N
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
THE NEW TESTAMENT IN THE ORIGINAL GREEK
BYZANTINE TEXTFORM
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
2005
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
N
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
O
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
O
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
P
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
THE NEW TESTAMENT IN THE ORIGINAL GREEK
BYZANTINE TEXTFORM 2005
COMPILED AND ARRANGED BY
MAURICE A. ROBINSON AND
WILLIAM G. PIERPONT
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Book Chilton Publishing Southborough, Massachusetts
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
P
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Q
Published by Chilton Book Publishing PO Box 606 Southborough, MA 01772-0606 Visit us on the World Wide Web: www.chiltonpublishing.com This Compilation is
Copyright © 2005 by Robinson and Pierpont Anyone is permitted to copy and distribute this text or any portion of this text. It may be incorporated in a larger work, and/or quoted from, stored in a database retrieval system, photocopied, reprinted, or otherwise duplicated by anyone without prior notification, permission, compensation to the holder, or any other restrictions. All rights to this text are released to everyone and no one can reduce these rights at any time. Copyright is not claimed nor asserted for the new and revised form of the Greek NT text of this edition, nor for the original form of such as initially released into the public domain by the editors, first as printed textual notes in 1979 and in continuous-text electronic form in 1986. Likewise, we hereby release into the public domain the introduction and appendix which have been especially prepared for this edition. The permitted use or reproduction of the Greek text or other material contained within this volume (whether by print, electronic media, or other form) does not imply doctrinal or theological agreement by the present editors and publisher with whatever views may be maintained or promulgated by other publishers. For the purpose of assigning responsibility, it is requested that the present editors’ names and the title associated with this text as well as this disclaimer be retained in any subsequent reproduction of this material. ISBN-10: 0-7598-0077-4 ISBN-13: 978-0-7598-0077-9
Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Bible. N.T. Greek. 2005. The New Testament in the original Greek : Byzantine textform / compiled and arranged by Maurice A. Robinson and William G. Pierpont. p. cm. Includes bibliographical references. ISBN 0-7598-0077-4 (alk. paper) I. Robinson, Maurice A. II. Pierpont, William G. III. Title. BS1965 2005 225.4’8– dc22 2005053781
Printed in the United States of America FIRST EDITION
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Q
KAC
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
R
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Contents Preface
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
EUAGGELION KATA MATYAION KATA MARKON . . KATA LOUKAN . . . KATA IVANNHN . . PRAJEIS APO STO LVN
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 . 69 117 193
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
249
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
EPISTOLAI KAYOLIKAI IAKVBOU . . . . . . . . . . PETRO U A . . . . . . . . . PETRO U B . . . . . . . . . IVANNO U A . . . . . . . . IVANNO U B . . . . . . . . IVANNO U G . . . . . . . . IO UDA . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
EPISTOLAI PAULOU PRO S RVMAIOUS . . . . . . . . PRO S KO RINYIO US A . . . . PRO S KO RINYIO US B . . . . PRO S GALATAS . . . . . . . . . PRO S EFESIO US . . . . . . . . PRO S FILIPPHSIO US . . . PRO S KO LASSAEIS . . . . . PRO S YESSALO NIKEIS A PRO S YESSALO NIKEIS B PRO S EBRAIOUS . . . . . . . . PRO S TIMO YEO N A . . . . . PRO S TIMO YEO N B . . . . . PRO S TITO N . . . . . . . . . . . . PRO S FILHMO NA . . . . . . . péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
APO KALUCIS IVANNO U
323 330 337 342 349 350 351
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
353 378 403 420 429 438 444 451 457 461 480 487 492 495
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
497
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Appendix: The Case for Byzantine Priority
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
i
. . . . . . . . . .
533
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
R
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
S
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
S
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
T
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
In Memoriam
William Grover Pierpont
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
26 January 1915 - 20 February 2003
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
T
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
U
et it never be forgotten, that just as it is the place of a Christian to L look to God in prayer for his guidance and blessing in all his undertakings, so may he especially do this as to labours connected with the text of Scripture. The object sought in such prayer is not that the critic may be rendered infallible, or that he may discriminate genuine readings by miracle, but that he may be guided rightly and wisely to act on the evidence which the providence of God has preserved, and that he may ever bear in mind what Scripture is, even the testimony of the Holy Ghost to the grace of God in the gift of Christ, and that thus he may be kept from rashness and temerity in giving forth its text. As God in his providence has preserved Holy Scripture to us, so can He vouchsafe the needed wisdom to judge of its text simply on grounds of evidence. . . . One thing I do claim, to labour in the work of that substructure on which alone the building of God’s truth can rest unshaken; and this claim, by the help of God, I will vindicate for the true setting forth of his word as He wills it for the instruction of his Church. – Samuel Prideaux Tregelles, An Account of the Printed Text of the Greek New Testament; with Remarks on its Revision upon Critical Principles. (London: Samuel Bagster and Sons, 1854), 186, 272.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
U
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
V
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Preface The text of the Greek New Testament has been transmitted, preserved, and maintained by the faithful labor of scribes from the time of the autographs to the present day. While the bulk of the text found in all manuscripts reflects a high degree of textual uniformity, that uniformity increases significantly when a consensus text is established from manuscripts that span the entire period of manual transmission. This consensus text reflects a unified dominance that permeates the vast majority of manuscripts. The editors have designated this dominant line of transmission the “Byzantine Textform.”1 Although a general scribal care and concern for accuracy prevailed during the copying process, no single manuscript or intermediate exemplar can be claimed with certainty to reflect the precise autograph. Various human failings naturally occurred during the era of manual copying of documents; these failings appear among the manuscripts in varying degree, taking either the form of scribal error or intentional alteration. The manuscript tradition must be considered in its entirety, giving due regard to the transmissional factors that permitted the rise of such variation.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
The dominant text of this scribal tradition is considered by the editors to reflect most closely that which was originally revealed by God through the human authors of the New Testament. The present edition therefore displays that dominant consensus text as it appears throughout the Greek New Testament. This Byzantine Textform volume is offered as an accurate representation of the New Testament canonical text, the written word of God according to the original Greek. This labor of love and devotion has been performed with the utmost care and respect for God’s revealed word of truth, and is now presented in a format designed to satisfy the needs of students, clergy, and scholars alike. 1 Early printed Textus Receptus (or “Received Text”) editions closely resemble the Byzantine Textform but often diverge from it in significant readings. Such editions primarily derive from the limited selection of a small number of late manuscripts, as utilized by Erasmus, Ximenes, or their immediate historical successors. The overall text of these early printed editions differs from the Byzantine Textform in over 1800 instances, generally due to the inclusion of weakly supported non-Byzantine readings. Since the Receptus form of text does not provide an accurate reproduction of the common Greek manuscript tradition, the present edition strives to rectify that situation by presenting the readings of the Byzantine Textform in a more precise manner.
i
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
V
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
NM
Preface
Those who have labored in the preparation of this volume trust that it will encourage many to broaden their knowledge of the New Testament through the exegesis and interpretation of its Koine Greek archetype, all to the glory of God. Our prayer and fervent hope is that the Lord Jesus Christ will prosper the work of our hands and use our labors for the benefit of his kingdom. THE TEXT OF THIS EDITION The newly edited Byzantine Greek text presented in this edition differs slightly from previous versions. All readings were carefully reexamined, with certain alterations being made to the main text after fresh reevaluation. Various typographical errors have been corrected, and the orthography has been standardized throughout. The underlying theory has been revised in light of new knowledge based upon extensive collation research.2 Diacritical marks, punctuation, and capitalization now are included to assist the reader. Critical notes alert the reader to closely divided Byzantine readings as well as to differences between the Byzantine Textform and the predominantly Alexandrian text displayed in modern eclectic critical editions. This edition with its marginal readings offers an accurate reflection of the true state of the Byzantine text of the Greek New Testament. While further minor adjustments yet may occur in view of additional information or the reassessment of existing data, the editors anticipate no future major alteration to the basic text here presented. TEXTTYPES AND TEXTFORM The New Testament autographs were composed in Greek during the first century AD. Copies of these sacred canonical documents rapidly circulated among the churches of the Roman Empire according to the ecclesiastical needs of the spreading early Christian communities. Conscientious scribes carefully prepared copies of the New Testament documents, either as separate canonical books or in collected groupings. This scribal labor was performed with a respectable degree of accuracy, and the manuscript copies thus prepared were able to establish and maintain the general form of the 2 Robinson has collated the Pericope Adulterae (John 7:53-8:11) in all available Greek manuscripts and lectionaries that include the narrative of this incident. When these data are compared with full collation records of various uncial and minuscule manuscripts in all portions of the New Testament, a more comprehensive understanding of historical manuscript transmission results. The Pericope Adulterae data suggest an increased presumption of relative independence within the various lines of Byzantine manuscript descent. This provides a weighty premise by which to interpret transmissional history. The editors’ previous assumption regarding the effect of scribal cross-comparison and correction using multiple exemplars is now seen to be a lesser factor in the overall transmissional process.
ii
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NM
NN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Preface
canonical New Testament text. Yet deviations from the original form of the text appeared within a fairly short time. Most deviations resulted from simple copying errors caused by the eye, ear, or hand. These would include cases of itacism, misspelling, dittography, transposition or substitution of words, and omission of letters, words, or phrases by haplography, homoioteleuton or other causes. Some variations resulted from certain types of intentional alteration. These include conjectural attempts to restore damaged exemplars; the adjustment of readings considered problematic due to perceived difficulties in content, syntax, or style; and various theological alterations made by orthodox, heterodox, or heretics. Some transmissional lines of the New Testament text, therefore, created and perpetuated certain readings and patterns of reading that differed from the autographs: these developed into the various known families and texttypes found among our extant manuscripts. While a family group usually can be traced to a more recent common ancestor, the origin of the larger texttype units remains problematic. Four divergent major texttypes predominate within the New Testament, although the existence and coherence of the Western and Caesarean have been called into question. The Byzantine and Alexandrian remain primary, and basically it is the preference for one of these two texts that characterizes the various printed Greek New Testament editions. The Byzantine-priority theory considers the Byzantine Textform to reflect the text that most closely reflects the canonical autographs, and thus to reflect the archetype from which all remaining texttypes have derived. The Western Text The earliest deviations from the autographs appear in the socalled Western, or “uncontrolled popular text,” of the second century. That text is characterized by free expansion, paraphrase, and alteration of previously existing words. Western witnesses are few and generally diverse, with a textual individuality that hampers the reconstruction of a common archetype. Even so, the bulk of its readings shares a commonalty with the text of the presumed autograph.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
The Alexandrian Text The Alexandrian texttype appears to originate in an early localized recensional attempt to purge and purify the alterations and accretions found among the Western manuscripts. The principles underlying this recensional activity seem to have been reductionist and iii
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
NO
Preface
stylistic.3 The manuscript(s) selected as the recensional exemplars likely were “mixed” in textual quality as well as scribally defective; this would parallel what is found in most early Egyptian or Palestinian papyri of the second and third centuries. The Alexandrian recension seems often to have overreacted and overextended itself, removing not only early Western expansions but many longer original readings in the process. Yet the same recension failed to correct many Western substitutions and transpositions, even while retaining many shorter “sensible” readings caused by accidental scribal omission in the intermediate archetype.4 The Alexandrian texttype is primarily represented throughout most of the New Testament by the agreement of Codex Vaticanus (B/03) and Codex Sinaiticus (ℵ/01), with the support of other related manuscripts, such as 75 and L/019. Critical editions such as the NA27 and UBS4 reflect a predominantly Alexandrian textbase,5 with readings established on a variant-by-variant basis by means of subjectively applied internal criteria coupled with selectively determined external principles (the “reasoned” method of modern eclecticism). This modern eclectic process of subjective textual determination on a pervariant basis results in a textual patchwork that within numerous verses finds no support among any extant document, even over relatively short segments of scripture.6 This problematic situation does not occur among the manuscript consensus that forms the basis of the Byzantine Textform. The Caesarean Text The Caesarean text appears to be an amalgam of readings from the Alexandrian and Byzantine traditions. Although the Caesarean manuscripts do appear to possess a distinctive pattern of readings, this texttype does not appear to have existed prior to either the Byzantine 3 J. C. O’Neill, “The Rules followed by the Editors of the Text found in the Codex Vaticanus,” NTS 35 (1989) 218-228. O’Neill suggests that specific editorial activity, accidental error, and attempted reconstruction characterized the recension that produced the original Alexandrian archetype reflected in its later 75/B descendants. 4 This suggestion is developed further in Maurice A. Robinson, “In Search of the Alexandrian Archetype: Observations from a Byzantine-Priority Perspective,” in Christian-B. Amphoux and J. Keith Elliott, eds., The New Testament Text in Early Christianity: Proceedings of the Lille Colloquium, July 2000, Histoire du Texte Biblique 6 (Lausanne: Éditions du Zèbre, 2003), 45-67. 5 Barbara Aland et al., eds., Novum Testamentum Graece, 27th ed. (Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1993); idem, The Greek New Testament, 4th rev. ed. (Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1994). The base text of both editions remains identical. 6 Examples are provided in the Appendix to this volume, notes 16-18; see also Maurice A. Robinson, “Investigating Text-Critical Dichotomy: A Critique of Modern Eclectic Praxis from a Byzantine-Priority Perspective,” Faith and Mission 16 (1999), 16-31, particularly 17-19; idem, “Rule 9, Isolated Variants, and the ‘Test-Tube’ Nature of the NA27 Text,” in Stanley E. Porter and Mark Boda, eds., Translating the New Testament: Text, Translation, Theology (Grand Rapids: Eerdmans, forthcoming).
iv
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NO
NP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Preface
or Alexandrian texts. It is generally dismissed from any serious consideration regarding autograph originality. The Byzantine Textform The Byzantine Textform preserves with a general consistency the type of New Testament text that dominated the Greek-speaking world. This dominance existed from at least the fourth century until the invention of printing in the sixteenth century. Under the present theory, this text also is presumed in centuries prior to the fourth to have dominated the primary Greek-speaking region of the Roman Empire (southern Italy, Greece, and Asia Minor) – a large and diverse region within which manuscript, versional, and patristic evidence is lacking during the pre-fourth century era, yet the primary region of Byzantine Textform dominance in subsequent centuries. From a transmissional standpoint, a single Textform would be expected to predominate among the vast majority of manuscripts in the absence of radical and well-documented upheavals in the manuscript tradition. This “normal” state of transmission presumes that the aggregate consentient testimony of the extant manuscript base is more likely to reflect its archetypal source (in this case the canonical autographs) than any single manuscript, small group of manuscripts, or isolated versional or patristic readings that failed to achieve widespread diversity or transmissional continuity. In support of this presumption is the fact that a consensus text – even when established from manuscripts representing non-dominant transmissional lines – tends to move toward rather than away from the more dominant tradition.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
The Byzantine-priority hypothesis thus appears to offer the most plausible scenario for canonical autograph transmission. This hypothesis is far more probable than the speculative originality claimed for modern eclectic patchworks, constructed from scattered fragments, with continually shifting levels of support from existing manuscripts.7 An historical theory that assumes a generally normal mode of transmission more readily accounts for the expansion and dominance of a single Textform that can be presumed closely to reflect
7 Jenny Read-Heimerdinger, The Bezan Text of Acts: A Contribution of Discourse Analysis to Textual Criticism, JSNTSS 236 (Sheffield: Academic Press, 2002), states, “The current editions of the Greek New Testament . . . [present] a hypothetical text that has been reconstructed by selecting variant readings from different MSS . . . . There is no evidence whatsoever that the current text ever existed in the form in which it is edited” (51); thus, researchers and search programs “rely for their text on a printed edition whose text does not exist in any extant manuscript and which is reconstituted by textual critics” (64n7).
v
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
NQ
Preface
the original autographs. The Byzantine-priority theory presents far fewer difficulties than are found in the alternative solutions proffered by modern eclectic proponents. While any explanation of early transmissional history remains a matter of theory, it is a fact that almost all readings found within the Byzantine Textform exist as component portions of either the Western or Alexandrian texts. Yet the Western and Alexandrian texttypes differ far more among themselves than does either when compared to the Byzantine Textform. This strongly suggests the separate derivation of each of these regional texts from a common source that would closely resemble the more dominant tradition. In addition, the individual Byzantine Textform readings are clearly defensible on reasonable internal, transcriptional, and transmissional grounds, and demonstrate far fewer weaknesses than exist with readings typical of non-Byzantine texttypes. The simplicity of the Byzantine-priority hypothesis stands in stark contrast to the transmissional history demanded by the modern eclectic models (reasoned or thoroughgoing). Those models see the original text scattered to the four winds at a very early period, with a later development of disparate texttypes, none of which can claim to represent the “lost” autographs. Under those systems, the Byzantine text is considered to have arisen from an officially promulgated formal recension, or from an unguided “process” that involved a relatively unsystematic selection and conflation of readings taken from the (supposedly earlier) disparate Western and Alexandrian texttypes. In either case, this uncritical selection of readings then was coupled with various stylistic and harmonizing improvements that supposedly typified the later scribal mindset. The problem lies in explaining how such a haphazard procedure ever could result in the extensively disseminated but relatively unified Byzantine Textform. These suppositions (which lack historical confirmation) are seen to be unwarranted once the full theoretical and practical conspectus of the Byzantine-priority position has been examined in light of the existing evidence. THE BYZANTINE-PRIORITY THEORY The establishment of the most accurate form of the canonical Greek text of the New Testament is prerequisite to exegesis and to a proper hermeneutic. Many theories and extreme solutions have been proposed regarding the most appropriate method for determining the optimal form of the New Testament autograph text. Some researchers even have jettisoned the concept of autograph recoverability, while vi
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NQ
NR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Preface
others have abandoned entirely the concept of an original autograph.8 The current trend seems merely to favor a critical inquiry into the various forms (or “states”) of the text presented in the existing manuscripts, and to investigate their individual theological significance according to their position within church history, with little or no regard given to the concept of autograph originality.9 In contrast, the present editors support a theory favoring the priority and canonical autograph authenticity of the Byzantine Textform. Byzantine-priority functions within the framework of a predominantly transmissional approach, and stands as a legitimate alternative to the methods and results currently espoused by modern eclecticism. Rather than creating a preferred text on a variant-byvariant basis, Byzantine-priority seeks first the establishment of a viable history of textual transmission. Transcriptional and transmissional probabilities are then applied to the external data, which then is supplemented by various internal criteria. The resultant text reflects a defined level of agreement supported by a general transmissional continuity throughout all portions of the Greek New Testament. Byzantine-priority differs from other theories and methods within New Testament textual criticism: the object is not the reconstruction of an “original” text that lacks demonstrable continuity or widespread existence among the extant manuscript base; nor is the object the restoration or recovery of an “original” text long presumed to have been “lost.” Neither should the concept of an archetypal autograph be abandoned as hopeless. Rather, Byzantine-priority presents as canonical the Greek New Testament text as it has been attested, preserved, and maintained by scribes throughout the centuries. This transmissional basis characterizes the Byzantinepriority theory.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Byzantine-priority functions within accepted text-critical guidelines, utilizing all pertinent transmissional, transcriptional, external, and internal considerations when evaluating variant readings. Internal and external criteria function in a balanced manner, consistent 8 See, for example, Eldon Jay Epp, “The Multivalence of the Term ‘Original Text’ in New Testament Textual Criticism,” HTR 92 (1999) 245-281. 9 Such is the emphasis of David C. Parker, The Living Text of the Gospels (Cambridge: University Press, 1997). Parker further amplifies his position in his “Through a Screen Darkly: Digital Texts and the New Testament.” JSNT 25 (2003) 395-411: “Textual critics, under the guise of reconstructing original texts, are really creating new ones . . . . The biblical text, rather than being corrupted and needing to be restored . . . , is constantly under development . . . . In this light, the quest for the original text may be seen as a complete misunderstanding of what editors were really doing” (401); “I do not mean that the texts we are creating are necessarily superior to earlier creations. It is more significant that they are the texts that we need to create” (402, emphasis added).
vii
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
NS
Preface
with sound methodology. Texttype relationships and proclivities are recognized, and a reasoned method of textual evaluation is practiced. Extraneous theological factors are not invoked or imposed when establishing the most plausible original form of the New Testament text. Byzantine-priority theory does not operate on an eclectic variant-by-variant basis. Rather, it continually investigates the position of all variant units within the history of transmission. Probabilities are evaluated in light of the extant manuscript and historical data, as well as the known habits of scribes. The emphasis of Byzantine-priority is upon a “reasoned transmissionalism,” particularly in regard to the connected sequence of variant units as they appear in the text and as they relate to the external support provided by the manuscripts themselves. Modern eclectic theory fails precisely at this point: it produces a sequence of favored readings that at times – even over short segments of text – has no demonstrated existence in any known manuscript, version, or father.10 Byzantine-priority considers such a method and its results to be illegitimate, since it neglects the pertinent historical factors regarding manuscript transmission. Modern eclectic praxis is not a legitimate alternative to the acceptance of the text preserved among the consensus of the manuscripts. A viable praxis of textual criticism requires a transmissional history that does not contradict the general harmony found among the extant witnesses. The text produced by modern eclecticism lacks a viable theory of transmission; the text presented under Byzantine-priority is based upon a theory of transmission that offers consistent conclusions. This in itself suggests the validity of the Byzantine-priority hypothesis. Byzantine-priority provides a compelling and logical perspective that stands on its own merits when establishing the optimal form of the New Testament text. It has a methodological consistency not demonstrated among the various eclectic alternatives. Modern eclectic claims to have established a quasi-authoritative form of the New Testament text consistently fall short, since the underlying theory lacks a transmissionally oriented base. The Byzantine-priority theory may appear simple, but it certainly is not simplistic: there are compelling reasons for recognizing a text that demonstrates 10 Maurice A. Robinson, “The Recensional Nature of the Alexandrian Text-Type: A Response to Selected Criticisms of the Byzantine-Priority Theory,” Faith and Mission 11 (1993) 46-74, especially 48, 68: “The text found in the current critical editions, taken as a whole, is not one found in any extant manuscript, version, or Father, nor ever will be . . . . Modern eclectics have created an artificial entity with no ancestral lineage from any single historical MS or group of MSS.” Examples of the short-segment sequential reading problem can be found in the sources cited in footnote 6 above.
viii
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NS
NT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Preface
transmissional continuity and dominance for more than a thousand years as the most likely representation of the sacred autographs. The appendix to this volume discusses “The Case for Byzantine-Priority” in more detail. THE BYZANTINE CONSENSUS TEXT The Byzantine Textform reflects a dominant consensus pattern of readings that is maintained throughout most of the New Testament. In nearly all instances the consensus readings are readily established and confirmed by data published in various critical apparatuses, specialized studies, and collation records. The primary source for establishing the readings of the Byzantine Textform remains the massive apparatus of Hermann Freiherr von Soden,11 supplemented in the Apocalypse by the relatively complete collation data of Herman C. Hoskier.12 Additional confirmatory material appears in various sources, including the UBS4, NA27, the IGNTP volumes,13 the Editio Critica Maior,14 and specific manuscript collations published within the Studies and Documents series and elsewhere.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
The Text und Textwert volumes15 are particularly useful in this regard: this series presents complete collation data regarding selected variant units throughout the New Testament. Within each variant unit, Text und Textwert cites all available Greek manuscripts in relation to their support of specific readings. These data provide primary confirmation regarding the status of Byzantine readings that previously had been established from earlier published sources. In particular, these full collation results tend to confirm the Byzantine group evidence presented in von Soden’s early twentieth-century apparatus. In a similar manner, the Claremont Profile Method also tends to confirm von Soden’s general reliability in regard to the 11 Hermann Freiherr von Soden, Die Schriften des Neuen Testaments in ihrer ältesten erreichbaren Textgestalt, 2 vols. in 4 parts (Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht, 1911). 12 Herman C. Hoskier, Concerning the Text of the Apocalypse, 2 vols. (London: Bernard Quaritch, 1929). 13 S. C. E. Legg, ed., Nouum Testamentum Graece secundum Textum WestcottoHortianum: Euangelium secundum Marcum (Oxford, Clarendon, 1935); idem, Nouum Testamentum Graece secundum Textum Westcotto-Hortianum: Euangelium secundum Matthaeum (Oxford, Clarendon, 1940); The American and British Committees of the International Greek New Testament Project, The New Testament in Greek: The Gospel according to Luke, 2 vols. (Oxford: Clarendon, 1984, 1987); W. J. Elliott and D. C. Parker, eds., The New Testament in Greek, IV: The Gospel according to St. John. 1. The Papyri (Leiden: Brill, 1995). 14 Barbara Aland et al., eds., Novum Testamentum Graecum: Editio Critica Maior, IV, Die Katholischen Briefe: 1, Der Jakobusbrief; 2, Die Petrusbriefe; 3, Der Erste Johannesbrief (Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1997-2003). 15 Kurt Aland et al., eds., Text und Textwert der griechischen Handschriften des Neuen Testaments; I, Die Katholischen Briefe; II, Die Paulinischen Briefe; III, Die Apostelgeschichte; IV, Die Synoptischen Evangelien: 1, Das Markusevangelium; 2, Das Matthäusevangelium; 3, Das Lukasevangelium (Berlin: Walter DeGruyter, 1987-1999).
ix
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
NU
Preface
identification of groups.16 Although von Soden cannot be relied upon when dealing with specific readings of individual manuscripts,17 his overall general reliability in regard to the larger groupings of texttypes and sub-types remains stable in view of the evidence provided by these outside sources. ESTABLISHING THE TEXT OF THIS EDITION The primary readings of the Byzantine Textform are established in a straightforward manner: subject to additional confirmation, when a reading in von Soden’s apparatus is identified by a bold K, that reading becomes the main text in the present edition (K = Koinh = the Byzantine Textform). Where von Soden makes no statement regarding bold K, his main text represents the Byzantine reading, and is reproduced without change. Where his bold K is divided, the Kx subgroup is followed (Kx represents the dominant component within bold K). Where Kx is divided, the readings of lesser K subgroups are included in the evaluation. When Kx and the various K subgroups are closely divided, alternate readings are displayed in the side margin in proximity to the portion of text affected. At all times, pertinent transmissional, transcriptional, external, and internal factors are considered as component elements of weight. In the relatively few instances where von Soden’s main text or apparatus has been confirmed to be in error, other pertinent sources have been used for correction. In regard to the Pericope Adulterae (John 7:53-8:11) and the book of the Revelation a different evaluative procedure is required. In those portions of scripture, the generally unified Byzantine Textform divides into various equally supported transmissional streams. Where these streams unite, the text represents the Byzantine consensus; where they divide, other methodological approaches are required. These are now discussed separately.
16 See Frederik Wisse, The Profile Method for Classifying and Evaluating Manuscript Evidence, SD 44 (Grand Rapids: Eerdmans, 1982). 17 Beyond the valid criticism dealing with error in regard to individual manuscript citation (often typographical), Von Soden also has been criticized because his apparatus does not permit the accurate reconstruction of the complete text of any given manuscript. Yet this criticism applies to any edition containing a limited critical apparatus. One cannot reconstruct from the text and apparatus of NA27 the continuous text of any single manuscript, even from among its “consistently cited witnesses.” Von Soden’s data are recognized as having a particular and demonstrated value when presenting the evidence of groups of manuscripts; it is primarily from these data that the text of the present edition is established.
x
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NU
NV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Preface
The Pericope Adulterae The narrative regarding the woman accused of adultery is clearly a canonical component within the Byzantine Textform. Yet this particular twelve-verse passage reflects a complex transmissional history, perhaps caused by its exclusion from standard lectionary use within the Greek church in relation to the portion of text selected for reading at the feast of Pentecost.18 Von Soden identified seven distinct lines of transmission within this short section of text. Robinson’s complete collation of all available manuscripts containing this pericope suggests that von Soden may have underestimated the complexity of its transmissional lines. Nevertheless, Von Soden’s three primary lines of transmission remain valid, and encompass the bulk of the manuscript tradition. Each of these three lines – termed by von Soden m5, m6, and m7 – retains a near-equal level of support.19 The m7 group exists primarily among manuscripts of the 12th and subsequent centuries. This group is recognized by von Soden and other researchers as possessing a late recensional text that corresponds to the Kr group found in other portions of the New Testament. The m5 and m6 transmissional lines dominate the remaining portion of the Byzantine manuscript tradition, and reflect earlier forms that were diverse and widespread within that tradition. The autograph form of the Pericope Adulterae is more likely to have been one of these two transmissional lines, as opposed to that found in the recensional m7 = Kr tradition. Previously, the editors displayed the text of the Pericope Adulterae as a tentative hybrid, combining elements of m5 and m6, with some readings bracketed. In this edition, the primary text is m5, with its marginal alternates in their proper location. The m6 text is displayed separately as an italicized footnote, along with its own alternate marginal readings. For this pericope the m5 and m6 texts no longer are dependent on von Soden’s reconstructions, but each text is published as a group-based consensus derived from the collated manuscripts that date through the eleventh century.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Although final decisions require the detailed analysis of the full collation data (a task yet future), the editors consider the m5 group more likely to reflect the autograph form of this pericope. The m6 text appears to be secondary, possessing transmissional and internal 18 See Maurice A. Robinson, “Preliminary Observations Regarding the Pericope Adulterae based upon Fresh Collations of nearly all Continuous-Text Manuscripts and all Lectionary Manuscripts containing the Passage.” Filología Neotestamentaria 13 (2000) 35-59. 19 The m as used by von Soden indicates the Greek chapter heading têw moixalídow = “of the adulteress.”
xi
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
OM
Preface
characteristics suggestive of later recensional activity. While further analysis of the collation data may lead to minor adjustments regarding the precise form of the m5 and m6 texts, no major changes to either group are anticipated. The Text of the Apocalypse The establishment of the Byzantine text of the Apocalypse is a task far more complex than that which exists in the greater part of the New Testament. The dominant Apocalypse text appears in two related but distinct transmissional lines within the Byzantine tradition. These forms are generally known as An and Q, each supported by an approximately equal number of manuscripts. The An readings predominate in manuscripts that contain or derive from the fourthcentury commentary of Andreas of Caesarea (Cappadocia). The Q readings predominate in manuscripts related to the uncial 046. Where An and Q agree, that reading reflects the Byzantine Textform. The union of An and Q prevails throughout most of the Apocalypse. Nevertheless, An and Q frequently differ, with their respective readings possessing near-equal levels of support among the extant manuscript base. Adjudication between these competing readings requires a precise application of transmissional and internal principles. In previous editions, the equally divided An and Q textual differences were partially indicated by the enclosure of some words in square brackets; these signified only cases of inclusion or omission. The remaining instances of equally divided An and Q division – cases of substitution and transposition – were not indicated, despite their frequency of occurrence. The present edition displays all closely divided alternate Byzantine readings in the margin, with more of these divided readings appearing in the Apocalypse than elsewhere in the New Testament.20 In the Apocalypse, the main text is considered to be the strongest transmissional representation of the Byzantine archetype; generally this is the text of the Q group. Although the Andreas text has an ancient origin, it appears to reflect recensional adjustment, both prior to the time of Andreas, and possibly also during Andreas’ preparation of his commentary.21 In contrast, the Q text is based upon a consensus of disparate manuscripts that represent many copying 20 Many bracketed An readings of earlier editions are now relocated to the margin. The main Apocalypse text of this edition thus moves slightly more toward Q than previously. 21 Josef Schmid, Studien zur Geschichte des griechischen Apokalypse-textes. 1. Teil. Der Apokalypse-Kommentar des Andreas von Kaisareia: Einleitung. München: Karl Zink, 1955, 125-129.
xii
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OM
ON
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Preface
locations and eras.22 Despite the transmissional diversity found among the Q manuscripts, the consensus Q text generally remains stable. The unplanned coincidental agreement among the diverse Q manuscripts argues strongly for their transmissional independence and autograph originality; this stands in contrast to the Andreas manuscripts with their apparent recensional origin. Nevertheless, for the greater portion of the Apocalypse, the An and Q texts share a common base. The Q manuscripts are not slavishly followed, however. At times, a significant number of Q manuscripts abandon their group consensus and align with the An reading. This situation does not appear to be coincidental, nor is it due to intrusion from the Andreas stream, given the general independence of the manuscripts within the Q tradition. Manuscripts of the An tradition rarely support Q readings; this suggests that, when Q manuscripts offer their support in some quantity to the An readings, a particular weight should be attached to the phenomenon. Where the An reading is supported by a significant number of Q manuscripts, it is presumed that the Qpt + An reading preserves the autograph text (readings common to undivided Q + An already are considered of autograph originality). The approach remains transmissional: readings jointly supported by An and Q represent the Byzantine archetype. When An and Q are divided, the Q reading generally is preferred due to its transmissional diversity and relative independence. Only when a significant number of Q manuscripts supports the An reading will that reading appear as the main text. Equally divided readings appear in the margin, as is the case elsewhere in the New Testament. Exceptions to these transmissional parameters occur when compelling transcriptional, contextual, or internal considerations strongly favor an alternative reading.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
This method has been applied judiciously by the editors. The autograph authenticity of the Apocalypse text is supported with a high degree of accuracy, based upon the combination of transmissional, transcriptional, and internal factors. The main text should be regarded as superior to the marginal alternatives as well as to the text presented in non-Byzantine printed editions.
22 Schmid, Einleitung, 126, states, “Der K-Text [Q] ist außerordentlich geschlossen überliefert. Das Gros seiner Hss weist keine fremden Einflüsse auf, und der Text des Archetyps K selbst ist höchstens an ein paar Stellen fraglich. Für die An-Überlieferung dagegen ist die größte Zersplitterung bezeichnend. Die Rekonstruktion des Archetyps ist infolgedessen schwierig und nicht in allen Fällen mit Sicherheit möglich.”
xiii
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
ON
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
OO
Preface
General Considerations For most of the New Testament the Byzantine Textform is supported by nearly the whole of the manuscript tradition; in almost every case the Byzantine reading reflects the concurrence of at least 70% and usually more than 80% of the extant manuscripts. Yet the primary basis of textual determination remains non-quantitative: the transmissional and transcriptional factors that have characterized the manuscripts over the centuries are of greater significance than the mere quantity of evidence. As these non-numerical factors are applied to the evaluation of individual variant units, the sequential resultant text becomes more securely established and reflects a basic transmissional consensus. Although the far greater numerical quantity of Byzantine manuscripts (approaching 80%) exists among the documents of the twelfth and later centuries, the readings of the Byzantine Textform almost always are fully established from the earlier Byzantine lines of transmission that extend through the eleventh century. The documents of the twelfth and later centuries generally are irrelevant to the establishment of primary Byzantine readings, and at best serve only a confirmatory purpose. The quantity of witnesses does play a role when evaluating transmissional and transcriptional probabilities, but number by itself cannot become the sole or even the primary factor in the evaluation process. Quantity alone cannot be determinative when evaluating variant units: all pertinent considerations regarding external, internal, transcriptional, and transmissional evidence must be examined and evaluated before final decisions upon readings can be made. The “number” factor particularly plays a passive role when the manuscripts comprising the Byzantine Textform are seriously divided. Where the marginal apparatus of this edition displays divided Byzantine readings, the main text necessarily has been established on non-numerical grounds. This method of “reasoned transmissionalism” is based primarily upon external and documentary evidence; yet all pertinent transmissional and transcriptional factors constantly are evaluated in relation to the various aspects of external and internal criteria before any final decisions are made regarding the text to be established. Final judgment on readings requires the application of internal principles following the initial evaluation of the external data. No reading can be established in isolation from its neighboring variant units; nor can the transmissional and transcriptional habits of scribes xiv
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OO
OP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Preface
be ignored when examining the development and dissemination of competing readings.23 In general, scribes tended to preserve the text that lay before them in their exemplars; this despite the various accidental corruptions or intentional alterations that occurred during the transmissional process. Extensive alteration was not frequent or widespread: the vast bulk of the text found in all manuscripts – regardless of texttype – remains a common possession. Existing family and texttype groupings are directly related to the transmissional development of the text in various eras and locales. Manuscripts and readings must be evaluated in regard to their antiquity, diversity, and continuity within transmissional history. Individual scribes must be characterized in regard to their degree of care when copying from their exemplars. A proper implementation of each of these factors results in a well-established representation of the traditionally disseminated Byzantine Textform. This Textform dominated textual transmission in the primary Greek-speaking regions for more than a thousand years, and it is this Textform that holds the strongest transmissional claim to represent the canonical autographs. The Byzantine Textform is well-established within the canonical books of the Greek New Testament. The maximum degree of significant Byzantine textual variation is displayed in the relatively few readings of the marginal apparatus. Readings that lack a Byzantine consensus or are not part of the closely divided Byzantine tradition do not appear in either the main text or marginal readings. Research concerning the divided Byzantine readings must continue, particularly in regard to the Pericope Adulterae and the book of the Revelation. Significant progress has been made in these areas, and exploration continues regarding closely divided Byzantine readings and the various minority lines of transmission that occur within the Byzantine Textform. The main text and marginal apparatus represent the primary locus within which Byzantine-priority theory functions. From this base future Byzantine Textform research must proceed.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
23
See Ernest C. Colwell, “Method in Evaluating Scribal Habits: A Study of 45, 66, in his Studies in Methodology in Textual Criticism of the New Testament, NTTS 9 (Grand Rapids: Eerdmans, 1968), 106-124; Maurice A. Robinson, “Scribal Habits among Manuscripts of the Apocalypse” (PhD Diss., Southwestern Baptist Theological Seminary, 1982); James R. Royse, “Scribal Habits in the Transmission of New Testament Texts,” in Wendy D. O’Flaherty, ed., The Critical Study of Sacred Texts (Berkeley: Graduate Theological Union, 1979), 139-161; idem, “Scribal Habits in Early Greek New Testament Papyri,” ThD Diss., Graduate Theological Union, Berkeley, 1981; idem, “Scribal Tendencies in the Transmission of the Text of the New Testament,” in Bart D. Ehrman and Michael W. Holmes, eds., The Text of the New Testament in Contemporary Research: Essays on the Status Quaestionis, SD 46 (Grand Rapids: Eerdmans, 1995), 239-252. 75,”
xv
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
OQ
Preface
THE FORMAT OF THE PRESENT EDITION The Title of this Volume With good reason, the present title deliberately parallels that of Westcott and Hort (The New Testament in the Original Greek). The Byzantine Textform stands as the opposing point on a continuum that extends from the well-established and influential Alexandrian text presented by Westcott and Hort in 1881. As Westcott and Hort had claimed to reproduce with near-certainty the original form of the New Testament documents “in the original Greek,” the present edition likewise sets forth a text that – within the framework of its underlying theory – is considered to reflect the canonical autographs in a highly accurate manner. All other Greek New Testament editions fall within the continuum bounded by the Byzantine and Alexandrian traditions. The editors’ names appear on the title page in order to indicate task-based responsibility. The Greek New Testament text remains the written word of God, produced by holy men of old who wrote under God’s immediate inspiration and superintendence. The presentation of that word of God according to its clearest transmissional integrity requires only a minor level of editorial involvement and labor. The editors merely recognize and present the text that has been maintained by the scribes of past generations, constructing a textual consensus from the material available in previously published collation and apparatus resources. Our duty was to be faithful to this task, and it is to that end that we have labored. Individual Book Titles The New Testament book titles are not part of the inspired canonical text. Their wording varies dramatically among the different manuscripts and editions of the Greek New Testament. The book titles that appear in this edition represent a minimal consensus as found within the canonical tradition. The Order of the Canonical Books Individual manuscripts present the New Testament books in various arrangements; nevertheless, a particular Greek “canonical order” seems to have been popular during early transmissional history. This order is partially evidenced within various early papyri and manuscripts,24 and occurs in the fourth-century Festal Letter of Athanasius (AD 367) and the list of canonical books attributed to the 24 See David Trobisch, The First Edition of the New Testament (Oxford: University Press, 2000), 21-38. On page 28, Trobisch presents evidence from several early manuscripts that demonstrate the sequence of the “canonical edition.”
xvi
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OQ
OR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Preface
Laodicean Council (AD 360/363).25 The present edition reproduces that early “canonical order” for the Greek New Testament books. According to the “canonical order,” the New Testament books are grouped as follows: Gospels, Acts and General Epistles, Pauline Epistles, and Revelation. The individual books within each category follow the familiar order, except that in the Pauline Epistles, Hebrews stands between Second Thessalonians and First Timothy, intentionally separating Paul’s local church epistles from those written to individuals.26 Accents, Breathings, Capitalization, and Punctuation Early manuscripts were written in capital letter format (termed “uncial” or “majuscule”). They lacked word division, and possessed few (if any) diacritical marks, paragraph breaks, or marks of punctuation. These distinctions appear systematically only after the commencement of the minuscule era during the ninth century. While specialists are familiar with the plainer form of the Greek text, the modern reader expects readability features as a matter of course.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
For a reader ’s edition, clarity is the basic aim. Since this edition is designed for the non-specialist, word separation, paragraph division, punctuation, and diacritical markings have been added throughout.27 These editorial insertions are not considered definitive for the interpretation of the text. Although alternative accentuation, aspiration, or punctuation could alter the interpretation of many passages and affect exegetical comprehension, the editors have followed the general usage found in standard printed editions. No 25 Daniel J. Theron, Evidence of Tradition (Grand Rapids: Baker, 1958), 118-119 (Athanasius), 124-125 (Laodicea). See also 116-117 (the general grouping of NT books by Cyril of Jerusalem). Compare Brooke Foss Westcott, A General Survey of the History of the Canon of the New Testament, 6th ed. (Cambridge and London: Macmillan and Co., 1889), Appendix D, 539-579; in particular, 540-541 (Laodicea), 545-546 (John of Damascus), 549-550 (Cyril of Jerusalem), 552-553 (the index of Codex Alexandrinus), 554-555 (Athanasius), 559-560 (Leontius); but see 431-439 in regard to the possible inauthenticity of the Laodicean list. 26 William H. P. Hatch, “The Position of Hebrews in the Canon of the New Testament,” HTR 29 (1936) 133-151. The canonical order Second Thessalonians-Hebrews-First Timothy is discussed on 136-143. Hatch shows that this order is found among early and geographically diverse Greek manuscripts, fathers, and versions, and was retained among some manuscripts over many centuries. Hatch termed this order “Alexandrian,” due to his views regarding textual development. The secondary “Western” (or early Latin) order (which is more familiar to the modern reader) was termed “Byzantine” by Hatch (143, 149-150), due to its presence in later Byzantine manuscripts that had adopted the Western usage. The editors suggest, on the contrary, that Hatch’s data support the early Greek canonical order as original and authentically “Byzantine.” Clearly, the earliest Greek canonical order differed from the early Western tradition; only much later did Byzantine Greek manuscripts adopt the Western order. 27 The added marks of accentuation, aspiration, punctuation, and capitalization have been extensively proofread for this edition, but perfection is not claimed. The reader is encouraged to offer pertinent correction where necessary.
xvii
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
OS
Preface
diacritical insertions should affect the traditional understanding of the Byzantine Greek New Testament text. Readability, therefore, is improved without the imposition of unwarranted interpretation. The text always must be received according to its original inspired intent, without unwarranted editorial alteration. The text appears in paragraph format, with breaks inserted at appropriate points. Capitalization appears at the beginning of sentences, and at the commencement of direct quotation within a sentence (modern quotation marks are not used). Proper names are capitalized throughout, but not descriptive titles.28 The various nomina sacra abbreviations that commonly appear in manuscripts for members of the Godhead, significant persons, or particular locations are not abbreviated in this edition, but are written in full form, even though the abbreviated forms normally dominate the manuscript tradition.29 The Marginal Apparatus The main text displays the Byzantine Textform, according to its strongest transmissional, transcriptional, external, and internal testimony. Where the Byzantine manuscripts are strongly united, the main text stands without marginal comment. Where the manuscripts comprising the Byzantine Textform are significantly divided, superior angle brackets mark the affected word or words in the main text. The alternate Byzantine readings are displayed in the side margin, in proximity to the marked portion of the main text.30 Minority subvariants within the Byzantine tradition are not cited in this edition. Numerals are written as complete words throughout the main text. Some marginal variants – particularly in the Apocalypse – indicate Greek numerical forms (alphabet letters marked by the numerical superscript bar, e. g., IB, RMD, AX ). In these rare instances, the majority of Greek manuscripts display the marginal numeric form; however, just as with the otherwise uncited nomina sacra abbreviations (which also tend to appear in the majority of all manuscripts), these 28 Descriptive titles particularly applied to members of the Godhead include the various inflected forms of yeów, pat}r, u¥ów, xristów, kúriow, ßgiow, and pneûma. 29 Trobisch, First Edition, 66-68, 104-105, correctly suggests that a “canonical edition” should at least utilize the nomina sacra abbreviations representing the descriptive titles kúriow, yeów, and xristów, as well as the abbreviation representing the proper name &Ihsoûw. Since the modern reader generally is unfamiliar with the nomina sacra abbreviations, Trobisch’s suggestion has not been implemented in this edition. 30 Exceptions to this policy involve the m6 text of the Pericope Adulterae (discussed above) and the lengthy Byzantine alternate reading encompassing Acts 24:6b-8a (see in context). In these two instances, the Byzantine alternative reading and its marginal variants appear separately, between the main text and the NA27 apparatus.
xviii
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OS
OT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Preface
marginal numeric forms are not printed as the main text of this edition. Some marginal entries reflect more than one alternative Byzantine subvariant. When word substitution or transposition is involved among the subvariants, the alternate readings are displayed, separated by an equals sign (=). When the subvariants concern a long and short reading, characterized solely by the addition or omission of a word or phrase, the removable words are surrounded by square brackets [ ]. The main text reading is not affected by the various divided marginal alternatives. The Lower Apparatus Variants from the main Byzantine text that occur in the base text of the NA27 and UBS4 modern critical editions appear in the lower apparatus. These variants are not marked within the main Byzantine text. In the lower apparatus, the reading of the Byzantine main text appears on the left, and is separated from the reading of NA27/UBS4 by a diamond (♦). The NA27/UBS4 variant appears to the right of the diamond. Some NA27/UBS4 readings may coincide with marginal Byzantine readings, but not with the main Byzantine text. Neither the UBS4 nor the more extensive NA27 apparatus cites all differences between their common text and the Byzantine Textform; many noncited differences are text-critically and translationally significant, and are here clearly displayed in their totality for the first time.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Where the NA27/UBS4 main text includes bracketed words or portions of words, the brackets also appear to the right of the diamond. Some words that occur within NA27/UBS4 brackets may agree with the Byzantine main text (which has no brackets) or with the Byzantine marginal text. The brackets in modern critical editions are used to indicate various degrees of textual uncertainty as perceived by those editors. Double brackets in NA27/UBS4 indicate what those editors consider to be later and non-original interpolations.31 The status of the Byzantine main or marginal readings is not affected by any modern critical text readings or brackets that appear in the lower apparatus. 31 Double brackets in NA27/UBS4 that relate to the Byzantine main text appear at Mark 16:9-20; Luke 22:43-44; Luke 23:34; and John 7:53-8:11. The only NA27 double-bracketed portion not related to the Byzantine Textform is the so-called “shorter ending” of Mark, which NA27 inserts between Mark 16:8 and 9, preceding its double-bracketed “longer ending” (Mark 16:9-20). The NA27 “shorter ending” reads as follows: ˆˆPánta dè tà parhggelména toîw perì tòn Pétron suntómvw \j}ggeilan. Metà dè taûta kaì a[tòw ` &Ihsoûw ˙pò ˙natolêw kaì ƒxri dúsevw \japésteilen di' a[tôn tò ¥eròn kaì ƒfyarton k}rugma têw a†vníou svthríaw. &Am}n.˜˜
xix
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
OU
Preface
The Apparatuses in General In the marginal and lower apparatuses, instances of substitution, transposition, or addition are cited in full. When a word or phrase is omitted in relation to the main text, a dash (—) indicates the omission. Where a word affected by variation appears more than once in a given verse, the apparatuses provide sufficient context for clarity. Minor orthographic variants encompassing movable final letters, alternative punctuation, accentuation, and capitalization are not recorded in either apparatus. Orthography The orthography has been standardized throughout. Manuscript irregularities, inconsistencies, and itacistic peculiarities are not reproduced. Movable Nu (-n) is always present; movable Sigma (-w) is retained for ou%tvw but is omitted from méxri and ƒxri. Elision of final vowels (di', ˙p', ˙f', etc.) follows the regular pattern; so too consonantal alterations preceding rough or smooth breathings (\j, o[k, o[x, etc.). Compound forms reflect phonetic assimilation (\n- becomes \g-; sun- becomes sum-, sug-, or sul-; -lhmp- and -lhmc- become -lhp- and -lhc-). The generally abbreviated name of David ( DAD ) is written in full as Dauíd, avoiding the itacistic form Daueîd found in the early Egyptian manuscripts. Other variant spellings of proper names are retained (Mvsêw/Mvüsêw, ^Ierosóluma/^Ierousal|m, etc.), as well as the spelling of specific words that may reflect authorial preference. Iota subscript appears as such, even in initial capital letters; iota adscript is not used. Chapter and Verse Numbers A generally recognized chapter and verse numbering system is followed, although the positioning of verse numbers does not always correspond to that found in other Greek New Testament editions or translations. Verse references in the lower apparatus are keyed to the present edition; on a few occasions, the NA27 and UBS4 variant text may appear under a different verse number, differing by a single digit. Some early printed editions (usually Textus Receptus) and English translations include words or phrases that are not part of the Byzantine Textform (e. g., portions of Acts 9:5-6, 1 John 2:23, 1 John 5:7). The verse numbering is not affected by their absence. In two passages the verse numbering has been adjusted for clarity. In some printed editions and translations, Matthew 23:13-14 appears in an order opposite that of the Byzantine Textform; the present edition maintains a consecutive numerical sequence within its own order of material. Also, the doxology generally published xx
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OU
OV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Preface
as Romans 16:25-27 appears in the Byzantine Textform following Romans 14:23; in this location, the doxology is renumbered as Romans 14:24-26 (the epistle concludes at Romans 16:24 in the Byzantine Textform). In four instances (Luke 17:36, Acts 8:37, Acts 15:34, Acts 24:7) a verse number appears alone in the main text, immediately followed by the next sequential verse number. These indicate lengthy portions of text that were included in some early Textus Receptus printed editions but which have never been part of the primary Byzantine Textform. The verse number is retained solely for reference, in order to preserve the traditional numbering of the remaining verses within the affected chapters. Elsewhere, the verse numbering is not affected. CONCLUDING OBSERVATIONS The New Testament is God’s revelation to his chosen people who comprise Christ’s church. The Christian believer receives these scriptures as canonical and normative: the inspired and authoritative written word of God that serves as the infallible rule of faith and practice for God’s people. The content of these scriptures is truth without mixture of error in all that they affirm. A corollary to these doctrinal beliefs is the confessional declaration that this revelation has been kept pure in all ages by the singular care and providence of God.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
The Greek text of the New Testament therefore must be established and certified in a manner appropriate to its historical and theological significance. The task set before God’s people is to identify and receive the best-attested form of that Greek biblical text as preserved among the extant evidence. Although no divine instruction exists regarding the establishment of the most precise form of the original autographs, such instruction is not required: autograph textual preservation can be recognized and established by a careful and judicious examination of the existing evidence. Scribal fidelity in manuscript transmission over the centuries remains the primary locus of autograph preservation. God did not decree that identical copies of the autographs would be maintained during the era of manual transmission; indeed, no two manuscripts agree precisely. Yet the original Greek New Testament text has been preserved by ordinary means with a remarkable degree of accuracy in almost all manuscripts, through the unregulated dissemination and transmission of the New Testament documents. The basic integrity of this original text is confirmed by the apparently mundane labor carried out by generations of reasonably accurate scribes; the security and authority of the autograph text thus has been xxi
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
PM
Preface
preserved amid the complement of the total evidence presented within transmissional history. God has permitted the preservation of his inspired word in its best-attested form by means of the transmissional process: the extant Greek witnesses reflect a mutual consensus text that establishes and maintains the integrity and authority of the original revelation. This consensus text is the focal point of transmissional history. The divinely preserved autograph text exists and functions within the framework of all existing Greek source documents (manuscripts, lectionaries, patristic quotations). This text also is substantially reflected in the various ancient versions and nonGreek patristic quotations. Since the divine method of autograph preservation resides in the totality of the extant Greek evidence, the strongest claimant for autograph originality remains the general consensus text preserved among that material. The New Testament text thus can be established securely and presented accurately by a proper use of the existing data. The Christian need only apply sound principles of evidence – transmissional, transcriptional, external, and internal – and frame these within a properly nuanced theory and praxis of textual criticism that avoids the hazards of subjective speculation. By these means the autograph text preserved among the extant witnesses readily can be recognized and established. While diligent labor, careful research, and a systematic methodology is required for optimal results, the establishment of the basic consensus text remains a clear and simple task. A consensus-based text – derived from the entire body of extant Greek witnesses – is fully compatible with the concept of a benevolent overarching providence that has maintained the autographs in their basic integrity by means of normal transmission. No additional visible means of propagation was necessary to guarantee the integrity of the sacred originals. The testimony of the autographs has been preserved by means of independent transmission, scattered over a wide geographical area, amid a multitude of witnesses that span many centuries. The consensus Byzantine Textform thus is established by cooperation without collusion, requiring no imposition of external ecclesiastical authority. Special pleading is not demanded in order to maintain this perspective: everything corresponds to the extant preserved evidence. The recognition of autograph originality amid the preserved Greek transmissional consensus found in the Byzantine Textform is far more reasonable than a multitude of conflicting speculations derived from various forms of eclectic methodology. The consensusbased approach does not appeal to favored individual manuscripts, local texts, or minority regional texttypes, nor to subjective internal xxii
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PM
PN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
Preface
criteria that adopt an amalgam of individual readings with everchanging degrees of minority support. The appeal is to the combined evidence that has been preserved among the extant Greek witnesses. The Christian scholar need not speculate widely regarding the original form of the Greek New Testament text. That text can be recognized and established in its basic integrity by the application of proper and sound critical principles that take into consideration the consensus of the preserved evidence. The Byzantine Textform presented in this edition fulfills that goal: the Byzantine Textform is that which was transmitted and maintained as the dominant stream of manual Greek transmission within Christian history. Now, at the culmination of twenty-seven years of intense collaboration (1976-2003), the editors here present the newly edited Byzantine Textform as the strongest representative of the canonical autographs of the Greek New Testament text. It has been toward the fulfillment of this most noble and sacred goal that the editors have labored and now present the completion of their task. On behalf of those who produced this edition, we would like to express our heartfelt appreciation to the various volunteers – too numerous to name individually – who gave of their time in proofreading and making corrections regarding the text and format of the present edition. Their efforts for the glory of God and the Lord Jesus Christ have greatly assisted the completion of this project. May God be praised for his magnificent word! All honor and glory to the Lord Jesus Christ!
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
WILLIAM G. PIERPONT MAURICE A. ROBINSON
xxiii
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
PO
Preface
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PO
xxiv
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
KATA MATYAION
B
íblow genésevw &Ihsoû xristoû, u¥oû Dauíd, u¥oû &Abraám. 2
&Abraàm \génnhsen tòn &Isaák: &Isaàk dè \génnhsen tòn &IakQb: &IakWb dè \génnhsen tòn &Ioúdan kaì toùw ˙delfoùw a[toû: 3 &Ioúdaw dè \génnhsen tòn Farèw kaì tòn Zarà \k têw Yámar: Farèw dè \génnhsen tòn ^EsrQm: ^EsrWm dè \génnhsen tòn &Arám: 4 &Aràm dè \génnhsen tòn &Aminadáb: &Aminadàb dè \génnhsen tòn NaassQn: NaassWn dè \génnhsen tòn SalmQn: 5 SalmWn dè \génnhsen tòn Boòz \k têw ^Raxáb: Boòz dè \génnhsen tòn &Vb|d \k têw ^Roúy: &Vb|d dè \génnhsen tòn &Iessaí: 6 &Iessaì dè \génnhsen tòn Dauìd tòn basiléa. Dauìd dè ` basileùw \génnhsen tòn Solomôna \k têw toû O[ríou: 7 SolomWn dè \génnhsen tòn ^Roboám: ^Roboàm dè \génnhsen tòn &Abiá: &Abià dè \génnhsen tòn &Asá: 8 &Asà dè \génnhsen tòn &Ivsafát: &Ivsafàt dè \génnhsen tòn &Ivrám: &Ivràm dè \génnhsen tòn &Ozían: 9 &O zíaw dè \génnhsen tòn &Iváyam: &Iváyam dè \génnhsen tòn *Axaz: *Axaz dè \génnhsen tòn ^Ezekían: 10 ^E z ek í a w dè \génnhsen tòn Manassê: Manassêw dè \génnhsen tòn &AmQn: &AmWn dè \génnhsen tòn &Ivsían: 11 &Ivsíaw dè \génnhsen tòn &Iexonían kaì toùw ˙delfoùw a[toû, \pì têw metoikesíaw Babulônow. 12
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Metà dè t|n metoikesían Babulônow, &Iexo n í a w \g én n h s en tòn Salayi}l: Salayi|l dè \génnhsen tòn Zorobábel: 13 Zorobábel dè \génnhsen tòn &Abioúd: &Abioùd dè \génnhsen tòn &Eliakeím: &Eliakeìm dè \génnhsen tòn &AzQr: 14 &AzWr dè \génnhsen tòn SadQk: SadWk dè \génnhsen tòn &Axeím: &Axeìm dè \génnhsen tòn &Elioúd: 15 &Elioùd dè \génnhsen tòn &Eleázar: &Eleázar dè \génnhsen tòn Matyán: Matyàn dè \génnhsen tòn &IakQb: 16 &IakWb dè \génnhsen tòn 1.5 1.5 1.5 1.5 1.6 1.7
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
Boòz \k ♦ Bóew \k Boòz dè ♦ Bóew dè &Vb|d \k ♦ &Ivb|d \k &Vb|d dè ♦ &Ivb|d dè ` basileùw ♦ — &Asá ♦ &Asáf
1.8 &Asà ♦ &Asàf 1.10 &AmQn &AmWn ♦ &AmQw &AmWw 1.13 &Eliakeím &Eliakeìm ♦ &Eliakím &Eliakìm 1.14 &Axeím &Axeìm ♦ &Axím &Axìm
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
1.17 - 2.4
PQ
KATA MATYAION &Ivs|f tòn ƒndra Maríaw, \j «w \genn}yh &Ihsoûw, ` legómenow xristów. 17
Pâsai o{n a¥ geneaì ˙pò &Abraàm £vw Dauìd geneaì dekatéssarew: kaì ˙pò Dauìd £vw têw metoikesíaw Babulônow, geneaì dekatéssarew: kaì ˙pò têw metoikesíaw Babulônow £vw toû xristoû, geneaì dekatéssarew. 18
Toû dè &Ihsoû xristoû = génnhsiw o%u tvw ‘n. Mnhsteuyeíshw gàr têw mhtròw a[toû Maríaw t! &Ivs}f, prìn (h sunelyeîn a[toúw, eøréyh \n gastrì ¡xousa \k pneúmatow * n, kaì m| yélvn a^gíou. 19 &Ivs|f dè ` ˙n|r a[têw, díkaiow v a[t|n paradeigmatísai, \boul}yh láyra ˙polûsai a[t}n. 20 Taûta dè a[toû \nyumhyéntow, †doú, ƒggelow kuríou kat' ªnar \fánh a[t!, légvn, &Ivs}f, u¥òw Dauíd, m| fobhy_w paral a b eî n Mariàm t|n gunaîká sou: tò gàr \n a[t_ gennhyèn \k pneúmatów \stin a^ gíou. 21 Téjetai dè u¥ón, kaì kaléseiw tò ªnoma a[toû &Ihsoûn: a[tòw gàr sQsei tòn laòn a[toû ˙pò tôn a^martiôn a[tôn. 22 Toûto dè –lon gégonen, ®na plhrvy_ tò ]hyèn øpò toû kuríou dià toû prof}tou, légontow, 23 &Idoú, = paryénow \n gastrì £jei kaì téjetai u¥ón, kaì kalésousin tò ªnoma a[toû &Emmanou}l, – \stin meyermhneuómenon, Mey' =môn ` yeów. 24 Diegeryeìw dè ` &Ivs|f ˙pò toû %upnou, \poíhsen qw prosétajen a[t! ` ƒggelow kuríou: kaì parélaben t|n gunaîka a[toû, 25 kaì o[k \g í n v s k en a[t|n £vw o˚ ¡teken tòn u¥òn a[têw tòn prvtótokon: kaì \kálesen tò ªnoma a[toû &Ihsoûn.
2
Toû dè &Ihsoû gennhyéntow \n Bhyleèm têw &Ioudaíaw, \n =méraiw ^Hrœdou toû basilévw, †doú, mágoi ˙pò ˙natolôn paregénonto e†w ^Ierosóluma, 2 légontew, Poû \stin ` texyeìw basileùw tôn &Ioudaívn; EÊdomen gàr a[toû tòn ˙stéra \n t_ ˙natol_, kaì ælyomen proskunêsai a[t!. 3 &A k o ú s a w dè ^Hrœdhw ` basileùw \taráxyh , kaì pâsa ^I er o s ó l u m a met' a[toû: 4 kaì sunagagWn pántaw toùw ˙rxiereîw kaì grammateîw toû laoû, \punyáneto par' a[tôn
1.18 1.18 1.19 1.20 1.22
1.24 Diegeryeìw ♦ &Egeryeìw 1.25 tòn u¥òn a[têw tòn prvtótokon ♦ u¥ón 2.3 ^Hrœdhw ` basileùw ♦ ` basileùw ^Hrœdhw
génnhsiw ♦ génesiw gàr ♦ — paradeigmatísai ♦ deigmatísai Mariàm ♦ Marían toû kuríou ♦ kuríou
2
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PQ
PR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.5 - 2.18
KATA MATYAION poû ` xristòw gennâtai. 5 O¥ dè eÂpon a[t!, &En Bhyleèm têw &Ioudaíaw: o%utvw gàr gégraptai dià toû prof}tou, 6 Kaì sù Bhyleém, gê &Ioúda, o[damôw \laxísth e \n toîw =gemósin &Ioúda: \k soû gàr \jeleúsetai =goúmenow, –stiw poimaneî tòn laón mou tòn &Isra}l. 7 Tóte ^Hrœdhw, láyra kalésaw toùw mágouw, “kríbvsen par' a[tôn tòn xrónon toû fainoménou ˙stérow. 8 Kaì pémcaw a[toùw e†w Bhyleèm eÂpen, Poreuyéntew ˙kribôw \jetásate perì toû paidíou: \pàn dè e%u rhte, ˙paggeílaté moi, –pvw k˙gW \lyWn proskun}sv a[t!. 9 O¥ dè ˙koúsantew toû basilévw \poreúyhsan: kaì †doú, ` ˙st}r, $on eÂdon \n t_ ˙natol_, proêgen a[toúw, £vw \lyWn ¡sth \pánv o˚ ‘n tò paidíon. 10 &Idóntew dè tòn ˙stéra, \xárhsan xaràn megálhn sfódra. 11 kaì \lyóntew e†w t|n o†kían, eÂdon tò paidíon metà Maríaw têw mhtròw a[toû, kaì pesóntew prosekúnhsan a[t!, kaì ˙noíjantew toùw yhsauroùw a[tôn pros}negkan a[t! dôra, xrusòn kaì líbanon kaì smúrnan. 12 Kaì xrhmatisyéntew kat' ªnar m| ˙nakámcai pròw ^Hrœdhn, di' ƒllhw `doû ˙nexQrhsan e†w t|n xQran a[tôn. 13
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&A n a x v r h s á n t v n dè a[tôn, †doú, ƒggelow kuríou faínetai kat' ªnar t! &Ivs}f, légvn, &Egeryeìw parálabe tò paidíon kaì t|n mhtéra a[toû, kaì feûge e†w AÊgupton, kaì Êsyi \keî £vw ©n eÊpv soí: méllei gàr ^Hrœdhw zhteîn tò paidíon, toû ˙polésai a[tó. 14 ^O dè \geryeìw parélaben tò paidíon kaì t|n mhtéra a[toû nuktów, kaì ˙nexQrhsen e†w AÊgupton, 15 kaì ‘n \keî £vw têw teleutêw ^Hrœdou: ®na plhrvy_ tò ]hyèn øpò toû kuríou dià toû prof}tou, légontow, &Ej A†gúptou \kálesa tòn u¥ón mou. 16 Tóte ^Hrœdhw, †dWn –ti \nepaíxyh øpò tôn mágvn, \yumQyh lían, kaì ˙posteílaw ˙neîlen pántaw toùw paîdaw toùw \n Bhyleèm kaì \n pâsin toîw `ríoiw a[têw, ˙pò dietoûw kaì katvtérv, katà tòn xrónon $on “kríbvsen parà tôn mágvn. 17 Tóte \plhrQyh tò ]hyèn øpò &Ieremíou toû prof}tou, légontow, 18 Fvn| \n ^Ramâ “koúsyh, yrênow kaì klauymòw kaì •durmòw polúw, ^Rax|l klaíousa tà tékna a[ t ê w, kaì o[k æyel en paraklhyênai, –ti o[k e†sín. 2.5 2.8 2.9
2.15 toû kuríou ♦ kuríou 2.17 øpò ♦ dià 2.18 yrênow kaì ♦ —
eÂpon ♦ eÂpan ˙kribôw \jetásate ♦ \jetásate ˙kribôw ¡sth ♦ \stáyh
3
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.19 - 3.11
PS
KATA MATYAION 19
Teleut}santow dè toû ^Hrœdou, †doú, ƒggelow kuríou kat' ªnar faínetai t! &Ivs|f \n A†gúpt~, 20 légvn, &Egeryeìw parálabe tò paidíon kaì t|n mhtéra a[toû, kaì poreúou e†w gên &Isra}l: teyn}kasin gàr o¥ zhtoûntew t|n cux|n toû paidíou. 21 ^O dè \geryeìw parélaben tò paidíon kaì t|n mhtéra a[toû, kaì ‘lyen e†w gên &Isra}l. 22 &Akoúsaw dè –ti &Arxélaow basileúei \pì têw &Ioudaíaw ˙ntì ^Hrœdou toû patròw a[toû, \fob}yh \keî ˙pelyeîn: xrhmatisyeìw dè kat' ªnar, ˙nexQrhsen e†w tà mérh têw Galilaíaw, 23 kaì \lyWn katœkhsen e†w pólin legoménhn Nazarét: –pvw plhrvy_ tò ]hyèn dià tôn profhtôn, –ti Nazvraîow klhy}setai.
3
&En dè taîw =méraiw \keínaiw paragínetai &Ivánnhw ` baptist}w, khrússvn \n t_ \r}m~ têw &Ioudaíaw, 2 kaì légvn, Metanoeîte: æggiken gàr = basileía tôn o[ranôn. 3 O ˚tow gár \stin ` ]hyeì w øpò &Hsafiou toû prof}tou, légontow, Fvn| boôntow \n t_ \r}m~, ^Etoimásate t|n `dòn kuríou: e[yeíaw poieîte tàw tríbouw a[toû. 4 A[tòw dè ` &Ivánnhw eÂxen tò ¡nduma a[toû ˙pò trixôn kam}lou, kaì zQnhn dermatínhn perì t|n •sfùn a[toû: = dè trof| a[toû ‘n ˙krídew kaì méli ƒgrion. 5 Tóte \jeporeúeto pròw a[tòn ^Ierosóluma kaì pâsa = &Ioudaía kaì pâsa = períxvrow toû &Iordánou: 6 kaì \baptízonto \n t! &Iordán+ øp' a[toû, \jomologoúmenoi tàw a^martíaw a[tôn. 7 &IdWn dè polloùw tôn Farisaívn kaì Saddoukaívn \rxoménouw \pì tò báptisma a[toû, eÂpen a[toîw, Genn}mata \xidnôn, tíw øpédeijen ømîn fugeîn ˙pò têw melloúshw •rgêw; 8 Poi}sate o{n karpòn ƒjion têw metanoíaw: 9 kaì m| dójhte légein \n e^ autoîw, Patéra ¡xomen tòn &Abraám: légv gàr ømîn, –ti dúnatai ` yeòw \k tôn líyvn toútvn \geîrai tékna t! &Abraám. 10 *Hdh dè kaì = ˙jính pròw t|n ]ízan tôn déndrvn keîtai: pân o{n déndron m| poioûn karpòn kalòn \kkóptetai kaì e†w pûr bálletai. 11 &EgW mèn baptízv ømâw \n %udati e†w metánoian: ` dè •písv mou \rxómenow †sxuróterów mou \stín, o˚ o[k e†mì ¥kanòw tà 3.2 kaì ♦ ˆkaì˜ 3.3 øpò ♦ dià 3.4 a[toû ‘n ♦ ‘n a[toû 3.6 øp' ♦ potam! øp' 3.10 kaì = ♦ = 3.11 baptízv ømâw ♦ ømâw baptízv
2.19
kat' ªnar faínetai ♦ faínetai kat' ªnar 2.21 ‘lyen ♦ e†sêlyen 2.22 \pì ♦ — 2.22 ^Hrœdou toû patròw a[toû ♦ toû patròw a[toû ^HrQdou
4
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PS
PT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
3.12 - 4.9
KATA MATYAION øpod}mata bastásai: a[tòw ømâw baptísei \n pneúmati a^gí~. 12 O˚ tò ptúon \n t_ xeirì a[toû, kaì diakayarieî t|n ßlvna a[toû, kaì sunájei tòn sîton a[toû e†w t|n ˙poy}khn, tò dè ƒxuron katakaúsei purì ˙sbést~. 13
Tóte paragínetai ` &Ihsoûw ˙pò têw Galilaíaw \pì tòn &Iordánhn pròw tòn &Ivánnhn, toû baptisyênai øp' a[toû. 14 ^O dè &Ivánnhw diekQluen a[tón, légvn, &EgW xreían ¡xv øpò soû baptisyênai, kaì sù ¡rx+ prów me; 15 &Apokriyeìw dè ` &Ihsoûw eÂpen pròw a[tón, *Afew ƒrti: o%utvw gàr prépon \stìn =mîn plhrôsai pâsan dikaiosúnhn. Tóte ˙fíhsin a[tón. 16 Kaì baptisyeìw ` &Ihsoûw ˙nébh e[yùw ˙pò toû %udatow: kaì †doú, ˙neœxyhsan a[t! o¥ o[ranoí, kaì eÂden tò pneûma toû yeoû katabaînon qseì peristeràn kaì \rxómenon \p' a[tón. 17 Kaì †doú, fvn| \k tôn o[ranôn, légousa, O˚tów \stin ` u¥ów mou ` ˙gaphtów, \n > e[dókhsa.
4
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Tóte ` &Ihsoûw ˙n}xyh e†w t|n ¡rhmon øpò toû pneúmatow, peirasyênai øpò toû diabólou. 2 Kaì nhsteúsaw =méraw tessarákonta kaì núktaw tessarákonta, %usteron \peínasen. 3 Kaì proselyWn a[t! ` peirázvn eÂpen, E† u¥òw e toû yeoû, e†pè ®na o¥ líyoi o˚toi ƒrtoi génvntai. 4 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen, Gégraptai, O[k \p' ƒrt~ món~ z}setai ƒnyrvpow, ˙ll' \pì pantì ]}mati \kporeuomén~ dià stómatow yeoû. 5 Tóte paralambánei a[tòn ` diábolow e†w t|n a^ gían pólin, kaì ®sthsin a[tòn \pì tò pterúgion toû ¥eroû, 6 kaì légei a[t!, E† u¥òw e toû yeoû, bále seautòn kátv: gégraptai gàr –ti Toîw ˙ggéloiw a[toû \nteleîtai perì soû, kaì \pì xeirôn ˙roûsín se, m}pote proskóc+w pròw líyon tòn póda soû. 7 *Efh a[t! ` &Ihsoûw, Pálin gégraptai, O[k \kpeiráseiw kúrion tòn yeón sou. 8 Pálin paralambánei a[tòn ` diábolow e†w ªrow øchlòn lían, kaì deíknusin a[t! pásaw tàw basileíaw toû kósmou kaì t|n dójan a[tôn, 9 kaì légei a[t!, Taûta pánta soi dQsv,
3.11 a^gí~ ♦ a^gí~ kaì purí 3.16 Kaì baptisyeìw ♦ Baptisyeìw dè 3.16 ˙nébh e[yùw ♦ e[yùw ˙nébh 3.16 ˙neœxyhsan a[t! ♦ “neœxyhsan ˆa[t!˜ 3.16 tò pneûma toû ♦ ˆtò˜ pneûma ˆtoû˜ 3.16 kaì \rxómenon ♦ ˆkaì˜ \rxómenon 4.2 tessarákonta kaì núktaw
4.3 4.4 4.5 4.9 4.9
tessarákonta ♦ tesserákonta kaì núktaw tesserákonta a[t! ` peirázvn eÂpen ♦ ` peirázvn eÂpen a[t! ƒnyrvpow ♦ ` ƒnyrvpow ®sthsin ♦ ¡sthsen légei ♦ eÂpen pánta soi ♦ soi pánta
5
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
4.10 - 4.24
PU
KATA MATYAION \àn pesWn proskun}s+w moi. 10 Tóte légei a[t! ` &Ihsoûw, %Upage •písv mou, Satanâ: gégraptai gár, Kúrion tòn yeón sou proskun}seiw, kaì a[t! món~ latreúseiw. 11 Tóte ˙fíhsin a[tòn ` diábolow: kaì †doú, ƒggeloi prosêlyon kaì dihkónoun a[t!. 12
&A k o ú s a w dè ` &Ihsoûw –ti &Ivánnhw paredóyh, ˙nexQ r h s en e† w t|n Galilaían: 13 kaì katalipWn t|n Nazarét, \lyWn katœkhsen e†w Kapernaoùm t|n parayalassían, \n `ríoiw ZaboulWn kaì Nefyaleím: 14 ®na plhrvy_ tò ]hyèn dià &Hsafiou toû prof}tou, légontow, 15 Gê ZaboulWn kaì gê Nefyaleím, `dòn yalásshw, péran toû &Iordánou, Galilaía tôn \ynôn, 16 ` laòw ` kay}menow \n skótei eÂden fôw méga, kaì toîw kayhménoiw \n xQrŸ kaì skiÅ yanátou, fôw ˙néteilen a[toîw. 17
&A p ò tóte ærjato ` &Ihsoûw khrússein kaì légein, Metanoeîte: æggiken gàr = basileía tôn o[ranôn. 18
Peripatôn dè parà t|n yálassan têw Galilaíaw eÂden dúo ˙delfoúw, Símvna tòn legómenon Pétron, kaì &Andréan tòn ˙delfòn a[toû, bállontaw ˙mfíblhstron e†w t|n yálassan: ‘san gàr a^ lieîw. 19 Kaì légei a[toîw, Deûte •písv mou, kaì poi}sv ømâw a^ lieîw ˙nyrQpvn. 20 O¥ dè e[yévw ˙féntew tà díktua “koloúyhsan a[t!. 21 Kaì probàw \keîyen, eÂden ƒllouw dúo ˙delfoúw, &Iákvbon tòn toû Zebedaíou kaì &Ivánnhn tòn ˙delfòn a[toû, \n t! ploí~ metà Zebedaíou toû patròw a[tôn, katartízontaw tà díktua a[tôn: kaì \kálesen a[toúw. 22 O¥ dè e[yévw ˙féntew tò ploîon kaì tòn patéra a[tôn “koloúyhsan a[t!. 23
Kaì periêgen –lhn t|n Galilaían ` &Ihsoûw, didáskvn \n taîw sunagvgaîw a[tôn, kaì khrússvn tò e[aggélion têw basileíaw, kaì yerapeúvn pâsan nóson kaì pâsan malakían \n t! la!. 24 Kaì ˙pêlyen = ˙ko| a[toû e†w –lhn t|n Surían: kaì pros}negkan a[t! pántaw toùw kakôw ¡xontaw, poikílaiw 4.10 4.12 4.13 4.13 4.13
•písv mou ♦ — ` &Ihsoûw ♦ — Nazarét ♦ Nazarà Kapernaoùm ♦ Kafarnaoùm Nefyaleím ♦ Nefyalím
4.15 Nefyaleím ♦ Nefyalím 4.16 eÂden fôw ♦ fôw eÂden 4.23 –lhn t|n Galilaían ` &Ihsoûw ♦ \n –l+ t_ GalilaíŸ
6
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PU
PV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
4.25 - 5.15
KATA MATYAION nósoiw kaì basánoiw sunexoménouw, kaì daimonizoménouw, kaì selhniazoménouw, kaì paralutikoúw: kaì \yerápeusen a[toúw. 25 Kaì “koloúyhsan a[t! ªxloi polloì ˙pò têw Galilaíaw kaì Dekapólevw kaì ^Ierosolúmvn kaì &Ioudaíaw kaì péran toû &Iordánou.
5
&IdWn dè toùw ªxlouw, ˙nébh e†w tò ªrow: kaì kayísantow a[toû, prosêlyon a[t! o¥ mayhtaì a[toû: 2 kaì ˙noíjaw tò stóma a[toû, \dídasken a[toúw, légvn, 3
Makárioi o¥ ptvxoì t! pneúmati: –ti a[tôn \stin = basileía tôn o[ranôn. 4
Makárioi o¥ penyoûntew: –ti a[toì paraklhy}sontai.
5
Makárioi o¥ prŸeîw: –ti a[toì klhronom}sousin t|n gên.
6
Makárioi o¥ peinôntew kaì dicôntew t|n dikaiosúnhn: –ti a[toì xortasy}sontai. 7
Makárioi o¥ \le}monew: –ti a[toì \lehy}sontai.
8
Makárioi o¥ kayaroì t_ kardíŸ: –ti a[toì tòn yeòn ªcontai. 9
Makárioi o¥ e† r h n o p o i o í : –ti a[toì u¥oì yeo û klhy}sontai. 10
Makárioi o¥ dedivgménoi £neken dikaiosúnhw: –ti a[tôn \stin = basileía tôn o[ranôn. 11
Makárioí \ste, –tan •neidísvsin ømâw kaì diQjvsin, kaì eÊpvsin pân ponhròn ]êma kay' ømôn ceudómenoi, £neken \moû. 12 Xaírete kaì ˙galliâsye, –ti ` misyòw ømôn polùw \n toîw o[ranoîw: o%utvw gàr \dívjan toùw prof}taw toùw prò ømôn.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
13
^Umeîw \ste tò ßlaw têw gêw: \àn dè tò ßlaw mvrany_, \n tíni a^lisy}setai; E†w o[dèn †sxúei ¡ti, e† m| blhyênai ¡jv kaì katapateîsyai øpò tôn ˙nyrQpvn. 14 ^Umeîw \ste tò fôw toû kósmou: o[ dúnatai póliw krubênai \pánv ªrouw keiménh: 15 o[dè kaíousin lúxnon kaì tiyéasin a[tòn øpò tòn módion, ˙ll' \pì t|n luxnían, kaì lámpei pâsin toîw \n t_ o†kíŸ. 4.24 5.1
5.11 ]êma ♦ — 5.11 ceudómenoi ♦ ˆceudómenoi˜ 5.13 blhyênai ¡jv kaì ♦ blhyèn ¡jv
kaì daimonizoménouw ♦ ˆkaì˜ daimonizoménouw prosêlyon ♦ prosêlyan
7
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.16 - 5.30
QM
KATA MATYAION 16
O%utvw lamcátv tò fôw ømôn ¡mprosyen tôn ˙nyrQpvn, –pvw Êdvsin ømôn tà kalà ¡rga, kaì dojásvsin tòn patéra ømôn tòn \n toîw o[ranoîw. 17
( toùw M| nomíshte –ti ‘lyon katalûsai tòn nómon h prof}taw: o[k ‘lyon katalûsai ˙llà plhrôsai. 18 &Am|n gàr légv ømîn, £vw ©n parély+ ` o[ranòw kaì = gê, †ôta ¢n (h mía keraía o[ m| parély+ ˙pò toû nómou, £vw ©n pánta génhtai. 19 $O w \àn o{n lús+ mían tôn \ntolôn toútvn tôn \laxístvn, kaì didáj+ o%utvw toùw ˙nyrQpouw, \láxistow klhy}setai \n t_ basileíŸ tôn o[ranôn: $ow d' ©n poi}s+ kaì didáj+, o˚tow mégaw klhy}setai \n t_ basileíŸ tôn o[ranôn. 20 Légv gàr ømîn –ti \àn m| perisseús+ = dikaiosúnh ømôn pleîon tôn gra m m a t év n kaì Farisaívn, o[ m| e†sélyhte e†w t|n basileían tôn o[ranôn. 21
&Hkoúsate –ti \rréyh toîw ˙rxaíoiw, O[ foneúseiw: $ow d' ©n foneús+, ¡noxow ¡stai t_ krísei: 22 \gW dè légv ømîn –ti pâw ` •rgizómenow t! ˙delf! a[toû e†kê ¡noxow ¡stai t_ krísei: $ow d' ©n eÊp+ t! ˙delf! a[toû, ^Raká, ¡noxow ¡stai t! sunedrí~: $ow d' ©n eÊp+, Mvré, ¡noxow ¡stai e†w t|n géennan toû purów. 23 &Eàn o{n prosfér+w tò dôrón sou \pì tò yusiast}rion, kaì \keî mnhsy_w –ti ` ˙delfów sou ¡xei ti katà soû, 24 ƒfew \keî tò dôrón sou ¡mprosyen toû yusiasthríou, kaì %upage, prôton diallághyi t! ˙delf! sou, kaì tóte \lyWn prósfere tò dôrón sou. 25 *Isyi e[noôn t! ˙ntidík~ sou taxú, £vw –tou e \n t_ `d! met' a[toû, m}poté se parad! ` ˙ntídikow t! krit_, kaì ` krit}w se parad! t! øphrét+, kaì e†w fulak|n blhy}s+. 26 &Am|n légv soi, o[ m| \jély+w \keîyen, £vw ©n ˙pod!w tòn ¡sxaton kodránthn. 27
&Hkoúsate –ti \rréyh, O[ moixeúseiw: 28 \gW dè légv ømîn, –ti pâw ` blépvn gunaîka pròw tò \piyumêsai a[t|n ædh \moíxeusen a[t|n \n t_ kardíŸ a[toû. 29 E† dè ` •fyalmów sou ` dejiòw skandalízei se, ¡jele a[tòn kaì bále ˙pò soû: sumférei gár soi ®na ˙pólhtai ¢n tôn melôn sou, kaì m| –lon tò sômá sou blhy_ e†w géennan. 30 Kaì e† = dejiá sou xeìr 5.25
5.20
= dikaiosúnh ømôn ♦ ømôn = dikaiosúnh 5.22 e†kê ♦ — 5.23 kaì \keî ♦ k˙keî
5.25
\n t_ `d! met' a[toû ♦ met' a[toû \n t_ `d! se parad! t! ♦ t!
8
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
QM
QN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.31 - 5.45
KATA MATYAION skandalízei se, ¡kkocon a[t|n kaì bále ˙pò soû: sumférei gár soi ®na ˙pólhtai ¢n tôn melôn sou, kaì m| –lon tò sômá sou blhy_ e†w géennan. 31 &Erréyh dè –ti $Ow ©n ˙polús+ t|n gunaîka a[toû, dótv a[t_ ˙postásion: 32 \gW dè légv ømîn, –ti $o w ©n ˙polús+ t|n gunaîka a[toû, parektòw lógou porneíaw, poieî a[t|n moixâsyai: kaì $ow \àn ˙poleluménhn gam}s+ moixâtai. 33
Pálin “koúsate –ti \rréyh toîw ˙rxaíoiw, O [k \piork}seiw, ˙podQseiw dè t! kurí~ toùw –rkouw sou: 34 \gW dè légv ømîn m| •mósai –lvw: m}te \n t! o[ran!, –ti yrónow \stìn toû yeoû: 35 m}te \n t_ g_, –ti øpopódión \stin tôn podôn a[toû: m}te e†w ^Ierosóluma, –ti póliw \stìn toû megálou basilévw: 36 m}te \n t_ kefal_ sou •mós+w, –ti o[ dúnasai mían tríxa leuk|n (h mélainan poiêsai. 37 *Estv dè ` lógow ømôn, naì naí, o’ o·: tò dè perissòn toútvn \k toû ponhroû \stin. 38
&Hkoúsate –ti \rréyh, &O fyalmòn ˙ntì •fyalmoû, kaì •dónta ˙ntì •dóntow: 39 \gW dè légv ømîn m| ˙ntistênai t! ponhr!: ˙ll' –stiw se ]apísei \pí t|n dejiàn siagóna, strécon a[t! kaì t|n ƒllhn: 40 kaì t! yélontí soi kriyênai kaì tòn xitôná sou labeîn, ƒfew a[t! kaì tò ¥mátion: 41 kaì –stiw se ˙ggareúsei mílion £n, %upage met' a[toû dúo. 42 T! a†toûntí se dídou: kaì tòn yélonta ˙pò soû daneísasyai m| ˙postraf_w.
sou siagóna
43
&Hkoúsate –ti \rréyh, &Agap}seiw tòn plhsíon sou, kaì mis}seiw tòn \xyrón sou: 44 \gW dè légv ømîn, &Agapâte toùw \xyroùw ømôn, e[logeîte toùw katarvménouw ømâw, kalôw poi eî t e toîw misoûsin ømâw, kaì proseúxes ye øpèr tôn \phreazóntvn ømâw, kaì divkóntvn ømâw: 45 –pvw génhsye u¥oì % lion a[toû toû patròw ømôn toû \n toîw o[ranoîw, –ti tòn h ˙natéllei \pì ponhroùw kaì ˙gayoúw, kaì bréxei \pì dikaíouw
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
5.30 5.31 5.32 5.32 5.36 5.39
5.39 strécon ♦ ˆsou˜ strécon 5.42 dídou ♦ dów 5.42 daneísasyai ♦ danísasyai 5.44 e[logeîte toùw katarvménouw ømâw kalôw poieîte toîw misoûsin ømâw ♦ — 5.44 \phreazóntvn ømâw kaì ♦ — 5.45 toîw ♦ —
blhy_ e†w géennan ♦ e†w géennan ˙pély+ –ti ♦ — $ow ©n ˙polús+ ♦ pâw ` ˙polúvn moixâsyai ♦ moixeuyênai (h mélainan poiêsai ♦ poiêsai (h mélainan ]apísei \pí ♦ ]apízei e†w
9
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
QN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.46 - 6.12
QO
KATA MATYAION kaì ˙díkouw. 46 &Eàn gàr ˙gap}shte toùw ˙gapôntaw ømâw, tína misyòn ¡xete; O[xì kaì o¥ telônai tò a[tò poioûsin; 47 Kaì \àn ˙spáshsye toùw fílouw ømôn mónon, tí perissòn poieîte; O[xì kaì o¥ telônai o%utvw poioûsin; 48 *Esesye o{n % sper ` pat|r ømôn ` \n toîw o[ranoîw téleiów ømeîw téleioi, v \stin.
6
Proséxete t|n \lehmosúnhn ømôn m| poieîn ¡mprosyen tôn ˙nyrQpvn, pròw tò yeayênai a[toîw: e† dè m}ge, misyòn o[k ¡xete parà t! patrì ømôn t! \n toîw o[ranoîw. 2
%O tan o{n poi_w \lehmosúnhn, m| salpís+w ¡mprosyén % sper o¥ øpokritaì poioûsin \n taîw sunagvgaîw kaì \n sou, v taîw ]úmaiw, –pvw dojasyôsin øpò tôn ˙nyrQpvn: ˙m|n légv ømîn, ˙péxo u s i n tòn misyòn a[tôn. 3 Soû dè poioûntow \lehmosúnhn, m| gnQtv = ˙risterá sou tí poieî = dejiá sou, 4 –pvw ” sou = \lehmosúnh \n t! krupt!: kaì ` pat}r sou ` blépvn \n t! krupt! aøtòw ˙podQsei soi \n t! faner!. 5
% sper o¥ øpokritaí, –ti Kaì –tan proseúx+, o[k ¡s+ v filoûsin \n taîw sunagvgaîw kaì \n taîw gvníaiw tôn plateiôn e^ stôtew proseúxesyai, –pvw ©n fanôsin toîw ˙nyrQpoiw: ˙m|n légv ømîn –ti ˙péxousin tòn misyòn a[tôn. 6 Sù dé, –tan proseúx+, eÊselye e†w tò tamieîón sou, kaì kleísaw t|n yúran sou, próseujai t! patrí sou t! \n t! krupt!: kaì ` pat}r sou ` blépvn \n t! krupt! ˙podQsei soi \n t! faner!. 7 % sper o¥ \ynikoí: Proseuxómenoi dè m| battolog}shte, v dokoûsin gàr –ti \n t_ polulogíŸ a[tôn e†sakousy}sontai. 8 M| o{n `moivyête a[toîw: oÂden gàr ` pat|r ømôn @n xreían ¡xete, prò toû ømâw a†têsai a[tón. 9 O%utvw o{n proseúxesye ømeîw: Páter =môn ` \n toîw o[ranoîw, a^ giasy}tv tò ªnomá sou: 10 \lyétv = basileía sou: genhy}tv tò yélhmá sou, qw \n o[ran!, kaì \pì têw gêw: 11 tòn ƒrton =môn tòn \pioúsion dòw =mîn s}meron: 12 kaì ƒfew =mîn tà •feil}mata =môn, qw kaì 5.47 5.47 5.48 5.48 6.1 6.1 6.4 6.4
6.5
fílouw ♦ ˙delfoùw telônai o%utvw ♦ \ynikoì tò a[tò % vsper ♦ qw \n toîw o[ranoîw ♦ o[rániow t|n \lehmosúnhn ♦ ˆdè˜ t|n dikaiosúnhn m}ge ♦ m} ge aøtòw ♦ — \n t! faner! ♦ —
6.5 6.5 6.6 6.6 6.7 6.10
% proseúx+ o[k ¡s+ vsper ♦ proseúxhsye o[k ¡sesye qw ©n ♦ — –ti ˙péxousin ♦ ˙péxousin tamieîón ♦ tameîón \n t! faner! ♦ — battolog}shte ♦ battalog}shte têw ♦ —
10
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
QO
QP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.13 - 6.26
KATA MATYAION =meîw ˙fíemen toîw •feilétaiw =môn: 13 kaì m| e†senégk+w =mâw e†w peirasmón, ˙llà ]ûsai =mâw ˙pò toû ponhroû. %Oti soû \stin = basileía kaì = dúnamiw kaì = dója e†w toûw a†ônaw. &Am}n. 14 &Eàn gàr ˙fête toîw ˙nyrQpoiw tà paraptQmata a[tôn, ˙f}sei kaì ømîn ` pat|r ømôn ` o[rániow: 15 \àn dè m| ˙fête toîw ˙nyrQpoiw tà paraptQmata a[tôn, o[dè ` pat|r ømôn ˙f}sei tà paraptQmata ømôn. 16
% sper o¥ øpokritaì %O tan dè nhsteúhte, m| gínesye v skuyrvp o í : ˙fanízousin gàr tà prósvpa a[tôn, –pvw fanôsin toîw ˙nyrQpoiw nhsteúontew: ˙m|n légv ømîn –ti ˙péxousin tòn misyòn a[tôn. 17 Sù dè nhsteúvn ƒleicaí sou t|n kefal}n, kaì tò prósvpón sou nícai, 18 –pvw m| fan_w toîw ˙nyrQpoiw nhsteúvn, ˙llà t! patrí sou t! \n t! krupt!: kaì ` pat}r sou ` blépvn \n t! krupt! ˙podQsei soi. 19
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
M| yhsaurízete ømîn yhsauroùw \pì têw gêw, –pou s|w kaì brôsiw ˙fanízei, kaì –pou kléptai diorússousin kaì kléptousin: 20 yhsaurízete dè ømîn yhsauroùw \n o[ran!, –pou o·te s|w o·te brôsiw ˙fanízei, kaì –pou kléptai o[ diorússousin o[dè kléptousin. 21 %O pou gár \stin ` yhsauròw ømôn, \keî ¡stai kaì = kardía ømôn. 22 ^O lúxnow toû sQmatów \stin ` •fyalmów: \àn o{n ` •fyalmów sou a^ ploûw ”, –lon tò sômá sou fvteinòn ¡stai: 23 \àn dè ` •fyalmów sou ponhròw ”, –lon tò sômá sou skoteinòn ¡stai. E† o{n tò fôw tò \n soì skótow \stín, tò skótow póson; 24 O[deìw dúnatai dusìn kuríoiw douleúein: (h gàr tòn £na mis}sei, kaì tòn £teron ˙gap}sei: (h e^nòw ˙nyéjetai, kaì toû e^térou katafron}sei. O[ dúnasye ye! douleúein kaì mamvnÅ. 25 Dià toûto légv ømîn, m| merimnâte t_ cux_ ømôn, tí fághte kaì tí píhte: mhdè t! sQmati ømôn, tí \ndúshsye. O[xì = cux| pleîón \stin têw trofêw, kaì tò sôma toû \ndúmatow; 26 &Emblécate e†w tà peteinà toû o[ranoû, –ti o[ speírousin, o[dè yerízousin, o[dè sunágousin e†w ˙poy}kaw, kaì ` pat|r 6.18
6.12 ˙fíemen ♦ ˙f}kamen 6.13 %Oti soû \stin = basileía kaì = dúnamiw kaì = dója e†w toûw a†ônaw &Am}n ♦ — 6.15 tà paraptQmata a[tôn ♦ — % 6.16 vsper ♦ qw 6.16 –ti ♦ — 6.18 krupt! kaì ♦ krufaí~ kaì
6.21 6.21 6.22 6.22 6.25
krupt! ˙podQsei ♦ krufaí~ ˙podQsei ømôn \keî ♦ sou \keî kardía ømôn ♦ kardía sou o{n ` ♦ o{n ” ` ” ♦— kaì tí píhte ♦ ˆ(h tí píhte˜
11
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
QP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.27 - 7.9
QQ
KATA MATYAION ømôn ` o[rániow tréfei a[tá: o[x ømeîw mâllon diaférete a[tôn; 27 Tíw dè \j ømôn merimnôn dúnatai prosyeînai \pì t|n =likían a[toû pêxun £na; 28 Kaì perì \ndúmatow tí merimnâte; Katamáyete tà krína toû ˙groû, pôw a[jánei: o[ kopiÅ, o[dè n}yei: 29 légv dè ømîn –ti o[dè SolomWn \n pás+ t_ dój+ a[toû periebáleto qw ¢n toútvn. 30 E† dè tòn xórton toû ˙groû, s}meron ªnta, kaì a·rion e†w klíbanon ballómenon, ` yeòw o%utvw ˙mfiénnusin, o[ poll! mâllon ømâw, •ligópistoi; 31 M| o{n merimn}shte, légontew, Tí fágvmen, æ tí pívmen, æ tí peribalQmeya; 32 Pánta gàr taûta tà ¡ynh \pizhteî: oÂden gàr ` pat|r ømôn ` o[rániow –ti xr§zete toútvn a^ pántvn. 33 Zhteîte dè prôton t|n basileían toû yeo û kaì t|n dikaiosúnhn a[toû, kaì taûta pánta prostey}setai ømîn. 34 M| o{n merimn}shte e†w t|n a·rion: = gàr a·rion merimn}sei tà e^autêw. &Arketòn t_ =mérŸ = kakía a[têw.
7
M| krínete, ®na m| kriyête: 2 \n > gàr krímati krínete, kriy}sesye: kaì \n > métr~ metreîte, metrhy}setai ømîn. 3 Tí dè blépeiw tò kárfow tò \n t! •fyalm! toû ˙delfoû sou, t|n dè \n t! s! •fyalm! dokòn o[ katanoeîw; 4 (H pôw \reîw t! ˙delf! sou, *Afew \kbálv tò kárfow ˙pò toû •fyalmoû sou: kaì †doú, = dokòw \n t! •fyalm! sou; 5 ^Upokritá, ¡kbale prôton t|n dokòn \k toû •fyalmoû sou, kaì tóte diabléceiw \kbaleîn tò kárfow \k toû •fyalmoû toû ˙delfoû sou. 6
M| dôte tò ßgion toîw kusín: mhdè bálhte toùw margarítaw ømôn ¡m p r o s yen tôn xoírvn, m}pote katapat}svsin a[toùw \n toîw posìn a[tôn, kaì straféntew ]}jvsin ømâw. 7
A†teîte, kaì doy}setai ømîn: zhteîte, kaì eør}sete: kroúete, kaì ˙noig}setai ømîn. 8 Pâw gàr ` a†tôn lambánei, kaì ` zhtôn eørískei, kaì t! kroúonti ˙noig}setai. 9 (H tíw \stin \j ømôn ƒnyrvpow, $on \àn a†t}s+ ` u¥òw a[toû ƒrton, m| 7.4 7.5
6.28
a[jánei o[ kopiÅ o[dè n}yei ♦ a[jánousin o[ kopiôsin o[dè n}yousin 6.32 \pizhteî ♦ \pizhtoûsin 6.33 toû yeoû ♦ ˆtoû yeoû˜ 6.34 tà ♦ —
7.6 7.9
˙pò ♦ \k t|n dokòn \k toû •fyalmoû sou ♦ \k toû •fyalmoû sou t|n dokón katapat}svsin ♦ katapat}sousin \àn a†t}s+ ♦ a†t}sei
12
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
QQ
QR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.10 - 7.25
KATA MATYAION líyon \pidQsei a[t!; 10 Kaì \àn †xyù n a†t}s+, m| ªfin \pidQsei a[t!; 11 E† o{n ømeîw, ponhroì ªntew, oÊdate dómata ˙gayà didónai toîw téknoiw ømôn, pós~ mâllon ` pat|r ømôn ` \n toîw o[ranoîw dQsei ˙gayà toîw a†toûsin a[tón; 12 Pánta o{n –sa ©n yélhte ®na poiôsin ømîn o¥ ƒnyrvpoi, o%utvw kaì ømeîw poieîte a[toîw: o˚tow gár \stin ` nómow kaì o¥ profêtai. 13
E†sélyete dià têw stenêw púlhw: –ti plateîa = púlh, kaì e[rúxvrow = `dòw = ˙págousa e†w t|n ˙pQleian, kaì polloí e† s i n o¥ e†serxómenoi di' a[têw: 14 tí sten| = púlh, kaì teylimménh = `dòw = ˙págousa e†w t|n zv}n, kaì •lígoi e†sìn o¥ eørískontew a[t}n. 15
Proséxete dè ˙pò tôn ceudoprofhtôn, o®tinew ¡rxontai pròw ømâw \n \ndúmasin probátvn, ¡svyen dé e†sin lúkoi ßrpagew. 16 &Apò tôn karpôn a[tôn \pignQsesye a[toúw: m}ti sullégousin ˙pò ˙kanyôn staful}n, (h ˙pò tribólvn sûka; 17 O%utvw pân déndron ˙gayòn karpoùw kaloùw poieî: tò dè sapròn déndron karpoùw ponhroùw poieî. 18 O[ dúnatai déndron ˙gayòn karpoùw ponhroùw poieîn, o[dè déndron sapròn karpoùw kaloùw poieîn. 19 Pân déndron m| poioûn karpòn kalòn \kkóptetai kaì e†w pûr bálletai. 20 *Ara ge ˙pò tôn karpôn a[tôn \pignQsesye a[toúw. 21 O[ pâw ` légvn moi, Kúrie, kúrie, e†seleúsetai e†w t|n basileían tôn o[ranôn: ˙ll' ` poiôn tò yélhma toû patrów mou toû \n o[ranoîw. 22 Polloì \roûsín moi \n \keín+ t_ =mérŸ, Kúrie, kúrie, o[ t! s! •nómati proefhteúsamen, kaì t! s! •nómati daimónia \jebálomen, kaì t! s! •nómati dunámeiw pollàw \poi}samen; 23 Kaì tóte `molog}sv a[toîw –ti O[dépote ¡gnvn ømâw: ˙poxvreîte ˙p' \moû o¥ \rgazómenoi t|n ˙nomían. 24 Pâw o{n –stiw ˙koúei mou toùw lógouw toútouw kaì poieî a[toúw, `moiQsv a[tòn ˙ndrì froním~, –stiw Œkodómhsen t|n o†kían a[toû \pì t|n pétran: 25 kaì katébh = brox| kaì ‘lyon o¥ potamoì kaì ¡pneusan o¥ ƒnemoi, kaì prosépeson t_ o†kíŸ
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
7.10 7.12 7.13 7.15 7.16 7.21
7.22
proefhteúsamen ♦ \profhteúsamen 7.24 `moiQsv a[tòn ♦ `moivy}setai 7.24 t|n o†kían a[toû ♦ a[toû t|n o†kían 7.25 prosépeson ♦ prosépesan
Kaì \àn †xyùn a†t}s+ ♦ (H kaì †xyùn a†t}sei ©n ♦ \àn E†sélyete ♦ E†sélyate dè ˙pò ♦ ˙pò staful}n ♦ stafulàw o[ranoîw ♦ toîw o[ranoîw
13
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
QR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.26 - 8.11
QS
KATA MATYAION \keín+, kaì o[k ¡pesen: teyemelívto gàr \pì t|n pétran. 26 Kaì pâw ` ˙koúvn mou toùw lógouw toútouw kaì m| poiôn a[toúw, `moivy}setai ˙ndrì mvr!, –stiw Œkodómhsen t|n o†kían a[toû \pì t|n ƒmmon: 27 kaì katébh = brox| kaì ‘lyon o¥ potamoì kaì ¡pneusan o¥ ƒnemoi, kaì prosékocan t_ o†kíŸ \keín+, kaì ¡pesen: kaì ‘n = ptôsiw a[têw megálh. 28
Kaì \géneto –te sunetélesen ` &Ihsoûw toùw lógouw toútouw, \jepl}ssonto o¥ ªxloi \pì t_ didax_ a[toû: 29 ‘n gàr didáskvn a[toùw qw \jousían ¡xvn, kaì o[x qw o¥ grammateîw.
8
Katabánti dè a[t! ˙pò toû ªrouw, “koloúyhsan a[t! ªxloi polloí: 2 kaì †doú, lepròw \lyWn prosekúnei a[t!, légvn, Kúrie, \àn yél + w, dúnasaí me kayarísai. 3 Kaì \kteínaw t|n xeîra, %hcato a[toû ` &Ihsoûw, légvn, Yélv, kayarísyhti. Kaì e[yévw \kayarísyh a[toû = lépra. 4 Kaì légei a[t! ` &Ihsoûw, %Ora mhdenì eÊp+w: ˙llà %upage, seautòn deîjon t! ¥ereî, kaì prosénegke tò dôron $o prosétajen Mvsêw, e†w martúrion a[toîw. 5
E†selyónti dè a[t! e†w Kapernaoúm, prosêlyen a[t! e^katóntarxow parakalôn a[tón, 6 kaì légvn, Kúrie, ` paîw mou béblhtai \n t_ o†kíŸ paralutików, deinôw basanizómenow. 7 Kaì légei a[t! ` &Ihsoûw, &EgW \lyWn yerapeúsv a[tón. 8 Kaì ˙pokriyeìw ` e^katóntarxow ¡fh, Kúrie, o[k e†mì ¥kanòw ®na mou øpò t|n stéghn e†sély+w: ˙llà mónon e†pè lóg~, kaì †ay}setai ` paîw mou. 9 Kaì gàr \gW ƒnyrvpów e†mi øpò \jousían, ¡xvn øp' \mautòn stratiQtaw: kaì légv toút~, Poreúyhti, kaì poreúetai: kaì ƒll~, *Erxou, kaì ¡rxetai: kaì t! doúl~ mou, Poíhson toûto, kaì poieî. 10 &Akoúsaw dè ` &Ihsoûw \yaúmasen, kaì eÂpen toîw ˙kolouyoûsin, &Am|n légv ømîn, o[dè \n t! &Isra|l tosaúthn pístin e˚ron. 11 Légv dè ømîn, –ti polloì ˙pò ˙natolôn kaì dusmôn %hjousin, kaì ˙nakliy}sontai metà &Abraàm kaì &Isaàk kaì &IakWb \n t_ 8.4 8.5
Mvsêw ♦ Mvüsêw E†selyónti dè a[t! ♦ E†selyóntow dè a[toû 8.5 Kapernaoúm ♦ Kafarnaoùm 8.7 ` &Ihsoûw ♦ — 8.10 o[dè \n t! &Isra|l tosaúthn pístin ♦ par' o[denì tosaúthn pístin \n t! &Isra|l
7.26
t|n o†kían a[toû ♦ a[toû t|n o†kían 7.28 sunetélesen ♦ \télesen 7.29 grammateîw ♦ grammateîw a[tôn 8.1 Katabánti dè a[t! ♦ Katabántow dè a[toû 8.2 \lyWn ♦ proselyWn 8.3 ` &Ihsoûw ♦ — 8.4 prosénegke ♦ prosénegkon
14
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
QS
QT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.12 - 8.27
KATA MATYAION basileíŸ tôn o[ranôn: 12 o¥ dè u¥oì têw basileíaw \k b l h y} s o n t a i e† w tò skótow tò \jQteron: \keî ¡stai ` klauymòw kaì ` brugmòw tôn •dóntvn. 13 Kaì eÂpen ` &Ihsoûw t! e^katontárx+, %Upage, kaì qw \písteusaw genhy}tv soi. Kaì % rŸ \keín+. †áyh ` paîw a[toû \n t_ v 14
Kaì \lyWn ` &Ihsoûw e†w t|n o†kían Pétrou, eÂden t|n penyeràn a[toû beblhménhn kaì puréssousan, 15 kaì %hcato têw xeiròw a[têw, kaì ˙fêken a[t|n ` puretów: kaì “géryh, kaì dihkónei a[t!. 16 &O cíaw dè genoménhw pros}negkan a[t! daimonizoménouw polloúw: kaì \jébalen tà pneúmata lóg~, kaì pántaw toùw kakôw ¡xontaw \yerápeusen: 17 –pvw plhrvy_ tò ]hyèn dià &Hsafiou toû prof}tou, légontow, A[tòw tàw ˙syeneíaw =môn ¡laben, kaì tàw nósouw \bástasen. 18
&IdWn dè ` &Ihsoûw polloùw ªxlouw perì a[tón, \kéleusen ˙pelyeîn e†w tò péran. 19 Kaì proselyWn e<w grammateùw eÂpen a[t!, Didáskale, ˙kolouy}sv soi –pou \àn ˙pérx+. 20 Kaì légei a[t! ` &Ihsoûw, A¥ ˙lQpekew fvleoùw ¡xousin, kaì tà peteinà toû o[ranoû kataskhnQseiw: ` dè u¥òw toû ˙nyrQpou o[k ¡xei poû t|n kefal|n klín+. 21 %Eterow dè tôn mayhtôn a[toû eÂpen a[t!, Kúrie, \pítrecón moi prôton ˙pelyeîn kaì yácai tòn patéra mou. 22 ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[t!, &Akoloúyei moi, kaì ƒfew toùw nekroùw yácai toùw e^autôn nekroúw. 23
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì \mbánti a[t! e†w tò ploîon, “koloúyhsan a[t! o¥ mayhtaì a[toû. 24 Kaì †doú, seismòw mégaw \géneto \n t_ % ste tò ploîon kalúptesyai øpò tôn kumátvn: yaláss+, v a[tòw dè \káyeuden. 25 Kaì proselyóntew o¥ mayhtaì ægeiran a[tón, légontew, Kúrie, sôson =mâw, ˙pollúmeya. 26 Kaì légei a[toîw, Tí deiloí \ste, •ligópistoi; Tóte \geryeìw \petímhsen toîw ˙némoiw kaì t_ yaláss+, kaì \géneto gal}nh megálh. 27 O¥ dè ƒnyrvpoi \yaúmasan, légontew, Potapów \stin o˚tow, –ti kaì o¥ ƒnemoi kaì = yálassa øpakoúousin a[t!;
8.13 8.13 8.18 8.21 8.22
8.25 o¥ mayhtaì ♦ — 8.25 =mâw ♦ — 8.27 øpakoúousin a[t! ♦ a[t! øpakoúousin
kaì qw ♦ qw a[toû ♦ ˆa[toû˜ polloùw ªxlouw ♦ ªxlon a[toû ♦ ˆa[toû˜ eÂpen ♦ légei
15
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
QT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.28 - 9.8
QU
KATA MATYAION 28
Kaì \lyónti a[t! e†w tò péran e†w t|n xQ r a n tôn Gergeshnôn, øp}nthsan a[t! dúo daimonizómenoi \k tôn % ste m| †sxúein tinà mnhmeívn \jerxómenoi, xalepoì lían, v 29 parelyeîn dià têw `doû \keínhw: kaì †doú, ¡krajan légontew, Tí =mîn kaì soí, &Ihsoû u¥è toû yeoû; )Hlyew @de prò kairoû basanísai =mâw; 30 )Hn dè makràn ˙p' a[tôn ˙gélh xoírvn pollôn boskoménh. 31 O¥ dè daímonew parekáloun a[tón, légontew, E† \kbálleiw =mâw, \pítrecon =mîn ˙pelyeîn e†w t|n ˙gélhn tôn xoírvn. 32 Kaì eÂpen a[toîw, ^Upágete. O¥ dè \jelyóntew ˙pêlyon e†w t|n ˙gélhn tôn xoírvn: kaì †doú, % rmhsen pâsa = ˙gélh tôn xoírvn katà toû krhmnoû e†w t|n v yálassan, kaì ˙péyanon \n toîw %udasin. 33 O¥ dè bóskontew ¡fugon, kaì ˙pelyóntew e†w t|n pólin ˙p}ggeilan pánta, kaì tà tôn daimonizoménvn. 34 Kaì †doú, pâsa = póliw \jêlyen e†w sunánthsin t! &Ihsoû: kaì †dóntew a[tón, parekálesan –pvw metab_ ˙pò tôn `rívn a[tôn.
9
e†dWw
soi
Kaì \mbàw e†w tò ploîon diepérasen kaì ‘lyen e†w t|n †dían pólin. 2 Kaì †doú, proséferon a[t! paralutikòn \pì klínhw beblhménon: kaì †dWn ` &Ihsoûw t|n pístin a[tôn e p en t! paralutik!, Yársei, téknon: ˙févntaí soi a¥ a^ martíai sou. 3 Kaì †doú, tinèw tôn grammatévn eÂpon \n e^autoîw, O ˚tow blasfhmeî. 4 Kaì †dWn ` &Ihsoûw tàw \nyum}seiw a[tôn eÂpen, %Ina tí ømeîw \nyumeîsye ponhrà \n taîw kardíaiw ømôn; 5 Tí gár \stin e[kopQteron, e†peîn, &Afévntaí sou a¥ a^martíai: (h e†peîn, *Egeirai kaì peripátei; 6 %Ina dè e†dête, –ti \jousían ¡xei ` u¥òw toû ˙nyrQpou \pì têw gêw ˙fiénai a^ martíaw — tóte légei t! paralutik! — &Egeryeìw Órón sou t|n klínhn, kaì %upage e†w tòn oÂkón sou. 7 Kaì \geryeìw ˙pêlyen e†w tòn oÂkon a[toû. 8 &Idóntew dè o¥ ªxloi \yaúmasan, kaì \dójasan tòn yeón, tòn dónta \jousían toiaúthn toîw ˙nyrQpoiw. 9.1 9.2
8.28 \lyónti a[t! ♦ \lyóntow a[toû 8.28 Gergeshnôn ♦ Gadarhnôn 8.29 &Ihsoû ♦ — 8.31 \pítrecon =mîn ˙pelyeîn ♦ ˙pósteilon =mâw 8.32 t|n ˙gélhn tôn xoírvn ♦ toùw xoírouw 8.32 tôn xoírvn katà ♦ katà 8.34 sunánthsin ♦ øpánthsin
9.3 9.4 9.4 9.5 9.5 9.8
tò ♦ — ˙févntaí soi a¥ a^martíai sou ♦ ˙fíentaí sou a¥ a^martíai eÂpon ♦ eÂpan %Ina tí ♦ ¥natí ømeîw ♦ — &Afévntaí ♦ &Afíentaí *Egeirai ♦ *Egeire \yaúmasan ♦ \fob}yhsan
16
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
QU
QV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.9 - 9.22
KATA MATYAION 9
Kaì parágvn ` &Ihsoûw \keîyen eÂden ƒnyrvpon kay}menon \pì tò telQnion, Matyaîon legómenon, kaì légei a[t!, &Akoloúyei moi. Kaì ˙nastàw “koloúyhsen a[t!. 10
Kaì \géneto a[toû ˙nakeiménou \n t_ o†kíŸ, kaì †doú, polloì telônai kaì a^ martvloì \lyóntew sunanékeinto t! &Ihsoû kaì toîw mayhtaîw a[toû. 11 Kaì †dóntew o¥ Farisaîoi eÂpon toîw mayhtaîw a[toû, Dià tí metà tôn telvnôn kaì a^ martvlôn \syíei ` didáskalow ømôn; 12 ^O dè &Ihsoûw ˙koúsaw eÂpen a[toîw, O[ xreían ¡xousin o¥ †sxúontew †atroû, ˙ll' o¥ kakôw ¡xontew. 13 Poreuyéntew dè máyete tí \stin, *Eleon yélv, kaì o[ yusían: o[ gàr ‘lyon kalésai dikaíouw, ˙llà a^martvloùw e†w metánoian. 14
Tóte prosérxontai a[t! o¥ mayhtaì &Ivánnou, légontew, Dià tí =meîw kaì o¥ Farisaîoi nhsteúomen pollá, o¥ dè mayhtaí sou o[ nhsteúousin; 15 Kaì eÂpen a[toîw ` &Ihsoûw, M| dúnantai o¥ u¥oì toû numfônow penyeîn, \f' –son met' a[tôn \stin ` numfíow; &Eleúsontai dè =mérai –tan ˙pary_ ˙p' a[tôn ` numfíow, kaì tóte nhsteúsousin. 16 O [deìw dè \pibállei \píblhma ]ákouw ˙gnáfou \pì ¥matí~ palai!: aÊrei gàr tò pl}rvma a[toû ˙pò toû ¥matíou, kaì xeîron sxísma gínetai. 17 O[dè bállousin oÂnon néon e†w ˙skoùw palaioúw: e† dè m}ge, ]}gnuntai o¥ ˙skoí, kaì ` oÂnow \kxeîtai, kaì o¥ ˙skoì ˙poloûntai: ˙llà bállousin oÂnon néon e†w ˙skoùw kainoúw, kaì ˙mfóteroi sunthroûntai. 18
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Taûta a[toû laloûntow a[toîw, †doú, ƒrxvn e<w \lyWn prosekúnei a[t!, légvn –ti ^H yugáthr mou ƒrti \teleúthsen: ˙llà \lyWn \píyew t|n xeîrá sou \p' a[t}n, kaì z}setai. 19 Kaì \geryeìw ` &Ihsoûw “koloúyhsen a[t! kaì o¥ mayhtaì a[toû. 20 Kaì †doú, gun| a¥morrooûsa dQdeka ¡th, proselyoûsa ªpisyen, %hcato toû kraspédou toû ¥matíou a[toû. 21 *Elegen gàr \n e^aut_, &Eàn mónon ßcvmai toû ¥matíou a[toû, svy}somai. 22 ^O dè &Ihsoûw \pistrafeìw kaì †dWn a[t|n eÂpen, Yársei, yúgater: = pístiw sou sésvkén se. 9.13 9.14 9.17 9.17 9.22
9.9 Matyaîon ♦ Mayyaîon 9.11 eÂpon ♦ ¡legon 9.12 &Ihsoûw ♦ — 9.12 a[toîw ♦ — 9.13 *Eleon ♦ *Eleow
e†w metánoian ♦ — pollá ♦ ˆpollᘠm}ge ♦ m} ge ˙poloûntai ♦ ˙pólluntai \pistrafeìw ♦ strafeìw
17
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
QV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.23 - 9.38
RM
KATA MATYAION % raw \keínhw. 23 Kaì \lyWn ` &Ihsoûw Kaì \sQyh = gun| ˙pò têw v e†w t|n o†kían toû ƒrxontow, kaì †dWn toùw a[lhtàw kaì tòn ªxlon yoruboúmenon, 24 légei a[toîw, &Anaxvreîte: o[ gàr ˙péyanen tò korásion, ˙llà kayeúdei. Kaì kategélvn a[toû. 25 %O te dè \jebl}yh ` ªxlow, e†selyWn \kráthsen têw xeiròw a[têw, kaì “géryh tò korásion. 26 Kaì \jêlyen = f}mh a%uth e†w –lhn t|n gên \keínhn. 27
u¥òw
Kaì parágonti \keîyen t! &Ihsoû, “koloúyhsan a[t! dúo tufloí, krázontew kaì légontew, &Eléhson =mâw, u¥è Dauíd. 28 &Elyónti dè e†w t|n o†kían, prosêlyon a[t! o¥ tufloí, kaì légei a[toîw ` &Ihsoûw, Pisteúete –ti dúnamai toûto poiêsai; Légousin a[t!, Naí, kúrie. 29 Tóte %hcato tôn •fyalmôn a[tôn, légvn, Katà t|n pístin ømôn genhy}tv ømîn. 30 Kaì ˙neœxyhsan a[tôn o¥ •fyalmoí: kaì \nebrim}sato a[toîw ` &Ihsoûw, légvn, ^Orâte mhdeìw ginvskétv. 31 O¥ dè \jelyóntew dief}misan a[tòn \n –l+ t_ g_ \keín+. 32
A[tôn dè \j er xo m én v n , †doú, pros}negkan a[t! ƒnyrvpon kvfòn daimonizómenon. 33 Kaì \kblhyéntow toû daimoníou, \lálhsen ` kvfów: kaì \yaúmasan o¥ ªxloi, légontew, O[dépote \fánh o%utvw \n t! &Isra}l. 34 O¥ dè Farisaîoi ¡legon, &En t! ƒrxonti tôn daimonívn \kbállei tà daimónia. 35
Kaì periêgen ` &Ihsoûw tàw póleiw pásaw kaì tàw kQmaw, didáskvn \n taîw sunagvgaîw a[tôn, kaì khrússvn tò e[aggélion têw basileíaw, kaì yerapeúvn pâsan nóson kaì pâsan malakían \n t! la!. 36 &I d W n dè toùw ªxlouw, \s p l a g xn í s yh perì a[tôn, –ti ‘san \skulménoi kaì \rrimménoi qseì próbata m| ¡xonta poiména. 37 Tóte légei toîw mayhtaîw a[toû, ^O mèn yerismòw polúw, o¥ dè \rgátai •lígoi: 38 de}yhte o{n toû kuríou toû yerismoû, –pvw \kbál+ \rgátaw e†w tòn yerismòn a[toû.
9.30 ˙neœxyhsan ♦ “neœxyhsan 9.30 \nebrim}sato ♦ \nebrim}yh 9.35 \n t! la! ♦ —
9.24 légei a[toîw ♦ ¡legen 9.27 a[t! ♦ ˆa[t!˜ 9.27 u¥è ♦ u¥òw
18
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
RM
RN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.1 - 10.16
KATA MATYAION
10
Kaì proskalesámenow toùw dQdeka mayhtàw a[toû, % ste ¡dvken a[toîw \jousían pneumátvn ˙kayártvn, v \kbállein a[tá, kaì yerapeúein pâsan nóson kaì pâsan malakían. 2
Tôn dè dQdeka ˙postólvn tà •nómatá \stin taûta: prôtow Símvn ` legómenow Pétrow, kaì &Andréaw ` ˙delfòw a[toû: &Iákvbow ` toû Zebedaíou, kaì &Ivánnhw ` ˙delfòw a[toû: 3 Fílippow, kaì Baryolomaîow: Yvmâw, kaì Matyaîow ` telQnhw: &Iákvbow ` toû &Alfaíou, kaì Lebbaîow ` \piklhyeìw Yaddaîow: 4 Símvn ` Kananíthw, kaì &Ioúdaw &IskariQthw ` kaì paradoùw a[tón. 5
Toútouw toùw dQdeka ˙pésteilen ` &Ihsoûw, paraggeílaw a[toîw, légvn, E†w `dòn \ynôn m| ˙pélyhte, kaì e†w pólin Samareitôn m| e†sélyhte: 6 poreúesye dè mâllon pròw tà próbata tà ˙polvlóta oÊkou &Isra}l. 7 Poreuómenoi dè khrússete, légontew –ti *Hggiken = basileía tôn o[ranôn. 8 &Asyenoûntaw yerapeúete, leproùw kayarízete, daimónia \kbállete: dvreàn \lábete, dvreàn dóte. 9 M| kt}shsye xrusón, mhdè ƒrguron, mhdè xalkòn e†w tàw zQnaw ømôn, 10 m| p}ran e†w `dón, mhdè dúo xitônaw, mhdè øpod}mata, mhdè ]ábdouw: ƒjiow gàr ` \rgáthw têw trofêw a[toû \stin. 11 E†w ÷n d' ©n pólin (h kQmhn e†sélyhte, \jetásate tíw \n a[t_ ƒjiów \stin: k˙keî meínate, £vw ©n \jélyhte. 12 E†serxómenoi dè e†w t|n o†kían, ˙spásasye a[t}n. 13 Kaì \àn mèn ” = o†kía ˙jía, \lyétv = e†r}nh ømôn \p' a[t}n: \àn dè m| ” ˙jía, = e†r}nh ømôn pròw ømâw \pistraf}tv. 14 Kaì $ow \àn m| déjhtai ømâw mhdè ˙koús+ toùw lógouw ømôn, \jerxómenoi têw o†kíaw (h têw pólevw \keínhw, \ktinájate tòn koniortòn tôn podôn ømôn. 15 &A m | n légv ømîn, ˙nektóteron ¡stai g_ Sodómvn kaì Gomórrvn \n =mérŸ krísevw, (h t_ pólei \keín+. 16
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Idoú, \gW ˙postéllv ømâw qw próbata \n més~ lúkvn: gínesye o{n frónimoi qw o¥ ªfeiw, kaì ˙kéraioi qw a¥ 10.2 10.3 10.3 10.4 10.4 10.5 10.8
&Iákvbow ♦ kaì &Iákvbow Matyaîow ♦ Mayyaîow Lebbaîow ` \piklhyeìw ♦ — Kananíthw ♦ Kananaîow &Ioúdaw ♦ &Ioúdaw ` Samareitôn ♦ Samaritôn leproùw ♦ nekroùw \geírete
10.10 10.10 10.13 10.14 10.14
leproùw ]ábdouw ♦ ]ábdon \stin ♦ — \lyétv ♦ \lyátv \àn ♦ ©n \jerxómenoi ♦ \jerxómenoi ¡jv
19
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
RN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.17 - 10.33
RO
KATA MATYAION
peristeraí. 17 Proséxet e dè ˙pò tôn ˙nyrQpvn: paradQsousin gàr ømâw e†w sunédria, kaì \n taîw sunagvgaîw a[tôn mastigQsousin ømâw: 18 kaì \pì =gemónaw dè kaì basileîw ˙xy}sesye £neken \moû, e†w martúrion a[toîw kaì toîw ¡ynesin. 19 %O tan dè paradidôsin ømâw, m| merimn}shte % rŸ tí pôw (h tí lal}shte: doy}setai gàr ømîn \n \keín+ t_ v 20 lal}sete: o[ gàr ømeîw \stè o¥ laloûntew, ˙llà tò pneûma toû patròw ømôn tò laloûn \n ømîn. 21 ParadQsei dè ˙delfòw ˙delfòn e†w yánaton, kaì pat|r téknon: kaì \panast}sontai tékna \pì goneîw, kaì yanatQsousin a[toúw. 22 Kaì ¡sesye misoúmenoi øpò pántvn dià tò ªnomá mou: ` dè øpomeínaw e†w télow, o˚tow svy}setai. 23 %O tan dè diQkvsin ømâw \n t_ pólei taút+, feúgete e†w t|n ƒllhn: ˙m|n gàr légv ømîn, o[ m| teléshte tàw póleiw toû &Isra}l, £vw ©n ¡ly+ ` u¥òw toû ˙nyrQpou. 24
cux|n
kaì
O[k ¡stin mayht|w øpèr tòn didáskalon, o[dè doûlow øpèr tòn kúrion a[toû. 25 &Arketòn t! mayht_ ®na génhtai qw ` didáskalow a[toû, kaì ` doûlow qw ` kúriow a[toû. E† tòn o†kodespóthn Beelzeboùl \kálesan, pós~ mâllon toùw o†keiakoùw a[toû; 26 M| o{n fobhyête a[toúw: o[dèn gár \stin kekalumménon $o o[k ˙pokalufy}setai: kaì kruptòn $o o[ gnvsy}setai. 27 $O légv ømîn \n t_ skotíŸ, eÊpate \n t! fvtí: kaì $o e†w tò o{w ˙koúete, khrújate \pì tôn dvmátvn. 28 Kaì m| fobeîsye ˙pò tôn ˙poktenóntvn tò sôma, t|n dè cux|n m| dunaménvn ˙pokteînai: fob}yhte dè mâllon tòn dunámenon kaì t|n cux|n kaì tò sôma ˙polésai \n geénn+. 29 O[xì dúo strouyía ˙ssaríou pvleîtai; Kaì ¢n \j a[tôn o[ peseîtai \pì t|n gên ƒneu toû patròw ømôn: 30 ømôn dè kaì a¥ tríxew têw kefalêw pâsai “riymhménai e†sín. 31 M| o{n fobhyête: pollôn strouyívn diaférete ømeîw. 32 Pâw o{n –stiw `molog}sei \n \moì ¡mprosyen tôn ˙nyrQpvn, `molog}sv k˙gW \n a[t! ¡mprosyen toû patrów mou toû \n o[ranoîw. 33 %O stiw d' ©n ˙rn}shtaí me ¡mprosyen tôn 10.19 10.19 10.23 10.25 10.25
10.28 10.28 10.28 10.31 10.32
paradidôsin ♦ paradôsin lal}sete ♦ lal}shte ƒllhn ♦ e^téran \kálesan ♦ \pekálesan o†keiakoùw ♦ o†kiakoùw
˙poktenóntvn ♦ ˙poktennóntvn fob}yhte ♦ fobeîsye t|n cux|n kaì tò ♦ cux|n kaì fobhyête ♦ fobeîsye o[ranoîw ♦ ˆtoîw˜ o[ranoîw
20
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
RO
RP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.34 - 11.7
KATA MATYAION ˙nyrQpvn, ˙rn}somai a[tòn k˙gW ¡mprosyen toû patrów mou toû \n o[ranoîw. 34
M| nomíshte –ti ‘lyon baleîn e†r}nhn \pì t|n gên: o[k ‘lyon baleîn e†r}nhn, ˙llà máxairan. 35 )Hlyon gàr dixásai ƒnyrvpon katà toû patròw a[toû, kaì yugatéra katà têw mhtròw a[têw, kaì númfhn katà têw penyerâw a[têw: 36 kaì \xyroì toû ˙nyrQpou o¥ o†keiakoì a[toû. 37 ^O filôn patéra (h mhtéra øpèr \mé o[k ¡stin mou ƒjiow: kaì ` filôn u¥òn (h yugatéra øpèr \mé, o[k ¡stin mou ƒjiow: 38 kaì $ow o[ lambánei tòn stauròn a[toû kaì ˙kolouyeî •písv mou, o[k ¡stin mou ƒjiow. 39 ^O eørWn t|n cux|n a[toû ˙polései a[t}n: kaì ` ˙polésaw t|n cux|n a[toû £neken \moû eør}sei a[t}n. 40
^O dexómenow ømâw \mè déxetai: kaì ` \mè dexómenow déxetai tòn ˙posteílantá me. 41 ^O dexómenow prof}thn e†w ªnoma prof}tou misyòn prof}tou l}cetai: kaì ` dexómenow díkaion e†w ªnoma dikaíou misyòn dikaíou l}cetai. 42 Kaì $ow \àn potís+ £na tôn mikrôn toútvn pot}rion cuxroû mónon e†w ªnoma mayhtoû, ˙m|n légv ømîn, o[ m| ˙polés+ tòn misyòn a[toû.
11
Kaì \géneto –te \télesen ` &Ihsoûw diatássvn toîw dQdeka mayhtaîw a[toû, metébh \keîyen toû didáskein kaì khrússein \n taîw pólesin a[tôn. 2
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
^O dè &Ivánnhw ˙koúsaw \n t! desmvthrí~ tà ¡rga toû xristoû, pémcaw dúo tôn mayhtôn a[toû, 3 eÂpen a[t!, Sù e ` \rxómenow, (h £teron prosdokômen; 4 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, Poreuyéntew ˙paggeílate &Ivánn+ $a ˙koúete kaì blépete: 5 tufloì ˙nablépousin, kaì xvloì peripatoûsin, leproì kayarízontai, kaì kvfoì ˙koúousin, nekroì \geírontai, kaì ptvxoì e[aggelízontai: 6 kaì makáriów \stin, $ow \àn m| skandalisy_ \n \moí. 7 Toútvn dè poreuoménvn, ærjato ` &Ihsoûw légein toîw ªxloiw perì &Ivánnou, Tí \j}lyete e† w t|n ¡rhmon yeá s a s ya i ; Kálamon øpò ˙némou 10.33 10.33 10.36 10.41 10.41
a[tòn k˙gW ♦ k˙gW a[tòn o[ranoîw ♦ ˆtoîw˜ o[ranoîw o†keiakoì ♦ o†kiakoì l}cetai kaì ♦ l}mcetai kaì dikaíou l}cetai ♦ dikaíou
10.42 11.2 11.5 11.7
l}mcetai \àn ♦ ©n dúo ♦ dià nekroì ♦ kaì nekroì \j}lyete ♦ \j}lyate
21
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
RP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.8 - 11.23
basilévn
˙gorÅ e^téroiw
RQ
KATA MATYAION saleuómenon; 8 &A l l à tí \j}lyet e †deîn; *Anyrvpon \n malakoîw ¥matíoiw “mfiesménon; &Idoú, o¥ tà malakà foroûntew \n toîw oÊkoiw tôn basileívn e†sín. 9 &Allà tí \j}lyete †deîn; Prof}thn; Naí, légv ømîn, kaì perissóteron prof}tou: 10 o˚tow gár \stin perì o˚ gégraptai, &Idoú, \gW ˙postéllv tòn ƒggelón mou prò prosQpou sou, $o w kataskeuásei t|n `dón sou ¡mprosyén sou. 11 &Am|n légv ømîn, o[k \g}gertai \n gennhtoîw gunaikôn meízvn &Ivánnou toû baptistoû. ^O dè mikróterow \n t_ basileíŸ tôn o[ranôn meízvn a[toû \stin. 12 &Apò dè tôn =merôn &Ivánnou toû baptistoû £vw ƒrti = basileía tôn o[ranôn biázetai, kaì biastaì a^rpázousin a[t}n. 13 Pántew gàr o¥ profêtai kaì ` nómow £vw &Ivánnou proef}teusan: 14 kaì e† yélete déjasyai, a[tów \stin &Hlíaw ` méllvn ¡rxesyai. 15 ^O ¡xvn „ta ˙koúein ˙kouétv. 16 Tíni dè `moiQsv t|n geneàn taúthn; ^Omoía \stìn paidíoiw \n ˙goraîw kayhménoiw, kaì prosfvnoûsin toîw e^taíroiw a[tôn, 17 kaì légousin, H[l}samen ømîn, kaì o[k & vrx}sasye: \yrhn}samen ømîn, kaì o[k \kócasye. 18 )Hlyen gàr &Ivánnhw m}te \syívn m}te pínvn, kaì légousin, Daimónion ¡xei. 19 )Hlyen ` u¥òw toû ˙nyrQpou \syívn kaì pínvn, kaì légousin, &Idoú, ƒnyrvpow fágow kaì o†nopóthw, telvnôn fílow kaì a^martvlôn. Kaì \dikaiQyh = sofía ˙pò tôn téknvn a[têw. 20
bhysaïdán
øcvy_w
Tóte ærjato •neidízein tàw póleiw \n a<w \génonto a¥ pleîstai dunámeiw a[toû, –ti o[ metenóhsan. 21 O[aí soi, Xorazín, o[aí soi, bhysaïdá, –ti e† \n Túr~ kaì Sidôni \génonto a¥ dunámeiw a¥ genómenai \n ømîn, pálai ©n \n sákk~ kaì spod! metenóhsan. 22 Pl|n légv ømîn, Túr~ kaì Sidôni ˙nektóteron ¡stai \n =mérŸ krísevw, (h ømîn. 23 Kaì sú, Kapernaoúm, = £vw toû o[ranoû øcvyeîsa, £vw %A ͅ dou 11.8 11.8 11.8 11.9 11.10 11.13 11.15 11.16
\j}lyete ♦ \j}lyate ¥matíoiw ♦ — basileívn ♦ basilévn \j}lyete ♦ \j}lyate gár ♦ — proef}teusan ♦ \prof}teusan ˙koúein ♦ — \n ˙goraîw kayhménoiw kaì prosfvnoûsin toîw e^taíroiw a[tôn ♦ kayhménoiw \n taîw
11.17 11.17 11.19 11.23 11.23 11.23
˙goraîw $a prosfvnoûnta toîw e^téroiw kaì légousin ♦ légousin \yrhn}samen ømîn ♦ \yrhn}samen téknvn ♦ ¡rgvn Kapernaoúm = ♦ Kafarnaoúm m| toû ♦ — øcvyeîsa ♦ øcvy}s+
22
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
RQ
RR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.24 - 12.10
KATA MATYAION
katabibasy}s+: –ti e† \n Sodómoiw \génonto a¥ dunámeiw a¥ genómenai \n soí, ¡meinan ©n méxri têw s}meron. 24 Pl|n légv ømîn, –ti g_ Sodómvn ˙nektóteron ¡stai \n =mérŸ krísevw, (h soí. 25
&E n \k eí n ~ t! kair! ˙pokriyeì w ` &Ihsoûw eÂpen, &Ejomologoûmaí soi, páter, kúrie toû o[ranoû kaì têw gêw, –ti ˙pékrucaw taûta ˙pò sofôn kaì sunetôn, kaì ˙pekálucaw a[tà nhpíoiw. 26 Naí, ` pat}r, –ti o%utvw \géneto e[dokía ¡mprosyén sou. 27 Pánta moi paredóyh øpò toû patrów mou: kaì o[deìw \piginQskei tòn u¥ón, e† m| ` pat}r: o[dè tòn patéra tiw \piginQskei, e† m| ` u¥ów, kaì > \àn boúlhtai ` u¥òw ˙pokalúcai. 28 Deûte prów me pántew o¥ kopiôntew kaì pefortisménoi, k˙gW ˙napaúsv ømâw. 29 *Arate tòn zugón mou \f' ømâw kaì máyete ˙p' \moû, –ti prÅów e†mi kaì tapeinòw t_ kardíŸ: kaì eør}sete ˙nápausin taîw cuxaîw ømôn. 30 ^O gàr zugów mou xrhstów, kaì tò fortíon mou \lafrón \stin.
12
&En \keín~ t! kair! \poreúyh ` &Ihsoûw toîw sábbasin dià tôn sporímvn: o¥ dè mayhtaì a[toû \peínasan, kaì ærjanto tíllein stáxuaw kaì \syíein. 2 O¥ dè Farisaîoi †dóntew eÂpon a[t!, &Idoú, o¥ mayhtaí sou poioûsin $o o[k ¡jestin poieîn \n sabbát~. 3 ^O dè eÂpen a[toîw, O[k ˙négnvte tí \poíhsen Dauíd, –te \peínasen a[tòw kaì o¥ met' a[toû: 4 pôw e†sêlyen e†w tòn oÂkon toû yeoû, kaì toùw ƒrtouw têw proyésevw ¡fagen, o¬w o[k \jòn ‘n a[t! fageîn, o[dè toîw met' a[toû, e† m| toîw ¥ereûsin mónoiw; 5 (H o[k ˙négnvte \n t! nóm~, –ti toîw sábbasin o¥ ¥ereîw \n t! ¥er! tò sábbaton bebhloûsin, kaì ˙naítioí e†sin; 6 Légv dè ømîn –ti toû ¥eroû meîzón \stin @de. 7 E† dè \gnQkeite tí \stin, *Eleon yélv kaì o[ yusían, o[k ©n katedikásate toùw ˙naitíouw. 8 kúriow gár \stin toû sabbátou ` u¥òw toû ˙nyrQpou. 9
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
10
Kaì metabàw \keîyen ‘lyen e†w t|n sunagvg|n a[tôn. Kaì †doú, ƒnyrvpow ‘n t|n xeî r a ¡xv n jhrán: kaì
11.23 11.23 11.23 11.25 11.26
11.29 12.2 12.3 12.4 12.7 12.10
katabibasy}s+ ♦ katab}s+ \génonto ♦ \gen}yhsan ¡meinan ♦ ¡meinen ˙pékrucaw ♦ ¡krucaw \géneto e[dokía ♦ e[dokía \géneto
prÅów ♦ pra‡w eÂpon ♦ eÂpan a[tòw ♦ — ¡fagen o¬w ♦ ¡fagon $o *Eleon ♦ *Eleow ‘n t|n ♦ —
23
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
RR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.11 - 12.28
RS
KATA MATYAION
\phrQthsan a[tón, légontew, E† ¡jestin toîw sábbasin yerapeúein; %Ina kathgor}svsin a[toû. 11 ^O dè eÂpen a[toîw, Tíw ¡stai \j ømôn ƒnyrvpow, $ow £jei próbaton £n, kaì \àn \mpés+ toûto toîw sábbasin e†w bóyunon, o[xì krat}sei a[tò kaì \gereî; 12 Pós~ o{n diaférei ƒnyrvpow probátou. %Vste ¡j es t i n toîw sábbasin kalôw poieîn. 13 Tóte légei t! ˙nyrQp~, *Ekteinon t|n xeî r á sou. Kaì \jéteinen, kaì ˙pokatestáyh øgi|w qw = ƒllh. 14 O¥ dè Farisaîoi sumboúlion ¡labon kat' a[toû \jelyóntew, –pvw a[tòn ˙polésvsin. 15 ^O dè &Ihsoûw gnoùw ˙nexQrhsen \keîyen: kaì “koloúyhsan a[t! ªxloi polloí, kaì \yerápeusen a[toùw pántaw, 16 kaì \petímhsen a[toîw, ®na m| faneròn a[tòn poi}svsin: 17 –pvw plhrvy_ tò ]hyèn dià &Hsafiou toû prof}tou, légontow, 18 &I d o ú , ` paîw mou $o n Òrétisa: ` ˙gaphtów mou e†w $on e[dókhsen = cux} mou: y}sv tò pneûmá mou \p' a[tón, kaì krísin toîw ¡ynesin ˙paggeleî. 19 O[k \rísei, o[dè kraugásei: o[dè ˙koúsei tiw \n taîw plateíaiw t|n fvn|n a[toû. 20 Kálamon suntetrimménon o[ kateájei, kaì lînon tufómenon o[ sbései: £vw ©n \kbál+ e†w nîkow t|n krísin. 21 Kaì t! •nómati a[toû ¡ynh \lpioûsin. 22
Tóte proshnéxyh a[t! daimonizómenow, tuflòw kaì % ste tòn tuflòn kaì kvfòn kvfów: kaì \yerápeusen a[tón, v 23 kaì laleîn kaì blépein. Kaì \jístanto pántew o¥ ªxloi kaì ¡legon, M}ti o˚tów \stin ` u¥òw Dauíd; 24 O¥ dè Farisaîoi ˙koúsantew eÂpon, O˚tow o[k \kbállei tà daimónia, e† m| \n t! Beelzeboùl ƒrxonti tôn daimonívn. 25 E†dWw dè ` &Ihsoûw tàw \nyum}seiw a[tôn eÂpen a[toîw, Pâsa basileía merisyeîsa kay' e^autêw \rhmoûtai: kaì pâsa póliw (h o†kía merisyeîsa kay' e^autêw o[ stay}setai. 26 Kaì e† ` Satanâw tòn Satanân \k b á l l ei , \f ' e^autòn \merísyh: pôw o{n stay}setai = basileía a[toû; 27 Kaì e† \gW \n Beelzeboùl \kbállv tà daimónia, o¥ u¥oì ømôn \n tíni \kbállousin; Dià toûto a[toì ømôn ¡sontai kritaí. 28 E† dè \n pneúmati yeoû \gW 12.10 12.13 12.13 12.14 12.14 12.15
12.17 12.22 12.25 12.27
yerapeúein ♦ yerapeûsai t|n xeîrá sou ♦ sou t|n xeîra ˙pokatestáyh ♦ ˙pekatestáyh O¥ dè ♦ &Ejelyóntew dè o¥ \jelyóntew ♦ — ªxloi ♦ ˆªxloi˜
–pvw ♦ ®na tuflòn kaì kvfòn kaì ♦ kvfòn ` &Ihsoûw ♦ — ømôn ¡sontai kritaí ♦ kritaì ¡sontai ømôn
24
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
RS
RT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.29 - 12.42
KATA MATYAION
\kbállv tà daimónia, ƒra ¡fyasen \f' ømâw = basileía toû yeoû. 29 (H pôw dúnataí tiw e†selyeîn e†w t|n o†kían toû †sxuroû kaì tà skeúh a[toû diarpásai, \àn m| prôton d}s+ tòn †sxurón; Kaì tóte t|n o†kían a[toû diarpásei. 30 ^O m| çn met' \moû, kat' \moû \stin, kaì ` m| sunágvn met' \moû, sko r p í z ei . 31 Dià toûto légv ømîn, Pâsa a^ martía kaì blasfhmía ˙fey}setai toîw ˙nyrQpoiw: = dè toû pneúmatow blasfhmía o[k ˙fey}setai toîw ˙nyrQpoiw. 32 Kaì $ow \àn eÊp+ lógon katà toû u¥oû toû ˙nyrQpou, ˙fey}setai a[t!: $ow d' ©n eÊp+ katà toû pneúmatow toû a^ gíou, o[k ˙fey}setai a[t!, o·te \n t! nûn a†ôni o·te \n t! méllonti. 33 (H poi}sate tò déndron kalón, kaì tòn karpòn a[toû kalón, (h poi}sate tò déndron saprón, kaì tòn karpòn a[toû saprón: \k gàr toû karpoû tò déndron ginQsketai. 34 Genn}mata \xidnôn, pôw dúnasye ˙gayà laleîn, ponhroì ªntew; &Ek gàr toû perisseúmatow têw kardíaw tò stóma laleî. 35 ^O ˙gayòw ƒnyrvpow \k toû ˙gayoû yhsauroû \kbállei ˙gayá: kaì ` ponhròw ƒnyrvpow \k toû ponhroû yhsauroû \kbállei ponhrá. 36 Légv dè ømîn, –ti pân ]êma ˙rgón, $o \àn lal}svsin o¥ ƒnyrvpoi, ˙podQsousin perì a[toû lógon \n =mérŸ krísevw. 37 &Ek gàr tôn lógvn sou dikaivy}s+, kaì \k tôn lógvn sou katadikasy}s+. 38
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Tóte ˙pekríyhsán tinew tôn grammatévn kaì Farisaívn, légontew, Didáskale, yélomen ˙pò soû shmeîon †deîn. 39 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw, Geneà ponhrà kaì moixalìw shmeîon \pizhteî: kaì shmeîon o[ doy}setai a[t_, e† m| tò shmeîon &Ivnâ toû prof}tou. 40 %Vsper gàr ‘n &Ivnâw \n t_ koilíŸ toû k}touw treîw =méraw kaì treîw núktaw, o%utvw ¡stai ` u¥òw toû ˙nyrQpou \n t_ kardíŸ têw gêw treîw =méraw kaì treîw núktaw. 41 *Andrew Nineuîtai ˙nast}sontai \n t_ krísei metà têw geneâw taúthw kaì katakrinoûsin a[t}n: –ti metenóhsan e†w tò k}rugma &Ivnâ: kaì †doú, pleîon &Ivnâ @de. 42 Basílissa nótou \gery}setai \n t_ krísei metà têw geneâw taúthw kaì katakrineî a[t}n: –ti ‘lyen \k tôn perátvn têw gêw ˙koûsai 12.29 diarpásai ♦ a^rpásai 12.31 o[k ˙fey}setai toîw ˙nyrQpoiw ♦ o[k ˙fey}setai
12.32 t! nûn ♦ toút~ t! 12.36 \àn lal}svsin ♦ lal}sousin 12.38 tinew ♦ a[t! tinew
25
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
RT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.43 - 13.8
RU
KATA MATYAION t|n sofían Solomônow: kaì †doú, pleîon Solomônow @de. 43 %O tan dè tò ˙káyarton pneûma \jély+ ˙pò toû ˙nyrQpou, diérxetai di' ˙núdrvn tópvn, zhtoûn ˙nápausin, kaì o[x eørískei. 44 Tóte légei, &Epistrécv e†w tòn oÂkón mou –yen \jêlyon: kaì \lyòn eørískei sxolázonta, sesarvménon, kaì kekosmhménon. 45 Tóte poreúetai kaì paralambánei mey' e^aut o û e^ptà £tera pneúmata ponhrótera e^autoû, kaì e†selyónta katoikeî \keî: kaì gínetai tà ¡sxata toû ˙nyrQpou \keínou xeírona tôn prQtvn. O%utvw ¡stai kaì t_ geneÅ taút+ t_ ponhrÅ. 46
*Eti dè a[toû laloûntow toîw ªxloiw, †doú, = m}thr kaì o¥ ˙delfoì a[toû e¥st}keisan ¡jv, zhtoûntew a[t! lalêsai. 47 EÂpen dé tiw a[t!, &Idoú, = m}thr sou kaì o¥ ˙delfoí sou ¡jv e^st}kasin, zhtoûntéw soi lalêsai. 48 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen t! e†pónti a[t!, Tíw \stin = m}thr mou; Kaì tínew e†sìn o¥ ˙d el f o í mou; 49 Kaì \kteínaw t|n xeî r a a[toû \pì toùw mayhtàw a[toû eÂpen, &Idoú, = m}thr mou kaì o¥ ˙delfoí mou. 50 %O stiw gàr ©n poi}s+ tò yélhma toû patrów mou toû \n o[ranoîw, a[tów mou ˙delfòw kaì ˙delf| kaì m}thr \stín.
13
speîrai
&En dè t_ =mérŸ \keín+ \jelyWn ` &Ihsoûw ˙pò têw o†kíaw \káyhto parà t|n yálassan. 2 Kaì % ste a[tòn e†w tò sun}xyhsan pròw a[tòn ªxloi polloí, v ploîon \mbánta kayêsyai: kaì pâw ` ªxlow \pì tòn a†gialòn e¥st}kei. 3 Kaì \lálhsen a[toîw pollà \n parabolaîw, légvn, &Idoú, \jêlyen ` speírvn toû speírein. 4 Kaì \n t! speírein a[tón, $a mèn ¡pesen parà t|n `dón: kaì ‘lyen tà peteinà kaì katéfagen a[tá. 5 *Alla dè ¡pesen \pì tà petrQdh, –pou o[k eÂxen gên poll}n: kaì e[yévw \janéteilen, dià tò m| ¡xein báyow gêw: 6 =líou dè ˙nateílantow \kaumatísyh, kaì dià tò m| ¡xein ]ízan, \jhrányh. 7 *Alla dè ¡pesen \pì tàw ˙kányaw, kaì ˙nébhsan a¥ ƒkanyai kaì ˙pépnijan a[tá. 8 *Alla dè 12.44 12.44 12.46 12.47 12.47 12.48
13.1 dè ♦ — 13.1 ˙pò ♦ — 13.2 tò ♦ — 13.4 ‘lyen tà peteinà kaì ♦ \lyónta tà peteinà 13.7 ˙pépnijan ♦ ¡pnijan
&Epistrécv e†w ♦ E†w –yen ♦ \pistrécv –yen dè ♦ — EÂpen ♦ ˆEÂpen lalêsai ♦ lalêsai˜ e†pónti ♦ légonti
26
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
RU
RV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.9 - 13.23
KATA MATYAION ¡pesen \pì t|n gên t|n kal}n, kaì \dídou karpón, $o mèn e^katón, $o dè e^j}konta, $o dè triákonta. 9 ^O ¡xvn „ta ˙koúein ˙kouétv. 10
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì proselyóntew o¥ mayhtaì eÂpon a[t!, Dià tí \n parabolaîw laleîw a[toîw; 11 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw –ti ^Umîn dédotai gnônai tà must}ria têw basileíaw tôn o[ranôn, \keínoiw dè o[ dédotai. 12 %O stiw gàr ¡xei, doy}setai a[t! kaì perisseuy}setai: –stiw dè o[k ¡xei, kaì $o ¡xei, ˙ry}setai ˙p' a[toû. 13 Dià toûto \n parabolaîw a[toîw lalô, –ti blépontew o[ blépousin, kaì ˙koúontew o[k ˙koúousin, o[dè sunioûsin. 14 Kaì ˙naplhroûtai a[toîw = profhteía &Hsafiou, = légousa, &Ako_ ˙koúsete, kaì o[ m| sunête: kaì blépontew blécete, kaì o[ m| Êdhte. 15 &Epaxúnyh & gàr = kardía toû laoû toútou, kaì toîw vsìn barévw ækousan, kaì toùw •fyalmoùw a[tôn \kámmusan: m}pote Êdvsin toîw & •fyalmoîw, kaì toîw vsìn ˙koúsvsin, kaì t_ kardíŸ sunôsin, kaì \pistrécvsin, kaì †ásomai a[toúw. 16 ^Umôn dè makárioi o¥ •fyalmoí, –ti blépousin: kaì tà „ta ømôn, –ti ˙koúei. 17 &A m | n gàr légv ømîn –ti polloì profêtai kaì díkaioi \peyúmhsan †deîn $a blépete, kaì o[k eÂdon: kaì ˙koûsai $a ˙koúete, kaì o[k ækousan. 18 ^U m eî w o{n ˙koúsate t|n parabol|n toû speírontow. 19 Pantòw ˙koúontow tòn lógon têw basileíaw kaì m| suniéntow, ¡rxetai ` ponhrów, kaì a^rpázei tò \sparménon \n t_ kardíŸ a[toû: o˚tów \stin ` parà t|n `dòn spareíw. 20 ^O dè \pì tà petrQdh spareíw, o˚tów \stin ` tòn lógon ˙koúvn, kaì e[yùw metà xarâw lambánvn a[tón: 21 o[k ¡xei dè ]ízan \n e^aut!, ˙llà próskairów \stin: genoménhw dè ylícevw (h divgmoû dià tòn lógon, e[yùw skandalízetai. 22 ^O dè e†w tàw ˙kányaw spareíw, o˚tów \stin ` tòn lógon ˙koúvn, kaì = mérimna toû a†ônow toútou kaì = ˙páth toû ploútou sumpnígei tòn lógon, kaì ƒkarpow gínetai. 23 ^O dè \pì t|n gên t|n kal|n spareíw, o˚tów \stin ` tòn lógon ˙koúvn kaì suniQn: $o w d| karpoforeî, kaì poieî ` mèn e^katón, ` dè e^j}konta, ` dè triákonta.
13.9 13.10 13.16 13.17
˙koúein ♦ — eÂpon ♦ eÂpan ˙koúei ♦ ˙koúousin eÂdon ♦ eÂdan
13.18 13.22 13.23 13.23
†ásvmai
speírontow ♦ speírantow toútou ♦ — gên t|n kal|n ♦ kal|n gên suniQn ♦ sunieíw
27
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
RV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.24 - 13.36
SM
KATA MATYAION 24
sulléjvmen
*Allhn parabol|n paréyhken a[toîw, légvn, ^VmoiQyh = basileía tôn o[ranôn ˙nyrQp~ speíronti kalòn spérma \n t! ˙gr! a[toû: 25 \n dè t! kayeúdein toùw ˙nyrQpouw, ‘lyen a[toû ` \xyròw kaì ¡speiren zizánia ˙nà méson toû sítou, kaì ˙pêlyen. 26 %O te dè \blásthsen ` xórtow kaì karpòn \poíhsen, tóte \fánh kaì tà zizánia. 27 Proselyóntew dè o¥ doûloi toû o†kodespótou eÂpon a[t!, Kúrie, o[xì kalòn spérma ¡speiraw \n t! s! ˙gr!; Póyen o{n ¡xei zizánia; 28 ^O dè ¡fh a[toîw, &Exyròw ƒnyrvpow toûto \poíhsen. O¥ dè doûloi eÂpon a[t!, Yéleiw o{n ˙pelyóntew sulléjomen a[tá; 29 ^O dè ¡fh, O·: m}pote, sullégontew tà zizánia, \krizQshte ßma a[toîw tòn sîton. 30 *Afete sunaujánesyai ˙mfótera méxri toû yerismoû: kaì \n kair! toû yerismoû \rô toîw yeristaîw, Sulléjate prôton tà zizánia, kaì d}sate a[tà e†w désmaw pròw tò katakaûsai a[tá: tòn dè sîton sunagágete e†w t|n ˙poy}khn mou. 31
*Allhn parabol|n paréyhken a[toîw, légvn, ^O moía \stìn = basileía tôn o[ranôn kókk~ sinápevw, $on labWn ƒnyrvpow ¡speiren \n t! ˙gr! a[toû: 32 $o mikróteron mén \stin pántvn tôn spermátvn: –tan dè a[jhy_, meîzon tôn % ste \lyeîn tà peteinà laxánvn \stín, kaì gínetai déndron, v toû o[ranoû kaì kataskhnoûn \n toîw kládoiw a[toû. 33
\nékrucen
*Allhn parabol|n \lálhsen a[toîw, ^Omoía \stìn = basileía tôn o[ranôn zúm+, ÷n laboûsa gun| ¡krucen e†w ˙leúrou sáta tría, £vw o˚ \zumQyh –lon. 34
Taûta pánta \lálhsen ` &Ihsoûw \n parabolaîw toîw ªxloiw, kaì xvrìw parabolêw o[k \lálei a[toîw: 35 –pvw plhrvy_ tò ]hyèn dià toû prof}tou, légontow, &Anoíjv \n parabolaîw tò stóma mou, \reújomai kekrumména ˙pò katabolêw kósmou. 36
Tóte ˙feìw toùw ªxlouw ‘lyen e†w t|n o†kían ` &Ihsoûw: kaì prosêlyon a[t! o¥ mayhtaì a[toû, légontew, Fráson =mîn 13.24 13.25 13.28 13.28 13.29 13.30
13.33 13.34 13.35 13.36 13.36
speíronti ♦ speíranti ¡speiren ♦ \péspeiren eÂpon ♦ légousin sulléjomen ♦ sulléjvmen ¡fh ♦ fhsin méxri ♦ £vw
¡krucen ♦ \nékrucen o[k ♦ o[dèn kósmou ♦ ˆkósmou˜ ` &Ihsoûw ♦ — Fráson ♦ Diasáfhson
28
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
SM
SN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.37 - 13.50
KATA MATYAION
t|n parabol|n tôn zizanívn toû ˙groû. 37 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw, ^O speírvn tò kalòn spérma \stìn ` u¥òw toû ˙nyrQpou: 38 ` dè ˙grów \stin ` kósmow: tò dè kalòn spérma, o˚toí e†sin o¥ u¥oì têw basileíaw: tà dè zizániá e†sin o¥ u¥oì toû ponhroû: 39 ` dè \xyròw ` speíraw a[tá \stin ` diábolow: ` dè yerismòw suntéleia toû a†ônów \stin: o¥ dè yeristaì ƒggeloí e†sin. 40 %Vsper o{n sullégetai tà zizánia kaì purì kaíetai, o%utvw ¡stai \n t_ sunteleíŸ toû a†ônow toútou. 41 &Aposteleî ` u¥òw toû ˙nyrQpou toùw ˙ggélouw a[toû, kaì sulléjousin \k têw basileíaw a[toû pánta tà skándala kaì toùw poioûntaw t|n ˙nomían, 42 kaì baloûsin a[toùw e†w t|n káminon toû purów: \keî ¡stai ` klauymòw kaì ` brugmòw tôn •dóntvn. 43 Tóte o¥ díkaioi \klámcousin qw ` %hliow \n t_ basileíŸ toû patròw a[tôn. ^O ¡xvn „ta ˙koúein ˙kouétv. 44
Pálin `moía \stìn = basileía tôn o[ranôn yhsaur! kekrummén~ \n t! ˙gr!, $on eørWn ƒnyrvpow ¡krucen: kaì ˙pò têw xarâw a[toû øpágei, kaì pánta –sa ¡xei pvleî, kaì ˙gorázei tòn ˙gròn \keînon. 45
Pálin `moía \stìn = basileía tôn o[ranôn ˙nyrQp~ \m p ó r ~ zhtoûnti kaloùw margarítaw: 46 $o w eørWn £na polútimon margaríthn, ˙pelyWn pépraken pánta –sa eÂxen, kaì “górasen a[tón. 47
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Pálin `moía \stìn = basileía tôn o[ranôn sag}n+ blhyeí s + e† w t|n yálassan, kaì \k pantòw génouw sunagagoús+: 48 %hn, –te \plhrQyh, ˙nabibásantew \pì tòn a†gialón, kaì kayísantew, sunélejan tà kalà e†w ˙ggeîa, tà dè saprà ¡jv ¡balon. 49 O %u tvw ¡stai \n t_ sunteleíŸ toû a†ônow: \jeleúsontai o¥ ƒggeloi, kaì ˙forioûsin toùw ponhroùw \k mésou tôn dikaívn, 50 kaì baloûsin a[toùw e†w t|n káminon toû purów: \keî ¡stai ` klauymòw kaì ` brugmòw tôn •dóntvn.
13.37 13.39 13.40 13.40 13.43
13.44 Pálin ♦ — 13.44 pánta –sa ¡xei pvleî ♦ pvleî pánta –sa ¡xei 13.46 $ow eørWn ♦ eørWn dè 13.48 ˙ggeîa ♦ ƒggh
a[toîw ♦ — toû ♦ — kaíetai ♦ ˆkata˜kaíetai toútou ♦ — ˙koúein ♦ —
29
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
SN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.51 - 14.9
SO
KATA MATYAION 51
Légei a[toîw ` &Ihsoûw, Sun}kate taûta pánta; Légousin a[t!, Naí, kúrie. 52 ^O dè eÂpen a[toîw, Dià toûto pâw grammateùw mayhteuyeìw e†w t|n basileían tôn o[ranôn –moiów \stin ˙nyrQp~ o†kodespót+, –stiw \kbállei \k toû yhsauroû a[toû kainà kaì palaiá. 53
Kaì \géneto –te \télesen ` &Ihsoûw tàw parabolàw taútaw, metêren \keîyen: 54 kaì \lyWn e†w t|n patrída a[toû % ste \kpl}ttesyai \dídasken a[toùw \n t_ sunagvg_ a[tôn, v a[toùw kaì légein, Póyen toút~ = sofía a%uth kaì a¥ dunámeiw; 55 O[x o˚tów \stin ` toû téktonow u¥ów; O[xí = m}thr a[toû légetai Mariám, kaì o¥ ˙delfoì a[toû &Iákvbow kaì &Ivsêw kaì Símvn kaì &Ioúdaw; 56 Kaì a¥ ˙delfaì a[toû o[xì pâsai pròw =mâw e† s í n ; Póyen o{n toút~ taûta pánta; 57 Kaì \skandalízonto \n a[t!. ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[toîw, O[k ¡stin prof}thw ƒtimow, e† m| \n t_ patrídi a[toû kaì \n t_ o†kíŸ aøtoû. 58 Kaì o[k \poíhsen \keî dunámeiw polláw, dià t|n ˙pistían a[tôn.
