‪ ,‬דער ג א‬ ‫רייד זענען טר א‬ ‫ארט‪ .‬זע‪ ,‬איך קומען געשווינד;‬ ‫אלד נעמען א‬ ‫אס מוזן ב א‬ ‫א מענטש צו וויאיזן זיינע קנעכט וו א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫לוי א‬ ‫וואויל איז ער וואס האלט די ווערטער פון די נבואה פון דעם בוך‪ .‬איך‪ ,‬יוחנן‪ ,‬בין דער איינער וואס‬ ‫פ איידער די‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אלן א‬ ‫אזוי בין איך געפ פ א‬ ‫געהערט און געזען די זאכן‪ ,‬און ווען איך געהערט און געזען א‬ ‫פיס פון לוי‬ ‫אז איז ביי די פ‬ ‫פיס פון די מענטש וואס האט די זאכן צו דינען אים ‪ -‬א‬ ‫אפים ‪ á -‬פ‬ ‫א סער א‬ ‫טי א‬ ‫אן קנעכט פון דיין ברידער די‬ ‫א יונגערמ א‬ ‫אז איך בין א‬ ‫אן א‬ ‫אן ניט ט א‬ ‫אז ניט ‪ -‬לוק ‪ ,‬ט א‬ ‫ווער האט געזאגט א‬ ‫אמבע די‬ ‫פל א‬ ‫אן ניט פ‬ ‫אשקע‪ ,‬ט א‬ ‫אט י א‬ ‫אלטן די ווערטער פון דעם בוך‪ ,‬דינען ג א‬ ‫נביאים‪ ,‬און די וואס ה א‬ ‫ארזעצן די ומגערעכט טאן‬ ‫אנט‪ ,‬פ א‬ ‫אר די ציאיט איז ביי ה א‬ ‫ווערטער פון די נבואה פון דעם בוך‪ :‬פ פ א‬ ‫ארזעצן די פיר פון יושר און די הייליקע‬ ‫אך שמוציק‪ ,‬די רעכט צו פ א‬ ‫ארזעצן די טמא נ א‬ ‫אומרעכט‪ ,‬פ א‬ ‫אבן צו‬ ‫אלוינונג איך ה א‬ ‫ארזעצן צו זיין געהייליקט‪ ,‬זע‪ ,‬איך קומען געשווינד און מיט מיר איז די ב א‬ ‫פ א‬ ‫אלף און תוו ‪ -‬דער ערשטער און די לעצטע‬ ‫ארבעט‪ ,‬איך בין א‬ ‫געבן יעדער מענטש לויט צו זייער א‬ ‫אבן רעכט צו‬ ‫אז זיי זאלן ה א‬ ‫אזוי א‬ ‫אובז א‬ ‫אש זייער ר א‬ ‫אנהייב און דער סוף‪ ,‬וואויל זענען יענע וואס וו א‬ ‫דער א‬ ‫אטוץ‪ ,‬די‬ ‫אסט א‬ ‫פר א‬ ‫ארויס זענען די פ‬ ‫אט דורך די טויערן א‬ ‫אריאין די שט א‬ ‫דער בוים פון לעבן און א‬ ‫אלע יענע וואס ליב‬ ‫אטערס‪ ,‬און א‬ ‫אל א‬ ‫אליש‪ ,‬די רוצחים‪ ,‬דער יד א‬ ‫אר א‬ ‫אלי וממ א‬ ‫ארסערערס‪ ,‬די סעקשו א‬ ‫ס א‬ ‫אקטיסיז שקר‬ ‫פר א‬ ‫‪.‬און פ‬ ‫אנז האר‬ ‫אדיש א‬ ‫אלע די ווערטער פון דעם בוך עדות‪ .‬אויב ווער עס יז מאכט קיין א‬ ‫אז א‬ ‫איך הערן א‬ ‫אוועק פון די‬ ‫אשקע‪ ,‬לייגן צו זיי די מכות געשריבן אין דעם בוך‪ ,‬און אויב ווער עס יז נעמט א‬ ‫י א‬ ‫אוועק זיאין טייל פון דער בוים פון‬ ‫אט וועט נעמען א‬ ‫אשקע ג א‬ ‫ווערטער פון דעם בוך פון דעם נבואה‪ .