14
&En \keín~ t! kair! ækousen ^Hrœdhw ` tetrárxhw t|n ˙ko|n &Ihsoû, 2 kaì eÂpen toîw paisìn a[toû, O˚tów \stin &Ivánnhw ` baptist}w: a[tòw “géryh ˙pò tôn nekrôn, kaì dià toûto a¥ dunámeiw \nergoûsin \n a[t!. 3 ^O gàr ^Hrœdhw krat}saw tòn &Ivánnhn ¡dhsen a[tòn kaì ¡yeto \n fulak_, dià ^H r ~ d i á d a t|n gunaîka Filíppou toû ˙delfoû a[toû. 4 *Elegen gàr a[t! ` &Ivánnhw, O[k ¡jestín soi ¡xein a[t}n. 5 Kaì yélvn a[tòn ˙pokteînai, \fob}yh tòn ªxlon, –ti qw prof}thn a[tòn eÂxon. 6 Genesívn dè ˙goménvn toû ^Hrœdou, & vrx}sato = yugáthr têw ^Hr~diádow \n t! més~, kaì æresen t! ^Hrœd+: 7 –yen mey' –rkou qmológhsen a[t_ doûnai $o \àn a†t}shtai. 8 ^H dé, probibasyeîsa øpò têw mhtròw a[têw, Dów moi, fhsín, @de \pì pínaki t|n kefal|n &Ivánnou toû baptistoû. 9 Kaì \lup}yh ` basileúw, dià dè toùw –rkouw kaì
13.51 13.51 13.52 13.54 13.55 13.55 13.57 14.1
Légei a[toîw ` &Ihsoûw ♦ — kúrie ♦ — e†w t|n basileían ♦ t_ basileíŸ \kpl}ttesyai ♦ \kpl}ssesyai O[xí ♦ O[x &Ivsêw ♦ &Ivs|f a[toû kaì ♦ kaì tetrárxhw ♦ tetraárxhw
14.3
a[tòn kaì ¡yeto \n fulak_ ♦ ˆa[tòn˜ kaì \n fulak_ ˙péyeto 14.4 a[t! ` &Ivánnhw ♦ ` &Ivánnhw a[t! 14.6 Genesívn dè ˙goménvn ♦ Genesíoiw dè genoménoiw 14.9 \lup}yh ♦ luphyeìw 14.9 dè ♦ —
30
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
SO
SP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
14.10 - 14.25
KATA MATYAION
toùw sunanakeiménouw \kéleusen doyênai: 10 kaì pémcaw ˙pekefálisen tòn &Ivánnhn \n t_ fulak_. 11 Kaì “néxyh = kefal| a[toû \pì pínaki, kaì \dóyh t! korasí~: kaì ænegken t_ mhtrì a[têw. 12 Kaì proselyóntew o¥ mayhtaì a[toû ‘ran tò sôma, kaì ¡yacan a[tó: kaì \lyóntew ˙p}ggeilan t! &Ihsoû. 13
Kaì ˙koúsaw ` &Ihsoûw ˙nexQrhsen \keîyen \n ploí~ e†w ¡r h m o n tópon kat' †dían: kaì ˙koúsantew o¥ ªxl o i “koloúyhsan a[t! pez_ ˙pò tôn pólevn. 14 Kaì \jelyWn ` &Ihsoûw eÂden polùn ªxlon, kaì \splagxnísyh \p' a[toîw, kaì \yerápeusen toùw ˙rrQstouw a[tôn. 15 &O cíaw dè genoménhw, prosêlyon a[t! o¥ mayhtaì a[toû, légontew, *Erhmów \stin ` % ra ædh parêlyen: ˙póluson toùw ªxlouw, ®na tópow, kaì = v ˙pelyóntew e†w tàw kQmaw ˙gorásvsin e^autoîw brQmata. 16 ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[toîw, O[ xreían ¡xousin ˙pelyeîn: dóte a[toîw ømeîw fageîn. 17 O¥ dè légousin a[t!, O[k ¡xomen @de e† m| pénte ƒrtouw kaì dúo †xyúaw. 18 ^O dè eÂpen, Féreté moi a[toùw @de. 19 Kaì keleúsaw toùw ªxlouw ˙nakliyênai \pì toùw xórtouw, labWn toùw pénte ƒrtouw kaì toùw dúo †xyúaw, ˙nablécaw e†w tòn o[ranón, e[lóghsen, kaì klásaw ¡dvken toîw mayhtaîw toùw ƒrtouw, o¥ dè mayhtaì toîw ªxloiw. 20 Kaì ¡fagon pántew, kaì \xortásyhsan: kaì ‘ran tò perisseûon tôn klasmátvn, dQdeka kofínouw pl}reiw. 21 O¥ dè \syíontew ‘san ƒndrew qseì pen t a k i s xí l i o i , xv r ì w gunaikôn kaì paidívn. 22
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì e[yévw “nágkasen ` &Ihsoûw toùw mayhtàw \mbênai e†w tò ploîon, kaì proágein a[tòn e†w tò péran, £vw o˚ ˙polús+ toùw ªxlouw. 23 Kaì ˙polúsaw toùw ªxlouw, ˙nébh e†w tò ªrow kat' †dían proseújasyai: •cíaw dè genoménhw, mónow ‘n \keî. 24 Tò dè ploîon ædh méson têw yalásshw ‘n, basanizómenon øpò tôn kumátvn: ‘n gàr \nantíow ` ƒnemow. 25 Tetárt+ dè fulak_ têw nuktòw ˙pêlyen pròw a[toùw ` &Ihsoûw, peripatôn 14.10 14.12 14.12 14.13 14.14 14.15 14.16 14.18
14.19 toùw xórtouw ♦ toû xórtou 14.22 ` &Ihsoûw ♦ — 14.24 méson têw yalásshw ‘n ♦ stadíouw polloùw ˙pò têw gêw ˙peîxen 14.25 ˙pêlyen ♦ ‘lyen 14.25 ` &Ihsoûw ♦ —
tòn ♦ ˆtòn˜ sôma ♦ ptôma a[tó ♦ a[tóˆn˜ Kaì ˙koúsaw ♦ &Akoúsaw dè ` &Ihsoûw ♦ — a[toû ♦ — &Ihsoûw ♦ ˆ&Ihsoûw˜ a[toùw @de ♦ @de a[toúw
31
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
SP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
14.26 - 15.5
SQ
KATA MATYAION \pì têw yalásshw. 26 Kaì †dóntew a[tòn o¥ mayhtaì \pì t|n yá l a s s a n peripatoûnta \taráxyh s a n , légontew –ti Fántasmá \stin: kaì ˙pò toû fóbou ¡krajan. 27 E[yévw dè \lálhsen a[toîw ` &Ihsoûw, légvn, Yarseîte: \gQ e†mi: m| fobeîsye. 28 &Apokriyeìw dè a[t! ` Pétrow eÂpen, Kúrie, e† sù eÂ, kéleusón me prów se \lyeîn \pì tà %udata. 29 ^O dè eÂpen, &Elyé. Kaì katabàw ˙pò toû ploíou ` Pétrow periepáthsen \pì tà %udata, \lyeîn pròw tòn &Ihsoûn. 30 Blépvn dè tòn ƒnemon †sxuròn \fob}yh: kaì ˙rjámenow katapontízesyai ¡krajen, légvn, Kúrie, sôsón me. 31 E[yévw dè ` &Ihsoûw \kteínaw t|n xeîra \pelábeto a[toû, kaì légei a[t!, &Oligópiste, e†w tí \dístasaw; 32 Kaì \mbántvn a[tôn e†w tò ploîon, \kópasen ` ƒnemow: 33 o¥ dè \n t! ploí~ \lyóntew prosekúnhsan a[t!, légontew, &Alhyôw yeoû u¥òw eÂ. 34
Kaì diaperásantew ‘lyon e†w t|n gên Gennhsarét. 35 Kaì \pignóntew a[tòn o¥ ƒndrew toû tópou \keínou ˙pésteilan e†w –lhn t|n períxvron \keínhn, kaì pros}negkan a[t! pántaw toùw kakôw ¡xontaw: 36 kaì parekáloun a[tón, ®na mónon ßcvntai toû kraspédou toû ¥matíou a[toû: kaì –soi %hcanto diesQyhsan.
15
Tóte prosérxontai t! &Ihsoû o¥ ˙pò ^Ierosolúmvn grammateîw kaì Farisaîoi, légontew, 2 Dià tí o¥ mayhtaí sou parabaínousin t|n parádosin tôn presbutérvn; O[ gàr níptontai tàw xeîraw a[tôn, –tan ƒrton \syívsin. 3 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw, Dià tí kaì ømeîw parabaínete t|n \ntol|n toû yeoû dià t|n parádosin ømôn; 4 ^O gàr yeòw \neteílato, légvn, Tíma tòn patéra kaì t|n mhtéra: kaí, ^O kakologôn patéra (h mhtéra yanát~ teleutátv: 5 ømeîw dè légete, $Ow ©n eÊp+ t! patrì (h t_ mhtrí, Dôron, $o \àn \j \moû & vfelhy_w, kaì o[ m| tim}s+ tòn patéra a[toû (h t|n mhtéra 14.32 14.33 14.34 15.1 15.1
14.25 têw yalásshw ♦ t|n yálassan 14.26 Kaì †dóntew a[tòn o¥ mayhtaì ♦ O¥ dè mayhtaì †dóntew a[tòn 14.26 t|n yálassan ♦ têw yalásshw 14.27 E[yévw ♦ E[yùw 14.27 a[toîw ` &Ihsoûw ♦ ˆ` &Ihsoûw˜ a[toîw 14.28 prów se \lyeîn ♦ \lyeîn prów se 14.29 ` Pétrow ♦ ˆ`˜ Pétrow 14.29 \lyeîn ♦ kaì ‘lyen 14.30 †sxuròn ♦ ˆ†sxuròn˜
15.2 15.4 15.5 15.5 15.5
\mbántvn ♦ ˙nabántvn \lyóntew ♦ — e†w t|n gên ♦ \pì t|n gên e†w o¥ ♦ — grammateîw kaì Farisaîoi ♦ Farisaîoi kaì grammateîw a[tôn ♦ ˆa[tôn˜ \neteílato légvn ♦ eÂpen kaì ♦ — tim}s+ ♦ tim}sei a[toû (h t|n mhtéra ♦ —
32
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
SQ
SR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
15.6 - 15.25
KATA MATYAION a[toû: 6 kaì “kurQsate t|n \ntol|n toû yeo û dià t|n parádosin ømôn: 7 øpokritaí, kalôw proef}teusen perì ømôn &Hsafiaw, légvn, 8 &Eggízei moi ` laòw o˚tow t! stómati a[tôn, kaì toîw xeílesín me timÅ: = dè kardía a[tôn pórrv ˙péxei ˙p' \moû. 9 Máthn dè sébontaí me, didáskontew didaskalíaw \ntálmata ˙nyrQpvn. 10 Kaì proskalesámenow tòn ªxlon, eÂpen a[toîw, &Akoúete kaì suníete. 11 O[ tò e†serxómenon e†w tò stóma koinoî tòn ƒnyrvpon: ˙llà tò \kporeuómenon \k toû stómatow, toûto koinoî tòn ƒnyrvpon. 12 Tóte proselyóntew o¥ mayhtaì a[toû e p o n a[t!, OÂdaw –ti o¥ Farisaîoi ˙koúsantew tòn lógon \skandalísyhsan; 13 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen, Pâsa futeía, ÷n o[k \fúteusen ` pat}r mou ` o[rániow, \krizvy}setai. 14 *Afete a[toúw: `dhgoí e†sin tufloì tuflôn: tuflòw dè tuflòn \àn `dhg_, ˙mfóteroi e†w bóyunon pesoûntai. 15 &Apokriyeìw dè ` Pétrow eÂpen a[t!, Fráson =mîn t|n parabol|n taúthn. 16 ^O dè &Ihsoûw eÂpen, &Akm|n kaì ømeîw ˙súnetoí \ste; 17 O ·pv noeîte, –ti pân tò e†sporeuómenon e†w tò stóma e†w t|n koilían xvreî, kaì e†w ˙fedrôna \kbálletai; 18 Tà dè \kporeuómena \k toû stómatow \k têw kardíaw \jérxetai, k˙keîna koinoî tòn ƒnyrvpon. 19 &Ek gàr têw kardíaw \jérxontai dialogismoì ponhroí, fónoi, moixeîai, porneîai, klopaí, ceudomarturíai, blasfhmíai: 20 taûtá \stin tà koinoûnta tòn ƒnyrvpon: tò dè ˙níptoiw xersìn fageîn o[ koinoî tòn ƒnyrvpon. 21
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì \jelyWn \keîyen ` &Ihsoûw ˙nexQrhsen e†w tà mérh Túrou kaì Sidônow. 22 Kaì †doú, gun| Xananaía ˙pò tôn `rívn \keínvn \jelyoûsa \kraúgasen a[t!, légousa, &Eléhsón me, kúrie, u¥è Dauíd: = yugáthr mou kakôw daimonízetai. 23 ^O dè o[k ˙pekríyh a[t_ lógon. Kaì proselyóntew o¥ mayhtaì a[toû “rQtvn a[tón, légontew, &Apóluson a[t}n, –ti krázei ªpisyen =môn. 24 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen, O[k ˙pestálhn e† m| e†w tà próbata tà ˙polvlóta oÊkou &Isra}l. 25 ^H dè \lyoûsa 15.6 15.7 15.8 15.8 15.12 15.14
15.15 15.16 15.17 15.22 15.22 15.23
t|n \ntol|n ♦ tòn lógon proef}teusen ♦ \prof}teusen &Eggízei moi ♦ — t! stómati a[tôn kaì ♦ — a[toû eÂpon ♦ légousin `dhgoí e†sin tufloì tuflôn ♦ tufloí e†sin `dhgoí ˆtuflôn˜
taúthn ♦ ˆtaúthn˜ &Ihsoûw ♦ — O·pv ♦ O[ \kraúgasen a[t! ♦ ¡krazen u¥è ♦ u¥òw “rQtvn ♦ “rQtoun
33
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
SR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
15.26 - 15.39
SS
KATA MATYAION
prosekúnhsen a[t! légousa, Kúrie, bo}yei moi. 26 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen, O[k ¡stin kalòn labeîn tòn ƒrton tôn téknvn, kaì baleîn toîw kunaríoiw. 27 ^H dè eÂpen, Naí, kúrie: kaì gàr tà kunária \syíei ˙pò tôn cixívn tôn piptóntvn ˙pò têw trapézhw tôn kurívn a[tôn. 28 Tóte ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen a[t_, )V gúnai, megálh sou = pístiw: genhy}tv soi qw % raw \keínhw. yéleiw. Kaì †áyh = yugáthr a[têw ˙pò têw v 29
Kaì metabàw \keîyen ` &Ihsoûw ‘lyen parà t|n yálassan têw Galilaíaw: kaì ˙nabàw e†w tò ªrow \káyhto \keî. 30 Kaì prosêlyon a[t! ªxloi polloí, ¡xontew mey' e^ autôn xvloúw, tufloúw, kvfoúw, kulloúw, kaì e^ térouw polloúw, kaì ¡rrican a[toùw parà toùw pódaw toû &Ihsoû kaì % ste toùw ªxlouw yaumásai, \yer á p eu s en a[toúw: 31 v blépontaw kvfoùw laloûntaw, kulloùw øgieîw, xvloùw peripatoûntaw, kaì tufloùw blépontaw: kaì \dójasan tòn yeòn &Isra}l. 32
˙nébh
^O dè &Ihsoûw proskalesámenow toùw mayhtàw a[toû eÂpen, Splagxnízomai \pì tòn ªxlon, –ti ædh =mérai treîw prosménousín moi, kaì o[k ¡xousin tí fágvsin: kaì ˙polûsai a[toùw n}steiw o[ yélv, m}pote \kluyôsin \n t_ `d!. 33 Kaì légousin a[t! o¥ mayhtaì a[toû, Póyen =mîn \n \rhmíŸ ƒrtoi % ste xortásai ªxlon tosoûton; 34 Kaì légei a[toîw ` tosoûtoi, v &Ihsoûw, Pósouw ƒrtouw ¡xete; O¥ dè eÂpon, ^Eptá, kaì •líga †xyúdia. 35 Kaì \kéleusen toîw ªxloiw ˙napeseîn \pì t|n gên: 36 kaì labWn toùw e^ptà ƒrtouw kaì toùw †xyúaw, e[xarist}saw ¡klasen, kaì ¡dvken toîw mayhtaîw a[toû, o¥ dè mayhtaì t! ªxl!. 37 Kaì ¡fagon pántew kaì \xortásyhsan: kaì ‘ran tò perisseûon tôn klasmátvn, e^ptà spurídaw pl}reiw. 38 O¥ dè \syíontew ‘san tetrakisxílioi ƒndrew, xvrìw gunaikôn kaì paidívn. 39 Kaì ˙polúsaw toùw ªxlouw \nébh e†w tò ploîon, kaì ‘lyen e†w tà –ria Magdalá. 15.36 kaì labWn ♦ ¡laben 15.36 e[xarist}saw ♦ kaì e[xarist}saw 15.36 ¡dvken ♦ \dídou 15.36 a[toû ♦ — 15.36 t! ªxl! ♦ toîw ªxloiw 15.37 ‘ran tò ♦ tò 15.37 e^ptà ♦ ‘ran e^ptà 15.39 Magdalá ♦ Magadán
15.25 prosekúnhsen ♦ prosekúnei 15.30 kvfoúw kulloúw ♦ kulloúw kvfoúw 15.30 toû &Ihsoû ♦ a[toû 15.31 toùw ªxlouw ♦ tòn ªxlon 15.31 xvloùw ♦ kaì xvloùw 15.33 a[toû ♦ — 15.34 eÂpon ♦ eÂpan 15.35 \kéleusen toîw ªxloiw ♦ paraggeílaw t! ªxl~
34
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
SS
ST
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
16.1 - 16.17
KATA MATYAION
16
Kaì proselyóntew o¥ Farisaîoi kaì Saddoukaîoi peirázontew \phrQthsan a[tòn shmeîon \k toû o[ranoû \pideîjai a[toîw. 2 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw, &O cíaw genoménhw légete, E[día: purrázei gàr ` o[ranów. 3 Kaì prvfi, S}meron xeimQn: purrázei gàr stugnázvn ` o[ranów. ^Upokritaí, tò mèn prósvpon toû o[ranoû ginQskete diakrínein, tà dè shmeîa tôn kairôn o[ dúnasye; 4 Geneà ponhrà kaì moixalìw shmeîon \pizhteî: kaì shmeîon o[ doy}setai a[t_, e† m| tò shmeîon &Ivnâ toû prof}tou. Kaì katalipWn a[toúw, ˙pêlyen. 5
Kaì \lyóntew o¥ mayhtaì a[toû e†w tò péran \peláyonto ƒrtouw labeîn. 6 ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[toîw, ^Orâte kaì proséxete ˙pò têw zúmhw tôn Farisaívn kaì Saddoukaívn. 7 O¥ dè dielogízonto \n e^ autoîw, légontew –ti *Artouw o[k \lábomen. 8 Gnoùw dè ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, Tí dialogízesye \n e^ autoîw, •ligópistoi, –ti ƒrtouw o[k \lábete; 9 O·pv noeîte, o[dè mnhmoneúete toùw pénte ƒrtouw tôn pentakisxilívn, kaì pósouw kofínouw \lábete; 10 O[dè toùw e^ptà ƒrtouw tôn tetrakisxilívn, kaì pósaw spurídaw \l á b et e; 11 Pôw o[ noeîte, –ti o[ perì ƒrtou eÂpon ømîn proséxein ˙pò têw zúmhw tôn Farisaívn kaì Saddoukaívn; 12 Tóte sunêkan –ti o[k eÂpen proséxein ˙pò têw zúmhw toû ƒrtou, ˙llà ˙pò têw didaxêw tôn Farisaívn kaì Saddoukaívn. 13
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&ElyWn dè ` &Ihsoûw e†w tà mérh Kaisareíaw têw Filíppou “rQta toùw mayhtàw a[toû, légvn, Tína me légousin o¥ ƒnyrvpoi eÂnai, tòn u¥òn toû ˙nyrQpou; 14 O¥ dè eÂpon, O¥ mèn &Ivánnhn tòn baptist}n: ƒlloi dè &Hlían: £teroi dè &Ieremían, (h £na tôn profhtôn. 15 Légei a[toîw, ^Umeîw dè tína me légete eÂnai; 16 &Apokriyeìw dè Símvn Pétrow eÂpen, Sù e ` xristów, ` u¥òw toû yeoû toû zôntow. 17 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen a[t!, Makáriow eÂ, Símvn Barivnâ, –ti sàrj kaì a<ma o[k 16.2 16.3 16.3 16.4 16.5 16.8 16.8
16.11 16.11 16.12 16.13 16.14 16.17
&Ocíaw ♦ ˆ&O cíaw ^Upokritaí ♦ — dúnasye ♦ dúnasye˜ toû prof}tou ♦ — a[toû ♦ — a[toîw ♦ — \lábete ♦ ¡xete
ƒrtou ♦ ƒrtvn proséxein ♦ proséxete dè toû ƒrtou ♦ tôn ƒrtvn me ♦ — eÂpon ♦ eÂpan Kaì ˙pokriyeìw ♦ &Apokriyeìw dè
35
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
ST
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
16.18 - 16.28
SU
KATA MATYAION
˙pekálucén soi, ˙ll' ` pat}r mou ` \n toîw o[ranoîw. 18 K˙gW dé soi légv, –ti sù e Pét r o w, kaì \pì taút+ t_ pétrŸ o†kodom}sv mou t|n \kklhsían, kaì púlai %A ͅ dou o[ 19 katisxúsousi n a[têw. Kaì dQsv soì tàw kleîw têw basileíaw tôn o[ranôn: kaì $o \àn d}s+w \pì têw gêw, ¡stai dedeménon \n toîw o[ranoîw: kaì $o \àn lús+w \pì têw gêw, ¡stai leluménon \n toîw o[ranoîw. 20 Tóte diesteílato toîw mayhtaîw a[toû ®na mhdenì eÊpvsin –ti a[tów \stin &Ihsoûw ` xristów. 21
&Apò tóte ærjato ` &Ihsoûw deiknúein toîw mayhtaîw a[toû –ti deî a[tòn ˙pelyeîn e†w ^Ierosóluma, kaì pollà payeîn ˙pò tôn presbutérvn kaì ˙rxierévn kaì grammatévn, kaì ˙poktanyênai, kaì t_ trít+ =mérŸ \geryênai. 22 Kaì proslabómenow a[tòn ` Pétrow ærjato \pitimÅn a[t! légvn, %IleQw soi, kúrie: o[ m| ¡stai soi toûto. 23 ^O dè strafeìw eÂpen t! Pétr~, %Upage •písv mou, Satanâ, skándalon mou eÂ: –ti o[ froneîw tà toû yeoû, ˙llà tà tôn ˙nyrQpvn. 24 Tóte ` &Ihsoûw eÂpen toîw mayhtaîw a[toû, EÊ tiw yélei •písv mou \lyeîn, ˙parnhsásyv e^autón, kaì ˙rátv tòn stauròn a[toû, kaì ˙kolouyeítv moi. 25 $O w gàr ©n yél+ t|n cux|n a[toû sôsai ˙polései a[t}n: $ow d' ©n ˙polés+ t|n cux|n a[toû & £neken \moû eør}sei a[t}n: 26 tí gàr vfeleîtai ƒnyrvpow \àn tòn kósmon –lon kerd}s+, t|n dè cux|n a[toû zhmivy_; (H tí dQsei ƒnyrvpow ˙ntállagma têw cuxêw a[toû; 27 Méllei gàr ` u¥òw toû ˙nyrQpou ¡rxesyai \n t_ dój+ toû patròw a[toû metà tôn ˙ggélvn a[toû, kaì tóte ˙podQsei e^kást~ katà t|n prâjin a[toû. 28 &Am|n légv ømîn, e†sín tinew @de e^ stôtew, o®tinew o[ m| geúsvntai yanátou, £vw ©n Êdvsin tòn u¥òn toû ˙nyrQpou \rxómenon \n t_ basileíŸ a[toû.
16.19 16.19 16.20 16.20 16.21
16.23 16.25 16.26 16.28 16.28 16.28
Kaì dQsv ♦ DQsv kleîw ♦ kleîdaw a[toû ♦ — &Ihsoûw ♦ — ˙pelyeîn e†w ^Ierosóluma ♦ e†w ^Ierosóluma ˙pelyeîn
mou e ♦ e \moû ©n yél+ ♦ \àn yél+ & & vfeleîtai ♦ vfelhy}setai e†sín ♦ –ti e†sín @de ♦ tôn @de e^stôtew ♦ e^stQtvn
36
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
SU
SV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
17.1 - 17.15
KATA MATYAION
17
Kaì mey' =mér aw ¢j par al amb ánei ` &Ihsoûw tòn Pétron kaì &Iákvbon kaì &Ivánnhn tòn ˙delfòn a[toû, kaì ˙naférei a[toùw e†w ªrow øchlòn kat' †dían. 2 Kaì metemorfQyh ¡mprosyen a[tôn, kaì ¡lamcen tò prósvpon a[toû qw ` %hliow, tà dè ¥mátia a[toû \génonto leukà qw tò * fyhsan a[toîw Mvsêw kaì &Hlíaw, met' fôw. 3 Kaì †doú, v a[toû sullaloûntew. 4 &Apokriyeìw dè ` Pétrow eÂpen t! &I h s o û , kúrie, kalón \stin =mâw @de eÂnai: e† yél ei w, poi}svmen @de treîw skhnáw, soì mían, kaì Mvs_ mían, kaì mían &HlíŸ. 5 *Eti a[toû laloûntow, †doú, nefélh fvtein| \peskíasen a[toúw: kaì †doú, fvn| \k têw nefélhw, légousa, O˚tów \stin ` u¥ów mou ` ˙gaphtów, \n > e[dókhsa: a[toû ˙koúete. 6 Kaì ˙koúsantew o¥ mayhtaì ¡peson \pì prósvpon a[tôn, kaì \fob}yhsan sfódra. 7 Kaì proselyWn ` &Ihsoûw %h cato a[tôn kaì eÂpen, &Egéryhte kaì m| fobeîsye. 8 &Epárantew dè toùw •fyalmoùw a[tôn, o[déna eÂdon, e† m| tòn &Ihsoûn mónon.
\géneto
9
Kaì katabainóntvn a[tôn \k toû ªrouw, \neteílato a[toîw ` &Ihsoûw, légvn, Mhdenì eÊphte tò –rama, £vw o˚ ` u¥òw toû ˙nyrQpou \k nekrôn ˙nast_. 10 Kaì \phrQthsan a[tòn o¥ mayhtaì a[toû légontew, Tí o{n o¥ grammateîw légousin –ti &Hlían deî \lyeîn prôton; 11 ^O dè &Ihsoûw ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw, &Hlíaw mèn ¡rxetai prôton, kaì ˙pokatast}sei pánta: 12 légv dè ømîn –ti &Hlíaw ædh ‘lyen, kaì o[k \pégnvsan a[tón, ˙llà \poíhsan \n a[t! –sa “yélhsan: o%utvw kaì ` u¥òw toû ˙nyrQpou méllei pásxein øp' a[tôn. 13 Tóte sunêkan o¥ mayhtaì –ti perì &Ivánnou toû baptistoû eÂpen a[toîw. 14
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì \lyóntvn a[tôn pròw tòn ªxlon, prosêlyen a[t! ƒnyrvpow gonupetôn a[tòn 15 kaì légvn, Kúrie, \léhsón mou tòn u¥ón, –ti selhniázetai kaì kakôw pásxei: pollákiw gàr 17.7 proselyWn ♦ prosêlyen % cato a[tôn kaì ♦ kaì a^cámenow 17.7 h a[tôn 17.8 tòn ♦ a[tòn 17.9 ˙nast_ ♦ \gery_ 17.10 a[toû ♦ — 17.11 &Ihsoûw ♦ — 17.11 a[toîw ♦ — 17.11 prôton ♦ — 17.14 a[tôn ♦ —
17.2 \génonto ♦ \géneto * * 17.3 vfyhsan ♦ vfyh 17.3 Mvsêw ♦ Mvüsêw 17.3 met' a[toû sullaloûntew ♦ sullaloûntew met' a[toû 17.4 poi}svmen ♦ poi}sv 17.4 Mvs_ ♦ Mvüseî 17.4 mían &HlíŸ ♦ &HlíŸ mían 17.5 a[toû ˙koúete ♦ ˙koúete a[toû 17.6 ¡peson ♦ ¡pesan
37
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
SV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
17.16 - 17.27
TM
KATA MATYAION
píptei e†w tò pûr, kaì pollákiw e†w tò %udvr. 16 Kaì pros}negka a[tòn toîw mayhtaîw sou, kaì o[k “dun}yhsan a[tòn yerapeûsai. 17 &Apokriyeìw dè ` &Ihsoûw eÂpen, )V geneà ƒpistow kaì diestramménh, £vw póte ¡somai mey' ømôn; %Evw póte ˙néjomai ømôn; Féreté moi a[tòn @de. 18 Kaì \petímhsen a[t! ` &Ihsoûw, kaì \jêlyen ˙p' a[toû tò daimónion, kaì % raw \keínhw. 19 Tóte proselyóntew \yerapeúyh ` paîw ˙pò têw v o¥ mayhtaì t! &Ihsoû kat' †dían eÂpon, Dià tí =meîw o[k “dun}yhmen \kbaleîn a[tó; 20 ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[toîw, Dià t|n ˙pistían ømôn. &Am|n gàr légv ømîn, \àn ¡xhte pístin qw kókkon sinápevw, \reîte t! ªrei toút~, Metábhyi ¡nteûyen \keî, kaì metab}setai: kaì o[dèn ˙dunat}sei ømîn. 21 Toûto dè tò génow o[k \kporeúetai e† m| \n proseux_ kaì nhsteíŸ. 22
&Anastrefoménvn dè a[tôn \n t_ GalilaíŸ, eÂpen a[toîw ` &Ihsoûw, Méllei ` u¥òw toû ˙nyrQpou paradídosyai e†w xeîraw ˙nyrQpvn, 23 kaì ˙poktenoûsin a[tón, kaì t_ trít+ =mérŸ \gery}setai. Kaì \lup}yhsan sfódra. 24
˙nabánta
&Elyóntvn dè a[tôn e†w Kapernaoúm, prosêlyon o¥ tà dídraxma lambánontew t! Pétr~ kaì eÂpon, ^O didáskalow ømôn o[ teleî tà dídraxma; 25 Légei, Naí. Kaì –te e†sêlyen e†w t|n o†kían, proéfyasen a[tòn ` &Ihsoûw, légvn, Tí soi dokeî, Símvn; O¥ basileîw têw gêw ˙pò tínvn lambánousin télh (h kênson; &Apò tôn u¥ôn a[tôn, (h ˙pò tôn ˙llotrívn; 26 Légei a[t! ` Pétrow, &Apò tôn ˙llotrívn. *Efh a[t! ` &Ihsoûw, *Ara ge \leúyeroí e†sin o¥ u¥oí. 27 %Ina dè m| skandalísvmen a[toúw, poreuyeìw e†w t|n yálassan bále ƒgkistron, kaì tòn ˙nabaínonta prôton †xyùn Óron: kaì ˙noíjaw tò stóma a[toû, eør}seiw statêra: \keînon labWn dòw a[toîw ˙ntì \moû kaì soû.
17.24 17.24 17.24 17.25 17.26
Kapernaoúm ♦ Kafarnaoùm eÂpon ♦ eÂpan teleî tà ♦ teleî ˆtà˜ –te e†sêlyen ♦ \lyónta Légei a[t! ` Pétrow ♦ E†póntow dé 17.27 t|n ♦ — 17.27 ˙nabaínonta ♦ ˙nabánta
17.17 ¡somai mey' ømôn ♦ mey' ømôn ¡somai 17.20 &Ihsoûw eÂpen ♦ légei 17.20 ˙pistían ♦ •ligopistían 17.20 Metábhyi ¡nteûyen ♦ Metába ¡nyen 17.21 — 17.22 &Anastrefoménvn ♦ Sustrefoménvn
38
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
TM
TN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
18.1 - 18.14
KATA MATYAION
18
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
% rŸ prosêlyon o¥ mayhtaì t! &Ihsoû, &En \keín+ t_ v légontew, Tíw ƒra meízvn \stìn \n t_ basileíŸ tôn o[ranôn; 2 Kaì proskalesámenow ` &Ihsoûw paidíon ¡sthsen a[tò \n més~ a[tôn, 3 kaì eÂpen, &Am|n légv ømîn, \àn m| strafête kaì génhsye qw tà paidía, o[ m| e†sélyhte e†w t|n basileían tôn o[ranôn. 4 %O stiw o{n tapeinQsei e^autòn qw tò paidíon toûto, o˚tów \stin ` meízvn \n t_ basileíŸ tôn o[ranôn. 5 Kaì $ow \àn déjhtai paidíon toioûton ¢n \pì t! •nómatí mou, \mè déxetai: 6 $O w d' ©n skandalís+ £na tôn mikrôn toútvn tôn pisteuóntvn e†w \mé, sumférei a[t! ®na kremasy_ múlow •nikòw e†w tòn tráxhlon a[toû, kaì katapontisy_ \n t! pelágei têw yalásshw. 7 O[aì t! kósm~ ˙pò tôn skandálvn: ˙nágkh gár \stin \lyeîn tà skándala: pl|n o[aì t! ˙nyrQp~ \keín~, di' o˚ tò skándalon ¡rxetai. 8 E† dè = xeír sou (h ` poúw sou skandalízei se, ¡kkocon a[tà kaì bále ˙pò soû: kalón soi \stìn e†selyeîn e†w t|n zv|n xvlòn (h kullón, (h dúo xeîraw (h dúo pódaw ¡xonta blhyênai e†w tò pûr tò a†Qnion. 9 Kaì e† ` •fyalmów sou skandalízei se, ¡jele a[tòn kaì bále ˙pò soû: kalón soi \stìn monófyalmon e†w t|n zv|n e†selyeîn, (h dúo •fyalmoùw ¡xonta blhyênai e†w t|n géennan toû purów. 10 ^O râte m| katafron}shte e^nòw tôn mikrôn toútvn, légv gàr ømîn –ti o¥ ƒggeloi a[tôn \n o[ranoîw dià pantòw blépousin tò prósvpon toû patrów mou toû \n o[ranoîw. 11 )Hlyen gàr ` u¥òw toû ˙nyrQpou sôsai tò ˙polvlów. 12 Tí ømîn dokeî; &Eàn génhtaí tini ˙nyrQp~ e^katòn próbata, kaì planhy_ ¢n \j a[tôn: o[xì ˙feìw tà \nen}konta \nnéa, \pì tà ªrh poreuyeìw zhteî tò planQmenon; 13 Kaì \àn génhtai eøreîn a[tó, ˙m|n légv ømîn –ti xaírei \p' a[t! mâllon, (h \pì toîw \nen}konta \nnéa toîw m| peplanhménoiw. 14 O%utvw o[k ¡stin yélhma ¡mprosyen toû patròw ømôn toû \n o[ranoîw, ®na ˙pólhtai e<w tôn mikrôn toútvn.
18.2 ` &Ihsoûw ♦ — 18.5 paidíon toioûton ¢n ♦ ¢n paidíon toioûto 18.6 e†w tòn ♦ perì tòn 18.7 \stin ♦ — 18.7 \keín~ ♦ — 18.8 a[tà ♦ a[tòn
18.8 18.11 18.12 18.12 18.14
xvlòn (h kullón ♦ kullòn (h xvlòn — ˙feìw ♦ ˙f}sei poreuyeìw ♦ kaì poreuyeìw e<w ♦ ¢n
39
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
TN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
18.15 - 18.30
TO
KATA MATYAION 15
% page kaì &E à n dè a^ mart}s+ e†w sè ` ˙delfów sou, u ¡legjon a[tòn metajù soû kaì a[toû mónou. &Eán sou ˙koús+, \kérdhsaw tòn ˙delfón sou: 16 \àn dè m| ˙koús+, parálabe metà soû ¡ti £na (h dúo, ®na \pì stómatow dúo martúrvn (h triôn stay_ pân ]êma: 17 \à n dè parakoús+ a[tôn, e†pè t_ \kklhsíŸ: \àn dè kaì têw \kklhsíaw parakoús+, ¡stv soi % sper ` \ynikòw kaì ` telQnhw. 18 &Am|n légv ømîn, –sa \àn v d}shte \pì têw gêw, ¡stai dedeména \n t! o[ran!: kaì –sa \àn lúshte \pì têw gêw, ¡stai leluména \n t! o[ran!. 19 Pálin ˙m|n légv ømîn, –ti \àn dúo ømôn sumfvn}svsin \pì têw gêw perì pantòw prágmatow o˚ \àn a†t}svntai, gen}setai a[toîw parà toû patrów mou toû \n o[ranoîw. 20 O˚ gár e†sin dúo (h treîw sunhgménoi e†w tò \mòn ªnoma, \keî e†mì \n més~ a[tôn. 21
Tóte proselyWn a[t! ` Pétrow eÂpen, Kúrie, posákiw a^ mart}sei e†w \mè ` ˙delfów mou, kaì ˙f}sv a[t!; %Evw e^ ptákiw; 22 Légei a[t! ` &Ihsoûw, O[ légv soi £vw e^ ptákiw, ˙ll' £vw e^bdomhkontákiw e^ptá. 23 Dià toûto qmoiQyh = basileía tôn o[ranôn ˙nyrQp~ basileî, $o w “yél h s en sunârai lógon metà tôn doúlvn a[toû. 24 &Arjaménou dè a[toû sunaírein, proshnéxyh a[t! e<w •feiléthw murívn talántvn. 25 M| ¡xontow dè a[toû ˙podoûnai \kéleusen a[tòn ` kúriow a[toû prayênai, kaì t|n gunaîka a[toû kaì tà tékna, kaì pánta –sa eÂxen, kaì ˙podoyênai. 26 PesWn o{n ` doûlow prosekúnei a[t!, légvn, Kúrie, Makroyúmhson \p' \moí, kaì pánta soi ˙podQsv. 27 Splagxnisyeìw dè ` kúriow toû doúlou \keínou ˙pélusen a[tón, kaì tò dáneion ˙fêken a[t!. 28 &EjelyWn dè ` doûlow \keînow e˚ren £na tôn sundoúlvn * feilen a[t! e^katòn dhnária, kaì krat}saw a[tòn a[toû, $ow v ¡pnigen, légvn, &Apódow moi eÊ ti •feíleiw. 29 PesWn o{n ` súndoulow a[toû e†w toùw pódaw a[toû parekálei a[tón, légvn, Makroyúmhson \p' \moí, kaì ˙podQsv soi. 30 ^O dè o[k 18.22 18.25 18.25 18.25 18.26 18.26 18.28 18.29
18.15 18.15 18.18 18.18 18.19 18.19
e†w sè ♦ ˆe†w sè˜ kaì ¡legjon ♦ ¡legjon dedeména \n t! ♦ dedeména \n leluména \n t! ♦ leluména \n ˙m|n ♦ ˆ˙m|n˜ ømôn sumfvn}svsin ♦ sumfvn}svsin \j ømôn 18.21 a[t! ` Pétrow eÂpen ♦ ` Pétrow eÂpen a[t!
˙ll' ♦ ˙llà a[toû prayênai ♦ prayênai a[toû kaì ♦ kaì eÂxen ♦ ¡xei Kúrie ♦ — soi ˙podQsv ♦ ˙podQsv soi moi ♦ — e†w toùw pódaw a[toû ♦ —
40
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
TO
TP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
18.31 - 19.9
KATA MATYAION æyelen, ˙llà ˙pelyWn ¡balen a[tòn e†w fulak}n, £vw o˚ ˙pod! tò •feilómenon. 31 &Idóntew dè o¥ súndouloi a[toû tà genómena \lup}yhsan sfódra: kaì \lyóntew diesáfhsan t! kurí~ e^autôn pánta tà genómena. 32 Tóte proskalesámenow a[tòn ` kúriow a[toû légei a[t!, Doûle ponhré, pâsan t|n •feil|n \keínhn ˙fêká soi, \peì parekálesáw me: 33 o[k ¡dei kaì sè \leêsai tòn súndoulón sou, qw kaì \gQ se “léhsa; 34 Kaì •rgisyeì w ` kúriow a[toû parédvken a[tòn toîw basanistaîw, £vw o˚ ˙pod! pân tò •feilómenon a[t!. 35 O%utvw kaì ` pat}r mou ` \pourániow poi}sei ømîn, \àn m| ˙fête £kastow t! ˙delf! a[toû ˙pò tôn kardiôn ømôn tà paraptQmata a[tôn.
19
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì \géneto –te \télesen ` &Ihsoûw toùw lógouw toútouw, metêren ˙pò têw Galilaíaw, kaì ‘lyen e†w tà –ria têw &Ioudaíaw péran toû &Iordánou. 2 Kaì “koloúyhsan a[t! ªxloi polloí, kaì \yerápeusen a[toùw \keî. 3 Kaì prosêlyon a[t! o¥ Farisaîoi peirázontew a[tón, kaì légontew a[t!, E† ¡jestin ˙nyrQp~ ˙polûsai t|n gunaîka a[toû katà pâsan a†tían; 4 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw, O [k ˙négnvte –ti ` poi}saw ˙p' ˙rxêw ƒrsen kaì yêlu \poíhsen a[toúw, 5 kaì eÂpen, %Eneken toútou kataleícei kaì t|n mhtéra, kaì ƒnyrvpow tòn patéra proskollhy}setai t_ gunaikì a[toû, kaì ¡sontai o¥ dúo e†w sárka mían; 6 %Vste o[kéti e†sìn dúo, ˙llà sàrj mía: $o o{n ` yeòw sunézeujen, ƒnyrvpow m| xvrizétv. 7 Légousin a[t!, Tí o{n Mvsêw \neteílato doûnai biblíon ˙postasíou, kaì ˙polûsai a[t}n; 8 Légei a[toîw –ti Mvsêw pròw t|n sklhrokardían ømôn \pétrecen ømîn ˙polûsai tàw gunaîkaw ømôn: ˙p' ˙rxêw dè o[ gégonen o%utvw. 9 Légv dè ømîn –ti $ow ©n ˙polús+ t|n gunaîka a[toû, m| \pì porneíŸ, kaì gam}s+ ƒllhn, moixâtai: kaì ` ˙poleluménhn gam}saw moixâtai. 18.30 18.31 18.33 18.34 18.35 18.35 19.3 19.3 19.4
o˚ ♦ — dè ♦ o{n kaì \gQ ♦ k˙gW a[t! ♦ — \pourániow ♦ o[rániow tà paraptQmata a[tôn ♦ — o¥ ♦ — a[t! E† ♦ E† a[toîw ♦ —
patéra a[toû kollhy}setai
19.4 poi}saw ♦ ktísaw 19.5 %Eneken ♦ %Eneka 19.5 proskollhy}setai ♦ kollhy}setai 19.7 Mvsêw ♦ Mvüsêw 19.7 a[t}n ♦ ˆa[t}n˜ 19.8 Mvsêw ♦ Mvüsêw 19.9 kaì ` ˙poleluménhn gam}saw moixâtai ♦ —
41
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
TP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
19.10 - 19.24
TQ
KATA MATYAION
10
Légousin a[t! o¥ mayhtaì a[toû, E† o%utvw \stìn = a†tía toû ˙nyrQpou metà têw gunaików, o[ sumférei gamêsai. 11 ^O dè eÂpen a[toîw, O[ pántew xvroûsin tòn lógon toûton, ˙ll' o<w dédotai. 12 E†sìn gàr e[noûxoi, o®tinew \k koilíaw mhtròw \g en n } y h s a n o%u tvw: kaí e†sin e[noûxoi, o®tinew e[nouxísyhsan øpò tôn ˙nyrQpvn: kaí e†sin e[noûxoi, o®tinew e[noúxisan e^ autoùw dià t|n basileían tôn o[ranôn. ^O dunámenow xvreîn xvreítv. 13
Tóte proshnéxyh a[t! paidía, ®na tàw xeîraw \piy_ a[toîw, kaì proseújhtai: o¥ dè mayhtaì \petímhsan a[toîw. 14 ^O dè &Ihsoûw eÂpen, *Afete tà paidía, kaì m| kvlúete a[tà \l yeî n prów me: tôn gàr toioútvn \stìn = basileía tôn o[ranôn. 15 Kaì \piyeìw a[toîw tàw xeîraw, \poreúyh \keîyen. 16 Kaì †doú, e<w proselyWn eÂpen a[t!, Didáskale ˙gayé, tí ˙gayòn poi}sv, ®na ¡xv zv|n a†Qnion; 17 ^O dè eÂpen a[t!, Tí me légeiw ˙gayón; O[deìw ˙gayów, e† m| e<w, ` yeów. E† dè yéleiw e†selyeîn e†w t|n zv}n, t}rhson tàw \ntoláw. 18 Légei a[t!, Poíaw; ^O dè &Ihsoûw eÂpen, Tò O[ foneúseiw: o[ moixeúseiw: o[ kléceiw: o[ ceudomartur}seiw: 19 tíma tòn patéra kaì t|n mhtéra: kaí, ˙gap}seiw tòn plhsíon sou qw seautón. 20 Légei a[t! ` neanískow, Pánta taûta \fulajámhn \k neóthtów mou: tí ¡ti østerô; 21 *Efh a[t! ` &Ihsoûw, E† yéleiw téleiow eÂnai, %upage, pQlhsón sou tà øpárxonta kaì dòw ptvxoîw, kaì £jeiw yhsauròn \n o[ran!: kaì deûro, ˙koloúyei moi. 22 &Akoúsaw dè ` neanískow tòn lógon ˙pêlyen lupoúmenow: ‘n gàr ¡xvn kt}mata pollá. 23
^O dè &Ihsoûw eÂpen toîw mayhtaîw a[toû, &Am|n légv ømîn –ti duskólvw ploúsiow e†seleúsetai e†w t|n basileían tôn o[ranôn. 24 Pálin dè légv ømîn, e[kopQterón \stin kámhlon dià trup}matow ]afídow dielyeî n , (h ploúsion e†w t|n 19.10 19.11 19.13 19.15 19.16 19.16 19.16 19.17 19.17
E<w \stin ` ˙gayów 19.17 e†selyeîn e†w t|n zv}n ♦ e†w t|n zv|n e†selyeîn 19.20 \fulajámhn \k neóthtów mou ♦ \fúlaja 19.21 ptvxoîw ♦ ˆtoîw˜ ptvxoîw 19.21 o[ran! ♦ o[ranoîw 19.23 duskólvw ploúsiow ♦ ploúsiow duskólvw 19.24 e†w ♦ e†selyeîn e†w
a[toû ♦ ˆa[toû˜ toûton ♦ ˆtoûton˜ proshnéxyh ♦ proshnéxyhsan a[toîw tàw xeîraw ♦ tàw xeîraw a[toîw eÂpen a[t! ♦ a[t! eÂpen ˙gayé ♦ — ¡xv ♦ sxô légeiw ˙gayón ♦ \rvtÅw perì toû ˙gayoû O[deìw ˙gayów e† m| e<w ` yeów ♦
42
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
TQ
TR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
19.25 - 20.9
KATA MATYAION basileían toû yeoû e†selyeîn. 25 &Akoúsantew dè o¥ mayhtaì a[toû \jepl}ssonto sfódra, légontew, Tíw ƒra dúnatai svyênai; 26 &Emblécaw dè ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, Parà ˙nyrQpoiw toûto ˙dúnatón \stin, parà dè ye! pánta dunatá. 27 Tóte ˙pokriyeìw ` Pétrow eÂpen a[t!, &Idoú, =meîw ˙f}kamen pánta kaì “kolouy}samén soi: tí ƒra ¡stai =mîn; 28 ^O dè &I h s o û w e p en a[toîw, &Am|n légv ømîn –ti ømeîw o¥ ˙kolouy}santéw moi, \n t_ paliggenesíŸ –tan kayís+ ` u¥òw toû ˙nyrQpou \pì yrónou dójhw a[toû, kayísesye kaì ømeîw \pì dQdeka yrónouw, krínontew tàw dQdeka fulàw toû &Isra}l. 29 Kaì pâw –w ˙fêken o†kíaw, (h ˙delfoúw, (h ˙delfáw, (h patéra, (h mhtéra, (h gunaîka, (h tékna, (h ˙groúw, £neken toû •nómatów mou, e^ katontaplasíona l}cetai, kaì zv|n a†Qnion klhronom}sei. 30 Polloì dè ¡sontai prôtoi ¡sxatoi, kaì ¡sxatoi prôtoi.
dunatá \stin
20
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
^O moía gár \stin = basileía tôn o[ranôn ˙nyrQp~ o†kodespót+, –stiw \jêlyen ßma prv› misyQsasyai \rgátaw e†w tòn ˙mpelôna a[toû. 2 Kaì sumfvn}saw metà tôn \rgatôn \k dhnaríou t|n =méran, ˙pésteilen a[toùw e†w tòn % ran, eÂden ˙mpelôna a[toû. 3 Kaì \jelyWn perì tríthn v 4 ^ ƒllouw e stôtaw \n t_ ˙gorÅ ˙rgoúw: kaì \keínoiw eÂpen, ^Upágete kaì ømeîw e†w tòn ˙mpelôna, kaì $o \àn ” díkaion dQsv ømîn. 5 O¥ dè ˙pêlyon. Pálin \jelyWn perì £kthn kaì % ran, \poíhsen qsaútvw. 6 Perì dè t|n e^ ndekáthn \náthn v % ran \jelyQn, e˚ren ƒllouw e^ stôtaw ˙rgoúw, kaì légei v a[toîw, Tí @de e^st}kate –lhn t|n =méran ˙rgoí; 7 Légousin a[t!, %Oti o[deìw =mâw \misyQsato. Légei a[toîw, ^Upágete kaì ømeîw e†w tòn ˙mpelôna, kaì $o \àn ” díkaion l}cesye. 8 &O cíaw dè genoménhw légei ` kúriow toû ˙mpelônow t! \pitróp~ a[toû, Káleson toùw \rgátaw, kaì ˙pódow a[toîw tòn misyón, ˙rjámenow ˙pò tôn \sxátvn £vw tôn prQtvn. 9 Kaì % ran ¡labon ˙nà dhnárion. \lyóntew o¥ perì t|n e^ndekáthn v
19.24 19.25 19.28 19.29 19.29 19.29
e†selyeîn ♦ — a[toû ♦ — kayísesye ♦ kay}sesye –w ♦ –stiw (h gunaîka ♦ — l}cetai ♦ l}mcetai
20.2
Kaì sumfvn}saw ♦ Sumfvn}saw dè 20.5 \jelyWn ♦ ˆdè˜ \jelyWn % 20.6 vran ♦— 20.6 ˙rgoúw ♦ — 20.7 kaì $o \àn ” díkaion l}cesye ♦ —
43
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
TR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
20.10 - 20.24
TS
KATA MATYAION
10
&Elyóntew dè o¥ prôtoi \nómisan –ti pleîona l}contai: kaì ¡labon kaì a[toì ˙nà dhnárion. 11 Labóntew dè \gógguzon katà toû o†kodespótou, 12 légontew –ti O˚toi o¥ ¡sxatoi mían % ran \poíhsan, kaì Êsouw =mîn a[toùw \poíhsaw, toîw v bastásasin tò bárow têw =méraw kaì tòn kaúsvna. 13 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen e^ nì a[tôn, ^Etaîre, o[k ˙dikô se: o[xì dhnaríou sunefQnhsáw moi; 14 )Aron tò sòn kaì %upage: yélv dè toút~ t! \sxát~ doûnai qw kaì soí. 15 (H o[k ¡jestín moi poiêsai $o yélv \n toîw \moîw; E† ` •fyalmów sou ponhrów \stin, –ti \gW ˙gayów e†mi; 16 O%utvw ¡sontai o¥ ¡sxatoi prôtoi, kaì o¥ prôtoi ¡sxatoi: polloì gàr e†sin klhtoí, •lígoi dè \klektoí. 17 Kaì ˙nabaínvn ` &Ihsoûw e†w ^Ierosóluma parélaben toùw dQdeka mayhtàw kat' †dían \n t_ `d!, kaì eÂpen a[toîw, 18 &I d o ú , ˙nabaínomen e†w ^Ierosóluma, kaì ` u¥òw toû ˙nyrQpou paradoy}setai toîw ˙rxiereûsin kaì grammateûsin: kaì katakrinoûsin a[tòn yanát~, 19 kaì paradQsousin a[tòn toîw ¡yn es i n e† w tò \mpaîjai kaì mastigôsai kaì staurôsai: kaì t_ trít+ =mérŸ ˙nast}setai. 20
Tóte prosêlyen a[t! = m}thr tôn u¥ôn Zebedaíou metà tôn u¥ôn a[têw, proskunoûsa kaì a†toûsá ti par' a[toû. 21 ^O dè eÂpen a[t_, Tí yéleiw; Légei a[t!, E†pè ®na kayísvsin o˚toi o¥ dúo u¥oí mou, e<w \k dejiôn sou, kaì e<w \j e[vnúmvn sou, \n t_ basileíŸ sou. 22 &Apokriyeìw dè ` &Ihsoûw eÂpen, O[k oÊdate tí a†teîsye. Dúnasye pieîn tò pot}rion $o \gW méllv pínein, (h tò báptisma $o \gW baptízomai baptisyênai; Légousin a[t!, Dunámeya . 23 Kaì légei a[toîw, Tò mèn pot}rión mou píesye, kaì tò báptisma $o \gW baptízomai baptisy}sesye: Tò dè kayísai \k dejiôn mou kaì \j e[vnúmvn mou, o[k ¡stin \mòn doûnai, ˙ll' o<w =toímastai øpò toû patrów mou. 24 Kaì ˙koúsantew o¥ déka “ganákthsan perì tôn 20.10 20.10 20.10 20.10 20.12 20.13 20.15 20.15 20.15 20.16
20.17 20.17 20.19 20.20 20.22
&Elyóntew dè ♦ Kaì \lyóntew pleîona ♦ pleîon l}contai ♦ l}mcontai kaì a[toì ˙nà dhnárion ♦ ˆtò˜ ˙nà dhnárion kaì a[toí –ti ♦ — eÂpen e^nì a[tôn ♦ e^nì a[tôn eÂpen (H ♦ ˆ(H˜ poiêsai $o yélv ♦ $o yélv poiêsai E† ♦ (H polloì gàr e†sin klhtoí •lígoi dè \klektoí ♦ —
20.23 20.23 20.23 20.23
mayhtàw ♦ ˆmayhtàw˜ \n t_ `d! kaì ♦ kaì \n t_ `d! ˙nast}setai ♦ \gery}setai par' ♦ ˙p' (h tò báptisma $o \gW baptízomai baptisyênai ♦ — Kaì légei ♦ Légei kaì tò báptisma $o \gW baptízomai baptisy}sesye ♦ — mou o[k ♦ o[k doûnai ♦ ˆtoûto˜ doûnai
44
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
TS
TT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
20.25 - 21.6
KATA MATYAION dúo ˙delfôn. 25 ^O dè &Ihsoûw proskalesámenow a[toùw eÂpen, OÊdate –ti o¥ ƒrxontew tôn \ynôn katakurieúousin a[tôn, kaì o¥ megáloi katejousiázousin a[tôn. 26 O[x o%utvw dé ¡stai \n ømîn: ˙ll' $ow \àn yél+ \n ømîn mégaw genésyai ¡stai ømôn diákonow: 27 kaì $ow \àn yél+ \n ømîn eÂnai prôtow ¡stv ømôn % sper ` u¥òw toû ˙nyrQpou o[k ‘lyen doûlow: 28 v diakonhyênai, ˙llà diakonêsai, kaì doûnai t|n cux|n a[toû lútron ˙ntì pollôn. 29
Kaì \kporeuoménvn a[tôn ˙pò &IerixQ, “koloúyhsen a[t! ªxlow polúw. 30 Kaì †doú, dúo tufloì kay}menoi parà t|n `dón, ˙koúsantew –ti &Ihsoûw parágei, ¡krajan, légontew, &Eléhson =mâw, kúrie, u¥òw Dauíd. 31 ^O dè ªxlow \petímhsen a[toîw ®na sivp}svsin. O¥ dè meîzon ¡krazon, légontew, &Eléhson =mâw, kúrie, u¥òw Dauíd. 32 Kaì stàw ` &Ihsoûw \f Q n h s en a[toúw, kaì eÂpen, Tí yél et e poi}sv ømîn; 33 Légousin a[t!, Kúrie, ®na ˙noixyôsin =môn o¥ •fyalmoí. 34 Splagxnisyeìw dè ` &Ihsoûw %hcato tôn •fyalmôn a[tôn: kaì e[yévw ˙néblecan a[tôn o¥ •fyalmoí, kaì “koloúyhsan a[t!.
21
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì –te æggis an e†w ^Ier os ól uma, kaì ‘lyon e†w Bhysfagê pròw tò ªrow tôn &Elaiôn, tóte ` &Ihsoûw ˙pésteilen dúo mayhtáw, 2 légvn a[toîw, Poreúyhte e†w t|n kQmhn t|n ˙pénanti ømôn, kaì e[yév w eø r } s et e ªnon dedeménhn, kaì pôlon met' a[têw: lúsantew ˙gágeté moi. 3 Kaì \án tiw ømîn eÊp+ ti, \reîte –ti ^O kúriow a[tôn xreían ¡xei: e[yévw dè ˙postéllei a[toúw. 4 Toûto dè –lon gégonen, ®na plhrvy_ tò ]hyèn dià toû prof}tou, légontow, 5 EÊpate t_ yugatrì SiQn, &Idoú, ` basileúw sou ¡rxetaí soi, pra°w kaì \pibebhkWw \pì ªnon kaì pôlon u¥òn øpozugíou. 6 Poreuyéntew dè o¥ mayhtaí, kaì poi}santew kayWw prosétajen a[toîw ` dé ♦ — \àn ♦ ©n ¡stv ♦ ¡stai kúrie ♦ ˆkúrie˜ ¡krazon ♦ ¡krajan ˙noixyôsin =môn o¥ •fyalmoí ♦ ˙noigôsin o¥ •fyalmoì =môn 20.34 •fyalmôn ♦ •mmátvn 20.34 a[tôn o¥ •fyalmoí ♦ —
Bhyfagê
21.1 21.1 21.2 21.2 21.3
Bhysfagê pròw ♦ Bhyfag| e†w ` ♦— Poreúyhte ♦ Poreúesye ˙pénanti ♦ katénanti e[yévw dè ˙postéllei ♦ e[yùw dè ˙posteleî 21.4 –lon ♦ — 21.5 pôlon ♦ \pì pôlon 21.6 prosétajen ♦ sunétajen
20.26 20.27 20.27 20.30 20.31 20.33
45
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
TT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
21.7 - 21.21
TU
KATA MATYAION &Ihsoûw, 7 ægagon t|n ªnon kaì tòn pôlon, kaì \péyhkan \pánv a[tôn tà ¥mátia a[tôn, kaì \pekáyisen \pánv a[tôn. 8 ^O dè pleîstow ªxlow ¡strvsan e^autôn tà ¥mátia \n t_ `d!: ƒlloi dè ¡kopton kládouw ˙pò tôn déndrvn, kaì \strQnnuon \n t_ `d!. 9 O¥ dè ªxloi o¥ proágontew kaì o¥ ˙kolouyoûntew ¡krazon, légontew, ^Vsannà t! u¥! Dauíd: E[loghménow ` \rxómenow \n •nómati kuríou: ^Vsannà \n toîw øcístoiw. 10 Kaì e†selyóntow a[toû e†w ^Ierosóluma, \seísyh pâsa = póliw, légousa, Tíw \stin o˚tow; 11 O¥ dè ªxloi ¡legon, O˚tów \stin &Ihsoûw ` prof}thw, ` ˙pò Nazarèt têw Galilaíaw. 12
Kaì e†sêlyen ` &Ihsoûw e†w tò ¥eròn toû yeo û , kaì \jébalen pántaw toùw pvloûntaw kaì ˙gorázontaw \n t! ¥er!, kaì tàw trapézaw tôn kollubistôn katéstrecen, kaì tàw kayédraw tôn pvloúntvn tàw peristeráw. 13 Kaì légei a[toîw, Gégraptai, ^O oÂków mou oÂkow proseuxêw klhy}setai: ømeîw dè a[tòn \poi}sate sp}laion l+stôn. 14 Kaì prosêlyon a[t! xv l o ì kaì tufloì \n t! ¥er ! : kaì \yer á p eu s en a[toúw. 15 &Idóntew dè o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ grammateîw tà yaumásia $a \poíhsen, kaì toùw paîdaw krázontaw \n t! ¥er!, kaì légontaw, ^Vsannà t! u¥! Dauíd, “ganákthsan, 16 kaì eÂpon a[t!, &Akoúeiw tí o˚toi légousin; ^O dè &Ihsoûw légei a[toîw, Naí: o[dépote ˙négnvte –ti &Ek stómatow nhpívn kaì yhlazóntvn kathrtísv aÂnon; 17 Kaì katalipWn a[toùw \jêlyen ¡jv têw pólevw e†w Bhyanían, kaì h[lísyh \keî. 18
Prv›aw dè \panágvn e†w t|n pólin, \peínasen:
19
kaì †dWn sukên mían \pì têw `doû, ‘lyen \p' a[t}n, kaì o[dèn e˚ren \n a[t_ e† m| fúlla mónon: kaì légei a[t_, Mhkéti \k soû karpòw génhtai e†w tòn a†ôna. Kaì \jhrányh paraxrêma = sukê. 20 Kaì †dóntew o¥ mayhtaì \yaúmasan, légontew, Pôw paraxrêma \jhrányh = sukê; 21 &Apokriyeìw dè ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, &Am|n légv ømîn, \àn ¡xhte pístin, kaì m| diakriyête, o[ mónon tò têw sukêw poi}sete, ˙llà k©n t! 21.12 toû yeoû ♦ — 21.13 \poi}sate ♦ poieîte 21.14 xvloì kaì tufloì ♦ tufloì kaì xvloì 21.15 krázontaw ♦ toùw krázontaw 21.16 eÂpon ♦ eÂpan 21.18 Prv›aw ♦ Prv›
21.7 21.7 21.9 21.11
\péyhkan \pánv ♦ \péyhkan \p' a[tôn kaì ♦ kaì kaì ♦ a[tòn kaì &Ihsoûw ` prof}thw ♦ ` prof}thw &Ihsoûw 21.11 Nazarèt ♦ Nazarèy 21.12 ` ♦ —
46
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
TU
TV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
21.22 - 21.34
KATA MATYAION
ªrei toút~ eÊphte, *Aryhti kaì bl}yhti e†w t|n yálassan, gen}setai. 22 Kaì pánta –sa \àn a†t}shte \n t_ proseux_, pisteúontew, l}cesye.
©n
23
Kaì \lyónti a[t! e†w tò ¥erón, prosêlyon a[t! didáskonti o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ presbúteroi toû laoû, légontew, &En poíŸ \jousíŸ taûta poieîw; Kaì tíw soi ¡dvken t|n \jousían taúthn; 24 &Apokriyeìw dè ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, &Ervt}sv ømâw k˙gW lógon £na, $on \àn eÊphté moi, k˙gW ømîn \rô \n poíŸ \jousíŸ taûta poiô. 25 Tò báptisma &Ivánnou póyen ‘n; &Ej o[ranoû (h \j ˙nyrQpvn; O¥ dè dielogízonto par' e^autoîw, légontew, &Eàn eÊpvmen, &Ej o[ranoû, \reî =mîn, Dià tí o{n o[k \pisteúsate a[t!; 26 &Eàn dè eÊpvmen, &Ej ˙nyrQpvn, foboúmeya tòn ªxlon: pántew gàr ¡xousin tòn &Ivánnhn qw prof}thn. 27 Kaì ˙pokriyéntew t! &Ihsoû eÂpon, O[k oÊdamen. *Efh a[toîw kaì a[tów, O[dè \gW légv ømîn \n poíŸ \jousíŸ taûta poiô. 28 Tí dè ømîn dokeî; *Anyrvpow eÂxen tékna dúo, kaì proselyWn t! prQt~ eÂpen, Téknon, %upage, s}meron \rgázou \n t! ˙mpelôní mou. 29 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen, O[ yélv: %usteron dè metamelhyeíw, ˙pêlyen. 30 Kaì proselyWn t! deutér~ eÂpen qsaútvw. ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen, &EgQ, kúrie: kaì o[k ˙pêlyen. 31 Tíw \k tôn dúo \poíhsen tò yélhma toû patrów; Légousin a[t!, ^O prôtow. Légei a[toîw ` &Ihsoûw, &Am|n légv ømîn, –ti o¥ telônai kaì a¥ pórnai proágousin ømâw e†w t|n basileían toû yeoû. 32 )Hlyen gàr pròw ømâw &Ivánnhw \n `d! dikaiosúnhw, kaì o[k \pisteúsate a[t!: o¥ dè telônai kaì a¥ pórnai \písteusan a[t!: ømeîw dè †dóntew o[ metemel}yhte %usteron toû pisteûsai a[t!.
e^tér~
33
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
*A l l h n parabol|n ˙koúsate. *Anyrvpów tiw ‘n o†kodespóthw, –stiw \fúteusen ˙mpelôna, kaì fragmòn a[t! * rujen \n a[t! lhnón, kaì Œkodómhsen periéyhken, kaì v púrgon, kaì \jédoto a[tòn gevrgoîw, kaì ˙ped}mhsen. 34 %O te 21.28 mou ♦ — 21.30 Kaì proselyWn t! deutér~ ♦ ProselyWn dè t! e^tér~ 21.31 a[t! ♦ — 21.32 pròw ømâw &Ivánnhw ♦ &Ivánnhw pròw ømâw 21.32 o[ ♦ o[dè 21.33 tiw ♦ — 21.33 \jédoto ♦ \jédeto
21.22 21.22 21.23 21.25 21.25 21.26
\àn ♦ ©n l}cesye ♦ l}mcesye \lyónti a[t! ♦ \lyóntow a[toû &Ivánnou ♦ tò &Ivánnou par' ♦ \n ¡xousin tòn &Ivánnhn qw prof}thn ♦ qw prof}thn ¡xousin tòn &Ivánnhn 21.27 eÂpon ♦ eÂpan
47
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
TV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
21.35 - 22.5
UM
KATA MATYAION dè æggisen ` kairòw tôn karpôn, ˙pésteilen toùw doúlouw a[toû pròw toùw gevrgoúw, labeîn toùw karpoùw a[toû: 35 kaì labóntew o¥ gevrgoì toùw doúlouw a[toû, $on mèn ¡deiran, $on dè ˙pékteinan, $on dè \liyobólhsan. 36 Pálin ˙pésteilen ƒllouw doúlouw pleíonaw tôn prQtvn: kaì \poíhsan a[toîw qsaútvw. 37 %Usteron dè ˙pésteilen pròw a[toùw tòn u¥òn a[toû, légvn, &Entrap}sontai tòn u¥ón mou. 38 O¥ dè gevrgoì †dóntew tòn u¥òn e p o n \n e^ autoîw, O ˚tów \stin ` klhronómow: deû t e, ˙pokteínvmen a[tón, kaì katásxvmen t|n klhronomían a[toû. 39 Kaì labóntew a[tòn \jébalon ¡jv toû ˙mpelônow kaì ˙pékteinan. 40 %O tan o{n ¡ly+ ` kúriow toû ˙mpelônow, tí poi}sei toîw gevrgoîw \keínoiw; 41 Légousin a[t!, Kakoùw kakôw ˙polései a[toúw, kaì tòn ˙mpelôna \kdQsetai ƒlloiw gevrgoîw, o®tinew ˙podQsousin a[t! toùw karpoùw \n toîw kairoîw a[tôn. 42 Légei a[toîw ` &Ihsoûw, O[dépote ˙négnvte \n taîw grafaîw, Líyon $on ˙pedokímasan o¥ o†kodomoûntew, o˚tow \gen}yh e†w kefal|n gvníaw: parà kuríou \géneto a%uth, kaì ¡stin yaumast| \n •fyalmoîw =môn; 43 Dià toûto légv ømîn –ti ˙ry}setai ˙f' ømôn = basileía toû yeo û , kaì doy}setai ¡ynei poioûnti toùw karpoùw a[têw. 44 Kaì ` pesWn \pì tòn líyon toûton sunylasy}setai: \f' $on d' ©n pés+, likm}sei a[tón. 45 Kaì ˙koúsantew o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ Farisaîoi tàw parabolàw a[toû ¡gnvsan –ti perì a[tôn légei. 46 Kaì zhtoûntew a[tòn kratêsai, \fob}yhsan toùw ªxlouw, \peid| qw prof}thn a[tòn eÂxon.
22
Kaì ˙pok r iyeìw ` &Ihsoûw pál in eÂp en a[t oîw \n parabo l a î w, légvn, 2 ^V m o i Q yh = basileía tôn o[ranôn ˙nyrQp~ basileî, –stiw \poíhsen gámouw t! u¥! a[toû: 3 kaì ˙pésteilen toùw doúlouw a[toû kalésai toùw keklhménouw e†w toùw gámouw, kaì o[k æyelon \lyeîn. 4 Pálin ˙pésteilen ƒllouw doúlouw, légvn, EÊpate toîw keklhménoiw. &Idoú, tò ƒristón mou =toímasa, o¥ taûroí mou kaì tà sitistà teyuména, kaì pánta £toima: deûte e†w toùw gámouw. 5 O¥ dè
21.38 21.44 21.44 21.46
22.1
katásxvmen ♦ sxômen Kaì ♦ ˆKaì a[tón ♦ a[tón˜ \peid| qw ♦ \peì e†w
22.4
a[toîw \n parabolaîw ♦ \n parabolaîw a[toîw =toímasa ♦ =toímaka
48
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
UM
UN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
22.6 - 22.23
KATA MATYAION ˙mel}santew ˙pêlyon, ` mèn e†w tòn Êdion ˙grón, ` dè e†w t|n \mporían a[toû: 6 o¥ dè loipoì krat}santew toùw doúlouw a[toû %ubrisan kaì ˙pékteinan. 7 Kaì ˙koúsaw ` basileùw & \keînow vrgísyh, kaì pémcaw tà strateúmata a[toû ˙pQlesen toùw foneîw \keínouw, kaì t|n pólin a[tôn \néprhsen. 8 Tóte légei toîw doúloiw a[toû, ^O mèn gámow £toimów \stin, o¥ dè keklhménoi o[k ‘san ƒjioi. 9 Poreúesye o{n \pì tàw diejódouw tôn `dôn, kaì –souw ©n e%urhte, kalésate e†w toùw gámouw. 10 Kaì \jelyóntew o¥ doûloi \keînoi e†w tàw `doùw sun}gagon pántaw –souw e˚ron, ponhroúw te kaì ˙gayoúw: kaì \pl}syh ` gámow ˙nakeiménvn. 11 E†selyWn dè ` basileùw yeásasyai toùw ˙nakeiménouw eÂden \keî ƒnyrvpon o[k \ndeduménon ¡nduma gámou: 12 kaì légei a[t!, ^Etaîre, pôw e†sêlyew @de m| ¡xvn ¡nduma gámou; ^O dè \fimQyh. 13 Tóte eÂpen ` basileùw toîw diakónoiw, D}santew a[toû pódaw kaì xeîraw, ƒrate a[tòn kaì \kbálete e†w tò skótow tò \jQteron: \keî ¡stai ` klauymòw kaì ` brugmòw tôn •dóntvn. 14 Polloì gár e†sin klhtoí, •lígoi dè \klektoí.
\àn
xeîraw kaì pódaw
15
Tóte poreuyéntew o¥ Farisaîoi sumboúlion ¡labon –pvw a[tòn pagideúsvsin \n lóg~. 16 Kaì ˙postéllousin a[t! toùw mayhtàw a[tôn metà tôn ^Hr~dianôn, légontew, Didáskale, oÊdamen –ti ˙lhy|w eÂ, kaì t|n `dòn toû yeoû \n ˙lhyeíŸ didáskeiw, kaì o[ mélei soi perì o[denów, o[ gàr blépeiw e†w prósvpon ˙nyrQpvn. 17 E†pè o{n =mîn, tí soi dokeî; *Ejestin doûna i kênson Kaísari, (h o·; 18 Gnoùw dè ` &Ihsoûw t|n ponhrían a[tôn e p en , Tí me peirázete, øpokritaí; 19 &Epideíjaté moi tò nómisma toû k}nsou. O¥ dè pros}negkan a[t! dhnárion. 20 Kaì légei a[toîw, Tínow = e†kWn a%uth kaì = \pigraf}; 21 Légousin a[t!, Kaísarow. Tóte légei a[toîw, &Apódote o{n tà Kaísarow Kaísari: kaì tà toû yeoû t! ye!. 22 Kaì ˙koúsantew \yaúmasan: kaì ˙féntew a[tòn ˙pêlyon. 23
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&En \keín+ t_ =mérŸ prosêlyon a[t! Saddoukaîoi, o¥ légontew m| eÂnai ˙nástasin, kaì \phrQthsan a[tón, 22.5 ` mèn ♦ $ow mèn 22.5 ` dè e†w ♦ $ow dè \pì 22.7 Kaì ˙koúsaw ` basileùw \keînow ♦ ^O dè basileùw 22.9 ©n ♦ \àn 22.10 –souw ♦ o¬w
22.13 eÂpen ` basileùw ♦ ` basileùw eÂpen 22.13 ƒrate a[tòn kaì \kbálete ♦ \kbálete a[tòn 22.22 ˙pêlyon ♦ ˙pêlyan 22.23 o¥ ♦ —
49
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
UN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
22.24 - 22.44
UO
KATA MATYAION
24
légontew, Didáskale, Mvsêw eÂpen, &Eán tiw ˙poyán+ m| ¡xvn tékna, \pigambreúsei ` ˙delfòw a[toû t|n gunaîka a[toû, kaì ˙nast}sei spérma t! ˙delf! a[toû. 25 )Hsan dè par' =mîn e^ptà ˙delfoí: kaì ` prôtow gam}saw \teleúthsen: kaì m| ¡xvn spérma, ˙fêken t|n gunaîka a[toû t! ˙delf! a[toû. 26 ^O moívw kaì ` deúterow, kaì ` trítow, £vw tôn e^ptá. 27 %Usteron dè pántvn ˙péyanen kaì = gun}. 28 &En t_ o{n ˙nastásei, tínow tôn e^ ptà ¡stai gun}; Pántew gàr ¡sxon a[t}n. 29 &Apokriyeìw dè ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, Planâsye, m| e†dótew tàw grafáw, mhdè t|n dúnamin toû yeoû. 30 &En gàr t_ ˙nastásei o·te gamoûsin, o·te \kgamízontai, ˙ll' qw ƒggeloi toû yeoû \n o[ran! e†sin. 31 Perì dè têw ˙nastásevw tôn nekrôn, o[k ˙négnvte tò ]hyèn ømîn øpò toû yeoû, légontow, 32 &EgQ e†mi ` yeòw &Abraám, kaì ` yeòw &Isaák, kaì ` yeòw &IakQb; O[k ¡stin ` yeòw yeòw nekrôn, ˙llà zQntvn. 33 Kaì ˙koúsantew o¥ ªxloi \jepl}ssonto \pì t_ didax_ a[toû. 34
a%uth
O¥ dè Farisaîoi, ˙koúsantew –ti \fímvsen toùw Saddoukaíouw, sun}xyhsan \pì tò a[tó. 35 Kaì \phrQthsen e<w \j a[tôn nomików, peirázvn a[tón, kaì légvn, 36 Didáskale, poía \ntol| megálh \n t! nóm~; 37 ` dè &Ihsoûw ¡fh a[t!, &Agap}seiw kúrion tòn yeón sou, \n –l+ kardíŸ sou, kaì \n –l+ cux_ sou, kaì \n –l+ t_ dianoíŸ sou. 38 A%uth \stìn prQth kaì megálh \ntol}. 39 Deutéra dè `moía a[t_, &Agap}seiw tòn plhsíon sou qw seautón. 40 &En taútaiw taîw dusìn \ntolaîw –low ` nómow kaì o¥ profêtai krémantai. 41
Sunhgménvn dè tôn Farisaívn, \phrQthsen a[toùw ` &Ihsoûw, 42 légvn, Tí ømîn dokeî perì toû xristoû; Tínow u¥ów \stin; Légousin a[t!, Toû Dauíd. 43 Légei a[toîw, Pôw o{n Dauìd \n pneúmati kúrion a[tòn kaleî, légvn, 44 EÂpen ` kúriow t! kurí~ mou, Káyou \k dejiôn mou, £vw ©n yô toùw 22.24 22.25 22.27 22.28 22.30 22.30 22.32 22.35 22.35 22.37
22.37 kardíŸ ♦ t_ kardíŸ 22.37 cux_ ♦ t_ cux_ 22.38 prQth kaì megálh ♦ = megálh kaì prQth 22.40 kaì ♦ krématai kaì 22.40 krémantai ♦ — 22.43 kúrion a[tòn kaleî ♦ kaleî a[tòn kúrion 22.44 ` ♦ —
Mvsêw ♦ Mvüsêw gam}saw ♦ g}maw kaì ♦ — o{n ˙nastásei ♦ ˙nastásei o{n \kgamízontai ♦ gamízontai toû yeoû \n ♦ \n t! ` yeòw yeòw ♦ ˆ`˜ yeòw nomików ♦ ˆnomikòw˜ kaì légvn ♦ — &Ihsoûw ♦ —
50
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
UO
UP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
KATA MATYAION
22.45 - 23.14
\xyroúw sou øpopódion tôn podôn sou; 45 E† o{n Dauìd kaleî a[tòn kúrion, pôw u¥òw a[toû \stin; 46 Kaì o[deìw \dúnato a[t! ˙pokriyênai lógon: o[dè \tólmhsén tiw ˙p' \keínhw têw =méraw \pervtêsai a[tòn o[kéti.
23
Tóte ` &Ihsoûw \lálhsen toîw ªxloiw kaì toîw mayhtaîw a[toû, 2 légvn, &Epì têw Mvsévw kayédraw \káyisan o¥ grammateîw kaì o¥ Farisaîoi: 3 pánta o{n –sa \àn eÊpvsin ømîn threîn, threîte kaì poieîte: katà dè tà ¡rga a[tôn m| poieîte, légousin gàr kaì o[ poioûsin. 4 Desmeúousin gàr fortía baréa kaì dusbástakta, kaì \pitiyéasin \pì toùw * mouw tôn ˙nyrQpvn, t! dè daktúl~ a[tôn o[ yélousin v kinêsai a[tá. 5 Pánta dè tà ¡rga a[tôn poioûsin pròw tò yeayênai toîw ˙nyrQpoiw: platúnousin dè tà fulakt}ria a[tôn, kaì megalúnousin tà kráspeda tôn ¥matívn a[tôn: 6 filoûsín te t|n prvtoklisían \n toîw deípnoiw, kaì tàw prvtokayedríaw \n taîw sunagvgaîw, 7 kaì toùw ˙spasmoùw \n taîw ˙goraîw, kaì kaleîsyai øpò tôn ˙nyrQpvn, ^Rabbí, ^Rabbí: 8 ømeîw dè m| klhyête ^Rabbí: e<w gár \stin ømôn ` kayhght}w, ` xristów: pántew dè ømeîw ˙delfoí \ste. 9 Kaì patéra m| kaléshte ømôn \pì têw gêw: e<w gár \stin ` pat|r ømôn, ` \n toîw o[ranoîw. 10 mhdè klhyête kayhghtaí: e<w gàr ømôn \stin ` kayhght}w, ` xristów. 11 ^O dè meízvn ømôn ¡stai ømôn diákonow. 12 %O stiw dè øcQsei e^autón, tapeinvy}setai: kaì –stiw tapeinQsei e^autón, øcvy}setai. 13
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
O[aì dé ømîn, grammateîw kaì Farisaîoi, øpokritaí, –ti katesyíete tàw o†kíaw tôn xhrôn, kaì profásei makrà proseuxómenoi: dià toûto l}cesye perissóteron kríma. 14 O[aì ømîn, grammateîw kaì Farisaîoi, øpokritaí, –ti kleíete 23.7 ^Rabbí ^Rabbí ♦ ^Rabbí 23.8 kayhght}w ` xristów ♦ didáskalow 23.9 ` pat|r ømôn ` \n toîw o[ranoîw ♦ ømôn ` pat|r ` o[rániow 23.10 e<w gàr ømôn \stin ` kayhght}w ♦ –ti kayhght|w ømôn \stin e<w 23.13 katesyíete tàw o†kíaw tôn xhrôn, kaì profásei makrà proseuxómenoi: dià toûto l}cesye perissóteron kríma ♦ — 23.14 O[aì ømîn, grammateîw kaì Farisaîoi, øpokritaí, –ti ♦ —
22.44 øpopódion ♦ øpokátv 22.46 a[t! ˙pokriyênai ♦ ˙pokriyênai a[t! 23.2 Mvsévw ♦ Mvüsévw 23.3 threîn threîte kaì poieîte ♦ poi}sate kaì threîte 23.4 gàr ♦ dè 23.4 kaì dusbástakta ♦ ˆkaì dusbástakta˜ 23.4 t! dè ♦ a[toì dè t! 23.5 platúnousin dè ♦ platúnousin gàr 23.5 tôn ¥matívn a[tôn ♦ — 23.6 te ♦ dè
51
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
UP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
23.15 - 23.28
UQ
KATA MATYAION
t|n basileían tôn o[ranôn ¡mprosyen tôn ˙nyrQpvn: ømeîw gàr o[k e† s ér xes ye, o[dè toùw e†serxoménouw ˙fíete e†selyeîn. 15
O[aì ømîn, grammateîw kaì Farisaîoi, øpokritaí, –ti periágete t|n yá l a s s a n kaì t|n jhràn poiêsai £na pros}luton, kaì –tan génhtai, poieîte a[tòn u¥òn geénnhw diplóteron ømôn. 16
O[aì ømîn, `dhgoì tufloí, o¥ légontew, $Ow ©n •mós+ \n t! na!, o[dén \stin: $ow d' ©n •mós+ \n t! xrus! toû naoû, •feílei. 17 Mvroì kaì tufloí: tíw gàr meízvn \stín, ` xrusów, (h ` naòw ` a^ giázvn tòn xrusón; 18 Kaí, $Ow \àn •mós+ \n t! yusiasthrí~, o[dén \stin: $ow d' ©n •mós+ \n t! dQr~ t! \pánv a[toû, •feílei. 19 Mvroì kaì tufloí: tí gàr meîzon, tò dôron, (h tò yusiast}rion tò a^ giázon tò dôron; 20 ^O o{n •mósaw \n t! yusiasthrí~ •mnúei \n a[t! kaì \n pâsin toîw \pánv a[toû: 21 kaì ` •mósaw \n t! na! •mnúei \n a[t! kaì \n t! katoik}santi a[tón: 22 kaì ` •mósaw \n t! o[ran! •mnúei \n t! yrón~ toû yeoû kaì \n t! kayhmén~ \pánv a[toû. 23
O[aì ømîn, grammateîw kaì Farisaîoi, øpokritaí, –ti ˙podekatoûte tò =dúosmon kaì tò ƒnhyon kaì tò kúminon, kaì ˙f}kate tà barútera toû nómou, t|n krísin kaì tòn ¡leon kaì t|n pístin: taûta ¡dei poiêsai, k˙keîna m| ˙fiénai. 24 ^O dhgoì tufloí, o¥ diülízontew tòn kQnvpa, t|n dè kámhlon katapínontew. 25
O[aì ømîn, grammateîw kaì Farisaîoi, øpokritaí, –ti kayarízete tò ¡jvyen toû pothríou kaì têw parocídow, ¡svyen dè gémousin \j a^ rpagêw kaì ˙dikíaw. 26 Farisaîe tuflé, kayárison prôton tò \ntòw toû pothríou kaì têw parocídow, ®na génhtai kaì tò \ktòw a[tôn kayarón. 27
O[aì ømîn, grammateîw kaì Farisaîoi, øpokritaí, –ti paromoiázete táfoiw kekoniaménoiw, o®tinew ¡jvyen mèn faínontai qraîoi, ¡svyen dè gémousin •stévn nekrôn kaì páshw ˙kayarsíaw. 28 O%utvw kaì ømeîw ¡jvyen mèn faínesye 23.17 23.18 23.19 23.21 23.23
a^giázvn ♦ a^giásaw \àn ♦ ©n Mvroì kaì ♦ — katoik}santi ♦ katoikoûnti tòn ¡leon ♦ tò ¡leow
23.23 23.25 23.26 23.26
¡dei ♦ ˆdè˜ ¡dei ˙dikíaw ♦ ˙krasíaw kaì têw parocídow ♦ — a[tôn ♦ a[toû
52
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
UQ
UR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
23.29 - 24.2
KATA MATYAION toîw ˙nyrQpoiw díkaioi, ¡svyen dé mestoí \ste øpokrísevw kaì ˙nomíaw. 29
O[aì ømîn, grammateîw kaì Farisaîoi, øpokritaí, –ti o†kodomeîte toùw táfouw tôn profhtôn, kaì kosmeîte tà mnhmeîa tôn dikaívn, 30 kaì légete, E† ‘men \n taîw =méraiw tôn patérvn =môn, o[k ©n ‘men koinvnoì a[tôn \n t! a®mati tôn profhtôn. 31 %Vste martureîte e^autoîw –ti u¥oí \ste tôn foneusántvn toùw prof}taw: 32 kaì ømeîw plhrQsate tò métron tôn patérvn ømôn. 33 *O feiw, genn}mata \xidnôn, pôw fúghte ˙pò têw krísevw têw geénnhw; 34 Dià toûto, †doú, \gW ˙postéllv pròw ømâw prof}taw kaì sofoùw kaì grammateîw: kaì \j a[tôn ˙pokteneîte kaì staurQsete, kaì \j a[tôn mastigQsete \n taîw sunagvgaîw ømôn kaì diQjete ˙pò pólevw e† w pólin: 35 –pvw ¡ly+ \f' ømâw pân a<ma díkaion \kxunómenon \pì têw gêw, ˙pò toû a®matow *Abel toû dikaíou, £vw toû a®matow Zaxaríou u¥oû Baraxíou, $on \foneúsate metajù toû naoû kaì toû yusiasthríou. 36 &Am|n légv ømîn, –ti %hjei pánta taûta \pì t|n geneàn taúthn. 37
^I er o u s a l } m , ^I er o u s a l } m , = ˙pokténousa toùw prof}taw kaì liyoboloûsa toùw ˙pestalménouw pròw a[t}n, posákiw “yélhsa \pisunagageîn tà tékna sou, $on trópon \pisunágei ªrniw tà nossía e^autêw øpò tàw ptérugaw, kaì o[k “yel } s a t e . 38 &I d o ú , ˙fíetai ømîn ` oÂkow ømôn ¡rhmow. 39 Légv gàr ømîn, o[ m} me Êdhte ˙p' ƒrti, £vw ©n eÊphte, E[loghménow ` \rxómenow \n •nómati kuríou.
taûta pánta ˙pokteínousa
24
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì \jelyWn ` &Ihsoûw \poreúeto ˙pò toû ¥eroû: kaì prosêlyon o¥ mayhtaì a[toû \pideîjai a[t! tàw o†kodomàw toû ¥eroû. 2 ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[toîw, O[ blépete pánta taûta; &Am|n légv ømîn, o[ m| ˙fey_ @de líyow \pì líyon, $ow o[ kataluy}setai.
taûta pánta
23.37 ˙pokténousa ♦ ˙pokteínousa 23.37 \pisunágei ªrniw ♦ ªrniw \pisunágei 23.37 e^autêw ♦ a[têw 24.1 \poreúeto ˙pò toû ¥eroû ♦ ˙pò toû ¥eroû \poreúeto 24.2 &Ihsoûw ♦ ˙pokriyeìw 24.2 pánta taûta ♦ taûta pánta
23.28 mestoí \ste ♦ \ste mestoì 23.30 ‘men \n ♦ æmeya \n 23.30 ‘men koinvnoì a[tôn ♦ æmeya a[tôn koinvnoì 23.34 kaì \j a[tôn ˙pokteneîte ♦ \j a[tôn ˙pokteneîte 23.35 \kxunómenon ♦ \kxunnómenon 23.36 –ti ♦ — 23.36 pánta taûta ♦ taûta pánta
53
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
UR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
24.3 - 24.23
US
KATA MATYAION 3
Kayhménou dè a[toû \pì toû ªrouw tôn &Elaiôn, prosêlyon a[t! o¥ mayhtaì kat' †dían, légontew, E†pè =mîn, póte taûta ¡stai; Kaì tí tò shmeîon têw sêw parousíaw, kaì têw sunteleíaw toû a†ônow; 4 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen a[to î w, Blépete, m} tiw ømâw plan}s+. 5 Polloì gàr \leúsontai \pì t! •nómatí mou, légontew, &EgQ e†mi ` xristów: kaì polloùw plan}sousin. 6 Mell}sete dè ˙koúein polémouw kaì ˙koàw polémvn: `râte, m| yroeîsye: deî gàr pánta genésyai: ˙ll' o·pv \stìn tò télow. 7 &Egery}setai gàr ¡ynow \pì ¡ynow, kaì basileía \pì basileían: kaì ¡sontai limoì kaì loimoì kaì seismoì katà tópouw. 8 Pánta dè taûta ˙rx| & dínvn. 9 Tóte paradQsousin ømâw e†w ylícin, kaì v ˙poktenoûsin ømâw: kaì ¡sesye misoúmenoi øpò pántvn tôn \ynôn dià tò ªnomá mou. 10 Kaì tóte skandalisy}sontai polloí, kaì ˙ll}louw paradQsousin, kaì mis}sousin ˙ll}louw. 11 Kaì polloì ceudoprofêtai \gery}sontai, kaì plan}sousin polloúw. 12 Kaì dià tò plhyunyênai t|n ˙nomían, cug}setai = ˙gáph tôn pollôn: 13 ` dè øpomeínaw e†w télow, o˚tow svy}setai. 14 Kaì khruxy} s et a i toûto tò e[aggélion têw basileíaw \n –l+ t_ o†koumén+ e†w martúrion pâsin toîw ¡ynesin: kaì tóte %hjei tò télow. 15
%O tan o{n Êdhte tò bdélugma têw \rhmQsevw, tò ]hyèn dià Dani|l toû prof}tou, e^ stWw \n tóp~ a^ gí~ — ` ˙naginQskvn noeítv — 16 tóte o¥ \n t_ &IoudaíŸ feugétvsan \pì tà ªrh: 17 ` \pì toû dQmatow m| katabainétv Órai tà \k têw o†kíaw a[toû: 18 kaì ` \n t! ˙gr! m| \pistrecátv •písv Órai tà ¥mátia a[toû. 19 O[aì dè taîw \n gastrì \xoúsaiw kaì taîw yhlazoúsaiw \n \keínaiw taîw =méraiw. 20 Proseúxesye dè ®na m| génhtai = fug| ømôn xeimônow, mhdè sabbát~. 21 *Estai gàr tóte ylíciw megálh, o®a o[ gégonen ˙p' ˙rxêw kósmou £vw toû nûn, o[d' o[ m| génhtai. 22 Kaì e† m| \kolobQyhsan a¥ =mérai \keînai, o[k ©n \sQyh pâsa sárj: dià dè toùw \klektoùw kolobvy}sontai a¥ =mérai \keînai. 23 Tóte \án tiw ømîn eÊp+, &Idoú, @de ` xristów, æ @de, m| pisteúshte. 24.3 24.6 24.7 24.15
24.16 \pì ♦ e†w 24.17 katabainétv ♦ katabátv 24.18 tà ¥mátia ♦ tò ¥mátion
têw sunteleíaw ♦ sunteleíaw pánta ♦ — loimoì kaì ♦ — e^stWw ♦ e^stòw
54
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
US
UT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
KATA MATYAION
24.24 - 24.39
24
&Egery}sontai gàr ceudóxristoi kaì ceudoprofêtai, kaì % ste planêsai, e† dQsousin shmeîa megála kaì térata, v 25 dunatón, kaì toùw \klektoúw. &Idoú, proeírhka ømîn. 26 &Eàn o{n eÊpvsin ømîn, &Idoú, \n t_ \r}m~ \stín, m| \jélyhte: &Idoú, \n toîw tameíoiw, m| pisteúshte. 27 %Vsper gàr = ˙strap| \jérxetai ˙pò ˙natolôn kaì faínetai £vw dusmôn, o%utvw ¡stai kaì = parousía toû u¥oû toû ˙nyrQpou. 28 %O pou gàr \àn ” tò ptôma, \keî sunaxy}sontai o¥ ˙etoí.
=
29
E[yévw dè metà t|n ylícin tôn =merôn \keínvn, ` %hliow skotisy}setai, kaì = sel}nh o[ dQsei tò féggow a[têw, kaì o¥ ˙stérew pesoûntai ˙pò toû o[ranoû, kaì a¥ dunámeiw tôn o[ranôn saleuy}sontai. 30 Kaì tóte fan}setai tò shmeîon toû u¥oû toû ˙nyrQpou \n t! o[ran!: kaì tóte kócontai pâsai a¥ fulaì têw gêw, kaì ªcontai tòn u¥òn toû ˙nyrQpou \rxómenon \pì tôn nefelôn toû o[ranoû metà dunámevw kaì dójhw pollêw. 31 Kaì ˙posteleî toùw ˙ggélouw a[toû metà sálpiggow fvnêw megálhw, kaì \pisunájousin toùw \klektoùw a[toû \k tôn tessárvn ˙némvn, ˙p' ƒkrvn o[ranôn £vw ƒkrvn a[tôn. 32
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Apò dè têw sukêw máyete t|n parabol}n: –tan ædh ` kládow a[têw génhtai a^palów, kaì tà fúlla \kfú+, ginQskete –ti \ggùw tò yérow: 33 o%utvw kaì ømeîw, –tan Êdhte taûta pánta, ginQskete –ti \ggúw \stin \pì yúraiw. 34 &Am|n légv ømîn, o[ m| parély+ = gen eà a%u th, £vw ©n pánta taûta génhtai. 35 ^O o[ranòw kaì = gê pareleúsontai, o¥ dè lógoi mou % raw o[ m| parélyvsin. 36 Perì dè têw =méraw \keínhw kaì v o[deìw oÂden, o[dè o¥ ƒggeloi tôn o[ranôn, e† m| ` pat}r mou mónow. 37 %Vsper dè a¥ =mérai toû Nôe, o%utvw ¡stai kaì = parousía toû u¥oû toû ˙nyrQpou. 38 %Vsper gàr ‘san \n taîw =méraiw taîw prò toû kataklusmoû trQgontew kaì pínontew, gamoûntew kaì \kgamízontew, ƒxri «w =méraw e†sêlyen Nôe e†w t|n kibvtón, 39 kaì o[k ¡gnvsan, £vw ‘lyen ` kataklusmòw 24.27 24.28 24.30 24.31 24.31 24.33 24.34 24.35
pánta taûta
24.36 e† m| ` pat}r mou ♦ o[dè ` u¥ów, e† m| ` pat|r 24.37 dè ♦ gàr 24.37 kaì ♦ — 24.38 %Vsper ♦ qw 24.38 =méraiw ♦ =méraiw ˆ\keínaiw˜ 24.38 \kgamízontew ♦ gamízontew
kaì = ♦ = gàr ♦ — t! ♦ — fvnêw ♦ — £vw ♦ £vw ˆtôn˜ taûta pánta ♦ pánta taûta o[ ♦ –ti o[ pareleúsontai ♦ pareleúsetai
55
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
UT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
24.40 - 25.6
UU
KATA MATYAION kaì ‘ren ßpantaw, o%utvw ¡stai kaì = parousía toû u¥oû toû ˙nyrQpou. 40 Tóte dúo ¡sontai \n t! ˙gr!: ` e<w paralambánetai, kaì ` e<w ˙fíetai. 41 Dúo ˙l}yousai \n t! múlvni: mía paralambánetai, kaì mía ˙fíetai. 42 Grhgoreîte % rŸ ` kúriow ømôn ¡rxetai. 43 &Ekeîno o{n, –ti o[k oÊdate poíŸ v dè ginQskete, –ti e† Ædei ` o†kodespóthw poíŸ fulak_ ` klépthw ¡rxet a i , \g r h g ó r h s en ƒn, kaì o[k ©n eÊasen diorugênai t|n o†kían a[toû. 44 Dià toûto kaì ømeîw gínesye % rŸ o[ dokeîte, ` u¥òw toû ˙nyrQpou ¡rxetai. £toimoi: –ti " v 45 Tíw ƒra \stìn ` pistòw doûlow kaì frónimow, $on katésthsen ` kúriow a[toû \pì têw yerapeíaw a[toû, toû didónai a[toîw t|n trof|n \n kair!; 46 Makáriow ` doûlow \keînow, $on \lyWn ` kúriow a[toû eør}sei poioûnta o%utvw. 47 &Am|n légv ømîn, –ti \pì pâsin toîw øpárxousin a[toû katast}sei a[tón. 48 &Eàn dè eÊp+ ` kakòw doûlow \keînow \n t_ kardíŸ a[toû, Xronízei ` kúriów mou \lyeîn, 49 kaì ƒrjhtai túptein toùw sundoúlouw, \syíein dè kaì pínein metà tôn meyuóntvn, 50 %hjei ` kúriow toû % rŸ " o[ doúlou \keínou \n =mérŸ " o[ prosdokÅ, kaì \n v 51 ginQskei, kaì dixotom}sei a[tón, kaì tò mérow a[toû metà tôn øpokritôn y}sei: \keî ¡stai ` klauymòw kaì ` brugmòw tôn •dóntvn.
25
Tóte `moivy}setai = basileía tôn o[ranôn déka paryénoiw, a®tinew laboûsai tàw lampádaw ˙utôn \jêlyon e†w ˙pánthsin toû numfíou. 2 Pénte dè ‘san \j a[tôn frónimoi, kaì a¥ pénte mvraí. 3 A®tinew mvraí, laboûsai tàw lampádaw a[tôn, o[k ¡labon mey' e^ autôn ¡laion: 4 a¥ dè frónimoi ¡labon ¡laion \n toîw ˙ggeíoiw a[tôn metà tôn lampádvn ˙utôn. 5 Xronízontow dè toû numfíou, \nústajan pâsai kaì \káyeudon. 6 Méshw dè nuktòw kraug| gégonen, 24.49 sundoúlouw ♦ sundoúlouw a[toû 24.49 \syíein dè kaì pínein ♦ \syí+ dè kaì pín+ 25.1 ˙utôn ♦ e^autôn 25.1 ˙pánthsin ♦ øpánthsin 25.2 ‘san \j a[tôn ♦ \j a[tôn ‘san 25.2 frónimoi kaì a¥ pénte mvraí ♦ mvraì kaì pénte frónimoi 25.3 A®tinew ♦ A¥ gàr 25.4 ˙ggeíoiw a[tôn ♦ ˙ggeíoiw 25.4 lampádvn ˙utôn ♦ lampádvn e^autôn
24.39 24.40 24.40 24.41 24.42 24.43 24.44 24.45
kaì = ♦ ˆkaì˜ = ˙gr! ` ♦ ˙gr! kaì ` ♦ kaì múlvni ♦ múl~ % ♦ =mérŸ vrŸ diorugênai ♦ dioruxyênai % o[ dokeîte ♦ o[ dokeîte vrŸ % vrŸ a[toû \pì têw yerapeíaw a[toû toû didónai ♦ \pì têw o†keteíaw a[toû toû doûnai 24.46 poioûnta o%utvw ♦ o%utvw poioûnta 24.48 ` kúriów mou ♦ mou ` kúriow 24.48 \lyeîn ♦ —
56
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
UU
UV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
25.7 - 25.22
KATA MATYAION &Idoú, ` numfíow ¡rxetai, \jérxesye e†w ˙pánthsin a[toû. 7 Tóte “géryhsan pâsai a¥ paryénoi \keînai, kaì \kósmhsan tàw lampádaw ˙utôn. 8 A¥ dè mvraì taîw fronímoiw eÂpon, Dóte =mîn \k toû \laíou ømôn, –ti a¥ lampádew =môn sbénnuntai. 9 &Apekríyhsan dè a¥ frónimoi, légousai, M}pote o[k ˙rkés+ =mîn kaì ømîn: poreúesye dè mâllon pròw toùw pvloûntaw kaì ˙gorásate e^ autaîw. 10 &Aperxoménvn dè a[tôn ˙gorásai, ‘lyen ` numfíow: kaì a¥ £toimoi e†sêlyon met' a[toû e†w toùw gámouw, kaì \kleísyh = yúra. 11 %Usteron dè ¡rxontai kaì a¥ loipaì paryénoi, légousai, Kúrie, kúrie, ƒnoijon =mîn. 12 ^O dè ˙pokriyeì w e p en , &A m | n légv ømîn, o[k oÂda ømâw. 13 % ran, \n Grhgoreîte o{n, –ti o[k oÊdate t|n =méran o[dè t|n v " ` u¥òw toû ˙nyrQpou ¡rxetai. 14
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
%Vsper gàr ƒnyrvpow ˙podhmôn \kálesen toùw †díouw doúlouw, kaì parédvken a[toîw tà øpárxonta a[toû: 15 kaì > mèn ¡dvken pénte tálanta, > dè dúo, > dè £n, e^kást~ katà t|n †dían dúnamin: kaì ˙ped}mhsen e[yévw. 16 Poreuyeìw dè ` tà pénte tálanta labWn e†rgásato \n a[toîw, kaì \poíhsen ƒlla pénte tálanta. 17 ^Vsaútvw kaì ` tà dúo \kérdhsen kaì a[tòw * rujen \n t_ g_, kaì ƒlla dúo. 18 ^O dè tò ¢n labWn ˙pelyWn v ˙pékrucen tò ˙rgúrion toû kuríou a[toû. 19 Metà dè xrónon polùn ¡rxetai ` kúriow tôn doúlvn \keínvn, kaì sunaírei met' a[tôn lógon. 20 Kaì proselyWn ` tà pénte tálanta labWn pr o s } n eg k en ƒlla pénte tálanta, légvn, Kúrie, pén t e tálantá moi parédvkaw: Êde, ƒlla pénte tálanta \kérdhsa \p' a[toîw. 21 *Efh dè a[t! ` kúriow a[toû, E{, doûle ˙gayè kaì pisté, \pì •líga ‘w pistów, \pì pollôn se katast}sv: eÊselye e†w t|n xaràn toû kuríou sou. 22 ProselyWn dè kaì ` tà dúo tálanta labWn eÂpen, Kúrie, dúo tálantá moi parédvkaw: Êde, ƒlla dúo tálanta \kérdhsa \p' a[toîw. ¡rxetai ♦ — a[toû ♦ ˆa[toû˜ ˙utôn ♦ e^autôn eÂpon ♦ eÂpan o[k ♦ o[ m| dè mâllon ♦ mâllon \n " ` u¥òw toû ˙nyrQpou ¡rxetai ♦— 25.16 dè ♦ — 25.16 e†rgásato ♦ “rgásato 25.16 \poíhsen ƒlla pénte tálanta ♦ \kérdhsen ƒlla pénte
25.17 kaì ` ♦ ` 25.17 kaì a[tòw ♦ — 25.18 \n t_ g_ kaì ˙pékrucen ♦ gên kaì ¡krucen 25.19 xrónon polùn ♦ polùn xrónon 25.19 met' a[tôn lógon ♦ lógon met' a[tôn 25.20 \p' a[toîw ♦ — 25.21 dè ♦ — 25.22 dè ♦ ˆdè˜ 25.22 labWn ♦ — 25.22 \p' a[toîw ♦ —
25.6 25.6 25.7 25.8 25.9 25.9 25.13
57
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
UV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
25.23 - 25.40
VM
KATA MATYAION
23
*Efh a[t! ` kúriow a[toû, E{, doûle ˙gayè kaì pisté, \pì •líga ‘w pistów, \pì pollôn se katast}sv: eÊselye e†w t|n xaràn toû kuríou sou. 24 ProselyWn dè kaì ` tò ¢n tálanton e†lhfWw eÂpen, Kúrie, ¡gnvn se –ti sklhròw e ƒnyrvpow, yer í z v n –pou o[k ¡speiraw, kaì sunágvn –yen o[ dieskórpisaw: 25 kaì fobhyeíw, ˙pelyWn ¡kruca tò tálantón sou \n t_ g_: Êde, ¡xeiw tò són. 26 &Apokriyeìw dè ` kúriow a[toû eÂpen a[t!, Ponhrè doûle kaì •knhré, Ædeiw –ti yerízv –pou o[k ¡speira, kaì sunágv –yen o[ dieskórpisa: 27 ¡dei o{n se baleîn tò ˙rgúrión mou toîw trapezítaiw, kaì \lyWn \gW \komisámhn ©n tò \mòn sùn tók~. 28 *Arate o{n ˙p' a[toû tò tálanton, kaì dóte t! ¡xonti tà déka tálanta. 29 T! gàr ¡xonti pantì doy}setai, kaì perisseuy}setai: ˙pò dè toû m| ¡xontow, kaì $o ¡xei, ˙ry}setai ˙p' a[toû. 30 Kaì tòn ˙xreîon doûlon \kbálete e†w tò skótow tò \jQteron. &Ekeî ¡stai ` klauymòw kaì ` brugmòw tôn •dóntvn. 31
%O tan dè ¡ly+ ` u¥òw toû ˙nyrQpou \n t_ dój+ a[toû, kaì pántew o¥ ßgioi ƒggeloi met' a[toû, tóte kayísei \pì yrónou dójhw a[toû, 32 kaì sunaxy}setai ¡mprosyen a[toû pánta tà % sper ` poim|n ¡ynh, kaì ˙forieî a[toùw ˙p' ˙ll}lvn, v 33 ˙forízei tà próbata ˙pò tôn \rífvn: kaì st}sei tà mèn próbata \k dejiôn a[toû, tà dè \rífia \j e[vnúmvn. 34 Tóte \reî ` basileùw toîw \k dejiôn a[toû, Deûte, o¥ e[loghménoi toû patrów mou, klhronom}sate t|n =toimasménhn ømîn basileían ˙pò katabolêw kósmou. 35 &Epeínasa gár, kaì \dQkaté moi fageîn: \díchsa, kaì \potísaté me: jénow æmhn, kaì sunhgágeté me: 36 gumnów, kaì periebáleté me: “syénhsa, kaì \peskécasyé me: \n fulak_ æmhn, kaì ælyete prów me. 37 Tóte ˙pokriy}sontai a[t! o¥ díkaioi, légontew, Kúrie, póte sè eÊdomen pei n ô n t a , kaì \yr éc a m en ; (H dicônta, kaì \potísamen; 38 Póte dé se eÊdomen jénon, kaì sunhgágomen; (H gumnón, kaì periebálomen; 39 Póte dé se eÊdomen ˙syenê, (h \n fulak_, kaì ælyomen prów se; 40 Kaì ˙pokriyeìw ` basileùw \reî a[toîw, &Am|n légv ømîn, \f' –son \poi}sate e^nì toútvn 25.27 25.27 25.29 25.31
25.32 25.32 25.36 25.39
o{n se ♦ se o{n tò ˙rgúrión ♦ tà ˙rgúriá ˙pò dè toû ♦ toû dè ßgioi ♦ —
sunaxy}setai ♦ sunaxy}sontai ˙forieî ♦ ˙forísei ælyete ♦ ælyate ˙syenê ♦ ˙syenoûnta
58
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
VM
VN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
25.41 - 26.13
KATA MATYAION
tôn ˙delfôn mou tôn \laxístvn, \moì \poi}sate. 41 Tóte \reî kaì toîw \j e[vnúmvn, Poreúesye ˙p' \moû, o¥ kathraménoi, e†w tò pûr tò a†Qnion, tò =toimasménon t! diaból~ kaì toîw ˙ggéloiw a[toû. 42 &Epeínasa gár, kaì o[k \dQkaté moi fageîn: \d í c h s a , kaì o[k \potísaté me: 43 jénow æmhn, kaì o[ sunhgágeté me: gumnów, kaì o[ periebáleté me: ˙syen}w, kaì \n fulak_, kaì o[k \peskécasyé me. 44 Tóte ˙pokriy}sontai kaì a[toí, légontew, Kúrie, póte sè eÊdomen peinônta, (h dicônta, (h jénon, (h gumnón, (h ˙syenê, (h \n fulak_, kaì o[ dihkon}samén soi; 45 Tóte ˙pokriy}setai a[toîw, légvn, &Am|n légv ømîn, \f' –son o[k \poi}sate e^ nì toútvn tôn \laxístvn, o[dè \moì \poi}sate. 46 Kaì ˙peleúsontai o˚toi e†w kólasin a†Qnion: o¥ dè díkaioi e†w zv|n a†Qnion.
26
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì \géneto –te \télesen ` &Ihsoûw pántaw toùw lógouw toútouw, eÂpen toîw mayhtaîw a[toû, 2 OÊdate –ti metà dúo =méraw tò Pásxa gínetai, kaì ` u¥òw toû ˙nyrQpou paradídotai e†w tò staurvyênai. 3 Tóte sun}xyhsan o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ grammateîw kaì o¥ presbúteroi toû laoû e†w t|n a[l|n toû ˙rxierévw toû legoménou Kaïáfa, 4 kaì sunebouleúsanto ®na tòn &Ihsoûn dól~ krat}svsin kaì ˙pokteínvsin. 5 *Elegon dé, M| \n t_ e^ort_, ®na m| yórubow génhtai \n t! la!. 6 Toû dè &Ihsoû genoménou \n BhyaníŸ \n o†kíŸ Símvnow toû leproû, 7 prosêlyen a[t! gun| ˙lábastron múrou ¡xousa barutímou, kaì katéxeen \pì t|n kefal|n a[toû ˙nakeiménou. 8 &Idóntew dè o¥ mayhtaì a[toû “ganákthsan, légontew, E†w tí = ˙pQleia a%uth; 9 &Hdúnato gàr toûto tò múron prayênai polloû, kaì doyênai ptvxoîw. 10 Gnoùw dè ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, Tí kópouw paréxete t_ gunaikí; *Ergon gàr kalòn e†rgásato e†w \mé. 11 Pántote gàr toùw ptvxoùw ¡xete mey' e^ autôn, \mè dè o[ pántote ¡xete. 12 Baloûsa gàr a%uth tò múron toûto \pì toû sQmatów mou, pròw tò \ntafiásai me \poíhsen. 13 &Am|n légv ømîn, –pou \àn khruxy_ tò e[aggélion toûto \n –l~ t! kósm~, lalhy}setai 26.8 26.9 26.9 26.10
25.41 o¥ ♦ ˆo¥˜ 26.3 grammateîw kaì o¥ ♦ — 26.7 ˙lábastron múrou ¡xousa ♦ ¡xousa ˙lábastron múrou 26.7 t|n kefal|n ♦ têw kefalêw
toîw ptvxoîw
Toùw ptvxoùw gàr pántote
a[toû ♦ — &Hdúnato ♦ &Edúnato tò múron ♦ — e†rgásato ♦ “rgásato
59
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
VN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
26.14 - 26.30
kaì \gW
VO
KATA MATYAION
kaì $o \poíhsen a%uth, e†w mnhmósunon a[têw. 14 Tóte poreuyeìw e<w tôn dQdeka, ` legómenow &Ioúdaw &IskariQthw, pròw toùw ˙rxiereîw, 15 e p en , Tí yél et é moi doûnai, k˙gW ømîn paradQsv a[tón; O¥ dè ¡sthsan a[t! triákonta ˙rgúria. 16 Kaì ˙pò tóte \z}tei e[kairían ®na a[tòn parad!. 17
e^toimásvmén
T_ dè prQt+ tôn ˙zúmvn prosêlyon o¥ mayhtaì t! &Ihsoû, légontew a[t!, Poû yéleiw e^toimásomén soi fageîn tò Pásxa; 18 ^O dè eÂpen, ^Upágete e†w t|n pólin pròw tòn deîna, kaì eÊpate a[t!, ^O didáskalow légei, ^O kairów mou \ggúw \stin: pròw sè poiô tò Pásxa metà tôn mayhtôn mou. 19 Kaì \poíhsan o¥ mayhtaì qw sunétajen a[toîw ` &Ihsoûw, kaì =toímasan tò Pásxa. 20 &O cíaw dè genoménhw ˙nékeito metà tôn dQdeka. 21 Kaì \syióntvn a[tôn eÂpen, &Am|n légv ømîn –ti e<w \j ømôn paradQsei me. 22 Kaì lupoúmenoi sfódra ærjanto légein a[t! £kastow a[tôn, M}ti \gQ e†mi, kúrie; 23 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen, ^O \mbácaw met' \moû \n t! trublí~ t|n xeîra, o˚tów me paradQsei. 24 ^O mèn u¥òw toû ˙nyrQpou øpágei, kayWw gégraptai perì a[toû: o[aì dè t! ˙nyrQp~ \keín~, di' o˚ ` u¥òw toû ˙nyrQpou paradídotai: kalòn ‘n a[t! e† o[k \genn}yh ` ƒnyrvpow \keînow. 25 &Apokriyeìw dè &Ioúdaw ` paradidoùw a[tòn eÂpen, M}ti \gQ e†mi, ]abbí; Légei a[t!, Sù eÂpaw. 26 &Esyióntvn dè a[tôn, labWn ` &Ihsoûw tòn ƒrton, kaì e[xarist}saw, ¡klasen kaì \dídou toîw mayhtaîw, kaì eÂpen, Lábete, fágete: toûtó \stin tò sômá mou. 27 Kaì labWn tò pot}rion, kaì e[xarist}saw, ¡dvken a[toîw, légvn, Píete \j a[toû pántew: 28 toûto gár \stin tò a<má mou, tò têw kainêw diay}khw, tò perì pollôn \kxunómenon e†w ƒfesin a^martiôn. 29 Légv dè ømîn –ti o[ m| pív ˙p' ƒrti \k toútou toû genn}matow têw ˙mpélou, £vw têw =méraw \keínhw –tan a[tò pínv mey' ømôn kainòn \n t_ basileíŸ toû patrów mou. 30
Kaì ømn}santew \jêlyon e†w tò ªrow tôn &Elaiôn.
a[t! ♦ — e^toimásomén ♦ e^toimásvmén £kastow a[tôn ♦ e<w £kastow \n t! trublí~ t|n xeîra ♦ t|n xeîra \n t! trublí~ 26.26 tòn ♦ — 26.26 e[xarist}saw ♦ e[log}saw
26.26 26.26 26.27 26.28 26.28 26.29 26.29
26.17 26.17 26.22 26.23
\dídou ♦ doùw kaì eÂpen ♦ eÂpen tò ♦ — tò têw kainêw ♦ têw \kxunómenon ♦ \kxunnómenon –ti ♦ — genn}matow ♦ gen}matow
60
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
VO
VP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
KATA MATYAION
26.31 - 26.45
31
Tóte légei a[toîw ` &Ihsoûw, Pántew ømeîw skandalisy}sesye \n \moì \n t_ nuktì taút+: gégraptai gár, Patájv tòn poiména, kaì diaskorpisy}setai tà próbata têw poímnhw. 32 Metà dè tò \geryênaí me, proájv ømâw e†w t|n Galilaían. 33 &Apokriyeìw dè ` Pétrow eÂpen a[t!, E† pántew skandalisy}sontai \n soí, \gW dè o[dépote 34 skandalisy}somai. *Efh a[t! ` &Ihsoûw, &Am|n légv soi –ti \n taút+ t_ nuktí, prìn ˙léktora fvnêsai, trìw ˙parn}s+ me. 35 Légei a[t! ` Pétrow, K©n dé+ me sùn soì ˙poyaneîn, o[ m} se ˙parn}svmai. ^Omoívw dè kaì pántew o¥ mayhtaì eÂpon.
o[dépote
˙parn}somai
36
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Tóte ¡rxetai met' a[tôn ` &Ihsoûw e†w xvríon legómenon Geyshmanê, kaì légei toîw mayhtaîw, Kayísate a[toû, £vw o˚ ˙pelyWn proseújvmai \keî. 37 Kaì paralabWn tòn Pétron kaì toùw dúo u¥oùw Zebedaíou, ærjato lupeîsyai kaì ˙dhmoneîn. 38 Tóte légei a[toîw ` &Ihsoûw, Perílupów \stin = cux} mou £vw ya n á t o u : meínate @de kaì grhgoreîte met' \moû. 39 Kaì proselyWn mikrón, ¡pesen \pì prósvpon a[toû proseuxómenow kaì légvn, Páter mou, e† dunatón \stin, parelyétv ˙p' \moû tò pot}rion toûto: pl|n o[x qw \gW yélv, ˙ll' qw sú. 40 Kaì ¡rxetai pròw toùw mayhtáw, kaì eørískei a[toùw kayeúdontaw, % ran kaì légei t! Pét r ~ , O %u tvw o[k †sxúsate mían v 41 grhgorêsai met' \moû; Grhgoreîte kaì proseúxesye, ®na m| e†sélyhte e†w peirasmón: tò mèn pneûma próyumon, = dè sàrj ˙syen}w. 42 Pálin \k deutérou ˙pelyWn proshújato, légvn, Páter mou, e† o[ dúnatai toûto tò pot}rion parelyeîn ˙p' \moû, \àn m| a[tò pív, genhy}tv tò yélhmá sou. 43 Kaì \lyWn eørískei a[toùw pálin kayeúdontaw, ‘san gàr a[tôn o¥ •fyalmoì bebarhménoi. 44 Kaì ˙feìw a[toùw ˙pelyWn pálin proshújato \k trítou, tòn a[tòn lógon e†pQn. 45 Tóte ¡rxetai pròw toùw mayhtàw a[toû, kaì légei a[toîw, Kayeúdete tò 26.39 proselyWn ♦ proelyWn 26.39 parelyétv ♦ parelyátv 26.42 tò pot}rion parelyeîn ˙p' \moû ♦ parelyeîn 26.43 eørískei a[toùw pálin ♦ pálin e˚ren a[toùw 26.44 ˙pelyWn pálin ♦ pálin ˙pelyWn 26.44 e†pQn ♦ e†pWn pálin 26.45 a[toû ♦ — 26.45 tò ♦ ˆtò˜
26.31 diaskorpisy}setai ♦ diaskorpisy}sontai 26.33 dè o[dépote ♦ o[dépote 26.35 ˙parn}svmai ♦ ˙parn}somai 26.35 dè ♦ — 26.35 eÂpon ♦ eÂpan 26.36 Geyshmanê ♦ Geyshmanì 26.36 o˚ ♦ ˆo˚˜ 26.36 proseújvmai \keî ♦ \keî proseújvmai 26.38 ` &Ihsoûw ♦ —
61
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
VP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
26.46 - 26.60
VQ
KATA MATYAION
% ra, kaì ` u¥òw toû loipòn kaì ˙napaúesye: †doú, æggiken = v ˙nyrQpou paradídotai e†w xeîraw a^martvlôn. 46 &Egeíresye, ƒgvmen. &Idoú, æggiken ` paradidoúw me. 47
Kaì ¡ti a[toû laloûntow, †doú, &Ioúdaw e<w tôn dQdeka ‘lyen, kaì met' a[toû ªxlow polùw metà maxairôn kaì júlvn, ˙pò tôn ˙rxierévn kaì presbutérvn toû laoû. 48 ^O dè paradidoùw a[tòn ¡dvken a[toîw shmeîon, légvn, $On ©n fil}sv, a[tów \stin: krat}sate a[tón. 49 Kaì e[yév w proselyWn t! &Ihsoû eÂpen, Xaîre, ]abbí: kaì katefílhsen a[tón. 50 ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[t!, ^Etaîre, \f' > párei; Tóte proselyóntew \pébalon tàw xeîraw \pì tòn &Ihsoûn, kaì \kráthsan a[tón. 51 Kaì †doú, e<w tôn metà &Ihsoû, \kteínaw t|n xeîra, ˙péspasen t|n máxairan a[toû, kaì patájaw tòn 52 & doûlon toû ˙rxierévw ˙feîlen a[toû tò vtíon. Tóte légei a[t! ` &Ihsoûw, &Apóstrecón sou t|n máxairan e†w tòn tópon a[têw: pántew gàr o¥ labóntew máxairan \n maxaírŸ ˙poyanoûntai. 53 (H dokeîw –ti o[ dúnamai ƒrti parakalésai tòn patéra mou, kaì parast}sei moi pleíouw (h dQdeka legeônaw ˙ggélvn; 54 Pôw o{n plhrvyôsin a¥ grafaí, –ti % rŸ eÂpen ` &Ihsoûw toîw o%utvw deî genésyai; 55 &En \keín+ t_ v ªxloiw, ^Vw \pì l+st|n \j}lyete metà maxairôn kaì júlvn sullabeîn me; Kay' =méran pròw ømâw \kayezómhn didáskvn \n t! ¥er!, kaì o[k \krat}saté me. 56 Toûto dè –lon gégonen, ®na plhrvyôsin a¥ grafaì tôn profhtôn. Tóte o¥ mayhtaì pántew ˙féntew a[tòn ¡fugon. 57
O¥ dè krat}santew tòn &Ihsoûn ˙p}gagon pròw Kaïáfan tòn ˙rxieréa, –pou o¥ grammateîw kaì o¥ presbúteroi sun}xyhsan. 58 ^O dè Pétrow “koloúyei a[t! ˙pò makróyen, £vw têw a[lêw toû ˙rxierévw, kaì e†selyWn ¡sv \káyhto metà tôn øphretôn, †deîn tò télow. 59 O¥ dè ˙rxiereîw kaì o¥ presbúteroi kaì tò sunédrion –lon \z}toun ceudomarturían katà toû &Ihsoû, –pvw yanatQsvsin a[tón. 60 Kaì o[x e˚ron: 26.50 > ♦ $o 26.52 sou t|n máxairan ♦ t|n máxairán sou 26.52 maxaírŸ ˙poyanoûntai ♦ maxaír+ ˙poloûntai 26.53 ƒrti ♦ — 26.53 pleíouw (h dQdeka legeônaw ♦ ƒrti pleív dQdeka legiônaw
26.55 \j}lyete ♦ \j}lyate 26.55 pròw ømâw \kayezómhn didáskvn \n t! ¥er! ♦ \n t! ¥er! \kayezómhn didáskvn 26.59 o¥ presbúteroi kaì ♦ — 26.59 yanatQsvsin a[tón ♦ a[tòn yanatQsvsin
62
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
VQ
VR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
26.61 - 26.75
KATA MATYAION
kaì pollôn ceudomartúrvn proselyóntvn, o[x e˚ron. 61 %Usteron dè proselyóntew dúo ceudomárturew eÂpon, O˚tow ¡fh, Dúnamai katalûsai tòn naòn toû yeoû, kaì dià triôn =merôn o†kodomêsai a[tón. 62 Kaì ˙nastàw ` ˙rxiereùw eÂpen a[t!, O[dèn ˙pokrín+; Tí o˚toí sou katamarturoûsin; 63 ^O dè &Ihsoûw \siQpa. Kaì ˙pokriyeìw ` ˙rxiereùw eÂpen a[t!, &Ejorkízv se katà toû yeoû toû zôntow, ®na =mîn eÊp+w e† sù e ` xristów, ` u¥òw toû yeoû. 64 Légei a[t! ` &Ihsoûw, Sù eÂpaw. Pl|n légv ømîn, ˙p' ƒrti ªcesye tòn u¥òn toû ˙nyrQpou kay}menon \k dejiôn têw dunámevw kaì \rxómenon \pì tôn nefelôn toû o[ranoû. 65 Tóte ` ˙rxiereùw diérrhjen tà ¥mátia a[toû, légvn –ti &Eblasf}mhsen: tí ¡t i xr eí a n ¡xo m en martúrvn; *Ide, nûn “koúsate t|n blasfhmían a[toû. 66 Tí ømîn dokeî; O¥ dè ˙pokriyéntew eÂpon, *Enoxow yanátou \stín. 67 Tóte \néptusan e†w tò prósvpon a[toû kaì \koláfisan a[tón: o¥ dè \rrápisan, 68 légontew, Prof}teuson =mîn, Xristé, tíw \stin ` paísaw se; 69
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
^O dè Pétrow ¡jv \káyhto \n t_ a[l_: kaì prosêlyen a[t! mía paidískh, légousa, Kaì sù ‘sya metà &Ihsoû toû Galilaíou. 70 ^O dè “rn}sato ¡mprosyen a[tôn pántvn, légvn, O[k oÂda tí légeiw. 71 &Ejelyónta dè a[tòn e†w tòn pulôna, eÂden a[tòn ƒllh, kaì légei a[toîw \keî, Kaì o˚tow ‘n metà &Ihsoû toû Nazvraíou. 72 Kaì pálin “rn}sato mey' –rkou –ti O [k oÂda tòn ƒnyrvpon. 73 Metà mikròn dè proselyóntew o¥ e^stôtew eÂpon t! Pétr~, &Alhyôw kaì sù \j a[tôn eÂ: kaì gàr = laliá sou dêlón se poieî. 74 Tóte ærjato katayematízein kaì •mnúein –ti O[k oÂda tòn ƒnyrvpon. Kaì e[yévw ˙léktvr \fQnhsen. 75 Kaì \mn}syh ` Pétrow toû ]}matow toû &I h s o û e† r h k ó t o w a[t! –ti Prìn ˙léktora fvnêsai, trìw ˙parn}s+ me. Kaì \jelyWn ¡jv ¡klausen pikrôw. 26.60 kaì pollôn ♦ pollôn 26.60 ceudomartúrvn proselyóntvn o[x e˚ron ♦ proselyóntvn ceudomartúrvn 26.61 ceudomárturew ♦ — 26.61 eÂpon ♦ eÂpan 26.61 a[tón ♦ — 26.63 ˙pokriyeìw ♦ — 26.65 –ti ♦ — 26.65 blasfhmían a[toû ♦
26.66 26.67 26.69 26.70 26.71 26.71 26.72 26.75
blasfhmían eÂpon ♦ eÂpan \rrápisan ♦ \rápisan ¡jv \káyhto ♦ \káyhto ¡jv a[tôn ♦ — a[tòn e†w ♦ e†w a[toîw \keî Kaì ♦ toîw \keî mey' ♦ metà toû &Ihsoû e†rhkótow a[t! ♦ &Ihsoû e†rhkótow
63
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
VR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
27.1 - 27.19
VS
KATA MATYAION
27
Prvfiaw dè genoménhw, sumboúlion ¡labon pántew o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ presbúteroi toû laoû katà toû % ste yanatôsai a[tón: 2 kaì d}santew a[tòn &I h s o û , v ˙p}gagon kaì parédvkan a[tòn Pontí~ Pilát~ t! =gemóni. 3
Tóte †dWn &Ioúdaw ` paradidoùw a[tòn –ti katekríyh, metamelhyeì w ˙péstrecen tà triákonta ˙rgúria toîw ˙rxiereûsin kaì toîw presbutéroiw, 4 légvn, %Hmarton paradoùw a<ma ˙yôon. O¥ dè eÂpon, Tí pròw =mâw; Sù ªcei. 5 Kaì ]ícaw tà ˙rgúria \n t! na!, ˙nexQrhsen: kaì ˙pelyWn ˙p}gjato. 6 O¥ dè ˙rxiereîw labóntew tà ˙rgúria eÂpon, O[k ¡jestin baleîn a[tà e†w tòn korbanân, \peì tim| a®matów \stin. 7 Sumboúlion dè labóntew “górasan \j a[tôn tòn ˙gròn toû keramévw, e†w taf|n toîw jénoiw. 8 Diò \kl}yh ` ˙gròw \keînow &Agròw A®matow, £vw têw s}meron. 9 Tóte \plhrQyh tò ]hyèn dià &Ieremíou toû prof}tou, légontow, Kaì ¡labon tà triákonta ˙rgúria, t|n tim|n toû tetimhménou, $on \tim}santo ˙pò u¥ôn &Isra}l: 10 kaì ¡dvkan a[tà e†w tòn ˙gròn toû keramévw, kayà sunétajén moi kúriow. 11
^O dè &Ihsoûw ¡sth ¡mprosyen toû =gemónow: kaì \phrQthsen a[tòn ` =gemQn, légvn, Sù e ` basileùw tôn &Ioudaívn; ^O dè &Ihsoûw ¡fh a[t!, Sù légeiw. 12 Kaì \n t! kathgoreîsyai a[tòn øpò tôn ˙rxierévn kaì tôn presbutérvn, o[dèn ˙pekrínato. 13 Tóte légei a[t! ` Pilátow, O[k ˙koúeiw pósa soû katamarturoûsin; 14 Kaì o[k ˙pekríyh % ste yaumázein tòn =gemóna lían. a[t! pròw o[dè ¢n ]êma, v 15 Katà dè e^ ort|n e†Qyei ` =gemWn ˙polúein £na t! ªxl~ désmion, $o n æyel o n . 16 EÂxon dè tóte désmion \píshmon, legómenon Barabbân. 17 Sunhgménvn o{n a[tôn, eÂpen a[toîw ` Pilátow, Tína yélete ˙polúsv ømîn; Barabbân, (h &Ihsoûn tòn legómenon xristón; 18 *H ͅ dei gàr –ti dià fyónon parédvkan a[tón. 19 Kayhménou dè a[toû \pì toû b}matow, ˙pésteilen pròw a[tòn = gun| a[toû, légousa, Mhdén soi kaì t! dikaí~ 27.2 a[tòn Pontí~ ♦ — 27.3 ˙péstrecen ♦ ¡strecen 27.3 toîw presbutéroiw ♦ presbutéroiw 27.4 eÂpon ♦ eÂpan 27.4 ªcei ♦ ªc+ 27.5 \n t! na! ♦ e†w tòn naòn
27.6 27.11 27.11 27.12 27.16 27.17
eÂpon ♦ eÂpan ¡sth ♦ \stáyh a[t! ♦ — tôn presbutérvn ♦ presbutérvn Barabbân ♦ ˆ&Ihsoûn˜ Barabbân Barabbân ♦ ˆ&Ihsoûn tòn˜ Barabbân
64
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
VS
VT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
27.20 - 27.35
KATA MATYAION
\keín~: pollà gàr ¡payon s}meron kat' ªnar di' a[tón. 20 O¥ dè ˙rxiereîw kaì o¥ presbúteroi ¡peisan toùw ªxlouw ®na a†t}svntai tòn Barabbân, tòn dè &Ihsoûn ˙polésvsin. 21 &Apokriyeìw dè ` =gemWn eÂpen a[toîw, Tína yélete ˙pò tôn dúo ˙polúsv ømîn; O¥ dè eÂpon, Barabbân. 22 Légei a[toîw ` Pilátow, Tí o{n poi}sv &Ihsoûn tòn legómenon xristón; Légousin a[t! pántew, Staurvy}tv. 23 ^O dè =gemWn ¡fh, Tí gàr kakòn \poíhsen; O¥ dè perissôw ¡krazon, légontew, & Staurvy}tv. 24 &IdWn dè ` Pilátow –ti o[dèn vfeleî, ˙llà mâllon yórubow gínetai, labWn %udvr, ˙penícato tàw xeîraw ˙pénanti toû ªxlou, légvn, &Ay!ów e†mi ˙pò toû a®matow toû dikaíou toútou: ømeîw ªcesye. 25 Kaì ˙pokriyeìw pâw ` laòw eÂpen, Tò a<ma a[toû \f' =mâw kaì \pì tà tékna =môn. 26 Tóte ˙pélusen a[toîw tòn Barabbân: tòn dè &Ihsoûn fragellQsaw parédvken ®na staurvy_. 27
Tóte o¥ stratiôtai toû =gemónow, paralabóntew tòn &Ihsoûn e†w tò praitQrion, sun}gagon \p' a[tòn –lhn t|n speîran: 28 kaì \kdúsantew a[tón, periéyhkan a[t! xlamúda kokkínhn. 29 Kaì pléjantew stéfanon \j ˙kanyôn, \péyhkan \pì t|n kefal|n a[toû, kaì kálamon \pì t|n dejiàn a[toû: kaì gonupet}santew ¡mprosyen a[toû \népaizon a[t!, légontew, Xaîre, ` basileùw tôn &Ioudaívn: 30 kaì \mptúsantew e†w a[tón, ¡labon tòn kálamon, kaì ¡tupton e†w t|n kefal|n a[toû. 31 Kaì –te \népaijan a[t!, \jédusan a[tòn t|n xlamúda, kaì \nédusan a[tòn tà ¥mátia a[toû, kaì ˙p}gagon a[tòn e†w tò staurôsai. 32
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Ejerxómenoi dè e˚ron ƒnyrvpon Kurhnaîon, •nómati Símvna: toûton “ggáreusan ®na ƒr+ tòn stauròn a[toû. 33 Kaì \lyóntew e†w tópon legómenon Golgoyâ, – \stin legómenow Kraníou Tópow, 34 ¡dvkan a[t! pieîn ªjow metà xo l ê w memigménon: kaì geusámenow o[k æyel en pieîn. 35 StaurQsantew dè a[tón, diemerísanto tà ¥mátia a[toû, 27.29 27.29 27.29 27.33
\pì t|n dejiàn ♦ \n t_ dejiÅ \népaizon ♦ \népaijan ` basileùw ♦ basileû legómenow Kraníou Tópow ♦ Kraníou Tópow legómenow 27.34 ªjow ♦ oÂnon 27.34 æyelen ♦ “yélhsen
27.21 27.22 27.23 27.24 27.28
eÂpon ♦ eÂpan Tòn a[t! ♦ — =gemWn ♦ — toû dikaíou ♦ — periéyhkan a[t! xlamúda kokkínhn ♦ xlamúda kokkínhn periéyhkan a[t! 27.29 t|n kefal|n ♦ têw kefalêw
65
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
VT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
27.36 - 27.55
VU
KATA MATYAION
bállontew klêron. 36 Kaì kay}menoi \t}roun a[tòn \keî. 37 Kaì \péyhkan \pánv têw kefalêw a[toû t|n a†tían a[toû gegramménhn, O˚tów \stin &Ihsoûw ` basileùw tôn &Ioudaívn. 38 Tóte stauroûntai sùn a[t! dúo l+staí, e<w \k dejiôn kaì e<w \j e[vnúmvn. 39 O¥ dè paraporeuómenoi \blasf}moun a[tón, kinoûntew tàw kefalàw a[tôn, 40 kaì légontew, ^O katalúvn tòn naòn kaì \n trisìn =méraiw o†kodomôn, sôson seautón: e† u¥òw e toû yeoû, katábhyi ˙pò toû stauroû. 41 ^O moívw dè kaì o¥ ˙rxiereîw \mpaízontew met à tôn gra m m a t év n kaì presbutérvn kaì Farisaívn ¡legon, 42 *Allouw ¡svsen, e^ autòn o[ dúnatai sôsai. E† basileùw &I s r a } l \s t i n , katabátv nûn ˙pò toû stauroû, kaì pisteúsomen \p' a[t!. 43 Pépoiyen \pì tòn yeón: ]usásyv nûn a[tón, e† yélei a[tón. EÂpen gàr –ti yeoû e†mi u¥ów. 44 Tò d' & a[tò kaì o¥ l+staì o¥ sustaurvyéntew a[t! vneídizon a[tón. 45
% raw skótow \géneto \pì pásan t|n gên £vw &Apò dè £kthw v 46 % raw \náthw: perì dè t|n \náthn v % ran ˙nebóhsen ` &Ihsoûw v fvn_ megál+, légvn, &Hlí, &Hlí, limà sabaxyaní; Toût' ¡stin, Yeé mou, Yeé mou, ®na tí me \gkatélipew; 47 Tinèw dè tôn \keî e^stQtvn ˙koúsantew ¡legon –ti &Hlían fvneî o˚tow. 48 Kaì e[yévw dramWn e<w \j a[tôn, kaì labWn spóggon, pl}saw te ªjouw, kaì periyeìw kalám~, \pótizen a[tón. 49 O¥ dè loipoì ¡legon, *Afew, Êdvmen e† ¡rxetai &Hlíaw sQsvn a[tón. 50 ^O dè &Ihsoûw pálin krájaw fvn_ megál+ ˙fêken tò pneûma. 51 Kaì †doú, tò katapétasma toû naoû \sxísyh e†w dúo ˙pò ƒnvyen £vw kátv: kaì = gê \seísyh: kaì a¥ pétrai \sxísyhsan: 52 kaì tà mnhmeîa ˙neœxyh s a n : kaì pollà sQmata tôn kekoim h m én v n a^ gívn “géryh: 53 kaì \jelyóntew \k tôn mnhmeívn metà t|n ¡gersin a[toû e†sêlyon e†w t|n a^ gían pólin, kaì \nefanísyhsan polloîw. 54 ^O dè e^katóntarxow kaì o¥ met' a[toû throûntew tòn &Ihsoûn, †dóntew tòn seismòn kaì tà genómena, \fob}yhsan sfódra, légontew, &Alhyôw yeoû u¥òw ‘n o˚tow. 55 )Hsan dè \keî gunaîkew pollaì ˙pò makróyen 27.40 27.41 27.41 27.42 27.42 27.43 27.44
27.46 27.46 27.47 27.51
limà ♦ lema ®na tí ♦ ¥natí e^stQtvn ♦ e^sthkótvn e†w dúo ˙pò ƒnvyen £vw kátv ♦ ˙p' ƒnvyen £vw kátv e†w dúo 27.52 “géryh ♦ “géryhsan
katábhyi ♦ ˆkaì˜ katábhyi dè ♦ — kaì Farisaívn ♦ — E† ♦ — a[t! ♦ a[tón nûn a[tón ♦ nûn a[t! ♦ sùn a[t!
66
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
VU
VV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
27.56 - 28.5
KATA MATYAION yev r o û s a i , a®tinew “koloúyhsan t! &Ihsoû ˙pò têw Galilaíaw, diakonoûsai a[t!: 56 \n a<w ‘n María = Magdalhn}, kaì María = toû &IakQbou kaì &Ivsê m}thr, kaì = m}thr tôn u¥ôn Zebedaíou. 57
&O cíaw dè genoménhw, ‘lyen ƒnyrvpow ploúsiow ˙pò &Arimayaíaw, to·noma &Ivs}f, $ow kaì a[tòw \may}teusen t! &Ihsoû: 58 o˚tow proselyWn t! Pilát~, &+t}sato tò sôma toû &Ihsoû. Tóte ` Pilátow \kéleusen ˙podoyênai tò sôma. 59 Kaì labWn tò sôma ` &Ivs|f \netúlijen a[tò sindóni kayarÅ, 60 kaì ¡yhken a[tò \n t! kain! a[toû mnhmeí~, $o \latómhsen \n t_ pét r Ÿ : kaì proskulísaw líyon mégan t_ yúrŸ toû mnhmeíou, ˙pêlyen. 61 )Hn dè \keî María = Magdalhn}, kaì = ƒllh María, kay}menai ˙pénanti toû táfou. 62
% tiw \stìn metà t|n Paraskeu}n, T_ dè \paúrion, h sun}xyhsan o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ Farisaîoi pròw Piláton, 63 légontew, Kúrie, \mn}syhmen –ti \keînow ` plánow eÂpen ¡ti zôn, Metà treîw =méraw \geíromai. 64 Kéleuson o{n ˙sfalisyênai tòn táfon £vw têw tríthw =méraw: m}pote \lyóntew o¥ mayhtaì a[toû nuktòw klécvsin a[tón, kaì eÊpvsin t! la!, &Hgéryh ˙pò tôn nekrôn: kaì ¡stai = \sxáth plánh xeírvn têw prQthw. 65 *Efh dè a[toîw ` Pilátow, *Exete koustvdían: øpágete, ˙sfalísasye qw oÊdate. 66 O¥ dè poreuyéntew “sfalísanto tòn táfon, sfragísantew tòn líyon, metà têw koustvdíaw.
28
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&O cè dè sabbátvn, t_ \pifvskoús + e†w mían sabbátvn, ‘lyen María = Magdalhn}, kaì = ƒllh María, yevrêsai tòn táfon. 2 Kaì †doú, seismòw \géneto mégaw: ƒggelow gàr kuríou katabàw \j o[ranoû, proselyWn ˙pekúlisen tòn líyon ˙pò têw yúraw, kaì \káyhto \pánv a[toû. 3 )Hn dè = †déa a[toû qw ˙strap}, kaì tò ¡nduma a[toû leukòn qseì xiQn. 4 &Apò dè toû fóbou a[toû \seísyhsan o¥ throûntew kaì \génonto qseì nekroí. 5 &Apokriyeìw dè ` ƒggelow 27.65 28.1 28.2 28.2 28.3 28.3 28.4
27.56 &Ivsê ♦ &Ivs|f 27.57 \may}teusen ♦ \mayhteúyh 27.58 ˙podoyênai tò sôma ♦ ˙podoyênai 27.59 sindóni ♦ ˆ\n˜ sindóni 27.61 María = ♦ Mariàm = 27.64 nuktòw ♦ —
dè ♦ — María = ♦ Mariàm = proselyWn ♦ kaì proselyWn ˙pò têw yúraw ♦ — †déa ♦ e†déa qseì ♦ qw \génonto qseì ♦ \gen}yhsan qw
67
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
VV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
28.6 - 28.20
k˙keî
NMM
KATA MATYAION eÂpen taîw gunaijín, M| fobeîsye ømeîw: oÂda gàr –ti &Ihsoûn tòn \staurvménon zhteîte. 6 O[k ¡stin @de: “géryh gár, kayWw eÂpen. Deûte, Êdete tòn tópon –pou ¡keito ` kúriow. 7 Kaì taxù poreuyeîsai eÊpate toîw mayhtaîw a[toû –ti &Hgéryh ˙pò tôn nekrôn: kaì †doú, proágei ømâw e†w t|n Galilaían: \keî a[tòn ªcesye: †doú, eÂpon ømîn. 8 Kaì \jelyoûsai taxù ˙pò toû mnhmeíou metà fóbou kaì xarâw megálhw, ¡dramon ˙paggeîlai toîw mayhtaîw a[toû. 9 ^Vw dè \poreúonto ˙paggeîlai toîw mayhtaîw a[toû, kaì †doú, &Ihsoûw ˙p}nthsen a[taîw, légvn, Xaírete. A¥ dè proselyoûsai \kráthsan a[toû toùw pódaw, kaì prosekúnhsan a[t!. 10 Tóte légei a[taîw ` &Ihsoûw: M| fobeîsye: øpágete, ˙paggeílate toîw ˙delfoîw mou ®na ˙pélyvsin e†w t|n Galilaían, kaì \keî me ªcontai. 11
Poreuoménvn dè a[tôn, †doú, tinèw têw koustvdíaw \lyóntew e†w t|n pólin ˙p}ggeilan toîw ˙rxiereûsin ßpanta tà genómena. 12 Kaì sunaxyén t ew metà tôn presbutérvn, sumboúl i ó n te labóntew, ˙rgúria ¥kanà ¡dvkan toîw stratiQtaiw, 13 légontew, EÊpate –ti O¥ mayhtaì a[toû nuktòw \l yó n t ew ¡k l ec a n a[tòn =môn koimvménvn. 14 Kaì \àn ˙kousy_ toûto \pì toû =gemónow, =meîw peísomen a[tón, kaì ømâw ˙merímnouw poi}somen. 15 O¥ dè labóntew tà ˙rgúria \poíhsan qw \didáxyhsan. Kaì diefhmísyh ` lógow o˚tow parà &Ioudaíoiw méxri têw s}meron. 16
O¥ dè £ndeka mayhtaì \poreúyhsan e†w t|n Galilaían, e†w tò ªrow o˚ \tájato a[toîw ` &Ihsoûw. 17 Kaì †dóntew a[tòn prosekúnhsan a[t!: o¥ dè \dístasan. 18 Kaì proselyWn ` &Ihsoûw \lálhsen a[toîw, légvn, &Edóyh moi pâsa \jousía \n o[ran! kaì \pì gêw. 19 Poreuyéntew mayhteúsate pánta tà ¡ynh, baptízontew a[toùw e†w tò ªnoma toû Patròw kaì toû U¥oû kaì toû ^Agíou Pneúmatow: 20 didáskontew a[toùw threîn pánta –sa \neteilámhn ømîn: kaì †doú, \gW mey' ømôn e†mi pásaw tàw =méraw £vw têw sunteleíaw toû a†ônow. &Am}n. 28.6 ` kúriow ♦ — 28.8 \jelyoûsai ♦ ˙pelyoûsai 28.9 ^Vw dè \poreúonto ˙paggeîlai toîw mayhtaîw a[toû ♦ — 28.9 ˙p}nthsen ♦ øp}nthsen 28.10 kaì \keî ♦ k˙keî
28.14 28.15 28.17 28.18 28.19 28.20
a[tón ♦ ˆa[tòn˜ s}meron ♦ s}meron ˆ=méraw˜ a[t! ♦ — gêw ♦ ˆtêw˜ gêw mayhteúsate ♦ o{n mayhteúsate &Am}n ♦ —
68
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NMM
NMN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
KATA MARKON
&A
rx| toû e[aggelíou &Ihsoû xristoû, u¥oû toû yeoû: 2
^V w gégraptai \n toîw prof}taiw, &Idoú, \gW ˙postéllv tòn ƒggelón mou prò prosQpou sou, $o w kataskeuásei t|n `dón sou ¡mprosyén sou. 3 Fvn| boôntow \n t_ \r}m~, ^Etoimásate t|n `dòn kuríou: e[yeíaw poieîte tàw tríbouw a[toû. 4 &Egéneto &Ivánnhw baptízvn \n t_ \r}m~, kaì khrússvn báptisma metanoíaw e†w ƒfesin a^martiôn. 5 Kaì \j ep o r e ú e t o pròw a[tòn pâsa = &Ioudaía xQra, kaì o¥ ^Ierosolumîtai, kaì \baptízonto pántew \n t! &Iordán+ potam! øp' a[toû, \jomologoúmenoi tàw a^ martíaw a[tôn. 6 )Hn dè ` &Ivánnhw \ndeduménow tríxaw kam}lou, kaì zQnhn dermatínhn perì t|n •sfùn a[toû, kaì \syívn ˙krídaw kaì méli ƒgrion. 7 Kaì \k}russen, légvn, *Erxetai ` †sxuróterów mou •písv mou, o˚ o[k e†mì ¥kanòw kúcaw lûsai tòn ¥mánta tôn øpodhmátvn a[toû. 8 &EgW mèn \báptisa ømâw \n %udati: a[tòw dè baptísei ømâw \n pneúmati a^gí~. 9
Kaì \géneto \n \keínaiw taîw =méraiw, ‘lyen &Ihsoûw ˙pò Nazarèt têw Galilaíaw, kaì \baptísyh øpò &Ivánnou e†w tòn &Iordánhn. 10 Kaì e[yévw ˙nabaínvn ˙pò toû %udatow, eÂden sxizoménouw toùw o[ranoúw, kaì tò pneûma qseì peristeràn katabaînon \p' a[tón: 11 kaì fvn| \géneto \k tôn o[ranôn, Sù e ` u¥ów mou ` ˙gaphtów, \n > e[dókhsa.
qw
12
13
Kaì e[yùw tò pneûma a[tòn \kbállei e†w t|n ¡rhmon. Kaì ‘n \keî \n t_ \r}m~ =méraw tessarákonta peirazómenow
1.1 1.2 1.2
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
1.2 1.2 1.4 1.5 1.5 1.6
1.8 1.8 1.9
u¥oû toû yeoû ♦ ˆu¥oû yeoû˜ ^Vw ♦ KayWw toîw prof}taiw ♦ t! &HsafiŸ t! prof}t+ \gW ♦ — ¡mprosyén sou ♦ — baptízvn ♦ ˆ`˜ baptízvn kaì \baptízonto pántew ♦ pántew kaì \baptízonto \n t! &Iordán+ potam! øp' a[toû ♦ øp' a[toû \n t! &Iordán+ potam! )Hn dè ♦ kaì ‘n
1.10 1.10 1.10 1.10 1.11 1.13 1.13
mèn ♦ — ømâw \n %udati ♦ ømâw %udati øpò &Ivánnou e†w tòn &Iordánhn ♦ e†w tòn &Iordánhn øpò &Ivánnou e[yévw ♦ e[yùw ˙pò ♦ \k qseì ♦ qw \p' ♦ e†w > ♦ soì \keî ♦ — =méraw tessarákonta ♦ tesserákonta =méraw
69
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NMN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
1.14 - 1.27
NMO
KATA MARKON øpò toû Satanâ, kaì ‘n metà tôn yhrívn, kaì o¥ ƒggeloi dihkónoun a[t!. 14
Metà dè tò paradoyênai tòn &Ivánnhn, ‘lyen ` &Ihsoûw e†w t|n Galilaían, khrússvn tò e[aggélion têw basileíaw toû yeoû, 15 kaì légvn –ti Pepl}rvtai ` kairów, kaì æggiken = basileía toû yeoû: metanoeîte, kaì pisteúete \n t! e[aggelí~. 16
Peripatôn dè parà t|n yálassan têw Galilaíaw eÂden Símvna kaì &Andréan tòn ˙delfòn a[toû, toû Símvnow bállontaw ˙mfíblhstron \n t_ yaláss+: ‘san gàr a^lieîw. 17 Kaì eÂpen a[toîw ` &Ihsoûw, Deûte •písv mou, kaì poi}sv ømâw genésyai a^ lieîw ˙nyrQpvn. 18 Kaì e[yévw ˙féntew tà díktua a[tôn, “koloúyhsan a[t!. 19 Kaì probàw \keîyen •lígon, eÂden &Iákvbon tòn toû Zebedaíou, kaì &Ivánnhn tòn ˙delfòn a[toû, kaì a[toùw \n t! ploí~ katartízontaw tà díktua. 20 Kaì e[yévw \kálesen a[toúw: kaì ˙féntew tòn patéra a[tôn Zebedaîon \n t! ploí~ metà tôn misyvtôn ˙pêlyon •písv a[toû. 21
Kaì e†sporeúontai e†w Kapernaoúm: kaì e[yévw toîw sábbasin e†selyWn e†w t|n sunagvg}n, \dídasken. 22 Kaì \jepl}ssonto \pì t_ didax_ a[toû: ‘n gàr didáskvn a[toùw qw \jousían ¡xvn, kaì o[x qw o¥ grammateîw. 23 Kaì ‘n \n t_ sunagvg_ a[tôn ƒnyrvpow \n pneúmati ˙kayárt~, kaì ˙nékrajen, 24 légvn, *Ea, tí =mîn kaì soí, &Ihsoû Nazarhné; )Hlyew ˙polésai =mâw; OÂdá se tíw eÂ, ` ßgiow toû yeoû. 25 Kaì \petímhsen a[t! ` &Ihsoûw, légvn, FimQyhti, kaì ¡jelye \j a[toû. 26 Kaì sparájan a[tòn tò pneûma tò ˙káyarton kaì krájan fvn_ megál+, \jêlyen \j a[toû. 27 Kaì \yamb}yhsan % ste suzhteîn pròw e^autoúw, légontaw, Tí \stin toûto; pántew, v Tíw = didax| = kain| a%u th, –ti kat' \j o u s í a n kaì toîw pneúmasin toîw ˙kayártoiw \pitássei, kaì øpakoúousin a[t!; 1.14 têw basileíaw ♦ — 1.16 Peripatôn dè ♦ Kaì parágvn 1.16 a[toû toû ♦ — 1.16 bállontaw ˙mfíblhstron ♦ ˙mfibállontaw 1.18 e[yévw ♦ e[yùw 1.18 a[tôn ♦ — 1.19 \keîyen ♦ — 1.20 e[yévw ♦ e[yùw
1.21 1.23 1.24 1.26 1.27 1.27
Kapernaoúm kaì e[yévw ♦ Kafarnaoúm kaì e[yùw ‘n ♦ e[yùw ‘n *Ea ♦ — krájan ♦ fvnêsan pántew ♦ ßpantew Tíw = didax| = kain| a%uth –ti ♦ didax| kain|
70
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NMO
NMP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
1.28 - 1.44
KATA MARKON 28
&Ejêlyen dè = ˙ko| a[toû e[yùw e†w –lhn t|n períxvron têw Galilaíaw. 29
Kaì e[yévw \k têw sunagvgêw \jelyóntew, ‘lyon e†w t|n o†kían Símvnow kaì &Andréou, metà &IakQbou kaì &Ivánnou. 30 ^H dè penyerà Símvnow katékeito puréssousa, kaì e[yévw légousin a[t! perì a[têw: 31 kaì proselyWn ægeiren a[t}n, krat}saw têw xeiròw a[têw: kaì ˙fêken a[t|n ` puretòw e[yévw, kaì dihkónei a[toîw. 32
&O cíaw dè genoménhw, –te ¡du ` %hliow, ¡feron pròw a[tòn pántaw toùw kakôw ¡xontaw kaì toùw daimonizoménouw: 33 kaì = póliw –lh \p i s u n h g m én h ‘n pròw t|n yúran. 34 Kaì \yerápeusen polloùw kakôw ¡xontaw poikílaiw nósoiw, kaì daimónia pollà \jébalen, kaì o[k æfien laleîn tà daimónia, –ti Ædeisan a[tón. 35
Kaì prv› ¡nnuxon lían ˙nastàw \jêlyen, kaì ˙pêlyen e†w ¡rhmon tópon, k˙keî proshúxeto. 36 Kaì katedívjan a[tòn ` Símvn kaì o¥ met' a[toû: 37 kaì eøróntew a[tòn légousin a[t! –ti Pántew se zhtoûsin. 38 Kaì légei a[toîw, *Agvmen e†w tàw \xoménaw kvmopóleiw, ®na kaì \keî khrújv: e†w toûto gàr \jel}luya. 39 Kaì ‘n khrússvn \n taîw sunagvgaîw a[tôn e†w –lhn t|n Galilaían, kaì tà daimónia \kbállvn.
a[tón xristòn eÂnai
40
Kaì ¡rxetai pròw a[tòn leprów, parakalôn a[tòn kaì gonupetôn a[tón, kaì légvn a[t! –ti &Eàn yél+w, dúnasaí me kayarísai. 41 ^O dè &Ihsoûw splagxnisyeíw, \kteínaw t|n xeîra, %hcato a[toû, kaì légei a[t!, Yélv, kayarísyhti. 42 Kaì e†póntow a[toû e[yévw ˙pêlyen ˙p' a[toû = lépra, kaì \kayarísyh. 43 Kaì \mbrimhsámenow a[t!, e[yévw \jébalen a[tón, 44 kaì légei a[t!, %Ora, mhdenì mhdèn eÊp+w: ˙ll'
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
1.28 1.28 1.29 1.30 1.31 1.31 1.33 1.35 1.36 1.36 1.37 1.37
1.38 *Agvmen ♦ *Agvmen ˙llaxoû 1.38 \jel}luya ♦ \jêlyon 1.39 ‘n ♦ ‘lyen 1.39 \n taîw sunagvgaîw ♦ e†w tàw sunagvgàw 1.40 kaì gonupetôn a[tón ♦ ˆkaì gonupetôn˜ 1.41 ^O dè &Ihsoûw ♦ Kaì 1.41 %hcato a[toû ♦ a[toû %hcato 1.42 e†póntow a[toû ♦ — 1.42 e[yévw ♦ e[yùw 1.43 e[yévw ♦ e[yùw 1.44 ˙ll' ♦ ˙llà
&Ejêlyen dè ♦ Kaì \jêlyen e†w ♦ pantaxoû e†w e[yévw ♦ e[yùw e[yévw ♦ e[yùw a[têw ♦ — e[yévw ♦ — = póliw –lh \pisunhgménh ‘n ♦ ‘n –lh = póliw \pisunhgménh ¡nnuxon ♦ ¡nnuxa katedívjan ♦ katedívjen ` ♦— eøróntew a[tòn ♦ e˚ron a[tòn kaì se zhtoûsin ♦ zhtoûsín se
71
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NMP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
1.45 - 2.12
NMQ
KATA MARKON %upage, seautòn deîjon t! ¥ereî, kaì prosénegke perì toû kayarismoû sou $a prosétajen Mvsêw, e†w martúrion a[toîw. 45 ^O dè \jelyWn ærjato khrússein pollà kaì diafhmízein tòn % ste mhkéti a[tòn dúnasyai fanerôw e†w pólin lógon, v e†selyeîn, ˙ll' ¡jv \n \r}moiw tópoiw ‘n: kaì ærxonto pròw a[tòn pantaxóyen.
2
krábatton
*Egeire krábatton \pì têw gêw ˙fiénai ¡geire krábattón
Kaì e†sêlyen pálin e†w Kapernaoùm di' =merôn: kaì “koúsyh –ti e†w oÂkón \stin. 2 Kaì e[yévw sun}xyhsan % ste mhkéti xvreîn mhdè tà pròw t|n yúran: kaì polloí, v \l á l ei a[toîw tòn lógon. 3 Kaì ¡rxontai pròw a[tón, paralutikòn férontew, a†rómenon øpò tessárvn. 4 Kaì m| dunámenoi proseggísai a[t! dià tòn ªxlon, ˙pestégasan t|n stéghn –pou ‘n, kaì \jorújantew xalôsin tòn krábbaton \f' > ` paralutikòw katékeito. 5 &IdWn dè ` &Ihsoûw t|n pístin a[tôn légei t! paralutik!, Téknon, ˙févntaí soi a¥ a^ martíai sou. 6 )Hsan dé tinew tôn grammatévn \keî kay}menoi, kaì dialogizómenoi \n taîw kardíaiw a[tôn, 7 Tí o˚tow o%utvw laleî blasfhmíaw; Tíw dúnatai ˙fiénai a^martíaw e† m| e<w, ` yeów; 8 Kaì e[yévw \pignoùw ` &Ihsoûw t! pneúmati a[toû –ti o%utvw a[toì dialogízontai \n e^autoîw, eÂpen a[toîw, Tí taûta dialogízesye \n taîw kardíaiw ømôn; 9 Tí \stin e[ k o p Q t er o n , e† p eî n t! paralutik!, &Afévntaí sou a¥ a^martíai, (h e†peîn, *Egeirai, kaì Órón sou tòn krábbaton, kaì peripátei; 10 %Ina dè e†dête –ti \jousían ¡xei ` u¥òw toû ˙nyrQpou ˙fiénai \pì têw gêw a^ martíaw — légei t! paralutik! — 11 Soì légv, ¡geirai kaì Óron tòn krábbatón sou, kaì %upage e†w tòn oÂkón sou. 12 Kaì “géryh e[yévw, kaì 1.44 1.45 1.45 2.1 2.1 2.1 2.1 2.2 2.3 2.4 2.4 2.5 2.5
˙fíentaí sou a¥ a^martíai laleî blasfhmíaw; ♦ laleî; Blasfhmeî. 2.8 e[yévw ♦ e[yùw 2.8 a[toì ♦ — 2.8 eÂpen ♦ légei 2.9 &Afévntaí ♦ &Afíentaí 2.9 *Egeirai ♦ *Egeire 2.9 sou tòn krábbaton ♦ tòn krábattón sou 2.10 \pì têw gêw a^martíaw ♦ a^martíaw \pì têw gêw 2.11 ¡geirai kaì ♦ ¡geire 2.11 krábbatón ♦ krábattón 2.12 e[yévw kaì ♦ kaì e[yùw
Mvsêw ♦ Mvüsêw \n ♦ \p' pantaxóyen ♦ pántoyen e†sêlyen ♦ e†selyWn Kapernaoùm ♦ Kafarnaoùm kaì “koúsyh ♦ “koúsyh e†w oÂkón ♦ \n oÊk~ e[yévw ♦ — pròw a[tón paralutikòn férontew ♦ férontew pròw a[tòn paralutikòn proseggísai ♦ prosenégkai krábbaton \f' > ♦ krábatton –pou &IdWn dè ♦ Kaì †dWn ˙févntaí soi a¥ a^martíai sou ♦
2.7
72
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NMQ
NMR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.13 - 2.21
KATA MARKON % ste ƒraw tòn krábbaton, \jêlyen \nantíon pántvn: v \jístasyai pántaw, kaì dojázein tòn yeón, légontaw –ti O[dépote o%utvw eÊdomen.
krábatton
13
Kaì \jêlyen pálin parà t|n yálassan: kaì pâw ` ªxlow ærxeto pròw a[tón, kaì \dídasken a[toúw. 14 Kaì parágvn eÂden Leu› tòn toû &Alfaíou kay}menon \pì tò telQnion, kaì légei a[t!, &Akoloúyei moi. Kaì ˙nastàw “koloúyhsen a[t!. 15 Kaì \géneto \n t! katakeîsyai a[tòn \n t_ o†kíŸ a[toû, kaì polloì telônai kaì a^martvloì sunanékeinto t! &Ihsoû kaì toîw mayhtaîw a[toû: ‘san gàr polloí, kaì “koloúyhsan a[t!. 16 Kaì o¥ grammateîw kaì o¥ Farisaîoi, †dóntew a[tòn \syíonta metà tôn telvnôn kaì a^ martvlôn, ¡legon toîw mayhtaîw a[toû, Tí –ti metà tôn telvnôn kaì a^ martvlôn \syíei kaì pínei; 17 Kaì ˙koúsaw ` &Ihsoûw légei a[toîw, O[ xreían ¡xousin o¥ †sxúontew †atroû, ˙ll' o¥ kakôw ¡xontew. O [k ‘lyon kalésai dikaíouw, ˙llà a^ martvlouw e†w metánoian.
Leu›n
18
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì ‘san o¥ mayhtaì &Ivánnou kaì o¥ tôn Farisaívn nhsteúontew: kaì ¡rxontai kaì légousin a[t!, Dià tí o¥ mayhtaì &Ivánnou kaì o¥ tôn Farisaívn nhsteúousin, o¥ dè soì mayhtaì o[ nhsteúousin; 19 Kaì eÂpen a[toîw ` &Ihsoûw, M| dúnantai o¥ u¥oì toû numfônow, \n > ` numfíow met' a[tôn \stin, nhsteúein; %Oson xrónon mey' e^ autôn ¡xousin tòn numfíon, o[ dúnantai nhsteúein: 20 \leúsontai dè =mérai –tan ˙pary_ ˙p' a[tôn ` numfíow, kaì tóte nhsteúsousin \n \k eí n a i w taîw =méraiw. 21 Kaì o[deìw \píblhma ]ákouw ˙gnáfou \pirráptei \pì ¥matí~ palai!: e† dè m}, aÊrei tò pl}rvma a[toû tò kainòn toû palaioû, kaì xeîron sxísma 2.17 O[ ♦ ˆ–ti˜ O[ 2.17 e†w metánoian ♦ — 2.18 tôn Farisaívn nhsteúontew ♦ Farisaîoi nhsteúontew 2.18 tôn Farisaívn nhsteúousin ♦ mayhtaì tôn Farisaívn nhsteúousin 2.19 mey' e^autôn ¡xousin tòn numfíon ♦ ¡xousin tòn numfíon met' a[tôn 2.20 \keínaiw taîw =méraiw ♦ \keín+ t_ =mérŸ 2.21 Kaì o[deìw ♦ O[deìw 2.21 \pirráptei \pì ¥matí~ palai! ♦ \piráptei \pì ¥mátion palaión 2.21 a[toû ♦ ˙p' a[toû
2.12 krábbaton ♦ krábatton 2.12 \nantíon ♦ ¡mprosyen 2.12 O[dépote o%utvw ♦ O%utvw o[dépote 2.14 Leu› ♦ Leuìn 2.15 \géneto \n t! ♦ gínetai 2.15 “koloúyhsan ♦ “koloúyoun 2.16 kaì o¥ Farisaîoi ♦ tôn Farisaívn 2.16 a[tòn \syíonta ♦ –ti \syíei 2.16 telvnôn kaì a^martvlôn ¡legon ^ martvlôn kaì telvnôn ♦a ¡legon 2.16 Tí ♦ — 2.16 kaì pínei ♦ —
73
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NMR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.22 - 3.7
NMS
KATA MARKON gínetai. 22 Kaì o[deìw bállei oÂnon néon e†w ˙skoùw palaioúw: e† dè m}, ]}ssei ` oÂnow ` néow toùw ˙skoúw, kaì ` oÂnow \kxeîtai kaì o¥ ˙skoì ˙poloûntai: ˙llà oÂnon néon e†w ˙skoùw kainoùw blhtéon. 23
Kaì \géneto paraporeúesyai a[tòn \n toîw sábbasin dià tôn sporímvn, kaì ærjanto o¥ mayhtaì a[toû `dòn poieîn tíllontew toùw stáxuaw. 24 Kaì o¥ Farisaîoi ¡legon a[t!, *Ide, tí poioûsin \n toîw sábbasin $o o[k ¡jestin; 25 Kaì a[tòw ¡legen a[toîw, O[dépote ˙négnvte tí \poíhsen Dauíd, –te xreían ¡sxen kaì \peínasen a[tòw kaì o¥ met' a[toû; 26 Pôw e†sêlyen e†w tòn oÂkon toû yeoû \pì &Abiáyar ˙rxierévw, kaì toùw ƒrtouw têw proyésevw ¡fagen, o¬w o[k ¡jestin fageîn e† m| toîw ¥ereûsin, kaì ¡dvken kaì toîw sùn a[t! o{sin; 27 Kaì ¡legen a[toîw, Tò sábbaton dià tòn ƒnyrvpon \géneto, o[x ` % ste kúriów \stin ` u¥òw toû ƒnyrvpow dià tò sábbaton: 28 v ˙nyrQpou kaì toû sabbátou.