‬י א‬ ‫פון די ווערטער פון התגלות‪ .‬שורלי איך קומען געשווינד אמן‬ ‫אט‪ ,‬און פ‬ ‫לעבן‪ ,‬דזשערוסעם הייליק שט א‬ ‫אן פון‬ ‫פליש א‬ ‫אמ פ‬ ‫אשקע וואונדער די ק א‬ ‫אלע ‪ -‬י א‬ ‫אשקע זיאין מיט איר א‬ ‫אשקע‪ ,‬די חן פון די האר י א‬ ‫האר י א‬ ‫אזונדער דעם טעקסט‬ ‫אז ב א‬ ‫אלעמען וואס איבער די סענטשעריז א‬ ‫אנע צו א‬ ‫אק א‬ ‫אס א‬ ‫אס איז א‬ ‫התגלות‪ ,‬וו א‬ ‫פ פון קהילות‪ ,‬רוזעוועלט‪,‬‬ ‫א פ‬ ‫א ארויס מיט די אותיות צו די זיבן ק א‬ ‫אטי א‬ ‫אל א‬ ‫אפים לוי א‬ ‫פון די סער א‬ ‫אטער(‪ ,‬און צו לאאדיקיע‬ ‫אן‪ ,‬די לאם בוש )פ פ א‬ ‫אס‪ ,‬טשערטשיל‪ ,‬טרומ א‬ ‫ארג א‬ ‫‪.‬וו א‬ ‫אס די‬ ‫אקטערין פון התגלות‪ ,‬בעש א‬ ‫אבן צוטריט צו דעם ד א‬ ‫פילו די וואס ה א‬ ‫א פ‬ ‫אנע א‬ ‫אק א‬ ‫אשקע ס א‬ ‫י א‬ ‫אף‬ ‫אז קען זיין ענדערונגען אין די טעקסט וועט ליאידן שטר א‬ ‫‪.‬סענטשעריז‪ ,‬א‬ ‫אקטערין‪,‬‬ ‫אומעז‪ ,‬איך געשריבן די ווערטער אויף מיין שכל פון דעם ד א‬ ‫אס ג א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫אק א‬ ‫אור א‬ ‫איך‪ ,‬מ א‬ ‫כמעט צוויי טויזנט יאר און די געשעענישן עס ברענגט וועלט מלחמה‪ ,‬די צווייטע וועלט‬ ‫געזונט פ‬ ‫אלווד אין די גלאבאלע‬ ‫פט אותיות ינוו א‬ ‫אלף מלחמה און וועלט מלחמה ווו‪ ,‬און הוי פ‬ ‫מלחמה‪ ,‬די ג א‬

‫אקט‪ ,‬דיסקרייבד אין דעם בוך‬ ‫ארויף אויף עטלעכע פ א‬ ‫אז איך מעסט א‬ ‫אוויאיזן א‬ ‫געשעענישן‪ .‬איך ב א‬ ‫אלווינג נעמען‬ ‫אר מיין גריאיז ‪, facts,‬ינוו א‬ ‫אג און צו תשובה פ פ א‬ ‫אל א‬ ‫אטעס און נומבערס'ם עפענען צו די א‬ ‫ד א‬ ‫אוויאיזן‬ ‫אס איך בין זיכער איך בין רעכט ב א‬ ‫אדיפיצירן דעם טעקסט איך געשריבן‪ .‬איצט ווי צו וו א‬ ‫און מ א‬ ‫אס איך געשריבן‬ ‫‪.‬זיין אמת וו א‬ ‫אל‪ ,‬בראזיל‪ ,‬צווישן ‪ 1994‬און ‪2016‬‬ ‫אן ס א‬ ‫אנדע ט א‬ ‫א גר א‬ ‫אלעגרעטע‪ ,‬רי א‬ ‫‪ .‬א‬ ‫אל סדר‬ ‫אבעטיק א‬ ‫אלפ א‬ ‫פערענצן אין א‬ ‫‪:‬רע פ‬ ‫א‪ .‬מיר און זיי‪ .‬אונדזער צייט‪1) Almeida, 1978 ,‬‬ ‫אמעריק א‬ ‫אסע א‬ ‫‪.‬דזש א‬ ‫אנז צו די געשיכטע פון מלחמה צווישן )‪2‬‬ ‫אביוש א‬ ‫אנטר א‬ ‫אס‪ .‬ק א‬ ‫אמ א‬ ‫אנ א‬ ‫אנ א‬ ‫און בוענאס איירעס‪ Brazil .‬א‬ ‫ארויסגעבער‪1946 ,‬‬ ‫א א‬ ‫אי א‬ ‫אטי א‬ ‫‪.‬יט א‬ ‫אק‪3) 1968 ,‬‬ ‫אלף היטלער‪ .‬בל א‬ ‫אד א‬ ‫‪.‬בעלימענסקי‪ ,‬לעוו‪ .‬דער טויט פון א‬ ‫אטל )‪4‬‬ ‫אל מלחמה אין א‬ ‫אט‪ ,‬ר ‪ ..‬די נייוו א‬ ‫ארד‪â 1949 ,‬בעל א‬ ‫א‪ .1939-1945‬רעק א‬ ‫‪.‬נטיק א‬ ‫ארטרעסס צו‪ .‬רענעס ‪5) BERGER,‬‬ ‫פערפ א‬ ‫ארל‪ .‬ב‪ 29-‬סו פ‬ ‫‪.‬ק א‬ ‫אליס‪ ,‬אין ‪6) 2001‬‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫פעטר א‬ ‫אזעס‪ ,‬פ‬ ‫א וו א‬ ‫אר א‬ ‫‪.‬הייליק ביבל‪ ,‬עדיט א‬ ‫א‪7) 1965 ,‬‬ ‫אול א‬ ‫פ א‬ ‫או פ‬ ‫אע היטלער‪ .‬בוך ויסשטעלונג‪ ,‬ס א‬ ‫אוו א‬ ‫אליטיש צ א‬ ‫פ א‬ ‫אנן‪ ,‬מארטין‪ .‬פ‬ ‫ארמ א‬ ‫‪.‬ב א‬ ‫א‪8) Bullitt, 1947 ,‬‬ ‫אול א‬ ‫פ א‬ ‫או פ‬ ‫אגרעס אינסטיטוט‪ ,‬ס א‬ ‫פר א‬ ‫ארשווינדן‪ .‬לייט פ‬ ‫אבוס פ א‬ ‫‪.‬וויליאם‪ .‬און דער גל א‬ ‫או )‪9‬‬ ‫אסטעל א‬ ‫אעל ק א‬ ‫אנ א‬ ‫אטעק מיליטער ‪. Brazil‬ליכט‪ ,‬מ א‬ ‫‪.‬אין וועלט מלחמה וו‪ .‬ביבלי א‬ ‫אל מלחמה‪ .‬קולטור דיפפוסער ‪10) 1967‬‬ ‫אדזשיק א‬ ‫אל א‬ ‫אנט‪ ,‬יוסף‪ .‬סעקרעץ פון סייק א‬ ‫‪.‬בר א‬ ‫א‪11) 1996 ,‬‬ ‫אטטיק א‬ ‫אימע‪ .‬די קריזיס האט געביטן די וועלט‪ .‬א‬ ‫‪.‬ברענער‪ ,‬דזש א‬ ‫א‪12) :‬‬ ‫אול א‬ ‫פ א‬ ‫או פ‬ ‫אל סדר‪ .‬ס א‬ ‫אנמענ א‬ ‫אלער ינווייר א‬ ‫אנ א‬ ‫אצי א‬ ‫א‪ .‬דער אינטערנ א‬ ‫אגנער ריבעיר א‬ ‫א‪ ,‬וו א‬ ‫אסט א‬ ‫ק א‬ ‫פ‬ ‫אנטעקסט‪ 176 .2001 ,‬פ‬ ‫‪.‬ק א‬ ‫‪.‬טשערטשיל‪ ,‬ווינסטאן‪ .‬גרויס היאינטציאיטיק מענטשן )‪13‬‬ ‫אל‪1941 ,‬‬ ‫אנ א‬ ‫אסי א‬ ‫אנ א‬ ‫אר א‬ ‫א עדיט א‬ ‫אנהי א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫‪.‬ק א‬ ‫פעוסער‪14) ,‬‬ ‫א צווייטע וועלט מלחמה ‪ 1‬וו‪ -.‬אויב עס סיערנע שטורעם‪ .‬פ‬ ‫טשערטשיל‪ ,‬ווינסטאן‪ .‬ל א‬ ‫‪ ,1950.‬בוענאס איירעס‬ ‫א פון )‪15‬‬ ‫איד א‬ ‫אבער כבוד ‪ -‬עס ק א‬ ‫א ‪ France - 2‬טשערטשיל‪ ,‬ווינסטאן‪ .‬זיאין ציאיט א‬ ‫אל א‬ ‫פעוסער‪ V, ,‬ס א‬ ‫פ‬ ‫‪ ..‬בוענאס איירעס‪1950 ,‬‬ ‫א ‪3‬וו‪ -‬דייטשלאנד על )‪16‬‬ ‫אנז א‬ ‫אלי א‬ ‫א צווייטע וועלט מלחמה ‪ -‬די גרויס א‬ ‫טשערטשיל‪ ,‬ווינסטאן‪ .‬ל א‬ ‫פעוסער‪ ,‬בוענאס איירעס‪1950 ,‬‬ ‫‪.‬ווענדט דעם‪ .‬פ‬ ‫פ דייטשלאנד ינוועסס מלחמה קעגן מזרח ‪ 3‬וו‪17) .