3
˙pekatestáyh
Kaì e†sêl yen pálin e†w t|n sunagvg}n, kaì ‘n \keî ƒnyrvpow \jhramménhn ¡xvn t|n xeîra. 2 Kaì paret}roun a[tòn e† toîw sábbasin yerapeúsei a[tón, ®na kathgor}svsin a[toû. 3 Kaì légei t! ˙nyrQp~ t! \jhramménhn ¡xonti t|n xeîra, *Egeirai e†w tò méson. 4 Kaì légei a[toîw, *Ejestin toîw sábbasin ˙gayopoiêsai, (h kakopoiêsai; Cux|n sôsai, (h ˙pokteînai; O¥ dè \siQpvn. 5 Kaì periblecámenow a[toùw met' •rgêw, sullupoúmenow \pì t_ pvrQsei têw kardíaw a[tôn, légei t! ˙nyrQp~, *Ekteinon t|n xeîrá sou. Kaì \jéteinen, kaì ˙pokatestáyh = xeì r a[toû øgi|w qw = ƒllh. 6 Kaì \j el yó n t ew o¥ Farisaîoi e[yév w metà tôn ^Hr~dianôn sumboúlion \poíoun kat' a[toû, –pvw a[tòn ˙polésvsin. 7 Kaì ` &Ihsoûw ˙nexQrhsen metà tôn mayhtôn a[toû pròw t|n 2.27 o[x ♦ kaì o[x 3.3 \jhramménhn ¡xonti t|n xeîra *Egeirai ♦ t|n jhràn xeîra ¡xonti ¡geire 3.4 ˙gayopoiêsai ♦ ˙gayòn poiêsai 3.5 sou ♦ — 3.5 ˙pokatestáyh ♦ ˙pekatestáyh 3.5 øgi|w qw = ƒllh ♦ — 3.6 e[yévw ♦ e[yùw 3.6 \poíoun ♦ \dídoun 3.7 ˙nexQrhsen metà ♦ metà 3.7 pròw ♦ ˙nexQrhsen pròw
2.22 2.22 2.22 2.22 2.22 2.23 2.23 2.23
]}ssei ♦ ]}jei ` néow ♦ — \kxeîtai ♦ ˙póllutai ˙poloûntai ♦ — blhtéon ♦ — paraporeúesyai a[tòn ♦ a[tòn dià ♦ paraporeúesyai dià ærjanto o¥ mayhtaì a[toû ♦ o¥ mayhtaì a[toû ærjanto 2.24 \n ♦ — 2.25 a[tòw ¡legen ♦ légei 2.26 toîw ¥ereûsin ♦ toùw ¥ereîw
74
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NMS
NMT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
3.8 - 3.24
KATA MARKON yálassan: kaì polù plêyow ˙pò têw Galilaíaw “koloúyhsan a[t!, kaì ˙pò têw &Ioudaíaw, 8 kaì ˙pò ^Ierosolúmvn, kaì ˙pò têw &Idoumaíaw, kaì péran toû &Iordánou, kaì o¥ perì Túron kaì Sidôna, plêyow polú, ˙koúsantew –sa \poíei, ‘lyon pròw a[tón . 9 Kaì eÂpen toîw mayhtaîw a[toû ®na ploiárion proskarter_ a[t! dià tòn ªxlon, ®na m| ylíbvsin a[tón. 10 % ste \pipíptein a[t!, ®na a[toû Polloùw gàr \yerápeusen, v ßcvntai, –soi e xo n mástigaw. 11 Kaì tà pneúmata tà ˙káyarta, –tan a[tòn \yeQ r ei , prosépipten a[t!, kaì ¡krazen, légonta –ti Sù e ` u¥òw toû yeoû. 12 Kaì pollà \petíma a[toîw ®na m| faneròn a[tòn poi}svsin.
“koloúyhsen
13
Kaì ˙nabaínei e†w tò ªrow, kaì proskaleîtai o¬w æyelen a[tów: kaì ˙pêlyon pròw a[tón. 14 Kaì \poíhsen dQdeka, ®na „sin met' a[toû, kaì ®na ˙postéll+ a[toùw khrússein, 15 kaì ¡xein \jousían yerapeúein tàw nósouw, kaì \kbállein tà daimónia: 16 kaì \péyhken t! Símvni ªnoma Pétron: 17 kaì &Iákvbon tòn toû Zebedaíou, kaì &Ivánnhn tòn ˙delfòn toû &IakQbou: kaì \péyhken a[toîw •nómata Boanergéw, – \stin, U¥oì Brontêw: 18 kaì &Andréan, kaì Fílippon, kaì Baryolomaîon, kaì Matyaîon, kaì Yvmân, kaì &Iákvbon tòn toû &Alfaíou, kaì Yaddaîon, kaì Símvna tòn Kananíthn, 19 kaì &Ioúdan &IskariQthn, $ow kaì parédvken a[tón. Kaì ¡rxontai e†w oÂkon: 20 kaì sunérxetai pálin ªxlow, % ste m| dúnasyai a[toùw m}te ƒrton fageîn. 21 Kaì v ˙koúsantew o¥ par' a[toû \jêlyon kratêsai a[tón: ¡legon gàr –ti &Ejésth. 22 Kaì o¥ grammateîw o¥ ˙pò ^Ierosolúmvn katabántew ¡legon –ti Beelzeboùl ¡xei, kaì –ti &En t! ƒrxonti tôn daimonívn \k b á l l ei tà daimónia. 23 Kaì proskalesámenow a[toúw, \n parabolaîw ¡legen a[toîw, Pôw dúnatai Satanâw Satanân \kbállein; 24 Kaì \àn basileía \f' 3.7
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
3.8 3.8 3.11 3.11 3.12 3.14 3.15
3.16
“koloúyhsan a[t! ♦ ˆ“koloúyhsen˜ o¥ ♦ — ˙koúsantew ♦ ˙koúontew \yeQrei prosépipten ♦ \yeQroun prosépipton ¡krazen légonta ♦ ¡krazon légontew faneròn a[tòn ♦ a[tòn faneròn dQdeka ♦ dQdeka ˆo¬w kaì & ˙postólouw vnómasen˜ yerapeúein tàw nósouw kaì ♦ —
3.17 3.18 3.18 3.19 3.19 3.20 3.20
kaì \péyhken t! Símvni ªnoma ♦ ˆkaì \poíhsen toùw dQdeka˜ kaì \péyhken ªnoma t! Símvni •nómata Boanergéw ♦ •nómaˆta˜ Boanhrgéw Matyaîon ♦ Mayyaîon Kananíthn ♦ Kananaîon &IskariQthn ♦ &IskariQy ¡rxontai ♦ ¡rxetai ªxlow ♦ ˆ`˜ ªxlow m}te ♦ mhdè
75
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NMT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
3.25 - 3.1
diarpásei
NMU
KATA MARKON e^ aut|n merisy_, o[ dúnatai stayênai = basileía \keính. 25 Kaì \àn o†kía \f' e^aut|n merisy_, o[ dúnatai stayênai = o†kía \keính. 26 Kaì e† ` Satanâw ˙nésth \f' e^ autòn kaì meméristai, o[ dúnatai stayênai, ˙llà télow ¡xei. 27 O[deìw dúnatai tà skeúh toû †sxuroû, e†selyWn e†w t|n o†kían a[toû, diarpásai, \àn m| prôton tòn †sxuròn d}s+, kaì tóte t|n o†kían a[toû diarpás+. 28 &Am|n légv ømîn, –ti pánta ˙fey}setai tà a^ mart}mata toîw u¥oîw tôn ˙nyrQpvn, kaì blasfhmíai –saw ©n blasfhm}svsin: 29 $o w d' ©n blasfhm}s+ e†w tò pneûma tò ßgion, o[k ¡xei ƒfesin e†w tòn a†ôna, ˙ll' ¡noxów \stin a†vníou krísevw. 30 %O ti ¡legon, Pneûma ˙káyarton ¡xei. 31
*Erxontai o{n o¥ ˙delfoì kaì = m}thr a[toû, kaì ¡jv e^ stôtew ˙pésteilan pròw a[tón, fvnoûntew a[tón. 32 Kaì \káyhto ªxlow perì a[tón: eÂpon dè a[t!, &Idoú, = m}thr sou kaì o¥ ˙delfoí sou kaì a¥ ˙delfaí sou ¡jv zhtoûsín se. 33 Kaì ˙pekríyh a[toîw légvn, Tíw \stin = m}thr mou (h o¥ ˙delfoí mou; 34 Kaì periblecámenow kúkl~ toùw perì a[tòn kayhménouw, légei, *Ide, = m}thr mou kaì o¥ ˙delfoí mou. 35 $O w gàr ©n poi}s+ tò yélhma toû yeoû, o˚tow ˙delfów mou kaì ˙delf} mou kaì m}thr \stín.
4
Kaì pálin ærjato didáskein parà t|n yálassan. Kaì % ste a[tòn \mbánta e†w sun}xyh pròw a[tòn ªxlow polúw, v tò ploîon kayêsyai \n t_ yaláss+: kaì pâw ` ªxlow pròw t|n
3.25 3.26 3.26 3.27 3.27 3.27 3.28 3.28 3.28 3.29 3.29 3.31 3.31
a[toû 3.31 e^stôtew ♦ st}kontew 3.31 fvnoûntew ♦ kaloûntew 3.32 ªxlow perì a[tón ♦ perì a[tòn ªxlow 3.32 eÂpon dè ♦ kaì légousin 3.32 kaì a¥ ˙delfaí sou ♦ ˆkaì a¥ ˙delfaí sou˜ 3.33 ˙pekríyh a[toîw légvn ♦ ˙pokriyeìw a[toîw légei 3.33 (h o¥ ♦ kaì o¥ 3.33 ˙delfoí mou ♦ ˙delfoí ˆmou˜ 3.34 kúkl~ toùw perì a[tòn ♦ toùw perì a[tòn kúkl~ 3.35 gàr ♦ ˆgàr˜ 3.35 ˙delf} mou ♦ ˙delf| 4.1 sun}xyh ♦ sunágetai 4.1 polúw ♦ pleîstow 4.1 \mbánta e†w tò ploîon ♦ e†w ploîon \mbánta
dúnatai stayênai = o†kía \keính ♦ dun}setai = o†kía \keính stayênai meméristai ♦ \merísyh stayênai ♦ stênai O[deìw dúnatai ♦ &All' o[ dúnatai o[deìw tà skeúh toû †sxuroû e†selyWn e†w t|n o†kían ♦ e†w t|n o†kían toû †sxuroû e†selyWn tà skeúh diarpás+ ♦ diarpásei tà a^mart}mata toîw u¥oîw tôn ˙nyrQpvn ♦ toîw u¥oîw tôn ˙nyrQpvn tà a^mart}mata kaì ♦ kaì a¥ –saw ©n ♦ –sa \àn ˙ll' ♦ ˙llà krísevw ♦ a^mart}matow *Erxontai o{n ♦ Kaì ¡rxetai o¥ ˙delfoì kaì = m}thr a[toû ♦ = m}thr a[toû kaì o¥ ˙delfòì
76
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NMU
NMV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
4.2 - 4.18
KATA MARKON yá l a s s a n \p ì têw gêw ‘n. 2 Kaì \dídasken a[toùw \n parabolaîw pollá, kaì ¡legen a[toîw \n t_ didax_ a[toû, 3 &Akoúete: †doú, \jêlyen ` speírvn toû speîrai: 4 kaì \géneto \n t! speírein, $o mèn ¡pesen parà t|n `dón, kaì ‘lyen tà peteinà kaì katéfagen a[tó. 5 *A l l o dè ¡pesen \pì tò petrôdew, –pou o[k eÂxen gên poll}n: kaì e[yévw \janéteilen, dià tò m| ¡xei n báyow gêw: 6 =líou dè ˙nateílantow \kaumatísyh, kaì dià tò m| ¡xein ]ízan \jhrányh. 7 Kaì ƒllo ¡p es en e† w tàw ˙kányaw, kaì ˙nébhsan a¥ ƒkanyai, kaì sunépnijan a[tó, kaì karpòn o[k ¡dvken. 8 Kaì ƒllo ¡pesen e†w t|n gên t|n kal}n: kaì \dídou karpòn ˙nabaínonta kaì a[jánonta, kaì ¡feren \n triákonta, kaì \n e^j}konta, kaì \n e^katón. 9 Kaì ¡legen $O ¡xvn „ta ˙koúein ˙kouétv. 10
%O te dè \géneto katamónaw, “rQthsan a[tòn o¥ perì a[tòn sùn toîw dQdeka t|n parabol}n. 11 Kaì ¡legen a[toîw, ^Umîn dédotai gnônai tò must}rion têw basileíaw toû yeoû: \keínoiw dè toîw ¡jv, \n parabolaîw tà pánta gínetai: 12 ®na blépontew blépvsin, kaì m| Êdvsin: kaì ˙koúontew ˙koúvsin, kaì m| suniôsin: m}pote \pistrécvsin, kaì ˙fey_ a[toîw tà a^mart}mata. 13 Kaì légei a[toîw, O[k oÊdate t|n parabol|n taúthn; Kaì pôw pásaw tàw parabolàw gnQsesye; 14 ^O speírvn tòn lógon speírei. 15 O˚toi dé e†sin o¥ parà t|n `dón, –pou speíretai ` lógow, kaì –tan ˙koúsvsin, e[yévw ¡rxetai ` Satanâw kaì aÊrei tòn lógon tòn \sparménon \n taîw kardíaiw a[tôn. 16 Kaì o˚toí e†sin `moívw o¥ \pì tà petrQdh speirómenoi, o®, –tan ˙koúsvsin tòn lógon, e[yévw metà xarâw lambánousin a[tón, 17 kaì o[k ¡xousin ]ízan \n e^ autoîw, ˙llà próskairoí e†sin: eÂta genoménhw ylícevw (h divgmoû dià tòn lógon, e[yévw skandalízontai. 18 Kaì o˚toí e†sin o¥ e†w
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
4.1 4.3 4.5 4.5 4.6 4.8 4.8 4.8 4.9 4.10
mónaw “rQtvn 4.10 t|n parabol}n ♦ tàw paraboláw 4.11 dédotai gnônai tò must}rion ♦ tò must}rion dédotai 4.12 tà a^mart}mata ♦ — 4.15 e[yévw ♦ e[yùw 4.15 \n taîw kardíaiw a[tôn ♦ e†w a[toúw 4.16 `moívw ♦ — 4.16 e[yévw ♦ e[yùw 4.17 e[yévw ♦ e[yùw 4.18 o˚toí ♦ ƒlloi
‘n ♦ ‘san toû ♦ — *Allo dè ♦ kaì ƒllo e[yévw ♦ e[yùw =líou dè ˙nateílantow ♦ kaì –te ˙néteilen ` %hliow ƒllo ♦ ƒlla a[jánonta ♦ a[janómena \n...\n...\n ♦ £n...£n...£n $O ¡xvn ♦ $ow ¡xei %Ote dè \géneto katamónaw “rQthsan ♦ Kaì –te \géneto katà
77
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NMV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
4.19 - 4.32
NNM
KATA MARKON tàw ˙kányaw speirómenoi, o¥ tòn lógon ˙koúontew, 19 kaì a¥ mérimnai toû a†ônow toútou, kaì = ˙páth toû ploútou, kaì a¥ perì tà loipà \piyumíai e†sporeuómenai sumpnígousin tòn lógon, kaì ƒkarpow gínetai. 20 Kaì o˚toí e†sin o¥ \pì t|n gên t|n kal|n sparéntew, o®tinew ˙koúousin tòn lógon, kaì paradéxontai, kaì karpoforoûsin, \n triákonta, kaì \n e^j}konta, kaì \n e^katón. 21
Kaì ¡legen a[toîw, M}ti ` lúxnow ¡rxetai ®na øpò tòn módion tey_ (h øpò t|n klínhn; O [x ®na \pì t|n luxnían \pitey_; 22 O[ gár \stín ti kruptón, $o \àn m| fanervy_: o[dè \géneto ˙pókrufon, ˙ll' ®na e†w faneròn ¡ly+. 23 EÊ tiw ¡xei „ta ˙koúein ˙kouétv. 24 Kaì ¡legen a[toîw, Blépete tí ˙koúete. &En > métr~ metreîte metrhy}setai ømîn, kaì prostey} s et a i ømîn toîw ˙koúousin. 25 $O w gàr ©n ¡x+ , doy}setai a[t!: kaì $ow o[k ¡xei, kaì $o ¡xei ˙ry}setai ˙p' a[toû. 26
Kaì ¡legen, O%utvw \stìn = basileía toû yeoû, qw \àn ƒnyrvpow bál+ tòn spóron \pì têw gêw, 27 kaì kayeúd+ kaì \geírhtai núkta kaì =méran, kaì ` spórow blastán+ kaì mhkúnhtai qw o[k oÂden a[tów. 28 A[tomáth gàr = gê karpoforeî, prôton xórton, eÂta stáxun, eÂta pl}rh sîton \n t! stáxuï. 29 %O tan dè parad! ` karpów, e[yévw ˙postéllei tò drépanon, –ti parésthken ` yerismów. `moiQsomen
30
Kaì ¡legen, Tíni `moiQsvmen t|n basileían toû yeoû; (H \n poíŸ parabol_ parabálvmen a[t}n; 31 ^Vw kókkon sinápevw, –w, –tan spar_ \pì têw gêw, mikróterow pántvn tôn spermátvn \stìn tôn \pì têw gêw: 32 kaì –tan spar_, 4.18 4.18 4.19 4.20 4.20 4.21 4.21 4.22 4.22 4.24 4.25
\àn ♦ — blastán+ ♦ blastÅ gàr ♦ — pl}rh ♦ pl}rhˆw˜ parad! ♦ paradoî e[yévw ♦ e[yùw Tíni `moiQsvmen ♦ pôw `moiQsvmen 4.30 poíŸ parabol_ parabálvmen a[t}n ♦ tíni a[t|n parabol_ yômen 4.31 kókkon ♦ kókk~ 4.31 mikróterow ♦ mikróteron ºn 4.31 \stìn ♦ — 4.26 4.27 4.28 4.28 4.29 4.29 4.30
o¥ tòn ♦ o˚toí e†sin o¥ tòn ˙koúontew ♦ ˙koúsantew toútou ♦ — o˚toí ♦ \keînoí \n...\n...\n ♦ £n...£n...£n ` lúxnow ¡rxetai ♦ ¡rxetai ` lúxnow \pitey_ ♦ tey_ ti kruptón $o \àn m| ♦ kruptòn \àn m| ®na e†w faneròn ¡ly+ ♦ ¡ly+ e†w fanerón toîw ˙koúousin ♦ — ©n ¡x+ ♦ ¡xei
78
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NNM
NNN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
4.33 - 5.5
KATA MARKON ˙nabaínei, kaì gínetai pántvn tôn laxánvn meízvn, kaì poieî % ste dúnasyai øpò t|n skiàn a[toû tà kládouw megálouw, v peteinà toû o[ranoû kataskhnoûn. 33 Kaì toiaútaiw parabolaîw pollaîw \lálei a[toîw tòn lógon, kayWw \dúnanto ˙koúein: 34 xvrìw dè parabolêw o[k \lálei a[toîw: kat' †dían dè toîw mayhtaîw a[toû \péluen pánta. 35
Kaì légei a[toîw \n \keín+ t_ =mérŸ, •cíaw genoménhw, Diélyvmen e†w tò péran. 36 Kaì ˙féntew tòn ªxlon, paralambánousin a[tòn qw ‘n \n t! ploí~. Kaì ƒlla dè ploiária ‘n met' a[toû. 37 Kaì gínetai laîlac ˙némou % ste a[tò megálh: tà dè kúmata \péballen e†w tò ploîon, v 38 ædh gem í z es ya i . Kaì ‘n a[tòw \pì t_ prúmn+ \pì tò proskefálaion kayeúdvn: kaì diegeírousin a[tón, kaì légousin a[t!, Didáskale, o[ mélei soi –ti ˙pollúmeya; 39 Kaì diegeryeìw \petímhsen t! ˙ném~, kaì eÂpen t_ yaláss+, SiQpa, pefímvso. Kaì \kópasen ` ƒnemow, kaì \géneto gal}nh megálh. 40 Kaì eÂpen a[toîw, Tí deiloí \ste o%utvw; Pôw o[k ¡xete pístin; 41 Kaì \fob}yhsan fóbon mégan, kaì ¡legon pròw ˙ll}louw, Tíw ƒra o˚tów \stin, –ti kaì ` ƒnemow kaì = yálassa øpakoúousin a[t!;
\pébalen
5
Kaì ‘lyon e†w tò péran têw yalásshw, e†w t|n xQran tôn Gadarhnôn. 2 Kaì \jelyónti a[t! \k toû ploíou, e[yévw ˙p}nthsen a[t! \k tôn mnhmeívn ƒnyrvpow \n pneúmati ˙kayárt~, 3 $ow t|n katoíkhsin eÂxen \n toîw mn}masin: kaì o·te a^ lúsesin o[deìw \dúnato a[tòn dêsai, 4 dià tò a[tòn pollákiw pédaiw kaì a^lúsesin dedésyai, kaì diespâsyai øp' a[toû tàw a^lúseiw, kaì tàw pédaw suntetrífyai: kaì o[deìw a[tòn Êsxuen damásai: 5 kaì dià pantów, nuktòw kaì =méraw, \n toîw ªresin kaì \n toîw mn}masin ‘n krázvn kaì katakóptvn
4.32
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
4.33 4.34 4.36 4.37 4.37 4.37 4.38 4.38 4.40
O·pv 4.41 øpakoúousin ♦ øpakoúei 5.1 Gadarhnôn ♦ Gerashnôn 5.2 \jelyónti a[t! ♦ \jelyóntow a[toû 5.2 e[yévw ˙p}nthsen ♦ e[yùw øp}nthsen 5.3 o·te a^lúsesin ♦ o[dè a^lúsei o[kéti 5.4 a[tòn Êsxuen ♦ Êsxuen a[tòn 5.5 ªresin ♦ mn}masin 5.5 mn}masin ♦ ªresin
pántvn tôn laxánvn meízvn ♦ meîzon pántvn tôn laxánvn \dúnanto ♦ “dúnanto mayhtaîw a[toû ♦ †díoiw mayhtaîw dè ploiária ♦ ploîa ˙némou megálh ♦ megálh ˙némou tà dè ♦ kaì tà a[tò ædh gemízesyai ♦ ædh gemízesyai tò ploîon ‘n a[tòw \pì t_ ♦ a[tòw ‘n \n t_ diegeírousin ♦ \geírousin \ste o%utvw; Pôw o[k ♦ \ste;
79
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NNN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.6 - 5.20
NNO
KATA MARKON e^autòn líyoiw. 6 &IdWn dè tòn &Ihsoûn ˙pò makróyen, ¡dramen kaì prosekúnhsen a[t!, 7 kaì krájaw fvn_ megál+ eÂpen, Tí \moì kaì soí, &Ihsoû, u¥è toû yeoû toû øcístou; ^Orkízv se tòn yeón, m} me basanís+w. 8 *Elegen gàr a[t!, *Ejelye, tò pneûma tò ˙káyarton, \k toû ˙nyrQpou. 9 Kaì \phrQta a[tón, Tí soi ªnoma; Kaì ˙pekríyh, légvn, LegeWn ªnomá moi, –ti polloí \smen. 10 Kaì parekálei a[tòn pollá, ®na m| a[toùw ˙posteíl+ ¡jv têw xQraw. 11 )Hn dè \keî pròw t! ªrei ˙gélh xoírvn megálh boskoménh: 12 kaì parekálesan a[tòn pántew o¥ daímonew, légontew, Pémcon =mâw e†w toùw xoírouw, ®na e†w a[toùw e†sélyvmen. 13 Kaì \pétrecen a[toîw e[yévw ` &Ihsoûw. Kaì \jelyónta tà pneúmata tà ˙káyarta e†sêlyon e†w toùw % rmhsen = ˙gélh katà toû krhmnoû e†w t|n xoírouw: kaì v yá l a s s a n : ‘san dè qw disxílioi: kaì \pnígonto \n t_ ya l á s s + . 14 O¥ dè bóskontew toùw xoírouw ¡fugon, kaì ˙n}ggeilan e†w t|n pólin kaì e†w toùw ˙groúw. Kaì \jêlyon †deîn tí \stin tò gegonów: 15 kaì ¡rxontai pròw tòn &Ihsoûn, kaì yevroûsin tòn daimonizómenon kay}menon kaì ¥matisménon kaì svfronoûnta, tòn \sxhkóta tòn Legeôna: kaì \fob}yhsan. 16 Dihg}santo dè a[toîw o¥ †dóntew pôw \géneto t! daimonizomén~, kaì perì tôn xoírvn. 17 Kaì ærjanto parakaleîn a[tòn ˙pelyeîn ˙pò tôn `rívn a[tôn. 18 Kaì \m b á n t o w a[toû e†w tò ploîon, parekálei a[tòn ` daimonisyeíw, ®na ” met' a[toû. 19 ^O dè &Ihsoûw o[k ˙fêken a[tón, ˙llà légei a[t!, %Upage e†w tòn oÂkón sou pròw toùw soúw, kaì ˙nággeilon a[toîw –sa soi ` kúriow pepoíhken, kaì “léhsén se. 20 Kaì ˙pêlyen kaì ærjato khrússein \n t_ Dekapólei –sa \poíhsen a[t! ` &Ihsoûw: kaì pántew \yaúmazon.
5.6 5.7 5.9 5.9 5.9 5.10 5.12 5.13 5.13 5.14 5.14
5.14 ˙n}ggeilan ♦ ˙p}ggeilan 5.14 \jêlyon ♦ ‘lyon 5.15 kay}menon kaì ¥matisménon ♦ kay}menon ¥matisménon 5.15 Legeôna ♦ Legiôna 5.16 Dihg}santo dè ♦ Kaì dihg}santo 5.18 \mbántow ♦ \mbaínontow 5.18 ” met' a[toû ♦ met' a[toû ” 5.19 ^O dè &Ihsoûw ♦ Kaì 5.19 ˙nággeilon ♦ ˙pággeilon 5.19 soi ` kúriow ♦ ` kúriów soi
&IdWn dè ♦ Kaì †dWn eÂpen ♦ légei soi ªnoma ♦ ªnomá soi ˙pekríyh légvn ♦ légei a[t! LegeWn ♦ LegiWn a[toùw ♦ a[tà pántew o¥ daímonew ♦ — e[yévw ` &Ihsoûw ♦ — ‘san dè ♦ — O¥ dè ♦ Kaì o¥ toùw xoírouw ♦ a[toùw
80
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NNO
NNP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.21 - 5.37
KATA MARKON 21
Kaì diaperásantow toû &Ihsoû \n t! ploí~ pálin e†w tò péran, sun}xyh ªxlow polùw \p' a[tón, kaì ‘n parà t|n yálassan. 22 Kaì †doú, ¡rxetai e<w tôn ˙rxisunagQgvn, •nómati &Iáeirow, kaì †dWn a[tón, píptei pròw toùw pódaw a[toû, 23 kaì parekálei a[tòn pollá, légvn –ti Tò yugátrión mou \sxátvw ¡xei: ®na \lyWn \piy_w a[t_ tàw xeîraw, –pvw svy_ kaì z}setai. 24 Kaì ˙pêlyen met' a[toû: kaì “koloúyei a[t! ªxlow polúw, kaì sunéylibon a[tón. 25
Kaì gun} tiw o{sa \n ]úsei a®matow ¡th dQdeka, 26 kaì pollà payoûsa øpò pollôn †atrôn, kaì dapan}sasa tà par' & a[têw pánta, kaì mhdèn vfelhyeî sa, ˙llà mâllon e†w tò 27 xeîron \lyoûsa, ˙koúsasa perì toû &Ihsoû, \lyoûsa \n t! ªxl~ ªpisyen, %hcato toû ¥matíou a[toû: 28 ¡legen gàr –ti K©n tôn ¥matívn a[toû ßcvmai, svy}somai. 29 Kaì e[yév w \jhrányh = phg| toû a®matow a[têw, kaì ¡gnv t! sQmati –ti Êatai ˙pò têw mástigow. 30 Kaì e[yévw ` &Ihsoûw \pignoùw \n e^aut! t|n \j a[toû dúnamin \jelyoûsan, \pistrafeìw \n t! ªxl~, ¡legen, Tíw mou %hcato tôn ¥matívn; 31 Kaì ¡legon a[t! o¥ mayhtaì a[toû, Blépeiw tòn ªxlon sunylíbontá se, kaì légeiw, Tíw mou %hcato; 32 Kaì perieblépeto †deîn t|n toûto poi}sasan. 33 ^H dè gun| fobhyeîsa kaì trémousa, e†duîa $o gégonen \p' a[t_, ‘lyen kaì prosépesen a[t!, kaì eÂpen a[t! pâsan t|n ˙l}yeian. 34 ^O dè eÂpen a[t_, yúgater, = pístiw sou sésvkén se: %u page e†w e†r}nhn, kaì Êsyi øgi|w ˙pò têw mástigów sou. 35
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
*Eti a[toû laloûntow, ¡rxontai ˙pò toû ˙rxisunagQgou, légontew –ti ^H yugáthr sou ˙péyanen: tí ¡ti skúlleiw tòn didáskalon; 36 ^O dè &Ihsoûw e[yévw ˙koúsaw tòn lógon laloúmenon légei t! ˙rxisunagQg~, M| foboû, mónon písteue. 37 Kaì o[k ˙fêken o[déna a[t! sunakolouyêsai, e† m| Pétron kaì &Iákvbon kaì &Ivánnhn tòn ˙delfòn &IakQbou. 5.28 5.28 5.29 5.30 5.33 5.34 5.36 5.37 5.37
5.21 5.22 5.22 5.23 5.23
\n t! ploí~ ♦ ˆ\n t! ploí~˜ †doú ♦ — &Iáeirow ♦ &Iáïrow parekálei ♦ parakaleî a[t_ tàw xeîraw –pvw ♦ tàw xeîraw a[t_ ®na 5.23 z}setai ♦ z}s+ 5.25 tiw ♦ — 5.25 ¡th dQdeka ♦ dQdeka ¡th
K©n ♦ &Eàn ßcvmai k©n ßcvmai ♦ — e[yévw ♦ e[yùw e[yévw ♦ e[yùw \p' ♦ — yúgater ♦ yugáthr e[yévw ˙koúsaw ♦ parakoúsaw a[t! ♦ met' a[toû Pétron ♦ tòn Pétron
81
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NNP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.38 - 6.7
NNQ
KATA MARKON 38
Kaì ¡rxetai e†w tòn oÂkon toû ˙rxisunagQgou, kaì yevreî yórubon, klaíontaw kaì ˙lalázontaw pollá. 39 Kaì e†selyWn légei a[toîw, Tí yorubeîsye kaì klaíete; Tò paidíon o[k ˙péyanen, ˙llà kayeúdei. 40 Kaì kategélvn a[toû. ^O dé, \kbalWn pántaw, paralambánei tòn patéra toû paidíou kaì t|n mhtéra kaì toùw met' a[toû, kaì e†sporeúetai –pou ‘n tò paidíon ˙nakeímenon. 41 Kaì krat}saw têw xeiròw toû paidíou, légei a[t_, Taliyá, koûmi: – \stin meyermhneuómenon, Tò korásion, soì légv, ¡geirai. 42 Kaì e[yévw ˙nésth tò korásion kaì periepátei, ‘n gàr \tôn dQdeka: kaì \jésthsan \kstásei megál+. 43 Kaì diesteílato a[toîw pollà ®na mhdeìw gn! toûto: kaì eÂpen doyênai a[t_ fageîn.
6
Kaì \jêlyen \keîyen, kaì ‘lyen e†w t|n patrída a[toû: kaì ˙kolouyoûsin a[t! o¥ mayhtaì a[toû. 2 Kaì genoménou sabbátou, ærjato \n t_ sunagvg_ didáskein: kaì polloì ˙koúontew \jepl}ssonto, légontew, Póyen toút~ taûta; Kaì tíw = sofía = doyeîsa a[t!, kaì dunámeiw toiaûtai dià tôn xeirôn a[toû gínontai; 3 O[x o˚tów \stin ` téktvn, ` u¥òw Maríaw, ˙delfòw dè &IakQbou kaì &Ivsê kaì &Ioúda kaì Símvnow; Kaì o[k e†sìn a¥ ˙delfaì a[toû @de pròw =mâw; Kaì \skandalízonto \n a[t!. 4 *Elegen dè a[toîw ` &Ihsoûw –ti O[k ¡stin prof}thw ƒtimow, e† m| \n t_ patrídi a[toû, kaì \n toîw suggenésin kaì \n t_ o†kíŸ a[toû. 5 Kaì o[k “dúnato \keî o[demían dúnamin poiêsai, e† m| •lígoiw ˙rrQstoiw \piyeìw tàw xeîraw, \yerápeusen. 6 Kaì \yaúmazen dià t|n ˙pistían a[tôn. Kaì periêgen tàw kQmaw kúkl~ didáskvn. 7
Kaì proskaleîtai toùw dQdeka, kaì ærjato a[toùw ˙postéllein dúo dúo, kaì \d í d o u a[toîw \jousían tôn 5.38 5.38 5.40 5.40 5.41 5.41 5.42 5.42 5.43 6.1 6.2
¡rxetai ♦ ¡rxontai klaíontaw ♦ kaì klaíontaw ^O ♦ A[tòw ˙nakeímenon ♦ — koûmi ♦ koûm ¡geirai ♦ ¡geire e[yévw ♦ e[yùw \kstásei ♦ ˆe[yùw˜ \kstásei gn! ♦ gnoî ‘lyen ♦ ¡rxetai \n t_ sunagvg_ didáskein ♦
6.2 6.2 6.3 6.3 6.3 6.4 6.4 6.5
didáskein \n t_ sunagvg_ a[t! kaì ♦ toút~ kaì a¥ gínontai ♦ ginómenai Maríaw ♦ têw Maríaw ˙delfòw dè ♦ kaì ˙delfòw &Ivsê ♦ &Ivsêtow *Elegen dè ♦ kaì ¡legen suggenésin ♦ suggeneûsin a[toû “dúnato \keî o[demían dúnamin poiêsai ♦ \dúnato \keî poiêsai o[demían dúnamin
82
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NNQ
NNR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.8 - 6.22
KATA MARKON pneumátvn tôn ˙kayártvn. 8 Kaì par}ggeilen a[toîw ®na mhdèn aÊrvsin e†w `dón, e† m| ]ábdon mónon: m| p}ran, m| ƒrton, m| e† w t|n zQnhn xalkón: 9 ˙ll' øpodedeménouw sandália: kaì m| \ndúshsye dúo xitônaw. 10 Kaì ¡legen a[toîw, %Opou \àn e†sélyhte e†w o†kían, \keî ménete £vw ©n \jélyhte \keîyen. 11 Kaì –soi ©n m| déjvntai ømâw, mhdè ˙koúsvsin ømôn, \kporeuómenoi \keîyen, \ktinájate tòn xoûn tòn øpokátv tôn podôn ømôn e†w martúrion a[toîw. &Am|n légv ømîn, ˙nektóteron ¡stai Sodómoiw (h Gomórroiw \n =mérŸ krísevw, (h t_ pólei \keín+. 12 Kaì \jelyóntew \k}russon ®na metano}svsin: 13 kaì daimónia pollà \jéballon, kaì æleifon \laí~ polloùw ˙rrQstouw kaì \yerápeuon. 14
Kaì ækousen ` basileùw ^Hrœdhw, faneròn gàr \géneto tò ªnoma a[toû, kaì ¡legen –ti &Ivánnhw ` baptízvn \k nekrôn “géryh, kaì dià toûto \nergoûsin a¥ dunámeiw \n a[t!. 15 *A l l o i ¡l eg o n –ti &Hlíaw \stín: ƒlloi dè ¡legon –ti Prof}thw \stín, qw e<w tôn profhtôn. 16 &Akoúsaw dè ^Hrœdhw eÂpen –ti $On \gW ˙pekefálisa &Ivánnhn, o˚tów \stin: a[tòw “géryh \k nek r ô n . 17 A[tòw gàr ` ^Hrœdhw ˙posteílaw \kráthsen tòn &Ivánnhn, kaì ¡dhsen a[tòn \n fulak_, dià ^Hr~diáda t|n gunaîka Filíppou toû ˙delfoû a[toû, –ti a[t|n \gámhsen. 18 *Elegen gàr ` &Ivánnhw t! ^Hrœd+ –ti O[k ¡jestín soi ¡xein t|n gunaîka toû ˙delfoû sou. 19 ^H dè ^Hr~diàw \neîxen a[t!, kaì æyelen a[tòn ˙pokteînai: kaì o[k “dúnato: 20 ` gàr ^Hrœdhw \fobeîto tòn &Ivánnhn, e†dWw a[tòn ƒndra díkaion kaì ßgion, kaì sunet}rei a[tón: kaì ˙koúsaw a[toû, pollà \p o í ei , kaì =dévw a[toû ækouen. 21 Kaì genoménhw =méraw e[kaírou, –te ^Hrœdhw toîw genesíoiw a[toû deîpnon \poíei toîw megistâsin a[toû kaì toîw xiliárxoiw kaì toîw prQtoiw têw Galilaíaw, 22 kaì e†selyoúshw têw yugatròw 6.14 ¡legen ♦ ¡legon 6.14 \k nekrôn “géryh ♦ \g}gertai \k nekrôn 6.15 *Alloi ¡legon ♦ *Alloi dè ¡legon 6.15 \stín qw ♦ qw 6.16 ^Hrœdhw eÂpen –ti ♦ ` ^Hrœdhw ¡legen 6.16 \stin a[tòw “géryh \k nekrôn ♦ “géryh 6.20 \poíei ♦ “pórei 6.21 \poíei ♦ \poíhsen
6.8
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
` ^Hrœdhw
p}ran m| ƒrton ♦ ƒrton m| p}ran 6.9 ˙ll' ♦ ˙llà 6.11 –soi ©n m| déjvntai ♦ $ow ©n tópow m| déjhtai 6.11 &Am|n légv ømîn ˙nektóteron ¡stai Sodómoiw (h Gomórroiw \n =mérŸ krísevw (h t_ pólei \keín+ ♦— 6.12 \k}russon ®na metano}svsin ♦ \k}rujan ®na metanoôsin
83
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NNR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.23 - 6.35
NNS
KATA MARKON a[têw têw ^Hr~diádow kaì •rxhsaménhw, kaì ˙resáshw t! ^H r œ d + kaì toîw sunanakeiménoiw, eÂpen ` basileùw t! * mosen korasí~, AÊthsón me $o \àn yél+w, kaì dQsv soí: 23 kaì v a[t_ –ti $O \án me a†t}s+w, dQsv soí, £vw =mísouw têw basileíaw mou. 24 ^H dè \jelyoûsa eÂpen t_ mhtrì a[têw, Tí a†t}somai; ^H dè eÂpen, T|n kefal|n &Ivánnou toû baptistoû. 25 Kaì e†selyoûsa e[yévw metà spoudêw pròw tòn basiléa, &+t}sato, légousa, Yélv ®na moi d!w \jautêw \pì pínaki t|n kefal|n &Ivánnou toû baptistoû. 26 Kaì perílupow genómenow ` basileúw, dià toùw –rkouw kaì toùw sunanakeiménouw o[k “yél h s en a[t|n ˙yet ê s a i . 27 Kaì e[yév w ˙posteílaw ` basileùw spekoulátora \pétajen \nexyênai t|n kefal|n a[toû. 28 ^O dè ˙pelyWn ˙pekefálisen a[tòn \n t_ fulak_, kaì ænegken t|n kefal|n a[toû \pì pínaki, kaì ¡dvken a[t|n t! korasí~: kaì tò korásion ¡dvken a[t|n t_ mhtrì a[têw. 29 Kaì ˙koúsantew o¥ mayhtaì a[toû ‘lyon, kaì ‘ran tò ptôma a[toû, kaì ¡yhkan a[tò \n mnhmeí~. 30
Kaì sunágontai o¥ ˙póstoloi pròw tòn &Ihsoûn, kaì ˙p}ggeilan a[t! pánta, kaì –sa \poíhsan kaì –sa \dídajan. 31 Kaì eÂpen a[toîw, Deûte ømeîw a[toì kat' †dían e†w ¡rhmon tópon, kaì ˙napaúesye •lígon. )Hsan gàr o¥ \rxómenoi kaì o¥ øpágontew polloí, kaì o[dè fageîn e[kaíroun. 32 Kaì ˙pêlyon e†w ¡rhmon tópon t! ploí~ kat' †dían. 33 Kaì eÂdon a[toùw øpágontaw kaì \pégnvsan a[tòn polloí, kaì pez_ ˙pò pasôn tôn pólevn sunédramon \keî, kaì proêlyon a[toúw, kaì sunêlyon pròw a[tón. 34 Kaì \jelyWn eÂden ` &Ihsoûw polùn ªxlon, kaì \splagxnísyh \p' a[toîw, –ti ‘san qw próbata m| ¡xonta poiména: kaì ærjato didáskein a[toùw pollá. 35 Kaì % raw pollêw genoménhw, proselyóntew a[t! o¥ mayhtaì ædh v a[t}n e[yévw ♦ e[yùw \nexyênai ♦ \négkai ^O dè ♦ Kaì pánta kaì ♦ pánta eÂpen ♦ légei ˙napaúesye ♦ ˙napaúsasye e†w ¡rhmon tópon t! ploí~ ♦ \n t! ploí~ e†w ¡rhmon tópon 6.33 a[tòn polloí ♦ polloì 6.33 kaì sunêlyon pròw a[tón ♦ — 6.34 ` &Ihsoûw ♦ — 6.34 a[toîw ♦ a[toúw
6.22 a[têw têw ♦ a[toû 6.22 kaì ˙resáshw ♦ æresen 6.23 –ti $O ♦ ˆpollà˜ %O ti 6.24 ^H dè \jelyoûsa ♦ Kaì \jelyoûsa 6.24 a†t}somai ♦ a†t}svmai 6.24 baptistoû ♦ baptízontow 6.25 e[yévw ♦ e[yùw 6.25 moi d!w \jautêw ♦ \jautêw d!w moi 6.26 sunanakeiménouw ♦ ˙nakeiménouw 6.26 a[t|n ˙yetêsai ♦ ˙yetêsai
6.27 6.27 6.28 6.30 6.31 6.31 6.32
84
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NNS
NNT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.36 - 6.51
KATA MARKON % ra poll}: a[toû légousin –ti *Erhmów \stin ` tópow, kaì ædh v 36 ˙póluson a[toúw, ®na ˙pelyóntew e†w toùw kúkl~ ˙groùw kaì kQmaw ˙gorásvsin e^ autoîw ƒrtouw. Tí gàr fágvsin o[k ¡xousin. 37 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw, Dóte a[toîw ømeîw fageîn. Kaì légousin a[t!, &Apelyóntew ˙gorásvmen dhnarívn diakosívn ƒrtouw, kaì dômen a[toîw fageîn; 38 ^O dè légei a[toîw, Pósouw ƒrtouw ¡xete; ^Upágete kaì Êdete. Kaì gnóntew légousin, Pénte, kaì dúo †xyúaw. 39 Kaì \pétajen a[toîw ˙naklînai pántaw sumpósia sumpósia \pì t! xlvr! xórt~. 40 Kaì ˙népeson prasiaì prasiaí, ˙nà e^katòn kaì ˙nà pent}konta. 41 Kaì labWn toùw pénte ƒrtouw kaì toùw dúo †xyú a w, ˙nablécaw e†w tòn o[ranón, e[lóghsen, kaì katéklasen toùw ƒrtouw, kaì \dídou toîw mayhtaîw a[toû ®na parayôsin a[toîw: kaì toùw dúo †xyúaw \mérisen pâsin. 42 Kaì ¡fagon pántew, kaì \xo r t á s yh s a n : 43 kaì ‘ran klasmátvn dQdeka kofínouw pl}reiw, kaì ˙pò tôn †xyúvn. 44 Kaì ‘san o¥ fagóntew toùw ƒrtouw pentakisxílioi ƒndrew. 45
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì e[yévw “nágkasen toùw mayhtàw a[toû \mbênai e†w tò ploîon, kaì proágein e†w tò péran pròw Bhysaïdán, £vw a[tòw ˙polús+ tòn ªxlon. 46 Kaì ˙potajámenow a[toîw, ˙pêlyen e†w tò ªrow proseújasyai. 47 Kaì •cíaw genoménhw, ‘n tò ploîon \n més~ têw yalásshw, kaì a[tòw mónow \pì têw gêw. 48 Kaì eÂden a[toùw basanizoménouw \n t! \laúnein, ‘n gàr ` ƒnemow \nantíow a[toîw, kaì perì tetárthn fulak|n têw nuktòw ¡rxetai pròw a[toúw, peripatôn \pì têw yalásshw: kaì æyelen parelyeîn a[toúw. 49 O¥ dé, †dóntew a[tòn peripatoûnta \pì têw yalásshw, ¡dojan fántasma eÂnai, kaì ˙nékrajan: 50 pántew gàr a[tòn eÂdon, kaì \taráxyhsan. Kaì e[yévw \lálhsen met' a[tôn, kaì légei a[toîw, Yarseîte: \gQ e†mi, m| fobeîsye. 51 Kaì ˙nébh pròw a[toùw e†w tò ploîon, kaì kofínvn plhrQmata toùw ƒrtouw ♦ ˆtoùw ƒrtouw˜ e[yévw ♦ e[yùw ˙polús+ ♦ ˙polúei eÂden ♦ †dWn kaì perì ♦ perì peripatoûnta \pì têw yalásshw ♦ \pì têw yalásshw peripatoûnta 6.49 fántasma eÂnai ♦ –ti Fántasmá \stin 6.50 Kaì e[yévw ♦ ^O dè e[yùw
6.35 légousin ♦ ¡legon 6.36 ƒrtouw Tí gàr fágvsin o[k ¡xousin ♦ tí fágvsin 6.37 dômen ♦ dQsomen 6.38 kaì Êdete ♦ Êdete 6.40 ˙népeson ♦ ˙népesan 6.40 ˙nà e^katòn kaì ˙nà ♦ katà e^katòn kaì katà 6.41 a[toû ♦ ˆa[toû˜ 6.41 parayôsin ♦ paratiyôsin 6.43 klasmátvn dQdeka kofínouw pl}reiw ♦ klásmata dQdeka
6.44 6.45 6.45 6.48 6.48 6.49
85
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NNT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.52 - 7.7
NNU
KATA MARKON \kópasen ` ƒnemow: kaì lían \kperissoû \n e^autoîw \jístanto, kaì \yaúmazon. 52 O[ gàr sunêkan \pì toîw ƒrtoiw: ‘n gàr a[tôn = kardía pepvrvménh. 53
Kaì diaperásantew ‘lyon \pì t|n gên Gennhsarét, kaì prosvrmísyhsan. 54 Kaì \jelyóntvn a[tôn \k toû ploíou, e[ yév w \p i g n ó n t ew a[tón, 55 peridramóntew –lhn t|n períxvron \keínhn, ærjanto \pì toîw krabbátoiw toùw kakôw ¡xontaw periférein, –pou ækouon –ti \keî \stin. 56 Kaì –pou ©n e†seporeúeto e†w kQmaw (h póleiw (h ˙groúw, \n taîw ˙goraîw \tíyoun toùw ˙syenoûntaw, kaì parekáloun a[tòn ®na k©n toû kraspédou toû ¥matíou a[toû ßcvntai: kaì –soi ©n %hptonto a[toû \sQzonto.
7
Kaì sunágontai pròw a[tòn o¥ Farisaîoi, kaí tinew tôn grammatévn, \lyóntew ˙pò ^Ierosolúmvn: 2 kaì †dóntew tinàw tôn mayhtôn a[toû koinaîw xersín, toût' ¡stin ˙níptoiw, \syíontaw ƒrtouw \mémcanto. 3 O¥ gàr Farisaîoi kaì pántew o¥ &Ioudaîoi, \àn m| pugm_ nícvntai tàw xeîraw, o[k \syíousin, kratoûntew t|n parádosin tôn presbutérvn: 4 kaì ˙pò ˙gorâw, \àn m| baptísvntai, o[k \syíousin: kaì ƒlla pollá \stin $a parélabon krateîn, baptismoùw pothrívn kaì jestôn kaì xalkívn kaì klinôn. 5 *Epeita \pervtôsin a[tòn o¥ Farisaîoi kaì o¥ grammateîw, Dià tí o¥ mayhtaí sou o[ peripatoûsin katà t|n parádosin tôn presbutérvn, ˙llà ˙níptoiw xersìn \syíousin tòn ƒrton; 6 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw –ti Kalôw proef}teusen &Hsafiaw perì ømôn tôn øpokritôn, qw gégraptai, O˚tow ` laòw toîw xeílesín me timÅ, = dè kardía a[tôn pórrv ˙péxei ˙p' \moû. 7 Máthn dè sébontaí me, didáskontew didaskalíaw \ntálmata ˙nyrQpvn. 7.2 7.2
6.51 \kperissoû ♦ ˆ\k perissoû˜ 6.51 kaì \yaúmazon ♦ — 6.52 ‘n gàr ♦ ˙ll' ‘n 6.53 ‘lyon \pì t|n gên ♦ \pì t|n gên ‘lyon e†w 6.54 e[yévw ♦ e[yùw 6.55 peridramóntew ♦ periédramon 6.55 períxvron ♦ xQran 6.55 ærjanto ♦ kaì ærjanto 6.55 krabbátoiw ♦ krabáttoiw 6.55 \keî ♦ — 6.56 póleiw (h ♦ e†w póleiw (h e†w 6.56 \tíyoun ♦ \tíyesan 6.56 %hptonto ♦ %hcanto
7.4 7.4 7.5 7.5 7.5 7.6 7.6 7.6 7.6
koinaîw ♦ –ti koinaîw \syíontaw ƒrtouw \mémcanto ♦ \syíousin toùw ƒrtouw ˙pò ♦ ˙p' kaì klinôn ♦ ˆkaì klinôn˜ *Epeita ♦ Kaì o¥ mayhtaí sou o[ peripatoûsin ♦ o[ peripatoûsin o¥ mayhtaí sou ˙níptoiw ♦ koinaîw ˙pokriyeìw ♦ — –ti ♦ — proef}teusen ♦ \prof}teusen O˚tow ♦ ˆ–ti˜ O˚tow
86
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NNU
NNV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.8 - 7.23
KATA MARKON 8
&Aféntew gàr t|n \ntol|n toû yeoû, krateîte t|n parádosin tôn ˙nyrQpvn, baptismoùw jestôn kaì pothrívn: kaì ƒlla parómoia toiaûta pollà poieîte. 9 Kaì ¡legen a[toîw, Kalôw ˙yeteîte t|n \ntol|n toû yeoû, ®na t|n parádosin ømôn thr}shte. 10 Mvsêw gàr eÂpen, Tíma tòn patéra sou kaì t|n mhtéra sou: kaí, ^O kakologôn patéra (h mhtéra yanát~ teleutátv: 11 ømeîw dè légete, &Eàn eÊp+ ƒnyrvpow t! patrì (h & t_ mhtrí, Korbân, – \stin, dôron, $o \àn \j \moû vfelhy_w: 12 kaì o[kéti ˙fíete a[tòn o[dèn poiêsai t! patrì a[toû (h t_ mhtrì a[toû, 13 ˙kuroûntew tòn lógon toû yeoû t_ paradósei ømôn " paredQkate: kaì parómoia toiaûta pollà poieîte. 14 Kaì proskalesámenow pánta tòn ªxlon, ¡legen a[toîw, &Akoúeté mou pántew, kaì suníete. 15 O[dén \stin ¡jvyen toû ˙nyrQpou e†sporeuómenon e†w a[tón, $o dúnatai a[tòn koinôsai: ˙llà tà \kporeuómena ˙p' a[toû, \keîná \stin tà koinoûnta tòn ƒnyrvpon. 16 EÊ tiw ¡xei „ta ˙koúein ˙kouétv. 17 Kaì –te e†sêlyen e†w oÂkon ˙pò toû ªxlou, \phrQtvn a[tòn o¥ mayhtaì a[toû perì têw parabolêw. 18 Kaì légei a[toîw, O%utvw kaì ømeîw ˙súnetoí \ste; O[ noeîte –ti pân tò ¡jvyen e†sporeuómenon e†w tòn ƒnyrvpon o[ dúnatai a[tòn koinôsai, 19 –ti o[k e†sporeúetai a[toû e†w t|n kardían, ˙ll' e†w t|n koilían: kaì e†w tòn ˙fedrôna \kporeúetai, kayarízon pánta tà brQmata. 20 *E l eg en dè –ti Tò \k toû ˙nyrQpou \kporeuómenon, \keîno koinoî tòn ƒnyrvpon. 21 *Esvyen gár, \k têw kardíaw tôn ˙nyrQpvn o¥ dialogismoì o¥ kakoì \k p o r eú o n t a i , moixeî a i , porneîai, fónoi, 22 klopaí, pleonejíai, ponhríai, dólow, ˙sélgeia, •fyalmòw ponhrów, blasfhmía, øperhfanía, ˙frosúnh: 23 pánta taûta tà ponhrà ¡svyen \kporeúetai, kaì koinoî tòn ƒnyrvpon.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
7.8 7.8 7.9 7.10 7.12 7.12 7.12 7.14 7.14 7.14
gàr ♦ — baptismoùw jestôn kaì pothrívn kaì ƒlla parómoia toiaûta pollà poieîte ♦ — thr}shte ♦ st}shte Mvsêw ♦ Mvüsêw kaì ♦ — a[toû (h ♦ (h mhtrì a[toû ♦ mhtrí pánta ♦ pálin &Akoúeté ♦ &Akoúsaté suníete ♦ súnete
7.15 7.15 7.16 7.17 7.19 7.21 7.22
a[tòn koinôsai ♦ koinôsai a[tón \kporeuómena ˙p' a[toû \keîná ♦ \k toû ˙nyrQpou \kporeuómená — perì têw parabolêw ♦ t|n parabol}n kayarízon ♦ kayarízvn moixeîai porneîai ♦ porneîai klopaí klopaí ♦ moixeîai
87
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NNV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.24 - 7.37
NOM
KATA MARKON 24
Kaì \keîyen ˙nastàw ˙pêlyen e†w tà meyória Túrou kaì Sidônow. Kaì e†selyWn e†w o†kían, o[déna æyelen gnônai, kaì o[k “dun}yh layeîn. 25 &Akoúsasa gàr gun| perì a[toû, «w e xen tò yugátrion a[têw pneûma ˙káyarton, \lyoûsa prosépesen pròw toùw pódaw a[toû: 26 ‘n dè = gun| ^Ellhníw, Surafoínikissa t! génei: kaì “rQta a[tòn ®na tò daimónion \kbál+ \k têw yugatròw a[têw. 27 ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[t_, *Afew prôton xortasyênai tà tékna: o[ gàr kalón \stin labeîn tòn ƒrton tôn téknvn kaì baleîn toîw kunaríoiw. 28 ^H dè ˙pekríyh kaì légei a[t!, Naí, kúrie: kaì gàr tà kunária øpokátv têw trapézhw \syíei ˙pò tôn cixívn tôn paidívn. 29 Kaì eÂpen a[t_, Dià toûton tòn lógon %upage: \jel}luyen tò daimónion \k têw yugatrów sou. 30 Kaì ˙pelyoûsa e†w tòn oÂkon a[têw, e˚ren tò daimónion \jelhluyów, kaì t|n yugatéra beblhménhn \pì têw klínhw. 31
mogilálon
Kaì pálin \jelyWn \k tôn `rívn Túrou kaì Sidônow, ‘lyen pròw t|n yálassan têw Galilaíaw, ˙nà méson tôn `rívn Dekapólevw. 32 Kaì férousin a[t! kvfòn moggilálon, kaì parakaloûsin a[tòn ®na \piy_ a[t! t|n xeîra. 33 Kaì ˙polabómenow a[tòn ˙pò toû ªxlou kat' †dían, ¡balen toùw daktúlouw a[toû e†w tà „ta a[toû, kaì ptúsaw %hcato têw glQsshw a[toû, 34 kaì ˙nablécaw e†w tòn o[ranón, \sténajen, kaì légei a[t!, &Effayá, – \stin, Dianoíxyhti. 35 Kaì e[yévw dihnoíxyh s a n a[toû a¥ ˙koaí: kaì \lúyh ` des m ò w têw glQsshw a[toû, kaì \lálei •ryôw. 36 Kaì diesteílato a[toîw ®na mhdenì eÊpvsin: –son dè a[tòw a[toîw diestélleto, mâllon perissóteron \k}russon. 37 Kaì øperperissôw \jepl}ssonto, ♦ \k têw yugatrów sou tò
7.24 Kaì \keîyen ♦ &Ekeîyen dè 7.24 meyória Túrou kaì Sidônow ♦ –ria Túrou 7.25 &Akoúsasa gàr ♦ ˙ll' e[yùw ˙koúsasa 7.26 ‘n dè = gun| ^Ellhníw Surafoínikissa ♦ = dè gun| ‘n ^Ellhníw Surofoiníkissa 7.27 ^O dè &Ihsoûw eÂpen ♦ kaì ¡legen 7.27 kalón \stin ♦ \stin kalòn 7.27 baleîn toîw kunaríoiw ♦ toîw kunaríoiw baleîn 7.28 Naí kúrie kaì gàr ♦ kúrie kaì 7.28 \syíei ♦ \syíousin 7.29 tò daimónion \k têw yugatrów sou
7.30
7.31 7.32 7.35 7.36 7.36
daimónion daimónion \jelhluyów kaì t|n yugatéra beblhménhn \pì têw klínhw ♦ paidíon beblhménon \pì t|n klínhn kaì tò daimónion \jelhluyów kaì Sidônow ‘lyen pròw ♦ ‘lyen dià Sidônow e†w moggilálon ♦ kaì mogilálon e[yévw dihnoíxyhsan ♦ ˆe[yévw˜ “noíghsan eÊpvsin ♦ légvsin a[tòw a[toîw diestélleto ♦ a[toîw diestélleto a[toì
88
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NOM
NON
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.1 - 8.15
KATA MARKON légontew, Kalôw pánta pepoíhken: kaì toùw kvfoùw poieî ˙koúein, kaì toùw ˙lálouw laleîn.
8
&En \keínaiw taîw =méraiw, pampóllou ªxlou ªntow, kaì m| \xóntvn tí fágvsin, proskalesámenow ` &Ihsoûw toùw mayhtàw a[toû légei a[toîw, 2 Splagxnízomai \pì tòn ªxlon: –ti ædh =mérai treîw prosménousín moi, kaì o[k ¡xousin tí fágvsin: 3 kaì \àn ˙polúsv a[toùw n}steiw e†w oÂkon a[tôn, \kluy}sontai \n t_ `d!: tinèw gàr a[tôn makróyen %hkousin. 4 Kaì ˙pekríyhsan a[t! o¥ mayhtaì a[toû, Póyen toútouw dun}setaí tiw @de xortásai ƒrtvn \p' \rhmíaw; 5 Kaì \phrQta a[toúw, Pósouw ¡xet e ƒrtouw; O¥ dè eÂpon, ^Eptá. 6 Kaì par}ggeilen t! ªxl~ ˙napeseîn \pì têw gêw: kaì labWn toùw e^ptà ƒrtouw, e[xarist}saw ¡klasen kaì \dídou toîw mayhtaîw a[toû, ®na parayôsin: kaì paréyhkan t! ªxl~. 7 Kaì eÂxon †xyúdia •líga: kaì e[log}saw eÂpen parayeînai kaì a[tá. 8 *Efagon dé, kaì \xortásyhsan: kaì ‘ran perisseúmata klasmátvn e^ptà spurídaw. 9 )Hsan dè o¥ fagóntew qw tetrakisxílioi: kaì ˙pélusen a[toúw. 10 Kaì e[yévw \mbàw e†w tò ploîon metà tôn mayhtôn a[toû, ‘lyen e†w tà mér h Dalmanouyá.
=méraw
parayênai
11
Kaì \jêlyon o¥ Farisaîoi, kaì ærjanto suzhteîn a[t!, zhtoûntew par' a[toû shmeîon ˙pò toû o[ranoû, peirázontew a[tón. 12 Kaì ˙nastenájaw t! pneúmati a[toû légei, Tí = geneà a%uth shmeîon \pizhteî; &Am|n légv ømîn, e† doy}setai t_ geneÅ taút+ shmeîon. 13 Kaì ˙feìw a[toúw, \mbàw pálin e†w ploîon, ˙pêlyen e†w tò péran.
e†w tò
14
Kaì \peláyonto labeîn ƒrtouw, kaì e† m| £na ƒrton o[k eÂxon mey' e^ autôn \n t! ploí~. 15 Kaì diestélleto a[toîw, légvn, ^Orâte, blépete ˙pò têw zúmhw tôn Farisaívn kaì têw
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
7.37 8.1 8.1 8.1 8.3 8.3 8.4 8.5 8.5 8.6
8.6 8.7
parayôsin ♦ paratiyôsin eÂpen parayeînai kaì a[tá ♦ a[tà eÂpen kaì taûta paratiyénai 8.8 *Efagon dé ♦ Kaì ¡fagon 8.9 o¥ fagóntew ♦ — 8.10 e[yévw ♦ e[yùw 8.12 shmeîon \pizhteî ♦ zhteî shmeîon 8.13 \mbàw pálin e†w ploîon ♦ pálin \mbàw
toùw ˙lálouw ♦ ˆtoùw˜ ˙lálouw pampóllou ♦ pálin polloû ` &Ihsoûw ♦ — a[toû ♦ — tinèw gàr ♦ kaí tinew makróyen %hkousin ♦ ˙pò makróyen %hkasin Póyen ♦ –ti Póyen \phrQta ♦ “rQta eÂpon ♦ eÂpan par}ggeilen ♦ paraggéllei
89
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NON
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.16 - 8.30
NOO
KATA MARKON zúmhw ^Hrœdou. 16 Kaì dielogízonto pròw ˙ll}louw, légontew –ti *Artouw o[k ¡xomen. 17 Kaì gnoùw ` &Ihsoûw légei a[toîw, Tí dialogízesye –ti ƒrtouw o[k ¡xete; O·pv noeîte, o[dè suníete; *Eti pepvrvménhn ¡xete t|n kardían ømôn; 18 &O fyalmoùw ¡xontew o[ blépete; Kaì „ta ¡xontew o[k ˙koúete; Kaì o[ mnhmoneúete; 19 %O te toùw pénte ƒrtouw ¡klasa e†w toùw pentakisxilíouw, pósouw kofínouw pl}reiw klasmátvn ærate; Légousin a[t!, DQdeka. 20 %O te dè toùw e^ptà e†w toùw tetrakisxilíouw, pósvn spurídvn plhrQmata klasmátvn ærate; O¥ dè eÂpon, ^Eptá. 21 Kaì ¡legen a[toîw, Pôw o[ suníete; 22
˙néblecen
Kaì ¡rxetai e†w Bhysaïdán. Kaì férousin a[t! tuflón, kaì parakaloûsin a[tòn ®na a[toû ßchtai. 23 Kaì \pilabómenow têw xeiròw toû tufloû, \j}gagen a[tòn ¡jv têw kQmhw: kaì ptúsaw e†w tà ªmmata a[toû, \piyeìw tàw xeîraw a[t!, \phrQta a[tòn eÊ ti blépei. 24 Kaì ˙nablécaw ¡legen, Blépv toùw ˙nyrQpouw –ti qw déndra `rô peripatoûntaw. 25 EÂta pálin \péyhken tàw xeîraw \pì toùw •fyalmoùw a[toû, kaì \poíhsen a[tòn ˙nablécai. Kaì ˙pokatestáyh, kaì \néblecen thlaugôw ßpantaw. 26 Kaì ˙pésteilen a[tòn e†w tòn oÂkon a[toû, légvn, Mhdè e†w t|n kQmhn e†sély+w, mhdè eÊp+w tinì \n t_ kQm+. 27
Kaì \jêlyen ` &Ihsoûw kaì o¥ mayhtaì a[toû e†w tàw kQmaw Kaisareíaw têw Filíppou: kaì \n t_ `d! \phrQta toùw mayhtàw a[toû, légvn a[toîw, Tína me légousin o¥ ƒnyrvpoi eÂnai; 28 O¥ dè ˙pekríyhsan, &Ivánnhn tòn baptist}n: kaì ƒlloi &Hlían, ƒlloi dè £na tôn profhtôn. 29 Kaì a[tòw légei a[toîw, ^Umeîw dè tína me légete eÂnai; &Apokriyeìw dè ` Pétrow légei a[t!, Sù e ` xristów. 30 Kaì \petímhsen a[toîw, ®na 8.16 8.16 8.17 8.17 8.19 8.20 8.20 8.21 8.22 8.23 8.23
légontew ♦ — ¡xomen ♦ ¡xousin ` &Ihsoûw ♦ — *Eti ♦ — pl}reiw klasmátvn ♦ klasmátvn pl}reiw dè toùw ♦ toùw O¥ dè eÂpon ♦ Kaì légousin ˆa[t!˜ Pôw o[ ♦ o·pv ¡rxetai ♦ ¡rxontai \j}gagen ♦ \j}negken eÊ ti blépei. ♦ EÊ ti blépeiw;
8.25 8.25 8.25 8.25 8.26 8.26 8.28 8.28 8.29 8.29
\poíhsen a[tòn ˙nablécai ♦ diéblecen ˙pokatestáyh ♦ ˙pekatésth \néblecen ♦ \néblepen ßpantaw ♦ ßpanta tòn ♦ — mhdè eÊp+w tinì \n t_ kQm+ ♦ — ˙pekríyhsan ♦ eÂpan a[t! légontew ˆ–ti˜ £na ♦ –ti e<w légei a[toîw ♦ \phrQta a[toúw dè ` ♦ `
90
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NOO
NOP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.31 - 9.4
KATA MARKON mhdenì légvsin perì a[toû. 31 Kaì ærjato didáskein a[toúw, –ti deî tòn u¥òn toû ˙nyrQpou pollà payeî n , kaì ˙podokimasyênai ˙pò tôn presbutérvn kaì tôn ˙rxierévn kaì tôn grammatévn, kaì ˙poktanyênai, kaì metà treîw =méraw ˙nastênai: 32 kaì parrhsíŸ tòn lógon \lálei. Kaì proslabómenow a[tòn ` Pétrow ærjato \pitimÅn a[t!. 33 ^O dè \pistrafeíw, kaì †dWn toùw mayhtàw a[toû, \petímhsen t! Pétr~, légvn, %Upage •písv mou, Satanâ: –ti o[ froneîw tà toû yeoû, ˙llà tà tôn ˙nyrQpvn. 34 Kaì proskalesámenow tòn ªxlon sùn toîw mayhtaîw a[toû, eÂpen a[toîw, %Ostiw yélei •písv mou ˙kolouyeîn, ˙parnhsásyv e^autón, kaì ˙rátv tòn stauròn a[toû, kaì ˙kolouyeítv moi. 35 $O w gàr ©n yél+ t|n cux|n a[toû sôsai, ˙polései a[t}n: $ow d' ©n ˙polés+ t|n e^autoû cux|n £neken \moû kaì toû e[aggelíou, o˚tow sQsei & a[t}n. 36 Tí gàr vfel}sei ƒnyrvpon, \àn kerd}s+ tòn kósmon –lon, kaì zhmivy_ t|n cux|n a[toû; 37 (H tí dQsei ƒnyrvpow ˙ntállagma têw cuxêw a[toû; 38 $O w gàr \àn \paisxuny_ me kaì toùw \moùw lógouw \n t_ geneÅ taút+ t_ moixalídi kaì a^martvl!, kaì ` u¥òw toû ˙nyrQpou \paisxuny}setai a[tón, –tan ¡ly+ \n t_ dój+ toû patròw a[toû metà tôn ˙ggélvn tôn a^gívn.
©n
9
Kaì ¡legen a[toîw, &Am|n légv ømîn, –ti e†sín tinew tôn @de e^sthkótvn, o®tinew o[ m| geúsvntai yanátou, £vw ©n Êdvsin t|n basileían toû yeoû \lhluyuîan \n dunámei. 2
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì mey' =méraw ¢j paralambánei ` &Ihsoûw tòn Pétron kaì tòn &Iákvbon kaì &Ivánnhn, kaì ˙naférei a[toùw e†w ªrow øchlòn kat' †dían mónouw: kaì metemorfQyh ¡mprosyen a[tôn: 3 kaì tà ¥mátia a[toû \génonto stílbonta, leukà lían qw xiQn, o
8.31 ˙pò ♦ øpò 8.32 a[tòn ` Pétrow ♦ ` Pétrow a[tòn 8.33 t! Pétr~ légvn ♦ Pétr~ kaì légei 8.34 %Ostiw ♦ EÊ tiw 8.35 ©n yél+ ♦ \àn yél+ 8.35 ˙polés+ ♦ ˙polései 8.35 e^autoû cux|n ♦ cux|n a[toû 8.35 o˚tow ♦ — & & 8.36 vfel}sei ♦ vfeleî
tòn &Ivánnhn
\géneto
Mvseî
\àn kerd}s+ ♦ kerdêsai zhmivy_ ♦ zhmivyênai (H tí dQsei ♦ tí gàr doî tôn @de ♦ @de tôn mey' ♦ metà &Ivánnhn ♦ tòn &Ivánnhn \génonto ♦ \géneto qw xiQn ♦ — leukânai ♦ o%utvw leukânai Mvs_ ♦ Mvüseî
91
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NOP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.5 - 9.19
Mvseî
NOQ
KATA MARKON sullaloûntew t! &Ihsoû. 5 Kaì ˙pokriyeìw ` Pétrow légei t! &Ihsoû, ^Rabbí, kalón \stin =mâw @de eÂnai: kaì poi}svmen skhnàw treîw, soì mían, kaì Mvs_ mían, kaì &HlíŸ mían. 6 O[ gàr Ædei tí lal}sei: ‘san gàr ¡kfoboi. 7 Kaì \géneto nefélh \piskiázousa a[toîw: kaì ‘lyen fvn| \k têw nefélhw, O˚tów \stin ` u¥ów mou ` ˙gaphtów: a[toû ˙koúete. 8 Kaì \jápina periblecámenoi, o[kéti o[déna eÂdon, ˙llà tòn &Ihsoûn mónon mey' e^autôn. 9
Katabainóntvn dè a[tôn ˙pò toû ªrouw, diesteílato a[toîw ®na mhdenì dihg}svntai $a eÂdon, e† m| –tan ` u¥òw toû ˙nyrQpou \k nekrôn ˙nast_. 10 Kaì tòn lógon \kráthsan pròw e^autoúw, suzhtoûntew tí \stin tò \k nekrôn ˙nastênai. 11 Kaì \phrQtvn a[tón, légontew –ti Légousin o¥ grammateîw –ti &Hlían deî \lyeîn prôton; 12 ^O dè ˙pokriyeíw, eÂpen a[toîw, &H l í a w mèn \lyWn prôton, ˙pokayistÅ pánta: kaì pôw gégraptai \pì tòn u¥òn toû ˙nyrQpou, ®na pollà páy+ kaì \joudenvy_. 13 &Allà légv ømîn –ti kaì &Hlíaw \l}luyen, kaì \poíhsan a[t! –sa “yélhsan, kayWw gégraptai \p' a[tón. 14
Kaì \lyWn pròw toùw mayhtáw, eÂden ªxlon polùn perì a[toúw, kaì grammateîw suzhtoûntaw a[toîw. 15 Kaì e[yévw pâw ` ªxlow †dWn a[tòn \jeyamb}yh, kaì prostréxontew “spázonto a[tón. 16 Kaì \phrQthsen toûw grammateîw, Tí suzhteîte pròw a[toúw; 17 Kaì ˙pokriyeìw e<w \k toû ªxlou eÂpen, Didáskale, ænegka tòn u¥ón mou pròw se, ¡xonta pneûma ƒlalon. 18 Kaì –pou ©n a[tòn kataláb+, ]}ssei a[tón: kaì ˙frízei, kaì trízei toùw •dóntaw a[toû, kaì jhraínetai: kaì eÂpon toîw mayhtaîw sou ®na a[tò \kbálvsin, kaì o[k Êsxusan. 19 ^O dè ˙pokriyeìw a[t! légei, )V geneà ƒpistow, £vw póte pròw ømâw ¡somai; %Evw póte ˙néjomai ømôn; Férete a[tòn prów me. 9.14 9.14 9.14 9.15 9.15
9.5 9.5 9.6
skhnàw treîw ♦ treîw skhnáw Mvs_ ♦ Mvüseî lal}sei ‘san gàr ¡kfoboi ♦ ˙pokriy_ ¡kfoboi gàr \génonto 9.7 ‘lyen ♦ \géneto 9.7 a[toû ˙koúete ♦ ˙koúete a[toû 9.9 Katabainóntvn dè a[tôn ˙pò ♦ Kaì katabainóntvn a[tôn \k 9.9 dihg}svntai $a eÂdon ♦ $a eÂdon dihg}svntai 9.12 ˙pokriyeíw eÂpen ♦ ¡fh 9.12 ˙pokayistÅ ♦ ˙pokayistánei 9.12 \joudenvy_ ♦ \joudenhy_ 9.13 “yélhsan ♦ æyelon
9.16 9.17 9.17 9.18 9.18 9.18 9.19
\lyWn ♦ \lyóntew eÂden ♦ eÂdon a[toîw ♦ pròw a[toúw e[yévw ♦ e[yùw †dWn a[tòn \jeyamb}yh ♦ †dóntew a[tòn \jeyamb}yhsan toûw grammateîw ♦ a[toúw ˙pokriyeìw ♦ ˙pekríyh a[t! eÂpen ♦ — ©n ♦ \àn a[toû ♦ — eÂpon ♦ eÂpa a[t! ♦ a[toîw
92
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NOQ
NOR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.20 - 9.33
KATA MARKON 20
Kaì ænegkan a[tòn pròw a[tón: kaì †dWn a[tón, e[yévw tò pneûma \spárajen a[tón: kaì pesWn \pì têw gêw, \kulíeto ˙frízvn. 21 Kaì \phrQthsen tòn patéra a[toû, Pósow xrónow \stín, qw toûto gégonen a[t!; ^O dè eÂpen, Paidióyen. 22 Kaì pollákiw a[tòn kaì e†w tó pûr ¡balen kaì e†w %udata, ®na ˙polés+ a[tón: ˙ll' eÊ ti dúnasai, bo}yhson =mîn, splagxnisyeìw \f' =mâw. 23 ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[t!, Tó e† dúnasai pisteûsai, pánta dunatà t! pisteúonti. 24 Kaì e[yévw krájaw ` pat|r toû paidíou, metà dakrúvn ¡legen, Pisteúv, kúrie, bo}yei mou t_ ˙pistíŸ. 25 &IdWn dè ` &Ihsoûw –ti \pisuntréxei ªxlow, \petímhsen t! pneúmati t! ˙kayárt~, légvn a[t!, Tò pneûma tò ƒlalon kaì kvfón, \gQ soi \pitássv, ¡jelye \j a[toû, kaì mhkéti e†sély+w e†w a[tón. 26 Kaì krájan, kaì pollà sparájan a[tón, \jêlyen: kaì % ste polloùw légein –ti ˙péyanen. 27 ^O \géneto qseì nekrów, v dè &Ihsoûw krat}saw a[tòn têw xeirów, ægeiren a[tón: kaì ˙nésth. 28 Kaì e†selyónta a[tòn e†w oÂkon, o¥ mayhtaì a[toû \p h r Q t v n a[tòn kat' †dían –ti ^Hmeîw o[k “dun}yhmen \kbaleîn a[tó; 29 Kaì eÂpen a[toîw, Toûto tò génow \n o[denì dúnatai \jelyeîn, e† m| \n proseux_ kaì nhsteíŸ. 30
Kaì \keîyen \jel yó n t ew pareporeúonto dià têw Galilaíaw: Kaì o[k æyelen ®na tiw gn!. 31 &Edídasken gàr toùw mayhtàw a[toû, kaì ¡legen a[toîw –ti ^O u¥òw toû ˙nyrQpou paradídotai e†w xeîraw ˙nyrQpvn, kaì ˙poktenoûsin a[tón: kaì ˙poktanyeí w, t_ trít+ =mérŸ ˙nast}setai. 32 O¥ dè “gnóoun tò ]êma, kaì \foboûnto a[tòn \pervtêsai. 33
Kaì ‘lyen e†w Kapernaoúm: kaì \n t_ o†kíŸ genómenow \phrQta a[toúw, Tí \n t_ `d! pròw e^ autoùw dielogízesye; 9.20
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
9.21 9.22 9.22 9.23 9.24 9.24 9.24 9.25 9.25 9.26 9.26
9.26 polloùw ♦ toùw polloùw 9.27 a[tòn têw xeirów ♦ têw xeiròw a[toû 9.28 e†selyónta a[tòn ♦ e†selyóntow a[toû 9.28 \phrQtvn a[tòn kat' †dían ♦ kat' †dían \phrQtvn a[tón 9.29 kaì nhsteíŸ ♦ — 9.30 Kaì \keîyen ♦ K˙keîyen 9.30 gn! ♦ gnoî 9.31 t_ trít+ =mérŸ ♦ metà treîw =méraw 9.33 ‘lyen e†w Kapernaoúm ♦ ‘lyon e†w Kafarnaoúm 9.33 pròw e^autoùw ♦ —
e[yévw tò pneûma \spárajen ♦ tò pneûma e[yùw sunespárajen Paidióyen ♦ &Ek paidióyen a[tòn kaì e†w tó pûr ♦ kaì e†w pûr a[tòn dúnasai ♦ dún+ dúnasai pisteûsai ♦ dún+ Kaì e[yévw ♦ E[yùw metà dakrúvn ♦ — kúrie ♦ — pneûma tò ƒlalon kaì kvfón ♦ ƒlalon kaì kvfòn pneûma soi \pitássv ♦ \pitássv soi krájan ♦ krájaw sparájan a[tón ♦ sparájaw
93
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NOR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.34 - 9.47
NOS
KATA MARKON 34
O¥ dè \siQpvn: pròw ˙ll}louw gàr dieléxyhsan \n t_ `d!, tíw meízvn. 35 Kaì kayísaw \fQnhsen toùw dQdeka, kaì légei a[toîw, EÊ tiw yélei prôtow eÂnai, ¡stai pántvn ¡sxatow, kaì pántvn diákonow. 36 Kaì labWn paidíon, ¡sthsen a[tò \n més~ a[tôn: kaì \nagkalisámenow a[tó, eÂpen a[toîw: 37 $O w \àn ¢n tôn toioútvn paidívn déjhtai \pì t! •nómatí mou, \mè déxetai: kaì $o w \àn \mè déjhtai, o[k \mè déxet a i , ˙llà tòn ˙posteílantá me. ` &Ivánnhw
se
38
&Apekríyh dè a[t! &Ivánnhw, légvn, Didáskale, eÊdomén tina t! •nómatí sou \kbállonta daimónia, $ow o[k ˙kolouyeî =mîn: kaì \kvlúsamen a[tón, –ti o[k ˙kolouyeî =mîn. 39 ^O dè &Ihsoûw eÂpen, M| kvlúete a[tón: o[deìw gár \stin $ow poi}sei dúnamin \pì t! •nómatí mou, kaì dun}setai taxù kakologêsaí me. 40 $O w gàr o[k ¡stin kay' ømôn, øpèr ømôn \stin. 41 $O w gàr ©n potís+ ømâw pot}rion %udatow \n •nómatí mou, –ti xristoû \sté, ˙m|n légv ømîn, o[ m| ˙polés+ tòn misyòn a[toû. 42 Kaì $ow \àn skandalís+ £na tôn mikrôn tôn pisteuóntvn e†w \mé, kalón \stin a[t! mâllon e† períkeitai líyow mulikòw perì tòn tráxhlon a[toû, kaì béblhtai e†w t|n yálassan. 43 Kaì \àn skandalíz+ se = xeír sou, ˙pókocon a[t}n: kalón soi \stìn kullòn e†w t|n zv|n e†selyeîn, (h tàw dúo xeîraw ¡xonta ˙pelyeîn e†w t|n géennan, e†w tò pûr tò ƒsbeston, 44 –pou ` skQlhj a[tôn o[ teleutÅ, kaì tò pûr o[ sbénnutai. 45 Kaì \àn ` poúw sou skandalíz+ se, ˙pókocon a[tón: kalón \stín soi e† s el yeî n e† w t|n zv|n xvlón, (h toùw dúo pódaw ¡xo n t a blhyênai e†w t|n géennan, e†w tò pûr tò ƒsbeston, 46 –pou ` skQlhj a[tôn o[ teleutÅ, kaì tò pûr o[ sbénnutai. 47 Kaì \àn ` •fyalmów sou skandalíz+ se, ¡kbale a[tón: kalón soi ( \stìn monófyalmon e†selyeîn e†w t|n basileían toû yeoû, h 9.42 \àn ♦ ©n 9.42 tôn pisteuóntvn e†w \mé ♦ toútvn tôn pisteuóntvn ˆe†w \mé˜ 9.42 líyow mulikòw ♦ múlow •nikòw 9.43 soi \stìn ♦ \stín se 9.43 e†w t|n zv|n e†selyeîn ♦ e†selyeîn e†w t|n zv|n 9.44 — 9.45 soi ♦ se 9.45 e†w tò pûr tò ƒsbeston ♦ — 9.46 — 9.47 soi ♦ sé
9.37 \àn ¢n ♦ ©n ¢n 9.37 \àn \mè déjhtai ♦ ©n \mè déxhtai 9.38 &Apekríyh dè a[t! &Ivánnhw légvn ♦ *Efh a[t! ` &Ivánnhw 9.38 t! ♦ \n t! 9.38 $ow o[k ˙kolouyeî =mîn kaì \kvlúsamen ♦ kaì \kvlúomen 9.38 ˙kolouyeî ♦ “koloúyei 9.40 ømôn øpèr ømôn ♦ =môn øpèr =môn 9.41 mou ♦ — 9.41 o[ ♦ –ti o[
94
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NOS
NOT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.48 - 10.14
KATA MARKON dúo •fyalmoùw ¡xonta blhyênai e†w t|n géennan toû purów, 48 –pou ` skQlhj a[tôn o[ teleutÅ, kaì tò pûr o[ sbénnutai. 49 Pâw gàr purì a^ lisy}setai, kaì pâsa yusía a^ lì a^ lisy}setai. 50 Kalòn tò ßlaw: \àn dè tò ßlaw ƒnalon génhtai, \n tíni a[tò ˙rtúsete; *Exete \n e^autoîw ßlaw, kaì e†rhneúete \n ˙ll}loiw.
10
K˙keîyen ˙nastàw ¡rxetai e†w tà –ria têw &Ioudaíaw dià toû péran toû &Iordánou: Kaì sumporeúontai pálin ªxloi pròw a[tón: kaí, qw e†Qyei, pálin \dídasken a[toúw. 2 Kaì proselyóntew Farisaîoi \phrQthsan a[tón, E† ¡jestin ˙ndrì gunaîka ˙polûsai, peirázontew a[tón. 3 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw, Tí ømîn \neteílato Mvsêw; 4 O¥ dè eÂpon, Mvsêw \pétrecen biblíon ˙postasíou grácai, kaì ˙polûsai. 5 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, Pròw t|n sklhrokardían ømôn ¡gracen ømîn t|n \ntol|n taúthn: 6 ˙pò dè ˙rxêw ktísevw, ƒrsen kaì yêlu \poíhsen a[toùw ` yeów. 7 %Eneken toútou kataleícei ƒnyrvpow tòn patéra a[toû kaì t|n mhtéra: kaì proskollhy}setai pròw t|n gunaîka a[toû, 8 kaì ¡sontai o¥ dúo e†w sárka mían. %Vste o[kéti e†sìn dúo, ˙llà mía sárj. 9 $O o{n ` yeòw sunézeujen, ƒnyrvpow m| xvrizétv. 10 Kaì \n t_ o†kíŸ pálin o¥ mayhtaì a[toû perì toû a[toû \phrQthsan a[tón. 11 Kaì légei a[toîw, $O w \àn ˙polús+ t|n gunaîka a[toû kaì gam}s+ ƒllhn, moixâtai \p' a[t}n: 12 kaì \àn gun| ˙polús+ tòn ƒndra a[têw kaì gamhy_ ƒll~, moixâtai.
o¥ Farisaîoi
13
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì proséferon a[t! paidía ®na ßchtai a[tôn: o¥ dè mayhtaì \petímvn toîw prosférousin. 14 &IdWn dè ` &Ihsoûw “ganákthsen, kaì eÂpen a[toîw, *Afete tà paidía ¡rxesyai 9.47 toû purów ♦ — 9.49 kaì pâsa yusía a^lì a^lisy}setai ♦— 9.50 ßlaw kaì ♦ ßla kaì 10.1 K˙keîyen ♦ Kaì \keîyen 10.1 dià toû ♦ ˆkaì˜ 10.2 \phrQthsan ♦ \phrQtvn 10.3 Mvsêw ♦ Mvüsêw 10.4 eÂpon Mvsêw \pétrecen ♦ eÂpan &Epétrecen Mvüsêw 10.5 Kaì ˙pokriyeìw ` ♦ ` dè 10.6 ` yeów ♦ — 10.7 kaì proskollhy}setai pròw t|n gunaîka a[toû ♦ ˆkaì
10.10 10.10 10.11 10.12 10.12 10.13 10.13
proskollhy}setai pròw t|n gunaîka a[toû˜ \n t_ o†kíŸ ♦ e†w t|n o†kían a[toû perì toû a[toû \phrQthsan ♦ perì toútou \phrQtvn \àn ♦ ©n gun| ˙polús+ ♦ a[t| ˙polúsasa kaì gamhy_ ƒll~ ♦ gam}s+ ƒllon ßchtai a[tôn ♦ a[tôn ßchtai \petímvn toîw prosférousin ♦ \petímhsan a[toîw
95
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NOT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.15 - 10.28
NOU
KATA MARKON
prów me: m| kvlúete a[tá: tôn gàr toioútvn \stìn = basileía toû yeoû. 15 &Am|n légv ømîn, $ow \àn m| déjhtai t|n basileían toû yeo û qw paidíon, o[ m| e†sély+ e†w a[t}n. 16 Kaì \nagkalisámenow a[tá, tiyeìw tàw xeîraw \p' a[tá, e[lógei a[tá. 17
Kaì \kporeuoménou a[toû e†w `dón, prosdramWn e<w kaì gonupet}saw a[tòn \phrQta a[tón, Didáskale ˙gayé, tí poi}sv ®na zv|n a†Qnion klhronom}sv; 18 ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[t!, Tí me légeiw ˙gayón; O[deìw ˙gayów, e† m| e<w, ` yeów. 19 Tàw \ntolàw oÂdaw, M| moixeús+w, m| foneús+w, m| kléc+w, m| ceudomartur}s+w, m| ˙poster}s+w, tíma tòn patéra sou kaì t|n mhtéra. 20 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen a[t!, Didáskale, taûta pánta \fulajámhn \k neóthtów mou. 21 ^O dè &Ihsoûw \mblécaw a[t! “gáphsen a[tón, kaì eÂpen a[t!, %En soi østereî: %upage, –sa ¡xeiw pQlhson, kaì dòw ptvxoîw, kaì £jeiw yhsauròn \n o[ran!: kaì deûro, ˙koloúyei moi, ƒraw tòn staurón. 22 ^O dè stugnásaw \pì t! lóg~ ˙pêlyen lupoúmenow: ‘n gàr ¡xvn kt}mata pollá. 23
Kaì periblecámenow ` &Ihsoûw légei toîw mayhtaîw a[toû, Pôw duskólvw o¥ tà xr}mata ¡xontew e†w t|n basileían toû yeoû e†seleúsontai. 24 O¥ dè mayhtaì \yamboûnto \pì toîw lógoiw a[toû. ^O dè &Ihsoûw pálin ˙pokriyeìw légei a[toîw, Tékna, pôw dúskolón \stin toùw pepoiyótaw \pì xr}masin e†w t|n basileían toû yeoû e†selyeîn. 25 E[kopQterón \stin kámhlon dià têw trumaliâw têw ]afídow e†selyeîn, (h ploúsion e†w t|n basileían toû yeoû e†selyeîn. 26 O¥ dè perissôw \jepl}ssonto, légontew pròw e^autoúw, Kaì tíw dúnatai svyênai; 27 &Emblécaw dè a[toîw ` &Ihsoûw légei, Parà ˙nyrQpoiw ˙dúnaton, ˙ll' o[ parà ye!: pánta gàr dunatá \stin parà t! ye!. 28 *Hrjato ` Pétrow légein a[t!, &Idoú, =meîw ˙f}kamen pánta, kaì “kolouy}samén soi. 10.15 10.16 10.16 10.19 10.20 10.21 10.21 10.21 10.24
— 10.25 têw trumaliâw têw ]afídow e†selyeîn ♦ ˆtêw˜ trumaliâw ˆtêw˜ ]afídow dielyeîn 10.27 dè ♦ — 10.27 \stin ♦ — 10.28 ` Pétrow légein ♦ légein ` Pétrow 10.28 “kolouy}samén ♦ “kolouy}kamén
\àn ♦ ©n tiyeìw ♦ kateulógei tiyeìw e[lógei a[tá ♦ — moixeús+w m| foneús+w ♦ foneús+w M| moixeús+w ˙pokriyeìw eÂpen ♦ ¡fh soi ♦ se ptvxoîw ♦ ˆtoîw˜ ptvxoîw ƒraw tòn staurón ♦ — toùw pepoiyótaw \pì xr}masin ♦
96
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NOU
NOV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.29 - 10.40
KATA MARKON 29
&Apokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen, &Am|n légv ømîn, o[deíw \stin $ow ˙fêken o†kían, (h ˙delfoúw, (h ˙delfáw, (h patéra, (h mhtéra, (h gunaîka, (h tékna, (h ˙groúw, £neken \moû kaì £neken toû e[aggelíou, 30 \àn m| láb+ e^ katontaplasíona nûn \n t! kair! toút~, o†kíaw kaì ˙delfoùw kaì ˙delfàw kaì mhtéraw kaì tékna kaì ˙groúw, metà divgmôn, kaì \n t! a†ôni t! \rxomén~ zv|n a†Qnion. 31 Polloì dè ¡sontai prôtoi ¡sxatoi, kaì ¡sxatoi prôtoi.
&Apokriyeìw dè
toû
kaì o¥ ¡sxatoi
32
)Hsan dè \n t_ `d! ˙nabaínontew e†w ^Ierosóluma: kaì ‘n proágvn a[toùw ` &Ihsoûw, kaì \ya m b o û n t o , kaì ˙kolouyoûntew \foboûnto. Kaì paralabWn pálin toùw dQdeka, ærjato a[toîw légein tà méllonta a[t! sumbaínein: 33 –ti &Idoú, ˙nabaínomen e†w ^Ierosóluma, kaì ` u¥òw toû ˙nyrQpou paradoy}setai toîw ˙rxiereûsin kaì grammateûsin, kaì katakrinoûsin a[tòn yanát~, kaì paradQsousin a[tòn toîw ¡ynesin, 34 kaì \mpaíjousin a[t!, kaì mastigQsousin a[tón, kaì \mptúsousin a[t!, kaì ˙poktenoûsin a[tón: kaì t_ trít+ =mérŸ ˙nast}setai. 35
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì prosporeúontai a[t! &Iákvbow kaì &Ivánnhw o¥ u¥oì Zebedaíou, légontew, Didáskale, yél o m en ®na $o \àn a†t}svmen, poi}s+w =mîn. 36 ^O dè eÂpen a[toîw, Tí yélete poiêsaí me ømîn; 37 O¥ dè eÂpon a[t!, Dòw =mîn, ®na e<w \k dejiôn sou kaì e<w \j e[vnúmvn sou kayísvmen \n t_ dój+ sou. 38 ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[toîw, O[k oÊdate tí a†teîsye. Dúnasye pieîn tò pot}rion $o \gW pínv, kaì tò báptisma $o \gW baptízomai baptisyênai; 39 O¥ dè eÂpon a[t!, Dunámeya. ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[toîw, Tò mèn pot}rion $o \gW pínv píesye: kaì tò báptisma $o \gW baptízomai baptisy}sesye: 40 tò dè kayísai \k dejiôn mou kaì \j e[vnúmvn o[k ¡stin \mòn doûnai, ˙ll' 10.34 a[tón kaì t_ trít+ =mérŸ ♦ kaì metà treîw =méraw 10.35 légontew ♦ légontew a[t! 10.35 a†t}svmen ♦ a†t}svmen se 10.36 poiêsaí me ♦ ˆme˜ poi}sv 10.37 eÂpon ♦ eÂpan 10.37 \k dejiôn sou ♦ sou \k dejiôn 10.37 e[vnúmvn sou ♦ ˙risterôn 10.38 kaì ♦ (h 10.39 eÂpon ♦ eÂpan 10.39 mèn ♦ — 10.40 kaì ♦ (h
10.29 &Apokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen ♦ ¡fh ` &Ihsoûw 10.29 patéra (h mhtéra (h gunaîka ♦ mhtéra (h patéra 10.31 kaì ¡sxatoi ♦ kaì ˆo¥˜ ¡sxatoi 10.32 kaì ˙kolouyoûntew ♦ o¥ dè ˙kolouyoûntew 10.33 grammateûsin ♦ toîw grammateûsin 10.34 mastigQsousin a[tón kaì \mptúsousin a[t! ♦ \mptúsousin a[t! kaì mastigQsousin a[tòn
97
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NOV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.41 - 11.2
NPM
KATA MARKON o<w =toímastai. 41 Kaì ˙koúsantew o¥ dék a ærjanto ˙ganakteîn perì &IakQbou kaì &Ivánnou. 42 ^O dè &Ihsoûw proskal es á m en o w a[toùw légei a[toîw, OÊdate –ti o¥ dokoûntew ƒrxein tôn \ynôn katakurieúousin a[tôn: kaì o¥ megáloi a[tôn katejousiázousin a[tôn. 43 O[x o%utvw dè ¡stai \n ømîn: ˙ll' $ow \àn yél+ genésyai mégaw \n ømîn, ¡stai ømôn: diákonow: 44 kaì $ow \àn yél+ ømôn genésyai prôtow, ¡stai pántvn doûlow. 45 Kaì gàr ` u¥òw toû ˙nyrQpou o[k ‘lyen diakonhyênai, ˙llà diakonêsai, kaì doûnai t|n cux|n a[toû lútron ˙ntì pollôn. 46
Kaì ¡rxontai e†w &IerixQ: kaì \kporeuoménou a[toû ˙pò &IerixQ, kaì tôn mayhtôn a[toû, kaì ªxlou ¥kanoû, u¥òw Timaíou Bartímaiow ` tuflòw \káyhto parà t|n `dòn prosaitôn. 47 Kaì ˙koúsaw –ti &Ihsoûw ` Nazvraîów \stin, ærjato krázein kaì légein, ^O øiòw Dauìd, &Ihsoû, \léhsón me. 48 Kaì \petímvn a[t! polloí, ®na sivp}s+: ` dè poll! mâllon ¡krazen, U¥è Dauíd, \léhsón me. 49 Kaì stàw ` &Ihsoûw eÂpen a[tòn fvnhyênai: kaì fvnoûsin tòn tuflón, légontew a[t!, Yársei: ¡geirai, fvneî se. 50 ^O dè ˙pobalWn tò ¥mátion a[toû ˙nastàw ‘lyen pròw tòn &Ihsoûn. 51 Kaì ˙pokriyeìw légei a[t! ` &Ihsoûw, Tí yéleiw poi}sv soí; ^O dè tuflòw eÂpen a[t!, ^R a b b o u n í , ®na ˙nablécv. 52 ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[t!, %Upage: = pístiw sou sésvkén se. Kaì e[yévw ˙néblecen, kaì “koloúyei t! &Ihsoû \n t_ `d!. Bhyfag|
11
Kaì –te \ggízousin e†w ^Ierousal}m, e†w Bhysfag| kaì Bhyanían, pròw tò ªrow tôn &Elaiôn, ˙postéllei dúo tôn mayhtôn a[toû, 2 kaì légei a[toîw, ^Upágete e†w t|n kQmhn t|n katénanti ømôn: kaì e[yévw e†sporeuómenoi e†w a[tón 10.49 ¡geirai ♦ ¡geire 10.50 ˙nastàw ♦ ˙naphd}saw 10.51 légei a[t! ` &Ihsoûw ♦ a[t! ` &Ihsoûw eÂpen 10.51 yéleiw poi}sv soí ♦ soi yéleiw poi}sv 10.52 ^O dè ♦ kaì ` 10.52 e[yévw ♦ e[yùw 10.52 t! &Ihsoû ♦ a[t! 11.1 ^Ierousal}m e†w Bhysfag| ♦ ^Ierosóluma e†w Bhyfag| 11.2 e[yévw ♦ e[yùw
10.42 ^O dè &Ihsoûw proskalesámenow a[toùw ♦ Kaì proskalesámenow a[toùw ` &Ihsoûw 10.43 ¡stai \n ♦ \stin \n 10.43 \àn yél+ genésyai mégaw ♦ ©n yél+ mégaw genésyai 10.44 \àn yél+ ømôn genésyai ♦ ©n yél+ \n ømîn eÂnai 10.46 u¥òw ♦ ` u¥òw 10.46 ` tuflòw ♦ tuflòw prosaíthw 10.46 prosaitôn ♦ — 10.47 Nazvraîów ♦ Nazarhnów 10.47 ^O øiòw ♦ U¥è 10.49 a[tòn fvnhyênai ♦ Fvn}sate
98
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NPM
NPN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.3 - 11.15
KATA MARKON a[t|n eør}sete pôlon dedeménon, \f' o$ n o[deìw ˙nyrQpvn kekáyiken: lúsantew a[tòn ˙gágete. 3 Kaì \án tiw ømîn eÊp+, Tí poieîte toûto; EÊpate, –ti ^O kúriow a[toû xreían ¡xei: kaì e[yévw a[tòn ˙postelleî @de. 4 &Apêlyon dè kaì e˚ron pôlon dedeménon pròw t|n yúran ¡jv \pì toû ˙mfódou, kaì lúousin a[tón. 5 Kaí tinew tôn \keî e^sthkótvn ¡legon a[toîw, Tí poieîte lúontew tòn pôlon; 6 O¥ dè eÂpon a[toîw kayWw \neteílato ` &Ihsoûw: kaì ˙fêkan a[toúw. 7 Kaì ægagon tòn pôlon pròw tòn &Ihsoûn, kaì \pébalon a[t! tà ¥mátia a[tôn, kaì \káyisen \p' a[t!. 8 Polloì dè tà ¥mátia a[tôn ¡strvsan e†w t|n `dón: ƒlloi dè stoibádaw ¡kopton \k tôn déndrvn, kaì \strQnnuon e† w t|n `dón. 9 Kaì o¥ proágontew kaì o¥ ˙kolouyoûntew ¡krazon, légontew, ^Vsanná: e[loghménow ` \rxómenow \n •nómati kuríou: 10 E[loghménh = \rxoménh basileía \n •nómati kuríou toû patròw =môn Dauíd: ^Vsannà \n toîw øcístoiw.
tòn pôlon
11
Kaì e†sêlyen e†w ^Ierosóluma ` &Ihsoûw, kaì e†w tò ¥erón: % raw, kaì periblecámenow pánta, •cíaw ædh o·shw têw v \jêlyen e†w Bhyanían metà tôn dQdeka. 12
Kaì t_ \paúrion \jelyóntvn a[tôn ˙pò Bhyaníaw, \peínasen. 13 Kaì †dWn sukên makróyen, ¡xousan fúlla, ‘lyen e† ƒra eør}sei ti \n a[t_: kaì \lyWn \p' a[t}n, o[dèn e˚ren e† m| fúlla: o[ gàr ‘n kairòw súkvn. 14 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen a[t_, Mhkéti \k soû e†w tòn a†ôna mhdeìw karpòn fágoi. Kaì ækouon o¥ mayhtaì a[toû. 15
Kaì ¡rxontai e†w ^Ierosóluma: kaì e†selyWn ` &Ihsoûw e†w tò ¥eròn ærjato \kbállein toùw pvloûntaw kaì ˙gorázontaw
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
11.2
11.3 11.3 11.3 11.4 11.4 11.6 11.6 11.7 11.7 11.7 11.8 11.8
˙nyrQpvn kekáyiken lúsantew a[tòn ˙gágete ♦ o·pv ˙nyrQpvn \káyisen lúsate a[tòn kaì férete –ti ♦ — e[yévw ♦ e[yùw @de ♦ pálin @de &Apêlyon dè ♦ Kaì ˙pêlyon t|n ♦ — eÂpon ♦ eÂpan \neteílato ♦ eÂpen ægagon ♦ férousin \pébalon ♦ \pibállousin \p' a[t! ♦ \p' a[tón Polloì dè tà ♦ Kaì polloì tà stoibádaw ¡kopton ♦ stibádaw
11.8 11.9 11.10 11.11 11.13 11.13 11.13 11.14 11.14 11.15 11.15
kócantew déndrvn kaì \strQnnuon e†w t|n `dón ♦ ˙grôn légontew ♦ — \n •nómati kuríou ♦ — ` &Ihsoûw kaì ♦ — makróyen ♦ ˙pò makróyen eør}sei ti ♦ ti eør}sei o[ gàr ‘n kairòw ♦ ` gàr kairòw o[k ‘n ` &Ihsoûw ♦ — \k soû e†w tòn a†ôna ♦ e†w tòn a†ôna \k soû ` &Ihsoûw ♦ — ˙gorázontaw ♦ toùw ˙gorázontaw
99
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NPN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.16 - 11.29
NPO
KATA MARKON
\n t! ¥er!: kaì tàw trapézaw tôn kollubistôn, kaì tàw kayédraw tôn pvloúntvn tàw peristeràw katéstrecen: 16 kaì o[k æfien ®na tiw dienégk+ skeûow dià toû ¥eroû. 17 Kaì \dídasken, légvn a[toîw, O[ gégraptai –ti ^O oÂków mou oÂkow proseuxêw klhy}setai pâsin toîw ¡yn es i n ; ^U m eî w dè \p o i } s a t e a[tòn sp}laion l+stôn. 18 Kaì ækousan o¥ grammateî w kaì o¥ ˙rxiereîw, kaì \z}toun pôw a[tòn ˙polésvsin: \foboûnto gàr a[tón, –ti pâw ` ªxlow \jepl}sseto \pì t_ didax_ a[toû. 19
Kaì –te •cè \géneto, \jeporeúeto ¡jv têw pólevw.
20
a†teîsye
Kaì prv› paraporeuómenoi, eÂdon t|n sukên \jhramménhn \k ]izôn. 21 Kaì ˙namnhsyeìw ` Pétrow légei a[t!, ^Rabbí, Êde, = sukê ÷n kathrásv \j}rantai. 22 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw légei a[toîw, *Exete pístin yeoû. 23 &Am|n gàr légv ømîn –ti $ow ©n eÊp+ t! ªrei toút~, *Aryhti, kaì bl}yhti e†w t|n yálassan, kaì m| diakriy_ \n t_ kardíŸ a[toû, ˙llà pisteús+ –ti $a légei gínetai: ¡stai a[t! $o \àn eÊp+. 24 Dià toûto légv ømîn, Pánta –sa ƒn proseuxómenoi a†têsye, pisteúete –ti lambánete, kaì ¡stai ømîn. 25 Kaì –tan st}khte proseuxómenoi, ˙fíete eÊ ti ¡xete katá tinow: ®na kaì ` pat|r ømôn ` \n toîw o[ranoîw ˙f_ ømîn tà paraptQmata ømôn. 26 E† dè ømeîw o{k ˙fíete, o[dè ` pat|r ømôn ` \n toîw o[ranoîw ˙f}sei tà paraptQmata ømôn. 27
Kaì ¡rxontai pálin e†w ^Ierosóluma: kaì \n t! ¥er! peripatoûntow a[toû, ¡rxontai pròw a[tòn o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ grammateîw kaì o¥ presbúteroi, 28 kaì légousin a[t!, &En poíŸ \jousíŸ taûta poieîw; Kaì tíw soi t|n \jousían taúthn ¡dvken ®na taûta poi_w; 29 ^O dè &Ihsoûw ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw, &Epervt}sv ømâw kaì \gW £na lógon, kaì ˙pokríyhté moi, kaì 11.23 o$ \àn eÊp+ ♦ — 11.24 ƒn proseuxómenoi a†têsye ♦ proseúxesye kaì a†teîsye 11.24 lambánete ♦ \lábete 11.25 st}khte ♦ st}kete 11.26 — 11.28 légousin ♦ ¡legon 11.28 Kaì tíw ♦ (H tíw 11.28 t|n \jousían taúthn ¡dvken ♦ ¡dvken t|n \jousían taúthn 11.29 ˙pokriyeìw ♦ — 11.29 kaì \gW ♦ —
11.17 légvn ♦ kaì ¡legen 11.17 \poi}sate ♦ pepoi}kate 11.18 grammateîw kaì o¥ ˙rxiereîw ♦ ˙rxiereîw kaì o¥ grammateîw 11.18 –ti pâw ♦ pâw gàr 11.19 –te ♦ –tan 11.19 \jeporeúeto ♦ \jeporeúonto 11.20 prv› paraporeuómenoi ♦ paraporeuómenoi prv› 11.23 gàr ♦ — 11.23 pisteús+ ♦ pisteú+ 11.23 $a légei ♦ $o laleî
100
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NPO
NPP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.30 - 12.9
KATA MARKON \rô ømîn \n poíŸ \jousíŸ taûta poiô. 30 Tò báptisma &Ivánnou \j o[ranoû ‘n, (h \j ˙nyrQpvn; &Apokríyhté moi. 31 Kaì \l o g í z o n t o pròw e^autoúw, lég o n t ew, &E à n eÊ p v m en , &E j o[ranoû, \reî, Dià tí o{n o[k \pisteúsate a[t!; 32 &All' eÊpvmen, &Ej ˙nyrQpvn, \foboûnto tòn laón: ßpantew gàr e xo n tòn &Ivánnhn, –ti ªntvw prof}thw ‘n. 33 Kaì ˙pokriyéntew légousin t! &Ihsoû, O[k oÊdamen. Kaì ` &Ihsoûw ˙pokriyeìw légei a[toîw, O[dè \gW légv ømîn \n poíŸ \jousíŸ taûta poiô.
12
Kaì ærjato a[toîw \n parabolaîw légein, &Ampelôna \fúteusen ƒnyrvpow, kaì periéyhken fragmón, kaì * rujen øpol}nion, kaì Œkodómhsen púrgon, kaì \jédoto a[tòn v gevrgoîw, kaì ˙ped}mhsen. 2 Kaì ˙pésteilen pròw toùw gevrgoùw t! kair! doûlon, ®na parà tôn gevrgôn láb+ ˙pò toû karpoû toû ˙mpelônow. 3 O¥ dè labóntew a[tòn ¡deiran, kaì ˙pésteilan kenón. 4 Kaì pálin ˙pésteilen pròw a[toùw ƒllon doûlon: k˙keînon liyobol}santew \kefalaívsan, kaì ˙pésteilan “timvménon. 5 Kaì pálin ƒllon ˙pésteilen: k˙keînon ˙pékteinan: kaì polloùw ƒllouw, toùw mèn dérontew, toùw dè ˙pokténontew. 6 *Eti o{n £na u¥òn ¡xvn ˙gaphtòn a[toû, ˙pésteilen kaì a[tòn pròw a[toùw ¡sxaton, légvn –ti &Entrap}sontai tòn u¥ón mou. 7 &Ekeînoi dè o¥ gevrgoì eÂpon pròw e^ autoùw –ti O ˚tów \stin ` klhronómow: deû t e, ˙pokteínvmen a[tón, kaì =môn ¡stai = klhronomía. 8 Kaì labóntew a[tòn ˙pékteinan, kaì \jébalon ¡jv toû ˙mpelônow. 9 Tí o{n poi}sei ` kúriow toû ˙mpelônow; &Eleúsetai kaì
11.30 11.31 11.31 11.32 11.32 11.32 11.33
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
11.33 12.1 12.1 12.1 12.2 12.3 12.4 12.4 12.4
“tímasan 12.5 pálin ♦ — 12.5 toùw mèn dérontew toùw dè ˙pokténontew ♦ o¬w mèn dérontew o¬w dè ˙pokténnontew 12.6 o{n ♦ — 12.6 u¥òn ¡xvn ♦ eÂxen u¥òn 12.6 a[toû ♦ — 12.6 kaì ♦ — 12.6 pròw a[toùw ¡sxaton ♦ ¡sxaton pròw a[toùw 12.7 eÂpon pròw e^autoùw ♦ pròw e^autoùw eÂpan 12.8 a[tòn ˙pékteinan ♦ ˙pékteinan a[tón 12.8 \jébalon ♦ \jébalon a[tòn 12.9 o{n ♦ ˆo{n˜
&Ivánnou ♦ tò &Ivánnou \logízonto ♦ dielogízonto o{n ♦ ˆo{n˜ &All' ♦ ˙llà laón ♦ ªxlon –ti ªntvw ♦ ªntvw –ti légousin t! &Ihsoû ♦ t! &Ihsoû légousin ˙pokriyeìw ♦ — légein ♦ laleîn \fúteusen ƒnyrvpow ♦ ƒnyrvpow \fúteusen \jédoto ♦ \jédeto toû karpoû ♦ tôn karpôn O¥ dè ♦ Kaì liyobol}santew ♦ — \kefalaívsan ♦ \kefalívsan ˙pésteilan “timvménon ♦
101
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NPP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.10 - 12.23
NPQ
KATA MARKON
˙polései toùw gevrgoúw, kaì dQsei tòn ˙mpelôna ƒlloiw. 10 O[dè t|n graf|n taúthn ˙négnvte, Líyon $on ˙pedokímasan o¥ o†kodomoûntew, o˚tow \gen}yh e†w kefal|n gvníaw: 11 parà kuríou \géneto a%uth, kaì ¡stin yaumast| \n •fyalmoîw =môn; 12 Kaì \z}toun a[tòn kratêsai, kaì \fob}yhsan tòn ªxlon: ¡gnvsan gàr –ti pròw a[toùw t|n parabol|n eÂpen: kaì ˙féntew a[tòn ˙pêlyon. 13
Kaì ˙postéllousin pròw a[tón tinaw tôn Farisaívn kaì tôn ^Hr~dianôn, ®na a[tòn ˙greúsvsin lóg~. 14 O¥ dè \lyóntew légousin a[t!, Didáskale, oÊdamen –ti ˙lhy|w eÂ, kaì o[ mélei soi perì o[denów: o[ gàr blépeiw e†w prósvpon ˙nyrQpvn, ˙ll' \p' ˙lhyeíaw t|n `dòn toû yeoû didáskeiw: ¡jestin kênson Kaísari doûnai (h o·; 15 Dômen, (h m| dômen; ^O dè e†dWw a[tôn t|n øpókrisin eÂpen a[toîw, Tí me peirázete; Féreté moi dhnárion, ®na Êdv. 16 O¥ dè ænegkan. Kaì légei a[toîw, Tínow = e†kWn a%uth kaì = \pigraf}; O¥ dè eÂpon a[t!, Kaísarow. 17 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, &Apódote tà Kaísarow Kaísari, kaì tà toû yeoû t! ye!. Kaì \yaúmasan \p' a[t!. 18
Kaì ¡rxontai Saddoukaîoi pròw a[tón, o®tinew légousin ˙nás t a s i n m| eÂnai: kaì \phrQthsan a[tón, légontew, 19 Didáskale, Mvsêw ¡gracen =mîn, –ti \án tinow ˙delfòw ˙poyán+, kaì katalíp+ gunaîka, kaì tékna m| ˙f_, ®na láb+ ` ˙delfòw a[toû t|n gunaîka a[toû, kaì \janast}s+ spérma t! ˙delf! a[toû: 20 e^ptà ˙delfoì ‘san: kaì ` prôtow ¡laben guna î k a , kaì ˙poyn§skvn o[k ˙fêken spérma: 21 kaì ` deúterow ¡laben a[t}n, kaì ˙péyanen, kaì o[dè a[tòw ˙fêken spérma: kaì ` trítow qsaútvw. 22 Kaì ¡labon a[t|n o¥ e^ptá, kaì o[k ˙fêkan spérma. &Esxáth pántvn ˙péyanen kaì = gun}. 23 &En t_ ˙nastásei, –tan ˙nastôsin, tínow a[tôn ¡stai gun}; 12.19 a[toû kaì ♦ kaì 12.21 kaì o[dè a[tòw ˙fêken ♦ m| katalipWn 12.22 ¡labon a[t|n ♦ — 12.22 kaì o[k ♦ o[k 12.22 &Esxáth ♦ *Esxaton 12.22 ˙péyanen kaì = gun} ♦ kaì = gun| ˙péyanen 12.23 –tan ˙nastôsin ♦ ˆ–tan ˙nastôsin˜
12.14 O¥ dè \lyóntew ♦ kaì \lyóntew 12.14 kênson Kaísari doûnai ♦ doûnai kênson Kaísari 12.16 eÂpon ♦ eÂpan 12.17 Kaì ˙pokriyeìw ` ♦ ^O dè 12.17 &Apódote tà Kaísarow ♦ Tà Kaísarow ˙pódote 12.17 \yaúmasan ♦ \jeyaúmazon 12.18 \phrQthsan ♦ \phrQtvn 12.19 Mvsêw ♦ Mvüsêw 12.19 tékna m| ˙f_ ♦ m| ˙f_ téknon
102
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NPQ
NPR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.24 - 12.35
KATA MARKON
O¥ gàr e^ptà ¡sxon a[t|n gunaîka. 24 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, O[ dià toûto planâsye, m| e†dótew tàw grafáw, mhdè t|n dúnamin toû yeo û ; 25 %O tan gàr \k nek r ô n ˙nastôsin, o·te gamoûsin, o·te gamískontai, ˙ll' e†sìn qw ƒggeloi o¥ \n toîw o[ranoîw. 26 Perì dè tôn nekrôn, –ti \geírontai, o[k ˙négnvte \n t_ bíbl~ Mvsévw, \pì toû bátou, qw eÂpen a[t! ` yeów, légvn, &EgW ` yeòw &Abraám, kaì ` yeòw &Isaák, kaì ` yeòw &IakQb; 27 O[k ¡stin ` yeòw nekrôn, ˙llà yeòw zQntvn: ømeîw o{n polù planâsye.
Mvüsévw
28
Kaì proselyWn e<w tôn grammatévn, ˙koúsaw a[tôn suzhtoúntvn, e†dWw –ti kalôw a[toîw ˙pekríyh, \phrQthsen a[tón, Poía \stìn prQth pántvn \ntol}; 29 ^O dè &Ihsoûw ˙pekríyh a[t! –ti PrQth pántvn tôn \ntolôn, *Akoue, &I s r a } l : kúriow ` yeò w =môn, kúriow e<w \stín: 30 kaì ˙gap}seiw kúrion tòn yeón sou \j –lhw têw kardíaw sou, kaì \j –lhw têw cuxêw sou, kaì \j –lhw têw dianoíaw sou, kaì \j –lhw têw †sxúow sou. A%uth prQth \ntol}. 31 Kaì deutéra `moía a%uth, &Agap}seiw tòn plhsíon sou qw seautón. Meízvn toútvn ƒllh \ntol| o[k ¡stin. 32 Kaì eÂpen a[t! ` grammateúw, Kalôw, didáskale, \p' ˙lhyeíaw eÂpaw –ti e<w \stin, kaì o[k ¡stin ƒllow pl|n a[toû: 33 kaì tò ˙gapÅn a[tòn \j –lhw têw kardíaw, kaì \j –lhw têw sunésevw, kaì \j –lhw têw cuxêw, kaì \j –lhw têw †sxúow, kaì tò ˙gapÅn tòn plhsíon qw e^ autón, pleîón \stin pántvn tôn `lokautvmátvn kaì yusiôn. 34 Kaì ` &Ihsoûw †dWn a[tòn –ti nounexôw ˙pekríyh, eÂpen a[t!, O[ makràn e ˙pò têw basileíaw toû yeoû. Kaì o[deìw o[kéti \tólma a[tòn \pervtêsai. 35
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw ¡legen, didáskvn \n t! ¥er!, Pôw légousin o¥ grammateîw –ti ` xristòw u¥ów \stin Dauíd; a[toîw 12.28 prQth pántvn \ntol} ♦ \ntol| prQth pántvn 12.29 ^O dè &Ihsoûw ˙pekríyh a[t! ♦ &Apekríyh ` &Ihsoûw 12.29 pántvn tôn \ntolôn ♦ \stín 12.30 A%uth prQth \ntol} ♦ — 12.31 Kaì deutéra `moía ♦ Deutéra 12.32 eÂpaw ♦ eÂpew 12.33 cuxêw kaì \j –lhw têw ♦ — 12.33 pleîón ♦ perissóterón 12.34 a[tòn –ti ♦ ˆa[tòn˜ –ti 12.35 \stin Dauíd ♦ Dauíd \stin
12.24 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw ♦ ¡fh a[toîw ` &Ihsoûw 12.25 gamískontai ♦ gamízontai 12.25 o¥ ♦ — 12.26 Mvsévw ♦ Mvüsévw 12.26 qw ♦ pôw 12.26 ` yeòw &Isaák ♦ ˆ`˜ yeòw &Isaák 12.26 ` yeòw &IakQb ♦ ˆ`˜ yeòw &IakQb 12.27 ` ♦ — 12.27 yeòw zQntvn ♦ zQntvn 12.27 ømeîw o{n ♦ — 12.28 e†dWw ♦ †dWn 12.28 a[toîw ˙pekríyh ♦ ˙pekríyh
103
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NPR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.36 - 13.5
NPS
KATA MARKON 36
A[tòw gàr Dauìd eÂpen \n pneúmati a^gí~, Légei ` kúriow t! kurí~ mou, Káyou \k dejiôn mou, £vw ©n yô toùw \xyroúw sou øpopódion tôn podôn sou. 37 A[tòw o{n Dauìd légei a[tòn kúrion: kaì póyen u¥òw a[toû \stin; Kaì ` polùw ªxlow ækouen a[toû =dévw. 38
Kaì ¡legen a[toîw \n t_ didax_ a[toû, Blépete ˙pò tôn grammatévn, tôn yel ó n t v n \n stolaîw peripateîn, kaì ˙spasmoùw \n taîw ˙goraîw, 39 kaì prvtokayedríaw \n taîw sunagvgaîw, kaì prvtoklisíaw \n toîw deípnoiw: 40 o¥ katesyíontew tàw o†kíaw tôn xhrôn, kaì profásei makrà proseuxómenoi: o˚toi l}contai perissóteron kríma. 41
balóntvn
Kaì kayísaw ` &Ihsoûw katénanti toû gazofulakíou \yeQrei pôw ` ªxlow bállei xalkòn e†w tò gazofulákion: kaì polloì ploúsioi ¡ballon pollá. 42 Kaì \lyoûsa mía x}ra ptvx| ¡balen lep t à dúo, – \stin kodránthw. 43 Kaì proskalesámenow toùw mayhtàw a[toû, légei a[toîw, &Am|n légv ømîn –ti = x}ra a%uth = ptvx| pleîon pántvn béblhken tôn ballóntvn e†w tò gazofulákion: 44 pántew gàr \k toû perisseúontow a[toîw ¡balon: a%uth dè \k têw øster}sevw a[têw pánta –sa eÂxen ¡balen, –lon tòn bíon a[têw.
13
Kaì \kporeuoménou a[toû \k toû ¥eroû, légei a[t! e<w tôn mayhtôn a[toû, Didáskale, Êde, potapoì líyoi kaì potapaì o†kodomaí. 2 Kaì ` &Ihsoûw ˙pokriyeìw eÂpen a[t!, Blépeiw taútaw tàw megálaw o†kodomáw; O[ m| ˙fey_ líyow \pì líy!, $ow o[ m| kataluy_. 3
Kaì kayhménou a[toû e†w tò ªrow tôn \laiôn katénanti toû ¥eroû, \phrQtvn a[tòn kat' †dían Pétrow kaì &Iákvbow kaì &Ivánnhw kaì &Andréaw, 4 E†pè =mîn, póte taûta ¡stai; Kaì tí tò shmeîon –tan méll+ pánta taûta sunteleîsyai; 5 ^O dè 12.36 gàr ♦ — 12.36 pneúmati a^gí~ ♦ t! pneúmati t! a^gí~ 12.36 Légei ` ♦ EÂpen 12.36 øpopódion ♦ øpokátv 12.37 o{n ♦ — 12.37 u¥òw a[toû \stin ♦ a[toû \stin u¥ów 12.37 ` ♦ ˆ`˜ 12.38 ¡legen a[toîw \n t_ didax_ a[toû ♦ \n t_ didax_ a[toû ¡legen
12.40 12.41 12.43 12.43 13.2 13.2
l}contai ♦ l}mcontai ` &Ihsoûw ♦ — légei ♦ eÂpen béblhken ♦ ¡balen ˙pokriyeìw ♦ — líyow \pì líy! ♦ @de líyow \pì líyon 13.3 \phrQtvn ♦ \phrQta 13.4 E†pè ♦ E†pòn 13.4 pánta taûta sunteleîsyai ♦ taûta sunteleîsyai pánta
104
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NPS
NPT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.6 - 13.19
KATA MARKON &Ihsoûw ˙pokriyeìw a[toîw ærjato légein, Blépete m} tiw ømâw plan}s+. 6 Polloì gàr \leúsontai \pì t! •nómatí mou, légontew –ti &EgQ e†mi: kaì polloùw plan}sousin. 7 %O tan dè ˙koúshte polémouw kaì ˙koàw polémvn, m| yroeîsye: deî gàr genésyai: ˙ll' o·pv tò télow. 8 &Egery}setai gàr ¡ynow \pì ¡ynow, kaì basileía \pì basileían: kaì ¡sontai seismoì katà & tópouw, kaì ¡sontai limoì kaì taraxaí: ˙rxaì vdínvn taûta. 9
Blépete dè ømeîw e^autoúw: paradQsousin gàr ømâw e†w sunédria, kaì e†w sunagvgàw dar}sesye, kaì \pì =gemónvn kaì basilévn stay}sesye £neken \moû, e†w martúrion a[toîw. 10 Kaì e†w pánta tà ¡ynh deî prôton khruxyênai tò e[aggélion. 11 %O tan dè ˙gágvsin ømâw paradidóntew, m| promerimnâte tí lal}shte, mhdè meletâte: ˙ll' $o \àn doy_ ømîn \n \keín+ t_ % rŸ, toûto laleîte: o[ gár \ste ømeîw o¥ laloûntew, ˙llà tò v pneûma tò ßgion. 12 ParadQsei dè ˙delfòw ˙delfòn e†w yánaton, kaì pat|r téknon: kaì \panast}sontai tékna \pì goneîw, kaì yanatQsousin a[toúw: 13 kaì ¡sesye misoúmenoi øpò pántvn dià tò ªnomá mou: ` dè øpomeínaw e†w télow, o˚tow svy}setai. 14
%O tan dè Êdhte tò bdélugma têw \rhmQsevw, tò ]hyèn øpò Dani|l toû prof}tou, e^stWw –pou o[ deî — ` ˙naginQskvn noeítv — tóte o¥ \n t_ &IoudaíŸ feugétvsan e†w tà ªrh: 15 ` dè \pì toû dQmatow m| katabátv e†w t|n o†kían, mhdè e†selyétv Óraí ti \k têw o†kíaw a[toû: 16 kaì ` e†w tòn ˙gròn çn m| \pistrecátv e†w tà •písv, Órai tò ¥mátion a[toû. 17 O[aì dè taîw \n gastrì \xoúsaiw kaì taîw yhlazoúsaiw \n \keínaiw taîw =méraiw. 18 Proseúxesye dè ®na m| génhtai = fug| ømôn xeimônow. 19 *Esontai gàr a¥ =mérai \keînai ylíciw, o®a o[ gégonen toiaúth ˙p' ˙rxêw ktísevw «w ¡ktisen ` yeòw £vw toû 13.5
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
13.6 13.7 13.8 13.8 13.8 13.9 13.10 13.11
ƒgvsin 13.11 mhdè meletâte ♦ — 13.12 ParadQsei dè ♦ kaì paradQsei 13.14 tò ]hyèn øpò Dani|l toû prof}tou ♦ — 13.14 e^stWw ♦ e^sthkóta 13.15 dè ♦ ˆdè˜ 13.15 e†w t|n o†kían ♦ — 13.15 e†selyétv ♦ e†selyátv 13.16 çn ♦ — 13.18 = fug| ømôn ♦ — 13.19 «w ♦ ÷n
˙pokriyeìw a[toîw ærjato légein ♦ ærjato légein a[toîw gàr ♦ — gàr ♦ — \pì ¡ynow ♦ \p' ¡ynow kaì ¡sontai seismoì ♦ ¡sontai seismoì kaì ¡sontai limoì kaì taraxaí ˙rxaì ♦ ¡sontai limoí ˙rx| gàr ♦ — deî prôton ♦ prôton deî %Otan dè ˙gágvsin ♦ kaì –tan
105
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NPT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.20 - 13.35
Kaì tóte
NPU
KATA MARKON
nûn, kaì o[ m| génhtai. 20 Kaì e† m| kúriow \kolóbvsen tàw =méraw, o[k ©n \sQyh pâsa sárj: ˙llà dià toùw \klektoúw, o¬w \jeléjato, \kolóbvsen tàw =méraw. 21 Tóte \án tiw ømîn eÊ p + , &I d o ú , @de ` xristów, (h &Idoú, \keî, m| pisteúete. 22 &Egery}sontai gàr ceudóxristoi kaì ceudoprofêtai, kaì dQsousin shmeîa kaì térata, pròw tò ˙poplanÅn, e† dunatón, kaì toùw \klektoúw. 23 ^Umeîw dè blépete: †doú, proeírhka ømîn pánta. 24
&All' \n \keínaiw taîw =méraiw, metà t|n ylícin \keínhn, ` %hliow skotisy}setai, kaì = sel}nh o[ dQsei tò féggow a[têw, 25 kaì o¥ ˙stérew toû o[ranoû ¡sontai \kpíptontew, kaì a¥ dunámeiw a¥ \n toîw o[ranoîw saleuy}sontai. 26 Kaì tóte ªcontai tòn u¥òn toû ˙nyrQpou \rxómenon \n nefélaiw metà dunámevw pollêw kaì dójhw. 27 Kaì tóte ˙posteleî toùw ˙ggélouw a[toû, kaì \pisunájei toùw \klektoùw a[toû \k tôn tessárvn ˙némvn, ˙p' ƒkrou gêw £vw ƒkrou o[ranoû. 28
pareleúsontai
&Apò dè têw sukêw máyete t|n parabol}n: –tan a[têw ædh ` kládow a^palòw génhtai kaì \kfú+ tà fúlla, ginQskete –ti \ggùw tò yérow \stín: 29 o%utvw kaì ømeîw, –tan taûta Êdhte ginómena, ginQskete –ti \ggúw \stin \pì yúraiw. 30 &Am|n légv ømîn –ti o[ m| parély+ = geneà a%uth, méxri o˚ pánta taûta génhtai. 31 ^O o[ranòw kaì = gê pareleúsetai: o¥ dè lógoi mou % raw o[deìw o[ m| parélyvsin. 32 Perì dè têw =méraw \keínhw (h v oÂden, o[dè o¥ ƒggeloi o¥ \n o[ran!, o[dè ` u¥ów, e† m| ` pat}r. 33 Blépete, ˙grupneîte kaì proseúxesye: o[k oÊdate gàr póte ` kairów \stin. 34 ^Vw ƒnyrvpow ˙pódhmow ˙feìw t|n o†kían a[toû, kaì doùw toîw doúloiw a[toû t|n \jousían, kaì e^kást~ tò ¡rgon a[toû, kaì t! yurvr! \neteílato ®na grhgor_. 35 Grhgoreîte o{n: o[k oÊdate gàr póte ` kúriow têw o†kíaw 13.27 a[toû \k ♦ ˆa[toû˜ \k 13.28 a[têw ædh ` kládow ♦ ædh ` kládow a[têw 13.29 taûta Êdhte ♦ Êdhte taûta 13.30 méxri ♦ méxriw 13.30 pánta taûta ♦ taûta pánta 13.31 pareleúsetai ♦ pareleúsontai 13.31 parélyvsin ♦ pareleúsontai % % 13.32 vraw ♦ têw vraw 13.32 o¥ \n ♦ \n 13.33 kaì proseúxesye ♦ — 13.34 kaì e^kást~ ♦ e^kást~
13.20 kúriow \kolóbvsen ♦ \kolóbvsen kúriow 13.21 Tóte ♦ Kaì tóte 13.21 &Idoú @de ♦ *Ide @de 13.21 (h &Idoú ♦ *Ide 13.22 kaì toùw ♦ toùw 13.23 †doú ♦ — 13.24 &All' ♦ &Allà 13.25 toû o[ranoû ¡sontai ♦ ¡sontai \k toû o[ranoû 13.25 \kpíptontew ♦ píptontew 13.27 a[toû kaì ♦ kaì
106
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NPU
NPV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
KATA MARKON
13.36 - 14.13
¡rxetai, •cé, (h mesonuktíou, (h ˙lektorofvníaw, (h prvfi: 36 m| \lyWn \jaífnhw e%ur+ ømâw kayeúdontaw. 37 $A dè ømîn légv pâsin légv, Grhgoreîte.
14
)Hn dè tò Pásxa kaì tà ƒzuma metà dúo =méraw: kaì \z}toun o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ grammateîw pôw a[tòn \n dól~ krat}santew ˙pokteínvsin: 2 ¡legon dé, M| \n t_ e^ort_, m}pote yórubow ¡stai toû laoû. 3
Kaì ªntow a[toû \n BhyaníŸ, \n t_ o†kíŸ Símvnow toû leproû, katakeiménou a[toû, ‘lyen gun| ¡xousa ˙lábastron múrou nárdou pistikêw poluteloûw: kaì suntrícasa tò ˙lábastron, katéxeen a[toû katà têw kefalêw. 4 )Hsan dé tinew ˙ganaktoûntew pròw e^ autoúw, kaì légontew, E†w tí = ˙pQleia a%uth toû múrou gégonen; 5 &Hdúnato gàr toûto prayênai \pánv triakosívn dhnarívn, kaì doyênai toîw ptvxoîw. Kaì \nebrimônto a[t_. 6 ^O dè &Ihsoûw eÂpen, *Afete a[t}n: tí a[t_ kópouw paréxete; Kalòn ¡rgon e†rgásato \n \moí. 7 Pántote gàr toùw ptvxoùw ¡xete mey' e^autôn, kaì –tan yélhte dúnasye a[toùw e{ poiêsai: \mè dè o[ pántote ¡xete. 8 $O ¡sxen a%uth \poíhsen: proélaben murísai mou tò sôma e†w tòn \ntafiasmón. 9 &Am|n légv ømîn, –pou \àn khruxy_ tò e[aggélion toûto e†w –lon tòn kósmon, kaì $o \poíhsen a%uth lalhy}setai e†w mnhmósunon a[têw.
tòn
dè legv
10
Kaì ` &Ioúdaw ` &IskariQthw, e<w tôn dQdeka, ˙pêlyen pròw toùw ˙rxiereîw, ®na parad! a[tòn a[toîw. 11 O¥ dè ˙koúsantew \xárhsan, kaì \phggeílanto a[t! ˙rgúrion doûnai: kaì \z}tei pôw e[kaírvw a[tòn parad!. 12
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì t_ prQt+ =mérŸ tôn ˙zúmvn, –te tò Pásxa ¡yuon, légousin a[t! o¥ mayhtaì a[toû, Poû yéleiw ˙pelyóntew e^toimásvmen ®na fág+w tò Pásxa; 13 Kaì ˙postéllei dúo tôn 13.35 •cé (h mesonuktíou ♦ (h •cè (h mesonúktion 13.37 $A ♦ $O 14.2 dé ♦ gár 14.2 yórubow ¡stai ♦ ¡stai yórubow 14.3 kaì suntrícasa tò ♦ suntrícasa t|n 14.3 katà ♦ — 14.4 kaì légontew ♦ — 14.5 toûto ♦ toûto tò múron 14.5 triakosívn dhnarívn ♦ dhnarívn triakosívn
e^toimásomen
14.6 14.7 14.8 14.8 14.9 14.9 14.10
e†rgásato ♦ “rgásato a[toùw ♦ a[toîw a%uth ♦ — mou tò sôma ♦ tò sômá mou légv ♦ dè légv toûto ♦ — ` &Ioúdaw ` &IskariQthw ♦ &Ioúdaw &IskariWy ` 14.10 parad! a[tòn ♦ a[tòn paradoî 14.11 e[kaírvw a[tòn parad! ♦ a[tòn e[kaírvw paradoî
107
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NPV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
14.14 - 14.27
˙nágaion
NQM
KATA MARKON
mayhtôn a[toû, kaì légei a[toîw, ^Upágete e†w t|n pólin, kaì ˙pant}sei ømîn ƒnyrvpow kerámion %u datow bastázvn: ˙kolouy}sate a[t!, 14 kaì –pou \àn e†sély+, eÊpate t! o†kodespót+ –ti ^O didáskalow légei, Poû \stin tò katáluma, –pou tò Pásxa metà tôn mayhtôn mou fágv; 15 Kaì a[tòw ømîn deíjei ˙nQgeon méga \strvménon £toimon: \keî e^toimásate =mîn. 16 Kaì \jêlyon o¥ mayhtaì a[toû, kaì ‘lyon e†w t|n pólin, kaì e˚ron kayWw eÂpen a[toîw, kaì =toímasan tò Pásxa. 17
Kaì •cíaw genoménhw ¡rxetai metà tôn dQdeka. 18 Kaì ˙nakeiménvn a[tôn kaì \syióntvn, eÂpen ` &Ihsoûw, &Am|n légv ømîn, –ti e<w \j ømôn paradQsei me, ` \syívn met' \moû. 19 O¥ dè ærjanto lupeîsyai, kaì légein a[t! e<w kay' e<w, M}ti \gQ; Kaì ƒllow, M}ti \gQ; 20 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw, E<w \k tôn dQdeka, ` \mbaptómenow met' \moû e†w tò trublíon. 21 ^O mèn u¥òw toû ˙nyrQpou øpágei, kayWw gégraptai perì a[toû: o[aì dè t! ˙nyrQp~ \keín~ di' o˚ ` u¥òw toû ˙nyrQpou paradídotai: kalòn ‘n a[t! e† o[k \genn}yh ` ƒnyrvpow \keînow. 22
Kaì \syióntvn a[tôn, labWn ` &Ihsoûw ƒrton e[log}saw ¡klasen, kaì ¡dvken a[toîw, kaì eÂpen, Lábete, fágete: toûtó \stin tò sômá mou. 23 Kaì labWn tò pot}rion e[xarist}saw ¡dvken a[toîw: kaì ¡pion \j a[toû pántew. 24 Kaì eÂpen a[toîw, Toûtó \stin tò a<má mou, tò têw kainêw diay}khw, tò perì pollôn \kxunómenon. 25 &Am|n légv ømîn –ti o[kéti o[ m| pív \k toû gen}matow têw ˙mpélou, £vw têw =méraw \keínhw –tan a[tò pínv kainòn \n t_ basileíŸ toû yeoû. 26
Kaì ømn}santew \jêlyon e†w tò ªrow tôn &Elaiôn.
27
Kaì légei a[toîw ` &Ihsoûw –ti Pántew skandalisy}sesye \n \moì \n t_ nuktì taút+: –ti gégraptai, Patájv tòn poiména, kaì diaskorpisy}setai tà próbata. 14.14 14.15 14.15 14.16 14.18 14.19 14.19 14.19 14.20 14.20 14.21
‘n ♦ — ` &Ihsoûw ♦ — fágete ♦ — tò ♦ — tò têw kainêw ♦ têw perì pollôn \kxunómenon ♦ \kxunnómenon øpèr pollôn 14.27 \n \moì \n t_ nuktì taút+ ♦ — 14.27 diaskorpisy}setai tà próbata ♦ tà próbata diaskorpisy}sontai 14.21 14.22 14.22 14.23 14.24 14.24
katáluma ♦ katálumá mou ˙nQgeon ♦ ˙nágaion \keî ♦ kaì \keî a[toû ♦ — eÂpen ` &Ihsoûw ♦ ` &Ihsoûw eÂpen O¥ dè ♦ — kay' ♦ katà M}ti \gQ Kaì ƒllow ♦ — ˙pokriyeìw ♦ — \k ♦ — ^O mèn ♦ %O ti ` mèn
108
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NQM
NQN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
KATA MARKON
14.28 - 14.42
28
&Allà metà tò \geryênaí me, proájv ømâw e†w t|n Galilaían. ^O dè Pétrow ¡fh a[t!, Kaì e† pántew skandalisy}sontai, ˙ll' o[k \gQ. 30 Kaì légei a[t! ` &Ihsoûw, &Am|n légv soi, –ti sù s}meron \n t_ nuktì taút+, prìn (h dìw ˙léktora fvnêsai, trìw ˙parn}s+ me. 31 ^O dè \kperissoû ¡legen mâllon, &Eán me dé+ sunapoyaneîn soi, o[ m} se ˙parn}svmai. ^Vsaútvw dè kaì pántew ¡legon. 29
32
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì ¡rxontai e†w xvríon o˚ tò ªnoma Geyshmanê: kaì légei toîw mayhtaîw a[toû, Kayísate @de, £vw proseújvmai. 33 Kaì paralambánei tòn Pétron kaì &Iákvbon kaì &Ivánnhn mey' e^autoû, kaì ærjato \kyambeîsyai kaì ˙dhmoneîn. 34 Kaì légei a[toîw, Perílupów \stin = cux} mou £vw yanátou: meínate @de kaì grhgoreîte. 35 Kaì proselyWn mikrón, ¡pesen \pì têw gêw, kaì proshúxeto ®na, e† dunatón \stin, parély+ ˙p' % ra. 36 Kaì ¡legen, &Abbâ, ` pat}r, pánta dunatá soi. a[toû = v Parénegke tò pot}rion ˙p' \moû toûto: ˙ll' o[ tí \gW yélv, ˙llà tí sú. 37 Kaì ¡rxetai kaì eørískei a[toùw kayeúdontaw, % ran kaì légei t! Pétr~, Símvn, kayeúdeiw; O[k Êsxusaw mían v 38 grhgorêsai; Grhgoreîte kaì proseúxesye, ®na m| e†sélyhte e†w peirasmón. Tò mèn pneûma próyumon, = dè sàrj ˙syen}w. 39 Kaì pálin ˙pelyWn proshújato, tòn a[tòn lógon e†pQn. 40 Kaì øpostrécaw e˚ren a[toùw pálin kayeúdontaw: ‘san gàr o¥ •fyalmoì a[tôn bebarhménoi, kaì o[k Ædeisan tí a[t! ˙pokriyôsin. 41 Kaì ¡rxetai tò tríton, kaì légei a[toîw, % ra: Kayeúdete loipòn kaì ˙napaúesye. &Apéxei: ‘lyen = v †doú, paradídotai ` u¥òw toû ˙nyrQpou e†w tàw xeîraw tôn a^ martvlôn. 42 &Egeíresye, ƒgvmen: †doú, ` paradidoúw me æggiken.
14.35 14.35 14.36 14.38 14.40
14.29 Kaì e† ♦ E† kaì 14.30 \n t_ nuktì taút+ ♦ taút+ t_ nuktì 14.30 ˙parn}s+ me ♦ me ˙parn}s+ 14.31 \kperissoû ¡legen mâllon ♦ \kperissôw \lálei 14.31 me dé+ ♦ dé+ me 14.31 ˙parn}svmai ♦ ˙parn}somai 14.32 Geyshmanê ♦ Geyshmaní 14.33 &Iákvbon ♦ ˆtòn˜ &Iákvbon 14.33 &Ivánnhn ♦ ˆtòn˜ &Ivánnhn 14.33 mey' e^autoû ♦ met' a[toû
14.40 14.40 14.40 14.41
proselyWn ♦ proelyWn ¡pesen ♦ ¡pipten ˙p' \moû toûto ♦ toûto ˙p' \moû e†sélyhte ♦ ¡lyhte øpostrécaw e˚ren a[toùw pálin ♦ pálin \lyWn e˚ren a[toùw o¥ •fyalmoì a[tôn ♦ a[tôn o¥ •fyalmoì bebarhménoi ♦ katabarunómenoi a[t! ˙pokriyôsin ♦ ˙pokriyôsin a[t! loipòn ♦ tò loipòn
109
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NQN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
14.43 - 14.58
NQO
KATA MARKON 43
Kaì e[yévw, ¡ti a[toû laloûntow, paragínetai &Ioúdaw, e<w çn tôn dQdeka, kaì met' a[toû ªxlow polùw metà maxairôn kaì júlvn, parà tôn ˙rxierévn kaì tôn grammatévn kaì tôn presbutérvn. 44 DedQkei dè ` paradidoùw a[tòn sússhmon a[toîw, légvn, $O n ©n fil}sv, a[tów \stin: krat}sate a[tón, kaì ˙pagágete ˙sfalôw. 45 Kaì \lyQn, e[yévw proselyWn a[t! légei a[t!, ^Rabbí, ]abbí: kaì katefílhsen a[tón. 46 O¥ dè \pébalon \p' a[tòn tàw xeîraw a[tôn, kaì \kráthsan a[ t ó n . 47 E<w dé tiw tôn paresthkótvn spasámenow t|n máxairan ¡paisen tòn doûlon toû ˙rxierévw, kaì ˙feîlen 48 & a[toû tò vtíon. Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, ^Vw \pì l+st|n \j}lyete metà maxairôn kaì júlvn sullabeîn me; 49 Kay' =méran æmhn pròw ømâw \n t! ¥er! didáskvn, kaì o[k \krat}saté me: ˙ll' ®na plhrvyôsin a¥ grafaí. 50 Kaì ˙féntew a[tòn pántew ¡fugon. 51
Kaì e<w tiw neanískow “koloúyhsen a[t!, peribeblhménow sindóna \pì gumnoû. Kaì kratoûsin a[tòn o¥ neanískoi: 52 ` dè katalipWn t|n sindóna gumnòw ¡fugen ˙p' a[tôn. 53
Kaì ˙p}gagon tòn &Ihsoûn pròw tòn ˙rxieréa: kaì sunérxontai a[t! pántew o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ presbúteroi kaì o¥ grammateîw. 54 Kaì ` Pétrow ˙pò makróyen “koloúyhsen a[t! £vw ¡sv e†w t|n a[l|n toû ˙rxierévw: kaì ‘n sugkay}menow metà tôn øphretôn, kaì yermainómenow pròw tò fôw. 55 O¥ dè ˙rxiereîw kaì –lon tò sunédrion \z}toun katà toû &Ihsoû marturían, e†w tò yanatôsai a[tón: kaì o[x e%uriskon. 56 Polloì gàr \ceudomartúroun kat' a[toû, kaì Êsai a¥ marturíai o[k ‘san. 57 Kaí tinew ˙nastántew \c eu d o m a r t ú r o u n kat' a[toû, légontew 58 –ti ^Hmeîw “koúsamen a[toû légontow –ti &EgW katalúsv tòn naòn toûton tòn xei r o p o í h t o n , kaì dià triôn =merôn ƒllon 14.43 14.43 14.43 14.44 14.45 14.45 14.46 14.46 14.47
14.47 14.48 14.50 14.51
e[yévw ♦ e[yùw çn ♦ — polùw ♦ — ˙pagágete ♦ ˙págete e[yévw ♦ e[yùw a[t! ^Rabbí ♦ — \p' a[tòn ♦ — a[tôn ♦ a[t! tiw ♦ ˆtiw˜
14.51 14.52 14.53 14.55
& & vtíon ♦ vtárion \j}lyete ♦ \j}lyate pántew ¡fugon ♦ ¡fugon pántew e<w tiw neanískow “koloúyhsen ♦ neanískow tiw sunhkoloúyei o¥ neanískoi ♦ — ˙p' a[tôn ♦ — a[t! ♦ — e%uriskon ♦ h%uriskon
110
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NQO
NQP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
14.59 - 14.72
KATA MARKON
˙xei r o p o í h t o n o†kodom}sv. 59 Kaì o[dè o%u tvw Êsh ‘n = martu r í a a[tôn. 60 Kaì ˙nastàw ` ˙rxiereùw e†w méson \phrQthsen tòn &Ihsoûn, légvn, O[k ˙pokrín+ o[dén; Tí o˚toí sou katamarturoûsin; 61 ^O dè \siQpa, kaì o[dèn ˙pekrínato. Pálin ` ˙rxiereùw \phrQta a[tón, kaì légei a[t!, Sù e ` xristów, ` u¥òw toû e[loghtoû; 62 ^O dè &Ihsoûw eÂpen, &EgQ e†mi. Kaì ªcesye tòn u¥òn toû ˙nyrQpou \k dejiôn kay}menon têw dunámevw, kaì \rxómenon metà tôn nefelôn toû o[ranoû. 63 ^O dè ˙rxiereùw diarr}jaw toùw xitônaw a[toû légei, Tí ¡ti xreían ¡xomen martúrvn; 64 &Hkoúsate têw blasfhmíaw: tí ømîn faínetai; O¥ dè pántew katékrinan a[tòn eÂnai ¡noxon ya n á t o u . 65 Kaì ærjantó tinew \mptúein a[t!, kaì perikalúptein tò prósvpon a[toû, kaì kolafízein a[tón, kaì légein a[t!, Prof}teuson: kaì o¥ øphrétai ]apísmasin a[tòn ¡ballon.
¡balon
66
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì ªntow toû Pétrou \n t_ a[l_ kátv, ¡rxetai mía tôn paidiskôn toû ˙rxierévw, 67 kaì †doûsa tòn Pétron yermainómenon, \mblécasa a[t! légei, Kaì sù metà toû Nazarhnoû &Ihsoû ‘sya. 68 ^O dè “rn}sato, légvn, O[k oÂda, o[dè \pístamai tí sù légeiw. Kaì \jêlyen ¡jv e†w tò proaúlion: kaì ˙léktvr \fQnhsen. 69 Kaì = paidískh †doûsa a[tòn pálin ærjato légein toîw paresthkósin –ti O˚tow \j a[tôn \stín. 70 ^O dè pálin “rneîto. Kaì metà mikròn pálin o¥ parestôtew ¡legon t! Pétr~, &Alhyôw \j a[tôn eÂ: kaì gàr Galilaîow eÂ, kaì = laliá sou `moiázei. 71 ^O dè ærjato ˙nayematízein kaì •mnúnai –ti O[k oÂda tòn ƒnyrvpon toûton $o n légete. 72 Kaì \k deu t ér o u ˙léktvr \fQnhsen. Kaì ˙nemn}syh ` Pétrow tò ]êma $o eÂpen a[t! ` &Ihsoûw –ti Prìn ˙léktora fvnêsai díw, ˙parn}s+ me tríw. Kaì \pibalWn ¡klaien.
o·te
14.68 tí sù ♦ sù tí 14.68 kaì ˙léktvr \fQnhsen ♦ ˆkaì ˙léktvr \fQnhsen˜ 14.69 pálin ærjato ♦ ærjato pálin 14.69 paresthkósin ♦ parestôsin 14.70 kaì = laliá sou `moiázei ♦ — 14.72 \k ♦ e[yùw \k 14.72 $o eÂpen ♦ qw eÂpen 14.72 ˙parn}s+ me tríw ♦ tríw me ˙parn}s+
14.61 o[dèn ˙pekrínato ♦ o[k ˙pekrínato o[dén 14.64 eÂnai ¡noxon ♦ ¡noxon eÂnai 14.65 tò prósvpon a[toû ♦ a[toû tò prósvpon 14.65 ¡ballon ♦ ¡labon 14.66 \n t_ a[l_ kátv ♦ kátv \n t_ a[l_ 14.67 &Ihsoû ‘sya ♦ ‘sya toû &Ihsoû 14.68 O[k ♦ O·te 14.68 o[dè ♦ o·te
111
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NQP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
15.1 - 15.17
NQQ
KATA MARKON
15
Kaì e[yévw \pì tò prv› sumboúlion poi}santew o¥ ˙rxiereîw metà tôn presbutérvn kaì grammatévn, kaì –lon tò sunédrion, d}santew tòn &Ihsoûn ˙p}negkan kaì parédvkan t! Pilát~. 2 Kaì \phrQthsen a[tòn ` Pilátow, Sù e ` basileùw tôn &Ioudaívn; ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen a[t!, Sù légeiw. 3 Kaì kathgóroun a[toû o¥ ˙rxiereîw pollá: 4 ` dè Pilátow pálin \phrQthsen a[tón, légvn, O[k ˙pokrín+ o[dén; *Ide, pósa sou katamarturoûsin. 5 ^O dè &Ihsoûw % ste yaumázein tòn Piláton. o[kéti o[dèn ˙pekríyh, v 6
Katà dè e^ort|n ˙péluen a[toîw £na désmion, –nper &+ toûnto. 7 )Hn dè ` legómenow Barabbâw metà tôn sustasiastôn dedeménow, o®tinew \n t_ stásei fónon pepoi}keisan. 8 Kaì ˙nabo}saw ` ªxlow ærjato a†teîsyai kayWw ˙eì \poíei a[toîw. 9 ^O dè Pilátow ˙pekríyh a[toîw, légvn, Yélete ˙polúsv ømîn tòn basiléa tôn &Ioudaívn; 10 &Egínvsken gàr –ti dià fyónon paradedQkeisan a[tòn o¥ ˙rxiereîw. 11 O¥ dè ˙rxiereîw ˙néseisan tòn ªxlon, ®na mâllon tòn Barabbân ˙polús+ a[toîw. 12 ^O dè Pilátow ˙pokriyeìw pálin eÂpen a[toîw, Tí o{n yélete poi}sv $on légete basiléa tôn &Ioudaívn; 13 O¥ dè pálin ¡krajan, Staúrvson a[tón. 14 ^O dè Pilátow ¡legen a[toîw, Tí gàr kakòn \poíhsen; O¥ dè perissotérvw ¡krajan, Staúrvson a[tón. 15 ^O dè Pilátow boulómenow t! ªxl~ tò ¥kanòn poiêsai, ˙pélusen a[toîw tòn Barabbân: kaì parédvken tòn &Ihsoûn, fragellQsaw, ®na staurvy_. 16
O¥ dè stratiôtai ˙p}gagon a[tòn ¡sv têw a[lêw, – \stin praitQrion, kaì sugkaloûsin –lhn t|n speîran. 17 Kaì \ndúousin a[tòn porfúran, kaì peritiyéasin a[t! pléjantew
15.8 ˙eì ♦ — 15.12 ˙pokriyeìw pálin eÂpen ♦ pálin ˙pokriyeìw ¡legen 15.12 yélete poi}sv $on légete ♦ ˆyélete˜ poi}sv ˆ$on légete˜ tòn 15.14 kakòn \poíhsen ♦ \poíhsen kakón 15.14 perissotérvw ♦ perissôw 15.17 \ndúousin ♦ \ndidúskousin
15.1 15.1 15.2 15.4 15.4
e[yévw \pì tò ♦ e[yùw t! ♦ — eÂpen a[t! ♦ a[t! légei \phrQthsen ♦ \phrQta katamarturoûsin ♦ kathgoroûsin 15.6 –nper &+toûnto ♦ $on par+toûnto 15.7 sustasiastôn ♦ stasiastôn 15.8 ˙nabo}saw ♦ ˙nabàw
112
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NQQ
NQR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
15.18 - 15.34
KATA MARKON
˙kányinon stéfanon, 18 kaì ærjanto ˙spázesyai a[tón, Xaîre, ` basileùw tôn &Ioudaívn: 19 kaì ¡tupton a[toû t|n kefal|n kalám~, kaì \néptuon a[t!, kaì tiyéntew tà gónata prosekúnoun a[t!. 20 Kaì –te \népaijan a[t!, \jédusan a[tòn t|n porfúran, kaì \nédusan a[tòn tà ¥mátia tà Êdia. Kaì \jágousin a[tòn ®na staurQsvsin a[tón. 21 Kaì ˙ggareúousin parágontá tina Símvna Kurhnaîon, \rxómenon ˙p' ˙groû, tòn patéra &Alejándrou kaì ^Roúfou, ®na ƒr+ tòn stauròn a[toû. 22 Kaì férousin a[tòn \pì Golgoyâ tópon, – \stin meyermhneuómenon, Kraníou Tópow. 23 Kaì \dídoun a[t! pieîn \smurnisménon oÂnon: ` dè o[k ¡laben. 24 Kaì staurQsantew a[tón, diamerízontai tà ¥mátia a[toû, % ra tríth, kaì bállontew klêron \p' a[tá, tíw tí ƒr+. 25 )Hn dè v 26 \staúrvsan a[tón. Kaì ‘n = \pigraf| têw a†tíaw a[toû \pigegramménh, ^O basileùw tôn &Ioudaívn. 27 Kaì sùn a[t! stauroûsin dúo l+stáw, £na \k dejiôn kaì £na \j e[vnúmvn a[toû. 28 Kaì \plhrQyh = graf| = légousa, Kaì metà ˙nómvn \logísyh. 29 Kaì o¥ paraporeuómenoi \blasf}moun a[tón, kinoûntew tàw kefalàw a[tôn, kaì légontew, O[á, ` katalúvn tòn naón, kaì \n trisìn =méraiw o†kodomôn, 30 sôson seautón, kaì katába ˙pò toû stauroû. 31 ^O moívw kaì o¥ ˙rxiereîw \mpaízontew pròw ˙ll}louw metà tôn grammatévn ¡legon, *Allouw ¡svsen, e^ autòn o[ dúnatai sôsai. 32 ^O xristòw ` basileùw toû &Isra|l katabátv nûn ˙pò toû stauroû, ®na Êdvmen kaì pisteúsvmen a[t!. Kaì o¥ sunestaurvménoi & a[t! vneídizon a[tón.
basileû
pisteúsvmen
33
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
% raw £kthw, skótow \géneto \f' –lhn t|n Genoménhw dè v % raw \náthw. 34 Kaì t_ v % rŸ t_ \nát+ \bóhsen ` &Ihsoûw gên £vw v
o†kodomôn \n trisìn =méraiw 15.30 kaì katába ♦ katabàw 15.32 toû &Isra|l ♦ &Isra|l 15.32 pisteúsvmen a[t! ♦ pisteúsvmen 15.32 sunestaurvménoi ♦ sunestaurvménoi sùn 15.33 Genoménhw dè ♦ Kaì genoménhw % t_ \nát+ ♦ \nát+ vrŸ % 15.34 vrŸ
15.18 15.20 15.22 15.23 15.23 15.24
` basileùw ♦ basileû tà Êdia ♦ a[toû Golgoyâ ♦ tòn Golgoyân pieîn ♦ — ` ♦ $ow staurQsantew a[tón ♦ stauroûsin a[tòn kaì 15.28 — 15.29 \n trisìn =méraiw o†kodomôn ♦
113
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NQR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
15.35 - 15.47
NQS
KATA MARKON
fvn_ megál+, légvn, &Elvfi, &Elvfi, limà sabaxyani; %O \stin meyer m h n eu ó m en o n , ^O yeów mou, ` yeó w mou, e†w tí me \gkatélipew; 35 Kaí tinew tôn paresthkótvn ˙koúsantew ¡legon, &Idoú, &Hlían fvneî. 36 DramWn dè e<w, kaì gemísaw spóggon ªjouw, periyeíw te kalám~, \pótizen a[tón, légvn, *Afete, Êdvmen e† ¡rxetai &Hlíaw kayeleîn a[tón. 37 ^O dè &I h s o û w ˙feìw fvn|n megálhn \jépneusen. 38 Kaì tò katapétasma toû naoû \sxísyh e†w dúo ˙pò ƒnvyen £vw kátv. 39 &IdWn dè ` kenturívn ` paresthkWw \j \nantíaw a[toû –ti o%utvw krájaw \jépneusen, eÂpen, &Alhyôw ` ƒnyrvpow o˚tow u¥òw ‘n yeo û . 40 )Hsan dè kaì gunaîkew ˙pò makróyen yevroûsai, \n a<w ‘n kaì María = Magdalhn}, kaì María = toû &IakQbou toû mikroû kaì &Ivsê m}thr, kaì SalQmh, 41 a$i kaí, –te ‘n \n t_ GalilaíŸ, “koloúyoun a[t!, kaì dihkónoun a[t!, kaì ƒllai pollaì a¥ sunanabâsai a[t! e†w ^Ierosóluma. 42
pròw sábbaton
Kaì ædh •cíaw genoménhw, \peì ‘n Paraskeu}, – \stin prosábbaton, 43 ‘lyen &Ivs|f ` ˙pò &Arimayaíaw, e[sx}mvn bouleut}w, $ow kaì a[tòw ‘n prosdexómenow t|n basileían toû yeoû: tolm}saw e†sêlyen pròw Piláton, kaì &+t}sato tò sôma toû &Ihsoû. 44 ^O dè Pilátow \yaúmasen e† ædh téynhken: kaì proskalesámenow tòn kenturívna, \phrQthsen a[tòn e† pálai ˙péya n en . 45 Kaì gnoùw ˙pò toû kenturívnow, \dvr}sato tò sôma t! &Ivs}f. 46 Kaì ˙gorásaw sindóna, kaì kayelWn a[tón, \neílhsen t_ sindóni, kaì katéyhken a[tòn \n mnhmeí~, $o ‘n lelatomhménon \k pétraw: kaì prosekúlisen líyon \pì t|n yúran toû mnhmeíou. 47 ^H dè María = Magdalhn| kaì María &Ivsê \yeQroun poû tíyetai.
légvn ♦ — limà ♦ lema me \gkatélipew ♦ \gkatélipéw me &Idoú ♦ *Ide e<w kaì ♦ tiw ˆkaì˜ te ♦ — ˙pò ♦ ˙p' krájaw ♦ — ` ƒnyrvpow o˚tow ♦ o˚tow ` ƒnyrvpow 15.39 ‘n yeoû ♦ yeoû ‘n 15.40 ‘n ♦ —
15.40 15.40 15.41 15.43
15.34 15.34 15.34 15.35 15.36 15.36 15.38 15.39 15.39
15.43 15.45 15.46 15.46 15.47 15.47
toû &IakQbou ♦ &IakQbou &Ivsê ♦ &Ivsêtow a$i kaí ♦ a$i ‘lyen &Ivs|f ` ♦ \lyWn &Ivs|f ˆ`˜ Piláton ♦ tòn Pilâton sôma ♦ ptôma kaì kayelWn ♦ kayelWn katéyhken ♦ ¡yhken &Ivsê ♦ = &Ivsêtow tíyetai ♦ téyeitai
114
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NQS
NQT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
16.1 - 16.17
KATA MARKON
16
Kaì diagenoménou toû sabbátou, María = Magdalhn| kaì María &I a k Q b o u kaì SalQmh “górasan ˙rQmata, ®na \lyoûsai ˙leícvsin a[tón. 2 Kaì lían prv› têw miâw sabbátvn ¡rxontai \pì tò mnhmeîon, ˙nateílantow toû =líou. 3 Kaì ¡legon pròw e^ autáw, Tíw ˙pokulísei =mîn tòn líyon \k têw yúraw toû mnhmeíou; 4 Kaì ˙nablécasai yevroûsin –ti ˙pokekúlistai ` líyow: ‘n gàr mégaw sfódra. 5 Kaì e†selyoûsai e†w tò mnhmeîon, eÂdon neanískon kay}menon \n toîw dejioîw, per i b eb l h m én o n stol|n leuk}n: kaì \jeyamb}yhsan. 6 ^O dè légei a[taîw, M| \kyambeîsye: &Ihsoûn zhteîte tòn Nazarhnòn tòn \staurvménon: “géryh, o[k ¡stin @de: Êde, ` tópow –pou ¡yh k a n a[tón. 7 &A l l ' øpágete, eÊpate toîw mayhtaîw a[toû kaì t! Pétr~ –ti Proágei ømâw e†w t|n Galilaían: \keî a[tòn ªcesye, kayWw eÂpen ømîn. 8 Kaì \jelyoûsai ¡fugon ˙pò toû mnhmeíou: eÂxen dè a[tàw trómow kaì ¡kstasiw: kaì o[denì o[dèn eÂpon, \foboûnto gár.
= toû &IakQbou
9
&Anastàw dè prv› prQt+ sabbátou \fánh prôton MaríŸ t_ Magdalhn_, ˙f' «w \kbebl}kei e^ptà daimónia. 10 &Ekeính poreuyeîsa ˙p}ggeilen toîw met' a[toû genoménoiw, penyoûsin kaì klaíousin. 11 K˙keînoi ˙koúsantew –ti z_ kaì \yeáyh øp' a[têw “písthsan. 12
Metà dè taûta dusìn \j a[tôn peripatoûsin \fanerQyh \n e^térŸ morf_, poreuoménoiw e†w ˙grón. 13 K˙keînoi ˙pelyóntew ˙p}ggeilan toîw loipoîw: o[dè \keínoiw \písteusan. 14
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
%Usteron ˙nakeiménoiw a[toîw toîw £ndeka \fanerQyh, & kaì vneídisen t|n ˙pistían a[tôn kaì sklhrokardían, –ti toîw yeasaménoiw a[tòn \ghgerménon o[k \písteusan. 15 Kaì eÂpen a[toîw, Poreuyéntew e†w tòn kósmon ßpanta, khrújate tò e[aggélion pás+ t_ ktísei. 16 ^O pisteúsaw kaì baptisyeìw svy}setai: ` dè ˙pist}saw katakriy}setai. 17 Shmeîa dè toîw
16.8 16.9 16.9 16.14
16.1 &IakQbou ♦ = ˆtoû˜ &IakQbou 16.2 têw miâw ♦ t_ miÅ tôn 16.7 &All' ♦ &Allà 16.8 dè ♦ gàr 16.8 eÂpon ♦ eÂpan
gár ♦ gár + ˆˆ shorter ending ˜˜ &Anastàw ♦ ˆˆ&Anastàw ˙f' ♦ par' ˙nakeiménoiw ♦ ˆdè˜ ˙nakeiménoiw
115
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NQT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
16.18 - 16.20
NQU
KATA MARKON
pisteúsasin taûta parakolouy}sei: \n t! •nómatí mou daimónia \kbaloûsin: glQssaiw lal}sousin kainaîw: 18 ªfeiw ˙roûsin: k©n yanásimón ti pívsin, o[ m| a[toùw blác+: \pì ˙rrQstouw xeî r a w \p i y} s o u s i n , kaì kalôw £jousin. 19
^O mèn o{n kúriow, metà tò lalêsai a[toîw, ˙nel}fyh e†w tòn o[ranón, kaì \káyisen \k dejiôn toû yeoû. 20 &Ekeînoi dè \jelyóntew \k}rujan pantaxoû, toû kuríou sunergoûntow, kaì tòn lógon bebaioûntow dià tôn \pakolouyoúntvn shmeívn. &Am}n.
16.18 ªfeiw ♦ ˆkaì \n taîw xersìn˜ ªfeiw 16.19 kúriow ♦ kúriow &Ihsoûw
16.19 ˙nel}fyh ♦ ˙nel}mfyh 16.20 shmeívn. &Am}n ♦ shmeívn.˜˜
116
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NQU
NQV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
KATA LOUKAN
&E
peid}per polloì \pexeírhsan ˙natájasyai di}ghsin perì tôn peplhroforhménvn \n =mîn pragmátvn, 2 kayWw parédosan =mîn o¥ ˙p' ˙rxêw a[tóptai kaì øphrétai genómenoi toû lógou, 3 ¡dojen k˙moí, parhkolouyhkóti ƒnvyen pâsin ˙kribôw, kayejêw soi grácai, krátiste Yeófile, 4 ®na \pign!w perì @n kathx}yhw lógvn t|n ˙sfáleian. 5
&Egéneto \n taîw =méraiw ^Hrœdou toû basilévw têw &Ioudaíaw ¥ereúw tiw •nómati Zaxaríaw, \j \fhmeríaw &Abiá: kaì = gun| a[toû \k tôn yugatérvn &AarQn, kaì tò ªnoma a[têw &Elisábet. 6 )Hsan dè díkaioi ˙mfóteroi \nQpion toû yeoû, poreuómenoi \n pásaiw taîw \ntolaîw kaì dikaiQmasin toû kuríou ƒmemptoi. 7 Kaì o[k ‘n a[toîw téknon, kayóti = &Elisábet ‘n steîra, kaì ˙mfóteroi probebhkótew \n taîw =méraiw a[tôn ‘san.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
8
&E g én et o dè \n t! ¥er a t eú ei n a[tòn \n t_ tájei têw \fhmeríaw a[toû ¡nanti toû yeoû, 9 katà tò ¡yow têw ¥erateíaw, ¡laxen toû yumiâsai e†selyWn e†w tòn naòn toû kuríou. 10 Kaì % rŸ toû pân tò plêyow ‘n toû laoû proseuxómenon ¡jv t_ v 11 yumiámatow. *Vfyh dè a[t! ƒggelow kuríou, e^ stWw \k dejiôn toû yusiasthríou toû yumiámatow. 12 Kaì \taráxyh Zaxaríaw †dQn, kaì fóbow \pépesen \p' a[tón. 13 EÂpen dè pròw a[tòn ` ƒggelow, M| foboû, Zaxaría: dióti e†shkoúsyh = déhsíw sou, kaì = gun} sou &Elisábet genn}sei u¥ón soi, kaì kaléseiw tò ªnoma a[toû &Ivánnhn. 14 Kaì ¡stai xará soi kaì ˙gallíasiw, kaì polloì \pì t_ genn}sei a[toû xar}sontai. 15 *Estai gàr mégaw \nQpion toû kuríou, kaì oÂnon kaì síkera o[ m| pí+, kaì pneúmatow a^gíou plhsy}setai ¡ti \k koilíaw mhtròw a[toû. 16 Kaì polloùw tôn u¥ôn &Isra|l \pistrécei \pì kúrion tòn yeòn a[tôn: 17 kaì a[tòw proeleúsetai \nQpion a[toû \n pneúmati kaì dunámei &Hlíou, \pistrécai kardíaw patérvn \pì tékna, kaì ˙peiyeî w \n fron}sei dikaívn, 1.5 1.5 1.6
toû ♦ — = gun| a[toû ♦ gun| a[t! \nQpion ♦ \nantíon
1.7 = &Elisábet ‘n ♦ ‘n = &Elisábet 1.14 genn}sei ♦ genései 1.15 toû ♦ ˆtoû˜
117
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NQV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
1.18 - 1.33
NRM
KATA LOUKAN e^toimásai kurí~ laòn kateskeuasménon. 18 Kaì eÂpen Zaxaríaw pròw tòn ƒggelon, Katà tí gnQsomai toûto; &EgW gár e†mi presbúthw, kaì = gun} mou probebhkuîa \n taîw =méraiw a[têw. 19 Kaì ˙pokriyeìw ` ƒggelow eÂpen a[t!, &EgQ e†mi Gabri|l ` paresthkWw \nQpion toû yeoû: kaì ˙pestálhn lalêsai prów se, kaì e[aggelísasyaí soi taûta. 20 Kaì †doú, ¡s+ sivpôn kaì m| dunámenow lalêsai, ƒxri «w =méraw génhtai taûta, ˙ny' @n o[k \písteusaw toîw lógoiw mou, o®tinew plhrvy}sontai e†w tòn kairòn a[tôn. 21 Kaì ‘n ` laòw prosdokôn tòn Zaxarían: kaì \yaúmazon \n t! xronízein a[tón \n t! na!. 22 &EjelyWn dè o[k “dúnato lalêsai a[toîw: kaì \pégnvsan –ti •ptasían e^Qraken \n t! na!: kaì a[tòw ‘n dianeúvn a[toîw, kaì diémenen kvfów. 23 Kaì \géneto, qw \pl}syhsan a¥ =mérai têw leitourgíaw a[toû, ˙pêlyen e†w tòn oÂkon a[toû. 24
Metà dè taútaw tàw =méraw sunélaben &Elisábet = gun| a[toû, kaì periékruben e^aut|n mênaw pénte, légousa 25 –ti O%utvw moi pepoíhken ` kúriow \n =méraiw a<w \peîden ˙feleîn tò ªneidów mou \n ˙nyrQpoiw. 26
&En dè t! mhnì t! £kt~ ˙pestálh ` ƒggelow Gabri|l øpò toû yeoû e†w pólin têw Galilaíaw, " ªnoma Nazarét, 27 pròw paryénon memnhsteuménhn ˙ndrí, > ªnoma &Ivs}f, \j oÊkou Dauíd: kaì tò ªnoma têw paryénou Mariám. 28 Kaì e†selyWn ` ƒggelow pròw a[t|n eÂpen, Xaîre, kexaritvménh: ` kúriow metà soû, e[loghménh sù \n gunaijín. 29 ^H dè †doûsa dietaráxyh \pì t! lóg~ a[toû, kaì dielogízeto potapòw eÊh ` ˙spasmòw o˚tow. 30 Kaì eÂpen ` ƒggelow a[t_, M| foboû, Mariám: e˚rew gàr xárin parà t! ye!. 31 Kaì †doú, sull}c+ \n gastrí, kaì téj+ u¥ón, kaì kaléseiw tò ªnoma a[toû &Ihsoûn. 32 O˚tow ¡stai mégaw, kaì u¥òw øcístou klhy}setai: kaì dQsei a[t! kúriow ` yeòw tòn yrónon Dauìd toû patròw a[toû, 33 kaì basileúsei \pì tòn oÂkon &IakWb e†w toùw a†ônaw, kaì têw 1.21 1.22 1.25 1.25 1.26 1.26 1.27
\mnhsteuménhn 1.28 ` ƒggelow ♦ — 1.28 e[loghménh sù \n gunaijín ♦ — 1.29 †doûsa ♦ — 1.29 dietaráxyh \pì t! lóg~ a[toû ♦ \pì t! lóg~ dietaráxyh 1.31 sull}c+ ♦ sull}mc+
a[tón \n t! na! ♦ \n t! na! a[tón “dúnato ♦ \dúnato ` ♦— tò ♦ — øpò ♦ ˙pò Nazarét ♦ Nazarèy memnhsteuménhn ♦
118
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NRM
NRN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
1.34 - 1.54
KATA LOUKAN basileíaw a[toû o[k ¡stai télow. 34 EÂpen dè Mariàm pròw tòn ƒggelon, Pôw ¡stai toûto, \peì ƒndra o[ ginQskv; 35 Kaì ˙pokriyeìw ` ƒggelow eÂpen a[t_, Pneûma ßgion \peleúsetai \p ì sé, kaì dúnamiw øcístou \piskiásei soi: diò kaì tò gennQmenon ßgion klhy}setai u¥òw yeo û . 36 Kaì †doú, &Elisábet = suggen}w sou, kaì a[t| suneílhfuîa u¥òn \n g}rei a[têw: kaì o˚tow m|n £ktow \stìn a[t_ t_ kaloumén+ steírŸ. 37 %O ti o[k ˙dunat}sei parà t! ye! pân ]êma. 38 EÂpen dè Mariám, &Idoú, = doúlh kuríou: génoitó moi katà tò ]êmá sou. Kaì ˙pêlyen ˙p' a[têw ` ƒggelow. 39
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Anastâsa dè Mariàm \n taîw =méraiw taútaiw \poreúyh e†w t|n •rein|n metà spoudêw, e†w pólin &Ioúda, 40 kaì e†sêlyen e†w tòn oÂkon Zaxaríou, kaì “spásato t|n &Elisábet. 41 Kaì \géneto qw ækousen = &Elisábet tòn ˙spasmòn têw Maríaw, \s k í r t h s e n tò bréfow \n t_ koilíŸ a[têw: kaì \pl}syh pneúmatow a^ gíou = &Elisábet, 42 kaì ˙nefQnhsen fvn_ megál+, kaì e p en , E[loghménh sù \n gunaijín, kaì e[loghménow ` karpòw têw koilíaw sou. 43 Kaì póyen moi toûto, ®na ¡ly+ = m}thr toû kuríou mou pròw mé; 44 &Idoù gár, qw \géneto = fvn| toû ˙spasmoû sou e†w tà „tá mou, \skírthsen tò bréfow \n ˙galliásei \n t_ koilíŸ mou. 45 Kaì makaría = pisteúsasa, –ti ¡stai teleívsiw toîw lelalhménoiw a[t_ parà kuríou. 46 Kaì eÂpen Mariám, Megalúnei = cux} mou tòn kúrion, 47 kaì “gallíasen tò pneûmá mou \pì t! ye! t! svtêrí mou. 48 %O ti \péblecen \pì t|n tapeínvsin têw doúlhw a[toû. &Idoù gár, ˙pò toû nûn makarioûsín me pâsai a¥ geneaí. 49 %O ti \poíhsén moi megaleîa ` dunatów, kaì ßgion tò ªnoma a[toû. 50 kaì tò ¡leow a[toû e†w geneàw geneôn toîw fobouménoiw a[tón. 51 &Epoíhsen krátow \n braxíoni a[toû: dieskórpisen øperhfánouw dianoíŸ kardíaw a[tôn. 52 Kayeîlen dunástaw ˙pò yrónvn, kaì %ucvsen tapeinoúw. 53 Peinôntaw \néplhsen ˙gayôn, kaì ploutoûntaw \japésteilen kenoúw. 54 &Antelábeto &Isra|l paidòw a[toû, 1.42 fvn_ ♦ kraug_ 1.43 mé ♦ \mé 1.44 tò bréfow \n ˙galliásei ♦ \n ˙galliásei tò bréfow 1.49 megaleîa ♦ megála 1.50 geneôn ♦ kaì geneàw
1.36 suggen}w ♦ suggeníw 1.36 suneílhfuîa ♦ suneílhfen 1.37 t! ye! ♦ toû yeoû 1.41 = &Elisábet tòn ˙spasmòn têw Maríaw ♦ tòn ˙spasmòn têw Maríaw = &Elisábet
119
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NRN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
1.55 - 1.75
NRO
KATA LOUKAN mnhsyênai \léouw, 55 kayWw \lálhsen pròw toùw patéraw =môn, t! &Abraàm kaì t! spérmati a[toû e†w tòn a†ôna. 56
*Emeinen dè Mariàm sùn a[t_ qseì mênaw treîw, kaì øpéstrecen e†w tòn oÂkon a[têw. 57
T_ dè &Elisábet \pl}syh ` xrónow toû tekeîn a[t}n, kaì \génnhsen u¥ón. 58 Kaì ækousan o¥ períoikoi kaì o¥ suggeneîw a[têw –ti \megálunen kúriow tò ¡leow a[toû met' a[têw, kaì sunéxairon a[t_. 59 Kaì \géneto \n t_ •gdó+ =mérŸ, ‘lyon peritemeîn tò paidíon: kaì \káloun a[tò \pì t! •nómati toû patròw a[toû Zaxarían. 60 Kaì ˙pokriyeîsa = m}thr a[toû eÂpen, O[xí, ˙llà klhy}setai &Ivánnhw. 61 Kaì eÂpon pròw a[t|n –ti O[deíw \stin \n t_ suggeneíŸ sou $ow kaleîtai t! •nómati toút~. 62 &Enéneuon dè t! patrì a[toû, tò tí ©n yéloi kaleîsyai a[tón. 63 Kaì a†t}saw pinakídion ¡gracen, légvn, &Ivánnhw \stìn tò ªnoma a[toû: kaì \yaúmasan pántew. 64 &Aneœxyh dè tò stóma a[toû paraxrêma kaì = glôssa a[toû, kaì \lálei e[logôn tòn yeón. 65 Kaì \géneto \pì pántaw fóbow toùw perioikoûntaw a[toúw: kaì \n –l+ t_ •rein_ têw &Ioudaíaw dielaleîto pánta tà ]}mata taûta. 66 Kaì ¡yento pántew o¥ ˙koúsantew \n t_ kardíŸ a[tôn, légontew, Tí ƒra tò paidíon toûto ¡stai; Kaì xeìr kuríou ‘n met' a[toû. 67
Kaì Zaxaríaw ` pat|r a[toû \pl}syh pneúmatow a^gíou, kaì proef}teusen, légvn, 68 E[loghtòw kúriow ` yeòw toû &Isra}l, –ti \peskécato kaì \poíhsen lútrvsin t! la! a[toû, 69 kaì ægeiren kéraw svthríaw =mîn \n t! oÊk~ Dauìd toû paidòw a[toû — 70 kayWw \lálhsen dià stómatow tôn a^ gívn tôn ˙p' a†ônow profhtôn a[toû — 71 svthrían \j \xyrôn =môn, kaì \k xeiròw pántvn tôn misoúntvn =mâw: 72 poiêsai ¡leow metà tôn patérvn =môn, kaì mnhsyênai * mosen pròw &Abraàm tòn diay}khw a^gíaw a[toû, 73 –rkon $on v 74 patéra =môn, toû doûnai =mîn, ˙fóbvw, \k xeiròw tôn \xyrôn =môn ]usyéntaw, latreúein a[t! 75 \n `sióthti kaì 1.63 1.66 1.67 1.69 1.70 1.74
1.56 qseì ♦ qw 1.59 •gdó+ =mérŸ ♦ =mérŸ t_ •gdó+ 1.61 eÂpon ♦ eÂpan 1.61 \n t_ suggeneíŸ ♦ \k têw suggeneíaw 1.62 a[tón ♦ a[tó
tò ♦ — xeìr ♦ gàr xeìr proef}teusen ♦ \prof}teusen t! oÊk~ Dauìd toû ♦ oÊk~ Dauìd tôn ˙p' ♦ ˙p' tôn \xyrôn =môn ♦ \xyrôn
120
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NRO
NRP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
1.76 - 2.12
KATA LOUKAN dikaiosún+ \nQpion a[toû pásaw tàw =méraw t|w zvêw =môn. 76 Kaì sú, paidíon, prof}thw øcístou klhy}s+: proporeús+ gàr prò prosQpou kuríou e^ toimásai `doùw a[toû: 77 toû doûnai gnôsin svthríaw t! la! a[toû \n ˙fései a^martiôn a[tôn, 78 dià splágxna \léouw yeoû =môn, \n o<w \peskécato =mâw ˙natol| \j %ucouw, 79 \pifânai toîw \n skótei kaì skiÅ yanátou kayhménoiw, toû kateuyûnai toùw pódaw =môn e†w `dòn e†r}nhw. 80
Tò dè paidíon h·janen kaì \krataioûto pneúmati, kaì ‘n \n taîw \r}moiw £vw =méraw ˙nadeíjevw a[toû pròw tòn &Isra}l.
2
&Egéneto dè \n taîw =méraiw \keínaiw, \jêlyen dógma parà Kaísarow A[goústou, ˙pográfesyai pâsan t|n o†kouménhn. 2 A%uth = ˙pograf| prQth \géneto =gemoneúontow têw Suríaw Kurhníou. 3 Kaì \poreúonto pántew ˙pográfesyai, £kastow e†w t|n †dían pólin. 4 &Anébh dè kaì &Ivs|f ˙pò têw Galilaíaw, \k pólevw Nazarét, e†w t|n &Ioudaían, e†w pólin Dauíd, %htiw kaleîtai Bhyléem, dià tò eÂnai a[tòn \j oÊkou kaì patriâw Dauíd, 5 ˙pográcasyai sùn Mariàm t_ memnhsteumén+ a[t! gunaikí, o·s+ \gkú~. 6 &Egéneto dè \n t! eÂnai a[toùw \keî, \pl}syhsan a¥ =mérai toû tekeîn a[t}n. 7 Kaì ¡teken tòn u¥òn a[têw tòn prvtótokon, kaì \spargánvsen a[tón, kaì ˙néklinen a[tòn \n t_ fátn+, dióti o[k ‘n a[toîw tópow \n t! katalúmati. 8
Kaì poiménew ‘san \n t_ xQrŸ t_ a[t_ ˙grauloûntew kaì fulássontew fulakàw têw nuktòw \pì t|n poímnhn a[tôn. 9 Kaì †doú, ƒggelow kuríou \pésth a[toîw, kaì dója kuríou periélamcen a[toúw: kaì \fob}yhsan fóbon mégan. 10 Kaì eÂpen a[toîw ` ƒggelow, M| fobeîsye: †doù gár, e[aggelízomai ømîn xaràn megálhn, %htiw ¡stai pantì t! la!: 11 –ti \téxyh ømîn s}meron svt}r, –w \stin xristòw kúriow, \n pólei Dauíd. 12 Kaì toûto ømîn tò shmeîon: eør}sete bréfow 2.3 2.4 2.5
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
1.75
pásaw tàw =méraw t|w zvêw ♦ pásaiw taîw =méraiw 1.76 sú ♦ sù dé 1.76 prò prosQpou ♦ \nQpion 1.78 \peskécato ♦ \piskécetai 2.2 = ♦—
2.7 2.9
†dían ♦ e^autoû Nazarét ♦ Nazarèy memnhsteumén+ a[t! gunaikí ♦ \mnhsteumén+ a[t! t_ ♦ — †doú ♦ —
121
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NRP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.13 - 2.27
NRQ
KATA LOUKAN \sparganvménon, keímenon \n fátn+. 13 Kaì \jaífnhw \géneto sùn t! ˙ggél~ plêyow stratiâw o[raníou, a†noúntvn tòn yeón, kaì legóntvn, 14 Dója \n øcístoiw ye!, kaì \pì gêw e†r}nh: \n ˙nyrQpoiw e[dokía. 15
Kaì \géneto, qw ˙pêlyon ˙p' a[tôn e†w tòn o[ranòn o¥ ƒggeloi, kaì o¥ ƒnyrvpoi o¥ poiménew eÂpon pròw ˙ll}louw, Diélyvmen d| £vw Bhyléem, kaì Êdvmen tò ]êma toûto tò gegonów, $o ` kúriow \gnQrisen =mîn. 16 Kaì ‘lyon speúsantew, kaì ˙neûron t}n te Mariàm kaì tòn &Ivs}f, kaì tò bréfow keímenon \n t_ fátn+. 17 &Idóntew dè diegnQrisan perì toû ]}matow toû lalhyéntow a[toîw perì toû paidíou toútou. 18 Kaì pántew o¥ ˙koúsantew \yaúmasan perì tôn lalhyéntvn øpò tôn poiménvn pròw a[toúw. 19 ^H dè Mariàm pánta sunet}rei tà ]}mata taûta, sumbállousa \n t_ kardíŸ a[têw. 20 Kaì øpéstrecan o¥ poiménew, dojázontew kaì a†noûntew tòn yeòn \pì pâsin o<w ækousan kaì eÂdon, kayWw \lal}yh pròw a[toúw. 21
Kaì –te \pl}syhsan =mérai •ktW toû peritemeîn a[tón, kaì \kl}yh tò ªnoma a[toû &Ihsoûw, tò klhyèn øpò toû ˙ggélou prò toû sullhfyênai a[tòn \n t_ koilíŸ. 22
Kaì –te \pl}syhsan a¥ =mérai toû kayarismoû a[tôn katà tòn nómon Mvsévw, ˙n}gagon a[tòn e†w ^Ierosóluma, parastêsai t! kurí~ — 23 kayWw gégraptai \n nóm~ kuríou –ti Pân ƒrsen dianoîgon m}tran ßgion t! kurí~ klhy}setai — 24 kaì toû doûnai yusían katà tò e†rhménon \n nóm~ kuríou, Zeûgow trugónvn (h dúo neossoùw peristerôn. 25 Kaì †doú, ‘n ƒnyrvpow \n ^Ierousal}m, > ªnoma SumeQn, kaì ` ƒnyrvpow o˚tow díkaiow kaì e[lab}w, prosdexómenow paráklhsin toû &Isra}l, kaì pneûma ‘n ßgion \p' a[tón. 26 Kaì ‘n a[t! kexrhmatisménon øpò toû pneúmatow toû a^ gíou, m| †deîn yánaton prìn (h Êd+ tòn xristòn kuríou. 27 Kaì ‘lyen \n t! pneúmati e†w tò ¥erón: kaì \n t! e†sagageîn toùw goneîw tò 2.12 2.14 2.15 2.15 2.16 2.16 2.17
2.21 2.22 2.24 2.24 2.25 2.26
keímenon ♦ kaì keímenon e[dokía ♦ e[dokíaw kaì o¥ ƒnyrvpoi ♦ — eÂpon ♦ \láloun ‘lyon ♦ ‘lyan ˙neûron ♦ ˙neûran diegnQrisan ♦ \gnQrisan
sullhfyênai ♦ sullhmfyênai Mvsévw ♦ Mvüsévw nóm~ ♦ t! nóm~ neossoùw ♦ nossoùw ‘n ƒnyrvpow ♦ ƒnyrvpow ‘n (h ♦ ˆ(h˜ ©n
122
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NRQ
NRR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.28 - 2.43
KATA LOUKAN paidíon &Ihsoûn, toû poiêsai a[toùw katà tò e†yisménon toû nómou perì a[toû, 28 kaì a[tòw \déjato a[tò e†w tàw ˙gkálaw a[toû, kaì e[lóghsen tòn yeón, kaì eÂpen, 29 Nûn ˙polúeiw tòn doûlón sou, déspota, katà tò ]êmá sou, \n e†r}n+: 30 –ti eÂdon o¥ •fyalmoí mou tò svt}rión sou, 31 $o =toímasaw katà prósvpon pántvn tôn laôn: 32 fôw e†w ˙pokálucin \ynôn, kaì dójan laoû sou &Isra}l. 33 Kaì ‘n &Ivs|f kaì = m}thr a[toû yaumázontew \pì toîw lalouménoiw perì a[toû. 34 Kaì e[lóghsen a[toùw SumeQn, kaì eÂpen pròw Mariàm t|n mhtéra a[toû, &Idoú, o˚tow keîtai e†w ptôsin kaì ˙nástasin pollôn \n t! &Isra}l, kaì e†w shmeîon ˙ntilegómenon: 35 kaì soû dè a[têw t|n cux|n dieleúsetai ]omfaía: –pvw ©n ˙pokalufyôsin \k pollôn kardiôn dialogismoí. 36 Kaì ‘n %Anna profêtiw, yugáthr Fanou}l, \k fulêw &As}r — a%uth probebhkuîa \n =méraiw pollaîw, z}sasa ¡th metà ˙ndròw e^ ptà ˙pò têw paryeníaw a[têw, 37 kaì a%uth x}ra qw \tôn •gdo}konta tessárvn — ÷ o[k ˙fístato ˙pò toû ¥eroû, nhsteíaiw kaì de}sesin latreúousa núkta kaì =méran. 38 Kaì % rŸ \pistâsa ˙nyvmologeîto t! kurí~, kaì a%uth a[t_ t_ v \lálei perì a[toû pâsin toîw prosdexoménoiw lútrvsin \n ^Ierousal}m. 39 Kaì qw \télesan ßpanta tà katà tòn nómon kuríou, øpéstrecan e†w t|n Galilaían, e†w t|n pólin e^autôn Nazarét. 40
Tò dè paidíon h·janen, kaì \krataioûto pneúmati, plhroúmenon sofíaw: kaì xáriw yeoû ‘n \p' a[tó. 41
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì \poreúonto o¥ goneîw a[toû kat' ¡tow e†w ^Ierousal|m t_ e^ ort_ toû Pásxa. 42 Kaì –te \géneto \tôn dQdeka, ˙nabántvn a[tôn e†w ^Ierosóluma katà tò ¡yow têw e^ortêw, 43 kaì teleivsántvn tàw =méraw, \n t! øpostréfein a[toúw, øpémeinen &Ihsoûw ` paîw \n ^Ierousal}m: kaì o[k 2.28 a[toû ♦ — 2.33 &Ivs|f kaì = m}thr a[toû ♦ ` pat|r a[toû kaì = m}thr 2.35 dè ♦ ˆdè˜ 2.36 ¡th metà ˙ndròw ♦ metà ˙ndròw ¡th 2.37 qw ♦ £vw 2.37 ˙pò ♦ — 2.38 a%uth a[t_ ♦ a[t_ 2.38 kurí~ ♦ ye!
2.38 2.39 2.39 2.39 2.39 2.40 2.40 2.42 2.42
\n ♦ — ßpanta ♦ pánta øpéstrecan ♦ \péstrecan t|n pólin ♦ pólin Nazarét ♦ Nazaréy pneúmati ♦ — sofíaw ♦ sofíŸ ˙nabántvn ♦ ˙nabainóntvn e†w ^Ierosóluma ♦ —
123
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NRR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.44 - 3.5
NRS
KATA LOUKAN ¡gnv &Ivs|f kaì = m}thr a[toû: 44 nomísantew dè a[tòn \n t_ sunodíŸ eÂnai, ‘lyon =méraw `dón, kaì ˙nez}toun a[tòn \n toîw suggenésin kaì \n toîw gnvstoîw: 45 kaì m| eøróntew a[tón, øpéstrecan e†w ^Ierousal}m, zhtoûntew a[tón. 46 Kaì \géneto, mey' =méraw treîw e˚ron a[tòn \n t! ¥er!, kayezómenon \n més~ tôn didaskálvn, kaì ˙koúonta a[tôn, kaì \pervtônta a[toúw. 47 &Ejístanto dè pántew o¥ ˙koúontew a[toû \pì t_ sunései kaì taîw ˙pokrísesin a[toû. 48 Kaì †dóntew a[tòn \jeplághsan: kaì pròw a[tòn = m}thr a[toû eÂpen, Téknon, tí \poíhsaw =mîn o%utvw; &Idoú, ` pat}r sou k˙gW •dunQmenoi \zhtoûmén se. 49 Kaì eÂpen pròw a[toúw, Tí –ti \zhteîté me; O[k Ædeite –ti \n toîw toû patrów mou deî eÂnaí me; 50 Kaì a[toì o[ sunêkan tò ]êma $o \lálhsen a[toîw. 51 Kaì katébh met' a[tôn, kaì ‘lyen e†w Nazarét: kaì ‘n øpotassómenow a[toîw. Kaì = m}thr a[toû diet}rei pánta tà ]}mata taûta \n t_ kardíŸ a[têw. 52
Kaì &Ihsoûw proékopten sofíŸ kaì =likíŸ, kaì xáriti parà ye! kaì ˙nyrQpoiw.
3
&En ¡tei dè pentekaidekát~ têw =gemoníaw Tiberíou Kaísarow, =gemoneúontow Pontíou Pilátou têw &Ioudaíaw, kaì tetrarxoûntow têw Galilaíaw ^Hrœdou, Filíppou dè toû ˙delfoû a[toû tetrarxoûntow têw &Itouraíaw kaì Traxvnítidow xQraw, kaì Lusaníou têw &Abilhnêw tetrarxoûntow, 2 \pì ˙rxierévw *Anna kaì Kaïáfa, \géneto ]êma yeoû \pì &Ivánnhn tòn Zaxaríou u¥òn \n t_ \r}m~. 3 Kaì ‘lyen e†w pâsan t|n períxvron toû &Iordánou, khrússvn báptisma metanoíaw e†w ƒfesin a^martiôn: 4 qw gégraptai \n bíbl~ lógvn &Hsafiou toû prof}tou, légontow, Fvn| boôntow \n t_ \r}m~, ^Etoimásate t|n `dòn kuríou: e[yeíaw poieîte tàw tríbouw a[toû. 5 Pâsa fáragj plhrvy}setai, kaì pân ªrow
2.43 2.44 2.44 2.45 2.45 2.46 2.48 2.48
2.51 Nazarét ♦ Nazaréy 2.51 taûta ♦ — 2.52 sofíŸ ♦ ˆ\n t_˜ sofíŸ 3.1 kaì tetrarxoûntow ♦ kaì tetraarxoûntow 3.1 a[toû tetrarxoûntow ♦ a[toû tetraarxoûntow 3.1 &Abilhnêw tetrarxoûntow ♦ &Abilhnêw tetraarxoûntow 3.3 t|n ♦ ˆt|n˜ 3.4 légontow ♦ —
¡gnv &Ivs|f kaì = m}thr ♦ ¡gnvsan o¥ goneîw \n t_ sunodíŸ eÂnai ♦ eÂnai \n t_ sunodíŸ suggenésin kaì \n ♦ suggeneûsin kaì a[tón øpéstrecan ♦ øpéstrecan zhtoûntew ♦ ˙nazhtoûntew mey' ♦ metà pròw ♦ eÂpen pròw eÂpen ♦ —
124
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NRS
NRT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
3.6 - 3.19
KATA LOUKAN kaì bounòw tapeinvy}setai: kaì ¡stai tà skolià e†w e[yeían, kaì a¥ traxeîai e†w `doùw leíaw: 6 kaì ªcetai pâsa sàrj tò svt}rion toû yeoû. 7
*Elegen o{n toîw \kporeuoménoiw ªxloiw baptisyênai øp' a[toû, Genn}mata \xidnôn, tíw øpédeijen ømîn fugeîn ˙pò têw melloúshw •rgêw; 8 Poi}sate o{n karpoùw ˙jíouw têw metanoíaw: kaì m| ƒrjhsye légein \n e^autoîw, Patéra ¡xomen tòn &Abraám: légv gàr ømîn –ti dúnatai ` yeòw \k tôn líyvn toútvn \geîrai tékna t! &Abraám. 9 *Hdh dè kaì = ˙jính pròw t|n ]ízan tôn déndrvn keîtai: pân o{n déndron m| poioûn karpòn kalòn \k k ó p t et a i kaì e†w pûr bálletai. 10 Kaì \p h r Q t v n a[tòn o¥ ªxloi légontew, Tí o{n poi}somen; 11 &Apokriyeìw dè légei a[toîw, ^O ¡xvn dúo xitônaw metadótv t! m| ¡xonti: kaì ` ¡xvn brQmata `moívw poieítv. 12 )Hlyon dè kaì telônai baptisyênai, kaì eÂpon pròw a[tón, Didáskale, tí poi}somen; 13 ^O dè eÂpen pròw a[toúw, Mhdèn pléon parà tò diatetagménon ømîn prássete. 14 &EphrQtvn dè a[tòn kaì strateuómenoi, légontew, Kaì =meîw tí poi}somen; Kaì eÂpen pròw a[toúw, Mhdéna diaseíshte, mhdè sukofant}shte: kaì ˙rkeîsye toîw •cvníoiw ømôn. 15
Prosdokôntow dè toû laoû, kaì dialogizoménvn pántvn \n taîw kardíaiw a[tôn perì toû &Ivánnou, m}pote a[tòw eÊh ` xristów, 16 ˙pekrínato ` &Ivánnhw, ßpasin légvn, &EgW mèn %udati baptízv ømâw: ¡rxetai dè ` †sxuróterów mou, o˚ o[k e†mì ¥kanòw lûsai tòn ¥mánta tôn øpodhmátvn a[toû: a[tòw ømâw baptísei \n pneúmati a^gí~ kaì purí: 17 o˚ tò ptúon \n t_ xeirì a[toû, kaì diakayarieî t|n ßlvna a[toû, kaì sunajeî tòn sîton e†w t|n ˙poy}khn a[toû, tò dè ƒxuron katakaúsei purì ˙sbést~. 18
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Pollà mèn o{n kaì £tera parakalôn e[hggelízeto tòn laón: 19 ` dè ^Hrœdhw ` tetrárxhw, \legxómenow øp' a[toû perì ^Hr~diádow têw gunaikòw toû ˙delfoû a[toû, kaì perì pántvn 3.10 3.11 3.12 3.12 3.14
3.14 pròw a[toúw ♦ a[toîw 3.16 ` &Ivánnhw ßpasin légvn ♦ légvn pâsin ` &Ivánnhw 3.17 kaì diakayarieî ♦ diakayârai 3.17 sunajeî ♦ sunagageîn 3.19 tetrárxhw ♦ tetraárxhw
poi}somen ♦ poi}svmen légei ♦ ¡legen eÂpon ♦ eÂpan poi}somen ♦ poi}svmen Kaì =meîw tí poi}somen ♦ Tí poi}svmen kaì =meîw
125
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NRT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
3.20 - 3.38
NRU
KATA LOUKAN @n \poíhsen ponhrôn ` ^Hrœdhw, 20 proséyhken kaì toûto \pì pâsin, kaì katékleisen tòn &Ivánnhn \n t_ fulak_. 21
&Egéneto dè \n t! baptisyênai ßpanta tòn laón, kaì &Ihsoû baptisyéntow kaì proseuxoménou, ˙ne~xyênai tòn o[ranón, 22 kaì katabênai tò pneûma tò ßgion svmatik! eÊdei qseì peristeràn \p' a[tón, kaì fvn|n \j o[ranoû genésyai, légousan, Sù e ` u¥ów mou ` ˙gaphtów, \n soì e[dókhsa. 23
Semeeî &Ivannâ
&Arám, toû &Ivrám,
Yárra Falék
Kaì a[tòw ‘n ` &Ihsoûw qseì \tôn triákonta ˙rxómenow, çn — qw \nomízeto — u¥ów &Ivs}f, toû ^Hlí, 24 toû Matyát, toû Leufi, toû Melxí, toû &Ianná, toû &Ivs}f, 25 toû Mattayíou, toû &AmQw, toû Naoúm, toû &Eslí, toû Naggaí, 26 toû Maáy, toû Mattayíou, toû Semefi, toû &I v s } f , toû &Ioúda, 27 toû &Ivanán, toû ^Rhsá, toû Zorobábel, toû Salayi}l, toû Nhrí, 28 toû Melxí, toû &Addí, toû Kvsám, toû &Elmvdám, toû *Hr, 29 toû &Ivs}, toû &Eliézer, toû &Ivreím, toû Matyát, toû Leufi, 30 toû SumeQn, toû &Ioúda, toû &Ivs}f, toû &Ivnán, toû &Eliakeím, 31 toû Meleâ, toû Maïnán, toû Mattayá, toû Nayán, toû Dauíd, 32 toû &Iessaí, toû &Vb}d, toû Bóoz, toû SalmQn, toû NaassQn, 33 toû &Aminadáb, toû &Arám, toû ^EsrQm, toû Fárew, toû &Ioúda, 34 toû &IakQb, toû &Isaák, toû &Abraám, toû Yára, toû NaxQr, 35 toû Seroúx, toû ^Ragaû, toû Fáleg, toû ^E b ér , toû Salá, 36 toû Kaïnán, toû &Arfajád, toû S}m, toû Nôe, toû Lámex, 37 toû Mayousála, toû &EnQx, toû &Iaréd, toû Malele}l, toû Kaïnán, 38 toû &EnQw, toû S}y, toû &Adám, toû yeoû.
3.20 3.20 3.22 3.22 3.23 3.23 3.23 3.24 3.24 3.26 3.28
3.29 &Ivs} ♦ &Ihsoû 3.29 &Ivreím toû Matyát ♦ &Ivrìm toû Mayyàt 3.30 &Ivnán toû &Eliakeím ♦ &Ivnàm toû &Eliakìm 3.31 Maïnán ♦ Mennà 3.31 Nayán ♦ Nayàm 3.32 &Vb}d toû Bóoz toû SalmQn ♦ &Ivb|d toû Bóow toû Salà 3.33 &Arám ♦ &Admìn toû &Arnì 3.35 Fáleg ♦ Fálek 3.36 Kaïnán ♦ Kaïnàm 3.37 &Iaréd ♦ &Iáret 3.37 Kaïnán ♦ Kaïnàm
kaì katékleisen ♦ ˆkaì˜ katékleisen t_ ♦ — qseì ♦ qw légousan ♦ — ` &Ihsoûw ♦ &Ihsoûw qseì \tôn triákonta ˙rxómenow ♦ ˙rxómenow qseì \tôn triákonta qw \nomízeto u¥ów ♦ u¥ów qw \nomízeto Matyát ♦ Mayyàt &Ianná ♦ &Iannaì Semefi toû &Ivs}f toû &Ioúda ♦ Seme›n toû &Ivs|x toû &Ivdà &Elmvdám ♦ &Elmadàm
126
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NRU
NRV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
4.1 - 4.15
KATA LOUKAN
4
&Ihsoûw dè pneúmatow a^gíou pl}rhw øpéstrecen ˙pò toû &Iordánou, kaì ægeto \n t! pneúmati e†w t}n \r}mon, 2 =méraw tessarákonta peirazómenow øpò toû diabólou. Kaì o[k ¡fagen o[dèn \n taîw =méraiw \keínaiw: kaì suntelesyeisôn a[tôn, %usteron \peínasen. 3 Kaì eÂpen a[t! ` diábolow, E† u¥òw e toû yeoû, e†pè t! líy~ toút~ ®na génhtai ƒrtow. 4 Kaì ˙pekríyh &Ihsoûw pròw a[tón, légvn, Gégraptai –ti O[k \p' ƒrt~ món~ z}setai ƒnyrvpow, ˙ll' \pì pantì ]}mati yeoû. 5 Kaì ˙nagagWn a[tòn ` diábolow e†w ªrow øchlòn ¡deijen a[t! pásaw tàw basileíaw têw o†kouménhw \n stigm_ xrónou. 6 Kaì eÂpen a[t! ` diábolow, Soì dQsv t|n \jousían taúthn ßpasan kaì t|n dójan a[tôn: –ti \moì paradédotai, kaì > \àn yélv dídvmi a[t}n. 7 Sù o{n \àn proskun}s+w \nQpion \moû, ¡stai soû pâsa. 8 Kaì ˙pokriyeìw a[t! eÂpen ` &Ihsoûw, %Upage •písv mou, Satanâ: gégraptai, Proskun}seiw kúrion tòn yeó n sou, kaì a[t! món~ latreúseiw. 9 Kaì ægagen a[tòn e†w ^Ierousal}m, kaì ¡sthsen a[tòn \pì tò pterúgion toû ¥eroû, kaì eÂpen a[t!, E† u¥òw e toû yeoû, bále seautòn \nteûyen kátv: 10 gégraptai gàr –ti Toîw ˙ggéloiw a[toû \nteleîtai perì soû, toû diafulájai se: 11 kaì, &Epì xeirôn ˙roûsín se, m}pote proskóc+w pròw líyon tòn póda sou. 12 Kaì ˙pokriyeìw eÂpen a[t! ` &Ihsoûw –ti EÊrhtai, O [k \kpeiráseiw kúrion tòn yeó n sou. 13 Kaì suntelésaw pánta peirasmòn ` diábolow ˙pésth ˙p' a[toû ƒxri kairoû.
` ƒnyrvpow
14
Kaì øpéstrecen ` &Ihsoûw \n t_ dunámei toû pneúmatow e†w t|n Galilaían: kaì f}mh \jêlyen kay' –lhw têw perixQrou perì a[toû. 15 Kaì a[tòw \dídasken \n taîw sunagvgaîw a[tôn, dojazómenow øpò pántvn.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
4.1 4.1 4.2 4.2 4.3 4.4 4.4 4.4 4.4
pneúmatow a^gíou pl}rhw ♦ pl}rhw pneúmatow a^gíou e†w t}n \r}mon ♦ \n t_ \r}m~ tessarákonta ♦ tesserákonta %usteron ♦ — Kaì eÂpen ♦ EÂpen dè &Ihsoûw pròw a[tón ♦ pròw a[tòn ` &Ihsoûw légvn ♦ — ƒnyrvpow ♦ ` ƒnyrvpow ˙ll' \pì pantì ]}mati yeoû ♦ —
4.5 4.8 4.8 4.8 4.9 4.9 4.11
` diábolow e†w ªrow øchlòn ♦ — a[t! eÂpen ` &Ihsoûw ♦ ` &Ihsoûw eÂpen a[t! %Upage •písv mou Satanâ ♦ — Proskun}seiw kúrion tòn yeón sou ♦ Kúrion tòn yeón sou proskun}seiw Kaì ægagen ♦ *Hgagen dè a[tòn \pì ♦ \pì &Epì ♦ –ti &Epì
127
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NRV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
4.16 - 4.30
NSM
KATA LOUKAN 16
Kaì ‘lyen e†w t|n Nazarét, o˚ ‘n teyramménow: kaì e†sêlyen, katà tò e†vyòw a[t!, \n t_ =mérŸ tôn sabbátvn e†w t|n sunagvg}n, kaì ˙nésth ˙nagnônai. 17 Kaì \pedóyh a[t! biblíon &Hsafiou toû prof}tou. Kaì ˙naptújaw tò biblíon, e˚ren tòn tópon o˚ ‘n gegramménon, 18 Pneûma kuríou \p' \mé, o˚ e®neken ¡xrisén me e[aggelísasyai ptvxoîw: ˙péstalkén me †àsasyai toùw suntetrimménouw t|n kardían: khrújai a†xmalQtoiw ƒfesin, kaì tufloîw ˙náblecin, ˙posteîlai teyrausménouw \n ˙fései, 19 khrújai \niautòn kuríou dektón. 20 Kaì ptújaw tò biblíon, ˙podoùw t! øphrét+, \káyisen: kaì pántvn \n t_ sunagvg_ o¥ •fyalmoì ‘san ˙tenízontew a[t!. 21 *Hrjato dè légein pròw a[toùw –ti S}meron pepl}rvtai = & graf| a%uth \n toîw vsìn ømôn. 22 Kaì pántew \martúroun a[t!, kaì \ya ú m a z o n \p ì toîw lógoiw têw xáritow toîw \kporeuoménoiw \k toû stómatow a[toû, kaì ¡legon, O[x o˚tow \stin ` u¥ów &Ivs}f; 23 Kaì eÂpen pròw a[toúw, Pántvw \reîté moi t|n parabol|n taúthn, &Iatré, yerápeuson seautón: –sa “koúsamen genómena \n t_ Kapernaoúm, poíhson kaì @de \n t_ patrídi sou. 24 EÂpen dé, &Am|n légv ømîn –ti o[deìw prof}thw dektów \stin \n t_ patrídi a[toû. 25 &Ep' ˙lhyeíaw dè légv ømîn, pollaì xêrai ‘san \n taîw =méraiw &Hlíou \n t! &Isra}l, –te \kleísyh ` o[ranòw \pì ¡th tría kaì mênaw £j, qw \géneto limòw mégaw \pì pâsan t|n gên: 26 kaì pròw o[demían a[tôn \pémfyh &Hlíaw, e† m| e†w Sárepta têw Sidônow pròw gunaîka x}ran. 27 Kaì polloì leproì ‘san \pì &Elissaíou toû prof}tou \n t! &Isra}l: kaì o[deìw a[tôn \kayarísyh, e† m| Neem à n ` Súrow. 28 Kaì \pl}syhsan pántew yumoû \n t_ sunagvg_, ˙koúontew taûta, 29 kaì ˙nastántew \jébalon a[tòn ¡jv têw pólevw, kaì ægagon a[tòn £vw •frúow toû ªrouw \f' o˚ = póliw a[tôn Œkodómhto, e†w tò katakrhmnísai a[tón. 30 A[tòw dè dielyWn dià mésou a[tôn \poreúeto. 4.23
4.16 t|n Nazarét ♦ Nazará 4.17 &Hsafiou toû prof}tou ♦ toû prof}tou &Hsafiou 4.18 †àsasyai toùw suntetrimménouw t|n kardían ♦ — 4.20 \n t_ sunagvg_ o¥ •fyalmoì ♦ o¥ •fyalmoì \n t_ sunagvg_ 4.22 O[x o˚tow \stin ` u¥ów &Ivs}f ♦ O[xì u¥ów \stin &Ivs|f o˚tow
4.26 4.27 4.27 4.29
\n t_ Kapernaoúm ♦ e†w t|n Kafarnaoùm Sidônow ♦ Sidvníaw \pì &Elissaíou toû prof}tou \n t! &Isra}l ♦ \n t! &Isra|l \pì &Elisaíou toû prof}tou Neemàn ♦ Naimàn a[tôn Œkodómhto e†w tò ♦ % Œkodómhto a[tôn vste
128
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NSM
NSN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
4.31 - 4.44
KATA LOUKAN 31
Kaì katêlyen e†w Kapernaoùm pólin têw Galilaíaw: kaì ‘n didáskvn a[toùw \n toîw sábbasin. 32 Kaì \jepl}ssonto \pì t_ didax_ a[toû, –ti \n \jousíŸ ‘n ` lógow a[toû. 33 Kaì \n t_ sunagvg_ ‘n ƒnyrvpow ¡xvn pneûma daimoníou ˙kayártou, kaì ˙nékrajen fvn_ megál+, 34 légvn, *Ea, tí =mîn kaì soí, &Ihsoû Nazarhné; )Hlyew ˙polésai =mâw; OÂdá se tíw eÂ, ` ßgiow toû yeoû. 35 Kaì \petímhsen a[t! ` &Ihsoûw, légvn, FimQyhti, kaì ¡jelye \j a[toû. Kaì ]ícan a[tòn tò daimónion e†w méson \jêlyen ˙p' a[toû, mhdèn blácan a[tón. 36 Kaì \géneto yámbow \pì pántaw, kaì suneláloun pròw ˙ll}louw, légontew, Tíw ` lógow o˚tow, –ti \n \jousíŸ kaì dunámei \pitássei toîw ˙kayártoiw pneúmasin, kaì \jérxontai; 37 Kaì \jeporeúeto ‘xow perì a[toû e†w pánta tópon têw perixQrou. 38
&Anastàw dè \k têw sunagvgêw, e†sêlyen e†w t|n o†kían Símvnow: penyerà dè toû Símvnow ‘n sunexoménh puret! megál~: kaì “rQthsan a[tòn perì a[têw. 39 Kaì \pistàw \pánv a[têw, \petímhsen t! puret!, kaì ˙fêken a[t}n: paraxrêma dè ˙nastâsa dihkónei a[toîw. 40
Dúnontow dè toû =líou, pántew –soi eÂxon ˙syenoûntaw nósoiw poikílaiw ægagon a[toùw pròw a[tón: ` dè e^nì e^kást~ a[tôn tàw xeîraw \piyeìw \yerápeusen a[toúw. 41 &Ej}rxeto dè kaì daimónia ˙pò pollôn, krázonta kaì légonta –ti Sù e ` xristòw ` u¥òw toû yeoû. Kaì \pitimôn o[k eÊa a[tà laleîn, –ti Ædeisan tòn xristòn a[tòn eÂnai.
kraugázonta
42
Genoménhw dè =méraw, \jelyWn \poreúyh e†w ¡rhmon tópon, kaì o¥ ªxloi \pez}toun a[tón, kaì ‘lyon £vw a[toû, kaì kateîxon a[tòn toû m| poreúesyai ˙p' a[tôn. 43 ^O dè eÂpen pròw a[toùw –ti Kaì taîw e^téraiw pólesin e[aggelísasyaí me deî t|n basileían toû yeoû: –ti e†w toûto ˙pestálmai.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
44
4.31 4.34 4.35 4.35 4.38 4.40 4.40
Kaì ‘n khrússvn \n taîw sunagvgaîw têw Galilaíaw. 4.41 krázonta ♦ krˆaug˜ázonta 4.41 ` xristòw ♦ — 4.43 e†w toûto ˙pestálmai ♦ \pì toûto ˙pestálhn 4.44 \n taîw sunagvgaîw têw Galilaíaw ♦ e†w tàw sunagvgàw têw &Ioudaíaw
Kapernaoùm ♦ Kafarnaoùm légvn ♦ — \j ♦ ˙p' méson ♦ tò méson \k ♦ ˙pò pántew ♦ ßpantew \piyeìw \yerápeusen ♦ \pitiyeìw \yerápeuen
129
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NSN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.1 - 5.14
NSO
KATA LOUKAN
5
&Egéneto dè \n t! tòn ªxlon \pikeîsyai a[t! toû ˙koúein tòn lógon toû yeoû, kaì a[tòw ‘n e^stWw parà t|n límnhn Gennhsarét: 2 kaì eÂden dúo ploîa e^stôta parà t|n límnhn: o¥ dè a^ lieîw ˙pobántew ˙p' a[tôn ˙péplunan tà díktua. 3 &Embàw dè e†w ¢n tôn ploívn, $o ‘n toû Símvnow, “rQthsen a[tòn ˙pò têw gêw \panagageîn •lígon. Kaì kayísaw \dídasken \k toû ploíou toùw ªxlouw. 4 ^Vw dè \paúsato lalôn, eÂpen pròw tòn Símvna, &Epanágage e†w tò báyow, kaì xalásate tà díktua ømôn e†w ƒgran. 5 Kaì ˙pokriyeìw ` Símvn eÂpen a[t!, &Epistáta, di' –lhw têw nuktòw kopiásantew o[dèn \lábomen: \p ì dè t! ]}matí sou xalásv tò díktuon. 6 Kaì toûto poi}santew, sunékleisan plêyow †xyúvn polú: dierr}gnuto dè tò díktuon a[tôn: 7 kaì katéneusan toîw metóxoiw toîw \n t! e^tér~ ploí~, toû \lyóntaw sullabésyai a[toîw: kaì ‘lyon % ste buyízesyai a[tá. kaì ¡plhsan ˙mfótera tà ploîa, v 8 &IdWn dè Símvn Pétrow prosépesen toîw gónasin &Ihsoû, légvn, *Ejelye ˙p' \moû, –ti ˙n|r a^ martvlów e†mi, kúrie. 9 Yámbow gàr periésxen a[tòn kaì pántaw toùw sùn a[t!, \pì t_ ƒgrŸ tôn †xyúvn " sunélabon: 10 `moívw dè kaì &Iákvbon kaì &Ivánnhn, u¥oùw Zebedaíou, o$i ‘san koinvnoì t! Símvni. Kaì eÂpen pròw tòn Símvna ` &Ihsoûw, M| foboû: ˙pò toû nûn ˙nyrQpouw ¡s+ zvgrôn. 11 Kaì katagagóntew tà ploîa \pì t|n gên, ˙féntew ßpanta, “koloúyhsan a[t!. 12
Kaì \géneto, \n t! eÂnai a[tòn \n miÅ tôn pólevn, kaì †doú, ˙n|r pl}rhw lépraw: kaì †dWn tòn &Ihsoûn, pesWn \pì prósvpon, \de}yh a[toû, légvn, Kúrie, \àn yél+w, dúnasaí me kayarísai. 13 Kaì \kteínaw t|n xeîra %hcato a[toû, e†pQn, Yélv, kayarísyhti. Kaì e[yévw = lépra ˙pêlyen ˙p' a[toû. 14 Kaì a[tòw par}ggeilen a[t! mhdenì e†peîn: ˙llà ˙pelyWn deîjon seautòn t! ¥ereî, kaì prosénegke perì toû kayarismoû sou, kayWw prosétajen Mvsêw, e†w martúrion a[toîw. 5.1 5.2 5.3 5.3 5.5 5.5
5.5 5.6
tò díktuon ♦ tà díktua dierr}gnuto dè tò díktuon ♦ dierr}sseto dè tà díktua 5.7 toîw \n ♦ \n 5.9 " ♦ @n 5.11 ßpanta ♦ pánta 5.12 kaì †dWn ♦ †dWn dè 5.13 e†pQn ♦ légvn 5.14 Mvsêw ♦ Mvüsêw
toû ˙koúein ♦ kaì ˙koúein ˙pobántew ˙p' a[tôn ˙péplunan ♦ ˙p' a[tôn ˙pobántew ¡plunon toû Símvnow ♦ Símvnow Kaì kayísaw \dídasken \k toû ploíou ♦ Kayísaw dè \k toû ploíou \dídasken ` Símvn eÂpen a[t! ♦ Símvn eÂpen têw ♦ —
130
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NSO
NSP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.15 - 5.29
KATA LOUKAN 15
Di}rxeto dè mâllon ` lógow perì a[toû: kaì sun}rxonto ªxloi polloì ˙koúein, kaì yerapeúesyai øp' a[toû ˙pò tôn ˙syeneiôn a[tôn. 16 A[tòw dè ‘n øpoxvrôn \n taîw \r}moiw kaì proseuxómenow. 17
Kaì \géneto \n miÅ tôn =merôn, kaì a[tòw ‘n didáskvn: kaì ‘san kay}menoi Farisaîoi kaì nomodidáskaloi, o$i ‘san \lhluyótew \k páshw kQmhw têw Galilaíaw kaì &Ioudaíaw kaì ^Ierousal}m: kaì dúnamiw kuríou ‘n e†w tò †âsyai a[toúw. 18 Kaì †doú, ƒndrew férontew \pì klínhw ƒnyrvpon $ow ‘n paraleluménow, kaì \z}toun a[tòn e†senegkeîn kaì yeînai \nQpion a[toû: 19 kaì m| eøróntew poíaw e†senégkvsin a[tòn dià tòn ªxlon, ˙nabántew \pì tò dôma, dià tôn kerámvn kayêkan a[tòn sùn t! klinidí~ e†w tò méson ¡mprosyen toû &Ihsoû. 20 Kaì †dWn t|n pístin a[tôn, eÂpen a[t!, *Anyrvpe, ˙févntaí soi a¥ a^martíai sou. 21 Kaì ærjanto dialogízesyai o¥ grammateîw kaì o¥ Farisaîoi, légontew, Tíw \stin o˚tow $ow laleî blasfhmíaw; Tíw dúnatai ˙fiénai a^martíaw, e† m| mónow ` yeów; 22 &Epignoùw dè ` &Ihsoûw toùw dialogismoùw a[tôn ˙pokriyeì w e p en pròw a[toúw, Tí dialogízesye \n taîw kardíaiw ømôn; 23 Tí \stin e[kopQteron, e†peîn, &Afévntaí soi a¥ a^martíai sou, (h e†peîn, *Egeirai kaì peripátei; 24 %Ina dè e†dête –ti \jousían ¡xei ` u¥òw toû ˙nyrQpou \pì têw gêw ˙fiénai a^ martíaw — eÂpen t! paralelumén~ — Soì légv, ¡geirai, kaì ƒraw tò klinídión sou, poreúou e†w tòn oÂkón sou. 25 Kaì paraxrêma ˙nastàw \nQpion a[tôn, ƒraw \f' $o katékeito, ˙pêlyen e†w tòn oÂkon a[toû, dojázvn tòn yeón. 26 Kaì ¡kstasiw ¡laben ßpantaw, kaì \dójazon tòn yeón, kaì \pl}syhsan fóbou, légontew –ti EÊdomen parádoja s}meron. 27
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì metà taûta \jêlyen, kaì \yeásato telQnhn, •nómati Leufin, kay}menon \pì tò telQnion, kaì eÂpen a[t!, &Akoloúyei moi. 28 Kaì katalipWn ßpanta, ˙nastàw “koloúyhsen a[t!. 29 Kaì \poíhsen dox|n megálhn Leuìw a[t! \n t_ o†kíŸ a[toû: 5.15 5.17 5.18 5.20 5.21 5.23
øp' a[toû ♦ — a[toúw ♦ a[tón \nQpion ♦ ˆa[tòn˜ \nQpion a[t! ♦ — ˙fiénai a^martíaw ♦ a^martíaw ˙feînai *Egeirai ♦ *Egeire
5.24
\jousían ¡xei ` u¥òw toû ˙nyrQpou ♦ ` u¥òw toû ˙nyrQpou \jousían ¡xei 5.24 ¡geirai ♦ ¡geire 5.28 ßpanta ♦ pánta 5.28 “koloúyhsen ♦ “koloúyei
131
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NSP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.30 - 6.3
NSQ
KATA LOUKAN kaì ‘n ªxlow telvnôn polúw, kaì ƒllvn o$i ‘san met' a[tôn katakeímenoi. 30 Kaì \gógguzon o¥ grammateîw a[tôn kaì o¥ Farisaîoi pròw toùw mayhtàw a[toû, légontew, Dià tí metà tôn telvnôn kaì a^ martvlôn \syíete kaì pínete; 31 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen pròw a[toúw, O[ xreían ¡xousin o¥ øgiaínontew †atroû, ˙ll' o¥ kakôw ¡xontew. 32 O[k \l}luya kalésai dikaíouw, ˙llà a^martvloùw e†w metánoian. 33 O¥ dè eÂpon pròw a[tón, Diá tí o¥ mayhtaì &Ivánnou nhsteúousin pukná, kaì de}seiw poioûntai, `moívw kaì o¥ tôn Farisaívn: o¥ dè soì \syíousin kaì pínousin; 34 ^O dè eÂpen pròw a[toúw, M| dúnasye toùw u¥oùw toû numfônow, \n > ` numfíow met' a[tôn \stin, poiêsai nhsteúein; 35 &Eleúsontai dè =mérai, kaì –tan ˙pary_ ˙p' a[tôn ` numfíow, tóte nhsteúsousin \n \keínaiw taîw =méraiw. 36 *Elegen dè kaì parabol|n pròw a[toùw –ti O[deìw \píblhma ¥matíou kainoû \pibállei \pì ¥mátion palaión: e† dè m}ge, kaì tò kainòn sxízei, kaì t! palai! o[ sumfvneî tò ˙pò toû kainoû. 37 Kaì o[deìw bállei oÂnon néon e†w ˙skoùw palaioúw: e† dè m}ge, ]}jei ` néow oÂnow toùw ˙skoúw, kaì a[tòw \kxuy}setai, kaì o¥ ˙skoì ˙poloûntai. 38 &Allà oÂnon néon e†w ˙skoùw kainoùw blhtéon, kaì ˙mfóteroi sunthroûntai. 39 Kaì o[deìw piWn palaiòn e[yévw yélei néon: légei gár, ^O palaiòw xrhstóterów \stin.
6
&Egéneto dè \n sabbát~ deuteroprQt~ diaporeúesyai a[tòn dià tôn sporímvn: kaì ¡tillon o¥ mayhtaì a[toû toùw stáxuaw, kaì æsyion, cQxontew taîw xersín. 2 Tinèw dè tôn Farisaívn eÂpon a[toîw, Tí poieîte $o o[k ¡jestin poieîn \n toîw sábbasin; 3 Kaì ˙pokriyeìw pròw a[toùw eÂpen ` &Ihsoûw, O[dè toûto ˙négnvte, $o \poíhsen Dauíd, `póte \peínasen a[tòw kaì
5.29 telvnôn polúw ♦ polùw telvnôn 5.30 grammateîw a[tôn kaì o¥ Farisaîoi ♦ Farisaîoi kaì o¥ grammateîw a[tôn 5.31 ˙ll' ♦ ˙llà 5.33 eÂpon ♦ eÂpan 5.33 Diá tí o¥ ♦ O¥ 5.34 eÂpen ♦ &Ihsoûw eÂpen 5.34 nhsteúein ♦ nhsteûsai 5.36 ¥matíou kainoû ♦ ˙pò ¥matíou kainoû sxísaw 5.36 m}ge ♦ m} ge 5.36 sxízei ♦ sxísei 5.36 sumfvneî ♦ sumfvn}sei tò
5.37 5.37 5.38 5.39 5.39 5.39 6.1 6.1 6.1 6.2 6.2 6.3
\píblhma m}ge ♦ m} ge ` néow oÂnow ♦ ` oÂnow ` néow kaì ˙mfóteroi sunthroûntai ♦ — Kaì ♦ ˆkaì˜ e[yévw ♦ — xrhstóterów ♦ xrhstów deuteroprQt~ ♦ — tôn ♦ — toùw stáxuaw kaì æsyion ♦ kaì æsyion toùw stáxuaw eÂpon a[toîw ♦ eÂpan poieîn \n ♦ — `póte ♦ –te
132
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NSQ
NSR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.4 - 6.15
KATA LOUKAN o¥ met' a[toû ªntew; 4 ^Vw e†sêlyen e†w tòn oÂkon toû yeoû, kaì toùw ƒrtouw têw proyésevw ¡laben, kaì ¡fagen, kaì ¡dvken kaì toîw met' a[toû, o¬w o[k ¡jestin fageîn e† m| mónouw toùw ¥ereîw; 5 Kaì ¡legen a[toîw –ti Kúriów \stin ` u¥òw toû ˙nyrQpou kaì toû sabbátou. 6
&Egéneto dè kaì \n e^tér~ sabbát~ e†selyeîn a[tòn e†w t|n sunagvg|n kaì didáskein: kaì ‘n \keî ƒnyrvpow, kaì = xeìr a[toû = dejià ‘n jhrá. 7 Paret}roun dè o¥ grammateîw kaì o¥ Farisaîoi, e† \n t! sabbát~ yer a p eú s ei : ®na e%u rvsin kathgorían a[toû. 8 A[tòw dè Ædei toùw dialogismoùw a[tôn, kaì eÂpen t! ˙nyrQp~ t! jhràn ¡xonti t|n xeîra, *Egeirai, kaì stêyi e†w tò méson. ^O dè ˙nastàw ¡sth. 9 EÂpen o{n ` &Ihsoûw pròw a[toúw, &Epervt}sv ømâw tí, *Ejestin toîw sábbasin, ˙gayopoiêsai (h kakopoiêsai; cux|n sôsai (h ˙pokteînai; 10 Kaì periblecámenow pántaw a[toúw, eÂpen a[t!, *Ekteinon t|n xeîrá sou. ^O dè \poíhsen kaì ˙pokatestáyh = xeìr a[toû øgi|w qw = ƒllh. 11 A[toì dè \pl}syhsan ˙noíaw: kaì dieláloun pròw ˙ll}louw, tí ©n poi}seian t! &Ihsoû. 12
&Egéneto dè \n taîw =méraiw taútaiw \jhlyen e†w tò ªrow proseújasyai: kaì ‘n dianuktereúvn \n t_ proseux_ toû yeoû. 13 Kaì –te \géneto =méra, prosefQnhsen toùw mayhtàw a[toû: kaì \k l ej á m en o w ˙p' a[tôn dQdeka, o¬w kaì 14 & & ˙postólouw vnómasen, Símvna $on kaì vnómasen Pétron, kaì &Andréan tòn ˙delfòn a[toû, &Iákvbon kaì &Ivánnhn, Fílippon kaì Baryolomaîon, 15 Matyaîon kaì Yvmân, &Iákvbon tòn toû ^Alfaíou, kaì Símvna tòn kaloúmenon 6.3 6.4 6.4 6.4 6.5 6.5
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
6.6 6.6 6.7 6.7 6.7 6.8
6.8 6.8 6.9 6.9 6.9 6.9 6.9 6.10 6.10 6.11 6.12 6.14 6.14 6.15 6.15
ªntew ♦ ˆªntew˜ ^Vw ♦ ˆ^Vw˜ ¡laben kaì ♦ labWn kaì toîw ♦ toîw –ti ♦ — ` u¥òw toû ˙nyrQpou kaì toû sabbátou ♦ toû sabbátou ` u¥òw toû ˙nyrQpou kaì \n ♦ \n \keî ƒnyrvpow ♦ ƒnyrvpow \keî Paret}roun dè ♦ Parethroûnto dè a[tòn yerapeúsei ♦ yerapeúei kathgorían ♦ kathgoreîn kaì eÂpen t! ˙nyrQp~ ♦ eÂpen dè t! ˙ndrì
*Egeirai ♦ *Egeire ^O dè ♦ Kaì o{n ♦ dè &Epervt}sv ♦ &Epervtô tí ♦ e† toîw sábbasin ♦ t! sabbát~ ˙pokteînai ♦ ˙polésai ˙pokatestáyh ♦ ˙pekatestáyh øgi|w qw = ƒllh ♦ — poi}seian ♦ poi}saien \jhlyen ♦ \jelyeîn a[tòn &Iákvbon ♦ kaì &Iákvbon Fílippon ♦ kaì Fílippon Matyaîon ♦ kaì Mayyaîon &Iákvbon tòn toû ♦ kaì &Iákvbon
133
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NSR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.16 - 6.28
˙pò
NSS
KATA LOUKAN Zhlvt}n, 16 &Ioúdan &IakQbou, kaì &Ioúdan &IskariQthn, o$ w kaì \géneto prodóthw, 17 Kaì katabàw met' a[tôn, ¡sth \pì tópou pedinoû, kaì ªxlow mayhtôn a[toû, kaì plêyow polù toû laoû ˙pò páshw têw &Ioudaíaw kaì ^Ierousal}m, kaì têw paralíou Túrou kaì Sidônow, o® ‘lyon ˙koûsaí a[toû, kaì †ayênai ˙pò tôn nósvn a[tôn: 18 kaì o¥ •xloúmenoi øpò pneumátvn ˙kayártvn, kaì \yerapeúonto. 19 Kaì pâw ` ªxlow \z}tei ßptesyai a[toû: –ti dúnamiw par' a[toû \j}rxeto kaì †âto pántaw. 20
Kaì a[tòw \páraw toùw •fyalmoùw a[toû e† w toùw mayhtàw a[toû ¡legen, Makárioi o¥ ptvxoí, –ti ømetéra \stìn = basileía toû yeoû. 21
Makárioi o¥ peinôntew nûn, –ti xortasy}sesye.
Makárioi o¥ klaíontew nûn, –ti gelásete. 22
Makárioí \ste, –tan mis}svsin ømâw o¥ ƒnyrvpoi, kaì –tan ˙forísvsin ømâw, kaì •neidísvsin, kaì \kbálvsin tò ªnoma ømôn qw ponhrón, £neka toû u¥oû toû ˙nyrQpou. 23 Xárhte \n \keín+ t_ =mérŸ kaì skirt}sate: †doù gár, ` misyòw ømôn polùw \n t! o[ran!: katà taûta gàr \poíoun toîw prof}taiw o¥ patérew a[tôn. 24
Pl|n o[aì ømîn toîw plousíoiw, –ti ˙péxet e t|n paráklhsin ømôn. 25
O[aì ømîn, o¥ \mpeplhsménoi, –ti peinásete.
O[aí ømîn, o¥ gelôntew nûn, –ti peny}sete kaì klaúsete. eÊpvsin pántew
&Allà
26
O[aì –tan kalôw ømâw eÊpvsin o¥ ƒnyrvpoi: katà taûta gàr \poíoun toîw ceudoprof}taiw o¥ patérew a[tôn. 27
&All' ømîn légv toîw ˙koúousin, &Agapâte toùw \xyroùw ømôn, kalôw poieîte toîw misoûsin ømâw, 28 e[logeîte toùw 6.16 6.16 6.16 6.17 6.18 6.18 6.18
6.19 \z}tei ♦ \z}toun 6.23 taûta ♦ tà a[tà 6.25 \mpeplhsménoi ♦ \mpeplhsménoi nûn 6.25 ømîn o¥ gelôntew ♦ o¥ gelôntew 6.26 kalôw ømâw eÊpvsin ♦ ømâw kalôw eÊpvsin pántew 6.26 taûta ♦ tà a[tà 6.27 &All' ♦ &Allà
&Ioúdan &IakQbou ♦ kaì &Ioúdan &IakQbou &IskariQthn ♦ &IskariQy $ow kaì ♦ $ow mayhtôn ♦ polùw mayhtôn •xloúmenoi ♦ \noxloúmenoi øpò ♦ ˙pò kaì \yerapeúonto ♦ \yerapeúonto
134
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NSS
NST
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.29 - 6.42
KATA LOUKAN katarvménouw ømîn, proseúxesye øpèr tôn \phreazóntvn ømâw. 29 T! túptontí se \pì t|n siagóna, párexe kaì t|n ƒllhn: kaì ˙pò toû aÊrontów sou tò ¥mátion, kaì tòn xitôna m| kvlús+w. 30 Pantì dè t! a†toûntí se dídou: kaì ˙pò toû aÊrontow tà sà m| ˙paítei. 31 Kaì kayWw yélete ®na poiôsin ømîn o¥ ƒnyrvpoi, kaì ømeîw poieîte a[toîw `moívw. 32 Kaì e† ˙gapâte toùw ˙gapôntaw ømâw, poía ømîn xáriw \stín; Kaì gàr o¥ a^martvloì toùw ˙gapôntaw a[toùw ˙gapôsin. 33 Kaì \àn ˙gayopoiête toùw ˙gayopoioûntaw ømâw, poía ømîn xáriw \stín; Kaì gàr o¥ a^ martvloì tò a[tò poioûsin. 34 Kaì \àn daneízhte par' @n \lpízete ˙polabeîn, poía ømîn xáriw \stín; Kaì gàr a^martvloì a^martvloîw daneízousin, ®na ˙polábvsin tà Êsa. 35 Pl|n ˙gapâte toùw \xyroùw ømôn, kaì ˙gayopoieîte, kaì daneízete, mhdèn ˙pelpízontew: kaì ¡stai ` misyòw ømôn polúw, kaì ¡sesye u¥oì øcístou: –ti a[tòw xrhstów \stin \pì toùw ˙xarístouw kaì ponhroúw. 36 Gínesye o{n o†ktírmonew, kayWw kaì ` pat|r ømôn o†ktírmvn \stín. 37 Kaì m| krínete, kaì o[ m| kriyête. M| katadikázete, kaì o[ m| katadikasyête: ˙polúete, kaì ˙poluy}sesye: 38 dídote, kaì doy}setai ømîn: métron kalón, pepiesménon kaì sesaleuménon kaì øperekxunómenon dQsousin e†w tòn kólpon ømôn. T> gàr a[t! métr~ > metreîte ˙ntimetrhy}setai ømîn. 39
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
EÂpen dè parabol|n a[toîw, M}ti dúnatai tuflòw tuflòn `dhgeîn; O[xì ˙mfóteroi e†w bóyunon pesoûntai; 40 O [k ¡stin mayht|w øpèr tòn didáskalon a[toû: kathrtisménow dè pâw ¡stai qw ` didáskalow a[toû. 41 Tí dè blépeiw tò kárfow tò \n t! •fyalm! toû ˙delfoû sou, t|n dè do k ò n t|n \n t! †dí~ •fyalm! o[ katanoeîw; 42 *H pôw dúnasai légein t! ˙delf! sou, &Adelfé, ƒfew \kbálv tò 6.28 6.28 6.30 6.31 6.33 6.33 6.34 6.34 6.34 6.34 6.34 6.35 6.36
6.36 kaì ♦ ˆkaì˜ 6.37 kriyête ♦ kriyête. Kaì 6.38 kaì sesaleuménon ♦ sesaleuménon 6.38 kaì øperekxunómenon ♦ øperekxunnómenon 6.38 T> gàr a[t! métr~ > ♦ > gàr métr~ 6.39 dè ♦ dè kaì 6.39 pesoûntai ♦ \mpesoûntai 6.40 a[toû kathrtisménow ♦ kathrtisménow 6.42 *H ♦ —
ømîn ♦ ømâw øpèr ♦ perì dè t! ♦ — kaì ømeîw ♦ — \àn ♦ ˆgàr˜ \àn gàr ♦ — daneízhte ♦ daníshte ˙polabeîn ♦ labeîn \stín ♦ ˆ\stín˜ gàr ♦ — daneízousin ♦ danízousin daneízete ♦ danízete o{n ♦ —
135
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NST
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.43 - 7.4
NSU
KATA LOUKAN kárfow tò \n t! •fyalm! sou, a[tòw t|n \n t! •fyalm! soû dokòn o[ blépvn; ^Upokritá, ¡kbale prôton t|n dokòn \k toû •fyalmoû soû, kaì tóte diabléceiw \kbaleîn tò kárfow tò \n t! •fyalm! toû ˙delfoû sou. 43 O[ gár \stin déndron kalòn poioûn karpòn saprón: o[dè déndron sapròn poioûn karpòn kalón. 44 %E k a s t o n gàr déndron \k toû †díou karpoû ginQsketai. O[ gàr \j ˙kanyôn sullégousin sûka, o[dè \k bátou trugôsin staful}n. 45 ^O ˙gayòw ƒnyrvpow \k toû ˙gayoû yhsauroû têw kardíaw a[toû proférei tò ˙gayón, kaì ` ponhròw ƒnyrvpow \k toû ponhroû yhsauroû têw kardíaw aøtoû proférei tò ponhrón: \k gàr toû perisseúmatow têw kardíaw laleî tò stóma aøtoû. 46
Tí dé me kaleîte, Kúrie, kúrie, kaì o[ poieîte $a légv; Pâw ` \rxómenow prów me kaì ˙koúvn mou tôn lógvn kaì poiôn a[toúw, øpodeíjv ømîn tíni \stìn –moiow: 48 –moiów \stin ˙nyrQp~ o†kodomoûnti o†kían, $ow ¡skacen kaì \báyunen, kaì ¡yhken yemélion \pì t|n pétran: plhmmúraw dè genoménhw, prosérrhjen ` potamòw t_ o†kíŸ \keín+, kaì o[k Êsxusen saleûsai a[t}n: teyemelívto gàr \pì t|n pétran. 49 ^O dè ˙koúsaw kaì m| poi}saw –moiów \stin ˙nyrQp~ o†kodom}santi o†kían \pì t|n gên xvrìw yemelíou: " prosérrhjen ` potamów, kaì e[yèvw ¡pesen, kaì \géneto tò ]êgma têw o†kíaw \keínhw méga.
47
7
&Epei dè \pl}rvsen pánta tà ]}mata a[toû e†w tàw ˙koàw toû laoû, e†sêlyen e†w Kapernaoúm.
2
^Ekatontárxou dé tinow doûlow kakôw ¡xvn ¡mellen teleutÅn, $ow ‘n a[t! ¡ntimow. 3 &Akoúsaw dè perì toû &Ihsoû, ˙pésteilen pròw a[tòn presbutérouw tôn &Ioudaívn, \rvtôn a[tón, –pvw \l yW n diasQs+ tòn doûlon a[toû. 4 O¥ dé, perisseúmatow 6.48 plhmmúraw ♦ plhmmúrhw 6.48 prosérrhjen ♦ prosérhjen 6.48 teyemelívto gàr \pì t|n pétran ♦ dià tò kalôw o†kodomêsyai a[t}n 6.49 prosérrhjen ♦ prosérhjen 6.49 e[yèvw ¡pesen ♦ e[yùw sunépesen 7.1 &Epei dè ♦ &Epeid| 7.1 Kapernaoúm ♦ Kafarnaoúm 7.2 ¡mellen ♦ æmellen
6.42 \kbaleîn tò ♦ tò 6.42 ˙delfoû sou ♦ ˙delfoû sou \kbaleîn 6.43 o[dè ♦ o[dè pálin 6.44 trugôsin staful}n ♦ staful|n trugôsin 6.45 a[toû proférei tò ˙gayón ♦ proférei tò ˙gayón 6.45 ponhròw ƒnyrvpow ♦ ponhròw 6.45 ponhroû yhsauroû têw kardíaw aøtoû ♦ ponhroû 6.45 toû perisseúmatow têw ♦
136
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NSU
NSV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.5 - 7.17
KATA LOUKAN paragenómenoi pròw tòn &Ihsoûn, parekáloun a[tòn spou d a í v w, légontew –ti *Ajiów \stin > paréjei toûto: 5 ˙gapÅ gàr tò ¡yn o w =môn, kaì t|n sunagvg|n a[tòw Œkodómhsen =mîn. 6 ^O dè &Ihsoûw \poreúeto sùn a[toîw. *Hdh dè a[toû o[ makràn ˙péxontow ˙pò têw o†kíaw, ¡pemcen pròw a[tòn ` e^katóntarxow fílouw, lég v n a[t!, Kúrie, m| skúllou: o[ gàr e†mi ¥kanòw ®na øpò t|n stéghn mou e†sély+w: 7 diò o[dè \mautòn “jívsa pròw sè \lyeîn: ˙ll' e†pè lóg~, kaì †ay}setai ` paîw mou. 8 Kaì gàr \gW ƒnyrvpów e†mi øpò \jousían tassómenow, ¡xvn øp' \mautòn stratiQtaw, kaì légv toút~, Poreúyhti, kaì poreúetai: kaì ƒll~, *Erxou, kaì ¡r xet a i : kaì t! doúl~ mou, Poíhson toûto, kaì poieî. 9 &Akoúsaw dè taûta ` &Ihsoûw \yaúmasen a[tón, kaì strafeìw t! ˙kolouyoûnti a[t! ªxl~ eÂpen, Légv ømîn, o·te \n t! &Isra|l tosaúthn pístin e˚ron. 10 Kaì øpostrécantew o¥ pemfyéntew e†w tòn oÂkon e˚ron tòn ˙syenoûnta doûlon øgiaínonta. 11
Kaì \géneto \n t! e^jêw, \poreúeto e†w pólin kalouménhn Nafin: kaì suneporeúonto a[t! o¥ mayhtaì a[toû ¥kanoí, kaì ªxlow polúw. 12 ^Vw dè æggisen t_ púl+ têw pólevw, kaì †doú, \jekomízeto teynhkQw, u¥òw monogen|w t_ mhtrì a[toû, kaì a[t| x}ra: kaì ªxlow têw pólevw ¥kanòw sùn a[t_. 13 Kaì †dWn a[t|n ` kúriow \splagxnísyh \p' a[t_, kaì eÂpen a[t_, M| klaîe. 14 Kaì proselyWn %h cato têw soroû: o¥ dè bastázontew ¡sthsan. Kaì eÂpen, Nea n í s k e, soì légv, \géryhti. 15 Kaì ˙nekáyisen ` nekròw, kaì ærjato laleîn. Kaì ¡dvken a[tòn t_ mhtrì a[toû. 16 *Elaben dè fóbow pántaw, kaì \dójazon tòn yeón, légontew –ti Prof}thw mégaw \g}gertai \n =mîn, kaì –ti &Epeskécato ` yeòw tòn laòn a[toû. 17 Kaì \jêlyen ` lógow o˚tow \n –l+ t_ &IoudaíŸ perì a[toû, kaì \n pás+ t_ perixQr~. 7.10 7.11 7.11 7.12 7.12 7.12 7.16 7.17
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
7.4 7.6
paréjei ♦ paréj+ pròw a[tòn ` e^katóntarxow fílouw ♦ fílouw ` e^katontárxhw 7.6 e†mi ¥kanòw ♦ ¥kanów e†mi 7.7 ˙ll' ♦ ˙llà 7.7 †ay}setai ♦ †ay}tv 7.9 o·te ♦ o[dè 7.10 o¥ pemfyéntew e†w tòn oÂkon ♦ e†w tòn oÂkon o¥ pemfyéntew
mou øpò t|n stéghn
o[dè
t_
‘n x}ra
˙syenoûnta ♦ — \poreúeto ♦ \poreúyh ¥kanoí ♦ — u¥òw monogen|w ♦ monogen|w u¥òw x}ra ♦ ‘n x}ra sùn ♦ ‘n sùn \g}gertai ♦ “géryh \n pás+ ♦ pás+
137
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NSV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.18 - 7.32
NTM
KATA LOUKAN 18
Kaì ˙p}ggeilan &Ivánn+ o¥ mayhtaì a[toû perì pántvn toútvn. 19 Kaí proskalesámenow dúo tinàw tôn mayhtôn a[toû ` &Ivánnhw ¡pemcen pròw tòn &Ihsoûn, légvn, Sù e ` \rxómenow, (h ƒllon prosdokômen; 20 Paragenómenoi dè pròw a[tòn o¥ ƒndrew eÂpon, &Ivánnhw ` baptist|w ˙péstalken =mâw prów se, légvn, Sù e ` \rxómenow, (h ƒllon prosdokômen; 21 % rŸ \yerápeusen polloùw ˙pò nósvn kaì &En a[t_ dè t_ v mastígvn kaì pneumátvn ponhrôn, kaì tufloîw polloîw \xarísato tò blépein. 22 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, Poreuyén t ew ˙paggeílate &Ivánn+ $a eÊdete kaì “koúsate: –ti tufloì ˙nablépousin, xvloì peripatoûsin, leproì kayarízontai, kvfoì ˙koúousin, nekroì \geírontai, ptvxoì e[aggelízontai: 23 kaì makáriów \stin, $ow \àn m| skandalisy_ \n \moí. 24
&Apelyóntvn dè tôn ˙ggélvn &Ivánnou, ærjato légein toîw ªxloiw perì &Ivánnou, Tí \jelhlúyate e†w t|n ¡rhmon yeásasyai; Kálamon øpò ˙némou saleuómenon; 25 &Allà tí \j el h l ú ya t e †deîn; *Anyrvpon \n malakoîw ¥matíoiw “mfiesménon; &Idoú, o¥ \n ¥matism! \ndój~ kaì truf_ øpárxontew \n toîw basileíoiw e†sín. 26 &Allà tí \jelhlúyate †deîn; Prof}thn; Naí, légv ømîn, kaì perissóteron prof}tou. 27 O˚tów \stin perì o˚ gégraptai, &Idoú, \gQ ˙postéllv tòn ƒggelón mou prò prosQpou sou, $ow kataskeuásei t|n `dón sou ¡mprosyén sou. 28 Légv gàr ømîn, meízvn \n gennhtoîw gunaikôn prof}thw &Ivánnou toû baptistoû o[deíw \stin: ` dè mikróterow \n t_ basileíŸ toû yeoû meízvn a[toû \stin. 29 Kaì pâw ` laòw ˙koúsaw kaì o¥ telônai \dikaívsan tòn yeón, baptisyéntew tò báptisma &Ivánnou: 30 o¥ dè Farisaîoi kaì o¥ nomikoì t|n boul|n toû yeoû “yéthsan e†w e^autoúw, m| baptisyéntew øp' a[toû. 31 Tíni o{n `moiQsv toùw ˙nyrQpouw têw geneâw taúthw, kaì tíni e†sìn –moioi; 32 %O moioí e†sin paidíoiw toîw \n ˙gorÅ kayhménoiw, kaì prosfvnoûsin 7.19 7.20 7.20 7.21 7.21 7.22 7.22 7.22
7.24 7.24 7.25 7.26 7.27 7.28 7.28
&Ihsoûn ♦ kúrion eÂpon ♦ eÂpan ˙péstalken ♦ ˙pésteilen a[t_ dè ♦ \keín+ tò ♦ — ` &Ihsoûw ♦ — –ti ♦ — kvfoì ♦ kaì kvfoì
toîw ªxloiw ♦ pròw toùw ªxlouw \jelhlúyate ♦ \j}lyate \jelhlúyate ♦ \j}lyate \jelhlúyate ♦ \j}lyate \gQ ♦ — gàr ♦ — prof}thw &Ivánnou toû baptistoû ♦ &Ivánnou
138
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NTM
NTN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.33 - 7.44
KATA LOUKAN ˙ll } l o i w, kaì légousin, H[l}samen ømîn, kaì o[k & rx}sasye: \yrhn}samen ømîn, kaì o[k \k l a ú s a t e. v 33 &El}luyen gàr &Ivánnhw ` baptist|w m}te ƒrton \syívn m|tè oÂnon pínvn, kaì légete, Daimónion ¡xei: 34 \l}luyen ` u¥òw toû ˙nyrQpou \syívn kaì pínvn, kaì légete, &Idoú, ƒnyrvpow fágow kaì o†nopóthw, fílow telvnôn kaì a^martvlôn. 35 Kaì \dikaiQyh = sofía ˙pò tôn téknvn a[têw pántvn. 36
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&HrQta dé tiw a[tòn tôn Farisaívn ®na fág+ met' a[toû: kaì e†selyWn e†w t|n oÂkìan toû Farisaíou ˙neklíyh. 37 Kaì †doú, gun| \n t_ pólei, %htiw ‘n a^ martvlów, \pignoûsa –ti ˙nákeitai \n t_ o†kíŸ toû Farisaíou, komísasa ˙lábastron múrou, 38 kaì stâsa parà toùw pódaw a[toû •písv klaíousa, ærjato bréxein toùw pódaw a[toû toîw dákrusin, kaì taîw yrijìn têw kefalêw a[têw \jémassen, kaì katefílei toùw pódaw a[toû, kaì æleifen t! múr~. 39 &IdWn dè ` Farisaîow ` kalésaw a[tòn eÂpen \n e^aut! légvn, O˚tow, e† ‘n prof}thw, \gínvsken ©n tíw kaì potap| = gun| %htiw ßptetai a[toû, –ti a^ martvlów \stin. 40 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen pròw a[tón, Símvn, ¡xv soí ti e†peîn. ^O dé fhsin, Didáskale, e†pé. 41 * feilen Dúo xrevfeilétai ‘san daneist_ tiní: ` e<w v 42 dhnária pentakósia, ` dè £terow pent}konta. M| \xóntvn dè a[tôn ˙podoûnai, ˙mfotéroiw \xarísato. Tíw o{n a[tôn, eÂpé, pleîon a[tón ˙gap}sei; 43 &Apokriyeìw dè ` Símvn eÂpen, ^Upolambánv –ti > tò pleîon \xarísato. ^O dè eÂpen a[t!, &O ryôw ¡krinaw. 44 Kaì strafeìw pròw t|n gunaîka, t! Símvni ¡fh, Blépeiw taúthn t|n gunaîka; E†sêlyón sou e†w t|n o†kían, %udvr \pì toùw pódaw mou o[k ¡dvkaw: a%uth dè toîw dákrusin 7.32 kaì légousin ♦ $a légei 7.32 \yrhn}samen ømîn ♦ \yrhn}samen 7.33 m}te ƒrton \syívn ♦ m| \syívn ƒrton 7.33 oÂnon pínvn ♦ pínvn oÂnon 7.35 tôn téknvn a[têw pántvn ♦ pántvn tôn téknvn a[têw 7.36 t|n oÂkìan ♦ tòn oÂkon 7.36 ˙neklíyh ♦ kateklíyh 7.37 \n t_ pólei %htiw ‘n ♦ %htiw ‘n \n t_ pólei 7.37 \pignoûsa ♦ kaì \pignoûsa 7.37 ˙nákeitai ♦ katákeitai
kaì \pignoûsa
7.38 parà ♦ •písv parà 7.38 •písv klaíousa ♦ klaíousa toîw dákrusin 7.38 toîw dákrusin ♦ — 7.40 fhsin Didáskale e†pé ♦ Didáskale e†pé fhsín 7.41 xrevfeilétai ‘san daneist_ ♦ xreofeilétai ‘san danist_ 7.42 dè ♦ — 7.42 eÂpé pleîon a[tón ˙gap}sei ♦ pleîon ˙gap}sei a[tón 7.43 dè ` ♦ — 7.44 \pì toùw pódaw mou ♦ moi \pì pódaw
139
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NTN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.45 - 8.11
toùw pódaw mou
NTO
KATA LOUKAN ¡brején mou toùw pódaw, kaì taîw yrijìn t|w kefalêw a[têw \j ém a j en . 45 Fílhmá moi o[k ¡dvkaw: a%u th dé, ˙f' «w e†sêlyon, o[ diélipen katafiloûsá mou toùw pódaw. 46 &Elaí~ t|n kefal}n mou o[k æleicaw: a%uth dè múr~ æleicen mou toùw pódaw. 47 O˚ xárin, légv soi, ˙févntai a¥ a^ martíai a[têw a¥ pollaí, –ti “gáphsen polú: > dè •lígon ˙fíetai, •lígon ˙gapÅ. 48 EÂpen dè a[t_, &Afévntaí sou a¥ a^martíai. 49 Kaì ærjanto o¥ sunanakeímenoi légein \n e^autoîw, Tíw o˚tów \stin $ow kaì a^martíaw ˙fíhsin; 50 EÂpen dè pròw t|n gunaîka, ^H pístiw sou sésvkén se: poreúou e†w e†r}nhn.
8
Svsánna
Kaì \géneto \n t! kayejêw, kaì a[tòw diQdeuen katà pólin kaì kQmhn, khrússvn kaì e[aggelizómenow t|n basileían toû yeoû: kaì o¥ dQdeka sùn a[t!, 2 kaì gunaîkéw tinew a$i ‘san teyerapeuménai ˙pò pneumátvn ponhrôn kaì ˙syeneiôn, María = kalouménh Magdalhn}, ˙f' «w daimónia e^ptà \jelhlúyei, 3 kaì &Ivánna gun| Xouzâ \pitrópou ^Hrœdou, kaì Sousánna, kaì £terai pollaí, a®tinew dihkónoun a[toîw ˙pò tôn øparxóntvn a[taîw. 4
Sunióntow dè ªxlou polloû, kaì tôn katà pólin \piporeuoménvn pròw a[tón, eÂpen dià parabolêw, 5 &Ejêlyen ` speírvn toû speîrai tòn spóron a[toû: kaì \n t! speírein a[tón, $o mèn ¡pesen parà t|n `dón, kaì katepat}yh, kaì tà peteinà toû o[ranoû katéfagen a[tó. 6 Kaì £teron ¡pesen \pì t|n pétran, kaì fuèn \jhrányh, dià tò m| ¡xein †kmáda. 7 Kaì £teron ¡pesen \n més~ tôn ˙kanyôn, kaì sumfueîsai a¥ ƒkanyai ˙pépnijan a[tó. 8 Kaì £teron ¡pesen e†w t|n gên t|n ˙gay}n, kaì fuèn \poíhsen karpòn e^katontaplasíona. Taûta légvn \fQnei, ^O ¡xvn „ta ˙koúein ˙kouétv. 9
&EphrQtvn dè a[tòn o¥ mayhtaì a[toû, légontew, Tíw eÊh = parabol| a%uth; 10 ^O dè eÂpen, ^Umîn dédotai gnônai tà must}ria têw basileíaw toû yeo û : toîw dè loipoîw \n parabolaîw, ®na blépontew m| blépvsin, kaì ˙koúontew m| suniôsin. 11 *Estin dè a%uth = parabol}: ^O spórow \stìn ` 7.44 t|w kefalêw ♦ — 7.46 mou toùw pódaw ♦ toùw pódaw mou 8.3 ˙pò ♦ \k 8.6 ¡pesen ♦ katépesen
8.9 8.9
légontew ♦ — eÊh = parabol| a%uth ♦ a%uth eÊh = parabol}
140
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NTO
NTP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.12 - 8.24
KATA LOUKAN lógow toû yeoû. 12 O¥ dè parà t|n `dón e†sin o¥ ˙koúontew, eÂta ¡rxetai ` diábolow kaì aÊrei tòn lógon ˙pò têw kardíaw a[tôn, ®na m| pisteúsantew svyôsin. 13 O¥ dè \pì têw pétraw o®, –tan ˙koúsvsin, metà xarâw déxontai tòn lógon, kaì o˚toi ]ízan o[k ¡xousin, o$i pròw kairòn pisteúousin, kaì \n kair! peirasmoû ˙fístantai. 14 Tò dè e†w tàw ˙kányaw pesón, o˚toí e†sin o¥ ˙koúsantew, kaì øpò merimnôn kaì ploútou kaì =donôn toû bíou poreuómenoi sumpnígontai, kaì o[ telesforoûsin. 15 Tò dè \n t_ kal_ g_, o˚toí e†sin o®tinew \n kardíŸ kal_ kaì ˙gay_, ˙koúsantew tòn lógon katéxousin, kaì karpoforoûsin \n øpomon_. 16
( O [deìw dè lúxnon ßcaw kalúptei a[tòn skeúei, h øpokátv klínhw tíyhsin, ˙ll' \pì luxníaw \pitíyhsin, ®na o¥ e†sporeuómenoi blépvsin tò fôw. 17 O[ gár \stin kruptón, $o o[ faneròn gen}setai: o[dè ˙pókrufon, $o o[ gnvsy}setai kaì e†w faneròn ¡ly+. 18 Blépete o{n pôw ˙koúete: $ow gàr \àn ¡x+, doy}setai a[t!: kaì $o w \àn m| ¡x+ , kaì $o dokeî ¡xei n ˙ry}setai ˙p' a[toû. 19
Paregénonto dè pròw a[tòn = m}thr kaì o¥ ˙delfoì a[toû, kaì o[k “dúnanto suntuxeîn a[t! dià tòn ªxlon. 20 Kaì ˙phggélh a[t!, légontvn, ^H m}thr sou kaì o¥ ˙delfoí sou e^ st}kasin ¡jv, †deîn se yélontéw. 21 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen pròw a[toúw, M}thr mou kaì ˙delfoí mou o˚toí e†sin, o¥ tòn lógon toû yeoû ˙koúontew kaì poioûntew a[tón. 22
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì \géneto \n miÅ tôn =merôn, kaì a[tòw \nébh e†w ploîon kaì o¥ mayhtaì a[toû, kaì eÂpen pròw a[toúw, Diélyvmen e†w tò péran têw límnhw: Kaì ˙n}xyh s a n . 23 Pleóntvn dè a[tôn ˙fúpnvsen: kaì katébh laîlac ˙némou e† w t|n límnhn, kaì suneplhroûnto, kaì \k i n d ú n eu o n . 24 Proselyóntew dè di}geiran a[tón, légontew, &Epistáta, \pistáta, ˙pollúmeya. ^O dè \geryeìw \petímhsen t! ˙ném~ kaì t! klúdvni toû %udatow: kaì \paúsanto, kaì \géneto 8.12 8.16 8.17 8.18 8.18 8.19
8.20
Kaì ˙phggélh a[t! légontvn ♦ &Aphggélh dè a[t! 8.20 se yélontéw ♦ yélontéw se 8.21 a[tón ♦ — 8.22 Kaì \géneto ♦ &Egéneto dè 8.24 \geryeìw ♦ diegeryeìw
˙koúontew ♦ ˙koúsantew \pitíyhsin ♦ tíyhsin gnvsy}setai ♦ m| gnvsy_ gàr \àn ♦ ©n gàr \àn m| ♦ ©n m| Paregénonto ♦ Paregéneto
141
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NTP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.25 - 8.37
NTQ
KATA LOUKAN gal}nh. 25 EÂpen dè a[toîw, Poû \stin = pístiw ømôn; Fobhyéntew dè \yaúmasan, légontew pròw ˙ll}louw, Tíw ƒra o˚tów \stin, –ti kaì toîw ˙némoiw \pitássei kaì t! %udati, kaì øpakoúousin a[t!; 26
% tiw Kaì katépleusan e†w t|n xQran tôn Gadarhnôn, h 27 \stìn ˙ntipéran têw Galilaíaw. &Ejelyónti dè a[t! \pì t|n gên, øp}nthsen a[t! ˙n}r tiw \k têw pólevw, –w eÂxen daimónia \k xrónvn ¥kanôn, kaì ¥mátion o[k \nedidúsketo, kaì \n o†kíŸ o[k ¡menen, ˙ll' \n toîw mn}masin. 28 &IdWn dè tòn &Ihsoûn, kaì ˙nakrájaw, prosépesen a[t!, kaì fvn_ megál+ eÂpen, Tí \moì kaì soí, &Ihsoû, u¥è toû yeoû toû øcístou; Déomaí sou, m} me basanís+w. 29 Par}ggeilen gàr t! pneúmati t! ˙kayárt~ \jelyeîn ˙pò toû ˙nyrQpou: polloîw gàr xrónoiw sunhrpákei a[tón, kaì \desmeîto a^lúsesin kaì pédaiw fulassómenow, kaì diarr}ssvn tà desmà “laúneto øpò toû daímonow e†w tàw \r}mouw. 30 &EphrQthsen dè a[tòn ` &Ihsoûw, légvn, Tí soi \stin ªnoma; ^O dè eÂpen, LegeQn: –ti daimónia pollà e†sêlyen e†w a[tón. 31 Kaì parekálei a[tòn ®na m| \pitáj+ a[toîw e†w t|n ƒbusson ˙pelyeîn. 32 )Hn dè \keî ˙gélh xoírvn ¥kanôn boskoménvn \n t! ªrei: kaì parekáloun a[tòn ®na \pitréc+ a[toîw e†w \keínouw e†selyeî n . Kaì \pétrecen a[toîw. 33 &Ejelyónta dè tà daimónia ˙pò toû ˙nyrQpou e†sêlyon e†w % rmhsen = ˙gélh katà toû krhmnoû e†w t|n toùw xoírouw: kaì v límnhn, kaì ˙pepnígh. 34 &I d ó n t ew dè o¥ bóskontew tò gegenhménon ¡fugon, kaì ˙p}ggeilan e†w t|n pólin kaì e†w toùw ˙groúw. 35 &Ejêlyon dè †deîn tò gegonów: kaì ‘lyon pròw tòn &I h s o û n , kaì e˚ron kay}menon tòn ƒnyrvpon ˙f' o˚ tà daimónia \jelhlúyei, ¥matisménon kaì svfronoûnta, parà toùw pódaw toû &Ihsoû: kaì \fob}yhsan. 36 &Ap}ggeilan dè a[toîw kaì o¥ †dóntew pôw \sQyh ` daimonisyeí w. 37 Kaì 8.30 légvn ♦ — 8.30 \stin ªnoma ♦ ªnomá \stin 8.30 LegeQn ♦ LegiQn 8.30 daimónia pollà e†sêlyen ♦ e†sêlyen daimónia pollà 8.31 parekálei ♦ parekáloun 8.32 boskoménvn ♦ boskoménh 8.32 parekáloun ♦ parekálesan 8.34 gegenhménon ♦ gegonòw 8.35 \jelhlúyei ♦ \jêlyen 8.36 kaì ♦ —
8.25 8.26 8.26 8.27 8.27 8.27
\stin = ♦ = Gadarhnôn ♦ Gerashnôn ˙ntipéran ♦ ˙ntipéra a[t! ˙n}r ♦ ˙n}r –w eÂxen ♦ ¡xvn \k xrónvn ¥kanôn kaì ♦ kaì xrón~ ¥kan! 8.27 ¥mátion o[k \nedidúsketo ♦ o[k \nedúsato ¥mátion 8.28 kaì ˙nakrájaw ♦ ˙nakrájaw 8.29 \desmeîto ♦ \desmeúeto 8.29 daímonow ♦ daimoníou
142
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NTQ
NTR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.38 - 8.48
KATA LOUKAN “rQthsan a[tòn ßpan tò plêyow têw perixQrou tôn Gadarhnôn ˙pelyeîn ˙p' a[tôn, –ti fób~ megál~ suneíxonto: a[tòw dè \mbàw e†w tò ploîon øpéstrecen. 38 &Edéeto dè a[toû ` ˙n| r ˙f' o˚ \jelhlúyei tà daimónia eÂnai sùn a[t!. &Apélusen dè a[tòn ` &Ihsoûw légvn, 39 ^Upóstrefe e†w tòn oÂkón sou, kaì dihgoû –sa \poíhsen soi ` yeów. Kaì ˙pêlyen, kay' –lhn t|n pólin khrússvn –sa \poíhsen a[t! ` &Ihsoûw. 40
&Egéneto dè \n t! øpostrécai tòn &Ihsoûn, ˙pedéjato a[tòn ` ªxlow: ‘san gàr pántew prosdokôntew a[tón. 41 Kaì †doú, ‘lyen ˙n|r > ªnoma &Iáeirow, kaì a[tòw ƒrxvn têw sunagvgêw øpêrxen, kaì pesWn parà toùw pódaw toû &Ihsoû parekálei a[tòn e†selyeîn e†w tòn oÂkon a[toû: 42 –ti yugáthr monogen|w ‘n a[t! qw \tôn dQdeka, kaì a%uth ˙péyn+sken. &En dè t! øpágein a[tòn o¥ ªxloi sunépnigon a[tón.
a[t|
43
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì gun| o{sa \n ]úsei a®matow ˙pò \tôn dQdeka, %htiw †atroîw prosanalQsasa –lon tòn bíon o[k Êsxusen øp' o[denòw yerapeuyênai, 44 proselyoûsa ªpisyen, %hcato toû kraspédou toû ¥matíou a[toû: kaì paraxrêma ¡sth = ]úsiw toû a®matow a[têw. 45 Kaì eÂpen ` &Ihsoûw, Tíw ` a^cámenów mou; &Arnouménvn dè pántvn, eÂpen ` Pétrow kaì o¥ met' a[toû, &Epistáta, o¥ ªxloi sunéxousín se kaì ˙poylíbousin, kaì légeiw, Tíw ` a^cámenów mou; 46 ^O dè &Ihsoûw eÂpen, %Hcató moú tiw: \gW gàr ¡gnvn dúnamin \jelyoûsan ˙p' \moû. 47 &Idoûsa dè = gun| –ti o[k ¡layen, trémousa ‘lyen, kaì prospesoûsa a[t!, di' ÷n a†tían %hcato a[toû ˙p}ggeilen a[t! \nQpion pantòw toû laoû, kaì qw †áyh paraxrêma. 48 ^O dè eÂpen a[t_, Yársei, yúgater, = pístiw sou sésvkén se: poreúou e†w e†r}nhn.
8.42 a%uth ♦ a[t| 8.43 †atroîw prosanalQsasa –lon tòn bíon ♦ ˆ†atroîw prosanalQsasa –lon tòn bíon˜ 8.43 øp' ♦ ˙p' 8.45 kaì o¥ met' a[toû ♦ — 8.45 kaì légeiw Tíw ` a^cámenów mou ♦ — 8.46 \jelyoûsan ♦ \jelhluyuîan 8.47 a[t! \nQpion ♦ \nQpion 8.48 Yársei yúgater ♦ Yugáthr
8.37 8.37 8.37 8.38 8.38 8.39 8.40
“rQthsan ♦ “rQthsen Gadarhnôn ♦ Gerashnôn tò ploîon ♦ ploîon &Edéeto ♦ &Edeîto ` &Ihsoûw ♦ — \poíhsen soi ♦ soi \poíhsen &Egéneto dè \n t! øpostrécai ♦ &En dè t! øpostréfein 8.41 &Iáeirow kaì a[tòw ♦ &Iáïrow kaì o˚tow 8.41 toû ♦ ˆtoû˜
143
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NTR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.49 - 9.9
NTS
KATA LOUKAN 49
*E t i a[toû laloûntow, ¡rxet a í tiw parà toû ˙rxisunagQgou, légvn a[t! –ti Téynhken = yugáthr sou: m| skúlle tòn didáskalon. 50 ^O dè &Ihsoûw ˙koúsaw ˙pekríyh a[t!, légvn, M| foboû. Mónon písteue, kaì svy}setai. 51 &ElyWn dè e†w t|n o†kían, o[k ˙fêken e†selyeîn o[déna, e† m| Pétron kaì &Ivánnhn kaì &Iákvbon, kaì tòn patéra têw paidòw kaì t|n mhtéra. 52 *Eklaion dè pántew, kaì \kóptonto a[t}n. ^O dè eÂpen, M| klaíete: o[k ˙péyanen, ˙llà kayeúdei. 53 Kaì kategélvn a[toû, e†dótew –ti ˙péyanen. 54 A[tòw dè \kbalWn ¡jv pántaw, kaì krat}saw têw xeiròw a[têw, \fQnhsen légvn, ^H paîw ¡geirou. 55 Kaì \péstrecen tò pneûma a[têw, kaì ˙nésth paraxrêma: kaì diétajen a[t_ doyênai fageîn. 56 Kaì \jésthsan o¥ goneîw a[têw: ` dè par}ggeilen a[toîw mhdenì e†peîn tò gegonów.
9
Sugkalesámenow dè toùw dQdeka, ¡dvken a[toîw dúnamin kaì \jousían \pì pánta tà daimónia, kaì nósouw yer a p eú ei n . 2 Kaì ˙pésteilen a[toùw khrússein t|n basileían toû yeoû, kaì †âsyai toùw ˙syenoûntaw. 3 Kaì eÂpen pròw a[toúw, Mhdèn aÊrete e†w t|n `dón: m}te ]ábdouw, m}te p}ran, m}te ƒrton, m}te ˙rgúrion, m}te ˙nà dúo xitônaw ¡xein. 4 Kaì e†w ÷n ©n o†kían e†sélyhte, \keî ménete, kaì \keîyen \jérxesye. 5 Kaì –soi \án m| déjvntai ømâw, \jerxómenoi ˙pò têw pólevw \keínhw kaì tòn koniortòn ˙pò tôn podôn ømôn ˙potinájate e†w martúrion \p' a[toúw. 6 &Ejerxómenoi dè di}rxonto katà tàw kQmaw, e[aggelizómenoi kaì yerapeúontew pantaxoû. 7
*Hkousen dè ^Hrœdhw ` tetrárxhw tà ginómena øp' a[toû pánta: kaì dihpórei, dià tò légesyai øpó tinvn –ti &Ivánnhw \g}gertai \k nekrôn: 8 øpó tinvn dè –ti &Hlíaw \fánh: ƒllvn dè –ti Prof}thw e<w tôn ˙rxaívn ˙nésth. 9 Kaì eÂpen ^Hrœdhw, 8.49 8.49 8.50 8.50 8.51 8.52 8.54 8.54 9.2 9.3
a[t! ♦ — m| ♦ mhkéti légvn ♦ — písteue ♦ písteuson o[déna ♦ tina sùn a[t! o[k ♦ o[ gàr \kbalWn ¡jv pántaw kaì ♦ — ¡geirou ♦ ¡geire toùw ˙syenoûntaw ♦ ˆtoùw ˙syeneîw˜ ]ábdouw ♦ ]ábdon
9.3 9.5 9.5 9.5 9.7 9.7 9.7 9.8 9.9
˙nà ♦ ˆ˙nà˜ \án m| déjvntai ♦ ©n m| déxvntai kaì tòn ♦ tòn ˙potinájate ♦ ˙potinássete tetrárxhw ♦ tetraárxhw øp' a[toû ♦ — \g}gertai ♦ “géryh e<w ♦ tiw Kaì eÂpen ^Hrœdhw ♦ EÂpen dè ^Hrœdhw
144
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NTS
NTT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.10 - 9.22
KATA LOUKAN &Ivánnhn \gW ˙pekefálisa: tíw dè \stin o˚tow, perì o˚ \gW ˙koúv toiaûta; Kaì \z}tei †deîn a[tón. 10
Kaì øpostrécantew o¥ ˙póstoloi dihg}santo a[t! –sa \poíhsan. Kaì paralabWn a[toúw, øpexQrhsen kat' †dían e†w tópon ¡rhmon pólevw kalouménhw Bhysaïdán. 11 O¥ dè ªxloi gnóntew “koloúyhsan a[t!: kaì dejámenow a[toúw, \lálei a[toîw perì têw basileíaw toû yeoû, kaì toùw xreían ¡xontaw yerapeíaw †âto. 12 ^H dè =méra ærjato klínein: proselyóntew dè o¥ dQdeka eÂpon a[t!, &Apóluson tòn ªxlon, ®na ˙pelyóntew e†w tàw kúkl~ kQmaw kaì toûw ˙groùw katalúsvsin, kaì e%urvsin \pisitismón: –ti @de \n \r}m~ tóp~ \smén. 13 EÂpen dè pròw a[toúw, Dóte a[toîw ømeîw fageîn. O¥ dè eÂpon, O[k e†sìn =mîn pleîon (h pénte ƒrtoi kaì †xyúew dúo, e† m}ti poreuyéntew =meîw ˙gorásvmen e†w pánta tòn laòn toûton brQmata. 14 )Hsan gàr qseì ƒndrew pentakisxílioi. EÂpen dè pròw toùw mayhtàw a[toû, Kataklínate a[toùw klisíaw ˙nà pent}konta. 15 Kaì \poíhsan o%utvw, kaì ˙néklinan ßpantaw. 16 LabWn dè toùw pénte ƒrtouw kaì toùw dúo †xyúaw, ˙nablécaw e†w tòn o[ranón, e[lóghsen a[toúw, kaì katéklasen, kaì \dídou toîw mayhtaîw paratiyén a i t! ªxl~. 17 Kaì ¡fagon kaì \xortásyhsan pántew: kaì æryh tò perisseûsan a[toîw klasmátvn, kófinoi dQdeka. 18
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì \géneto \n t! eÂnai a[tòn proseuxómenon katamónaw, sunêsan a[t! o¥ mayhtaí: kaì \phrQthsen a[toúw, légvn, Tína me légousin o¥ ªxloi eÂnai; 19 O¥ dè ˙pokriyéntew eÂpon, &Ivánnhn tòn baptist}n: ƒlloi dè &Hlían: ƒlloi dé, –ti Prof}thw tiw tôn ˙rxaívn ˙nésth. 20 EÂpen dè a[toîw, ^Umeîw dè tína me légete eÂnai; &Apokriyeìw dè ` Pétrow e p en , Tòn xristòn toû yeo û . 21 ^O dè \pitim}saw a[toîw par}ggeilen mhdenì e†peîn toûto, 22 e†pWn –ti Deî tòn u¥òn toû ˙nyrQpou pollà payeîn, kaì ˙podokimasyênai ˙pò tôn 9.13 9.14 9.15 9.16 9.18 9.19 9.20
9.9 \gW ˙koúv ♦ ˙koúv 9.10 tópon ¡rhmon ♦ — 9.10 pólevw kalouménhw Bhysaïdán ♦ pólin kalouménhn Bhysaïdá 9.11 dejámenow ♦ ˙podejámenow 9.12 eÂpon ♦ eÂpan 9.12 ˙pelyóntew ♦ poreuyéntew 9.12 toûw ♦ — 9.13 eÂpon ♦ eÂpan
9.21
pénte ƒrtoi ♦ ƒrtoi pénte ˙nà ♦ ˆqseì˜ ˙nà ˙néklinan ♦ katéklinan paratiyénai ♦ parayeînai katamónaw ♦ katà mónaw eÂpon ♦ eÂpan &Apokriyeìw dè ` Pétrow ♦ Pétrow dè ˙pokriyeìw e†peîn ♦ légein
145
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NTT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.23 - 9.36
\geryênai
NTU
KATA LOUKAN pr es b u t ér v n kaì ˙rxierévn kaì grammatévn, kaì ˙poktanyênai, kaì t_ trít+ =mérŸ ˙nastênai. 23 *Elegen dè pròw pántaw, EÊ tiw yélei •písv mou \lyeîn, ˙parnhsásyv e^autón, kaì ˙rátv tòn stauròn a[toû, kaì ˙kolouyeítv moi. 24 $O w gàr \àn yél+ t|n cux|n a[toû sôsai, ˙polései a[t}n: $ow d' ©n ˙polés+ t|n cux|n a[toû £neken \moû, o˚tow sQsei & a[t}n. 25 Tí gàr vfeleîtai ƒnyrvpow, kerd}saw tòn kósmon –lon, e^autòn dè ˙polésaw (h zhmivyeí w; 26 $O w gàr ©n \paisxuny_ me kaì toùw \moùw lógouw, toûton ` u¥òw toû ˙nyrQpou \paisxuny}setai, –tan ¡ly+ \n t_ dój+ a[toû kaì toû patròw kaì tôn a^gívn ˙ggélvn. 27 Légv dè ømîn ˙lhyôw, e†sín tinew tôn @de e^stQtvn, o$i o[ m| geúsvntai yanátou, £vw ©n Êdvsin t|n basileían toû yeoû. 28
Mvseî
&Egéneto dè metà toùw lógouw toútouw qseì =mérai •ktQ, kaì paralabWn Pétron kaì &Ivánnhn kaì &Iákvbon, ˙nébh e†w tò ªrow proseújasyai. 29 Kaì \géneto, \n t! proseúxesyai a[tón, tò eÂdow toû prosQpou a[toû £teron, kaì ` ¥matismòw a[toû leukòw \jastráptvn. 30 Kaì †doú, ƒndrew dúo suneláloun a[t!, o®tinew ‘san Mvsêw kaì &Hlíaw, 31 o$i •fyéntew \n dój+ ¡legon t|n ¡jodon a[toû ÷n ¡mellen plhroûn \n ^Ierousal}m. 32 ^O dè Pét r o w kaì o¥ sùn a[t! ‘san bebarhménoi %upn~: diagrhgor}santew dè eÂdon t|n dójan a[toû, kaì toùw dúo ƒndraw toùw sunestôtaw a[t!. 33 Kaì \géneto, \n t! diaxvrízesyai a[toùw ˙p' a[toû, eÂpen Pétrow pròw tòn &Ihsoûn, &Epistáta, kalón \stin =mâw @de eÂnai: kaì poi}svmen skhnàw treîw, mían soí, kaì mían Mvs_, kaì mían &HlíŸ: m| e†dWw $o légei. 34 Taûta dè a[toû légontow, \géneto nefélh kaì \peskíasen a[toúw: \fob}yhsan dè \n t! \keínouw e†selyeîn e†w t|n nefélhn. 35 Kaì fvn| \géneto \k têw nefélhw, légousa, O˚tów \stin ` u¥ów mou ` ˙gaphtów: a[toû ˙koúete. 36 Kaì \n t! genésyai t|n fvn}n, eøréyh ` &Ihsoûw mónow. Kaì 9.31 9.33 9.33 9.34 9.34
¡mellen ♦ æmellen Pétrow ♦ ` Pétrow Mvs_ ♦ Mvüseî \peskíasen ♦ \peskíazen \keínouw e†selyeîn ♦ e†selyeîn a[toùw 9.35 ˙gaphtów ♦ \klelegménow 9.36 ` ♦ —
9.22 ˙nastênai ♦ \geryênai 9.23 \lyeîn ˙parnhsásyv ♦ ¡rxesyai ˙rnhsásyv 9.23 a[toû ♦ a[toû kay' =méran 9.24 \àn ♦ ©n 9.27 @de e^stQtvn ♦ a[toû e^sthkótvn 9.28 kaì paralabWn ♦ ˆkaì˜ paralabWn 9.30 Mvsêw ♦ Mvüsêw
146
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NTU
NTV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.37 - 9.49
KATA LOUKAN a[toì \síghsan, kaì o[denì ˙p}ggeilan \n \keínaiw taîw =méraiw o[dèn @n e^Qrakasin. 37
&Egéneto dè \n t_ e^jêw =mérŸ, katelyóntvn a[tôn ˙pò toû ªrouw, sun}nthsen a[t! ªxlow polúw. 38 Kaì †doú, ˙n|r ˙pò toû ªxlou ˙nebóhsen, légvn, Didáskale, déomaí sou, \piblécai \pì tòn u¥ón mou, –ti monogen}w \stín moi: 39 kaì †doú, pneûma lambánei a[tón, kaì \jaífnhw krázei, kaì sparássei a[tòn metà ˙froû, kaì mógiw ˙poxvreî ˙p' a[toû, suntrîbon a[tón. 40 Kaì \de}yhn tôn mayhtôn sou ®na \kbálvsin a[tó, kaì o[k “dun}yhsan. 41 &Apokriyeìw dè ` &Ihsoûw eÂpen, )V geneà ƒpistow kaì diestramménh, £vw póte ¡somai pròw ømâw, kaì ˙néjomai ømôn; Proságage tòn u¥ón sou @de. 42 *Eti dè proserxoménou a[toû, ¡rrhjen a[tòn tò daimónion kaì sunespárajen: \petímhsen dè ` &Ihsoûw t! pneúmati t! ˙kayárt~, kaì †ásato tòn paîda, kaì ˙pédvken a[tòn t! patrì a[toû. 43 &Ejepl}ssonto dè pántew \pì t_ megaleióthti toû yeoû.
\píblecon
Pántvn dè yaumazóntvn \pì pâsin o<w \poíhsen ` &Ihsoûw, eÂpen pròw toùw mayhtàw a[toû, 44 Yésye ømeîw e†w tà „ta ømôn toùw lógouw toútouw: ` gàr u¥òw toû ˙nyrQpou méllei paradídosyai e†w xeîraw ˙nyrQpvn. 45 O¥ dè “gnóoun tò ]êma toûto, kaì ‘n parakekalumménon ˙p' a[tôn, ®na m| aÊsyvntai a[tó: kaì \foboûnto \rvtêsai a[tòn perì toû ]}matow toútou. 46
E†sêlyen dè dialogismòw \n a[toîw, tò tíw ©n eÊh meízvn a[tôn. 47 ^O dè &Ihsoûw †dWn tòn dialogismòn têw kardíaw a[tôn, \pilabómenow paidíou, ¡sthsen a[tò par' e^ aut!, 48 kaì eÂpen a[toîw, $Ow \àn déjhtai toûto tò paidíon \pì t! •nómatí mou \mè déxetai: kaì $ow \àn \mè déjhtai déxetai tòn ˙posteílantá me: ` gàr mikróterow \n pâsin ømîn øpárxvn o˚tow ¡stai mégaw. 49
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Apokriyeìw dè ` &Ivánnhw eÂpen, &Epistáta, eÊdomén tina \pì t! •nómatí sou \kbállonta daimónia: kaì \kvlúsamen 9.36 9.37 9.38 9.38 9.41 9.43
e^Qrakasin ♦ e^Qrakan \n ♦ — ˙nebóhsen ♦ \bóhsen \stín moi ♦ moí \stin tòn u¥ón sou @de ♦ @de tòn u¥ón sou \poíhsen ` &Ihsoûw ♦ \poíei
9.47 9.47 9.48 9.48 9.49 9.49 9.49
†dWn ♦ e†dWw paidíou ♦ paidíon \àn \mè ♦ ©n \mè ¡stai ♦ \stin ` ♦— \pì ♦ \n \kvlúsamen ♦ \kvlúomen
147
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NTV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.50 - 9.62
NUM
KATA LOUKAN a[tón, –ti o[k ˙kolouyeî mey' =môn. 50 Kaì eÂpen pròw a[tòn ` &Ihsoûw, M| kvlúete: $ow gàr o[k ¡stin kay' =môn øpèr =môn \stin. 51
&E g én et o dè \n t! sumplhroûsyai tàw =méraw têw ˙nal}cevw a[toû, kaì a[tòw tò prósvpon a[toû \st}rijen toû poreúesyai e†w ^Ierousal}m, 52 kaì ˙pésteilen ˙ggélouw prò prosQpou a[toû: kaì poreuyéntew e†sêlyon e†w kQmhn Samareitôn, qste e^toimásai a[t!. 53 Kaì o[k \déjanto a[tón, –ti tò prósvpon a[toû ‘n poreuómenon e†w ^Ierousal}m. 54 &Idóntew dè o¥ mayhtaì a[toû &Iákvbow kaì &Ivánnhw eÂpon, Kúrie, yéleiw eÊpvmen pûr katabênai ˙pò toû o[ranoû, kaì ˙nalôsai a[toúw, qw kaì &Hlíaw \poíhsen; 55 Strafeìw dè \petímhsen a[toîw, kaì eÂpen, O[k o†date o®ou pneúmatów \ste ømeîw: 56 ` gàr øiòw toû ˙nyrQpou o[k ‘lyen cuxàw ˙nyrQpvn ˙polésai, ˙llà sôsai. Kaì \poreúyhsan e†w e^téran kQmhn. 57
\àn
&Egéneto dè poreuoménvn a[tôn \n t_ `d!, eÂpén tiw pròw a[tón, &Akolouy}sv soi –pou ©n ˙pérx+, kúrie. 58 Kaì eÂpen a[t! ` &Ihsoûw, A¥ ˙lQpekew fvleoùw ¡xousin, kaì tà peteinà toû o[ranoû kataskhnQseiw: ` dè u¥òw toû ˙nyrQpou o[k ¡xei poû t|n kefal|n klín+. 59 EÂpen dè pròw £teron, &Akoloúyei moi. ^O dè eÂpen, Kúrie, \pítrecón moi ˙pelyónti prôton yácai tòn patéra mou. 60 EÂpen dè a[t! ` &Ihsoûw, *Afew toùw nekroùw yácai toùw e^ autôn nekroúw: sù dè ˙pelyWn diággelle t|n basileían toû yeoû. 61 EÂpen dè kaì £terow, &Akolouy}sv soi, kúrie: prôton dè \pítrecón moi ˙potájasyai toîw e†w tòn oÂkón mou. 62 EÂpen dè ` &Ihsoûw pròw a[tón, O[deíw, \pibalWn t|n xeîra a[toû \p' ƒrotron, kaì blépvn e†w tà •písv, e·yetów \stin e†w t|n basileían toû yeoû. 9.56
9.50 Kaì eÂpen ♦ EÂpen dè 9.50 =môn øpèr =môn ♦ ømôn øpèr ømôn 9.51 ˙nal}cevw ♦ ˙nal}mcevw 9.51 a[toû \st}rijen ♦ \st}risen 9.52 Samareitôn qste ♦ Samaritôn qw 9.54 a[toû ♦ — 9.54 eÂpon ♦ eÂpan 9.54 qw kaì &Hlíaw \poíhsen ♦ — 9.55 kaì eÂpen O[k o†date o®ou pneúmatów \ste ømeîw ♦ —
9.57 9.57 9.57 9.59 9.60 9.62 9.62 9.62
` gàr øiòw toû ˙nyrQpou o[k ‘lyen cuxàw ˙nyrQpvn ˙polésai ˙llà sôsai ♦ — &Egéneto dè ♦ Kaì ©n ♦ \àn kúrie ♦ — Kúrie ♦ ˆKúrie˜ ` &Ihsoûw ♦ — ` &Ihsoûw pròw a[tón ♦ ˆpròw a[tòn˜ ` &Ihsoûw a[toû ♦ — e†w t|n basileían ♦ t_ basileíŸ
148
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NUM
NUN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.1 - 10.16
KATA LOUKAN
10
Met à dè taût a ˙néd eijen ` kúr iow kaì e^térouw e^ bdom}konta, kaì ˙pésteilen a[toùw ˙nà dúo prò prosQpou a[toû e†w pâsan pólin kaì tópon o˚ ¡mellen a[tòw ¡rxesyai. 2 *Elegen o{n pròw a[toúw, ^O mèn yerismòw polúw, o¥ dè \rgátai •lígoi. De}yhte o{n toû kuríou toû yerismoû, –pvw \kbál+ \rgátaw e†w tòn yerismòn a[toû. 3 ^Upágete: †doú, \gW ˙postéllv ømâw qw ƒrnaw \n més~ lúkvn. 4 M| bastázete balántion, m| p}ran, mhdè øpod}mata: kaì mhdéna katà t|n `dòn ˙spáshsye. 5 E†w ÷n d' ©n o†kían e†sérxhsye, prôton légete, E†r}nh t! oÊk~ toút~. 6 Kaì \àn ” \keî u¥òw e†r}nhw, \panapaúsetai \p' a[tòn = e†r}nh ømôn: e† dè m}ge, \f' ømâw ˙nakámcei. 7 &En a[t_ dè t_ o†kíŸ ménete, \syíontew kaì pínontew tà par' a[tôn: ƒjiow gàr ` \rgáthw toû misyoû a[toû \stín. M| metabaínete \j o†kíaw e†w o†kían. 8 Kaì e†w ÷n ©n pólin e†sérxhsye, kaì déxv n t a i ømâw, \syíete tà paratiyémena ømîn, 9 kaì yerapeúete toùw \n a[t_ ˙syeneîw, kaì légete a[toîw, *Hggiken \f' ømâw = basileía toû yeoû. 10 E†w ÷n d' ©n pólin e†sérxhsye, kaì m| déxv n t a i ømâw, \jelyóntew e†w tàw plateíaw a[têw eÊpate, 11 Kaì tòn koniortòn tòn kollhyénta =mîn \k têw pólevw ømôn ˙pomassómeya ømîn: pl|n toûto ginQskete, –ti æggiken \f' ømâw = basileía toû yeo û . 12 Légv ømîn, –ti Sodómoiw \n t_ =mérŸ \keín+ ˙nektóteron ¡stai, (h t_ pólei \keín+. 13 O[aí soi, Xorazín, o[aí soi, Bhysaïdá: –ti e† \n Túr~ kaì Sidôni \génonto a¥ dunámeiw a¥ genómenai \n ømîn, pálai ©n \n sákk~ kaì spod! kay}menai metenóhsan. 14 Pl|n Túr~ kaì Sidôni ˙nektóteron ¡stai \n t_ krísei, (h ømîn. 15 Kaì sú, Kapernaoúm, = £vw toû o[ranoû øcvyeîsa, £vw Ídou katabibasy}s+. 16 ^O ˙koúvn
10.1
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
10.1 10.1 10.2 10.2 10.3 10.4 10.4 10.5 10.6 10.6
kaì e^térouw e^bdom}konta ♦ e^térouw e^bdom}konta ˆdúo˜ ˙nà dúo ♦ ˙nà dúo ˆdúo˜ ¡mellen ♦ æmellen o{n pròw ♦ dè pròw \kbál+ \rgátaw ♦ \rgátaw \kbál+ \gW ♦ — balántion ♦ ballántion mhdè ♦ m| o†kían e†sérxhsye ♦ e†sélyhte o†kían ” \keî ♦ \keî ” \panapaúsetai ♦ \panapa}setai
10.6 10.7 10.10 10.11 10.11 10.13 10.13 10.15 10.15 10.15
m}ge ♦ m} ge \stín ♦ — e†sérxhsye ♦ e†sélyhte ˙pomassómeya ♦ e†w toùw pódaw ˙pomassómeya \f' ømâw ♦ — \génonto ♦ \gen}yhsan kay}menai ♦ kay}menoi Kapernaoúm = ♦ Kafarnaoúm m| toû o[ranoû øcvyeîsa ♦ o[ranoû øcvy}s+ Ídou katabibasy}s+ ♦ toû %A ͅdou katab}s+
149
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NUN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.17 - 10.29
NUO
KATA LOUKAN
ømôn \moû ˙koúei: kaì ` ˙yetôn ømâw \mè ˙yeteî: ` dè \mè ˙yetôn ˙yeteî tòn ˙posteílantá me. 17
^Upéstrecan dè o¥ e^bdom}konta metà xarâw, légontew, Kúrie, kaì tà daimónia øpotássetai =mîn \n t! •nómatí sou. 18 EÂpen dè a[toîw, &EyeQroun tòn Satanân qw ˙strap|n \k toû o[ranoû pesónta. 19 &Idoú, dídvmi ømîn t|n \jousían toû pateîn \pánv ªfevn kaì skorpívn, kaì \pì pâsan t|n dúnamin toû \xyroû: kaì o[dèn ømâw o[ m| ˙dik}s+. 20 Pl|n \n toút~ m| xaírete –ti tà pneúmata ømîn øpotássetai: xaírete dè –ti tà •nómata ømôn \gráfh \n toîw o[ranoîw. 21
% rŸ “galliásato t! pneúmati ` &Ihsoûw, kaì &En a[t_ t_ v eÂpen, &Ejomologoûmaí soi, páter, kúrie toû o[ranoû kaì têw gêw, –ti ˙pékrucaw taûta ˙pò sofôn kaì sunetôn, kaì ˙pekálucaw a[tà nhpíoiw: naí, ` pat}r, –ti o%utvw \géneto e[dokía ¡mprosyén sou. 22 Kaì strafeíw prów toúw mayhtáw eÂpen pánta moi paredóyh øpò toû patrów mou: kaì o[deìw ginQskei tíw \stin ` u¥ów, e† m| ` pat}r, kaì tíw \stin ` pat}r, e† m| ` u¥òw, kaì > \àn boúlhtai ` u¥òw ˙pokalúcai. 23 Kaì strafeìw pròw toùw mayhtàw kat' †dían eÂpen, Makárioi o¥ •fyalmoì o¥ blépontew $a blépete. 24 Légv gàr ømîn, –ti polloì profêtai kaì basileîw “yélhsan †deîn $a ømeîw blépete, kaì o[k eÂdon: kaì ˙koûsai $a ˙koúete, kaì o[k ækousan. 25
Kaì †doú, nomików tiw ˙nésth, \kpeirázvn a[tón, kaì légvn, Didáskale, tí poi}saw zv|n a†Qnion klhronom}sv; 26 ^O dè eÂpen pròw a[tón, &En t! nóm~ tí gégraptai; Pôw ˙naginQskeiw; 27 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen, &Agap}seiw kúrion tòn yeón sou, \j –lhw têw kardíaw sou, kaì \j –lhw têw cuxêw sou, kaì \j –lhw têw †sxúow sou, kaì \j –lhw têw dianoíaw sou: kaì tòn plhsíon sou qw seautón. 28 EÂpen dè a[t!, &Oryôw ˙pekríyhw: toûto poíei, kaì z}s+. 29 ^O dè yélvn dikaioûn eÂpen ♦ — eÂdon ♦ eÂdan kaì légvn ♦ légvn têw kardíaw ♦ ˆtêw˜ kardíaw \j –lhw têw cuxêw sou kaì \j –lhw têw †sxúow sou kaì \j –lhw têw dianoíaw ♦ \n –l+ t_ cux_ sou kaì \n –l+ t_ †sxúï sou kaì \n –l+ t_ dianoíŸ 10.29 dikaioûn ♦ dikaiôsai
10.17 e^bdom}konta ♦ e^bdom}konta ˆdúo˜ 10.19 dídvmi ♦ dédvka 10.20 \gráfh ♦ \ggégraptai 10.21 t! pneúmati ♦ ˆ\n˜ t! pneúmati t! a^gí~ 10.21 ` &Ihsoûw ♦ — 10.21 \géneto e[dokía ♦ e[dokía \géneto 10.22 Kaì strafeíw prów toúw mayhtáw
10.24 10.25 10.27 10.27
150
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NUO
NUP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.30 - 10.42
KATA LOUKAN
e^ autòn eÂpen pròw tòn &Ihsoûn, Kaì tíw \stín mou plhsíon; 30 ^UpolabWn dé ` &Ihsoûw eÂpen, *Anyrvpów tiw katébainen ˙pò ^Ierousal|m e†w &IerixQ, kaì l+staîw periépesen, o$i kaì \kdúsantew a[tòn kaì plhgàw \piyéntew ˙pêlyon, ˙féntew =miya n ê tugxánonta. 31 Katà sugkurían dè ¥ereúw tiw katébainen \n t_ `d! \keín+: kaì †dWn a[tòn ˙ntiparêlyen. 32 ^O moívw dè kaì Leufithw genómenow katà tòn tópon \lyWn kaì †dWn ˙ntiparêlyen. 33 Samareíthw dé tiw `deúvn ‘lyen kat' a[tón, kaì †dWn a[tòn \splagxnísyh, 34 kaì proselyWn katédhsen tà traúmata a[toû, \pixévn ¡laion kaì oÂnon: \pibibásaw dè a[tòn \pì tò Êdion ktênow, ægagen a[tòn e†w pandoxeîon, kaì \pemel}yh a[toû. 35 Kaì \pì t|n a·rion \jelyQn, \kbalWn dúo dhnária ¡dvken t! pandoxeî, kaì eÂpen a[t!, &Epimel}yhti a[toû: kaì – ti ©n prosdapan}s+w, \gW \n t! \panérxesyaí me ˙podQsv soi. 36 Tíw o{n toútvn tôn triôn plhsíon dokeî soi gegonénai toû \mpesóntow e†w toùw l+stáw; 37 ^O dè eÂpen, ^O poi}saw tò ¡leow met' a[toû. EÂpen o{n a[t! ` &Ihsoûw, Poreúou, kaì sù poíei `moívw. 38
&Egéneto dè \n t! poreúesyai a[toúw, kaì a[tòw e†sêlyen e†w kQmhn tiná: gun| dé tiw •nómati Márya øpedéjato a[tón e†w tòn oÂkon aøtêw. 39 Kaì t_de ‘n ˙delf| kalouménh María, ÷ kaì parakayísasa parà toùw pódaw toû &Ihsoû ækouen tòn lógon a[toû. 40 ^H dè Márya per i es p â t o perì poll|n diakonían: \pistâsa dè eÂpen, Kúrie, o[ mélei soi –ti = ˙delf} mou mónhn me katéleipen diakoneîn; E†pè o{n a[t_ ®na moi sunantilábhtai. 41 &Apokriyeìw dè eÂpen a[t_ ` &Ihsoûw, Márya, Márya, merimnÅw kaì turbáz+ perì pollá: 42 e^nòw dé \stin xreía: María dè t|n ˙gay|n merída \jeléjato, %htiw o[k ˙fairey}setai ˙p' a[têw.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
10.30 10.30 10.32 10.33 10.33 10.35 10.35 10.35 10.36 10.37
dé ♦ — tugxánonta ♦ — genómenow ♦ ˆgenómenow˜ Samareíthw ♦ Samaríthw a[tòn \splagxnísyh ♦ \splagxnísyh \jelyQn ♦ — dúo dhnária ¡dvken ♦ ¡dvken dúo dhnária a[t! ♦ — o{n ♦ — o{n ♦ dè
10.38 10.38 10.38 10.39 10.39 10.39 10.40 10.41 10.41 10.42 10.42
&Egéneto dè \n ♦ &En dè kaì ♦ — e†w tòn oÂkon aøtêw ♦ — María ÷ ♦ Mariám ˆ÷˜ parakayísasa parà ♦ parakayesyeîsa pròw &Ihsoû ♦ kuríou katéleipen ♦ katélipen &Ihsoûw ♦ kúriow turbáz+ ♦ yorubáz+ María dè ♦ Mariàm gàr ˙p' ♦ —
151
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NUP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.1 - 11.14
NUQ
KATA LOUKAN
11
Kaì \géneto \n t! eÂnai a[tòn \n tóp ~ tinì proseuxómenon, qw \paúsato, eÂpén tiw tôn mayhtôn a[toû pròw a[tón, Kúrie, dídajon =mâw proseúxesyai, kayWw kaì &Ivánnhw \dídajen toùw mayhtàw a[toû. 2 EÂpen dè a[toîw, %O tan proseúxhsye, légete, Páter =môn ` \n toîw o[ranoiw, a^giasy}tv tò ªnomá sou. &Elyétv = basileía sou. Genhy}tv tò yélhmá sou, qw \n o[ran~, kaì \pì têw gêw. 3 Tòn ƒrton =môn tòn \pioúsion dídou =mîn tò kay' =méran. 4 Kaì ƒfew =m î n tàw a^ martíaw =môn, kaì gàr a[toì ˙fíemen pantì •feílonti =mîn. Kaì m| e†senégk+w =mâw e†w peirasmón, ˙llà ]ûsai =mâw ˙pò toû ponhroû. 5
Kaì eÂpen pròw a[toúw, Tíw \j ømôn £jei fílon, kaì poreúsetai pròw a[tòn mesonuktíou, kaì eÊp+ a[t!, Fíle, xrêsón moi treîw ƒrtouw, 6 \peid| fílow paregéneto \j `doû prów me, kaì o[k ¡xv $o paray}sv a[t!: 7 k˙keînow ¡svyen ˙pokriyeì w eÊ p + , M} moi kópouw párexe: ædh = yúra kékleistai, kaì tà paidía mou met' \moû e†w t|n koíthn e†sín: o[ dúnamai ˙nastàw doûnaí soi. 8 Légv ømîn, e† kaì o[ dQsei a[t! ˙nastáw, dià tò eÂnai a[toû fílon, diá ge t|n ˙naídeian a[toû \geryeìw dQsei a[t! –son xr§zei. 9 K˙gW ømîn légv, a†teîte, kaì doy}setai ømîn: zhteîte, kaì eør}sete: kroúete, kaì ˙noig}setai ømîn. 10 Pâw gàr ` a†tôn lambánei: kaì ` zhtôn eørískei: kaì t! kroúonti ˙noig}setai. 11 Tína dè ømôn tòn patéra a†t}sei ` u¥òw ƒrton, m| líyon \pidQsei a[t!; *H kaì †xyún, m| ˙ntì †xyúow ªfin \pidQsei a[t!; 12 (H kaì \àn a†t}s+ Œón, m| \pidQsei a[t! skorpíon; 13 E† o{n ømeîw ponhroì øpárxontew oÊdate dómata ˙gayà didónai toîw téknoiw ømôn, pós~ mâllon ` pat|r ` \j o[ranoû dQsei pneûma ßgion toîw a†toûsin a[tón; 14
Kaì ‘n \kbállvn daimónion, kaì a[tò ‘n kvfón. &Egéneto dé, toû daimoníou \jelyóntow, \lálhsen ` kvfów: kaì 11.2 =môn ` \n toîw o[ranoiw ♦ — 11.2 Genhy}tv tò yélhmá sou qw \n o[ran~ kaì \pì têw gêw ♦ — 11.4 ˙fíemen ♦ ˙fíomen 11.4 ˙llà ]ûsai =mâw ˙pò toû ponhroû ♦ — 11.6 fílow ♦ fílow mou 11.8 a[toû fílon ♦ fílon a[toû 11.8 –son ♦ –svn
11.10 ˙noig}setai ♦ ˙noigˆ}s˜etai 11.11 ømôn ♦ \j ømôn 11.11 ƒrton m| líyon \pidQsei a[t! ♦ — 11.11 *H kaì †xyún m| ♦ †xyún kaì 11.11 \pidQsei a[t! ♦ a[t! \pidQsei 11.12 \àn a†t}s+ Œón m| ♦ a†t}sei Œón 11.13 ` \j ♦ ˆ`˜ \j 11.14 kaì a[tò ‘n ♦ ˆkaì a[tò ‘n˜
152
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NUQ
NUR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.15 - 11.29
KATA LOUKAN
\ya ú m a s a n o¥ ªxloi. 15 Tinèw dè \j a[tôn eÂpon, &En Beelzeboùl ƒrxonti tôn daimonívn \kbállei tà daimónia. 16 %Eteroi dè peirázontew shmeîon par' a[toû \z}toun \j o[ranoû. 17 A[tòw dè e†dWw a[tôn tà diano}mata eÂpen a[toîw, Pâsa basileía \f' e^ aut|n diamerisyeîsa \rhmoûtai: kaì oÂkow \pì oÂkon, píptei. 18 E† dè kaì ` Satanâw \f' e^ autòn diemerísyh, pôw stay}setai = basileía a[toû; %Oti légete, \n Beel z eb o ù l \k b á l l ei n me tà daimónia. 19 E† dè \gW \n Beel z eb o ù l \k b á l l v tà daimónia, o¥ u¥oì ømôn \n tíni \kbállousin; Dià toûto kritaì ømôn a[toì ¡sontai. 20 E† dè \n daktúl~ yeoû \kbállv tà daimónia, ƒra ¡fyasen \f' ømâw = basileía toû yeo û . 21 %O tan ` †sxuròw kayvplisménow fuláss+ t|n e^ autoû a[l}n, \n e†r}n+ \stìn tà øpárxonta a[toû: 22 \pàn dè ` †sxuróterow a[toû \pelyWn nik}s+ a[tón, t|n panoplían a[toû aÊrei \f' " \pepoíyei, kaì tà skûla a[toû diadídvsin. 23 ^O m| çn met' \moû kat' \moû \stin: kaì ` m| sunágvn met' \moû skorpízei. 24 %O tan tò ˙káyarton pneûma \jély+ ˙pò toû ˙nyrQpou, diérxetai di' ˙núdrvn tópvn, zhtoûn ˙nápausin: kaì m| eørískon légei, ^Upostrécv e† w tòn oÂkón mou –yen \jêlyon. 25 Kaì \lyòn eørískei sesarvménon kaì kekosmhménon. 26 Tóte poreúetai kaì paralambánei e^ptá £tera pneúmata ponhrótera e^autoû, kaì \lyónta katoikeî \keî: kaì gínetai tà ¡sxata toû ˙nyrQpou \keínou xeírona tôn prQtvn. 27
&Egéneto dè \n t! légein a[tòn taûta, \párasá tiw gun| fvn|n \k toû ªxlou eÂpen a[t!, Makaría = koilía = bastásasá se, kaì mastoì o¬w \y}lasaw. 28 A[tòw dè eÂpen, Menoûnge makárioi o¥ ˙koúontew tòn lógon toû yeoû kaì fulássontew a[tón. 29
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Tôn dè ªxlvn \payroizoménvn ærjato légein, ^H geneà a%u th ponhrá \stin: shmeîon \pizhteî, kaì shmeîon o[ 11.26 e^ptá £tera ♦ £tera 11.26 kaì \lyónta ♦ e^ptá kaì e†selyónta 11.27 gun| fvn|n ♦ fvn|n gun| 11.28 Menoûnge ♦ Menoûn 11.28 a[tón ♦ — 11.29 ponhrá ♦ geneà ponhrá 11.29 \pizhteî ♦ zhteî
11.15 ƒrxonti ♦ t! ƒrxonti 11.16 par' a[toû \z}toun \j o[ranoû ♦ \j o[ranoû \z}toun par' a[toû 11.19 kritaì ømôn a[toì ♦ a[toì ømôn kritaì 11.20 \kbállv ♦ ˆ\gW˜ \kbállv 11.22 ` ♦ — 11.24 légei ♦ ˆtóte˜ légei
153
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NUR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.30 - 11.43
Nineuîtai
NUS
KATA LOUKAN
doy}setai a[t_, e† m| tò shmeîon &Ivnâ toû prof}tou. 30 KayWw gàr \géneto &Ivnâw shmeîon toîw Nineufitaiw, o%utvw ¡stai kaì ` u¥òw toû ˙nyrQpou t_ geneÅ taút+. 31 Basílissa nótou \gery}setai \n t_ krísei metà tôn ˙ndrôn têw geneâw taúthw, kaì katakrineî a[toúw: –ti ‘lyen \k tôn perátvn têw gêw ˙koûsai t|n sofían Solomônow, kaì †doú, pleîon Solomônow @de. 32 *Andrew Nineu› ˙nast}sontai \n t_ krísei metà têw geneâw taúthw, kaì katakrinoûsin a[t}n: –ti metenóhsan e†w tò k}rugma &Ivnâ, kaì †doú, pleîon &Ivnâ @de. 33
O[deìw dè lúxnon ßcaw e†w krúpthn tíyhsin, o[dè øpò tòn módion, ˙ll' \pì t|n luxnían, ®na o¥ e†sporeuómenoi tò féggow blépvsin. 34 ^O lúxnow toû sQmatów \stin ` •fyalmów: –tan o{n ` •fyalmów sou a^ploûw ”, kaì –lon tò sômá sou fvteinón \s t i n : \p à n dè ponhròw ”, kaì tò sômá sou skoteinón. 35 Skópei o{n m| tò fôw tò \n soì skótow \stín. 36 E† o{n tò sômá sou –lon fvteinón, m| ¡xon ti mérow skoteinón, ¡stai fvteinòn –lon, qw –tan ` lúxnow t_ ˙strap_ fvtíz+ se. 37
&En dè t! lalêsai, “rvtÅ a[tòn Farisaîów tiw –pvw ˙rist}s+ par' a[t!: e†selyWn dè ˙népesen. 38 ^O dè Farisaîow †dWn \yaúmasen –ti o[ prôton \baptísyh prò toû ˙rístou. 39 EÂpen dè ` kúriow pròw a[tón, Nûn ømeîw o¥ Farisaîoi tò ¡j v yen toû pothríou kaì toû pínakow kayarízete, tò dè ¡svyen ømôn gémei a^rpagêw kaì ponhríaw. 40 *Afronew, o[x ` poi}saw tò ¡jvyen kaì tò ¡svyen \poíhsen; 41 Pl|n tà \nónta dóte \lehmosúnhn: kaì †doú, pánta kayarà ømîn \stin. 42
&All' o[aì ømîn toîw Farisaíoiw, –ti ˙podekatoûte tò =dúosmon kaì tò p}ganon kaì pân láxanon, kaì parérxesye t|n krísin kaì t|n ˙gáphn toû yeoû: taûta ¡dei poiêsai, k˙keîna m| ˙fiénai. 43 O[aì ømîn toîw Farisaíoiw, –ti ˙gapâte t|n prvtokayedrían \n taîw sunagvgaîw, kaì toùw ˙spasmoùw 11.29 toû prof}tou ♦ — 11.30 shmeîon toîw Nineufitaiw ♦ toîw Nineuítaiw shmeîon 11.32 Nineu› ♦ Nineuîtai 11.33 dè ♦ — 11.33 o[dè øpò tòn módion ♦ ˆo[dè øpò tòn módion˜ 11.33 féggow ♦ fôw 11.34 \stin ` •fyalmów ♦ \stin `
•fyalmów sou 11.34 o{n ♦ — 11.36 ti mérow ♦ mérow ti 11.37 “rvtÅ a[tòn Farisaîów tiw ♦ \rvtÅ a[tòn Farisaîow 11.42 &All' ♦ &Allà 11.42 ¡dei ♦ dè ¡dei 11.42 ˙fiénai ♦ pareînai
154
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NUS
NUT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.44 - 12.2
KATA LOUKAN \n taîw ˙goraîw. 44 O[aì ømîn, grammateîw kaì Farisaîoi, øpokritaí, –ti \stè qw tà mnhmeîa tà ƒdhla, kaì o¥ ƒnyrvpoi peripatoûntew \pánv o[k oÊdasin. 45
&Apokriyeìw dé tiw tôn nomikôn légei a[t!, Didáskale, taûta légvn kaì =mâw øbrízeiw. 46 ^O dè eÂpen, Kaì ømîn toîw nomikoîw o[aí, –ti fortízete toùw ˙nyrQpouw fortía dusbástakta, kaì a[toì e^ nì tôn daktúlvn ømôn o[ proscaúete toîw fortíoiw. 47 O[aì ømîn, –ti o†kodomeîte tà mnhmeîa tôn profhtôn, o¥ dè patérew ømôn ˙pékteinan a[toúw. 48 *Ara mártureîte kaì suneudokeîte toîw ¡rgoiw tôn patérvn ømôn: –ti a[toì mèn ˙pékteinan a[toúw, ømeîw dè o†kodomeîte a[tôn tà mnhmeîa. 49 Dià toûto kaì = sofía toû yeoû eÂpen, &Apostelô e†w a[toùw prof}taw kaì ˙postólouw, kaì \j a[tôn ˙poktenoûsin kaì \kdiQjousin: 50 ®na \kzhthy_ tò a<ma pántvn tôn profhtôn tò \kxunómenon ˙pò katabolêw kósmou ˙pò têw geneâw taúthw, 51 ˙pò toû a®matow *Abel £vw toû a®matow Zaxaríou toû ˙poloménou metajù toû yusiasthríou kaì toû oÊkou: naí, légv ømîn, \kzhthy}setai ˙pò têw geneâw taúthw. 52 O[aì ømîn toîw nomikoîw, –ti Ærate t|n kleîda têw gnQsevw: a[toì o[k e†s}lyete, kaì toùw e†serxoménouw \kvlúsate. 53
Légontow dè a[toû taûta pròw a[toúw, ærjanto o¥ gram m a t eî w kaì o¥ Farisaîoi deinôw \néxei n , kaì ˙postomatízein a[tòn perì pleiónvn, 54 \nedreúontew a[tón, zhtoùntew yhreûsaí ti \k toû stómatow a[toû, ®na kathgor}svsin a[toû.
12 péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
% ste &En o<w \pisunaxyeisôn tôn muriádvn toû ªxlou, v katapateîn ˙ll}louw, ærjato légein pròw toùw mayhtàw a[toû prôton, Proséxete e^autoîw ˙pò têw zúmhw tôn Farisaívn, %h tiw \stìn øpókrisiw. 2 O [dèn dè 11.52 e†s}lyete ♦ e†s}lyate 11.53 Légontow dè a[toû taûta pròw a[toúw ♦ K˙keîyen \jelyóntow a[toû 11.54 zhtoùntew ♦ — 11.54 ®na kathgor}svsin a[toû ♦ — 12.1 tôn Farisaívn %htiw \stìn øpókrisiw ♦ %htiw \stìn øpókrisiw tôn Farisaívn
11.44 grammateîw kaì Farisaîoi øpokritaí ♦ — 11.44 peripatoûntew ♦ ˆo¥˜ peripatoûntew 11.48 mártureîte ♦ márturéw \ste 11.48 a[tôn tà mnhmeîa ♦ — 11.49 \kdiQjousin ♦ diQjousin 11.50 \kxunómenon ♦ \kkexuménon 11.51 ˙pò toû ♦ ˙pò 11.51 £vw toû ♦ £vw
155
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NUT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.3 - 12.18
NUU
KATA LOUKAN su g k ek a l u m m én o n \s t í n , $o o[k ˙pokalufy}setai, kaì kruptón, $o o[ gnvsy}setai. 3 &Any' @n –sa \n t_ skotíŸ eÊpate, \n t! fvtì ˙kousy}setai: kaì $o pròw tò o{w \lal}sate \n toîw tameíoiw, khruxy}setai \pì tôn dvmátvn. 4 Légv dè ømîn toîw fíloiw mou, M| fobhyête ˙pò tôn ˙poktenóntvn tò sôma, kaì metà taûta m| \xóntvn perissóterón ti poiêsai. 5 ^Upodeíjv dè ømîn tína fobhyête: fob}yhte tòn metà tò ˙pokteînai \jousían ¡xonta \mbaleîn e†w t|n géennan: naí, légv ømîn, toûton fob}yhte. 6 O[xì pénte strouyía pvleîtai ˙ssarívn dúo; Kaì ¢n \j a[tôn o[k ¡stin \pilelhsménon \nQpion toû yeo û . 7 &A l l à kaì a¥ tríxew têw kefalêw ømôn pâsai “ríymhntai. M| o{n fobeîsye: pollôn strouyívn diaférete. 8 Légv dè ømîn, Pâw $ow ©n `molog}s+ \n \moì ¡mprosyen tôn ˙nyrQpvn, kaì ` u¥òw toû ˙nyrQpou `molog}sei \n a[t! ¡mprosyen tôn ˙ggélvn toû yeoû: 9 ` dè ˙rnhsámenów me \nQpion tôn ˙nyrQpvn ˙parnhy}setai \nQpion tôn ˙ggélvn toû yeoû. 10 Kaì pâw $ow \reî lógon e†w tòn u¥òn toû ˙nyrQpou, ˙fey}setai a[t!: t! dè e†w tò ßgion pneûma blasfhm}santi o[k ˙fey} s et a i . 11 %O tan dè prosférvsin ømâw \pì tàw sunagvgàw kaì tàw ˙rxàw kaì tàw \jousíaw, m| merimnâte pôw (h tí ˙polog}shsye, (h tí eÊphte: 12 tò gàr ßgion pneûma didájei % rŸ, $a deî e†peîn. ømâw \n a[t_ t_ v 13
EÂpen dé tiw a[t! \k toû ªxlou, Didáskale, e†pè t! ˙delf! mou merísasyai met' \moû t|n klhronomían. 14 ^O dè eÂpen a[t!, *Anyrvpe, tíw me katésthsen dikast|n (h merist|n \f' ømâw; 15 EÂpen dè pròw a[toúw, ^Orâte kaì fulássesye ˙pò têw pleonejíaw: –ti o[k \n t! perisseúein tinì = zv| a[t! \stin \k tôn øparxóntvn a[toû. 16 EÂpen dè parabol|n pròw a[toúw, légvn, &AnyrQpou tinòw plousíou e[fórhsen = xQra: 17 kaì dielogízeto \n e^aut! légvn, Tí poi}sv, –ti o[k ¡xv poû sunájv toùw karpoúw mou; 18 Kaì eÂpen, Toûto poi}sv: kayelô mou tàw ˙poy}kaw, kaì meízonaw o†kodom}sv, kaì 12.13 a[t! \k toû ªxlou ♦ \k toû ªxlou a[t! 12.14 dikast|n ♦ krit|n 12.15 têw ♦ páshw 12.15 a[t! ♦ a[toû 12.15 a[toû ♦ a[t!
12.4 ˙poktenóntvn ♦ ˙pokteinóntvn 12.5 \jousían ¡xonta ♦ ¡xonta \jousían 12.6 pvleîtai ♦ pvloûntai 12.7 o{n ♦ — 12.11 prosférvsin ♦ e†sférvsin 12.11 merimnâte ♦ merimn}shte
156
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NUU
NUV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.19 - 12.34
KATA LOUKAN
sunájv \keî pánta tà gen}matá mou kaì tà ˙gayá mou. 19 Kaì \rô t_ cux_ mou, Cux}, ¡xeiw pollà ˙gayà keímena e†w ¡th pollá: ˙napaúou, fáge, píe, e[fraínou. 20 EÂpen dè a[t! ` yeów, *Afron, taút+ t_ nuktì t|n cux}n sou ˙paitoûsin ˙pò soû: $a dè =toímasaw, tíni ¡stai; 21 O%utvw ` yhsaurízvn e^aut!, kaì m| e†w yeòn ploutôn. 22
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
EÂpen dè pròw toùw mayhtáw a[toû, Dià toûto ømîn légv, m| merimnâte t_ cux_ ømôn, tí fághte: mhdè t! sQmati, tí \ndúshsye. 23 ^H cux| pleîón \stin têw trofêw, kaì tò sôma toû \ndúmatow. 24 Katano}sate toùw kórakaw, –ti o[ speírousin, o[dè yerízousin, o<w o[k ¡stin tameîon o[dè ˙poy}kh, kaì ` yeò w tréfei a[toúw: pós~ mâllon ømeîw diaférete tôn peteinôn; 25 Tíw dè \j ømôn merimnôn dúnatai prosyeînai \pì t|n =likían a[toû pêxun £na; 26 E† o{n o[tè \l á xi s t o n dúnasye, tí per ì tôn loipôn merimnâte; 27 Katano}sate tà krína pôw a[jánei: o[ kopiÅ, o[dè n}yei: légv dè ømîn, o[dè SolomWn \n pás+ t_ dój+ a[toû periebáleto qw ¢n toútvn. 28 E† dè tòn xórton \n t! ˙gr! s}meron ªnta, kaì a·rion e†w klíbanon ballómenon, ` yeòw o%utvw ˙mfiénnusin, pós~ mâllon ømâw, •ligópistoi; 29 Kaì ømeîw m| zhteîte tí fághte, (h tí píhte: kaì m| metevrízesye. 30 Taûta gàr pánta tà ¡ynh toû kósmou \pizhteî: ømôn dè ` pat| r oÂden –ti xr§zete toútvn. 31 Pl|n zhteîte t|n basileían toû yeoû, kaì taûta pánta prostey}setai ømîn. 32 M| foboû, tò mikròn poímnion: –ti e[dókhsen ` pat|r ømôn doûnai ømîn t|n basileían. 33 Pvl}sate tà øpárxonta ømôn kaì dóte \l eh m o s ú n h n . Poi}sate e^autoîw balántia m| palaioúmena, yhsauròn ˙nékleipton \n toîw o[ranoîw, –pou klépthw o[k \ggízei, o[dè s|w diafyeírei: 34 –pou gár \stin ` yhsauròw ømôn, \keî kaì = kardía ømôn ¡stai.
12.18 12.20 12.22 12.22 12.22 12.23 12.25 12.25 12.26
12.28 tòn xórton \n t! ˙gr! s}meron ªnta ♦ \n ˙gr! tòn xórton ªnta s}meron 12.28 ˙mfiénnusin ♦ ˙mfiézei 12.29 (h ♦ kaì 12.30 \pizhteî ♦ \pizhtoûsin 12.31 toû yeoû kaì taûta pánta ♦ a[toû kaì taûta 12.33 balántia ♦ ballántia
tà gen}matá mou ♦ tòn sîton *Afron ♦ *Afrvn a[toû ♦ ˆa[toû˜ ømîn légv ♦ légv ømîn ømôn ♦ — cux| ♦ gàr cux| prosyeînai \pì ♦ \pì pêxun £na ♦ prosyeînai pêxun o[tè ♦ o[dè
157
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NUV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.35 - 12.48
NVM
KATA LOUKAN 35
*Estvsan ømôn a¥ •sfúew periezvsménai, kaì o¥ lúxnoi kaiómenoi: 36 kaì ømeîw –moioi ˙nyrQpoiw prosdexoménoiw tòn kúrion e^autôn, póte ˙nalús+ \k tôn gámvn, ®na, \lyóntow kaì kroúsantow, e[yévw ˙noíjvsin a[t!. 37 Makárioi o¥ doûloi \keînoi, o¬w \lyWn ` kúriow eør}sei grhgoroûntaw: ˙m|n légv ømîn –ti perizQsetai kaì ˙naklineî a[toúw, kaì parelyWn diakon}sei a[toîw. 38 Kaì \àn ¡ly+ \n t_ deutérŸ fulak_, kaì \n t_ trít+ fulak_ ¡ly+, kaì e%ur+ o%utvw, makárioí e†sin o¥ doûloi \keînoi. 39 Toûto dè ginQskete, –ti e† Ædei ` % rŸ ` klépthw ¡rxetai, \grhgórhsen ƒn, o†kodespóthw poíŸ v kaì o[k ©n ˙fêken diorugênai tòn oÂkon a[toû. 40 Kaì ømeîw % rŸ o[ dokeîte ` u¥òw toû ˙nyrQpou o{n gínesye £toimoi: –ti " v ¡rxetai. 41
EÂpen dè a[t! ` Pétrow, Kúrie, pròw =mâw t|n parabol|n taúthn légeiw, (h kaì pròw pántaw; 42 EÂpen dè ` kúriow, Tíw ƒra \stìn ` pistòw o†konómow kaì frónimow, $on katast}sei ` kúriow \pì têw yerapeíaw a[toû, toû didónai \n kair! tò sitométrion; 43 Makáriow ` doûlow \keînow, $o n \lyWn ` kúriow a[toû eør}sei poioûnta o%utvw. 44 &Alhyôw légv ømîn –ti \pì pâsin toîw øpárxousin a[toû katast}sei a[tón. 45 &Eàn dè eÊp+ ` doûlow \keînow \n t_ kardíŸ a[toû, Xronízei ` kúriów mou ¡rxesyai, kaì ƒrjhtai túptein toùw paîdaw kaì tàw paidískaw, \syíein te kaì pínein kaì meyúskesyai: 46 %hjei ` kúriow toû % rŸ " o[ doúlou \keínou \n =mérŸ " o[ prosdokÅ, kaì \n v ginQskei: kaì dixotom}sei a[tón, kaì tò mérow a[toû metà tôn ˙pístvn y}sei. 47 &Ekeînow dè ` doûlow ` gnoùw tò yélhma toû kuríou e^autoû, kaì m| e^toimásaw mhdè poi}saw pròw tò yélhma a[toû, dar}setai polláw: 48 ` dè m| gnoúw, poi}saw dè ƒjia plhgôn, dar}setai •lígaw. Pantì dè > \dóyh polú, polù zhthy}setai par' a[toû: kaì > paréyento polú, perissóteron a†t}sousin a[tón.