‬‬ ‫אנשי פ‬ ‫פי א‬ ‫אמ פ‬ ‫טשערטשיל‪ ,‬ווינסטאן‪ .‬די צווייטע טש א‬ ‫אל‪1950 ,‬‬ ‫אנ א‬ ‫אסי א‬ ‫אנ א‬ ‫אר א‬ ‫א עדיט א‬ ‫אנהי א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫‪ 1.‬טייל‪ .‬ק א‬ ‫אל‪18) 1941 ,‬‬ ‫אנ א‬ ‫אסי א‬ ‫אנ א‬ ‫אר א‬ ‫א עדיט א‬ ‫אנהי א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫‪.‬טשערטשיל‪ ,‬ווינסטאן‪ .‬גרויס היאינטציאיטיק מענטשן‪ .‬ק א‬ ‫א )‪19‬‬ ‫אנהי א‬ ‫פ א‬ ‫אמ פ‬ ‫פ די טייד פון נצחון ‪ 6‬וו‪ .‬ק א‬ ‫אנשי פ‬ ‫פי א‬ ‫אמ פ‬ ‫טשערטשיל‪ ,‬ווינסטאן‪ .‬די צווייטע מלחמה טש א‬ ‫א‬ ‫אול א‬ ‫פ א‬ ‫או פ‬ ‫אנדיש‪ .‬ס א‬ ‫אל א‬ ‫אר א‬ ‫‪.‬עדיט א‬

‫פובלישינג‪20) 1941 ,‬‬ ‫פון‪-‬דרום פ‬ ‫‪.‬טשערטשיל‪ ,‬ווינסטאן‪ .‬מיין יוגנט‪ .‬צ פ‬ ‫א‪21) 1941 ,‬‬ ‫פי א‬ ‫אלימ פ‬ ‫‪.‬טשערטשיל‪ ,‬ווינסטאן‪ .‬בלוט שווייס און טרערן‪ .‬י א‬ ‫א ‪22) 1968‬‬ ‫אהמס‪ ,‬ה‪.‬ג ‪ ..‬די צווייטע וועלט מלחמה ‪ 1‬וו‪ .‬ברוגוער א‬ ‫‪.‬ד א‬ ‫א ‪23) 1968‬‬ ‫אהמס‪ ,‬ה‪.‬ג ‪ ..‬וועלט מלחמה וו ‪ 2‬וו‪ .‬ברוגוער א‬ ‫‪.‬ד א‬ ‫אמוניזם‪ .‬אונדזער בוך‪24) 1934 ,‬‬ ‫אססיסם ק א‬ ‫א‪ .‬פ א‬ ‫אריס‪ .‬נ‪.‬ר‪ .‬א‬ ‫‪.‬דייוויס‪ ,‬כ א‬ ‫ארויסגעבער‪25) 1958 ,‬‬ ‫אקטינג א‬ ‫אס‪ .‬א‬ ‫אן‪ .‬די נייע קל א‬ ‫אוו א‬ ‫אס‪ ,‬מיל א‬ ‫‪.‬דדזשיל א‬ ‫ארמיי‪26) Duarte, Paul. 1968 ,‬‬ ‫אטעק א‬ ‫אנטיק‪ .‬ביבלי א‬ ‫אטל א‬ ‫‪.‬מלחמה טעג אין די דרום א‬ ‫אס )‪27‬‬ ‫ארג א‬ ‫א‪ ,‬אין ‪ Biography‬דוללעס‪ ,‬יוחנן‪ .‬וו א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫ארויסגעבער רענעס‪ ,‬רי א‬ ‫אליטיק‪ .‬א‬ ‫פ א‬ ‫פ‬ ‫‪1967.‬‬ ‫א‪ .‬טויט צו די דיאיטש ינוויידער‪ .‬לייט )‪28‬‬ ‫א‪ ,‬אין ‪ Vitória, 1944‬עהרענבורג‪ ,‬ילי א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫‪.‬רי א‬ ‫פף‪ ,‬ניו יארק‪, Alfred 2004 ,‬ביל‪ .‬מיין לעבן ‪ Jefferson‬קלינטאן‪ ,‬וויליאם )‪29‬‬ ‫א פ‬ ‫‪.‬יי קנ א‬ ‫אן‪30) 1938 ,‬‬ ‫אנד א‬ ‫אמס דרוק לימיטעד‪ ,‬ל א‬ ‫אדה א‬ ‫‪.‬לויד‪ ,‬דזשארזש דוד‪ .‬מלחמה זכרונות ‪1‬וו‪ .‬א‬ ‫ארמיי‪31) ,‬‬ ‫אטעק א‬ ‫אכט‪ .‬ביבלי א‬ ‫אריטימע מ א‬ ‫אן מ א‬ ‫אזילי א‬ ‫א סיזער‪ .‬איבערבליק פון בר א‬ ‫ארי א‬ ‫בלומען‪ ,‬מ א‬ ‫‪1972.