12.41 12.42 12.42 12.42 12.47 12.47
12.38 Kaì \àn ¡ly+ \n t_ deutérŸ fulak_ kaì ♦ k©n \n t_ deutérŸ k©n 12.38 o¥ doûloi ♦ — 12.39 \grhgórhsen ƒn kaì ♦ — 12.39 diorugênai ♦ dioruxyênai 12.40 o{n ♦ —
a[t! ♦ — EÂpen dè ♦ Kaì eÂpen kaì frónimow ♦ ` frónimow tò ♦ ˆtò˜ e^autoû ♦ a[toû mhdè ♦ (h
158
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NVM
NVN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.49 - 13.5
KATA LOUKAN 49
Pûr ‘lyon baleîn e†w t|n gên, kaì tí yélv e† ædh ˙n}fyh; Báptisma dè ¡xv baptisyênai, kaì pôw sunéxomai £vw o˚ telesy_. 51 Dokeîte –ti e†r}nhn paregenómhn doûnai \n t_ g_; O[xí, légv ømîn, ˙ll' (h diamerismón. 52 *Esontai gàr ˙pò toû nûn pénte \n oÊk~ e^nì diamemerisménoi, treîw \pì dusín, kaì dúo \pì trisín. 53 Diamerisy}setai pat|r \pì u¥!, kaì u¥òw \pì patrí: m}thr \pì yugatrí, kaì yugáthr \pì mhtrí: penyerà \pì t|n númfhn a[têw, kaì númfh \pì t|n penyer à n a[têw. 54 *E l eg en dè kaì toîw ªxloiw, %O tan Êdhte t|n nefélhn ˙natéllousan ˙pò dusmôn, e[yévw légete *Ombrow ¡rxetai: kaì gínetai o%utvw. 55 Kaì –tan nóton pnéonta, légete –ti Kaúsvn ¡stai: kaì gínetai. 56 ^Upokritaí, tò prósvpon têw gêw kaì toû o[ranoû oÊdate dokimázein: tòn dè kairòn toûton pôw o[ dokimázete; 57 Tí dè kaì ˙f' e^autôn o[ krínete tò díkaion; 58 ^Vw gàr øpágeiw metà toû ˙ntidíkou sou \p' ƒrxonta, \n t_ `d! dòw \rgasían ˙phlláxyai ˙p' a[toû: m}pote katasúr+ se pròw tòn krit}n, kaì ` krit}w se parad! t! práktori, kaì ` práktvr se bál+ e†w fulak}n. 59 Légv soi, o[ m| \jély+w \keîyen, £vw o˚ kaì tòn ¡sxaton leptòn ˙pod!w.
50
13
Parêsan dé tinew \n a[t! t! kair! ˙paggéllontew a[t! perì tôn Galilaívn, @n tò a<ma Pilátow ¡mijen metà tôn yusiôn a[tôn. 2 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, Dokeîte –ti o¥ Galilaîoi o˚toi a^martvloì parà pántaw toùw Galilaíouw \génonto, –ti toiaûta pepónyasin; 3 O[xí, légv ømîn: ˙ll' \àn m| metanoête, pántew qsaútvw ˙poleîsye. 4 (H \keînoi o¥ deka kaì •ktQ, \f' o¬w ¡pesen ` púrgow \n t! Silvàm kaì ˙pékteinen a[toúw, dokeîte –ti o˚toi •feilétai \génonto parà pántaw ˙nyrQpouw toùw katoikoûntaw \n ^Ierousal}m; 5 O[xí, légv ømîn: ˙ll' \àn m|
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
12.49 12.50 12.52 12.53 12.53 12.53 12.53 12.54 12.54 12.54 12.56
12.56 o[ dokimázete ♦ o[k oÊdate dokimázein 12.58 parad! ♦ paradQsei 12.58 bál+ ♦ baleî 12.59 o˚ kaì tòn ♦ kaì tò 13.2 ` &Ihsoûw ♦ — 13.2 toiaûta ♦ taûta 13.3 qsaútvw ♦ `moívw 13.4 deka kaì •ktQ ♦ dekaoktW 13.4 o˚toi ♦ a[toì 13.4 ˙nyrQpouw ♦ toùw ˙nyrQpouw 13.4 katoikoûntaw \n ♦ katoikoûntaw
e†w ♦ \pì o˚ ♦ –tou oÊk~ e^nì ♦ e^nì oÊk~ Diamerisy}setai ♦ Diamerisy}sontai yugatrí ♦ t|n yugatéra mhtrí ♦ t|n mhtéra penyeràn a[têw ♦ penyerán t|n ♦ ˆt|n˜ ˙pò ♦ \pì *Ombrow ♦ –ti *Ombrow dè kairòn ♦ kairòn dè
159
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NVN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.6 - 13.19
NVO
KATA LOUKAN metanoête, pántew `moívw ˙poleîsye. 6 *Elegen dè taúthn t|n parabol}n: Sukên e xén tiw \n t! ˙mpelôni a[toû pefuteuménhn: kaì ‘lyen zhtôn karpòn \n a[t_, kaì o[x e˚ren. 7 EÂpen dè pròw tòn ˙mpelourgón, &Idoú, tría ¡th ¡rxomai zhtôn karpòn \n t_ suk_ taút+, kaì o[x eørískv: ¡kkocon a[t}n: ®na tí kaì t|n gên katargeî; 8 ^O dè ˙pokriyeìw légei a[t!, Kúrie, ƒfew a[t|n kaì toûto tò ¡tow, £vw –tou skácv perì a[t}n, kaì bálv kópria: 9 k©n mèn poi}s+ karpón: e† dè m}ge, e†w tò méllon \kkóceiw a[t}n. 10
)Hn dè didáskvn \n miÅ tôn sunagvgôn \n toîw sábbasin: 11 kaì †doú, gun| ‘n pneûma ¡xousa ˙syeneíaw ¡th déka kaì •ktQ, kaì ‘n sugkúptousa, kaì m| dunaménh ˙nakúcai e†w tò panteléw. 12 &I d W n dè a[t|n ` &Ihsoûw prosefQnhsen, kaì e p en a[t_, Gúnai, ˙polélusai têw ˙syen eí a w sou. 13 Kaì \péyh k en a[t_ tàw xeî r a w: kaì paraxrêma ˙nvryQyh, kaì \dójazen tòn yeón. 14 &Apokriyeìw dè ` ˙rxisunágvgow, ˙ganaktôn –ti t! sabbát~ \yerápeusen ` &Ihsoûw, ¡legen t! ªxl ~ , $E j =mérai e†sìn \n a<w deî \rgázesyai: \n taútaiw o{n \rxómenoi yerapeúesye, kaì m| t_ =mérŸ toû sabbátou. 15 &Apekríyh o{n a[t! ` kúriow, kaì eÂpen, ^Upokritaí, £kastow ømôn t! sabbát~ o[ lúei tòn boûn a[toû (h tòn ªnon ˙pò têw fátnhw, kaì ˙pagagWn potízei; 16 Taúthn dé, yugatéra &Abraàm o{san, ÷n ¡dhsen ` Satanâw, †doú, déka kaì •ktW ¡th, o[k ¡dei luyênai ˙pò toû desmoû toútou t_ =mérŸ toû sabbátou; 17 Kaì taûta légontow a[toû, kat+sxúnonto pántew o¥ ˙ntikeímenoi a[t!: kaì pâw ` ªxlow ¡xairen \pì pâsin toîw \ndójoiw toîw ginoménoiw øp' a[toû. 18
*Elegen dé, Tíni `moía \stìn = basileía toû yeoû; Kaì tíni `moiQsv a[t}n; 19 ^O moía \stìn kókk~ sinápevw, $on labWn ƒnyrvpow ¡balen e†w kêpon e^autoû: kaì h·jhsen, kaì \g én et o e† w déndron méga, kaì tà peteinà toû o[ranoû 13.5 13.6 13.6 13.7 13.7 13.7 13.9
13.11 13.11 13.14 13.14 13.15 13.18 13.19
`moívw ♦ qsaútvw \n t! ♦ pefuteuménhn \n t! pefuteuménhn ♦ — ¡rxomai ♦ ˙f' o˚ ¡rxomai a[t}n ♦ ˆo{n˜ a[t}n ®na tí ♦ ¥natí e† dè m}ge e†w tò méllon ♦ e†w tò méllon e† dè m} ge
‘n pneûma ♦ pneûma déka kaì •ktQ ♦ dekaoktQ $Ej ♦ –ti $Ej taútaiw ♦ a[taîw o{n ♦ dè dé ♦ o{n méga ♦ —
160
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NVO
NVP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.20 - 13.35
KATA LOUKAN
katesk}nvsen \n toîw kládoiw a[toû. 20 Pálin eÂpen, Tíni `moiQsv t|n basileían toû yeoû; 21 ^O moía \stìn zúm+, ÷n laboûsa gun| \nékrucen e†w ˙leúrou sáta tría, £vw o˚ \zumQyh –lon. 22 Kaì dieporeúeto katà póleiw kaì kQmaw didáskvn, kaì poreían poioúmenow e†w ^Ierousal}m. 23 EÂpen dé tiw a[t!, Kúrie, e† •lígoi o¥ s~zómenoi; ^O dè eÂpen pròw a[toúw, 24 &Agvnízesye e†selyeîn dià têw stenêw púlhw: –ti polloí, légv ømîn, zht}sousin e†selyeîn, kaì o[k †sxúsousin. 25 &Af' o˚ ©n \gery_ ` o†kodespóthw kaì ˙pokleís+ t|n yúran, kaì ƒrjhsye ¡jv e^stánai kaì kroúein t|n yúran, légontew, Kúrie, kúrie, ƒnoijon =mîn: kaì ˙pokriyeìw \reî ømîn, O[k oÂda ømâw, póyen \sté: 26 tóte ƒrjesye légein, &Efágomen \nQpión sou kaì \píomen, kaì \n taîw plateíaiw =môn \dídajaw. 27 Kaì \reî, Légv ømîn, o[k oÂda ømâw póyen \sté: ˙pósthte ˙p' \moû pántew o¥ \rgátai têw ˙dikíaw. 28 &Ekeî ¡stai ` klauymòw kaì ` brugmòw tôn •dóntvn, –tan ªchsye &Abraàm kaì &Isaàk kaì &IakWb kaì pántaw toùw prof}taw \n t_ basileíŸ toû yeoû, ømâw dè \kballoménouw ¡jv. 29 Kaì %hjousin ˙pò ˙natolôn kaì dusmôn, kaì borrâ kaì nótou, kaì ˙nakliy}sontai \n t_ basileíŸ toû yeoû. 30 Kaì †doú, e†sìn ¡sxatoi o$i ¡sontai prôtoi, kaì e†sìn prôtoi o$i ¡sontai ¡sxatoi. 31
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&En a[t_ t_ =méra prosêlyón tinew Farisaîoi, légontew a[t!, *Ejelye kaì poreúou \nteûyen, –ti ^Hrœdhw yélei se ˙pokteînai. 32 Kaì eÂpen a[toîw, Poreuyéntew eÊpate t_ ˙lQpeki taút+, &Idoú, \kbállv daimónia kaì †áseiw \pitelô s}meron kaì a·rion, kaì t_ trít+ teleioûmai. 33 Pl|n deî me s}meron kaì a·rion kaì t_ \xomén+ poreúesyai: –ti o[k \n d éxet a i prof}thn ˙polésyai ¡jv ^Ierousal}m. 34 ^Ierousal}m, ^Ierousal}m, = ˙pokténousa toùw prof}taw, kaì liyoboloûsa toùw ˙pestalménouw pròw a[t}n, posákiw “yélhsa \pisunájai tà tékna sou, $on trópon ªrniw t|n e^autêw nossiàn øpò tàw ptérugaw, kaì o[k “yel}sate. 35 &Idoú, 13.20 13.21 13.22 13.24 13.25 13.27 13.27
˙pokteínousa
13.27 o¥ \rgátai têw ♦ \rgátai 13.29 borrâ ♦ ˙pò borrâ % 13.31 =méra prosêlyón ♦ vrŸ prosêlyán 13.32 \pitelô ♦ ˙potelô 13.34 ˙pokténousa ♦ ˙pokteínousa
Pálin ♦ Kaì pálin \nékrucen ♦ ˆ\n˜ékrucen ^Ierousal}m ♦ ^Ierosóluma púlhw ♦ yúraw Kúrie kúrie ♦ Kúrie Légv ♦ légvn ømâw ♦ ˆømâw˜
161
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NVP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
14.1 - 14.13
NVQ
KATA LOUKAN ˙fíetai ømîn ` oÂkow ømôn ¡rhmow: légv dè ømîn –ti o[ m} me Êdhte £vw ƒn %hjei, –te eÊphte, E[loghménow ` \rxómenow \n •nómati kuríou.
14
Kaì \géneto \n t! \lyeîn a[tòn e†w oÂkón tinow tôn ˙rxóntvn tôn Farisaívn sabbát~ fageîn ƒrton, kaì a[toì ‘san parathroúmenoi a[tón. 2 Kaì †doú, ƒnyrvpów tiw ‘n ødrvpikòw ¡mprosyen a[toû. 3 Kaì ˙pokriyeìw ` &Ihsoûw eÂpen pròw toùw nomikoùw kaì Farisaíouw, légvn, E† ¡jestin t! sabbát~ yerapeúein; 4 O¥ dè =súxasan. Kaì \pilabómenow †ásato a[tón, kaì ˙pélusen. 5 Kaì ˙pokriyeìw pròw a[toùw eÂpen, Tínow ømôn u¥òw (h boûw e†w fréar \mpeseîtai, kaì o[k e[yévw ˙naspásei a[tòn \n t| =mérŸ toû sabbátou; 6 Kaì o[k Êsxusan ˙ntapokriyênai a[t! pròw taûta. 7
*Elegen dè pròw toùw keklhménouw parabol}n, \péxvn pôw tàw prvtoklisíaw \jelégonto, légvn pròw a[toúw, 8 %O tan klhy_w øpó tinow e†w gámouw, m| katakliy_w e†w t|n prvtoklisían: m}pote \ntimóterów sou ” keklhménow øp' a[toû, 9 kaì \lyWn ` sè kaì a[tòn kalésaw \reî soi, Dòw toút~ tópon: kaì tóte ƒrj+ met' a†sxúnhw tòn ¡sxaton tópon katéxein. 10 &All' –tan klhy_w, poreuyeìw ˙nápese e†w tòn ¡sxaton tópon: ®na, –tan ¡ly+ ` keklhkQw se, eÊp+ soi, Fíle, prosanábhyi ˙nQteron: tóte ¡stai soi dója \nQpion tôn sunanakeiménvn soi. 11 %O ti pâw ` øcôn e^ autòn tapeinvy}setai, kaì ` tapeinôn e^autòn øcvy}setai. 12
*Elegen dè kaì t! keklhkóti a[tón, %Otan poi_w ƒriston (h deîpnon, m| fQnei toùw fílouw sou, mhdè toùw ˙delfoúw sou, mhdè toùw suggeneîw sou, mhdè geítonaw plousíouw: m}pote kaì a[toì se ˙ntikalésvsin, kaì génhtaí soi ˙ntapódoma. 13 &All' –tan poi_w dox}n, kálei ptvxoúw, ˙nap}rouw, xvloúw, t| ♦ — a[t! ♦ — met' ♦ metà eÊp+ ♦ \reî tôn ♦ pántvn tôn se ˙ntikalésvsin ♦ ˙ntikalésvsín se 14.12 soi ˙ntapódoma ♦ ˙ntapódomá soi 14.13 poi_w dox}n ♦ dox|n poi_w 14.13 ˙nap}rouw ♦ ˙napeírouw
¡rhmow ♦ — dè ♦ ˆdè˜ –ti ♦ — me Êdhte ♦ Êdhté me ƒn %hjei –te ♦ ˆ%hjei –te˜ tôn Farisaívn ♦ ˆtôn˜ Farisaívn 14.3 E† ♦ — 14.3 yerapeúein ♦ yerapeûsai (h o· 14.5 ˙pokriyeìw ♦ — 14.5 \mpeseîtai ♦ peseîtai
14.5 14.6 14.9 14.10 14.10 14.12
13.35 13.35 13.35 13.35 13.35 14.1
162
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NVQ
NVR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
14.14 - 14.27
KATA LOUKAN
tufloúw: 14 kaì makáriow ¡s+, –ti o[k ¡xousin ˙ntapodoûnaí soi: ˙ntapodoy}setai gár soi \n t_ ˙nastásei tôn dikaívn. 15
&Akoúsaw dé tiw tôn sunanakeiménvn taûta eÂpen a[t!, Makáriow, $ow fágetai ƒriston \n t_ basileíŸ toû yeoû. 16 ^O dè eÂpen a[t!, *Anyrvpów tiw \poíhsen deîpnon méga, kaì \kálesen polloúw: 17 kaì ˙pésteilen tòn doûlon a[toû t_ % rŸ toû deípnou e†peîn toîw keklhménoiw, *Erxesye, –ti ædh v £toimá \stin pánta. 18 Kaì ærjanto ˙pò miâw paraiteîsyai pántew. ^O prôtow eÂpen a[t!, &Agròn “górasa, kaì ¡xv ˙nágkhn \jelyeî n kaì †deîn a[tón: \rvtô se, ¡xe me par+thménon. 19 Kaì £terow eÂpen, Zeúgh boôn “górasa pénte, ka ì poreúomai dokimásai a[tá: \rvtô se, ¡xe me par+thménon. 20 Kaì £terow eÂpen, Gunaîka ¡ghma, kaì dià toûto o[ dúnamai \lyeîn. 21 Kaì paragenómenow ` doûlow \keînow ˙p}ggeilen t! kurí~ a[toû taûta. Tóte •rgisyeìw ` o†kodespóthw eÂpen t! doúl~ a[toû, *Ejelye taxévw e†w tàw plateíaw kaì ]úmaw têw pólevw, kaì toùw ptvxoùw kaì ˙nap}rouw kaì xvloùw kaì tufloùw e†ságage @de. 22 Kaì eÂpen ` doûlow, Kúrie, gégonen qw \pétajaw, kaì ¡ti tópow \stín. 23 Kaì eÂpen ` kúriow pròw tòn doûlon, *Ejelye e†w tàw `doùw kaì fragmoúw, kaì ˙nágkason e†selyeîn, ®na gemisy_ ` oÂkow mou. 24 Légv gàr ømîn –ti o[deìw tôn ˙ndrôn \keínvn tôn keklhménvn geúsetaí mou toû deípnou. Polloí gàr e†sin klhtoí, •lígoi dé \klektoí. 25
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Suneporeúonto dè a[t! ªxloi polloí: kaì strafeìw eÂpen pròw a[toúw, 26 EÊ tiw ¡rxetai prów me, kaì o[ miseî tòn patéra a[toû, kaì t|n mhtéra, kaì t|n gunaîka, kaì tà tékna, kaì toùw ˙delfoúw, kaì tàw ˙delfáw, ¡ti dé kaì t|n e^autoû cux}n, o[ dúnataí mou mayht|w eÂnai. 27 Kaì –stiw o[ bastázei tòn stauròn aøtoû kaì ¡rxetai •písv mou, o[ dúnatai eÂnaí mou 14.22 qw ♦ $o 14.23 ` oÂkow mou ♦ mou ` oÂkow 14.24 Polloí gàr e†sin klhtoí •lígoi dé \klektoí ♦ — 14.26 a[toû kaì ♦ e^autoû kaì 14.26 dé ♦ te 14.26 e^autoû cux}n ♦ cux|n e^autoû 14.26 mou mayht|w eÂnai ♦ eÂnaí mou mayht}w 14.27 Kaì –stiw ♦ %O stiw 14.27 aøtoû ♦ e^autoû
14.15 $ow fágetai ƒriston ♦ –stiw fágetai ƒrton 14.16 \poíhsen ♦ \poíei 14.17 pánta ♦ — 14.18 paraiteîsyai pántew ♦ pántew paraiteîsyai 14.18 \jelyeîn kaì ♦ \jelyWn 14.21 \keînow ♦ — 14.21 ˙nap}rouw ♦ ˙napeírouw 14.21 xvloùw kaì tufloùw ♦ tufloùw kaì xvloùw
163
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NVR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
14.28 - 15.7
pròw
NVS
KATA LOUKAN mayht}w. 28 Tíw gàr \j ømôn, ` yélvn púrgon o†kodomêsai, o[xì prôton kayísaw chfízei t|n dapánhn, e† ¡xei tà e†w ˙partismón; 29 %Ina m}pote, yéntow a[toû yemélion kaì m| †sxúon t o w \k t el és a i , pántew o¥ yev r o û n t ew ƒrjvntai \mpaízein a[t!, 30 légontew, –ti O˚tow ` ƒnyrvpow ærjato o†kodomeîn, kaì o[k Êsxusen \ktelésai. 31 (H tíw basileùw poreuómenow sumbaleîn e^ tér~ basileî e†w pólemon o[xì kayísaw prôton bouleúetai e† dunatów \stin \n déka xiliásin ˙pantêsai t! metà eÊkosi xiliádvn \rxomén~ \p' a[tón; 32 E† dè m}ge, ¡ti pórrv a[toû ªntow, presbeían ˙posteílaw \rvtÅ tà pròw e†r}nhn. 33 O%utvw o{n pâw \j ømôn $ow o[k ˙potássetai pâsin toîw e^autoû øpárxousin, o[ dúnataí mou eÂnai mayht}w. 34 Kalòn tò ßlaw: \àn dè tò ßlaw mvrany_, \n tíni ˙rtuy}setai; 35 O·te e†w gên o·te e†w koprían e·yetón \stin: ¡jv bállousin a[tó. ^O ¡xvn „ta ˙koúein ˙kouétv.
15
)Hsan dè \ggízontew a[t! pántew o¥ telônai kaì o¥ a^ martvloí, ˙koúein a[toû. 2 Kaì diegógguzon o¥ Farisaîoi kaì o¥ grammateîw légontew –ti O˚tow a^martvloùw prosdéxetai, kaì sunesyíei a[toîw. 3
EÂpen dè pròw a[toùw t|n parabol|n taúthn, légvn, 4 Tíw ƒnyrvpow \j ømôn ¡xvn e^katòn próbata, kaì ˙polésaw ¢n \j a[tôn, o[ kataleípei tà \nen}konta \nnéa \n t_ \r}m~, kaì poreúetai \pì tò ˙polvlów, £vw e%ur+ a[tó; 5 Kaì eørWn * mouw e^autoû xaírvn. 6 kaì \lyWn e†w tòn \pitíyhsin \pì toùw v oÂkon, sugkaleî toùw fílouw kaì toùw geítonaw, légvn a[toîw, Sugxárhté moi, –ti e˚ron tò próbatón mou tò ˙polvlów. 7 Légv ømîn –ti o%u tvw xarà ¡stai \n t! o[ran! \pì e^nì a^ martvl! metanooûnti, (h \pì \nen}konta \nnéa dikaíoiw, o®tinew o[ xreían ¡xousin metanoíaw.
14.28 14.28 14.29 14.31 14.31 14.31 14.32 14.32 14.33
` ♦— tà ♦ — \mpaízein a[t! ♦ a[t! \mpaízein sumbaleîn e^tér~ basileî ♦ e^tér~ basileî sumbaleîn bouleúetai ♦ bouleúsetai ˙pantêsai ♦ øpantêsai m}ge ♦ m} ge pórrv a[toû ♦ a[toû pórrv mou eÂnai ♦ eÂnaí mou
14.34 Kalòn ♦ Kalòn o{n 14.34 dè ♦ dè kaì 15.1 \ggízontew a[t! ♦ a[t! \ggízontew 15.2 Farisaîoi ♦ te Farisaîoi 15.4 ¢n \j a[tôn ♦ \j a[tôn ¢n 15.5 e^autoû ♦ a[toû 15.7 ¡stai \n t! o[ran! ♦ \n t! o[ran! ¡stai
164
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NVS
NVT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
15.8 - 15.23
KATA LOUKAN 8
(H tíw gun| draxmàw ¡xousa déka, \àn ˙polés+ draxm|n mían, o[xì ßptei lúxnon, kaì saroî t|n o†kían, kaì zhteî \pimelôw £vw –tou e%ur+; 9 Kaì eøroûsa sugkaleîtai tàw fílaw kaì tàw geítonaw, légousa, Sugxárhté moi, –ti e˚ron t|n draxm|n ÷n ˙pQlesa. 10 O%utvw, légv ømîn, xarà gínetai \nQpion tôn ˙ggélvn toû yeoû \pì e^nì a^martvl! metanooûnti. EÂpen dé, *Anyrvpów tiw eÂxen dúo u¥oúw: 12 kaì eÂpen ` neQterow a[tôn t! patrí, Páter, dów moi tò \pibállon mérow têw o[síaw. Kaì dieîlen a[toîw tòn bíon. 13 Kaì met' o[ pollàw =méraw sunagagWn ßpanta ` neQterow u¥òw ˙ped}mhsen e†w xQran makrán, kaì \keî dieskórpisen t|n o[sían a[toû, zôn ˙sQtvw. 14 Dapan}santow dè a[toû pánta, \géneto limòw †sxuròw katà t|n xQran \keínhn, kaì a[tòw ærjato østereîsyai. 15 Kaì poreuyeìw \koll}yh e^nì tôn politôn têw xQraw \keínhw: kaì ¡pemcen a[tòn e†w toùw ˙groùw a[toû bóskein xoírouw. 16 Kaì \peyúmei gemísai t|n koilían aøtoû ˙pò tôn keratívn @n æsyion o¥ xoîroi: kaì o[deìw \dídou a[t!. 17 E†w e^autòn dè \lyWn eÂpen, Pósoi mísyioi toû patrów mou perisseúousin ƒrtvn, \gW dè lim! ˙póllumai: 18 ˙nastàw poreúsomai pròw tòn patéra mou, kaì \rô a[t!, Páter, %hmarton e†w tòn o[ranòn kaì \nQpión sou: 19 kaì o[kéti e†mì ƒjiow klhyênai u¥ów sou: poíhsón me qw £na tôn misyívn sou. 20 Kaì ˙nastàw ‘lyen pròw tòn patéra a[toû. *Eti dè a[toû makràn ˙péxo n t o w, e d en a[tòn ` pat|r a[toû, kaì \splagxnísyh, kaì dramWn \pépesen \pì tòn tráxhlon a[toû, kaì katefílhsen a[tón. 21 EÂpen dè a[t! ` u¥ów, Páter, %hmarton e†w tòn o[ranòn kaì \nQpión sou, kaì o[kéti e†mì ƒjiow klhyênai u¥ów sou. 22 EÂpen dè ` pat|r pròw toùw doúlouw a[toû, &Ejenégkate t|n stol|n t|n prQthn kaì \ndúsate a[tón, kaì dóte daktúlion e†w t|n xeîra a[toû, kaì øpod}mata e†w toùw pódaw: 23 kaì \négkantew tòn mósxon tòn
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
11
patéra e^autoû
15.17 15.17 15.19 15.20 15.21 15.21 15.22
perisseúousin ♦ perisseúontai ˙póllumai ♦ @de ˙póllumai kaì ♦ — patéra a[toû ♦ patéra e^autoû a[t! ` u¥ów ♦ ` u¥òw a[t! kaì o[kéti ♦ o[kéti &Ejenégkate t|n ♦ Taxù \jenégkate 15.23 \négkantew ♦ férete
15.8 15.9 15.9 15.10 15.12 15.13 15.14 15.16
–tou ♦ o˚ sugkaleîtai ♦ sugkaleî tàw geítonaw ♦ geítonaw xarà gínetai ♦ gínetai xarà Kaì dieîlen ♦ ^O dè dieîlen ßpanta ♦ pánta †sxuròw ♦ †sxurà gemísai t|n koilían aøtoû ˙pò ♦ xortasyênai \k 15.17 eÂpen ♦ ¡fh
165
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NVT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
15.24 - 16.7
NVU
KATA LOUKAN siteutòn yúsate, kaì fagóntew e[franyômen: 24 –ti o˚tow ` u¥ów mou nekròw ‘n, kaì ˙nézhsen: kaì ˙polvlWw ‘n, kaì eøréyh. Kaì ærjanto e[fraínesyai. 25 )Hn dè ` u¥òw a[toû ` presbúterow \n ˙gr!: kaì qw \rxómenow æggisen t_ o†kíŸ, ækousen sumfvníaw kaì xorôn. 26 Kaì proskalesámenow £na tôn paídvn, \punyáneto tí eÊh taûta. 27 ^O dè eÂpen a[t! –ti ^O ˙delfów sou %hkei: kaì ¡yusen ` pat}r sou tòn mósxon tòn siteutón, –ti øgiaínonta a[tòn ˙pélaben. 28 &Vrgísyh dé, kaì o[k æyelen e†selyeîn: ` o{n pat|r a[toû \jelyWn parekálei a[tón. 29 ^O dè ˙pokriyeìw eÂpen t! patrí, &Idoú, tosaûta ¡th douleúv soi, kaì o[dépote \ntol}n sou parêlyon, kaì \moì o[dépote ¡dvkaw ¡rifon, ®na metà tôn fílvn mou e[franyô. 30 %O te dè ` u¥ów sou o˚tow ` katafagQn sou tòn bíon metà pornôn ‘lyen, ¡yusaw a[t! tòn mósxon tòn siteutón. 31 ^O dè eÂpen a[t!, Téknon, sù pántote met' \moû eÂ, kaì pánta tà \mà sá \stin. 32 E[franyênai dè kaì xarênai ¡dei: –ti ` ˙delfów sou o˚tow nekròw ‘n, kaì ˙nézhsen: kaì ˙polvlWw ‘n, kaì eøréyh.
16
*Elegen dè kaì pròw toùw mayhtàw a[toû, *Anyrvpów tiw ‘n ploúsiow, $o w eÂxen o†konómon: kaì o˚tow diebl}yh a[t! qw diaskorpízvn tà øpárxonta a[toû. 2 Kaì fvn}saw a[tòn eÂpen a[t!, Tí toûto ˙koúv perì soû; &Apódow tòn lógon têw o†konomíaw sou: o[ gàr dún}s+ ¡ti o†konomeîn. 3 EÂpen dè \n e^aut! ` o†konómow, Tí poi}sv, –ti ` kúriów mou ˙faireîtai t|n o†konomían ˙p' \moû; Skáptein o[k †sxúv, \paiteîn a†sxúnomai. 4 *Egnvn tí poi}sv, ®na, –tan metastayô têw o†konomíaw, déjvntaí me e†w toùw oÊkouw a[tôn. 5 Kaì proskalesámenow £na £kaston tôn xrevfeiletôn toû kuríou e^autoû, ¡legen t! prQt~, Póson •feíleiw t! kurí~ mou; 6 ^O dè eÂpen, ^Ekatòn bátouw \laíou. Kaì eÂpen a[t!, Déjai sou tò grámma, kaì kayísaw taxévw grácon pent}konta. 7 *Epeita e^tér~ eÂpen, Sù dè póson •feíleiw; ^O dè eÂpen, ^Ekatòn kórouw
15.24 15.26 15.28 15.29 15.30
kaì ˙polvlWw ‘n ♦ ‘n ˙polvlWw eÊh ♦ ©n eÊh o{n ♦ dè patrí ♦ patrí a[toû mósxon tòn siteutón ♦ siteutòn mósxon 15.32 ˙nézhsen kaì ˙polvlWw ‘n ♦
16.1 16.2 16.4 16.5 16.6 16.6
¡zhsen kaì ˙polvlWw mayhtàw a[toû ♦ mayhtàw dún}s+ ♦ dún+ têw ♦ \k têw xrevfeiletôn ♦ xreofeiletôn Kaì eÂpen ♦ ^O dè eÂpen tò grámma ♦ tà grámmata
166
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
NVU
NVV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
16.8 - 16.22
KATA LOUKAN sítou. Kaì légei a[t!, Déjai sou tò grámma, kaì grácon •gdo}konta. 8 Kaì \p§nesen ` kúriow tòn o†konómon têw ˙dikíaw –ti fronímvw \poíhsen: –ti o¥ u¥oì toû a†ônow toútou fronimQteroi øpèr toùw u¥oùw toû fvtòw e†w t|n geneàn t|n e^autôn e†sin. 9 K˙gW ømîn légv, Poi}sate e^autoîw fílouw \k toû mamvnâ têw ˙dikíaw, ®na, –tan \klíphte, déjvntai ømâw e†w tàw a†vníouw skhnáw. 10 ^O pistòw \n \laxíst~ kaì \n poll! pistów \stin, kaì ` \n \laxíst~ ƒdikow kaì \n poll! ƒdików \stin. 11 E† o{n \n t! ˙dík~ mamvnÅ pistoì o[k \génesye, tò ˙lhyinòn tíw ømîn pisteúsei; 12 Kaì e† \n t! ˙llotrí~ pistoì o[k \génesye, tò øméteron tíw ømîn dQsei; 13 O[deìw o†kéthw dúnatai dusìn kuríoiw douleúein: (h gàr tòn £na mis}sei, kaì tòn £teron ˙gap}sei: (h e^nòw ˙nyéj et a i , kaì toû e^térou katafron}sei. O[ dúnasye ye! douleúein kaì mamvnÅ. 14
*Hkouon dè taûta pánta kaì o¥ Farisaîoi filárguroi øpárxontew, kaì \jemukt}rizon a[tón. 15 Kaì eÂpen a[toîw, ^Umeîw \ste o¥ dikaioûntew e^autoùw \nQpion tôn ˙nyrQpvn, ` dè yeòw ginQskei tàw kardíaw ømôn: –ti tò \n ˙nyrQpoiw øchlòn bdélugma \nQpion toû yeo û . 16 ^O nómow kaì o¥ profêtai £vw &Ivánnou: ˙pò tóte = basileía toû yeo û e[aggelízetai, kaì pâw e†w a[t|n biázetai. 17 E[kopQteron dé \stin tòn o[ranòn kaì t|n gên parelyeîn, (h toû nómou mían keraían peseîn. 18 Pâw ` ˙polúvn t|n gunaîka a[toû kaì gamôn e^téran moixeúei: kaì pâw ` ˙poleluménhn ˙pò ˙ndròw gamôn moixeúei. 19
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
*A n y r v p o w dé tiw ‘n ploúsiow, kaì \nedidúsketo porfúran kaì bússon, e[frainómenow kay' =méran lamprôw. 20 Ptvxòw dé tiw ‘n •nómati Lázarow, $ow \béblhto pròw tòn pulôna a[toû =lkvménow 21 kaì \piyumôn xortasyênai ˙pò tôn cixívn tôn piptóntvn ˙pò têw trapézhw toû plousíou: ˙llà kaì o¥ kúnew \rxómenoi ˙péleixon tà £lkh a[toû. 22 &Egéneto dè ˙poyaneîn tòn ptvxón, kaì ˙penexyênai a[tòn 16.16 £vw ♦ méxri 16.18 kaì pâw ♦ kaì 16.20 ‘n •nómati Lázarow $ow ♦ •nómati Lázarow 16.20 =lkvménow ♦ e¥lkvménow 16.21 tôn cixívn ♦ — 16.21 ˙péleixon ♦ \péleixon
16.7 Kaì légei ♦ Légei 16.7 tò grámma ♦ tà grámmata 16.9 K˙gW ♦ Kaì \gW 16.9 Poi}sate e^autoîw ♦ ^Eautoîw poi}sate 16.9 \klíphte ♦ \klíp+ 16.14 kaì o¥ ♦ o¥
167
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
NVV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
16.23 - 17.4
OMM
KATA LOUKAN øpò tôn ˙ggélvn e†w tòn kólpon &Abraám: ˙péyanen dè kaì ` ploúsiow, kaì \táfh. 23 Kaì \n t! %A ͅ d+ \páraw toùw •fyalmoùw a[toû, øpárxvn \n basánoiw, `rÅ tòn &Abraàm ˙pò makróyen, kaì Lázaron \n toîw kólpoiw a[toû. 24 Kaì a[tòw fvn}saw eÂpen, Páter &Abraám, \léhsón me, kaì pémcon Lázaron, ®na bác+ tò ƒkron toû daktúlou a[toû %udatow, kaì katacúj+ t|n glôssán mou: –ti •dunômai \n t_ flogì taút+. 25 EÂpen dè &Abraám, Téknon, mn}syhti –ti ˙pélabew sù tà ˙gayá sou \n t_ zv_ sou, kaì Lázarow `moívw tà kaká: nûn dè @de parakaleîtai, sù dè •dunâsai. 26 Kaì \pì pásin toútoiw, meta j ù =môn kaì ømôn xásma méga \st}riktai, –pvw o¥ yélontew diabênai ¡nyen pròw ømâw m| dúnvntai, mhdè o¥ \keîyen pròw =mâw diaperôsin. 27 EÂpen dé, &Ervtô o{n se, páter, ®na pémc+w a[tòn e†w tòn oÂkon toû patrów mou, 28 ¡xv gàr pénte ˙delfoúw, –pvw diamartúrhtai a[toîw, ®na m| kaì a[toì ¡lyvsin e†w tòn tópon toûton têw basánou. 29 Légei a[t! &Abraám, *Exousin Mvséa kaì toùw prof}taw: ˙kousátvsan a[tôn. 30 ^O dè eÂpen, O[xí, páter &Abraám: ˙ll' \án tiw ˙pò nekrôn poreuy_ pròw a[toúw, metano}sousin. 31 EÂpen dè a[t!, E† Mvsévw kaì tôn profhtôn o[k ˙koúousin, o[dé, \án tiw \k nekrôn ˙nast_, peisy}sontai.
17
EÂpen dè pròw toùw mayhtáw, &Anéndektón \stin toû m| \l yeî n tà skándala: o[aì dè di' o˚ ¡rxet a i . 2 Lusiteleî a[t! e† múlow •nikòw períkeitai perì tòn tráxhlon a[toû, kaì ¡rriptai e†w t|n yálassan, (h ®na skandalís+ £na tôn mikrôn toútvn. 3 Proséxete e^autoîw. &Eàn dè a^márt+ e†w sè ` ˙delfów sou, \pitímhson a[t!: kaì \àn metano}s+, ƒfew a[t!. 4 Kaì \àn e^ptákiw têw =méraw a^márt+ e†w sé, kaì e^ptákiw têw =méraw \pistréc+, légvn, Metanoô, ˙f}seiw a[t!,
16.23 16.25 16.26 16.26 16.27 16.29 16.29 16.31 16.31 17.1
tòn ♦ — sù tà ♦ tà \pì ♦ \n o¥ \keîyen ♦ \keîyen o{n se ♦ se o{n Légei a[t! ♦ Légei dè Mvséa ♦ Mvüséa Mvsévw ♦ Mvüsévw o[dé ♦ o[d' mayhtáw ♦ mayhtáw a[toû
17.1 17.1 17.2 17.2 17.3 17.4 17.4
m| \lyeîn tà skándala ♦ tà skándala m| \lyeîn o[aì dè ♦ pl|n o[aì múlow •nikòw ♦ líyow mulikòw £na tôn mikrôn toútvn ♦ tôn mikrôn toútvn £na dè a^márt+ e†w sè ♦ a^márt+ a^márt+ ♦ a^mart}s+ têw =méraw \pistréc+ ♦ \pistréc+ pròw sè
168
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OMM
OMN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
17.5 - 17.21
KATA LOUKAN 5
Kaì eÂpon o¥ ˙póstoloi t! kurí~, Prósyew =mîn pístin. EÂpen dè ` kúriow, E† ¡xete pístin qw kókkon sinápevw, \légete ©n t_ sukamín~ taút+, &EkrizQyhti, kaì futeúyhti \n t_ yaláss+: kaì øp}kousen ©n ømîn. 7 Tíw dè \j ømôn doûlon ¡xvn ˙rotriônta (h poimaínonta, $ow e†selyónti \k toû ˙groû \reî e[yévw, ParelyWn ˙nápese: 8 ˙ll' o[xì \reî a[t!, ^Etoímason tí deipn}sv, kaì perizvsámenow diakónei moi, £vw fágv kaì pív: kaì metà taûta fágesai kaì píesai sú; 9 M| xárin ¡xei t! doúl~ \keín~ –ti \poíhsen tà diataxyénta; o[ dokô. 10 O%utvw kaì ømeîw, –tan poi}shte pánta tà diataxyénta ømîn, légete –ti Doûloi ˙xreîoí \smen: –ti o$ •feílomen poiêsai pepoi}kamen. 6
& vfeílomen
11
Kaì \géneto \n t! poreúesyai a[tòn e†w ^Ierousal}m, kaì a[tòw di}rxeto dià mésou Samareíaw kaì Galilaíaw. 12 Kaì e†serxoménou a[toû eÊw tina kQmhn, ˙p}nthsan a[t! déka leproì ƒndrew, o$i ¡sthsan pórrvyen: 13 kaì a[toì ‘ran fvn}n, légontew, &Ihsoû, \pistáta, \léhson =mâw. 14 Kaì †dWn eÂpen a[toîw, Poreuyéntew \pideíjate e^autoùw toîw ¥ereûsin. Kaì \géneto \n t! øpágein a[toúw, \kayarísyhsan. 15 E<w dè \j a[tôn, †dWn –ti †áyh, øpéstrecen, metà fvnêw megálhw dojázvn tòn yeón: 16 kaì ¡pesen \pì prósvpon parà toùw pódaw a[toû, e[xaristôn a[t!: kaì a[tòw ‘n Samareíthw. 17 &Apokriyeìw dè ` &Ihsoûw eÂpen, O[xì o¥ déka \kayarísyhsan; O¥ dè \nnéa poû; 18 O[x eøréyhsan øpostrécantew doûnai dójan t! ye!, e† m| ` ˙llogen|w o˚tow, 19 kaì eÂpen a[t!, &Anastàw poreúou: = pístiw sou sésvkén se. 20
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Epervthyeìw dè øpò tôn Farisaívn, póte ¡rxetai = basileía toû yeoû, ˙pekríyh a[toîw kaì eÂpen, O[k ¡rxetai = basileía toû yeoû metà parathr}sevw: 21 o[dè \roûsin, &Idoù @de, æ, &Idoù \keî. &Idoù gár, = basileía toû yeoû \ntòw ømôn \stín.
17.5 17.6 17.7 17.9 17.9 17.9
17.10 17.11 17.11 17.12 17.16 17.21
eÂpon ♦ eÂpan taút+ ♦ ˆtaút+˜ \reî ♦ \reî a[t! xárin ¡xei ♦ ¡xei xárin \keín~ ♦ — o[ dokô ♦ —
& –ti $o •feílomen ♦ $o vfeílomen a[tòn ♦ — mésou ♦ méson a[t! ♦ ˆa[t!˜ Samareíthw ♦ Samaríthw &Idoù \keî ♦ &Ekeî
169
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OMN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
17.22 - 17.37
OMO
KATA LOUKAN 22
EÂpen dè pròw toùw mayhtáw, &Eleúsontai =mérai –te \piyum}sete mían tôn =merôn toû u¥oû toû ˙nyrQpou †deîn, kaì o[k ªcesye. 23 Kaì \roûsin ømîn, &Idoù @de, æ, &Idoù \keî: m| ˙pélyhte, mhdè diQjhte. 24 %V s p er gàr = ˙strap| = ˙stráptousa \k têw øp' o[ranòn e†w t|n øp' o[ranòn lámpei, o%u tv w ¡s t a i ` u¥òw toû ˙nyrQpou \n t_ =mérŸ a[toû. 25 Prôton dè deî a[tòn pollà payeîn kaì ˙podokimasyênai ˙pò têw geneâw taúthw. 26 Kaì kayWw \géneto \n taîw =méraiw Nôe, o%utvw ¡stai kaì \n taîw =méraiw toû u¥oû toû ˙nyrQpou. 27 *Hsyion, ¡pinon, \gámoun, \jegamízonto, ƒxri «w =méraw e†sêlyen Nôe e†w t|n kibvtón, kaì ‘lyen ` kataklusmów, kaì ˙pQlesen ßpantaw. 28 ^O moívw kaì qw \géneto \n taîw =méraiw LQt: æsyion, ¡pinon, “górazon, \pQloun, \fúteuon, Œkodómoun: 29 " dè =mérŸ \jêlyen LWt ˙pò Sodómvn, ¡brejen pûr kaì yeîon ˙p' o[ranoû, kaì ˙pQlesen ßpantaw: 30 katà taûta ¡stai " =mérŸ ` u¥òw toû ˙nyrQpou ˙pokalúptetai. 31 &En \keín+ t_ =mérŸ, $ow ¡stai \pì toû dQmatow, kaì tà skeúh a[toû \n t_ o†kíŸ, m| katabátv Órai a[tá: kaì ` \n t! ˙gr! `moívw m| \pistrecátv e†w tà •písv. 32 Mnhmoneúete têw gunaikòw LQt. 33 $O w \àn zht}s+ t|n cux|n a[toû sôsai ˙polései a[t}n: kaì $ow \àn ˙polés+ a[t|n z~ogon}sei a[t}n. 34 Légv ømîn, taút+ t_ nuktì ¡sontai dúo \pì klínhw miâw: e<w paralhfy}setai, kaì ` £terow ˙fey}setai. 35 Dúo ¡sontai ˙l}yousai \pì tò a[tó: mía paralhfy}setai, kaì = e^ téra ˙fey}setai. 36 37 Kaì ˙pokriyéntew légousin a[t!, Poû, kúrie; ^O dè eÂpen a[toîw, %Opou tò sôma, \keî sunaxy}sontai o¥ ˙etoí.
t! ♦ — sôsai ♦ peripoi}sasyai kaì $ow \àn ♦ $ow d' ©n ˙polés+ a[t|n ♦ ˙polés+ e<w paralhfy}setai ♦ ` e<w paralhmfy}setai 17.35 Dúo ¡sontai ♦ *Esontai dúo 17.35 mía paralhfy}setai kaì = ♦ = mía paralhmfy}setai = dè 17.37 sunaxy}sontai o¥ ˙etoí ♦ kaì o¥ ˙etoì \pisunaxy}sontai 17.31 17.33 17.33 17.33 17.34
17.23 @de æ &Idoù \keî ♦ \keî ˆæ˜ &Idoù @de 17.24 = ˙stráptousa ♦ ˙stráptousa 17.24 øp' o[ranòn e†w ♦ øpò tòn o[ranòn e†w 17.24 \n t_ =mérŸ a[toû ♦ ˆ\n t_ =mérŸ a[toû˜ 17.27 \jegamízonto ♦ \gamízonto 17.27 ßpantaw ♦ pántaw 17.28 kaì qw ♦ kayWw 17.29 ßpantaw ♦ pántaw 17.30 taûta ♦ tà a[tà
170
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OMO
OMP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
18.1 - 18.16
KATA LOUKAN
18
*Elegen dè kaì parabol|n a[toîw pròw tò deîn pántote proseúxesyai, kaì m| \kkakeîn, 2 légvn, Krit}w tiw ‘n ¡n tini pólei, tòn yeòn m| foboúmenow, kaì ƒnyrvpon m| \ntrepómenow: 3 x}ra dè ‘n \n t_ pólei \keín+, kaì ærxeto pròw a[tón, légousa, &Ekdíkhsón me ˙pò toû ˙ntidíkou mou. 4 Kaì o[k “yélhsen \pì xrónon: metà dè taûta eÂpen \n e^aut!, E† kaì tòn yeòn o[ foboûmai, kaì ƒnyrvpon o[k \ntrépomai: 5 diá ge tò paréxein moi kópon t|n x}ran taúthn, \kdik}sv a[t}n, ®na m| e†w télow \rxoménh øpopiáz+ me. 6 EÂpen dè ` kúriow, &Akoúsate tí ` krit|w têw ˙dikíaw légei. 7 ^O dè yeòw o[ m| poi}s+ t|n \kdíkhsin tôn \klektôn a[toû tôn boQntvn pròw a[tòn =méraw kaì nuktów, kaì makroyumôn \p' a[toîw; 8 Légv ømîn –ti poi}sei t|n \kdíkhsin a[tôn \n táxei. Pl|n ` u¥òw toû ˙nyrQpou \lyWn Óra eør}sei t|n pístin \pì têw gêw;
poi}sei
9
EÂpen dè prów tinaw toùw pepoiyótaw \f' e^autoîw –ti e†sìn díkaioi, kaì \jouyenoûntaw toùw loipoúw, t|n parabol|n taúthn: 10 *A n y r v p o i dúo ˙nébhsan e†w tò ¥eròn proseújasyai: ` e<w Farisaîow, kaì ` £terow telQnhw. 11 ^O Farisaîow stayeìw pròw e^autòn taûta proshúxeto, ^O yeów, % sper o¥ loipoì tôn ˙nyrQpvn, e[xaristô soi –ti o[k e†mì v ßrpagew, ƒdikoi, moixoí, (h kaì qw o˚tow ` telQnhw. 12 Nhsteúv dìw toû sabbátou, ˙podekatô pánta –sa ktômai. 13 Kaì ` telQnhw makróyen e^stWw o[k æyelen o[dè toùw •fyalmoùw e†w tòn o[ranòn \pârai, ˙ll' ¡tupten e†w tò stêyow a[toû, légvn, ^O yeów, ¥lásyhtí moi t! a^ martvl!. 14 Légv ømîn, katébh o˚tow dedikaivménow e†w tòn oÂkon a[toû (h gàr \keînow: –ti pâw ` øcôn e^autòn tapeinvy}setai, ` dè tapeinôn e^autòn øcvy}setai. 15
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Proséferon dè a[t! kaì tà bréfh, ®na a[tôn ßpthtai: †dóntew dè o¥ mayhtaì \petímhsan a[toîw. 16 ^O dè &Ihsoûw proskalesámenow a[tà eÂpen, *Afete tà paidía ¡rxesyai prów 18.9 prów ♦ kaì prów 18.13 Kaì ` ♦ ` dè 18.13 e†w tòn o[ranòn \pârai ♦ \pârai e†w tòn o[ranòn 18.13 ¡tupten e†w ♦ ¡tupten ( 18.14 h gàr \keînow ♦ par' \keînon 18.15 \petímhsan ♦ \petímvn 18.16 proskalesámenow a[tà eÂpen ♦ prosekalésato a[tà légvn
18.1 kaì parabol|n ♦ parabol|n 18.1 proseúxesyai ♦ proseúxesyai a[toùw 18.1 \kkakeîn ♦ \gkakeîn 18.4 “yélhsen ♦ æyelen 18.4 kaì ƒnyrvpon o[k ♦ o[dè ƒnyrvpon 18.5 øpopiáz+ ♦ øpvpiáz+ 18.7 pròw a[tòn ♦ a[t! 18.7 makroyumôn ♦ makroyumeî
171
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OMP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
18.17 - 18.32
OMQ
KATA LOUKAN
me, kaì m| kvlúete a[tá: tôn gàr toioútvn \stìn = basileía toû yeoû. 17 &Am|n légv ømîn, $ow \àn m| déjhtai t|n basileían toû yeoû qw paidíon, o[ m| e†sély+ e†w a[t}n. 18
Kaì \phrQthsén tiw a[tòn ƒrxvn, légvn, Didáskale ˙gayé, tí poi}saw zv|n a†Qnion klhronom}sv; 19 EÂpen dè a[t! ` &Ihsoûw, Tí me légeiw ˙gayón; O[deìw ˙gayów, e† m| e<w, ` yeów. 20 Tàw \ntolàw oÂdaw, M| moixeús+w, m| foneús+w, m| kléc+w, m| ceudomartur}s+w, tíma tòn patéra sou kaì t|n mhtéra sou. 21 ^O dè eÂpen, Taûta pánta \fulajámhn \k neóthtów mou. 22 &Akoúsaw dè taûta ` &Ihsoûw eÂpen a[t!, *Eti £n soi leípei: pánta –sa ¡xeiw pQlhson, kaì diádow ptvxoîw, kaì £jeiw yhsauròn \n o[ran!: kaì deûro, ˙koloúyei moi. 23 ^O dè ˙koúsaw taûta perílupow \géneto: ‘n gàr ploúsiow sfódra. 24 &IdWn dè a[tòn ` &Ihsoûw perílupon genómenon eÂpen, Pôw duskólvw o¥ tà xr}mata ¡xontew e†seleúsontai e†w t|n basileían toû yeoû. 25 E[kopQteron gár \stin kámhlon dià trumaliâw ]afídow e†selyeî n , (h ploúsion e†w t|n basileían toû yeoû e†selyeîn. 26 EÂpon dè o¥ ˙koúsantew, Kaì tíw dúnatai svyênai; 27 ^O dè eÂpen, Tà ˙dúnata parà ˙nyrQpoiw dunatá \stin parà t! ye!. 28 EÂpen dè Pétrow, &Idoú, =meîw ˙f}kamen pánta, kaì “kolouy}samén soi. 29 ^O dè eÂpen a[toîw, &Am|n légv ømîn –ti o[deíw \stin $ow ˙fêken o†kían, (h goneîw, (h ˙delfoúw, (h gunaîka, (h tékna, £neken têw basileíaw toû yeoû, 30 $ow o[ m| ˙poláb+ pollaplasíona \n t! kair! toút~, kaì \n t! a†ôni t! \rxomén~ zv|n a†Qnion. 31
ParalabWn dè toùw dQdeka, eÂpen pròw a[toúw, &Idoú, ˙nabaínomen e†w ^Ierosóluma, kaì telesy}setai pánta tà gegramména dià tôn profhtôn t! u¥! toû ˙nyrQpou. 32 Paradoy}setai gàr toîw ¡ynesin, kaì \mpaixy}setai, kaì belónhw 18.26 EÂpon ♦ EÂpan 18.27 \stin parà t! ye! ♦ parà t! ye! \stin 18.28 Pétrow ♦ ` Pétrow 18.28 ˙f}kamen pánta kaì ♦ ˙féntew tà Êdia 18.29 goneîw ♦ gunaîka 18.29 gunaîka ♦ goneîw 18.30 o[ m| ˙poláb+ ♦ o[xì m| ˆ˙po˜láb+ 18.31 ^Ierosóluma ♦ &Ierousal}m
18.17 18.20 18.21 18.21 18.22 18.22 18.23 18.24
\àn ♦ ©n mhtéra sou ♦ mhtéra \fulajámhn ♦ \fúlaja mou ♦ — taûta ♦ — o[ran! ♦ ˆtoîw˜ o[ranoîw \géneto ♦ \gen}yh perílupon genómenon ♦ ˆperílupon genómenon˜ 18.24 e†seleúsontai ♦ — 18.24 yeoû ♦ yeoû e†sporeúontai 18.25 trumaliâw ]afídow ♦ tr}matow
172
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OMQ
OMR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
18.33 - 19.9
KATA LOUKAN øbrisy}setai, kaì \mptusy}setai, 33 kaì mastigQsantew ˙poktenoûsin a[tón: kaì t_ =mérŸ t_ trít+ ˙nast}setai. 34 Kaì a[toì o[dèn toútvn sunêkan, kaì ‘n tò ]êma toûto kekrumménon ˙p' a[tôn, kaì o[k \gínvskon tà legómena. 35
&Egéneto dè \n t! \ggízein a[tòn e†w &IerixQ, tuflów tiw \káyhto parà t|n `dòn prosaitôn: 36 ˙koúsaw dè ªxlou diaporeuoménou, \punyáneto tí eÊh toûto. 37 &Ap}ggeilan dè a[t! –ti &Ihsoûw ` Nazvraîow parérxetai. 38 Kaì \bóhsen, légvn, &Ihsoû, u¥è Dauíd, \léhsón me. 39 Kaì o¥ proágontew \petímvn a[t! ®na sivp}s+: a[tòw dè poll! mâllon ¡krazen, U¥è Dauíd, \léhsón me. 40 Stayeìw dè ` &Ihsoûw \kéleusen a[tòn ˙xyênai pròw a[tón: \ggísantow dè a[toû \phrQthsen a[tón, 41 légvn, Tí soi yéleiw poi}sv; ^O dè eÂpen, Kúrie, ®na ˙nablécv. 42 Kaì ` &Ihsoûw eÂpen a[t!, &Anáblecon: = pístiw sou sésvkén se. 43 Kaì paraxrêma ˙néblecen, kaì “koloúyei a[t!, dojázvn tòn yeón: kaì pâw ` laòw †dWn ¡dvken aÂnon t! ye!.
19
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì e†selyWn di}rxeto t|n &IerixQ. 2 Kaì †doú, ˙n|r •nómati kaloúmenow Zakxaîow, kaì a[tòw ‘n ˙rxitelQnhw, kaì o˚tow ‘n ploúsiow. 3 Kaì \z}tei †deîn tòn &Ihsoûn tíw \stin, kaì o[k “dúnato ˙pò toû ªxlou, –ti t_ =likíŸ mikròw ‘n. 4 Kaì prodramWn ¡mprosyen ˙nébh \pì sukomvraían ®na Êd+ a[tón: –ti \keínhw ¡mellen diérxesyai. 5 Kaì qw ‘lyen \pì tòn tópon, ˙nablécaw ` &Ihsoûw eÂden a[tón, kaì eÂpen pròw a[tón, Zakxaîe, speúsaw katábhyi: s}meron gàr \n t! oÊk~ sou deî me meînai. 6 Kaì speúsaw katébh, kaì øpedéjato a[tòn xaírvn. 7 Kaì †dóntew pántew diegógguzon, légontew –ti Parà a^martvl! ˙ndrì e†sêlyen katalûsai. 8 Stayeìw dè Zakxaîow eÂpen pròw tòn kúrion, &Idoú, tà =mísh tôn øparxóntvn mou, kúrie, dídvmi toîw ptvxoîw: kaì eÊ tinów ti \sukofánthsa, ˙podídvmi tetraploûn. 9 EÂpen dè pròw a[tòn ` &Ihsoûw –ti S}meron svthría t! oÊk~ 18.35 18.39 18.41 19.2 19.4 19.4
19.4 19.5 19.8 19.8 19.8
prosaitôn ♦ \paitôn sivp}s+ ♦ sig}s+ légvn ♦ — o˚tow ‘n ♦ a[tòw ¡mprosyen ♦ e†w tò ¡mprosyen sukomvraían ♦ sukomoréan
di' \keínhw
¡mellen ♦ æmellen eÂden a[tón kaì ♦ — =mísh ♦ =mísiá mou mou kúrie ♦ kúrie dídvmi toîw ptvxoîw ♦ toîw ptvxoîw dídvmi
173
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OMR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
19.10 - 19.26
OMS
KATA LOUKAN
toút~ \géneto, kayóti kaì a[tòw u¥òw &Abraám \stin. 10 )Hlyen gàr ` u¥òw toû ˙nyrQpou zhtêsai kaì sôsai tò ˙polvlów. 11
eÂpen
&Akouóntvn dè a[tôn taûta, prosyeìw eÂpen parabol}n, dià tò \ggùw a[tòn eÂnai ^Ierousal}m, kaì dokeîn a[toùw –ti paraxrêma méllei = basileía toû yeo û ˙nafaínesyai. 12 EÂpen o{n, *Anyrvpów tiw e[gen|w \poreúyh e†w xQran makrán , labeîn e^ aut! basileían, kaì øpostrécai. 13 Kalésaw dè déka doúlouw e^autoû, ¡dvken a[toîw déka mnâw, kaì eÂpen pròw a[toúw, Pragmateúsasye £vw ¡rxomai. 14 O¥ dè polîtai a[toû \mísoun a[tón, kaì ˙pésteilan presbeían •písv a[toû, légontew, O[ yélomen toûton basileûsai \f' =mâw. 15 Kaì \géneto \n t! \panelyeîn a[tòn labónta t|n basileían, kaì eÂpen fvnhyênai a[t! toùw doúlouw toútouw, o<w ¡dvken tò ˙rgúrion, ®na gn! tíw tí diepragmateúsato. 16 Paregéneto dè ` prôtow, lég v n , Kúrie, = mnâ sou proseirgásato déka mnâw. 17 Kaì eÂpen a[t!, E{, ˙gayè doûle: –ti \n \laxíst~ pistòw \génou, Êsyi \jousían ¡xvn \pánv déka pólevn. 18 Kaì ‘lyen ` deúterow, légvn, Kúrie, = mnâ sou \poíhsen pénte mnâw. 19 EÂpen dè kaì toút~, Kaì sù gínou \pánv pénte pólevn. 20 Kaì £terow ‘lyen, légvn, Kúrie, †doú, = mnâ sou, ÷n eÂxon ˙pokeiménhn \n soudarí~: 21 \foboúmhn gár se, –ti ƒnyrvpow a[sthròw eÂ: aÊreiw $o o[k ¡yh k a w, kaì yerízeiw $o o[k ¡speiraw. 22 Légei dè a[t!, &Ek toû stómatów so u krinô se, ponhrè doûle. *H ͅ dei w –ti \gW ƒnyrvpow a[sthrów e†mi, aÊrvn $o o[k ¡yhka, kaì yerízvn $o o[k ¡speira: 23 kaì dià tí o[k ¡dvkáw tò ˙rgúrión mou \pì trápezan, kaì \gW \lyWn sùn tók~ ©n ¡praja a[tó; 24 Kaì toîw parestôsin eÂpen, *Arate ˙p' a[toû t|n mnân, kaì dóte t! tàw déka mnâw ¡xonti. 25 Kaì eÂpon a[t!, Kúrie, ¡xei déka mnâw. 26 Légv gàr ømîn, –ti pantì t! ¡xonti doy}setai: ˙pò dè toû m| ¡xontow, kaì $o ¡xei 19.11 a[tòn eÂnai ^Ierousal}m ♦ eÂnai &Ierousal|m a[tòn 19.13 £vw ♦ \n > 19.15 ¡dvken ♦ dedQkei 19.15 gn! tíw tí diepragmateúsato ♦ gnoî tí diepragmateúsanto 19.16 proseirgásato déka ♦ déka proshrgásato 19.17 E{ ♦ E{ge 19.18 Kúrie = mnâ sou ♦ ^H mnâ sou
19.19 19.20 19.22 19.23 19.23 19.23 19.25 19.26
kúrie gínou \pánv ♦ \pánv gínou £terow ♦ ` £terow dè ♦ — tò ˙rgúrión mou ♦ mou tò ˙rgúrion kaì \gW ♦ k˙gW ¡praja a[tó ♦ a[tò ¡praja eÂpon ♦ eÂpan gàr ♦ —
174
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OMS
OMT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
19.27 - 19.42
KATA LOUKAN
˙ry}setai ˙p' a[toû. 27 Pl|n toùw \xyroúw mou \keínouw, toùw m| yel}santáw me basileûsai \p' a[toúw, ˙gágete @de, kaì katasfájate ¡mprosyén mou. 28
Kaì e†pWn taûta, \poreúeto ¡mprosyen, ˙nabaínvn e†w ^Ierosóluma. 29
Kaì \géneto qw æggisen e†w Bhysfag| kaì Bhyanían pròw tò ªrow tò kaloúmenon &Elaiôn, ˙pésteilen dúo tôn mayhtôn a[toû, 30 e†pQn, ^Upágete e†w t|n katénanti kQmhn: \n " e†sporeuómenoi eør}sete pôlon dedeménon, \f' $on o[deìw pQpote ˙nyrQpvn \káyisen: lúsantew a[tòn ˙gágete. 31 Kaì \án tiw ømâw \rvtÅ, Dià tí lúete; O%utvw \reîte a[t! –ti ^O kúriow a[toû xreían ¡xei. 32 &Apelyóntew dè o¥ ˙pestalménoi e˚ron kayWw eÂpen a[toîw. 33 Luóntvn dè a[tôn tòn pôlon, eÂpon o¥ kúrioi a[toû pròw a[toúw, Tí lúete tòn pôlon; 34 O¥ dè eÂpon, ^O kúriow a[toû xreían ¡xei. 35 Kaì ægagon a[tòn pròw tòn &Ihsoûn: kaì \pirrícantew e^autôn tà ¥mátia \pì tòn pôlon, \p eb í b a s a n tòn &Ihsoûn. 36 Poreuoménou dè a[toû, øpestrQnnuon tà ¥mátia a[tôn \n t_ `d!. 37 &Eggízontow dè a[toû ædh pròw t_ katabásei toû ªrouw tôn &Elaiôn, ærjanto ßpan tò plêyow tôn mayhtôn xaírontew a†neîn tòn yeòn fvn_ megál+ perì pasôn @n eÂdon dunámevn, 38 légontew,
Bhyfag|
E[loghménow ` \rxómenow basileùw \n •nómati kuríou: e†r}nh \n o[ran!, kaì dója \n øcístoiw. 39
Kaí tinew tôn Farisaívn ˙pò toû ªxlou eÂpon pròw a[tón, Didáskale, \pitímhson toîw mayhtaîw sou. 40 Kaì ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw, Légv ømîn –ti, \àn o˚toi sivp}svsin, o¥ líyoi kekrájontai. 41
42
Kaì qw æggisen, †dWn t|n pólin, ¡klausen \p' a[t_, légvn –ti E† ¡gnvw kaì sú, kaí ge \n t_ =mérŸ sou taút+, tà
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
19.26 19.27 19.27 19.29 19.29 19.30 19.30 19.31 19.33 19.34 19.35
˙p' a[toû ♦ — \keínouw ♦ toútouw ¡mprosyén ♦ a[toùw ¡mprosyén Bhysfag| kaì Bhyanían ♦ Bhyfag| kaì Bhyaníaˆn˜ a[toû ♦ — e†pQn ♦ légvn lúsantew ♦ kaì lúsantew a[t! ♦ — eÂpon ♦ eÂpan eÂpon ♦ eÂpan –ti \pirrícantew e^autôn ♦
\pirícantew a[tôn 19.38 basileùw ♦ ` basileùw 19.38 e†r}nh \n o[ran! ♦ \n o[ran! e†r}nh 19.39 eÂpon ♦ eÂpan 19.40 a[toîw ♦ — 19.40 –ti ♦ — 19.40 sivp}svsin ♦ sivp}sousin 19.40 kekrájontai ♦ krájousin 19.41 a[t_ ♦ a[t}n 19.42 kaì sú kaí ge ♦ — 19.42 sou taút+ ♦ taút+ kaì sù
175
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OMT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
19.43 - 20.10
OMU
KATA LOUKAN
pròw e†r}nhn sou: nûn dè \krúbh ˙pò •fyalmôn sou. 43 %O ti %h jousin =mérai \pì sé, kaì peribaloûsin o¥ \xyr o í sou xáraká soi, kaì perikuklQsousín se, kaì sunéjousín se pántoyen, 44 kaì \dafioûsín se kaì tà tékna sou \n soí, kaì o[k ˙f}sousin \n soì líyon \pì líy~: ˙ny' @n o[k ¡gnvw tòn kairòn têw \piskopêw sou. 45
Kaì e†selyWn e†w tò ¥erón, ærjato \kbállein toùw pvloûntaw \n a[t! kaì ˙gorázontaw, 46 légvn a[toîw, Gégraptai, ^O oÂków mou oÂkow proseuxêw \stín: ømeîw dè a[tòn \poi}sate sp}laion l+stôn. 47 Kaì ‘n didáskvn tò kay' =méran \n t! ¥er!: o¥ dè ˙rxiereîw kaì o¥ grammateîw \z}toun a[tòn ˙polésai, kaì o¥ prôtoi toû laoû: 48 kaì o[x e%uriskon tò tí poi}svsin, ` laòw gàr ßpaw \jekrémato a[toû ˙koúvn.
20
Kaì \géneto \n miÅ tôn =merôn \keínvn, didáskontow a[toû tòn laòn \n t! ¥er! kaì e[aggelizoménou, \pésthsan o¥ ¥ereîw kaì o¥ grammateîw sùn toîw presbutéroiw, 2 kaì e†pòn pròw a[tón, légontew, E†pè =mîn, \n poíŸ \jousíŸ taûta poieîw, (h tíw \stin ` doúw soi t|n \jousían taúthn; 3 &Apokriyeìw dè eÂpen pròw a[toúw, &Ervt}sv ømâw k˙gW £na lógon, kaì eÊpaté moi: 4 Tò báptisma &Ivánnou \j o[ranoû ‘n, (h \j ˙nyrQpvn; 5 O¥ dè sunelogísanto pròw e^autoúw, légontew –ti &Eàn eÊpvmen, &Ej o[ranoû, \reî, Dià tí o[k \pisteúsate a[t!; 6 &E à n dè eÊpvmen, &Ej ˙nyrQpvn, pâw ` laòw kataliyásei =mâw: pepeisménow gár \stin &Ivánnhn prof}thn eÂnai. 7 Kaì ˙pekríyhsan m| e†dénai póyen. 8 Kaì ` &Ihsoûw eÂpen a[toîw, O[dè \gW légv ømîn \n poíŸ \jousíŸ taûta poiô. 9
*Hrjato dè pròw tòn laòn légein t|n parabol|n taúthn: *Anyrvpow \fúteusen ˙mpelôna, kaì \jédoto a[tòn gevrgoîw, kaì ˙ped}mhsen xrónouw ¥kanoúw: 10 kaì \n kair! ˙pésteilen pròw toùw gevrgoùw doûlon, ®na ˙pò toû karpoû toû 20.1 ¥ereîw ♦ ˙rxiereîw 20.2 e†pòn pròw a[tón légontew E†pè ♦ eÂpan légontew pròw a[tón E†pòn 20.3 £na ♦ — 20.6 pâw ` laòw ♦ ` laòw ßpaw 20.9 \fúteusen ♦ ˆtiw˜ \fúteusen 20.9 \jédoto ♦ \jédeto 20.10 \n ♦ —
19.42 e†r}nhn sou ♦ e†r}nhn 19.43 peribaloûsin ♦ parembaloûsin 19.44 \n soì líyon \pì líy~ ♦ líyon \pì líyon \n soí 19.45 \n a[t! kaì ˙gorázontaw ♦ — 19.46 ^O ♦ Kaì ¡stai ` 19.46 \stín ♦ — 20.1 \keínvn ♦ —
176
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OMU
OMV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
20.11 - 20.25
KATA LOUKAN
˙mpelônow dôsin a[t!: o¥ dè gevrgoì deírantew a[tòn \japésteilan kenón. 11 Kaì proséyeto pémcai £teron doûlon: o¥ dè k˙keînon deírantew kaì ˙timásantew, \japésteilan kenón. 12 Kaì proséyeto pémcai tríton: o¥ dè kaì toûton traumatísantew \jébalon. 13 EÂpen dè ` kúriow toû ˙mpelônow, Tí poi}sv; Pémcv tòn u¥ón mou tòn ˙gaphtón: Êsvw toûton †dóntew \ntrap}sontai. 14 &Idóntew dè a[tòn o¥ gevrgoì dielogízonto pròw e^autoúw, légontew, O˚tów \stin ` klhronómow: deûte, ˙pokteínvmen a[tón, ®na =môn génhtai = klhronomía. 15 Kaì \kbalóntew a[tòn ¡jv toû ˙mpelônow, ˙pékteinan. Tí o{n poi}sei a[toîw ` kúriow toû ˙mpelônow; 16 &Eleúsetai kaì ˙polései toùw gevrgoùw toútouw, kaì dQsei tòn ˙mpelôna ƒlloiw. &Akoúsantew dè eÂpon, M| génoito. 17 ^O dè \mblécaw a[toîw eÂpen, Tí o{n \stin tò gegramménon toûto, Líyon $on ˙pedokímasan o¥ o†kodomoûntew, o˚tow \gen}yh e†w kefal|n gvníaw; 18 Pâw ` pesWn \p' \keînon tòn líyon, sunylasy}setai: \f' $on d' ©n pés+, likm}sei a[tón. 19
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì \z}thsan o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ grammateîw \pibaleîn % rŸ, kaì \fob}yhsan: \p ' a[tòn tàw xeî r a w \n a[t_ t_ v ¡gnvsan gàr –ti pròw a[toùw t|n parabol|n taúthn eÂpen. 20 Kaì parathr}santew ˙pésteilan \gkayét o u w, ^ øpokrinoménouw e autoùw dikaíouw eÂnai, ®na \pilábvntai a[toû lógou, e†w tò paradoûnai a[tòn t_ ˙rx_ kaì t_ \jousíŸ toû =gemónow. 21 Kaì \phrQthsan a[tón, légontew, Didáskale, oÊdamen –ti •ryôw légeiw kaì didáskeiw, kaì o[ lambáneiw prósvpon, ˙ll' \p' ˙lhyeíaw t|n `dòn toû yeoû didáskeiw. 22 *Ejestin =mîn Kaísari fóron doûnai, (h o·; 23 Katano}saw dè a[tôn t|n panourgían, eÂpen pròw a[toúw, Tí me peirázete; 24 &Epideíjaté moi dhnárion: tínow ¡xei e†kóna kaì \pigraf}n; &Apokriyéntew dè eÂpon, Kaísarow. 25 ^O dè eÂpen a[toîw, 20.19 \fob}yhsan ♦ \fob}yhsan tòn laón 20.19 t|n parabol|n taúthn eÂpen ♦ eÂpen t|n parabol|n taúthn % 20.20 e†w tò ♦ vste 20.22 =mîn ♦ =mâw 20.23 Tí me peirázete ♦ — 20.24 &Epideíjaté ♦ Deíjaté 20.24 &Apokriyéntew dè eÂpon ♦ O¥ dè eÂpan 20.25 a[toîw ♦ pròw a[toúw
20.10 dôsin ♦ dQsousin 20.10 deírantew a[tòn \japésteilan ♦ \japésteilan a[tòn deírantew 20.11 pémcai £teron ♦ £teron pémcai 20.12 pémcai tríton ♦ tríton pémcai 20.13 †dóntew ♦ — 20.14 e^autoúw ♦ ˙ll}louw 20.14 deûte ♦ — 20.16 eÂpon ♦ eÂpan 20.19 ˙rxiereîw kaì o¥ grammateîw ♦ grammateîw kaì o¥ ˙rxiereîw
177
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OMV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
20.26 - 20.42
ONM
KATA LOUKAN
&Apódote toínun tà Kaísarow Kaísari, kaì tà toû yeoû t! ye!. 26 Kaì o[k Êsxusan \pilabésyai a[toû ]}matow \nantíon toû laoû: kaì yaumásantew \pì t_ ˙pokrísei a[toû, \síghsan. 27
Mvüsêw
Proselyóntew dé tinew tôn Saddoukaívn, o¥ ˙nt i l ég o n t ew ˙nástasin m| eÂnai, \phrQthsan a[tón, 28 légontew, Didáskale, Mvsêw ¡gracen =mîn, \án tinow ˙delfòw ˙poyán+ ¡xvn gunaîka, kaì o˚tow ƒteknow ˙poyán+, ®na láb+ ` ˙delfòw a[toû t|n gunaîka, kaì \janast}s+ spérma t! ˙delf! a[toû. 29 ^Eptà o{n ˙delfoì ‘san: kaì ` prôtow labWn gunaîka, ˙péyanen ƒteknow: 30 kaì ¡laben ` deúterow t|n gunaîka, kaì oøtòw ˙péyanen ƒteknow. 31 Kaì ` trítow ¡laben a[t|n qsaútvw. ^Vsaútvw dè kaì o¥ e^ptá: o[ katélipon tékna, kaì ˙péyanon. 32 %Usteron dè pántvn ˙péyanen kaì = gun}. 33 &En t_ o{n ˙nastásei, tínow a[tôn gí n et a i gun}; O¥ gàr e^ptà ¡sxon a[t|n gunaîka. 34 Kaì ˙pokriyeìw eÂpen a[toîw ` &Ihsoûw, O¥ u¥oì toû a†ônow toútou gamoûsin kaì \kgamískontai: 35 o¥ dè katajivyéntew toû a†ônow \keínou tuxeîn kaì têw ˙nastásevw têw \k nekrôn o·te gamoûsin o·te \kgamízontai: 36 o·te gàr ˙poyaneîn ¡ti dúnantai: †sággeloi gár e†sin, kaì u¥oí e†sin toû yeoû, têw ˙nastásevw u¥oì ªntew. 37 %O ti dè \geírontai o¥ nekroí, kaì Mvsêw \m}nusen \pì têw bátou, qw légei, Kúrion tòn yeòn &Abraàm kaì tòn yeòn &Isaàk kaì tòn yeòn &IakQb. 38 yeòw dè o[k ¡stin nekrôn, ˙llà zQntvn: pántew gàr a[t! zôsin. 39 &Apokriyéntew dé tinew tôn grammatévn eÂpon, Didáskale, kalôw eÂpaw. 40 O[kéti dè \tólmvn \pervtÅn a[tòn o[dén. 41
EÂpen dè pròw a[toúw, Pôw légousin tòn xristòn u¥òn Dauìd eÂnai; 42 Kaì a[tòw Dauìd légei \n bíbl~ calmôn, EÂpen 20.25 20.27 20.28 20.28 20.30 20.30 20.31 20.32 20.32 20.33 20.34 20.34
20.35 20.36 20.36 20.37 20.37
&Apódote toínun ♦ Toínun ˙pódote ˙ntilégontew ♦ ˆ˙nti˜légontew Mvsêw ♦ Mvüsêw ˙poyán+ ®na ♦ ” ®na ¡laben ♦ — t|n gunaîka kaì oøtòw ˙péyanen ƒteknow ♦ — a[t|n qsaútvw ♦ a[t}n dè pántvn ♦ — ˙péyanen kaì = gun} ♦ kaì = gun| ˙péyanen &En t_ o{n ♦ ^H gun| o{n \n t_ ˙pokriyeìw ♦ — \kgamískontai ♦ gamískontai
20.37 20.39 20.40 20.41 20.42
\kgamízontai ♦ gamízontai o·te ♦ o[dè toû ♦ — Mvsêw ♦ Mvüsêw kaì tòn yeòn &Isaàk ♦ kaì yeòn &Isaàk kaì tòn yeòn &IakQb ♦ kaì yeòn &IakQb eÂpon ♦ eÂpan dè ♦ gàr u¥òn Dauìd eÂnai ♦ eÂnai Dauìd u¥ón Kaì a[tòw ♦ A[tòw gàr
178
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
ONM
ONN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
20.43 - 21.11
KATA LOUKAN
` kúriow t! kurí~ mou, Káyou \k dejiôn mou, 43 £vw ©n yô toùw \xyroúw sou øpopódion tôn podôn sou. 44 Dauìd o{n kúrion a[tòn kaleî, kaì pôw u¥òw a[toû \stin; 45
&Akoúontow dè pantòw toû laoû, eÂpen toîw mayhtaîw a[toû, 46 Proséxete ˙pò tôn grammatévn tôn yelóntvn peripateîn \n stolaîw, kaì filoúntvn ˙spasmoùw \n taîw ˙goraîw, kaì prvtokayed r í a w \n taîw sunagvgaîw, kaì prvtoklisíaw \n toîw deípnoiw: 47 o$i katesyíousin tàw o†kíaw tôn xhrôn, kaì profásei makrà proseúxontai. O ˚toi l}contai perissóteron kríma.
21
&Anablécaw dè eÂden toùw bállontaw tà dôra a[tôn e†w tò gazofulákion plousíouw: 2 eÂden dé tina kaì x}ran penixràn bállousan \keî dúo leptá, 3 kaì eÂpen, &Alhyôw légv ømîn, –ti = x}ra = ptvx| a%uth pleîon pántvn ¡balen: 4 ßpantew gàr o˚toi \k toû perisseúontow a[toîw ¡balon e†w tà dôra toû yeoû, a%uth dè \k toû øster}matow a[têw ßpanta tòn bíon $on eÂxen ¡balen. 5
Kaí tinvn legóntvn perì toû ¥eroû, –ti líyoiw kaloîw kaì ˙nay}masin kekósmhtai, eÂpen, 6 Taûta $a yev r eî t e, \leúsontai =mérai \n a<w o[k ˙fey}setai líyow \pì líy~, $ow o[ kataluy}setai. 7 &E p h r Q t h s a n dè a[tón, légontew, Didáskale, póte o{n taûta ¡stai; Kaì tí tò shmeîon, –tan méll+ taûta gínesyai; 8 ^O dè eÂpen, Blépete m| planhyête: polloì gàr \leúsontai \pì t! •nómatí mou, légontew $oti &EgQ e†mi: kaí, ^O kairòw æggiken, m| o{n poreuyête •písv a[tôn. 9 %O tan dè ˙koúshte polémouw kaì ˙katastasíaw, m| ptohyête: deî gàr taûta genésyai prôton, ˙ll' o[k e[yévw tò télow. 10
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Tóte ¡legen a[toîw, &Egery}setai ¡ynow \pì ¡ynow, kaì basileía \pì basileían: 11 seismoí te megáloi katà tópouw ` ♦— u¥òw a[toû ♦ a[toû u¥ów a[toû ♦ ˆa[toû˜ l}contai ♦ l}mcontai tà dôra a[tôn e†w tò gazofulákion ♦ e†w tò gazofulákion tà dôra a[tôn 21.2 kaì ♦ — 21.2 dúo leptá ♦ leptà dúo
21.3 21.4 21.4 21.4 21.8 21.8 21.10 21.11
20.42 20.44 20.45 20.47 21.1
= ptvx| a%uth ♦ a%uth = ptvx| ßpantew ♦ pántew toû yeoû ♦ — ßpanta ♦ pánta $oti ♦ — o{n ♦ — \pì ¡ynow ♦ \p' ¡ynow katà tópouw kaì ♦ kaì katà tópouw
179
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
ONN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
21.12 - 21.28
ONO
KATA LOUKAN
kaì limoì kaì loimoì ¡sontai, fóbhtrá te kaì shmeîa ˙p' o[ranoû megála ¡stai. 12 Prò dè toútvn pántvn \pibaloûsin \f' ømâw tàw xeîraw a[tôn, kaì diQjousin, paradidóntew e†w sunagvgàw kaì fulakáw, ˙goménouw \pì basileîw kaì =gemónaw, £neken toû •nómatów mou. 13 &Apob}setai dè ømîn e†w martúrion. 14 Yésye o{n e†w tàw kardíaw ømôn m| promeletÅn ˙pologhyênai: 15 \gW gàr dQsv ømîn stóma kaì sofían, " o[ dun}sontai ˙nteipeîn o[dè ˙ntistênai pántew o¥ ˙ntikeímenoi ømîn. 16 Paradoy}sesye dè kaì øpò gonévn kaì suggenôn kaì fílvn kaì ˙delfôn, kaì yanatQsousin \j ømôn. 17 Kaì ¡sesye misoúmenoi øpò pántvn dià tò ªnomá mou. 18 Kaì yrìj \k têw kefalêw ømôn o[ m| ˙pólhtai. 19 &E n t_ øpomon_ ømôn kt}sasye tàw cuxàw ømôn. 20
plhrvyênai
%O tan dè Êdhte kuklouménhn øpò stratopédvn t|n ^Ierousal}m, tóte gnôte –ti æggiken = \r}mvsiw a[têw. 21 Tóte o¥ \n t_ &IoudaíŸ feugétvsan e†w tà ªrh: kaì o¥ \n més~ a[têw \kxvreítvsan: kaì o¥ \n taîw xQraiw m| e†serxésyvsan e†w a[t}n. 22 %O ti =mérai \kdik}sevw a˚taí e†sin, toû plhsyênai pánta tà gegramména. 23 O[aì dè taîw \n gastrì \xoúsaiw kaì taîw yhlazoúsaiw \n \keínaiw taîw =méraiw: ¡stai gàr ˙nágkh megálh \pì têw gêw, kaì •rg| \n t! la! toút~. 24 Kaì pesoûntai stómati maxaíraw, kaì a†xmalvtisy}sontai e†w pánta tà ¡ynh: kaì ^Ierousal|m ¡stai patouménh øpò \ynôn, ƒxri plhrvyôsin kairoì \ynôn. 25 Kaì ¡stai shmeîa \n =lí~ kaì sel}n+ kaì ƒstroiw, kaì \pì têw gêw sunox| \ynôn \n ˙poríŸ, “xoúshw yalásshw kaì sálou, 26 ˙pocuxóntvn ˙nyrQpvn ˙pò fóbou kaì prosdokíaw tôn \perxoménvn t_ o†koumén+: a¥ gàr dunámeiw tôn o[ranôn saleuy}sontai. 27 Kaì tóte ªcontai tòn u¥òn toû ˙nyrQpou \rxómenon \n nefél+ metà dunámevw kaì dójhw pollêw. 28 &Arxoménvn dè 21.11 shmeîa ˙p' o[ranoû ♦ ˙p' o[ranoû shmeîa 21.12 sunagvgàw ♦ tàw sunagvgàw 21.12 ˙goménouw ♦ ˙pagoménouw 21.13 dè ♦ — 21.14 Yésye o{n e†w tàw kardíaw ♦ Yéte o{n \n taîw kardíaiw 21.15 ˙nteipeîn o[dè ˙ntistênai pántew ♦ ˙ntistênai (h ˙nteipeîn ßpantew 21.16 suggenôn kaì fílvn kaì ˙delfôn
21.20 21.23 21.23 21.24 21.24 21.24 21.25 21.25
♦ ˙delfôn kaì suggenôn kaì fílvn t|n ♦ — dè ♦ — \n t! ♦ t! maxaíraw ♦ maxaírhw pánta tà ¡ynh ♦ tà ¡ynh pánta ƒxri ♦ ƒxri o˚ ¡stai ♦ ¡sontai “xoúshw ♦ æxouw
180
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
ONO
ONP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
21.29 - 22.8
KATA LOUKAN toútvn gínesyai, ˙nakúcate kaì \párate tàw kefalàw ømôn: dióti \ggízei = ˙polútrvsiw ømôn. 29
Kaì eÂpen parabol|n a[toîw, *Idete t|n sukên kaì pánta tà déndra: 30 –tan probálvsin ædh, blépontew ˙f' e^autôn ginQskete –ti ædh \ggùw tò yérow \stín. 31 O%utvw kaì ømeîw, –tan Êdhte taûta ginómena, ginQskete –ti \ggúw \stin = basileía toû yeoû. 32 &Am|n légv ømîn –ti o[ m| parély+ = geneà a%uth, £vw ©n pánta génhtai. 33 ^O o[ranòw kaì = gê pareleúsontai, o¥ dè lógoi mou o[ m| parélyvsin. 34
Proséxet e dè e^autoîw, m}pote barhyôsin ømôn a¥ kardíai \n kraipál+ kaì méy+ kaì merímnaiw bivtikaîw, kaì a†fnídiow \f' ømâw \pist_ = =méra \keính: 35 qw pagìw gàr \peleúsetai \pì pántaw toùw kayhménouw \pì prósvpon páshw têw gêw. 36 &Agrupneîte o{n \n pantì kair! deómenoi, ®na katajivyête \kfugeîn pánta tà méllonta gínesyai, kaì stayênai ¡mprosyen toû u¥oû toû ˙nyrQpou. 37
)Hn dè tàw =méraw \n t! ¥er! didáskvn: tàw dè núktaw \jerxómenow h[lízeto e†w tò ªrow tò kaloúmenon &Elaiôn. 38 * ryrizen pròw a[tòn \n t! ¥er! ˙koúein Kaì pâw ` laòw v a[toû.
22
*Hggizen dè = e^ort| tôn ˙zúmvn, = legoménh Pásxa. 2 Kaì \z}toun o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ grammateîw tò pôw ˙nélvsin a[tón: \foboûnto gàr tòn laón. 3
E†sêlyen dè Satanâw e†w &Ioúdan tòn \pikaloúmenon &IskariQthn, ªnta \k toû ˙riymoû tôn dQdeka. 4 Kaì ˙pelyWn sunelálhsen toîw ˙rxiereûsin kaì strathgoîw tò pôw a[tòn parad! a[toîw. 5 Kaì \xárhsan, kaì sunéyento a[t! ˙rgúrion doûnai. 6 Kaì \jvmológhsen, kaì \z}tei e[kairían toû paradoûnai a[tòn a[toîw ƒter ªxlou. 7
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
)Hlyen dè = =méra tôn ˙zúmvn, \n " ¡dei yúesyai tò Pásxa. 8 Kaì ˙pésteilen Pét r o n kaì &Ivánnhn, e†pQn, 21.36 pánta ♦ taûta pánta 22.3 \pikaloúmenon ♦ kaloúmenon 22.4 a[tòn parad! a[toîw ♦ a[toîw parad! a[tón 22.6 a[toîw ƒter ªxlou ♦ ƒter ªxlou a[toîw 22.7 \n ♦ ˆ\n˜
21.33 parélyvsin ♦ pareleúsontai 21.34 a†fnídiow \f' ømâw \pist_ ♦ \pist_ \f' ømâw a†fnídiow 21.35 gàr \peleúsetai ♦ \peiseleúsetai gàr 21.36 o{n ♦ dè 21.36 katajivyête ♦ katisxúshte
181
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
ONP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
22.9 - 22.25
e^toimásvmen
ONQ
KATA LOUKAN Poreuyéntew e^toimásate =mîn tò Pásxa, ®na fágvmen. 9 O¥ dè eÂpon a[t!, Poû yéleiw e^toimásomen; 10 ^O dè eÂpen a[toîw, &Idoú, e†selyóntvn ømôn e†w t|n pólin, sunant}sei ømîn ƒnyrvpow kerámion %udatow bastázvn: ˙kolouy}sate a[t! e†w t|n o†kían o˚ e†sporeúetai. 11 Kaì \reîte t! o†kodespót+ têw o†kíaw, Légei soi ` didáskalow, Poû \stin tò katáluma, –pou tò Pásxa metà tôn mayhtôn mou fágv; 12 K˙keînow ømîn deíjei ˙nQgeon méga \strvménon: \keî e^ toimásate. 13 &Apelyóntew dè e˚ron kayWw eÊrhken a[toîw: kaì =toímasan tò Pásxa. 14
% ra, ˙népesen, kaì o¥ dQdeka Kaì –te \g én et o = v 15 ˙póstoloi sùn a[t!. Kaì eÂpen pròw a[toúw, &EpiyumíŸ \peyúmhsa toûto tò Pásxa fageîn mey' ømôn prò toû me payeîn: 16 légv gàr ømîn –ti o[kéti o[ m| fágv \j a[toû, £vw –tou plhrvy_ \n t_ basileíŸ toû yeoû. 17 Kaì dejámenow pot}rion, e[xarist}saw eÂpen, Lábete toûto, kaì diamerísate e^autoîw: 18 légv gàr ømîn –ti o[ m| pív ˙pò toû gen}matow têw ˙mpélou, £vw –tou = basileía toû yeoû ¡ly+. 19 Kaì labWn ƒrton, e[xarist}saw ¡klasen, kaì ¡dvken a[toîw, légvn, Toûtó \stin tò sômá mou, tò øpèr ømôn didómenon: toûto poieîte e†w t|n \m|n ˙námnhsin. 20 ^Vsaútvw kaì tò pot}rion metà tò deipnêsai, légvn, Toûto tò pot}rion = kain| diay}kh \n t! a®matí mou, tò øpèr ømôn \kxunómenon. 21 Pl|n †doú, = xeìr toû paradidóntow me met' \moû \pì têw trapézhw. 22 Kaì ` mèn u¥òw toû ˙nyrQpou poreúetai katà tò qrisménon: pl|n o[aì t! ˙nyrQp~ \keín~ di' o˚ paradídotai. 23 Kaì a[toì ærjanto suzhteîn pròw e^ autoùw tò tíw ƒra eÊh \j a[tôn ` toûto méllvn prássein. 24
&Egéneto dè kaì filoneikía \n a[toîw tò tíw a[tôn dokeî eÂnai meízvn. 25 ^O dè eÂpen a[toîw, O¥ basileîw tôn \ynôn kurieúousin a[tôn, kaì o¥ \jousiázontew a[tôn e[ergétai 22.9 22.9 22.10 22.12 22.13 22.14 22.16 22.16 22.17
22.18 22.18 22.18 22.20
–ti ♦ ˆ–ti˜ ˙pò ♦ ˙pò toû nûn ˙po –tou ♦ o˚ ^Vsaútvw kaì tò pot}rion ♦ Kaì tò pot}rion qsaútvw 22.20 \kxunómenon ♦ \kxunnómenon 22.22 Kaì ` mèn u¥òw ♦ %O ti ` u¥òw mèn 22.22 poreúetai katà tò qrisménon ♦ katà tò qrisménon poreúetai
eÂpon ♦ eÂpan e^toimásomen ♦ e^toimásvmen o˚ ♦ e†w ÷n ˙nQgeon ♦ ˙nágaion eÊrhken ♦ e†r}kei dQdeka ♦ — o[kéti ♦ — \j a[toû ♦ a[tò e^autoîw ♦ e†w e^autoúw
182
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
ONQ
ONR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
22.26 - 22.42
KATA LOUKAN
kaloûntai. 26 ^Umeîw dè o[x o%utvw: ˙ll' ` meízvn \n ømîn genésyv qw ` neQterow: kaì ` =goúmenow qw ` diakonôn. 27 Tíw gàr meízvn, ` ˙nakeímenow (h ` diakonôn; O[xì ` ˙nakeímenow; &EgW dé e†mi \n més~ ømôn qw ` diakonôn. 28 ^Umeîw dé \ste o¥ diamemenhkótew met' \moû \n toîw peirasmoîw mou: 29 k˙gW diatíyemai ømîn, kayWw diéyetó moi ` pat}r mou, basileían, 30 ®na \syíhte kaì pínhte \pì têw trapézhw mou kaì kayísesye \pì yrónvn, krínontew tàw dQdeka fulàw toû &Isra}l. 31 EÂpen dè ` kúriow, Símvn, Símvn, †doú, ` Satanâw \j+t}sato ømâw, toû siniásai qw tòn sîton: 32 \gW dè \de}yhn perì soû, ®na m| \klíp+ = pístiw sou: kaì sú pote \pistrécaw st}rijon toùw ˙delfoúw sou. 33 ^O dè eÂpen a[t!, Kúrie, metà soû £toimów e†mi kaì e†w fulak|n kaì e†w yánaton poreúesyai. 34 ^O dè eÂpen, Légv soi, Pétre, o[ m} fvn}s+ s}meron ˙léktvr, prìn (h trìw ˙parn}s+ m} e†dénai me.
mou \n t_ basileíŸ mou
\kleíp+
35
Kaì eÂpen a[toîw, %Ote ˙pésteila ømâw ƒter balantíou kaì p}raw kaì øpodhmátvn, m} tinow øster}sate; O¥ dè eÂpon, O[yenów. 36 EÂpen o{n a[toîw, &Allà nûn ` ¡xvn balántion ˙rátv, `moívw kaì p}ran: kaì ` m| ¡xvn, pvl}sei tò ¥mátion a[toû, kaì ˙gorásei máxairan. 37 Légv gàr ømîn –ti ¡ti toûto tò gegramménon deî telesyênai \n \moí, tò Kaì metà ˙nómvn \logísyh: kaì gàr tà perì \moû télow ¡xei. 38 O¥ dè eÂpon, Kúrie, †doú, máxairai @de dúo. ^O dè eÂpen a[toîw, ^Ikanón \stin. 39
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì \jelyWn \poreúyh katà tò ¡yow e†w tò ªrow tôn &E l a i ô n : “koloúyhsan dè a[t! kaì o¥ mayhtaì a[toû. 40 Genómenow dè \pì toû tópou, eÂpen a[toîw, Proseúxesye m| e†selyeîn e†w peirasmón. 41 Kaì a[tòw ˙pespásyh ˙p' a[tôn qseì líyou bol}n, kaì yeìw tà gónata proshúxeto, 42 légvn, 22.34 ˙parn}s+ m} e†dénai me ♦ me ˙parn}s+ e†dénai 22.35 balantíou ♦ ballantíou 22.35 eÂpon ♦ eÂpan 22.36 o{n ♦ dè 22.36 balántion ♦ ballántion 22.36 pvl}sei ♦ pvlhsátv 22.36 ˙gorásei ♦ ˙gorasátv 22.37 ¡ti ♦ — 22.37 tà ♦ tò 22.38 eÂpon ♦ eÂpan 22.39 a[toû ♦ —
22.26 genésyv ♦ ginésyv 22.27 e†mi \n més~ ømôn ♦ \n més~ ømôn e†mi 22.30 \syíhte ♦ ¡syhte 22.30 mou ♦ mou \n t_ basileíŸ mou 22.30 kayísesye ♦ kay}sesye 22.30 krínontew tàw dQdeka fulàw ♦ tàw dQdeka fulàw krínontew 22.31 EÂpen dè ` kúriow ♦ — 22.32 st}rijon ♦ st}rison 22.34 o[ m} fvn}s+ ♦ o[ fvn}sei 22.34 prìn (h ♦ £vw
183
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
ONR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
22.43 - 22.57
ginésyv
ONS
KATA LOUKAN
Páter, e† boúlei, parenegkeîn tò pot}rion toûto ˙p' \moû: pl|n m| tò yélhmá mou, ˙llà tò sòn genésyv. 43 *Vfyh dè a[t! ƒggelow ˙p' o[ranoû \nisxúvn a[tón. 44 Kaì genómenow \n ˙gvníŸ, \ktenésteron proshúxeto. &Egéneto dè ` ¥drWw a[toû qseì yrómboi a®matow katabaínontew \pì t|n gên. 45 Kaì ˙nastàw ˙pò têw proseuxêw, \lyWn pròw toùw mayhtàw e˚ren a[toùw koimvménouw ˙pò têw lúphw, 46 kaì eÂpen a[toîw, Tí kayeúdete; &Anastántew proseúxesye, ®na m| e†sélyhte e†w peirasmón. 47
*Eti dé a[toû laloûntow, †doú, ªxlow, kaì ` legómenow &Ioúdaw, e<w tôn dQdeka, pro}rxeto a[toúw, kaì æggisen t! &Ihsoû filêsai a[tón. 48 ^O dè &Ihsoûw eÂpen a[t!, &Ioúda, fil}mati tòn u¥òn toû ˙nyrQpou paradídvw; 49 &Idóntew dè o¥ perì a[tòn tò \sómenon eÂpon a[t!, Kúrie, e† patájomen \n maxaírŸ; 50 Kaì \pátajen e<w tiw \j a[tôn tòn doûlon toû ˙rxierévw, kaì ˙feîlen a[toû tò o{w tò dejión. 51 &Apokriyeìw & dè ` &Ihsoûw eÂpen, &Eâte £vw toútou. Kaì a^cámenow toû vtíou a[toû, †ásato a[tón. 52 EÂpen dè ` &Ihsoûw pròw toùw paragenoménouw \p' a[tòn ˙rxiereîw kaì strathgoùw toû ¥eroû kaì presbutérouw, ^Vw \pì l+st|n \jelhlúyate metà maxairôn kaì júlvn; 53 Kay' =méran ªntow mou mey' ømôn \n t! ¥er!, o[k \jeteínate tàw xeîraw \p' \mé. &All' a%uth ømôn % ra, kaì = \jousía toû skótouw. \stìn = v 54
Sullabóntew dè a[tòn ægagon, kaì e†s}gagon a[tòn e†w tòn oÂkon toû ˙rxierévw. ^O dè Pétrow “koloúyei makróyen. 55 ^Acántvn dè pûr \n més~ têw a[lêw, kaì sugkayisántvn a[tôn, \káyhto ` Pétrow \n més~ a[tôn. 56 &Idoûsa dè a[tòn paidískh tiw kay}menon pròw tò fôw, kaì ˙tenísasa a[t!, eÂpen, Kaì o˚tow sùn a[t! ‘n. 57 ^O dè “rn}sato a[tón, légvn, 22.42 parenegkeîn tò pot}rion toûto ♦ parénegke toûto tò pot}rion 22.42 genésyv ♦ ginésyv 22.43 *Vfyh ♦ ˆˆ*Vfyh 22.44 &Egéneto dè ♦ kaì \géneto 22.44 gên ♦ gên˜˜ 22.45 a[toùw koimvménouw ♦ koimvménouw a[toùw 22.47 dé ♦ — 22.48 ^O dè &Ihsoûw ♦ &Ihsoûw dè 22.49 eÂpon a[t! ♦ eÂpan 22.49 maxaírŸ ♦ maxaír+ 22.50 tòn doûlon toû ˙rxierévw ♦ toû
22.50 22.51 22.52 22.52 22.53 22.54 22.55 22.55 22.55 22.57
˙rxierévw tòn doûlon a[toû tò o{w ♦ tò o{w a[toû a[toû ♦ — ` ♦— \jelhlúyate ♦ \j}lyate ømôn \stìn ♦ \stìn ømôn a[tòn e†w tòn oÂkon ♦ e†w t|n o†kían ^Acántvn ♦ Periacántvn a[tôn \káyhto ♦ \káyhto \n més~ a[tôn ♦ mésow a[tôn “rn}sato a[tón ♦ “rn}sato
184
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
ONS
ONT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
22.58 - 23.2
KATA LOUKAN Gúnai, o[k oÂda a[tón. 58 Kaì metà braxù £terow †dWn a[tòn ¡fh, Kaì sù \j a[tôn eÂ. ^O dè Pétrow eÊpen, *Anyrvpe, o[k % raw miâw, ƒllow tiw diïsxurízeto, e†mí. 59 Kaì diastáshw qseì v légvn, &Ep' ˙lhyeí a w kaì o˚tow met' a[toû ‘n: kaì gàr Galilaîów \stin. 60 EÂpen dè ` Pétrow, *Anyrvpe, o[k oÂda $o légeiw. Kaì paraxrêma, ¡ti laloûntow a[toû, \fQnhsen ˙léktvr. 61 Kaì strafeìw ` kúriow \néblecen t! Pétr~. Kaì øpemn}syh ` Pétrow toû lógou toû kuríou, qw eÂpen a[t! –ti Prìn ˙léktora fvnêsai, ˙parn}s+ me tríw. 62 Kaì \jelyWn ¡jv ` Pétrow ¡klausen pikrôw. 63
Kaì o¥ ƒndrew o¥ sunéxontew tòn &Ihsoûn \népaizon a[t!, dérontew. 64 Kaì perikalúcantew a[tón, ¡tupton a[toû tò prósvpon, kaì \phrQtvn a[tón, légontew, Prof}teuson: tíw \stin ` paísaw se; 65 Kaì £tera pollà blasfhmoûntew ¡legon e†w a[tón. 66
Kaì qw \géneto =méra, sun}xyh tò presbutérion toû laoû, ˙rxiereîw kaì grammateîw, kaì ˙n}gagon a[tòn e†w tò sunédrion a[tôn, légontew, 67 E† sù e ` xristów, e†pè =mîn. EÂpen dè a[toîw, &Eàn ømîn eÊpv, o[ m| pisteúshte: 68 \àn dè kaì \rvt}sv, o[ m| ˙pokriyêté moi, (h ˙polúshte. 69 &Apò toû nûn ¡stai ` u¥òw toû ˙nyrQpou kay}menow \k dejiôn têw dunámevw toû yeoû. 70 EÂpon dè pántew, Sù o{n e ` u¥òw toû yeoû; ^O dè pròw a[toùw ¡fh, ^Umeîw légete –ti \gQ e†mi. 71 O¥ dè eÂpon, Tí ¡ti xreían ¡xomen marturíaw; A[toì gàr “koúsamen ˙pò toû stómatow a[toû.
23
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì ˙nastàn ßpan tò plêyow a[tôn, ægagon a[tòn \pì tòn Piláton. 2 *H r j a n t o dè kathgoreîn a[toû, légo n t ew, Toûton e%u romen diastréfonta tò ¡yn o w, kaì kvlúonta Kaísari fórouw didónai, légonta e^autòn xristòn kaì ♦ — moi (h ˙polúshte ♦ — ¡stai ♦ dè ¡stai EÂpon ♦ EÂpan eÂpon ♦ eÂpan xreían ¡xomen marturíaw ♦ ¡xomen marturíaw xreían 23.2 e%uromen ♦ e%uramen 23.2 ¡ynow ♦ ¡ynow =môn 23.2 Kaísari fórouw ♦ fórouw Kaísari 23.2 légonta ♦ kaì légonta 22.68 22.68 22.69 22.70 22.71 22.71
22.57 Gúnai o[k oÂda a[tón ♦ O[k oÂda a[tón gúnai 22.58 eÊpen ♦ ¡fh 22.61 lógou ♦ ]}matow 22.61 ˙parn}s+ ♦ s}meron ˙parn}s+ 22.62 ` Pétrow ♦ — 22.63 tòn &Ihsoûn ♦ a[tòn 22.64 ¡tupton a[toû tò prósvpon kaì \phrQtvn a[tón ♦ \phrQtvn 22.66 ˙rxiereîw ♦ ˙rxiereîw te 22.66 ˙n}gagon ♦ ˙p}gagon 22.67 e†pè ♦ e†pòn
185
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
ONT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
23.3 - 23.19
ONU
KATA LOUKAN basiléa eÂnai. 3 ^O dè Pilátow \phrQthsen a[tón, légvn, Sù e ` basileùw tôn &Ioudaívn; ^O dè ˙pokriyeìw a[t! ¡fh, Sù légeiw. 4 ^O dè Pilátow eÂpen pròw toùw ˙rxiereîw kaì toùw ªxlouw, O[dèn eørískv aÊtion \n t! ˙nyrQp~ toút~. 5 O¥ dè \písxuon, légontew –ti &Anaseíei tòn laón, didáskvn kay' –lhw têw &Ioudaíaw, ˙rjámenow ˙pò têw Galilaíaw £vw @de. 6 Pilátow dè ˙koúsaw Galilaían \phrQthsen e† ` ƒnyrvpow Galilaîów \stin. 7 Kaì \pignoùw –ti \k têw \jousíaw ^Hrœdou \stín, ˙népemcen a[tòn pròw ^Hrœdhn, ªnta kaì a[tòn \n ^Ierosolúmoiw \n taútaiw taîw =méraiw. 8
^O dè ^Hrœdhw †dWn tòn &Ihsoûn \xárh lían: ‘n gàr yélvn \j ¥kanoû †deîn a[tón, dià tò ˙koúein pollà perì a[toû: kaì ælpizén ti shmeîon †deîn øp' a[toû ginómenon. 9 &EphrQta dè a[tòn \n lógoiw ¥kanoîw: a[tòw dè o[dèn ˙pekrínato a[t!. 10 E¥st}keisan dè o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ grammateîw, e[tónvw kathgoroûntew a[toû. 11 &Ejouyen}saw dè a[tòn ` ^Hrœdhw sùn toîw strateúmasin a[toû, kaì \mpaíjaw, peribalWn a[tòn \syêta lamprán, ˙népemcen a[tòn t! Pilát~. 12 &Egénonto dè fíloi – te Pilátow kaì ` ^Hrœdhw \n a[t_ t_ =mérŸ met' ˙ll}lvn: proüpêrxon gàr \n ¡xyrŸ ªntew pròw e^autoúw. 13
Pilátow dè sugkalesámenow toùw ˙rxiereîw kaì toùw ƒrxontaw kaì tòn laón, 14 eÂpen pròw a[toúw, Proshnégkaté moi tòn ƒnyrvpon toûton, qw ˙postréfonta tòn laón: kaì †doú, \gW \nQpion ømôn ˙nakrínaw o[dèn e˚ron \n t! ˙nyrQp~ toút~ aÊtion @n kathgoreîte kat' a[toû: 15 ˙ll' o[dè ^Hrœdhw: ˙népemca gàr ømâw pròw a[tón, kaì †doú, o[dèn ƒjion yanátou \stìn pepragménon a[t!. 16 Paideúsaw o{n a[tòn ˙polúsv. 17 &Anágkhn dé eÂxen ˙polúein a[toîw katà e^ ort|n £na. 18 &Anékrajan dè pamplhyeí, légontew, AÂre toûton, ˙póluson dè =mîn Barabbân: 19 –stiw ‘n dià stásin tinà genoménhn \n t_ pólei kaì fónon beblhménow e†w fulak}n. 23.12 e^autoúw ♦ a[toúw 23.14 o[dèn ♦ o[yèn 23.15 ˙népemca gàr ømâw pròw a[tón ♦ ˙népemcen gàr a[tòn pròw =mâw 23.17 — 23.18 &Anékrajan ♦ &Anékragon 23.18 Barabbân ♦ tòn Barabbân 23.19 beblhménow e†w fulak}n ♦ blhyeìw \n t_ fulak_
23.3 \phrQthsen ♦ “rQthsen 23.5 ˙rjámenow ♦ kaì ˙rjámenow 23.6 Galilaían ♦ — 23.8 yélvn \j ¥kanoû ♦ \j ¥kanôn xrónvn yélvn 23.8 pollà ♦ — 23.11 ` ♦ ˆkaì˜ ` 23.11 a[tòn \syêta ♦ \syêta 23.12 Pilátow kaì ` ^Hrœdhw ♦ ^Hrœdhw kaì ` Pilâtow
186
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
ONU
ONV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
KATA LOUKAN
23.20 - 23.35
20
Pálin o{n ` Pilátow prosefQnhsen, yélvn ˙polûsai tòn &Ihsoûn. 21 O¥ dè \pefQnoun, légontew, Staúrvson, staúrvson a[tó n . 22 ^O dè tríton eÂpen pròw a[toúw, Tí gàr kakòn \p o í h s en o˚tow; O [dèn aÊtion yanátou e˚ron \n a[t!: paideúsaw o{n a[tòn ˙polúsv. 23 O¥ dè \pékeinto fvnaîw megálaiw, a†toúmenoi a[tòn staurvyênai: kaì katísxuon a¥ fvnaì a[tôn kaì tôn ˙rxierévn. 24 ^O dè Pilátow \pékrinen genésyai tò aÊthma a[tôn. 25 &Apélusen dè tòn dià stásin kaì fónon beblhménon e†w t|n fulak}n, $on &+toûnto: tòn dè &Ihsoûn parédvken t! yel}mati a[tôn. 26
Kaì qw ˙p}gagon a[tón, \pilabómenoi Símvnów tinow Kurhnaíou \rxoménou ˙p' ˙groû, \péyhkan a[t! tòn staurón, férein ªpisyen toû &Ihsoû. 27
&Hkoloúyei dè a[t! polù plêyow toû laoû, kaì gunaikôn a$i kaì \kóptonto kaì \yr}noun a[tón. 28 Strafeìw dè pròw a[tàw ` &Ihsoûw eÂpen, Yugatérew ^Ierousal}m, m| klaíete \p' \mé, pl|n \f' e^autàw klaíete kaì \pì tà tékna ømôn. 29 %O ti †doú, ¡rxontai =mérai \n a<w \roûsin, Makáriai a¥ steîrai, kaì koilíai a$i o[k \génnhsan, kaì mastoì o$i o[k \y}lasan. 30 Tóte ƒrjontai légein toîw ªresin, Pésete \f' =mâw: kaì toîw bounoîw, Kalúcate =mâw. 31 %O ti e† \n t! øgr! júl~ taûta poioûsin, \n t! jhr! tí génhtai; 32
*H g o n t o dè kaì £teroi dúo kakoûrgoi sùn a[t! ˙naireyênai. 33
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì –te ˙pêlyon \pì tòn tópon tòn kaloúmenon Kraníon, \keî \staúrvsan a[tón, kaì toùw kakoúrgouw, $on mèn \k dejiôn, $on dè \j ˙risterôn. 34 ^O dè &Ihsoûw ¡legen, Páter, ƒfew a[toîw: o[ gàr oÊdasin tí poioûsin. Diamerizómenoi dè tà ¥mátia a[toû, ¡balon klêron. 35 Kaì e¥st}kei ` laòw yevrôn. &Ejemukt}rizon dè kaì o¥ ƒrxontew sùn a[toîw, légontew, 23.27 23.28 23.29 23.29 23.32 23.33 23.34 23.34 23.34 23.35
23.20 o{n ♦ dè 23.20 prosefQnhsen ♦ prosefQnhsen a[toîw 23.21 Staúrvson staúrvson ♦ Staúrou staúrou 23.23 kaì tôn ˙rxierévn ♦ — 23.24 ^O dè ♦ Kaì 23.25 t|n ♦ — 23.26 Símvnów tinow Kurhnaíou \rxoménou ♦ Símvná tina Kurhnaîon \rxómenon
kaì \kóptonto ♦ \kóptonto ` ♦ ˆ`˜ koilíai a$i o[k ♦ a¥ koilíai a$i o[k \y}lasan ♦ ¡yrecan dúo kakoûrgoi ♦ kakoûrgoi dúo ˙pêlyon ♦ ‘lyon ^O ♦ ˆˆ^O poioûsin ♦ poioûsin˜˜ klêron ♦ kl}rouw sùn a[toîw ♦ —
187
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
ONV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
23.36 - 23.49
OOM
KATA LOUKAN
*Allouw ¡svsen, svsátv e^autón, e† o˚tów \stin ` xristów, ` toû yeoû \klektów. 36 &Enépaizon dè a[t! kaì o¥ stratiôtai, proserxómenoi kaì ªjow prosférontew a[t!, 37 kaì légontew, E† sù e ` basileùw tôn &Ioudaívn, sôson seautón. 38 )Hn dè kaì \pigraf| gegramménh \p' a[t! grámmasin ^Ellhnikoîw kaì ^Rvmaïkoîw kaì ^Ebraïkoîw, O˚tów \stin ` basileùw tôn &Ioudaívn. 39
E<w dè tôn kremasyéntvn kakoúrgvn \blasf}mei a[tón, légvn, E† sù e ` xristów, sôson seautòn kaì =mâw. 40 &Apokriyeìw dè ` £terow \petíma a[t!, légvn, O[dè fob_ sù tòn yeón, –ti \n t! a[t! krímati eÂ; 41 Kaì =meîw mèn dikaívw, ƒjia gàr @n \prájamen ˙polambánomen: o˚tow dè o[dèn ƒtopon ¡prajen. 42 Kaì ¡legen tŒ &Ihsoû, Mn}syhtí mou, kúrie, –tan ¡ly+w \n t+ basileíŸ sou. 43 Kaì eÂpen a[t! ` &Ihsoûw, &Am|n légv soi, s}meron met' \moû ¡s+ \n t! paradeís~. 44
% ra £kth, kaì skótow \géneto \f' –lhn t|n )Hn dè qseì v % raw \náthw. 45 Kaì \skotísyh ` %hliow, kaì \sxísyh tò gên £vw v katapétasma toû naoû méson. 46 Kaì fvn}saw fvn_ megál+ ` &Ihsoûw eÂpen, Páter, e†w xeîráw sou paray}somai tò pneûmá mou: kaì taûta e†pWn \jépneusen. 47 &IdWn dè ` e^katóntarxow tò genómenon, \dójasen tòn yeón, légvn, *Ontvw ` ƒnyrvpow o˚tow díkaiow ‘n. 48 Kaì pántew o¥ sumparagenómenoi ªxloi \pì t|n yevrían taúthn, yevroûntew tà genómena, túptontew e^ autôn tà st}yh øpéstrefon. 49 E¥st}keisan dè pántew o¥ gnvstoì a[toû makróyen, kaì gunaîkew a¥ sunakolouy}sasai a[t! ˙pò têw Galilaíaw, `rôsai taûta.
23.35 23.36 23.36 23.38 23.38 23.38 23.39 23.40 23.42 23.42 23.42
23.43 23.43 23.44 23.45
` toû yeoû ♦ toû yeoû ` &Enépaizon ♦ &Enépaijan kaì ªjow ♦ ªjow gegramménh ♦ — grámmasin ^Ellhnikoîw kaì ^Rvmaïkoîw kaì ^Ebraïkoîw O˚tów \stin ♦ — &Ioudaívn ♦ &Ioudaívn o˚tow E† sù ♦ O[xì sù \petíma a[t! légvn ♦ \pitimôn a[t! ¡fh tŒ &Ihsoû Mn}syhtí ♦ &Ihsoû mn}syhtí kúrie ♦ — \n t+ basileíŸ ♦ e†w t|n basileían
23.45 23.46 23.46 23.47 23.47 23.48 23.48 23.49 23.49
` &Ihsoûw ♦ — légv soi ♦ soi légv )Hn dè ♦ Kaì ‘n ædh Kaì \skotísyh ` %hliow ♦ Toû =líou \klipóntow kaì \sxísyh ♦ \sxísyh dè paray}somai ♦ paratíyemai kaì taûta ♦ toûto dè e^katóntarxow ♦ e^katontárxhw \dójasen ♦ \dójazen yevroûntew ♦ yevr}santew e^autôn ♦ — a[toû ♦ a[t! ˙pò sunakolouy}sasai ♦ sunakolouyoûsai
188
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OOM
OON
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
23.50 - 24.10
KATA LOUKAN 50
Kaì †doú, ˙n|r •nómati &Ivs}f, bouleut|w øpárxvn, ˙ n | r ˙ g a y ò w k a ì d í k a i o w — 51 o ˚ t o w o [ k ‘ n sugkatateyeiménow t_ boul_ kaì t_ prájei a[tôn — ˙pò &Arimayaíaw pólevw tôn &Ioudaívn, $ow kaì prosedéxeto kaì a[tòw t|n basileían toû yeoû: 52 o˚tow proselyWn t! Pilát~ &+t}sato tò sôma toû &Ihsoû. 53 Kaì kayelWn a[tò \netúlijen a[tò sindóni, kaì ¡yhken a[tò \n mn}mati lajeut!, o˚ o[k ‘n o[d ép v o[deìw keímenow. 54 Kaì =méra ‘n Paraskeu}, sábbaton \péfvsken. 55 Katakolouy}sasai dè gunaîkew, a®tinew ‘san sunelhluyuîai a[t! \k têw Galilaíaw, \yeá s a n t o tò mnhmeîon, kaì qw \téyh tò sôma a[toû. 56 ^Upostrécasai dè =toímasan ˙rQmata kaì múra. Kaì tò mèn sábbaton =súxasan katà t|n \ntol}n.
24
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
T_ dè miÅ tôn sabbátvn, ªryrou bayéow, ‘lyon \pì tò mnêma, férousai $a =toímasan ˙rQmata, kaí tinew sùn a[taîw. 2 e˚ron dè tòn líyon ˙pokekulisménon ˙pò toû mnhmeíou. 3 Kaì e†selyoûsai o[x e˚ron tò sôma toû kuríou &Ihsoû. 4 Kaì \géneto \n t! diaporeîsyai a[tàw perì toútou, kaì †doú, ƒndrew dúo \pésthsan a[taîw \n \sy}sesin ˙straptoúsaiw: 5 &E m f ó b v n dè genoménvn a[tôn, kaì klinousôn tò prósvpon e†w t|n gên, eÂpon pròw a[táw, Tí zhteîte tòn zônta metà tôn nekrôn; 6 O[k ¡stin @de, ˙ll' “géryh: mn}syhte qw \lálhsen ømîn, ¡ti çn \n t_ GalilaíŸ, 7 légvn –ti deî tòn u¥òn toû ˙nyrQpou paradoyênai e†w xeîraw ˙nyrQpvn a^martvlôn, kaì staurvyênai, kaì t_ trít+ =mérŸ ˙nastênai. 8 Kaì \mn}syhsan tôn ]hmátvn a[toû, 9 kaì øpostrécasai ˙pò toû mnhmeíou, ˙p}ggeilan taûta pánta toîw £ndeka kaì pâsin toîw loipoîw. 10 )Hsan dè = Magdalhn| María kaì &Ivánna kaì María &IakQbou, kaì a¥ loipaì sùn
bayévw
= &IakQbou
24.1 kaí tinew sùn a[taîw ♦ — 24.3 Kaì e†selyoûsai ♦ E†selyoûsai dè 24.4 diaporeîsyai ♦ ˙poreîsyai 24.4 \sy}sesin ˙straptoúsaiw ♦ \syêti ˙straptoús+ 24.5 tò prósvpon ♦ tà prósvpa 24.5 eÂpon ♦ eÂpan 24.6 ˙ll' ♦ ˙llà 24.7 –ti deî tòn u¥òn toû ˙nyrQpou ♦ tòn u¥òn toû ˙nyrQpou –ti deî 24.10 &IakQbou ♦ = &IakQbou
23.50 øpárxvn ♦ øpárxvn ˆkaì˜ 23.51 kaì prosedéxeto kaì a[tòw ♦ prosedéxeto 23.53 kayelWn a[tò ♦ kayelWn 23.53 a[tò \n ♦ a[tòn \n 23.53 o[dépv o[deìw ♦ o[deìw o·pv 23.54 Paraskeu} ♦ Paraskeuêw kaì 23.55 gunaîkew ♦ a¥ gunaîkew 23.55 a[t! \k têw Galilaíaw ♦ \k têw Galilaíaw a[t! 24.1 bayéow ‘lyon \pì tò mnêma ♦ bayévw \pì tò mnêma ‘lyon
189
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OON
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
24.11 - 24.26
OOO
KATA LOUKAN
a[taîw, a$i ¡legon pròw toùw ˙postólouw taûta. 11 Kaì \fánhsan \nQpion a[tôn qseì lêrow tà ]}mata a[tôn, kaì “pístoun a[taîw. 12 ^O dè Pétrow ˙nastàw ¡dramen \pì tò mnhmeîon, kaì parakúcaw blépei tà •yónia keímena móna: kaì ˙pêlyen pròw e^autòn yaumázvn tò gegonów. 13
Kaì †doú, dúo \j a[tôn ‘san poreuómenoi \n a[t_ t_ =mérŸ e†w kQmhn ˙péxo u s a n stadíouw e^ j}konta ˙pò ^Ierousal}m, " ªnoma &Emmaoúw. 14 Kaì a[toì qmíloun pròw ˙ll}louw perì pántvn tôn sumbebhkótvn toútvn. 15 Kaì \géneto \n t! `mileîn a[toùw kaì suzhteîn, kaì a[tòw ` &Ihsoûw \g g í s a w suneporeúeto a[toîw. 16 O¥ dè •fyalmoì a[tôn \kratoûnto toû m| \pignônai a[tón. 17 EÂpen dè pròw a[toúw, Tínew o¥ lógoi o˚toi o¬w ˙ntibállete pròw ˙ll}louw peripatoûntew, kaì \ste skuyrvpoí; 18 &Apokriyeìw dè ` e<w, > ªnoma Kleopâw, eÂpen pròw a[tón, Sù mónow paroikeîw ^Ierousal}m, kaì o[k ¡gnvw tà genómena \n a[t_ \n taîw =méraiw taútaiw; 19 Kaì eÂpen a[toîw, Poîa; O¥ dè eÂpon a[t!, Tà perì &Ihsoû toû Nazvraíou, $ow \géneto ˙n|r prof}thw dunatòw \n ¡rg~ kaì lóg~ \nantíon toû yeoû kaì pantòw toû laoû: 20 –pvw te parédvkan a[tòn o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ ƒrxontew =môn e†w kríma yanátou, kaì \staúrvsan a[tón. 21 ^Hmeîw dè “lpízomen –ti a[tów \stin ` méllvn lutroûsyai tòn &Isra}l. &Allá ge sùn pâsin toútoiw tríthn taúthn =méran ƒgei s}meron ˙f' o˚ taûta \géneto. 22 &Allà kaì gunaîkéw tinew \j =môn \jésthsan =mâw, genómenai ªryriai \pì tò mnhmeîon: 23 ka ì m| eøroûsai tò sôma a[toû, ‘lyon légousai kaì •ptasían ˙ggélvn e^vrakénai, o$i légousin a[tòn z_n. 24 Kaì ˙pêlyón tinew tôn sùn =mîn \pì tò mnhmeîon, kaì e˚ron o%utvw kayWw kaì a¥ gunaîkew eÂpon: a[tòn dè o[k eÂdon. 25 Kaì a[tòw eÂpen pròw a[toúw, )V ˙nóhtoi kaì bradeîw t_ kardíŸ toû pisteúein \pì pâsin o<w \lálhsan o¥ profêtai: 26 o[xì taûta ¡dei payeîn tòn xristón, kaì e†selyeîn e†w t|n dójan a[toû; 24.17 24.18 24.19 24.19 24.21 24.21 24.22
24.10 24.11 24.12 24.13
a$i ¡legon ♦ ¡legon a[tôn kaì ♦ taûta kaì keímena ♦ — ‘san poreuómenoi \n a[t_ t_ =mérŸ ♦ \n a[t_ t_ =mérŸ ‘san poreuómenoi 24.15 ` ♦ —
\ste ♦ \stáyhsan ` e<w > ªnoma ♦ e<w •nómati eÂpon ♦ eÂpan Nazvraíou ♦ Nazarhnoû sùn ♦ kaì sùn s}meron ♦ — ªryriai ♦ •ryrinaì
190
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OOO
OOP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
24.27 - 24.44
KATA LOUKAN 27
Kaì ˙rjámenow ˙pò Mvsévw kaì ˙pò pántvn tôn profhtôn, dihrm}neuen a[toîw \n pásaiw taîw grafaîw tà perì e^autoû. 28 Kaì æggisan e† w t|n kQmhn o˚ \poreúonto: kaì a[tòw prosepoieîto porrvtérv poreúesyai. 29 Kaì parebiásanto a[tón, légontew, Meînon mey' =môn, –ti pròw e^spéran \stín, kaì kékliken = =méra. Kaì e†sêlyen toû meînai sùn a[toîw. 30 Kaì \géneto \n t! katakliyênai a[tòn met' a[tôn, labWn tòn ƒrton e[lóghsen, kaì klásaw \pedídou a[toîw. 31 A[tôn dè dihnoíxyhsan o¥ •fyalmoí, kaì \pégnvsan a[tón: kaì a[tòw ƒfantow \géneto ˙p' a[tôn. 32 Kaì eÂpon pròw ˙ll}louw, O[xì = kardía =môn kaioménh ‘n \n =mîn, qw \lálei =mîn \n t_ `d!, kaì qw di}noigen =mîn tàw grafáw; 33 Kaì ˙nastántew a[t_ t_ % rŸ øpéstrecan e†w ^Ierousal}m, kaì e˚ron sunhyroisménouw v toùw £ndeka kaì toùw sùn a[toîw, 34 légontaw –ti &Hgéryh ` * fyh Símvni. 35 Kaì a[toì \jhgoûnto tà \n kúriow ªntvw, kaì v t_ `d!, kaì qw \gnQsyh a[toîw \n t_ klásei toû ƒrtou. 36
Taûta dè a[tôn laloúntvn, a[tòw ` &Ihsoûw ¡sth \n més~ a[tôn, kaì légei a[toîw, E†r}nh ømîn. 37 Ptohyéntew dè kaì ¡mfoboi genómenoi \dókoun pneûma yevreîn. 38 Kaì eÂpen a[toîw, Tí tet a r a g m én o i \s t é, kaì dià tí dialogismoì ˙nabaínousin \n taîw kardíaiw ømôn; 39 *Idete tàw xeîráw mou kaì toùw pódaw mou, –ti a[tòw \gQ e†mi: chlaf}saté me kaì Êdete, –ti pneûma sárka kaì •stéa o[k ¡xei , kayWw \mè yevreîte ¡xonta. 40 Kaì toûto e†pWn \pédeijen a[toîw tàw xeîraw kaì toùw pódaw. 41 *Eti dè ˙pistoúntvn a[tôn ˙pò têw xarâw kaì yaumazóntvn, eÂpen a[toîw, *Exeté ti brQsimon \nyáde; 42 O¥ dè \pédvkan a[t! †xyúow •ptoû mérow, kaì ˙pò melissíou khríou. 43 Kaì labWn \nQpion a[tôn ¡fagen. 44
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
EÂpen dè a[toîw, O˚toi o¥ lógoi, o¬w \lálhsa pròw ømâw ¡ti çn sùn ømîn, –ti deî plhrvyênai pánta tà gegramména \n 24.34 &Hgéryh ` kúriow ªntvw ♦ ªntvw “géryh ` kúriow 24.36 ` &Ihsoûw ♦ — 24.38 taîw kardíaiw ♦ t_ kardíŸ 24.39 a[tòw \gQ e†mi ♦ \gQ e†mi a[tów 24.40 \pédeijen ♦ ¡deijen 24.42 kaì ˙pò melissíou khríou ♦ — 24.44 a[toîw ♦ pròw a[toúw 24.44 lógoi ♦ lógoi mou
24.27 Mvsévw ♦ Mvüsévw 24.27 dihrm}neuen ♦ dierm}neusen 24.28 prosepoieîto porrvtérv ♦ prosepoi}sato porrQteron 24.29 = ♦ ædh = 24.32 eÂpon ♦ eÂpan 24.32 \n =mîn ♦ ˆ\n =mîn˜ 24.32 kaì qw ♦ qw 24.33 sunhyroisménouw ♦ “yroisménouw
191
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OOP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
24.45 - 24.53
OOQ
KATA LOUKAN
t! nóm~ Mvsévw kaì prof}taiw kaì calmoîw perì \moû. 45 Tóte di}noijen a[tôn tòn noûn, toû suniénai tàw grafáw: 46 kaì eÂpen a[toîw –ti O%utvw gégraptai, kaì o%utvw ¡dei payeîn tòn xristón, kaì ˙nastênai \k nekrôn t_ trít+ =mérŸ, 47 kaì khruxyênai \pì t! •nómati a[toû metánoian kaì ƒfesin a^ martiôn e†w pánta tà ¡ynh, ˙rjámenon ˙pò ^Ierousal}m. 48 ^Umeîw dé \ste márturew toútvn. 49 Kaì †doú, \gW ˙postéllv t|n \paggelían toû patrów mou \f' ømâw: ømeîw dè kayísate \n t_ pólei ^Ierousal}m, £vw o˚ \ndúshsye dúnamin \j %ucouw. 50
&Ej}gagen dè a[toùw ¡jv £vw e†w Bhyanían: kaì \páraw tàw xeîraw a[toû e[lóghsen a[toúw. 51 Kaì \géneto \n t! e[logeîn a[tòn a[toúw, diésth ˙p' a[tôn, kaì ˙neféreto e†w tòn o[ranón. 52 Kaì a[toì proskun}santew a[tón, øpéstrecan e†w ^Ierousal|m metà xarâw megálhw: 53 kaì ‘san dià pantòw \n t! ¥er!, a†noûntew kaì e[logoûntew tòn yeón. &Am}n.
24.44 24.46 24.47 24.47 24.48 24.49
24.49 ^Ierousal}m ♦ — 24.49 dúnamin \j %ucouw ♦ \j %ucouw dúnamin 24.50 ¡jv £vw e†w ♦ ˆ¡jv˜ £vw pròw 24.53 a†noûntew kaì ♦ — 24.53 &Am}n ♦ —
Mvsévw kaì ♦ Mvüsévw kaì toîw kaì o%utvw ¡dei ♦ — kaì ƒfesin ♦ e†w ƒfesin ˙rjámenon ♦ ˙rjámenoi dé \ste ♦ — †doú ♦ ˆ†doù˜
192
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OOQ
OOR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
KATA IVANNHN
&E
n ˙rx_ ‘n ` lógow, kaì ` lógow ‘n pròw tòn yeón, kaì yeòw ‘n ` lógow. 2 O˚tow ‘n \n ˙rx_ pròw tòn yeón. 3 Pánta di' a[toû \géneto, kaì xvrìw a[toû \géneto o[dè £n $o gégonen. 4 &En a[t! zv| ‘n, kaì = zv| ‘n tò fôw tôn ˙nyrQpvn, 5 kaì tò fôw \n t_ skotíŸ faínei, kaì = skotía a[tò o[ katélaben. 6 &Egéneto ƒnyrvpow ˙pestalménow parà yeoû, ªnoma a[t! &Ivánnhw. 7 O˚tow ‘lyen e†w marturían, ®na martur}s+ perì toû fvtów, ®na pántew pisteúsvsin di' a[toû. 8 O[k ‘n \keînow tò fôw, ˙ll' ®na martur}s+ perì toû fvtów. 9 )Hn tò fôw tò ˙lhyinón, $o fvtízei pánta ƒnyrvpon \rxómenon e†w tòn kósmon. 10 &En t! kósm~ ‘n, kaì ` kósmow di' a[toû \géneto, kaì ` kósmow a[tòn o[k ¡gnv. 11 E†w tà Êdia ‘lyen, kaì o¥ Êdioi a[tòn o[ parélabon. 12 %O soi dè ¡labon a[tón, ¡dvken a[toîw \jousían tékna yeoû genésyai, toîw pisteúousin e†w tò ªnoma a[toû: 13 o$i o[k \j a¥mátvn, o[dè \k yel}matow sarków, o[dè \k yel}matow ˙ndrów, ˙ll' \k yeoû \genn}yhsan. 14 Kaì ` lógow sàrj \géneto, kaì \sk}nvsen \n =mîn — kaì \yeasámeya t|n dójan a[toû, dójan qw monogenoûw parà patrów — pl}rhw xáritow kaì ˙lhyeíaw. 15 &Ivánnhw martureî perì a[toû, kaì kékragen légvn, O˚tow ‘n $on eÂpon, ^O •písv mou \rxómenow ¡mprosyén mou gégonen: –ti prôtów mou ‘n. 16 Kaì \k toû plhrQmatow a[toû =meîw pántew \lábomen, kaì xárin ˙ntì xáritow. 17 %O ti ` nómow dià Mvsévw \dóyh, = xáriw kaì = ˙l}yeia dià &Ihsoû xristoû \géneto. 18 Yeòn o[deìw e^Qraken pQpote: ` monogen|w u¥ów, ` çn e†w tòn kólpon toû patrów, \keînow \jhg}sato.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
19
Kaì a%uth \stìn = marturía toû &Ivánnou, –te ˙pésteilan o¥ &Ioudaîoi \j ^Ierosolúmvn ¥ereîw kaì Leufitaw ®na \rvt}svsin a[tón, Sù tíw eÂ; 20 Kaì qmológhsen, kaì o[k “rn}sato: kaì qmológhsen –ti O[k e†mì \gW ` xristów. 21 Kaì “rQthsan a[tón, Tí o{n; &Hlíaw e sú; Kaì légei, O[k e†mí. ^O 1.19 o¥ ♦ ˆpròw a[tòn˜ o¥ 1.20 O[k e†mì \gW ♦ &EgW o[k e†mì 1.21 &Hlíaw e sú ♦ Sú &Hlíaw eÂ
1.16 Kaì \k ♦ %O ti \k 1.17 Mvsévw ♦ Mvüsévw 1.18 ` monogen|w u¥ów ♦ monogen|w yeòw
193
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OOR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
1.22 - 1.39
OOS
KATA IVANNHN prof}thw e sú; Kaì ˙pekríyh, O·. 22 EÂpon o{n a[t!, Tíw eÂ; %Ina ˙pókrisin dômen toîw pémcasin =mâw. Tí légeiw perì seautoû; 23 *Efh, &EgW fvn| boôntow \n t_ \r}m~, E[yúnate t|n `dòn kuríou, kayWw eÂpen &Hsafiaw ` prof}thw. 24 Kaì o¥ ˙pestalménoi ‘san \k tôn Farisaívn. 25 Kaì “rQthsan a[tón, kaì eÂpon a[t!, Tí o{n baptízeiw, e† sù o[k e ` xristów, o·te &Hlíaw, o·te ` prof}thw; 26 &Apekríyh a[toîw ` &Ivánnhw légvn, &EgW baptízv \n %udati: mésow dè ømôn £sthken $on ømeîw o[k oÊdate. 27 A[tów \stin ` •písv mou \rxómenow, $o w ¡mprosyén mou gégonen: o˚ \gW o[k e†mì ƒjiow ®na lúsv a[toû tòn ¥mánta toû øpod}matow. 28 Taûta \n BhyaníŸ \géneto péran toû &Iordánou, –pou ‘n &Ivánnhw baptízvn.
blépei ` &Ivánnhw
qw
29
T_ \paúrion blépei tòn &Ihsoûn \rxómenon pròw a[tón, kaì légei, *Ide ` ˙mnòw toû yeoû, ` aÊrvn t|n a^ martían toû kósmou. 30 O˚tów \stin perì o˚ \gW eÂpon, &Opísv mou ¡rxetai ˙n|r $ow ¡mprosyén mou gégonen, –ti prôtów mou ‘n. 31 K˙gW o[k Ædein a[tón: ˙ll' ®na fanervy_ t! &Isra}l, dià toûto ‘lyon \gW \n t! %udati baptízvn. 32 Kaì \martúrhsen &Ivánnhw légvn –ti Teyéamai tò pneûma katabaînon qseì peristeràn \j o[ranoû, kaì ¡meinen \p' a[tón. 33 K˙gW o[k Ædein a[tón: ˙ll' ` pémcaw me baptízein \n %udati, \keînów moi eÂpen, &Ef' $on ©n Êd+w tò pneûma katabaînon kaì ménon \p' a[tón, o˚tów \stin ` baptízvn \n pneúmati a^ gí~. 34 K˙gW e^ Qraka, kaì memartúrhka –ti o˚tów \stin ` u¥òw toû yeoû. 35
T_ \paúrion pálin e¥st}kei ` &Ivánnhw, kaì \k tôn mayhtôn a[toû dúo: 36 kaì \mblécaw t! &Ihsoû peripatoûnti, légei, *Ide ` ˙mnòw toû yeoû. 37 Kaì ækousan a[toû o¥ dúo mayhtaì laloûntow, kaì “koloúyhsan t! &Ihsoû. 38 Strafeìw dè ` &Ihsoûw kaì yeasámenow a[toùw ˙kolouyoûntaw, légei a[toîw, Tí zhteîte; O¥ dè eÂpon a[t!, ^Rabbí — $o légetai e^ rmhneuómenon, Didáskale — poû méneiw; 39 Légei a[toîw, 1.28 &Ivánnhw ♦ ` &Ivánnhw 1.30 perì ♦ øpèr 1.31 t! %udati ♦ %udati 1.32 qseì ♦ qw 1.37 a[toû o¥ dúo mayhtaì ♦ o¥ dúo mayhtaì a[toû 1.38 eÂpon ♦ eÂpan 1.38 e^rmhneuómenon ♦ meyermhneuómenon
1.22 EÂpon ♦ EÂpan 1.24 o¥ ♦ — 1.25 eÂpon ♦ eÂpan 1.25 o·te &Hlíaw o·te ♦ o[dè &Hlíaw o[dè 1.26 dè ♦ — 1.27 A[tów \stin ♦ — 1.27 $ow ¡mprosyén mou gégonen ♦ — 1.27 \gW o[k e†mì ♦ o[k e†mì ˆ\gW˜
194
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OOS
OOT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
1.40 - 1.51
KATA IVANNHN *Erxesye kaì Êdete. )Hlyon kaì eÂdon poû ménei: kaì par' a[t! % ra ‘n qw dekáth. 40 )Hn ¡m ei n a n t|n =méran \keínhn: v &A n d r é a w ` ˙delfòw Símvnow Pétrou e<w \k tôn dúo tôn ˙kousántvn parà &Ivánnou kaì ˙kolouyhsántvn a[t!. 41 Eørískei o˚tow prôtow tòn ˙delfòn tòn Êdion Símvna, kaì légei a[t!, Eør}kamen tòn Mesían — – \stin meyermhneuómenon, Xristów. 42 Kaì ægagen a[tòn pròw tòn &Ihsoûn. &Emblécaw a[t! ` &Ihsoûw eÂpen, Sù e Símvn ` u¥òw &Ivnâ: sù klhy}s+ Khfâw — $o e^rmhneúetai Pétrow.
&Emblécaw dè
43
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
T_ \paúrion “yélhsen \jelyeîn e†w t|n Galilaían, kaì eørískei Fílippon, kaì légei a[t! ` &Ihsoûw, &Akoloúyei moi. 44 )Hn dè ` Fílippow ˙pò Bhysaïdá, \k têw pólevw &Andréou kaì Pétrou. 45 Eørískei Fílippow tòn Nayana}l, kaì légei a[t!, $O n ¡gracen Mvsêw \n t! nóm~ kaì o¥ profêtai eør}kamen, &Ihsoûn tòn u¥òn toû &Ivs|f tòn ˙pò Nazarét. 46 Kaì eÂpen a[t! Nayana}l, &Ek Nazarèt dúnataí ti ˙gayòn eÂnai; Légei a[t! Fílippow, *Erxou kaì Êde. 47 EÂden ` &Ihsoûw tòn Nayana|l \rxómenon pròw a[tón, kaì légei perì a[toû, *Ide ˙lhyôw &Israhlíthw, \n > dólow o[k ¡stin. 48 Légei a[t! Nayana}l, Póyen me ginQskeiw; &Apekríyh &Ihsoûw kaì eÂpen a[t!, Prò toû se Fílippon fvnêsai, ªnta øpò t|n sukên, eÂdón se. 49 &Apekríyh Nayana}l kaì légei a[t!, ^Rabbí, sù e ` u¥òw toû yeoû, sù e ` basileùw toû &Isra}l. 50 &Apekríyh &Ihsoûw kaì eÂpen a[t!, %Oti eÂpón soi, eÂdón se øpokátv têw sukêw, pisteúeiw; Meízv toútvn ªcei. 51 Kaì légei a[t!, &Am|n ˙m|n légv ømîn, ˙p' ƒrti ªcesye tòn o[ranòn ˙ne~góta, kaì toùw ˙ggélouw toû yeoû ˙nabaínontaw kaì katabaínontaw \pì tòn u¥òn toû ˙nyrQpou.
1.45 tòn u¥òn ♦ u¥òn 1.46 Fílippow ♦ ˆ`˜ Fílippow 1.49 Nayana}l kaì légei a[t! ♦ a[t! Nayana}l 1.49 e ` basileùw ♦ basileùw e 1.50 eÂdón ♦ –ti eÂdón 1.50 ªcei ♦ ªc+ 1.51 ˙p' ƒrti ♦ —
1.39 Êdete ♦ ªcesye 1.39 )Hlyon kaì eÂdon ♦ )Hlyan o{n kaì eÂdan 1.41 prôtow ♦ prôton 1.41 Mesían ♦ Messían 1.42 Kaì ♦ — 1.42 &Ivnâ ♦ &Ivánnou 1.45 Mvsêw ♦ Mvüsêw
195
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OOT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.1 - 2.17
OOU
KATA IVANNHN
2
Kaì t_ =mér Ÿ t_ trít+ gámow \géneto \n KanÅ têw Galilaíaw, kaì ‘n = m}thr toû &Ihsoû \keî: 2 \kl}yh dè kaì ` &Ihsoûw kaì o¥ mayhtaì a[toû e†w tòn gámon. 3 Kaì øster}santow oÊnou, légei = m}thr toû &Ihsoû pròw a[tón, OÂnon o[k ¡xousin. 4 Légei a[t_ ` &Ihsoûw, Tí \moì kaì soí, % ra mou. 5 Légei = m}thr a[toû toîw gúnai; O·pv %hkei = v diakónoiw, %O ti ©n lég+ ømîn, poi}sate. 6 )Hsan dè \keî ødríai líyinai ¢j keímenai katà tòn kayarismòn tôn &Ioudaívn, xvroûsai ˙nà metrhtàw dúo (h treîw. 7 Légei a[toîw ` &Ihsoûw, Gemísate tàw ødríaw %udatow. Kaì \gémisan a[tàw £vw ƒnv. 8 Kaì lég ei a[toîw, &Antl}sate nûn, kaì férete t! ˙rxitriklín~. Kaì ænegkan. 9 ^Vw dè \geúsato ` ˙rxitríklinow tò %udvr oÂnon gegenhménon, kaì o[k Ædei póyen \stín — o¥ dè diákonoi Ædeisan o¥ “ntlhkótew tò %udvr — fvneî tòn numfíon ` ˙rxitríklinow, 10 kaì légei a[t!, Pâw ƒnyrvpow prôton tòn kalòn oÂnon tíyhsin, kaì –tan meyusyôsin, tóte tòn \lássv: sù tet}rhkaw tòn kalòn oÂnon £vw ƒrti. 11 Taúthn \poíhsen t|n ˙rx|n tôn shmeívn ` &Ihsoûw \n KanÅ têw Galilaíaw, kaì \fanérvsen t|n dójan a[toû: kaì \písteusan e†w a[tòn o¥ mayhtaì a[toû. 12
Metà toûto katébh e†w Kapernaoúm, a[tòw kaì = m}thr a[toû, kaì o¥ ˙delfoì a[toû, kaì o¥ mayhtaì a[toû: kaì \keî ¡meinan o[ pollàw =méraw. 13
Kaì \ggùw ‘n tò Pásxa tôn &Ioudaívn, kaì ˙nébh e†w ^I er o s ó l u m a ` &Ihsoûw. 14 Kaì e˚ren \n t! ¥er ! toùw pvloûntaw bóaw kaì próbata kaì peristeráw, kaì toùw kermatistàw kayhménouw. 15 Kaì poi}saw fragéllion \k sxoinívn pántaw \jébalen \k toû ¥eroû, tá te próbata kaì toùw bóaw: kaì tôn kollubistôn \jéxeen tò kérma, kaì tàw trapézaw ˙néstrecen: 16 kaì toîw tàw peristeràw pvloûsin eÂpen, *Arate taûta \nteûyen: m| poieîte tòn oÂkon toû patrów mou oÂkon \mporíou. 17 &Emn}syhsan dè o¥ mayhtaì a[toû –ti gegramménon \stín, ^O zêlow toû oÊkou sou katafágetaí me. 2.4 2.6 2.6 2.8 2.10
2.11 2.12 2.12 2.15 2.17
Légei ♦ ˆKaì˜ légei ødríai líyinai ¢j keímenai katà ♦ líyinai ødríai ¢j katà xvroûsai ♦ keímenai xvroûsai Kaì ænegkan ♦ o¥ dè ænegkan tóte ♦ —
t|n ˙rx|n ♦ ˙rx|n Kapernaoúm ♦ Kafarnaoùm ˙delfoì a[toû ♦ ˙delfoì ˆa[toû˜ ˙néstrecen ♦ ˙nétrecen dè ♦ —
196
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OOU
OOV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.18 - 3.9
KATA IVANNHN 18
&Apekríyhsan o{n o¥ &Ioudaîoi kaì eÂpon a[t!, Tí shmeîon deiknúeiw =mîn, –ti taûta poieîw; 19 &Apekríyh &Ihsoûw kaì eÂpen a[toîw, Lúsate tòn naòn toûton, kaì \n trisìn =méraiw \gerô a[tón. 20 EÂpon o{n o¥ &Ioudaîoi, Tessarákonta kaì ¢j ¡tesin Œkodom}yh ` naòw o˚tow, kaì sù \n trisìn =méraiw \gereîw a[tón; 21 &Ekeînow dè ¡legen perì toû naoû toû sQmatow a[toû. 22 %O te o{n “géryh \k nekrôn, \mn}syhsan o¥ mayhtaì a[toû –ti toûto ¡legen: kaì \písteusan t_ graf_, kaì t! lóg~ > eÂpen ` &Ihsoûw. 23
^Vw dè ‘n \n toîw ^Ierosolúmoiw \n t! Pásxa, \n t_ e^ort_, polloì \písteusan e†w tò ªnoma a[toû, yevroûntew a[toû tà shmeîa $a \poíei. 24 A[tòw dè ` &Ihsoûw o[k \písteuen e^autòn a[toîw, dià tò a[tòn ginQskein pántaw, 25 kaì –ti o[ xreían e x e n ®na tiw martur}s+ perì toû ˙nyrQpou: a[tòw gàr \gínvsken tí ‘n \n t! ˙nyrQp~.
3
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
)Hn dè ƒnyrvpow \k tôn Farisaívn, Nikódhmow ªnoma a[t!, ƒrxvn tôn &Ioudaívn: 2 o˚tow ‘lyen pròw a[tòn nuktów, kaì eÂpen a[t!, ^Rabbí, oÊdamen –ti ˙pò yeo û \l}luyaw didáskalow: o[deìw gàr taûta tà shmeîa dúnatai poieîn $a sù poieîw, \àn m| ” ` yeòw met' a[toû. 3 &Apekríyh ` &Ihsoûw kaì eÂpen a[t!, &Am|n ˙m|n légv soi, \àn m} tiw gennhy_ ƒnvyen, o[ dúnatai †deîn t|n basileían toû yeoû. 4 Légei pròw a[tòn ` Nikódhmow, Pôw dúnatai ƒnyrvpow * n; M| dúnatai e†w t|n koilían têw mhtròw gennhyênai gérvn v a[toû deúteron e†selyeî n kaì gennhyênai; 5 &A p e k r í y h &Ihsoûw, &Am|n ˙m|n légv soi, \àn m} tiw gennhy_ \j %udatow kaì pneúmatow, o[ dúnatai e†selyeîn e†w t|n basileían toû yeoû. 6 Tò gegennhménon \k têw sarkòw sárj \stin: kaì tò gegennhménon \k toû pneúmatow pneûmá \stin. 7 M| yaumás+w –ti eÂpón soi, Deî ømâw gennhyênai ƒnvyen. 8 Tò pneûma –pou yélei pneî, kaì t|n fvn|n a[toû ˙koúeiw, ˙ll' o[k oÂdaw póyen ¡rxetai kaì poû øpágei: o%utvw \stìn pâw ` gegennhménow \k toû pneúmatow. 9 &Apekríyh Nikódhmow kaì eÂpen a[t!, Pôw 2.18 2.20 2.20 2.20 2.22 2.24
tòn &Ihsoûn
2.24 e^autòn ♦ a[tòn 3.2 taûta tà shmeîa dúnatai ♦ dúnatai taûta tà shmeîa 3.3 ` ♦— 3.4 ` ♦ ˆ`˜
eÂpon ♦ eÂpan EÂpon ♦ EÂpan Tessarákonta ♦ Tesserákonta Œkodom}yh ♦ o†kodom}yh > ♦ $on ` ♦—
197
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OOV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
3.10 - 3.26
OPM
KATA IVANNHN dúnatai taûta genésyai; 10 &Apekríyh &Ihsoûw kaì eÂpen a[t!, Sù e ` didáskalow toû &Isra}l, kaì taûta o[ ginQskeiw; 11 &A m | n ˙m|n légv soi –ti $o oÊdamen laloûmen, kaì $o e^vrákamen marturoûmen: kaì t|n marturían =môn o[ lambánete. 12 E† tà \pígeia eÂpon ømîn kaì o[ pisteúete, pôw, \à n eÊ p v ømîn tà \pouránia, pisteúsete; 13 Kaì o[deìw ˙nabébhken e†w tòn o[ranón, e† m| ` \k toû o[ranoû katabáw, ` u¥òw toû ˙nyrQpou ` çn \n t! o[ran!. 14 Kaì kayWw Mvsêw %ucvsen tòn ªfin \n t_ \r}m~, o%utvw øcvyênai deî tòn u¥òn toû ˙nyrQpou: 15 ®na pâw ` pisteúvn e†w a[tòn m| ˙pólhtai, ˙ll' ¡x+ zv|n a†Qnion. 16
% ste tòn u¥òn O%utvw gàr “gáphsen ` yeòw tòn kósmon, v a[toû tòn monogenê ¡dvken, ®na pâw ` pisteúvn e†w a[tòn m| ˙pólhtai, ˙ll' ¡x+ zv|n a†Qnion. 17 O[ gàr ˙pésteilen ` yeòw tòn u¥òn a[toû e†w tòn kósmon ®na krín+ tòn kósmon, ˙ll' ®na svy_ ` kósmow di' a[toû. 18 ^O pisteúvn e†w a[tòn o[ krínetai: ` dè m| pisteúvn ædh kékritai, –ti m| pepísteuken e†w tò ªnoma toû monogenoûw u¥oû toû yeoû. 19 A%uth dé \stin = krísiw, –ti tò fôw \l}luyen e†w tòn kósmon, kaì “gáphsan o¥ ƒnyrvpoi mâllon tò skótow (h tò fôw: ‘n gàr ponhrà a[tôn tà ¡rga. 20 Pâw gàr ` faûla prássvn miseî tò fôw, kaì o[k ¡rxetai pròw tò fôw, ®na m| \legxy_ tà ¡rga a[toû. 21 ^O dè poiôn t|n ˙l}yeian ¡rxetai pròw tò fôw, ®na fanervy_ a[toû tà ¡rga, –ti \n ye! \stin e†rgasména. 22
Saleím
Metà taûta ‘lyen ` &Ihsoûw kaì o¥ mayhtaì a[toû e†w t|n &Ioudaían gên: kaì \keî diétriben met' a[tôn kaì \báptizen. 23 )Hn dè kaì &Ivánnhw baptízvn \n A†nWn \ggùw toû Sal}m, –ti %udata pollà ‘n \keî: kaì paregínonto kaì \baptízonto. 24 O·pv gàr ‘n beblhménow e†w t|n fulak|n ` &Ivánnhw. 25 &E g én et o o{n z}thsiw \k tôn mayhtôn &Ivánnou metà &Ioudaíou perì kayarismoû. 26 Kaì ‘lyon pròw tòn &Ivánnhn kaì eÂpon a[t!, ^Rabbí, $ow ‘n metà soû péran toû &Iordánou, > sù memartúrhkaw, Êde o˚tow baptízei, kaì pántew ¡rxontai 3.13 3.14 3.15 3.15 3.16
` çn \n t! o[ran! ♦ — Mvsêw ♦ Mvüsêw e†w a[tòn ♦ \n a[t! m| ˙pólhtai ˙ll' ♦ — a[toû ♦ —
3.17 3.19 3.23 3.23 3.26
a[toû e†w ♦ e†w ponhrà a[tôn ♦ a[tôn ponhrà &Ivánnhw ♦ ` &Ivánnhw Sal}m ♦ Saleím eÂpon ♦ eÂpan
198
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OPM
OPN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
3.27 - 4.9
KATA IVANNHN pròw a[tón. 27 &Apekríyh &Ivánnhw kaì eÂpen, O[ dúnatai ƒnyrvpow lambánein o[dén, \àn m| ” dedoménon a[t! \k toû o[ranoû. 28 A[toì ømeîw martureîte –ti eÂpon, O[k e†mì \gW ` xristów, ˙ll' –ti &Apestalménow e†mì ¡mprosyen \keínou. 29 ^O ¡xvn t|n númfhn, numfíow \stín: ` dè fílow toû numfíou, ` e^sthkWw kaì ˙koúvn a[toû, xarÅ xaírei dià t|n fvn|n toû numfíou: a%uth o{n = xarà = \m| pepl}rvtai. 30 &Ekeînon deî a[jánein, \mè dè \lattoûsyai. 31
^O ƒnvyen \rxómenow \pánv pántvn \stín. ^O çn \k têw gêw, \k têw gêw \stin, kaì \k têw gêw laleî: ` \k toû o[ranoû \rxómenow \pánv pántvn \stín. 32 Kaì $o e^Qraken kaì ækousen, toûto martureî: kaì t|n marturían a[toû o[deìw lambánei. 33 ^O labWn a[toû t|n marturían \sfrágisen –ti ` yeòw ˙lhy}w \stin. 34 $O n gàr ˙pésteilen ` yeów, tà ]}mata toû yeoû laleî: o[ gàr \k métrou dídvsin ` yeòw tò pneûma. 35 ^O pat|r ˙gapÅ tòn u¥ón, kaì pánta dédvken \n t_ xeirì a[toû. 36 ^O pisteúvn e†w tòn u¥òn ¡xei zv|n a†Qnion: ` dè ˙peiyôn t! u¥!, o[k ªcetai zv}n, ˙ll' = •rg| toû yeoû ménei \p' a[tón.
t|n zv}n
4
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
^Vw o{n ¡gnv ` kúriow –ti ækousan o¥ Farisaîoi –ti &Ihsoûw pleíonaw mayhtàw poieî kaì baptízei (h &Ivánnhw 2 — kaítoige &Ihsoûw a[tòw o[k \báptizen, ˙ll' o¥ mayhtaì a[toû — 3 ˙fêken t|n &Ioudaían, kaì ˙pêlyen e†w t|n Galilaían. 4 *Edei dè a[tòn diérxesyai dià têw Samareíaw. 5 *Erxetai o{n e†w pólin têw Samareíaw legoménhn Suxár, plhsíon toû xvríou $o ¡dvken &IakWb &Ivs|f t! u¥! a[toû: 6 ‘n dè \keî phg| toû &IakQb. ^O o{n &Ihsoûw kekopiakWw \k têw `doiporíaw \kayézeto o%utvw \pì t_ phg_. %Vra ‘n qseì £kth. 7 *Erxetai gun| \k têw Samareíaw ˙ntlêsai %udvr: légei a[t_ ` &Ihsoûw, Dów moi pieîn. 8 O¥ gàr mayhtaì a[toû ˙pelhlúyeisan e†w t|n pólin, ®na trofàw ˙gorásvsin. 9 Légei o{n a[t! = gun| = Samareîtiw, Pôw sù &Ioudaîow çn par' \moû pieîn a†teîw, 4.1 4.3 4.5 4.6 4.7 4.9 4.9
3.27 o[dén ♦ o[dè ¢n 3.28 martureîte ♦ moi martureîte 3.28 O[k ♦ ˆ–ti˜ O[k 3.31 o[ranoû \rxómenow \pánv pántvn \stín ♦ o[ranoû \rxómenow ˆ\pánv pántvn \stín˜ 3.32 Kaì $o ♦ $O 3.34 ` yeòw tò ♦ tò
kúriow ♦ &Ihsoûw e†w ♦ pálin e†w &Ivs|f ♦ ˆt!˜ &Ivs|f qseì ♦ qw pieîn ♦ peîn Samareîtiw ♦ Samarîtiw pieîn ♦ peîn
199
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OPN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
4.10 - 4.25
OPO
KATA IVANNHN o·shw gunaikòw Samareítidow; — O [ gàr sugxrôntai &Ioudaîoi Samareítaiw. 10 &Apekríyh &Ihsoûw kaì eÂpen a[t_, E† Ædeiw t|n dvreàn toû yeoû, kaì tíw \stin ` légvn soi, Dów moi pieîn, sù ©n Æthsaw a[tón, kaì ¡dvken ƒn soi %udvr zôn. 11 Légei a[t! = gun}, Kúrie, o·te ƒntlhma ¡xeiw, kaì tò fréar \stìn bayú: póyen o{n ¡xeiw tò %udvr tò zôn; 12 M| sù meízvn e toû patròw =môn &IakQb, $ow ¡dvken =mîn tò fréar, kaì a[tòw \j a[toû ¡pien, kaì o¥ u¥oì a[toû, kaì tà yrémmata a[toû; 13 &Apekríyh &Ihsoûw kaì eÂpen a[t_, Pâw ` pínvn \k toû %udatow toútou, dic}sei pálin: 14 $ow d' ©n pí+ \k toû %udatow o˚ \gW dQsv a[t!, o[ m| dic}s+ e†w tòn a†ôna: ˙llà tò %udvr $o dQsv a[t! gen}setai \n a[t! phg| %udatow a^ lloménou e†w zv|n a†Qnion. 15 Légei pròw a[tòn = gun}, Kúrie, dów moi toûto tò %udvr, ®na m| dicô, mhdè ¡rxomai \nyáde ˙ntleîn. 16 Légei a[t_ ` &Ihsoûw, %Upage, fQnhson tòn ƒndra soû, kaì \lyè \nyáde. 17 &Apekríyh = gun| kaì eÂpen, O[k ¡xv ƒndra. Légei a[t_ ` &Ihsoûw, Kalôw eÂpaw –ti *Andra o[k ¡xv: 18 pénte gàr ƒndraw ¡sxew, kaì nûn $on ¡xeiw o[k ¡stin sou ˙n}r: toûto ˙lhyèw eÊrhkaw. 19 Légei a[t! = gun}, Kúrie, yevrô –ti prof}thw e sú. 20 O¥ patérew =môn \n t! ªrei toút~ prosekúnhsan: kaì ømeîw légete –ti \n ^Ierosolúmoiw \stìn ` tópow –pou deî proskuneîn. 21 Légei a[t_ ` &Ihsoûw, Gúnai, písteusón moi, –ti % ra, –te o·te \n t! ªrei toút~ o·te \n ^Ierosolúmoiw ¡rxetai v proskun}sete t! patrí. 22 ^Umeîw proskuneîte $o o[k oÊdate: =meîw proskunoûmen $o oÊdamen: –ti = svthría \k tôn % ra kaì nûn \stin, –te o¥ &Ioudaívn \stín. 23 &All' ¡rxetai v ˙lhyinoì proskunhtaì proskun}sousin t! patrì \n pneúmati kaì ˙lhyeí Ÿ : kaì gàr ` pat|r toioútouw zhteî toùw proskunoûntaw a[tón. 24 pneûma ` yeó w: kaì toùw pro s k u n o û n t a w a[tón, \n pneúmati kaì ˙lhyeí Ÿ deî proskuneîn. 25 Légei a[t! = gun}, OÂda –ti Mesíaw ¡rxetai — 4.16 ` &Ihsoûw ♦ — 4.17 eÂpen ♦ eÂpen a[t! 4.20 deî proskuneîn ♦ proskuneîn deî 4.21 Gúnai písteusón moi ♦ Písteué moi gúnai 4.23 &All' ♦ ˙llà 4.25 Mesíaw ♦ Messíaw
4.9
o·shw gunaikòw Samareítidow ♦ gunaikòw Samarítidow o·shw 4.9 Samareítaiw ♦ Samarítaiw 4.10 pieîn ♦ peîn 4.11 = gun} ♦ ˆ= gun}˜ 4.14 dic}s+ ♦ dic}sei 4.15 ¡rxomai ♦ diérxvmai
200
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OPO
OPP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
4.26 - 4.42
KATA IVANNHN ` legómenow xristów: –tan ¡ly+ \keînow, ˙naggeleî =mîn pánta. 26 Légei a[t_ ` &Ihsoûw, &EgQ e†mi, ` lalôn soi. 27
Kaì \pì toút~ ‘lyon o¥ mayhtaì a[toû, kaì \yaúmasan –ti metà gunaikòw \lálei: o[deìw méntoi eÂpen, Tí zhteîw; æ, Tí laleîw met' a[têw; 28 &Afêken o{n t|n ødrían a[têw = gun}, kaì ˙pêlyen e†w t|n pólin, kaì légei toîw ˙nyrQpoiw, 29 Deûte, Êdete ƒnyrvpon, $ow eÂpén moi pánta –sa \poíhsa: m}ti o˚tów \stin ` xristów; 30 &Ejêlyon \k têw pólevw, kaì ærxonto pròw a[tón. 31 &En dè t! metajù “rQtvn a[tòn o¥ mayhtaí, légontew, ^Rabbí, fáge. 32 ^O dè eÂpen a[toîw, &EgW brôsin ¡xv fageîn ÷n ømeîw o[k oÊdate. 33 *Elegon o{n o¥ mayhtaì pròw ˙ll}louw, M} tiw ænegken a[t! fageîn; 34 Légei a[toîw ` &Ihsoûw, &Emòn brômá \stin, ®na poiô tò yélhma toû pémcantów me, kaì teleiQsv a[toû tò ¡rgon. 35 O [x ømeîw légete –ti *Eti tetrámhnów \stin, kaì ` yerismòw ¡rxetai; &Idoú, légv ømîn, \párate toùw •fyalmoùw ømôn, kaì yeásasye tàw xQraw, –ti leukaí e†sin pròw yerismòn ædh. 36 Kaì ` yerízvn misyòn lambánei, kaì sunágei karpòn e†w zv|n a†Qnion: ®na kaì ` speírvn `moû xaír+ kaì ` yerízvn. 37 &En gàr toút~ ` lógow \stìn ` ˙lhyinów, –ti *Allow \stìn ` speírvn, kaì ƒllow ` yer í z v n . 38 &E g W ˙pésteila ømâw yer í z ei n $o o[x ømeîw kekopiákate: ƒlloi kekopiákasin, kaì ømeîw e†w tòn kópon a[tôn e†selhlúyate. 39
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Ek dè têw pólevw \keínhw polloì \písteusan e†w a[tòn tôn Samareitôn dià tòn lógon têw gunaikòw marturoúshw –ti EÂpén moi pánta –sa \poíhsa. 40 ^Vw o{n ‘lyon pròw a[tòn o¥ Samareîtai, “rQtvn a[tòn meînai par' a[toîw: kaì ¡meinen \keî dúo =méraw. 41 Kaì poll! pleíouw \písteusan dià tòn lógon a[toû, 42 t_ te gunaikì ¡legon –ti O[kéti dià t|n s|n laliàn pisteúomen: a[toì gàr ˙khkóamen, kaì oÊdamen –ti o˚tów \stin ˙lhyôw ` svt|r toû kósmou, ` xristów.
4.25 4.27 4.27 4.31 4.34 4.36
4.36 4.37 4.39 4.39 4.40 4.42
pánta ♦ ßpanta ‘lyon ♦ ‘lyan \yaúmasan ♦ \yaúmazon dè ♦ — poiô ♦ poi}sv Kaì ` yerízvn misyòn ♦ ^O yerízvn misyòn
®na kaì ♦ ®na ` ˙lhyinów ♦ ˙lhyinòw Samareitôn ♦ Samaritôn –sa ♦ $a Samareîtai ♦ Samarîtai ` xristów ♦ —
201
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OPP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
4.43 - 5.3
OPQ
KATA IVANNHN 43
Metà dè tàw dúo =méraw \jêlyen \keîyen, kaì ˙pêlyen e†w t|n Galilaían. 44 A[tòw gàr ` &Ihsoûw \martúrhsen –ti prof}thw \n t_ †díŸ patrídi tim|n o[k ¡xei. 45 %O te o{n ‘lyen e†w t|n Galilaían, \déjanto a[tòn o¥ Galilaîoi, pánta e^vrakótew $a \poíhsen \n ^Ierosolúmoiw \n t_ e^ort_: kaì a[toì gàr ‘lyon e†w t|n e^ort}n. 46
æmellen
)Hlyen o{n pálin ` &Ihsoûw e†w t|n Kanâ têw Galilaíaw, –pou \poíhsen tò %udvr oÂnon. Kaì ‘n tiw basilików, o˚ ` u¥òw “syénei \n Kapernaoúm. 47 O˚tow ˙koúsaw –ti &Ihsoûw %hkei \k têw &Ioudaíaw e†w t|n Galilaían, ˙pêlyen pròw a[tón, kaì “rQta a[tòn ®na katab_ kaì †áshtai a[toû tòn u¥ón: ¡mellen gàr ˙poyn§skein. 48 EÂpen o{n ` &Ihsoûw pròw a[tón, &Eàn m| shmeîa kaì térata Êdhte, o[ m| pisteúshte. 49 Légei pròw a[tòn ` basilików, Kúrie, katábhyi prìn ˙poyaneîn tò paidíon mou. 50 Légei a[t! ` &Ihsoûw, Poreúou: ` u¥ów sou z_. Kaì \písteusen ` ƒnyrvpow t! lóg~ > eÂpen a[t! ` &Ihsoûw, kaì \poreúeto. 51 *Hdh dè a[toû katabaínontow, o¥ doûloi a[toû ˙p}nthsan a[t!, kaì ˙p}ggeilan légontew –ti ^O paîw % ran \n " komcóteron sou z_. 52 &Epúyeto o{n par' a[tôn t|n v % ran e^bdómhn ˙fêken a[tòn ` ¡sxen. Kaì eÂpon a[t! –ti Xyèw v 53 % rŸ, \n " eÂpen puretów. *Egnv o{n ` pat|r –ti \n \keín+ t_ v a[t! ` &Ihsoûw –ti ^O u¥ów sou z_: kaì \písteusen a[tòw kaì = o†kía a[toû –lh. 54 Toûto pálin deúteron shmeîon \poíhsen ` &Ihsoûw, \lyWn \k têw &Ioudaíaw e†w t|n Galilaían.
5
Metà taûta ‘n = e^ ort| tôn &Ioudaívn, kaì ˙nébh ` &Ihsoûw e†w ^Ierosóluma.
2
*E s t i n dè \n toîw ^Ierosolúmoiw \pì t_ probatik_ kolumb}yra, = \pilegoménh ^Ebraïstì Bhyesdá, pénte stoàw ¡xo u s a . 3 &E n taútaiw katékeito plêyow polù tôn 4.43 4.44 4.45 4.46 4.46 4.47 4.47 4.50 4.50 4.51 4.51
kaì ˙pêlyen ♦ — ` ♦— $a ♦ –sa ` &Ihsoûw ♦ — Kapernaoúm ♦ Kafarnaoúm a[tòn ®na ♦ ®na ¡mellen ♦ æmellen Kaì \písteusen ♦ &Epísteusen > ♦ $on ˙p}nthsan a[t! kaì ˙p}ggeilan ♦ øp}nthsan a[t! sou ♦ a[toû
4.52 4.52 4.52 4.53 4.53 4.54 5.1 5.1 5.2 5.3
% % par' a[tôn t|n vran ♦ t|n vran par' a[tôn Kaì eÂpon ♦ eÂpan o{n Xyèw ♦ &Exyèw \n \keín+ ♦ ˆ\n˜ \keín+ –ti ^O ♦ ^O pálin ♦ ˆdè˜ pálin = ♦— ` ♦— Bhyesdá ♦ Bhyzayà polù ♦ —
202
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OPQ
OPR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.4 - 5.18
KATA IVANNHN ˙syenoúntvn, tuflôn, xvlôn, jhrôn, \kdexoménvn t|n toû %udatow kínhsin. 4 *Aggelow gàr katà kairòn katébainen \n t_ kolumb}yrŸ, kaì \tárassen tò %udvr: ` o{n prôtow \mbàw metà t|n tarax|n toû %udatow, øgi|w \gíneto, > d}pote kateíxeto nos}mati. 5 )Hn dé tiw ƒnyrvpow \keî triákonta •ktW ¡th ¡xvn \n t_ ˙syeneíŸ. 6 Toûton †dWn ` &Ihsoûw katakeímenon, kaì gnoùw –ti polùn ædh xrónon ¡xei, légei a[t!, Yéleiw øgi|w genésyai; 7 &Apekríyh a[t! ` ˙syenôn, Kúrie, ƒnyrvpon o[k ¡xv ®na, –tan taraxy_ tò %udvr, bál+ me e†w t|n kolumb}yran: \n > dè ¡rxomai \gQ, ƒllow prò \moû katabaínei. 8 Légei a[t! ` &Ihsoûw, *Egeirai, Óron tòn krábbatón sou, kaì peripátei. 9 Kaì e[yév w \g én et o øgi|w ` ƒnyrvpow, kaì ‘ren tòn krábbaton a[toû kaì periepátei. )Hn dè sábbaton \n \keín+ t_ =mérŸ.
kaì •ktW
10
*Elegon o{n o¥ &Ioudaîoi t! teyerapeumén~, Sábbatón \stin: o[k ¡jestín soi Órai tòn krábbaton. 11 &Apekríyh a[toîw, ^O poi}saw me øgiê, \keînów moi eÂpen, )Aron tòn krábbatón sou kaì peripátei. 12 &HrQthsan o{n a[tón, Tíw \stin ` ƒnyrvpow ` e†pQn soi, )Aron tòn krábbatón sou kaì peripátei; 13 ^O dè †ayeìw o[k Ædei tíw \stin: ` gàr &Ihsoûw \jéneusen, ªxlou ªntow \n t! tóp~. 14 Metà taûta eørískei a[tòn ` &Ihsoûw \n t! ¥er!, kaì eÂpen a[t!, *Ide øgi|w gégonaw: mhkéti a^mártane, ®na m| xeîrón tí soi génhtai. 15 &Apêlyen ` ƒnyrvpow, kaì ˙n}ggeilen toîw &Ioudaíoiw –ti &Ihsoûw \stin ` poi}saw a[tòn øgiê. 16 Kaì dià toûto \dívkon tòn &Ihsoûn o¥ &Ioudaîoi, kaì \z}toun a[tòn ˙pokteînai, –ti taûta \poíei \n sabbát~. 17 ^O dè &Ihsoûw ˙pekrínato a[toîw, ^O pat}r mou £vw ƒrti \rgázetai, k˙gW \rgázomai. 18 Dià toûto o{n mâllon \z}toun a[tòn o¥ &Ioudaîoi ˙pokteînai, –ti o[ mónon ¡luen tò sábbaton, ˙llà kaì patéra Êdion ¡legen tòn yeón, Êson e^autòn poiôn t! ye!. \kdexoménvn t|n toû %udatow kínhsin ♦ — 5.4 — 5.5 •ktW ♦ ˆkaì˜ •ktW 5.5 ˙syeneíŸ ♦ ˙syeneíŸ a[toû 5.8 *Egeirai ♦ *Egeire 5.8 krábbatón ♦ krábattón 5.9 krábbaton ♦ krábatton 5.10 o[k ♦ kaì o[k 5.10 krábbaton ♦ krábattón sou
5.11 5.11 5.12 5.12 5.14 5.16
&Apekríyh ♦ ^O dè ˙pekríyh krábbatón ♦ krábattón o{n ♦ — tòn krábbatón sou ♦ — tí soi ♦ soí ti tòn &Ihsoûn o¥ &Ioudaîoi ♦ o¥ &Ioudaîoi tòn &Ihsoûn 5.16 kaì \z}toun a[tòn ˙pokteînai ♦ — 5.17 &Ihsoûw ♦ ˆ&Ihsoûw˜
5.3
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
soi tí
203
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OPR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.19 - 5.36
OPS
KATA IVANNHN 19
&Apekrínato o{n ` &Ihsoûw kaì eÂpen a[toîw, &Am|n ˙m|n légv ømîn, o[ dúnatai ` u¥òw poieîn ˙f' e^autoû o[dén, \àn m} ti blép+ tòn patéra poioûnta: $a gàr ©n \keînow poi_, taûta kaì ` u¥òw `moívw poieî. 20 ^O gàr pat|r fileî tòn u¥ón, kaì pánta deíknusin a[t! $a a[tòw poieî: kaì meízona toútvn deíjei a[t! ¡rga, ®na ømeîw yaumázhte. 21 %Vsper gàr ` pat|r \geírei toùw nekroùw kaì zvopoieî, o%utvw kaì ` u¥òw o¬w yélei zvopoieî. 22 O[dè gàr ` pat|r krínei o[déna, ˙llà t|n krísin pâsan dédvken t! u¥!: 23 ®na pántew timôsin tòn u¥ón, kayWw timôsin tòn patéra. ^O m| timôn tòn u¥ón, o[ timÅ tòn patéra tòn pémcanta a[tón. 24 &Am|n ˙m|n légv ømîn –ti ` tòn lógon mou ˙koúvn, kaì pisteúvn t! pémcantí me, ¡xei zv|n a†Qnion: kaì e†w krísin o[k ¡rxetai, ˙llà metabébhken \k toû yanátou % ra kaì nûn e†w t|n zv}n. 25 &Am|n ˙m|n légv ømîn –ti ¡rxetai v \stin, –te o¥ nekroì ˙koúsontai têw fvnêw toû u¥oû toû yeoû, kaì o¥ ˙koúsantew z}sontai. 26 %Vsper gàr ` pat|r ¡xei zv|n \n e^aut!, o%utvw ¡dvken kaì t! u¥! zv|n ¡xein \n e^aut!: 27 kaì \jousían ¡dvken a[t! kaì krísin poieîn, –ti u¥òw ˙nyrQpou % ra, \n " pántew o¥ \stín. 28 M| yaumázete toûto: –ti ¡rxetai v \n toîw mnhmeíoiw ˙koúsontai têw fvnêw a[toû, 29 kaì \kporeúsontai, o¥ tà ˙gayà poi}santew, e†w ˙nástasin zvêw: o¥ dè tà faûla prájantew, e†w ˙nástasin krísevw. 30
O[ dúnamai \gW poieîn ˙p' \mautoû o[dén: kayWw ˙koúv, krínv: kaì = krísiw = \m| dikaía \stín: –ti o[ zhtô tò yélhma tò \món, ˙llà tò yélhma toû pémcantów me patrów. 31 &Eàn \gW marturô perì \mautoû, = marturía mou o[k ¡stin ˙lhy}w. 32 *Allow \stìn ` marturôn perì \moû, kaì oÂda –ti ˙lhy}w \s t i n = marturía ÷n martureî per ì \m o û . 33 ^U m eî w ˙pestálkate pròw &Ivánnhn, kaì memartúrhken t_ ˙lhyeíŸ. 34 &EgW dè o[ parà ˙nyrQpou t|n marturían lambánv, ˙llà taûta légv ®na ømeîw svyête. 35 &E k eî n o w ‘n ` lúxnow ` kaiómenow kaì faínvn, ømeîw dè “yel}sate ˙galliayênai pròw % ran \n t! fvtì a[toû. 36 &EgW dè ¡xv t|n marturían meízv v toû &Ivánnou: tà gàr ¡rga $a ¡dvkén moi ` pat|r ®na teleiQsv 5.27 kaì krísin ♦ krísin 5.28 ˙koúsontai ♦ ˙koúsousin 5.30 patrów ♦ — 5.36 ¡dvkén ♦ dédvkén
5.19 eÂpen ♦ ¡legen 5.25 ˙koúsontai ♦ ˙koúsousin 5.25 z}sontai ♦ z}sousin 5.26 ¡dvken kaì t! u¥! ♦ kaì t! u¥! ¡dvken
204
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OPS
OPT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.37 - 6.7
KATA IVANNHN a[tá, a[tà tà ¡rga $a \gW poiô, martureî perì \moû –ti ` pat}r me ˙péstalken. 37 Kaì ` pémcaw me pat}r, a[tòw memartúrhken perì \moû. O·te fvn|n a[toû ˙khkóate pQpote, o·te eÂdow a[toû e^vrákate. 38 Kaì tòn lógon a[toû o[k ¡xete ménonta \n ømîn, –ti $on ˙pésteilen \keînow, toút~ ømeîw o[ pisteúete. 39 &Ereunâte tàw grafáw, –ti ømeîw dokeîte \n a[taîw zv|n a†Qnion ¡xein, kaì \keînaí e†sin a¥ marturoûsai perì \moû: 40 kaì o[ yélete \lyeîn prów me, ®na zv|n ¡xhte. 41 Dójan parà ˙nyrQpvn o[ lambánv: 42 ˙ll' ¡gnvka ømâw, –ti t|n ˙gáphn toû yeoû o[k ¡xete \n e^autoîw. 43 &EgW \l}luya \n t! •nómati toû patrów mou, kaì o[ lambáneté me: \àn ƒllow ¡ly+ \n t! •nómati t! †dí~, \keînon l}cesye. 44 Pôw dúnasye ømeîw pisteûsai, dójan parà ˙ll}lvn lambánontew, kaì t|n dójan t|n parà toû mónou yeoû o[ zhteîte; 45 M| dokeîte –ti \gW kathgor}sv ømôn pròw tòn patéra: ¡stin ` kathgorôn ømôn, Mvsêw, e†w $on ømeîw “lpíkate. 46 E† gàr \pisteúete Mvs_, \pisteúete ©n \moí: perì gàr \moû \keînow ¡gracen. 47 E† dè toîw \keínou grámmasin o[ pisteúete, pôw toîw \moîw ]}masin pisteúsete;
Mvseî
6
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Metà taûta ˙pêlyen ` &Ihsoûw péran têw yalásshw têw Galilaíaw, têw Tiberiádow. 2 Kaì “koloúyei a[t! ªxlow polúw, –ti e^ Qrvn a[toû tà shmeîa $a \poíei \pì tôn ˙syenoúntvn. 3 &Anêlyen dè e†w tò ªrow ` &Ihsoûw, kaì \keî \káyhto metà tôn mayhtôn a[toû. 4 )Hn dè \ggùw tò Pásxa, = e^ort| tôn &Ioudaívn. 5 &Epáraw o{n ` &Ihsoûw toùw •fyalmoúw, kaì yeasámenow –ti polùw ªxlow ¡rxetai pròw a[tón, légei pròw tòn Fílippon, Póyen ˙gorásomen ƒrtouw, ®na fágvsin o˚toi; 6 Toûto dè ¡legen peirázvn a[tón: a[tòw gàr Ædei tí ¡mellen poieîn. 7 &Apekríyh a[t! Fílippow, Diakosívn dhnarívn ƒrtoi o[k ˙rkoûsin a[toîw, ®na £kastow a[tôn 5.46 6.2 6.2 6.3 6.5
5.36 \gW poiô ♦ poiô 5.37 a[tòw ♦ \keînow 5.37 ˙khkóate pQpote ♦ pQpote ˙khkóate 5.38 ménonta \n ømîn ♦ \n ømîn ménonta 5.39 &Ereunâte ♦ &Eraunâte 5.42 ˙ll' ♦ ˙llà 5.43 l}cesye ♦ l}mcesye 5.45 Mvsêw ♦ Mvüsêw
6.5 6.5 6.7 6.7
Mvs_ ♦ Mvüseî Kaì “koloúyei ♦ &Hkoloúyei dè e^Qrvn a[toû ♦ \yeQroun ` ♦— ` &Ihsoûw toùw •fyalmoúw ♦ toùw •fyalmoùw ` &Ihsoûw tòn ♦ — ˙gorásomen ♦ ˙gorásvmen Fílippow ♦ ˆ`˜ Fílippow a[tôn braxú ti ♦ braxú ˆti˜
205
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OPT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.8 - 6.22
&Anépesan
OPU
KATA IVANNHN braxú ti láb+. 8 Légei a[t! e<w \k tôn mayhtôn a[toû, &Andréaw ` ˙delfòw Símvnow Pétrou, 9 *Estin paidárion ¢n @de, $o ¡xei pénte ƒrtouw kriyínouw kaì dúo •cária: ˙llà taûta tí \stin e†w tosoútouw; 10 EÂpen dè ` &Ihsoûw, Poi}sate toùw ˙nyrQpouw ˙napeseîn. )Hn dè xórtow polùw \n t! tóp~. &Anépeson o{n o¥ ƒndrew tòn ˙riymòn qseì pentakisxílioi. 11 *E l a b en dè toùw ƒrtouw ` &I h s o û w, kaì e[xarist}saw diédvken toîw mayhtaîw, o¥ dè mayhtaì toîw ˙nakeiménoiw: `moívw kaì \k tôn •carívn –son æyel o n . 12 ^V w dè \nepl}syhsan, légei toîw mayhtaîw a[toû, Sunagágete tà perisseúsanta klásmata, ®na m} ti ˙pólhtai. 13 Sun}gagon o{n, kaì \gémisan dQdeka kofínouw klasmátvn \k tôn pénte ƒrtvn tôn kriyínvn, $a \perísseusen toîw bebrvkósin. 14 O¥ o{n ƒnyrvpoi †dóntew $o \poíhsen shmeîon ` &Ihsoûw, ¡legon –ti O˚tów \stin ˙lhyôw ` prof}thw ` \rxómenow e†w tòn kósmon. 15 &Ihsoûw o{n gnoùw –ti méllousin ¡rxesyai kaì a^ rpázein a[tón, ®na poi}svsin a[tòn basiléa, ˙nexQrhsen e†w tò ªrow a[tòw mónow. 16
^Vw dè •cía \géneto, katébhsan o¥ mayhtaì a[toû \pì t|n yálassan, 17 kaì \mbántew e†w tò ploîon, ærxonto péran têw yalásshw e†w Kapernaoúm. Kaì skotía ædh \gegónei, kaì o[k \lhlúyei pròw a[toùw ` &Ihsoûw. 18 %H te yálassa ˙némou megálou pnéontow dihgeíreto. 19 &Elhlakótew o{n qw stadíouw eÊ k o s i pénte (h triákonta, yev r o û s i n tòn &Ihsoûn peripatoûnta \pì têw yalásshw, kaì \ggùw toû ploíou ginómenon: kaì \fob}yhsan. 20 ^O dè légei a[toîw, &EgQ e†mi: m| fobeîsye. 21 *Hyelon o{n labeîn a[tòn e†w tò ploîon: kaì e[yévw tò ploîon \géneto \pì têw gêw e†w ÷n øpêgon. 22
T_ \paúrion ` ªxlow ` e^ sthkWw péran têw yalásshw, †dWn –ti ploiárion ƒllo o[k ‘n \keî e† m| £n \keîno e†w $o \nébhsan o¥ mayhtaì a[toû, kaì –ti o[ suneisêlyen toîw 6.9 6.10 6.10 6.10 6.11 6.11 6.13 6.14 6.15 6.15
tò ♦ — Kapernaoúm ♦ Kafarnaoúm o[k ♦ o·pv dihgeíreto ♦ diegeíreto tò ploîon \géneto ♦ \géneto tò ploîon 6.22 †dWn ♦ eÂdon 6.22 \keîno e†w $o \nébhsan o¥ mayhtaì a[toû ♦ —
¢n @de $o ♦ @de $ow dè ` ♦ ` &Anépeson ♦ &Anépesan qseì ♦ qw dè toùw ♦ o{n toùw toîw mayhtaîw o¥ dè mayhtaì ♦ — \perísseusen ♦ \perísseusan ` &Ihsoûw ♦ — poi}svsin a[tòn ♦ poi}svsin ˙nexQrhsen ♦ ˙nexQrhsen pálin
6.17 6.17 6.17 6.18 6.21
206
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OPU
OPV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.23 - 6.39
KATA IVANNHN
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
mayhtaîw a[toû ` &Ihsoûw e†w tò ploiárion, ˙llà mónoi o¥ mayhtaì a[toû ˙pêlyon — 23 ƒlla dè ‘lyen ploiária \k Tiberiádow \ggùw toû tópou –pou ¡f a g o n tòn ƒrton, e[xarist}santow toû kuríou — 24 –te o{n eÂden ` ªxlow –ti &Ihsoûw o[k ¡stin \keî o[dè o¥ mayhtaì a[toû, \nébhsan a[toì e† w tà ploîa, kaì ‘lyon e†w Kapernaoúm, zhtoûntew tòn &Ihsoûn. 25 Kaì eøróntew a[tòn péran têw yalásshw, eÂpon a[t!, ^Rabbí, póte @de gégonaw; 26 &Apekríyh a[toîw ` &Ihsoûw kaì eÂpen, &Am|n ˙m|n légv ømîn, zhteîté me, o[x –ti eÊdete shmeîa, ˙ll' –ti \fágete \k tôn ƒrtvn kaì \xortásyhte. 27 &Ergázesye m| t|n brôsin t|n ˙polluménhn, ˙llà t|n brôsin t|n ménousan e†w zv|n a†Qnion, ÷n ` u¥òw toû ˙nyrQpou ømîn dQsei: toûton gàr ` pat|r \sfrágisen, ` yeów. 28 EÂpon o{n pròw a[tón, Tí poiômen, ®na \rgazQmeya tà ¡rga toû yeoû; 29 &Apekríyh &Ihsoûw kaì eÂpen a[toîw, Toûtó \stin tò ¡rgon toû yeoû, ®na pisteúshte e†w $on ˙pésteilen \keînow. 30 EÂpon o{n a[t!, Tí o{n poieîw sù shmeîon, ®na Êdvmen kaì pisteúsvmén soi; Tí \rgáz+; 31 O¥ patérew =môn tò mánna ¡fagon \n t_ \r}m~, kayQw \stin gegramménon, *Arton \k toû o[ranoû ¡dvken a[toîw fageîn. 32 EÂpen o{n a[toîw ` &Ihsoûw, &Am|n ˙m|n légv ømîn, o[ Mvsêw dédvken ømîn tòn ƒrton \k toû o[ranoû: ˙ll' ` pat}r mou dídvsin ømîn tòn ƒrton \k toû o[ranoû tòn ˙lhyinón. 33 ^O gàr ƒrtow toû yeoû \stin ` katabaínvn \k toû o[ranoû kaì zv|n didoùw t! kósm~. 34 EÂpon o{n pròw a[tón, Kúrie, pántote dòw =mîn tòn ƒrton toûton. 35 EÂpen dè a[toîw ` &Ihsoûw, &EgQ e†mi ` ƒrtow têw zvêw: ` \rxómenow prów me o[ m| peinás+: kaì ` pisteúvn e†w \mè o[ m| dic}s+ pQpote. 36 &All' eÂpon ømîn –ti kaì e^vrákaté me, kaì o[ pisteúete. 37 Pân $o dídvsín moi ` pat|r pròw \mè %hjei: kaì tòn \rxómenon prów me o[ m| \kbálv ¡jv. 38 %O ti katabébhka \k toû o[ranoû, o[x ®na poiô tò yélhma tò \món, ˙llà tò yélhma toû pémcantów me. 39 Toûto dé \stin tò yélhma 6.22 6.23 6.23 6.24 6.24 6.29 6.29
6.32 6.35 6.35 6.35 6.36 6.37 6.38
ploiárion ˙llà ♦ ploîon ˙llà dè ♦ — ploiária ♦ ploiáˆria˜ ploîa ♦ ploiária Kapernaoúm ♦ Kafarnaoùm &Ihsoûw ♦ ˆ`˜ &Ihsoûw pisteúshte ♦ pisteúhte
Mvsêw ♦ Mvüsêw dè ♦ — prów me ♦ prów \mè dic}s+ ♦ dic}sei me ♦ ˆme˜ me ♦ \mè \k ♦ ˙pò
207
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OPV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.40 - 6.54
a[tòn
\n t_
OQM
KATA IVANNHN toû pémcantów me patrów, ®na pân $o dédvkén moi, m| ˙polésv \j a[toû, ˙llà ˙nast}sv a[tò t_ \sxát+ =mérŸ. 40 Toûto dé \stin tò yélhma toû pémcantów me, ®na pâw ` yevrôn tòn u¥òn kaì pisteúvn e†w a[tón, ¡x+ zv|n a†Qnion, kaì ˙nast}sv a[tòn \gW t_ \sxát+ =mérŸ. 41
&Egógguzon o{n o¥ &Ioudaîoi perì a[toû, –ti eÂpen, &EgQ e†mi ` ƒrtow ` katabàw \k toû o[ranoû. 42 Kaì ¡legon, O[x o˚tów \stin &Ihsoûw ` u¥òw &Ivs}f, o˚ =meîw oÊdamen tòn patéra kaì t|n mhtéra; Pôw o{n légei o˚tow –ti &Ek toû o[ranoû katabébhka; 43 &Apekríyh o{n ` &Ihsoûw kaì eÂpen a[toîw, M| goggúzete met' ˙ll}lvn. 44 O[deìw dúnatai \lyeîn prów me, \àn m| ` pat|r ` pémcaw me e^ lkús+ a[tón, kaì \gW ˙nast}sv a[tòn \n t_ \sxát+ =mérŸ. 45 *Estin gegramménon \n toîw prof}taiw, Kaì ¡sontai pántew didaktoì yeoû. Pâw o{n ` ˙koúvn parà toû patròw kaì mayQn, ¡rxetai prów me. 46 O[x –ti tòn patéra tiw e^Qraken, e† m| ` çn parà toû yeoû, o˚tow e^Qraken tòn patéra. 47 &Am|n ˙m|n légv ømîn, ` pisteúvn e†w \mé, ¡xei zv|n a†Qnion. 48 &EgQ e†mi ` ƒrtow têw zvêw. 49 O¥ patérew ømôn ¡fagon tò mánna \n t_ \r}m~, kaì ˙péyanon. 50 O˚tów \stin ` ƒrtow ` \k toû o[ranoû katabaínvn, ®na tiw \j a[toû fág+ kaì m| ˙poyán+. 51 &EgQ e†mi ` ƒrtow ` zôn, ` \k toû o[ranoû katabáw: \án tiw fág+ \k toútou toû ƒrtou, z}setai e†w tòn a†ôna. Kaì ` ƒrtow dè $on \gW dQsv, = sárj mou \stín, ÷n \gW dQsv øpèr têw toû kósmou zvêw. 52
\n t_
&Emáxonto o{n pròw ˙ll}louw o¥ &Ioudaîoi légontew, Pôw dúnatai o˚tow =mîn doûnai t|n sárka fageîn; 53 EÂpen o{n a[toîw ` &Ihsoûw, &Am|n ˙m|n légv ømîn, \àn m| fághte t|n sárka toû u¥oû toû ˙nyrQpou kaì píhte a[toû tò a<ma, o[k ¡xete zv|n \n e^autoîw. 54 ^O trQgvn mou t|n sárka kaì pínvn mou tò a<ma, ¡xei zv|n a†Qnion, kaì \gW ˙nast}sv a[tòn t_ 6.39 6.39 6.40 6.40 6.40 6.42 6.43 6.44 6.45
patrów ♦ — t_ ♦ ˆ\n˜ t_ dé ♦ gár pémcantów me ♦ patrów mou t_ ♦ ˆ\n˜ t_ o{n légei o˚tow ♦ nûn légei o{n ` ♦ — kaì \gW ♦ k˙gW o{n ` ˙koúvn ♦ ` ˙koúsaw
6.45 me ♦ \mé 6.46 tiw e^Qraken ♦ e^Qrakén tiw 6.47 e†w \mé ♦ — 6.49 tò mánna \n t_ \r}m~ ♦ \n t_ \r}m~ tò mánna 6.51 z}setai ♦ z}sei 6.51 ÷n \gW dQsv ♦ — 6.52 sárka ♦ sárka ˆa[toû˜ 6.54 kaì \gW ♦ k˙gW
208
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OQM
OQN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.55 - 6.70
KATA IVANNHN \sxát+ =mérŸ. 55 ^H gàr sárj mou ˙lhyôw \stin brôsiw, kaì tò a<má mou ˙lhyôw \stin pósiw. 56 ^O trQgvn mou t|n sárka kaì pínvn mou tò a<ma, \n \moì ménei, k˙gW \n a[t!. 57 KayWw ˙pésteilén me ` zôn pat}r, k˙gW zô dià tòn patéra: kaì ` trQgvn me, k˙keînow z}setai di' \mé. 58 O˚tów \stin ` ƒrtow ` \k toû o[ranoû katabáw: o[ kayWw ¡fagon o¥ patérew ømôn tò mánna, kaì ˙péyanon: ` trQgvn toûton tòn ƒrton, z}setai e†w tòn a†ôna. 59 Taûta eÂpen \n sunagvg_ didáskvn \n Kapernaoúm.
z}sei
60
Polloì o{n ˙koúsantew \k tôn mayhtôn a[toû eÂpon, Sklhrów \stin o˚tow ` lógow: tíw dúnatai a[toû ˙koúein; 61 E†dWw dè ` &Ihsoûw \n e^aut! –ti goggúzousin perì toútou o¥ mayhtaì a[toû, eÂpen a[toîw, Toûto ømâw skandalízei; 62 &Eàn o{n yevrête tòn u¥òn toû ˙nyrQpou ˙nabaínonta –pou ‘n tò próteron; 63 Tò pneûmá \stin tò zvopoioûn, = sàrj o[k & vfeleî o[dén: tà ]}mata $a \gW lalô ømîn, pneûmá \stin kaì zv} \stin. 64 &All' e†sìn \j ømôn tinew o$i o[ pisteúousin. *H ͅ dei gàr \j ˙rxêw ` &Ihsoûw, tínew e†sìn o¥ m| pisteúontew, kaì tíw \stin ` paradQsvn a[tón. 65 Kaì ¡legen, Dià toûto eÊrhka ømîn, –ti o[deìw dúnatai \lyeîn prów me, \àn m| ” dedoménon a[t! \k toû patrów mou. 66
&Ek toútou polloì ˙pêlyon tôn mayhtôn a[toû e†w tà •písv, kaì o[kéti met' a[toû periepátoun. 67 EÂpen o{n ` &I h s o û w toîw dQdeka, M| kaì ømeîw yél et e øpágein; 68 &A p e k r í y h o{n a[t! Símvn Pétrow, Kúrie, pròw tína ˙peleusómeya; ^R}mata zvêw a†vníou ¡xeiw. 69 Kaì =meîw pepisteúkamen kaì \gnQkamen –ti sù e ` xristòw ` u¥òw toû yeoû toû zôntow. 70 &Apekríyh a[toîw ` &Ihsoûw, O[k \gW ømâw toùw dQdeka \jelejámhn, kaì \j ømôn e<w diábolów \stin;
6.55
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
6.55 6.57 6.58 6.58 6.58 6.59
6.60 6.60 6.63 6.65 6.66
eÂpon ♦ eÂpan o˚tow ` lógow ♦ ` lógow o˚tow lalô ♦ lelálhka mou ♦ — ˙pêlyon tôn mayhtôn a[toû ♦ ˆ\k˜ tôn mayhtôn a[toû ˙pêlyon 6.68 o{n ♦ — 6.69 xristòw ` u¥òw toû yeoû toû zôntow ♦ ßgiow toû yeoû
˙lhyôw \stin brôsiw ♦ ˙lhy}w \stin brôsiw ˙lhyôw \stin pósiw ♦ ˙lhy}w \stin pósiw z}setai ♦ z}sei \k toû ♦ \j ømôn tò mánna ♦ — z}setai ♦ z}sei Kapernaoúm ♦ Kafarnaoúm
209
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OQN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.71 - 7.17
OQO
KATA IVANNHN 71
*Elegen dè tòn &Ioúdan Símvnow &IskariQthn: o˚tow gàr ¡mellen a[tòn paradidónai, e<w çn \k tôn dQdeka.
7
Kaì periepátei ` &Ihsoûw metà taûta \n t_ GalilaíŸ: o[ gàr æyelen \n t_ &IoudaíŸ peripateîn, –ti \z}toun a[tòn o¥ &Ioudaîoi ˙pokteînai. 2 )Hn dè \ggùw = e^ort| tôn &Ioudaívn = Skhnophgía. 3 EÂpon o{n pròw a[tòn o¥ ˙delfoì a[toû, Metábhyi \nteûyen, kaì %upage e†w t|n &Ioudaían, ®na kaì o¥ mayhtaí sou yevr}svsin tà ¡rga sou $a poieîw. 4 O[deìw gàr \n krupt! ti poieî, kaì zhteî a[tòw \n parrhsíŸ eÂnai. E† taûta poieîw, fanérvson seautòn t! kósm~. 5 O[dè gàr o¥ ˙delfoì a[toû \písteuon e†w a[tón. 6 Légei o{n a[toîw ` &Ihsoûw, ^O kairòw ` \mòw o·pv párestin, ` dè kairòw ` øméterow pántoté \stin £toimow. 7 O[ dúnatai ` kósmow miseîn ømâw: \mè dè miseî, –ti \gW marturô perì a[toû, –ti tà ¡rga a[toû ponhrá \stin. 8 ^Umeîw ˙nábhte e†w t|n e^ort|n taúthn: \gW o·pv ˙nabaínv e†w t|n e^ort|n taúthn, –ti ` kairòw ` \mòw o·pv pepl}rvtai. 9 Taûta dè e†pWn a[toîw, ¡meinen \n t_ GalilaíŸ. 10
^Vw dè ˙nébhsan o¥ ˙delfoì a[toû, tóte kaì a[tòw ˙nébh e†w t|n e^ ort}n, o[ fanerôw, ˙ll' qw \n krupt!. 11 O¥ o{n &Ioudaîoi \z}toun a[tòn \n t_ e^ort_, kaì ¡legon, Poû \stin \keînow; 12 Kaì goggusmòw polùw perì a[toû ‘n \n toîw ªxloiw: o¥ mèn ¡legon –ti &Agayów \stin: ƒlloi ¡legon, O·, ˙llà planÅ tòn ªxlon. 13 O[deìw méntoi parrhsíŸ \lálei perì a[toû dià tòn fóbon tôn &Ioudaívn. 14
*Hdh dè têw e^ ortêw mesoúshw, ˙nébh ` &Ihsoûw e†w tò ¥erón, kaì \dídasken. 15 Kaì \yaúmazon o¥ &Ioudaîoi légontew, Pôw o˚tow grámmata oÂden, m| memayhkQw; 16 &Apekríyh o{n a[toîw ` &Ihsoûw kaì eÂpen, ^H \m| didax| o[k ¡stin \m}, ˙llà toû pémcantów me. 17 &Eán tiw yél+ tò yélhma a[toû poieîn, 7.9 7.10
6.71 &IskariQthn ♦ &IskariQtou 6.71 a[tòn paradidónai ♦ paradidónai a[tón 6.71 çn ♦ — 7.1 periepátei ` &Ihsoûw metà taûta ♦ metà taûta periepátei ` &Ihsoûw 7.3 yevr}svsin tà ¡rga sou ♦ yevr}sousin soû tà ¡rga 7.4 \n krupt! ti ♦ ti \n krupt! 7.8 taúthn \gW o·pv ♦ \gW o[k 7.8 kairòw ` \mòw ♦ \mòw kairòw
7.10 7.12 7.12 7.14 7.15 7.16
a[toîw ♦ a[tòw tóte kaì a[tòw ˙nébh e†w t|n e^ort}n ♦ e†w t|n e^ort}n tóte kaì a[tòw ˙nébh ˙ll' qw ♦ ˙llà ˆqw˜ polùw perì a[toû ‘n ♦ perì a[toû ‘n polùw ƒlloi ♦ ƒlloi ˆdè˜ ` ♦— Kaì \yaúmazon ♦ &Eyaúmazon o{n ` ♦ ˆ`˜
210
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OQO
OQP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.18 - 7.33
KATA IVANNHN gnQsetai perì têw didaxêw, póteron \k toû yeoû \stin, (h \gW ˙p' \mautoû lalô. 18 ^O ˙f' e^ autoû lalôn, t|n dójan t|n †dían zhteî: ` dè zhtôn t|n dójan toû pémcantow a[tón, o˚tow ˙lhy}w \stin, kaì ˙dikía \n a[t! o[k ¡stin. 19 O[ Mvsêw dédvken ømîn tòn nómon, kaì o[deìw \j ømôn poieî tòn nómon; Tí me zhteîte ˙pokteînai; 20 &A p e k r í y h ` ªxl o w kaì eÂpen, Daimónion ¡xeiw: tíw se zhteî ˙pokteînai; 21 &Apekríyh &Ihsoûw kaì eÂpen a[toîw, $En ¡rgon \poíhsa, kaì pántew yaumázete. 22 Dià toûto Mvsêw dédvken ømîn t|n peritom}n — o[x –ti \k toû Mvsévw \stín, ˙ll' \k tôn patérvn — kaì \n sabbát~ peritémnete ƒnyrvpon. 23 E† peritom|n lambánei ƒnyrvpow \n sabbát~, ®na m| luy_ ` nómow Mvsévw, \moì xolâte –ti –lon ƒnyrvpon øgiê \poíhsa \n sabbát~; 24 M| krínete kat' ªcin, ˙llà t|n dikaían krísin krínate. 25
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
*Elegon o{n tinew \k tôn ^Ierosolumitôn, O[x o˚tów \stin $on zhtoûsin ˙pokteînai; 26 Kaì Êde parrhsíŸ laleî, kaì o[dèn a[t! légousin. M}pote ˙lhyôw ¡gnvsan o¥ ƒrxontew –ti o˚tów \stin ˙lhyôw ` xristów; 27 &Allà toûton oÊdamen póyen \stín: ` dè xristòw –tan ¡rxhtai, o[deìw ginQskei póyen \stín. 28 *Ekrajen o{n \n t! ¥er! didáskvn ` &Ihsoûw kaì légvn, K˙mè oÊdate, kaì oÊdate póyen e†mí: kaì ˙p' \mautoû o[k \l}luya, ˙ll' ¡stin ˙lhyinòw ` pémcaw me, $on ømeîw o[k oÊdate. 29 &EgW oÂda a[tón, –ti par' a[toû e†mi, k˙keînów me ˙pésteilen. 30 &E z } t o u n o{n a[tòn piásai. Kaì o[deìw % ra a[toû. \pébalen \p' a[tòn t|n xeîra, –ti o·pv \lhlúyei = v 31 Polloì dè \k toû ªxlou \písteusan e†w a[tón, kaì ¡legon –ti ^O xristòw –tan ¡ly+, m}ti pleíona shmeîa toútvn poi}sei @n o˚tow \poíhsen; 32 *H k o u s a n o¥ Farisaîoi toû ªxlou goggúzontow perì a[toû taûta: kaì ˙pésteilan øphrétaw o¥ Farisaîoi kaì o¥ ˙rxiereîw ®na piásvsin a[tón. 33 EÂpen o{n ` &Ihsoûw, *Eti mikròn xrónon mey' ømôn e†mi, kaì øpágv pròw 7.19 7.20 7.22 7.22 7.23 7.24 7.26 7.31
ªxlou dè polloì 7.31 –ti ♦ — 7.31 m}ti ♦ m| 7.31 toútvn ♦ — 7.32 øphrétaw o¥ Farisaîoi kaì o¥ ˙rxiereîw ♦ o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ Farisaîoi øphrétaw 7.33 mikròn xrónon ♦ xrónon mikròn
Mvsêw ♦ Mvüsêw kaì eÂpen ♦ — Mvsêw ♦ Mvüsêw Mvsévw ♦ Mvüsévw Mvsévw ♦ Mvüsévw krínate ♦ krínete ˙lhyôw ` ♦ ` Polloì dè \k toû ªxlou ♦ &Ek toû
211
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OQP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.34 - 7.51
OQQ
KATA IVANNHN tòn pémcantá me. 34 Zht}seté me, kaì o[x eør}sete: kaì –pou e†mì \gQ, ømeîw o[ dúnasye \lyeîn. 35 EÂpon o{n o¥ &Ioudaîoi pròw e^ autoúw, Poû o˚tow méllei poreúesyai –ti =meîw o[x eør}somen a[tón; M| e†w t|n diasporàn tôn ^Ell}nvn méllei poreúesyai, kaì didáskein toùw %Ellhnaw; 36 Tíw \stin o˚tow ` lógow $on eÂpen, Zht}seté me, kaì o[x eør}sete: kaì –pou e†mì \gQ, ømeîw o[ dúnasye \lyeîn; 37
$o
&En dè t_ \sxát+ =mérŸ t_ megál+ têw e^ortêw e¥st}kei ` &Ihsoûw kaì ¡krajen, légvn, &Eán tiw dicÅ, \rxésyv prów me kaì pinétv. 38 ^O pisteúvn e†w \mé, kayWw eÂpen = graf}, potamoì \k têw koilíaw a[toû ]eúsousin %udatow zôntow. 39 Toûto dè eÂpen perì toû pneúmatow o˚ ¡mellon lambánein o¥ pisteúontew e†w a[tón: o·pv gàr ‘n pneûma ßgion, –ti &I h s o û w o[dépv \dojásyh. 40 Polloì o{n \k toû ªxlou ˙koúsantew tòn lógon ¡legon, O˚tów \stin ˙lhyôw ` prof}thw. 41 *Alloi ¡legon, O˚tów \stin ` xristów. *Alloi ¡legon, M| gàr \k têw Galilaíaw ` xristòw ¡rxetai; 42 O[xì = graf| eÂpen –ti \k toû spérmatow Dauíd, kaì ˙pò Bhyleém, têw kQmhw –pou ‘n Dauíd, ` xristòw ¡rxetai; 43 Sxísma o{n \n t! ªxl~ \géneto di' a[tón. 44 Tinèw dè æyelon \j a[tôn piásai a[tón, ˙ll' o[deìw \pébalen \p' a[tòn tàw xeîraw. 45
)Hlyon o{n o¥ øphrétai pròw toùw ˙rxiereîw kaì Farisaíouw: kaì eÂpon a[toîw \keînoi, Dià tí o[k “gágete a[tón; 46 &A p e k r í y h s a n o¥ øphrétai, O [dépote o%u tvw \lálhsen ƒnyrvpow, qw o˚tow ` ƒnyrvpow. 47 &Apekríyhsan o{n a[toîw o¥ Farisaîoi, M| kaì ømeîw peplánhsye; 48 M} tiw \k tôn ˙rxóntvn \písteusen e†w a[tón, (h \k tôn Farisaívn; 49 &All' ` ªxlow o˚tow ` m| ginQskvn tòn nómon \pikatáratoí e†sin. 50 Légei Nikódhmow pròw a[toúw — ` \lyWn nuktòw pròw a[tón, e<w çn \j a[tôn — 51 M| ` nómow =môn krínei tòn 7.42
7.34 7.36 7.36 7.39 7.39 7.39 7.40
eør}sete ♦ eør}seté ˆme˜ o˚tow ` lógow ♦ ` lógow o˚tow eør}sete ♦ eør}seté ˆme˜ o˚ ♦ $o pisteúontew ♦ pisteúsantew ßgion ♦ — Polloì o{n \k toû ªxlou ♦ &Ek toû ªxlou o{n 7.40 tòn lógon ♦ tôn lógvn toútvn 7.41 xristów *Alloi ♦ xristów O¥ dè 7.42 O[xì ♦ o[x
7.43 7.46 7.46 7.49 7.49 7.50
` xristòw ¡rxetai ♦ ¡rxetai ` xristów \n t! ªxl~ \géneto ♦ \géneto \n t! ªxl~ o%utvw \lálhsen ♦ \lálhsen o%utvw qw o˚tow ` ƒnyrvpow ♦ — &All' ♦ ˙llà \pikatáratoí ♦ \páratoí nuktòw pròw a[tón ♦ pròw a[tòn ˆtò˜ próteron
212
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OQQ
OQR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.52 - 8.7
KATA IVANNHN ƒnyrvpon, \àn m| ˙koús+ par' a[toû próteron kaì gn! tí poieî; 52 &Apekríyhsan kaì eÂpon a[t!, M| kaì sù \k têw Ga l i l a í a w e ; &E r eú n h s o n kaì Êde –ti prof}thw \k têw Galilaíaw o[k \g h g ér t a i . 53 Kaì \poreúyh £kastow e†w tòn oÂkon a[toû: 1 &Ihsoûw dè \poreúyh e†w tò ªrow tôn &Elaiôn.
8
2
*O ryrou dè pálin paregéneto e†w tò ¥erón, kaì pâw ` laòw ærxeto: kaì kayísaw \dídasken a[toúw. 3 *Agousin dè o¥ grammateîw kaì o¥ Farisaîoi pròw a[tòn gunaîka \n moixeíŸ katal}fyeisan: kaì st}santew a[t|n \n més~, 4 légousin a[t!, peirázontew, Didáskale, a%uth = gun| katel}fyh \p' a[tofór~ moixeuoménh. 5 &En dè t! nóm~ Mvsêw =mîn \neteílato tàw toiaútaw liyoboleîsyai: sù o{n tí légeiw; 6 Toûto dè ¡legon peirázontew a[tón, ®na ¡xvsin kathgoreîn a[toû. ^O dè &Ihsoûw kátv kúcaw, t! daktúl~ ¡grafen e†w t|n gên, m| prospoioúmenow. 7 ^Vw dè \pémenon \rvtôntew a[tón, ˙nakúcaw eÂpen pròw a[toúw, ^O ˙namárthtow ømôn, prôton \p' a[t|n tòn líyon balétv. Kaì ˙pêlyen £kastow e†w tòn oÂkon a[toû: 1 kaì ` &Ihsoûw \poreúyh e†w tò ªrow tôn &Elaiôn. 2 *O ryrou dè pálin bayéow ‘lyen ` &Ihsoûw e†w tò ¥erón, kaì pâw ` laòw ærxeto pròw a[tón, kaì kayísaw \dídasken a[toúw. 3 *Agousin dè o¥ grammateîw kaì o¥ Farisaîoi pròw a[tòn gunaîka \pì moixeíŸ kateilhmménhn, kaì st}santew a[t|n \n t! més~, 4 eÂpon a[t!, Didáskale, taúthn e%uromen \p' a[tofQr~ moixeuoménhn. 5 &En dè t! nóm~ =môn Mvüsêw \neteílato tàw toiaútaw liyázein: sù o{n tí légeiw perì a[t ê w ; 6 Toûto dè ¡legon peirázontew a[tón, ®na ¡xvsin kathgorían kat' a[toû. ^O dè &Ihsoûw kátv kúcaw, t! daktúl~ ¡grafen e†w t|n gên. 7 ^Vw dè \pémenon \pervtôntew a[tón, ˙nablécaw eÂpen a[toîw, ^O ˙namárthtow ømôn, prôtow líyon balétv \p' a[t}n.
a[tofQr~ Mvüsêw
katégrafen
prôtow ballétv
53
7.51
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
7.52 7.52 7.52 7.52 7.53 7.53 8.2 8.3 8.3
8.3 8.4 8.4 8.4 8.5 8.5 8.6 8.6 8.7
par' a[toû próteron ♦ prôton par' a[toû eÂpon ♦ eÂpan &Ereúnhson ♦ \raúnhson prof}thw \k têw Galilaíaw ♦ \k têw Galilaíaw prof}thw \ghgértai ♦ \geíretai Kaì ♦ ˆˆKaì \poreúyh ♦ \poreúyhsan ærxeto ♦ ærxeto pròw a[tón pròw a[tòn ♦ — \n moixeíŸ ♦ \pì moixeíŸ
8.7 8.7
bayévw
a[tofór~ Mvsêw
katal}fyeisan ♦ kateilhmménhn peirázontew ♦ — katel}fyh ♦ kateílhptai a[tofór~ ♦ a[tofQr~ Mvsêw =mîn ♦ =mîn Mvüsêw liyoboleîsyai ♦ liyázein ¡grafen ♦ katégrafen m| prospoioúmenow ♦ — ˙nakúcaw eÂpen pròw a[toúw ♦ ˙nékucen kaì eÂpen a[toîw prôton ♦ prôtow tòn líyon balétv ♦ balétv líyon
213
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OQR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.8 - 8.19
OQS
KATA IVANNHN
8
Kaì pálin kátv kúcaw ¡grafen e†w t|n gên. 9 O¥ dé, ˙koúsantew, kaì øpò têw suneid}sevw \legxómenoi, \j}rxonto e<w kay' e<w, ˙rjámenoi ˙pò tôn presbutérvn: kaì kateleífyh mónow ` &Ihsoûw, kaì = gun| \n més~ o{sa. 10 &Anakúcaw dè ` &Ihsoûw, kaì mhdéna yeasámenow pl|n t|w gunaików, eÂpen a[t_, Poû e†sin \keînoi o¥ kat}goroí sou; O [deíw se katékrinen; 11 ^H dè eÂpen, O[deíw, kúrie. EÂpen dè ` &Ihsoûw, O[dè \gQ se krínv: poreúou kaì mhkéti a^mártane. 12
Pálin o{n a[toîw ` &Ihsoûw \lálhsen légvn, &EgQ e†mi tò fôw toû kósmou: ` ˙kolouyôn \moì o[ m| peripat}s+ \n t_ skotíŸ, ˙ll' £j ei tò fôw têw zvêw. 13 EÂpon o{n a[t! o¥ Farisaîoi, Sù perì seautoû martureîw: = marturía sou o[k ¡stin ˙lhy}w. 14 &Apekríyh &Ihsoûw kaì eÂpen a[toîw, K©n \gW marturô perì \mautoû, ˙lhy}w \stin = marturía mou: –ti oÂda póyen ‘lyon, kaì poû øpágv: ømeîw dè o[k oÊdate póyen ¡rxomai, kaì poû øpágv. 15 ^Umeîw katà t|n sárka krínete: \gW o[ krínv o[déna. 16 Kaì \àn krínv dè \gQ, = krísiw = \m| ˙lhy}w \stin: –ti mónow o[k e†mí, ˙ll' \gW kaì ` pémcaw me pat}r. 17 Kaì \n t! nóm~ dè t! ømetér~ gégraptai –ti dúo ˙nyrQpvn = marturía ˙lhy}w \stin. 18 &EgQ e†mi ` marturôn perì \mautoû, kaì martureî perì \moû ` pémcaw me pat}r. 19 *E l eg o n o{n a[t!, Poû \stin ` pat}r sou; &Apekríyh &Ihsoûw, O·te \mè oÊdate, o·te tòn patéra mou: e† \mè Ædeite, kaì tòn patéra mou Ædeite ƒn. kaì øpò têw suneid}sevw 8 Kaì pálin kátv kúcaw ¡grafen e†w t|n gên. 9 O¥ dè, ˙koúsantew, \legxómenoi \j}rxonto \j}rxonto e<w kay' e<w, ˙rjámenoi ˙pò tôn presbutérvn £vw tôn ` &Ihsoûw mónow \sxátvn: kaì kateleífyh mónow ` &Ihsoûw, kaì = gun| \n més~ o{sa. 10 &Anakúcaw dè ` &Ihsoûw, eÂden a[t|n kaì eÂpen, Gúnai, poû e†sin o¥ 11 ^H dè eÂpen, O[deíw, kúrie. EÂpen dè kat}goroí sou e†sin; O[deíw se katékrinen; ˙pò toû nûn kaì a[t_ ` &Ihsoûw, O[dè \gQ se katakrínv: poreúou kaì ˙pò toû nûn
mhkéti a^mártane.
8.11 krínv ♦ katakrínv 8.11 kaì ♦ ˆkaì˜ ˙pò toû nûn 8.11 a^mártane ♦ a^mártane˜˜ 8.12 ` &Ihsoûw \lálhsen ♦ \lálhsen ` &Ihsoûw 8.14 ¡rxomai kaì ♦ ¡rxomai (h 8.16 ˙lhy}w ♦ ˙lhyin} 8.19 Ædeite ƒn ♦ ©n Ædeite
8.8 8.9
kátv kúcaw ♦ katakúcaw kaì øpò têw suneid}sevw \legxómenoi ♦ — 8.9 ` &Ihsoûw ♦ — 8.10 kaì mhdéna yeasámenow pl|n t|w gunaików ♦ — 8.10 a[t_ ♦ a[t_ Gúnai 8.10 \keînoi o¥ kat}goroí sou ♦ —
214
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OQS
OQT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.20 - 8.37
KATA IVANNHN 20
Taûta tà ]}mata \lálhsen ` &Ihsoûw \n t! gazofulakí~, didáskvn \n t! ¥er!: kaì o[deìw \píasen a[tón, –ti o·pv % ra a[toû. \lhlúyei = v 21
EÂpen o{n pálin a[toîw ` &Ihsoûw, &EgW øpágv, kaì zht}seté me, kaì \n t_ a^martíŸ ømôn ˙poyaneîsye: –pou \gW øpágv, ømeîw o[ dúnasye \lyeîn. 22 *Elegon o{n o¥ &Ioudaîoi, M}ti ˙pokteneî e^autón, –ti légei, %Opou \gW øpágv, ømeîw o[ dúnasye \lyeîn; 23 Kaì eÂpen a[toîw, ^Umeîw \k tôn kátv \sté, \gW \k tôn ƒnv e†mí: ømeîw \k toû kósmou toútou \sté, \gW o[k e†mì \k toû kósmou toútou. 24 EÂpon o{n ømîn –ti ˙poyaneîsye \n taîw a^martíaiw ømôn: \àn gàr m| pisteúshte –ti \gQ e†mi, ˙poyaneîsye \n taîw a^martíaiw ømôn. 25 *Elegon o{n a[t!, Sù tíw eÂ; Kaì eÂpen a[toîw ` &Ihsoûw, T|n ˙rx|n – ti kaì lalô ømîn. 26 Pollà ¡xv perì ømôn laleîn kaì krínein: ˙ll' ` pémcaw me ˙lhy}w \stin, k˙gW $a ækousa par' a[toû, taûta lègv e†w tòn kósmon. 27 O[k ¡gnvsan –ti tòn patéra a[toîw ¡legen. 28 EÂpen o{n a[toîw ` &Ihsoûw, %Otan øcQshte tòn u¥òn toû ˙nyrQpou, tóte gnQsesye –ti \gQ e†mi, kaì ˙p' \mautoû poiô o[dén, ˙llà kayWw \dídajén me ` pat}r mou, taûta lalô: 29 kaì ` pémcaw me met' \moû \stin: o[k ˙fêkén me mónon ` pat}r, –ti \gW tà ˙restà a[t! poiô pántote. 30 Taûta a[toû laloûntow polloì \písteusan e†w a[tón. 31
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
*Elegen o{n ` &Ihsoûw pròw toùw pepisteukótaw a[t! &Ioudaíouw, &Eàn ømeîw meínhte \n t! lóg~ t! \m!, ˙lhyôw ma yh t a í mou \sté: 32 kaì gnQsesye t|n ˙l}yei a n , kaì = ˙l}yeia \leuyerQsei ømâw. 33 &Apekríyhsan a[t!, Spérma &Abraám \smen, kaì o[denì dedouleúkamen pQpote: pôw sù légeiw –ti &E l eú yer o i gen}sesye; 34 &A p e k r í y h a[toîw ` &Ihsoûw, &Am|n ˙m|n légv ømîn, –ti pâw ` poiôn t|n a^martían doûlów \stin têw a^martíaw. 35 ^O dè doûlow o[ ménei \n t_ o†kíŸ e†w tòn a†ôna: ` u¥òw ménei e†w tòn a†ôna. 36 &Eàn o{n ` u¥òw ømâw \leuyerQs+, ªntvw \leúyeroi ¡sesye. 37 OÂda –ti spérma &Abraám \ste: ˙llà zhteîté me ˙pokteînai, –ti ` lógow ` \mòw 8.20 ` &Ihsoûw ♦ — 8.21 ` &Ihsoûw ♦ — 8.23 eÂpen ♦ ¡legen 8.23 toû kósmou toútou \sté ♦ toútou toû kósmou \sté 8.25 Kaì eÂpen ♦ EÂpen
8.26 8.28 8.28 8.29 8.33
lègv ♦ lalô a[toîw ♦ ˆa[toîw˜ mou ♦ — ` pat}r ♦ — a[t! ♦ pròw a[tón
215
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OQT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.38 - 8.53
\poieîte ƒn
OQU
KATA IVANNHN o[ xvreî \n ømîn. 38 &EgW $o e^Qraka parà t! patrí mou, lalô: kaì ømeîw o{n $o e^vrákate parà t! patrì ømôn, poieîte. 39 &Apekríyhsan kaì eÂpon a[t!, ^O pat|r =môn &Abraám \stin. Légei a[toîw ` &Ihsoûw, E† tékna toû &Abraàm ‘te, tà ¡rga toû &Abraàm \poieîte. 40 Nûn dè zhteîté me ˙pokteînai, ƒnyrvpon $ow t|n ˙l}yeian ømîn lelálhka, ÷n ækousa parà toû yeoû: toûto &Abraàm o[k \poíhsen. 41 ^Umeîw poieîte tà ¡rga toû patròw ømôn. EÂpon o{n a[t!, ^Hmeîw \k porneíaw o[ gegenn}meya: £na patéra ¡xomen, tòn yeón. 42 EÂpen o{n a[toîw ` &Ihsoûw, E† ` yeòw pat|r ømôn ‘n, “gapâte ©n \mé: \gW gàr \k toû yeoû \jêlyon kaì %hkv: o[dè gàr ˙p' \mautoû \l}luya, ˙ll' \keînów me ˙pésteilen. 43 Dià tí t|n laliàn t|n \m|n o[ ginQskete; %O ti o[ dúnasye ˙koúein tòn lógon tòn \món. 44 ^Umeîw \k toû patròw toû diabólou \sté, kaì tàw \piyumíaw toû patròw ømôn yélete poieîn. &Ekeînow ˙nyrvpoktónow ‘n ˙p' ˙rxêw, kaì \n t_ ˙lhyeíŸ o[x £sthken, –ti o[k ¡stin ˙l}yeia \n a[t!. %Otan lal_ tò ceûdow, \k tôn †dívn laleî: –ti ceústhw \stìn kaì ` pat|r a[toû. 45 &E g W dè –ti t|n ˙l}yeian légv, o[ pisteúeté moi. 46 Tíw \j ømôn \légxei me perì a^martíaw; E† dè ˙l}yeian légv, dià tí ømeîw o[ pisteúeté moi; 47 ^O çn \k toû yeoû tà ]}mata toû yeoû ˙koúei: dià toûto ømeîw o[k ˙koúete, –ti \k toû yeoû o[k \sté. 48 &Apekríyhsan o{n o¥ &Ioudaîoi kaì eÂpon a[t!, O[ kalôw légomen =meîw –ti Samareíthw e sú, kaì daimónion ¡xeiw; 49 &Apekríyh &Ihsoûw, &EgW daimónion o[k ¡xv, ˙llà timô tòn patéra mou, kaì ømeîw ˙timázeté me. 50 &EgW dè o[ zhtô t|n dójan mou: ¡stin ` zhtôn kaì krínvn. 51 &Am|n ˙m|n légv ømîn, \án tiw tòn lógon tòn \mòn thr}s+, yánaton o[ m| yevr}s+ e†w tòn a†ôna. 52 EÂpon o{n a[t! o¥ &Ioudaîoi, Nûn \gnQkamen –ti daimónion ¡xeiw. &Abraàm ˙péyanen kaì o¥ profêtai, kaì sù légeiw, &Eán tiw tòn lógon mou thr}s+, o[ m| geúshtai yanátou e†w tòn a†ôna. 53 M| sù meízvn e toû patròw =môn &Abraám, –stiw ˙péyanen; 8.38 &EgW $o ♦ $A \gW 8.38 mou ♦ — 8.38 $o e^vrákate parà t! patrì ømôn ♦$ a “koúsate parà toû patròw 8.39 eÂpon ♦ eÂpan 8.39 ‘te ♦ \ste 8.41 EÂpon o{n ♦ eÂpan ˆo{n˜ 8.42 o{n ♦ —
8.44 8.46 8.48 8.48 8.48 8.51 8.52
o[x £sthken ♦ o[k ¡sthken dè ♦ — o{n ♦ — eÂpon ♦ eÂpan Samareíthw ♦ Samaríthw lógon tòn \mòn ♦ \mòn lógon o{n ♦ ˆo{n˜
216
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OQU
OQV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.54 - 9.11
KATA IVANNHN Kaì o¥ profêtai ˙péya n o n : tína seautòn sù poieîw; 54 &Apekríyh &Ihsoûw, &Eàn \gW dojázv \mautón, = dója mou o[dén \stin: ¡stin ` pat}r mou ` dojázvn me, $on ømeîw légete –ti yeòw =môn \stin, 55 kaì o[k \gnQkate a[tón: \gW dè oÂda a[tón, kaì \àn eÊpv –ti o[k oÂda a[tón, ¡somai –moiow ømôn, ceústhw: ˙ll' oÂda a[tón, kaì tòn lógon a[toû thrô. 56 &Abraàm ` pat|r ømôn “galliásato ®na Êd+ t|n =méran t|n \m}n, kaì eÂden kaì \xárh. 57 EÂpon o{n o¥ &Ioudaîoi pròw a[tón, Pent}konta ¡th o·pv ¡xeiw, kaì &Abraàm e^ Qrakaw; 58 EÂpen a[toîw ` &Ihsoûw, &Am|n ˙m|n légv ømîn, prìn &Abraàm genésyai, \gW e†mi. 59 )Hran o{n líyouw ®na bálvsin \p' a[tón: &Ihsoûw dè \krúbh, kaì \jêlyen \k toû ¥eroû, dielyWn dià mésou a[tôn: kaì parêgen o%utvw.
9
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì parágvn eÂden ƒnyrvpon tuflòn \k genetêw. 2 Kaì “rQthsan a[tòn o¥ mayhtaì a[toû légontew, ^Rabbí, tíw %h marten, o˚tow (h o¥ goneîw a[toû, ®na tuflòw gennhy_; 3 &Apekríyh &Ihsoûw, O·te o˚tow %hmarten o·te o¥ goneîw a[toû: ˙ll' ®na fanervy_ tà ¡rga toû yeoû \n a[t!. 4 &Emè deî \r g á z es ya i tà ¡rga toû pémcantów me £vw =méra \stín: ¡rxetai núj, –te o[deìw dúnatai \rgázesyai. 5 %O tan \n t! kósm~ „, fôw e†mi toû kósmou. 6 Taûta e†pQn, ¡ptusen xamaí, kaì \poíhsen phlòn \k toû ptúsmatow, kaì \péxrisen tòn phlòn \pì toùw •fyalmoùw toû tufloû, 7 kaì eÂpen a[t!, %Upage nícai e†w t|n kolumb}yran toû Silvám — $o e^ rmhneúetai, &Apestalménow. &Apêlyen o{n kaì \nícato, kaì ‘lyen blépvn. 8 O¥ o{n geítonew kaì o¥ yevroûntew a[tòn tò próteron –ti tuflò w ‘n, ¡legon, O [x o˚tów \stin ` kay}menow kaì prosaitôn; 9 *Alloi ¡legon –ti O˚tów \stin: ƒlloi dè –ti %O moiow a[t! \stin. &Ekeînow ¡legen –ti &EgQ e†mi. 10 *Elegon o{n a[t!, Pôw ˙neœxyhsán sou o¥ •fyalmoí; 11 &Apekríyh \k eî n o w kaì eÂpen, *Anyrvpow legómenow &Ihsoûw phlòn 8.53 8.54 8.55 8.55 8.55 8.58 8.59
“neœxyhsán
9.4 &Emè ♦ ^Hmâw 9.6 tòn ♦ a[toû tòn 9.6 toû tufloû ♦ — 9.8 tuflòw ♦ prosaíthw 9.9 dè –ti ♦ ¡legon O[xí ˙llà 9.10 ˙neœxyhsán ♦ ˆo{n˜ “neœxyhsán 9.11 kaì eÂpen *Anyrvpow ♦ ^O ƒnyrvpow `
sù poieîw ♦ poieîw dojázv ♦ dojásv kaì \àn ♦ k©n ømôn ♦ ømîn ˙ll' ♦ ˙llà ` ♦— dielyWn dià mésou a[tôn kaì parêgen o%utvw ♦ —
217
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OQV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.12 - 9.24
ORM
KATA IVANNHN \poíhsen, kaì \péxrisén mou toùw •fyalmoúw, kaì eÂpén moi, %Upage e†w t|n kolumb}yran toû Silvám, kaì nícai. &ApelyWn dè kaì nicámenow, ˙nébleca. 12 EÂpon o{n a[t!, Poû \stin \keînow; Légei, O[k oÂda. 13
*Agousin a[tòn pròw toùw Farisaíouw, tón pote tuflón. )Hn dè sábbaton –te tòn phlòn \poíhsen ` &Ihsoûw, kaì ˙né~jen a[toû toùw •fyalmoúw. 15 Pálin o{n “rQtvn a[tòn kaì o¥ Farisaîoi, pôw ˙néblecen. ^O dè eÂpen a[toîw, Phlòn \péyhkén mou \pì toùw •fyalmoúw, kaì \nicámhn, kaì blépv. 16 *Elegon o{n \k tôn Farisaívn tinéw, O˚tow ` ƒnyrvpow o[k ¡stin parà toû yeoû, –ti tò sábbaton o[ threî. *Alloi ¡legon, Pôw dúnatai ƒnyrvpow a^ martvlòw toiaûta shmeîa poieîn; Kaì sxísma ‘n \n a[toîw. 17 Légousin t! tufl! pálin, Sù tí légeiw perì a[toû, –ti ænoijen sou toùw •fyalmoúw; ^O dè eÂpen –ti Prof}thw \stín. 18 O[k \písteusan o{n o¥ &Ioudaîoi perì a[toû, –ti tuflòw ‘n kaì ˙néblecen, £vw –tou \fQnhsan toùw goneîw a[toû toû ˙nablécantow, 19 kaì “rQthsan a[toùw légontew, O˚tów \stin ` u¥òw ømôn, $on ømeîw légete –ti tuflòw \genn}yh; Pôw o{n ƒrti blépei; 20 &Apekríyhsan dè a[toîw o¥ goneîw a[toû kaì eÂpon, OÊdamen –ti o˚tów \stin ` u¥òw =môn, kaì –ti tuflòw \genn}yh: 21 pôw dè nûn blépei, o[k oÊdamen: (h tíw ænoijen a[toû toùw •fyalmoúw, =meîw o[k oÊdamen: a[tòw =likían ¡xei: a[tòn \rvt}sate, a[tòw perì e^autoû lal}sei. 22 Taûta eÂpon o¥ goneîw a[toû, –ti \foboûnto toùw &Ioudaíouw: ædh gàr sunetéyei n t o o¥ &Ioudaîoi, ®na \án tiw a[tòn `molog}s+ xristón, ˙posunágvgow génhtai. 23 Dià toûto o¥ goneîw a[toû eÂpon –ti ^Hlikían ¡xei, a[tòn \rvt}sate. 24 &EfQnhsan o{n \k deutérou tòn ƒnyrvpon $ow ‘n tuflów, kaì eÂpon a[t!, Dòw dójan t! ye!: =meîw oÊdamen –ti ` ƒnyrvpow
14
9.11 9.11 9.11 9.12 9.14 9.16 9.16 9.17 9.17 9.17 9.18 9.19
9.20 dè a[toîw ♦ o{n 9.20 eÂpon ♦ eÂpan 9.21 a[tòw =likían ¡xei a[tòn \rvt}sate ♦ a[tòn \rvt}sate =likían ¡xei 9.22 eÂpon ♦ eÂpan 9.23 eÂpon ♦ eÂpan 9.23 \rvt}sate ♦ \pervt}sate 9.24 \k deutérou tòn ƒnyrvpon ♦ tòn ƒnyrvpon \k deutérou 9.24 eÂpon ♦ eÂpan 9.24 ` ƒnyrvpow o˚tow ♦ o˚tow ` ƒnyrvpow
moi ♦ moi –ti t|n kolumb}yran toû ♦ tòn dè ♦ o{n EÂpon o{n ♦ kaì eÂpan –te ♦ \n " =mérŸ O˚tow ` ƒnyrvpow o[k ¡stin parà toû yeoû ♦ O[k ¡stin o˚tow parà yeoû ` ƒnyrvpow *Alloi ♦ ƒlloi ˆdè˜ t! ♦ o{n t! Sù tí ♦ Tí sù ænoijen ♦ “né~jén tuflòw ‘n ♦ ‘n tuflòw ƒrti blépei ♦ blépei ƒrti
218
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
ORM
ORN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.25 - 9.41
KATA IVANNHN o˚tow a^martvlów \stin. 25 &Apekríyh o{n \keînow kaì eÂpen, E† * n, ƒrti a^ martvlów \stin, o[k oÂda: ¢n oÂda, –ti tuflòw v 26 blépv. EÂpon dè a[t! pálin, Tí \poíhsén soi; Pôw ænoijén sou toùw •fyalmoúw; 27 &Apekríyh a[toîw, EÂpon ømîn ædh, kaì o[k “koúsate. Tí pálin yélete ˙koúein; M| kaì ømeîw yélete a[toû mayhtaì genésyai; 28 &Eloidórhsan a[tón, kaì eÂpon, Sù e mayht|w \keínou: =meîw dè toû Mvsévw \smèn mayhtaí. 29 ^Hmeîw oÊdamen –ti Mvs+ lelálhken ` yeów: toûton dè o[k oÊdamen póyen \stín. 30 &Apekríyh ` ƒnyrvpow kaì eÂpen a[toîw, &En gàr toút~ yaumastón \stin, –ti ømeîw o[k oÊdate póyen \stín, kaì ˙né~jén mou toùw •fyalmoúw. 31 OÊdamen dè –ti a^martvlôn ` yeòw o[k ˙koúei: ˙ll' \án tiw yeoseb|w ”, kaì tò yélhma a[toû poi_, toútou ˙koúei. 32 &Ek toû a†ônow o[k “koúsyh –ti ænoijén tiw •fyalmoùw tufloû gegennhménou. 33 E† m| ‘n o˚tow parà yeo û , o[k “dúnato poieîn o[dén. 34 &Apekríyhsan kaì eÂpon a[t!, &En a^martíaiw sù \genn}yhw –low, kaì sù didáskeiw =mâw; Kaì \jébalon a[tòn ¡jv. 35
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
*Hkousen ` &Ihsoûw –ti \jébalon a[tòn ¡jv: kaì eørWn a[tón, eÂpen a[t!, Sù pisteúeiw e†w tòn u¥òn toû yeo û ; 36 &Apekríyh \keînow kaì eÂpen, Kaì tíw \stin, kúrie, ®na pisteúsv e†w a[tón; 37 EÂpen dè a[t! ` &Ihsoûw, Kaì e^Qrakaw a[tón, kaì ` lalôn metà soû \keînów \stin. 38 ^O dè ¡fh, Pisteúv, kúrie: kaì prosekúnhsen a[t!. 39 Kaì eÂpen ` &Ihsoûw, E†w kríma \gW e†w tòn kósmon toûton ‘lyon, ®na o¥ m| blépontew blépvsin, kaì o¥ blépontew tufloì génvntai. 40 Kaì ækousan \k tôn Farisaívn taûta o¥ ªntew met' a[toû, kaì eÂpon a[t!, M| kaì =meîw tufloí \smen; 41 EÂpen a[toîw ` &Ihsoûw, E† tufloì ‘te, o[k ©n eÊxete a^martían: nûn dè légete –ti Blépomen: = o{n a^martía ømôn ménei.
9.25 kaì eÂpen ♦ — 9.26 dè a[t! pálin ♦ o{n a[t! 9.28 &Eloidórhsan ♦ Kaì \loidórhsan 9.28 e mayht|w ♦ mayht|w e 9.28 Mvsévw ♦ Mvüsévw 9.29 Mvs+ ♦ Mvüseî 9.30 gàr toút~ ♦ toút~ gàr tò 9.30 ˙né~jén ♦ ænoijén 9.31 dè ♦ —
9.32 9.34 9.35 9.35 9.35 9.37 9.40 9.40 9.41
ænoijén ♦ “né~jén eÂpon ♦ eÂpan ` ♦— a[t! ♦ — yeoû ♦ ˙nyrQpou dè ♦ — Kaì ækousan ♦ *Hkousan ªntew met' a[toû ♦ met' a[toû ªntew o{n ♦ —
219
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
ORN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.1 - 10.17
ORO
KATA IVANNHN
10
&Am|n ˙m|n légv ømîn, ` m| e†serxómenow dià têw yúraw e†w t|n a[l|n tôn probátvn, ˙llà ˙nabaínvn ˙llaxóyen , \k eî n o w klépthw \stìn kaì l+st}w. 2 ^O dè e†serxómenow dià têw yúraw poim}n \stin tôn probátvn. 3 Toút~ ` yurvròw ˙noígei, kaì tà próbata têw fvnêw a[toû ˙koúei, kaì tà Êdia próbata kaleî kat' ªnoma, kaì \jágei a[tá. 4 Kaì –tan tà Êdia próbata \kbál+, ¡mprosyen a[tôn poreúetai: kaì tà próbata a[t! ˙kolouyeî, –ti oÊdasin t|n fvn|n a[toû. 5 &Allotrí~ dè o[ m| ˙kolouy}svsin, ˙llà feújontai ˙p' a[toû: –ti o[k oÊdasin tôn ˙llotrívn t|n fvn}n. 6 Taúthn t|n paroimían eÂpen a[toîw ` &Ihsoûw: \keînoi dè o[k ¡gnvsan tína ‘n $a \lálei a[toîw. 7
EÂpen o{n pálin a[toîw ` &Ihsoûw, &Am|n ˙m|n légv ømîn –ti \gQ e†mi = yúra tôn probátvn. 8 Pántew –soi ‘lyon kléptai e†sìn kaì l+staí: ˙ll' o[k ækousan a[tôn tà próbata. 9 &E g Q e† m i = yúra: di' \moû \án tiw e†sély+, svy}setai, kaì e†seleúsetai kaì \jeleúsetai, kaì nom|n eør}sei. 10 ^O klépthw o[k ¡rxetai e† m| ®na kléc+ kaì yús+ kaì ˙polés+: \gW ‘lyon ®na zv|n ¡xvsin, kaì perissòn ¡xvsin. 11 &EgQ e†mi ` poim|n ` kalów: ` poim|n ` kalòw t|n cux|n a[toû tíyhsin øpèr tôn probátvn. 12 ^O misyvtòw dé, kaì o[k çn poim}n, o˚ o[k e†sin tà próbata Êdia, yevreî tòn lúkon \rxómenon, kaì ˙fíhsin tà próbata, kaì feúgei: kaì ` lúkow a^ rpázei a[tá, kaì skorpízei tà próbata. 13 ^O dè misyvtòw feúgei, –ti misyvtów \stin, kaì o[ mélei a[t! perì tôn probátvn. 14 &EgQ e†mi ` poim|n ` kalów, kaì ginQskv tà \má, kaì ginQskomai øpò tôn \môn. 15 KayWw ginQskei me ` pat}r, k˙gW ginQskv tòn patéra: kaì t|n cux}n mou tíyhmi øpèr tôn probátvn. 16 Kaì ƒlla próbata ¡xv, $a o[k ¡stin \k têw a[lêw taúthw: k˙keîná me deî ˙gageîn, kaì têw fvnêw mou ˙koúsousin: kaì gen}setai mía poímnh, e<w poim}n. 17 Dià 10.12 e†sin ♦ ¡stin 10.12 skorpízei tà próbata ♦ skorpízei 10.13 ^O dè misyvtòw feúgei ♦ — 10.14 ginQskomai øpò tôn \môn ♦ ginQskousín me tà \má 10.16 me deî ♦ deî me 10.16 gen}setai ♦ gen}sontai
10.3 kaleî ♦ fvneî 10.4 Kaì –tan ♦ %O tan 10.4 próbata \kbál+ ♦ pánta \kbál+ 10.5 ˙kolouy}svsin ♦ ˙kolouy}sousin 10.7 a[toîw ♦ — 10.8 ‘lyon ♦ ‘lyon ˆprò \moû˜ 10.12 dé ♦ —
220
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
ORO
ORP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
KATA IVANNHN
10.18 - 10.34
toûto ` pat}r me ˙gapÅ, –ti \gW tíyhmi t|n cux}n mou, ®na pálin lábv a[t}n. 18 O[deìw aÊrei a[t|n ˙p' \moû, ˙ll' \gW tíyhmi a[t|n ˙p' \mautoû. &Ejousían ¡xv yeînai a[t}n, kaì \jousían ¡xv pálin labeîn a[t}n. Taúthn t|n \ntol|n ¡labon parà toû patrów mou. 19
Sxísma o{n pálin \géneto \n toîw &Ioudaíoiw dià toùw lógouw toútouw. 20 *Elegon dè polloì \j a[tôn, Daimónion ¡xei kaì maínetai: tí a[toû ˙koúete; 21 *Alloi ¡legon, Taûta tà ]}mata o[k ¡stin daimonizoménou: m| daimónion dúnatai tuflôn •fyalmoùw ˙noígein; 22
&Egéneto dè tà &Egkaínia \n ^Ierosolúmoiw, kaì xeimWn ‘n : kaì periepátei ` &Ihsoûw \n t! ¥er ! \n t_ stoÅ Solomônow. 24 &Ekúklvsan o{n a[tòn o¥ &Ioudaîoi, kaì ¡legon a[t!, %Evw póte t|n cux|n =môn aÊreiw; E† sù e ` xristów, e†pè =mîn parrhsíŸ. 25 &Apekríyh a[toîw ` &Ihsoûw, EÂpon ømîn, kaì o[ pisteúete: tà ¡rga $a \gW poiô \n t! •nómati toû patrów mou, taûta martureî perì \moû: 26 ˙ll' ømeîw o[ pisteúete: o[ gár \ste \k tôn probátvn tôn \môn, kayWw eÂpon ømîn. 27 Tà próbata tà \mà têw fvnêw mou ˙koúei, k˙gW ginQskv a[tá, kaì ˙kolouyoûsín moi: 28 k˙gW zv|n a†Qnion dídvmi a[toîw: kaì o[ m| ˙pólvntai e†w tòn a†ôna, kaì o[x a^rpásei tiw a[tà \k têw xeirów mou. 29 ^O pat}r mou $ow dédvkén moi, meízvn pántvn \stín: kaì o[deìw dúnatai a^rpázein \k têw xeiròw toû patrów mou. 30 &EgW kaì ` pat|r £n \smen. 31 &Ebástasan o{n pálin líyouw o¥ &Ioudaîoi ®na liyásvsin a[tón. 32 &Apekríyh a[toîw ` &Ihsoûw, Pollà kalà ¡rga ¡deija ømîn \k toû patrów mou: dià poîon a[tôn ¡rgon liyázeté me; 33 &Apekríyhsan a[t! o¥ &Ioudaîoi légontew, Perì kaloû ¡rgou o[ liyázomén se, ˙llà perì blasfhmíaw, kaì –ti sù ƒnyrvpow çn poieîw seautòn yeón. 34 &Apekríyh a[toîw ` &Ihsoûw, O[k ¡stin 23
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
10.17 10.19 10.21 10.22 10.22 10.23 10.26 10.26 10.26 10.27
10.28 zv|n a†Qnion dídvmi a[toîw ♦ dídvmi a[toîw zv|n a†Qnion 10.29 $ow dédvkén moi meízvn pántvn ♦ $o dédvkén moi pántvn meîzón 10.29 patrów mou ♦ patrów 10.31 o{n ♦ — 10.32 kalà ¡rga ♦ ¡rga kalà 10.32 mou ♦ — 10.32 liyázeté me ♦ \mè liyázete 10.33 légontew ♦ — 10.34 ` ♦ ˆ`˜
` pat}r me ♦ me ` pat|r o{n ♦ — ˙noígein ♦ ˙noîjai dè ♦ tóte ^Ierosolúmoiw kaì ♦ toîw ^Ierosolúmoiw Solomônow ♦ toû Solomônow ˙ll' ♦ ˙llà o[ gár ♦ –ti o[k kayWw eÂpon ømîn ♦ — ˙koúei ♦ ˙koúousin
221
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
ORP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.35 - 11.11
ORQ
KATA IVANNHN
gegramménon \n t! nóm~ ømôn, &EgW eÂpa, Yeoí \ste; 35 E† \keínouw eÂpen yeoúw, pròw o¬w ` lógow toû yeoû \géneto — kaì o[ dúnatai luyênai = graf} — 36 $on ` pat|r =gíasen kaì ˙pésteilen e†w tòn kósmon, ømeîw légete –ti Blasfhmeîw, –ti eÂpon, U¥òw toû yeoû e†mi; 37 E† o[ poiô tà ¡rga toû patrów mou, m| pisteúeté moi: 38 e† dè poiô, k©n \moì m| pisteúhte, toîw ¡rgoiw pisteúsate: ®na gnôte kaì pisteúshte –ti \n \moì ` pat}r, k˙gW \n a[t!. 39 &Ez}toun o{n pálin a[tòn piásai: kaì \jêlyen \k têw xeiròw a[tôn. 40
Kaì ˙pêlyen pálin péran toû &Iordánou e†w tòn tópon –pou ‘n &Ivánnhw tò prôton baptízvn: kaì ¡meinen \keî. 41 Kaì polloì ‘lyon pròw a[tón, kaì ¡legon –ti &Ivánnhw mèn shmeîon \poíhsen o[dén: pánta dè –sa eÂpen &Ivánnhw perì toútou, ˙lhyê ‘n. 42 Kaì \písteusan polloì \keî e†w a[tón.
11
)Hn dé tiw ˙syenôn Lázarow ˙pò Bhyaníaw, \k têw kQmhw Maríaw kaì Máryaw têw ˙delfêw a[têw. 2 )Hn dè María = ˙leícasa tòn kúrion múr~, kaì \kmájasa toùw pódaw a[toû taîw yrijìn a[têw, «w ` ˙delfòw Lázarow “syénei. 3 &Apésteilan o{n a¥ ˙delfaì pròw a[tòn légousai, Kúrie, Êde $on fileîw ˙syeneî. 4 &Akoúsaw dè ` &Ihsoûw eÂpen, A%uth = ˙syéneia o[k ¡stin pròw yánaton, ˙ll' øpèr têw dójhw toû yeoû, ®na dojasy_ ` u¥òw toû yeoû di' a[têw. 5 &Hgápa dè ` &Ihsoûw t|n Máryan kaì t|n ˙delf|n a[têw kaì tòn Lázaron. 6 ^Vw o{n ækousen –ti ˙syeneî, tóte mèn ¡meinen \n > ‘n tóp~ dúo =méraw. 7 *Epeita metà toûto légei toîw mayhtaîw, *Agvmen e†w t|n &Ioudaían pálin. 8 Légousin a[t! o¥ mayhtaí, ^Rabbí, nûn \z}toun se liyásai o¥ &Ioudaîoi, kaì pálin øpágeiw \keî; 9 &Apekríyh &Ihsoûw, O[xì dQdeká e†sin @rai têw =méraw; &Eán tiw peripat_ \n t_ =mérŸ, o[ proskóptei, –ti tò fôw toû kósmou toútou blépei. 10 &Eàn dé tiw peripat_ \n t_ nuktí, proskóptei, –ti tò fôw o[k ¡stin \n a[t!. 11 Taûta eÂpen, kaì metà toûto légei a[toîw, Lázarow ` fílow =môn kekoímhtai: ˙llà
10.34 10.38 10.38 10.38 10.39
10.42 \písteusan polloì \keî e†w a[tón ♦ polloì \písteusan e†w a[tòn \keî 11.2 María ♦ Mariàm 11.9 e†sin @rai ♦ @raí e†sin
&EgW ♦ –ti &EgW pisteúsate ♦ pisteúete pisteúshte ♦ ginQskhte a[t! ♦ t! patrí o{n pálin a[tòn ♦ ˆo{n˜ a[tòn pálin
222
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
ORQ
ORR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.12 - 11.31
KATA IVANNHN
poreúomai ®na \jupnísv a[tón. 12 EÂpon o{n o¥ mayhtaì a[toû, Kúrie, e† kekoímhtai, svy}setai. 13 E†r}kei dè ` &Ihsoûw perì toû yanátou a[toû: \keînoi dè ¡dojan –ti perì têw koim}sevw toû %upnou légei. 14 Tóte o{n eÂpen a[toîw ` &Ihsoûw parrhsíŸ, Lázarow ˙péyanen. 15 Kaì xaírv di' ømâw, ®na pisteúshte, –ti o[k æmhn \keî: ˙llà ƒgvmen pròw a[tón. 16 EÂpen o{n Yvmâw, ` legómenow Dídumow, toîw summayhtaîw, *Agvmen kaì =meîw, ®na ˙poyánvmen met' a[toû. 17
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&ElyWn o{n ` &Ihsoûw e˚ren a[tòn téssaraw =méraw ædh ¡xo n t a \n t! mnhmeí~. 18 )Hn dè = Bhyanía \ggùw tôn ^Ierosolúmvn, qw ˙pò stadívn dekapénte: 19 kaì polloì \k tôn &Ioudaívn \lhlúyei s a n pròw tàw perì Máryan kaì Marían, ®na paramuy}svntai a[tàw perì toû ˙delfoû a[tôn. 20 ^H o{n Márya, qw ækousen –ti &Ihsoûw ¡rxetai, øp}nthsen a[t!: María dè \n t! oÊk~ \kayézeto. 21 EÂpen o{n Márya pròw tòn &Ihsoûn, Kúrie, e† ‘w @de, ` ˙delfów mou o[k ©n \teyn}kei. 22 &Allà kaì nûn oÂda –ti –sa ©n a†t}s+ tòn yeón, dQsei soi ` yeów. 23 Légei a[t_ ` &Ihsoûw, &Anast}setai ` ˙delfów sou. 24 Légei a[t! Márya, OÂda –ti ˙nast}setai \n t_ ˙nastásei \n t_ \sxát+ =mérŸ. 25 EÂpen a[t_ ` &Ihsoûw, &EgQ e†mi = ˙nástasiw kaì = zv}: ` pisteúvn e†w \mé, k©n ˙poyán+, z}setai: 26 kaì pâw ` zôn kaì pisteúvn e†w \mé, o[ m| ˙poyán+ e†w tòn a†ôna. Pisteúeiw toûto; 27 Légei a[t!, Naí, kúrie: \gW pepísteuka, –ti sù e ` xristów, ` u¥òw toû yeoû, ` e†w tòn kósmon \rxómenow. 28 Kaì taûta e†poûsa ˙pêlyen, kaì \fQnhsen Marían t|n ˙delf|n a[têw láyra, e†poûsa, ^O didáskalow párestin kaì fvneî se. 29 &Ekeính qw ækousen, \geíretai taxù kaì ¡rxetai pròw a[tón. 30 O·pv dè \lhlúyei ` &Ihsoûw e†w t|n kQmhn, ˙ll' ‘n \n t! tóp~ –pou øp}nthsen a[t! = Márya. 31 O¥ o{n &Ioudaîoi o¥ ªntew met' a[têw \n t_ o†kíŸ kaì paramuyoúmenoi a[t}n, †dóntew t|n Marían –ti 11.12 11.12 11.17 11.19 11.19 11.19 11.20 11.21 11.21
EÂpon ♦ EÂpan a[toû ♦ a[t! =méraw ædh ♦ ædh =méraw kaì polloì ♦ polloì dè tàw perì Máryan kaì Marían ♦ t|n Máryan kaì Mariàm a[tôn ♦ — María ♦ Mariàm Márya ♦ = Márya ` ˙delfów mou o[k ©n \teyn}kei ♦
11.22 11.24 11.28 11.28 11.29 11.29 11.29 11.30 11.31
o[k ©n ˙péyanen ` ˙delfów mou &Allà ♦ ˆ&Allà˜ Márya ♦ = Márya taûta ♦ toûto Marían ♦ Mariàm qw ♦ dè qw \geíretai ♦ “géryh ¡rxetai ♦ ærxeto \n ♦ ¡ti \n Marían ♦ Mariàm
223
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
ORR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.32 - 11.47
ORS
KATA IVANNHN
taxévw ˙nésth kaì \jêlyen, “koloúyhsan a[t_, légontew –ti øpágei e†w tò mnhmeîon, ®na klaús+ \keî. 32 ^H o{n María, qw ‘lyen –pou ‘n ` &Ihsoûw, †doûsa a[tón, ¡pesen a[toû e†w toùw pódaw légousa a[t!, Kúrie, e† ‘w @de, o[k ƒn ˙péyanén mou ` ˙delfów. 33 &Ihsoûw o{n qw eÂden a[t|n klaíousan, kaì toùw sunelyóntaw a[t_ &Ioudaíouw klaíontaw, \nebrim}sato t! pneúmati, kaì \tárajen e^autón, 34 kaì eÂpen, Poû teyeíkate a[tón; Légousin a[t!, Kúrie, ¡rxou kaì Êde. 35 &Edákrusen ` &Ihsoûw. 36 *Elegon o{n o¥ &Ioudaîoi, *Ide pôw \fílei a[tón. 37 Tinèw dè \j a[tôn eÂpon, O[k “dúnato o˚tow, ` ˙noíjaw toùw •fyalmoùw toû tufloû, poiêsai ®na kaì o˚tow m| ˙poyán+; 38 &Ihsoûw o{n pálin \mbrimQmenow \n e^ aut! ¡rxetai e†w tò mnhmeîon. )Hn dè sp}laion, kaì líyow \pékeito \p' a[t!. 39 Légei ` &Ihsoûw, *Arate tòn líyon. Légei a[t! = ˙delf| toû teynhkótow Márya, Kúrie, ædh ªzei: tetartaîow gár \stin. 40 Légei a[t_ ` &Ihsoûw, O[k eÂpón soi, –ti \àn pisteús+w, ªcei t|n dójan toû yeoû; 41 )Hran o{n tòn líyon, o˚ ‘n ` teynhkWw keiménow. ^O dè &Ihsoûw ‘ren toùw •fyalmoùw ƒnv, kaì eÂpen, Páter, e[xaristô soi –ti ækousáw mou. 42 &EgW dè Ædein –ti pántoté mou ˙koúeiw: ˙llà dià tòn ªxlon tòn periestôta eÂpon, ®na pisteúsvsin –ti sú me ˙pésteilaw. 43 Kaì taûta e†pQn, fvn_ megál+ \kraúgasen, Lázare, deûro ¡jv. 44 Kaì \jêlyen ` teynhkQw, dedeménow toùw pódaw kaì tàw xeîraw keiríaiw, kaì = ªciw a[toû soudarí~ periedédeto. Légei a[toîw ` &Ihsoûw, Lúsate a[tón, kaì ƒfete øpágein. 45
Polloì o{n \k tôn &Ioudaívn, o¥ \lyóntew pròw t|n Marían kaì yeasámenoi $a \poíhsen ` &Ihsoûw, \písteusan e†w a[tón. 46 Tinèw dè \j a[tôn ˙pêlyon pròw toùw Farisaíouw, kaì eÂpon a[toîw $a \poíhsen ` &Ihsoûw. 47
Sun}gagon o{n o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ Farisaîoi sunédrion, kaì ¡legon, Tí poioûmen; %Oti o˚tow ` ƒnyrvpow pollà shmeîa 11.41 11.44 11.44 11.45 11.45 11.46 11.46 11.47
11.31 11.32 11.32 11.32 11.32 11.37
légontew ♦ dójantew María ♦ Mariàm ` &Ihsoûw ♦ &Ihsoûw e†w ♦ pròw ˙péyanén mou ♦ mou ˙péyanen eÂpon O[k “dúnato ♦ eÂpan O[k \dúnato 11.39 teynhkótow ♦ teteleuthkótow 11.40 ªcei ♦ ªc+
o˚ ‘n ` teynhkWw keiménow ♦ — Kaì \jêlyen ♦ &Ejêlyen øpágein ♦ a[tòn øpágein Marían ♦ Mariàm ` &Ihsoûw ♦ — eÂpon ♦ eÂpan ` ♦— shmeîa poieî ♦ poieî shmeîa
224
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
ORS
ORT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.48 - 12.4
KATA IVANNHN poieî. 48 &Eàn ˙fômen a[tòn o%utvw, pántew pisteúsousin e†w a[tón: kaì \leúsontai o¥ ^Rvmaîoi kaì ˙roûsin =môn kaì tòn tópon kaì tò ¡ynow. 49 E<w dé tiw \j a[tôn Kaïáfaw, ˙rxiereùw çn toû \niautoû \keínou, eÂpen a[toîw, ^Umeîw o[k oÊdate o[dén, 50 o[dè dialogízesye –ti sumférei =mîn ®na e<w ƒnyrvpow ˙poyán+ øpèr toû laoû, kaì m| –lon tò ¡ynow ˙pólhtai. 51 Toûto dè ˙f' e^autoû o[k eÂpen, ˙llà ˙rxiereùw çn toû \niautoû \keínou, proef}teusen –ti ¡mellen &Ihsoûw ˙poyn§skein øpèr toû ¡ynouw, 52 kaì o[x øpèr toû ¡ynouw mónon, ˙ll' ®na kaì tà tékna toû yeoû tà dieskorpisména sunagág+ e†w £n. 53 &A p ' \k eí n h w o{n têw =méraw sunebouleúsanto ®na ˙pokteínvsin a[tón. 54
&I h s o û w o{n o[kéti parrhsíŸ periepátei \n toîw &Ioudaíoiw, ˙llà ˙pêlyen \keîyen e†w t|n xQran \ggùw têw \r}mou, e†w &Efra›m legoménhn pólin, k˙keî diétriben metà tôn mayhtôn a[toû. 55 )Hn dè \ggùw tò Pásxa tôn &Ioudaívn: kaì ˙nébhsan polloì e†w ^Ierosóluma \k têw xQraw prò toû Pásxa, ®na a^gnísvsin e^autoúw. 56 &Ez}toun o{n tòn &Ihsoûn, kaì ¡legon met' ˙ll}lvn \n t! ¥er! e^sthkótew, Tí dokeî ømîn; %O ti o[ m| ¡ly+ e†w t|n e^ort}n; 57 DedQkeisan dè kaì o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ Farisaîoi \ntol}n, ®na \án tiw gn! poû \stin, mhnús+, –pvw piásvsin a[tón.
12
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
^O o{n &Ihsoûw prò ¢j =merôn toû Pásxa ‘lyen e†w Bhyanían, –pou ‘n Lázarow ` teynhkQw, $on ægeiren \k nekrôn. 2 &Epoíhsan o{n a[t! deîpnon \keî, kaì = Márya dihkónei: ` dè Lázarow e<w ‘n tôn ˙nakeiménvn sùn a[t!. 3 ^H o{n María laboûsa lítran múrou nárdou pistikêw polutímou, æleicen toùw pódaw toû &Ihsoû, kaì \jémajen taîw yrijìn a[têw toùw pódaw a[toû: = dè o†kía \plhrQyh \k têw •smêw toû múrou. 4 Légei o{n e<w \k tôn mayhtôn a[toû, &Ioúdaw Símvnow &IskariQthw, ` méllvn a[tòn paradidónai,
11.50 11.50 11.51 11.53 11.54 11.54 11.54 11.57
11.57 12.1 12.1 12.2 12.3 12.4
dialogízesye ♦ logízesye =mîn ♦ ømîn proef}teusen ♦ \prof}teusen sunebouleúsanto ♦ \bouleúsanto &Ihsoûw o{n ♦ ^O o{n &Ihsoûw diétriben ♦ ¡meinen a[toû ♦ — kaì o¥ ˙rxiereîw ♦ o¥ ˙rxiereîw
\ntol}n ♦ \ntolàw ` teynhkQw ♦ — nekrôn ♦ nekrôn &Ihsoûw tôn ♦ \k tôn María ♦ Mariàm o{n e<w \k tôn mayhtôn a[toû &Ioúdaw Símvnow &IskariQthw ♦ dè &Ioúdaw ` &IskariQthw e<w ˆ\k˜ tôn mayhtôn a[toû
225
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
ORT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.5 - 12.21
ORU
KATA IVANNHN 5
Dià tí toûto tò múron o[k \práyh triakosívn dhnarívn, kaì \dóyh ptvxoîw; 6 EÂpen dè toûto, o[x –ti perì tôn ptvxôn ¡melen a[t!, ˙ll' –ti klépthw ‘n, kaì tò glvssókomon eÂxen, kaì tà ballómena \bástazen. 7 EÂpen o{n ` &Ihsoûw, *Afew a[t}n: e†w t|n =méran toû \ntafiasmoû mou tet}rhken a[tó. 8 Toùw ptvxoùw gàr pántote ¡xete mey' e^ autôn, \mè dè o[ pántote ¡xete. 9
*Egnv o{n ªxlow polùw \k tôn &Ioudaívn –ti \keî \stin: kaì ‘lyon o[ dià tòn &Ihsoûn mónon, ˙ll' ®na kaì tòn Lázaron Êdvsin, $o n ægeiren \k nek r ô n . 10 &E b o u l eú s a n t o dè o¥ ˙rxiereîw ®na kaì tòn Lázaron ˙pokteínvsin: 11 –ti polloì di' a[tòn øpêgon tôn &Ioudaívn, kaì \písteuon e†w tòn &Ihsoûn. 12
` &Ihsoûw
T_ \paúrion ªxlow polùw ` \lyWn e†w t|n e^ort}n, ˙koúsantew –ti ¡rxetai &Ihsoûw e†w ^Ierosóluma, 13 ¡labon tà bafia tôn foiníkvn, kaì \jêlyon e†w øpánthsin a[t!, kaì ¡krazon, ^Vsanná: e[loghménow ` \rxómenow \n •nómati kuríou, basileùw toû &Isra}l. 14 EørWn dè ` &Ihsoûw •nárion, \káyisen \p' a[tó, kayQw \stin gegramménon, 15 M| foboû, yúgater SiQn: †doú, ` basileúw sou ¡rxetai, kay}menow \pì pôlon ªnou. 16 Taûta dè o[k ¡gnvsan o¥ mayhtaì a[toû tò prôton: ˙ll' –te \dojásyh &Ihsoûw, tóte \mn}syhsan –ti taûta ‘n \p' a[t! gegramména, kaì taûta \poíhsan a[t!. 17 &Emartúrei o{n ` ªxlow ` çn met' a[toû –te tòn Lázaron \fQnhsen \k toû mnhmeíou, kaì ægeiren a[tòn \k nekrôn. 18 Dià toûto kaì øp}nthsen a[t! ` ªxlow, –ti ækousen toûto a[tòn pepoihkénai tò shmeîon. 19 O¥ o{n Farisaîoi eÂpon pròw & e^autoúw, Yevreîte –ti o[k vfeleîte o[dén: Êde ` kósmow •písv a[toû ˙pêlyen. 20
)Hsan dè tinew %Ellhnew \k tôn ˙nabainóntvn ®na proskun}svsin \n t_ e^ort_: 21 o˚toi o{n prosêlyon Filípp~ t! ˙pò Bhysaïdà têw Galilaíaw, kaì “rQtvn a[tòn légontew, 12.6 12.7 12.7 12.9 12.12 12.12 12.13 12.13
12.15 yúgater ♦ yugáthr 12.16 dè ♦ — 12.16 o¥ mayhtaì a[toû ♦ a[toû o¥ mayhtaì 12.18 kaì ♦ ˆkaì˜ 12.18 ækousen ♦ ækousan 12.19 eÂpon ♦ eÂpan 12.20 tinew %Ellhnew ♦ %Ellhnéw tinew
eÂxen kaì ♦ ¡xvn e†w ♦ ®na e†w tet}rhken ♦ thr}s+ ªxlow ♦ ˆ`˜ ªxlow ªxlow ♦ ` ªxlow &Ihsoûw ♦ ` &Ihsoûw ¡krazon ♦ \kraúgazon basileùw ♦ ˆkaì˜ ` basileùw
226
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
ORU
ORV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.22 - 12.38
KATA IVANNHN
Kúrie, yélomen tòn &Ihsoûn †deîn. 22 *Erxetai Fílippow kaì légei t! &AndréŸ: kaì pálin &Andréaw kaì Fílippow légousin t! &Ihsoû. 23 ^O dè &Ihsoûw ˙pekrínato a[toîw légvn, % ra ®na dojasy_ ` u¥òw toû ˙nyrQpou. 24 &Am|n &El}luyen = v ˙m|n légv ømîn, \àn m| ` kókkow toû sítou pesWn e†w t|n gên ˙poyán+, a[tòw mónow ménei: \àn dè ˙poyán+, polùn karpòn férei. 25 ^O filôn t|n cux|n a[toû ˙polései a[t}n: kaì ` misôn t|n cux|n a[toû \n t! kósm~ toút~ e†w zv|n a†Qnion fulájei a[t}n. 26 &Eàn \moì diakon_ tiw, \moì ˙kolouyeítv: kaì –pou e†mì \gQ, \keî kaì ` diákonow ` \mòw ¡stai: kaì \án tiw \moì diakon_, tim}sei a[tòn ` pat}r. 27 Nûn = cux} mou % raw taúthw. tetáraktai: kaì tí eÊpv; Páter, sôsón me \k têw v 28 % &Allà dià toûto ‘lyon e†w t|n vran taúthn. Páter, dójasón sou tò ªnoma. )Hlyen o{n fvn| \k toû o[ranoû, Kaì \dójasa, kaì pálin dojásv. 29 ^O o{n ªxlow ` e^stWw kaì ˙koúsaw ¡legen bront|n gegonénai: ƒlloi ¡legon, *Aggelow a[t! lelálhken. 30 &Apekríyh &Ihsoûw kaì eÂpen, O[ di' \mè a%uth = fvn| gégonen, ˙llà di' ømâw. 31 Nûn krísiw \stìn toû kósmou toútou: nûn ` ƒrxvn toû kósmou toútou \kblhy}setai ¡jv. 32 K˙gW \àn øcvyô \k têw gêw, pántaw e^lkúsv pròw \mautón. 33 Toûto dè ¡l eg en , shmaínvn poí~ yanát~ ¡mellen ˙poyn§skein. 34 &Apekríyh a[t! ` ªxlow, ^Hmeîw “koúsamen \k toû nómou –ti ` xristòw ménei e†w tòn a†ôna: kaì pôw sù légeiw, Deî øcvyênai tòn u¥òn toû ˙nyrQpou; Tíw \stin o˚tow ` u¥òw toû ˙nyrQpou; 35 EÂpen o{n a[toîw ` &Ihsoûw, *Eti mikròn xrónon tò fôw mey' ømôn \stin. Peripateîte £vw tò fôw ¡xete, ®na m| skotía ømâw kataláb+: kaì ` peripatôn \n t_ skotíŸ o[k oÂden poû øpágei. 36 %Evw tò fôw ¡xete, pisteúete e†w tò fôw, ®na u¥oì fvtòw génhsye.
` &Ihsoûw
Taûta \lálhsen ` &Ihsoûw, kaì ˙pelyWn \krúbh ˙p' a[tôn. Tosaûta dè a[toû shmeîa pepoihkótow ¡mprosyen a[tôn, o[k \písteuon e†w a[tón: 38 ®na ` lógow &Hsafiou toû prof}tou
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
37
12.22 12.22 12.22 12.23 12.25 12.26 12.26 12.30
12.33 12.34 12.34 12.35 12.35 12.36 12.36
*Erxetai ♦ *Erxetai ` kaì pálin ♦ ¡rxetai légousin ♦ kaì légousin ˙pekrínato ♦ ˙pokrínetai ˙polései ♦ ˙pollúei diakon_ tiw ♦ tiw diakon_ kaì \án ♦ \án a%uth = fvn| ♦ = fvn| a%uth
¡mellen ♦ æmellen a[t! ♦ o{n a[t! sù légeiw ♦ légeiw sù –ti mey' ømôn ♦ \n ømîn £vw ♦ qw %Evw ♦ ^Vw ` ♦—
227
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
ORV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.39 - 13.3
†ásomai
OSM
KATA IVANNHN plhrvy_, $on eÂpen, Kúrie, tíw \písteusen t_ ˙ko_ =môn; Kaì ` braxívn kuríou tíni ˙pekalúfyh; 39 Dià toûto o[k “dúnanto pisteúein, –ti pálin eÂpen &Hsafiaw, 40 Tetúflvken a[tôn toùw •fyalmoúw, kaì pepQrvken a[tôn t|n kardían: ®na m| Êdvsin toîw •fyalmoîw, kaì no}svsin t_ kardíŸ, kaì \pistrafôsin, kaì †ásvmai a[toúw. 41 Taûta eÂpen &Hsafiaw, –te eÂden t|n dójan a[toû, kaì \lálhsen perì a[toû. 42 %O mvw méntoi kaì \k tôn ˙rxóntvn polloì \písteusan e†w a[tón: ˙llà dià toùw Farisaíouw o[x qmológoun, ®na m| ˙posunágvgoi génvntai. 43 &Hgáphsan gàr t|n dójan tôn ˙nyrQpvn mâllon æper t|n dójan toû yeoû. 44
&Ihsoûw dè ¡krajen kaì eÂpen, ^O pisteúvn e†w \mé, o[ pisteúei e†w \mé, ˙ll' e†w tòn pémcantá me: 45 kaì ` yevrôn \mé, yevreî tòn pémcantá me. 46 &EgW fôw e†w tòn kósmon \l}luya, ®na pâw ` pisteúvn e†w \mé, \n t_ skotíŸ m| meín+. 47 Kaì \án tíw mou ˙koús+ tôn ]hmátvn kaì m| pisteús+, \gW o[ krínv a[tón: o[ gàr ‘lyon ®na krínv tòn kósmon, ˙ll' ®na sQsv tòn kósmon. 48 ^O ˙yetôn \mè kaì m| lambánvn tà ]}matá mou, ¡xei tòn krínonta a[tón: ` lógow $on \lálhsa, \keînow krineî a[tòn \n t_ \sxát+ =mérŸ. 49 %O ti \gW \j \mautoû o[k \lálhsa: ˙ll' ` pémcaw me pat}r, a[tów moi \ntol|n ¡dvken, tí eÊpv kaì tí lal}sv. 50 Kaì oÂda –ti = \ntol| a[toû zv| a†Qniów \stin: $a o{n lalô \gQ, kayWw eÊrhkén moi ` pat}r, o%utvw lalô.
13
Prò dè têw e^ ortêw toû Pásxa, e†dWw ` &Ihsoûw –ti % ra ®na metab_ \k toû kósmou \l}luyen a[toû = v toútou pròw tòn patéra, ˙gap}saw toùw †díouw toùw \n t! kósm~, e†w télow “gáphsen a[toúw. 2 Kaì deípnou genoménou, toû diabólou ædh beblhkótow e†w t|n kardían &Ioúda Símvnow &IskariQtou ®na a[tòn parad!, 3 e†dWw ` &Ihsoûw –ti pánta dédvken a[t! ` pat|r e†w tàw xeîraw, kaì –ti ˙pò yeoû \jêlyen 13.1 \l}luyen ♦ ‘lyen 13.2 genoménou ♦ ginoménou 13.2 &Ioúda Símvnow &IskariQtou ®na a[tòn parad! ♦ ®na paradoî a[tòn &Ioúdaw Símvnow &IskariQtou 13.3 ` &Ihsoûw ♦ — 13.3 dédvken ♦ ¡dvken
12.40 pepQrvken ♦ \pQrvsen 12.40 \pistrafôsin kaì †ásvmai ♦ strafôsin kaì †ásomai 12.41 –te ♦ –ti 12.44 ˙ll' ♦ ˙llà 12.47 pisteús+ ♦ fuláj+ 12.49 ¡dvken ♦ dédvken 12.50 lalô \gQ ♦ \gW lalô
228
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OSM
OSN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.4 - 13.20
KATA IVANNHN kaì pròw tòn yeòn øpágei, 4 \geíretai \k toû deípnou, kaì tíyhsin tà ¥mátia, kaì labWn léntion diézvsen e^autón. 5 EÂta bállei %udvr e†w tòn niptêra, kaì ærjato níptein toùw pódaw tôn mayhtôn, kaì \kmássein t! lentí~ > ‘n diezvsménow. 6 *Erxetai o{n pròw Símvna Pétron: kaì légei a[t! \keînow, Kúrie, sú mou nípteiw toùw pódaw; 7 &Apekríyh &Ihsoûw kaì eÂpen a[t!, $O \gW poiô, sù o[k oÂdaw ƒrti, gnQs+ dè metà taûta. 8 Légei a[t! Pétrow, O[ m| níc+w toùw pódaw mou e†w tòn a†ôna. &Apekríyh a[t! ` &Ihsoûw, &Eàn m| nícv se, o[k ¡xeiw mérow met' \moû. 9 Légei a[t! Símvn Pétrow, Kúrie, m| toùw pódaw mou mónon, ˙llà kaì tàw xeîraw kaì t|n kefal}n. 10 Légei a[t! ` &Ihsoûw, ^O lelouménow o[ xreían ¡xei (h toùw pódaw nícasyai, ˙ll' ¡stin kayaròw –low: kaì ømeîw kayaroí \ste, ˙ll' o[xì pántew. 11 *H ͅ dei gàr tòn paradidónta a[tón: dià toûto eÂpen, O[xì pántew kayaroí \ste. 12
%O te o{n ¡nicen toùw pódaw a[tôn, kaì ¡laben tà ¥mátia a[toû, ˙napesWn pálin, eÂpen a[toîw, GinQskete tí pepoíhka ømîn; 13 ^Umeîw fvneîté me, ^O didáskalow, kaì ^O kúriow: kaì kalôw légete, e†mì gár. 14 E† o{n \gW ¡nica ømôn toùw pódaw, ` kúriow kaì ` didáskalow, kaì ømeîw •feílete ˙ll}lvn níptein toùw pódaw. 15 ^Upódeigma gàr ¡dvka ømîn, ®na kayWw \gW \poíhsa ømîn, kaì ømeîw poiête. 16 &Am|n ˙m|n légv ømîn, O[k ¡stin doûlow meízvn toû kuríou a[toû, o[dè ˙póstolow meízvn toû pémcantow a[tón. 17 E† taûta oÊdate, makárioí \ste \àn poiête a[tá. 18 O[ perì pántvn ømôn légv: \gW oÂda o¬w \jelejámhn: ˙ll' ®na = graf| plhrvy_, ^O trQgvn met' \moû tòn ƒrton \pêren \p' \mè t|n ptérnan a[toû. 19 &Ap' ƒrti légv ømîn prò toû genésyai, ®na, –tan génhtai, pisteúshte –ti \gQ e†mi. 20 &Am|n ˙m|n légv ømîn, ^O lambánvn \án tina pémcv, \mè lambánei: ` dè \mè lambánvn, lambánei tòn pémcantá me.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
13.6 13.8 13.8 13.10 13.11
13.12 13.12 13.18 13.18 13.19
kaì ¡laben ♦ ˆkaì˜ ¡laben ˙napesWn ♦ kaì ˙népesen o¬w ♦ tínaw met' \moû ♦ mou –tan génhtai pisteúshte ♦ pisteúshte –tan génhtai 13.20 \án ♦ ƒn
kaì légei a[t! \keînow ♦ légei a[t! toùw pódaw mou ♦ mou toùw pódaw a[t! ` &Ihsoûw ♦ &Ihsoûw a[t! o[ xreían ¡xei (h ♦ o[k ¡xei xreían e† m| O[xì ♦ –ti O[xì
229
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OSN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.21 - 13.37
OSO
KATA IVANNHN 21
Taûta e†pWn ` &Ihsoûw \taráxyh t! pneúmati, kaì \martúrhsen kaì eÂpen, &Am|n ˙m|n légv ømîn –ti e<w \j ømôn paradQsei me. 22 *Eblepon o{n e†w ˙ll}louw o¥ mayhtaí, ˙poroúmenoi perì tínow légei. 23 )Hn dè ˙nakeímenow e<w tôn mayhtôn a[toû \n t! kólp~ toû &Ihsoû, $on “gápa ` &Ihsoûw: 24 neúei o{n toút~ Símvn Pétrow puyésyai tíw ©n eÊh perì o˚ légei. 25 &EpipesWn dè \keînow o%utvw \pì tò stêyow toû &Ihsoû, légei a[t!, Kúrie, tíw \stin; 26 &A p o k r í n e t a i ` &Ihsoûw, &Ekeînów \stin > \gW bácaw tò cvmíon \pidQsv. Kaì \mbácaw tò cvmíon, dídvsin &IoúdŸ Símvnow &IskariQt+. 27 Kaì metà tò cvmíon, tóte e†sêlyen e†w \keînon ` Satanâw. Légei o{n a[t! ` &Ihsoûw, $O poieîw, poíhson táxion. 28 Toûto dè o[deìw ¡gnv tôn ˙nakeiménvn pròw tí eÂpen a[t!. 29 Tinèw gàr \dókoun, \peì tò glvss ó k o m o n e xen ` &Ioúdaw, –ti légei a[t! ` &Ihsoûw, &Agórason @n xreían ¡xomen e†w t|n e^ort}n: (h toîw ptvxoîw ®na ti d!. 30 LabWn o{n tò cvmíon \keînow, e[yévw \jêlyen: ‘n dè núj. 31
%O te \jêlyen, légei ` &Ihsoûw, Nûn \dojásyh ` u¥òw toû ˙nyrQpou, kaì ` yeòw \dojásyh \n a[t!. 32 E† ` yeòw \dojásyh \n a[t!, kaì ` yeòw dojásei a[tòn \n e^aut!, kaì e[yùw dojásei a[tón. 33 Teknía, ¡ti mikròn mey' ømôn e†mi. Zht}seté me, kaì kayWw eÂpon toîw &Ioudaíoiw –ti %Opou øpágv \gQ, ømeîw o[ dúnasye \lyeîn, kaì ømîn légv ƒrti. 34 &Entol|n kain|n dídvmi ømîn, ®na ˙gapâte ˙ll}louw: kayWw “gáphsa ømâw, ®na kaì ømeîw ˙gapâte ˙ll}louw. 35 &En toút~ gnQsontai pántew –ti \moì mayhtaí \ste, \àn ˙gáphn ¡xhte \n ˙ll}loiw. 36
Légei a[t! Símvn Pétrow, Kúrie, poû øpágeiw; &Apekríyh a[t! ` &Ihsoûw, %O pou øpágv, o[ dúnasaí moi nûn ˙kolouyêsai, %usteron dè ˙kolouy}seiw moi. 37 Légei a[t! 13.29 13.29 13.30 13.31 13.31 13.32
13.21 13.22 13.23 13.23 13.25 13.26 13.26 13.26 13.26 13.26
` ♦ ˆ`˜ o{n ♦ — dè ♦ — e<w ♦ e<w \k &EpipesWn dè ♦ &AnapesWn o{n ` ♦ ˆ`˜ bácaw ♦ bácv \pidQsv ♦ kaì dQsv a[t! Kaì \mbácaw ♦ Bácaw o{n dídvsin ♦ ˆlambánei kaì˜ dídvsin 13.26 &IskariQt+ ♦ &IskariQtou 13.28 dè ♦ ˆdè˜
13.32 13.33 13.36 13.36
` &Ioúdaw ♦ &Ioúdaw ` &Ihsoûw ♦ ˆ`˜ &Ihsoûw e[yévw \jêlyen ♦ \jêlyen e[yúw %Ote ♦ %O te o{n légei ` ♦ légei E† ` yeòw \dojásyh \n a[t! ♦ ˆE† ` yeòw \dojásyh \n a[t!˜ e^aut! ♦ a[t! øpágv \gQ ♦ \gW øpágv a[t! ` ♦ ˆa[t!˜ %usteron dè ˙kolouy}seiw moi ♦ ˙kolouy}seiw dè %usteron
230
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OSO
OSP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.38 - 14.15
KATA IVANNHN
Pétrow, Kúrie, dià tí o[ dúnamaí soi ˙kolouyêsai ƒrti; T|n cux}n mou øpèr soû y}sv. 38 &Apekríyh a[t! ` &Ihsoûw, T|n cux}n sou øpèr \moû y}seiw; &Am|n ˙m|n légv soi, o[ m| ˙léktvr fvn}s+ £vw o˚ ˙parn}s+ me tríw.
14
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
M| tarassésyv ømôn = kardía: pisteúete e†w tòn yeón, kaì e†w \mè pisteúete. 2 &En t_ o†kíŸ toû patrów mou monaì pollaí e†sin: e† dè m}, eÂpon ©n ømîn: Poreúomai e^ toimásai tópon ømîn. 3 Kaì \àn poreuyô e^ toimásv ømîn tópon, pálin ¡rxomai kaì paral}comai ømâw pròw \mautón: ®na –pou e†mì \gQ, kaì ømeîw ‘te. 4 Kaì –pou \gW øpágv oÊdate, kaì t|n `dòn oÊdate. 5 Légei a[t! Yvmâw, Kúrie, o[k oÊdamen poû øpágeiw: kaì pôw dunámeya t|n `dòn e†dénai; 6 Légei a[t! ` &Ihsoûw, &EgQ e†mi = `dòw kaì = ˙l}yeia kaì = zv}: o[deìw ¡rxetai pròw tòn patéra, e† m| di' \moû. 7 E† \gnQkeité me, kaì tòn patéra mou \gnQkeite ƒn: kaì ˙p' ƒrti ginQskete a[tón, kaì e^ vrákate a[tón. 8 Légei a[t! Fílippow, Kúrie, deîjon =mîn tòn patéra, kaì ˙rkeî =mîn. 9 Légei a[t! ` &Ihsoûw, Tosoûton xrónon mey' ømôn e†mi, kaì o[k ¡gnvkáw me, Fílippe; ^O e^ vrakWw \mé, e^ Qraken tòn patéra: kaì pôw sù légeiw, Deîjon =mîn tòn patéra; 10 O[ pisteúeiw –ti \gW \n t! patrí, kaì ` pat|r \n \moí \stin; Tà ]}mata $a \gW lalô ømîn, ˙p' \mautoû o[ lalô: ` dè pat|r ` \n \moì ménvn, a[tòw poieî tà ¡rga. 11 Pisteúeté moi –ti \gW \n t! patrí, kaì ` pat|r \n \moí: e† dè m}, dià tà ¡rga a[tà pisteúeté moi. 12 &Am|n ˙m|n légv ømîn, ` pisteúvn e†w \mé, tà ¡rga $a \gW poiô k˙keînow poi}sei, kaì meízona toútvn poi}sei: –ti \gW pròw tòn patéra mou poreúomai. 13 Kaì – ti ©n a†t}shte \n t! •nómatí mou, toûto poi}sv, ®na dojasy_ ` pat|r \n t! u¥!. 14 &Eán ti a†t}shté me \n t! •nómatí mou, \gW poi}sv. 15 &E à n ˙gapâté me, tàw 13.37 13.38 13.38 14.2 14.3 14.3 14.3 14.4 14.4 14.5 14.6 14.7
kaì e^toimásv = e^toimásai
14.7 \gnQkeite ƒn ♦ gnQsesye 14.9 Tosoûton xrónon ♦ Tosoút~ xrón~ 14.9 kaì pôw ♦ pôw 14.10 lalô ømîn ♦ légv ømîn 14.10 ` \n ♦ \n 14.10 a[tòw ♦ — 14.10 ¡rga ♦ ¡rga a[toû 14.11 a[tà pisteúeté moi ♦ a[tà pisteúete 14.12 mou ♦ —
Pétrow ♦ ` Pétrow &Apekríyh a[t! ` ♦ &Apokrínetai ˙parn}s+ ♦ ˙rn}s+ Poreúomai ♦ –ti poreúomai e^toimásv ♦ kaì e^toimásv ømîn tópon ♦ tópon ømîn paral}comai ♦ paral}mcomai \gW ♦ ˆ\gW˜ kaì t|n `dòn oÊdate ♦ t|n `dón kaì ♦ — ` ♦ ˆ`˜ \gnQkeité me ♦ \gnQkaté me
231
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OSP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
14.16 - 14.31
OSQ
KATA IVANNHN
\ntolàw tàw \màw thr}sate. 16 Kaì \gW \rvt}sv tòn patéra, kaì ƒllon paráklhton dQsei ømîn, ®na mén+ mey' ømôn e†w tòn a†ôna, 17 tò pneûma têw ˙lhyeíaw, $o ` kósmow o[ dúnatai labeîn, –ti o[ yevreî a[tó, o[dè ginQskei a[tó. ^Umeîw dè ginQskete a[tó, –ti par' ømîn ménei, kaì \n ømîn ¡stai. 18 O[k ˙f}sv ømâw •rfanoúw: ¡rxomai pròw ømâw. 19 *Eti mikròn kaì ` kósmow me o[kéti yevreî, ømeîw dè yevreîté me: –ti \gW zô, kaì ømeîw z}sesye. 20 &En \keín+ t_ =mérŸ gnQsesye ømeîw –ti \gW \n t! patrí mou, kaì ømeîw \n \moí, kaì \gW \n ømîn. 21 ^O ¡xvn tàw \ntoláw mou kaì thrôn a[táw, \keînów \stin ` ˙gapôn me: ` dè ˙gapôn me, ˙gaphy}setai øpò toû patrów mou: kaì \gW ˙gap}sv a[tón, kaì \mfanísv a[t! \mautón. 22 Légei a[t! &Ioúdaw, o[x ` &IskariQthw, Kúrie, kaì tí gégonen –ti =mîn mélleiw \mfanízein seautón, kaì o[xì t! kósm~; 23 &Apekríyh &Ihsoûw kaì eÂpen a[t!, &Eán tiw ˙gapÅ me, tòn lógon mou thr}sei, kaì ` pat}r mou ˙gap}sei a[tón, kaì pròw a[tòn \leusómeya, kaì mon|n par' a[t! poi}somen. 24 ^O m| ˙gapôn me, toùw lógouw mou o[ threî: kaì ` lógow $on ˙koúete o[k ¡stin \mów, ˙llà toû pémcantów me patrów. 25
Taûta lelálhka ømîn par' ømîn ménvn. 26 ^O dè paráklhtow, tò pneûma tò ßgion, $o pémcei ` pat|r \n t! •nómatí mou, \keînow ømâw didájei pánta, kaì øpomn}sei ømâw pánta $a eÂpon ømîn. 27 E†r}nhn ˙fíhmi ømîn, e†r}nhn t|n \m|n dídvmi ømîn: o[ kayWw ` kósmow dídvsin, \gW dídvmi ømîn. M| tarassésyv ømôn = kardía, mhdè deiliátv. 28 &Hkoúsate –ti \gW eÂpon ømîn, ^Upágv kaì ¡rxomai pròw ømâw. E† “gapâté me, \xárhte ƒn –ti eÂpon, Poreúomai pròw tòn patéra: –ti ` pat}r mou meízvn moú \stin. 29 Kaì nûn eÊrhka ømîn prìn genésyai: ®na, –tan génhtai, pisteúshte. 30 O[kéti pollà lal}sv mey' ømôn: ¡rxetai gàr ` toû kósmou ƒrxvn, kaì \n \moì o[k ¡xei o[dén: 31 ˙ll' ®na gn! ` kósmow –ti ˙gapô tòn patéra, kaì 14.15 14.16 14.16 14.16 14.17 14.17 14.19
14.20 14.21 14.22 14.23 14.26 14.28 14.28
thr}sate ♦ thr}sete Kaì \gW ♦ K˙gW mén+ ♦ — a†ôna ♦ a†ôna ” ginQskei a[tó ♦ ginQskei dè ♦ — z}sesye ♦ z}sete
kaì \gW ♦ k˙gW kaì \gW ♦ k˙gW kaì tí ♦ ˆkaì˜ tí poi}somen ♦ poihsómeya ømîn ♦ ømîn ˆ\gQ˜ eÂpon Poreúomai ♦ poreúomai mou meízvn ♦ meízvn
232
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OSQ
OSR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
15.1 - 15.18
KATA IVANNHN kayWw \neteílató moi ` pat}r, o%utvw poiô. &Egeíresye, ƒgvmen \nteûyen.
15
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&EgQ e†mi = ƒmpelow = ˙lhyin}, kaì ` pat}r mou ` gevrgów \stin. 2 Pân klêma \n \moì m| féron karpón, aÊrei a[tó: kaì pân tò karpòn féron, kayaírei a[tó, ®na pleíona karpòn fér+. 3 *Hdh ømeîw kayaroí \ste dià tòn lógon $on lelálhka ømîn. 4 Meínate \n \moí, k˙gW \n ømîn. KayWw tò klêma o[ dúnatai karpòn férein ˙f' e^autoû, \àn m| meín+ \n t_ ˙mpél~, o%utvw o[dè ømeîw, \àn m| \n \moì meínhte. 5 &EgQ e†mi = ƒmpelow, ømeîw tà kl}mata. ^O ménvn \n \moí, k˙gW \n a[t!, o˚tow férei karpòn polún: –ti xvrìw \moû o[ dúnasye poieîn o[dén. 6 &Eàn m} tiw meín+ \n \moí, \bl}yh ¡jv qw tò klêma, kaì \jhrányh, kaì sunágousin a[tà kaì e†w tò pûr bállousin, kaì kaíetai. 7 &Eàn meínhte \n \moí, kaì tà ]}matá mou \n ømîn meín+, $o \àn yélhte a†t}sesye, kaì gen}setai ømîn. 8 &En toút~ \dojásyh ` pat}r mou, ®na karpòn polùn férhte: kaì gen}sesye \moì mayhtaí. 9 KayWw “gáphsén me ` pat}r, k˙gW “gáphsa ømâw: meínate \n t_ ˙gáp+ t_ \m_. 10 &Eàn tàw \ntoláw mou thr}shte, meneîte \n t_ ˙gáp+ mou: kayWw \gW tàw \ntolàw toû patrów mou tet}rhka, kaì ménv a[toû \n t_ ˙gáp+. 11 Taûta lelálhka ømîn, ®na = xarà = \m| \n ømîn meín+, kaì “ xarà ømôn plhrvy_. 12 A%uth \stìn = \ntol| = \m}, ®na ˙gapâte ˙ll}louw, kayWw “gáphsa ømâw. 13 Meízona taúthw ˙gáphn o[deìw ¡xei, ®na tiw t|n cux|n a[toû y_ øpèr tôn fílvn a[toû. 14 ^Umeîw fíloi mou \sté, \àn poiête –sa \gW \ntéllomai ømîn. 15 O[kéti ømâw légv doúlouw, –ti ` doûlow o[k oÂden tí poieî a[toû ` kúriow: ømâw dè eÊrhka fílouw, –ti pánta $a ækousa parà toû patrów mou \gnQrisa ømîn. 16 O[x ømeîw me \jeléjasye, ˙ll' \gW \jelejámhn ømâw, kaì ¡yhka ømâw, ®na ømeîw øpághte kaì karpòn férhte, kaì ` karpòw ømôn mén+: ®na – ti ©n a†t}shte tòn patéra \n t! •nómatí mou, d! ømîn. 17 Taûta \ntéllomai ømîn, ®na ˙gapâte ˙ll}louw. 18 E† ` kósmow ømâw miseî, ginQskete –ti \mè prôton ømôn memíshken. 15.8 15.9 15.11 15.14 15.15
15.2
pleíona karpòn ♦ karpòn pleíona 15.4 meín+ ♦ mén+ 15.4 meínhte ♦ ménhte 15.6 meín+ ♦ mén+ 15.7 a†t}sesye ♦ a†t}sasye
dQ+
gen}sesye ♦ génhsye “gáphsa ømâw ♦ ømâw “gáphsa meín+ ♦ ” –sa ♦ $a ømâw légv ♦ légv ømâw
233
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OSR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
15.19 - 16.10
OSS
KATA IVANNHN
19
E† \k toû kósmou ‘te, ` kósmow ©n tò Êdion \fílei: –ti dè \k toû kósmou o[k \sté, ˙ll' \gW \jelejámhn ømâw \k toû kósmou, dià toûto miseî ømâw ` kósmow. 20 Mnhmoneúete toû lógou o˚ \gW eÂpon ømîn, O[k ¡stin doûlow meízvn toû kuríou a[toû. E† \mè \dívjan, kaì ømâw diQjousin: e† tòn lógon mou \t}rhsan, kaì tòn øméteron thr}sousin. 21 &Allà taûta pánta poi} s o u s i n ømîn dià tò ªnomá mou, –ti o[k oÊdasin tòn pémcantá me. 22 E† m| ‘lyon kaì \lálhsa a[toîw, a^martían o[k eÂxon: nûn dè prófasin o[k ¡xousin perì têw a^ martíaw a[tôn. 23 ^O \mè misôn, kaì tòn patéra mou miseî. 24 E† tà ¡rga m| \poíhsa \n a[toîw $a o[deìw ƒllow pepoíhken, a^martían o[k eÊxon: nûn dè kaì e^vrákasin kaì memis}kasin kaì \mè kaì tòn patéra mou. 25 &All' ®na plhrvy_ ` lógow ` gegramménow \n t! nóm~ a[tôn –ti &Emíshsán me dvreán. 26
%O tan dè ¡ly+ ` paráklhtow, $on \gW pémcv ømîn parà toû patrów, tò pneûma têw ˙lhyeíaw, $o parà toû patròw \kporeúetai, \keînow martur}sei perì \moû: 27 kaì ømeîw dè martureîte, –ti ˙p' ˙rxêw met' \moû \ste.
16
Taût a lelálhka ømîn, ®na m| skand al is yêt e. 2 &AposunagQgouw poi}sousin ømâw: ˙ll' ¡rxetai % vra, ®na pâw ` ˙pokteínaw ømâw dój+ latreían prosférein t! ye!. 3 Kaì taûta poi}sousin, –ti o[k ¡gnvsan tòn patéra o[dè % ra, \mé. 4 &Allà taûta lelálhka ømîn, ®na –tan ¡ly+ = v mnhmoneúhte a[tôn, –ti \gW eÂpon ømîn. Taûta dè ømîn \j ˙rxêw o[k eÂpon, –ti mey' ømôn æmhn. 5 Nûn dè øpágv pròw tòn pémcantá me, kaì o[deìw \j ømôn \rvtÅ me, Poû øpágeiw; 6 &All' –ti taûta lelálhka ømîn, = lúph pepl}rvken ømôn t|n kardían. 7 &All' \gW t|n ˙l}yeian légv ømîn: sumférei ømîn ®na \gW ˙pélyv: \àn gàr \gW m| ˙pélyv, ` paráklhtow o[k \leúsetai pròw ømâw: \àn dè poreuyô, pémcv a[tòn pròw ømâw. 8 Kaì \lyWn \keînow \légjei tòn kósmon perì a^martíaw kaì perì dikaiosúnhw kaì perì krísevw: 9 perì a^ martíaw mén, –ti o[ pisteúousin e†w \mé: 10 perì dikaiosúnhw dé, –ti pròw tòn
15.21 15.22 15.24 15.24 15.25
15.25 15.26 16.4 16.7
ømîn ♦ e†w ømâw eÂxon ♦ eÊxosan pepoíhken ♦ \poíhsen eÊxon ♦ eÊxosan gegramménow \n ♦ \n
–ti ♦ gegramménow –ti dè ♦ — % ♦ vra % a[tôn vra \gW m| ♦ m|
234
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OSS
OST
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
16.11 - 16.25
KATA IVANNHN
patéra mou øpágv, kaì o[kéti yevreîté me: 11 perì dè krísevw, –ti ` ƒrxvn toû kósmou toútou kékritai. 12 *Eti pollà ¡xv légein ømîn, ˙ll' o[ dúnasye bastázein ƒrti. 13 %O tan dè ¡ly+ \keînow, tò pneûma têw ˙lhyeíaw, `dhg}sei ømâw e†w pâsan t|n ˙l}yeian: o[ gàr lal}sei ˙f' e^autoû, ˙ll' –sa ©n ˙koús+ lal}sei, kaì tà \rxómena ˙naggeleî ømîn. 14 &Ekeînow \mè dojásei, –ti \k toû \moû l}cetai, kaì ˙naggeleî ømîn. 15 Pánta –sa ¡xei ` pat|r \má \stin: dià toûto eÂpon, –ti \k toû \moû lambánei, kaì ˙naggeleî ømîn. 16 Mikròn kaì o[ yevreîté me, kaì pálin mikròn kaì ªcesyé me, –ti øpágv pròw tòn patéra. 17 EÂpon o{n \k tôn mayhtôn a[toû pròw ˙ll}louw, Tí \stin toûto $o légei =mîn, Mikròn kaì o[ yevreîté me, kaì pálin mikròn kaì ªcesyé me; kaí –ti &EgW øpágv pròw tòn patéra; 18 *Elegon o{n, Toûto tí \stin $o légei, tò mikrón; O[k oÊdamen tí laleî. 19 *Egnv o{n ` &Ihsoûw –ti æyelon a[tòn \rvtÅn, kaì eÂpen a[toîw, Perì toútou zhteîte met' ˙ll}lvn, –ti eÂpon, Mikròn kaì o[ yevreîté me, kaì pálin mikròn kaì ªcesyé me; 20 &A m | n ˙m|n légv ømîn –ti klaúsete kaì yr h n } s e t e ømeîw, ` dè kósmow xar}setai: ømeîw dè luphy}sesye, ˙ll' = lúph ømôn e†w xaràn gen}setai. 21 ^H % ra a[têw: –tan dè gun| –tan tíkt+ lúphn ¡xei, –ti ‘lyen = v genn}s+ tò paidíon, o[kéti mnhmoneúei têw ylícevw, dià t|n xaràn –ti \genn}yh ƒnyrvpow e†w tòn kósmon. 22 Kaì ømeîw o{n lúphn mèn nûn ¡xete: pálin dè ªcomai ømâw, kaì xar}setai ømôn = kardía, kaì t|n xaràn ømôn o[deìw aÊrei ˙f' ømôn. 23 Kaì \n \keín+ t_ =mérŸ \mè o[k \rvt}sete o[dén. &Am|n ˙m|n légv ømîn –ti –sa ƒn a†t}shte tòn patéra \n t! •nómatí mou, dQsei ømîn. 24 %Evw ƒrti o[k &+t}sate o[dèn \n t! •nómatí mou: a†teîte, kaì l}cesye, ®na = xarà ømôn ” peplhrvménh. 25
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
% ra Taûta \n paroimíaiw lelálhka ømîn: ˙ll' ¡rxetai v –te o[kéti \n paroimíaiw lal}sv ømîn, ˙llà parrhsíŸ perì 16.17 &EgW ♦ — 16.18 Toûto tí \stin $o légei ♦ Tí \stin toûto ˆ$o légei˜ 16.19 o{n ` ♦ ˆ`˜ 16.20 dè luphy}sesye ♦ luphy}sesye 16.22 lúphn mèn nûn ♦ nûn mèn lúphn 16.23 –ti –sa ƒn ♦ ƒn ti 16.24 l}cesye ♦ l}mcesye 16.25 ˙ll' ♦ —
16.10 mou ♦ — 16.12 légein ømîn ♦ ømîn légein 16.13 e†w pâsan t|n ˙l}yeian ♦ \n t_ ˙lhyeíŸ pás+ 16.13 ©n ˙koús+ ♦ ˙koúsei 16.14 l}cetai ♦ l}mcetai 16.16 o[ ♦ o[kéti 16.16 –ti øpágv pròw tòn patéra ♦ — 16.17 EÂpon ♦ eÂpan
235
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OST
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
16.26 - 17.9
OSU
KATA IVANNHN toû patròw ˙naggelô ømîn. 26 &E n \k eí n + t_ =mérŸ \n t! •nómatí mou a†t}sesye: kaì o[ légv ømîn –ti \gW \rvt}sv tòn patéra perì ømôn: 27 a[tòw gàr ` pat|r fileî ømâw, –ti ømeîw \mè pefil}kate, kaì pepisteúkate –ti \gW parà toû yeoû \jêlyon. 28 &Ejêlyon parà toû patrów, kaì \l}luya e†w tòn kósmon: pálin ˙fíhmi tòn kósmon, kaì poreúomai pròw tòn patéra. 29 Légousin a[t! o¥ mayhtaì a[toû, *Ide, nûn parrhsíŸ laleîw, kaì paroimían o[demían légeiw. 30 Nûn oÊdamen –ti oÂdaw pánta, kaì o[ xreían ¡xeiw ®na tíw se \rvtÅ: \n toút~ pisteúomen –ti ˙pò yeoû \jêlyew. 31 &Apekríyh a[toîw % ra kaì nûn ` &Ihsoûw, *Arti pisteúete; 32 &Idoú, ¡rxetai v \l}luyen, ®na skorpisyête £kastow e†w tà Êdia, kaì \mè mónon ˙fête: kaì o[k e†mì mónow, –ti ` pat|r met' \moû \stin. 33 Taûta lelálhka ømîn, ®na \n \moì e†r}nhn ¡xhte. &En t! kósm~ ylícin ¡xete: ˙llà yarseîte, \gW neníkhka tòn kósmon.
17
Taût a \l ál hs en ` &Ihsoûw, kaì \pêr en toùw •fyalmoùw a[toû e†w tòn o[ranón, kaì eÂpen, Páter, % ra: dójasón sou tòn u¥ón, ®na kaì ` u¥ów sou \l}luyen = v 2 dojás+ se: kayWw ¡dvkaw a[t! \jousían páshw sarków, ®na pân $o dédvkaw a[t!, dQsei a[toîw zv|n a†Qnion. 3 A%uth dé \stin = a†Qniow zv}, ®na ginQskvsín se tòn mónon ˙lhyinòn yeón, kaì $on ˙pésteilaw &Ihsoûn xristón. 4 &EgQ se \dójasa \pì têw gêw: tò ¡rgon \teleívsa $o dédvkáw moi ®na poi}sv. 5 Kaì nûn dójasón me sú, páter, parà seaut! t_ dój+ " eÂxon prò toû tòn kósmon eÂnai parà soí. 6 &Efanérvsá sou tò ªnoma toîw ˙nyrQpoiw o¬w dédvkáw moi \k toû kósmou: soì ‘san, kaì \m o ì a[toùw dédvkaw: kaì tòn lógon sou tethr}kasin. 7 Nûn ¡gnvkan –ti pánta –sa dédvkáw moi, parà soû \stin: 8 –ti tà ]}mata $a dédvkáw moi, dédvka a[toîw: kaì a[toì ¡labon, kaì ¡gnvsan ˙lhyôw –ti parà soû \jêlyon, kaì \písteusan –ti sú me ˙pésteilaw. 9 &EgW perì a[tôn \rvtô: o[
16.25 16.27 16.29 16.29 16.31 16.32 16.32 17.1 17.1
17.1 17.2 17.4 17.6 17.6 17.6 17.6 17.7 17.8
˙naggelô ♦ ˙paggelô toû ♦ ˆtoû˜ a[t! ♦ — parrhsíŸ ♦ \n parrhsíŸ ` ♦— nûn ♦ — kaì \mè ♦ k˙mè ` &Ihsoûw kaì \pêren ♦ &Ihsoûw kaì \páraw kaì eÂpen ♦ eÂpen
kaì ` u¥ów sou ♦ ` u¥òw dQsei ♦ dQs+ \teleívsa ♦ teleiQsaw dédvkáw moi ♦ ¡dvkáw moi kaì \moì ♦ k˙moì dédvkaw kaì ♦ ¡dvkaw kaì tethr}kasin ♦ tet}rhkan \stin ♦ e†sin dédvkáw ♦ ¡dvkáw
236
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OSU
OSV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
17.10 - 17.26
KATA IVANNHN
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
perì toû kósmou \rvtô, ˙llà perì @n dédvkáw moi, –ti soí e† s i n : 10 kaì tà \mà pánta sá \stin, kaì tà sà \m á : kaì dedójasmai \n a[toîw. 11 Kaì o[kéti e†mì \n t! kósm~, kaì o˚toi \n t! kósm~ e†sín, kaì \gW prów se ¡rxomai. Páter ßgie, t}rhson a[toùw \n t! •nómatí sou, > dédvkáw moi, ®na „sin £n, kayWw =meîw. 12 %O te æmhn met' a[tôn \n t! kósm~, \gW \t}roun a[toùw \n t! •nómatí sou: o¬w dédvkáw moi, \fúlaja, kaì o[deìw \j a[tôn ˙pQleto, e† m| ` u¥òw têw ˙pvleíaw, ®na = graf| plhrvy_. 13 Nûn dè prów se ¡rxomai, kaì taûta lalô \n t! kósm~, ®na ¡xvsin t|n xaràn t|n \m|n peplhrvménhn \n a[toîw. 14 &EgW dédvka a[toîw tòn lógon sou, kaì ` kósmow \míshsen a[toúw, –ti o[k e†sìn \k toû kósmou, kayWw \gW o[k e†mì \k toû kósmou. 15 O[k \rvtô ®na ƒr+w a[toùw \k toû kósmou, ˙ll' ®na thr}s+w a[toùw \k toû ponhroû. 16 &Ek toû kósmou o[k e† s í n , kayWw \gW \k toû kósmou o[k e†mí. 17 ^Agíason a[toùw \n t_ ˙lhyeíŸ sou: ` lógow ` sòw ˙l}yeiá \s t i n . 18 KayWw \mè ˙pésteilaw e†w tòn kósmon, k˙gW ˙pésteila a[toùw e†w tòn kósmon. 19 Kaì øpèr a[tôn \gW a^giázv \mautón, ®na kaì a[toì „sin =giasménoi \n ˙lhyeíŸ. 20 O [ per ì toútvn dè \rvtô mónon, ˙llà kaì perì tôn pisteuóntvn dià toû lógou a[tôn e†w \mé: 21 ®na pántew ¢n „sin: kayWw sú, páter, \n \moí, k˙gW \n soí, ®na kaì a[toì \n =mîn ¢n „sin: ®na ` kósmow pisteús+ –ti sú me ˙pésteilaw. 22 Kaì \gW t|n dójan ÷n dédvkáw moi, dédvka a[toîw, ®na „sin £n, kayWw =meîw £n \smen. 23 &EgW \n a[toîw, kaì sù \n \moí, ®na „sin teteleivménoi e†w £n, kaì ®na ginQsk+ ` kósmow –ti sú me ˙pésteilaw, kaì “gáphsaw a[toúw, kayWw \mè “gáphsaw. 24 Páter, o%uw dédvkáw moi, yélv ®na –pou e†mì \gQ, k˙keînoi „sin met' \moû: ®na yevrôsin t|n dójan t|n \m}n, ÷n ¡dvkáw moi, –ti “gáphsáw me prò katabolêw kósmou. 25 Páter díkaie, kaì ` kósmow se o[k ¡gnv, \gW dé se ¡gnvn, kaì o˚toi ¡gnvsan –ti sú me ˙pésteilaw: 26 kaì \gnQrisa a[toîw tò ªnomá sou, 17.19 17.21 17.21 17.22 17.22 17.23 17.24 17.24
17.11 17.11 17.12 17.12 17.12 17.13 17.16
o˚toi ♦ a[toì kaì \gW ♦ k˙gW \n t! kósm~ ♦ — o¬w ♦ > moi ♦ moi kaì a[toîw ♦ e^autoîw \k toû kósmou o[k e†mí ♦ o[k e†mì \k toû kósmou 17.17 sou ♦ —
dédvkáw
kaì a[toì „sin ♦ „sin kaì a[toì =mîn ¢n ♦ =mîn pisteús+ ♦ pisteú+ Kaì \gW ♦ k˙gW \smen ♦ — kaì ®na ♦ ®na o%uw ♦ $o ¡dvkáw ♦ dédvkáw
237
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OSV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
18.1 - 18.14
OTM
KATA IVANNHN kaì gnvrísv: ®na = ˙gáph, ÷n “gáphsáw me, \n a[toîw ”, k˙gW \n a[toîw.
18
sun}xyh kaì
Taûta e†pWn ` &Ihsoûw \jêlyen sùn toîw mayhtaîw a[toû péran toû xeimárrou tôn Kédrvn, –pou ‘n kêpow, e†w $on e†sêlyen a[tòw kaì o¥ mayhtaì a[toû. 2 *H ͅ dei dè kaì &Ioúdaw, ` paradidoùw a[tón, tòn tópon: –ti pollákiw sun}xyh ` &Ihsoûw \keî metà tôn mayhtôn a[toû. 3 ^O o{n &I o ú d a w , labWn t|n speîran, kaì \k tôn ˙rxierévn kaì Farisaívn øphrétaw, ¡rxetai \keî metà fanôn kaì lampádvn kaì –plvn. 4 &Ihsoûw o{n, e†dWw pánta tà \rxómena \p' a[tón, \jelyWn eÂpen a[toîw, Tína zhteîte; 5 &Apekríyhsan a[t!, &Ihsoûn tòn Nazvraîon. Légei a[toîw ` &Ihsoûw, &EgQ e†mi. E¥st}kei dè kaì &Ioúdaw ` paradidoùw a[tòn met' a[tôn. 6 ^Vw o{n eÂpen a[toîw –ti &EgQ e†mi, ˙pêlyon e†w tà •písv, kaì ¡peson xamaí. 7 Pálin o{n a[toùw \phrQthsen, Tína zhteîte; O¥ dè eÂpon, &Ihsoûn tòn Nazvraîon. 8 &Apekríyh &Ihsoûw, EÂpon ømîn –ti \gQ e†mi: e† o{n \mè zhteîte, ƒfete toútouw øpágein: 9 ®na plhrvy_ ` lógow $on eÂpen –ti O¬w dédvkáw moi, o[k ˙pQlesa \j a[tôn o[déna. 10 Símvn o{n Pétrow ¡xvn máxairan e®lkusen a[t}n, kaì ¡paisen tòn toû ˙rxierévw & doûlon, kaì ˙pékocen a[toû tò vtíon tò dejión. )Hn dè ªnoma 11 t! doúl~ Málxow. EÂpen o{n ` &Ihsoûw t! Pétr~, Bále t|n máxairán sou e†w t|n y}khn: tò pot}rion $o dédvkén moi ` pat}r, o[ m| pív a[tó; 12
^H o{n speîra kaì ` xilíarxow kaì o¥ øphrétai tôn &Ioudaívn sunélabon tòn &Ihsoûn, kaì ¡dhsan a[tón, 13 kaì ˙p}gagon a[tòn pròw %Annan prôton: ‘n gàr penyeròw toû Kaïáfa, $ow ‘n ˙rxiereùw toû \niautoû \keínou. 14 )Hn dè Kaïáfaw ` sumbouleúsaw toîw &Ioudaíoiw, –ti sumférei £na ƒnyrvpon ˙polésyai øpèr toû laoû.
` ♦— tôn ♦ toû ` &Ihsoûw ♦ &Ihsoûw Farisaívn ♦ \k tôn Farisaívn \jelyWn eÂpen ♦ \jêlyen kaì légei 18.5 ` &Ihsoûw ♦ — 18.6 –ti ♦ —
18.6 ¡peson ♦ ¡pesan 18.7 a[toùw \phrQthsen ♦ \phrQthsen a[toúw 18.7 eÂpon ♦ eÂpan & & 18.10 vtíon ♦ vtárion 18.11 sou ♦ — 18.13 ˙p}gagon a[tòn ♦ ægagon 18.14 ˙polésyai ♦ ˙poyaneîn
18.1 18.1 18.2 18.3 18.4
238
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OTM
OTN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
18.15 - 18.28
KATA IVANNHN 15
&Hkoloúyei dè t! &Ihsoû Símvn Pétrow, kaì ` ƒllow mayht}w. ^O dè mayht|w \keînow ‘n gnvstòw t! ˙rxiereî, kaì suneisêlyen t! &Ihsoû e†w t|n a[l|n toû ˙rxierévw: 16 ` dè Pétrow e¥st}kei pròw t_ yúrŸ ¡jv. &Ejêlyen o{n ` mayht|w ` ƒllow –w ‘n gnvstòw t! ˙rxiereî, kaì eÂpen t_ yurvr!, kaì e†s}gagen tòn Pétron. 17 Légei o{n = paidískh = yurvròw t! Pétr~, M| kaì sù \k tôn mayhtôn e toû ˙nyrQpou toútou; Légei \keînow, O[k e†mí. 18 E¥st}keisan dè o¥ doûloi kaì o¥ øphrétai ˙nyrakiàn pepoihkótew, –ti cúxow ‘n, kaì \y e r m a í n o n t o : ‘n dè met' a[tôn ` Pétrow e^ stWw kaì yermainómenow. 19
^O o{n ˙rxiereùw “rQthsen tòn &Ihsoûn perì tôn mayhtôn a[toû, kaì perì têw didaxêw a[toû. 20 &Apekríyh a[t! ` &Ihsoûw, &EgW parrhsíŸ \lálhsa t! kósm~: \gW pántote \dídaja \n sunagvg_ kaì \n t! ¥er!, –pou pántote o¥ &Ioudaîoi sunérxontai, kaì \n krupt! \lálhsa o[dén. 21 Tí me \pervtÅw; &EperQthson toùw ˙khkoótaw, tí \lálhsa a[toîw: Êde, o˚toi oÊdasin $a eÂpon \gQ. 22 Taûta dè a[toû e†póntow, e<w tôn øphretôn paresthkWw ¡dvken ]ápisma t! &Ihsoû, e†pQn, O%utvw ˙pokrín+ t! ˙rxiereî; 23 &Apekríyh a[t! ` &Ihsoûw, E† kakôw \lálhsa, martúrhson perì toû kakoû: e† dè kalôw, tí me déreiw; 24 &Apésteilen a[tòn ` *Annaw dedeménon pròw Kaïáfan tòn ˙rxieréa. 25
)Hn dè Símvn Pétrow e^stWw kaì yermainómenow: eÂpon o{n a[t!, M| kaì sù \k tôn mayhtôn a[toû eÂ; &Hrn}sato o{n \keînow, kaì eÂpen, O[k e†mí. 26 Légei e<w \k tôn doúlvn toû & ˙rxierévw, suggen|w çn o˚ ˙pékocen Pétrow tò vtíon, O[k \gQ 27 se eÂdon \n t! k}p~ met' a[toû; Pálin o{n “rn}sato ` Pétrow, kaì e[yévw ˙léktvr \fQnhsen. 28
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
*A g o u s i n o{n tòn &Ihsoûn ˙pò toû Kaïáfa e†w tò praitQrion: ‘n dè prvfi, kaì a[toì o[k e†sêlyon e†w tò
prvfia
18.20 pántote o¥ ♦ pántew o¥ 18.21 \pervtÅw &EperQthson ♦ \rvtÅw &ErQthson 18.22 tôn øphretôn paresthkWw ♦ paresthkWw tôn øphretôn 18.23 ` ♦ — 18.24 a[tòn ♦ o{n a[tòn 18.25 o{n \keînow ♦ \keînow 18.27 ` ♦ —
18.15 ` ƒllow ♦ ƒllow 18.16 –w ‘n gnvstòw t! ˙rxiereî ♦ ` gnvstòw toû ˙rxierévw 18.17 = paidískh = yurvròw t! Pétr~ ♦ t! Pétr~ = paidískh = yurvrów 18.18 met' a[tôn ` Pétrow ♦ kaì ` Pétrow met' a[tôn 18.20 ` ♦ — 18.20 \lálhsa t! ♦ lelálhka t!