‬‬ ‫אנז און טוערס אין )‪32‬‬ ‫פערייש א‬ ‫אר פ‬ ‫אל ק א‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫אלטינ א‬ ‫א‪ .‬מ א‬ ‫אול א‬ ‫פ א‬ ‫‪ Brazil.‬פרעירע‪ ,‬פ‬ ‫אסיליענסע‪1979 ,‬‬ ‫‪.‬בר א‬ ‫אעבבעלס‪ ,‬יוסף‪ .‬טעגלעך לעצטע ‪ .1945‬ניו הערות )‪33‬‬ ‫ג א‬ ‫ארדער‪ ,‬אין ‪1978‬‬ ‫‪.‬ב א‬ ‫אדעקס‪ ,‬ארגענטינע‪ ,‬אין ‪, Nicolás. 1966‬גיבעללי )‪34‬‬ ‫‪.‬די צווייטע וועלט מלחמה‪ .‬ק א‬ ‫אן‪ ,‬נעווילע‪ .‬צוויי )‪35‬‬ ‫ארמי‪ (36 .1966 ,‬הענדערס א‬ ‫אטעק א‬ ‫אנזער פירער‪ .‬ביבלי א‬ ‫פ א‬ ‫אן‪ ,‬כיינז‪ .‬פ‬ ‫גודערי א‬ ‫אן‪1940 ,‬‬ ‫א‪ ,‬ליסב א‬ ‫פערער א‬ ‫א פ‬ ‫ארי א‬ ‫אמ א‬ ‫אני א‬ ‫אנט א‬ ‫אמען היטלער‪ .‬שוטעף א‬ ‫‪.‬יאר צוז א‬ ‫)‪37‬‬ ‫אל פון )‪38‬‬ ‫א‪ .‬שטיי און פ א‬ ‫אנס א‬ ‫אפפ א‬ ‫פגיין און טויט ‪.3‬וו‪ Getúlio .‬הענריקוועס‪ ,‬א‬ ‫א פ‬ ‫אר א‬ ‫אס ‪ -‬א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫ארד ‪1966‬‬ ‫‪.‬רעק א‬ ‫אטוס‪ .‬געשיכטע ‪1‬וו‪ .‬וו עם זשעקסאן‪39) 1964 ,‬‬ ‫אד א‬ ‫‪.‬הער א‬ ‫ארד ‪40) 1946‬‬ ‫א‪ .‬רעק א‬ ‫אשימ א‬ ‫‪.‬הערסיי‪ ,‬יוחנן‪ .‬היר א‬ ‫אט )‪41‬‬ ‫אסטיג א‬ ‫אק א‬ ‫אמף‪ .‬רידענד א‬ ‫אלף‪ .‬מיין ק א‬ ‫אד א‬ ‫‪ Mores.‬היטלער‪ ,‬א‬ ‫א ג )‪42‬‬ ‫און ד א‬ ‫א ‪á‬אינטערנעט‪ ,‬זייטלעך‪ ,‬סט א‬ ‫‪.‬ווע א‬ ‫‪.‬ירווינג‪ ,‬דוד‪ .‬די צעשטערונג פון דרעזדן‪ .‬ניו גרענעץ‪43) 1963 ,‬‬ ‫)‪44‬‬ ‫אוב ‪ E .. 1966‬זשאנסאן‪ ,‬י )‪45‬‬ ‫‪.‬מלחמה אין דער לופט‪ .‬גל א‬ ‫‪.‬פרי לעבן‪ .‬קיימברידזש ‪ Kaiser‬הל‪ ,‬ק‪.‬ג‪ .‬יוחנן יונגע ווילהעלמ‪ -‬די ‪ö‬ר )‪46‬‬ ‫א‪47) 1991 ,‬‬ ‫אנ א‬ ‫א‪ .‬כרושטשעוו מעמעריז‪ .‬סיסילי א‬ ‫‪.‬כרושטשעוו‪ ,‬ניקיט א‬ ‫א ‪48) 1974‬‬ ‫אוו א‬ ‫ארטענ א‬ ‫א‪ .‬די לעצט וועט‪ .‬א‬ ‫‪.‬כרושטשעוו‪ ,‬ניקיט א‬ ‫א ס עדות‪ .‬ניו )‪49‬‬ ‫אסערד א‬ ‫אס ל א‬ ‫ארל א‬ ‫א עט על‪ .‬ק א‬ ‫אודי א‬ ‫א‪ ,‬קל א‬ ‫איוו א‬ ‫פ א‬ ‫אס פ‬ ‫ארל א‬ ‫א‪ ,‬ק א‬ ‫אסערד א‬ ‫א ‪ Frontier,‬ל א‬ ‫רי א‬