239
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OTN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
18.29 - 18.40
OTO
KATA IVANNHN
praitQrion, ®na m| mianyôsin, ˙ll' ®na fágvsin tò Pásxa. 29 &E j ê l yen o{n ` Pilátow pròw a[toúw, kaì eÂpen, Tína kathgo r í a n férete katà toû ˙nyrQpou toútou; 30 &Apekríyhsan kaì eÂpon a[t!, E† m| ‘n o˚tow kakopoiów, o[k ƒn soi paredQkamen a[tón. 31 EÂpen o{n a[toîw ` Pilátow, Lábete a[tòn ømeîw, kaì katà tòn nómon ømôn krínate a[tón. EÂpon o{n a[t! o¥ &Ioudaîoi, ^Hmîn o[k ¡jestin ˙pokteînai o[déna: 32 ®na ` lógow toû &Ihsoû plhrvy_, $on eÂpen, shmaínvn poí~ yanát~ æmellen ˙poyn§skein. 33
` &Ihsoûw
E†sêlyen o{n e†w tò praitQrion pálin ` Pilátow, kaì \fQnhsen tòn &Ihsoûn, kaì eÂpen a[t!, Sù e ` basileùw tôn &Ioudaívn; 34 &Apekríyh a[t! ` &Ihsoûw, &Af' e^autoû sù toûto légeiw, (h ƒlloi soi eÂpon perì \moû; 35 &Apekríyh ` Pilátow, M}ti \gW &Ioudaîów e†mi; Tò ¡ynow tò sòn kaì o¥ ˙rxiereîw parédvkán se \moí: tí \poíhsaw; 36 &Apekríyh &Ihsoûw, ^H basileía = \m| o[k ¡stin \k toû kósmou toútou: e† \k toû kósmou toútou ‘n = basileía = \m}, o¥ øphrétai ƒn o¥ \moì “gvnízonto, ®na m| paradoyô toîw &Ioudaíoiw: nûn dè = basileía = \m | o[k ¡stin \nteûyen . 37 E†pen o{n a[t! ` Pilátow, O[koûn basileùw e sú; &Apekríyh &Ihsoûw, Sù légeiw, –ti basileúw e†mi \gQ. &EgW e†w toûto gegénnhmai, kaì e†w toûto \l}luya e†w tòn kósmon, ®na martur}sv t_ ˙lhyeíŸ. Pâw ` çn \k têw ˙lhyeíaw ˙koúei mou têw fvnêw. 38 Légei a[t! ` Pilátow, Tí \stin ˙l}yeia; Kaì toûto e†pQn, pálin \jêlyen pròw toùw &Ioudaíouw, kaì légei a[toîw, &EgW o[demían a†tían eørískv \n a[t!. 39 *Estin dè sun}yei a ømîn, ®na £na ømîn ˙polúsv \n t! Pásxa: boúlesye o{n ømîn ˙polúsv tòn basiléa tôn &Ioudaívn; 40 &Ekraúgasan o{n pálin pántew, légontew, M| toûton, ˙llà tòn Barabbân: ‘n dè ` Barabbâw l+st}w. ƒn ♦ — ®na ♦ ˆƒn˜ ®na &Ihsoûw ♦ ` &Ihsoûw e†mi \gQ ♦ e†mi a†tían eørískv \n a[t! ♦ eørískv \n a[t! a†tían 18.39 ømîn ˙polúsv \n ♦ ˙polúsv ømîn \n 18.39 ømîn ˙polúsv tòn ♦ ˙polúsv ømîn tòn 18.40 pántew ♦ — 18.36 18.36 18.37 18.37 18.38
18.28 18.29 18.29 18.29 18.30 18.30 18.31 18.33
˙ll' ®na ♦ ˙llà pròw ♦ ¡jv pròw eÂpen ♦ fhsín katà ♦ ˆkatà˜ eÂpon ♦ eÂpan kakopoiów ♦ kakòn poiôn o{n a[t! ♦ a[t! e†w tò praitQrion pálin ♦ pálin e†w tò praitQrion 18.34 a[t! ` ♦ — 18.34 &Af' e^autoû ♦ &Apò seautoû 18.34 soi eÂpon ♦ eÂpón soi
240
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OTO
OTP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
19.1 - 19.14
KATA IVANNHN
19
Tót e o{n ¡lab en ` Pil át ow tòn &Ihsoûn, kaì \mastígvsen. 2 Kaì o¥ stratiôtai pléjantew stéfanon \j ˙kanyôn \péyh k a n a[toû t_ kefal_, kaì ¥mátion porfuroûn periébalon a[tón, 3 kaì ¡legon, Xaîre, ` basileùw tôn &Ioudaívn: kaì \dídoun a[t! ]apísmata. 4 &Ejêlyen o{n pálin ¡jv ` Pilátow, kaì légei a[toîw, *Ide, ƒgv ømîn a[tòn ¡j v , ®na gnôte –ti \n a[t! o[demían a†tían eørískv. 5 &Ejêlyen o{n ` &Ihsoûw ¡jv, forôn tòn ˙kányinon stéfanon kaì tò porfuroûn ¥mátion. Kaì légei a[toîw, *Ide, ` ƒnyrvpow. 6 %O te o{n eÂdon a[tòn o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ øphrétai, \kraúgasan légontew, Staúrvson, staúrvson a[tòn. Légei a[toîw ` Pilátow, Lábete a[tòn ømeîw kaì staurQsate: \gW gàr o[x eørískv \n a[t! a†tían. 7 &Apekríyhsan a[t! o¥ &Ioudaîoi, ^Hmeîw nómon ¡xomen, kaì katà tòn nómon =môn •feílei ˙poyaneîn, –ti e^autòn u¥òn yeoû \poíhsen. 8 %O te o{n ækousen ` Pilátow toûton tòn lógon, mâllon \fob}yh, 9 kaì e†sêlyen e†w tò praitQrion pálin, kaì légei t! &Ihsoû, Póyen e sú; ^O dè &Ihsoûw ˙pókrisin o[k ¡dvken a[t!. 10 Légei o{n a[t! ` Pilátow, &Emoì o[ laleîw; O[k oÂdaw –ti \jousían ¡xv staurôsaí se, kaì \jousían ¡xv ˙polûsaí se; 11 &Apekríyh &Ihsoûw, O[k eÂxew \jousían o[demían kat' \moû, e† m| ‘n soi dedoménon ƒnvyen: dià toûto ` paradidoúw mé soi meízona a^ martían ¡xei. 12 &Ek toútou \z}tei ` Pilátow ˙polûsai a[tón. O¥ dè &Ioudaîoi ¡krazon légontew, &Eàn toûton ˙polús+w, o[k e fílow toû Kaísarow: pâw ` basiléa e^autòn poiôn, ˙ntilégei t! Kaísari. 13 ^O o{n Pilátow ˙koúsaw toûton tòn lógon ægagen ¡jv tòn &Ihsoûn, kaì \káyisen \pì toû b}matow, e†w tópon legómenon Liyóstrvton, ^Ebraïstì dè % ra dè qseì £kth: Gabbayâ: 14 ‘n dè Paraskeu| toû Pásxa, v
19.3
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
19.3 19.4 19.4 19.5 19.6 19.7 19.7 19.10
qw
19.10 ˙polûsaí ♦ staurôsaí 19.11 &Ihsoûw ♦ ˆa[t!˜ &Ihsoûw 19.11 o[demían kat' \moû ♦ kat' \moû o[demían 19.11 soi dedoménon ♦ dedoménon soi 19.11 paradidoúw ♦ paradoúw 19.12 \z}tei ` Pilátow ♦ ` Pilâtow \z}tei 19.12 ¡krazon ♦ \kraúgasan 19.13 toûton tòn lógon ♦ tôn lógvn toútvn 19.13 toû ♦ — 19.14 dè qseì ♦ ‘n qw
¡legon ♦ ærxonto pròw a[tòn kaì ¡legon \dídoun ♦ \dídosan &Ejêlyen o{n ♦ Kaì \jêlyen \n a[t! o[demían a†tían eørískv ♦ o[demían a†tían eørískv \n a[t! *Ide ♦ &Idoù a[tòn Légei ♦ Légei =môn ♦ — e^autòn u¥òn yeoû ♦ u¥òn yeoû e^autòn staurôsaí ♦ ˙polûsaí
241
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OTP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
19.15 - 19.27
OTQ
KATA IVANNHN
kaì légei toîw &Ioudaíoiw, *Ide, ` basileùw ømôn. 15 O¥ dè \kraúgasan, )Aron, Óron, staúrvson a[tón. Légei a[toîw ` Pilátow, Tòn basiléa ømôn staurQsv; &Apekríyhsan o¥ ˙rxiereîw, O[k ¡xomen basiléa e† m| Kaísara. 16 Tóte o{n parédvken a[tòn a[toîw, ®na staurvy_. Parélabon dè tòn &Ihsoûn kaì ægagon: 17 kaì bastázvn tòn stauròn a[toû \jêlyen e†w tópon legómenon Kraníou Tópon, –w légetai ^Ebraïstì Golgoyâ: 18 –pou a[tòn \staúrvsan, kaì met' a[toû ƒllouw dúo, \nteûyen kaì \nteûyen, méson dè tòn &Ihsoûn. 19 *Egracen dè kaì títlon ` Pilátow, kaì ¡yhken \pì toû stauroû: ‘n dè gegramménon, &Ihsoûw ` Nazvraîow ` basileùw tôn &Ioudaívn. 20 Toûton o{n tòn títlon polloì ˙négnvsan tôn &Ioudaívn, –ti \ggùw ‘n ` tópow têw pólevw –pou \staurQyh ` &Ihsoûw: kaì ‘n gegramménon ^Ebraïstí, ^Ellhnistí, ^Rvmaïstí. 21 *Elegon o{n t! Pilát~ o¥ ˙rxiereîw tôn &Ioudaívn, M| gráfe, ^O basileùw tôn &Ioudaívn: ˙ll' –ti &Ekeînow eÂpen, Basileúw e†mi tôn &Ioudaívn. 22 &Apekríyh ` Pilátow, $O gégrafa, gégrafa. 23
Êde
O¥ o{n stratiôtai, –te \staúrvsan tòn &Ihsoûn, ¡labon tà ¥mátia a[toû, kaì \poíhsan téssara mérh, e^kást~ stratiQt+ mérow, kaì tòn xitôna. )Hn dè ` xitWn ƒrafow, \k tôn ƒnvyen øfantòw di' –lou. 24 EÂpon o{n pròw ˙ll}louw, M| sxísvmen a[tón, ˙llà láxvmen perì a[toû, tínow ¡stai: ®na = graf| plhrvy_ = légousa, Diemerísanto tà ¥mátiá mou e^autoîw, kaì \pì tòn ¥matismón mou ¡balon klêron. O¥ mèn o{n stratiôtai taûta \poíhsan. 25 E¥st}keisan dè parà t! staur! toû &Ihsoû = m}thr a[toû, kaì = ˙delf| têw mhtròw a[toû, María = toû Klvpâ, kaì María = Magdalhn}. 26 &Ihsoûw o{n †dWn t|n mhtéra, kaì tòn mayht|n parestôta $on “gápa, légei t_ mhtrì a[toû, Gúnai, †doù ` u¥ów sou. 27 EÂta % raw légei t! mayht_, &Idoù = m}thr sou. Kaì ˙p' \keínhw têw v ¡laben ` mayht|w a[t|n e†w tà Êdia. 19.20 ^Ellhnistí ^Rvmaïstí ♦ ^Rvmaïstí ^Ellhnistí 19.24 EÂpon ♦ EÂpan 19.24 = légousa ♦ ˆ= légousa˜ 19.26 a[toû ♦ — 19.26 †doù ♦ Êde 19.27 &Idoù ♦ *Ide
19.15 O¥ dè \kraúgasan ♦ &Ekraúgasan o{n \keînoi 19.16 dè tòn &Ihsoûn kaì ægagon ♦ o{n tòn &Ihsoûn 19.17 tòn stauròn a[toû ♦ e^aut! tòn stauròn 19.17 e†w tópon ♦ e†w tòn 19.17 –w ♦ $o
242
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OTQ
OTR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
19.28 - 19.40
KATA IVANNHN 28
Metà toûto †dWn ` &Ihsoûw –ti pánta ædh tetélestai, ®na teleivy_ = graf}, légei, Dicô. 29 Skeûow o{n ¡keito ªjouw mestón: o¥ dé, pl}santew spóggon ªjouw, kaì øssQp~ periyéntew, pros}negkan a[toû t! stómati. 30 %O te o{n ¡laben tò ªjow ` &Ihsoûw, eÂpen, Tetélestai: kaì klínaw t|n kefal}n, parédvken tò pneûma. 31
O¥ o{n &I o u d a î o i , ®na m| meín+ \pì toû stauroû tà sQmata \n t! sabbát~ \peì Paraskeu| ‘n — ‘n gàr megálh = =méra \keínou toû sabbátou — “rQthsan tòn Piláton ®na kateagôsin a[tôn tà skélh, kaì ˙ryôsin. 32 )Hlyon o{n o¥ stratiôtai, kaì toû mèn prQtou katéajan tà skélh kaì toû ƒllou toû sustaurvyén t o w a[t!: 33 \p ì dè tòn &I h s o û n \lyóntew, qw eÂdon a[tòn ædh teynhkóta, o[ katéajan a[toû tà skélh: 34 ˙ll' e<w tôn strativtôn lógx+ a[toû t|n pleuràn ¡nujen, kaì e[yévw \jêlyen a<ma kaì %udvr. 35 Kaì ` e^vrakWw memartúrhken, kaì ˙lhyin| \stin a[toû = mart u r í a , k˙keînow oÂden –ti ˙lhyê lég ei , ®na ømeîw pisteúshte. 36 &Egéneto gàr taûta ®na = graf| plhrvy_, &O stoûn o[ suntrib}setai ˙p' a[toû. 37 Kaì pálin e^ téra graf| légei, *Ocontai e†w $on \jekénthsan. 38
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Metà taûta “rQthsen tòn Piláton &Ivs|f ` ˙pò &Arimayaíaw, çn mayht|w toû &Ihsoû, kekrumménow dè dià tòn fóbon tôn &Ioudaívn, ®na ƒr+ tò sôma toû &Ihsoû: kaì \pétrecen ` Pilátow. )Hlyen o{n kaì ‘ren tò sôma toû &Ihsoû. 39 )Hlyen dè kaì Nikódhmow, ` \lyWn pròw tòn &Ihsoûn nuktòw tò prôton, férvn mígma smúrnhw kaì ˙lóhw qw lítraw e^katón. 40 *E l a b o n o{n tò sôma toû &Ihsoû, kaì ¡dhsan a[tò \n •yoníoiw metà tôn ˙rvmátvn, kayWw ¡yow \stìn toîw &Ioudaíoiw
a[toû \stin
` &Ivs|f
qseì
19.35 \stin a[toû ♦ a[toû \stin 19.35 k˙keînow ♦ kaì \keînow 19.35 ømeîw pisteúshte ♦ kaì ømeîw pisteúˆs˜hte 19.36 ˙p' ♦ — 19.38 taûta ♦ dè taûta 19.38 ` ˙pò ♦ ˆ`˜ ˙pò 19.38 ‘ren tò sôma toû &Ihsoû ♦ ‘ren tò sôma a[toû 19.39 tòn &Ihsoûn ♦ a[tòn 19.40 \n ♦ —
19.28 19.28 19.29 19.29 19.29 19.29 19.30 19.31
†dWn ♦ e†dWw pánta ædh ♦ ædh pánta o{n ♦ — o¥ dé pl}santew ♦ — spóggon ♦ spóggon o{n ªjouw kaì ♦ mestòn toû ªjouw ` ♦ ˆ`˜ ®na m| ♦ \peì Paraskeu| ‘n ®na m| 19.31 \peì Paraskeu| ‘n ♦ — 19.33 a[tòn ædh ♦ ædh a[tòn 19.34 e[yévw \jêlyen ♦ \jêlyen e[yùw
243
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OTR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
19.41 - 20.15
OTS
KATA IVANNHN
\ntafiázein. 41 )Hn dè \n t! tóp~ –pou \staurQyh kêpow, kaì \n t! k}p~ mnhmeîon kainón, \n > o[dépv o[deìw \téyh . 42 &Ekeî o{n dià t|n Paraskeu|n tôn &Ioudaívn, –ti \ggùw ‘n tò mnhmeîon, ¡yhkan tòn &Ihsoûn.
20
T_ dè miÅ tôn sabbátvn María = Magdalhn| ¡rxetai prvfi, skotíaw ¡ti o·shw, e†w tò mnhmeîon, kaì blépei tòn líyon “rménon \k toû mnhmeíou. 2 Tréxei o{n kaì ¡rxetai pròw Símvna Pétron kaì pròw tòn ƒllon mayht|n $on \fílei ` &Ihsoûw, kaì légei a[toîw, )Hran tòn kúrion \k toû mnhmeíou, kaì o[k oÊdamen poû ¡yhkan a[tón. 3 &Ejêlyen o{n ` Pétrow kaì ` ƒllow mayht}w, kaì ærxonto e†w tò mnhmeîon. 4 *Etrexon dè o¥ dúo `moû: kaì ` ƒllow mayht|w proédramen táxion toû Pétrou, kaì ‘lyen prôtow e†w tò mnhmeîon, 5 kaì parakúcaw blépei keímena tà •yónia, o[ méntoi e†sêlyen. 6 *Erxetai o{n Símvn Pétrow ˙kolouyôn a[t!, kaì e†sêlyen e†w tò mnhmeîon, kaì yevreî tà •yónia keímena, 7 kaì tò soudárion $o ‘n \pì têw kefalêw a[toû, o[ metà tôn •yonívn keímenon, ˙llà xvrìw \ntetuligménon e†w £na tópon. 8 Tóte o{n e†sêlyen kaì ` ƒllow mayht|w ` \l yW n prôtow e†w tò mnhmeîon, kaì eÂden, kaì \písteusen: 9 o[dépv gàr Ædeisan t|n graf}n, –ti deî a[tòn \k nekrôn ˙nastênai. 10 &Apêlyon o{n pálin pròw e^autoùw o¥ mayhtaí.
pròw t! mnhmeí~
11
María dè e¥st}kei pròw tò mnhmeîon klaíousa ¡jv: qw o{n ¡klaien, parékucen e†w tò mnhmeîon, 12 kaì yevreî dúo ˙ggélouw \n leukoîw kayezoménouw, £na pròw t_ kefal_, kaì £na pròw toîw posín, –pou ¡keito tò sôma toû &Ihsoû. 13 Kaì légousin a[t_ \keînoi, Gúnai, tí klaíeiw; Légei a[toîw, –ti )Hran tòn kúrión mou, kaì o[k oÂda poû ¡yhkan a[tón. 14 Kaì taûta e†poûsa \stráfh e†w tà •písv, kaì yevreî tòn &Ihsoûn e^stôta, kaì o[k Ædei –ti &Ihsoûw \stin. 15 Légei a[t_ ` &Ihsoûw, Gúnai, tí klaíeiw; Tína zhteîw; &Ekeính, dokoûsa –ti ` khpourów \stin, légei a[t!, Kúrie, e† sù \bástasaw a[tón, 19.41 20.6 20.10 20.11
mnhmeí~ 20.11 klaíousa ¡jv ♦ ¡jv klaíousa 20.14 Kaì taûta ♦ Taûta 20.15 ` &Ihsoûw ♦ &Ihsoûw
\téyh ♦ ‘n teyeiménow Símvn ♦ kaì Símvn e^autoùw ♦ a[toùw pròw tò mnhmeîon ♦ pròw t!
244
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OTS
OTT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
20.16 - 20.28
KATA IVANNHN
e†pé moi poû ¡yhkaw a[tón, k˙gW a[tòn ˙rô. 16 Légei a[t_ ` &Ihsoûw, María. Strafeîsa \keính légei a[t!, ^Rabbouní — $o légetai, Didáskale. 17 Légei a[t_ ` &Ihsoûw, M} mou ßptou, o·pv gàr ˙nabébhka pròw tòn patéra mou: poreúou dè pròw toùw ˙delfoúw mou, kaì e†pè a[toîw, &Anabaínv pròw tòn patéra mou kaì patéra ømôn, kaì yeón mou kaì yeòn ømôn. 18 *Erxetai María = Magdalhn| ˙paggéllousa toîw mayhtaîw –ti e^Qraken tòn kúrion, kaì taûta eÂpen a[t_. 19
O·shw o{n •cíaw, t_ =mérŸ \keín+ t_ miÅ tôn sabbátvn, kaì tôn yu r ô n kekleisménvn –pou ‘san o¥ mayhtaì sunhgménoi, dià tòn fóbon tôn &Ioudaívn, ‘lyen ` &Ihsoûw kaì ¡sth e†w tò méson, kaì légei a[toîw, E†r}nh ømîn. 20 Kaì toûto e†pWn ¡deijen a[toîw tàw xeîraw kaì t|n pleuràn a[toû. &Exárhsan o{n o¥ mayhtaì †dóntew tòn kúrion. 21 EÂpen o{n a[toîw ` &Ihsoûw pálin, E†r}nh ømîn: kayWw ˙péstalkén me ` pat}r, k˙gW pémpv ømâw. 22 Kaì toûto e†pWn \nefúshsen kaì légei a[toîw, Lábete pneûma ßgion. 23 *An tinvn ˙fête tàw a^martíaw, ˙fiéntai a[toîw: ƒn tinvn kratête, kekráthntai. 24
Yvmâw dé, e<w \k tôn dQdeka, ` legómenow Dídumow, o[k ‘n met' a[tôn –te ‘lyen ` &Ihsoûw. 25 *Elegon o{n a[t! o¥ ƒlloi mayhtaí, ^Evrákamen tòn kúrion. ^O dè eÂpen a[toîw, &Eàn m| Êdv \n taîw xersìn a[toû tòn túpon tôn %hlvn, kaì bálv tòn dáktulón mou e†w tòn túpon tôn %hlvn, kaì bálv t|n xeîrá mou e†w t|n pleuràn a[toû, o[ m| pisteúsv. 26
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaì mey' =méraw •ktW pálin ‘san ¡sv o¥ mayhtaì a[toû, kaì Yvmâw met' a[tôn. *Erxet a i ` &Ihsoûw, tôn yurôn kekleisménvn, kaì ¡sth e†w tò méson kaì eÂpen, E†r}nh ømîn. 27 EÂta légei t! YvmÅ, Fére tòn dáktulón sou @de, kaì Êde tàw xeîráw mou: kaì fére t|n xeîrá sou, kaì bále e†w t|n pleurán mou: kaì m| gínou ƒpistow, ˙llà pistów. 28 Kaì ˙pekríyh 20.19 20.20 20.20 20.21 20.23 20.24 20.25 20.28
20.16 ` &Ihsoûw María ♦ &Ihsoûw Mariám 20.16 ^Rabbouní ♦ ^Ebraïstí Rabbouni 20.17 ` ♦ — 20.17 mou poreúou ♦ poreúou 20.18 María ♦ Mariàm 20.18 ˙paggéllousa ♦ ˙ggéllousa 20.18 e^Qraken ♦ ^EQraka 20.19 tôn sabbátvn ♦ sabbátvn
sunhgménoi ♦ — a[toîw tàw ♦ tàw a[toû ♦ a[toîw ` &Ihsoûw ♦ ˆ` &Ihsoûw˜ ˙fiéntai ♦ ˙févntai ` &Ihsoûw ♦ &Ihsoûw t|n xeîrá mou ♦ mou t|n xeîra Kaì ˙pekríyh ♦ &Apekríyh
245
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OTT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
20.29 - 21.11
OTU
KATA IVANNHN
Yvmâw, kaì eÂpen a[t!, ^O kúriów mou kaì ` yeów mou. 29 Légei a[t! ` &Ihsoûw, %O ti e^Qrakáw me, pepísteukaw; Makárioi o¥ m| †dóntew, kaì pisteúsantew. 30
Pollà mèn o{n kaì ƒlla shmeîa \poíhsen ` &Ihsoûw \nQpion tôn mayhtôn a[toû, $a o[k ¡stin gegramména \n t! biblí~ toút~. 31 Taûta dè gégraptai, ®na pisteúshte –ti &Ihsoûw \stin ` xristòw ` u¥òw toû yeoû, kaì ®na pisteúontew zv|n ¡xhte \n t! •nómati a[toû.
mayhtaîw a[toû
21
Metà taûta \fanérvsen e^autòn pálin ` &Ihsoûw toîw mayhtaîw \pì têw yalásshw têw Tiberiádow: \fanérvsen dè o%utvw. 2 )Hsan `moû Símvn Pétrow, kaì Yvmâw ` leg ó m en o w Dídumow, kaì Nayana|l ` ˙pò Kanâ têw Galilaíaw, kaì o¥ toû Zebedaíou, kaì ƒlloi \k tôn mayhtôn a[toû dúo. 3 Légei a[toîw Símvn Pétrow, ^Upágv a^ lieúein. Légousin a[t!, &Erxómeya kaì =meîw sùn soí. &Ejêlyon kaì \nébhsan e†w tò ploîon e[yúw, kaì \n \keín+ t_ nuktì \píasan o[dén. 4 Prvfiaw dè ædh genoménhw ¡sth ` &Ihsoûw e†w tòn a†gialón: o[ méntoi Ædeisan o¥ mayhtaì –ti &Ihsoûw \stin. 5 Légei o{n a[toîw ` &Ihsoûw, Paidía, m} ti prosfágion ¡xete; &Apekríyhsan a[t!, O·. 6 ^O dè eÂpen a[toîw, Bálete e†w tà dejià mérh toû ploíou tò díktuon, kaì eør}sete. *Ebalon o{n, kaì o[kéti a[tò e^lkúsai Êsxusan ˙pò toû pl}youw tôn †xyúvn. 7 Légei o{n ` mayht|w \keînow $on “gápa ` &Ihsoûw t! Pétr~, ^O kúriów \stin. Símvn o{n Pétrow, ˙koúsaw –ti ` kúriów \stin, tòn \pendúthn diezQsato — ‘n gàr gumnów — kaì ¡balen e^autòn e†w t|n yálassan. 8 O¥ dè ƒlloi mayhtaì t! ploiarí~ ‘lyon — o[ gàr ‘san makràn ˙pò têw gêw, ˙ll' qw ˙pò phxôn diakosívn — súrontew tò díktuon tôn †xyúvn. 9 ^V w o{n ˙pébhsan e†w t|n gên, blépousin ˙nyrakiàn keiménhn kaì •cárion \pikeímenon, kaì ƒrton. 10 Légei a[toîw ` &I h s o û w, &E n ég k a t e ˙pò tôn •carívn @n \piásate nûn. 11 &Anébh Símvn Pétrow, kaì e®lkusen tò díktuon \pì têw gêw, 20.30 20.31 21.3 21.4 21.5
21.6 21.8 21.11 21.11
a[toû ♦ ˆa[toû˜ pisteúshte ♦ pisteúˆs˜hte e[yúw ♦ — ` ♦— ` ♦ ˆ`˜
Êsxusan ♦ Êsxuon ˙ll' ♦ ˙llà Símvn ♦ o{n Símvn \pì têw gêw ♦ e†w t|n gên
246
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OTU
OTV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
21.12 - 21.23
KATA IVANNHN
mestòn †xyú v n megálvn e^katòn pent}konta triôn: kaì tosoútvn ªntvn, o[k \sxísyh tò díktuon. 12 Légei a[toîw ` &Ihsoûw, Deûte ˙rist}sate. O[deìw dè \tólma tôn mayhtôn \j et á s a i a[tón, Sù tíw eÂ; e†dótew –ti ` kúriów \stin. 13 *Erxetai o{n ` &Ihsoûw, kaì lambánei tòn ƒrton, kaì dídvsin a[toîw, kaì tò •cárion `moívw. 14 Toûto ædh tríton \fanerQyh ` &Ihsoûw toîw mayhtaîw a[toû, \geryeìw \k nekrôn. 15
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
%O te o{n “rísthsan, légei t! Símvni Pétr~ ` &Ihsoûw, Símvn &Ivnâ, ˙gapÅw me pleîon toútvn; Légei a[t!, Naì kúrie: sù oÂdaw –ti filô se. Légei a[t!, Bóske tà ˙rnía mou. 16 Légei a[t! pálin deúteron, Símvn &Ivnâ, ˙gapÅw me; Légei a[t!, Naì kúrie: sù oÂdaw –ti filô se. Légei a[t!, Poímaine tà próbatá mou. 17 Légei a[t! tò tríton, Símvn &Ivnâ, fileîw me; &Elup}yh ` Pétrow –ti eÂpen a[t! tò tríton, Fileîw me; Kaì eÂpen a[t!, Kúrie, sù pánta oÂdaw: sù ginQskeiw –ti filô se. Légei a[t! ` &Ihsoûw, Bóske tà próbatá mou. 18 &Am|n ˙m|n légv soi, –te ‘w neQterow, \zQnnuew seautón, kaì periepáteiw –pou æyelew: –tan dè ghrás+w, \kteneîw tàw xeîráw sou, kaì ƒllow se zQsei, kaì oÊsei –pou o[ yéleiw. 19 Toûto dè eÂpen, shmaínvn poí~ ya n á t ~ dojásei tòn yeó n . Kaì toûto e†pWn légei a[t!, &A k o l o ú y e i moi. 20 &E p i s t r a f eì w dè ` Pétrow blépei tòn mayht|n $on “gápa ` &Ihsoûw ˙kolouyoûnta, $ow kaì ˙népesen \n t! deípn~ \pì tò stêyow a[toû kaì eÂpen, Kúrie, tíw \stin ` paradidoúw se; 21 Toûton †dWn ` Pétrow légei t! &Ihsoû, kúrie, o˚tow dè tí; 22 Légei a[t! ` &Ihsoûw, &Eàn a[tòn yélv ménein £vw ¡rxomai, tí prów se; Sù ˙koloúyei moi. 23 &Ejêlyen o{n ` lógow o˚tow e†w toùw ˙delfoúw, –ti ` mayht|w \keînow o[k ˙poyn § s k ei : kaì o[k eÂpen a[t! ` &Ihsoûw, –ti o[k ˙poyn§skei: ˙ll', &Eàn a[tòn yélv ménein £vw ¡rxomai, tí prów se;
21.13 21.14 21.14 21.15 21.15 21.16 21.17 21.17
o{n ` ♦ — ` ♦— a[toû ♦ — &Ivnâ ♦ &Ivánnou pleîon ♦ pléon &Ivnâ ♦ &Ivánnou &Ivnâ ♦ &Ivánnou Kaì eÂpen ♦ Kaì légei
21.17 21.17 21.20 21.21 21.22 21.23 21.23 21.23
sù pánta ♦ pánta sù ` &Ihsoûw ♦ ˆ` &Ihsoûw˜ dè ♦ — †dWn ♦ o{n †dWn ˙koloúyei moi ♦ moi ˙koloúyei ` lógow o˚tow ♦ o˚tow ` lógow kaì o[k eÂpen ♦ o[k eÂpen dè tí prów se ♦ ˆtí pròw sé˜
247
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OTV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
21.24 - 21.25
OUM
KATA IVANNHN 24
O˚tów \stin ` mayht|w ` marturôn perì toútvn, kaì grácaw taûta: kaì oÊdamen –ti ˙lhy}w \stin = marturía a[toû. 25
*Estin dè kaì ƒlla pollà –sa \poíhsen ` &Ihsoûw, ßtina \àn gráfhtai kay' £n, o[dè a[tòn oÂmai tòn kósmon xvrêsai tà grafómena biblía. &Am}n.
21.25 –sa ♦ $a 21.25 o[dè ♦ o[d' 21.25 &Am}n ♦ —
21.24 grácaw ♦ ` grácaw 21.24 \stin = marturía a[toû ♦ a[toû = marturía \stín
248
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OUM
OUN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
PRAJEIS APOSTOLVN
T
òn mèn prôton lógon \poihsámhn perì pántvn, „ Yeófile, @n ærjato ` &Ihsoûw poieîn te kaì didáskein, 2 ƒxri «w =méraw, \nteilámenow toîw ˙postóloiw dià pneúmatow a^gíou o¬w \jeléjato, ˙nel}fyh: 3 o<w kaì parésthsen e^autòn zônta metà tò payeîn a[tòn \n polloîw tekmhríoiw, di' =merôn tessarákonta •ptanómenow a[toîw, kaì légvn tà perì têw basileíaw toû yeoû. 4 Kaì sunalizómenow par}ggeilen a[toîw ˙pò ^Ierosolúmvn m| xvrízesyai, ˙llà periménein t|n \paggelían toû patrów, $Hn “koúsaté mou: 5 –ti &Ivánnhw mèn \báptisen %udati, ømeîw dè baptisy}sesye \n pneúmati a^gí~ o[ metà pollàw taútaw =méraw. 6
O¥ mèn o{n sunelyóntew \phrQtvn a[tòn légontew, Kúrie, e† \n t! xrón~ toút~ ˙pokayistáneiw t|n basileían t! &Isra}l; 7 EÂpen dè pròw a[toúw, O[x ømôn \stin gnônai xrónouw (h kairoùw o¬w ` pat|r ¡yeto \n t_ †díŸ \jousíŸ. 8 &Allà l}cesye dúnamin, \pelyóntow toû a^gíou pneúmatow \f' ømâw: kaì ¡sesyé moi márturew ¡n te ^Ierousal}m, kaì \n pás+ t_ &IoudaíŸ kaì SamareíŸ, kaì £vw \sxátou têw gêw. 9 Kaì taûta e†pQn, blepóntvn a[tôn \p}ryh, kaì nefélh øpélaben a[tòn ˙pò tôn •fyalmôn a[tôn. 10 Kaì qw ˙tenízontew ‘san e†w tòn o[ranón, poreuoménou a[toû, kaì †doù ƒndrew dúo pareist}keisan a[toîw \n \syêti leuk_, 11 o$i kaì eÂpon, *Andrew Galilaîoi, tí e^st}kate \mblépontew e†w tòn o[ranón; O˚tow ` &Ihsoûw, ` ˙nalhfyeìw ˙f' ømôn e†w tòn o[ranón, o%utvw \leúsetai $on trópon \yeásasye a[tòn poreuómenon e†w tòn o[ranón. 12
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Tóte øpéstrecan e†w ^Ierousal|m ˙pò ªrouw toû kalouménou &Elaiônow, – \stin \ggùw ^Ierousal}m, sabbátou 1.2 1.3 1.5 1.6 1.8 1.8
1.8 1.10
\n pás+ ♦ ˆ\n˜ pás+ \syêti leuk_ ♦ \sy}sesin leukaîw 1.11 eÂpon ♦ eÂpan 1.11 \mblépontew ♦ ˆ\m˜blépontew 1.11 ˙nalhfyeìw ♦ ˙nalhmfyeìw
˙nel}fyh ♦ ˙nel}mfyh tessarákonta ♦ tesserákonta baptisy}sesye \n pneúmati ♦ \n pneúmati baptisy}sesye \phrQtvn ♦ “rQtvn l}cesye ♦ l}mcesye moi ♦ mou
249
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OUN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
1.13 - 1.25
OUO
PRAJEIS APO STO LVN ¡xon `dón. 13 Kaì –te e†sêlyon, ˙nébhsan e†w tò øper!on o˚ ‘san kataménontew, – te Pétrow kaì &Iákvbow kaì &Ivánnhw kaì &Andréaw, Fílippow kaì Yvmâw, Baryolomaîow kaì Matyaîow, &I á k v b o w &A l f a í o u kaì Símvn ` Zhlvt}w, kaì &Ioúdaw &I a k Q b o u . 14 O ˚toi pántew ‘san proskarteroûntew `moyumadòn t_ proseux_ kaì t_ de}sei, sùn gunaijìn kaì MaríŸ t_ mhtrì toû &Ihsoû, kaì sùn toîw ˙delfoîw a[toû. 15
Kaì \n taîw =méraiw taútaiw ˙nastàw Pétrow \n més~ tôn mayhtôn eÂpen — ‘n te ªxlow •nomátvn \pì tò a[tò qw e^katòn eÊkosi — 16 *Andrew ˙delfoí, ¡dei plhrvyênai t|n graf|n taúthn, ÷n proeîpen tò pneûma tò ßgion dià stómatow Dauìd perì &Ioúda, toû genoménou `dhgoû toîw sullaboûsin tòn &Ihsoûn. 17 %O ti kathriymhménow ‘n sùn =mîn, kaì ¡laxen tòn klêron têw diakoníaw taúthw — 18 O˚tow mèn o{n \kt}sato xvríon \k misyoû têw ˙dikíaw, kaì prhn|w genómenow \lákhsen mésow, kaì \jexúyh pánta tà splágxna a[toû. 19 Kaì gnvstòn % ste klhyênai \géneto pâsin toîw katoikoûsin ^Ierousal}m, v tò xvríon \keîno t_ †díŸ dialékt~ a[tôn &Akeldamá, toût ¡stin, xvríon a®matow — 20 Gégraptai gàr \n bíbl~ Calmôn, Genhy}tv = ¡pauliw a[toû ¡rhmow, kaì m| ¡stv ` katoikôn \n a[t_: kaí, T|n \piskop|n a[toû láboi £terow. 21 Deî o{n tôn sunelyóntvn =mîn ˙ndrôn \n pantì xrón~ \n > e†sêlyen kaì \jêlyen \f' =mâw ` kúriow &Ihsoûw, 22 ˙rjámenow ˙pò toû baptísmatow &Ivánnou, £vw têw =méraw «w ˙nel}fyh ˙f' =môn, mártura têw ˙nastásevw a[toû genésyai sùn =mîn £na toútvn. 23 Kaì ¡sthsan dúo, &Ivs|f tòn kaloúmenon Barsabân, $o w \pekl}yh &Ioûstow, kaì Matyían. 24 Kaì proseujámeno i e p o n , Sù kúrie kardiognôsta pántvn, ˙nádeijon $on \jeléjv, \k toútvn tôn dúo £na 25 labeîn tòn klêron têw diakoníaw taúthw kaì ˙postolêw, \j «w parébh 1.13 1.13 1.13 1.14 1.14 1.14 1.15 1.15 1.16 1.16
1.17 1.19 1.20 1.21 1.22 1.22
˙nébhsan e†w tò øper!on ♦ e†w tò øper!on ˙nébhsan &Iákvbow kaì &Ivánnhw ♦ &Ivánnhw kaì &Iákvbow Matyaîow ♦ Mayyaîow kaì t_ de}sei ♦ — MaríŸ ♦ Mariàm kaì sùn ♦ kaì mayhtôn ♦ ˙delfôn qw ♦ qseì taúthn ♦ — tòn ♦ —
1.23 1.23 1.24 1.25 1.25
sùn ♦ \n &Akeldamá ♦ ^Akeldamáx láboi ♦ labétv \n > ♦ > ˙nel}fyh ♦ ˙nel}mfyh genésyai sùn =mîn ♦ sùn =mîn genésyai Barsabân ♦ Barsabbân Matyían ♦ Mayyían eÂpon ♦ eÂpan klêron ♦ tópon \j ♦ ˙f'
250
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OUO
OUP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
1.26 - 2.14
PRAJEIS APO STO LVN &Ioúdaw, poreuyênai e†w tòn tópon tòn Êdion. 26 Kaì ¡dvkan kl}rouw a[tôn, kaì ¡pesen ` klêrow \pì Matyían, kaì sugkatechfísyh metà tôn £ndeka ˙postólvn.
2
Kaì \n t! sumplhroûsyai t|n =méran têw Penthkostêw, ‘san ßpantew `moyumadòn \pì tò a[tó. 2 Kaì \géneto % sper feroménhw pnoêw biaíaw, kaì ƒfnv \k toû o[ranoû ‘xow v * fyhsan \pl}rvsen –lon tòn oÂkon o˚ ‘san kay}menoi. 3 Kaì v a[toîw diamerizómenai glôssai qseì purów, \káyisén te \f' £na £kaston a[tôn. 4 Kaì \pl}syhsan ßpantew pneúmatow a^gíou, kaì ærjanto laleîn e^téraiw glQssaiw, kayWw tò pneûma \dídou a[toîw ˙pofyéggesyai. 5
)Hsan dè \n ^Ierousal|m katoikoûntew &Ioudaîoi, ƒndrew e[ l a b eî w, ˙pò pantòw ¡yn o u w tôn øpò tòn o[ranón. 6 Genoménhw dè têw fvnêw taúthw, sunêlyen tò plêyow kaì sunexúyh, –ti ækouon e<w £kastow t_ †díŸ dialékt~ laloúntvn a[tôn. 7 &Ejístanto dè pántew kaì \yaúmazon, légontew pròw ˙ll}louw, O [k †doù pántew o˚toí e†sin o¥ laloûntew Galilaîoi; 8 Kaì pôw =meîw ˙koúomen £kastow t_ †díŸ dialékt~ =môn \n " \genn}yhmen; 9 Páryoi kaì Mêdoi kaì &Elamîtai, kaì o¥ katoikoûntew t|n Mesopotamían, &Ioudaían te kaì Kappadokían, Pónton kaì t|n &Asían, 10 Frugían te kaì Pamfulían, AÊgupton kaì tà mérh têw Libúhw têw katà Kur}nhn, kaì o¥ \pidhmoûntew ^Rvmaîoi, &Ioudaîoí te kaì pros}lutoi, 11 Krêtew kaì *Arabew, ˙koúomen laloúntvn a[tôn taîw =metéraiw glQssaiw tà megaleîa toû yeo û . 12 &Ejístanto dè pántew kaì dihpóroun, ƒllow pròw ƒllon légontew, Tí ƒn yéloi toûto eÂnai; 13 %Eteroi dè xleuázontew ¡legon –ti Gleúkouw memestvménoi e†sín. 14
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Stayeìw dè Pétrow sùn toîw £ndeka, \pêren t|n fvn|n a[toû, kaì ˙pefyégjato a[toîw, *Andrew &Ioudaîoi, kaì o¥ katoikoûntew ^Ierousal|m ßpantew, toûto ømîn gnvstòn ¡stv, 2.7 pántew kaì ♦ kaì 2.7 pròw ˙ll}louw ♦ — 2.7 O[k ♦ O[x 2.7 †doù pántew ♦ †doù ßpantew 2.12 ƒn yéloi ♦ yélei 2.13 xleuázontew ♦ diaxleuázontew 2.14 Pétrow ♦ ` Pétrow 2.14 ßpantew ♦ pántew
1.26 a[tôn ♦ a[toîw 1.26 Matyían ♦ Mayyían 2.1 ßpantew `moyumadòn ♦ pántew `moû 2.3 \káyisén te ♦ kaì \káyisen 2.4 ßpantew ♦ pántew 2.4 a[toîw ˙pofyéggesyai ♦ ˙pofyéggesyai a[toîw 2.5 \n ♦ e†w
251
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OUP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.15 - 2.30
OUQ
PRAJEIS APO STO LVN kaì \nvtísasye tà ]}matá mou. 15 O [ gár, qw ømeîw % ra tríth têw øpolambánete, o˚toi meyúousin: ¡stin gàr v 16 =méraw: ˙llà toûtó \stin tò e†rhménon dià toû prof}tou &Iv}l, 17 Kaì ¡stai \n taîw \sxátaiw =méraiw, légei ` yeów, \k xeô ˙pò toû pneúmatów mou \pì pâsan sárka: kaì profhteúsousin o¥ u¥oì ømôn kaì a¥ yugatérew ømôn, kaì o¥ neanískoi ømôn `ráseiw ªcontai, kaì o¥ presbúteroi ømôn \núpnia \nupniasy}sontai: 18 kaí ge \pì toùw doúlouw mou kaí \pì tàw doúlaw mou \n taîw =méraiw \keínaiw \kxeô ˙pò toû pneúmatów mou, kaì profhteúsousin. 19 Kaì dQsv térata \n t! o[ran! ƒnv, kaì shmeîa \pì têw gêw kátv, a<ma kaì pûr kaì ˙tmída kapnoû: 20 ` %hliow metastraf}setai e†w skótow, kaì = sel}nh e†w a<ma, prìn (h \lyeîn t|n =méran kuríou t|n megálhn kaì \pifanê: 21 kaì ¡stai, pâw $ow ©n \pikaléshtai tò ªnoma kuríou svy}setai. 22 *Andrew &Israhlîtai, ˙koúsate toùw lógouw toútouw: &Ihsoûn tòn Nazvraîon, ƒndra ˙pò toû yeoû ˙podedeigménon e†w ømâw dunámesin kaì térasin kaì shmeíoiw, o<w \poíhsen di' a[toû ` yeòw \n més~ ømôn, kayWw kaì a[toì oÊdate, 23 toûton t_ qrismén+ boul_ kaì prognQsei toû yeoû ¡kdoton labóntew, dià xeirôn ˙nómvn prosp}jantew ˙neílete: 24 $ & on ` yeòw ˙nésthsen, lúsaw tàw vdînaw toû yanátou, kayóti o[k ‘n dunatòn krateîsyai a[tòn øp' a[toû. 25 Dauìd gàr légei e†w a[tón, ProvrQmhn tòn kúrion \nQpión mou dià pantów: –ti \k dejiôn mou \stín, ®na m| saleuyô: 26 dià toûto e[frányh = kardía mou, kaì “galliásato = glôssá mou: ¡ti dè kaì = sárj mou kataskhnQsei \p' \lpídi: 27 –ti o[k \gkataleíceiw t|n cux}n mou e†w %A ͅ dou, o[dè dQseiw tòn –sión 28 sou †deîn diafyorán. &E g n Q r i s á w moi `doùw zvêw: plhrQseiw me e[frosúnhw metà toû prosQpou sou. 29 *Andrew ˙delfoí, \jòn e†peîn metà parrhsíaw pròw ømâw perì toû patriárxou Dauíd, –ti kaì \teleúthsen kaì \táfh, kaì tò mnêma a[toû \stin \n =mîn ƒxri têw =méraw taúthw. 30 * mosen a[t! ` Prof}thw o{n øpárxvn, kaì e†dWw –ti –rk~ v 2.23 2.23 2.25 2.26 2.27
2.17 \núpnia ♦ \nupníoiw ( \lyeîn t|n ♦ \lyeîn 2.20 h 2.22 ˙pò toû yeoû ˙podedeigménon ♦ ˙podedeigménon ˙pò toû yeoû 2.22 kaì a[toì ♦ a[toì 2.23 labóntew ♦ —
xeirôn ♦ xeiròw ˙neílete ♦ ˙neílate ProvrQmhn ♦ ProorQmhn e[frányh ♦ h[frányh %A ͅdou ♦ %A ͅdhn
252
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OUQ
OUR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.31 - 2.42
PRAJEIS APO STO LVN yeów, \k karpoû têw •sfúow a[toû tò katà sárka ˙nast}sein tòn xristón, kayísai \pì toû yrónou a[toû, 31 proïdWn \lálhsen perì têw ˙nastásevw toû xristoû, –ti o[ kateleífyh = cux| a[toû e†w %A ͅ dou, o[dè = sàrj a[toû eÂden diafyorán. 32 Toûton tòn &Ihsoûn ˙nésthsen ` yeów, o˚ pántew =meîw \smen márturew. 33 T_ dejiÅ o{n toû yeoû øcvyeíw, t}n te \paggelían toû a^gíou pneúmatow labWn parà toû patrów, \jéxeen toûto $o nùn ømeîw blépete kaì ˙koúete. 34 O[ gàr Dauìd ˙nébh e†w toùw o[ranoúw, légei dè a[tów, EÂpen ` kúriow t! kurí~ mou, Káyou \k dejiôn mou, 35 £vw ©n yô toùw \xyroúw sou øpopódion tôn podôn sou. 36 &Asfalôw o{n ginvskétv pâw oÂkow &Isra}l, –ti kaì kúrion kaì xristòn a[tòn ` yeòw \poíhsen, toûton tòn &Ihsoûn $on ømeîw \staurQsate. 37
&Akoúsantew dè katenúghsan t_ kardíŸ, eÂpón te pròw tòn Pétron kaì toùw loipoùw ˙postólouw, Tí poi}somen, ƒndrew ˙delfoí; 38 Pétrow dè ¡fh pròw a[toúw, Metano}sate, kaì baptisy}tv £kastow ømôn \pì t! •nómati &Ihsoû xristoû e†w ƒfesin a^ martiôn, kaì l}cesye t|n dvreàn toû a^ gíou pneúmatow. 39 ^Umîn gár \stin = \paggelía, kaì toîw téknoiw ømôn, kaì pâsin toîw e†w makrán, –souw ©n proskaléshtai kúriow ` yeò w =môn. 40 ^E t ér o i w te lógoiw pleíosin diemartúreto kaì parekálei légvn, SQyhte ˙pò têw geneâw têw skoliâw taúthw. 41 O¥ mèn o{n ˙sménvw ˙podejámenoi tòn lógon a[toû \baptísyhsan: kaì prosetéyhsan t_ =mérŸ \keín+ cuxaì qseì trisxíliai. 42 )Hsan dè proskarteroûntew t_ didax_ tôn ˙postólvn kaì t_ koinvníŸ, kaì t_ klásei toû ƒrtou kaì taîw proseuxaîw.
2.30 2.30 2.31
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
2.31 2.31 2.33 2.33 2.34 2.36
poi}svmen
2.37 t_ kardíŸ ♦ t|n kardían 2.37 poi}somen ♦ poi}svmen 2.38 ¡fh ♦ — 2.38 Metano}sate ♦ Metano}sate ˆfhsín˜ 2.38 a^martiôn ♦ tôn a^martiôn ømôn 2.38 l}cesye ♦ l}mcesye 2.40 diemartúreto kaì parekálei ♦ diemartúrato kaì parekálei a[toùw 2.41 ˙sménvw ♦ — 2.41 t_ ♦ \n t_ 2.42 koinvníŸ kaì ♦ koinvníŸ
tò katà sárka ˙nast}sein tòn xristón ♦ — toû yrónou ♦ tòn yrónon o[ kateleífyh ♦ o·te \gkateleífyh = cux| a[toû ♦ — %A ͅdou o[dè ♦ %A ͅdhn o·te a^gíou pneúmatow ♦ pneúmatow toû a^gíou nùn ømeîw ♦ ømeîw ˆkaì˜ ` ♦ ˆ`˜ kaì xristòn a[tòn ` yeòw \poíhsen ♦ a[tòn kaì xristòn \poíhsen ` yeów
253
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OUR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.43 - 3.10
OUS
PRAJEIS APO STO LVN 43
&Egéneto dè pás+ cux_ fóbow, pollá te térata kaì shmeîa dià tôn ˙postólvn \gíneto. 44 Pántew dè o¥ pisteúontew ‘san \pì tò a[tó, kaì eÂxon ßpanta koiná, 45 kaì tà kt}mata kaì tàw øpárjeiw \pípraskon, kaì diemérizon a[tà pâsin, kayóti ƒn tiw xreían eÂxen . 46 Kay' =méran te proskarteroûntew `moyumadòn \n t! ¥er!, klôntéw te kat' oÂkon ƒrton, metelámbanon trofêw \n ˙galliásei kaì ˙felóthti kardíaw, 47 a†noûntew tòn yeón, kaì ¡xontew xárin pròw –lon tòn laón. ^O dè kúriow prosetíyei toùw svzoménouw kay' =méran t_ \kklhsía.
3
¡geire
&Epì tò a[tò dè Pétrow kaì &Ivánnhw ˙nébainon e†w tò % ran têw proseuxêw t|n \náthn. 2 Kaí tiw ¥eròn \pì t|n v ˙n|r xvlòw \k koilíaw mhtròw a[toû øpárxvn \bastázeto: $on \tíyoun kay' =méran pròw t|n yúran toû ¥eroû t|n legoménhn ^Vraían, toû a†teîn \lehmosúnhn parà tôn e†sporeuoménvn e†w tò ¥erón. 3 $O w †dWn Pétron kaì &Ivánnhn méllontaw e†siénai e†w tò ¥erón, “rQta \lehmosúnhn. 4 &Atenísaw dè Pétrow e†w a[tòn sùn t! &Ivánn+, eÂpen, Blécon e†w =mâw. 5 ^O dè \peîxen a[toîw, prosdokôn ti par' a[tôn labeîn. 6 EÂpen dè Pétrow, &Argúrion kaì xrusíon o[x øpárxei moi: $o dè ¡xv, toûtó soi dídvmi. &En t! •nómati &Ihsoû xristoû toû Nazvraíou, ¡geirai kaì peripátei. 7 Kaì piásaw a[tòn têw dejiâw xeiròw ægeiren: paraxrêma dè \stereQyhsan a[toû a¥ báseiw kaì tà sfurá. 8 Kaì \jallómenow ¡sth kaì periepátei, kaì e†sêlyen sùn a[toîw e†w tò ¥erón, peripatôn kaì a^llómenow kaì a†nôn tòn yeón. 9 Kaì eÂden a[tòn pâw ` laòw peripatoûnta kaì a†noûnta tòn yeón: 10 \pegínvskón te a[tòn –ti o˚tow ‘n ` pròw t|n \lehmosúnhn kay}menow \pì t_ ^VraíŸ púl+ toû ¥eroû: kaì \pl}syhsan yámbouw kaì \kstásevw \pì t! sumbebhkóti a[t!.
3.7
a[toû a¥ báseiw ♦ a¥ báseiw a[toû 3.7 sfurá ♦ sfudrá 3.9 a[tòn pâw ` laòw ♦ pâw ` laòw a[tòn 3.10 te ♦ dè 3.10 o˚tow ♦ a[tòw
2.43 &Egéneto ♦ &Egíneto 2.47 t_ \kklhsía ♦ \pì tò a[tó 3.1 &Epì tò a[tò dè Pétrow ♦ Pétrow dè 3.3 \lehmosúnhn ♦ \lehmosúnhn labeîn 3.6 ¡geirai kaì ♦ ˆ¡geire kaì˜ 3.7 paraxrêma ♦ a[tón paraxrêma
254
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OUS
OUT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
3.11 - 3.24
PRAJEIS APO STO LVN 11
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kratoûntow dè toû †ayéntow xvloû tòn Pétron kaì &Ivánnhn, sunédramen pròw a[toùw pâw ` laòw \pì t_ stoÅ t_ kaloumén+ Solomôntow, ¡kyamboi. 12 &I d W n dè Pétrow ˙pekrínato pròw tòn laón, *Andrew &Israhlîtai, tí yaumázete \pì toút~, (h =mîn tí ˙tenízete, qw †díŸ dunámei (h e[sebeíŸ pepoihkósin toû peripateîn a[tón; 13 ^O yeòw &Abraàm kaì &Isaàk kaì &IakQb, ` yeòw tôn patérvn =môn, \dójasen tòn paîda a[toû &I h s o û n : $o n ømeîw mèn paredQkate, kaì “rn}sasye a[tòn katà prósvpon Pilátou, krínantow \keínou ˙polúein. 14 ^Umeîw dè tòn ßgion kaì díkaion “rn}sasye, kaì &+t}sasye ƒndra fonéa xarisyênai ømîn, 15 tòn dè ˙rxhgòn têw zvêw ˙pekteínate: $on ` yeòw ægeiren \k nekrôn, o˚ =meîw márturéw \smen. 16 Kaì \pì t_ pístei toû •nómatow a[toû, toûton $on yevreîte kaì oÊdate \sterévsen tò ªnoma a[toû: kaì = pístiw = di' a[toû ¡dvken a[t! t|n `loklhrían taúthn ˙pénanti pántvn ømôn. 17 Kaì nûn, ˙delfoí, oÂda –ti katà % sper kaì o¥ ƒrxontew ømôn. 18 ^O dè yeòw $a ƒgnoian \prájate, v prokat}ggeilen dià stómatow pántvn tôn profhtôn a[toû, payeîn tòn xristón, \pl}rvsen o%utvw. 19 Metano}sate o{n kaì \pistrécate, e†w tò \jaleifyênai ømôn tàw a^martíaw, –pvw ©n ¡lyvsin kairoì ˙nacújevw ˙pò prosQpou toû kuríou, 20 kaì ˙posteíl+ tòn prokexeirisménon ømîn xristòn &Ihsoûn: 21 $on deî o[ranòn mèn déjasyai ƒxri xrónvn ˙pokatastásevw pántvn, @n \lálhsen ` yeòw dià stómatow pántvn tôn a^gívn a[toû profhtôn ˙p' a†ônow. 22 Mvsêw mèn gàr pròw toùw patéraw eÂpen –ti Prof}thn ømîn ˙nast}sei kúriow ` yeòw =môn \k tôn ˙delfôn ømôn qw \mé: a[toû ˙koúsesye katà pánta –sa ©n lal}s+ pròw ømâw. 23 *Estai dé, pâsa cux}, % tiw \àn m| ˙koús+ toû prof}tou \keínou, \joloyreuy}setai h \k toû laoû. 24 Kaì pántew dè o¥ profêtai ˙pò Samou|l kaì 3.20
3.11 toû †ayéntow xvloû ♦ a[toû 3.11 &Ivánnhn ♦ tòn &Ivánnhn 3.11 pròw a[toùw pâw ` laòw ♦ pâw ` laòw pròw a[toùw 3.12 Pétrow ♦ ` Pétrow 3.13 &Isaàk kaì ♦ ˆ` yeòw˜ &Isaàk kaì ˆ` yeòw˜ 3.13 a[tòn ♦ — 3.18 a[toû payeîn tòn xristón ♦ payeîn tòn xristòn a[toû 3.19 –pvw ©n ¡lyvsin kairoì ˙nacújevw ˙pò prosQpou toû kuríou ♦ —
3.21 3.21 3.22 3.22 3.22 3.23
©n
kaì ♦ –pvw ©n ¡lyvsin kairoì ˙nacújevw ˙pò prosQpou toû kuríou kaì pántvn tôn a^gívn a[toû ♦ tôn a^gívn profhtôn ˙p' a†ônow ♦ ˙p' a†ônow a[toû profhtôn Mvsêw ♦ Mvüsêw gàr pròw toùw patéraw ♦ — =môn ♦ ømôn \joloyreuy}setai ♦ \joleyreuy}setai
255
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OUT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
3.25 - 4.12
PRAJEIS APO STO LVN
prokat}ggeilan
tôn kayejêw, –soi \lálhsan, kaì kat}ggeilan tàw =méraw taútaw. 25 ^Umeîw \ste u¥oì tôn profhtôn, kaì têw diay}khw «w diéyeto ` yeòw pròw toùw patéraw =môn, légvn pròw &Abraám, Kaì \n t! spérmatí sou \neuloghy}sontai pâsai a¥ patriaì têw gêw. 26 ^Umîn prôton ` yeów, ˙nast}saw tòn paîda a[toû &I h s o û n , ˙pésteilen a[tòn e[logoûnta ømâw, \n t! ˙postréfein £kaston ˙pò tôn ponhriôn ømôn.
OUU
4
Laloúntvn dè a[tôn pròw tòn laón, \pésthsan a[toîw o¥ ¥ereîw kaì ` strathgòw toû ¥eroû kaì o¥ Saddoukaîoi, 2 diaponoúmenoi dià tò didáskein a[toùw tòn laón, kaì kataggéllein \n t! &Ihsoû t|n ˙nástasin tôn nekrôn. 3 Kaì \pébalon a[toîw tàw xeîraw, kaì ¡yento e†w t}rhsin e†w t|n a·rion: ‘n gàr e^spéra ædh. 4 Polloì dè tôn ˙kousántvn tòn lógon \písteusan: kaì \gen}yh ` ˙riymòw tôn ˙ndrôn qseì xiliádew pénte. 5
&E g én et o dè \pì t|n a·rion sunaxyê n a i a[tôn toùw ƒrxontaw kaì presbutérouw kaì grammateîw e†w ^Ierousal}m, 6 kaì *Annan tòn ˙rxieréa, kaì Kaïáfan, kaì &Ivánnhn, kaì &Aléjandron, kaì –soi ‘san \k génouw ˙rxieratikoû. 7 Kaì st}santew a[toùw \n més~ \punyánonto, &En poíŸ dunámei (h \n poí~ •nómati \poi}sate toûto ømeîw; 8 Tóte Pétrow plhsyeìw pneúmatow a^gíou eÂpen pròw a[toúw, *Arxontew toû laoû kaì presbúteroi toû &Isra}l, 9 e† =meîw s}meron ˙nakrinómeya \pì e[ergesíŸ ˙nyrQpou ˙syenoûw, \n tíni o˚tow sésvstai: 10 gnvstòn ¡stv pâsin ømîn kaì pantì t! la! &Isra}l, –ti \n t! •nómati &Ihsoû xristoû toû Nazvraíou, $o n ømeîw \staurQsate, $on ` yeòw ægeiren \k nekrôn, \n toút~ o˚tow parésthken \nQpion ømôn øgi}w. 11 O˚tów \stin ` líyow ` \jouyenhyeìw øf' ømôn tôn o†kodomoúntvn, ` genómenow e†w kefal|n gvníaw. 12 Kaì o[k ¡stin \n ƒll~ o[denì = svthría: 3.25 u¥oì ♦ o¥ u¥oì 3.25 =môn ♦ ømôn 3.25 \neuloghy}sontai ♦ ˆ\n˜euloghy}sontai 3.26 ` yeów ˙nast}saw ♦ ˙nast}saw ` yeòw 3.26 &Ihsoûn ♦ — 4.2 tôn ♦ t|n \k 4.4 ` ♦ ˆ`˜ 4.4 qseì ♦ ˆqw˜ 4.5 presbutérouw kaì grammateîw e†w
4.6
4.7 4.8 4.9 4.11
♦ toùw presbutérouw kaì toùw grammateîw \n *Annan tòn ˙rxieréa kaì Kaïáfan kaì &Ivánnhn kaì &Aléjandron ♦ %Annaw ` ˙rxiereùw kaì Kaïáfaw kaì &Ivánnhw kaì &Aléjandrow més~ ♦ t! més~ toû &Isra}l ♦ — sésvstai ♦ sésvtai o†kodomoúntvn ♦ o†kodómvn
256
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OUU
OUV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
PRAJEIS APO STO LVN
4.13 - 4.25
o·te gàr ªnomá \stin £teron tò dedoménon \n ˙nyrQpoiw, \n > deî svyênai =mâw.
£teron øpò tòn o[ranòn
13
Yevroûntew dè t|n toû Pétrou parrhsían kaì &Ivánnou, kaì katalabómenoi –ti ƒnyrvpoi ˙grámmatoí e†sin kaì †diôtai, \yaúmazon, \pegínvskón te a[toùw –ti sùn t! &Ihsoû ‘san. 14 Tòn dè ƒnyrvpon blépontew sùn a[toîw e^stôta tòn teyerapeuménon, o[dèn eÂxon ˙nteipeîn. 15 Keleúsantew dè a[toùw ¡jv toû sunedríou ˙pelyeî n , sunéballon pròw ˙ll}louw, 16 légontew, Tí poi}somen toîw ˙nyrQpoiw toútoiw; %O ti mèn gàr gnvstòn shmeîon gégonen di' a[tôn, pâsin toîw katoikoûsin ^Ierousal|m fanerón, kaì o[ dunámeya ˙rn}sasyai. 17 &All' ®na m| \pì pleîon dianemhy_ e†w tòn laón, ˙peil_ ˙peilhsómeya a[toîw mhkéti laleîn \pì t! •nómati toút~ mhdenì ˙nyrQpvn. 18 Kaì kalésantew a[toúw, par}ggeilan a[toîw tò kayólou m| fyéggesyai mhdè didáskein \pì t! •nómati toû &Ihsoû. 19 ^O dè Pétrow kaì &Ivánnhw ˙pokriyéntew pròw a[toùw eÂpon, E† díkaión \stin \nQpion toû yeo û ømôn ˙koúein mâllon (h toû yeo û , krínate. 20 O [ dunámeya gàr =meîw, $a eÊdomen kaì “koúsamen, m| laleîn. 21 O¥ dè prosapeilhsámenoi ˙pélusan a[toúw, mhdèn eørískontew tò pôw kolásontai a[toúw, dià tòn laón, –ti pántew \dójazon tòn yeòn \pì t! gegonóti. 22 &Etôn gàr ‘n pleiónvn tessarákonta ` ƒnyrvpow \f' $o n \gegónei tò shmeîon toûto têw †ásevw.
poi}svmen
˙peilhsQmeya
23
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Apoluyéntew dè ‘lyon pròw toùw †díouw, kaì ˙p}ggeilan –sa pròw a[toùw o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ presbúteroi eÂpon. 24 O¥ dè ˙koúsantew `moyumadòn ‘ran fvn|n pròw tòn yeón, kaì eÂpon, Déspota, sù ` yeòw ` poi}saw tòn o[ranòn kaì t|n gên kaì t|n yálassan kaì pánta tà \n a[toîw: 25 ` dià stómatow Dauìd paidów sou e†pQn, %Ina tí \frúajan ¡ynh, kaì laoì 4.20 4.21 4.22 4.22 4.23 4.24 4.24 4.25
4.12 4.12 4.14 4.16 4.16 4.17
o·te ♦ o[dè tò ♦ øpò tòn o[ranòn tò dè ♦ te poi}somen ♦ poi}svmen ˙rn}sasyai ♦ ˙rneîsyai ˙peil_ ˙peilhsómeya ♦ ˙peilhsQmeya 4.18 a[toîw ♦ — 4.19 pròw a[toùw eÂpon ♦ eÂpon pròw a[toúw
4.25
eÊdomen ♦ eÊdamen kolásontai ♦ kolásvntai tessarákonta ♦ tesserákonta \gegónei ♦ gegónei eÂpon ♦ eÂpan eÂpon ♦ eÂpan yeòw ` ♦ — dià ♦ toû patròw =môn dià pneúmatow a^gíou %Ina tí ♦ ^Inatí
257
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OUV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
4.26 - 5.3
OVM
PRAJEIS APO STO LVN \meléthsan kená; 26 Parésthsan o¥ basileîw têw gêw, kaì o¥ ƒrxontew sun}xyhsan \pì tò a[tò katà toû kuríou, kaì katà toû xristoû a[toû: 27 sun}xyhsan gàr \p' ˙lhyeíaw \pì tòn ßgion paîdá sou &Ihsoûn, $on ¡xrisaw, ^Hrœdhw te kaì póntiow Pilátow, sùn ¡ynesin kaì laoîw &Isra}l, 28 poiêsai –sa = xeír sou kaì = boul} sou proQrisen genésyai. 29 Kaì tà nûn, kúrie, ¡pide \pì tàw ˙peilàw a[tôn, kaì dòw toîw doúloiw sou metà parrhsíaw páshw laleîn tòn lógon sou, 30 \n t! t|n xeîrá sou \kteínein se e†w Êasin, kaì shmeîa kaì térata gínesyai dià toû •nómatow toû a^ gíou paidów sou &Ihsoû. 31 Kaì dehyéntvn a[tôn \saleúyh ` tópow \n > ‘san sunhgménoi, kaì \pl}syhsan ßpantew pneúmatow a^gíou, kaì \láloun tòn lógon toû yeoû metà parrhsíaw. 32
a[t!
Toû dè pl}youw tôn pisteusántvn ‘n = kardía kaì = cux| mía: kaì o[dè e<w ti tôn øparxóntvn a[tôn ¡legen Êdion eÂnai, ˙ll' ‘n a[toîw ßpanta koiná. 33 Kaì megál+ dunámei ˙pedídoun tò martúrion o¥ ˙póstoloi têw ˙nastásevw toû kuríou &Ihsoû, xáriw te megálh ‘n \pì pántaw a[toúw. 34 O[dè gàr \nde}w tiw øp_rxen \n a[toîw: –soi gàr kt}torew xvrívn (h o†kiôn øpêrxon, pvloûntew ¡feron tàw timàw tôn pipraskoménv n , 35 kaì \tíyoun parà toùw pódaw tôn ˙postólvn: diedídoto dè e^kást~ kayóti ƒn tiw xreían eÂxen. 36
&Ivsêw dé, ` \piklhyeìw Barnábaw ˙pò tôn ˙postólvn — – \stin, meyermhneuómenon, u¥òw parakl}sevw — Leufithw, Kúpriow t! génei, 37 øpárxontow a[t! ˙groû, pvl}saw ænegken tò xrêma, kaì ¡yhken parà toùw pódaw tôn ˙postólvn.
5
&An|r dé tiw &Ananíaw •nómati, sùn Sapfeír+ t_ gunaikì a[toû, \pQlhsen ktêma, 2 kaì \nosfísato ˙pò têw timêw, suneiduíaw kaì têw gunaikòw a[toû, kaì \négkaw mérow ti parà toùw pódaw tôn ˙postólvn ¡yhken. 3 EÂpen dè Pétrow, &Ananía,
4.27 \pì ♦ \n t_ pólei taút+ \pì 4.28 boul} sou ♦ boul} ˆsou˜ 4.30 xeîrá sou ♦ xeîrá ˆsou˜ 4.31 pneúmatow a^gíou ♦ toû a^gíou pneúmatow 4.32 = kardía ♦ kardía 4.32 = cux| ♦ cux| 4.32 a[tôn ♦ a[t! 4.33 megál+ dunámei ♦ dunámei
4.34 4.35 4.36 4.37 5.1 5.2 5.2 5.3
megál+ øp_rxen ♦ ‘n diedídoto ♦ diedídeto &Ivsêw ♦ &Ivs|f parà ♦ pròw Sapfeír+ ♦ Sapfír+ suneiduíaw ♦ suneiduíhw a[toû ♦ — Pétrow ♦ ` Pétrow
258
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OVM
OVN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.4 - 5.18
PRAJEIS APO STO LVN dià tí \pl}rvsen ` Satanâw t|n kardían sou, ceúsasyaí se tò pneûma tò ßgion, kaì nosfísasyaí se ˙pò têw timêw toû xvríou; 4 O[xì ménon soì ¡menen, kaì prayèn \n t_ s_ \jousíŸ øpêrxen; Tí –ti ¡you \n t_ kardíŸ sou tò prâgma toûto; O[k \ceúsv ˙nyrQpoiw, ˙llà t! ye!. 5 &Akoúvn dè ` &Ananíaw toùw lógouw toútouw, pesWn \jécujen: kaì \géneto fóbow mégaw \pì pántaw toùw ˙koúontaw taûta. 6 &Anastántew dè o¥ neQteroi sunésteilan a[tón, kaì \jenégkantew ¡yacan. 7
&Egéneto dè qw qrôn triôn diásthma, kaì = gun| a[toû m| e†duîa tò gegonòw e†sêlyen. 8 &Apekríyh dè a[t_ ` Pétrow, E†pé moi, e† tosoútou tò xvríon ˙pédosye. ^H dè eÂpen, Naí, tosoútou. 9 ^O dè Pétrow eÂpen pròw a[t}n, Tí –ti sunefvn}yh ømîn peirásai tò pneûma kuríou; &Idoú, o¥ pódew tôn yacántvn tòn ƒndra sou \pì t_ yúrŸ, kaì \joísousín se. 10 *Epesen dè paraxrêma parà toùw pódaw a[toû, kaì \j éc u j en : e† s el yó n t ew dè o¥ neanískoi e˚ron a[t|n nekrán, kaì \jenégkantew ¡yacan pròw tòn ƒndra a[têw. 11 Kaì \géneto fóbow mégaw \f' –lhn t|n \kklhsían, kaì \pì pántaw toùw ˙koúontaw taûta. 12
Dià dè tôn xeirôn tôn ˙postólvn \gíneto shmeîa kaì térata \n t! la! pollá: kaì ‘san `moyumadòn ßpantew \n t_ stoÅ Solomôntow. 13 Tôn dè loipôn o[deìw \tólma kollâsyai a[toîw, ˙ll' \megálunen a[toùw ` laów: 14 mâllon dè prosetíyento pisteúontew t! kurí~, pl}yh ˙ndrôn te kaì % ste katà tàw plateíaw \kférein toùw ˙syeneîw, gunaikôn: 15 v kaì tiyénai \pì klinôn kaì krabbátvn, ®na \rxoménou Pétrou k©n = skià \piskiás+ tinì a[tôn. 16 Sun}rxeto dè kaì tò plêyow tôn périj pólevn e†w ^Ierousal}m, férontew ˙syeneîw kaì •xlouménouw øpò pneumátvn ˙kayártvn, o®tinew \yerapeúonto ßpantew.
\géneto
17
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Anastàw dè ` ˙rxiereùw kaì pántew o¥ sùn a[t! — = o{sa a®resiw tôn Saddoukaívn — \pl}syhsan z}lou, 18 kaì la! 5.15 katà tàw ♦ kaì e†w tàw 5.15 klinôn kaì krabbátvn ♦ klinarívn kaì krabáttvn 5.16 e†w ♦ —
5.3 se ˙pò ♦ ˙pò 5.5 taûta ♦ — 5.8 a[t_ ` ♦ pròw a[t|n 5.9 eÂpen ♦ — 5.10 parà ♦ pròw 5.12 \n t! la! pollá ♦ pollà \n t!
259
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OVN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.19 - 5.32
OVO
PRAJEIS APO STO LVN \pébalon tàw xeîraw a[tôn \pì toùw ˙postólouw, kaì ¡yento a[toùw \n thr}sei dhmosíŸ. 19 *Aggelow dè kuríou dià têw nuktòw ænoijen tàw yúraw têw fulakêw, \jagagQn te a[toùw eÂpen, 20 Poreúesye, kaì stayéntew laleîte \n t! ¥er! t! la! pánta tà ]}mata têw zvêw taúthw. 21 &Akoúsantew dè e†sêlyon øpò tòn ªryron e†w tò ¥erón, kaì \dídaskon. Paragenómenow dè ` ˙rxiereùw kaì o¥ sùn a[t!, sunekálesan tò sunédrion kaì pâsan t|n gerousían tôn u¥ôn &Isra}l, kaì ˙pésteilan e†w tò desmvt}rion, ˙xyê n a i a[toúw. 22 O¥ dè øphrétai paragenómenoi o[x e˚ r o n a[toùw \n t_ fulak_: ˙nastrécantew dè ˙p}ggeilan, 23 légontew –ti Tò mèn desmvt}rion e%uromen kekleisménon \n pás+ ˙sfaleíŸ, kaì toùw fúlakaw e^ stôtaw prò tôn yurôn: ˙noíjantew dé, ¡sv o[déna e%uromen. 24 ^Vw dè ækousan toùw lógouw toútouw – te ¥ereùw kaì ` strathgòw toû ¥eroû kaì o¥ ˙rxiereîw, dihpóroun perì a[tôn, tí ©n génoito toûto. 25 Paragenómenow dé tiw ˙p}ggeilen a[toîw –ti &Idoú, o¥ ƒndrew o¬w ¡yes ye \n t_ fulak_ e†sìn \n t! ¥er! e^stôtew kaì didáskontew tòn laón. 26 Tóte ˙pelyWn ` strathgòw sùn toîw øphrétaiw ‘gagen a[toúw, o[ met à bíaw, \foboûnto gàr tòn laón, ®na m| liyasyôsin. 27 &Agagóntew dè a[toùw ¡sthsan \n t! sunedrí~. Kaì \phrQthsen a[toùw ` ˙rxiereúw, 28 légvn, O[ paraggelíŸ parhggeílamen ømîn m| didáskein \pì t! •nómati toút~; Kaì †doù peplhrQkate t|n ^Ierousal|m têw didaxêw ømôn, kaì boúlesye \pagageîn \f' =mâw tò a<ma toû ˙nyrQpou toútou. 29 &Apokriyeìw dè Pétrow kaì o¥ ˙póstoloi eÂpon, Peiyarxeîn deî ye! mâllon (h ˙nyrQpoiw. 30 ^O yeòw tôn patérvn =môn ægeiren &Ihsoûn, $on ømeîw diexeirísasye, kremásantew \pì júlou. 31 Toûton ` yeòw ˙rxhgòn kaì svtêra %ucvsen t_ dejiÅ a[toû, doûnai metánoian t! &Isra|l kaì ƒfesin a^martiôn. 32 Kaì =meîw \smen a[toû márturew tôn ]hmátvn toútvn, kaì tò pneûma dè tò ßgion, $o ¡dvken ` yeòw toîw peiyarxoûsin a[t!. 5.18 a[tôn ♦ — 5.19 têw nuktòw ænoijen ♦ nuktòw ˙noíjaw 5.22 øphrétai paragenómenoi ♦ paragenómenoi øphrétai 5.23 mèn ♦ — 5.23 prò ♦ \pì 5.24 ¥ereùw kaì ` ♦ —
5.26 5.26 5.28 5.29 5.31 5.32 5.32
‘gagen ♦ ‘gen ®na ♦ — O[ ♦ ˆO [˜ eÂpon ♦ eÂpan doûnai ♦ ˆtoû˜ doûnai a[toû ♦ — dè ♦ —
260
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OVO
OVP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.33 - 6.3
PRAJEIS APO STO LVN 33
O¥ dè ˙koúontew diepríonto, kaì \bouleúonto ˙neleîn a[toúw. 34 &Anastàw dé tiw \n t! sunedrí~ Farisaîow, •nómati Gamali}l, nomodidáskalow, tímiow pantì t! la!, \kéleusen ¡jv braxú ti toùw ˙postólouw poiêsai. 35 EÂpén te pròw a[toúw, *Andrew &Israhlîtai, proséxete e^ autoîw \pì toîw ˙nyrQpoiw toútoiw, tí méllete prássein. 36 Prò gàr toútvn tôn =merôn ˙nésth Yeudâw, légvn eÂnaí tina e^autón, > prosekl}yh ˙riymòw ˙ndrôn qseì tetrakosívn: $ow ˙n+réyh, kaì pántew –soi \peíyonto a[t! dielúyhsan kaì \génonto e†w o[dén. 37 Metà toûton ˙nésth &Ioúdaw ` Galilaîow \n taîw =méraiw têw ˙pografêw, kaì ˙pésthsen laòn ¥kanòn •písv a[toû: k˙keînow ˙pQleto, kaì pántew –soi \peíyonto a[t! dieskorpísyhsan. 38 Kaì tà nûn légv ømîn, ˙pósthte ˙pò tôn ˙nyrQpvn toútvn, kaì \ásate a[toúw: –ti \àn ” \j ˙nyrQpvn = boul| (h tò ¡rgon toûto, kataluy}setai: 39 e† dè \k yeoû \stin, o[ dúnasye katalûsai a[tó, m}pote kaì yeomáxoi eøreyête. 40 &Epeísyhsan dé a[t!: kaì proskalesámenoi toùw ˙postólouw, deírantew par}ggeilan m| laleîn \pì t! •nómati toû &Ihsoû, kaì ˙pélusan a[toúw. 41 O¥ mèn o{n \poreúonto xaírontew ˙pò prosQpou toû sunedríou, –ti øpèr toû •nómatow toû &Ihsoû kathjiQyhsan ˙timasyênai. 42 Pâsán te =méran, \n t! ¥er! kaì kat' oÂkon, o[k \paúonto didáskontew kaì e[aggelizómenoi &Ihsoûn tòn xristón.
˙koúsantew
a[toû
6
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&En dè taîw =méraiw taútaiw, plhyunóntvn tôn mayhtôn, \géneto goggusmòw tôn ^Ellhnistôn pròw toùw ^Ebraíouw, –ti pareyevroûnto \n t_ diakoníŸ t_ kayhmerin_ a¥ xêrai a[tôn. 2 Proskalesámenoi dè o¥ dQdeka tò plêyow tôn mayhtôn, eÂpon, O[k ˙restón \stin =mâw, kataleícantaw tòn lógon toû yeoû, diakoneîn trapézaiw. 3 &Episkécasye o{n, ˙delfoí, ƒndraw \j ømôn marturouménouw e^ ptá, pl}reiw 5.39 dúnasye ♦ dun}sesye 5.39 a[tó ♦ a[toúw 5.40 a[toúw ♦ — 5.41 øpèr toû •nómatow toû &Ihsoû kathjiQyhsan ♦ kathjiQyhsan øpèr toû •nómatow 5.42 &Ihsoûn tòn xristón ♦ tòn xristòn &Ihsoûn 6.2 eÂpon ♦ eÂpan 6.3 o{n ♦ dé
5.33 ˙koúontew ♦ ˙koúsantew 5.33 \bouleúonto ♦ \boúlonto 5.34 ti toùw ˙postólouw ♦ toùw ˙nyrQpouw 5.36 prosekl}yh ˙riymòw ˙ndrôn qseì ♦ proseklíyh ˙ndrôn ˙riymòw qw 5.37 ¥kanòn ♦ — 5.38 \ásate ♦ ƒfete 5.38 boul| ♦ boul| a%uth
261
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OVP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
6.4 - 7.3 katast}somen
pl}rh
OVQ
PRAJEIS APO STO LVN pneúmatow a^ gíou kaì sofíaw, o¬w katast}svmen \pì têw xreíaw taúthw. 4 ^Hmeîw dè t_ proseux_ kaì t_ diakoníŸ toû lógou proskarter}somen. 5 Kaì æresen ` lógow \nQpion pantòw toû pl}youw: kaì \jeléjanto Stéfanon, ƒndra pl}rhw pístevw kaì pneúmatow a^gíou, kaì Fílippon, kaì Próxoron, kaì Nikánora, kaì Tímvna, kaì Parmenân, kaì Nikólaon pros}luton &Antioxéa, 6 o¬w ¡sthsan \nQpion tôn ˙postólvn: kaì proseujámenoi \péyhkan a[toîw tàw xeîraw. 7
Kaì ` lógow toû yeoû h·janen, kaì \plhyúneto ` ˙riymòw tôn mayhtôn \n ^Ierousal|m sfódra, polúw te ªxlow tôn ¥erévn øp}kouon t_ pístei. 8
Stéfanow dè pl}rhw pístevw kaì dunámevw \poíei térata kaì shmeîa megála \n t! la!. 9 &Anésthsan dé tinew tôn \k têw sunagvgêw têw legoménhw Libertínvn, kaì Kurhnaívn, kaì &Alejandrévn, kaì tôn ˙pò Kilikíaw kaì &Asíaw, suzhtoûntew t! Stefán~. 10 Kaì o[k Êsxuon ˙ntistênai t_ sofíŸ kaì t! pneúmati > \lálei. 11 Tóte øpébalon ƒndraw légontaw –ti &Akhkóamen a[toû laloûntow ]}mata blásfhma e†w Mvsên kaì tòn yeó n . 12 Sunekínhsán te tòn laòn kaì toùw presbutérouw kaì toùw grammateîw, kaì \pistántew sun}rpasan a[tón, kaì ægagon e†w tò sunédrion, 13 ¡sthsán te márturaw ceudeîw légontaw, ^O ƒnyrvpow o˚tow o[ paúetai ]}mata blásfhma lalôn katà toû tópou toû a^gíou kaì toû nómou: 14 ˙khkóamen gàr a[toû légontow –ti &Ihsoûw ` Nazvraîow o˚tow katalúsei tòn tópon toûton, kaì ˙llájei tà ¡yh $a parédvken =mîn Mvsêw. 15 Kaì ˙tenísantew e†w a[tòn ßpantew o¥ kayezómenoi \n t! sunedrí~, eÂdon tò prósvpon a[toû qseì prósvpon ˙ggélou.
7
EÂpen dè ` ˙rxiereúw, E† ƒra taûta o%utvw ¡xei; 2 ^O dè ¡fh,
*Andrew ˙delfoì kaì patérew, ˙koúsate. ^O yeòw têw * fyh t! patrì =môn &Abraàm ªnti \n t_ MesopotamíŸ, dójhw v prìn (h katoikêsai a[tòn \n Xarrán, 3 kaì eÂpen pròw a[tón, 6.3 a^gíou ♦ — 6.3 katast}svmen ♦ katast}somen 6.8 pístevw ♦ xáritow 6.11 Mvsên ♦ Mvüsên 6.13 ]}mata blásfhma lalôn ♦
lalôn ]}mata 6.13 kaì ♦ ˆtoútou˜ kaì 6.14 Mvsêw ♦ Mvüsêw 6.15 ßpantew ♦ pántew 7.1 ƒra ♦ —
262
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OVQ
OVR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.4 - 7.17
PRAJEIS APO STO LVN
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
*Ejelye \k têw gêw sou kaì \k têw suggeneíaw sou, kaì deûro e†w gên ÷n ƒn soi deíjv. 4 Tóte \jelyWn \k gêw Xaldaívn katœkhsen \n Xarrán: k˙keîyen, metà tò ˙poyaneîn tòn patéra a[toû, metœkisen a[tòn e†w t|n gên taúthn e†w ÷n ømeîw nûn katoikeîte: 5 kaì o[k ¡dvken a[t! klhronomían \n a[t_, o[dè bêma podów: kaì \phggeílato doûnai a[t! e†w katásxesin a[t}n, kaì t! spérmati a[toû met' a[tón, o[k ªntow a[t! téknou. 6 &Elálhsen dè o%utvw ` yeów, –ti ¡stai tò spérma a[toû pároikon \n g_ ˙llotríŸ, kaì doulQsousin a[tò kaì kakQsousin, ¡th tetrakósia. 7 Kaì tò ¡ynow, > \àn douleúsvsin, krinô \g Q , e p en ` yeó w: kaì metà taûta \jeleúsontai, kaì latreúsousín moi \n t! tóp~ toút~. 8 Kaì ¡dvken a[t! diay}khn peritomêw: kaì o%utvw \génnhsen tòn &Isaák, kaì periétemen a[tòn t_ =mérŸ t_ •gdó+: kaì ` &Isaàk tòn &IakQb, kaì ` &IakWb toùw dQdeka patriárxaw. 9 Kaì o¥ patriárxai zhlQsantew tòn &Ivs|f ˙pédonto e†w AÊgupton: kaì ‘n ` yeòw met' a[toû, 10 kaì \jeíleto a[tòn \k pasôn tôn ylícevn a[toû, kaì ¡dvken a[t! xárin kaì sofían \nantíon FaraW basilévw A†gúptou, kaì katésthsen a[tòn =goúmenon \p' AÊgupton kaì –lon tòn oÂkon a[toû. 11 )Hlyen dè limòw \f' –lhn t|n gên A†gúptou kaì Xanaán, kaì ylíciw megálh: kaì o[x e%uriskon xortásmata o¥ patérew =môn. 12 &Akoúsaw dè &IakWb ªnta sîta \n A†gúpt~, \japésteilen toùw patéraw =môn prôton. 13 Kaì \n t! deu t ér ~ ˙negnvrísyh &Ivs|f toîw ˙delfoîw a[toû, kaì faneròn \géneto t! FaraW tò génow toû &Ivs}f. 14 &Aposteílaw dè &Ivs|f metekalésato tòn patéra a[toû &IakQb, kaì pâsan t|n suggéneian, \n cuxaîw e^ bdom}konta pénte. 15 Katébh dè &IakWb e†w AÊgupton, kaì \teleúthsen a[tòw kaì o¥ patérew =môn: 16 kaì metetéyhsan e†w & Suxém, kaì \téyhsan \n t! mn}mati $o vn}sato &Abraàm timêw ˙rguríou parà tôn u¥ôn &Emmòr toû Suxém. 17 KayWw dè
a[t! doûnai
suggéneian a[toû
7.11 e%uriskon ♦ h%uriskon 7.12 sîta \n A†gúpt~ ♦ sitía e†w AÊgupton 7.13 toû ♦ ˆtoû˜ 7.14 tòn patéra a[toû &IakQb ♦ &IakWb tòn patéra a[toû 7.15 Katébh dè ♦ Kaì katébh 7.16 $o ♦ > 7.16 &Emmòr toû ♦ &EmmWr \n
7.3 kaì \k ♦ kaì ˆ\k˜ 7.3 gên ♦ t|n gên 7.7 douleúsvsin ♦ douleúsousin 7.7 eÂpen ` yeów ♦ ` yeòw eÂpen 7.8 ` &Isaàk ♦ &Isaàk 7.8 ` &IakWb ♦ &IakWb 7.10 \jeíleto ♦ \jeílato 7.10 –lon ♦ ˆ\f'˜ –lon 7.11 gên A†gúptou ♦ AÊgupton
263
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OVR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.18 - 7.32
=môn
\yaúmasen
OVS
PRAJEIS APO STO LVN * mosen ` yeòw t! &Abraám, æggizen ` xrónow têw \paggelíaw «w v h·jhsen ` laòw kaì \plhyúnyh \n A†gúpt~, 18 ƒxri o˚ ˙nésth basileùw £terow, $o w o[k Ædei tòn &Ivs}f. 19 O ˚tow katasofisámenow tò génow =môn, \kákvsen toùw patéraw =môn, toû poieîn ¡kyet a tà bréfh a[tôn, e†w tò m| zvogoneîsyai. 20 &En > kair! \genn}yh Mvsêw, kaì ‘n ˙steîow t! ye!: $ow ˙netráfh mênaw treîw \n t! oÊk~ toû patrów. 21 &Ekteyénta dè a[tón, ˙neíleto = yugáthr FaraQ, kaì ˙neyrécato a[tòn e^aut_ e†w u¥ón. 22 Kaì \paideúyh Mvsêw pás+ sofíŸ A†guptívn: ‘n dè dunatòw \n lógoiw kaì ¡rgoiw. 23 ^Vw dè \plhroûto a[t! tessarakontaet|w xrónow, ˙nébh \pì t|n kardían a[toû \piskécasyai toùw ˙delfoùw a[toû toùw u¥oùw &Isra}l. 24 Kaì †dQn tina ˙dikoúmenon, “múnato kaì \p o í h s en \k d í k h s i n t! kataponoumén~, patájaw tòn A†gúption: 25 \nómizen dè suniénai toùw ˙delfoùw a[toû –ti ` yeòw dià xeiròw a[toû dídvsin a[toîw svthrían: o¥ dè o[ * fyh a[toîw maxoménoiw, kaì sunêkan. 26 T_ te \pioús+ =mérŸ v sun}lasen a[toùw e†w e†r}nhn, e†pQn, *Andrew, ˙delfoí \ste ømeîw: ®na tí ˙dikeîte ˙ll}louw; 27 ^O dè ˙dikôn tòn plhsíon ˙pQsato a[tón, e† p Q n , Tíw se katésthsen ƒrxonta kaì dikast|n \f' =mâw; 28 M| ˙neleîn me sù yéleiw, $on trópon ˙neîlew xyèw tòn A†gúption; 29 *Efugen dè Mvsêw \n t! lóg~ toút~, kaì \géneto pároikow \n g_ Madiám, o˚ \génnhsen u¥oùw * fyh a[t! \n dúo. 30 Kaì plhrvyéntvn \tôn tessarákonta, v t_ \r}m~ toû ªrouw Sinâ ƒggelow kuríou \n flogì puròw bátou. 31 ^O dè Mvsêw †dWn \yaúmazen tò –rama: proserxoménou dè a[toû katanoêsai, \géneto fvn| kuríou pròw a[tón, 32 &EgW ` yeòw tôn patérvn sou, ` yeòw &Abraàm kaì ` yeòw &Isaàk kaì ` * 7.17 vmosen ♦ qmológhsen 7.18 o$ w ♦ ˆ\p' AÊgupton˜ $ow 7.19 patéraw =môn ♦ patéraw ˆ=môn˜ 7.19 ¡kyeta tà bréfh ♦ tà bréfh ¡kyeta 7.20 Mvsêw ♦ Mvüsêw 7.21 &Ekteyénta dè a[tón ˙neíleto ♦ \kteyéntow dè a[toû ˙neílato a[tòn 7.22 Mvsêw ♦ Mvüsêw ˆ\n˜ 7.22 ¡rgoiw ♦ ¡rgoiw a[toû 7.23 tessarakontaet|w ♦ tesserakontaet|w 7.25 a[toû –ti ♦ ˆa[toû˜ –ti
7.25 7.26 7.26 7.26 7.27 7.28 7.29 7.30 7.30 7.31 7.31 7.32
a[toîw svthrían ♦ svthrían a[toîw sun}lasen ♦ sun}llassen ømeîw ♦ — ®na tí ♦ ¥natí =mâw ♦ =môn xyèw ♦ \xyèw Mvsêw ♦ Mvüsêw tessarákonta ♦ tesserákonta kuríou ♦ — Mvsêw ♦ Mvüsêw pròw a[tón ♦ — ` yeòw &Isaàk kaì ` yeòw ♦ &Isaàk kaì
264
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OVS
OVT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.33 - 7.45
PRAJEIS APO STO LVN
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
yeòw &IakQb. *Entromow dè genómenow Mvsêw o[k \tólma katanoêsai. 33 EÂpen dè a[t! ` kúriow, Lûson tò øpódhma tôn podôn sou: ` gàr tópow \n > £sthkaw gê a^gía \stín. 34 &IdWn eÂdon t|n kákvsin toû laoû mou toû \n A†gúpt~, kaì toû stenagmoû a[tôn ækousa: kaì katébhn \jelésyai a[toúw: kaì nûn deûro, ˙postelô se e†w AÊgupton. 35 Toûton tòn Mvsên $on “rn}santo e†póntew, Tíw se katésthsen ƒrxonta kaì dikast}n; Toûton ` yeòw ƒrxonta kaì lutrvt|n ˙pésteilen \n xeirì ˙ggélou toû •fyéntow a[t! \n t_ bát~. 36 O˚tow \j}gagen a[toúw, poi}saw térata kaì shmeîa \n g_ A†gúpt~ kaì \n &E r u yr Å ya l á s s + , kaì \n t_ \r}m~ ¡th tessarákonta. 37 O˚tów \stin ` Mvsêw ` e†pWn toîw u¥oîw &Isra}l, Prof}thn ømîn ˙nast}sei kúriow ` yeòw =môn \k tôn ˙delfôn ømôn qw \mé. 38 O˚tów \stin ` genómenow \n t_ \kklhsíŸ \n t_ \r}m~ metà toû ˙ggélou toû laloûntow a[t! \n t! ªrei Sinâ kaì tôn patérvn =môn: $ow \déjato lógon zônta doûnai =mîn: 39 > o[k “yélhsan øp}kooi genésyai o¥ patérew =môn, ˙ll' ˙pQsanto, kaì \stráfhsan t_ kardíŸ a[tôn e†w AÊgupton, 40 e†póntew t! &AarQn, Poíhson =mîn yeoùw o$i proporeúsontai =môn: ` gàr Mvsêw o˚tow, $ow \j}gagen =mâw \k gêw A†gúptou, o[k oÊdamen tí gégonen a[t!. 41 Kaì \mosxopoíhsan \n taîw =méraiw \keínaiw, kaì ˙n}gagon yusían t! e†dQl~, kaì e[fraínonto \n toîw ¡rgoiw tôn xeirôn a[tôn. 42 *Estrecen dè ` yeów, kaì parédvken a[toùw latreúein t_ stratiÅ toû o[ranoû: kayWw gégraptai \n bíbl~ tôn profhtôn, M| sfágia kaì yusíaw proshnégkaté moi ¡th tessarákonta \n t_ \r}m~, oÂkow &Isra}l; 43 Kaì ˙nelábete t|n skhn|n toû Molóx, kaì tò ƒstron toû yeoû ømôn ^Remfán, toùw túpouw o¬w \poi}sate proskuneîn a[toîw: kaì metoikiô ømâw \pékeina Babulônow. 44 ^H skhn| toû marturíou ‘n toîw patrásin =môn \n t_ \r}m~, kayWw dietájato ` lalôn t! Mvs_, poiêsai a[t|n katà tòn túpon $on e^ vrákei. 45 $Hn kaì e†s}gagon diadejámenoi o¥ 7.32 7.33 7.34 7.35 7.35 7.35 7.36 7.37 7.37
7.38 7.39 7.39 7.40 7.40 7.42 7.43 7.44
Mvsêw ♦ Mvüsêw \n ♦ \f' ˙postelô ♦ ˙posteílv Mvsên ♦ Mvüsên yeòw ♦ yeòw ˆkaì˜ ˙pésteilen \n ♦ ˙péstalken sùn tessarákonta ♦ tesserákonta Mvsêw ` e†pWn ♦ Mvüsêw ` eÊpaw kúriow ` yeòw =môn ♦ ` yeòw
lógia
Refán
lógon ♦ lógia ˙ll' ♦ ˙llà t_ kardíŸ ♦ \n taîw kardíaiw Mvsêw ♦ Mvüsêw gégonen ♦ \géneto tessarákonta ♦ tesserákonta ømôn ^Remfán ♦ ˆømôn˜ ^Raifán Mvs_ ♦ Mvüs_
265
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OVT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
7.46 - 7.60
OVU
PRAJEIS APO STO LVN patérew =môn metà &Ihsoû \n t_ katasxései tôn \ynôn, @n \jôsen ` yeòw ˙pò prosQpou tôn patérvn =môn, £vw tôn =merôn Dauíd: 46 $o w e˚ren xárin \nQpion toû yeo û , kaì &+ t}sato eøreîn sk}nvma t! ye! &IakQb. 47 Solomôn dè Œkodómhsen a[t! oÂkon. 48 &A l l ' o[x ` %u cistow \n xeiropoi}toiw naoîw katoikeî, kayWw ` prof}thw légei, 49 ^O o[ranów moi yrónow, = dè gê øpopódion tôn podôn mou: poîon oÂkon o†kodom}seté moi; légei kúriow: (h tíw tópow têw katapaúseQw mou; 50 O[xì = xeír mou \poíhsen taûta pánta; 51
Sklhrotráxhloi kaì ˙perítmhtoi t_ kardíŸ kaì toîw & vsín, ømeîw ˙eì t! pneúmati t! a^gí~ ˙ntipíptete: qw o¥ patérew ømôn, kaì ømeîw. 52 Tína tôn profhtôn o[k \dívjan o¥ patérew ømôn; Kaì ˙pékteinan toùw prokataggeílantaw perì têw \leúsevw toû dikaíou, o˚ nûn ømeîw prodótai kaì foneîw gegénhsye: 53 o®tinew \lábete tòn nómon e†w diatagàw ˙ggélvn, kaì o[k \fulájate. 54
&Akoúontew dè taûta, diepríonto taîw kardíaiw a[tôn, kaì ¡bruxon toùw •dóntaw \p' a[tón. 55 ^Upárxvn dè pl}rhw pneúmatow a^gíou, ˙tenísaw e†w tòn o[ranón, eÂden dójan yeoû, kaì &Ihsoûn e^ stôta \k dejiôn toû yeoû, 56 kaì eÂpen, &Idoú, yev r ô toùw o[ranoùw ˙ne~gménouw, kaì tòn u¥òn toû ˙nyrQpou \k dejiôn e^stôta toû yeoû. 57 Krájantew dè fvn_ % rmhsan `moyumadòn \p' megál+, sunésxon tà „ta a[tôn, kaì v 58 a[tón: kaì \kbalóntew ¡jv têw pólevw, \liyobóloun: kaì o¥ márturew ˙péyen t o tà ¥mátia parà toùw pódaw neaníou kalouménou Saúlou. 59 Kaì \liyobóloun tòn Stéfanon, \pikaloúmenon kaì légonta, Kúrie &Ihsoû, déjai tò pneûmá mou. 60 Yeìw dè tà gónata, ¡krajen fvn_ megál+, Kúrie, m| st}s+w a[toîw t|n a^ martían taúthn. Kaì toûto e†pWn \koim}yh.
7.46 7.47 7.48 7.51 7.52
7.56 ˙ne~gménouw ♦ dihnoigménouw 7.58 parà ♦ a[tôn parà 7.60 t|n a^martían taúthn ♦ taúthn t|n a^martían
ye! ♦ oÊk~ Œkodómhsen ♦ o†kodómhsen naoîw ♦ — t_ kardíŸ ♦ kardíaiw gegénhsye ♦ \génesye
266
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
OVU
OVV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.1 - 8.15
PRAJEIS APO STO LVN
8
Saûlow dè ‘n suneudokôn t_ ˙nairései a[toû. &Egéneto dè \n \keín+ t_ =mérŸ divgmòw mégaw \pì t|n \kklhsían t|n \n ^Ierosolúmoiw: pántew dè diespárhsan katà tàw xQraw têw &Ioudaíaw kaì Samareíaw, pl|n tôn ˙postólvn. 2 Sunekómis a n dè tòn Stéfanon ƒndrew e[labeîw, kaì \poi}santo kopetòn mégan \p' a[t!. 3 Saûlow dè \lumaíneto t|n \kklhsían, katà toùw oÊkouw e†sporeuómenow, súrvn te ƒndraw kaì gunaîkaw paredídou e†w fulak}n. 4
O¥ mèn o{n diasparéntew diêlyon, e[aggelizómenoi tòn lógon. 5 Fílippow dè katelyWn e†w pólin têw Samareíaw, \k}russen a[toîw tòn xristón. 6 Proseîxón te o¥ ªxloi toîw legoménoiw øpò toû Filíppou `moyumadón, \n t! ˙koúein a[toùw kaì blépein tà shmeîa $a \poíei. 7 Pollôn gàr tôn \xóntvn pneúmata ˙káyarta, boônta fvn_ megál+ \j}rxeto: polloì dè paraleluménoi kaì xvloì \yerapeúyhsan. 8 Kaì \géneto xarà megálh \n t_ pólei \keín+. 9
&A n | r dé tiw •nómati Símvn proüpêrxen \n t_ pólei mageúvn kaì \jistôn tò ¡ynow têw Samareíaw, légvn eÂnaí tina e^autòn mégan: 10 > proseîxon ˙pò mikroû £vw megálou, légontew, O ˚tów \stin = dúnamiw toû yeo û = meg á l h . 11 Proseîxon dè a[t!, dià tò ¥kan! xrón~ taîw mageíaiw \jestakénai a[toúw. 12 %O te dè \písteusan t! Filípp~ e[aggelizomén~ tà perì têw basileíaw toû yeoû kaì toû •nómatow &Ihsoû xristoû, \baptízonto ƒndrew te kaì gunaîkew. 13 ^O dè Símvn kaì a[tòw \písteusen, kaì baptisyeì w ‘n proskarterôn t! Filípp~: yevrôn te dunámeiw kaì shmeîa ginómena, \jístato. 14
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Akoúsantew dè o¥ \n ^Ierosolúmoiw ˙póstoloi –ti dédektai = Samáreia tòn lógon toû yeoû, ˙pésteilan pròw a[toùw tòn Pétron kaì &Ivánnhn: 15 o®tinew katabántew proshújant o perì a[tôn, –pvw lábvsin pneûma ßgion: 8.2 8.5 8.6 8.7 8.7 8.8 8.9
8.10 ˙pò ♦ pántew ˙pò 8.10 megálh ♦ kalouménh megálh 8.12 tà ♦ — 8.13 dunámeiw kaì shmeîa ginómena ♦ shmeîa kaì dunámeiw megálaw ginoménaw 8.14 tòn Pétron ♦ Pétron
\poi}santo ♦ \poíhsan pólin ♦ ˆt|n˜ pólin te ♦ dè Pollôn ♦ Polloì \j}rxeto ♦ \j}rxonto Kaì \géneto xarà megálh ♦ &Egéneto dè poll| xarà \jistôn ♦ \jistánvn
267
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
OVV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.16 - 8.31
PMM
PRAJEIS APO STO LVN 16
o·pv gàr ‘n \p' o[denì a[tôn \pipeptvków, mónon dè bebaptisménoi øpêrxon e†w tò ªnoma toû xristoû &Ihsoû. 17 Tóte \petíyoun tàw xeîraw \p' a[toúw, kaì \lámbanon pneûma ßgion. 18 Yeasámenow dè ` Símvn –ti dià têw \piyésevw tôn xei r ô n tôn ˙postólvn dídotai tò pneûma tò ßgion, pros } n eg k en a[toîw xr}mata, 19 légvn, Dóte k˙moì t|n \jousían taúthn, ®na > \àn \piyô tàw xeîraw, lambán+ pneûma ßgion. 20 Pétrow dè eÂpen pròw a[tón, Tò ˙rgúrión sou sùn soì eÊh e†w ˙pQleian, –ti t|n dvreàn toû yeoû \nómisaw dià xrhmátvn ktâsyai. 21 O[k ¡stin soi merìw o[dè klêrow \n t! lóg~ toút~. ^H gàr kardía sou o[k ¡stin e[yeîa \nQpion toû yeoû. 22 Metanóhson o{n ˙pò têw kakíaw sou taúthw, kaì de}yhti toû yeoû, e† ƒra ˙fey}setaí soi = \pínoia têw kardíaw sou. 23 E†w gàr xol|n pikríaw kaì súndesmon ˙dikíaw `rô se ªnta. 24 &Apokriyeìw dè ` Símvn eÂpen, De}yhte ømeîw øpèr \moû pròw tòn kúrion, –pvw mhdèn \pély+ \p' \mè @n e†r}kate. 25
O¥ mèn o{n diamarturámenoi kaì lal}santew tòn lógon toû kuríou, øpéstrecan e†w ^Ierousal}m, polláw te kQmaw tôn Samareitôn e[hggelísanto. 26
*Aggelow dè kuríou \lálhsen pròw Fílippon, légvn, &Anásthyi kaì poreúou katà meshmbrían \pì t|n `dòn t|n katabaínousan ˙pò ^Ierousal|m e†w Gázan: a%uth \stìn ¡rhmow. 27 Kaì ˙nastàw \poreúyh: kaì †doú, ˙n|r A†yíoc e[noûxow dunásthw Kandákhw têw basilísshw A†yiópvn, $ow ‘n \pì páshw têw gázhw a[têw, $ow \lhlúyei proskun}svn e†w ^Ierousal}m, 28 ‘n te øpostréfvn kaì kay}menow \pì toû ßrmatow a[toû, kaì ˙negínvsken tòn prof}thn &Hsafian. 29 EÂpen dè tò pneûma t! Filípp~, Próselye kaì koll}yhti t! ßrmati toút~. 30 ProsdramWn dè ` Fílippow ækousen a[toû ˙naginQskontow tòn prof}thn &Hsafian, kaì eÂpen, )Ará ge ginQsk ei w $a ˙naginQskeiw; 31 ^O dè eÂpen, Pôw gàr ©n dunaímhn, \àn m} tiw `dhg}s+ me; Parekálesén te tòn 8.16 8.16 8.17 8.18 8.18 8.21 8.22 8.25
øpéstrefon e†w ^Ierosóluma Samareitôn e[hggelísanto ♦ Samaritôn e[hggelízonto 8.27 têw basilísshw ♦ basilísshw 8.30 tòn prof}thn &Hsafian ♦ &Hsafian tòn prof}thn 8.31 `dhg}s+ ♦ `dhg}sei
o·pv ♦ o[dépv xristoû ♦ kuríou \petíyoun ♦ \petíyesan Yeasámenow ♦ &IdWn tò ßgion ♦ — \nQpion ♦ ¡nanti yeoû ♦ kuríou øpéstrecan e†w ^Ierousal}m ♦
8.25
268
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PMM
PMN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
8.32 - 9.8
PRAJEIS APO STO LVN Fílippon ˙nabánta kayísai sùn a[t!. 32 ^H dè periox| têw grafêw ÷n ˙negínvsken ‘n a%uth, ^Vw próbaton \pì sfag|n æxyh, kaì qw ˙mnòw \nantíon toû keírontow a[tòn ƒfvnow, o%utvw o[k ˙noígei tò stóma a[toû. 33 &En t_ tapeinQsei a[toû = krísiw a[toû æryh, t|n dè geneàn a[toû tíw dihg}setai; %Oti aÊretai ˙pò têw gêw = zv| a[toû. 34 &Apokriyeìw dè ` e[noûxow t! Filípp~ eÂpen, Déomaí sou, perì tínow ` prof}thw légei toûto; Perì e^ autoû, (h perì e^ térou tinów; 35 &Anoíjaw dè ` Fílippow tò stóma a[toû, kaì ˙rjámenow ˙pò têw grafêw taúthw, e[hggelísato a[t! tòn &Ihsoûn. 36 ^Vw dè \poreúonto katà t|n `dón, ‘lyon \pí ti %udvr: kaí fhsin ` e[noûxow, &Idoú, %udvr: tí kvlúei me baptisyênai; 37 38 Kaì \kéleusen stênai tò ßrma: kaì katébhsan ˙mfóteroi e†w tò %udvr, – te Fílippow kaì ` e[noûxow: kaì \báptisen a[tón. 39 %O te dè ˙nébhsan \k toû %udatow, pneûma kuríou %hrpasen tòn Fílippon: kaì o[k eÂden a[tòn o[kéti ` e[noûxow, \poreúeto gàr t|n `dòn a[toû xaírvn. 40 Fílippow dè eøréyh e†w *Azvton: kaì dierxómenow e[hggelízeto tàw póleiw pásaw, £vw toû \lyeîn a[tòn e†w Kaisáreian.
9
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
^O dè Saûlow ¡ti \mpnévn ˙peilêw kaì fónou e†w toùw mayhtàw toû kuríou, proselyWn t! ˙rxiereî, 2 &+t}sato par' a[toû \pistolàw e†w Damaskòn pròw tàw sunagvgáw, –pvw \á n tinaw e%u r+ têw `doû ªntaw ƒndraw te kaì gunaîkaw, dedeménouw ˙gág+ e†w ^Ierousal}m. 3 &En dè t! poreúesyai, \g én et o a[tòn \ggízein t_ Damask!: kaì \jaífnhw peri}stracen a[tòn fôw ˙pò toû o[ranoû: 4 kaì pesWn \pì t|n gên, ækousen fvn|n légousan a[t!, Saoúl, Saoúl, tí me diQkeiw; 5 EÂpen dé, Tíw eÂ, kúrie; ^O dè kúriow eÂpen, &EgQ e†mi &Ihsoûw $on sù diQkeiw: 6 ˙llà ˙násthyi kaì eÊselye e†w t|n pólin, kaì lalhy}setaí soi tí se deî poieîn. 7 O¥ dè ƒndrew o¥ sunodeúontew a[t! e¥st}keisan \neoí, ˙koúontew mèn têw fvnêw, mhdéna dè yevroûntew. 8 &Hgéryh dè ` Saûlow ˙pò têw gêw: ˙ne~gménvn te tôn •fyalmôn a[toû, o[déna ¡blepen, 9.5 9.6 9.8 9.8 9.8
8.32 keírontow ♦ keírantow 8.33 a[toû = ♦ ˆa[toû˜ = 8.33 dè ♦ — 9.3 kaì \jaífnhw peri}stracen a[tòn fôw ˙pò ♦ \jaífnhw te a[tòn peri}stracen fôw \k
\nneoí
kúriow eÂpen ♦ — tí ♦ – tí ` ♦— te ♦ dè o[déna ♦ o[dèn
269
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PMN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.9 - 9.22
PMO
PRAJEIS APO STO LVN xeiragvgoûntew dè a[tòn e†s}gagon e†w Damaskón. 9 Kaì ‘n =méraw treîw m| blépvn, kaì o[k ¡fagen o[dè ¡pien. 10
te paraxrêma, kaì
)Hn dé tiw mayht|w \n Damask! •nómati &Ananíaw, kaì eÂpen pròw a[tòn ` kúriow \n `rámati, &Ananía. ^O dè eÂpen, &I d o ù \g Q , kúrie. 11 ^O dè kúriow pròw a[tón, &Anastàw poreúyhti \pì t|n ]úmhn t|n kalouménhn E[yeî a n , kaì z}thson \n o†kíŸ &Ioúda Saûlon •nómati, Tarséa: †doù gàr proseúxetai, 12 kaì eÂden \n `rámati ƒndra •nómati &Ananían e† s el yó n t a kaì \piyén t a a[t! xeî r a , –pvw ˙nabléc+. 13 &Apekríyh dè &Ananíaw, Kúrie, ˙k}koa ˙pò pollôn perì toû ˙ndròw toútou, –sa kakà \poíhsen toîw a^ gíoiw sou \n ^Ierousal}m: 14 kaì @de ¡xei \jousían parà tôn ˙rxierévn, dêsai pántaw toùw \pikalouménouw tò ªnomá sou. 15 EÂpen dè pròw a[tòn ` kúriow, Poreúou, –ti skeûow \klogêw moi \stìn o˚tow, toû bastásai tò ªnomá mou \nQpion \yn ô n kaì basilévn, u¥ôn te &Isra}l: 16 \gW gàr øpodeíjv a[t! –sa deî a[tòn øpèr toû •nómatów mou payeîn. 17 &Apêlyen dè &Ananíaw kaì e†sêlyen e†w t|n o†kían, kaì \piyeìw \p' a[tòn tàw xeîraw eÂpen, Saoùl ˙delfé, ` kúriow ˙péstalkén me, ` •fyeíw soi \n t_ `d! " ærxou, –pvw ˙nabléc+w kaì plhsy_w pneúmatow a^gíou. 18 Kaì e[yévw ˙pépeson ˙pò tôn •fyalmôn a[toû qseì lepídew, ˙néblecén te kaì ˙nastàw \baptísyh, 19 kaì labWn trof|n \nísxusen. &E g én et o dè ` Saûlow metà tôn \n Damask! mayhtôn =méraw tináw. 20 Kaì e[yévw \n taîw sunagvgaîw \k}russen tòn xristón, –ti o˚tów \stin ` u¥òw toû yeoû. 21 &Ejístanto dè pántew o¥ ˙koúontew kaì ¡legon, O[x o˚tów \stin ` pory}saw \n ^Ierousal|m toùw \pikalouménouw tò ªnoma toûto, kaì @de e†w toûto \l}luyen ®na dedeménouw a[toùw ˙gág+ \p ì toùw ˙rxiereîw; 22 Saûlow dè mâllon \nedunamoûto, kaì sunéxunen 9.10 9.12 9.12 9.13 9.13 9.15 9.15
9.17 me ♦ me &Ihsoûw 9.18 ˙pépeson ˙pò tôn •fyalmôn a[toû qseì ♦ ˙pépesan a[toû ˙pò tôn •fyalmôn qw 9.19 ` Saûlow ♦ — 9.20 xristón ♦ &Ihsoûn 9.21 \n ^Ierousal|m ♦ e†w &Ierousal|m 9.21 \l}luyen ♦ \lhlúyei 9.22 sunéxunen toùw ♦ sunéxunnen ˆtoùw˜
` kúriow \n `rámati ♦ \n `rámati ` kúriow \n `rámati ƒndra •nómati &Ananían ♦ ƒndra ˆ\n `rámati˜ ^Ananían •nómati xeîra ♦ ˆtàw˜ xeîraw ˙k}koa ♦ ækousa \poíhsen toîw a^gíoiw sou ♦ toîw a^gíoiw sou \poíhsen moi \stìn ♦ \stín moi kaì ♦ te kaì
270
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PMO
PMP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.23 - 9.35
PRAJEIS APO STO LVN toùw &Ioudaíouw toùw katoikoûntaw \n Damask!, sumbibázvn –ti o˚tów \stin ` xristów. 23
^Vw dè \plhroûnto =mérai ¥kanaí, sunebouleúsanto o¥ &Ioudaîoi ˙neleîn a[tón: 24 \gnQsyh dè t! Saúl~ = \piboul| a[tôn. Paret}roun te tàw púlaw =méraw te kaì nuktów, –pvw a[tòn ˙nélvsin: 25 labóntew dè a[tòn o¥ mayhtaì nuktów, kayêkan dià toû teíxouw, xalásantew \n spurídi. 26
Paragenómenow dè ` Saûlow \n ^Ierousal}m, \peirâto kollâsyai toîw mayhtaîw: kaì pántew \foboûnto a[tón, m| pisteúontew –ti \stìn mayht}w. 27 Barnábaw dè \pilabómenow a[tòn ægagen pròw toùw ˙postólouw, kaì dihg}sato a[toîw pôw \n t_ `d! eÂden tòn kúrion, kaì –ti \lálhsen a[t!, kaì pôw \n Damask! \parrhsiásato \n t! •nómati toû &Ihsoû. 28 Kaì ‘n met' a[tôn e† s p o r eu ó m en o w e† w ^I er o u s a l } m , kaì parrhsiazómenow \n t! •nómati toû kuríou &Ihsoû, 29 \lálei te kaì sunez}tei pròw toùw ^Ellhnistáw: o¥ dè \pexeíroun a[tòn ˙neleîn. 30 &Epignóntew dè o¥ ˙delfoì kat}gagon a[tòn e†w Kaisáreian, kaì \japésteilan a[tòn e†w Tarsón. 31 A¥ mèn o{n \kklhsíai kay' –lhw têw &Ioudaíaw kaì Galilaíaw kaì Samareíaw eÂxon e†r}nhn o†kodomoúmenai, kaì poreuómenai t! fób~ toû kuríou kaì t_ parakl}sei toû a^ gíou pneúmatow \plhyúnonto.
e†sporeuómenow kaì \kporeuómenow \n
32
&Egéneto dè Pétron dierxómenon dià pántvn katelyeîn kaì pròw toùw a^gíouw toùw katoikoûntaw Lúddan. 33 E˚ren dè \k eî ƒnyrvpón tina A†néan •nómati, \j \tôn •ktW katakeímenon \pì krabbát~, $ow ‘n paraleluménow. 34 Kaì eÂpen a[t! ` Pétrow, A†néa, †âtaí se &Ihsoûw ` xristów: ˙násthyi kaì strôson seaut!. Kaì e[yévw ˙nésth. 35 Kaì 9.24 9.25 9.25
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
9.26 9.28 9.28
krabbátou
9.28 &Ihsoû ♦ — 9.29 a[tòn ˙neleîn ♦ ˙neleîn a[tón 9.31 A¥ mèn o{n \kklhsíai ♦ ^H mèn o{n \kklhsía 9.31 eÂxon e†r}nhn o†kodomoúmenai kaì poreuómenai ♦ eÂxen e†r}nhn o†kodomouménh kaì poreuoménh 9.31 \plhyúnonto ♦ \plhyúneto 9.32 Lúddan ♦ Lúdda 9.33 A†néan •nómati ♦ •nómati A†néan 9.33 krabbát~ ♦ krabáttou 9.34 ` xristów ♦ xristów
Paret}roun te ♦ Parethroûnto dè kaì a[tòn o¥ mayhtaì ♦ o¥ mayhtaì a[toû kayêkan dià toû teíxouw ♦ dià toû teíxouw kayêkan a[tòn ` Saûlow \n ^Ierousal}m \peirâto ♦ e†w &Ierousal|m \peírazen e†w ♦ kaì \kporeuómenow e†w kaì parrhsiazómenow ♦ parrhsiazómenow
271
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PMP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
9.36 - 10.4
PMQ
PRAJEIS APO STO LVN e d o n a[tòn pántew o¥ katoikoûntew Lúddan kaì tòn &Assárvna, o®tinew \péstrecan \pì tòn kúrion. 36
&E n &I ó p p + dé tiw ‘n may}tria •nómati Tabhyá, ÷ diermhneuoménh légetai Dorkáw: a%uth ‘n pl}rhw ˙gayôn ¡rgvn kaì \lehmosunôn @n \poíei. 37 &Egéneto dè \n taîw =méraiw \keínaiw ˙syen}sasan a[t|n ˙poyaneîn: loúsantew dè a[t|n ¡yhkan \n øperœ~. 38 &Eggùw dè o·shw Lúddhw t_ &Iópp+, o¥ mayhtaì ˙koúsantew –ti Pétrow \stìn \n a[t_, ˙pésteilan pròw a[tón, parakaloûntew m| •knêsai dielyeîn £v w a[tôn. 39 &A n a s t à w dè Pétrow sunêlyen a[toîw: $o n paragenómenon ˙n}gagon e†w tò øper!on, kaì parésthsan a[t! pâsai a¥ xêrai klaíousai kaì \pideiknúmenai xitônaw kaì ¥mátia –sa \poíei met' a[tôn o{sa = Dorkáw. 40 &EkbalWn dè ¡jv pántaw ` Pétrow yeìw tà gónata proshújato: kaì \pistrécaw pròw tò sôma, eÂpen, Tabhyá, ˙násthyi. ^H dè ænoijen toùw •fyalmoùw a[têw: kaì †doûsa tòn Pétron, ˙nekáyisen. 41 Doùw dè a[t_ xeî r a , ˙nésthsen a[t}n: fvn}saw dè toùw a^ gíouw kaì tàw x}raw, parésthsen a[t|n zôsan. 42 Gnvstòn dè \géneto kay' –lhw têw &Iópphw, kaì polloì \písteusan \pì tòn kúrion. 43 &Egéneto dè =méraw ¥kanàw meînai a[tòn \n &Iópp+ pará tini Símvni burseî.
10
\nnáthn
&An|r dé tiw ‘n \n KaisareíŸ •nómati Korn}liow, e^katontárxhw \k speírhw têw kalouménhw &Italikêw, 2 e[seb|w kaì foboúmenow tòn yeòn sùn pantì t! oÊk~ a[toû, poiôn te \lehmosúnaw pollàw t! la!, kaì deómenow toû yeoû % ran \náthn dià pantów. 3 EÂden \n `rámati fanerôw, qseì v têw =méraw, ƒggelon toû yeoû e†selyónta pròw a[tón, kaì e†pónta a[t!, Korn}lie. 4 ^O dè ˙tenísaw a[t! kaì ¡mfobow genómenow eÂpen, Tí \stin, kúrie; EÂpen dè a[t!, A¥ proseuxaí sou kaì a¥ \lehmosúnai sou ˙nébhsan e†w mnhmósunon 9.38 a[tôn ♦ =môn 9.40 yeìw ♦ kaì yeìw 9.40 Tabhyá ♦ Tabiyá 9.42 polloì \písteusan ♦ \písteusan polloì 9.43 a[tòn ♦ — 10.1 ‘n ♦ — 10.2 te ♦ — % % 10.3 vran ♦ perì vran
9.35 eÂdon ♦ eÂdan 9.35 Lúddan kaì tòn &Assárvna ♦ Lúdda kaì tòn Sarôna 9.36 Tabhyá ♦ Tabiyá 9.36 ˙gayôn ¡rgvn ♦ ¡rgvn ˙gayôn 9.37 a[t|n ¡yhkan ♦ ¡yhkan ˆa[t|n˜ 9.38 Lúddhw ♦ Lúddaw 9.38 pròw ♦ dúo ƒndraw pròw 9.38 •knêsai ♦ •kn}s+w
272
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PMQ
PMR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.5 - 10.20
PRAJEIS APO STO LVN \nQpion toû yeoû. 5 Kaì nûn pémcon e†w &Iópphn ƒndraw, kaì metápemcai Símvna tòn \pikaloúmenon Pétron: 6 o˚tow jenízetai pará tini Símvni burseî, > \stin o†kía parà yálassan: 7 qw dè ˙pêlyen ` ƒggelow ` lalôn t! Kornhlí~, fvn}saw dúo tôn o†ketôn a[toû, kaì stratiQthn e[sebê tôn proskarteroúntvn a[t!, 8 kaì \jhghsámenow a[toîw ßpanta, ˙pésteilen a[toùw e†w t|n &Iópphn.
$ow \pikaleîtai Pétrow
9
T_ dè \paúrion, `doiporoúntvn \keínvn kaì t_ pólei \ggizóntvn, ˙nébh Pétrow \pì tò dôma proseújasyai, perì % ran £kthn: 10 \géneto dè próspeinow, kaì æyelen geúsasyai: v paraskeuazóntvn dè \keínvn, \pépesen \p' a[tòn ¡kstasiw, 11 kaì yevreî tòn o[ranòn ˙ne~gménon, kaì katabaînon \p' a[tòn skeûów ti qw •yónhn megálhn, téssarsin ˙rxaîw dedeménon, kaì kayiémenon \pì têw gêw: 12 \n > øpêrxen pánta tà tetrápoda têw gêw kaì tà yhría kaì tà e^rpetà kaì tà peteinà toû o[ranoû. 13 Kaì \géneto fvn| pròw a[tón, &Anastáw, Pétre, yûson kaì fáge. 14 ^O dè Pétrow eÂpen, Mhdamôw, kúrie: –ti o[dépote ¡fagon pân koinòn (h ˙káyarton. 15 Kaì fvn| pálin \k deutérou pròw a[tón, $A ` yeòw \kayárisen, sù m| koínou. 16 Toûto dè \géneto \pì tríw: kaì pálin ˙nel}fyh tò skeûow e†w tòn o[ranón. 17
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
^Vw dè \n e^aut! dihpórei ` Pétrow tí ©n eÊh tò –rama $o eÂden, kaì †doú, o¥ ƒndrew o¥ ˙pestalménoi ˙pò toû Kornhlíou, diervt}santew t|n o†kían Símvnow, \pésthsan \pì tòn pulôna, 18 kaì fvn}santew \punyánonto e† Símvn, ` \pikaloúmenow Pétrow, \nyáde jenízetai. 19 Toû dè Pétrou dienyumouménou perì toû `rámatow, eÂpen a[t! tò pneûma, &Idoú, ƒndrew zhtoûsín se. 20 &Allà ˙nastàw katábhyi, kaì poreúou sùn a[toîw, mhdèn diakrinómenow: dióti \gW 10.12 têw gêw kaì tà yhría kaì tà e^rpetà kaì tà ♦ kaì e^rpetà têw gêw kaì 10.14 (h ♦ kaì 10.16 pálin ˙nel}fyh ♦ e[yùw ˙nel}mfyh 10.17 kaì ♦ — 10.17 ˙pò ♦ øpò 10.17 Símvnow ♦ toû Símvnow 10.19 a[t! ♦ ˆa[t!˜ 10.19 zhtoûsín ♦ treîw zhtoûntéw 10.20 dióti ♦ –ti
10.4 \nQpion ♦ ¡mprosyen 10.5 e†w &Iópphn ƒndraw ♦ ƒndraw e†w &Iópphn 10.5 tòn \pikaloúmenon Pétron ♦ tina $ow \pikaleîtai Pétrow 10.7 t! Kornhlí~ ♦ a[t! 10.7 a[toû ♦ — 10.8 a[toîw ßpanta ♦ ßpanta a[toîw 10.10 \keínvn \pépesen ♦ a[tôn \géneto 10.11 \p' a[tòn ♦ — 10.11 dedeménon kaì ♦ —
273
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PMR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.21 - 10.33
PMS
PRAJEIS APO STO LVN
˙péstalka a[toúw. 21 Katabàw dè Pétrow pròw toùw ƒndraw eÂpen, &Idoú, \gQ e†mi $on zhteîte: tíw = a†tía di' ÷n páreste; 22 O¥ dè eÂpon, Korn}liow e^ katontárxhw, ˙n|r díkaiow kaì foboúmenow tòn yeón, marturoúmenów te øpò –lou toû ¡ynouw tôn &Ioudaívn, \xr h m a t í s yh øpò ˙ggélou a^ gíou metapémcasyaí se e†w tòn oÂkon a[toû, kaì ˙koûsai ]}mata parà soû. 23 E†skalesámenow o{n a[toùw \jénisen. T_ dè \paúrion ` Pétrow \jêlyen sùn a[toîw, kaí tinew tôn ˙delfôn tôn ˙pò &Iópphw sunêlyon a[t!. 24 Kaì t_ \paúrion e†sêlyon e†w t|n Kaisáreian. ^O dè Korn}liow ‘n prosdokôn a[toúw, sugkalesámenow toùw suggeneîw a[toû kaì toùw ˙nagkaíouw fílouw. 25 ^V w dè \géneto toû e†selyeî n tòn Pétron, sunant}saw a[t! ` Korn}liow, pesWn \pì toùw pódaw, prosekúnhsen. 26 ^O dè Pét r o w a[tòn ægeiren lég v n , &Anásthyi: k˙gW a[tòw ƒnyrvpów e†mi. 27 Kaì sunomilôn a[t! e†sêlyen, kaì eørískei sunelhluyótaw polloúw, 28 ¡fh te pròw a[toúw, ^Umeîw \pístasye qw ˙yémitón \stin ˙ndrì &Ioudaí~ kollâsyai (h prosérxesyai ˙llofúl~: kaì \moì ` yeòw ¡deijen mhdéna koinòn (h ˙káyarton légein ƒnyrvpon: 29 diò kaì ˙nantirr}tvw ‘lyon metapemfyeíw. Punyánomai o{n, tíni lóg~ metepémcasyé me. 30 Kaì ` Korn}liow ¡fh, &Apò tetárthw % raw æmhn nhsteúvn, kaì t|n \náthn =méraw méxri taúthw têw v % ran proseuxómenow \n t! oÊk~ mou: kaì †doú, ˙n|r ¡sth v \n Q p i ó n mou \n \syêti lamprÅ, 31 kaí fhsin, Korn}lie, e† s h k o ú s yh sou = proseux}, kaì a¥ \lehmosúnai sou \mn}syhsan \nQpion toû yeoû. 32 Pémcon o{n e†w &Iópphn, kaì metakálesai Símvna $ow \pikaleîtai Pétrow: o˚tow jenízetai \n o†kíŸ Símvnow bursévw parà yálassan: $ow paragenómenow lal}sei soi. 33 &Ejautêw o{n ¡pemca prów se: sú te kalôw \poíhsaw paragenómenow. Nûn o{n pántew =meîw \nQpion toû yeoû páresmen ˙koûsai pánta tà prostetagména soi øpò toû yeoû. 34 &Anoíjaw dè Pétrow tò stóma eÂpen, 10.28 10.30 10.30 10.32
kaì \moì ♦ k˙moì nhsteúvn kaì ♦ — % vran ♦— $ow paragenómenow lal}sei soi ♦ — 10.33 øpò toû yeoû ♦ øpò toû kuríou
10.22 eÂpon ♦ eÂpan 10.23 ` Pétrow ♦ ˙nastàw 10.24 Kaì t_ \paúrion e†sêlyon ♦ T_ dè \paúrion e†sêlyen 10.26 a[tòn ægeiren ♦ ægeiren a[tòn 10.26 k˙gW ♦ kaì \gW
274
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PMS
PMT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.35 - 10.47
PRAJEIS APO STO LVN
&E p ' ˙lhyeí a w katalambánomai –ti o[k ¡stin prosvpol}pthw ` yeów: 35 ˙ll' \n pantì ¡ynei ` foboúmenow a[tòn kaì \rgazómenow dikaiosúnhn, dektòw a[t! \stin. 36 Tòn lógon $o n ˙pésteilen toîw u¥oîw &Isra}l, e[aggelizómenow e†r}nhn dià &Ihsoû xristoû — o˚tów \stin pántvn kúriow — 37 ømeîw oÊdate, tò genómenon ]êma kay' –lhw têw &Ioudaíaw, ˙rjámenon ˙pò têw Galilaíaw, met à tò báptisma $o \k}rujen &Ivánnhw: 38 &Ihsoûn tòn ˙pò Nazarét, qw ¡xrisen a[tòn ` yeòw pneúmati a^gí~ kaì dunámei, $ow diêlyen e[ergetôn kaì †Qmenow pántaw toùw katadunasteuoménouw øpò toû diabólou, –ti ` yeòw ‘n met' a[toû. 39 Kaì =meîw \smen márturew pántvn @n \poíhsen ¡n te t_ xQrŸ tôn &Ioudaívn kaì \n ^Ierousal}m: $on kaì ˙neîlon kremásantew \pì júlou. 40 Toûton ` yeòw ægeiren t_ trít+ =mérŸ, kaì ¡dvken a[tòn \mfanê genésyai, 41 o[ pantì t! la!, ˙llà mártusin toîw prokexeirotonhménoiw øpò toû yeoû, =mîn, o®tinew sunefágomen kaì sunepíomen a[t! metà tò ˙nastênai a[tòn \k nekrôn. 42 Kaì par}ggeilen =mîn khrújai t! la!, kaì diamartúrasyai –ti a[tów \stin ` qrisménow øpò toû yeoû krit|w zQntvn kaì nekrôn. 43 Toút~ pántew o¥ profêtai marturoûsin, ƒfesin a^ martiôn labeîn dià toû •nómatow a[toû pánta tòn pisteúonta e†w a[tón. 44
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
*Eti laloûntow toû Pétrou tà ]}mata taûta, \pépesen tò pneûma tò ßgion \pì pántaw toùw ˙koúontaw tòn lógon. 45 Kaì \jésthsan o¥ \k peritomêw pistoí, –soi sunêlyon t! Pétr~, –ti kaì \pì tà ¡ynh = dvreà toû a^ gíou pneúmatow \kkéxutai. 46 *Hkouon gàr a[tôn laloúntvn glQssaiw, kaì megalunóntvn tòn yeón. Tóte ˙pekríyh ` Pétrow, 47 M}ti tò %udvr kvlûsai dúnataí tiw, toû m| baptisyênai toútouw, o®tinew tò pneûma tò ßgion ¡labon kayWw kaì =meîw;
10.39 10.40 10.42 10.45 10.46 10.47
˙neîlon ♦ ˙neîlan t_ ♦ ˆ\n˜ t_ a[tów ♦ o˚tów sunêlyon ♦ sunêlyan ` ♦— kvlûsai dúnataí ♦ dúnatai kvlûsaí 10.47 kayWw ♦ qw
10.34 prosvpol}pthw ♦ prosvpol}mpthw 10.36 $on ♦ ˆ$on˜ 10.37 ˙rjámenon ♦ ˙rjámenow 10.38 Nazarét ♦ Nazaréy 10.39 \smen ♦ — 10.39 \n ^Ierousal}m ♦ ˆ\n˜ &Ierousal}m
275
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PMT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
10.48 - 11.16
PMU
PRAJEIS APO STO LVN
48
Prosétajén te a[toùw baptisyênai \n t! •nómati toû kuríou. Tóte “rQthsan a[tòn \pimeînai =méraw tináw.
11
*Hkousan dè o¥ ˙póstoloi kaì o¥ ˙delfoì o¥ ªntew katà t|n &Ioudaían –ti kaì tà ¡ynh \déjanto tòn lógon toû yeoû. 2 Kaì –te ˙nébh Pétrow e†w ^Ierosóluma, diekrínonto pròw a[tòn o¥ \k peritomêw, 3 légontew –ti Pròw ƒndraw ˙krobustían ¡xo n t a w e† s ê l yew, kaì sunéfagew a[toîw. 4 &Arjámenow dè ` Pétrow \jetíyeto a[toîw kayejêw légvn, 5 &EgW æmhn \n pólei &Iópp+ proseuxómenow, kaì eÂdon \n \kstásei –rama, katabaînon skeûów ti, qw •yónhn megálhn téssarsin ˙rxaîw kayieménhn \k toû o[ranoû, kaì ‘lyen ƒxri \moû: 6 e†w ÷n ˙tenísaw katenóoun, kaì eÂdon tà tetrápoda têw gêw kaì tà yhría kaì tà e^rpetà kaì tà peteinà toû o[ranoû. 7 *Hkousa dè fvnêw legoúshw moi, &Anastáw, Pétre, yûson kaì fáge. 8 EÂpon dé, Mhdamôw, kúrie: –ti pân koinòn (h ˙káyarton o[dépote e†sêlyen e†w tò stóma mou. 9 &Apekríyh dé moi fvn| \k deutérou \k toû o[ranoû, $A ` yeòw \kayárisen, sù m| koínou. 10 Toûto dè \géneto \pì tríw, kaì pálin ˙nespásyh ßpanta e†w tòn o[ranón. 11 Kaì †doú, \jautêw treîw ƒndrew \p és t h s a n \p ì t|n o†kían \n " æmhn, ˙pestalménoi ˙pò Kaisareíaw prów me. 12 EÂpen dé moi tò pneûma sunelyeîn a[toîw, mhdèn diakrinómenon. )Hlyon dè sùn \moì kaì o¥ ¢j ˙delfoì o˚toi, kaì e†s}lyomen e†w tòn oÂkon toû ˙ndrów: 13 ˙p}ggeilén te =mîn pôw eÂden tòn ƒggelon \n t! oÊk~ a[toû stayénta, kaì e†pónta a[t!, &Apósteilon e†w &Iópphn ƒndraw, kaì metápemcai Símvna, tòn \pikaloúmenon Pétron, 14 $ow lal}sei ]}mata prów se, \n o<w svy}s+ sù kaì pâw ` oÂków sou. 15 &En dè t! ƒrjasyaí me laleîn, \pépesen tò pneûma tò % sper kaì \f' =mâw \n ˙rx_. 16 &Emn}syhn dè ßgion \p' a[toúw, v % dati, toû ]}matow kuríou, qw ¡legen, &Ivánnhw mèn \báptisen u 11.9 moi ♦ — 11.10 pálin ˙nespásyh ♦ ˙nespásyh pálin 11.11 æmhn ♦ ‘men 11.12 moi tò pneûma ♦ tò pneûmá moi 11.12 diakrinómenon ♦ diakrínanta 11.13 te ♦ dè 11.13 tòn ƒggelon ♦ ˆtòn˜ ƒggelon 11.13 a[t! ♦ — 11.13 ƒndraw ♦ — 11.16 kuríou ♦ toû kuríou
10.48 te ♦ dè 10.48 baptisyênai \n t! •nómati toû kuríou ♦ \n t! •nómati &Ihsoû xristoû baptisyênai 11.2 Kaì –te ♦ –te dè 11.2 ^Ierosóluma ♦ &Ierousal}m 11.3 Pròw ♦ E†sêlyew pròw 11.3 e†sêlyew ♦ — 11.4 ` ♦ — 11.7 fvnêw ♦ kaì fvnêw 11.8 pân ♦ —
276
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PMU
PMV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.17 - 11.29
PRAJEIS APO STO LVN
ømeîw dè baptisy}sesye \n pneúmati a^gí~. 17 E† o{n t|n Êshn dvreàn ¡dvken a[toîw ` yeòw qw kaì =mîn, pisteúsasin \pì tòn kúrion &Ihsoûn xristón, \gW dè tíw æmhn dunatòw kvlûsai tòn yeón; 18 &Akoúsantew dè taûta =súxasan, kaì \dójazon tòn yeón, légontew, *Ara ge kaì toîw ¡ynesin ` yeòw t|n metánoian ¡dvken e†w zv}n. 19
O¥ mèn o{n diasparéntew ˙pò têw ylícevw têw genoménhw \p ì Stefán~ diêlyon £vw Foiníkhw kaì Kúprou kaì &A n t i o x e í a w , mhdenì laloûntew tòn lógon e† m| mónon &Ioudaíoiw. 20 )Hsan dé tinew \j a[tôn ƒndrew Kúprioi kaì Kurhnaîoi, o®tinew e†selyóntew e†w &Antióxeian, \láloun pròw toùw ^Ellhnistáw, e[aggelizómenoi tòn kúrion &Ihsoûn. 21 Kaì ‘n xeìr kuríou met' a[tôn: polúw te ˙riymòw pisteúsaw \péstrecen \pì tòn kúrion. 22 &Hkoúsyh dè ` lógow e†w tà „ta têw \kklhsíaw têw \n ^Ierosolúmoiw perì a[tôn: kaì \japésteilan Barnában dielyeîn £vw &Antioxeíaw: 23 $ow paragenómenow kaì †dWn t|n xárin toû yeo û \xá r h , kaì parekálei pántaw t_ proyései têw kardíaw prosménein t! kurí~: 24 –ti ‘n ˙n|r ˙gayòw kaì pl}rhw pneúmatow a^gíou kaì pístevw: kaì prosetéyh ªxlow ¥kanòw t! kurí~. 25 &Ejêlyen dè e†w Tarsòn ` Barnábaw ˙nazhtêsai Saûlon, 26 kaì eørWn ægagen a[tòn e†w &Antióxeian. &Egéneto dè a[toùw \niautòn –lon sunaxyênai t_ \kklhsíŸ kaì didájai ªxlon ¥kanón, xr h m a t í s a i te prQton \n &Antioxeí Ÿ toùw mayhtàw Xristianoúw. 27
&En taútaiw dè taîw =méraiw katêlyon ˙pò ^Ierosolúmvn profêtai e†w &Antióxeian. 28 &Anastàw dè e<w \j a[tôn •nómati *Agabow, \s}manen dià toû pneúmatow limòn mégan méllein ¡sesyai \f' –lhn t|n o†kouménhn: –stiw kaì \géneto \pì Klaudíou Kaísarow. 29 Tôn dè mayhtôn kayWw e[poreîtó tiw,
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
11.17 11.18 11.18 11.18 11.20 11.20 11.21 11.22
dè ♦ — \dójazon ♦ \dójasan *Ara ge ♦ *Ara ¡dvken e†w zv}n ♦ e†w zv|n ¡dvken e†selyóntew ♦ \lyóntew pròw ♦ kaì pròw pisteúsaw ♦ ` pisteúsaw \n ^Ierosolúmoiw ♦ o·shw \n &Ierousal|m
11.22 11.23 11.25 11.26 11.26 11.26 11.26 11.28 11.28 11.28
dielyeîn ♦ ˆdielyeîn˜ toû ♦ ˆt|n˜ toû ` Barnábaw ♦ — a[tòn ♦ — a[toùw ♦ a[toîw kaì t_ ♦ \n t_ prQton ♦ prQtvw mégan ♦ megálhn –stiw kaì ♦ %htiw Kaísarow ♦ —
277
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PMV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
11.30 - 12.12
PNM
PRAJEIS APO STO LVN
% risan £kastow a[tôn e†w diakonían pémcai toîw katoikoûsin v \n t_ &IoudaíŸ ˙delfoîw: 30 $o kaì \poíhsan, ˙posteílantew pròw toùw presbutérouw dià xeiròw Barnába kaì Saúlou.
12
Kat ' \k eînon dè tòn kair òn \p éb al en ^Hr œd hw ` basileùw tàw xeî r a w kakôsaí tinaw tôn ˙pò têw \kklhsíaw. 2 &Aneîlen dè &Iákvbon tòn ˙delfòn &Ivánnou maxaírŸ. 3 Kaì †dWn –ti ˙restón \stin toîw &Ioudaíoiw, proséyeto sullabeîn kaì Pétron — ‘san dè a¥ =mérai tôn ˙zúmvn — 4 $on kaì piásaw ¡yeto e†w fulak}n, paradoùw téssarsin tetradíoiw strativtôn fulássein a[tón, boulómenow metà tò Pásxa ˙nagageîn a[tòn t! la!. 5 ^O mèn o{n Pétrow \threîto \n t_ fulak_: proseux| dè ‘n \kten|w ginoménh øpò têw \kklhsíaw pròw tòn yeòn øpèr a[toû. 6 %O te dè ¡mellen a[tòn proágein ` ^Hrœdhw, t_ nuktì \keín+ ‘n ` Pétrow koimQmenow metajù dúo strativtôn, dedeménow a^ lúsesin dusín: fúlakéw te prò têw yúraw \t}roun t|n fulak}n. 7 Kaì †doú, ƒggelow kuríou \pésth, kaì fôw ¡lamcen \n t! o†k}mati: patájaw dè t|n pleuràn toû Pétrou, ægeiren a[tòn légvn, &Anásta \n táxei. Kaì \jépeson a[toû a¥ a^lúseiw \k tôn xeirôn. 8 EÂpén te ` ƒggelow pròw a[tón, Perízvsai kaì øpódhsai tà sandáliá sou. &Epoíhsen dè o%utvw. Kaì légei a[t!, Peribaloû tò ¥mátión sou, kaì ˙koloúyei moi. 9 Kaì \jelyWn “koloúyei a[t!: kaì o[k Ædei –ti ˙lhyéw \stin tò ginómenon dià toû ˙ggélou, \dókei dè –rama blépein. 10 Dielyóntew dè prQthn fulak|n kaì deutéran, ‘lyon \pì t|n púlhn t|n sidhrân, t|n férousan e†w t|n pólin, %htiw a[tomáth “noíxyh a[toîw: kaì \jelyóntew proêlyon ]úmhn mían, kaì e[yévw ˙pésth ` ƒggelow ˙p' a[toû. 11 Kaì ` Pétrow, genómenow \n e^aut!, eÂpen, Nûn oÂda ˙lhyôw –ti \japésteilen kúriow tòn ƒggelon a[toû, kaì \jeíletó me \k xeiròw ^Hrœdou kaì páshw têw prosdokíaw toû laoû tôn &Ioudaívn. 12 SunidQn te ‘lyen 12.8 12.8 12.9 12.10 12.10 12.11
te ♦ dè Perízvsai ♦ Zôsai a[t! ♦ — ‘lyon ♦ ‘lyan “noíxyh ♦ “noígh genómenow \n e^aut! ♦ \n e^aut! genómenow 12.11 kúriow ♦ ˆ`˜ kúriow 12.11 \jeíletó ♦ \jeílató
12.2 12.3 12.3 12.5 12.5 12.6 12.6
maxaírŸ ♦ maxaír+ Kaì †dWn ♦ &IdWn dè a¥ ♦ ˆa¥˜ \kten|w ♦ \ktenôw øpèr ♦ perì ¡mellen ♦ æmellen a[tòn proágein ♦ proagageîn a[tòn 12.7 \jépeson ♦ \jépesan
278
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PNM
PNN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
12.13 - 12.25
PRAJEIS APO STO LVN
\p ì t|n o†kían Maríaw têw mhtròw &Ivánnou toû \pikalouménou Márkou, o˚ ‘san ¥kanoì sunhyroisménoi kaì proseuxómenoi. 13 Kroúsantow dè toû Pétrou t|n yúran toû pulônow, prosêlyen paidískh øpakoûsai, •nómati ^Ródh. 14 Kaì \pignoûsa t|n fvn|n toû Pétrou, ˙pò têw xarâw o[k ænoijen tòn pulôna, e†sdramoûsa dè ˙p}ggeilen e^stánai tòn Pétron prò toû pulônow. 15 O¥ dè pròw a[t|n eÂpon, Maín+. ^H dè diïsxurízeto o%utvw ¡xein. O¥ dè ¡legon, ^O ƒggelow a[toû \stin. 16 ^O dè Pétrow \pémenen kroúvn: ˙noíjantew dè eÂdon a[tón, kaì \jésthsan. 17 Kataseísaw dè a[toîw t_ xeirì sigÅn, dihg}sato a[toîw pôw ` kúriow a[tòn \j}gagen \k têw fulakêw. EÂpen dé, &Apaggeílate &IakQb~ kaì toîw ˙delfoîw taûta. Kaì \jelyWn \poreúyh e†w £teron tópon. 18 Genoménhw dè =méraw, ‘n táraxow o[k •lígow \n toîw stratiQtaiw, tí ƒra ` Pétrow \géneto. 19 ^Hrœdhw dè \pizht}saw a[tòn kaì m| eørQn, ˙nakrínaw toùw fúlakaw, \kéleusen ˙paxyê n a i . Kaì katelyWn ˙pò têw &Ioudaíaw e†w t|n Kaisáreian diétriben. 20
)Hn dè ` ^Hrœdhw yumomaxôn Turíoiw kaì Sidvníoiw: `moyumadòn dè parêsan pròw a[tón, kaì peísantew Bláston tòn \pì toû koitônow toû basilévw, &+toûnto e†r}nhn, dià tò tréfesyai a[tôn t|n xQran ˙pò têw basilikêw. 21 Takt_ dè =mérŸ ` ^Hrœdhw \ndusámenow \syêta basilik}n, kaì kayísaw \pì toû b}matow, \dhmhgórei pròw a[toúw. 22 ^O dè dêmow \pefQnei, Fvn| yeoû kaì o[k ˙nyrQpou. 23 Paraxrêma dè \pátajen a[tòn ƒggelow kuríou, ˙ny' @n o[k ¡dvken dójan t! ye!: kaì genómenow skvlhkóbrvtow, \jécujen. 24
^O dè lógow toû yeoû h·janen kaì \plhyúneto.
25
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Barnábaw dè kaì Saûlow øpéstrecan e†w ^Ierousal}m, plhrQsantew t|n diakonían, sumparalabóntew kaì &Ivánnhn tòn \piklhyénta Márkon.
12.12 12.13 12.15 12.15 12.16 12.17 12.17
Yeoû fvn|
12.19 12.20 12.21 12.22 12.23 12.25
Maríaw ♦ têw Maríaw toû Pétrou ♦ a[toû eÂpon ♦ eÂpan a[toû \stin ♦ \stin a[toû eÂdon ♦ eÂdan a[toîw pôw ♦ ˆa[toîw˜ pôw EÂpen dé ♦ EÂpen te
˙pò
t|n ♦ — ` ^Hrœdhw ♦ — kaì ♦ ˆkaì˜ Fvn| yeoû ♦ Yeoû fvn| dójan ♦ t|n dójan kaì &Ivánnhn ♦ &Ivánnhn
279
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PNN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.1 - 13.13
PNO
PRAJEIS APO STO LVN
13
)Hsan dé tinew \n &Ant ioxeíŸ katà t|n o{s an \kklhsían profêtai kaì didáskaloi, – te Barnábaw kaì SumeWn ` kaloúmenow Níger, kaì Loúkiow ` Kurhnaîow, Mana}n te ^Hrœdou toû tetrárxou súntrofow, kaì Saûlow. 2 Leitourgoúntvn dè a[tôn t! kurí~ kaì nhsteuóntvn, eÂpen tò pneûma tò ßgion, &Aforísate d} moi tòn Barnában kaì tòn Saûlon e†w tò ¡rgon $o proskéklhmai a[toúw. 3 Tóte nhsteúsantew kaì proseujámenoi kaì \piyéntew tàw xeîraw a[toîw, ˙pélusan. 4
te
Barïhsoûn
O˚toi mèn o{n, \kpemfyéntew øpò toû pneúmatow toû a^gíou, katêlyon e†w t|n Seleúkeian: \keîyen dè ˙pépleusan e†w t|n Kúpron. 5 Kaì genómenoi \n Salamîni, kat}ggellon tòn lógon toû yeoû \n taîw sunagvgaîw tôn &Ioudaívn: eÂxon dè kaì &Ivánnhn øphréthn. 6 Dielyóntew dè t|n nêson ƒxri Páfou, e˚ r ó n tina mágon ceudoprof}thn &Ioudaîon, > ªnoma Barïhsoûw, 7 $ow ‘n sùn t! ˙nyupát~ Sergí~ Paúl~, ˙ndrì sunet!. O˚tow proskalesámenow Barnában kaì Saûlon \pez}thsen ˙koûsai tòn lógon toû yeoû. 8 &Anyístato dè a[toîw &Elúmaw, ` mágow — o%utvw gàr meyermhneúetai tò ªnoma a[toû — zhtôn diastrécai tòn ˙nyúpaton ˙pò têw pístevw. 9 Saûlow dé, ` kaì Paûlow, plhsyeìw pneúmatow a^ gíou, kaì ˙tenísaw e†w a[tòn 10 eÂpen, )V pl}rhw pantòw dólou kaì páshw ]Ÿdiourgíaw, u¥è diabólou, \xyrè páshw dikaiosúnhw, o[ paús+ diastréfvn tàw `doùw kuríou tàw e[yeíaw; 11 Kaì nûn †doú, xeìr kuríou \pì sé, kaì ¡s+ tuflów, m| blépvn tòn %hlion ƒxri kairoû. Paraxrêma dè \pépesen \p' a[tòn ˙xlùw kaì skótow, kaì periágvn \z}tei xeiragvgoúw. 12 Tóte †dWn ` ˙nyúpatow tò gegonòw \písteusen, \kplhssómenow \pì t_ didax_ toû kuríou. 13
&Anaxyéntew dè ˙pò têw Páfou o¥ perì tòn Paûlon ‘lyon e†w Pérghn têw Pamfulíaw. &Ivánnhw dè ˙poxvr}saw ˙p' tinew ♦ — tetrárxou ♦ tetraárxou tòn Saûlon ♦ Saûlon O˚toi ♦ A[toì pneúmatow toû a^gíou ♦ a^gíou pneúmatow 13.4 t|n Seleúkeian ♦ Seleúkeian 13.4 dè ♦ te
13.4 13.6 13.6 13.6 13.9 13.10 13.11 13.13
13.1 13.1 13.2 13.4 13.4
t|n Kúpron ♦ Kúpron t|n ♦ –lhn t|n tina ♦ ƒndra tinà Barïhsoûw ♦ Barihsoû kaì ˙tenísaw ♦ ˙tenísaw kuríou ♦ ˆtoû˜ kuríou dè \pépesen ♦ te ¡pesen tòn ♦ —
280
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PNO
PNP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.14 - 13.27
PRAJEIS APO STO LVN
a[tôn øpéstrecen e†w ^Ierosóluma. 14 A[toì dè dielyóntew ˙pò têw Pérghw, paregénonto e†w &Antióxeian têw Pisidíaw, kaì e†selyóntew e†w t|n sunagvg|n t_ =mérŸ tôn sabbátvn, \k á yi s a n . 15 Metà dè t|n ˙nágnvsin toû nómou kaì tôn profhtôn, ˙pésteilan o¥ ˙rxisunágvgoi pròw a[toúw, légontew, *Andrew ˙delfoí, e† ¡stin lógow \n ømîn parakl}sevw pròw tòn laón, légete. 16 &Anastàw dè Paûlow, kaì kataseísaw t_ xeirí, eÂpen,
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
*A n d r e w &I s r a h l î t a i , kaì o¥ foboúmenoi tòn yeó n , ˙koúsate. 17 ^O yeòw toû laoû toútou \jeléjato toùw patéraw =môn, kaì tòn laòn %ucvsen \n t_ paroikíŸ \n g_ A†gúpt~, kaì metà braxíonow øchloû \j}gagen a[toùw \j a[têw. 18 Kaì qw tessarakontaetê xrónon \tropofórhsen a[toùw \n t_ \r}m~. 19 Kaì kayelWn ¡ynh e^ptà \n g_ Xanaán, kateklhronómhsen a[toîw t|n gên a[tôn. 20 Kaì metà taûta, qw ¡tesin tetrakosíoiw kaì pent}konta, ¡dvken kritàw £vw Samou|l toû prof}tou. 21 K˙keîyen &+t}santo basiléa, kaì ¡dvken a[toîw ` yeò w tòn Saoùl u¥òn Kíw, ƒndra \k fulêw Beniamín, ¡th tessarákonta. 22 Kaì metast}saw a[tón, ægeiren a[toîw tòn Dauìd e†w basiléa, > kaì eÂpen martur}saw, E˚ron Dauìd tòn toû &Iessaí, ƒndra katà t|n kardían mou, $ow poi}sei pánta tà yel}matá mou. 23 Toútou ` yeòw ˙pò toû spérmatow kat' \paggelían ægagen t! &Isra|l svthrían, 24 prokhrújantow &I v á n n o u prò prosQpou têw e†sódou a[toû báptisma metanoíaw t! &Isra}l. 25 ^Vw dè \pl}rou ` &Ivánnhw tòn drómon, ¡legen, Tína me øponoeîte eÂnai; O[k e†mì \gQ. &All' †doú, ¡rxetai met' \mé, o˚ o[k e†mì ƒjiow tò øpódhma tôn podôn lûsai. 26 *Andrew ˙delfoí, u¥oì génouw &Abraám, kaì o¥ \n ømîn foboúmenoi tòn yeón, ømîn ` lógow têw svthríaw taúthw ˙pestálh. 27 O¥ gàr katoikoûntew \n ^Ierousal|m kaì o¥ metà taûta 13.20 toû ♦ ˆtoû˜ 13.21 tessarákonta ♦ tesserákonta 13.22 a[toîw tòn Dauìd ♦ tòn Dauìd a[toîw 13.23 svthrían ♦ svtêra &Ihsoûn 13.24 t! ♦ pantì t! la! 13.25 ` ♦ — 13.25 Tína me ♦ Tí \mè 13.26 ømîn ` ♦ =mîn ` 13.26 ˙pestálh ♦ \japestálh
13.14 têw Pisidíaw ♦ t|n Pisidían 13.14 e†selyóntew ♦ ˆe†s˜elyóntew 13.15 ¡stin lógow \n ømîn ♦ tíw \stin \n ømîn lógow 13.17 \jeléjato ♦ &Isra|l \jeléjato 13.17 A†gúpt~ ♦ A†gúptou 13.18 tessarakontaetê ♦ tesserakontaetê 13.19 a[toîw ♦ — 13.20 Kaì metà taûta ♦ — 13.20 pent}konta ♦ pent}konta Kaì
281
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PNP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.28 - 13.43
Mvsévw
dè a[tôn
]}mata taûta
PNQ
PRAJEIS APO STO LVN
ƒrxontew a[tôn, toûton ˙gno}santew, kaì tàw fvnàw tôn profhtôn tàw katà pân sábbaton ˙naginvskoménaw, krínantew \pl}rvsan. 28 Kaì mhdemían a†tían yanátou eøróntew, &+t}santo Piláton ˙naireyênai a[tón. 29 ^Vw dè \télesan pánta tà perì a[toû gegramména, kayelóntew ˙pò toû júlou, ¡yhkan e†w mnhmeîon. 30 ^O dè yeòw ægeiren a[tòn \k * fyh \pì =méraw pleíouw toîw sunanabâsin a[t! nekrôn: 31 $ow v ˙pò têw Galilaíaw e†w ^Ierousal}m, o®tinéw e†sin márturew a[toû pròw tòn laón. 32 Kaì =meîw ømâw e[aggelizómeya t|n pròw toùw patéraw \paggelían genoménhn, –ti taúthn ` yeòw \kpepl}rvken toîw téknoiw a[tôn =mîn, ˙nast}saw &Ihsoûn: 33 qw kaì \n t! calm! t! deutér~ gégraptai, U¥ów mou e sú, \gW s}meron gegénnhká se. 34 %O ti dè ˙nésthsen a[tòn \k nekrôn, mhkéti méllonta øpostréfein e†w diafyorán, o%utvw eÊrhken –ti DQsv ømîn tà –sia Dauìd tà pistá. 35 Diò kaì \n e^tér~ légei, O[ dQseiw tòn –sión sou †deîn diafyorán: 36 Dauìd mèn gàr †díŸ geneÅ øphret}saw t_ toû yeoû boul_ \koim}yh, kaì prosetéyh pròw toùw patéraw a[toû, kaì eÂden diafyorán: 37 $on dè ` yeòw ægeiren, o[k eÂden diafyorán. 38 Gnvstòn o{n ¡stv ømîn, ƒndrew ˙delfoí, –ti dià toútou ømîn ƒfesiw a^martiôn kataggélletai: 39 kaì ˙pò pántvn @n o[k “dun}yhte \n t! nóm~ Mvüsévw dikaivyênai, \n toút~ pâw ` pisteúvn dikaioûtai. 40 Blépete o{n m| \pély+ \f' ømâw tò e†rhménon \n toîw prof}taiw, 41 *Idete, o¥ katafronhtaí, kaì yaumásate, kaì ˙fanísyhte: –ti ¡rgon \gW \rgázomai \n taîw =méraiw ømôn, $o o[ m| pisteúshte, \án tiw \kdihgêtai ømîn. 42
&E j i ó n t v n dè \k têw sunagvgêw tôn &Ioudaívn, parekáloun tà ¡ynh e†w tò metajù sábbaton lalhyênai a[toîw tà ]}mata. 43 Luyeí s h w dè têw sunagvgêw, “koloúyhsan polloì tôn &Ioudaívn kaì tôn seboménvn proshlútvn t! Paúl~ kaì t! BarnábŸ: o®tinew proslaloûntew, ¡peiyon a[toùw \piménein t_ xáriti toû yeoû. 13.41 \gW \rgázomai ♦ \rgázomai \gW 13.41 $o ♦ ¡rgon $o 13.42 \k têw sunagvgêw tôn &Ioudaívn ♦ a[tôn 13.42 tà ¡ynh ♦ — 13.42 ]}mata ♦ ]}mata taûta 13.43 ¡peiyon ♦ a[toîw ¡peiyon 13.43 \piménein ♦ prosménein
13.31 e†sin ♦ ˆnûn˜ e†sin 13.32 a[tôn ♦ ˆa[tôn˜ 13.33 t! deutér~ gégraptai ♦ gégraptai t! deutér~ 13.35 Diò ♦ Dióti 13.39 kaì ♦ ˆkaì˜ 13.39 t! ♦ — 13.40 \f' ømâw ♦ —
282
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PNQ
PNR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
13.44 - 14.5
PRAJEIS APO STO LVN 44
T! te \rxomén~ sabbát~ sxedòn pâsa = póliw sun}xyh ˙koûsai tòn lógon toû yeoû. 45 &Idóntew dè o¥ &Ioudaîoi toùw ªxlou w \p l } s yh s a n z}lou, kaì ˙ntélegon toîw øpò toû Paúlou legoménoiw, ˙ntilégontew kaì blasfhmoûntew. 46 Parrhsiasámenoi dè ` Paûlow kaì ` Barnábaw eÂpon, ^Umîn ‘n ˙nagkaîon prôton lalhyênai tòn lógon toû yeoû. &Epeid| dè ˙pvyeîsye a[tón, kaì o[k ˙jíouw krínete e^ autoùw têw a†vníou zvêw, †doù strefómeya e†w tà ¡ynh. 47 O%utvw gàr \ntétaltai =mîn ` kúriow, Téyeiká se e†w fôw \ynôn, toû eÂnaí se e†w svthrían £vw \sxátou têw gêw. 48 &Akoúonta dè tà ¡ynh ¡xairen, kaì \dójazon tòn lógon toû kuríou, kaì \písteusan –soi ‘san tetagménoi e†w zv|n a†Qnion. 49 Dieféreto dè ` lógow toû kuríou di' –lhw têw xQraw. 50 O¥ dè &Ioudaîoi parQtrunan tàw seboménaw gunaîkaw kaì tàw e[sx}monaw kaì toùw prQtouw têw pólevw, kaì \p}geiran divgmòn \pì tòn Paûlon kaì tòn Barnában, kaì \jébalon a[toùw ˙pò tôn `rívn a[tôn. 51 O¥ dè \ktinajámenoi tòn koniortòn tôn podôn a[tôn \p' a[toúw, ‘lyon e†w &Ikónion. 52 O¥ dè mayhtaì \plhroûnto xarâw kaì pneúmatow a^gíou.
¡xairon
14
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Egéneto dè \n &Ikoní~, katà tò a[tò e†selyeîn a[toùw e†w t|n sunagvg|n tôn &Ioudaívn, kaì lalêsai o%utvw % ste pisteûsai &Ioudaívn te kaì ^Ell}nvn polù plêyow. 2 O¥ v dè ˙peiyoûntew &Ioudaîoi \p}geiran kaì \kákvsan tàw cuxàw tôn \yn ô n katà tôn ˙delfôn. 3 ^I k a n ò n mèn o{n xrónon diétrican parrhsiazómenoi \pì t! kurí~ t! marturoûnti t! lóg~ têw xáritow a[toû, didónti shmeîa kaì térata gínesyai dià tôn xeirôn a[tôn. 4 &Esxísyh dè tò plêyow têw pólevw: kaì o¥ mèn ‘san sùn toîw &Ioudaíoiw, o¥ dè sùn toîw ˙postóloiw. 5 ^Vw dè \géneto `rm| tôn \ynôn te kaì &Ioudaívn sùn toîw ƒrxousin a[tôn, øbrísai kaì liyobolêsai a[toúw,
13.44 13.44 13.45 13.45 13.45 13.46 13.46 13.46
13.48 13.50 13.50 13.51 13.52 14.2 14.3
te ♦ dè yeoû ♦ kuríou toû ♦ — legoménoiw ♦ lalouménoiw ˙ntilégontew kaì ♦ — dè ` ♦ te ` eÂpon ♦ eÂpan dè ˙pvyeîsye ♦ ˙pvyeîsye
¡xairen ♦ ¡xairon kaì tàw ♦ tàw tòn Barnában ♦ Barnabân a[tôn ♦ — dè ♦ te ˙peiyoûntew ♦ ˙peiy}santew marturoûnti ♦ marturoûnti ˆ\pì˜
283
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PNR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
14.6 - 14.20
PNS
PRAJEIS APO STO LVN 6
sunidóntew katéfugon e†w tàw póleiw têw Lukaoníaw, Lústran kaì Dérbhn, kaì t|n períxvron: 7 k˙keî ‘san e[aggelizómenoi. 8
ækouen
•ryów
Kaí tiw ˙n|r \n Lústroiw ˙dúnatow toîw posìn \káyhto, xv l ò w \k koilíaw mhtròw a[toû øpárxvn, $o w o[dépote peripepat}kei. 9 O˚tow ækousen toû Paúlou laloûntow: $ow ˙tenísaw a[t!, kaì †dWn –ti pístin ¡xei toû svyênai, 10 eÂpen megál+ t_ fvn_, &Anásthyi \pì toùw pódaw sou •ryôw. Kaì %hlleto kaì periepátei. 11 O¥ dè ªxloi, †dóntew $o \poíhsen ` Paûlow, \pêran t|n fvn|n a[tôn Lukaonistì légontew, O¥ yeo ì `moivyén t ew ˙nyrQpoiw katébhsan pròw =mâw. 12 &Ekáloun te tòn mèn Barnában, Día: tòn dè Paûlon, ^Ermên, \peid| a[tòw ‘n ` =goúmenow toû lógou. 13 ^O dè ¥ereùw toû Diòw toû ªntow prò têw pólevw a[tôn, taúrouw kaì stémmata \pì toùw pulônaw \n ég k a w, sùn toîw ªxloiw æyel en yú ei n . 14 &A k o ú s a n t e w dè o¥ ˙póstoloi Barnábaw kaì Paûlow, diarr}jantew tà ¥mátia a[tôn, e†sep}dhsan e†w tòn ªxlon, krázontew 15 kaì légontew, *Andrew, tí taûta poieîte; Kaì =meîw `moiopayeîw \smen ømîn ƒnyrvpoi, e[aggelizómenoi ømâw ˙pò toútvn tôn mataívn \pistréfein \pì tòn yeòn tòn zônta, $ow \poíhsen tòn o[ranòn kaì t|n gên kaì t|n yálassan kaì pánta tà \n a[toîw: 16 $ow \n taîw par~xhménaiw geneaîw eÊasen pánta tà ¡ynh poreúesyai taîw `doîw a[tôn. 17 Kaítoige o[k ˙márturon e^ autòn ˙fêken ˙gayopoiôn, o[ranóyen [mîn øetoùw didoùw kaì kairoùw karpofórouw, \mpiplôn trofêw kaì e[frosúnhw tàw kardíaw =môn. 18 Kaì taûta légontew, móliw katépausan toùw ªxlouw toû m| yúein a[toîw. 19
&Epêlyon dè ˙pò &Antioxeíaw kaì &Ikoníou &Ioudaîoi, kaì peísantew toùw ªxlouw, kaì liyásantew tòn Paûlon, ¡suron ¡jv têw pólevw, nomísantew a[tòn teynánai. 20 Kuklvsántvn 14.7 14.8 14.8 14.8 14.9 14.10 14.10 14.10 14.11 14.11
14.12 14.13 14.13 14.14 14.15 14.17 14.17 14.17 14.17 14.19 14.19
‘san e[aggelizómenoi ♦ e[aggelizómenoi ‘san \n Lústroiw ˙dúnatow ♦ ˙dúnatow \n Lústroiw øpárxvn ♦ — peripepat}kei ♦ periepáthsen pístin ¡xei ♦ ¡xei pístin t_ ♦ — •ryôw ♦ •ryów %hlleto ♦ %hlato dè ♦ te ` Paûlow ♦ Paûlow
mèn ♦ — dè ♦ te a[tôn ♦ — e†sep}dhsan ♦ \jep}dhsan tòn yeòn tòn ♦ yeòn Kaítoige ♦ Kaítoi e^autòn ♦ a[tòn ˙gayopoiôn ♦ ˙gayourgôn =môn ♦ ømôn &Epêlyon ♦ &Epêlyan nomísantew a[tòn teynánai ♦ nomízontew a[tòn teynhkénai
284
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PNS
PNT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
14.21 - 15.5
PRAJEIS APO STO LVN dè a[tòn tôn mayhtôn, ˙nastàw e†sêlyen e†w t|n pólin: kaì t_ \p a ú r i o n \j ê l yen sùn t! BarnábŸ e†w Dérbhn. 21 E[aggelisámenoí te t|n pólin \keínhn, kaì mayhteúsantew ¥kanoúw, øpéstrecan e†w t|n Lústran kaì &Ikónion kaì &Antióxeian, 22 \pisthrízontew tàw cuxàw tôn mayhtôn, parakaloûntew \mménein t_ pístei, kaì –ti dià pollôn ylícevn deî =mâw e†selyeîn e†w t|n basileían toû yeoû. 23 Xeiroton}santew dè a[toîw presbutérouw kat' \kklhsían, proseujámenoi metà nhsteiôn, paréyento a[toùw t! kurí~ e†w $on pepisteúkeisan. 24 Kaì dielyóntew t|n Pisidían ‘lyon e†w Pamfulían. 25 Kaì lal}santew \n Pér g + tòn lógon, katébhsan e†w &Attáleian: 26 k˙keîyen ˙pépleusan e†w &Antióxeian, –yen ‘san paradedoménoi t_ xáriti toû yeoû e†w tò ¡rgon $o \pl}rvsan. 27 Paragenómenoi dè kaì sunagagóntew t|n \kklhsían, ˙n}ggeilan –sa \poíhsen ` yeòw met' a[tôn, kaì –ti ænoijen toîw ¡ynesin yúran pístevw. 28 Diétribon dè \keî xrónon o[k •lígon sùn toîw mayhtaîw.