‫א‪ ,‬אין ‪1977‬‬ ‫אנעיר א‬ ‫‪.‬דע דזש א‬ ‫א רעדט פון ‪50) Lima,‬‬ ‫אנקרעד א‬ ‫פליני‪ .‬ט א‬ ‫אס‪ ,‬פ‬ ‫אמ א‬ ‫א‪ ,‬ר א‬ ‫אלענטינ א‬ ‫ארעס‪ & PM ,‬ל ‪ Getúlio.‬וו א‬ ‫עדיט א‬ ‫א‬ ‫ארט א‬ ‫פ א‬ ‫‪ Alegre, 1986.‬פ‬ ‫א דע )‪51‬‬ ‫א‪ ,‬רי א‬ ‫אמוניזם‪ .‬קרוזעיר א‬ ‫ארן פון ק א‬ ‫אלן פופציק י א‬ ‫ארפ א‬ ‫אניידן פ א‬ ‫אנד ג א‬ ‫אנס‪ ,‬יודזשין‪ .‬רוסל א‬ ‫לי א‬ ‫א‪ ,‬אין ‪1967‬‬ ‫אנעיר א‬ ‫‪.‬דזש א‬ ‫א )‪52‬‬ ‫ארט א‬ ‫פ א‬ ‫אן‪ ,‬פ‬ ‫אל א‬ ‫א‪ .‬וויליאם וו‪ .‬ב א‬ ‫‪ Alegre, 1934.‬לודוויג‪ ,‬עמילי א‬ ‫אביעקטיוו )‪53‬‬ ‫אר‪ .‬א‬ ‫אט א‬ ‫א דיקט א‬ ‫פל לעבן פון א‬ ‫א פ‬ ‫אר‪ .‬דער סוד פון היטלער ס ט א‬ ‫אטה א‬ ‫אן‪ ,‬ל א‬ ‫אטה א‬ ‫אק א‬ ‫מ א‬ ‫‪1999.‬‬ ‫אר )‪54‬‬ ‫איק א‬ ‫פ א‬ ‫פירמע‪ ,‬לימיטעד‪ é, RAYMOND ,‬פ‬ ‫אססעל און פ‬ ‫אריגינס פון דער מלחמה‪ .‬ק א‬ ‫נל די א‬ ‫א און מעלבורן‪1922 ,‬‬ ‫אנט א‬ ‫אר א‬ ‫אן‪ ,‬ניו יארק‪ ,‬ט א‬ ‫אנד א‬ ‫‪.‬ל א‬ ‫אן‪55) ,‬‬ ‫אנד א‬ ‫אגן‪ ,‬ניו יארק און ל א‬ ‫ארל א‬ ‫פער און ברידער פ פ א‬ ‫אר פ‬ ‫ווילהעלם וו‪ ,‬די קייזער ס זכרונות‪ ,‬ה א‬ ‫‪1922.‬‬ ‫א‪ ,‬אין ‪56) Machado, 1955‬‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אס‪ .‬לוקס‪ ,‬רי א‬ ‫ארג א‬ ‫א‪ .‬די לעצטע טעג פון וו א‬ ‫‪.‬עף זענה א‬ ‫או )‪57‬‬ ‫אנץ‪ ,‬ס א‬ ‫פרווומ א‬ ‫פט פון געשיכטע רוזעוועלט‪ .‬ימ פ‬ ‫א‪ .‬און קעגן דעם מש פ‬ ‫אבערט א‬ ‫א‪ ,‬ר א‬ ‫אטט א‬ ‫ארג א‬ ‫מ א‬ ‫א‬ ‫אול א‬ ‫פ א‬ ‫‪ .‬פ‬ ‫אן‪ ,‬דוד‪ .‬דער יונג טשערטשיל‪ .‬רענעס‪58) 1979 ,‬‬ ‫‪.‬מייס א‬ ‫אס‪ .‬רוזעוועלט‪ .‬ברידער )‪59‬‬ ‫או‪ Di 1946 ,‬מסינטירע‪ ,‬ר א‬ ‫א און ק א‬ ‫ארגי א‬ ‫‪.‬גי א‬ ‫א‪60) 1941 ,‬‬ ‫פי א‬ ‫אלימ פ‬ ‫אר צו טשערטשיל‪ .‬י א‬ ‫אט סעקרעט א‬ ‫פריוו א‬ ‫איר‪ ,‬פילליס‪ .‬איך איז געווען פ‬ ‫‪.‬מ א‬ ‫אנץ )‪61‬‬ ‫פרווומ א‬ ‫פט פון געשיכטע‪ .‬ימ פ‬ ‫אלין און קעגן דעם מש פ‬ ‫א‪ .‬סט א‬ ‫אריס א‬ ‫אלטריניערי‪ ,‬מ א‬ ‫פ א‬ ‫‪ .‬פ‬ ‫אסי‪ .‬לייט )‪62‬‬ ‫אקר א‬ ‫אבלעמס פון דעמ א‬ ‫פר א‬ ‫אנט פ‬ ‫אס‪ .‬קר א‬ ‫ארל א‬ ‫א‪ Vitória, ,‬וועגן‪ ,‬לויז ק א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫רי א‬ ‫‪.‬אין ‪1947‬‬ ‫אן אמעריקאנער ‪63) Roosevelt,‬‬ ‫פ א‬ ‫אר רוזעוועלט ‪ 1‬וו‪ .‬פ‬ ‫אנ א‬ ‫אר‪ .‬די מעמעריז פון עלע א‬ ‫אנ א‬ ‫עלע א‬ ‫‪DIFFUSION 1963.‬‬ ‫אן אמעריקאנער ‪64) Roosevelt,‬‬ ‫פ א‬ ‫אר רוזעוועלט‪ 2 ,‬וו‪ 1963 .‬פ‬ ‫אנ א‬ ‫אר‪ .‬די מעמעריז פון עלע א‬ ‫אנ א‬ ‫עלע א‬ ‫אסט‬ ‫אדק א‬ ‫‪.‬בר א‬ ‫א ‪65) Roosevelt, Franklin.‬‬ ‫ארט א‬ ‫פ א‬ ‫אוב‪ ,‬פ‬ ‫אר גל א‬ ‫אמף‪ .‬בוקסט א‬ ‫אסי אין ק א‬ ‫אקר א‬ ‫‪ Alegre,‬אונדזער דעמ א‬ ‫‪1942.‬‬ ‫מאי ‪66) Roosevelt, 1933 ,7‬‬ ‫א‪ ,‬אין ‪67) 1957‬‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אק‪ ,‬רי א‬ ‫פ א‬ ‫א פ‬ ‫א‪ .‬לייט ק א‬ ‫אריעס וועגן געטולי א‬ ‫אז‪ ,‬יינגער‪ .‬מעמ א‬ ‫‪.‬קוועיר א‬ ‫אן )‪68‬‬ ‫אמועלס א‬ ‫א דע ‪, Paul‬ס א‬ ‫אקט‪ ,‬רי א‬ ‫ארויסגעבער א‬ ‫אליסיס‪ 6 .‬עד‪ .‬א‬ ‫אנ א‬ ‫אמיש א‬ ‫אנ א‬ ‫א ‪ ..‬הקדמה צו עק א‬ ‫פ‬ ‫א‪ 500 .1966 ,‬פ‬ ‫אנעיר א‬ ‫‪.‬דזש א‬ ‫ארין‪ .‬ניו )‪69‬‬ ‫א דיאיטש סובמ א‬ ‫אעפפער‪ ,‬כיינז‪ .‬ו‪ -977.‬דער סוד געשיכטע פון א‬ ‫א דע ‪ Frontier,‬סטש א‬ ‫רי א‬ ‫א‪ ,‬אין ‪1967‬‬ ‫אנעיר א‬ ‫‪.‬דזש א‬ ‫ארד )‪70‬‬ ‫‪.‬שירער‪ ,‬וויליאם‪ .‬בערלין טעגלעך ‪ 1‬וו‪ .‬רעק א‬ ‫ארד‪ 2 ,‬וו ‪71.‬‬ ‫‪.‬שירער‪ ,‬וויליאם‪ .‬בערלין טעגלעך‪ ,‬רעק א‬

‫אציע‪72) 1962 ,‬‬ ‫אן ציוויליז א‬ ‫אזילי א‬ ‫ארבסט פון דעם דריטן רעיטש ‪1‬וו‪ .‬בר א‬ ‫‪.‬שירער‪ ,‬וויליאם‪ .‬שטיי און ה א‬ ‫אציע‪73) 1962 ,‬‬ ‫אן ציוויליז א‬ ‫אזילי א‬ ‫ארבסט פון דעם דריטן רעיטש ‪ 2‬וו‪ .‬בר א‬ ‫‪.‬שירער‪ ,‬וויליאם‪ .‬שטיי און ה א‬ ‫אציע )‪74‬‬ ‫אן ציוויליז א‬ ‫אזילי א‬ ‫ארבסט פון די דריט רעיטש‪ 3 ,‬וו‪ 1962 .‬בר א‬ ‫‪.‬שירער‪ ,‬וויליאם‪ .‬שטיי און ה א‬ ‫אציע‪75) 1962 ,‬‬ ‫אן ציוויליז א‬ ‫אזילי א‬ ‫ארבסט פון דעם דריטן רעיטש ‪ 4‬וו‪ .‬בר א‬ ‫‪.‬שירער‪ ,‬וויליאם‪ .‬שטיי און ה א‬ ‫ארע‪ ,‬תו )‪76‬‬ ‫א‪. Brazil 2000 ,‬סקידמ א‬ ‫אז און טער א‬ ‫פ א‬ ‫אסטלע‪ .‬פ‬ ‫א די ק א‬ ‫‪.‬ס געטולי א‬ ‫ארי‪77) ,‬‬ ‫אבלעם‪ .‬לייט וויקט א‬ ‫פר א‬ ‫אל פ‬ ‫אני א‬ ‫אל א‬ ‫אל און ק א‬ ‫אנ א‬ ‫אש א‬ ‫ארקסיסם און די נ א‬ ‫אלין‪ ,‬דזשוו‪ .‬מ א‬ ‫סט א‬ ‫‪1946.‬‬ ‫אס )‪78‬‬ ‫ארד‪ .‬רוזעוועלט י לאס רוס א‬ ‫א‪. Libros Nuestro Tiempo. ,‬סטעטטיניוס‪ ,‬עדוו א‬ ‫אנ א‬ ‫ארסעל א‬ ‫ב א‬ ‫‪1950.‬‬ ‫אר‪79) 1979 ,‬‬ ‫אה א‬ ‫פ ‪ ..‬וועלט מלחמה וו‪ .‬ז א‬ ‫א‪.‬דזש‪ .‬פ‬ ‫‪.‬טיילער‪ ,‬א‬ ‫א )‪80‬‬ ‫אול א‬ ‫פ א‬ ‫או פ‬ ‫אנץ‪ 1981 ,‬ס א‬ ‫פרווומ א‬ ‫אלין‪ .