15
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Kaí tinew katelyóntew ˙pò têw &Ioudaíaw, \dídaskon toùw ˙delfoùw –ti &Eàn m| peritémnhsye t! ¡yei Mvüsévw, o[ dúnasye svyênai. 2 Genoménhw o{n stásevw kaì zht}sevw o[k •líghw t! Paúl~ kaì t! BarnábŸ pròw a[toúw, ¡tajan ˙nabaínein Paûlon kaì Barnában kaí tinaw ƒllouw \j a[tôn pròw toùw ˙postólouw kaì presbutérouw e†w ^I er o u s a l | m perì toû zht}matow toútou. 3 O¥ mèn o{n, propemfyéntew øpò têw \kklhsíaw, di}rxonto t|n Foiníkhn kaì Samáreian, \kdihgoúmenoi t|n \pistrof|n tôn \ynôn: kaì \poíoun xaràn megálhn pâsin toîw ˙delfoîw. 4 Paragenómenoi dè e†w ^Ierousal}m, ˙pedéxyhsan øpò têw \kklhsíaw kaì tôn ˙postólvn kaì tôn presbutérvn, ˙n}ggeilán te –sa ` yeòw \poíhsen met' a[tôn. 5 &Ejanésthsan dé tinew tôn ˙pò têw a¥résevw tôn Farisaívn pepisteukótew, légontew –ti Deî 14.28 \keî ♦ — 15.1 peritémnhsye t! ¡yei ♦ peritmhyête t! ¡yei t! 15.2 o{n ♦ dè 15.3 Foiníkhn ♦ te Foiníkhn 15.4 ˙pedéxyhsan øpò ♦ paredéxyhsan ˙pò
14.20 a[tòn tôn mayhtôn ♦ tôn mayhtôn a[tòn 14.21 &Ikónion ♦ e†w &Ikónion 14.21 &Antióxeian ♦ e†w &Antióxeian 14.23 presbutérouw kat' \kklhsían ♦ kat' \kklhsían presbutérouw 14.24 Pamfulían ♦ t|n Pamfulían 14.27 ˙n}ggeilan ♦ ˙n}ggellon
285
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PNT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
15.6 - 15.20
PNU
PRAJEIS APO STO LVN peritémnein a[toúw, paraggéllein te threîn tòn nómon Mvüsévw. 6
Sun}xyhsan dè o¥ ˙póstoloi kaì o¥ presbúteroi †deîn perì toû lógou toútou. 7 Pollêw dè suzht}sevw genoménhw, ˙nastàw Pétrow eÂpen pròw a[toúw, *Andrew ˙delfoí, ømeîw \pístasye –ti ˙f' =merôn ˙rxaívn ` yeòw \n =mîn \jeléjato, dià toû stómatów mou ˙koûsai tà ¡yn h tòn lógon toû e[aggelíou, kaì pisteûsai. 8 Kaì ` kardiognQsthw yeòw \martúrhsen a[toîw, doùw a[toîw tò pneûma tò ßgion, kayWw kaì =mîn: 9 kaì o[dèn diékrinen metajù =môn te kaì a[tôn, t_ pístei kayarísaw tàw kardíaw a[tôn. 10 Nûn o{n tí peirázete tòn yeón, \piyeînai zugòn \pì tòn tráxhlon tôn mayhtôn, $on o·te o¥ patérew =môn o·te =meîw †sxúsamen bastásai; 11 &Allà dià têw xáritow toû kuríou &Ihsoû pisteúomen svyênai, kay' $on trópon k˙keînoi. 12
&Esíghsen dè pân tò plêyow, kaì ækouon Barnába kaì Paúlou \jhgouménvn –sa \poíhsen ` yeòw shmeîa kaì térata \n toîw ¡ynesin di' a[tôn. 13 Metà dè tò sigêsai a[toúw, ˙pekríyh &Iákvbow légvn, *Andrew ˙delfoí, ˙koúsaté mou: 14 SumeWn \jhg}sato kayWw prôton ` yeòw \peskécato labeîn \j \ynôn laòn \pì t! •nómati a[toû. 15 Kaì toút~ sumfvnoûsin o¥ lógoi tôn profhtôn, kayWw gégraptai, 16 Metà taûta ˙nastrécv, kaì ˙noikodom}sv t|n skhn|n Dauìd t|n peptvkuîan: kaì tà kateskamména a[têw ˙noikodom}sv, kaì ˙noryQsv a[t}n: 17 –pvw ©n \kzht}svsin o¥ katáloipoi tôn ˙nyrQpvn tòn kúrion, kaì pánta tà ¡ynh, \f' o¬w \pikéklhtai tò ªnomá mou \p' a[toúw, légei kúriow ` poiôn taûta pánta. 18 Gnvstà ˙p' a†ônów \stin t! ye! pánta tà ¡rga a[toû. 19 Diò \gW krínv m| parenoxleîn toîw ˙pò tôn \ynôn \pistréfousin \pì tòn yeón: 20 ˙llà \pisteîlai a[toîw toû ˙péxes ya i ˙pò tôn ˙lisghmátvn tôn e†dQlvn kaì têw porneíaw kaì toû pniktoû 15.14 \pì ♦ — 15.17 ` poiôn taûta pánta ♦ poiôn taûta 15.18 \stin t! ye! pánta tà ¡rga a[toû ♦ — 15.20 ˙pò ♦ —
15.6 dè ♦ te 15.7 suzht}sevw ♦ zht}sevw 15.7 ` yeòw \n =mîn \jeléjato ♦ \n ømîn \jeléjato ` yeòw 15.8 a[toîw tò ♦ tò 15.9 o[dèn ♦ o[yèn
286
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PNU
PNV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
15.21 - 15.35
PRAJEIS APO STO LVN
kaì toû a®matow. 21 Mvüsêw gàr \k geneôn ˙rxaívn katà pólin toùw khrússontaw a[tòn ¡xei, \n taîw sunagvgaîw katà pân sábbaton ˙naginvskómenow. 22
Tóte ¡dojen toîw ˙postóloiw kaì toîw presbutéroiw sùn –l+ t_ \kklhsíŸ, \klejaménouw ƒndraw \j a[tôn pémcai e†w &A n t i ó x e i a n sùn Paúl~ kaì BarnábŸ, &Ioúdan tòn \pikaloúmenon Barsabbân, kaì Sílan, ƒndraw =gouménouw \n toîw ˙delfoîw, 23 grácantew dià xeiròw a[tôn táde, O¥ ˙póstoloi kaì o¥ presbúteroi kaì o¥ ˙delfoì toîw katà t|n &Antióxeian kaì Surían kaì Kilikían ˙delfoîw toîw \j \ynôn, xaírein: 24 \peid| “koúsamen –ti tinèw \j =môn \jelyóntew \tárajan ømâw lógoiw, ˙naskeuázontew tàw cuxàw ømôn, légontew per i t ém n es ya i kaì threîn tòn nómon, o<w o[ diesteilámeya: 25 ¡dojen =mîn genoménoiw `moyumadón, \klejaménouw ƒndraw pémcai pròw ømâw, sùn toîw ˙gaphtoîw =môn BarnábŸ kaì Paúl~, 26 ˙nyrQpoiw paradedvkósin tàw cuxàw a[tôn øpèr toû •nómatow toû kuríou =môn &Ihsoû xristoû. 27 &Apestálkamen o{n &Ioúdan kaì Sílan, kaì a[toùw dià lógou ˙paggéllontaw tà a[tá. 28 *Edojen gàr t! a^ gí~ pneúmati, kaì =mîn, mhdèn pléon \pitíyesyai ømîn bárow, pl|n tôn \pánagkew toútvn, 29 ˙péxesyai e†dvloyútvn kaì a®matow kaì pniktoû kaì porneíaw: \j @n diathroûntew e^ autoúw, e{ prájete. *Errvsye.
Barsabân
30
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
O¥ mèn o{n ˙poluyéntew ‘lyon e†w &Antióxeian: kaì sunagagóntew tò plêyow, \pédvkan t|n \pistol}n. 31 &Anagnóntew dé, \xárhsan \pì t_ parakl}sei. 32 &Ioúdaw te kaì Sílaw, kaì a[toì profêtai ªntew, dià lógou polloû parekálesan toùw ˙delfoúw, kaì \pest}rijan. 33 Poi}santew dè xrónon, ˙pelúyhsan met' e†r}nhw ˙pò tôn ˙delfôn pròw toùw ˙postólouw. 34 35 Paûlow dè kaì Barnábaw diétribon \n 15.28 a^gí~ pneúmati ♦ pneúmati t! a^gí~ 15.28 tôn \pánagkew toútvn ♦ toútvn tôn \pánagkew 15.29 pniktoû ♦ pniktôn 15.30 ‘lyon ♦ katêlyon 15.33 ˙postólouw ♦ ˙posteílantaw a[toúw
15.22 15.22 15.23 15.23 15.24 15.24
Paúl~ ♦ t! Paúl~ \pikaloúmenon ♦ kaloúmenon táde ♦ — kaì o¥ ˙delfoì ♦ ˙delfoì \jelyóntew ♦ ˆ\jelyóntew˜ légontew peritémnesyai kaì threîn tòn nómon ♦ — 15.25 \klejaménouw ♦ \klejaménoiw
287
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PNV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
15.36 - 16.7
POM
PRAJEIS APO STO LVN &AntioxeíŸ, didáskontew kaì e[aggelizómenoi, metà kaì e^térvn pollôn, tòn lógon toû kuríou. 36
Metà dé tinaw =méraw eÂpen Paûlow pròw Barnában, &Epistrécantew d| \piskecQmeya toùw ˙delfoùw =môn katà pâsan pólin, \n a<w kathggeílamen tòn lógon toû kuríou, pôw ¡xousin. 37 Barnábaw dè \bouleúsato sumparalabeîn tòn &Ivánnhn, tòn kaloúmenon Márkon. 38 Paûlow dè “jíou, tòn ˙postánta ˙p' a[tôn ˙pò Pamfulíaw, kaì m| sunelyónta a[toîw e†w tò ¡rgon, m| sumparalabeîn toûton. 39 &Egéneto o{n % ste ˙poxvrisyênai a[toùw ˙p' ˙ll}lvn, tón te parojusmów, v Barnában paralabónta tòn Márkon \kpleûsai e†w Kúpron: 40 Paûlow dè \pilejámenow Sílan \jêlyen, paradoyeìw t_ xáriti toû yeoû øpò tôn ˙delfôn. 41 Di}rxeto dè t|n Surían kaì Kilikían, \pisthrízvn tàw \kklhsíaw.
16
Kat}nthsen dè e†w Dérbhn kaì Lústran: kaì †doú, mayht}w tiw ‘n \keî, •nómati Timóyeow, u¥òw gunaików tinow &Ioudaíaw pistêw, patròw dè %Ellhnow: 2 $ow \martureîto øpò tôn \n Lústroiw kaì &Ikoní~ ˙delfôn. 3 Toûton “yélhsen ` Paûlow sùn a[t! \jelyeîn, kaì labWn periétemen a[tón, dià toùw &Ioudaíouw toùw ªntaw \n toîw tópoiw \keínoiw: Ædeisan gàr ßpantew tòn patéra a[toû, –ti %Ellhn øpêrxen. 4 ^Vw dè dieporeúonto tàw póleiw, paredídoun a[toîw fulássein tà dógmata tà kekriména øpò tôn ˙postólvn kaì tôn presbutérvn tôn \n ^Ierousal}m. 5 A¥ mèn o{n \kklhsíai \stereoûnto t_ pístei, kaì \perísseuon t! ˙riym! kay' =méran. 6
Dielyóntew dè t|n Frugían kaì t|n Galatik|n xQran, kvluyéntew øpò toû a^gíou pneúmatow lalêsai tòn lógon \n t_ &AsíŸ, 7 \lyóntew katà t|n Musían \peírazon katà t|n 16.1 Lústran ♦ e†w Lústran 16.1 tinow ♦ — 16.3 tòn patéra a[toû –ti %Ellhn ♦ –ti %Ellhn ` pat|r a[toû 16.4 paredídoun ♦ paredídosan 16.4 kaì tôn ♦ kaì 16.4 ^Ierousal}m ♦ ^Ierosolúmoiw 16.6 Dielyóntew ♦ Diêlyon 16.6 t|n Galatik|n ♦ Galatik|n 16.7 \lyóntew ♦ \lyóntew dè 16.7 katà t|n Biyunían poreúesyai ♦ e†w t|n Biyunían poreuyênai
15.36 Paûlow pròw Barnában ♦ pròw Barnabân Paûlow 15.36 =môn ♦ — 15.36 pâsan pólin ♦ pólin pâsan 15.37 \bouleúsato sumparalabeîn ♦ \boúleto sumparalabeîn kaì 15.38 sumparalabeîn ♦ sumparalambánein 15.39 o{n ♦ dè 15.40 yeoû ♦ kuríou 15.41 Kilikían ♦ ˆt|n˜ Kilikían 16.1 e†w ♦ ˆkaì˜ e†w
288
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
POM
PON
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
16.8 - 16.18
PRAJEIS APO STO LVN Biyunían poreúesyai: kaì o[k eÊasen a[toùw tò pneûma: 8 parelyóntew dè t|n Musían katébhsan e†w Tr~áda. 9 Kaì * fyh t! Paúl~: ˙n}r tiw ‘n MakedWn –rama dià têw nuktòw v e^stQw, parakalôn a[tòn kaì légvn, Diabàw e†w Makedonían, bo}yhson =mîn. 10 ^Vw dè tò –rama eÂden, e[yévw \zht}samen \j el yeî n e† w t|n Makedonían, sumbibázontew –ti proskéklhtai =mâw ` kúriow e[aggelísasyai a[toúw. 11
&Anaxyéntew o{n ˙pò têw Tr~ádow, e[yudrom}samen e†w Samoyråkhn, t_ te \pioús+ e†w Neápolin, 12 \keîyén te e†w Filíppouw, %htiw \stìn prQth têw merídow têw Makedoníaw póliw, kolvneía: ‘men dè \n a[t_ t_ pólei diatríbontew =méraw tináw. 13 T_ te =mérŸ tôn sabbátvn \j}lyomen ¡jv têw pólevw parà potamón, o˚ \nomízeto proseux| eÂnai, kaì kayísantew \laloûmen taîw sunelyoúsaiw gunaijín. 14 Kaí tiw gun| •nómati Ludía, porfurópvliw pólevw Yuateírvn, seboménh tòn yeón, ækouen: «w ` kúriow di}noijen t|n kardían, proséxei n toîw lalouménoiw øpò toû Paúlou. 15 ^V w dè \baptísyh, kaì ` oÂkow a[têw, parekálesen légousa, E† kekríkaté me pist|n t! kurí~ eÂnai, e†selyóntew e†w tòn oÂkón mou, meínate. Kaì parebiásato =mâw. 16
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Egéneto dè poreuoménvn =môn e†w proseux}n, paidískhn tinà ¡xousan pneûma Púyvnow ˙pantêsai =mîn, %htiw \rgasían poll|n pareîxen toîw kuríoiw a[têw, manteuoménh. 17 A%uth katakolouy}sasa t! Paúl~ kaì =mîn, ¡krazen légousa, O˚toi o¥ ƒnyrvpoi doûloi toû yeoû toû øcístou e†sín, o®tinew kataggéllousin =mîn `dòn svthríaw. 18 Toûto dè \poíei \pì pollàw =méraw. Diaponhyeìw dè ` Paûlow, kaì \pistrécaw, t! 16.12 16.12 16.13 16.13
16.7 pneûma ♦ pneûma &Ihsoû 16.9 têw ♦ ˆtêw˜ * 16.9 vfyh t! Paúl~ ♦ t! Paúl~ * vfyh 16.9 tiw ‘n MakedWn ♦ MakedQn tiw ‘n 16.9 e^stQw ♦ e^stWw kaì 16.10 t|n ♦ — 16.10 kúriow ♦ yeòw 16.11 o{n ˙pò têw ♦ dè ˙pò 16.11 te ♦ dè 16.11 Neápolin ♦ Néan Pólin 16.12 \keîyén te ♦ k˙keîyen 16.12 prQth têw ♦ prQthˆw˜
16.15 16.16 16.16 16.17 16.17 16.18
kaì t! SílŸ
kolvneía ♦ kolvnía a[t_ ♦ taút+ pólevw ♦ púlhw \nomízeto proseux| ♦ \nomízomen proseux|n meínate ♦ ménete proseux}n ♦ t|n proseux|n Púyvnow ˙pantêsai ♦ Púyvna øpantêsai katakolouy}sasa ♦ katakolouyoûsa =mîn `dòn ♦ ømîn `dòn ` ♦—
289
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PON
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
16.19 - 16.33
POO
PRAJEIS APO STO LVN
pneúmati eÂpen, Paraggéllv soi \n t! •nómati &Ihsoû % rŸ. xristoû, \jelyeîn ˙p' a[têw. Kaì \jêlyen a[t_ t_ v 19
&Idóntew dè o¥ kúrioi a[têw –ti \jêlyen = \lpìw têw \rgasíaw a[tôn, \pilabómenoi tòn Paûlon kaì tòn Sílan, e® l k u s a n e† w t|n ˙goràn \pì toùw ƒrxontaw, 20 kaì prosagagóntew a[toùw toîw strathgoîw eÂpon, O˚toi o¥ ƒnyrvpoi \ktarássousin =môn t|n pólin, &Ioudaîoi øpárxontew, 21 kaì kataggéllousin ¡yh $a o[k ¡jestin =mîn paradéxesyai o[dè poieîn, ^Rvmaíoiw o{sin. 22 Kaì sunepésth ` ªxlow kat' a[tôn, kaì o¥ strathgoì perirr}jantew a[tôn tà ¥mátia \kéleuon ]abdízein. 23 Polláw te \piyéntew a[toîw plhgàw ¡balon e†w fulak}n, paraggeílantew t! desmofúlaki ˙sfalôw threîn a[toúw: 24 –w, paraggelían toiaúthn e†lhfQw, ¡balen a[toùw e†w t|n \svtéran fulak}n, kaì toùw pódaw a[tôn “sfalísato e†w tò júlon. 25 Katà dè tò mesonúktion Paûlow kaì Sílaw proseuxómenoi %u mnoun tòn yeó n , \phkroônto dè a[tôn o¥ désmioi: 26 ƒfnv dè seismòw \géneto % ste saleuyênai tà yem él i a toû desmvthríou: mégaw, v ˙neœxyhsán te paraxrêma a¥ yúrai pâsai, kaì pántvn tà desmà ˙néyh. 27 *Ejupnow dè genómenow ` desmofúlaj, kaì †dWn ˙ne~gménaw tàw yúraw têw fulakêw, spasámenow máxairan, ¡mellen e^autòn ˙naireîn, nomízvn \kpefeugénai toùw desmíouw. 28 &EfQnhsen dè fvn_ megál+ ` Paûlow légvn, Mhdèn práj+w seaut! kakón: ßpantew gár \smen \nyáde. 29 A†t}saw dè fôta e†sep}dhsen, kaì ¡ntromow genómenow prosépesen t! Paúl~ kaì t! SílŸ, 30 kaì proagagWn a[toùw ¡jv ¡fh, Kúrioi, tí me deî poieîn ®na svyô; 31 O¥ dè eÂpon, Písteuson \pì tòn kúrion &Ihsoûn xristón, kaì svy}s+ sù kaì ` oÂków sou. 32 Kaì \lálhsan a[t! tòn lógon toû kuríou, kaì pâsin toîw \n t_ o†kíŸ a[toû. 33 Kaì paralabWn a[toùw \n % rŸ têw nuktòw ¡lousen ˙pò tôn plhgôn, kaì \k eí n + t_ v \b a p t í s y h a[tòw kaì o¥ a[toû pántew paraxrêma. 16.27 máxairan ¡mellen ♦ ˆt|n˜ máxairan æmellen 16.28 fvn_ megál+ ` ♦ megál+ fvn_ ˆ`˜ 16.29 t! SílŸ ♦ ˆt!˜ SilÅ 16.31 eÂpon ♦ eÂpan 16.31 xristón ♦ — 16.32 kaì pâsin ♦ sùn pâsin
16.18 16.20 16.22 16.24 16.24
t! •nómati ♦ •nómati eÂpon ♦ eÂpan perirr}jantew ♦ perir}jantew e†lhfQw ♦ labWn a[tôn “sfalísato ♦ “sfalísato a[tôn 16.26 ˙neœxyhsán te ♦ “neœxyhsan dè
290
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
POO
POP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
16.34 - 17.5
PRAJEIS APO STO LVN 34
&A n a g a g Q n te a[toùw e†w tòn oÂkon a[toû paréyh k en trápezan, kaì “gallíato panoikì pepisteukWw t! ye!. 35
^Hméraw dè genoménhw, ˙pésteilan o¥ strathgoì toùw ]abdoúxouw légontew, &Apóluson toùw ˙nyrQpouw \keínouw. 36 &Ap}ggeilen dè ` desmofúlaj toùw lógouw toútouw pròw tòn Paûlon –ti &Apestálkasin o¥ strathgoí, ®na ˙poluyête: nûn o{n \jelyóntew poreúesye \n e†r}n+. 37 ^O dè Paûlow ¡fh pròw a[toúw, Deírantew =mâw dhmosíŸ, ˙katakrítouw, ˙nyrQpouw ^Rvmaíouw øpárxontaw, ¡balon e†w fulak}n, kaì nûn láyra =mâw \kbállousin; O [ gár: ˙llà \l yó n t ew a[toì \jagagétvsan. 38 &An}ggeilan dè toîw strathgoîw o¥ ]abdoûxoi tà ]}mata taûta: kaì \fob}yhsan ˙koúsantew –ti ^Rvmaîoí e†sin, 39 kaì \lyóntew parekálesan a[toúw, kaì \jagagóntew “rQtvn \jelyeîn têw pólevw. 40 &Ejelyóntew dè \k têw fulakêw e† s ê l yo n pròw t|n Ludían: kaì †dóntew toùw ˙delfoúw, parekálesan a[toúw, kaì \jêlyon.
17
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Diodeúsantew dè t|n &Amfípolin kaì &Apollvnían, ‘lyon e†w Yessaloníkhn, –pou ‘n = sunagvg| tôn &Ioudaívn: 2 katà dè tò e†vyòw t! Paúl~ e†sêlyen pròw a[toúw, kaì \pì sábbata tría dieléjato a[toîw ˙pò tôn grafôn, 3 dianoígvn kaì paratiyémenow, –ti Tòn xristòn ¡dei payeîn kaì ˙nastênai \k nekrôn, kaì –ti O˚tów \stin ` xristòw &I h s o û w, $o n \gW kataggéllv ømîn. 4 Kaí tinew \j a[tôn \peísyhsan, kaì proseklhrQyhsan t! Paúl~ kaì t! SílŸ, tôn te seboménvn ^Ell}nvn polù plêyow, gunaikôn te tôn prQtvn o[k •lígai. 5 Proslabómenoi dè o¥ &Ioudaîoi o¥ ˙peiyoûntew, tôn ˙goraívn tinàw ƒndraw ponhroúw, kaì •xlopoi}santew, \yorúboun t|n pólin: \pistántew te t_ o†kíŸ
16.34 a[toû ♦ — 16.34 “gallíato panoikì ♦ “galliásato panoikeì 16.36 toútouw ♦ ˆtoútouw˜ 16.36 &Apestálkasin ♦ &Apéstalkan 16.37 ¡balon ♦ ¡balan 16.37 \jagagétvsan ♦ =mâw \jagagétvsan 16.38 &An}ggeilan ♦ &Ap}ggeilan 16.38 kaì \fob}yhsan ♦ \fob}yhsan dè 16.39 \jelyeîn ♦ ˙pelyeîn ˙pò 16.40 \k ♦ ˙pò
16.40 toùw ˙delfoúw parekálesan a[toúw ♦ parekálesan toùw ˙delfoùw 16.40 \jêlyon ♦ \jêlyan 17.1 &Apollvnían ♦ t|n &Apollvnían 17.1 = ♦ — 17.3 &Ihsoûw ♦ ˆ`˜ &Ihsoûw 17.4 polù plêyow ♦ plêyow polú 17.5 Proslabómenoi ♦ ZhlQsantew 17.5 o¥ ˙peiyoûntew ♦ kaì proslabómenoi 17.5 tinàw ƒndraw ♦ ƒndraw tinàw 17.5 \pistántew te ♦ kaì \pistántew
291
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
POP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
17.6 - 17.18
POQ
PRAJEIS APO STO LVN &Iásonow, \z}toun a[toùw ˙gageîn e†w tòn dêmon. 6 M| eøróntew dè a[toúw, ¡suron tòn &Iásona kaí tinaw ˙delfoùw \pì toùw politárxaw, boôntew –ti O¥ t|n o†kouménhn ˙nastatQsantew, o˚toi kaì \nyáde páreisin, 7 o¬w øpodédektai &Iásvn: kaì o˚toi pántew ˙pénanti tôn dogmátvn Kaísarow prássousin, basiléa légontew £teron eÂnai, &Ihsoûn. 8 &Etárajan dè tòn ªxlon kaì toùw politárxaw ˙koúontaw taûta. 9 Kaì labóntew tò ¥kanòn parà toû &Iásonow kaì tôn loipôn, ˙pélusan a[toúw. 10
O¥ dè ˙delfoì e[yévw dià têw nuktòw \jépemcan tón te Paûlon kaì tòn Sílan e†w Béroian: o®tinew paragenómenoi e†w t|n sunagvg|n ˙p§esan tôn &Ioudaívn. 11 O˚toi dè ‘san e[genésteroi tôn \n Yessaloník+, o®tinew \déjanto tòn lógon metà páshw proyumíaw, tò kay' =méran ˙nakrínontew tàw grafáw, e† ¡xoi taûta o%utvw. 12 Polloì mèn o{n \j a[tôn \písteusan, kaì tôn ^Ellhnídvn gunaikôn tôn e[sxhmónvn kaì ˙ndrôn o[k •lígoi. 13 ^V w dè ¡gnvsan o¥ ˙pò têw Yessaloníkhw &Ioudaîoi –ti kaì \n t_ BeroíŸ kathggélh øpò toû Paúlou ` lógow toû yeoû, ‘lyon k˙keî saleúontew toùw ªxlouw. 14 E[yév w dè tóte tòn Paûlon \japésteilan o¥ ˙delfoì poreúesyai qw \pì t|n yálassan: øpémenon dè – te Sílaw kaì ` Timóyeow \keî. 15 O¥ dè kayistôntew tòn Paûlon, ægagon a[tòn £vw &Ayhnôn: kaì labóntew \ntol|n pròw tòn Sílan kaì Timóyeon, ®na qw táxista ¡lyvsin pròw a[tón, \j§esan. 16
Stvïkôn
&En dè taîw &Ay}naiw \kdexoménou a[toùw toû Paúlou, parvjúneto tò pneûma a[toû \n a[t!, yevroûnti kateídvlon o{san t|n pólin. 17 Dielégeto mèn o{n \n t_ sunagvg_ toîw &Ioudaíoiw kaì toîw seboménoiw, kaì \n t_ ˙gorÅ katà pâsan =méran pròw toùw paratugxánontaw. 18 Tinèw dè kaì tôn &Epikoureívn kaì tôn Stoïkôn filosófvn sunéballon a[t!. 17.13 17.14 17.14 17.15 17.15 17.15 17.16 17.18
17.5 ˙gageîn ♦ proagageîn 17.6 tòn ♦ — 17.7 légontew £teron ♦ £teron légontew 17.10 têw ♦ — 17.10 ˙p§esan tôn &Ioudaívn ♦ tôn &Ioudaívn ˙p§esan 17.11 tò ♦ —
toùw ♦ kaì tarássontew toùw qw ♦ £vw øpémenon dè ♦ øpémeinán te kayistôntew ♦ kayistánontew a[tòn £vw ♦ £vw Timóyeon ♦ tòn Timóyeon yevroûnti ♦ yevroûntow tôn Stoïkôn ♦ Stoïkôn
292
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
POQ
POR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
17.19 - 17.31
PRAJEIS APO STO LVN
Kaí tinew ¡legon, Tí ©n yéloi ` spermológow o˚tow légein; O¥ dé, Jénvn daimonívn dokeî kataggeleùw eÂnai: –ti tòn &Ihsoûn kaì t|n ˙nástasin e[hggelízeto. 19 &Epilabómenoí te a[toû, \pì tòn *Areion págon ægagon légontew, Dunámeya gnônai, tíw = kain| a%uth = øpò soû lalouménh didax}; 20 Jenízonta gár tina e†sféreiw e†w tàw ˙koàw =môn: boulómeya o{n gnônai, tí ©n yél o i taûta eÂnai — 21 &A y h n a î o i dè pántew kaì o¥ \pidhmoûntew jénoi e†w o[dèn £teron e[kaíroun, (h légein ti kaì ˙koúein kainóteron. 22
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Stayeìw dè ` Paûlow \n més~ toû &Areíou págou ¡fh, *Andrew &Ayhnaîoi, katà pánta qw deisidaimonestérouw ømâw yevrô. 23 Dierxómenow gàr kaì ˙nayevrôn tà sebásmata ømôn, e˚ron kaì bvmòn \n > \pegégrapto, &AgnQst~ ye!. $O n o{n ˙gnooûntew e[sebeîte, toûton \gW kataggéllv ømîn. 24 ^O yeòw ` poi}saw tòn kósmon kaì pánta tà \n a[t!, o˚tow, o[ranoû kaì gêw kúriow øpárxvn, o[k \n xeiropoi}toiw naoîw katoikeî, 25 o[dè øpò xei r ô n ˙nyrQpvn yer a p eú et a i , prosdeómenów tinow, a[tòw didoùw pâsin zv|n kaì pno|n katà pánta: 26 \poíhsén te \j e^nòw a®matow pân ¡ynow ˙nyrQpvn, katoikeîn \pì pân tò prósvpon têw gêw, `rísaw prostetagménouw kairoùw kaì tàw `royesíaw têw katoikíaw a[tôn: 27 zhteîn tòn kúrion, e† ƒra ge chlaf}seian a[tòn kaì e%uroien, kaí ge o[ makràn ˙pò e^nòw e^kástou =môn øpárxonta. 28 &En a[t! gàr zômen kaì kinoúmeya kaì \smen: qw kaí tinew tôn kay' ømâw poihtôn e†r}kasin, Toû gàr kaì génow \smén. 29 Génow o{n øpárxontew toû yeoû, o[k •feílomen nomízein xrus! (h ˙rgúr~ (h líy~, xarágmati téxnhw kaì \nyum}sevw ˙nyrQpou, tò yeîon eÂnai –moion. 30 Toùw mèn o{n xrónouw têw ˙gnoíaw øperidWn ` yeów, tà nûn paraggéllei toîw ˙nyrQpoiw pâsin pantaxoû metanoeîn: 31 dióti ¡sthsen =méran, \n " 17.25 katà ♦ kaì tà 17.26 a®matow ♦ — 17.26 pân tò prósvpon ♦ pantòw prosQpou 17.27 kúrion ♦ yeòn 17.27 ƒra ge ♦ ƒrage 17.30 pâsin ♦ pántaw 17.31 dióti ♦ kayóti
17.20 17.21 17.21 17.22 17.23 17.23 17.24
tí ©n yéloi ♦ tína yélei e[kaíroun ♦ h[kaíroun kaì ˙koúein ♦ (h ˙koúein ti ` ♦ ˆ`˜ $On ♦ $O toûton ♦ toûto kúriow øpárxvn ♦ øpárxvn kúriow 17.25 ˙nyrQpvn ♦ ˙nyrvpínvn
293
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
POR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
17.32 - 18.10
POS
PRAJEIS APO STO LVN
méllei krínein t|n o†kouménhn \n dikaiosún+, \n ˙ndrì > % risen, pístin parasxWn pâsin, ˙nast}saw a[tòn \k nekrôn. v 32
&Akoúsantew dè ˙nástasin nekrôn, o¥ mèn \xleúazon: o¥ dè eÂpon, &Akousómeyá sou pálin perì toútou. 33 Kaì o%utvw ` Paûlow \jêlyen \k més o u a[tôn. 34 Tinèw dè ƒndrew kollhyén t ew a[t!, \písteusan: \n o<w kaì Dionúsiow ` &Areopagíthw, kaì gun| •nómati Dámariw, kaì £teroi sùn a[toîw.
18
diatetaxénai
t_ téxn+
Metà dè taûta xvrisyeìw ` Paûlow \k tôn &Ayhnôn ‘lyen e†w Kórinyon. 2 Kaì eørQn tina &Ioudaîon •nómati &Akúlan, Pontikòn t! génei, prosfátvw \lhluyóta ˙pò têw &Italíaw, kaì Prískillan gunaîka a[toû, dià tò tetaxénai Klaúdion xvrízesyai pántaw toùw &Ioudaíouw \k têw ^RQmhw, prosêlyen a[toîw: 3 kaì dià tò `mótexnon eÂnai, ¡menen par' a[toîw kaì e†rgázeto: ‘san gàr skhnopoioì t|n téxnhn. 4 Dielégeto dè \n t_ sunagvg_ katà pân sábbaton, ¡peiyén te &Ioudaíouw kaì %Ellhnaw. 5
^Vw dè katêlyon ˙pò têw Makedoníaw – te Sílaw kaì ` Timóyeow, suneíxeto t! pneúmati ` Paûlow, diamarturómenow toîw &Ioudaíoiw tòn xristòn &Ihsoûn. 6 &Antitassoménvn dè a[tôn kaì blasfhmoúntvn, \ktinajámenow tà ¥mátia, eÂpen pròw a[toúw, Tò a<ma ømôn \pì t|n kefal|n ømôn: kayaròw \gQ: ˙pò toû nûn e†w tà ¡ynh poreúsomai. 7 Kaì metabàw \keîyen ‘lyen e†w o†kían tinòw •nómati &Ioústou, seboménou tòn yeón, o˚ = o†kía ‘n sunomoroûsa t_ sunagvg_. 8 Kríspow dè ` ˙rxisunágvgow \písteusen t! kurí~ sùn –l~ t! oÊk~ a[toû: kaì polloì tôn Korinyívn ˙koúontew \písteuon kaì \baptízonto. 9 EÂpen dè ` kúriow di' `rámatow \n nuktì t! Paúl~, M| foboû, ˙llà lálei kaì m| sivp}s+w: 10 dióti \gQ e†mi metà soû, kaì o[deìw \piy}setaí soi toû kakôsaí se: dióti 18.3 18.3 18.5 18.5 18.7 18.7 18.9
17.32 eÂpon ♦ eÂpan 17.32 pálin perì toútou ♦ perì toútou kaì pálin 17.33 Kaì ♦ — 18.1 dè ♦ — 18.1 ` Paûlow ♦ — 18.2 tetaxénai ♦ diatetaxénai 18.2 \k ♦ ˙pò
e†rgázeto ♦ “rgázeto t|n téxnhn ♦ t_ téxn+ pneúmati ♦ lóg~ tòn ♦ eÂnai tòn ‘lyen ♦ e†sêlyen &Ioústou ♦ Titíou &Ioústou di' `rámatow \n nuktì ♦ \n nuktì di' `rámatow
294
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
POS
POT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
18.11 - 18.23
PRAJEIS APO STO LVN
laów \stín moi polùw \n t_ pólei taút+. 11 &E k á yi s én te \niautòn kaì mênaw £j, didáskvn \n a[toîw tòn lógon toû yeoû. 12
Gallívnow dè ˙nyupateúontow têw &Axafiaw, katepésthsan `moyumadòn o¥ &Ioudaîoi t! Paúl~, kaì ægagon a[tòn \pì tò bêma, 13 légontew –ti Parà tòn nómon o˚tow ˙napeíyei toùw ˙nyrQpouw sébesyai tòn yeón. 14 Méllontow dè toû Paúlou ˙noígein tò stóma, eÂpen ` Gallívn pròw toùw &Ioudaíouw, E† mèn o{n ‘n ˙díkhmá ti (h ]Ÿdioúrghma ponhrón, „ &Ioudaîoi, katà lógon ©n “nesxómhn ømôn: 15 e† dè z}thmá \stin perì lógou kaì •nomátvn kaì nómou toû kay' ømâw, ªcesye a[toí: krit|w gàr \gW toútvn o[ boúlomai eÂnai. 16 Kaì ˙p}lasen a[toùw ˙pò toû b}matow. 17 &Epilabómenoi dè pántew o¥ %Ellhnew Svsyénhn tòn ˙rxisunágvgon ¡tupton ¡mprosyen toû b}matow. Kaì o[dèn toútvn t! Gallívni ¡mellen. 18
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
^O dè Paûlow ¡ti prosmeínaw =méraw ¥kanáw, toîw ˙delfoîw ˙potajámenow, \jéplei e†w t|n Surían, kaì sùn a[t! Prískilla kaì &Akúlaw, kei r á m en o w t|n kefal|n \n Kegxreaîw: eÂxen gàr e[x}n. 19 Kat}nthsen dè e†w *Efeson, kaì \keínouw katélipen a[toû: a[tòw dè e†selyWn e†w t|n sunagvg|n dieléxyh toîw &Ioudaíoiw. 20 &ErvtQntvn dè a[tôn \pì pleíona xrónon meînai par' a[toîw, o[k \péneusen: 21 ˙ll' ˙petájato a[toîw e†pQn, Deî me pántvw t|n e^ort|n t|n \rxoménhn poiêsai e†w ^Ierosóluma: pálin dè ˙nakámcv pròw ømâw, toû yeoû yélontow. &An}xyh ˙pò têw &Efésou, 22 kaì katelyWn e†w Kaisáreian, ˙nabàw kaì ˙spasámenow t|n \kklhsían, katébh e†w &Antióxeian. 23 Kaì poi}saw xrónon tinà \jêlyen, dierxómenow kayejêw t|n Galatik|n xQran kaì Frugían, \pisthrízvn pántaw toùw mayhtáw.
k˙keínouw
Kegxreaîw t|n kefal}n Kat}nthsen ♦ Kat}nthsan kaì \keínouw ♦ k˙keínouw dieléxyh ♦ dieléjato par' a[toîw ♦ — ˙ll' ♦ ˙llà ˙petájato a[toîw ♦ ˙potajámenow kaì 18.21 Deî me pántvw t|n e^ort|n t|n \rxoménhn poiêsai e†w ^Ierosóluma ♦ — 18.21 dè ♦ —
18.11 te ♦ dè 18.12 ˙nyupateúontow ♦ ˙nyupátou ªntow 18.13 o˚tow ˙napeíyei ♦ ˙napeíyei o˚tow 18.14 o{n ♦ — 18.14 “nesxómhn ♦ ˙nesxómhn 18.15 z}thmá ♦ zht}matá 18.15 gàr ♦ — 18.17 o¥ %Ellhnew ♦ — 18.17 ¡mellen ♦ ¡melen 18.18 t|n kefal|n \n Kegxreaîw ♦ \n
18.19 18.19 18.19 18.20 18.21 18.21
295
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
POT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
18.24 - 19.9
POU
PRAJEIS APO STO LVN 24
&Ioudaîow dé tiw &ApollWw •nómati, &Alejandreùw t! génei, ˙n|r lógiow, kat}nthsen e†w *Efeson, dunatòw çn \n taîw grafaîw. 25 O˚tow ‘n kathxhménow t|n `dòn toû kuríou, kaì zévn t! pneúmati \lálei kaì \dídasken ˙kribôw tà perì toû kuríou, \p i s t á m en o w mónon tò báptisma &Ivánnou: 26 o˚tów te ærjato parrhsiázesyai \n t_ sunagvg_. &Akoúsantew dè a[toû &Akúlaw kaì Prískilla, proselábonto a[tón, kaì ˙kribésteron a[t! \jéyento t|n toû yeoû `dón. 27 Bou l o m én o u dè a[toû dielyeî n e† w t|n &Axafian, protrecámen o i o¥ ˙delfoì ¡gracan toîw mayhtaîw ˙podéjasyai a[tón: $ow paragenómenow sunebáleto polù toîw pepisteukósin dià têw xáritow: 28 e[tónvw gàr toîw &Ioudaíoiw diakathlégxeto dhmosíŸ, \pideiknùw dià tôn grafôn eÂnai tòn xristòn &Ihsoûn.
19
&Egéneto dé, \n t! tòn &ApollW eÂnai \n Koríny~, Paûlon dielyónta tà ˙nvterikà mérh \lyeîn e†w *Efeson: kaì eørQn tinaw mayhtàw 2 eÂpen pròw a[toúw, E† pneûma ßgion \lábete pisteúsantew; O¥ dè eÂpon pròw a[tón, &All' o[dè e† pneûma ßgión \stin, “koúsamen. 3 EÂpén te pròw a[toúw, E†w tí o{n \baptísyhte; O¥ dè eÂpon, E†w tò &Ivánnou báptism a . 4 EÂpen dè Paûlow, &Ivánnhw mèn \báptisen báptisma metanoíaw, t! la! légvn e†w tòn \rxómenon met' a[tòn ®na pisteúsvsin, toût' ¡stin, e†w tòn xristòn &Ihsoûn. 5 &Akoúsantew dè \baptísyhsan e†w tò ªnoma toû kuríou &Ihsoû. 6 Kaì \piyéntow a[toîw toû Paúlou tàw xeîraw, ‘lyen tò pneûma tò ßgion \p' a[toúw, \láloun te glQssaiw kaì proef}teuon. 7 )Hsan dè o¥ pántew ƒndrew qseì dekadúo. 8
E†selyWn dè e†w t|n sunagvg|n \parrhsiázeto, \pì mênaw treîw dialegómenow kaì peíyvn tà perì têw basileíaw toû yeoû. 9 ^Vw dé tinew \sklhrúnonto kaì “peíyoun, kakologoûntew t|n `dòn \nQpion toû pl}youw, ˙postàw ˙p' a[tôn ˙fQrisen toùw 19.2 19.3 19.3 19.4 19.4 19.6 19.6 19.7 19.8
18.25 kuríou \pistámenow ♦ &Ihsoû \pistámenow 18.26 &Akúlaw kaì Prískilla ♦ Prískilla kaì &Akúlaw 18.26 toû yeoû `dón ♦ `dòn ˆtoû yeoû˜ 19.1 \lyeîn ♦ ˆkat˜elyeîn 19.1 eørQn ♦ eøreîn 19.2 eÂpen ♦ eÂpén te 19.2 eÂpon ♦ —
o[dè ♦ o[d' pròw a[toúw ♦ — eÂpon ♦ eÂpan mèn ♦ — xristòn ♦ — tàw ♦ ˆtàw˜ proef}teuon ♦ \prof}teuon dekadúo ♦ dQdeka tà ♦ ˆtà˜
296
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
POU
POV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
PRAJEIS APO STO LVN
19.10 - 19.21
mayhtáw, kay' =méran dialegómenow \n t_ sxol_ Turánnou % ste pántaw toùw tinów. 10 Toûto dè \géneto \pì ¡th dúo, v katoikoûntaw t|n &Asían ˙koûsai tòn lógon toû kuríou &Ihsoû, &Ioudaíouw te kaì %Ellhnaw. 11 Dunámeiw te o[ tàw % ste kaì \pì tuxoúsaw \poíei ` yeòw dià tôn xeirôn Paúlou, 12 v toùw ˙syen o û n t a w \p i f ér es ya i ˙pò toû xrvtòw a[toû soudária (h simikínyia, kaì ˙pallássesyai ˙p' a[tôn tàw nósouw, tá te pneúmata tà ponhrà \jérxesyai ˙p' a[tôn. 13 &Epexeírhsan dé tinew ˙pò tôn perierxoménvn &Ioudaívn \jorkistôn •nomázein \pì toùw ¡xontaw tà pneúmata tà ponhrà tò ªnoma toû kuríou &Ihsoû, légontew, ^Orkízomen ømâw tòn &Ihsoûn $on ` Paûlow khrússei. 14 )Hsan dé tinew u¥oì Skeuâ &Ioudaíou ˙rxierévw e^ptà o¥ toûto poioûntew. 15 &Apokriyèn dè tò pneûma tò ponhròn eÂpen, Tòn &Ihsoûn ginQskv, kaì tòn Paûlon \pístamai: ømeîw dè tínew \sté; 16 Kaì \fallómenow \p' a[toùw ` ƒnyrvpow \n > ‘n tò pneûma tò ponhrón, kaì katakurieúsan a[tôn, Êsxusen kat' a[tôn, % ste gumnoùw kaì tetraumatisménouw \kfugeîn \k toû oÊkou v \keínou. 17 Toûto dè \géneto gnvstòn pâsin &Ioudaíoiw te kaì %Ellhsin toîw katoikoûsin t|n *Efeson, kaì \pépesen fóbow \pì pántaw a[toúw, kaì \megalúneto tò ªnoma toû kuríou &I h s o û . 18 Polloí te tôn pepisteukótvn ærxonto, \jomologoúmenoi, kaì ˙naggéllontew tàw prájeiw a[tôn. 19 ^Ikanoì dè tôn tà períerga prajántvn sunenégkantew tàw bíblouw katékaion \nQpion pántvn: kaì sunec}fisan tàw timàw a[tôn, kaì e˚ron ˙rguríou muriádaw pénte. 20 O%utvw katà krátow ` lógow toû kuríou h·janen kaì Êsxuen. 21
^Vw dè \plhrQyh taûta, ¡yeto ` Paûlow \n t! pneúmati, dielyWn t|n Makedonían kaì &Axafian, poreúesyai e†w ^Ierousal}m, e†pWn –ti Metà tò genésyai me \keî, deî me kaì
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
19.9 19.10 19.11 19.12 19.12 19.13 19.13 19.13 19.14 19.14
tinów ♦ — &Ihsoû ♦ — \poíei ` yeòw ♦ ` yeòw \poíei \piféresyai ♦ ˙poféresyai \jérxesyai ˙p' a[tôn ♦ \kporeúesyai ˙pò ♦ kaì ^Orkízomen ♦ ^O rkízv ` ♦— tinew u¥oì Skeuâ ♦ tinow Skeuâ o¥ ♦ u¥oì
19.15 eÂpen ♦ eÂpen a[toîw 19.15 &Ihsoûn ♦ ˆmèn˜ &Ihsoûn 19.16 \fallómenow \p' a[toùw ` ƒnyrvpow ♦ \falómenow ` ƒnyrvpow \p' a[toùw 19.16 kaì katakurieúsan a[tôn ♦ katakurieúsaw ˙mfotérvn 19.20 ` lógow toû kuríou ♦ toû kuríou ` lógow 19.21 ^Ierousal}m ♦ ^Ierosóluma
297
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
POV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
19.22 - 19.35
PPM
PRAJEIS APO STO LVN
^RQmhn †deîn. 22 &Aposteílaw dè e†w t|n Makedonían dúo tôn diakonoúntvn a[t!, Timóyeon kaì *Eraston, a[tòw \pésxen xrónon e†w t|n &Asían. 23
&Artémidow ¥eròn
&Egéneto dè katà tòn kairòn \keînon táraxow o[k •lígow perì têw `doû. 24 Dhm}triow gár tiw •nómati, ˙rgurokópow, poiôn naoùw ˙rguroûw &Artémidow, pareíxeto toîw texnítaiw \rgasían o[k •líghn: 25 o¬w sunayroísaw, kaì toùw perì tà toiaûta \rgátaw, eÂpen, *Andrew, \pístasye –ti \k taúthw têw \rgasíaw = e[poría =môn \stin. 26 Kaì yevreîte kaì ˙koúete –ti o[ mónon &Efésou, ˙llà sxedòn páshw têw &Asíaw, ` Paûlow o˚tow peísaw metésthsen ¥kanòn ªxlon, légvn –ti o[k e†sìn yeoì o¥ dià xeirôn ginómenoi. 27 O[ mónon dè toûto kinduneúei =mîn tò mérow e†w ˙pelegmòn \lyeîn, ˙llà kaì tò têw megálhw yeâw ¥eròn &Artémidow e†w o[yèn logisyênai, méllein dè kaì kayaireîsyai t|n megaleióthta a[têw, ÷n –lh = &A s í a kaì = o†kouménh sébetai. 28 &A k o ú s a n t e w dè kaì genómenoi pl}reiw yumoû, ¡krazon légontew, Meg á l h = *Artemiw &Efesívn. 29 Kaì \pl}syh = póliw –lh têw sugxúsevw: % rmhsán te `moyumadòn e†w tò yéatron, sunarpásantew Gáïon v kaì &Arístarxon Makedónaw, sunekd}mouw Paúlou. 30 Toû dè Paúlou bouloménou e†selyeîn e†w tòn dêmon, o[k eÊvn a[tòn o¥ mayhtaí. 31 Tinèw dè kaì tôn &Asiarxôn, ªntew a[t! fíloi, pémcantew pròw a[tón, parekáloun m| doûnai e^autòn e†w tò yéa t r o n . 32 *A l l o i mèn o{n ƒllo ti ¡krazon: ‘n gàr = \kklhsía sugkexuménh, kaì o¥ pleíouw o[k Ædeisan tínow £neken sunelhlúyeisan. 33 &Ek dè toû ªxlou proebíbasan &Aléjandron, probalóntvn a[tòn tôn &Ioudaívn. ^O dè &Aléjandrow, kataseísaw t|n xeîra, æyelen ˙pologeîsyai t! d}m~. 34 &Epignóntew dè –ti &Ioudaîów \stin, fvn| \géneto mía % raw dúo krazóntvn, Megálh = *Artemiw \k pántvn qw \pì v 35 &Efesívn. Katasteílaw dè ` grammateùw tòn ªxlon fhsín, *Andrew &Efésioi, tíw gár \stin ƒnyrvpow $ow o[ ginQskei t|n 19.24 \rgasían o[k •líghn ♦ o[k •líghn \rgasían 19.25 =môn ♦ =mîn 19.27 ¥eròn &Artémidow ♦ &Artémidow ¥eròn 19.27 dè kaì ♦ te kaì 19.27 t|n megaleióthta ♦ têw
19.29 19.30 19.32 19.33 19.35
megaleióthtow –lh ♦ — Toû dè Paúlou ♦ Paúlou dè £neken ♦ £neka proebíbasan ♦ sunebíbasan ƒnyrvpow ♦ ˙nyrQpvn
298
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PPM
PPN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
19.36 - 20.8
PRAJEIS APO STO LVN &Efesívn pólin nevkóron o{san têw megálhw yeâw &Artémidow kaì toû Diopetoûw; 36 &Anantirr}tvn o{n ªntvn toútvn, déon \stìn ømâw katestalménouw øpárxein, kaì mhdèn propetèw prássein. 37 &H g á g et e gàr toùw ƒndraw toútouw, o·te ¥erosúlouw o·te blasfhmoûntaw t|n yeòn ømôn. 38 E† mèn o{n Dhm}triow kaì o¥ sùn a[t! texnîtai ¡xousin prów tina lógon, ˙goraîoi ƒgontai, kaì ˙nyúpatoí e†sin: \gkaleítvsan ˙ll}loiw. 39 E† dé ti perì e^ térvn \pizhteîte, \n t_ \nnóm~ \kklhsíŸ \piluy}setai. 40 Kaì gàr kinduneúomen \gkaleîsyai stásevw perì têw s}meron, mhdenòw a†tíou øpárxontow perì o˚ o[ dunhsómeya doûnai lógon têw sustrofêw taúthw. 41 Kaí taûta e†pQn, ˙pélusen t|n \kklhsían.
˙podoûnai
20
Metà dè tò paúsasyai tòn yórubon, proskalesámenow ` Paûlow toùw mayhtáw, kaì ˙spasámenow, \jêlyen poreuyênai e†w t|n Makedonían. 2 DielyWn dè tà mérh \keîna, kaì parakalésaw a[toùw lóg~ poll!, ‘lyen e†w t|n ^Elláda. 3 Poi}saw te mênaw treîw, genoménhw a[t! \piboulêw øpò tôn &Ioudaívn méllonti ˙nágesyai e†w t|n Surían, \géneto gnQmh toû øpostréfein dià Makedoníaw. 4 Suneípeto dè a[t! ƒxri têw &Asíaw SQpatrow Beroiaîow: Yes s a l o n i k év n dé, &Arístarxow kaì Sekoûndow, kaì Gáïow Derbaîow, kaì Timóyeow: &Asianoì dé, Tuxikòw kaì Trófimow. 5 O˚toi proselyóntew ¡menon =mâw \n Tr~ádi. 6 ^Hmeîw dè \jepleúsamen metà tàw =méraw tôn ˙zúmvn ˙pò Filíppvn, kaì ælyomen pròw a[toùw e†w t|n Tr~áda ƒxri =merôn pénte, o˚ dietrícamen =méraw e^ptá. 7
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&En dè t_ miÅ tôn sabbátvn, sunhgménvn tôn mayhtôn klásai ƒrton, ` Paûlow dielégeto a[toîw, méllvn \jiénai t_ \paúrion, paréteinén te tòn lógon méxri mesonuktíou. 8 )Hsan dè lampádew ¥kanaì \n t! øperœ~ o˚ ‘men sunhgménoi. yeâw ♦ — ømôn ♦ =môn perì e^térvn ♦ peraitérv o˚ o[ ♦ o˚ ˆo[˜ doûnai ♦ ˙podoûnai lógon ♦ lógon perì proskalesámenow ♦ metapemcámenow 20.1 ˙spasámenow ♦ parakalésaw ˙spasámenow
20.1 poreuyênai ♦ poreúesyai 20.1 t|n ♦ — 20.3 a[t! \piboulêw ♦ \piboulêw a[t! 20.3 gnQmh ♦ gnQmhw 20.4 ƒxri têw &Asíaw SQpatrow ♦ SQpatrow Púrrou 20.5 proselyóntew ♦ dè proelyóntew 20.6 o˚ ♦ –pou 20.7 tôn mayhtôn ♦ =môn
19.35 19.37 19.39 19.40 19.40 19.40 20.1
299
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PPN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
20.9 - 20.21
PPO
PRAJEIS APO STO LVN 9
Kay}menow dé tiw neaníaw •nómati E·tuxow \pì têw yurídow, kataferómenow %upn~ bayeî, dialegoménou toû Paúlou \pì pleîon, katenexyeìw ˙pò toû %upnou ¡pesen ˙pò toû tristégou kátv, kaì æryh nekrów. 10 Katabàw dè ` Paûlow \pépesen a[t!, kaì sumperilabWn eÂpen, M| yorubeîsye: = gàr cux| a[toû \n a[t! \stin. 11 &Anabàw dè kaì klásaw ƒrton kaì geusámenow, \f' ¥kanón te `mil}saw ƒxri a[gêw, o%u tvw \jêlyen. 12 *Hgagon dè tòn paîda zônta, kaì parekl}yhsan o[ metrívw. 13
^Hmeîw dé, proselyóntew \pì tò ploîon, ˙n}xyhmen e†w t|n *Asson, \keîyen méllontew ˙nalambánein tòn Paûlon: o%utvw gàr ‘n diatetagménow, méllvn a[tòw pezeúein. 14 ^Vw dè sunébalen =mîn e†w t|n *Asson, ˙nalabóntew a[tòn ælyomen e†w Mitul}nhn. 15 K˙keîyen ˙popleúsantew, t_ \pioús+ kathnt}samen ˙ntikrú Xíou: t_ dè e^ térŸ parebálomen e†w Sámon: kaì meínantew \n Trvgullí~, t_ \xomén+ ælyomen e†w Mílhton. 16 *E k r i n en gàr ` Paûlow parapleûsai t|n *Efeson, –pvw m| génhtai a[t! xronotribêsai \n t_ &AsíŸ: ¡s p eu d en gár, e† dunatòn ‘n a[t!, t|n =méran têw Penthkostêw genésyai e†w ^Ierosóluma. 17
&Apò dè têw Mil}tou pémcaw e†w *Efeson metekalésato toùw presbutérouw têw \kklhsíaw. 18 ^Vw dè paregénonto pròw a[tón, eÂpen a[toîw, ^Umeîw \pístasye, ˙pò prQthw =méraw ˙f' «w \pébhn e†w t|n &A s í a n , pôw mey' ømôn tòn pánta xrónon \genómhn, 19 douleúvn t! kurí~ metà páshw tapeinofrosúnhw kaì pollôn dakrúvn kaì peirasmôn tôn sumbántvn moi \n taîw \piboulaîw tôn &Ioudaívn: 20 qw o[dèn øpesteilámhn tôn sumferóntvn, toû m| ˙naggeîlai ømîn kaì didájai ømâw dhmosíŸ kaì kat' oÊkouw, 21 diamarturómenow &Ioudaíoiw te kaì %Ellhsin t|n e†w tòn yeòn metánoian, kaì pístin t|n e†w tòn 20.15 20.15 20.16 20.16 20.19 20.21 20.21
20.9 20.11 20.13 20.13 20.13
Kay}menow ♦ Kayezómenow ƒrton ♦ tòn ƒrton proselyóntew ♦ proelyóntew e†w t|n ♦ \pì t|n ‘n diatetagménow ♦ diatetagménow ‘n 20.14 sunébalen ♦ sunéballen 20.15 ˙ntikrú ♦ ƒntikruw
kaì meínantew \n Trvgullí~ ♦ — \xomén+ ♦ dè \xomén+ *Ekrinen ♦ Kekríkei ‘n ♦ eÊh pollôn ♦ — tòn yeòn ♦ yeòn pístin t|n ♦ pístin
300
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PPO
PPP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
20.22 - 20.35
PRAJEIS APO STO LVN
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
kúrion =môn &Ihsoûn. 22 Kaì nûn †doú, \gW dedeménow t! pneúmati poreúomai e†w ^Ierousal}m, tà \n a[t_ sunant}sontá moi m| e†dQw, 23 pl|n –ti tò pneûma tò ßgion katà pólin diamartúretai légon –ti desmá me kaì ylíceiw ménousin. 24 &All' o[denòw lógon poioûmai, o[dè ¡xv t|n cux}n mou timían \maut!, qw teleiôsai tòn drómon mou metà xarâw, kaì t|n diakonían ÷n ¡labon parà toû kuríou &Ihsoû, diamartúrasyai tò e[aggélion têw xáritow toû yeoû. 25 Kaì nûn †doú, \gW oÂda –ti o[kéti ªcesye tò prósvpón mou ømeîw pántew, \n o<w diêlyon khrússvn t|n basileían toû yeoû. 26 Dióti martúromai ømîn \n t_ s}meron =mérŸ, –ti kayaròw \gW ˙pò toû a®matow pántvn. 27 O[ gàr øpesteilámhn toû m| ˙naggeîlai ømîn pâsan t|n boul|n toû yeoû. 28 Proséxete o{n e^autoîw kaì pantì t! poimní~, \n > ømâw tò pneûma tò ßgion ¡yeto \piskópouw, poimaínein t|n \kklhsían toû kuríou kaì yeoû, ÷n periepoi}sato dià toû †díou a®matow. 29 &EgW gàr oÂda toûto, –ti e†seleúsontai metà t|n ƒfijín mou lúkoi bareîw e†w ømâw, m| feidómenoi toû poimníou: 30 kaì \j ømôn a[tôn ˙nast}sontai ƒndrew laloûntew diestramména, toû ˙pospÅn toùw mayhtàw •písv a[tôn. 31 Diò grhgoreîte, mnhmoneúontew –ti trietían núkta kaì =méran o[k \pausámhn metà dakrúvn nouyetôn £na £kaston. 32 Kaì tà nûn paratíyemai ømâw, ˙delfoí, t! ye! kaì t! lóg~ têw xáritow a[toû, t! dunamén~ \p o i k o d o m ê s a i , kaì doûnai ømîn klhronomían \n toîw =giasménoiw pâsin. 33 &Arguríou (h xrusíou (h ¥matismoû o[denòw \peyúmhsa. 34 A[toì ginQskete –ti taîw xreíaiw mou kaì toîw o{sin met' \moû øphréthsan a¥ xeîrew a˚tai. 35 Pánta øpédeija ømîn, –ti o%utvw kopiôntaw deî ˙ntilambánesyai tôn ˙syenoúntvn, mnhmoneúein te tôn lógvn toû kuríou &Ihsoû, –ti a[tòw eÂpen, Makárión \stin mâllon didónai (h lambánein.
20.22 20.23 20.23 20.24 20.24 20.24 20.24 20.25 20.26 20.27
20.27 20.28 20.28 20.28
\gW dedeménow ♦ dedeménow \gW légon ♦ moi légon me kaì ylíceiw ♦ kaì ylíceiw me lógon ♦ lógou o[dè ¡xv ♦ — cux}n mou ♦ cux|n metà xarâw ♦ — toû yeoû ♦ — \gW ♦ e†mi ømîn ♦ —
20.29 20.32 20.32 20.32
Diò
yeoû ♦ yeoû ømîn o{n ♦ — kuríou kaì ♦ — †díou a®matow ♦ a®matow toû †díou gàr oÂda toûto ♦ oÂda ˙delfoí ♦ — \poikodomêsai ♦ o†kodomêsai ømîn ♦ t|n
301
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PPP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
20.36 - 21.11
PPQ
PRAJEIS APO STO LVN 36
Kaì taûta e†pQn, yeìw tà gónata a[toû, sùn pâsin a[toîw proshújato. 37 ^Ikanòw dè \géneto klauymòw pántvn: kaì \pipesóntew \pì tòn tráxhlon toû Paúlou katefíloun a[tón, 38 •dunQmenoi málista \pì t! lóg~ > e†r}kei, –ti o[kéti méllousin tò prósvpon a[toû yevreîn. Proépempon dè a[tòn e†w tò ploîon.
21
^Vw dè \géneto ˙naxyênai =mâw ˙pospasyéntaw ˙p' a[tôn, e[yudrom}santew ælyomen e†w t|n Kôn, t_ dè e^ jêw e†w t|n ^Ródon, k˙keîyen e†w Pátara: 2 kaì eøróntew plo î o n diaperôn e†w Foiníkhn, \pibántew ˙n}xyh m en . 3 &Anafánentew dè t|n Kúpron, kaì katalipóntew a[t|n e[Qnumon, \pléomen e†w Surían, kaì kat}xyhmen e†w Túron: \keîse gàr ‘n tò ploîon ˙pofortizómenon tòn gómon. 4 Kaì ˙neuróntew mayhtáw, \pemeínamen a[toû =méraw e^ptá: o®tinew t! Paúl~ ¡legon dià toû pneúmatow, m| ˙nabaínein e†w ^Ierousal}m. 5 %O te dè \géneto =mâw \jartísai tàw =méraw, \jelyóntew \poreuómeya, propempóntvn =mâw pántvn sùn gunaijìn kaì téknoiw £vw ¡jv têw pólevw: kaì yéntew tà gónata \p ì tòn a†gialòn proshujámeya . 6 Kaì ˙spasámenoi ˙ll}louw, \pébhmen e†w tò ploîon, \keînoi dè øpéstrecan e†w tà Êdia. 7
ælyomen
^H m eî w dé, tòn ploûn dianúsantew ˙pò Túrou, kathnt}samen e†w Ptolemafida, kaì ˙spasámenoi toùw ˙delfoùw \meínamen =méran mían par' a[toîw. 8 T_ dè \p a ú r i o n \j el yó n t ew o¥ perì tòn Paûlon ‘lyon e†w Kaisáreian: kaì e†selyóntew e†w tòn oÂkon Filíppou toû e[aggelistoû, ªntow \k tôn e^ptá, \meínamen par' a[t!. 9 Toút~ dè ‘san yugatérew paryénoi téssarew profhteúousai. 10 &Epimenóntvn dè =môn =méraw pleíouw, katêlyén tiw ˙pò têw &Ioudaíaw prof}thw •nómati *Agabow. 11 Kaì \lyWn pròw =mâw, 21.5 proshujámeya ♦ proseujámenoi 21.6 Kaì ˙spasámenoi ˙ll}louw \pébhmen ♦ &Aphspasámeya ˙ll}louw kaì ˙nébhmen 21.8 o¥ perì tòn Paûlon ‘lyon ♦ ælyomen 21.9 paryénoi téssarew ♦ téssarew paryénoi 21.10 =môn ♦ —
20.37 \géneto klauymòw ♦ klauymòw \géneto 21.1 Kôn ♦ Kô 21.3 &Anafánentew ♦ &Anafánantew 21.3 kat}xyhmen ♦ kat}lyomen 21.3 ‘n tò ploîon ♦ tò ploîon ‘n 21.4 Kaì ˙neuróntew ♦ &Aneuróntew dè toùw 21.4 ˙nabaínein e†w ^Ierousal}m ♦ \pibaínein e†w ^Ierosóluma
302
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PPQ
PPR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
21.12 - 21.25
PRAJEIS APO STO LVN
kaì ƒraw t|n zQnhn toû Paúlou, d}saw te a[toû toùw pódaw kaì tàw xeîraw eÂpen, Táde légei tò pneûma tò ßgion, Tòn ƒndra o˚ \stin = zQnh a%uth, o%utvw d}sousin \n ^Ierousal|m o¥ &Ioudaîoi, kaì paradQsousin e†w xeîraw \ynôn. 12 ^Vw dè “koúsamen taûta, parekaloûmen =meîw te kaì o¥ \ntópioi, toû m| ˙nabaínein a[tòn e†w ^Ierousal}m. 13 &Apekríyh te ` Paûlow, Tí poieîte klaíontew kaì sunyrúptontéw mou t|n kardían; &EgW gàr o[ mónon deyênai, ˙llà kaì ˙poyaneîn e†w ^Ierousal|m e^ toímvw ¡xv øpèr toû •nómatow toû kuríou &Ihsoû. 14 M| peiyoménou dè a[toû, =suxásamen e†póntew, Tò yélhma toû kuríou genésyv. 15
Metà dè tàw =méraw taútaw \piskeuasámenoi ˙nebaínomen e†w ^Ierousal}m. 16 Sunêlyon dè kaì tôn mayhtôn ˙pò Kaisareíaw sùn =mîn, ƒgontew par' > jenisyômen, Mnásvní tini Kuprí~, ˙rxaí~ mayht_. 17
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Genoménvn dè =môn e†w ^Ierosóluma, ˙sménvw \déjanto =mâw o¥ ˙delfoí. 18 T_ dè \pioús+ e†s§ei ` Paûlow sùn =mîn pròw &Iákvbon, pántew te paregénonto o¥ presbúteroi. 19 Kaì ˙spasámenow a[toúw, \jhgeîto kay' ¢n £kaston @n \poíhsen ` yeò w \n toîw ¡yn es i n dià têw diakoníaw a[toû. 20 O¥ dè ˙koúsantew \dójazon tòn kúrion: e†póntew a[t!, Yevreîw, ˙delfé, pósai muriádew e†sìn &Ioudaívn tôn pepisteukótvn: kaì pántew zhlvtaì toû nómou øpárxousin: 21 kathx}yhsan dè perì soû, –ti ˙postasían didáskeiw ˙pò Mvüsévw toùw katà tà ¡ynh pántaw &Ioudaíouw, légvn m| peritémnein a[toùw tà tékna, mhdè toîw ¡yesin peripateîn. 22 Tí o{n \stin; Pántvw deî plêyow sunelyeîn: ˙koúsontai gàr –ti \l}luyaw. 23 Toûto o{n poíhson – soi légomen: e†sìn =mîn ƒndrew téssarew e[x|n ¡xontew \f' e^ autôn: 24 toútouw paralabWn a^ gnísyhti sùn a[toîw, kaì dapánhson \p' a[toîw, ®na jur}svntai t|n kefal}n, kaì gnôsin pántew –ti @n kat}xhntai perì soû o[dén \stin, ˙llà stoixeîw kaì a[tòw tòn nómon fulássvn. 25 Perì 21.11 te a[toû ♦ e^autoû 21.13 &Apekríyh te ♦ Tóte ˙pekríyh 21.14 Tò yélhma toû kuríou genésyv ♦ Toû kuríou tò yélhma ginésyv 21.15 ^Ierousal}m ♦ ^Ierosóluma 21.17 \déjanto ♦ ˙pedéjanto 21.20 kúrion e†póntew ♦ yeòn eÂpón te
21.20 21.22 21.22 21.24 21.24 21.24
Mvüséow
&Ioudaívn ♦ \n toîw &Ioudaíoiw deî plêyow sunelyeîn ♦ — gàr ♦ — jur}svntai ♦ jur}sontai gnôsin ♦ gnQsontai tòn nómon fulássvn ♦ fulássvn tòn nómon
303
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PPR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
21.26 - 21.36
PPS
PRAJEIS APO STO LVN
dè tôn pepisteukótvn \ynôn =meîw \pesteílamen, krínantew mhdèn toioûton threîn a[toúw, e† m| fulássesyai a[toùw tó te e†dvlóyuton kaì tò a<ma kaì pniktòn kaì porneían. 26 Tóte ` Paûlow paralabWn toùw ƒndraw, t_ \xomén+ =mérŸ sùn a[toîw a^ gnisyeì w e† s § ei e† w tò ¥erón, diaggéllvn t|n \kpl}rvsin tôn =merôn toû a^ gnismoû, £vw o˚ proshnéxyh øpèr e^nòw e^kástou a[tôn = prosforá. 27
^Vw dè ¡mellon a¥ e^ptà =mérai sunteleîsyai, o¥ ˙pò têw &Asíaw &Ioudaîoi, yeasámenoi a[tòn \n t! ¥er!, sunéxeon pánta tòn ªxlon, kaì \pébalon tàw xeî r a w \p ' a[tón, 28 krázontew, *Andrew &Israhlîtai, bohyeîte. O˚tów \stin ` ƒnyrvpow ` katà toû laoû kaì toû nómou kaì toû tópou toútou pántaw pantaxoû didáskvn: ¡ti te kaì %Ellhnaw e†s}gagen e†w tò ¥erón, kaì kekoínvken tòn ßgion tópon toûton. 29 )Hsan gàr e^vrakótew Trófimon tòn &Efésion \n t_ pólei sùn a[t!, $on \nómizon –ti e†w tò ¥eròn e†s}gagen ` Paûlow. 30 &Ekin}yh te = póliw –lh, kaì \géneto sundrom| toû laoû: kaì \pilabómenoi toû Paúlou e< l k o n a[tòn ¡jv toû ¥eroû: kaì e[yév w \kleísyhsan a¥ yúrai. 31 Zhtoúntvn dè a[tòn ˙pokteînai, ˙nébh fásiw t! xiliárx~ têw speírhw, –ti –lh sugkéxutai ^Ierousal}m: 32 $ow \jautêw paralabWn stratiQtaw kaì e^ katontárxouw, katédramen \p' a[toúw: o¥ dé, †dóntew tòn xilíarxon kaì toùw stratiQtaw, \paúsanto túptontew tòn Paûlon. 33 &Eggísaw dè ` xilíarxow \pelábeto a[toû, kaì \kéleusen deyênai a^lúsesin dusín: kaì \punyáneto tíw ©n eÊh, kaì tí \stin pepoihkQw. 34 *Alloi dè ƒllo ti \bóvn \n t! ªxl~: m| dunámenow dè gnônai tò ˙sfalèw dià tòn yórubon, \kéleusen ƒgesyai a[tòn e†w t|n parembol}n. 35 %O te dè \géneto \pì toùw ˙nabaymoúw, sunébh bastázesyai a[tòn øpò tôn strativtôn dià t|n bían toû ªxlou. 36 &Hkoloúyei gàr tò plêyow toû laoû krâzon, AÂre a[tón. 21.31 21.32 21.33 21.33 21.34 21.34
sugkéxutai ♦ sugxúnnetai e^katontárxouw ♦ e^katontárxaw &Eggísaw dè ♦ Tóte \ggísaw ©n ♦ — \bóvn ♦ \pefQnoun dunámenow dè ♦ dunaménou dè a[toû 21.36 krâzon ♦ krázontew
21.25 mhdèn toioûton threîn a[toúw e† m| ♦ — 21.25 kaì tò ♦ kaì 21.27 tàw xeîraw \p' a[tón ♦ \p' a[tòn tàw xeîraw 21.28 pantaxoû ♦ pantax_ 21.29 e^vrakótew ♦ proevrakótew 21.31 dè ♦ te
304
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PPS
PPT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
21.37 - 22.10
PRAJEIS APO STO LVN 37
Méllvn te e†ságesyai e†w t|n parembol|n ` Paûlow légei t! xiliárx~, E† ¡jestín moi e†peîn prów se; ^O dè ¡fh, ^Ellhnistì ginQskeiw; 38 O[k ƒra sù e ` A†gúptiow ` prò toútvn tôn =merôn ˙nastatQsaw kaì \jagagWn e†w t|n ¡rhmon toùw tetrakisxilíouw ƒndraw tôn sikarívn; 39 EÂpen dè ` Paûlow, &EgW ƒnyrvpow mén e†mi &Ioudaîow, Tarseùw têw Kilikíaw, o[k ˙s}mou pólevw políthw: déo m a i dé sou, \pítrecón moi lalêsai pròw tòn laón. 40 &Epitrécantow dè a[toû, ` Paûlow e^ stWw \pì tôn ˙nabaymôn katéseisen t_ xeirì t! la!: pollêw dè sigêw genoménhw, prosefQnei t_ ^Ebrafidi dialékt~ légvn,
22
*Andrew ˙delfoì kaì patérew, ˙koúsaté mou têw pròw ømâw nunì ˙pologíaw.
2
&Akoúsantew dè –ti t_ ^Ebrafidi dialékt~ prosefQnei a[toîw, mâllon parésxon =suxían. Kaí fhsin,
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
3
&EgW mén e†mi ˙n|r &Ioudaîow, gegennhménow \n Tars! têw Kilikíaw, ˙nateyramménow dè \n t_ pólei taút+ parà toùw pódaw Gamali}l, pepaideuménow katà ˙kríbeian toû patrœou nómou, zhlvt|w øpárxvn toû yeoû, kayWw pántew ømeîw \ste s}meron: 4 $o w taúthn t|n `dòn \dívja ƒxri yanátou, desmeúvn kaì paradidoùw e†w fulakàw ƒndraw te kaì gunaîkaw. 5 ^Vw kaì ` ˙rxiereùw martureî moi, kaì pân tò presbutérion: par' @n kaì \pistolàw dejámenow pròw toùw ˙delfoúw, e†w Damaskòn \poreuómhn, ƒjvn kaì toùw \keîse ªntaw dedeménouw e†w ^Ierousal}m, ®na timvrhyôsin. 6 &Egéneto dé moi poreuomén~ kaì \ggízonti t_ Damask!, perì meshmbrían, \jaífnhw \k toû o[ranoû periastrácai fôw ¥kanòn perì \mé. 7 *Epesá te e†w tò ¡dafow, kaì ækousa fvnêw legoúshw moi, Saoúl, Saoúl, tí me diQkeiw; 8 &EgW dè ˙pekríyhn, Tíw eÂ, kúrie; EÂpén te prów me, &EgQ e†mi &Ihsoûw ` Nazvraîow $on sù diQkeiw. 9 O¥ dè sùn \moì ªntew tò mèn fôw \yeásanto, kaì ¡mfoboi \génonto: t|n dè fvn|n o[k ækousan toû laloûntów moi. 10 EÂpon dé, Tí poi}sv, kúrie; ^O dè kúriow eÂpen prów me, &Anastàw poreúou e†w Damaskón: k˙keî soi
¡pesón
22.3 mén ♦ — 22.9 kaì ¡mfoboi \génonto ♦ —
21.37 prów ♦ ti pròw 21.40 prosefQnei ♦ prosefQnhsen
305
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PPT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
22.11 - 22.26
kaì fulássvn
PPU
PRAJEIS APO STO LVN
lalhy}setai perì pántvn @n tétaktaí soi poiêsai. 11 ^Vw dè o[k \néblepon ˙pò têw dójhw toû fvtòw \keínou, xeiragvgoúmenow øpò tôn sunóntvn moi, ‘lyon e†w Damaskón. 12 &A n a n í a w dé tiw, ˙n|r e[seb|w katà tòn nómon, marturoúmenow øpò pántvn tôn katoikoúntvn &Ioudaívn, 13 \l yW n prów me kaì \pistàw eÂpén moi, Saoùl ˙delfé, % rŸ ˙nébleca e†w a[tón. 14 ^O dè ˙náblecon. K˙gW a[t_ t_ v eÂpen, ^O yeòw tôn patérvn =môn proexeirísató se gnônai tò yélhma a[toû, kaì †deîn tòn díkaion, kaì ˙koûsai fvn|n \k toû stómatow a[toû. 15 %O ti ¡s+ mártuw a[t! pròw pántaw ˙nyrQpouw @n e^Qrakaw kaì ækousaw. 16 Kaì nûn tí mélleiw; &A n a s t à w báptisai kaì ˙pólousai tàw a^ martíaw sou, \pikalesámenow tò ªnoma toû kuríou. 17 &Egéneto dé moi øpostrécanti e†w ^Ierousal}m, kaì proseuxoménou mou \n t! ¥er!, genésyai me \n \kstásei, 18 kaì †deîn a[tòn légontá moi, Speûson kaì ¡j el ye \n táxei \j ^Ier o u s a l } m : dióti o[ paradéjontaí sou t|n marturían perì \moû. 19 K˙gW eÂpon, Kúrie, a[toì \pístantai –ti \gW æmhn fulakízvn kaì dérvn katà tàw sunagvgàw toùw pisteúontaw \pì sé: 20 kaì –te \jexeîto tò a<ma Stefánou toû márturów sou, kaì a[tòw æmhn \festWw kaì suneudokôn t_ ˙nairései a[toû, fulássvn tà ¥mátia tôn ˙nairoúntvn a[tón. 21 Kaì eÂpen prów me, Poreúou, –ti \gW e†w ¡ynh makràn \japostelô se. 22
Kraugazóntvn
proéteinan
*Hkouon dè a[toû ƒxri toútou toû lógou, kaì \pêran t|n fvn|n a[tôn légontew, AÂre ˙pò têw gêw tòn toioûton: o[ gàr kayêken a[tòn z_n. 23 Krazóntvn dè a[tôn, kaì ]iptoúntvn tà ¥mátia, kaì koniortòn ballóntvn e†w tòn ˙éra, 24 \kéleusen a[tòn ` xilíarxow ƒgesyai e†w t|n parembol}n, e†pWn mástijin ˙netázesyai a[tón, ®na \pign! di' ÷n a†tían o%utvw \pefQnoun a[t!. 25 ^Vw dè proéteinen a[tòn toîw ¥mâsin, eÂpen pròw tòn e^ stôta e^ katóntarxon ` Paûlow, E† ƒnyrvpon ^Rvmaîon kaì ˙katákriton ¡jestin ømîn mastízein; 26 &Akoúsaw dè ` e^ katóntarxow, proselyWn ˙p}ggeilen t! 22.12 22.16 22.18 22.20 22.20 22.23 22.24
e[seb|w ♦ e[lab|w toû kuríou ♦ a[toû t|n ♦ — \jexeîto ♦ \jexúnneto t_ ˙nairései a[toû ♦ kaì Krazóntvn dè ♦ kraugazóntvn te a[tòn ` xilíarxow ƒgesyai ♦ `
22.24 22.25 22.26 22.26
xilíarxow e†ságesyai a[tòn e†pWn ♦ eÊpaw proéteinen ♦ proéteinan e^katóntarxow ♦ e^katontárxhw ˙p}ggeilen t! xiliárx~ ♦ t! xiliárx~ ˙p}ggeilen
306
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PPU
PPV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
22.27 - 23.9
PRAJEIS APO STO LVN xiliárx~ légvn, %Ora tí mélleiw poieîn: ` gàr ƒnyrvpow o˚tow ^Rvmaîów \stin. 27 ProselyWn dè ` xilíarxow eÂpen a[t!, Lége moi, e† sù ^Rvmaîow eÂ; ^O dè ¡fh, Naí. 28 &A p e k r í y h te ` xilíarxow, &EgW polloû kefalaíou t|n politeían taúthn \k t h s á m h n . ^O dè Paûlow ¡fh, &EgW dè kaì gegénnhmai. 29 E[yévw o{n ˙pésthsan ˙p' a[toû o¥ méllontew a[tòn ˙netázein. Kaì ` xilíarxow dè \fob}yh, \pignoùw –ti ^Rvmaîów \stin, kaì –ti ‘n a[tòn dedekQw. 30
T_ dè \paúrion boulómenow gnônai tò ˙sfaléw, tò tí kathgoreîtai parà tôn &Ioudaívn, ¡lusen a[tòn ˙pò tôn desmôn, kaì \kéleusen \lyeîn toùw ˙rxiereîw kaì –lon tò sunédrion a[tôn, kaì katagagWn tòn Paûlon ¡sthsen e†w a[toúw.
23
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Atenísaw dè ` Paûlow t! sunedrí~ eÂpen, *Andrew ˙delfoí, \gW pás+ suneid}sei ˙gay_ pepolíteumai t! ye! ƒxri taúthw têw =méraw. 2 ^O dè ˙rxiereùw &Ananíaw \pétajen toîw parestôsin a[t! túptein a[toû tò stóma. 3 Tóte ` Paûlow pròw a[tòn eÂpen, Túptein se méllei ` yeów, toîxe kekoniaméne: kaì sù káy+ krínvn me katà tòn nómon, kaì paranomôn keleúeiw me túptesyai; 4 O¥ dè parestôtew eÂpon, Tòn ˙rxieréa toû yeoû loidoreîw; 5 *Efh te ` Paûlow, O[k Ædein, ˙delfoí, –ti \stìn ˙rxiereúw: gégraptai gár, *Arxonta toû laoû sou o[k \reîw kakôw. 6 Gnoùw dè ` Paûlow –ti tò ¢n mérow \stìn Saddoukaívn, tò dè £teron Farisaívn, ¡krajen \n t! sunedrí~, *Andrew ˙delfoí, \gW Farisaîów e†mi, u¥òw Farisaíou: perì \lpídow kaì ˙nastásevw nekrôn \gW krínomai. 7 Toûto dè a[toû lal}santow, \géneto stásiw tôn Farisaívn, kaì \sxísyh tò plêyow. 8 Saddoukaîoi mèn gàr légousin m| eÂnai ˙nástasin, mhdè ƒggelon, m}te pneûma: Farisaîoi dè `mologoûsin tà ˙mfótera. 9 &Egéneto dè kraug| 22.26 22.27 22.28 22.29 22.30 22.30 22.30 22.30 22.30
%Ora ♦ — e† sù ♦ sù te ♦ dè ‘n a[tòn ♦ a[tòn ‘n parà ♦ øpò ˙pò tôn desmôn ♦ — \lyeîn ♦ sunelyeîn –lon ♦ pân a[tôn ♦ —
23.4 23.5 23.6 23.6 23.6 23.7 23.7 23.8
Farisaívn kaì tôn Saddoukaívn
eÂpon ♦ eÂpan *Arxonta ♦ –ti *Arxonta ¡krajen ♦ ¡krazen Farisaíou ♦ Farisaívn \gW krínomai ♦ ˆ\gW˜ krínomai lal}santow ♦ e†póntow Farisaívn ♦ Farisaívn kaì Saddoukaívn mhdè ♦ m}te
307
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PPV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
23.10 - 23.20
PQM
PRAJEIS APO STO LVN
megálh: kaì ˙nastántew o¥ grammateîw toû mérouw tôn Farisaívn diemáxonto légontew, O[dèn kakòn eørískomen \n t! ˙nyrQp~ toút~: e† dè pneûma \lálhsen a[t! (h ƒggelow, m| yeomaxômen. 10 Pollêw dè genoménhw stásevw, e[labhyeìw ` xilíarxow m| diaspasy_ ` Paûlow øp' a[tôn, \kéleusen tò stráteuma katabênai kaì a^rpásai a[tòn \k mésou a[tôn, ƒgein te e†w t|n parembol}n. 11
T_ dè \pioús+ nuktì \pistàw a[t! ` kúriow eÂpen, Yársei Paûle: qw gàr diemartúrv tà perì \moû e†w ^Ierousal}m, o%utvw se deî kaì e†w ^RQmhn marturêsai. 12
katagág+ a[tòn
Genoménhw dè =méraw, poi}santéw tinew tôn &Ioudaívn sustrof}n, ˙neyemátisan e^autoúw, légontew m}te fageîn m}te pieîn £vw o˚ ˙pokteínvsin tòn Paûlon. 13 )Hsan dè pleíouw tessarákonta o¥ taúthn t|n sunvmosían pepoihkótew: 14 o®tinew proselyóntew toîw ˙rxiereûsin kaì toîw presbutéroiw eÂpon, &Anayémati ˙neyematísamen e^ autoúw, mhdenòw geúsasyai £vw o˚ ˙pokteínvmen tòn Paûlon. 15 Nûn o{n ømeîw \mfanísate t! xiliárx~ sùn t! sunedrí~, –pvw a·rion a[tòn katagág+ pròw ømâw, qw mél l o n t a w diaginQskein ˙kribésteron tà perì a[toû: =meîw dé, prò toû \ggísai a[tón, £toimoí \smen toû ˙neleîn a[tón. 16 &Akoúsaw dè ` u¥òw têw ˙delfêw Paúlou tò ¡nedron, paragenómenow kaì e† s el yW n e† w t|n parembol}n, ˙p}ggeilen t! Paúl~. 17 Proskalesámenow dè ` Paûlow £na tôn e^katontárxvn ¡fh, Tòn neanían toûton ˙págage pròw tòn xilíarxon: ¡xei gár ti ˙paggeîlai a[t!. 18 ^O mèn o{n paralabWn a[tòn ægagen pròw tò n xi l í a r xo n , kaí fhsin, ^O dés m i o w Paûlow proskalesámenów me “rQthsen toûton tòn neanían ˙gageîn prów se, ¡xontá ti lalêsaí soi. 19 &Epilabómenow dè têw xeiròw a[toû ` xilíarxow, kaì ˙naxvr}saw kat' †dían \punyáneto, Tí \stin $o ¡xeiw ˙paggeîlaí moi; 20 EÂpen dè –ti O¥ &Ioudaîoi 23.9 23.9 23.10 23.10 23.10 23.11 23.12
23.13 23.13 23.14 23.15
tessarákonta ♦ tesserákonta pepoihkótew ♦ poihsámenoi eÂpon ♦ eÂpan a·rion a[tòn katagág+ pròw ♦ katagág+ a[tòn e†w 23.16 tò ¡nedron ♦ t|n \nédran 23.17 ti ˙paggeîlai ♦ ˙paggeîlaí ti 23.18 neanían ♦ neanískon
o¥ grammateîw ♦ tinèw tôn grammatévn m| yeomaxômen ♦ — genoménhw ♦ ginoménhw e[labhyeìw ♦ fobhyeìw katabênai kaì ♦ katabàn Paûle ♦ — tinew tôn &Ioudaívn sustrof}n ♦ sustrof|n o¥ &Ioudaîoi
308
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PQM
PQN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
23.21 - 23.32
PRAJEIS APO STO LVN
sunéyento toû \rvtêsaí se, –pvw a·rion e†w tò sunédrion katagág+w tòn Paûlon, qw méllontá ti ˙kribésteron punyánesyai perì a[toû. 21 Sù o{n m| peisy_w a[toîw: \n e d r e ú o u s i n gàr a[tòn \j a[tôn ƒndrew pleíouw tessarákonta, o®tinew ˙neyemátisan e^ autoùw m}te fageîn m}te pieîn £vw o˚ ˙nélvsin a[tón: kaì nûn £toimoí e†sin prosdexó m en o i t|n ˙pò soû \paggelían. 22 ^O mèn o{n xi l í a r xo w ˙pélusen tòn neanían, paraggeílaw Mhdenì \k l a l ê s a i –ti taûta \nefánisaw prów me. 23 Kaì proskalesámen o w dúo tinàw tôn e^katontárxvn eÂpen, ^Etoimásate stratiQtaw diakosíouw –pvw poreuyôsin £vw Kaisareíaw, kaì ¥ppeîw e^bdom}konta, kaì dejiolábouw % raw têw nuktów: 24 kt}nh te diakosíouw, ˙pò tríthw v parastêsai, ®na \pibibásantew tòn Paûlon diasQsvsin pròw F}lika tòn =gemóna: 25 grácaw \pistol|n periéxousan tòn túpon toûton:
méllontéw
26
Klaúdiow Lusíaw t! kratíst~ =gemóni F}liki xaírein. Tòn ƒndra toûton sullhfyénta øpò tôn &Ioudaívn, kaì méllonta ˙naireîsyai øp' a[tôn, \pistàw sùn t! strateúmati \jeilómhn a[tón, mayWn –ti ^Rvmaîów \stin. 28 Boulómenow dè gnônai t|n a†tían di' ÷n \nekáloun a[t!, kat}gagon a[tòn e†w tò sunédrion a[tôn: 29 $o n e˚ron \gkaloúmenon perì zhthmátvn toû nómou a[tôn, mhdèn ƒjion yanátou (h desmôn ¡gklhma ¡xonta. 30 Mhnuyeíshw dé moi \piboulêw e†w tòn ƒndra méllein ¡sesyai øpò tôn &Ioudaívn, \jautêw ¡pemca prów se, paraggeílaw kaì toîw kathgóroiw légein tà pròw a[tòn \pì soû. *Errvso.
27
31
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
O¥ mèn o{n stratiôtai, katà tò diatetagménon a[toîw, ˙nalabóntew tòn Paûlon, ægagon dià têw nuktòw e†w t|n &A n t i p a t r í d a . 32 T_ dè \paúrion \ásantew toùw ¥ppeîw 23.28 23.28 23.29 23.29
23.20 e†w tò sunédrion katagág+w tòn Paûlon ♦ tòn Paûlon katagág+w e†w tò sunédrion 23.20 méllontá ♦ méllon 23.21 tessarákonta ♦ tesserákonta 23.21 £toimoí e†sin ♦ e†sin £toimoi 23.22 neanían ♦ neanískon 23.23 tinàw ♦ ˆtinàw˜ 23.25 periéxousan ♦ ¡xousan 23.27 sullhfyénta ♦ sullhmfyénta 23.27 \jeilómhn a[tón ♦ \jeilámhn
23.30 23.30 23.30 23.31
dè gnônai ♦ te \pignônai a[tòn ♦ — ƒjion ♦ dè ƒjion ¡gklhma ¡xonta ♦ ¡xonta ¡gklhma méllein ¡sesyai øpò tôn &Ioudaívn ♦ ¡sesyai tà ♦ ˆtà˜ *Errvso ♦ — têw ♦ —
309
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PQN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
23.33 - 24.12
PQO
PRAJEIS APO STO LVN
poreúesyai sùn a[t!, øpéstrecan e†w t|n parembol}n: 33 o®tinew e†selyóntew e†w t|n Kaisáreian, kaì ˙nadóntew t|n \pistol|n t! =gemóni, parésthsan kaì tòn Paûlon a[t!. 34 &Anagnoùw dè ` =gemQn, kaì \pervt}saw \k poíaw \parxíaw \stín, kaì puyómenow –ti ˙pò Kilikíaw, 35 Diakoúsomaí sou, ¡fh, –tan kaì o¥ kat}goroí sou paragénvntai. &Ekéleusén te a[tòn \n t! praitvrí~ ^Hrœdou fulássesyai.
24
Metà dè pénte =méraw katébh ` ˙rxiereùw &Ananíaw metà tôn presbutérvn kaì ]}torow Tertúllou tinów, o®tinew \nefánisan t! =gemóni katà toû Paúlou. 2 Klhyéntow dè a[toû, ærjato kathgoreîn ` Tértullow légvn, Pollêw e†r}nhw tugxánontew dià soû, kaì katoryvmátvn ginoménvn t! ¡ynei toút~ dià têw sêw pronoíaw, 3 pánt+ te kaì panta xo û ˙podexó m eya , krátiste Fêlij, metà páshw e[xaristíaw. 4 %Ina dè m| \pì pleîón se \gkóptv, parakalô ˙koûsaí se =môn suntómvw t_ s_ \pieikeíŸ. 5 Eøróntew gàr tòn ƒndra toûton loimón, kaì kinoûnta stásin pâsin toîw &Ioudaíoiw toîw katà t|n o†kouménhn, prvtostáthn te têw tôn Nazvraívn a¥résevw: 6 $ow kaì tò ¥eròn \peírasen bebhlôsai: $on kaì \krat}samen: 7 8 par' o˚ dun}s+, a[tòw ˙nakrínaw, perì pántvn toútvn \pignônai @n =meîw kathgoroûmen a[toû. 9 Sunepéyento dè kaì o¥ &Ioudaîoi, fáskontew taûta o%utvw ¡xein. 10
&Apekríyh dè ` Paûlow, neúsantow a[t! toû =gemónow légein, 6$
sé:
ow kaì tò ¥eròn \peírasen bebhlôsai: o$ n kaì \krat}samen: kaì katà tòn =méteron nómon “yel}samen krînai. 7 ParelyWn dè Lusíaw ` xilíarxow metà pollêw bíaw \k tôn xeirôn =môn ˙p}gagen, 8 keleúsaw toùw kathgórouw a[toû ¡rxesyai \pì soû: par' o˚ dun}s+, a[tòw ˙nakrínaw, perì pántvn toútvn \pignônai @n =meîw kathgoroûmen a[toû. 23.32 23.34 23.34 23.35 23.35
24.1
tôn presbutérvn ♦ presbutérvn tinôn 24.2 katoryvmátvn ♦ dioryvmátvn 24.5 stásin ♦ stáseiw 24.10 dè ♦ te
poreúesyai ♦ ˙pérxesyai ` =gemQn ♦ — \parxíaw ♦ \parxeíaw &Ekéleusén te a[tòn ♦ Keleúsaw ^Hrœdou fulássesyai ♦ toû ^Hrœdou fulássesyai a[tón
310
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PQO
PQP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
24.11 - 24.23
PRAJEIS APO STO LVN
&E k pollôn \tôn ªnta se krit|n t! ¡yn ei toút~ \pistámenow, e[yumóteron tà perì \mautoû ˙pologoûmai, 11 dunaménou sou gnônai –ti o[ pleíouw e†sín moi =mérai dekadúo, ˙f' «w ˙nébhn proskun}svn \n ^Ierousal}m: 12 kaì o·te \n t! ¥er ! e˚ r ó n me prów tina dialegómenon (h \pisústasin poioûnta ªxlou, o·te \n taîw sunagvgaîw, o·te katà t|n pólin. 13 O·te parastêsaí me dúnantai perì @n nûn kathgoroûsín mou. 14 ^O mologô dè toûtó soi, –ti katà t|n `dòn ÷n légousin a®resin, o%utvw latreúv t! patrœ~ ye!, pisteúvn pâsin toîw katà tòn nómon kaì toîw prof}taiw gegramménoiw: 15 \lpída ¡xvn e†w tòn yeón, ÷n kaì a[toì o˚toi prosdéxontai, ˙nástasin méllein ¡sesyai nekrôn, dikaívn te kaì ˙díkvn. 16 &En toút~ dè a[tòw ˙skô, ˙próskopon suneídhsin ¡xvn pròw tòn yeò n kaì toùw ˙nyrQpouw dià pantów. 17 Di' \tôn dè pleiónvn paregenómhn \lehmosúnaw poi}svn e†w tò ¡ynow mou kaì prosforáw: 18 \n o<w e˚rón me =gnisménon \n t! ¥er!, o[ metà ªxlou o[dè metà yorúbou, tinèw ˙pò têw &Asíaw &Ioudaîoi: 19 o¬w deî \pì soû pareînai kaì kathgoreîn eÊ ti ¡xoien prów me. 20 (H a[toì o˚toi e†pátvsan, tí e˚ron \n \moì ˙díkhma, stántow mou \pì toû sunedríou, 21 (h perì miâw taúthw fvnêw, «w ¡kraja e^ stWw \n a[toîw, –ti Perì ˙nastásevw nekrôn \gW krínomai s}meron øf' ømôn. 22
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&A k o ú s a w dè taûta ` Fêlij ˙nebáleto a[toúw, ˙kribésteron e†dWw tà perì têw `doû, e†pQn, %Otan Lusíaw ` xi l í a r xo w katab_, diagnQsomai tà kay' ømâw: 23 diatajámenów te t! e^ katontárx+ threîsyai tòn Paûlon, ¡xei n te ƒnesin, kaì mhdéna kvlúein tôn †dívn a[toû øphreteîn (h prosérxesyai a[t!. 24.10 24.11 24.11 24.11 24.12 24.13 24.13 24.13 24.14 24.15 24.16 24.16 24.17 24.17 24.18
24.18 24.19 24.19 24.20 24.21
e[yumóteron ♦ e[yúmvw gnônai ♦ \pignônai dekadúo ♦ dQdeka \n ♦ e†w \pisústasin ♦ \pístasin O·te ♦ O[dè me dúnantai ♦ dúnantaí soi nûn ♦ nunì prof}taiw ♦ \n toîw prof}taiw nekrôn ♦ — dè ♦ kaì ¡xvn ♦ ¡xein paregenómhn ♦ — kaì ♦ paregenómhn kaì o<w ♦ a<w
24.21 24.22 24.22 24.23 24.23 24.23
˙pò ♦ dè ˙pò deî ♦ ¡dei me ♦ \mé \n \moì ♦ — ¡kraja e^stWw \n a[toîw ♦ \kékraja \n a[toîw e^stWw øf' ♦ \f' &Akoúsaw dè taûta ` Fêlij ˙nebáleto a[toúw ♦ &Anebáleto dè a[toùw ` Fêlij e†pQn ♦ eÊpaw te t! ♦ t! tòn Paûlon ♦ a[tòn (h prosérxesyai ♦ —
311
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PQP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
24.24 - 25.9
PQQ
PRAJEIS APO STO LVN 24
Metà dè =méraw tináw, paragenómenow ` Fêlij sùn Drousíll+ t_ gunaikì o·s+ &IoudaíŸ, metepémcato tòn Paûlon, kaì ækousen a[toû perì têw e†w xristòn pístevw. 25 Dialegoménou dè a[toû perì dikaiosúnhw kaì \gkrateíaw kaì toû krímatow toû méllontow ¡sesyai, ¡mfobow genómenow ` Fêlij ˙pekríyh, Tò nûn ¡xon poreúou: kairòn dè metalabWn metakalésomaí se: 26 ßma kaì \lpízvn –ti xr}mata doy}setai a[t! øpò toû Paúlou, –pvw lús+ a[tón: diò kaì puknóteron a[tòn metapempómenow qmílei a[t!. 27 Dietíaw dè plhrvyeíshw, ¡laben diádoxon ` Fêlij Pórkion Fêston: yél v n te xáritaw katayés ya i toîw &Ioudaíoiw ` Fêlij katélipen tòn Paûlon dedeménon.
25
Fêstow o{n \pibàw t_ \parxíŸ, metà treîw =méraw ˙nébh e†w ^Ierosóluma ˙pò Kaisareíaw. 2 &E n ef á n i s a n dè a[t! ` ˙rxiereùw kaì o¥ prôtoi tôn &I o u d a í v n katà toû Paúlou, kaì parekáloun a[tón, 3 a†toúmenoi xárin kat' a[toû, –pvw metapémchtai a[tòn e†w ^Ierousal}m, \nédran poioûntew ˙neleîn a[tòn katà t|n `dón. 4 ^O mèn o{n Fêstow ˙pekríyh, threîsyai tòn Paûlon \n KaisareíŸ, e^autòn dè méllein \n táxei \kporeúesyai. 5 O¥ o{n dunatoì \n ømîn, fhsín, sugkatabántew, eÊ ti \stìn \n t! ˙ndrì toútv, kathgoreítvsan a[toû. 6
a†tiámata
Diatrícaw dè \n a[toîw =méraw pleíouw (h déka, katabàw e† w Kaisáreian, t_ \paúrion kayísaw \pì toû b}matow \kéleusen tòn Paûlon ˙xyênai. 7 Paragenoménou dè a[toû, periésthsan o¥ ˙pò ^Ierosolúmvn katabebhkótew &Ioudaîoi, pollà kaì baréa a†tiQmata férontew katà toû Paûlou, $a o[k Êsxuon ˙podeîjai, 8 ˙pologouménou a[toû –ti O·te e†w tòn nómon tôn &Ioudaívn, o·te e†w tò ¥erón, o·te e†w Kaísará ti %h marton. 9 ^O Fêstow dè toîw &Ioudaíoiw yél v n xá r i n fhsín dunatoì 25.5 toútv ♦ ƒtopon 25.6 pleíouw ♦ o[ pleíouw •ktW 25.7 o¥ ♦ a[tòn o¥ 25.7 férontew katà toû Paûlou ♦ kataférontew 25.8 ˙pologouménou a[toû ♦ toû Paúlou ˙pologouménou 25.9 toîw &Ioudaíoiw yélvn ♦ yélvn toîw &Ioudaíoiw
24.24 24.24 24.25 24.26 24.27 25.1 25.2
gunaikì ♦ †díŸ gunaikì pístevw ♦ &Ihsoûn pístevw ¡sesyai ♦ — –pvw lús+ a[tón ♦ — xáritaw ♦ xárita \parxíŸ ♦ \parxeíŸ dè a[t! ` ˙rxiereùw ♦ te a[t! o¥ ˙rxiereîw 25.4 \n KaisareíŸ ♦ e†w Kaisáreian 25.5 dunatoì \n ømîn fhsín ♦ \n ømîn
312
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PQQ
PQR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
25.10 - 25.22
PRAJEIS APO STO LVN
katayés y a i , ˙pokriyeì w t! Paúl~ eÂpen, Yéleiw e†w ^Ierosóluma ˙nabáw, \keî perì toútvn krínesyai \p' \moû; 10 EÂpen dè ` Paûlow, &Epì toû b}matow Kaísarow e^stQw e†mi, o˚ me deî krínesyai: &Ioudaíouw o[dèn “díkhsa, qw kaì sù kállion \piginQskeiw. 11 E† mèn gàr ˙dikô kaì ƒjion yanátou pépraxá ti, o[ paraitoûmai tò ˙poyaneîn: e† dè o[dén \stin @n o˚t o i kathgoroûsín mou, o[deíw me dúnatai a[toîw xa r í s a s ya i . Kaísara \pikaloûmai. 12 Tóte ` Fêstow sull a l } s a w metà toû sumboulíou ˙pekríyh, Kaísara \pikéklhsai; &Epì Kaísara poreús+. 13
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
^Hmerôn dè diagenoménvn tinôn, &Agríppaw ` basileùw kaì Berníkh kat}nthsan e†w Kaisáreian, ˙spasámenoi tòn Fêston. 14 ^Vw dè pleíouw =méraw diétriben \keî, ` Fêstow t! basileî ˙néyeto tà katà tòn Paûlon, légvn, &An}r tíw \stin kataleleimménow øpò F}likow désmiow, 15 perì o˚, genoménou mou e†w ^Ierosóluma, \nefánisan o¥ ˙rxiereîw kaì o¥ presbúteroi tôn &Ioudaívn, a†toúmenoi kat' a[toû díkhn. 16 Pròw o¬w ˙pekríyhn, –ti o[k ¡stin ¡yo w ^R v m a í o i w xa r í z es ya í tina ƒnyrvpon e†w ˙pQleian, prìn (h ` kathgoroúmenow katà prósvpon ¡xoi toùw kathgórouw, tópon te ˙pologíaw láboi perì toû \gkl}matow. 17 Sunelyóntvn o{n a[tôn \nyáde, ˙nabol|n mhdemían poihsámenow, t_ e^ jêw kayísaw \pì toû b}matow, \kéleusa ˙xyênai tòn ƒndra: 18 perì o˚ stayéntew o¥ kat}goroi o[demían a†tían \péferon @n øpenóoun \gQ, 19 zht}mata dé tina perì têw †díaw deisidaimoníaw eÂxon pròw a[tón, kaì perí tinow &Ihsoû teynhkótow, $on ¡fasken ` Paûlow z_n. 20 &Aporoúmenow dè \gW t|n perì toútou z}thsin, ¡legon, e† boúloito poreúesyai e†w ^Ierousal}m, k˙keî krínesyai perì toútvn. 21 Toû dè Paúlou \pikalesaménou thrhyênai a[tòn e†w t|n toû Sebastoû diágnvsin, \kéleusa threîsyai a[tón, £vw o˚ pémcv a[tòn pròw Kaísara. 22 &A g r í p p a w dè pròw tòn Fêston ¡f h , 25.9 25.11 25.14 25.15 25.16 25.17 25.18
˙spasómenoi diétribon
25.18 øpenóoun \gQ ♦ \gW øpenóoun ponhrôn 25.20 toútou ♦ toútvn 25.20 ^Ierousal}m ♦ ^Ierosóluma 25.21 pémcv ♦ ˙napémcv 25.22 ¡fh ♦ —
krínesyai ♦ kriyênai gàr ♦ o{n diétriben ♦ diétribon díkhn ♦ katadíkhn e†w ˙pQleian ♦ — a[tôn ♦ ˆa[tôn˜ \péferon ♦ ¡feron
313
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PQR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
25.23 - 26.6
PQS
PRAJEIS APO STO LVN &Eboulómhn kaì a[tòw toû ˙nyrQpou ˙koûsai. ^O dé, A·rion, fhsín, ˙koús+ a[toû. 23
T_ o{n \paúrion, \lyóntow toû &Agríppa kaì têw Berníkhw metà pollêw fantasíaw, kaì e†selyóntvn e†w tò ˙kroat}rion, sún te toîw xiliárxoiw kaì ˙ndrásin toîw kat' \jox|n o{sin têw pólevw, kaì keleúsantow toû F}stou, æxyh ` Paûlow. 24 Kaí fhsin ` Fêstow, &Agríppa basileû, kaì pántew o¥ sumparóntew =mîn ƒndrew, yevreîte toûton perì o˚ pân tò plêyow tôn &Ioudaívn \nétuxón moi ¡n te ^Ierosolúmoiw kaì \nyáde, \p i b o ô n t ew m| deîn z_n a[tòn mhkéti. 25 &E g W dè katalabómenow mhdèn ƒjion yanátou a[tòn pepraxénai, kaì a[toû dè toútou \pikalesaménou tòn Sebastón, ¡krina pémpein a[tón. 26 Perì o˚ ˙sfaléw ti grácai t! kurí~ o[k ¡xv. Diò pro}gagon a[tòn \f' ømôn, kaì málista \pì soû, basileû &Agríppa, –pvw têw ˙nakrísevw genoménhw sxô ti grácai. 27 *Alogon gár moi dokeî, pémponta désmion, m| kaì tàw kat' a[toû a†tíaw shmânai.
26
&Agríppaw dè pròw tòn Paûlon ¡fh, &Epitrépetaí soi øpèr seautoû légein. Tóte ` Paûlow ˙pelogeîto, \kteínaw t|n xeîra, 2
\yôn
Perì pántvn @n \gkaloûmai øpò &Ioudaívn, basileû &A g r í p p a , %h ghmai \mautòn makárion \pì soû méllvn ˙pologeîsyai s}meron: 3 málista gnQsthn ªnta sè pántvn tôn katà &Ioudaíouw “yôn te kaì zhthmátvn: diò déomaí sou, makroyúmvw ˙koûsaí mou. 4 T|n mèn o{n bívsín mou t|n \k neóthtow, t|n ˙p' ˙rxêw genoménhn \n t! ¡yn ei mou \n ^Ierosolúmoiw, Êsasin pántew o¥ &Ioudaîoi, 5 proginQskontéw me ƒnvyen, \àn yélvsin martureîn, –ti katà t|n ˙kribestáthn a®resin têw =metéraw yrhskeíaw ¡zhsa Farisaîow. 6 Kaì nûn 25.22 25.23 25.23 25.24 25.24 25.24 25.25 25.25 25.25 25.25 25.26
^O dé ♦ — toîw xiliárxoiw ♦ xiliárxoiw o{sin ♦ — pân ♦ ßpan \piboôntew ♦ boôntew z_n a[tòn ♦ a[tòn zên katalabómenow ♦ katelabómhn yanátou a[tòn ♦ a[tòn yanátou kaì ♦ — pémpein a[tón ♦ pémpein sxô ti grácai ♦ sxô tí grácv
26.1 øpèr ♦ perì 26.1 ˙pelogeîto \kteínaw t|n xeîra ♦ \kteínaw t|n xeîra ˙pelogeîto 26.2 ˙pologeîsyai s}meron ♦ s}meron ˙pologeîsyai 26.3 “yôn ♦ \yôn 26.3 sou ♦ — 26.4 t|n \k ♦ ˆt|n˜ \k 26.4 ^Ierosolúmoiw ♦ te ^Ierosolúmoiw 26.4 o¥ ♦ ˆo¥˜
314
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PQS
PQT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
26.7 - 26.20
PRAJEIS APO STO LVN
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
\p' \lpídi têw pròw toùw patéraw \paggelíaw genoménhw øpò toû yeoû £sthka krinómenow, 7 e†w ÷n tò dvdekáfulon =môn \n \kteneíŸ núkta kaì =méran latreûon \lpízei katantêsai: perì «w \lpídow \gkaloûmai, basileû &Agríppa, øpò &Ioudaívn. 8 Tí ƒpiston krínetai par' ømîn, e† ` yeòw nekroùw \geírei; 9 &E g W mèn o{n ¡doja \maut! pròw tò ªnoma &Ihsoû toû Nazvraíou deîn pollà \nantía prâjai: 10 $o kaì \poíhsa \n ^I er o s o l ú m o i w, kaì polloùw tôn a^ gívn \gW fulakaîw katékleisa, t|n parà tôn ˙rxierévn \jousían labQn, ˙nairouménvn te a[tôn kat}negka cêfon. 11 Kaì katà pásaw tàw sunagvgàw pollákiw timvrôn a[toúw, “nágkazon blasfhmeîn: perissôw te \mmainómenow a[toîw, \dívkon £vw kaì e†w tàw ¡jv póleiw. 12 &En o<w kaì poreuómenow e†w t|n Damaskòn met' \jousíaw kaì \pitropêw têw parà tôn ˙rxierévn, 13 =méraw méshw, katà t|n `dòn eÂdon, basileû, o[ranóyen øpèr t|n lampróthta toû =líou, perilámcan me fôw kaì toùw sùn \moì poreuoménouw. 14 Pántvn dè katapesóntvn =môn e†w t|n gên, ækousa fvn|n laloûsan prów me kaì légousan t_ ^Ebrafidi dialékt~, Saoúl, Saoúl, tí me diQkeiw; Sklhrón soi pròw kéntra laktízein. 15 &EgW dè eÂpon, Tíw eÂ, kúrie; ^O dè eÂpen, &EgQ e†mi &Ihsoûw $on sù diQkeiw. 16 &Allà ˙násthyi, kaì stêyi \pì toùw pódaw sou: e†w * fyhn soi, proxei r í s a s ya í se øphréthn kaì toûto gàr v mártura @n te eÂdew @n te •fy}somaí soi, 17 \jairoúmenów se \k toû laoû kaì tôn \yn ô n , e† w o¬w \gW se ˙postéllv, 18 ˙noîjai •fyalmoùw a[tôn, toû øpostrécai ˙pò skótouw e†w fôw kaì têw \jousíaw toû Satanâ \pì tòn yeón, toû labeîn a[toùw ƒfesin a^ martiôn, kaì klêron \n toîw =giasménoiw pístei t_ e†w \mé. 19 %O yen, basileû &Agríppa, o[k \genómhn ˙peiy|w t_ o[raní~ •ptasíŸ: 20 ˙llà toîw \n Damask! prôton kaì ^Ierosolúmoiw, e†w pâsán te t|n xQran têw &Ioudaíaw, kaì 26.6 pròw ♦ e†w 26.6 patéraw ♦ patéraw =môn 26.7 basileû &Agríppa øpò &Ioudaívn ♦ øpò &Ioudaívn basileû 26.10 polloùw ♦ polloúw te 26.10 fulakaîw ♦ \n fulakaîw 26.12 kaì poreuómenow ♦ poreuómenow 26.12 parà ♦ — 26.14 dè ♦ te 26.14 laloûsan prów me kaì légousan
26.15 26.15 26.16 26.17 26.17 26.18 26.20
\pistrécai
♦ légousan prów me eÂpon ♦ eÂpa eÂpen ♦ kúriow eÂpen eÂdew ♦ eÂdéw ˆme˜ tôn ♦ \k tôn se ˙postéllv ♦ ˙postéllv se øpostrécai ♦ \pistrécai kaì ^Ierosolúmoiw e†w ♦ te kaì ^Ierosolúmoiw
315
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PQT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
26.21 - 26.32
me o¥ &Ioudaîoi
PQU
PRAJEIS APO STO LVN
toîw ¡ynesin, ˙paggéllvn metanoeîn, kaì \pistréfein \pì tòn yeón, ƒjia têw metanoíaw ¡rga prássontaw. 21 %Eneka toútvn o¥ &Ioudaîoi me sullabómenoi \n t! ¥er ! \p ei r ô n t o diaxeirísasyai. 22 &Epikouríaw o{n tuxWn têw parà toû yeoû, ƒxri têw =méraw taúthw £sthka marturómenow mikr! te kaì megál~, o[dèn \ktòw légvn @n te o¥ profêtai \lálhsan mellóntvn gínesyai kaì Mvüsêw, 23 e† payhtòw ` xristów, e† prôtow \j ˙nastásevw nekrôn fôw méllei kataggéllein t! la! kaì toîw ¡ynesin. 24
Taûta dè a[toû ˙pologouménou, ` Fêstow megál+ t_ fvn_ ¡fh, Maín+, Paûle: tà pollá se grámmata e†w manían peritrépei. 25 ^O dé, O[ maínomai, fhsín, krátiste Fêste, ˙llà ˙lhyeíaw kaì svfrosúnhw ]}mata ˙pofyéggomai. 26 &E p í s t a t a i gàr perì toútvn ` basileúw, pròw $o n kaì parrhsiazómenow lalô: lanyánein gàr a[tón ti toútvn o[ peíyomai o[dén: o[ gár \n gvníŸ pepragménon toûto. 27 Pisteúeiw, basileû &Agríppa, toîw prof}taiw; OÂda –ti pisteúeiw. 28 ^O dè &Agríppaw pròw tòn Paûlon ¡fh, &En •líg~ me peíyei w Xristianòn genésyai. 29 ^O dè Paûlow eÂpen, E[jaímhn ©n t! ye!, kaì \n •líg~ kaì \n poll! o[ mónon se, ˙llà kaì pántaw toùw ˙koúontáw mou s}meron, genésyai toioútouw `poîow k˙gQ e†mi, parektòw tôn desmôn toútvn. 30
Kaì taûta e†póntow a[toû, ˙nésth ` basileùw kaì ` =gemQn, %h te Berníkh, kaì o¥ sugkay}menoi a[toîw: 31 kaì ˙naxvr}santew \láloun pròw ˙ll}louw, légontew –ti O[dèn ya n á t o u ƒjion (h des m ô n prássei ` ƒnyrvpow o˚tow. 32 &A g r í p p a w dè t! F}st~ ¡fh, &Apolelúsyai \dúnato ` ƒnyrvpow o˚tow, e† m| \pekéklhto Kaísara.
26.20 26.21 26.21 26.22 26.23 26.24 26.25 26.26 26.26
¡fh ♦ — genésyai ♦ poiêsai eÂpen ♦ — poll! ♦ megál~ k˙gQ ♦ kaì \gQ Kaì taûta e†póntow a[toû ˙nésth ♦ &Anésth te 26.31 ƒjion (h desmôn ♦ (h desmôn ƒjión ˆti˜ 26.28 26.28 26.29 26.29 26.29 26.30
˙paggéllvn ♦ ˙p}ggellon o¥ &Ioudaîoi me ♦ me &Ioudaîoi \n ♦ ˆªnta˜ \n parà ♦ ˙pò la! ♦ te la! ¡fh ♦ fhsin O[ ♦ Paûlow, O[ ti ♦ ˆti˜ o[dén o[ gár ♦ o[yén o[ gár \stin
316
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PQU
PQV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
27.1 - 27.15
PRAJEIS APO STO LVN
27
^Vw dè \kríyh toû ˙popleîn =mâw e†w t|n &Italían, paredídoun tón te Paûlon kaí tinaw e^térouw desmQtaw e^ katontárx+, •nómati &Ioulí~, speírhw Sebastêw. 2 &Epibántew dè ploí~ &Adramutthn!, méllontew pleîn toùw katà t|n &Asían tópouw, ˙n}xyh m en , ªntow sùn =mîn &Aristárxou Makedónow Yessalonikévw. 3 T_ te e^térŸ kat}xyhmen e†w Sidôna: filanyrQpvw te ` &Ioúliow t! Paúl~ xr h s á m en o w \p ét r ec en pròw toùw fílouw poreuyén t a \pimeleíaw tuxeîn. 4 K˙keîyen ˙naxyéntew øpepleúsamen t|n Kúpron, dià tò toùw ˙némouw eÂnai \nantíouw. 5 Tó te pélagow tò katà t|n Kilikían kaì Pamfulían diapleúsantew, kat } l yo m en e† w Múra têw Lukíaw. 6 K˙keî eørWn ` e^katóntarxow ploîon &Alejandrînon pléon e†w t|n &Italían, \n eb í b a s en =mâw e†w a[tó. 7 &E n ¥kanaîw dè =méraiw braduplooûntew, kaì móliw genómenoi katà t|n Knídon, m| proseôntow =mâw toû ˙némou, øpepleúsamen t|n Kr}thn katà SalmQnhn: 8 móliw te paralegómenoi a[t|n ælyomen e†w tópon tinà kaloúmenon Kaloùw Liménaw, > \ggùw ‘n póliw Lasaía. 9
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
^I k a n o û dè xrónou diagenoménou, kaì ªntow ædh \p i s f a l o û w toû ploów, dià tò kaì t|n nhsteían ædh parelhluyénai, par§nei ` Paûlow 10 légvn a[toîw, *Andrew, yevrô –ti metà %ubrevw kaì pollêw zhmíaw, o[ mónon toû fortíou kaì toû ploíou ˙llà kaì tôn cuxôn =môn, méllein ¡sesyai tòn ploûn. 11 ^O dè e^katontárxhw t! kubern}t+ kaì t! naukl}r~ \p eí yet o mâllon (h toîw øpò toû Paúlou legoménoiw. 12 &Aneuyétou dè toû liménow øpárxontow pròw paraxei m a s í a n , o¥ pleíouw ¡yen t o boul|n ˙naxyê n a i k˙keîyen , eÊ pvw dúnainto katant}santew e†w Foínika paraxeimásai, liména têw Kr}thw bléponta katà líba kaì katà xôron. 13 ^U p o p n eú s a n t o w dè nótou, dójantew têw proyésevw kekrathkénai, ƒrantew Ósson parelégonto t|n Kr}thn. 14 Met' o[ polù dè ¡balen kat' a[têw ƒnemow tufvników, ` kaloúmenow E[roklúdvn: 15 sunarpasyéntow dè 27.2 27.3 27.6 27.8 27.11
méllontew pleîn ♦ méllonti pleîn e†w poreuyénta ♦ poreuyénti e^katóntarxow ♦ e^katontárxhw ‘n póliw ♦ póliw ‘n \peíyeto mâllon ♦ mâllon
27.11 27.12 27.12 27.12 27.14
e^katóntarxow
\peíyeto toû ♦ — pleíouw ♦ pleíonew k˙keîyen ♦ \keîyen eÊ pvw ♦ eÊpvw E[roklúdvn ♦ E[rakúlvn
317
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PQV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
27.16 - 27.31
PRM
PRAJEIS APO STO LVN
toû ploíou, kaì m| dunaménou ˙ntofyalmeîn t! ˙ném~, \p i d ó n t ew \f er ó m eya . 16 Nhsíon dé ti øpodramóntew kaloúmenon Klaúdhn móliw †sxúsamen perikrateîw genésyai têw skáfhw: 17 ÷n ƒrantew, bohyeíaiw \xrônto, øpozvnnúntew tò ploîon: foboúmenoí te m| e†w t|n Súrthn \kpésvsin, xa l á s a n t ew tò skeûow, o%u tvw \féronto. 18 Sfodrôw dè xeimazoménvn =môn, t_ e^ jêw \kbol|n \poioûnto: 19 kaì t_ trít+ a[tóxeirew t|n skeu|n toû ploíou \rrícamen. 20 M}te dè =líou m}te ƒstrvn \pifainóntvn \pì pleíonaw =méraw, xeimônów te o[k •lígou \pikeiménou, loipòn peri+reîto pâsa \lpìw toû sQzesyai =mâw. 21 Pollêw dè ˙sitíaw øparxoúshw, tóte stayeìw ` Paûlow \n més~ a[tôn eÂpen, *Edei mén, „ ƒndrew, peiyarx}santáw moi m| ˙nágesyai ˙pò têw Kr}thw, kerdêsaí te t|n %ubrin taúthn kaì t|n zhmían. 22 Kaì tà nûn parainô ømâw e[yumeîn: ˙pobol| gàr cuxêw o[demía ¡stai \j ømôn, pl|n toû ploíou. 23 Parésth gár moi taút+ t_ nuktì ƒggelow toû yeoû, o˚ e†mi, > kaì latreúv, 24 légvn, M| foboû, Paûle: Kaísarí se deî parastênai: kaì †doú, kexáristaí soi ` yeò w pántaw toùw pléontaw metà soû. 25 Diò e[yumeîte ƒndrew: pisteúv gàr t! ye! –ti o%utvw ¡stai kay' $on trópon lelálhtaí moi. 26 E†w nêson dé tina deî =mâw \kpeseîn. 27
^Vw dè tessareskaidekáth nùj \géneto, diaferoménvn =môn \n t! &AdríŸ, katà méson têw nuktòw øpenóoun o¥ naûtai proságein tinà a[toîw xQran: 28 kaì bolísantew e˚ron •rguiàw eÊkosi: braxù dè diast}santew, kaì pálin bolísantew, e˚ron •rguiàw dekapénte: 29 foboúmenoí te m}pvw e†w traxeîw tópouw \kpésvmen, \k prúmnhw ]ícantew ˙gkúraw téssaraw, h·xonto =méran genésyai. 30 Tôn dè nautôn zhtoúntvn fugeîn \k toû ploíou, kaì xalasántvn t|n skáfhn e†w t|n yálassan, profásei qw \k prQraw mellóntvn ˙gkúraw \k t eí n ei n , 31 e p en ` Paûlow t! e^katontárx+ kaì toîw stratiQtaiw, &Eàn m| o˚toi meínvsin \n t! ploí~, ømeîw 27.23 27.23 27.23 27.29 27.30
27.16 Klaúdhn móliw †sxúsamen ♦ Kaûda †sxúsamen móliw 27.17 Súrthn ♦ Súrtin 27.19 \rrícamen ♦ ¡rrican 27.20 pâsa \lpìw ♦ \lpìw pâsa 27.21 dè ♦ te
ƒggelow ♦ — > ♦ ˆ\gW˜ > latreúv ♦ latreúv ƒggelow m}pvw e†w ♦ m} pou katà prQraw mellóntvn ˙gkúraw ♦ prœrhw ˙gkúraw mellóntvn
318
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PRM
PRN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
27.32 - 27.44
PRAJEIS APO STO LVN
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
svyênai o[ dúnasye. 32 Tóte o¥ stratiôtai ˙pékocan tà sxoinía têw skáfhw, kaì eÊasan a[t|n \kpeseîn. 33 *Axri dè o˚ æmellen =méra gínesyai, parekálei ` Paûlow ßpantaw metalabeîn trofêw, légvn, Tessareskaidekáthn s}meron =méran prosdokôntew ƒsitoi diateleîte, mhdèn proslabómenoi. 34 Diò parakalô ømâw proslabeîn trofêw: toûto gàr pròw têw ømetéraw svthríaw øpárxei: o[denòw gàr ømôn yrìj \k têw kefalêw peseîtai. 35 E†pWn dè taûta, kaì labWn ƒrton, e[xarísthsen t! ye! \nQpion pántvn: kaì klásaw ærjato \syíein. 36 E·yumoi dè genómenoi pántew kaì a[toì proselábonto trofêw. 37 )Hmen dè \n t! ploí~ a¥ pâsai cuxaí, diakósiai e^ bdom}konta £j. 38 Koresyéntew dè têw trofêw \koúfizon tò ploîon, \kballómenoi tòn sîton e†w t|n yálassan. 39 %O te dè =méra \géneto, t|n gên o[k \pegínvskon: kólpon dé tina katenóoun ¡xo n t a a†gialón, e†w $o n \bouleúsanto, e† dunatón, \jôsai tò ploîon. 40 Kaì tàw ˙gkúraw perielóntew eÊvn e†w t|n yálassan, ßma ˙néntew tàw zeukthríaw tôn phdalívn: kaì \párantew tòn ˙rtémona t_ pneoús+ kateîxon e†w tòn a†gialón. 41 Peripesóntew dè e†w tópon diyálasson \pQkeilan t|n naûn: kaì = mèn prQra \reísasa ¡meinen ˙sáleutow, = dè prúmna \lúeto øpò têw bíaw tôn kumátvn. 42 Tôn dè strativtôn boul| \géneto ®na toùw desmQtaw ˙pokteínvsin, m} tiw \kkolumb}saw diafúg+. 43 ^O dè e^katóntarxow, boulómenow diasôsai tòn Paûlon, \k Q l u s en a[toùw toû boul}matow, \kéleusén te toùw dunaménouw kolumbÅn ˙porrícantaw prQtouw \pì t|n gên \jiénai: 44 kaì toùw loipoúw, o¬w mèn \pì sanísin, o¬w dè \pí tinvn tôn ˙pò toû ploíou. Kaì o%u tvw \géneto pántaw diasvyênai \pì t|n gên.
¡mellen
pâsai cuxaì \n t! ploí~ 27.38 têw ♦ — 27.39 \bouleúsanto e† dunatón ♦ \bouleúonto e† dúnainto 27.40 ˙rtémona ♦ ˙rtémvna 27.41 \pQkeilan ♦ \pékeilan 27.41 tôn kumátvn ♦ ˆtôn kumátvn˜ 27.43 e^katóntarxow ♦ e^katontárxhw 27.43 ˙porrícantaw ♦ ˙porícantaw
27.32 o¥ stratiôtai ˙pékocan ♦ ˙pékocan o¥ stratiôtai 27.33 æmellen =méra ♦ =méra æmellen 27.33 mhdèn ♦ mhyèn 27.34 proslabeîn ♦ metalabeîn 27.34 \k ♦ ˙pò 27.34 peseîtai ♦ ˙poleîtai 27.35 E†pWn ♦ EÊpaw 27.37 )Hmen ♦ *Hmeya 27.37 \n t! ploí~ a¥ pâsai cuxaí ♦ a¥
319
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PRN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
28.1 - 28.14
PRO
PRAJEIS APO STO LVN
28
\jelyoûsa
Kaì diasvyéntew, tóte \pégnvsan –ti Melíth = nêsow kaleîtai. 2 O¥ dè bárbaroi pareîxon o[ t|n tuxoûsan filanyrvpían =mîn: ˙nácantew gàr purán, proselábonto pántaw =mâw, dià tòn øetòn tòn \festôta, kaì dià tò cûxow. 3 Sustréca n t o w dè toû Paúlou frugánvn plêyow, kaì \piyéntow \pì t|n purán, ¡xidna \k têw yérmhw diejelyoûsa kayêcen têw xei r ò w a[toû. 4 ^V w dè eÂdon o¥ bárbaroi kremámenon tò yhríon \k têw xei r ò w a[toû, ¡legon pròw ˙ll}louw, Pántvw foneúw \stin ` ƒnyrvpow o˚tow, $o n diasvyénta \k têw yalásshw = Díkh z_n o[k eÊasen. 5 ^O mèn o{n, ˙potinájaw tò yhríon e†w tò pûr, ¡payen o[dèn kakón. 6 O¥ dè prosedókvn a[tòn méllein pímprasyai (h katapíptein ƒfnv nekrón: \pì polù dè a[tôn prosdokQntvn, kaì yev r o ú n t v n mhdèn ƒtopon e†w a[tòn ginómenon, metaballómenoi ¡legon yeòn a[tòn eÂnai. 7
&En dè toîw perì tòn tópon \keînon øpêrxen xvría t! prQt~ têw n}sou, •nómati Poplí~, $ow ˙nadejámenow =mâw treîw =méraw filofrónvw \jénisen. 8 &Egéneto dè tòn patéra toû Poplíou puretoîw kaì dusenteríŸ sunexó m en o n katakeîsyai: pròw $on ` Paûlow e†selyQn, kaì proseujámenow, \p i yeì w tàw xeî r a w a[t!, †ásato a[tón. 9 Toútou o{n genoménou, kaì o¥ loipoì o¥ ¡xontew ˙syeneíaw \n t_ n}s~ pros}rxonto kaì \yerapeúonto: 10 o$i kaì pollaîw timaîw \tímhsan =mâw, kaì ˙nagoménoiw \péyento tà pròw t|n xreían. ˙n}xyhmen
11
Metà dè treîw mênaw æxyh m en \n ploí~ parakexeimakóti \n t_ n}s~, &Alejandrín~, paras}m~ Dioskoúroiw. 12 Kaì kataxyéntew e†w Surakoúsaw \pemeínamen =méraw treîw: 13 –yen perielyóntew kathnt}samen e†w ^R}gion, kaì metà mían =méran \pigenoménou nótou, deuteraîoi ælyomen e†w Potiólouw: 14 o˚ eøróntew ˙delfoúw, parekl}yhmen \p' 28.1 28.2 28.2 28.3 28.3 28.3 28.4 28.6
28.6
\pégnvsan ♦ \pégnvmen dè ♦ te ˙nácantew ♦ ßcantew plêyow ♦ ti plêyow \k ♦ ˙pò diejelyoûsa ♦ \jelyoûsa ¡legon pròw ˙ll}louw ♦ pròw ˙ll}louw ¡legon metaballómenoi ♦ metabalómenoi
28.8 28.9 28.9 28.10 28.11 28.13 28.14
yeòn a[tòn eÂnai ♦ a[tòn eÂnai yeón dusenteríŸ ♦ dusenterí~ o{n ♦ dè ¡xontew ˙syeneíaw \n t_ n}s~ ♦ \n t_ n}s~ ¡xontew ˙syeneíaw t|n xreían ♦ tàw xreíaw æxyhmen ♦ ˙n}xyhmen perielyóntew ♦ perielóntew \p' ♦ par'
320
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PRO
PRP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
28.15 - 28.25
PRAJEIS APO STO LVN
a[toîw \pimeînai =méraw e^ ptá: kaì o%utvw e†w t|n ^RQmhn ælyomen. 15 K˙keîyen o¥ ˙delfoì ˙koúsantew tà perì =môn, \jêlyon e†w ˙pánthsin =mîn ƒxri &Appíou Fórou kaì Triôn Tabernôn: o¬w †dWn ` Paûlow, e[xarist}saw t! ye!, ¡laben yársow. 16
%O te dè ælyomen e†w ^RQmhn, ` e^katóntarxow parédvken toùw desmíouw t! stratopedárx+: t! dè Paúl~ \petráph ménein kay' e^autón, sùn t! fulássonti a[tòn stratiQt+.
stratopedárx~
17
&Egéneto dè metà =méraw treîw sugkalésasyai tòn Paûlon toùw ªntaw tôn &Ioudaívn prQtouw: sunelyóntvn dè a[tôn, ¡legen pròw a[toúw, *Andrew ˙delfoí, \gW o[dèn \nantíon poi}saw t! la! (h toîw ¡yesin toîw patrœoiw, désmiow \j ^Ierosolúmvn paredóyhn e†w tàw xeîraw tôn ^Rvmaívn: 18 o®tinew ˙nakrínantéw me \boúlonto ˙polûsai, dià tò mhdemían a†tían yanátou øpárxein \n \moí. 19 &Antilegóntvn dè tôn &Ioudaívn, “nagkásyhn \pikalésasyai Kaísara, o[x qw toû ¡ynouw mou ¡xvn ti kathgorêsai. 20 Dià taúthn o{n t|n a†tían parekálesa ømâw †deîn kaì proslalêsai: £neken gàr têw \lpídow toû &Isra|l t|n ßlusin taúthn períkeimai. 21 O¥ dè pròw a[tòn eÂpon, ^Hmeîw o·te grámmata perì soû \dejámeya ˙pò têw &Ioudaíaw, o·te paragenómenów tiw tôn ˙delfôn ˙p}ggeilen (h \lálhsén ti per ì soû ponhrón. 22 &Ajioûmen dè parà soû ˙koûsai $a froneîw: perì mèn gàr têw a¥résevw taúthw gnvstón \s t i n =mîn –ti pantaxoû ˙ntilégetai. 23
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
Tajámenoi dè a[t! =méran, «kon pròw a[tòn e†w t|n jenían pleíonew: o<w \jetíyet o diamarturómenow t|n basileían toû yeoû, peíyvn te a[toùw tà perì toû &Ihsoû, ˙pó te toû nómou Mvüsévw kaì tôn profhtôn, ˙pò prv› £vw e^spéraw. 24 Kaì o¥ mèn \peíyonto toîw legoménoiw, o¥ dè “pístoun. 25 &Asúmfvnoi dè ªntew pròw ˙ll}louw ˙pelúonto, e†póntow toû Paúlou ]êma £n, –ti Kalôw tò pneûma tò ßgion 28.17 *Andrew ˙delfoí \gW ♦ &EgQ ƒndrew ˙delfoí 28.19 kathgorêsai ♦ kathgoreîn 28.21 eÂpon ♦ eÂpan 28.22 \stin =mîn ♦ =mîn \stin 28.23 «kon ♦ ‘lyon 28.23 tà ♦ —
28.14 28.15 28.16 28.16
ælyomen ♦ ælyamen \jêlyon ♦ ‘lyan ælyomen ♦ e†s}lyomen ` e^katóntarxow parédvken toùw desmíouw t! stratopedárx+ ♦ — 28.16 t! dè Paúl~ \petráph ♦ \petráph t! Paúl~ 28.17 tòn Paûlon ♦ a[tòn
321
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PRP
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
28.26 - 28.31
†ásvmai
PRQ
PRAJEIS APO STO LVN
\lálhsen dià &Hsafiou toû prof}tou pròw toùw patéraw =môn, 26 légon, Poreúyhti pròw tòn laòn toûton kaì e†pón, &Ako_ ˙koúsete, kaì o[ m| sunête: kaì blépontew blécete, kaì o[ m| Êdhte: 27 \paxúnyh gàr = kardía toû laoû toútou, kaì toîw & vsìn barévw ækousan, kaì toùw •fyalmoùw a[tôn \kámmusan: & m}pote Êdvsin toîw •fyalmoîw, kaì toîw vsìn ˙koúsvsin, kaì t_ kardíŸ sunôsin, kaì \pistrécvsin, kaì †ásomai a[toúw. 28 Gnvstòn o{n ¡stv ømîn, –ti toîw ¡yn es i n ˙pestálh tò svt}rion toû yeoû, a[toì kaì ˙koúsontai. 29 Kaì taûta a[toû e†póntow, ˙pêlyon o¥ &Ioudaîoi, poll|n ¡xontew \n e^ autoîw suz}thsin. 30
*Emeinen dè ` Paûlow dietían –lhn \n †dí~ misyQmati, kaì ˙pedéxeto pántaw toùw e†sporeuoménouw pròw a[tón, 31 khrússvn t|n basileían toû yeoû, kaì didáskvn tà perì toû kuríou &Ihsoû xristoû, metà páshw parrhsíaw, ˙kvlútvw.
28.29 — 28.30 *Emeinen ♦ &Enémeinen 28.30 ` Paûlow ♦ —
28.25 =môn ♦ ømôn 28.26 légon ♦ légvn 28.28 tò ♦ toûto tò
322
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PRQ
PRR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
IAKVBOU
&I
ákvbow, yeoû kaì kuríou &Ihsoû xristoû doûlow, taîw dQdeka fulaîw taîw \n t_ diasporÅ, xaírein.
2
Pâsan xaràn =g}sasye, ˙delfoí mou, –tan peirasmoîw peripéshte poikíloiw, 3 ginQskontew –ti tò dokímion ømôn têw pístevw katergázetai øpomon}n: 4 = dè øpomon| ¡rgon téleion \xétv, ®na ‘te téleioi kaì `lóklhroi, \n mhdenì leipómenoi. 5
E† dé tiw ømôn leípetai sofíaw, a†teítv parà toû didóntow yeoû pâsin a^plôw, kaì o[k •neidízontow, kaì doy}setai a[t!. 6 A†teítv dè \n pístei, mhdèn diakrinómenow: ` gàr diakrinómenow ¡oiken klúdvni yalásshw ˙nemizomén~ kaì ]ipizomén~. 7 M| gàr o†ésyv ` ƒnyrvpow \keînow –ti l}cetaí ti parà toû kuríou. 8 &An|r dícuxow, ˙katástatow \n pásaiw taîw `doîw a[toû. 9
Kauxásyv dè ` ˙delfòw ` tapeinòw \n t! %ucei a[toû: 10 ` dè ploúsiow \n t_ tapeinQsei a[toû: –ti qw ƒnyow xórtou pareleúsetai. 11 &Anéteilen gàr ` %hliow sùn t! kaúsvni, kaì \j}ranen tòn xórton, kaì tò ƒnyow a[toû \jépesen, kaì = e[ p r ép ei a toû prosQpou a[toû ˙pQleto: o%u tvw kaì ` ploúsiow \n taîw poreíaiw a[toû marany}setai.
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
12
Makáriow ˙n|r o$ w øpoménei peirasmón: –ti dókimow genómenow l}cetai tòn stéfanon têw zvêw, $on \phggeílato ` kúriow toîw ˙gapôsin a[tón. 13 Mhdeìw peirazómenow legétv –ti &Apò yeoû peirázomai: ` gàr yeòw ˙peírastów \stin kakôn, peirázei dè a[tòw o[déna: 14 £kastow dè peirázetai, øpò têw †díaw \piyumíaw \jelkómenow kaì deleazómenow. 15 EÂta = \p i yu m í a sullaboûsa tíktei a^ martían: = dè a^ martía ˙potelesyeîsa ˙pokúei yánaton. 16 M| planâsye, ˙delfoí mou ˙gaphtoí. 17 Pâsa dósiw ˙gay| kaì pân dQrhma téleion ƒnvyén \stin, katabaînon ˙pò toû patròw tôn fQtvn, par' > o[k ¡ni parallag}, (h tropêw ˙poskíasma. 18 Boulhyeìw 1.5 1.7
o[k ♦ m| l}cetaí ♦ l}mcetaí
1.12 l}cetai ♦ l}mcetai 1.12 ` kúriow ♦ —
323
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PRR
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
1.19 - 2.6
PRS
IAKVBOU ˙pekúhsen =mâw lóg~ ˙lhyeíaw, e†w tò eÂnai =mâw ˙parx}n tina tôn a[toû ktismátvn. 19
%Vste, ˙delfoí mou ˙gaphtoí, ¡stv pâw ƒnyrvpow taxùw e†w tò ˙koûsai, bradùw e†w tò lalêsai, bradùw e†w •rg}n: 20 •rg| gàr ˙ndròw dikaiosúnhn yeoû o[ katergázetai. 21 Diò ˙poyémenoi pâsan ]uparían kaì perisseían kakíaw, \n prŸ‡thti déjasye tòn ¡mfuton lógon, tòn dunámenon sôsai tàw cuxàw ømôn. 22 Gínesye dè poihtaì lógou, kaì m| mónon ˙kroataí, paralogizómenoi e^autoúw. 23 %O ti eÊ tiw ˙kroat|w lógou \stìn kaì o[ poiht}w, o˚tow ¡oiken ˙ndrì katanooûnti tò prósvpon têw genésevw a[toû \n \sóptr~: 24 katenóhsen gàr e^autòn kaì ˙pel}luyen, kaì e[yévw \peláyeto `poîow ‘n. 25 ^O dè parakúcaw e†w nómon téleion tòn têw \leuyeríaw kaì parameínaw, o˚tow o[k ˙kroat|w \pilhsmonêw genómenow ˙llà poiht|w ¡rgou, o˚tow makáriow \n t_ poi}sei a[toû ¡stai. 26 EÊ tiw dokeî yrêskow eÂnai \n ømîn, m| xalinagvgôn glôssan a[toû, ˙llà ˙patôn kardían a[toû, toútou mátaiow = yrhskeía. 27 Yrhskeía kayarà kaì ˙míantow parà ye! kaì patrì a%uth \stín, \pisképtesyai •rfanoùw kaì x}raw \n t_ ylícei a[tôn, ƒspilon e^autòn threîn ˙pò toû kósmou.
2
&Adelfoí mou, m| \n prosvpolhcíaiw ¡xete t|n pístin toû kuríou =môn &Ihsoû xristoû têw dójhw. 2 &Eàn gàr e†sély+ e†w t|n sunagvg|n ømôn ˙n|r xrusodaktúliow \n \syêti lamprÅ, e†sély+ dè kaì ptvxòw \n ]uparÅ \syêti, 3 kaì \pibléchte \pì tòn foroûnta t|n \syêta t|n lamprán, kaì eÊphte a[t!, Sù káyou @de kalôw, kaì t! ptvx! eÊphte, Sù stêyi \keî, (h káyou @de øpò tò øpopódión mou: 4 kaì o[ diekríyhte \n e^ autoîw, kaì \génesye kritaì dialogismôn ponhrôn; 5 &Akoúsate, ˙delfoí mou ˙gaphtoí. O[x ` yeòw \jeléjato toùw ptvxoùw toû kósmou plousíouw \n pístei, kaì klhronómouw têw basileíaw «w \phggeílato toîw ˙gapôsin a[tón; 6 ^Umeîw dè “timásate tòn ptvxón. O[x o¥ ploúsioi
1.19 1.19 1.20 1.25 1.26 1.27 2.1
%Vste ♦ *Iste pâw ♦ dè pâw o[ katergázetai ♦ o[k \rgázetai o˚tow o[k ♦ o[k \n ømîn ♦ — ye! ♦ t! ye! prosvpolhcíaiw ♦
2.2 2.3 2.3 2.3 2.4 2.5
prosvpolhmcíaiw t|n ♦ — kaì \pibléchte ♦ \pibléchte dè a[t! ♦ — @de øpò ♦ øpò kaì o[ ♦ o[ toû kósmou ♦ t! kósm~
324
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PRS
PRT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.7 - 2.25
IAKVBOU katadunasteúousin ømôn, kaì a[toì £lkousin ømâw e†w krit}ria; 7 O[k a[toì blasfhmoûsin tò kalòn ªnoma tò \piklhyèn \f' ømâw; 8 E† méntoi nómon teleîte basilikón, katà t|n graf}n, &Agap}seiw tòn plhsíon sou qw seautón, kalôw poieîte: 9 e† dè prosvpolhpteîte, a^ martían \rgázesye, \legxómenoi øpò toû nómou qw parabátai. 10 %O stiw gàr –lon tòn nómon thr}sei, ptaísei dè \n e^ní, gégonen pántvn ¡noxow. 11 ^O gàr e†pQn, M| moixeúseiw, eÂpen kaí, M| foneúseiw: e† dè o[ moixeúseiw, foneúseiw dé, gégonaw parabáthw nómou. 12 O%utvw laleîte kaì o%utvw poieîte, qw dià nómou \leuyeríaw méllontew krínesyai. 13 ^H gàr krísiw ˙néleow t! m| poi}santi ¡leow: katakauxâtai ¡leon krísevw. 14
Tí tò ªfelow, ˙delfoí mou, \àn pístin lég+ tiw ¡xein, ¡rga dè m| ¡x+ ; M| dúnatai = pístiw sôsai a[tón; 15 &E à n dè ˙delfòw (h ˙delf| gumnoì øpárxvsin kaì leipómenoi „sin têw \fhmérou trofêw, 16 eÊp+ dé tiw a[toîw \j ømôn, ^Upágete \n e†r}n+, yermaínesye kaì xortázesye, m| dôte dè a[toîw tà \pit}deia toû sQmatow, tí tò ªfelow; 17 O%utvw kaì = pístiw, \àn m| ¡rga ¡x+, nekrá \stin kay' e^ aut}n. 18 &All' \reî tiw, Sù pístin ¡xeiw, k˙gW ¡rga ¡xv: deîjón moi t|n pístin sou \k tôn ¡rgvn sou, k˙gQ deíjv soi \k tôn ¡rgvn mou t|n pístin mou. 19 Sù pisteúeiw –ti ` yeów e<w \stin: kalôw poieîw: kaì tà daimónia pisteúousin, kaì fríssousin. 20 Yéleiw dè gnônai, „ ƒnyrvpe kené, –ti = pístiw xvrìw tôn ¡rgvn nekrá \stin; 21 &Abraàm ` pat|r =môn o[k \j ¡rgvn \dikaiQyh, ˙nenégkaw &Isaàk tòn u¥òn a[toû \pì tò yusiast}rion; 22 Blépeiw –ti = pístiw sun}rgei toîw ¡rgoiw a[toû, kaì \k tôn ¡rgvn = pístiw \teleiQyh; 23 Kaì \plhrQyh = graf| = légousa, &Epísteusen dè &Abraàm t! ye!, kaì \logísyh a[t! e†w dikaiosúnhn, kaì fílow yeoû \kl}yh. 24 ^O râte toínun –ti \j ¡rgvn dikaioûtai ƒnyrvpow, kaì o[k \k pístevw mónon. 25 ^O moívw dè kaì ^Raàb =
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
2.9 2.10 2.11 2.11 2.11 2.13 2.15
2.15 „sin ♦ — 2.17 ¡rga ¡x+ ♦ ¡x+ ¡rga 2.18 \k tôn ¡rgvn sou k˙gQ deíjv soi ♦ xvrìw tôn ¡rgvn k˙gQ soi deíjv 2.18 pístin mou ♦ pístin 2.19 ` yeów e<w \stin ♦ e<w \stin ` yeów 2.20 nekrá ♦ ˙rg} 2.24 toínun ♦ —
prosvpolhpteîte ♦ prosvpolhmpteîte thr}sei ptaísei ♦ thr}s+ ptaís+ M| moixeúseiw ♦ M| moixeús+w M| foneúseiw ♦ M| foneús+w moixeúseiw foneúseiw ♦ moixeúeiw foneúeiw ¡leon ♦ ¡leow dè ♦ —
325
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PRT
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
2.26 - 3.14
PRU
IAKVBOU pórnh o[k \j ¡rgvn \dikaiQyh, øpodejaménh toùw ˙ggélouw, kaì e^ térŸ `d! \kbaloûsa; 26 %Vsper gàr tò sôma xvrìw pneúmatow nekrón \stin, o%utvw kaì = pístiw xvrìw tôn ¡rgvn nekrá \stin.
3
M| polloì didáskaloi gínesye, ˙delfoí mou, e†dótew –ti meîzon kríma lhcómeya. 2 Pollà gàr ptaíomen ßpantew. EÊ tiw \n lóg~ o[ ptaíei, o˚tow téleiow ˙n}r, dunatòw xalinagvgêsai kaì –lon tò sôma. 3 *Ide, tôn ®ppvn toùw xalinoùw e†w tà stómata bállomen pròw tò peíyesyai a[toùw =mîn, kaì –lon tò sôma a[tôn metágomen. 4 &Idoù, kaì tà ploîa, thlikaûta ªnta, kaì øpò sklhrôn ˙némvn \launómena, metágetai øpò \laxístou phdalíou, –pou ©n = `rm| toû e[yúnontow boúlhtai. 5 O%utvw kaì = glôssa mikròn mélow \stín, kaì megalauxeî. &Idoú, •lígon pûr =líkhn %ulhn ˙náptei. 6 Kaì = glôssa pûr, ` kósmow têw ˙dikíaw: o%utvw = glôssa kayístatai \n toîw mélesin =môn, = spiloûsa –lon tò sôma, kaì flogízousa tòn troxòn têw genésevw, kaì flogizoménh øpò têw geén n h w. 7 Pâsa gàr fúsiw yhrívn te kaì peteinôn, e^rpetôn te kaì \nalívn, damázetai kaì dedámastai t_ fúsei t_ ˙nyrvpín+: 8 t|n dè glôssan o[deìw dúnatai ˙nyrQpvn damásai: ˙katásxeton kakón, mest| †oû yanathfórou. 9 &En a[t_ e[logoûmen tòn yeò n kaì patéra, kaì \n a[t_ katarQmeya toùw ˙nyrQpouw toùw kay' `moívsin yeo û gegonótaw: 10 \k toû a[toû stómatow \jérxetai e[logía kaì katára. O[ xr}, ˙delfoí mou, taûta o%utvw gínesyai. 11 M}ti = phg| \k têw a[têw •pêw brúei tò glukù kaì tò pikrón; 12 M| dúnatai, ˙delfoí mou, sukê \laíaw poiêsai, (h ƒmpelow sûka; O%utvw o[demia phg| a^lukòn kaì glukù poiêsai %udvr. 13
Tíw sofòw kaì \pist}mvn \n ømîn; Deijátv \k têw kalêw ˙nastrofêw tà ¡rga a[toû \n pra‡thti sofíaw. 14 E† dè zêlon pikròn ¡xet e kaì \riyeí a n \n t_ kardíŸ ømôn, m| 2.26 3.1 3.3 3.3 3.4 3.4 3.4 3.5
tôn ♦ — lhcómeya ♦ lhmcómeya *Ide ♦ E† dè pròw ♦ e†w sklhrôn ˙némvn ♦ ˙némvn sklhrôn ©n ♦ — boúlhtai ♦ boúletai megalauxeî ♦ megála a[xeî
3.5 3.6 3.8 3.8 3.9 3.12
•lígon ♦ =líkon o%utvw ♦ — dúnatai ˙nyrQpvn damásai ♦ damásai dúnatai ˙nyrQpvn ˙katásxeton ♦ ˙katástaton yeòn ♦ kúrion O%utvw o[demia phg| a^lukòn kaì ^ lukòn ♦ O·te a
326
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PRU
PRV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
3.15 - 4.12
IAKVBOU katakauxâsye kaì ceúdesye katà têw ˙lhyeíaw. 15 O[k ¡stin a%uth = sofía ƒnvyen katerxoménh, ˙ll' \pígeiow, cuxik}, daimo n i Q d h w. 16 %O pou gàr zêlow kaì \riyeí a , \k eî ˙katastasía kaì pân faûlon prâgma. 17 ^H dè ƒnvyen sofía prôton mèn a^gn} \stin, ¡peita e†rhnik}, \pieik}w, e[peiy}w, mest | \l éo u w kaì karpôn ˙gayôn, ˙diákritow kaì ˙nupókritow. 18 Karpòw dè têw dikaiosúnhw \n e†r}n+ speíretai toîw poioûsin e†r}nhn.
4
Póyen pólemoi kaì máxai \n ømîn; O[k \nteûyen, \k tôn =donôn ømôn tôn strateuoménvn \n toîw mélesin ømôn; 2 &Epiyumeîte, kaì o[k ¡xete: foneúete kaì zhloûte, kaì o[ dúnasye \pituxeîn: máxesye kaì polemeîte, o[k ¡xete dià tò m| a†teîsyai ømâw: 3 a†teîte, kaì o[ lambánete, dióti kakôw a†teîsye, ®na \n taîw =donaîw ømôn dapan}shte. 4 Moixoì kaì moixalídew, o[k oÊdate –ti = filía toû kósmou ¡xyra toû yeoû \stin; $O w ©n o{n boulhy_ fílow eÂnai toû kósmou, \xyròw toû yeoû kayístatai. 5 (H dokeîte –ti kenôw = graf| légei; Pròw fyónon \pipoyeî tò pneûma $o katœkhsen \n =mîn. 6 Meízona dè dídvsin xárin: diò légei, ^O yeòw øperhfánoiw ˙ntitássetai, tapeinoîw dè dídvsin xárin. 7 ^U p o t á g h t e o{n t! ye! : ˙ntísthte dè t! diaból~, kaì feújetai ˙f' ømôn. 8 &Eggísate t! ye!, kaì \ggieî ømîn: kayarísate xeîraw, a^martvloí, kaì a^gnísate kardíaw, dícuxoi. 9 Talaipvr}sate kaì peny}sate kaì klaúsate: ` gél v w ømôn e†w pényow metastraf}tv, kaì = xarà e†w kat}feian. 10 TapeinQyhte \nQpion toû kuríou, kaì øcQsei ømâw. 11
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
M| katalaleîte ˙ll}lvn, ˙delfoí. ^O katalalôn ˙delfoû, kaì krínvn tòn ˙delfòn a[toû, katalaleî nómou, kaì krínei nómon: e† dè nómon kríneiw, o[k e poiht|w nómou, ˙llà krit}w. 12 E<w \stin ` nomoyéthw, ` dunámenow sôsai kaì ˙polésai: sù dè tíw e $ow kríneiw tòn £teron; 3.15 3.17 3.18 4.1 4.4 4.4 4.5
4.9 metastraf}tv ♦ metatrap}tv 4.10 toû ♦ — 4.11 kaì krínvn ♦ (h krínvn 4.12 ` nomoyéthw ♦ ˆ`˜ nomoyéthw kaì krit}w 4.12 $ow kríneiw tòn £teron ♦ ` krínvn tòn plhsíon
˙ll' ♦ ˙llà kaì ˙nupókritow ♦ ˙nupókritow têw ♦ — máxai ♦ póyen máxai Moixoì kaì ♦ — ©n ♦ \àn katœkhsen ♦ katœkisen
327
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PRV
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
4.13 - 5.10
PSM
IAKVBOU 13
\stin
*Age nûn o¥ légontew, S}meron kaì a·rion poreusQmeya e†w t}nde t|n pólin, kaì poi}svmen \keî \niautòn £na, kaì \mporeusQmeya, kaì kerd}svmen: 14 o®tinew o[k \pístasye tò têw a·rion. Poía gár = zv| ømôn; &Atmìw gàr ¡stai = pròw •lígon fainoménh, ¡peita dè kaì ˙fanizoménh. 15 &Antì toû lég ei n ømâw, &Eàn ` kúriow yel } s + , kaì z}svmen, kaì poi}svmen toûto (h \keîno. 16 Nûn dè kauxâsye \n taîw ˙lazoneíaiw ømôn: pâsa kaúxhsiw toiaúth ponhrá \stin. 17 E†dóti o{n kalòn poieîn kaì m| poioûnti, a^ martía a[t! \stin.
5
*Age nûn o¥ ploúsioi, klaúsate •lolúzontew \pì taîw talaipvríaiw ømôn taîw \perxoménaiw. 2 ^O ploûtow ømôn séshpen, kaì tà ¥mátia ømôn shtóbrvta gégonen: 3 ` xrusòw ømôn kaì ` ƒrgurow katívtai, kaì ` †òw a[tôn e†w martúrion ømîn ¡stai, kaì fágetai tàw sárkaw ømôn qw pûr. &Eyhsaurísate \n \sxátaiw =méraiw. 4 &Idoù, ` misyòw tôn \rgatôn tôn ˙mhsántvn tàw xQraw ømôn, ` ˙pesterhménow ˙f' ømôn, krázei: kaì a¥ boaì tôn yerisántvn e†w tà „ta kuríou SabaW y e† s el h l ú ya s i n . 5 &E t r u f } s a t e \p ì têw gêw kaì \spatal}sate: \yrécate tàw kardíaw ømôn qw \n =mérŸ sfagêw. 6 Katedikásate, \foneúsate tòn díkaion: o[k ˙ntitássetai ømîn. 7
Makroyum}sate o{n, ˙delfoí, £vw têw parousíaw toû kuríou. &Idoú, ` gevrgòw \kdéxetai tòn tímion karpòn têw gêw, makroyumôn \p' a[tón, £vw láb+ øetòn prQïmon kaì ªcimon. 8 Makroyum}sate kaì ømeîw, sthríjate tàw kardíaw ømôn, –ti = parousía toû kuríou æggiken. 9 M| stenázete kat' ˙ll}lvn, ˙delfoí, ®na m| kriyête: †doú, ` krit|w prò tôn yurôn £sthken. 10 ^Upódeigma lábete, ˙delfoí mou, têw kakopayeíaw, kaì têw makroyumíaw, toùw prof}taw o$i \lálhsan t! •nómati 4.13 4.13 4.13 4.13 4.13 4.14 4.14 4.14
kaì a·rion poreusQmeya ♦ (h a·rion poreusómeya poi}svmen ♦ poi}somen \niautòn £na ♦ \niautòn \mporeusQmeya ♦ \mporeusómeya kerd}svmen ♦ kerd}somen gár = ♦ = ¡stai ♦ \ste dè ♦ —
4.15
z}svmen kaì poi}svmen ♦ z}somen kaì poi}somen 5.5 qw ♦ — 5.7 a[tón ♦ a[t! 5.7 øetòn prQïmon ♦ próïmon 5.9 kat' ˙ll}lvn ˙delfoí ♦ ˙delfoí kat' ˙ll}lvn 5.10 mou têw kakopayeíaw ♦ têw kakopayíaw 5.10 t! ♦ \n t!
328
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
PSM
PSN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
5.11 - 5.20
IAKVBOU kuríou. 11 &I d o ú , makarízomen toùw øpoménontaw: t|n øpomon|n &IWb “koúsate, kaì tò télow kuríou Êdete, –ti polúsplagxnów \stin kaì o†ktírmvn.
eÊdete
12
Prò pántvn dé, ˙delfoí mou, m| •mnúete, m}te tòn o[ranón, m}te t|n gên, m}te ƒllon tinà –rkon: ætv dè ømôn tò naí, naí, kaì tò o·, o·: ®na m| eÊw øpòkrísin péshte. 13
Kakopayeî tiw \n ømîn; Proseuxésyv. E[yumeî tiw; Callétv. 14 &Asyeneî tiw \n ømîn; Proskalesásyv toùw presbutérouw têw \kklhsíaw, kaì proseujásyvsan \p' a[tón, ˙leícantew a[tòn \laí~ \n t! •nómati toû kuríou: 15 kaì = e[x| têw pístevw sQsei tòn kámnonta, kaì \gereî a[tòn ` kúriow: k©n a^ martíaw ” pepoihkQw, ˙fey} s et a i a[t!. 16 &Ejomologeîsye ˙ll}loiw tà paraptQmata, kaì e·xesye øpèr ˙ll}lvn, –pvw †ayête. Polù †sxúei déhsiw dikaíou \nergouménh. 17 &Hlíaw ƒnyrvpow ‘n `moiopay|w =mîn, kaì proseux_ proshújato toû m| bréjai: kaì o[k ¡brejen \pì têw gêw \niautoùw treîw kaì mênaw £j. 18 Kaì pálin proshújato, kaì ` o[ranòw øetòn ¡dvken, kaì = gê \blásthsen tòn karpòn a[têw. 19
péáåÉLdìííÉê=páÇÉ
&Adelfoí, \án tiw \n ømîn planhy_ ˙pò têw ˙lhyeíaw, kaì \p i s t r éc + tiw a[tón, 20 ginvskétv –ti ` \pistrécaw a^martvlòn \k plánhw `doû a[toû sQsei cux|n \k yanátou, kaì kalúcei plêyow a^martiôn.
5.11 5.11 5.11 5.12 5.14
5.16 ˙ll}loiw ♦ o{n ˙ll}loiw 5.16 tà paraptQmata ♦ tàw a^martíaw 5.19 &Adelfoí ♦ &Adelfoí mou 5.20 cux|n ♦ cux|n a[toû
øpoménontaw ♦ øpomeínantaw Êdete ♦ eÊdete \stin ♦ \stin ` kúriow eÊw øpòkrísin ♦ øpò krísin a[tòn \laí~ ♦ ˆa[tòn˜ \laí~
329
LÜçãÉLâÅÜáäíçåLÖêâLÖåíKéë
`çéóêáÖÜí=«=OMMRI=`Üáäíçå=_ççâ=mìÄäáëÜáåÖ=`çãé~åó
PSN
tÉÇ=pÉé=OU=NPWOPWPP=OMMR
fp_kW=MJTRVUJMMTTJQ
PSO
PETROU A
P
étrow, ˙póstolow &Ihsoû xristoû, \klektoîw parepid}moiw diasporâw Póntou, Galatíaw, Kappadokíaw, &Asíaw, kaì Biyuníaw, 2 katà prógnvsin yeo û patrów, \n a^ giasm! pneúmatow, e†w øpako|n kaì ]antismòn a®matow &Ihsoû xristoû: xáriw ømîn kaì e†r}nh plhyunyeíh. 3
E[loghtòw ` yeòw kaì pat|r toû kuríou =môn &Ihsoû xristoû, ` katà tò polù a[toû ¡leow ˙nagenn}saw =mâw e†w \lpída zôsan di' ˙nastásevw &Ihsoû xristoû \k nekrôn, 4 e†w klhronomían ƒfyarton kaì ˙míanton kaì ˙máranton, tethrhménhn \n o[ranoîw e†w ømâw, 5 toùw \n dunámei yeoû frourouméno u w dià pístevw e†w svthrían e^ toímhn ˙pokalufyênai \n kair! \sxát~. 6 &En > ˙galliâsye, •lígon ƒrti, e† déon \stín, luphyéntew \n poikíloiw peirasmoîw, 7 ®na tò dokímion ømôn têw pístevw polù timiQteron xrusíou toû ˙polluménou, dià puròw dè dokimazoménou, eørey_ e†w ¡p a i n o n kaì tim|n kaì e†w dójan \n ˙pokalúcei &Ihsoû xristoû: 8 $on o[k e†dótew ˙gapâte, e†w $on ƒrti m| `rôntew, pisteúontew dé, ˙galliâsye xarÅ ˙neklal}t~ kaì dedojasmén+, 9 komizómenoi 