‬ימ פ‬ ‫אי‪ .‬דער סוד מלחמה סט א‬ ‫אל א‬ ‫אלסטוי‪ ,‬ניק א‬ ‫‪.‬ט א‬ ‫אלין )‪81‬‬ ‫אן‪ ,‬רוימער‪ .‬דער סוד טעקע פון יוסף סט א‬ ‫אקקמ א‬ ‫אנד‪, Frank ,‬בר א‬ ‫ארטל א‬ ‫פ א‬ ‫אן‪ ,‬פ‬ ‫אנד א‬ ‫אס‪ .‬ל א‬ ‫ק א‬ ‫אדער‪2001 ,.‬‬ ‫א‬ ‫ארלעס )‪82‬‬ ‫‪.‬זין‪ Scribner 1923 ,‬טשערטשיל‪ ,‬ווינסטאן‪ .‬די וועלט קריזיס ‪1‬וו‪ .‬טש א‬ ‫פם רעדאקציע ‪ Sun,‬טזו‪ ,‬די קונסט פון מלחמה )‪83‬‬ ‫‪.‬ל פ‬ ‫אס )‪84‬‬ ‫ארג א‬ ‫פרעזענטירונג פון ‪, Getúlio.‬וו א‬ ‫א; ‪ Celina‬טעגלעך ‪ /‬פ‬ ‫אט א‬ ‫פעיקס א‬ ‫אל פ‬ ‫אר א‬ ‫אמ א‬ ‫אן א‬ ‫אס ט א‬ ‫ארג א‬ ‫וו א‬ ‫א‬ ‫א געטולי א‬ ‫א א‬ ‫אק א‬ ‫א‪ :‬פונד א‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫א; רי א‬ ‫אנ א‬ ‫א‪ :‬סיסילי א‬ ‫אול א‬ ‫פ א‬ ‫או פ‬ ‫א סמיט‪ - .‬ס א‬ ‫עדיטינג ליד א‬ ‫אס‪1995 ,‬‬ ‫ארג א‬ ‫‪.‬וו א‬ ‫ארד ‪85) 1980‬‬ ‫אנקלייטשער‪ .‬רעק א‬ ‫אומ א‬ ‫אסלענסקי‪ ,‬מיכאל‪ .‬די נ א‬ ‫‪.‬וו א‬ ‫א דע )‪86‬‬ ‫א‪ ,‬רי א‬ ‫פי א‬ ‫אלימ פ‬ ‫אסע א‬ ‫ארהונדערט מענטש פון די מענטשן‪ .‬דזש א‬ ‫אס‪ ,‬הענרי‪ .‬דעם י א‬ ‫אל א‬ ‫וו א‬ ‫א‪ ,‬אין ‪1944‬‬ ‫אנעיר א‬ ‫‪.‬דזש א‬ ‫א‪. De la ,‬ווערטה‪ ,‬אלכסנדר )‪87‬‬ ‫א מלחמה ‪ 1‬וו‪ .‬ברוגוער א‬ ‫א‪ -‬רוסיש ען ל א‬ ‫אד א‬ ‫אלינגר א‬ ‫אזיע צו סט א‬ ‫ינוו א‬ ‫אין ‪1969‬‬ ‫פ א‬ ‫‪.‬ס פ‬ ‫אין )‪88‬‬ ‫פ א‬ ‫א‪ ,‬ס פ‬ ‫אד צו בערלין ‪ -‬רוסיש און מלחמה ‪ 2‬וו‪ .‬ברוגוער א‬ ‫אלינגר א‬ ‫ווערטה‪ ,‬אלכסנדר‪ .‬סט א‬ ‫‪1969.‬‬ ‫ארמיי‪89) 1978 ,‬‬ ‫אטעק א‬ ‫אם‪ ,‬וויליאם‪ .‬רעטעניש‪ .‬ביבלי א‬ ‫אטה א‬ ‫‪.‬ווינטערב א‬ ‫א‪ ,‬אין ‪90) 1963‬‬ ‫אנעיר א‬ ‫א דע דזש א‬ ‫אר‪ ,‬רי א‬ ‫אה א‬ ‫אלד‪ ,‬י א ‪ ..‬רוזעוועלט‪ .‬ז א‬ ‫‪.‬וו א‬ ‫אטער )‪91‬‬ ‫אן און זיאין ציאיט‪ .‬דיסטריבי א‬ ‫אסט מענטש טרומ א‬ ‫פר א‬ ‫א פ‬ ‫ארי פון א‬ ‫אר‪ .‬סט א‬ ‫אן‪ ,‬וויקט א‬ ‫אלפס א‬ ‫וו א‬ ‫ארד‬ ‫‪.‬רעק א‬ ‫א ‪â‬בוך דעור )‪92‬‬ ‫‪-www.livrodeurantia.com.br‬נטי א‬ ‫א מויל ‪, Merle.‬מיללער )‪93‬‬ ‫אר גערעדט א‬ ‫אן ‪ Biography‬קל א‬ ‫‪.‬ניו יארק‪. Berkley, 1974 ,‬פון הארי טרומ א‬ ‫אסקוויטה‪-‬גריי‪-‬לויד‪ .‬מלחמה רעדעס דורך בריטיש באדינער‪94) 1914-1916 ,‬‬ ‫‪ .‬א‬